Piet de Kroot Door: Arie Sas
Piet de Kroot was in het vroegere Dubbeldam een bekende figuur. Eigenlijk heette hij Piet van de Merwe, maar zo noemde men hem alleen als hij er zelf bij was. Piet was in dienst van de Polder “De Vierpolders” als voorman van de onderhoudsploeg. Men zou hem misschien kantonnier kunnen noemen, maar bij het polderbestuur heette het gewoon voorman. Piet hield toezicht op het onderhoud aan wegen, dijken en sloten. Tevens bediende hij de diverse spuisluisjes tussen de polders onderling en tussen de verschillende delen van dezelfde polder. Dat maakte hem niet geliefd bij de Dubbeldamsche jeugd. Het hoorde immers bij het bedienen van de spuisluisjes om de watergangen en sluisjes in de winter zo lang mogelijk ijsvrij te houden. We wonen in een nogal laag land en veel regen of sneeuw kan behoorlijk wateroverlast geven als het niet tijdig wordt afgevoerd. Het bedierf wel de ijspret van de jeugd en die rekende dat Piet zwaar aan. Waarom hij Piet de Kroot werd genoemd, weet ik niet precies. Sommigen zeggen dat het was wegens zijn politieke overtuiging, anderen zeggen dat hij nogal snel een rooie kop kreeg als de emoties wat opliepen. Dat was wel zo. Vermeld moet nog worden dat Piet een mensenleven lang vaandeldrager bij OBK (Oefening Baart Kunst) is geweest. Hij was ook bestuurslid geloof ik. Piet woonde samen met zijn broer Kesie Olie. Eigenlijk heette die dus Kees v.d. Merwe, maar omdat hij met petroleum langs de deur leur-
Eef de Par Door: Arie Sas
Van Eef de Par (Evert Ballegooien) de bekende smid uit de Rechte Zandweg werd gezegd dat hij nooit een paard, koe of stier hoe wild ook losliet, voordat het geborgd stond op een geëigende, veilige plaats. Piet de Bruin, de veerijder uit de Stevensweg, besloot de proef op de som te nemen. Op een goede dag had hij twee paarden in de auto die niet erg makkelijk waren. Hij rijdt naar de smederij op de Rechte Zandweg stapt de smidse in en zegt; ‘Eef zou je me kunnen helpen, ik heb er twee paarden in en die staan verkeerd om. De achterste moet er eerst uit. Als jij nou de voorste even vasthoudt dan pak ik de achterste en dan kan Jaargang 27 Editie 2 - Juli 2022
de, noemde men hem Kesie Olie. Kesie had een bochel evengoed sjouwde hij de ganse dag met een tot tankwagen omgebouwde hondekar - altijd nog aangedreven door hondekracht - door heel Dubbeldam. Wat hij aan petroleum verkocht was bestemd voor de oliestelletjes en hier en daar nog een olielamp. Zijn omzet was dus beperkt. De beide broers waren bekende Dubbeldammers. Piet de Kroot werd ook wel Piet de Naaikont genoemd. Sommigen zeggen dat hij ooit door de pot was ge-zakt en dat genoemd lichaamsdeel toen zoveel schade had opgelopen dat het nogal flink gehecht moest worden. Zou best waar kunnen zijn, hoewel… zo’n porceleinen pot met een stortbak er boven hadden nog niet veel mensen. Ik zou niet beter weten als dat ze in de tijd dat de gebroeders op de Vissersdijk woonden nog gewoon zo’n éénpersoonshokje boven de sloot hadden. In het hokje vanaf de voorkant tot ongeveer halverwege een vloertje. Net boven de sloot in het hokje op zithoogte een smalle plank. Als je daar op ging zitten, hing je achterste boven de sloot zodat je kon doen wat er gedaan moest worden en het product daarvan in de in de sloot verdween en zo werd afgevoerd. O ja tussen de vloer en de zitplank nog een houten schotje. Dit om te voorkomen dat de benen onder de slootspetters zouden komen als het gereed product het water raakte. Het hokje was ook voorzien van een deur tot zo ongeveer 25 cm boven de grond. Je kon dus aan de benen of aan de op de grond gezakte broek zien of het hokje bezet was en meestal ook door wie. In de deur, op ooghoogte nog een hartvormig gat zodat, als jij de voorste achterin zetten” enzovoorts. Geen probleem zegt Eef. Samen laten ze de klep zakken, Eef stapt de laad-ruimte in en pakt de halster van het voorste ros. Toen gebeurde er van alles. Het paard met Eef aan de halster stond in twee sprongen buiten de wagen. Stormde langs de brug, door de sloot het smidserf op. Begon daar te bokken, draaide een paar keer in het rond op de achterbenen. Nam een run, over de brug, dit keer met Eef nog steeds aan de halster hangend, de Rechte Zandweg op en daar stond Piet de Bruin die het paard ook bij de halster greep. Gezamenlijk kregen ze het dier in bedwang. Toen zei Piet; “Eef ik heb me vergist, ze stonden wel goed. Laten we hem maar terug zetten”. Er werd verteld dat men Eef bij de watertoren hoorde vloeken.
de broek of de benen niet genoeg duidelijkheid gaven je altijd nog even door het hartje kon kijken. Wel voorzichtig hoor, niet iedereen stelde dat op prijs. Voor de tweede bijnaam van Piet heb ik een andere verklaring gehoord, namelijk de volgende; Het uitbaggeren van de weteringen, dijksloten en poldervlieten werd door het polderbestuur uitbesteed aan grondwerkers, moddermannen of baggervolk. Het polderbestuur stelde de gewenste breedte en diepte vast en vervolgens werd het werk gegund aan het ploegje mensen die dat voor het minste geld deden. Deze mensen damden een gedeelte sloot af en hoosden dan het water eruit, zodat vervolgens het slib eruit geschept en op de kant gegooid kon worden. Piet de Kroot controleerde met een zogenaamde drijfstok die hij rechtstandig in het water stak en tot de bodem liet zakken of de sloot op de juiste diepte was gebracht. De meer slimme baggeraars lieten redelijk wat water onder in de sloot staan, gooiden wat slib op de kant en gingen het merendeel van het slib door het nog in de sloot staande water roeren. Als Piet dan kwam met zijn drijfstok zakte de drijfstok door het dungeroerde slib tot de bodem van de sloot. Kennelijk kreeg Piet dat door en wachtte enige dagen met controleren, het slib was dan weer uit het water naar de bodem gezakt, de stok gaf niet voldoende diepte aan en er moest opnieuw gebaggerd worden. De baggeraars voelden zich genaaid en noemden Piet voortaan Piet de Naaikont. Maar misschien is het andere verhaal wel waar, ik was er niet bij.
Column
Dertig jaar wijkkranten Bij De nieuwe Dubbeldammer is het nog niet zo ver, maar veel van de wijkkranten in Dordrecht bestaan inmiddels dertig jaar. Onze wijk was een van de laatste waarin een wijkkrant verscheen, wat dat betreft is er niet veel veranderd. Dubbeldam hobbelt nog steeds achteraan als het gaat om aandacht van opbouwwerk en wijkwerk. Maar hoe anders was het maken van de wijkkrant zo’n dertig jaar geleden. Ik mocht aan de wieg staat van dit nieuwe fenomeen. Huis-aan-huis was een folder verschenen waarin vrijwilligers werden gevraagd die het leuk zouden vinden om samen een krant voor de wijk te maken. Meer dan dertig personen verschenen die eerste avond op de bijeenkomst onder leiding van de mensen van ProCom - Project Communicatie - zoals het toen nog heette. We kwamen samen in het wijkcentrum, dat bestond uit een bijna in elkaar stortende PortaCabin op de parkeerplaats van De Oude School. Uiteindelijk zijn we met een redactie van 28 (!) personen begonnen. Eerst moest er een naam verzonnen worden. ‘Ons Dorp’ verloor net van ‘De Dubbeldammer’. Maar later bleek dat er ooit al een krant De Dubbeldammer was geweest, dus dit werd De Nieuwe Dubbeldammer. De redactieleden volgden een cursus Hoe maak ik een krant en de journalisten ook een cursus Journalistiek. Nog niet iedereen had thuis een computer, dus we mochten gebruik maken van de computer, de printer en het kopieerapparaat in het wijkcentrum. Journalisten schreven hun artikel en brachten op de fiets de kopietjes rond naar de eindredactieleden, zodat die thuis konden nakijken. Want e-mail hadden we nog helemaal niet! Als alles klaar was leverden alle journalisten hun artikelen op een floppy in bij de opmakers, die vervolgens de krant gingen maken. De allereerste editie is zelfs nog gemaakt met plakken en knippen. De fotografen maakten hun foto’s en lieten die afdrukken. Een enkeling drukte zelf af. Met veel liefde, inspanning en inzet hebben tientallen amateur-journalisten, fotografen en opmakers als tientallen jaren hun best gedaan om voor u een leuke en interessante wijkkrant te maken, dat mag ook weleens gezegd worden. Dubbeldame
De foto is uit de beeldbank inv. Nr. 552_323683 Op de foto; Hoefsmid Evert van Ballegooie, zijn echtgenote Leentje van der Nadort, hun dochter Maaijken op een pony genaamd Ezel, hun zoon en dochter Eef en Clara voor de smederij annex woning op de hoek van de Rechte en de Kromme Zandweg.
3
