chất chứa đầy kinh nghiệm

4.

Tự do là làm trống không một tâm thức chất chứa đầy kinh nghiệm1

Ngồi trong xe, gần bên con thác đổ ầm ầm dữ dội dưới bầu trời tối sầm trên đồng cỏ phì nhiêu và xanh um, sự ngây thơ bất diệt có đó và vẻ mộc mạc của nó chính là cái đẹp. Nó làm xao động trí óc vốn hoàn toàn yên tĩnh.

Trí óc được nuôi dưỡng bằng phản ứng và kinh nghiệm, trí óc sống bằng kinh nghiệm. Nhưng kinh nghiệm thì luôn luôn mang tính giới hạn và bị điều kiện hoá; ký ức là cơ chế của hành động. Nếu không có kinh nghiệm, kiến thức và ký ức thì không thể có hành động; nhưng kiểu hành động này bị giới hạn,

1 GSTAAD, THUỴ SĨ; 11/08/1961. Trích từ Nhật ký: “Krishnamurti’s Notebook”, NXB. K Publication, 2004.

Phần 1: Tự do . 21

phân mảnh và manh mún. Lý trí, tư tưởng được sắp xếp luôn bất toàn; phản ứng lại tư tưởng nên ý tưởng là khô khan, và đức tin là nơi trú ẩn của tư tưởng. Tất cả kinh nghiệm chỉ củng cố cho tư tưởng, dù phủ định hay khẳng định.

Kinh nghiệm nào cũng đều bị quy định, điều kiện hoá bởi quá khứ. Tự do là làm trống không tâm thức chất chứa đầy kinh nghiệm. Khi trí óc ngừng nuôi dưỡng bản thân nó thông qua kinh nghiệm, bằng ký ức và bằng tư tưởng, thì hoạt động của nó sẽ không còn vị kỷ nữa. Lúc đó, trí óc sẽ có nguồn dưỡng chất từ nơi khác. Và chính nguồn dưỡng chất đó biến tâm thức thành tôn giáo.

Sáng nay thức dậy, vượt trên tất cả thiền định, vượt trên tất cả tư tưởng và ảo tưởng phát sinh từ các cảm xúc, ngay trung tâm của trí óc và xa hơn, ngay trung tâm của ý thức, ngay chính bản thể của con người, rực chiếu một luồng sáng cực mạnh không có dấu vết, cũng không có kích thước, bất động. Và cùng với ánh sáng ấy là sức mạnh không cùng tận, và một vẻ đẹp vượt trên tư tưởng và cảm xúc.