Thinking smart by Thu Hà

Handbook of Thinking Smart thenextchapterofbrainwashing

Kien Tran

ien Tran

Thank You For Purchasing this Handbook and Be Ready to Think

* r e t r a sm as you go through the book

What's so special about this handbook? 1. You will think more rationally

2. You have practice exercises at the end of the book

3. You will see things in your life much more clearly 4. It's not for the general public. It's for some people ONLY

kientran's ielts handbook Price: 0 VND

Eat up 99 everyday english phrases

and remember them forever

Price: 59,234 VND

Handbook of Thinking Smart

Thenextchapterofbrainwashing

Price: 61,585 VND

Table of contents

CHAPTER 1 Marginal Revenue vs. Marginal Cost Chào bạn, hằng ngày chúng ta thường ra những quyết định liên quan mật thiết tới đời sống. Có bao giờ bạn suy nghĩ xem việc bạn đang làm có LỢI hay KHÔNG có lợi cho bạn? Trong chương này mình sẽ giới thiệu cho bạn một Concept cực kỳ nổi tiếng trong kinh tế học mà bạn có thể áp dụng ngay vào đời sống của bạn. Nó sẽ khiến bạn THAY ĐỔI thói quen một cách logic có hệ thống, nó sẽ khiến bạn QUYẾT ĐỊNH đúng hơn trong nhiều trường hợp. Và cuộc sống của bạn sẽ tốt lên ngay lập tức. Khi đứng trước mọi quyết định, hãy LUÔN LUÔN so sánh Marginal Revenue (MR) và Marginal Cost (MC). Bạn đừng sợ, mình sẽ giải thích để bạn hiểu thì thôi 2 thuật ngữ này và sẽ có rất nhiều ví dụ trong đời sống để bạn hình dung. MR tức là doanh thu (LỢI ÍCH) bạn thu về được sau khi làm THÊM một sản phẩm. MC là CHI PHÍ mà bạn phải trả sau khi làm THÊM một sản phẩm. Mình nhấn mạnh vào chữ THÊM MỘT sản phẩm (giờ) Ví dụ 1: Bây giờ là 9 giờ tối, bạn đang đắn đo xem có nên thức thêm MỘT GIỜ để học thêm vài bài IELTS reading không.

MR ở đây là gì? Là lợi ích bạn thu được sau 1 giờ học IELTS. MC ở đây là gì? Là chi phí bạn phải trả sau 1 giờ học IELTS. Hiện tại đang là 9 giờ. Nếu bạn thức đến 10 giờ. Giả sử bạn sẽ hoàn thành 10 bài Readings. Đây chính là MR của bạn. Là 10 bài readings. Trong 1 tiếng học kia bạn mất đi cái gì? Không nhiều. Bạn chưa buồn ngủ. Bạn thấy vẫn khoẻ. Bạn chỉ mất 1 tiếng đồng hồ có thể làm việc khác. Như vậy, MR > MC. Bạn bỏ ra một giờ để thu về được 10 bài readings. Bạn cảm thấy hạnh phúc và thoả mãn => Bạn nên làm. Giờ hãy so sánh với ví dụ tiếp theo ở dưới đây. Ví dụ 2: Tương tự như ví dụ 1. Nhưng không phải là 9 giờ đến 10 giờ nữa. Mà từ 3 giờ sáng đến 4 giờ sáng. Lại tiếp tục so sánh MR và MC MR ở đây là gì? Là lợi ích bạn thu được sau MỘT GIỜ học IELTS. Từ 3 đến 4 giờ sáng có thể bạn KHÔNG làm được 10 bài readings như trước. Bạn có thể chỉ làm được 7 bài. Tại sao? Vì khoảng thời gian này bạn không còn minh mẫn tỉnh táo như lúc 9 giờ đến 10 giờ. Vậy MR ở đây là 7 bài. MC ở đây là gì? Là chi phí bạn phải TRẢ sau MỘT GIỜ. Từ 3 giờ đến 4 giờ sáng bạn phải trả RẤT NHIỀU chi phí. Bạn sẽ uể oải sáng hôm sau. Bạn sẽ gầy đi. Bộ não bạn sẽ kém minh mẫn và thiếu tập trung vì bạn thức khuya. Ngoài ra có thể bạn còn ảnh hưởng đến những người xung quanh, vân vân.

Như vậy có thể thấy. Cái bạn thu được trong một giờ khi so sánh với cái bạn mất trong một giờ ít hơn nhiều. MR < MC. Chúng ta KHÔNG nên thức từ 3 - 4 giờ sáng chỉ để thu về 7 bài Reading. Chúng ta sẵn sàng chi ra 1 giờ từ 9 giờ đến 10 giờ để thu về 10 bài Readings. Trong tất cả trường hợp, mọi quyết định. Luôn luôn tồn tại MR và MC. Công việc của bạn là xác định thật nhanh MR là gì MC là gì. Không cần phải xác định chính xác. Cái bạn cần là mức tương đối để xem có NÊN hay KHÔNG NÊN. MR và MC ứng dụng nhiều nhất khi bạn muốn quyết định KHI NÀO nên làm gì để đạt được hiệu quả tối đa. Như 2 ví dụ trên chúng ta xác định được là từ 9-10 giờ nên làm IELTS. Từ 3-4 giờ NÊN đi ngủ. Không nên học. Dù cho bạn chăm chỉ đến mấy, hãy xác định MR và MC. Một số ví dụ khác. 1. Nên học tiếp lên Master ngay bây giờ hay để 2 năm nữa? Trong 2 TH này, MR và MC khác nhau, bạn cần chọn trường hợp nào MR > MC, luôn luôn. 2. Khi ăn xong nên rửa bát luôn hay để hôm sau rửa? Trong hầu hết các trường hợp. Rửa luôn sẽ có MC thấp hơn là chờ hôm sau. Vì nếu chờ hôm sau bát đũa của bạn sẽ càng khó rửa, bạn mất nhiều công hơn.

Tương tự, bạn hoàn toàn có thể dựa vào bản năng để xem tập tạ vào lúc 5 giờ chiều hay 3 giờ sáng là tốt nhất. Nhưng lần này, hãy thử dùng MR và MC nhé! Read more: Principles of Economics (any books)

Always compare MR with MC when making decisions on when

CHAPTER 2 Expectation Management & Happiness Chào bạn. Tại sao người kiếm được 1 triệu đô/tháng chưa chắc đã hạnh phúc hơn bạn. Tại sao bạn chưa chắc đã hạnh phúc hơn những người ở vùng sâu vùng xa thiếu thốn vật chất. Tại sao bạn của bạn đỗ Đại học ngoại thương chưa chắc đã hạnh phúc hơn bạn - đỗ đại học dân lập vô danh, let's say. Tất cả các trạng thái hạnh phúc trong cuộc sống của chúng ta, chỉ liên quan một chút ít đến thứ ta đang có. Nhưng nó liên quan CỰC KỲ NHIỀU đến expectation (Kỳ vọng) của bạn. Một lần nữa, Expectation của bạn quyết định cuộc đời bạn có hạnh phúc hay không, chứ không phải thứ mà bạn đang sở hữu. Cho phép mình lấy ví dụ của bản thân. Trước khi du học Canada, mình cần phải xin VISA. Xin Visa là một công đoạn khó khăn rắc rối nhất, chuẩn bị rất nhiều hồ sơ, giấy tờ liên quan. Nộp xong lại phải chờ 3 tháng để chờ xét duyệt của đại sứ quán Canada. Mình cực kỳ expect đạt được Visa. Cả thời gian chờ đợi kết quả Visa giống như tra tấn. Nếu có Visa, cuộc đời mình sẽ khác. Mình cảm giác sẽ hạnh phúc suốt đời. Do expectation mình cao, nên lúc đạt được mình vô cùng hạnh phúc và sung sướng, và lúc chưa đạt được mình cực kỳ không thoải mái. Hãy thử tưởng tượng, giả sử mình không xin Visa Canada mà

thay vào đó là Visa đi Trung Quốc hay đi mấy nước Đông Nam Á. Nếu được Visa bạn có nghĩ mình sẽ happy không? Sẽ có nhưng rất ít. Dễ thấy, hạnh phúc phụ thuộc vào expectation, và expectation có thể quản lý được (Expectation management).

happiness depends on expectation, and expectation can be managed Thông thường, nếu bạn chỉ kiếm được 5 triệu/tháng. Thì khi lương bạn tăng thêm 20 triệu/tháng, bạn sẽ rất hạnh phúc. Nhưng nếu một người khác lương 500 triệu/tháng. Việc lương tăng thêm 20 triệu không khiến anh ta cảm thấy quá vui bằng bạn. Vì thế expectation cực kỳ quan trọng. Trở lại ví dụ Visa Canada, sau khi đạt được Visa, mình có hạnh phúc không? Rất hạnh phúc. Nhưng không kéo dài được lâu. Sau khi đạt được Visa rồi, thì expectation của mình thay đổi sang cái khác. Mình muốn sang Canada kiếm được việc làm. Rất muốn. Trước đó, mình cảm thấy không hạnh phúc lắm vì mình chưa tìm được việc. Cảm thấy rất áp lực, mệt mỏi. Expectation is high. Sau khi mình được nhận vào làm rồi. Mình cảm thấy hạnh phúc. Lương $15 một giờ. Mình cảm thấy thoả mãn. Nhưng hạnh phúc có kéo dài không? Không. Mình lại expect thứ khác. Lương $15 không đủ cho mình mua xe. Không đủ cho mình mua nhà.

Chỉ đủ mua sắm quần áo, thức ăn, tiền nhà. Và lúc này, expectation của mình đến hẹn lại lên. Nó lại lên 30 đô/giờ. Mình chưa được và lại cảm thấy không thoải mái. Chắc bạn cũng hình dung được chuyện gì xảy ra tiếp theo. Thực tế, mình không cần phải kiếm 30 đô/giờ để tưởng tượng xem nghĩ như thế nào. Mình nhìn ngay những người xung quanh mình. Những người kiếm 30 đô thậm chí 50 đô một giờ.

Expectation increases over time. Be aware of that Họ cũng hạnh phúc. Nhưng không hạnh phúc gấp đôi một thằng kiếm $15 như mình. $50 một giờ rồi họ còn đòi hỏi gì nữa? Okay, ăn uống, quần áo, xe, nhà họ đã có. Nhưng con cái chưa có nhà, chưa có xe, chưa đóng tiền học. Và họ có 3 con. Tương tự, nếu bạn bị bỏ đói 3 hôm, bạn chỉ cần một mẩu bánh mì vụn là bạn hạnh phúc. Nhưng nếu bạn ăn buffet hằng ngày, tôm hùm có khiến bạn thêm hạnh phúc? Vẫn lại là expectation. Đứa chưa có người yêu thì kỳ vọng có người yêu, thế nào cũng được. Đứa có người rồi thì kỳ vọng người yêu mình phải đẹp, phải giỏi. Đứa có không có iPhone thì kỳ vọng có iPhone. Đứa có iPhone 4 rồi thì kỳ vọng có iPhone 5. Đứa có iPhone 5 thì kỳ vọng iPhone 6. Expectation increases over time. Dường như chẳng bao giờ tìm thấy hạnh phúc.

Vì vậy, trong handbook IELTS ở chương 4. Mình có nhắc tới vấn đề "Hãy luôn luôn giá trị những thứ bạn đã có." Vì nếu bạn giá trị những thứ bạn đã có, tức là bạn đang quản lý cái expectation của bạn (expectation management). Nếu bạn quản lý được expectation của bạn, bạn có thể quản lý được tâm trạng vui buồn. Còn những thứ bạn chưa có được, hãy cứ expect. Nhưng đừng làm cho nó hút hết sự hạnh phúc của bạn. Vì expectation luôn tăng và luôn luôn tăng. Nó sẽ không bao giờ dừng lại. Bạn sẽ KHÔNG BAO GIỜ THOẢ MÃN. Có chăng chỉ là ngắn hạn. Mình vẫn cứ ước mơ về công việc lương $30/h. Nhưng vẫn phải tôn trọng công việc $15 này. Nó khiến mình mua quần áo, thức ăn, trả tiền nhà. Mình vẫn cứ expect về cái MacBook đời mới nhất. Nhưng cái MacBook đời cũ mình đang dùng đang giúp mình ti tỉ thứ việc và nó chưa bao giờ làm mình thất vọng. Vì thế, luôn luôn quản lý và nhận thức về expectation. Bạn sẽ luôn hạnh phúc.

Manage Expectation = Manage Happiness 8

CHAPTER 3 The Real Secret behind a Strong Economy Bí mật thực sự của một nền kinh tế mạnh. Tại sao kinh tế lại phát triển? Động lực nào khiến bạn làm việc? Động lực nào khiến người khác phục vụ bạn? Động lực nào khiến bạn phục vụ người khác? Một từ thôi: Profit (Lợi nhuận) Câu hỏi đặt ra nhiều khi là: Lợi nhuận và phi lợi nhuận cái nào tốt hơn? Nếu tất cả mọi thứ đều phi lợi nhuận, nền kinh tế đó sẽ chết. Vì không ai có động lực để tạo nên của cải vật chất cho bạn dùng. Không ai sẵn sàng bán cho bạn một chiếc Smartphone miễn phí. Không ai sẵn sàng bỏ hàng năm ra chế tạo thuốc chống ung thư. Nếu không có lợi nhuận, Bill Gates sẽ không tạo ra Windows. Steve Jobs nằm xem TV hơn là tạo nên iPhone. Bạn nghĩ họ làm việc vì đam mê? Đúng là họ làm việc vì đam mê, đam mê cháy bỏng. Nhưng không hề phi lợi nhuận. Hãy để ý tất cả những gì chúng ta sử dụng hằng ngày. Bao nhiêu phần trăm là phi lợi nhuận. Và nếu có tồn tại cửa hàng chuyên bán cơm miễn phí, bạn có dám ăn không? Tại sao bạn mất 4 năm đại học? Chỉ đơn thuần vì kiến thức? Không hẳn. Bạn bỏ ra 4 năm đời người để học đại học vì bạn cần kiến thức, kiến thức để kiếm tiền. Bạn cần ăn mà.

Và thế giới này cần những người càng tham vọng càng tốt. Càng yêu cầu lợi nhuận cao càng tốt. Lợi nhuận- Profit, chính là động lực tối thượng khiến con người làm việc vất vả, và cuối cùng khiến cả nền kinh tế đi lên. Đáng buồn cái chữ "lợi nhuận" lại thường được chúng ta nhìn nhận ở góc độ hơi tiêu cực. Một phần nguyên nhân là do nó hay được dùng nhiều hơn thường lệ khi nói lên các doanh nghiệp làm ăn không minh bạch. Thu lợi bất chính. Những doanh nghiệp này tất nhiên không nhiều. Vì thế bạn nên nhìn nhận lại 2 chữ lợi nhuận một cách tích cực hơn nhé. Hãy so sánh Mỹ. Nền kinh tế đặc thù Tư bản. Mình không muốn đi sâu về chính trị. Nhưng bạn nghĩ xem, bạn sẵn sàng làm việc và sáng tạo nếu lương của bạn được 1 tỷ một năm (Lương trung bình của người Mỹ), hay 40 triệu 1 năm (lương trung bình của người Việt). Một nền kinh tế mạnh cần những người có tham vọng. Bạn không cần quá giỏi. Nhưng bạn cần đủ MÁU THAM. Tham gì? Lợi nhuận. Vì nếu bạn đủ máu tham. Bạn sẽ TÌM MỌI CÁCH để giỏi và sẽ tìm mọi cách để có tiền. Và khi bạn có tiền, tức là đất nước đi lên. Những đứa giỏi mà không có máu tham sẽ không giúp ích được nhiều cho đất nước. Nó sẽ tạo ra các sản phẩm kém chất lượng. Tại sao? Vì nó không có động lực kiếm tiền. Nó không cần đầu tư về chất lượng. Những đứa cần lợi nhuận sẽ chú trọng đầu tư vào chất lượng. Vì nếu chất lượng không ra gì, nó sẽ ko có lợi nhuận

Như vậy, có thể thấy, lợi nhuận là nguyên nhân hàng đầu khiến con người làm việc chăm chỉ. Khiến kinh tế lớn mạnh. Khiến chất lượng cuộc sống ngày càng tăng. Khiến bạn có smartphone để dùng. Và cơm ngon để ăn. Hãy tránh xa những đứa mở miệng ra là chê Lợi nhuận. Vì bọn nó đơn giản vẫn đang tiêu tiền bố mẹ hoặc chưa sản xuất được gì có giá trị cho xã hội. Không có cái gì miễn phí. Ồ, vậy tại sao Facebook và Google miễn phí? Phi lợi nhuận? Bạn có thể đọc báo cáo tài chính của Google và Facebook để tham khảo về lợi nhuận khổng lồ của họ.

Don't go for not-for-profit. For-profit is what makes people get smarter, work harder and make the society immensely better!

CHAPTER 4 What Opportunity Costs Really Mean to You Sức mạnh của chi phí cơ hội trong đời sống hằng ngày. Nếu bạn học về kinh tế chắc thuật ngữ này quá rõ với bạn. Nếu bạn chưa từng đụng qua kinh tế, cũng đừng lo vì sau chương này bạn sẽ hiểu rất rõ về nó. Chi phí cơ hội (Opportunity Cost) là cái giá bạn phải trả khi chọn 1 trong nhiều lựa chọn khác nhau (do tài nguyên có hạn) Giả sử, bây giờ là 8 giờ tối, 10 giờ bạn đi ngủ. Bạn chỉ có 2 tiếng trong buổi tối này. Trong 2 tiếng này bạn KHÔNG thể làm tất cả mọi việc. Bạn muốn dành 2 tiếng học IELTS, bạn muốn dành 2 tiếng xem TV, hoặc đi chơi, hoặc thậm chí đi làm kiếm tiền. Tóm lại bạn chỉ có 2 tiếng. Nếu bạn chọn làm IELTS, bạn sẽ KO CÓ THỜI GIAN để đi chơi cùng bạn bè. Đây chính là chi phí cơ hội. Bạn mất đi cơ hội đi lượn với bạn của bạn. Tương tự, nếu bạn chọn xem TV, bạn sẽ KO CÓ THỜI GIAN cày IELTS, trong 2 tiếng này, thông thường bạn có thể cày được 15 bài Readings. Bạn xem TV, bạn mất 15 bài readings. Đây chính là chi phí cơ hội. 20 triệu bạn có thể biếu mẹ bạn, hoặc có thể dùng để mua điện thoại, hoặc mua xe máy. Bạn chỉ có 20 triệu, nếu bạn dùng vào việc tặng mẹ bạn, thì chi phí của nó là bạn mất đi cơ hội mua iPhone hoặc mất đi CƠ HỘI mua xe máy. Đây là chi phí.

Vậy suy cho cùng, đọc xong chương này bạn sẽ thay đổi suy nghĩ thế nào? Hãy lấy ví dụ từ mình nhé. Ở Canada, hiện tại chưa ra trường, một giờ mình có thể kiếm 15 đô. Ngoài ra, mình học kế toán, một giờ mình có thể làm được 15 bài tập. Nếu mình dành 1 giờ để online Facebook, mình mất đi 15 đô HOẶC mất đi cơ hội làm 15 bài tập. Tuy vậy, thật đáng buồn, thông thường chúng ta thường nghĩ, nếu hôm nay không làm gì, thì KO MẤT GÌ. Nếu làm sẽ ĐƯỢC. Vậy chúng ta thường chọn KHÔNG LÀM, để mai tính. Cái chúng ta không nhận ra, là nếu chúng ta KO làm, chúng ta sẽ MẤT. Nói cách khác, nếu DẬM CHÂN TẠI CHỖ, thì bạn không phải sẽ giữ nguyên trạng thái, mà bạn sẽ NGHÈO ĐI, hoặc KÉM ĐI vì khi bạn dậm chân tại chỗ, cả thế giới đã TIẾN THÊM một bước, và bạn đang ở phía sau cả thế giới. Một ngày có 24 giờ, một giờ của mình là $15, vậy một ngày trôi qua, 24x15 = 360 đô = 7.2 triệu VND bay ra khỏi túi của mình. Hoặc nói cách khác. 360 bài tập kế toán của mình đã trôi đi, và trình độ của mình lại bị đi sau cả thế giới. Nếu bạn học IELTS, 3 tháng bạn KO học IELTS tức là bạn mất đi 1 chấm. Đáng ra bạn có thể đi từ 6.0 - 7.0. Nhưng bạn quyết định làm thứ khác thay vì học IELTS. Một lần nữa, một chấm chính là chi phí cơ hội để bạn hoàn thành việc bạn đang làm.

Giờ hãy thử ví dụ phức tạp hơn 1 chút. Cái giá thực sự mình phải trả khi từ Canadaa về Việt Nam 1 tháng là gì? Vé máy bay khứ hồi: $1500 Tiền ăn: : $ 100 Tiền quà cáp, đi chơi: $1000 Tiền nhà ở Canada : $400 Tổng : $3000~ 60 triệu VND. Nếu dừng lại ở đây thôi, bạn sẽ nghĩ về Việt Nam cũng chỉ tốn của mình có 60 triệu trong một tháng. Đó là do bạn chưa cộng vào chi phí cơ hội. Đây là chi phí rất nhiều người bỏ qua khi tính toán cái GIÁ THỰC SỰ. Mình sẽ phải nghỉ làm một tháng: 15x30x4 = 1,800 Mình sẽ mất cơ hội cày bài tập ở trường: 15 bài tập/ngày, mỗi bài tính ra là 1 đô => mất 15 đô/ngày => 450 đô/tháng. Nếu lúc mình về Việt Nam, lương của mình là 30 đô/giờ thì cái Chi phí cơ hội này còn lớn hơn nhiều. Như vậy chi phí cơ hội là 1800 + 450 = $2250. Tổng cái GIÁ mình phải trả cho chuyến đi về Việt Nam sẽ là $6,250 (130 triệu VND). Đây là con số đáng suy ngẫm. Và nếu chia ra ngày thì mỗi ngày ở Việt Nam, 4 triệu 300 sẽ bay khỏi túi của mình. Bạn tưởng tượng xem, 4 triệu là mức lương full-time một tháng của nhiều người ở Việt Nam, mà nó trôi trong 1 ngày.

Chính vì vậy, trọng tâm mình muốn nói ở đây là tất cả mọi thứ đều có chi phí cơ hội. Bộ não của bạn cần phải được lập trình để LUÔN LUÔN cho chi phí cơ hội vào mọi trường hợp. Bạn sẽ biết trân trọng thời gian hơn. Vì mỗi một giờ trôi qua, bạn không dậm chân tại chỗ, mà bạn sẽ đi sau cả thế giới một giờ.

Every hour passed by, you don't just stay the same, you stay behind, if you don't act.

CHAPTER 5 Your Life isn't Short, We just waste most of it Có bao giờ bạn thấy nhiều người tự hỏi tại sao cuộc đời quá ngắn ngủi, không cho bạn đủ thời gian làm tất cả mọi việc? Bạn có nghĩ 80 năm cuộc đời của bạn quá ngắn và bạn muốn có 1000 năm? Mình không nghĩ vậy. Mình cho rằng 80 năm đủ dài để bạn làm tất cả những việc có ý nghĩa trong cuộc đời bạn. Nhưng tại sao nhiều người, và có thể trong đó có bạn vẫn không hài lòng? Câu trả lời là do những người đó dành gần như cả cuộc đời vào những thứ KHÔNG MANG LẠI Ý NGHĨA cho cuộc đời của họ. Để khi nhìn lại, họ nuối tiếc và muốn nhiều thời gian hơn. Sự thật là: Rất nhiều người dành cả cuộc đời của họ vào những thứ KHÔNG MANG LẠI Ý NGHĨA. Và cuộc đời cực kỳ hào phóng khi cho chúng ta 80 năm. 80 năm này đủ để chúng ta làm mọi việc có ý nghĩa. Kiếm thật nhiều tiền, yêu thương gia đình, giúp đỡ người khác, tăng cường học vấn.

Life isn't short, we just waste most of it 16

Những người cho rằng cuộc sống quá ngắn ngủi thường sẵn sàng dành vô số thời gian cá nhân vào nhiều việc vô bổ và vào những người tiêu cực, hay than phiền. Có nhiều người cho rằng cuộc sống quá ngắn ngủi cho họ hưởng thụ, nhưng họ lại sẵn sàng gây cãi lộn những chuyện tầm phào vô bổ với người thân của mình. Có nhiều người cho rằng 4 năm đại học quá ít để học hết kiến thức, nhưng họ sẵn sàng dành 3 năm để chơi game, party hoặc lướt facebook thay vì tập trung học. Thời gian ban dành cho việc lắng nghe những lời than phiền của người khác hoàn toàn có thể dành vào những việc có ý nghĩa hơn, những việc mà bạn THỰC SỰ thích làm (Chi phí cơ hội). Có rất nhiều người đến cuối cuộc đời mới nhận ra điều này. Bạn không cần chờ đến cuối cuộc đời. Bạn đã nhận ra điều nay NGAY SAU KHI đọc xong chapter này. Và một lần nữa, life isn't short, we just waste most of it.

Life isn't short, we just waste most of it 17

CHAPTER 6 3 Pillars of Persuasion Basics 3 yếu tố trụ cột của thuyết phục. Thuyết phục là một kỹ năng ai cũng phải biết. Không chỉ những người làm kinh doanh hay bán hàng. Tất cả chúng ta đều thuyết phục mỗi ngày. Bạn thuyết phục sếp bạn tăng lương, bạn thuyết phục người bạn thích thích bạn. Bạn thuyết phục người bán hàng giảm giá cho bạn. Bạn thuyết phục em bạn chăm chỉ như bạn. Bạn thuyết phục bạn của bạn đọc Handbook của Kien Tran. Tóm lại, mỗi một lời nói chúng ta nói hằng ngày, đều có chút gì đó liên quan đến thuyết phục. Và cái hay là mỗi người có cách thuyết phục khác nhau. Sau khi đọc xong chương này, bạn sẽ biết được 3 yếu tố trụ cột trong việc thuyết phục một ai đó. 3 trụ cột này làm tiền đề cho mọi phương pháp hay kĩ thuật dùng trong thuyết phục. Và bạn chắc chắn sẽ nhận thức tốt hơn về nó mỗi khi áp dụng vào trường hợp của chính bạn. Ok, bắt đầu nhé? Pillar 1: Logics Pillar 2: Emotions Pillar 3: Ethos (Credibility) Đây là 3 trụ cột mình đã được nhắc đi nhắc lại trong một môn liên quan đến văn học ở trường Đại Học. Trong cả quá trình dạy, có rất nhiều bài readings mình cần phải đọc. Và tất cả các bài Readings đấy, nhiệm vụ của cả lớp là phải phân tích 3 yếu tố thuyết phục như ở trên. Mình sẽ giải thích rõ hơn.

Pillar 1: Logic Chúng ta bị thuyết phục bởi Logic. 70% cơ thể người là nước, theo nhà khoa học XYZ. Theo thống kê World Bank, nợ công của Mỹ đã đạt gần 18 nghìn tỷ USD. Quản lý Expectation dẫn đến quản lý Happiness, vì Expectation quyết định Happiness. Tất cả những thứ trên đều là logic. Bạn TIN vào số liệu. Bạn TIN vào thống kê. Bạn TIN vào nguồn. Bạn TIN vào khoa học. Bạn TIN vào logic A->B->C, vân vân. Nước rửa bát mới của chúng tôi, rửa tốt sạch hơn đến 80%, và giá giảm còn 50%. Chắc chắc là tốt hơn => Bạn tin và bạn mua. Khi đọc Wikipedia, có những bài viết rất nhiều nguồn tham khảo ở dưới, trích dẫn các báo uy tín. Có những bài viết tương tự, thậm chí hay hơn, nhưng không có nguồn. Bạn tin vào cái nào hơn? Tóm lại rất đơn giản, cả bạn, cả mình, chúng ta tin vào logic. Không ai tin vào những điều vô lý.

Pillar 2: Emotions Chúng ta bị thuyết phục bởi Emotions (cảm xúc). Cảm xúc ở đây có thể là Sự hài hước (humor), Sự sợ hãi (fear), sự tham lam (greed), sự đồng cảm (Sympathy), sự hạnh phúc (happiness). Bạn mua xà phòng rửa tay diệt 99% vi khuẩn gây bệnh, vì bạn SỢ bị bệnh. Bạn xem quảng cáo của nước ngoài và cười đau ruột vì sự hài hước của nó, bạn cảm thấy THÍCH nó và bạn mua nó (Humor). Bạn xem quảng cáo của Thái Lan nói đến tình thương cha mẹ, khiến bạn chảy nước mắt, bạn xuôi lòng. Đa cấp hứa hẹn mức lương vài trăm triệu 1 tháng => Khiến nhiều người tin vì lòng tham. Cảm xúc đôi khi vượt qua cả Logic về sức mạnh thuyết phục. Nó rất mạnh. Đôi khi bạn không cần dùng tí Logics nào vẫn có thể thuyết phục được người khác một cách dễ dàng, nếu bạn có khả năng làm cho họ cười, hoặc phấn khích, hoặc sợ hãi, hoặc lấy được nước mắt của họ. Bạn cứ làm họ thích bạn, họ sẽ bị thuyết phục dễ dàng. Đây là cảm xúc. Cảm xúc rất khó kiểm soát và dễ vỡ. Chính vì thế, nó vô cùng mạnh. Khi bạn thuyết phục bằng Logic, giống như bạn thuyết phục từ ngoài vào trong. Khi thuyết phục từ ngoài vào trong, nghĩa là số liệu bạn phải có, nguồn phải có, thông tin phải chính xác, đầy đủ, mới có thể lọt qua màng nghi ngờ của người khác. Khi bạn thuyết phục bằng cảm xúc, nó giống như bạn thuyết phục từ trong ra ngoài. Bạn vượt qua hết mọi rào cản và bộ lọc logic. Các page Facebook thường share những bài đánh vào cảm xúc của bạn, khiến bạn cười nhiều hoặc cảm động, để tăng lượng share lên và làm lợi cho page. Bạn sẵn sàng share mà ko hề do dự.

Bạn mua iPhone đôi khi không phải iPhone tốt hơn các smartphone khác. Có nhiều Smartphone tốt hơn nhiều. Cấu hình, độ phân giải, rẻ hơn, thậm chí đẹp hơn iPhone. Nhưng tại sao nhiều bạn vẫn bỏ tiền ra mua iPhone. Bạn thấy phi lý trí ko? Vì nó dựa nhiều vào emotions của bạn hơn. Apple thuyết phục bạn mua hàng không đơn thuần dựa trên Logic, mà phần lớn là emotions. Quảng cáo thời đại ngày nay không dựa quá nhiều vào logic để thuyết phục khách hàng mà đặt trọng tâm hơn vào emotions. Emotions giúp tăng Sales vượt trội. Tăng lượng share. Và có thể điều khiển người khác. Ví dụ nữa để bạn hình dung, hãy tưởng tượng bạn xem phim hành động ngoài rạp. Bộ phim có nhiều hiệu ứng khiến bạn vừa xem vừa ồh, hồi hộp, xúc động, cười. Giả sử bộ phim đó tắt hết các hiệu ứng ngoài đi. Tắc nhạc đi nữa. Bạn sẽ nhìn nhận ĐÚNG THỰC TẾ những gì đang thực sự diễn ra trong bộ phim. Nhưng bộ phim có còn hấp dẫn? Âm nhạc cũng góp phần vào Emotions. Nó làm thay đổi tâm trạng (Mood) của bạn. Một mẹo nữa không liên quan mà mình muốn chia sẻ. Bản nhạc đầu tiên bạn nghe mỗi sáng SẼ QUYẾT ĐỊNH TÂM TRẠNG của bạn cả ngày hôm đó. Nếu mới sáng thức dậy bạn nghe nhạc buồn, cả ngày của bạn sẽ u ám. Nếu bạn nghe nhạc dance hoặc bất cứ bản nhạc sôi động nào, tâm trạng cả ngày của bạn sẽ positive. Emotions rất mạnh. Nó khiến bạn bị thuyết phục mà không thắc mắc.

Pillar 3: Ethos (Credibility) Ethos là một từ gốc Hy Lạp nó chỉ đơn thuần là uy tín, hay đáng tin cậy. Khi bạn có uy tín, hầu như bạn NÓI CÁI GÌ người ta cũng tin. Obama và bạn thân của bạn nói nợ công của Mỹ đạt gần 18 nghìn tỷ USD. Bạn thân bạn nói chưa chắc bạn đã tin, bạn cần kiểm tra lại số liệu, nguồn. Nhưng Obama nói bạn tin ngay mà không cần nguồn. Obama có Ethos. Ethos có 2 loại: Internal Ethos và External Ethos. Internal Ethos: Uy tín được xây dựng từ bên trong. Giả sử bạn đi học buổi đầu tiên, gặp thầy mới. Ông ý dậy rất hay và những lời nói của ông ý đều có lý. Ông ý dần dần trở nên có uy tín với bạn. Hoặc ngay khi bạn đọc chính cuốn sách này, chương 1 bạn chưa thấy tin lắm, càng đọc bạn càng thấy có lý và dần dần tin. Đây là uy tín được xây dựng từ bên trong. Mình xây dựng uy tín từ bên trong. External Ethos: Là uy tín được xây dựng từ bên ngoài. Mình được IELTS 8.5, IELTS cấp uy tín cho mình. Mình học chuyên về Business, những điều mình nói ra về business đáng tin hơn những điều từ một bạn học Xây dựng. Hoặc bạn tin Obama vì bạn biết ông ta, mặc dù chưa hề gặp, thậm chí chưa hề nghe bất kỳ bài nói nào của ông ý. Nhưng ông ý là tổng thống Mỹ. Đây là dạng uy tín được xây dựng từ bên ngoài. Cả 2 dạng này cần phải được đi đôi với nhau.

Tại sao? Giả sử mình được IELTS 8.5, đây là external ethos. Nhưng khi bạn đọc handbook của mình, bạn không hề thấy các phương pháp của mình giúp ích được cho bạn. Tức là không hề có Internal Ethos. Thì bạn sẽ chỉ tin và làm theo mình ở những chương đầu tiên. Dần dần bạn sẽ không làm theo. Tương tự, nếu mình nói phương pháp học rất hay, có internal Ethos. Nhưng chưa từng thi IELTS hoặc iELTS chỉ được 5.0. Bạn sẽ không làm theo những phương pháp của mình. All in all, những gì bạn cần nhớ là gì? Có 3 Pillars trong Persuasion. 1. Logic - Số liệu, nguồn, logic A-B-C, so sánh, pros and cons 2. Emotion - gây cười, cảm động, phấn khích, sợ hãi, tham 3. Ethos - Internal và External Vậy cái nào quan trọng nhất? Không có cái nào quan trọng nhất cả. Cả 3 cái cần phải được tận dụng. Nó là 3 trụ cột trong thuyết phục cần phải được dùng. Có những trường hợp bạn cần dùng nhiều Logic và Ethos hơn, ví dụ như thuyết phục về thuốc chống ung thư, hay thuyết phục về khoá học. Có những trường hợp bạn cần dùng nhiều emotions hơn, như thuyết phục người khác xem phim, thuyết phục người khác mua nước hoa, etc. Bạn chỉ cần nhớ 3 trụ cột này mỗi khi nói chuyện. Sức mạnh lời nói của bạn sẽ tăng DRAMATICALLY.

Logic - Emotion - Ethos 23

CHAPTER 7 The 80/20 Rule - Don't Underestimate it Có thể bạn đã nghe đến nguyên lý 80/20, ít nhất là qua mấy cuốn nguyên lý 80/20 ở hiệu sách. Tuy nhiên bạn thực sự không cần đọc hết mấy quyển đấy để hiểu rõ về nguyên lý 80/20 này. Vì nó rất đơn giản. Và mình nói luôn đây là một trong những nguyên lý mình áp dụng nhiều nhất và đời sống và ứng dụng của nó quá tuyệt vời. Ôn lại 1 chút, về cơ bản, nó cho ta thấy 20% đầu vào quyết định 80% đầu ra. 80% đầu vào còn lại chỉ quyết định 20% đầu ra. Nghe thì có vẻ hơi không hợp lý, nhưng đây lại là sự thật và nó xuất hiện ở khắp mọi nơi. 20% công việc bạn làm hằng ngày quyết định 80% kết quả bạn thực sự mong muốn. Hằng ngày bạn làm rất nhiều việc khác nhau. Nhưng chỉ có 20% trong số đó là cho bạn kết quả nhiều nhất. Còn 80% còn lại chỉ cho kết quả khiêm tốn. Việc bạn cần làm là CHỈ TẬP TRUNG vào 20% kia thay vì 80% kia. Tập thể dục thể thao thuộc nhóm 20% Học thuộc nhóm 20% Đọc sách thuộc nhóm 20% Ngủ sớm, dậy sớm thuộc nhóm 20%, etc. Đây là những công việc bạn cần dành 80% sức lực và trí tuệ của bạn vào chúng.

Còn những công việc như: Lướt Facebook, nghĩ xem hôm nay nên mặc gì, like page, tham gia thảo luận ở các group IELTS, là những công việc thuộc nhóm 80% nhưng chỉ cho ra 20% kết quả. Bất ngờ là nhiều bạn lại dành 80% cho những công việc này chỉ để cho ra 20% kết quả. 20% các mối quan hệ trong cuộc đời bạn sẽ cho ra 80% kết quả. 80% còn lại chỉ cho ra 20% kết quả. Vì vậy bạn cần chú ý hơn vào các mối quan hệ của mình, chỉ có 20% trong số tất cả những người bạn quen biết là thực sự cho ra 80% kết quả. 80% chỉ cho ra 20%. Mình nói vậy không phải bạn bỏ rơi 80% kia. Mình khuyến khích bạn nên tập trung 80% thời gian của bạn cho 20% quan trọng kia. Sâu hơn một tí, giả sử bạn là nữ. 1% tổng số bạn nam có tiềm năng làm người yêu của bạn sẽ cuối cùng trở thành người yêu của bạn. 99% kia sẽ không trở thành người yêu, có thể sẽ chỉ là bạn hoặc người lạ. Bạn nên dành 99% thời gian công sức trí tuệ vào cái anh 1% này, và ignore 99% các anh SẼ không bao giờ trở thành người yêu của bạn kia vì họ xét cho cùng không có ý nghĩa gì với cuộc đời bạn, và không nên nhận quá nhiều thời gian và công sức của bạn.

Sâu hơn nữa, giả sử bạn đã trở thành người yêu anh ta rồi. Thì chỉ có 20% những việc mà bạn làm cùng anh ta là ra 80% kết quả. Lại tiếp tục tập trung vào 20% này. Và Ignore 80% còn lại vì nó chỉ yield 20%. 20% loại thức ăn sẽ giúp bạn thực sự khoẻ mạnh. Bạn hãy ignore 80% các loại thức ăn khác. Mình chỉ chọn những loại thức ăn có hàm lượng dinh dưỡng cao trong các bữa ăn hằng ngày. Và tập trung vào nó. Không thay đổi. Nếu RANK các loại thức ăn về độ healthy, bạn hãy chỉ ăn 20% TOP ĐẦU và ignore 80% còn lại. TOP của mình Kale (Cải xoăn) - ăn liên tục Flaxseeds - ăn liên tục Blueberries Oats Bananas Milk Chicken Eggs Đây là nhóm thức ăn 20% tốt nhất mình chọn để tập trung ăn hằng ngày, nó sẽ giúp mình không bao giờ phải gặp bác sĩ trong cả cuộc đời. Nếu bạn đang học IELTS, thì có rất nhiều phương pháp học tiếng Anh, NHƯNG chỉ có 20% số đó thực sự mang lại kết quả cho bạn. Tất cả đã được tổng hợp trong cuốn Handbook IELTS của mình. Trong handbook mình có nêu ra hàng loại các phương pháp mà bạn tránh xa. Đây là nhóm 80% nhưng chỉ sinh ra 20%. Tốn cực nhiều năng lượng và thời gian của bạn.

20% số sách trong hiệu sách sẽ cho bạn 80% kết quả. 80% còn lại chỉ cho 20%. Khi vào hiệu sách có thể bạn cảm thấy bị choáng ngợp bởi lượng sách quá nhiều. Bạn cảm thấy mình có trách nhiệm phải đọc hết chỗ đấy thì mới thành tài. Đừng vội. Theo nguyên lý 80/20, chỉ có 20% số đấy là bạn cần đọc. Hoặc thậm chí bạn chỉ cần đọc 1% chỗ đấy thôi. Không cần đọc nhiều. Mình KHÔNG hề đọc nhiều sách. Mình đọc rất ít. Nhưng những sách mình chọn nằm trong số 1% hoặc thậm chí 0.001% lượng sách tạo nên nhiều giá trị nhất. Đọc hết 1000 cuốn tiểu thuyết dầy cộp KHÔNG giúp mình kiếm được 100 đô. Cũng không giúp mình tư duy tốt hơn đọc kỹ 10 cuốn chuyên ngành, mà sau này có thể giúp công việc của mình thuận lợi, thu nhập tốt. Bạn nên nhớ 80/20 ở đây chỉ là concept, hay idea, nói lên việc số ít có khả năng control số nhiều. Và dành phần lớn thời gian vào số ít mang lại nhiều giá trị này. Không có cái gì chính xác 80% với 20% cả. Một kinh nghiệm mình muốn chia sẻ thêm để bạn áp dụng nguyên lý 80/20 tốt hơn là hãy tìm hiểu về RANK. Và chọn 20%, thậm chí 1% TOP đầu. Ignore 80% top sau. Trong chương 56 cuốn Handbook IELTS, mình có khuyên các bạn chỉ tập trung vào tiếng Anh. Đây là ngôn ngữ RANK 1 về giá trị. Có thể tiếng Trung Quốc nhiều người nói hơn, nhưng về giá trị thực sự nó mang lại cho bạn thì vẫn chỉ ở dưới tiếng Anh. Tiếng Anh là ngôn ngữ thuộc nhóm 1% mang lại 99% giá trị cho bạn. Và bạn yên tâm, học tiếng Anh không bao giờ là đủ. Vì kho tàng học thuật bằng tiếng Anh vô cùng lớn và giá trị. Vì thế việc chuyển sang ngôn ngữ khác, xét về mặt khác có thể nên, xét về mặt giá trị là không nên.

Tóm tắt: 1. 20% mang lại 80% giá trị, 80% còn lại chỉ mang lại 20% giá trị 2. Bạn không có 1000 năm để lãng phí vào 80% kia, chỉ tập trung vào 20% mang lại nhiều giá trị nhất. 3. Dùng Rank, và chỉ chọn 20% tốt nhất, thậm chí 1% 4. 80% lượng sách ở ngoài hiệu sách => KO NÊN ĐỌC. Bạn đừng tham. Chỉ chọn 1% tốt nhất và dành hết thời gian vào nó. 5. Tập trung cả cuộc đời vào 20% (1%) nhóm thức ăn có hàm lượng dinh dưỡng tốt nhất. Và ignore 80% (99%) còn lại. Và bạn sẽ không bao giờ phải gặp bác sĩ. 6. Đừng dành quá nhiều thời gian vào những người chỉ mang lại 20% kết quả cho bạn. Ignore họ đi và tập trung vào những người thực sự quan trọng trong cuộc đời bạn.

CHAPTER 8 Two Ways to Do Charity Chào bạn. Nếu bạn là một người thích làm từ thiện. Có rất nhiều cách, nhưng có 2 nhóm chính mà mình muốn giới thiệu với các bạn sau đây. NHÓM 1: Tập trung làm từ thiện khi bạn chưa giàu NHÓM 2: Tập trung làm từ thiện khi bạn đã giàu Nhóm 1 là nhóm chúng ta thường gặp trong đời sống hằng ngày, vì nó ở cự ly gần. Và cũng được xã hội tuyên dương. Bạn đang là sinh viên, chưa có tiền, tuy vậy, bạn thấy gặp người có hoàn cảnh khó khăn, bạn bỏ tiền ra giúp họ. Nhóm 2 là nhóm có quy mô lớn hơn nhiều, tuy nhiên bạn sẽ ít thấy hơn trong đời sống do họ không trực tiếp mà gián tiếp giúp bằng tiền nên đôi khi ít được xã hội hoan nghênh. Giả sử, bố mẹ bạn cho bạn 100 triệu để bạn đi giúp đỡ người khác. Bạn dùng số tiền đó gặp người khó khăn và bạn phân phát vật chất cho họ trực tiếp. Như vậy bạn được nhiều người biết đến, còn ít ai biết đến bố mẹ bạn. Trong khi bố mẹ bạn mới là người bỏ rất nhiều thời gian và công sức, chuyển hoá công sức đó thành 100 triệu, sau đó chuyển cho bạn, và khâu cuối cùng là bạn đi phân phối. Cả 2 nhóm đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Tuy nhiên về mặt lâu dài, mình ủng hộ nhóm thứ 2 hơn.

Bạn hãy làm cả 2 cách, nhưng mình khuyên nên tập trung cách thứ 2. Tức là tập trung kiếm thật nhiều tiền trước rồi mới làm từ thiện và đã làm là làm nhiều. Trước khi tìm được việc, mình không có nhiều tiền. Ăn uống phải suy nghĩ. Gặp mấy người homeless mình chỉ cho họ được vài chục cents. Vì đây là khả năng của mình. Nói thật vài chục cents này có thể được chút gì đó hoan nghênh vì hành vi, nhưng THỰC TẾ chẳng giúp được gì cho người ta. Sau khi tìm được việc, mình có thu nhập ổn và thừa ra một số tiền, mỗi lần gặp homeless, mình sẵn sàng cho họ 2-5 đô. Mình cảm giác sau khi có tiền, việc làm từ thiện của mình có impact hơn nhiều. Nhưng bạn biết không? Thực ra mình vẫn ở trong nhóm 1. Vì mình chưa hề giàu. Những người nhóm 2 là những người đã có doanh nghiệp, và kiếm rất rất nhiều tiền mỗi tháng. Giống như Bill Gates, ông không ra phố phát tiền cho thiên hạ để được khen, ông dùng hàng tỷ đô la của mình vào Bill and Melinda Gates Foundation, dùng để giải quyết các vấn đề xã hội, như việc hơn 2.5 tỷ người (đặc biệt ở Châu Phi) không được tiếp cận với nhà vệ sinh đạt chuẩn vệ sinh, gây ra rất nhiều căn bệnh chết người.

2-5 đô của mình không làm được những điều như vậy. Vì vậy, mình tin bạn cũng muốn kiếm thật nhiều tiền để có thể làm từ thiện một cách có quy mô, có tổ chức. Để làm được như vậy, bạn hãy chi ít tiền giúp đỡ từng cá nhân một, dành số tiền đó đầu tư vào bản thân của bạn, để trong tương lai bạn kiếm nhiều tiền hơn theo cấp số nhân. Và sự giúp đỡ của bạn sẽ được nhân lên gấp bội. Một ví dụ tương tự trong kinh doanh. Tại sao các doanh nghiệp mới nổi lại KHÔNG phát cổ tức (dividends) cho cổ đông (shareholders) mặc dù lợi nhuận trên đà tăng? (Cổ tức là TIỀN phân phát cho người nắm giữ cổ phiếu. khi doanh nghiệp có lãi. Một dạng chia lợi nhuận) Vì số tiền phát cổ tức sẽ không được đầu tư vào sự phát triển trong tương lai của doanh nghiệp trong dài hạn. Vì thế, 100% lợi nhuận của công ty được dùng vào TÁI ĐẦU TƯ (retain earnings) thay vì phân phát. Như vậy sẽ có lợi ích tối đa cho cổ đông do mỗi cổ phiếu (share) nắm giữ, giá trị sẽ tăng. Chỉ khi nào doanh nghiệp đạt đến mức trưởng thành (mature), không thể grow được nữa mới là lúc suy nghĩ đến việc phát cổ tức (tiền).

Bạn cũng giống doanh nghiệp đang trên đà phát triển, hãy dành phần lớn nguồn lực và lợi nhuận thu được để tái đầu tư, tăng giá trị cho bản thân. Không nên chia chác nhiều, khi giá trị bạn tăng, lợi nhuận tăng đến một mức nào đó, thì đó mới là lúc bạn có đủ nguồn lực để chia chác và ảnh hưởng của bạn đến cộng đồng sẽ lớn hơn gấp bội.

CHAPTER 9 Understand the Culture of any Country Chào bạn. Nếu bạn muốn biết về văn hoá của mỗi nước, bạn đã đến đúng địa chỉ. Trong chương này, mình sẽ giới thiệu cho các bạn một trang web giúp bạn nghiên cứu văn hoá của tất cả các nước một cách rất khoa học và tương đối chính xác. Đây là thông tin dựa trên dữ liệu khổng lồ của IBM và được phân tích bởi Geert Hofstede. Bạn có thể truy cập vào trang Geert-Hofstede.com để truy cập thông tin giá trị về văn hoá này. Nhưng trước hết hãy đọc hết chương này để bạn hiểu rõ hơn. Văn hoá của mỗi nước khác nhau và được chia thành 6 dimensions (6 khía cạnh). Như các bạn có thể thấy trên hình.

Khía cạnh 1: Power Distance, nói lên khoảng cách quyền lực giữa sếp và nhân viên (giữa các cấp bậc) Ở Mỹ, chỉ số Power Distance bằng 40, Việt Nam là 70, gần gấp đôi. Điều này nói lên khoảng cách quyền lực ở Mỹ thấp hơn nhiều so với Việt Nam. Nếu bạn làm việc ở Mỹ, việc bạn đi ăn trưa với sếp, chém gió với sếp là chuyện bình thường. Các cấp bậc tuy khác nhau nhiều nhưng họ vẫn giống như bạn. Gặp nhau thường xuyên và bình đẳng hơn. Ở Việt Nam, việc nhân viên bình đẳng với sếp là chuyện hiếm xảy ra. Nhân viên với sếp giống như 2 tầng lớp hoàn toàn khác nhau của xã hội. Bạn không gặp được sếp tổng thường xuyên, bạn sợ sếp hơn so với ở Mỹ, etc.

Khía cạnh 2: Individualism. Tính độc lập của mỗi cá nhân. Chỉ số Individualism ở Mỹ cao nhất, 91. Việt Nam là 20, cho thấy ở Mỹ cái tôi (I,me) được giá trị hơn so với cái ta (we). Ở trong các lớp học của Mỹ, mỗi ý kiến cá nhân của bạn đều được giá trị. Bạn không cần phải chiều lòng tập thể. Phong cách sống của bạn cũng là độc lập, bạn không phải bận tâm người khác nghĩ gì. Vì ai cũng độc lập. Bạn sáng tạo theo cách của bạn, cuộc sống của bạn là do bạn quyết định. Ở Việt Nam, chỉ số này chỉ đạt 20, cho thấy tính cộng đồng được giá trị nhiều hơn. Nếu bạn có suy nghĩ khác so với cộng đồng thì điều này khó được chấp nhận. Mọi người cần phải giống nhau, mặc đồng phục đi học để tôn vinh cái tập thể. Phong cách sống cần phải hợp với số đông. Số đông quyết định. Bạn ít có quyền quyết định cuộc sống của bạn hơn.

Khía cạnh 3: Masculinity. Chỉ số này nói lên việc nền văn hoá giá trị việc cạnh tranh, bon chen, sự thành đạt. Ở Mỹ, chỉ số này đạt 62, cho thấy người Mỹ có nhiều khát vọng bon chen, để vươn tới sự thành đạt. Họ cạnh tranh khốc liệt với nhau về học vấn, công việc để đi tới đỉnh cao, cuộc sống tương đối nhiều stress. Họ nỗ lực không ngừng nghỉ. Ở Việt Nam, chỉ số này đạt 40, thấp hơn một chút. Người Việt Nam cũng có khát vọng nhưng ít hơn so với người Mỹ. Chỉ số 40 cho thấy người Việt không thích bon chen, không thích cạnh tranh, và không quá chú trọng việc thành đạt trong cuộc sống. Thế nào cũng được. Một công việc nhàn hạ, ít stress lương đủ sống, đi chơi với bạn bè mỗi tuần là mãn nguyện rồi.

Khía cạnh 4: Uncertainty Avoidance. Nếu bạn chấp nhận và thoải mái với những điều KHÔNG chắc chắn trong cuộc sống, tương lai, chỉ số này của bạn cao. Ở Mỹ chỉ số này đạt 46, cao hơn Việt Nam, cho thấy người Mỹ có xu hướng chấp nhận sự mạo hiểm, không chắc chắn, rủi ro cao hơn so với người Việt Nam. Bạn học giỏi nhưng không dám đăng ký ngoại thương hay y dược? Điều này cho thấy bạn có chỉ số Uncertainty Avoidance thấp, không dám mạo hiểm.

Khía cạnh 5: Long-term Orientation. Định hướng dài hạn trong tương lai. Người Mỹ có định hướng dài hạn bằng một nửa Việt Nam. Cho thấy họ suy nghĩ ngắn hạn hơn. Ở Việt Nam nói chung, ông bà bạn làm việc cả đời để lo cho bố mẹ bạn, bố mẹ bạn lại làm việc cả đời để lo cho bạn. Tất cả mọi nguồn lực đổ dồn vào tương lai dài hạn (vài chục năm) thay vì hưởng thụ. Ở Mỹ, nếu bạn làm việc và được tiền, bạn tiết kiệm tiền và nguồn lực đổ dồn vào ngắn hạn thay vì dài hạn. Bạn sẽ cho rằng tiền của bạn để bạn hưởng thụ và bạn dường như sẽ tiêu tiền ngay lập tức.

Khía cạnh 6: Indulgence. Chỉ số giá trị sự hưởng thụ cho bản thân. Chỉ số này của người Mỹ đạt 68, cho thấy người Mỹ cần được hưởng thụ và sẵn sàng làm việc chăm chỉ để đạt được điều này. Một dạng sống sướng quen rồi nên khổ không chịu được. Khổ ở đây là thiếu thốn vật chất chứ không phải làm việc khổ sở. Người Mỹ thà làm việc khổ còn hơn chịu thiếu thốn. Ở Việt Nam chỉ số này đạt 35. Cho thấy người Việt chịu khổ vì thiếu thốn quen nên chấp nhận điều này. Bạn có thấy rất nhiều người Việt mặc dù thiếu thốn vật chất nhưng vẫn vui vẻ hạnh phúc? Họ thoải mái vì điều này. Còn người Mỹ, thiếu thốn vật chất là điều khó chấp nhận.

Tóm tắt chương 9: 1. Trang Geert-Hofstede sẽ cho bạn thông tin tương đối chính xác về văn hoá của các nước, chia thành 6 khía cạnh khác nhau để bạn nghiên cứu. 2. Bạn có thể tìm bất cứ nước nào bạn thích và so sánh. Chương 9 chỉ là Ví dụ minh hoạ giữa Việt Nam và Mỹ. 3. Không có văn hoá nước nào tốt hơn nước nào. Văn hoá mỗi nước giá trị mỗi thứ khác nhau. Không có gì đúng và sai. 4. Nếu bạn muốn thay đổi theo văn hoá của nước khác. Hãy điều chỉnh chỉ số của BẢN THÂN BẠN sao cho phù hợp với nước mà bạn muốn điều chỉnh.

CHAPTER 10 You, Please Never Stop and even Think of Stop Chào bạn, nếu bạn đã từng mong muốn và nghĩ rằng khi nào THÀNH CÔNG, bạn sẽ được sớm nghỉ ngơi thoải mái, đi du lịch, không phải lo nghĩ gì, chỉ tay năm ngón, nhiều tiền. Thì sau khi đọc chương này xong, bạn SẼ KO còn nghĩ như vậy nữa. Đúng vậy, rất nhiều người trong số chúng ta, ngay cả mình ngày trước đều có TƯ DUY THOÁT NẠN. Tức là sao? Xong cấp 3 là thoát. Xong Đại học là thoát. Kiếm được việc là thoát. Mở được công ty là thoát. Thi xong chứng chỉ CFA là thoát. Thi xong IELTS 8.5 là thoát. Bạn nghĩ rằng khi bạn hoàn thành xong tất cả những thứ đó, cuộc đời sẽ tha cho bạn. Và bạn sẽ tự do. Sống một cuộc sống như mơ. Thực tế đã chứng minh. Cuộc sống sẽ KHÔNG THA cho bạn. Hoàn thành xong mấy công việc lớn lao bạn nêu trên KHÔNG giúp bạn tự do. Bạn sẽ vẫn phải tiếp tục công việc đang làm. Có thể bạn sẽ thăng tiến, kiếm được nhiều tiền hơn. NHƯNG bạn sẽ vẫn KHÔNG ĐƯỢC nghỉ ngơi. Mình thực sự nhấn mạnh vào điều này. Đừng bao giờ nghĩ là mục đích bạn làm việc vất vả để về sau bạn NHÀN. Warren Buffett là người giàu nhất thế giới. Rất nhiều tiền, nhưng ông không hề nghỉ ngơi.

Bầu Đức, giàu nhất Việt Nam, bạn ước được như Bầu Đức để sống sung sướng nhàn hạ? Không có chuyện đấy. Ông ý vẫn phải làm vất vả và vất vả gấp nhiều lần chúng ta. Diễn viên điện ảnh, bạn muốn nổi tiếng như Tom Cruise vì quá nhiều tiền ăn tiêu cả đời xả láng không hết? Not so fast. Tom Cruise cũng làm việc rất vất vả. Liên tục tăng cường kỹ năng đóng phim. Liên tục đối phó với stress. Rất nhiều người mà chúng ta cho là ĐÃ THÀNH CÔNG đều không hề nghỉ ngơi. Họ vất vả. Và ngày càng vất vả. Apple có nhiều tiền mặt đến mức đủ mua cả cái đất nước Việt Nam, nhưng Apple có dừng lại và nghỉ ngơi? Nope. Vừa ra iPhone 6s plus. Các nhân viên lại tiếp tục đau đầu, hăng say làm việc để sản xuất iPhone đời tiếp theo. Họ không bao giờ nghỉ ngơi. Ghi nhớ: Mục tiêu làm việc vất vả của bạn là để cống hiến, có thể cho xã hội, có thể cho gia đình, có thể cho bản thân. Nhưng KHÔNG BAO GIỜ là nghỉ ngơi. Never. Vì vậy, công thức không phải là Làm việc vất vả = Sau này nhàn. Mà phải là Làm việc vất vả = Tăng khả năng đối phó với các công việc khó hơn.

CHAPTER 11 Front-Loading Front-Loading là gì? Chào các bạn. Hôm nay mình sẽ giới thiệu cho các bạn một concept mà bạn sẽ dùng CẢ ĐỜI. Front-loading là những việc bạn làm NGAY TỪ ĐẦU mà khiến cho toàn bộ quá trình sau đó trở nên dễ dàng và nhanh gọn. Ví dụ cho dễ hình dung. Lập kế hoạch là Front-loading. Bạn bỏ ra 1 ngày lập kế hoạch cho công việc có thể giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian về sau. Đây là sức mạnh của Front-loading. Set up mọi thứ một cách có tổ chức TRƯỚC KHI bắt tay vào làm là Front-loading. Ví dụ như công việc viết sách của mình. Mình không nhảy vào hý hoáy viết luôn, mình phải tổ chức mọi việc trước khi nhảy vào viết để quá trình viết của mình dễ dàng. Giả sử, mình phải chọn style cho quyển sách TRƯỚC KHI viết. Nó rất quan trọng vì nó APPLY cho TOÀN BỘ quyển sách. Mình không thể viết đến đâu chỉnh đến đó được vì sẽ mất rất nhiều thời gian. Phải làm ngay từ đầu. TRƯỚC khi viết mình cũng phải lập kế hoạch về các chapter sẽ viết. Loại bỏ các chapter không liên quan. Sau khi có các chapter. Mình có thể thoải mái viết, không phải vừa viết vừa nghĩ xem Chap tiếp theo sẽ đi đến đâu.

Học IELTS cũng cần Front-loading. TRƯỚC khi nhảy vào học IELTS bạn hãy xác định ngay sách bạn cần tập trung từ đầu đến cuối là gì. Lập kế hoạch mỗi ngày hoàn thành cho cuốn sách đó. Đặt mục tiêu. Hạn chót (deadline). Khi bạn lập kế hoạch (front-load) như vậy, bạn sẽ KHÔNG bị xao lãng. Bạn sẽ biết bạn đang ở đâu. Khi bạn biết bạn đang ở đâu, hôm sau bạn sẽ có động lực tiếp tục. Nó làm cho TOÀN BỘ quá trình về sau trở nên dễ dàng. Ví dụ tiếp theo, mình đi chợ một tháng một lần. Và mình đi rất nhanh. Tại sao? Vì mình có một quyển sổ GHI toàn bộ các đồ cần mua trong tháng đó. Quyển sổ đó có ý nghĩa gì? Nó là Front-loading. Mình đã phải dành 2 ngày để thiết kế nội dung quyển đó, làm thế nào mua được đồ ăn kinh tế nhất, tươi ngon nhất, bổ nhất. Và mình dùng tháng này qua tháng khác. Nếu mình không Front-load, tức mình không làm quyển sổ này, mình sẽ phải mất rất nhiều thời gian trong siêu thị để tìm đồ, rồi nhớ nhớ quên quên không thể tránh khỏi. Ngay cả công việc đi chợ mỗi tháng một lần của mình cũng là Front-loading, mình đi chợ 1 lần thì cả tháng mọi việc dễ dàng, mình không bao giờ phải nghĩ đến đi chợ nữa. Có thể dành thời gian cho việc khác. Bữa ăn cũng thế. Mình không nấu lắt nhắt từng bữa một. Mình nấu một lần nhiều bữa. Đây là Front-loading. Vì mất THÊM MỘT CHÚT thời gian nấu nhiều bữa một lúc, các bữa ăn sau mình chỉ mất chút thời gian cho đồ ăn vào lò vi sóng. Như vậy cả quá trình về sau trở nên dễ dàng.

Việc dậy sớm lúc 6 giờ để tập tạ MỖI NGÀY KHÔNG phải là một việc dễ dàng. Mình giải quyết bằng cách nào? Frontloading. Cứ 6 giờ sáng nhạc Dance Non-stop của mình lại tự động bật (mình đã set up từ trước). Khi nghe nhạc Dance, động lực tập tạ tăng gấp nhiều lần khi không bật (theo khoa học). Vì thế, 10 phút Front-load có thể khiến mình dậy sớm tập tạ MỖI NGÀY một cách dễ dàng. Cả quá trình trở nên piece of cake. Đầu tư trang thiết bị cũng là một dạng Front-loading. Mình không hề thích ngồi vào bàn học. Nhưng để học giỏi, thời gian ngồi vào bàn học phải đủ lâu. Mình giải quyết vấn đề này bằng cách nào? Front-loading. Mình đầu tư ghế ngồi tiện nghi, đèn xịn đủ ánh sáng. Mọi chỗ để laptop đủ tầm. Tóm lại chỗ ngồi thoải mái. Giá tất cả khoảng $100 đô. Đầu tư một lần, hiệu quả mãi mãi. Đây là Front-loading vì nó khiến cả quá trình về sau trở nên dễ dàng hơn nhiều. Định nghĩa lại một lần nữa để xem bạn thấy quen hơn chưa nhé: Front-loading là những việc bạn làm TỪ ĐẦU khiến cả quá trình trở về sau trở nên dễ dàng. Dễ nhỉ? Tuy nhiên, rất nhiều người KHÔNG MÀNG bỏ thời gian ra để front-load. Cắm đầu vào học IELTS không cần kế hoạch cụ thể, khiến cho cả quá trình gian nan vì chẳng biết mình học vì cái gì và chẳng biết mình đang ở đâu.

Đi chợ mỗi ngày một lần. Hay chỉ nấu ăn một bữa không nghĩ đến bữa tiếp theo. Nếu không có Front-loading, thời gian của bạn sẽ trôi hết vào bệ xí. Mà theo chương chi phí cơ hội, thời gian có thể đổi ra bằng tiền. Nếu 1 giờ bạn kiếm được 200 nghìn, thì việc bạn không Front-load sẽ tốn 200 nhân với số giờ mà bạn đáng ra không bị mất. Vì vậy, mình giục bạn một điều sau. Trước khi bắt tay vào làm việc gì. Đừng bao giờ tiếc khoảng thời gian bỏ ra để Frontload. Vì tuy bạn mất một chút thời gian, bạn chưa nhìn thấy giá trị của nó lúc đấy, nhưng nó sẽ giúp TOÀN BỘ QUÁ TRÌNH về sau của bạn dễ hơn, mượt hơn, tiết kiệm thời gian hơn.

Always front-load before jumping into any tasks

CHAPTER 12 Give Give Give Give Give Give Give then Ask Chào bạn. Give Give Give... Ask nghĩa là sao? Mình có một nguyên lý. Đó là Không bao giờ đòi hỏi, xin xỏ (ASK) người khác cho đến khi đã cho họ (GIVE) nhiều thứ. Cho phép mình lấy ví dụ bản thân. Tại sao BẠN lại sẵn sàng chi tiền mua cuốn sách này? Bạn chưa hề gặp mình ngoài đời. Chúng ta ở quá xa nhau về khoảng cách địa lý. Tại sao bạn không tiếc tiền ra ngân hàng chuyển khoản vào tài khoản của mình? Thậm chí bạn còn cảm thấy happy khi mua nó? Vì mình không hề ASK (Đòi hỏi) bạn ngay từ đầu. Mình GIVE GIVE GIVE GIVE GIVE GIVE GIVE GIVE. Tất cả các kinh nghiệm thi IELTS của mình đều FREE, mình không tiếc thời gian trả lời tin nhắn của bạn. Mình sẵn sàng động viên bạn học IELTS theo cách thông minh hơn. Mình GIVE. Việc làm này của mình hoàn toàn tự nguyện. Sau rất nhiều thời gian GIVE, mình mới dám ASK các bạn mua những cuốn sách tiếp theo mình viết. Nhưng mình vẫn KHÔNG chỉ đơn thuần ASK. Mình vẫn GIVE và GIVE. Tất cả các kinh nghiệm trong này được chắt lọc từ hàng năm học Đại học, thí nghiệm, phản biện và nghiên cứu học thuật.

Bạn tất nhiên được LỢI chứ không bao giờ lỗ. Và việc bạn ĐƯỢC LỢI chính là mục đích của mình. Nếu bạn ĐƯỢC LỢI, mình mới có thể ASK. Theo nguyên lý, mình sẽ chỉ ASK sau khi đã GIVE GIVE GIVE rất nhiều. Vì khi đó bạn sẽ HAPPY và mình cũng sẽ HAPPY. Tại sao mình lại ASK? Bạn có nhớ Chương 3 - The Real Secret of a Strong Economy không? Bí mật của một nền kinh tế mạnh và chất lượng là gì? Profit. Mình ASK vì mình muốn tăng chất lượng LỢI ÍCH mà mình GIVE mà BẠN sẽ nhận được. Đây là mô hình phát triển bền vững, tạo nên WIN-WIN situation. Tuy nhiên mình thấy có một số trường hợp trên mạng, chưa GIVE cho xã hội gì mà chỉ thấy toàn ASK. Kết quả là không có mấy người biết đến và ủng hộ. Mình không muốn điều này xảy đến với bạn. Mình khuyên bạn, hãy GIVE thật nhiều trước khi ASK. Nếu bạn quen một người đã thành đạt, có tiền, có thể giúp đỡ bạn, ĐỪNG VỘI nhờ vả (ASK) anh ta. Hãy giúp anh ta ngày càng thành đạt và giàu có TRONG KHẢ NĂNG của bạn. Giúp hết lòng và giúp nhiệt tình. Đừng ghi sổ. Khi bạn làm vậy nghĩa là bạn đang GIVE. Và đừng chỉ GIVE 1, hãy GIVE 10. Về sau khi anh ta đã biết về con người của bạn, bạn ASK sự giúp đỡ của anh ta vô cùng dễ.

Nếu bạn muốn QUẢNG CÁO một dịch vụ nào đó qua mạng. Đừng MONG CHỜ người khác phải làm theo yêu cầu của bạn. Vì sẽ KHÔNG ai quan tâm đến bạn nếu bạn CHƯA cho họ cái gì. Bạn đọc rất nhiều Advertisements trên mạng mỗi ngày. Bao nhiêu trong số đó là bạn quan tâm? Không nhiều. Mặc dù nó RẤT HAY. Nhưng "rất hay" is NOT important. Cái important là bạn ĐƯỢC GÌ. Khi bạn đọc bài viết chia sẻ kinh nghiệm IELTS của mình, bạn ĐƯỢC LỢI ngay lập tức. Mình không yêu cầu bạn PHẢI làm thế này thế nọ. Mình không yêu cầu bạn phải share, phải like, phải để lại email. Mình chỉ GIVE. Và mình SHUT UP. Và bạn quan tâm đến mình nhiều hơn. Vì bạn biết mình quan tâm đến bạn thực sự. Bạn biết bạn sẽ có lợi khi tiếp xúc với mình. Việc bạn mua sách là do bạn MUỐN, bạn THÍCH và TỰ NGUYỆN. Mình cảm thấy may mắn và thấy nguyên lý này hoạt động TỐT vì từ khi mình post sách lên chưa có ai phàn nàn và cho rằng mình kiếm lợi từ các bạn. Đúng là như vậy. Mình không hề xin tiền các bạn. Mình WORK HARD, mình WORK SMART, mình tạo giá trị, mình tạo lợi ích. Mình GIVE. Sau đó mới ASK. Có rất nhiều ví dụ xung quanh bạn. Bạn chỉ cần để ý một hồi xem ở trên mạng xã hội hiện nay là sẽ nhận ra. Những ai chỉ dùng mạng xã hội để post quảng cáo bán hàng sẽ thường không mấy ai quan tâm. Sẽ rất ít người HAPPY khi làm theo yêu cầu (ask) của anh ta.

Những ai GIVE nhiều thường được xã hội rất ủng hộ. Kể cả khi anh ta ASK, mọi người cũng rất Happy, họ MUỐN làm theo yêu cầu của bạn và họ cũng MÃN NGUYỆN làm theo yêu cầu của bạn. P.S. Bố mẹ bạn là những người chỉ GIVE mà không bao giờ ASK

Give Give Give Give Give Give Give Give Give Give then ... Ask.

CHAPTER 13 Understand Framing Chào bạn. Bạn KHÔNG cần dịch ra tiếng Việt để hiểu về Framing. Không có nghĩa tiếng Việt phù hợp. Bạn sẽ hiểu hơn ở dạng tiếng Anh và mình sẽ giải thích để bạn hiểu thì thôi (vì thực sự nó cũng rất dễ hiểu). Giả sử bạn bị một căn bệnh hiểm nghèo đã kéo dài nhiều tháng, bạn đang nằm trên giường bệnh xung quanh là các bác sĩ và y tá. Bác sĩ đến gần bạn và nó với bạn kết quả (Hồi hộp). - 5% là bạn sẽ KHÔNG QUA KHỎI. Cả gia đình bạn buồn rầu rĩ. Bạn thì tất nhiên là thất vọng và chán nản lo sợ rồi. 5% là bạn sẽ không qua khỏi, đúng là cơn ác mộng. Hôm sau, bác sĩ KHÁC vào thông báo cho bạn. Cơ hội bạn sẽ QUA khỏi là 94%. Cả nhà bạn cảm thấy tự tin hơn về tình hình sức khoẻ của bạn. Nhưng WAIT? Có điều gì đó không bình thường ở đây. Framing là vậy. Cùng một KẾT QUẢ, nhưng cách chúng ta FRAME nó khiến nhận thức thay đổi từ trắng thành đen. 5% là bạn sẽ KHÔNG QUA KHỎI 94% là bạn sẽ QUA KHỎI Cái nào tốt hơn? Và bạn thích nghe cái nào hơn? Khi nói 5% là bạn sẽ KHÔNG QUA KHỎI. Bộ não của bạn sẽ CHỈ TẬP TRUNG vào con số 5%. Phớt lờ hoàn toàn con số 95%

Tại sao lại có chuyện đó? Vì bộ não của chúng ta KHÔNG suy nghĩ được nhiều thứ cùng một lúc. Hoặc có nhưng không hiệu quả. Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp là 99% Tỷ lệ trượt tốt nghiệp là 1% Sữa 1% béo Sữa 99% không béo Cái 1% này xuất hiện RẤT LỚN trong đầu của bạn. 1% RẤT NHỎ so với 99%, và sức mạnh của Framing là khiến cho nó LỚN MỘT CÁCH kinh ngạc, áp đảo 99% kia. Bạn hoàn toàn có thể áp dụng FRAMING mọi lúc mọi nơi để thay đổi tâm trạng của người khác. Bạn muốn họ TÍCH CỰC, bạn muốn họ TIÊU CỰC. Quyết định nằm trong lòng bàn tay bạn. Read more: Social Psychology

Framing can change people's attitude a lot. It easily makes 1% look more significant than 99%. 52

CHAPTER 14 Understand Availability and How the Media can Control You Chào bạn. Availability là gì? Trước hết cho mình hỏi bạn sợ đi máy bay hơn hay đi ô tô hơn? Bạn hãy dành ra 20s suy nghĩ nhé. Ok. Nếu câu trả lời của bạn là máy bay thì bạn bị mắc phải Availability Bias. Đây là một thuật ngữ thông dụng trong Psychology. Mà mình sắp giải thích ở dưới đây. Tại sao có nhiều người lại sợ đi máy bay hơn ô tô? Câu trả lời là vì Tai nạn máy bay được đề cập nhiều hơn nhiều so với tai nạn ô tô TRÊN TIN TỨC. Theo thống kê của Mỹ, tỉ lệ tai nạn ô tô trong một đời người của một người bình thường là 1 trên 78. Và tỉ lệ tai nạn máy bay là 1 trên 7178. Thấp hơn RẤT NHIỀU so với ô tô. Như vậy đi máy bay AN TOÀN hơn nhiều đi ô tô. Tuy nhiên thực tế chúng ta sợ đi máy bay hơn vì HÌNH ẢNH tai nạn máy bay xuất hiện trong đầu chúng ta nhiều hơn (more AVAILABLE) - do tin tức. Bạn có thể thấy, bộ não chúng ta xử lý thông tin KHÔNG chính xác thực tế, nó CHỈ QUAN TÂM đến cái nào xuất hiện nhiều hơn (more Available) và đi NGAY đến kết luận. Chính vì vậy kết luận của chúng ta thường sai (mà chúng ta vẫn nghĩ là đúng - như trường hợp ở trên)

Đây là mặt xấu của Media (tin tức, báo đài, v.v) do nó gây quá nhiều tác động đến cách chúng ta nhìn nhận thực tế. Hãy thử nhớ lại xem xung quanh bạn, gia đình bạn có ai hay đọc báo liên quan đến Pháp luật-hình sự. Người nào hay đọc những báo như vậy thường nhìn nhận thế giới một cách rất tiêu cực. Ở đâu cũng có cướp của, giết người, tội ác. Ra đường lúc nào cũng lo lắng và tỏ ra quá thận trọng trong mọi trường hợp. Đây là Availability Bias. Lời khuyên cho những người ở phía trên là TRÁNH XA những báo như vậy càng sớm càng tốt. Thế giới chúng ta thực tế yên bình hơn bạn nghĩ nhiều. Tất nhiên cẩn trọng là tốt nhưng không nên đến mức quá cẩn trọng sẽ ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Nếu bạn chỉ đọc Kenh14, bạn sẽ nhìn nhận thế giới xung quanh bạn chỉ toàn các người nổi tiếng ShowBiz lộn xộn làm đủ các trò lố. Thực tế nếu bạn gặp họ ngoài đời chưa chắc họ đã như vậy. Cách TIN TỨC nhào nặn và Edit có thể khiến bạn cảm thấy THÍCH hoặc KHÔNG THÍCH một người nào đó mà bạn KHÔNG NHẬN RA là bạn đang BỊ ĐIỀU KHIỂN. Nói cách khác, bạn nghĩ rằng bạn THÍCH hay KHÔNG THÍCH một ngôi sao hay xuất hiện trên báo là quyền và lựa chọn của bạn, nhưng phần nhiều KO phải vậy. Chỉ cần thay đổi tiêu đề, ngôn từ, hình ảnh. Suy nghĩ của bạn sẽ thay đổi 180 độ. Tất nhiên, KHÔNG ai nói với bạn điều này. Nếu bạn hay tham gia các diễn đàn học IELTS, phần nhiều bạn sẽ thấy kỳ thi IELTS rất đáng lo sợ và kinh khủng vì bạn thấy ai cũng LO LẮNG và hỏi bài.

Điều này tác động RẤT NHIỀU đến cách bạn nhìn nhận về kỳ thi IELTS. Mỗi chúng ta HIỂU về kỳ thi IELTS theo cách KHÁC NHAU. Có thể bạn thấy nó rất khó vì có quá nhiều người chia sẻ các mẹo, thủ thuật, có quá nhiều người kêu gào vì khó khăn. Đây là những THÔNG TIN Available trong bộ não của bạn dẫn đến kết luận => Thi IELTS rất khó. Mình không đụng chạm và tham gia các group trên khi luyện IELTS nên cách nhìn nhận của mình rất khác. Mình thấy kỳ thi IELTS gồm 4 kỹ năng nghe nói đọc viết. Không cần thủ thuật, mẹo gì, chỉ cần học trong vài quyển sách IELTS để lấy cơ bản, tăng cường đọc và nghe các nguồn khác IELTS như đọc sách bằng TA, và xem trên YouTube, luyện nói với Tây, trước khi thi làm nhiều test, là quá đủ để thi IELTS. Không phải ai cũng có suy nghĩ như vậy, vì hiện nay hầu như ai cũng tham gia diễn đàn IELTS. Nhiều khi BIẾT ÍT còn hơn BIẾT NHIỀU. Media điều khiển suy nghĩ của bạn mỗi ngày. Hoặc thậm chí nếu nó không có ý định điều khiển thì nó cũng bóp méo thực tế của bạn do bộ não của chúng ta mắc phải Availability Bias. Chúng ta KHÔNG thể tránh khỏi Availability Bias vì có QUÁ NHIỀU thông tin cần xử lý mỗi ngày và không thể dành hàng giờ để ngồi research số liệu như trường hợp tai nạn máy bay/ô tô được. Tuy nhiên, bạn có thể giảm thiểu tối đa ĐƠN GIẢN nhất là hãy nhận thức về sự hiện diện của nó. Mỗi khi bạn đọc báo mạng, lên Facebook, bạn SẼ mắc phải Availability Bias dù bạn muốn hay không.

Hãy tích cực hơn về cuộc sống xung quanh bạn. Đôi khi liều thuốc hữu hiệu nhất là nghỉ xem tin tức một thời gian và tự bản thân bạn trải nghiệm rồi đánh giá. Kenh14.vn Vnexpress.net Dantri.com ... Đây là những tên media ở Việt Nam nắm quyền kiểm soát thái độ của bạn về bất cứ vấn đề nào. Đôi khi chỉ cần một chút kích động từ Media thôi là nhiều bạn đã có thể hăng lên đòi chiến tranh Trung Quốc bảo vệ tổ quốc. Ngoài ra không chỉ Media, sách lịch sử của bạn cũng KIỂM SOÁT suy nghĩ và thái độ của bạn. Nếu bạn ở Việt Nam và chỉ học theo sách giáo khoa lịch sử và điểm lịch sử của bạn được 9 10. Thì mình nói luôn, hầu hết những gì bạn học được đều KHÔNG ĐÚNG.

I'm

the media and I'm sorry

you

are controlled 24/7

CHAPTER 15 Mental Accounting and How You can Control Your Money Chào bạn. Mental Accounting là một thuật ngữ trong Behavioral Finance. Bạn không cần biết nghĩa tiếng Việt vì đến mình cũng không biết. Và yên tâm nó rất dễ hiểu, bạn sẽ hiểu rất nhanh thuật ngữ này. Mental Accounting - BÓP MÉO nhận thức của chúng ta về giá trị của đồng tiền. 1 triệu trong TH này giá trị thấp hoặc cao hơn 1 triệu trong TH khác. Mình sẽ lấy ví dụ. Bạn đi chợ mua rau. Mớ rau có giá là 10,000 VND. Bạn có thể sẽ sẵn sàng dành 5 phút mặc cả 5,000 xuống còn 5,000 VND/mớ. Bạn thành công và sung sướng. Hôm sau bạn đi mua xe máy mới, chiếc xe có giá là 20 triệu đồng. Bạn hoàn toàn có thể mặc cả giảm giá chiếc xe xuống còn 19 triệu 995 nghìn. Tiết kiệm 5,000 như trường hợp trên. Người bán hàng chắc chắn sẽ hạ giá cho bạn. Thậm chí 10,000, 20,000, 100,000. 99% là họ sẽ OK. Nhưng TẠI SAO bạn lại không làm vậy? Đều là 5,000 VND. Giá trị KHÔNG đổi. Nhưng cách nhận thức của bạn về giá trị 5,000 VND trong hai trường hợp khác hoàn toàn nhau. Thậm chí 5,000 VND trong TH 1 còn TO HƠN 100,000 trong TH 2. Đây là bẫy Mental Accounting mà hầu hết chúng ta đều mắc phải.

Một ví dụ nữa. Giả sử bút bi của bạn hết mực. Bạn quyết định đứng dậy chạy ra ngoài đi mua bút mới. Cửa hàng gần nhà bạn nhất cách 1 km bán bút bi với giá 15,000 đồng/chiếc. Cửa hàng cách nhà bạn 3 km bán bút bi với giá bằng 1 nửa - 7,500 đồng/chiếc. Nếu bạn giống với nhiều người, bạn sẽ sẵn sàng đi bộ thêm 2 km giữa trời nắng nữa để tiết kiệm 7,500 VND. Ngay sau khi mua bút bi về xong bạn lên mạng định tìm mua Smartphone. Có 2 cửa hàng. Một cửa hàng cách nhà bạn 1 km bán iPhone với giá 10 triệu đồng. Cửa hàng thứ 2 cách nhà bạn 3 km bán với giá 9 triệu 992.5 nghìn. Tiết kiệm 7,500. Nếu bạn giống nhiều người, bạn sẽ chạy ra cửa hàng số 1 chứ không màng đến 7,500 tiết kiệm từ cửa hàng thứ 2. Lại một lần nữa, đều là 7,500. Nhưng giá trị mà bạn nhận thức về nó trong 2 TH khác hoàn toàn nhau. Kể cả cửa hàng thứ 2 có giúp bạn tiết kiệm 100,000 VND cũng chưa chắc đã TO BẰNG 7,500 tiền tiết kiệm từ bút bi. Chính vì vậy, Mental Accounting đưa chúng ta đến nhiều quyết định rất ngớ ngẩn. Đôi khi chúng ta bỏ quá nhiều công sức chỉ để tiết kiệm một số tiền NHỎ. Nhưng lại sẵn sàng xả láng một món tiền lớn. Giả sử, khi mua một căn nhà với giá 1 triệu đô la. Mình sẵn sàng trả thêm cho người mua 50 nghìn đô làm quà. Trong khi hằng ngày mình dành dụm từng đô một. Quá ngớ ngẩn. Và chúng ta mắc lỗi này suốt ngày mà ko hay để ý. Bây giờ bạn đã hiểu Mental Accounting là gì rồi. Hãy nhớ 5,000 tiết kiệm từ mớ rau giá trị CHÍNH XÁC bằng 5000 tiết kiệm từ việc mua iPhone.

CHAPTER 16 Saving Money is Important Chào bạn. Mình không biết cách nhìn của bạn thế nào về chi tiêu tiết kiệm, riêng mình thấy đó là một cách tiêu tiền thông minh. Có rất nhiều người hiện nay, đặc biệt là những người trẻ tuổi thường không nghĩ như vậy. Họ nghĩ chi tiêu phóng khoáng xả láng mới gọi là sành điệu. Họ sẵn sàng bỏ ra vài triệu đến chục triệu đồng mua những chiếc áo có thương hiệu với mong muốn tăng giá trị bản thân trong mắt mọi người. Mình tin bạn cũng chứng kiến rất nhiều những người như vậy. Mỗi năm ra chiếc iPhone iPad mới họ lại phải cố có cho bằng được mặc dù chiếc họ đang dùng vẫn rất sành điệu và quá nhiều chức năng. Sở dĩ mình nêu lên vì hiện tượng này quá phổ biến và rất dễ gây ảnh hưởng đến chúng ta nếu chúng ta không đề phòng. Ở Canada, thu nhập 1 tuần đủ để mua một chiếc iPhone loại đắt tiền nhất. Còn ở Việt Nam có thể mất đến 1 năm cộng nhịn đói với mức thu nhập như hiện nay. Tại sao có quá nhiều người Việt Nam sở hữu iPhone đến vậy? Lý do chắc bạn cũng biết. Điều khác biệt mà mình quan sát được là ở Canada họ nói chuyện về tiết kiệm để thể hiện SỰ THÔNG MINH và đẳng cấp. Còn ở Việt Nam, có vẻ như ai tiêu nhiều tiền hơn thì được nể nang và kính trọng hơn. Maybe.

Dù thế nào đi nữa, đây hoàn toàn là quyết định của mỗi người. Nếu CÓ THU NHẬP tốt thì việc mua sắm với mức cao hơn bình thường là chuyện bình thường. Nhưng nếu thu nhập vừa phải mà chi tiêu vượt ngoài khả năng chứng tỏ sự thiếu kỷ luật trầm trọng và tầm nhìn ngắn hạn. Mình cực kỳ khuyến khích bạn hãy TIẾT KIỆM và CHỈ TIÊU những thứ BẠN CẦN. Kể cả khi bạn có thu nhập cao, bạn HÃY VẪN tiết kiệm giống như người dân thông minh của các nước phát triển. Lý do để chi tiêu hợp lý và tiết kiệm thì mình chắc các bạn cũng đã rõ. Chương này mình chỉ muốn nói lên định kiến về tiết kiệm và chi tiêu của 2 nền văn hoá khác nhau. Chi tiêu hợp lý sẽ thể hiện đẳng cấp và trí tuệ của bạn. Chi tiêu thả ga thể hiện IQ tài chính thấp và không có gì đáng tôn trọng. Giá trị bản thân thể hiện ở cách suy nghĩ của bạn trong từng quyết định. Vì thế để thể hiện đẳng cấp, hãy thể hiện ở chỗ tiết kiệm. LUÔN LUÔN tính toán khi chi tiêu. Nếu cả 2 cái cùng chức năng nhưng cái kia có mác thương hiệu => Hãy chọn cái KHÔNG có thương hiệu. Đừng mơ tới túi Louis Vuitton, đừng mơ tới Lamborghini, đừng mơ đến SH 300i. Những thứ này là vật chất phù phiếm, làm mất tự do của bạn. Nhắc lại Handbook chương 4 - càng nhiều vật chất, vật chất càng giá trị bạn càng mất tự do. Trong khi Tự do mới là thứ đáng giá nhất.

Người thông minh là người quan trọng TỰ DO của bản thân hơn bất kỳ thứ gì khác. KHÔNG cho phép bất cứ cái gì xâm phạm vào tự do của mình. Việc bạn chi tiêu hợp lý vừa thể hiện bạn thông minh về mặt tài chính, vừa thể hiện sự tôn trọng chủ nghĩa tự do của bạn. SỰ THẬT tiếp theo: Người càng GIÀU càng KHÔNG quan trọng vật chất. Người giàu không quan trọng vật chất vì họ có quá nhiều tiền rồi, quá nhiều người BIẾT họ có tiền rồi, nên họ KHÔNG có động lực khoe giàu hay thể hiện bằng cách phô trương vật chất. Động lực của họ là cái khác. Giúp cho xã hội tốt hơn. Họ thậm chí còn CỐ GẮNG TỎ ra giản dị để thể hiện sự khác biệt và gần gũi. Người nghèo thì ngược lại, cố gắng tỏ ra có tiền bằng mua những thứ đồ đắt tiền chỉ để thể hiện với đám đông. Đây phải chăng là mục đích sống cuối cùng của họ? Nếu bạn là một người giàu hoặc ít nhất bạn có tư duy của một người giàu, một người thông minh. Hãy chi tiêu có tính toán, chi li, nếu bạn có bạn gái, đừng thể hiện sự sành điệu ăn chơi của mình, hãy thể hiện bạn là một người BIẾT TIÊU TIỀN, BIẾT nhìn xa trông rộng. Bạn sẽ biết được ai THỰC SỰ xứng đáng làm vợ của bạn.

CHAPTER 17 But It's Not as Important as Earning Nếu bạn đã thấm nhuần tư tưởng chương 16 rồi thì chương 16 mới chỉ là BƯỚC CƠ BẢN NHẤT. Một vấn đề luôn có 2 mặt. BẠN SẼ KHÔNG BAO GIỜ giàu nếu bạn chỉ tập trung tiết kiệm. KHÔNG BAO GIỜ. Bạn cần kiếm tiền. Bạn cần tập trung vào sức kiếm tiền của bạn HƠN là tập trung vào tiết kiệm. Tại sao chủ đề này quan trọng đến vậy? Thậm chí có vẻ thừa. Tại vì rất CÓ THỂ bạn đã thuộc tuýp người thông minh ở CHƯƠNG 16, bạn, từ một người có hoàn cảnh không khá giả nên rất giỏi tính toán và tiết kiệm. NHƯNG bạn lại CHƯA thuộc tuýp người ở chương 17. Có thể bạn rất tự hào về khả năng tiết kiệm và tiêu tiền thiên bẩm của mình. Nhưng bạn cực kỳ lười kiếm tiền. Cực kỳ ngại động não để kiếm được nhiều hơn số tiền mà bạn kiếm được trong hiện tại. Vì thế, mình hoan nghênh bạn hãy ÍT tập trung vào tài năng tiết kiệm của bạn đi, mà hãy tập trung vào GIẢI QUYẾT các vấn đề xã hội. Tại sao bạn cần giải quyết các vấn đề xã hội? Vì đây là cách duy nhất giúp bạn có thêm thu nhập. Kể cả bạn buôn ma tuý được tiền cũng là một dạng giải quyết vấn đề xã hội. Bạn giải quyết được nhu cầu thèm thuốc của con nghiện. Và kết quả là bạn có tiền.

Hằng ngày mình đang tập trung mọi cách để kiếm tiền, dành ít thời gian tập trung vào tiết kiệm hơn vì một phần nó đã ăn vào máu rồi nên mình không phải suy nghĩ về nó nữa. Mình cố gắng nắm lấy mọi cơ hội để có thêm thu nhập. Trong đầu luôn nghĩ làm thế nào để thu nhập trong tương lai tăng. Và như chương 3, lợi nhuận là động lực hàng đầu để chúng ta làm việc vất vả, tạo ra sản phẩm giá trị, và đưa cả nền kinh tế đi lên. Lợi nhuận chính là động lực của mình. Mình thèm khát việc nhìn tài khoản ngân hàng tăng lên mỗi ngày. Và mình tin bạn cũng vậy. Nhưng rất có thể, cái mức thèm khát của bạn vẫn chưa ở mức cao. Chưa đủ cao để bạn phải nhảy bật dậy sáng tạo và suy nghĩ. Mình nhắc lại bạn KHÔNG cần thông minh, nhưng bạn PHẢI thèm khát. Vì khi bạn THÈM KHÁT bạn sẽ tìm mọi cách để thông minh. Nên bạn yên tâm. Trở lại vấn đề kiếm tiền, bạn đừng nhìn vào mức lương còm cõi ở Việt Nam mà buồn. Hãy nghĩ lớn. Thu nhập 5 triệu 10 triệu một tháng ở Việt Nam KHÔNG phải là mục tiêu của bạn. Mục tiêu của bạn (ĐẦU TIÊN) phải ở mức 20 triệu 30 triệu/tháng. Sau tăng dần lên 100 triệu.

Remember: Your income goal is not 5 million per month. It's 20 or 100, or even more. Be creative. Be hungry. 63

Tại sao mình lại LẠC QUAN như vậy? Ngày trước mình cũng rất bi quan, nghĩ rằng thế giới này hết tiền cho mình kiếm rồi. Từ ngày mình suy nghĩ lạc quan hơn, mình luôn nghĩ rằng ngoài kia còn rất nhiều rất nhiều TIỀN. Và nó cho mình động lực sáng tạo hơn nhiều. Nó cho mình động lực làm việc vất vả hơn. Và KHI mình kiếm được tương đối nhiều tiền (hơn mức mong đợi) là lúc mình NHẬN RA đúng vậy, thế giới này ĐÚNG là còn rất nhiều tiền cho mình kiếm. Và cả cho bạn nữa. Tại sao đi học đi làm về hết sạch thời gian rồi mình vẫn ngồi thêm đến 2 giờ sáng viết cuốn sách này? Vì mình biết mình viết ra sẽ có bạn mua. Mình đang tập trung giải quyết vấn đề cho bạn. Mình không suy nghĩ làm thế nào để tiết kiệm 2 đô. Vì mình bận suy nghĩ làm thế nào để kiếm được 20 đô.

I'm not thinking of how to save $2 because I'm busy thinking of how to earn $20 by solving societal problems. 64

CHAPTER 18 Should You Make Mistakes? Chào bạn. Mình tin có nhiều người đã nói với bạn là bạn nên mắc lỗi. Mắc lỗi để còn tránh, mắc nhiều lỗi sẽ tăng kinh nghiệm cho bản thân và làm bạn giỏi giang hơn. Một dạng thất bại là mẹ thành công. Điều này đúng. Tuy nhiên trong thực tế nó lại không phát huy tác dụng TỐT như lý thuyết. Đôi khi chúng ta cố tình mắc lỗi và mắc liên tục chỉ để khớp vào cái logic thất bại là mẹ thành công. Bạn đã bao giờ thi điểm kém ở trường học, hơi thất vọng một tí xong lại vui vẻ, tự động viên bản thân KỲ SAU sẽ học tốt hơn? => thất bại là mẹ thành công mà? Và chu kỳ cứ lặp lại liên tục, nhiều bạn vào đầu kỳ hứa với bản thân là sẽ học tử tế để tránh kết quả như kỳ trước, nhưng trong kỳ vẫn chơi và cuối kỳ kết quả lại kém. Như bạn có thể thấy cái Logic Thất bại là mẹ thành công có thể đã khiến bạn thất bại liên tục vì bạn tin MỘT NGÀY NÀO ĐÓ bạn sẽ thành công. Ngày nào đó thường không xác định. Kỳ sau? Kỳ sau nữa? Việc khuyến khích bạn mắc lỗi giúp bạn tự tin hơn khi dấn thân vào cuộc chơi nhưng ĐỒNG THỜI cũng khiến bạn quá thả lỏng tiêu chuẩn của bản thân. Nếu bạn muốn Listening IELTS 9.0, bạn KHÔNG được mắc một lỗi nào. Zero mistake. Bạn phải thật hoàn hảo. Thật chau chuốt. Làm thế nào để được như vậy? Trong quá trình luyện test, hãy khắt khe với bản thân.

Tiêu chuẩn phải đặt ở mức cao nhất. Tất nhiên việc bạn mắc lỗi là KHÔNG THỂ TRÁNH KHỎI. Điều mình muốn nhấn mạnh ở đây là bạn hãy LÀM MỌI CÁCH để tránh lỗi. Không được thả lỏng. Không được cố tình mắc lỗi. Thất bại là mẹ thành công CHỈ ĐÚNG khi bạn ĐÃ NỖ LỰC tìm mọi cách tránh khỏi lỗi. Tiêu chuẩn của bạn là KHÔNG BAO GIỜ mắc phải lỗi đã gặp (Stupid mistakes). Bác sĩ phẫu thuật KHÔNG được phép mắc lỗi. Kiểm toán chuyên nghiệp KHÔNG được phép mắc lỗi. Vận động viên chuyên nghiệp KHÔNG được phép mắc lỗi trong bài thi. Điệp viên CIA không được phép mắc lỗi. Vì cái giá của một lỗi rất đắt. Họ chỉ được phép mắc lỗi trong quá trình Training. Kể cả trong Training việc mắc lỗi giống nhau liên tiếp cũng không thể chấp nhận được. Mỗi lần mắc lỗi phải HỌC để tránh trong thời gian ngắn nhất và không bao giờ được phép lặp lại. Có 2 loại lỗi: Loại 1 - Brand-new Mistakes (mistakes that help you grow) Loại 2 - Old Mistakes (Stupid mistakes) Bạn chỉ nên CHO PHÉP bản thân mắc lỗi loại 1 - Brand New Mistakes. Những lỗi loại 2 bạn cần ghi chép, tổng hợp lại để KHÔNG BAO GIỜ bạn mắc phải. Bạn sẽ chỉ Grow khi bạn mắc lỗi loại 1. Bạn sẽ trả giá đắt và KHÔNG được gì khi mắc lỗi loại 2.

Vì thế, nếu bạn ĐÃ bỏ tiền mua cuốn sách này, mình tin bạn không phải là một người thích tầm thường hay thích nghiệp dư. Bạn muốn chuyên nghiệp. Bạn muốn Professional. Nếu bạn ưa thích một công việc có thu nhập cao. Bạn cần hiểu là công việc này chỉ dành cho những người ÍT MẮC LỖI, hoặc không mắc lỗi nào. Bác sĩ, luật sư, kiểm toán, kế toán, quản lý đầu tư, nha sĩ vân vân là ví dụ của những công việc nhóm dịch vụ cho bạn thu nhập cao. Tất cả bọn họ đều phải trải qua quá trình training và test khắc nghiệt để khi ra ngoài làm thực sự, họ không mắc lỗi. Vì một lỗi thôi có thể khiến họ mất đi chục nghìn đô đến triệu đô. Vì thế nếu ai KHUYÊN bạn cứ mắc lỗi đi để phát triển, bạn cần NHẬN DẠNG ngay là họ đang nói đến Brand-new mistakes chứ không phải stupid mistakes. Stupid mistakes cần phải tránh bằng mọi giá.

If you want to be a professional in any field, you can make brand-new mistakes. But you cannot make stupid mistakes. 67

CHAPTER 19 How to Read a 2,000page Book Làm thế nào để đọc hết cuốn sách dày 2,000 trang hoặc hơn? Mình không biết bạn đã đọc cuốn như vậy chưa nhưng mình đã đọc rồi. Mình sẽ chỉ cho bạn cách mình áp dụng để bạn có thể đọc được. Ghi chú, bạn KHÔNG cần kỹ năng đọc nhanh. Mình cũng không có kỹ năng đọc nhanh thần kỳ gì cả. Và mình KHÔNG tin mấy trò quảng cáo Speed-reading trên mạng. Tất nhiên nó sẽ giúp bạn đọc nhanh hơn 1 chút nhưng sẽ không tăng tốc độ của bạn lên tầm tên lửa kiểu 1000 từ/phút như quảng cáo. Vì thế bạn không phải lo nếu bạn đọc chậm. Và bạn có thể bắt đầu tiêu hoá những điều dưới đây. 1. Nên chọn sách mà bạn TIN nó thực sự giúp bạn sau khi đọc xong. Đừng chọn sách theo số đông. Đừng chọn sách vì nhiều người cũng có. Hãy chọn sách mà bạn cảm thấy nó sẽ giải quyết vấn đề của bạn. Nếu bạn KHÔNG thích tiểu thuyết thì đừng chọn tiểu thuyết, nếu bạn KHÔNG thích lịch sử, hãy bỏ qua lịch sử. Tóm lại không chạy theo số đông. 2. Bạn nên đọc sách vừa tầm với bạn. Giả sử nếu bạn chưa có chút kiến thức nào về Finance thì bạn sẽ KHÔNG thể đọc được Risk Management. Mỗi cuốn sách đều có Level khác nhau và dành cho trình độ mỗi người khác nhau. Nếu bạn đọc sách khác level của bạn, mức độ HẤP THỤ nội dung của bạn sẽ rất thấp (khoảng 5%). Đọc sách cùng level của bạn sẽ tăng mức độ hấp thụ của bạn lên 80 90%.

3. Nếu sách quá dày bạn nên đọc Ebook. Không có gì mệt mỏi hơn việc mỗi lần chuẩn bị đọc tiếp cuốn sách thì nhìn thấy sự đồ sộ và nặng nề của sách cứng. Mình thích đọc ebook trên máy tính vì thực sự mình không cảm thấy mệt mỏi. Thời đại này là thời đại ebook. Tất cả nằm trên một thiết bị. Khi bạn đọc ebook bạn sẽ không mất công giở sách. Bạn sẽ không mất công đánh dấu trang. Bạn có thể nằm đọc, ngồi đọc, đứng đọc. Cự ly cực kỳ chuẩn vì bạn nhìn trực diện chứ không phải ngoái cổ như khi đọc sách cứng. Ngoài ra tác dụng tuyệt vời nhất của ebook ở điều thứ 4 sau đây... 4. Chia nhỏ EBOOK của bạn ra thành nhiều phần (chương). Đây là bí mật quan trọng nhất của mình. Đây chính là front-loading. Một công việc hết sức nhàm chán nhưng hiệu quả vô cùng. Mình sẽ giải thích tại sao. Cuốn ebook CFA level 1 mình học gồm gần 2000 trang tất cả. Tất nhiên mình không thể hoàn thành nó trong một ngày. Mình cần nhiều tháng trời, mỗi ngày đụng đến nó một tí. Mỗi lần giở lại tìm số trang và xem các phần SẼ TỐN RẤT nhiều năng lượng không cần thiết. Tìm được số trang và follow nó cũng đủ mệt và không muốn tiếp tục. Vấn đề giải quyết khi cuốn sách được chia thành 60 files PDF tương đương 60 Chương. Mỗi file PDF chỉ gồm khoảng 30 Trang! Vâng 30 trang. Chính vì thế mình học xong chương nào mình biết chương đấy luôn. Mình không bao giờ phải tìm lại số trang cũ. Cực kỳ khoẻ. Mình đút hết 60 file PDF này vào một folder và cần file nào mình mở file đó. Cực nhanh. Mở file lên mình không thấy 2000 trang trong 1 file như trước nữa mà thấy chỉ có 30 trang. Và sau gần 3 tháng mình đã hoàn thành. Tại sao cách này lại hiệu quả khôn lường đến vậy? Vì bộ não của bạn vốn đã chứa quá nhiều thứ rồi, nó đã quá mệt mỏi

Bạn không thể bắt nó nhìn con số 1800 trang kia được. Bạn sẽ BỊ LẠC và không bao giờ tìm thấy đích đến. Chỉ cần chia nhỏ thành nhiều file, bộ não của bạn mới có thể tiêu hoá được. Giống như bạn ăn cơm bạn cần có đũa/thìa và chỉ gắp từng miếng nhỏ ăn một chứ không thể ăn hết cả nồi cơm.

Như bạn có thể thấy ở trên. Mỗi một dòng là một PDF. Cần phần nào có phần đấy. Chỉ 30 trang một cái. Mình thiết nghĩ kỳ thi CFA khó vì không ai có thể chịu nổi về lâu dài khi nhìn thấy con số 1800 trang và giở đi giở lại để tìm nội dung cần tìm.

CHAPTER 20 Sharpen Your Saw Chào bạn. Có một câu chuyện như sau: Người A đang ở trong rừng chặt cây bằng chiếc cưa cầm tay của anh ta. Anh ta cứ cưa mãi cưa mãi, mồ hôi nhễ nhại, mất cả tuần trời anh ta mới cưa được 1/4. Bỗng nhiên anh B đi qua và bảo anh A "Chiếc cưa của anh quá cùn rồi tại sao anh ko mài cưa của anh đi?" A trả lời "Mài cưa làm gì, lại tốn mất 2 tiếng của tôi". Theo bạn anh A có nên mài cưa của mình không? Câu trả lời đúng như bạn nghĩ. Anh ta NÊN mài cái cưa trước khi chặt cây. Vì nếu anh ta dành 2 tiếng để mài cưa thật sắc, khoảng thời gian cưa cây của anh ta sẽ trở nên rất dễ dàng và tốn ít thời gian công sức hơn (Giống Front-loading). Tại sao anh ta lại không mài? Vì anh ta sợ mất 2 tiếng kia. Quá rõ ràng với bạn. Tuy nhiên trong cuộc sống không phải ai cũng chịu đi "mài cưa". Giả sử bạn muốn trở thành bác sĩ, bạn phải mài cưa 7 năm ở trường Đại học Y, chưa hết, bạn còn phải mài ở các bệnh viện để thực tập trước khi bạn trở thành bác sĩ chuyên nghiệp. Và sau khi trở thành bác sĩ chuyên nghiệp rồi thì bạn tha hồ ung dung vì cái bạn cầm trên tay là cái cưa sắc nhọn có thể chặt nhiều cây một lúc mà người khác không hề có.

Thực tế, kể cả khi đi làm nhiều năm có nhiều kinh nghiệm rồi bạn vẫn PHẢI mài chiếc cưa của mình đều đặn. Tức là liên tục học hỏi những thứ mới. Bạn hãy chịu bỏ tiền và thời gian của mình đầu tư cho việc học các kỹ năng. Đừng tiếc 2 tiếng đồng hồ như anh A. (tất nhiên việc bỏ tiền đầu tư cho giáo dục cũng cần phải thông minh để thu về hiệu quả tối đa chứ không phải vứt tiền ra cửa sổ - Như mình đã đề cập ở chương 16 + 18). Câu chuyện chiếc cưa cho ta thấy sức mạnh trí tuệ HƠN gấp nhiều lần sức mạnh chân tay. Mạnh hơn gấp nhiều nhiều nhiều lần. Mình biết là bạn biết nó mạnh hơn. Nhưng để hình dung tốt hơn. Bạn hãy tưởng tượng từ thời con người ăn lông ở lỗ cho đến thời đại ngày nay. Từ hồi đó cho đến gần đây- giả sử năm 1940. Sự phát triển của con người vẫn ở mức RẤT CHẬM sau BAO NHIÊU NGÀN năm trôi qua. Chỉ đến khi máy tính ra đời cách đây KHÔNG LÂU, THÔNG TIN được đưa đến mọi ngóc ngách, lúc đó xã hội mới phát triển theo cấp số mũ. Có thể nói 30 năm qua tốc độ phát triển còn nhanh hơn vài nghìn năm kia cộng lại.

Điều mình muốn nhấn mạnh ở đây là THÔNG TIN vô cùng quan trọng chứ không phải chân tay. Thông tin có thể quyết định bạn DIE RICH hay DIE POOR. Để thành công, bạn cần tiếp cận với đúng THÔNG TIN (the right information). Và hãy tránh xa thông tin kém chất lượng (low-quality info). Thông tin kém chất lượng sẽ khiến bạn đi xuống. Thông tin sẽ ĐIỀU KHIỂN bộ não của bạn dẫn đến điều khiển hành động--một cách vô thức hoặc có y thức. Nhưng có một điều chắc chắn là nó sẽ ĐIỀU KHIỂN bạn bằng cách này hay cách khác. Ngay lập tức hoặc trong tương lai. Những gì bạn NHẬN THỨC và ĐỊNH NGHĨA về thế giới hiện tại của bạn được tạo nên từ THÔNG TIN mà bạn nhận được từ khi sinh ra đến bây giờ. (môi trường, gia đình, sách báo, giáo viên v.v) Một trong những lợi ích của biết Tiếng Anh là nó cho bạn nguồn THÔNG TIN chất lượng cao và đáng tin cậy. Báo viết bằng tiếng Anh nhìn chung có độ chất lượng thông tin tinh khiết hơn nhiều so với các báo viết bằng tiếng Việt như VnExpress hay kenh14. Giống như bạn so sánh Kim cương với Nhôm/đồng thì VnExpress giống như nhôm với đồng. Kenh14 giống như nhựa. Vì thế thông tin bạn THU LƯỢM hằng ngày cần phải đạt độ tinh khiết cao như Kim cương. Để đạt được điều này, bạn cần dũng cảm SAY NO đến những thông tin chất lượng đại trà như VnExpress. Tập trung thu thập thông tin của nước ngoài. Thậm chí trả phí để có được những thông tin giá trị như Kim Cương. Sách được viết bằng tiếng Anh bởi những nhân vật có cái đầu như Jim Collins - Good To Great thực sự là một viên kim cương. Mình tin bạn có rất nhiều ví dụ khác nữa mà bạn biết. Đọc sách rất tốn thời gian, GIỐNG như mài cưa vậy.

Kết luận: - Đừng tiếc 2 tiếng đồng hồ mài cưa - Mài cưa giống như Frontloading, giúp bạn làm mọi việc trong tương lai nhanh, dễ dàng, năng suất, hiệu quả hơn nhiều lần. - Đầu tư vào giáo dục là mài cưa. Mất 4 năm đại học chưa có thu nhập còn tốt hơn tốt nghiệp cấp 3 phát đi làm luôn => cái này chắc chắn nhiều bạn đồng ý. - Tốc độ phát triển của 30 năm gần đây nhất NHANH HƠN NHIỀU so với tốc độ của vài ngàn hoặc vài chục ngàn năm trước cho đến thời điểm máy tính ra đời CỘNG LẠI (Hoặc let's say, until the Industrial Revolution) - Thông tin quyết định tất cả mọi thứ. Thông tin có độ tinh khiết và chất lượng khác nhau. Thông tin được viết bằng tiếng Anh nhìn chung có độ tinh khiết CAO HƠN và dồi dào hơn nhiều so với thông tin được viết bằng tiếng Việt như trên báo VnExpress. - Sách tiếng Anh là dạng thông tin kim cương. Vì nó chứa quá nhiều nghiên cứu và kinh nghiệm của những bộ óc hàng đầu thế giới. Tiếp cận với những nguồn thông tin này sẽ thay đổi cuộc đời của bạn.

CHAPTER 21 This Simple, Easy Question Will Define Who You Are Chào bạn. Câu hỏi CỰC KỲ đơn giản này sẽ quyết định cuộc đời của bạn và by the way đây là câu hỏi này rất được ưa chuộng của nhà tuyển dụng. "What do you usually do in your free time?" Đúng vậy. Rất đơn giản. Bạn làm gì vào thời gian rảnh rỗi. Bản thân mình bị đánh thức bởi câu hỏi này rất nhiều. Thời gian đầu hồi mới sang Canada mình chỉ cắm đầu vào học. Nếu ai hỏi mình làm gì thời gian rảnh rỗi. Mình sẽ trả lời "Study day and night". Tại sao study? Vì chỉ có Study mới giúp mình thay đổi hiện tại. Sau một thời gian dài như thế, mình cảm giác nếu ai đó hỏi kiến thức chuyên ngành mình sẽ nói làu làu. Vì lúc nào mình cũng nghĩ về nó. Mình cảm giác mình đúng là con người của Business. Như vậy, thời gian rảnh rỗi của mình quyết định mình là ai. Một thời gian sau mình không chú trọng việc học nữa. Mình mải chơi hơn, cày phim. Thời gian này nếu ai hỏi mình rảnh rỗi làm gì. Mình sẽ kể ra hàng loạt phim mình đã xem và nếu ai hỏi mình về phim thì đúng là chủ đề ưa thích. Mình có cảm giác như mình là con người của phim chứ không phải con người của business như trước nữa. Bỗng nhận ra công việc mình làm vào những lúc rảnh rỗi NÓI LÊN con người mình là ai và mình sẽ đi đến đâu.

Hiện tại thời gian rảnh rỗi mình ngồi viết những chương sách thế này để bạn đọc. Và đây đã là quyển thứ 4. Khoảng thời gian rảnh rỗi này lại nói lên con người và tương lai của mình. Nó cho thấy xu hướng của mình sẽ là viết sách. Thực ra đây chỉ là công việc phụ NHƯNG do mình dành thời gian rảnh rỗi của mình cho công việc này NÊN dường như nó BỘC LỘ như thể công việc chính. Mình ít nghĩ về business hơn, mình ít nghĩ về Phim hơn. Mình nghĩ nhiều hơn về viết lách. Thời gian rảnh rỗi bạn làm gì sẽ quyết định bạn là ai. Hãy nhìn những người xung quanh bạn. Hỏi bạn của bạn xem thời gian rảnh rỗi nó làm gì. Sẽ có đứa trả lời là HỌC IELTS. Sẽ có đứa trả lời là Chơi thể thao. Sẽ có đứa trả lời là Đi hát phòng trà. Sẽ có đứa trả lời là NGỦ. Sẽ có đứa trả lời là lướt Facebook. Dựa vào thông tin trên bạn hoàn toàn có thể kết luận sơ bộ và có một background tốt về mọi thứ về người đó. Chính vì thế những nhà tuyển dụng rất thích câu hỏi này. "What do you do in your free time?" Câu hỏi trông rất đơn giản nhưng có thể khiến bạn giật mình. Không ai quan tâm đến SỞ THÍCH của bạn. Họ chỉ muốn tìm hiểu xem BẠN THỰC SỰ là ai. Tại sao câu hỏi "Bạn học trường nào?" lại không quan trọng bằng câu đó? Vì học trường nào KO quyết định bạn là ai. Bạn có thể đến trường để học hoặc để chơi hoặc để giao lưu. Có thể bạn thích đến trường, có thể bạn ko thích đến trường v.v.

Học trường nào? Người tỉnh nào? Làm nghề gì? Chỉ là những câu hỏi bề nổi KHÔNG bộc lộ con người bên trong thực sự của chúng ta. Cái chúng ta làm LÚC KHÔNG AI quan sát, lúc chúng ta HOÀN TOÀN tự do mới chính là cái nói lên chúng ta THỰC SỰ là ai. Có thể bạn rất Lịch sự ở chỗ làm vì có nhiều người quan sát, bạn cười nhiều tỏ vẻ thân thiện. Nhưng đó chưa chắc là con người thật của bạn. Chúng ta có thể vứt rác đúng nơi quy định khi có nhiều người xung quanh. Nhưng cách chúng ta vứt rác lúc chỉ có một mình mới là thước đo con người và đạo đức thực sự. Vì thế trọng tâm của chương này nói lên 2 điều: 1. Bạn làm gì vào thời gian rảnh rỗi MỚI là thứ quyết định bạn THỰC SỰ là ai. 2. Bạn làm gì và nghĩ gì khi KHÔNG CÓ NGƯỜI KHÁC QUAN SÁT bạn mới THỰC SỰ là thứ quyết định bạn là ai.

CHAPTER 22 Presentation Mindset for Super Nervous Guys Sau khi đọc xong chương này có thể bạn KHÔNG cần đến bất cứ cuốn sách nào về thuyết trình nữa. Mình thấy hầu hết các cuốn sách về thuyết trình (presentation) mình đọc đều không hiệu quả cho lắm nên mình phải tự tẩy não bản thân để có thể thuyết trình tốt hơn mà không lo lắng. Tất nhiên bạn hoàn toàn có thể áp dụng dễ dàng NGAY cả khi bạn cực kỳ sợ thuyết trình. 1. LUÔN LUÔN nói chậm. Khi bạn nói chậm, khán giả sẽ TẬP TRUNG lắng nghe bạn. Đúng vậy.........................Bạn thử hình dung xem........................................Mỗi lời nói của bạn........... .......................đều được giá trị................................................................................................... và lắng nghe.......................................................................rất tập trung...................................................................... Mỗi điểm dừng khi bạn nói chậm, là SỰ KẾT NỐI giữa bạn và khán giả. Nó tạo nên impact trong từng lời nói của bạn. Ngoài ra nói chậm giúp giảm sự lo lắng của bạn vì bạn kiểm soát được nhịp độ. Nguyên nhân chính khiến bạn lo lắng khi thuyết trình là do bạn bị loạn nhịp. Khi nói chậm là bạn kiểm soát được nhịp và sẽ hết lo lắng. Ngoài ra, nói chậm để còn nghĩ nữa. Có một sự hiểu nhầm cực lớn là những người thuyết trình giỏi là những người nói nhanh như cái máy mà ko vấp. Thực sự nói càng nhanh thì càng ko để lại ấn tượng gì. Bạn có thể thấy Bill Gates hay Warren Buffett hay bất cứ những người giàu kinh nghiệm nào họ đều sử dụng tốc độ RẤT CHẬM để truyền tải thông tin. Kết quả, mỗi một lời nói của họ được cả thế giới lắng nghe chăm chú.

Và bạn cũng làm được điều tương tự nếu bạn nói CHẬM. 2. Đừng tập trung vào bản thân. Hãy tập trung vào khán giả. Bạn hãy luôn nhớ MỤC ĐÍCH của bạn khi thuyết trình không phải để cho có- giống như mấy bài thuyết trình trên trường đại học. Mục đích của bạn là để GIÁO DỤC (educate) khán giả. Nếu bạn nhớ mục đích này bạn sẽ KHÔNG BAO GIỜ sợ thuyết trình. Tại sao? Vì bạn còn mải LO LẮNG làm sao cho người ta HIỂU, bạn KHÔNG còn thời gian lo lắng về bản thân của bạn nữa. Giống như khi bạn kể cho bạn thân của bạn một câu chuyện, bạn KHÔNG hề run vì mục đích của bạn là TRUYỀN ĐẠT thông tin. Bạn tập trung vào BẠN của bạn chứ KHÔNG phải bạn. Luôn luôn tập trung vào khán giả. Lo lắng làm thế nào để người ta hiểu NỘI DUNG chứ không phải tập trung vào bản thân. Khi bạn tập trung vào khán giả chứ KHÔNG phải bản thân. Bạn TỰ ĐỘNG thuyết trình hay và ko vấp. Càng tập trung vào bản thân bạn sẽ càng cuống 3. Khán giả KHÔNG thông minh bằng bạn. Bạn chỉ có thể TỰ TIN khi bạn NGHĨ RẰNG người khác KHÔNG THÔNG MINH bằng bạn. Mặc dù sự thật không phải vậy. Hãy luôn tin mình thông minh hơn khán giả. Tin vào điều này KO phải nói là làm được. Bạn cần luyện tập mỗi ngày. Hãy tự tẩy não bản thân bằng việc nhắc đi nhắc lại mỗi ngày sự thật đấy. Khán giả stupid hơn mình nhiều.

4. Sử dụng tay khi nói. Body language. Nhưng tại sao lại là tay? Vì khi sử dụng tay, bạn có thể điều khiển được tâm trạng của mình bằng tay. Nếu bạn di chuyển tay ở tốc độ nhanh, bạn thường có xu hướng nói nhanh. Nếu bạn di chuyển chậm rãi, bạn thường có xu hướng nói chậm. Và nói chậm sẽ làm giảm lo lắng và làm cho lời nói của bạn có trọng lượng hơn. Ngoài ra dùng tay giúp bạn NHỚ nội dung do bạn vận dụng trí tưởng tượng để giải thích. Dùng tay liên tục sẽ khiến trí tưởng tượng của bạn ngày càng sinh động, bạn sẽ biết mọi thứ cần phải nói. Áp dụng 4 điều trên thôi có thể KHÔNG giúp bạn trở thành nhà thuyết trình giỏi nhất thế giới. Nhưng nó giúp bạn TỰ DO khi nói. Không lo lắng. Và cảm thấy thích thú hơn rất nhiều. Bạn thậm chí còn thích thuyết trình cơ. Hãy áp dụng...

Practice Test Q1: What makes people work hard to serve the society and make the economy better every day? What is the real motivation behind it? (One word only. But if you can answer clearly in one paragraph, it's good for your writing skill). Q2: How many ways to do charity? Which way is better for you and for the world? Q3: Name 5 examples of Front-loading that you can apply Q4: What's the first and foremost step you need to take before reading any THICK books to make the entire reading experience a breeze? Q5: What are three pillars of persuasions. Suppose you are convincing your friend that you've seen an alien. It's a lie, I know. But how can you apply these 3 pillars to convince your friend and make him believe in what you're about to say? Q6: Should you make mistakes? Why or why not? Q7: What are things you can do to sharpen your saw? Name 10 things. Q8: Explain why information is what dictates everything Q9: What are the four techniques that make you a great presenter? Q10: What dictates our happiness?

SUMMARY 1. Luôn luôn so sánh MR và MC để ưu tiên việc nào làm trước việc nào làm sau. Cùng một việc làm nhưng trong 2 thời điểm cho ra 2 MR, MC khác nhau. Ví dụ ăn tối lúc 7 giờ và 12 giờ đêm. 2. Hạnh phúc được xác định bởi Kỳ vọng. Quản lý được kỳ vọng là quản lý được hạnh phúc. Kỳ vọng thường tăng theo thời gian nên hạnh phúc thường không kéo dài. Nhận thức về kỳ vọng để luôn hạnh phúc. 3. Lợi nhuận là động lực tối thượng của nền kinh tế. Lợi nhuận là lý do tại sao bạn có cơm ăn, áo mặc và chất lượng cuộc sống cao hơn thời nguyên thuỷ. Lợi nhuận là lý do tại sao bạn làm việc chăm chỉ, là lý do tại sao bạn đi học và đi làm. Là lý do tại sao nước Mỹ phát triển nhất thế giới. 4. Chi phí cơ hội là cơ hội bạn hi sinh để có thể đạt được cái bạn mong muốn. Ví dụ, nghỉ làm 1 tháng để du lịch sẽ có chi phí cơ hội là thu nhập của bạn bị mất. Luôn kèm chi phí cơ hội vào tổng chi phí khi quyết định lựa chọn bất kỳ cái gì. 5. Your life isn't short, you just waste most of it. Hãy tập trung vào những việc mang lại ý nghĩa cuộc đời bạn. Cuộc đời cho bạn đủ thời gian để làm những việc như vậy. Chỉ có điều phần lớn chúng ta dùng khoảng thời gian đấy vào những việc vô ích. 6. Ba trụ cột của thuyết phục: Logic, Emotions và Ethos. Logic bao gồm: facts, stats, số liệu etc. Emotions bao gồm humor, fear, sympathy, etc. Ethos bao gồm External và Internal. 7. Rule 80/20 nói lên 20% đầu vào quyết định 80% đầu ra. 80% đầu vào chỉ quyết định 20% đầu ra. Bạn chỉ NÊN tập trung vào 20% quan trọng nhất và bỏ qua 80% kia. 8. Có 2 cách làm từ thiện: Cách 1: Làm từ thiện trước khi giàu. Cách 2: Làm từ thiện sau khi đã giàu. 9. Hiểu về văn hoá của tất cả các nước trên thế giới dựa vào dữ liệu FREE từ IBM được chia thành 6 chiều: Individualism, Power Distance, Masculinity, Uncertainty Avoidance, Long-term Orientation, và Indulgence.

SUMMARY 10. Tránh tư duy thoát nạn. Làm việc vất vả KHÔNG = sau này nhàn mà phải là Làm việc vất vả = tăng khả năng giải quyết vấn đề khó hơn. 11. Front-loading là những việc bạn tập trung làm ngay từ đầu có khả năng khiến cả quá trình tiếp theo trở nên dễ dàng. Luôn luôn Front-load trước khi bắt đầu làm bất cứ việc gì 12. Hãy give 10 trước khi Ask 1. Đừng Ask trước. 13. Framing giúp thay đổi cách nhìn nhận về một sự vật và thay đổi hoàn toàn tâm trạng của người nghe. 14. Bạn bị điều khiển bởi media dù muốn hay không. Availability sẽ cho bạn thấy cách nhìn nhận về thực tế của bạn bị bóp méo bởi Media. 15. Mental Accounting khiến bạn nhìn giá trị của 10000 VND trong 2 trường hợp khác nhau là khác nhau. 16. Đừng tiêu tiền để thể hiện mình sành điệu. Hãy tiết kiệm tiền để thể hiện mình thông minh về tài chính. 17. Tiết kiệm KHÔNG phải là nguyên nhân chính khiến bạn giàu. Kiếm tiền mới là nguyên nhân chính. Kiếm tiền quan trọng hơn nhiều tiết kiệm. Hãy tập trung nguồn lực của mình để nghĩ cách giải quyết vấn đê xã hội để tăng thu nhập thay vì quá tập trung tìm cách tiết kiệm. 18. Có 2 loại mistakes: Brand-new Mistakes và Stupid Mistakes. Để trở thành Professional bạn không được phép mắc lỗi. 19. Luôn luôn mài cưa trước khi cưa. 20. "What do you do in your free time?" là câu hỏi quan trọng nhất quyết định bạn thực sự là ai