‘Stomme juf!’ Soms kun je het gedrag van je kind niet plaatsen. Gedrag dat je raakt. Gedrag waarbij je je afvraagt ‘Waarom doet mijn kind dat?’ Als ouder heb je meer invloed op het gedrag van je kind dan je denkt.
“Pim heeft zijn juf vanochtend op school in haar gezicht geslagen en haar uitgescholden voor stomme juf! Vanmorgen kwam hij al humeurig uit bed. Hij zei dat hij moe was en graag thuis wilde blijven. Eenmaal bij school aangekomen leek hij wel te zijn bijgedraaid, tot hij zijn juf sloeg. Ik begrijp er niets van. Pim is juist altijd zo lief. Juf heeft laatst in het 10-minutengesprek nog gezegd dat Pim altijd zo goed luistert en dat Pim een modelleerling voor haar is. Zijn juf was erg geschrokken maar ze zei tegen mij dat ik dit als een noodkreet om hulp moest opvatten. Pim heeft hulp nodig.”
Op de vraag aan de vader wat hem nu zo raakt in het verhaal geeft hij aan: “Pim is blijkbaar zo boos dat hij grenzen overschrijdt”. Hij weet niet waarom Pim zo boos is. Wel herkent hij de boosheid van zijn zoon. De vader kende vroeger zelf veel boosheid in een gezin waar veel ruzie was. Zijn vader was veel weg en als hij thuis was dan maakten zijn ouders ruzie. Ruzie met fysieke mishandeling. Hij vertelt dat hij zelf nooit echt boos geweest is. Daar was simpelweg geen ruimte voor in het gezin. Hij was een onopvallend kind maar als puber maakte hij zijn ouders wel bang door voor extreme sporten te kiezen en te experimenteren met drugs. Vader herkent dat hij op deze manier zijn boosheid geuit heeft. Hij heeft zichzelf fysiek mishandeld. Pim moet de onderdrukte boosheid van zijn vader hebben gevoeld. Kinderen van deze tijd pakken moeiteloos onbewuste signalen op die je als ouder uitzendt. Het kind van deze tijd is beter in het oppakken van onbewuste signalen dan van bewuste signalen. Hij volgt als ware jouw focus, alles waar veel energie in gestoken wordt. Dat is de reden dat bij kinderen van deze tijd vaak onbewuste items worden gespiegeld. Deze items zijn moeilijk te herkennen. Net zoals de vader van Pim zijn de meeste ouders zich er niet van bewust dat ze onbewuste onverwerkte ervaringen hebben. Deze ervaringen wor40
educare | maart 2013
den door de voelsprieten van hun kind gevoeld en ervaren. Ze gaan ermee spelen en zullen uiteindelijk hetzelfde gedrag gaan vertonen of precies het tegenovergestelde gedrag, omdat ze leren via spiegelen. Het kost veel energie om ervaringen onbewust te houden. Gaat er zoals bij de vader van Pim veel energie naar het onderdrukken van boosheid, dan voelt een kind dat en zal het met deze boosheid iets gaan doen. Wat het kind er precies mee gaat doen hangt af van zijn verdedigingsmechanisme: krijgt het kind zelf boze aanvallen of zal het de boosheid juist verbergen? Het zal in ieder geval gedrag worden waar veel energie in gestoken wordt, want dat heeft hij geleerd van zijn vader. Pim is zich daar echter niet bewust van. De ouder schrikt en ervaart het gedrag van het kind als een directe aanval op zijn opvoeding: wat heeft hij fout gedaan in de opvoeding van zijn kind? Pim is verward. Wat is er gebeurd? Hij voelde zich niet zo lekker vanmorgen en daarom wilde hij niet naar school. Hij zeurde een beetje tegen papa dat hij moe was, papa vond echter dat hij wel naar school moest gaan. Toen juf hem bij de deur een goedemorgen wenste, schoot zijn hand uit. Pim heeft geen idee hoe dit nu kon gebeuren. Hij is er wel een