Οι Έλληνες ταξιδιώτες σε υψόμετρο περίπου 6.000 μ. στο Cotopaxi 108
ΑΚΗΣ ΤΕΜΠΕΡΙΔΗΣ Ο ΓΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΣΕ 1200 ΗΜΕΡΕΣ Συνέντευξη: Κώστας Κλητσινίκος Φωτογραφίες: Άκης Τεμπερίδης | www.theworldofroad.com
109
Τ
ο 1873 ο Ιούλιος Βερν κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα με τίτλο «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες», εξιστορώντας τις περιπέτειες του Φιλέα Φονγκ και του βοηθού και συνοδοιπόρου του, του Πασπαρτού. Πολλά χρόνια μετά την κυκλοφορία ενός από τα πιο πολυδιαβασμένα ίσως βιβλία παγκοσμίως, οι σύγχρονοι ταξιδιώτες που τόλμησαν να φθάσουν μέχρι τα πέρατα της γης είναι Θεσσαλονικείς. Πρόκειται για τον Άκη Τεμπερίδη, δημοσιογράφο και φωτογράφο στο επάγγελμα, με εμπειρία σε μεγάλα περιοδικά των τεσσάρων και των δύο τροχών και τη γυναίκα του, τη χορογράφο Βούλα Νέτου. Ο Άκης και η Βούλα αποφάσισαν να κάνουν μία μεγάλη επιθυμία τους πραγματικότητα και έτσι πραγματοποίησαν το γύρο του κόσμου με ένα Land Rover Discovery 3. Ταξιδιώτες του ονείρου ή άνθρωποι που ζουν την κάθε στιγμή της ζωής τους; Μπορεί και τα δύο…
σας;
Πώς πήρατε την απόφαση να πραγματοποιήσετε αυτό το εγχείρημα;
“
Αρχικά, ένα τρελό όνειρο χρόνων ήταν να κάνω το γύρο του κόσμου. Γεννήθηκε κάπου μεταξύ Σιβηρίας και Τανζανίας, τα πρώτα μου μεγάλα ταξίδια με το Camel Trophy. Κάποιοι τρελοί ταξιδιώτες, όπως ένας Αργεντίνος, ο Κάρλος, που γνώρισα στην Αθήνα, ένας Ιταλός, ο Μπετινέλι (έκανε το γύρο του κόσμου με Vespa) και άλλοι θαυμάσιοι ονειροπόλοι που γνώρισα μέσα από τη δουλειά μας, με έκαναν να πιστέψω στο όνειρο. Η θέση μου στους 4Τροχούς και τα δημιουργικά εκείνα χρόνια από το 1998 μέχρι το 2004 με έκαναν να κυνηγήσω τελικά το όνειρο, χάρη φυσικά και στη Βούλα που από την αρχή είπε «μέσα» στο εγχείρημα. Στο Rally Dakar του 2005 θυμάμαι το είπα στον εαυτό μου «ή τώρα ή ποτέ». Έτσι, την ίδια χρονιά έριξα την ιδέα σοβαρά στο διευθυντή μου, το Στράτη Χατζηπαναγιώτου, κι εκείνος με υποστήριξε από την αρχή. Χάρη στο περιοδικό μου, κυρίως, αλλά και χάρη σε άλλους υποστηρικτές που δε χωράνε να αναφέρουμε εδώ, το 2007 μπορέσαμε και αναχωρήσαμε. Οργάνωση του ταξιδιού… Ποια ήταν η διαδρομή που ακολουθήσατε, πόσο διήρκησε η περιήγησή σας και τελικά πόσο κόστισε; Η διαδρομή σχεδιάστηκε γρήγορα με ένα πολύ γενικό πλάνο του στυλ «Πάμε πρώτα Dakar, μετά Νότια Αφρική, πίσω Ευρώπη, μετά Ασία, Ινδία, Αυστραλία…» Στην πορεία την αλλάξαμε κάπως. Για παράδειγμα υπολογίζαμε να φτάσουμε στη Σιβηρία και από εκεί να περνούσαμε στην Αλάσκα, όμως η Κίνα - που απαιτούσε πολλά χρήματα για να διασχίσουμε - δεν μας το επέτρεψε. Τελικά, κάναμε 170 χιλιάδες χιλιόμετρα σε 67 χώρες και στις 5 ηπείρους με τελικό κόστος 60 ευρώ την ημέρα. Αν πολλαπλασιάσετε με 1200 ημέρες, έχετε το πόσο μας κόστισε το ταξίδι. Το ίδιο θα μας κόστιζε αν μέναμε πίσω στην Αθήνα... Ποιες ήταν οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού; Φτάσατε κάποια στιγμή στα όριά 110
Οι δυσκολίες ήταν πολλές, τι να πρωτοθυμηθώ; Το σπασμένο κινητήρα στη Σουμάτρα; Το ατύχημα στις ΗΠΑ; Την οικονομική δυσχέρεια από τη μέρα που μπήκαμε στην Αμερική; Τη βίζα που δεν μας έδωσαν αρχικά για το Σουδάν, με κίνδυνο να μη μπορούμε να περάσουμε από την Αφρική στη Μέση Ανατολή; Τη γραφειοκρατία για να μπούμε στο Βιετνάμ; Ή το σαπιοκάραβο που μας πέρασε από τη Μαλαισία στην Ινδονησία, που το βρήκαμε μετά από ένα μήνα αναζήτησης; Στα όριά μας φτάσαμε κάποιες φορές, κυρίως από κούραση. Οι ατυχίες, αντίθετα, μας δυνάμωναν. Η μόνη στιγμή πάντως που είπα προσωπικά «Θέλω να επιστρέψουμε» ήταν ένα βράδυ στη Χιλή για ένα λόγο που δεν θα πιστέψετε: είχε κρασάρει ο σκληρός μας δίσκος με όλες τις φωτογραφίες από το Μεξικό και μετά. Εκεί, ναι, χτύπησα το κεφάλι μου στον τοίχο, κυριολεκτικά!
Η μόνη στιγμή που είπα προσωπικά «Θέλω να επιστρέψουμε» ήταν ένα βράδυ στη Χιλή, για ένα λόγο που δεν θα πιστέψετε...
”
Ο Άκης και η Βούλα με φόντο την οροσειρά των Ιμαλάϊων
Από όλα τα μέρη που επισκεφθήκατε ποιο σας έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση και γιατί;
με τίποτα στην Ινδία, παρότι είναι η πιο ενδιαφέρουσα χώρα (ήπειρος καλύτερα) του κόσμου.
Να διαλέξω ένα μέρος, θέλετε; Θα αδικούσε πολλά άλλα. Όμως έτσι τυχαία, μου ήρθε στο μυαλό το Τσινγκέτι, ένα χωριουδάκι της Μαυριτανίας που είναι στην καρδιά της Σαχάρας. Πιο μακριά από εκεί δεν αισθάνεσαι πουθενά. Ή μάλλον όχι... Στον Ινδοκαύκασο, στα χωριά των Καλάσα. Ή στο Κασμίρ. Στο πάρκο με τους γορίλες στο Κόνγκο. Και στο δέλτα του Οκαβάνγκο... Ή στο Χουάινα Ποτοσί, το βουνό των 6000 μέτρων που επιχειρήσαμε ν’ ανεβούμε, στις Άνδεις. Θέλετε να συνεχίσω;
Υπήρξε κάποιο αστείο στιγμιότυπο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού; Θέλετε να το μοιραστείτε μαζί μας;
Γνωρίσατε πολλές χώρες, ανθρώπους, κουλτούρες, πολιτισμούς πολύ διαφορετικούς από το δικό μας. Πού θα βάζατε τον τίτλο «Τόπος για να ζεις»! Τόπος για να ζεις; Αυτό εξαρτάται περισσότερο από τα βιώματα τα δικά σου παρά από την ποιότητα κάθε τόπου. Εμείς, καθότι αστοί, θα ζούσαμε τελικά σε πόλεις σαν το Σαν Φρανσίσκο ή το Κέιπ Τάουν. Όμως δεν είναι οι παράδεισοι του κόσμου αυτοί. Όταν επιστρέψαμε, στο μυαλό μας είχαμε την Τανζανία. Πήγαμε εκεί, ζήσαμε 15 μήνες σε ένα παραδεισένιο, τροπικό περιβάλλον, όμως τελικά δεν μας ταίριαξε και γι’ αυτό φταίμε εμείς. Όχι εμείς, αυτό που είμαστε. Πάντως αν με ρωτήσεις τώρα που ζούμε στην Ιταλία, σίγουρα θα θέλαμε να ζήσουμε στη λατινική Αμερική, είτε σε κάποια ορεινή πόλη του Μεξικού ή στη Βραζιλία και την Αργεντινή. Βέβαια, θα ζούσαμε κάλλιστα στη Μαλαισία και στην Ταϊλάνδη αλλά
Έχουμε γλεντήσει σε γάμο των Καλάσα, για παράδειγμα. Μία νύχτα με πολύ κρασί (σε μία χώρα, το Πακιστάν, όπου λόγω Ισλάμ το αλκοόλ είναι απαγορευμένο), με κορίτσια πολύ πρόσχαρα και μια γιαγιάκα - τη μητέρα του γαμπρού - που είχε πάρει η Βούλα από το χέρι και χόρευαν για ώρα. Ήμασταν οι μόνοι επίσημοι καλεσμένοι του γάμου, μαζί με το δάσκαλο Θανάση Λερούνη, που μας γνώρισε τη συγκεκριμένη οικογένεια. Τι χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ένα αυτοκίνητο για να αποτελέσει το μεταφορικό σου μέσο σε ένα ταξίδι σαν αυτό; Το ιδανικό αυτοκίνητο για ένα τέτοιο ταξίδι; Να είναι κατά προτίμηση 4x4, το όνομά του να ξεκινάει από Land (Rover ή Cruiser, δεν έχει σημασία), σχετικά μεταχειρισμένο ώστε να είναι φτηνό και δοκιμασμένο, με αναρτήσεις φτιαγμένες στη... Σίνδο (ναι, ναι στη Jam Sport του Μιχάλη Κυρλαγκίτση) και με μία Maggiolina στην οροφή. Βέβαια, τώρα που το κάναμε, με γοητεύει πολύ η ιδέα ενός γύρου του κόσμου με ακόμη πιο minimal αυτοκίνητο, όπως ένα jimny ή ένα Panda 4x4. Πλάκα δεν θα είχε; Όμως το μεγάλο μου απωθημένο παραμένει ένα διηπειρωτικό ταξίδι με μηχανή. 111
Μάλι
Route 66
Αν και κατά πόσο σας άλλαξε ως ανθρώπους και ως προσωπικότητες το ταξίδι; (Τρόπος σκέψης, ίσως την εικόνα που είχατε στο μυαλό σας για κάποια μέρη ή τους κατοίκους τους, ακόμα και τον τρόπο ζωή σας) Το ταξίδι αυτό καθαυτό δεν άλλαξε σχεδόν καθόλου την εικόνα που είχα για τον κόσμο. Είχα ταξιδέψει αρκετά στο παρελθόν. Απλά, πάντα η πραγματικότητα αποδεικνύεται διαφορετική για κάποια διάσημα μέρη όταν τα γνωρίζεις από κοντά. Συνήθως, τα μέρη για τα οποία έχεις διαβάσει ως πολύ μακρινά, είναι πολύ πιο τουριστικά τελικά. Αν τώρα το ταξίδι άλλαξε εμάς τους ίδιους; Αυτό είναι δύσκολο να το απαντήσω. Θα έλεγα ναι γιατί έκτοτε το μυαλό μας προσεγγίζει τη ζωή σαν ταξίδι, σαν περιπέτεια, περισσότερο από πριν. Όμως αυτό αντιφάσκει με το γεγονός ότι πριν το ταξίδι, επιλέξαμε να κάνουμε τη μεγαλύτερη τρέλα της ζωής μας, δηλαδή το γύρο του κόσμου. Το συμπέρασμα; Τώρα πρέπει να βρούμε ένα πιο τρελό όνειρο να κάνουμε πραγματικότητα. Λένε ότι στη ζωή δε μετράει το πόσες ανάσες παίρνεις, αλλά οι στιγμές που σου κόβουν την ανάσα. Η περιήγησή σας επιβεβαίωσε για εσάς προσωπικά αυτό το ρητό; 112
Ωραίο το απόφθεγμα αυτό με τις κομμένες ανάσες αν και στο ταξίδι ελάχιστες φορές μας κόπηκε η ανάσα, κι αυτό εσκεμμένα (βλ. σε ελεύθερη πτώση στη Ναμίμπια). Όμως θα το ανατρέψω το απόφθεγμα λέγοντας ότι ένα ταξίδι, πόσο μάλλον ένα τέτοιο ταξίδι ζωής, είναι μια μεγάλη ανάσα από την καθημερινότητα. Σε κάνει να νιώθεις ότι αναπνέεις, ότι ζεις και ότι η ζωή σου έχει νόημα. Οπότε δεν χρειάζεται να αναζητάς στιγμές που σου κόβουν την ανάσα μέσα σ’ αυτό. Τι είναι παράδεισος για εσάς; Τι είναι ο παράδεισος, αλήθεια... Πολύ στοχαστική ερώτηση. Ίσως αυτό που σας είπα προηγουμένως: το να ζεις την κάθε στιγμή και η κάθε στιγμή να έχει νόημα στη ζωή σου. Ανεξάρτητα με το πού βρίσκεσαι... Ποιος καλύτερος τρόπος για να ολοκληρωθεί η συνέντευξή μου με τον Άκη Τεμπερίδη. Λίγη ώρα μετά κοιτούσα τις εκπληκτικές φωτογραφίες που μου έστειλε σκεπτόμενος τα λόγια του Γάλλου ποιητή Paul Valery: «Ο καλύτερος τρόπος για να κάνεις τα όνειρά σου να βγουν αληθινά είναι να ξυπνήσεις!».