EDUCARE PLUS 2011 5
DIGITALE BIJLAGE BIJ EDUCARE jaargang 29 nr. 5 / nov 2011 In deze bijlage o.a. Extra info over beeldschermverslaving voor wie echt wanhopig is... Een bijzondere bloem die je zelf maakt en die dan werkelijk gaat ‘bloeien’... Waarom ‘invisible learning’ volgens Moravec de voorkeur heeft boven formeel leren zoals wij dat nu kennen... Zijn de cognitieve en sociale ontwikkeling van kinderen die thuisonderwijs genieten voldoende? En wie rijdt daar op zijn paard... Verder vind je hier alle links naar websites van auteurs, organisaties en online films die in dit nummer genoemd worden overzichtelijk op een rij. www.educare.nl - www.opgroeieninverbondenheid.nl - www.opvoedingsboek.nl
EDUCARE +
Zo werkt de digitale bijlage... De bijlage is ingedeeld in secties. Als je rechts op deze pagina op de naam van een sectie klikt, kom je direct op de overzichtspagina voor die sectie. In de overzichtspagina per sectie staan 3 kolommen: één met de verwijzing naar artikelen die je in Educare hebt kunnen lezen, één met (klikbare) links die bij deze artikelen genoemd zijn en één met digitale verdieping voor sommige artikelen. In de bijlage staan ook links naar websites, filmpjes, downloads en dergelijke. Klik op een link en je opent automatisch het goede webadres in je browser. TIP: als je de bijlage opent in je pdf-lezer kun je aan de linkerkant op je scherm naast de bijlage een lijst weergeven met alle sectie-titels en de titels van artikelen. Zo kun je gemakkelijker navigeren.
De websites van Educare: www.educare.nl (over het tijdschrift) www.opvoedingsboek.nl (boeken over opvoeding) www.opgroeieninverbondenheid.nl (wekelijkse tips) www.educare.nl/netwerk (online community) digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
EDUCARE+ BIJLAGE SECTIES klik op de sectietitel voor 'n gedetailleerd overzicht
Algemeen
>
Gezin
>
Katern
>
School
>
Ontwikkeling
>
Netwerk
>
Extra's
> Educare +
-2
in educare staat:
bijbehorende links:
Vleugels boven mijn hoofd inleiding Marijke Sluijter
10
Leuke dingen
RECTIFICATIE: de prijs van de meditatie CD voor kinderen is € 15,00 + € 2,00 verzendkosten.
36
Lezen en luisteren
Alle boeken in deze Educare staan op: Opvoedingsboek.nl - Educare 2011, nr. 5
38
Seintjes
Seintje plaatsen? Mail Frans de Steur: identeam@wxs.nl of bel 0575-556591
ALGEMEEN +
3
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
digitale verdieping: www
Filmpje over Spreeuwen http://vimeo.com/31158841
www
Meer info en filmpje op www.meditatiEducatie.nl
Educare + - 3
Adverteren in Educare + ?
ADVERTENTIES +
Neem contact op met Robert Verhey van VirtĂşMedia: r.verhey@virtumedia.nl / 030 - 693 31 92
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare +
-4
GEZIN +
in educare staat:
bijbehorende links:
digitale verdieping:
13
HAP! Kleed eens een biet uit!
E+ 6
Ik lach me een biet! door Ilona Zuurmond
15
Levenslustig door de winter
E+ 7
Meer over magnesium
16
Vaderschap column Jenk Stronks
Website van Jenk: www.bureau-inspiratie.nl
18
Slaaf van je beeldscherm . . . door Monique van der Zanden
Spel- en gesprekstips op: www.hetmeestergif.nl
E+ 8
Speelse tip voor wie echt wanhopig is Extra info over beeldschermverslaving
20
Spelen met... het weer
www
‘Spelen met...’ verzamelbundel: Educare archief - diverse downloads
21
Moeder zijn: waar doe je het voor? Websites van Patricia: column Patricia Ritsema van Eck www.mijnblijdehart.info
36
Doe meer met een boek column Marianne de Valck
Website van Marianne: www.speelgoedavies.nl Alle boeken in deze Educare staan op: Opvoedingsboek.nl - Educare 2011, nr. 5
42
De kracht van kleine geschenken door Adriënne Baars
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Meer inspiratie op: www.kiind.nl/...Cadeautjes_maken www.genoeg.nl/...zelfmaakcadeautje
Educare + - 5
GEZIN +
Ik lach me een biet! door Ilona Zuurmond
Van bieten kunnen zowel de wortel (het bietje) als de bladeren die eraan vast zitten, gegeten worden. De bladeren bevatten zelfs méér vitaminen, inclusief A en C, calcium en ijzer, dan de bietjes zelf. De bladeren zijn een goede bron van magnesium en kunnen rauw in salades en gestoomd of geroerbakt gegeten worden. Bietjes kunnen gekookt en rauw worden gegeten. Dat laatste is nog beter, omdat door het koken sommige voedingsstoffen verloren gaan. Bietjes bevatten phytonutriënten. Dit zijn stoffen die in planten zitten en vele processen in het lichaam ondersteunen. Zo helpen die uit de biet de lever bij het afvoeren van giftige stoffen. Met name in de fase 2 ontgifting zorgen ze er dus voor dat de giftige stoffen het lichaam verlaten. Overigens zijn kool, broccoli en spruitjes ook belangrijk voor de fase 2 ontgifting. digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
De fase 2 ontgifting is het proces waarin de lever giftige stoffen omzet in wateroplosbare stoffen, die via de nieren of ontlasting kunnen worden uitgescheiden. De lever doet dit door een enzym toe te voegen aan het tussenproduct dat in de fase 1 ontgifting is gemaakt. De fase 1 ontgifting is het proces waarin de lever giftige stoffen omzet in andere, minder giftige stoffen. In fase 1 worden bijvoorbeeld koffie, alcohol en medicijnen omgezet in minder belastende stoffen. Ook lijken deze phytonutriënten (betalaïnen) ontstekingsremmende krachten te hebben. Over phytonutriënten weten we nog lang niet alles! Betaïne bijvoorbeeld, een andere phytonutriënt, helpt bij de aanmaak van serotonine, het ‘voel je goed’ hormoon. Zo maakt een biet je aan het lachen! Bietjes bevatten ook silicea, dat helpt bij de absorptie van kalk in de botten. Bronnen: http://www.rawfoodjourney.co.uk/living-food-ingredients/beetroot/5top-health-benefits-of-raw-beetroot/ http://www.lovebeetroot.co.uk/healthy_info/beetroot-benefits.asp Murray, M., Pizzorno, J.E., Pizzorno, L. (2005), The Encyclopaedia of Healing Foods, Atria Books: United States
Educare +
-6
GEZIN +
Magnesium Magnesium is vooral belangrijk voor pubers, zij hebben vaak een tekort aan magnesium. Ook is aangetoond dat magnesium belangrijk is in de insuline-huishouding. Dikke mensen met een lage magnesium status hebben een groter risico diabetes op te lopen dan mensen met een goede magnesium status De volgende sites geven goede betrouwbare informatie met suggesties voor voeding dat een hoog magnesiumgehalte heeft: http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=nutrient&dbid=75 http://lpi.oregonstate.edu/infocenter/minerals/magnesium/ http://www.magnesium.com/w3/data-bank/index.php?mgw=224
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare +
-7
GEZIN +
Speelse tip voor wie echt wanhopig is Aanvulling op het artikel 'Slaaf van je beeldscherm…' Op internet circuleert sinds 1998 een speelse tip voor wie echt wanhopig is over het beeldschermgedrag van zijn kinderen: probeer het met een strippenkaart! Elke week reik je zo’n kaart uit. Een strip staat voor een kwartier beeldschermplezier. Op=op. Maar… een strip die aan het eind van de week niet-gebruikt wordt ingeleverd, is een kwartje waard (de tip dateert nog van vóór de euro)! Vergeet ook hier niet om je kind alternatieven voor het beeldscherm te bieden. Enkele cijfers: bron: Stichting Kijk Onderzoek
• •
•
Kinderen tussen 8 en 12 jaar zitten gemiddeld 2 tot 3 uur per dag achter een beeldscherm. Bijna 20% van de kinderen tussen 4 en 6 jaar heeft een eigen tv op de slaapkamer. Boven de 6 jaar loopt dit percentage snel op. Van de 900 kinderen tussen 8 en 14 jaar die in de zomer van 2011 hebben meegedaan aan het Jeugdpeil gamen (een initiatief van het Jeugdjournaal) geeft 19% van de jongens
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
•
•
en 12% van de meisjes aan dat ze zichzelf ‘gameverslaafd’ vinden. 33% van de jongens en 44% van de meisjes denkt dat gamen niet goed voor ze is. Als redenen gaven ze o.a.: 'Ik kom minder buiten', 'Ik speel minder met andere kinderen' en 'Ik word er lui van'. Volgens een onderzoek van Erasmus MC (2011) zijn 12.000 tieners tussen de 13 en de 16 jaar beeldschermverslaafd. Dit is 1,5% van alle Nederlandse tieners in die leeftijd. De verslaafde jongeren hebben vaker last van depressies, eenzaamheid, een negatief zelfbeeld en sociale angst.
Wanneer is gamen een verslaving? Leefpatroon wordt aangepast aan het gamen. Steeds behoefte hebben om een game te spelen (liefst de hele dag). Haast niet achter de computer uit kunnen/willen komen. Beleeft het meeste plezier aan gamen in plaats van andere activiteiten of contacten. Liegen over de tijd die wordt besteed aan gamen. Gamegebruik altijd goedpraten. Games gebruiken om een negatieve stemming kwijt te raken. Educare +
-8
GEZIN +
Ongelukkig/onrustig zijn wanneer er niet gespeeld wordt. Slaaptekort vanwege gamen. Minder tijd aan familie en vrienden besteden dan aan gamen. Geïrriteerdheid en stemmingswisselingen wanneer het gamen wordt stopgezet.
Bron: www.medicinfo.nl Meer lezen: www.suepalmer.co.uk Artikelen uit het archief van Educare:
-
Pleidooi voor een ICT-luwe kindertijd Hebben kinderen nog tijd voor het echte leven?
Boeken: Beeldhonger, Onderwijs en opvoeding in het mediatijdperk (Martine Brinkhuis) The Media Diet For Kids: A Parents' Survival Guide to TV and Computer Games (Teresa Orange, Louise O’Flynn, niet in het Nederlands verkrijgbaar)
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Het Meestergif (boek met bijgeleverd bordspel) Door Monique van der Zanden
Het Meestergif is een spannend avonturenboek met als boodschap: blijf de baas over je eigen koninkrijk! De verhaalbeelden van Het Meestergif laten kinderen voelen wat het betekent om verslaafd te raken en wat het betekent als iemand waar je veel van houdt verslaafd is. Een kind dat Het Meestergif leest, begrijpt waarom koning Reinout zich terugtrekt in een tent in de Dorre Duinen. Het begrijpt waarom prins Lucian boos en verdrietig is en het wordt boos op de valse magiër Venijn. Het Meestergif is een verhaal dat heel geschikt is om met kinderen in beelden over (het voorkómen van) verslaving te praten: hoe maak je bijvoorbeeld je koning groot en sterk? Wat zou de koning kunnen doen als de monsterspinnen aanvallen? Op www.hetmeestergif.nl vind je allerlei spel- en gesprekstips om aan de slag te gaan met kinderen, zowel onder als boven 11 jaar. Educare +
-9
ADVERTENTIES +
Klik hier voor 't inkijkexemplaar digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare + - 10
in educare staat:
bijbehorende links:
digitale verdieping:
23
KATERN: Laat ieder kind stralen Thema: Hoe zorg je dat ieder kind het best tot zijn recht komt?
Losse katernen vind je terug op Educare archief - katernen
www
Laat ze stralen grootste groepsmassage ooit zie je hier
24
Schilderspel Puur omdat het kind schilderen wil
Website van Schilderoord www.schilderoord.nl
25
Al mij ikjes: samen ik!
E+ 12
Deze bloem BEN JIJ Verrassende kindermeditatie
25
Glimlachmeditatie
www
Extra filmpje over lachen
26
Zwaaien maar Met zwaailinten en oefenboek
KATERN +
Linten en boek 'Fit en Slim met LeerGym' zijn verkrijgbaar via www.braingym.nl
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare + - 11
KATERN +
Deze bloem BEN JIJ Dit is een bijzondere bloem. Kleur alle blaadjes (liefst verschillend) en het hart mooi in, knip de bloem uit en knip de blaadjes in tot aan de ronde binnenlijn. Nu vouw je ieder blaadje naar binnen, zorgzaam en precies. Je kunt de bloem samen met een groep kinderen kleuren, of voor ieder kind een eigen bloem maken. Neem een platte schaal met een laagje water. Kom er in een kring omheen zitten en kijk in stilte wat er gebeurt. Leg de opgevouwen bloem op het water en wacht tot alle blaadjes zich gespreid hebben. Naderhand kun je nog praten over wat je hebt waargenomen, of wat je gedachten bij de verschillende kleuren waren. Ook een mooi persoonlijk geschenkje. Ge誰nspireerd door de wensbloemen in het boek "Met kinderen de stilte ontdekken", G. en R. Maschwitz, Ankh-Hermes. digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare + - 12
Stichting Universele Opvoeding biedt een platform aan opvoeders die met elkaar praktische ideeĂŤn en praktijkervaringen over opgroeien in verbondenheid met zichzelf, de ander en de wereld willen uitwisselen.
ADVERTENTIES +
Neem eens een kijkje op onze websites:
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare + - 13
in educare staat:
bijbehorende links:
digitale verdieping:
6
www.heartmathbenelux.com www.resonancehealing.com www.trans-forma.nl
www
Leren met Hart Focus Katern uit Educare 2005-1
www
Resonance Healing en hartcoherentie door Patricia Ritsema van Eck
E+ 15
The Invisible Learning Tour 2011 John Moravec over “Invisible Learning� door Christel Hartkamp en Jeroen Bottema
E+ 21
Thuisonderwijs, de feiten door Lidwien Barnhorn
www
2 filmpjes: John Moravec Leerprocessen zijn vaak onzichtbaar
School pakt stress aan door Paulien Aarts
Ontscholen door Ankie Boeve-Buurman
Website Basisschool De Vallei in Renkum www.basisschooldevallei.nl
32
Toch weer naar school door Nanda van Gestel-van der Schel
Website van Nanda www.nandavangestel.nl
SCHOOL +
30
Dirk De Boe: Onderwijs kan anders
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare + - 14
SCHOOL +
Co-lere: TILT The Invisible Learning Tour 2011 “Invisible Learning” zichtbaar maken. Door Christel Hartkamp en Jeroen Bottema
Onze scholen, universiteiten, en andere leerinstituten moeten een kwantumsprong voorwaarts maken om aan te blijven haken bij de sterk geglobaliseerde en door innovatie gedreven samenleving.
Om voor dit doel bewustzijn te creëren, kennis te delen en te maken organiseerden Sudbury NL, CMD Leeuwarden, HAN, Hogeschool Inholland en Knowmads op 7 maart 2011 het congres The Invisible Learning Tour. Speciale gast was John Moravec, professor aan de Universiteit van Minnesota, die samen met Cristóbal Cobo binnenkort het boek “Invisible Learning” publiceert, met daarin een analyse van nieuwe theorieën en ideeën over onderwijs en de uitdagingen waar onderwijsinstellingen voor staan in de 21ste eeuw. digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Schooling doesn’t always equate to success. “Wij zijn allemaal een product van een industrieel systeem”, aldus Moravec in zijn keynote op het congres. Hij toont de cover van het boek “Invisible Learning” met daarop een voorverpakt brein, alsof het in de schappen van de supermarkt te vinden is. Het is op te vatten als het eindproduct van het industriële model van leren, waarvan Moravec zegt: “I’m a survivor of formal education”. Hij noemt namen van personen die dit systeem om een of andere reden niet hebben overleefd, maar stuk voor stuk leiders zijn geworden in innovatie of een innovatief gedachtegoed: Woody Allen, Walt Disney, Florence Nightingale, Václav Havel, Bill Gates en Steve Jobbs. Moravec stelt dat er geen causaal verband bestaat tussen de opleiding die een persoon volgt en een succesvolle carriere, er is wel een correlatie aan te wijzen. In de VS is het niet ongewoon dat een persoon met een universitaire achtergrond in eerste instantie genoegen moet nemen met een baantje bij Starbucks. Schooling doesn’t always equate to success. Educare + - 15
SCHOOL +
Moravec en Cobo doen in hun boek Invisible Learning een voorstel voor een remix van innovatieve onderwijsparadigma’s waar de ‘onzichtbare’ vormen van leren centraal staan. Invisible Learning Wat is “invisible learning” ofwel het “onzichtbaar leren” precies? Het zichtbare leren, formeel leren, kennen we allemaal. Het betreft het georganiseerde leren in scholen waar leerlingen en studenten in stappen naar een omschreven eindresultaat toewerken. We herkennen het aan de boeken, een curriculum, opdrachten en toetsen. De andere vormen van leren, non-formeel-, informeel- en toevallig leren zijn onzichtbaarder, doordat het eindresultaat niet is omschreven of omdat ze buiten school plaatsvinden. Invisible learning mixt al deze vormen van leren. Moravec stelt dat we in deze maatschappij meer keuze en mogelijkheden tot onze beschikking hebben als het gaat om het verwerven en verwerken van kennis, een ‘ecology of options’. John Seeley Brown heeft een schatting gemaakt: van de zes dingen die je geleerd hebt, is er maar één die je op een formele manier hebt digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
geleerd. Het onderstreept het belang om nieuwe vormen van leren te onderzoeken en nieuwe combinaties te maken die relevant zijn voor de huidige maatschappij. Moravec ziet het Invisible Learning project als een proto-paradigma, een beginpunt van het gesprek over deze nieuwe vormen van leren. Society 3.0 De ideeën en reflecties op invisible learning komen voort uit de context van wat Moravec als society 3.0 omschrijft. Society 1.0 verwijst naar de pre-industriële, industriële en informatiemaatschappij die gebaseerd is op lineaire, taak-georiënteerde relaties. Met name het industriële model heeft geleid tot de ontwikkeling van een onderwijssysteem waar fabrieksarbeiders en bureaucraten uit voortkwamen, want daar was behoefte aan. Onderwijs waarbij de overheid de absolute kennis voorschreef. “Griezelig”, aldus Moravec.
In society 2.0, de kennismaatschappij, vormen globalisatie en de groei van (sociale-) technologie de motoren voor kennis. Het bezitten van kennis wordt Educare + - 16
SCHOOL +
niet meer belangrijker geacht dan de vaardigheid om informatie te verzamelen, te interpreteren en betekenis mee te geven. Het gaat om kennisconstructie. Door de ontwikkelingen op ICT-gebied ontstaan er nieuwe manieren van kennisconstructie in sociale context. Volgens Moravec zitten we in een transitiefase naar een society 3.0. In deze samenleving is verandering een constante. Waar relaties eerst eenvoudig waren, worden ze steeds complexer en dynamischer, versterkt door globalisatie, snel groter wordende netwerken en versnelde technologische veranderingen. Het is een maatschappij gericht op innovatie en creĂŤren. Dit vraagt om innovatieve- en hogere denkvaardigheden van personen. Moravec noemt dit knowmads: creatieve, innovatieve personen die met bijna iedereen kunnen samenwerken, op ieder moment en iedere plek, om nieuwe kennis te ontwikkelen en complexe problemen op te lossen. Technologie wordt in dit concept gebruikt om nieuwe kennis te genereren, en de ontwikkeling en de inzetbaarheid van deze knowmads in het opdoen van wereldwijde, relevante vaardigheden te ondersteunen. digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Co-leren Wat betekent deze transitiefase voor het onderwijs? Moravec omschrijft de beweging van traditionele, ‘downloadscholen’, waarin betekenis gedicteerd werd en vervolgens gedownload werd in je hoofd, naar een systeem waarin er sprake is van sociale co-constructie en waar technologie overal gebruikt wordt om het leren te ondersteunen. Het gaat niet alleen meer om wat we leren, maar vooral hoe we het leren wordt belangrijk in het opleiden van creatieve en innovatieve geesten. Het leren gebeurt niet meer vanuit de leraar naar een leerling, maar wordt vaker samen geconstrueerd, waarbij de grens tussen wie leraar is en wie leerling vervaagt. Een leraar kan iedereen en zijn, en overal. Er is sprake van co-creatie en co-leren waarbij lerenden mede-eigenaar zijn van de leeromgeving. Leeromgevingen kunnen overal ontstaan en zijn niet alleen meer voorbehouden aan scholen in grote gebouwen. Moravec geeft aan dat mede door de inzet van technologie lerenden combinaties zullen maken van formele- en non-formele leeromgevingen. Educare + - 17
SCHOOL +
Daarnaast zal de schooltijd ook vervagen: onderwijs kan op ieder moment van de dag plaatsvinden. De concepten in invisible learning sluiten goed aan bij leven lang leren. Onzichtbare technologie Hoe kan je de jeugd van vandaag voorbereiden op de toekomst als steeds minder duidelijk wordt hoe deze toekomst er uit ziet? Moet je als onderwijs niet zeggen: “Ik weet het ook niet, maar laten we samen leren over wat de relevante competenties zijn die nodig zijn om zelf je toekomst te kunnen vormen”. Wat is de rol van technologie in deze? Moravec stelt dat deze rol wat wordt overdreven in het onderwijs. ICT wordt volgens hem te weinig ingezet om nieuwe kennis genereren. Moravec vraagt zich af of technologie niet meer geschikt is voor non-formeel en informeel, leren in plaats van formeel leren. Hoe de jeugd van vandaag voorbereiden op de toekomst als we steeds minder weten hoe deze toekomst er uit zal komen te zien? Wat zijn de relevante competenties die nodig zijn. Het digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
zal er waarschijnlijk veel vreemder uitzien als wat wij ons nu kunnen voorstellen. Wat is dan de rol van de technologie? Het lijkt erop dat de rol die technologie speelt in onderwijs een beetje overdreven wordt. We kunnen ons afvragen of technologie meer geschikt is voor niet-formeel en informeel leren, dan in een formele context. Het gaat scholen te veel om de software en hardware, terwijl het nieuwe manieren moet bieden voor de lerenden om kennis te verwerven en te verwerken. Het gaat om mindware. Leapfrog institutes Invisible Learning is niet het antwoord op alle problemen in het onderwijs. Het concept en project moet eerder gezien worden als een beginpunt van een gesprek om nieuwe vormen van leren te onderzoeken. Moravec is van mening dat scholen in deze ontwikkeling voorlopers moeten zijn, leidinggevende instituten. Het zijn instellingen die in plaats van reageren op veranderingen, proactief zijn in het vormgeven van de toekomst en kennis ontwikkelen over geschikte onderwijsparadigma’s. Educare + - 18
SCHOOL +
Het gaat om scholen die de verandering steeds een stapje voor proberen te zijn, leapfrog institutes. We moeten een grote sprong maken om voorop te komen, om vooruit te blijven denken. Wij zijn verantwoordelijk om jonge mensen van nu een voorsprong te geven in die toekomst. En daar past volgens Moravec een do-it-yourself mentaliteit bij. DIY De Invisible Learning Tour is een showcase van deze mentaliteit en leerpraktijken waar invisible learning in meer of mindere mate wordt toegepast. Het zijn initiatieven die geboren worden uit passie voor leren, het opleiden van kritische, innovatieve- en creatieve knowmads die samen met anderen problemen kunnen oplossen. Sommigen van deze initiatieven kiezen er bewust voor om de leeromgeving buiten het reguliere systeem in te richten. Hier worden ze niet gehinderd door toetsen en standaardisatie en kunnen ze een levensechte leeromgeving inrichten. Do it yourself. Andere initiatieven zijn succesvol binnen het systeem, maar zijn vooral succesvol door dezelfde gedrevenheid van studenten en begeleiders. digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Het zijn met name de studenten die betrokken zijn bij deze leerpraktijken die een do it yourself mentaliteit uitstralen. Het zijn studenten die vanuit passie en intrinsieke motivatie willen leren, aan levensechte taken willen werken die voor hun betekenisvol zijn op dat moment. Het zijn studenten die de verantwoordelijkheid op zich nemen om samen met anderen het curriculum vorm te geven en zich te ontwikkelen als innovatieve en creatieve changemakers. Het zijn studenten die geïnspireerd willen worden en willen inspireren. Open Space Invisible Learning is een project, waar de dialoog een centrale positie heeft. Binnen de dialoog willen Moravec en Cobo vooral prikkelen, een dialoog waarin we elkaar uitdagen en inspireren. Het is een open space waar kennis uitgewisseld en gecreërd wordt over innovatieve onderwijsparadigma’s, co-leren, het opleiden van knowmads en het inzetten van technologie om nieuwe kennis te creëren.
Educare + - 19
SCHOOL +
De Invisible Learning Tour is ook een open space, waar het onzichtbare zichtbaar wordt gemaakt. Een open space waar het hele onderwijs wordt uitgenodigd, leerlingen, studenten, docenten en andere professionals, om de ‘broader ecology of options’ met elkaar te verkennen. De Invisible Learning Tour krijgt een vervolg, een open bijeenkomst voor alle onderwijsprofessionals in Nederland om met elkaar van gedachten te wisselen over innovatieve onderwijsparadigma’s.
De keynote van John Moravec is te zien op: http://vimeo.com/20813911 Meer informatie op www.co-lere.nl en www.invisiblelearning.com/en/
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare + - 20
SCHOOL +
Thuisonderwijs, de feiten door Lidwien Barnhorn
De vraag of thuisonderwijs leidt tot een voorspoedige sociale ontwikkeling en tot goed burgerschap wordt vaak gesteld. Resultaten van onderzoeken uit verschillende westerse landen geven hierop een antwoord. Die resultaten zijn bovendien te begrijpen vanuit recente theorievorming in de ontwikkelingspsychologie. De Amerikaanse onderzoeker Brian Ray van het National Home Education Research Institute (NHERI) bevroeg in 2003 rond de 7000 langdurig thuis onderwezen (jong)volwassenen naar hun ervaringen en tevredenheid over thuisonderwijs en hun verdere onderwijs- en werkloopbaan. Daaruit kwam onder andere: 74% van 18 tot 24 jaar had een of andere graad van hoger onderwijs gehaald, tegen 46% van de Amerikaanse bevolking in het algemeen. digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
N.B.: 49% van de respondenten in dit onderzoek studeerde nog full-time en velen van hen waren nog te kort bezig om een graad te hebben kunnen halen. 71% nam deel aan een gemeenschapsactiviteit (zoals het coachen van een sportteam, vrijwilligersactiviteit op een school of activiteit in een kerk of buurtvereniging), tegen 37% van de Amerikanen van overeenkomstige leeftijd. 42% van de thuis onderwezen volwassenen beschouwden politiek en regering als te gecompliceerd om te begrijpen, tegenover 35% van de Amerikaanse volwassenen in algemeenheid. 76% van de thuis onderwezen volwassenen van 18 tot 24 jaar oud hadden in de afgelopen vijf jaar hun stemrecht uitgeoefend, tegenover slechts 29% van de Amerikaanse bevolking van overeenkomstige leeftijd. Educare + - 21
 95% van de thuis onderwezen volwassen respondenten waren blij dat zij thuisonderwijs hadden gekregen. Naar hun mening heeft thuisonderwijs hen niet gehinderd in hun loopbaan en onderwijspad. 82% zou de eigen kinderen later thuisonderwijs willen geven. Van de 812 deelnemers, die kinderen van 5 jaar of ouder hadden, gaf 74% aan zelf thuisonderwijs te geven.
SCHOOL +
Meer lezen over Thuisonderwijs en burgerschap op de website van de Nederlandse Vereniging voor Thuisonderwijs (NVvTO).
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare + - 22
in educare staat:
bijbehorende links:
digitale verdieping:
41
Website van Maril Heijen www.groeimee.com
www
Websites: www.mindfulschools.org www.aandachttraining.info
E+ 24
Boekentips over mindful opvoeden
www
Jon Kabat-Zinn leidt een sessie over mindfulness bij Google
ONTWIKKELING +
Even stilstaan Mindful opvoeden
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare + - 23
ONTWIKKELING +
Boekentips over mindful opvoeden De boeken zijn te bestellen via http://www.opvoedingsboek.nl/tag/mindful-opvoeden
Altijd Mindfulmama - Iris Bouwman
Op zoek naar jezelf? - Dorle Lommatzsch
Practische mindfulness voor iedere situatie
Basisboek mindfulness + CD audio
Het wijze hart - Jack Kornfield
Parenting from the inside out - Daniel Siegel / Mary Hartzell
Op zoek naar het hart van wijsheid
How A Deeper Self-Understanding Can Help You Raise Children Who Thrive
Met kinderen groeien - Jon en Myla Kabat-Zinn Over aandacht in opvoeding en gezin
Mindful gelukkig - David Dewulf 7 bronnen van innerlijke vreugde
Mindfulness voor je kids – David Dewulf Mindfulness voor je kind - Susan Greenland Hoe je kinderen kunt helpen met stress om te gaan en gelukkiger, aardiger en socialer te zijn
Mindfulness voor kinderen - Pim Catry / Jan Decuypere Gids voor onderwijs, hulpverlening en ouders digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare + - 24
NETWERK +
in educare staat:
bijbehorende links:
digitale verdieping:
44 Activiteiten op het Educare Netwerk Geef je zelf een workshop of lezing? online community voor onze leden Zet het online op de agenda! 45 Onze favoriete filmpjes op het netwerk: In Linda companioning a Caterpillar laat Linda Kavelin Popov zien hoe gemakkelijk een gesprek ook kan gaan; - Bring on the revolution: Sir Ken Robinson heeft zeer uitgesproken ideeĂŤn over onderwijs. Leuke groep: Kind en natuur Deel je ervaringen met andere ouders... 45 Opgroeien in Verbondenheid tip service voor Educare lezers
45
Opvoedingsboek.nl boekentip
Iedere week een nieuwe tip op: www.opgroeieninverbondenheid.nl
www
Schijn een lichtje op jezelf De tip van Wendy Traa
E+ 26
En wie rijdt daar op zijn paard door de prairie? - Marien van Os
De avonturen van Mali & Keela Wat is jouw favoriete boek? Vertel het op opvoedingsboek.nl
46
Ukkies advertenties van abonnees
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Plaats je eigen ukkie online: Educare Netwerk - Ukkies
Educare + - 25
Opgroeien in Verbondenheid: met jezelf, de ander, de materie, de maatschappij en de natuur
En wie rijdt daar op zijn paard door de prairie? tip van Marien van Os
NETWERK +
Even een oppepper nodig na een flinke mentale inspanning? Of is er veel onrust in de kinderen? Laat de overtollige energie afvloeien in een energizer. En laat de energie weer stromen! Deze bewegingen stimuleren de energie-meridianen in het lichaam, maar zijn vooral heerlijk om te doen.
Tip: speel een bewegend hoorspel als energizer Vertel een beeldend verhaal en maak er met elkaar de hoorbare! bewegingen bij. Een voorbeeld: ‘Het indianenopperhoofd roept alle indianen bij elkaar door zijn trommelgeroffel (met platte vuisten op de borst bonken, zodat er een mooi sonoor geluid klinkt).
digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare +
- 26
NETWERK +
De indianen springen op hun paarden en galopperen naar de prairie (galopperende handen op de bovenbenen). Daar zien ze een kudde bizons en deze zetten zich in beweging. Eerst langzaam, daarna harder en harder! (zittend op de punt van je stoel, armen gevouwen voor de borst, duimen wijzen omhoog, dat zijn de bizonhoorns, nu roffelen en trappelen met je voeten op de grond. Eerst langzaam, steeds harder). Ondertussen is het zachtjes begonnen met regenen (met je vingers trommelen op de tafels, eerst zachtjes daarna harder). Een bliksemstraal schiet door de lucht (zigzag beweging met bijbehorend geluid als pieeeeuw) met dooropvolgend de donder (roffelen op tafel met je vuisten). De wind waait stevig over de prairie (wijdbeens gaan staan en laat je armen en handen van links naar rechts zwaaien met flink veel sjoe-sjoe geluid). De indianen slaan op hun trommels (op de borst bonken met platte vuisten) om te laten weten aan de vrouwen en kinderen van hun indianen stam ‘de schele eend’ dat ze weer naar huis komen. digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Deze antwoorden terug met hun tromgeroffel (romp buigen en roffel met de kommetjes van de handen op de achterkant van je onderrug/heupen).’ Eindig dan met een tranquilizer, zodat de kinderen weer kunnen indalen. Dat gaat beter als ze hun energie eerst hebben laten stromen met een energizer. Variatie: verhalenketting. Eén kind begint en een ander kind neemt het over en verzint er ook telkens een beweging of geluid bij. Meer Energizers en Tranquilizers? In de 2-daagse training/bijscholing: ‘Groep in Balans’ voor leerkrachten in het primair en speciaal onderwijs geef ik je een schatkist aan werkvormen, tips en oefeningen om direct mee aan de slag te kunnen om je kind, je groep en jezelf meer in balans te brengen. De eerstvolgende data en meer info vind je hier. Klik hier voor nog meer tips van Marien... Deze tip staat ook op www.opgroeieninverbondenheid.nl – hier verschijnt wekelijks een tip over opgroeien in verbondenheid met jezelf, de ander, de materie, de maatschappij en de natuur. Er is een team van auteurs die hier aan bijdraagt.
Educare + - 27
ADVERTENTIES + digitale bijlage bij educare 2011 nummer 5
Educare + - 28