Herinneringen aan Gerrit-Jan van der Kolm

Op 30 augustus overleed Gerrit-Jan van der Kolm, grondlegger van solidariteitscentrum De Buitenwacht. We spreken Hans Berrevoets, oud-journalist die zich de oprichting van De Buitenwacht nog goed herinnert. Daarnaast delen een paar inwoners van Krispijn hun herinneringen aan Gerrit-Jan.

Gerrit-Jan en De Buitenwacht

27 september 1982: ’Drie theoloog-arbeiders en hun solidaire vrouwen maken een eerste notitie die de geboorte van een voor Dordrecht geheel nieuw gemeenschapscentrum markeerde’. Volgend jaar bestaat De Buitenwacht ook echt 40 jaar. Het is nog steeds wat het altijd geweest is: hét centrum voor stadsgenoten in de knel. In 2001 schreef Gerrit-Jan een proefschrift over De Buitenwacht. Het had de dure titel ‘De verbeelding van de kerk. Op zoek naar een nieuw missionaire ecclesiologie’. Het dagblad Trouw schreef er iets eenvoudiger over: Theoloog Gerrit-Jan van der Kolm heeft de structuur van de kerk afgebroken en van de stenen een buurthuis gebouwd. Moslims komen er, christenen en mensen die niets met de kerk te maken willen hebben’ Gerrit-Jan bracht zijn filosofie in de praktijk. Hij werkte bij DuPont, was voorzitter van de Ondernemingsraad. Hij begeleidde theologiestudenten vanuit De Buitenwacht. Om te snappen wat leven in een achterstandswijk betekent moest je het kennen volgens Gerrit-Jan. In de kringviering (een passende variant op de dienst) was het Gerrit-Jan die een praatje hield (zijn variant op de preek). In De Buitenwacht begeleidde hij studenten levensbeschouwing van de Fontys Hogeschool.

Krispijners aan het woord

De promotie van Gerrit-Jan zit bij mijn gesprekspartners uit Oud-Krispijn nog steeds prominent in het hoofd. Gerrit-Jan regelde dat ze erbij konden zijn. Een bus vol Krispijners ging mee. Als ze het over Gerrit-Jan hebben is dat vol ontzag, waardering,liefde en gelijkwaardigheid. Dat betekent niet dat Gerrit-Jan altijd even aardig voor hen was. Hij kon ook hard zijn, compromisloos en volhardend. Hij schiep kansen voor mensen maar verwachtte dan ook wel dat je er iets mee deed. Daar zijn mijn gesprekspartners (zie foto) het roerend over eens. Voorvallen buitelen over elkaar heen in het gesprek:

• Redouan en Coby trouwden in De Buitenwacht met Gerrit-Jan als dominee. Hij deed dat samen met de imam.

• Elk jaar was er een smartlappendag. Het stond bol van de protestliederen. Het boekje met deze strijdliederen ligt in het archief en wordt tevoorschijn gehaald want er moet weer gezongen worden.

• Gerrit-Jan hield van orde en netheid. In De Buitenwacht kon hij goed pissig worden als het niet schoon genoeg was naar zijn zin. Toen Oud-Krispijn verloederde ging hij op de wijkbewoners af en sprak ze erop aan. Hij schrok nergens voor terug.

• Toen in 2003 twee vliegtuigen in de Twin Towers werden gevlogen in New York organiseerde hij voor alle bewoners in de wijk gesprekken en voorkwam zo dat er tegenstellingen konden ontstaan tussen hullie en wullie.

• Standaard was het zo dat zowel mannen als vrouwen aan de iftar-maaltijden meededen. Gert Jan deed zelf mee aan de ramadan.

• Gerrit-Jan was principieel vegetariër. Een keer heeft hij gezondigd vertelt Redouan. Bij een bezoek aan Amsterdam nam hij in een shoarmatent ook een broodje shoarma.

• De vakanties voor Oud-Krispijners roepen mooie herinneringen op. Net als de beraadsweekenden, één keer per jaar in een NIVON huis, de bonte avond als afsluiting daarvan.

• De djembe-muziekgroep heeft veel opgetreden in de wijk en in de stad. Gerrit-Jan heeft een hoop nagelaten. De Buitenwacht natuurlijk. Maar ook de CD ‘Mengelmoes’. Er is ook nog een film van het 25 jarig bestaan. Ik moet ophouden. Het stuk is al te lang. Tja, dat heb je met zo’n markante man.

Vlnr: voorzitter Riet Duykers; Esther de Gids, zij heeft gewerkt in De Buitenwacht en was er ook 16 jaar lang vrijwilliger; Marja van der Geur- Gerritsma die De Buitenwacht en Gerrit-Jan al 39 jaar geleden leerde kennen; Redouan Louazna, zo vertrouwd met De Buitenwacht en ook al zoveel jaar vrijwilliger dat hij zichzelf voor de grap directeur noemt; Coby Louazna, was er 4 jaar vrijwilliger en had er 10 jaar een baan.

Tekst: JJ