Het hele brein actief … als twee vleugels van een vlinder
Right Brain Education of leren via droombewustzijn wordt in Japan, Oost-Europa en sommige Amerikaanse en Aziatische landen al meer dan 50 jaar toegepast. In Vlaanderen zijn onder de naam ‘Vlinderwijs’ nu ook scholen gestart die leren via droombewustzijn of die vlinderbreintraining integreren. In dit artikel een eerste verkenning. Ik ben geboren in Nieuw-Caledonië, een eiland bij Nieuw Zeeland. Ik groeide op in België waar ik op school leerde dat cijfers belangrijk zijn en fouten maken een groot probleem. Toen ik afgestudeerd was als econome, was ik heel serieus geworden en vond mijn leven saai. Ik kon niet geloven dat dit het enige was wat er mogelijk was in het leven! Zo ging ik op zoek naar de magie in het leven. Die magie heb ik uiteindelijk teruggevonden in mijzelf, in mijn dromen, in spelen, dansen, zingen, theater, persoonlijke ontwikkeling. Ik ontdekte dat ik levenswijsheid, economische dynamiek en talentontwikkeling kon vertalen in een eenvoudige taal, in droomverhalen, sprookjes en liedjes. Ik startte een elfentheater. Dit groeide uit tot een elfenschool, een jaarlijks elfenfestival, een kinderwijs netwerk en internationale conferenties. Toen ik Gwen Geerinck ontmoette, hebben we samen Vlinderwijs uitgebouwd tot een officiële gesubsidieerde basisschool waar kinderen hun diepe dromen kunnen ontdekken, vorm geven en uitstralen. Er is een opleiding voor vlinderwijze leraren en we organiseren geregeld conferenties. Via ons kinderwijs netwerk kwamen we in contact met Noemi Paymal, een Franse antropologe die het boek Pedagogia 3000 schreef. Ze woont in Colombia. Ze heeft een internationaal netwerk opgebouwd van scholen, organisaties en mensen die vernieuwende pedagogische technieken ontwikkelen en toepassen. Zij bracht ons in contact met Right Brain Education volgens de Japanse Shichidamethode.
Denken en dromen De Shichidamethode is een methode die het hele brein aanspreekt. Tot voor kort spraken we over een linker- en een rechterhersenhelft. Nu neurologisch onderzoek duidelijk maakt dat dit een te eenvoudig model is, spreken we liever van ons droomtalent en ons denktalent. Beide talenten 6
educare | juni 2014
helpen ons bij het nadenken, leren, liefhebben, elkaar begrijpen en communiceren. Het droombewustzijn is emotioneel, creatief, instinctief en leert door het opnemen van informatie als een spons. Het is verbonden met ons onderbewustzijn. Het denkbewustzijn is logisch, methodisch, gedisciplineerd. Het leert via herhaling, redenering en organisatie van data. Het is verbonden met ons dagelijks bewustzijn. Vrijwel alle lesmethodes zijn gericht op leren via ons denk talent. Succes wordt gemeten aan de hand van denktalentcompetenties. Testen, competitie en kritisch nadenken maken geen gebruik van ons droomtalent. Als ons droomtalent dan al wordt gebruikt, dan is het enkel voor creatieve, intuïtieve ontwikkeling, maar niet voor het opslaan van informatie. Ons droombewustzijn heeft echter een oneindige opslagcapaciteit. Zij slaat alles wat we ervaren op als beelden, ritme en klanken in ons ‘onderbewustzijn’.
Hersenhelftsynergie Als het droombewustzijn in het leren wordt geïntegreerd, gebeurt er iets magisch: volledige hersenhelftsynergie. Dan krijg je als het ware vleugels. In Japan, Bulgarije en verschillende andere Amerikaanse en Aziatische landen wordt droomkrachtontwikkeling al meer dan vijftig jaar met succes op scholen toegepast. In Bulgarije zette Lozanov deze beweging in gang. In EducarePlus staat daarover een artikel. Er zijn vijfhonderd Shichidascholen in Japan en Right Brain scholen in Azië en Amerika. In de Sovjet-Unie werd het leren van talen via droombewustzijn verder ontwikkeld, oorspronkelijk met het oog op verhoogde spionagemogelijkheden. Right Brain Education volgens het Aziatisch model leidt vaak tot geniale cognitieve capaciteiten zoals meertaligheid,
Tekst Briony Vanden Bussche Beeld Wim Patry en Bob Peeters
“Wil je het kind in zijn essentie benaderen, dan is het belangrijk dat je vlindertaal spreekt en als een vlinder kan meedansen�
educare | juni 2014
7
Als het onderbewustzijn wordt geïntegreerd in het leren, dan gebeurt er iets magisch: volledige hersenhelftsynergie. Alsof twee vleugels van een vlinder zich ontvouwen en gaan vliegen. In Vlinderwijs leren de kinderen spelenderwijs. Voor sommige kinderen is dit wennen, want voor hen betekent leren vaak ‘hard werken’ en ‘saai’. rekencapaciteit, fotografisch geheugen, verhoogde intuïtieve, emotionele en creatieve vermogens en vergrote vermogens tot creatieve probleemoplossing. Hoe jonger de kinderen, hoe meer effect, omdat hun hersenen nog het minst gevormd (of misvormd) zijn. In Japan gaan ze zelfs op zoek naar dyslectische kinderen vanwege van hun geniale vermogens. Wij bestempelen hen vaak als gehandicapt. Het interessante is dat elk mens deze vermogens kan ontwikkelen, dus dat het geen zaak is van vorming van een elitegroep van geniale kinderen. Dit wijst duidelijk op het feit dat de mens tot veel meer in staat is dan wij momenteel realiseren. Is de doelstelling van deze methode om verhoogde cognitieve vermogens te ontwikkelen? Nee, natuurlijk niet. Het zijn wel handige tools om je leven gemakkelijker te maken.
Vlinderbreintraining Geïnspireerd door deze Aziatische methode ontwikkelen we in Vlinderwijs volop de vlinderbreinmethode. Het is een integratie van de Right Brain Education binnen onze oorspronkelijke elfenschoolmethodes waarbij kinderen onder andere via liedjes, dansjes, theater, relaxatie en yoga droomkracht in zichzelf ontwikkelen. Natuurlijk is er een aantal voorwaarden om de vlinderbreintraining succesvol te kunnen toepassen. Deze voorwaarden vragen van scholen en leraren een fikse omslag in het denken. Resultaatgerichtheid blokkeert namelijk de werking en de connectie met het droombewustzijn. Het spel en geluk van het moment moet dus altijd volledige prioriteit hebben, want zodra het saai wordt, ben je niet meer in je vlinderbrein. Spel en fantasie zijn essentieel. Het kind èn de begeleider moeten voorafgaand aan de training in alfagolf zijn: de toestand tussen slapen en waken waarbij je je bijna overgeeft aan de slaap (je onderbewustzijn). Je lichaam is ontspannen, je hart is open en je bent in overgave.
Ontdek de vlinder in jezelf Elk kind is geniaal. Hoe je als begeleider denkt over de kinderen is belangrijk voor het resultaat. Dat wil zeggen dat je als vlinderwijze begeleider zeer bewust moet zijn van je eigen gedachten. Voel jij diep van binnen dat elk kind een genie is dat verbonden is met een bron vol oneindige mogelijkheden, dan 8
educare | juni 2014
creëer je dit vanzelf mee. Heb jij het gevoel dat kinderen dom zijn en dat jij ze een heleboel moet leren, dan zullen kinderen dit onmiddellijk voelen en op dit uitgangspunt reageren. Als je kinderen vlinderwijs wilt begeleiden, moet je de vlinder of je diepe droom ook in jezelf kunnen herkennen en durven uit te stralen. Een kind is als een vlinder die vrolijk in mensenland danst. Wil je het kind in zijn essentie benaderen, dan is het belangrijk dat je de vlindertaal spreekt en dat je als een vlinder kan meedansen en meespelen. Alleen al dit aspect vraagt een jarenlange ontdekkingstocht naar jezelf. Zo zijn we immers meestal niet opgevoed en zo hebben we zelf geen les gekregen. De vlinder in onszelf heeft zich over het algemeen dieper in onszelf begraven door pijnlijke ervaring en afwijzing en daardoor zijn we onze authenticiteit kwijtgeraakt. Als kind worden we geboren in een wereld van oneindige mogelijkheden. Stap voor stap kiezen we om bepaalde gedragingen, talenten, wensen en verlangens bewust te tonen die we als goed ervaren en andere talenten, gedragingen, wensen, verlangens die we als ‘slecht’ ervaren naar ons onderbewustzijn te bannen. Hoe meer we bewust worden van onze talenten, hoe voller en authentieker we worden. Spiegeltalenten herkennen is hierbij essentieel. Een spiegeltalent duidt aan dat alles wat je raakt bij de ander, een slapend talent spiegelt in jezelf. In Vlinderwijs leren de kinderen dit via het samentalent in het regenboogtalentplan.
Regenboogtalentenplan Heb je alleen maar een denk- of droomtalent? Natuurlijk niet! Wil je in het leven succesvol zijn, dan is het belangrijk dat je een heleboel talenten in jezelf ontwikkelt. In de vlinderwijze scholen is alles opgebouwd rond de zeven regenboogtalenten. Rood staat voor aarde = vormtalent, oranje: water = gevoelenstalent, geel: vuur = durftalent, groen: lucht = samentalent, blauw: communiceren = klanktalent, indigo: intuïtie = denk- en droomtalent, violet: wijsheid = wereldtalent. Op www.regenboogtalentenplan.be kun je elk talent ontdekken via een droomverhaal. Deze audioverhalen zijn vrij te downloaden.
Vlinderwijze initiatieven
En ja, zelfs wiskunde en taal kun je in dit regenboogtalentenplan kaderen. Zo horen spelling en wiskunde bij het denk- en droomtalent, creatief schrijven en spreken bij het klanktalent en de motoriek van schrijven bij het vormtalent. Tweewekelijks schrijven de kinderen in de talentenboom wat ze de volgende periode willen ontwikkelen. Na die periode tekenen ze dan een rups of vlinder bij het talent. Tweejaarlijks krijgen de kinderen een talentrapport waarbij ze zelf, de leerkracht en de ouder bij elk talent aangeven of ze hun talent nog niet ontwikkeld hebben (eitje), of al een beetje (rups) of in volle transformatie (cocon) of al kunnen uitstralen (vlinder).
Vlinderwijs is een proef gestart met twee basisscholen in Antwerpen. Het is een open leercentrum waar iedereen kan mee creëren en inspiratie opdoen. Op 21 en 22 juni is het Vlinderwijs Elfenfestival in het park van de basisschool in Antwerpen-Zuid. In Spanje is er deze zomer een opleiding tot Regenboog talentencoach. Vlinderwijs past binnen Education 3000, een internationaal uitwisselingsproject en trainingscentrum voor vernieuwende educatieve methodes. Dit project wordt gesteund door internationale bedrijven die educatie van het nieuwe millennium een warm hart toedragen. Het eerste gemeenschappelijk initiatief is de bouw van een ecologisch en organisch school gebouw in Antwerpen: een vlinderschool.
Je dromen verwezenlijken Vlinderwijs lesgeven is de essentie van het kind aanraken, die essentie benoemen in een taal die het kind begrijpt en een veelvoud van expressievormen gebruiken. Je coacht elk kind spelenderwijs om hem zijn diepste dromen te laten ontdekken, creatief vorm te geven en uit te stralen. Als we ons volledige brein gebruiken is het alsof het zich als twee vleugels van een vlinder spreidt en gaat vliegen. Dan kunnen kinderen hun dromen in de wereld brengen. De essentie van vlinderwijze scholing is om elk kind te stimuleren zich zo compleet mogelijk te ontwikkelen, telkens weer de rust in zichzelf te hervinden en vanuit deze innerlijke rust zijn eigen leven, zijn eigen dromen te creëren in balans met zijn omgeving.
Wil je zelf ook graag een gelijkwaardig initiatief in jouw omgeving starten, dan ben je welkom op de opleiding Vlinderwijzer die vanaf september in Antwerpen start. Voor meer info: www.vlinderwijze.be
Ga naar EducarePlus voor: • het Talentenplan • een film over de vlinderbreinmethode • een artikel over talenonderwijs volgens Lozanov educare | juni 2014
9
Dit artikel kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Leren met Hart Focus Schatgraven in jezelf Verrassend tekenen Opgroeien in verbondenheid Leren kun je leren De rol van spiegelneuronen
Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding: www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl