Je tong spreekt veel talen Bijna vakantie…. We bereiden ons voor op zomerse sferen, nieuwe ontmoetingen, talen, culturen en toevallige ontdekkingen. Al deze ontdekkingen, onbedoeld en onbewust vanuit vakantiesferen aangereikt, geven kinderen voor het komende schooljaar weer nieuwe inspiratie tot leren.
Heb je wel eens bedacht hoe ongelooflijk veel we met onze tong kunnen? Het proeven van voeding en stemmingen, het bespelen van een instrument, het vormen van klanken, het spreken van verschillende talen, zoenen - wat we zo plastisch uitdrukken in het woord tongen… Het is een hele kunst. De tong is onze meest krachtige spier. En de zangers onder ons weten dat hij erg veel oefening, rust en discipline nodig heeft om helemaal ontspannen in de mondbodem te liggen. Als de tong daar eenmaal toe in staat is kan hij ons op vele niveaus in contact brengen met ons eigenlijke willen, met onze bestaansgrond. En dat is toch wat we onze kinderen gunnen?
Lingua Waarom is dat ontspannen van die tong toch zo moeilijk? En welke rol kan een vakantie hierin spelen? Lingua betekent letterlijk zowel taal als tong. Onze eerste taal leren we thuis, als we klein zijn. Thuis, waar we het gebruik van de klank en beweging nog herkennen en waar taal en tong in de verfijnde en intense klanken van onze eigen cultuur ontwikkeld worden. Naarmate we ouder worden gaan we steeds verder ‘van huis’. We vergroten en intensiveren stapsgewijs onze wereld en ontwikkelen zo translinguaal - door alle talen heen - onze eigen specifieke tong & taal, gevormd door alle culturen die we hebben ontmoet en nog zullen ontmoeten. Een tong met multi-culturele ervaring opent perspectieven 6
educare | mei 2012
voor communicatie en begrip tussen mensen met hun verschillende gebruiken en dialogen. En wanneer kun je dit beter vrijuit beleven dan tijdens onze vakantietijd? Wie heeft niet de eerste tongzoen beoefend tijdens de vakantie? Moet je je eens voorstellen hoeveel historie, cultuur en taal daar in die eerste zoen is uitgewisseld!
Ruimte en vertrouwen Doordat onze tong de bewegingen kan maken die nodig zijn om in de eigen cultuur verstaanbaar te maken wat we nodig hebben, ontwikkelen we het vertrouwen om ook andere talen, culturen en contexten te ontmoeten en daar klanken ten gehore te brengen en te horen. Als onze tong fysiek ontspannen in zijn mand, de mondbodem ligt, is er ruimte voor de tong die van huis uit spreekt, om zich in het ongewisse op vakantie kenbaar te maken. De consequenties hiervan zijn groot, deze tongruimte genereert een palet aan mogelijkheden van ontmoetingen. Ontmoetingen met andere generaties, sociale klassen, buurten, culturen, talen, inhouden, vaardigheden. Zo kunnen er even zoveel klanken als er mensen, gedachten en handelingen zijn tot uitdrukking gebracht worden en kunnen we resoneren met de wereld en de mensen om ons heen. Ken je de veranderingen van je stem wanneer je het ene of het andere kind aanspreekt? Of het ene of het andere thema aansnijdt?
Tekst Caroline Kal in samenwerking met Annemarie Wenke en Marian Koolhaas
Veel van onze genialiteit zit in het gemak van de tong besloten
educare | mei 2012
7
Tong op vakantie verzamelt inspiratie voor het nieuwe schooljaar
Hoe kunnen we voorkomen dat de tong statisch, in de gewoontestand van de eigen cultuur, met vakantie gaat? Dat jij en je kinderen met teruggehouden tong alleen horen wat veilig, bekend en herkenbaar is en pas gaan resoneren met het andere als het veilig is?
Recept voor een multi-culti-tong: Heb je wel eens waargenomen wat je tong doet als je denkt, voelt, je voorbereidt, plannen maakt, in de rij voor het museum staat, of op het vliegveld wacht? Wat doet hij bijvoorbeeld nu?
Taal-klank-kleur en tongval De immense kracht van de tong verbindt de klanken die ze maakt met dat wat ten diepste door ons gewild wordt. Een vakantie die ons aanspreekt en bij dit diepe willen brengt is aangenaam. Bij deze diepte komen we wanneer we de klanken maken die ons zelf dynamisch representeren. Kinderen zijn daar nog dichtbij, in hun bewegingen belichamen zij die intensiteit nog. Hun klanken zijn gekleurd door een palet aan emoties. Deze klanken zijn de voorklanken van de verschillende talen en culturen die we later gaan herkennen en waarmee we gaan samenwerken om weer nieuwe klanken te laten verschijnen. De klankkleur van een stem is aangenaam wanneer iemand dit instrument bespeelt vanuit zijn eigen basis. Aan de tongval, aan het accent dat iemand op een bepaald moment heeft, kun je dit horen. Je kunt horen of iemand uit een bepaalde streek komt maar ook of hij al dan niet beschikbaar is of op vakantie gaat, of in zijn eigen huis blijft. Het gaat hier dus om de tongval van de mens in verschillende situaties. 8
educare | mei 2012
• Word je bewust van de bewegingen van je tong. • Laat je tong in je mondbodem rusten. • Verbeeld je dat je tong doorzichtig en gewichtloos is. Voel je wat dat doet naar je bewustzijn en spraak? • Breng het puntje van je tong naar neus of kin. • Steek je tong uit zover als je kunt. • Breng je tong in een gleufstand. • Masseer je mond met je tong, ook aan de buitenkant van je tanden. Ervaar hoe dat werkt op je lijf, beleving en bewustzijn. • Word je bewust van de bewegingen van je tong in verschillende situaties: wanneer je met verschillende mensen spreekt, over verschillende thema’s, in verschillende talen. • Laat je tongbasis liggen wanneer je in nieuwe situaties komt die in taalkeuze, klank en intensiteit van spreken onverwachts je potentie onthullen. • Merk je taal op wanneer je je hart op de tong hebt, met een scherpe tong spreekt, of juist vanuit gemak.
De tongval heeft net zoveel kleuren, dimensies en klanken als de culturen waar ze uit voortkomt. De tongval heeft nog een andere dimensie: de mens die zijn tong niet in zijn mond laat liggen, hoort niet wat hij als taal niet herkent.
Neem je tong mee op vakantie De tong is dus een prachtig medium om mee op vakantie te nemen en de tussenruimte te laten spreken. Doe dat nu eens letterlijk lijfelijk, met een tong die zich gaat ontspannen, om zo tot nieuwe tongvallen, vormen, taalwendingen, cultuur en ontmoetingen, te komen. Wat een feest als tijdens de vakantie al die tongen elkaar gaan ontmoeten; wat een geestverruiming, ziele-ontmoetingen en gemak zal dat genereren! Je kunt je ‘vakantietongwerk’ verrichten met een tong die binnen je mond andere standen en gewoontes toelaat om zo meer in resonantie te komen met wie en waar je bent. Moeilijk is het niet, vooral niet als je een paar kinderen meeneemt. Voor je het weet slaan ze een brug naar de vreemde taal en de nieuwe cultuur. Sluit je bij hun onbevangenheid aan en zuig je vol nieuwe indrukken, zodat je na de vakantie verfrist weer aan een nieuw volwassen jaar kunt beginnen.
Meer weten? Angela Caine schreef het Voice Workbook en is onder andere gespecialiseerd in zang en spraak oefenprogramma’s voor kinderen, met specifieke aandacht voor de positie van de tong en het herverbinden van stem en lichaam. Meer info op: www.voicegym.co.uk/home.htm.
Meer leren? Ons lijf heeft talloze transdisciplinaire inhouden en mogelijk heden in petto. Nieuwsgierig geworden door dit artikel? Voor informatie over de opleiding co-existentieel opvoeder/opleider/-coach: www.co-existentieelopleiden.org
Meer lezen? Zie EducarePlus voor een artikel over co-existentieel onderwijs.
educare | mei 2012
9
Dit artikel kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Leren met Hart Focus Schatgraven in jezelf Verrassend tekenen Opgroeien in verbondenheid Leren kun je leren De rol van spiegelneuronen
Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding: www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl