Orde: ‘Wij sluiten ons allerminst op’ by Tijs Ruysschaert

AK2250-006 15/06/12 15:55 Pagina 6

ACTUALITEIT

Orde: ‘Wij sluiten ons allerminst op’ O

p 25 januari van dit jaar publiceerde Artsenkrant de geconsolideerde jaarcijfers van 2009 en 2010 van de Orde van Geneesheren (AK 2214). Die oogden meer dan behoorlijk, met een winst van een kleine €400.000 in 2009 en van meer dan €900.000 in 2010. Bovendien zat de Orde in 2010 op een eigen vermogen van meer dan 10 miljoen euro en draaide de omzet dat jaar om en rond de 8 miljoen euro. Daar alvast geen financiële kopzorgen dus. Maar wat doet de Orde met al die middelen? “Die reserve werd opgebouwd opdat de Orde als een goede huisvader zijn onroerende goederen kan beheren; om de werking van de Orde te optimaliseren; om het sociaal passief van de organisatie te vrijwaren”, zo antwoordde voorzitter Denis Holsters begin dit jaar beknopt en formeel in onze krant.

Terugkerende kritiek Na dat alles- en ook nietszeggende antwoord bleef het een tijd windstil. Tot ook het onafhankelijke medium Apache de jaar-

cijfers 2009 en 2010 van de Orde publiceerde. We schrijven donderdag 12 april 2012. Een dag later hadden de kranten van De Persgroep het artikel opgepikt en aangevuld met een reactie van Prof. Dr. Walter Michielsen, de Nederlandstalige ondervoorzitter van de Orde. “De Orde heeft dat geld nodig voor de werking, om als een goede huisvader het onroerend goed te beheren en om het sociaal passief te vrijwaren”, klonk zijn antwoord u en ons vertrouwd in de oren. “We maken trouwens zeker niet elk jaar zoveel winst.” Diezelfde dag nodigde het Radio 1-programma Vandaag Prof. Dr. Jan De Maeseneer (UGent), notoir tegenstander van de Orde, uit om uitleg te geven over de betekenis van de cijfers. Op zich geen probleem, ware het niet dat er van een wederwoord geen sprake was in het programma. Een zuiver eenzijdig verhaal dus, waarin de immer weerkerende kritiek op de Orde opnieuw vanonder het stof werd gehaald. De Orde hulde zich in stilzwijgen. Meer dan 1.000 geneeskundestudenten kozen wat later resoluut voor de construc-

tieve aanpak en publiceerden een open brief in De Morgen, waarin ze met aandrang vroegen om het debat over de hervorming van de Orde te heropenen en om “het probleem nog deze legislatuur aan te pakken”. Omdat ook aan dat verhaal geen vervolg bleek te komen, stuurden wij aan op een persoonlijk onderhoud met de Nationale Raad van de Orde. Dat kwam er ook, en wel met voorzitter Denis Holsters, ondervoorzitter Walter Michielsen en toenmalig ondervoorzitter Marc Nolleveaux (sinds 2 juni 2012 is Prof. Jean-Jacques Rombouts ondervoorzitter van de Franstalige afdeling van de Nationale Raad). Wij zetten een paar zaken voor u op een rijtje. Na de eenzijdige kritiek in de media bleef een repliek van de Orde uit. Bevestigde u daarmee het oubollige imago van de Orde – een van de punten van kritiek – net niet? “Onze bedoeling is niet om de pers te halen. Al betekent dat niet dat wij ons ervan afsluiten, dat bewijst ook dit interview. Maar we krijgen al 40 jaar lang af te rekenen met dezelfde kritiek; dan ga je niet telkens opnieuw openlijk in het verweer.” “Met sommige bezwaren gaan we trouwens akkoord. Dat de Orde toe is aan een herziening, vinden wij bijvoorbeeld zélf ook. Getuige ons voorstel tot hervorming dat we op 10 oktober 2009 indienden bij

Enkele nationale media pikten begin dit najaar de boekhoudcijfers van de Orde van Geneesheren op. Wat volgde, was voorspelbaar: de kritiek op de Orde werd nog maar eens vanonder het stof gehaald. En wat later probeerde een groep geneeskundestudenten het hervormingsdebat nieuw leven in te blazen, zonder veel succes. Maar wat vindt de Orde nu eigenlijk zelf? Verslag van een gesprek over stilzwijgen, reorganisaties en artsen in nood. | Tijs Ruysschaert

Denis Holsters, voorzitter van de Orde: “Wij hebben het hoge lidgeld nodig om de Orde te hervormen.”

minister Onkelinx. Maar dat dossier sleept nog altijd aan. Na de regeringshervorming in december 2011 stuurden we dan ook een rappel naar de minister. Toen werd ons verzekerd dat er op 15 mei iemand ➠

Vankrunkelsven: ‘Orde zet zichzelf buitenspel’ “D

Patrik Vankrunkelsven:“De Orde dreigt totaal irrelevant te worden.”

ARTSENKRANT Dinsdag 19 juni 2012 Nr. 2250

e hervorming die de Orde voorstelt, neemt een aantal goeie elementen over uit het voorstel dat ik destijds samen met Annemie Van de Casteele indiende”, vindt eresenator bij Open VLD Dr. Patrik Vankrunkelsven. “Maar het voorstel is te minimaal. Om een echte moderne organisatie te worden die erkend en gerespecteerd wordt, is een heuse ‘Aggiornamento’ nodig. Nu zet de Orde zichzelf buitenspel. Bij artsen bestaat momenteel een grote desinteresse voor de Orde; in sommige provincies vindt men nauwelijks nog kandidaten voor de raden. En het protest van de studenten – dat echt wel breed

gedragen wordt – toont aan dat ook de toekomstige artsen de bestaande Orde niet meer zien zitten. Ze dreigt totaal irrelevant te worden.” Vankrunkelsven is van mening dat het leidmotief, ‘de eer en waardigheid van het beroep verdedigen’, oubollig en achterhaald is. “De Orde moet daarentegen instaan voor een tuchtrecht dat de hedendaagse rechtsregels respecteert en moet streven naar een kwalitatieve en efficiënte geneeskunde, ook in tijden van beperkte middelen.”

Communautaire bananenschil Hij pleit daarnaast voor de oprichting van een overkoepelende ‘Hoge Raad voor de Deontologie”, waarin ook de andere gezondheidsberoepen en de maatschappij vertegenwoordigd zijn.

“Vandaag de dag is gezondheidszorg teamwerk. Als de Orde dat niet snel inziet, zal ze roemloos ten onder gaan.” (Niet alle artsen kunnen zich vinden in zo’n ‘ruime’ Hoge Raad. Sommigen vrezen dat niet-artsen te weinig inzicht in de materie hebben om te beslissen over ethische grenzen en blijven voorstander van zelfregulering, red.) De eresenator stelt zich ten slotte ook vragen bij de boog die de Orde maakt rond het probleem van faciliteitengemeenten. “Dat is net de communautaire bananenschil waarover ons voorstel is uitgegleden. Denkt de Orde nu echt dat de regering zich, met zo’n drukke agenda, zal inzetten voor een te mager voorstel als blijkt dat de Orde zelf niet in staat is om de communautaire anomalie in haar rangen recht te zetten?” ◆ T.R.

AK2250-006 15/06/12 15:55 Pagina 7

ACTUALITEIT

voorstel zou buigen. En over al onze andere ingediende voorstellen van het laatste anderhalf jaar, dossiers die stuk voor stuk bleven liggen. Over afhandelingstermijnen is evenwel nog niets bekend.” De discussie over alle mogelijke hervormingen gaan we hier niet voeren (1). Maar kunt u kort de voornaamste punten uit uw eigen voorstel toelichten? “Wij pleiten vooreerst voor een opsplitsing in twee autonome ‘ordes’, een Vlaamse Orde en een Ordre francophone et germanophone, met elk vijf provinciale raden, een Raad van Beroep en een Algemene Raad. De twee Algemene Raden moeten samen de Federale Raad vormen, die de huidige Nationale Raad vervangt. Over dat alles bestaat een volledige consensus tussen onze Nederlandstalige en Franstalige provinciale raden. Enkel over de faciliteitengemeentes raken ze het niet eens. Maar dat is voer voor de minister, zij moet dat oplossen.” (De meeste voorstellen om de Orde te hervormen, liepen net spaak op dit communautaire punt, red.) “Ook aan de verkiesbaarheid willen we sleutelen. Tegenwoordig moet een arts tien jaar lid zijn van de Orde om zich verkiesbaar te stellen, dat willen we herleiden tot vijf jaar. Een ander belangrijk aandachtspunt zijn de tuchtzittingen op het niveau van de provinciale raad. Die moeten openbaar worden – wat nu het geval niet is. Bovendien moet de klager ingelicht worden over het verloop van de zitting, wat evenmin gebeurt. Al zal hij bij wet nog steeds niets kunnen doen met de uitspraak, wat eigenlijk onzinnig is.” “Tot slot moet het sanctiesysteem anders. Zo willen we voorwaardelijke straffen invoeren en willen we opschorting van strafoplegging mogelijk maken. We stellen ook voor om voor kleine tuchtstraffen na verloop van tijd automatische uitwissing mogelijk te maken. Een pas afgestudeerde arts die een waarschuwing of een berisping krijgt, draagt dat nu voor de rest van zijn professionele carrière met zich mee, wij willen dat zoiets uitwisbaar wordt. Voor zwaardere straffen willen we dan weer dat eerherstel kan.” Wat met de klachten over het hoge inschrijvingsgeld? “Ten eerste hebben we dat lidgeld nodig om ons sociaal passief op te bouwen. Dat wordt vooral samengesteld met het oog op de hervorming van de Orde – net iets wat de criticasters vragen – en de kosten die daarmee gepaard kunnen gaan. De personeelsreorganisatie kan bijvoorbeeld leiden tot betwistingen en opzeggingen.”

“Een andere grote kostenpost zijn de advocaten voor de afhandeling van tuchtzaken waarmee naar het Hof van Cassatie wordt getrokken. Dat gaat de laatste vijf jaar over een gemiddelde van vijf zaken per jaar aan ongeveer €2.500 per zaak. En dan zijn er nog tal van ‘onzichtbare uitgaven’: de vernieuwing van ons informaticasysteem, de archivering van dossiers, de ontwikkeling van ons elektronische kiessysteem,...” Maar wie een bijdrage betaalt, wil daar iets concreets voor in ruil. Veel artsen vinden de focus op ‘de verdediging van de eer en waardigheid van het beroep’ achterhaald en soms zelfs abstract. Zij

willen dat hun centen ingezet worden voor ‘het bewaken en ondersteunen van een kwaliteitsvolle, kostenbewuste en ethische geneeskunde’. “Wij houden ons wel degelijk bezig met die laatste taak. Zo werken wij momenteel mee aan een project om artsen in nood te steunen. Het betreft een internationaal initiatief dat op nationaal vlak wordt uitgewerkt. Nu moeten studies uitwijzen of België daar ook bij gebaat zou zijn. Onder meer Dr. Paul Beke en juriste Stéphanie De Maesschalck, die ook betrokken waren bij de KCE-studie over burn-out bij artsen, volgen dit onderzoek voor ons op.” “We zetelen ook in tal van andere verenigingen die een kwaliteitsvolle genees-

kunde helpen uitbouwen: le Conseil européen des Ordres des médecins – Dr. Roland Kerzmann van onze Nationale Raad is daar zelfs voorzitter, de World Medical Association, de WGO, l’Association Médicale Mondiale, Artsen Zonder Grenzen, Kind & Gezin, enzovoort. Dat wij ons zouden opsluiten, klopt dus allerminst.” ◆

(1) In het Tijdschrift voor Geneeskunde, 68, nr. 2, 2012 verscheen een uitgebreide aanzet tot een debat: ‘De Orde van geneesheren op een keerpunt: hervormen of verdwijnen’ van de hand van Patrik Vankrunkelsven, Kris Merckx, Marc De Meyere en Jean-Jacques Amy. In dat artikel wordt ook het voorstel van de Orde besproken.

Goedkoop geneesmiddel vanaf 1 juli Goedkoop geneesmiddel vanaf 1 oktober

985-05-2012

➠ aangewezen zou worden die zich over dat

ARTSENKRANT Dinsdag 19 juni 2012 Nr. 2250