Het Cultureel Educatief Centrum Dordrecht (CECD) is er voor iedereen

Bovengenoemde stichting heeft afgelopen zomer in Dordrecht de eerste herdenking en viering van Keti Koti georganiseerd. Keti Koti viert afschaffing van de slavernij en herdenkt de slachtoffers. De plechtigheid vond plaats in de museumtuin. Onder de vele aanwezigen waren burgemeester Wouter Kolff en Liesje Schrijnemaker, minister van buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking.

Suikerstad

Tegenover mij zit een enthousiaste Sidney Breidel, bewoner van de Vogelbuurt en mede-oprichter van de stichting. “Ik kwam in contact met Rowan van der Stelt, historicus, bij de film Suikerstad. Samen zijn wij toen begonnen aan een onderzoek naar het koloniaal verleden van onze stad Dordrecht.” Dordrecht was de derde suikerstad in Nederland, er waren plantages in Brazilië en Suriname. De tot slaaf gemaakte mensen waren daar te werk gesteld en verzorgden voor de export van suiker naar Nederland, dus ook naar Dordrecht. “Vandaar die band met onze stad, laten we zeggen: een band met geen fraai verleden,“ concludeert Sidney. Ons gesprek wordt even onderbroken omdat zijn moeder belt vanuit Suriname. “Ik bel je zo terug, mam.” Met een leuke grijns: “Mijn moeder ontvlucht altijd de kou van Nederland.” Ik kijk naar de tuin waar het nog wit is van de sneeuw van afgelopen nacht.

Sidney: “Vorig jaar was er voor de eerste keer een herdenking in Dordrecht, ik ontmoette Rowan op een filmavond. Daar werd de film ‘Suikerstad’ vertoond, geregisseerd door Themba Smits. Zij was theaterdocent van mijn oudste zoon, vandaar dat mij gevraagd werd mee te doen bij dit evenement. Gesprek met het publiek, een gedicht voorgedragen, kortom: invulling geven aan die avond.”

Viering, herdenking en onderzoek

“Elk jaar vieren en herdenken we Keti Koti, wat betekent: de ketenen gebroken. We eren onze voorouders door onder andere te eten wat zij aten ten tijde van de slavernij: cassave, gedroogde vis, banaan en zoete aardappel, natuurlijk gaan we hier creatief mee om. In feite nodig je je voorouders uit.” Ik vraag hem hoe belangrijk het onderzoek naar slavernij is. “Heel belangrijk”, zegt hij. “Zoals ik al zei verricht Rowan van der Stelt daar onderzoek naar samen met de Universiteit Leiden in opdracht van de gemeente Dordrecht. Het koloniale verleden moet zichtbaar zijn en blijven. Daarom doet Rowan ook aan stamboomonderzoek. Onze stichting verzamelt namen van tot slaaf gemaakten en hun nazaten, zonder namen en portretten blijft alles grijs. De portretten die we hebben gevonden, laten mensen zien met veerkracht, moed en verzet. Zij verdienen een gouden rand om hun lijsten.” In de gang toont Sidney een aantal portretten, inderdaad in goud gevat, ze zien er trots en authentiek uit. “Zo halen we ze uit de anonimiteit.”

Sidney vertelt verder: “Ook ik ervaar wel eens een bepaalde vorm van discriminatie, dat is niet altijd grof, vaak heel subtiel. Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer iemand mij een compliment geeft over het feit dat ik zo goed (zo goed!) Nederlands spreek. Tja, wat moet je dan zeggen? Ook een vooroordeel is dat Surinamers lui zouden zijn.” Brede lach. “Ik zeg dan dat het niet waar is. Zwarte mensen zijn lui genoemd vanaf het moment dat ze niet meer gratis hoefden te werken. Uit dit soort vooroordelen ontstaan schadelijke patronen, gevolgd door uitsluiting en dat willen we voorkomen. Er moet respect zijn voor iedereen. Onze stichting pleit voor continuïteit in de herdenking van Keti Koti.’

Passie

Vanuit Keti Koti Dordrecht is Het CECD ontstaan. “We hebben een gepassioneerde werkgroep met vrijwilligers, waar wij veel mee voor elkaar krijgen”, vertelt Sidney. “En sinds kort hebben we een nieuw verblijf voor activiteiten: een gedeelte van het station Dordt Centraal! Daar zijn we heel trots op en blij mee. Door inzet van ons team was het snel geregeld. Er komt een coffeecorner, ruimte voor exposities voor jonge kunstenaars en we kunnen schoolklassen ontvangen om educatieve lessen te geven bijvoorbeeld in samenwerking met Stichting Voorlezen. Wij houden een jaarkalender bij met alle culturele evenementen in Dordrecht en Nederland, denk aan de nationale vrouwendag, het Suikerfeest, de Tula-herdenking, etcetera. We bedienen al deze groepen en willen functioneren als een educatieve en warme ontmoetingsplek. Ik wil hierbij een oproep doen. Meld je aan als vrijwilliger, wij zijn altijd op zoek naar vrijwilligers die ons team willen verrijken. Mocht je, je aangetrokken voelen tot ons verhaal geef je dan op via onze socials of mail, wij gaan graag met je in gesprek.”

Sidney besluit: “Het is mooi dat wij met onze stichting de mogelijkheid hebben om zoveel verschillende mensen bij elkaar te krijgen. Zodra onze locatie op het station open is ontvangen we jullie graag. Wees welkom stap binnen drink een kop koffie en leer elkaar kennen.

Aanmelden als vrijwilliger kan via de socials van koloniaal verleden Dordrecht of Keti Koti Dordrecht.

Tekst André Boesberg - Foto's Sidney Breidel