60% werkt nooit meer na opgelegde werkhervatting by Tijs Ruysschaert

BELGIË - BELGIQUE

Hebben cholesterolremmers ook vat op artrose?

De referentie voor huisartsen en specialisten

P.B.-P.P. B-331

www.artsenkrant.com

32ste jaar nr 2281 - Dinsdag 27 november 2012 - 1,50 € - Halfwekelijks blad - P309577 - ACTUAMEDICA - RAKETSTRAAT 50, BUS 14 - 1130 BRUSSEL

HELFT CVS-PATIËNTEN KAN BEHANDELING NIET MEER BETALEN © Imageglobe

VALSE START VOOR MELDPLICHT RISICOVOLLE PRAKTIJKEN

60% werkt nooit meer na opgelegde werkhervatting Een opgelegde werkhervatting via een rechtbankprocedure haalt niets uit. Dat is de harde conclusie van een studie die zes adviserend geneesheren van de Christelijke Mutualiteit uitvoerden. Van de 193 patiënten in het onderzoek die de procedure verloren, had slechts één op de vijf drie jaar na de opgelegde werkhervatting één dag of meer gewerkt.

Verbijsterend De cijfers zijn verbijsterend. Van de 193 patiënten in deze studie die hun beroep tegen een opgelegde werkhervatting verloren, hadden er welgeteld 40 minimaal één dag gewerkt drie jaar na die werkoplegging. De overige 79% procent zat toen nog steeds thuis. Na vijf jaar was ruim 60% nog steeds niet terug aan het werk (2), en dat percentage veranderde niet meer in de komende vier jaar. Statistisch gezien gingen vrouwen en laaggeschoolden minder vaak aan de slag na een opgelegde werkhervatting dan mannen en hogeropgeleiden. Samenwonende of gehuwde patiënten met kinderen ten laste, hernamen dan weer vaker het werk na een afwijzing van hun arbeidsongeschiktheid dan samenwonenden of gehuwden zonder kinderen ten laste en dan alleenstaanden met of zonder kinderen

ijdens het 19de EUMASS-congres (1) eerder dit jaar in Padua (Italië) stelden zes adviserend geneesheren van de Christelijke Mutualiteit hun onderzoek Does an exclusion of incapacity benefits work? voor. Aanleiding voor die retrospectieve cohortstudie waren hun persoonlijke ervaringen als ziekenfondsarts. Alle zes de auteurs hadden het idee dat arbeidsrechtbankprocedures van patiënten die willen aantonen dat hun opgelegde werkhervatting onterecht is, een loutere verspilling van tijd en geld zijn. En dat gevoel zagen ze bevestigd in hun studie.

Vrouwen en laaggeschoolden gaan minder vaak aan de slag na een opgelegde werkhervatting.

ten laste. Ook de werksituatie aan het begin van de arbeidsongeschiktheid speelde een rol. Van wie op dat moment werkloos was, ging slechts één op de dertien weer werken. Bij patiënten die dan wel een job hadden, lag dat percentage op ruim 25%. Tijs Ruysschaert 1. European Union of Medicine in Assurance and Social Security 2. Als criterium voor ‘aan de slag zijn’ hanteerden de auteurs hier het absolute minimum van één gepresteerde werkdag.

> Blz. 6: • Tussenkomst gerechtsexpert haalt niets uit • ‘Pingpong tussen ziekte en werkloosheid’

‘ARTSEN MOETEN MEER OOG HEBBEN VOOR OPSPORING HIV’

Arts en btw: wat brengt de toekomst? In België zijn artsen voor vrijwel elke beroepsmatige handeling vrijgesteld van belasting over toegevoegde waarde. De Belgische btw-administratie gaat daarbij erg ver en stelt ook prestaties vrij waarvan het therapeutische doel verre van duidelijk is. Maar als het aan Europa ligt, verandert dat liever vroeg dan laat. Een btw-vrijstelling voor artsen kan, tenminste als het over prestaties met een therapeutisch doel gaat, prestaties die geheel of gedeeltelijk terugbetaald worden door de ziekteverzekering. Zo luidt het oordeel van de Europese Unie. Maar ons land interpreteert dat ‘therapeutische doel’ nogal ruim en stelt ook plastische chirurgie, medische expertises, controlegeneeskunde, ziekenhuismanagement,... vrij. Enkel de uitvoering van klinische proeven is, sinds 2011, aan een btwheffing onderworpen. Die ruime invulling van de uitzonderingsregel is evenwel niet naar de zin van het Europese Hof van Justitie, dat al meermaals heeft gepleit voor een veel striktere interpretatie. En vroeg of laat komt die er, zo waarschuwde Mr. Filip Dewallens al in onze krant (AK 2275). Heel wat artsen beseffen dat ondertussen maar al te goed en zitten met tal van vragen, over de huidige btw-regeling, maar ook over wat er allemaal dreigt te veranderen in de toekomst. Reden genoeg voor de Bvas om vorige week het seminarie ‘De arts en btw’ te organiseren. Wees gerust, de mogelijke wijzigingen hebben geen dramatische gevolgen voor u, althans niet op financieel vlak – uw papierwerk kan er wel gevoelig door toenemen. Meer te vrezen heeft de patiënt, die plots 21% meer zou moeten betalen voor niet-terugbetaalde prestaties. En ook de overheid, die door de mechaniek van btw-recuperatie en -verrekening verlies zou kunnen lijden. T.R.

ACTUALITEIT

Vervolg van blz. 1

Tussenkomst gerechtsexpert haalt niets uit arbeidssector was zowat een derde opnieuw aan de slag na drie jaar.

Tot slot brachten de adviserend geneesheren ook de verschillende pathologieën in kaart. Van de patiënten met psychosomatische klachten had na drie jaar niemand het werk hervat. Bij de inwendige pathologieën was dat dik 10%, bij patiënten met locomotorische klachten 22%, bij de groep met psychiatrische problemen 25% en bij patiënten die een ongeval hadden meegemaakt 35%. Voor hun onderzoek gingen de auteurs uit van de patiëntendossiers van 4.543 patiënten aangesloten bij de CM die tijdens de periode van 1 januari 2000 tot 1 januari 2009 een werkhervatting kregen opgelegd. 355 van hen gingen in beroep tegen het oordeel van de mutualiteit en daarvan waren 278 dossiers volledig. Daarvan verloren 193 patiënten hun beroep, en zij werden opgenomen in deze analyse. Tijs Ruysschaert

an de patiënten die een werkhervatting kregen opgelegd via een arbeidsrechtbankprocedure zónder de tussenkomst van een gerechtsexpert, had een op de vier het werk hervat drie jaar na die oplegging, tegenover slechts een op de zes in de groep waar wél een expert was aangesteld. En dat terwijl de tussenkomst van zo’n gerechtelijke expert de gezondheidszorg – en ruimer: de maatschappij – een pak geld kost. De duur van die gerechtsprocedure – toch snel anderhalf à twee jaar – had geen invloed op de werkherneming, net zomin als de duur van de arbeidsongeschiktheid. Wanneer we kijken naar de beroepstak van de patiënten die werkten aan het begin van hun arbeidsongeschiktheid, zien we dat de schoonmaaksector en de administratieve sector het slechtst scoren, met respectievelijk slechts 9 % en 18% die drie jaar na de werkoplegging weer actief waren op de arbeidsmarkt. In de bouw-, verkoops-, gezondheidszorg- en

In hun studie over de effectiviteit van opgelegde werkhervattingen kwamen de zes adviserend geneesheren van de CM tot een merkwaardige vaststelling. Ze constateerden dat de aanstelling van een (dure) gerechtsexpert om de arbeidsongeschiktheid van de patiënt te onderzoeken, niets uithaalt, wel integendeel.

De tussenkomst van een gerechtelijke expert kost de gezondheidszorg en de maatschappij een pak geld.

Psychosomatisch

Cappan I.G., Hendrickx H.N.M.J., Lambrechts R., Nackaerts S.H.P., Reynders H.K., Van Elshocht V.C.A., Does an exclusion of incapacity benefits ‘work’? (2012)

‘Pingpong tussen ziekte en werkloosheid’ “Willen we meer patiënten opnieuw aan het die dat beroep verliest een deel van de gerechtskosten werk krijgen na een opgelegde werkhervatting, dan betalen. En moet hij of zij verplicht worden om een moet er heel wat veranderen”, vertellen de auteurs arbeidsre-integratietraject te volgen.” van de studie aan Artsenkrant. “Als adviserend geneesheren doen we ons werk zo goed mogelijk, ‘Incentives’ maar tegen sommige zaken staan we machteloos. “Daarnaast zijn er incentives nodig voor werkgeZo wordt op dit moment juridisch noch maatvers”, klinkt het. “Wij horen vaak van patiënten dat schappelijk een vervolg gebreid aan een werkgever zegt: ‘Kom maar terug een door de patiënt verloren arbeids- ‘Is er vandaag de dag als je 100% hersteld bent.’ Maar rechtbankprocedure, waardoor een nog plaats voor het voor veel medische problemen is dat voor de maatschappij erg dure proonderscheid tussen een gewoonweg een illusie.” cedure haar waarde verliest.” Een persoonlijk idee van de zieDe CM-artsen vinden het niet meer werkloosheids- en een kenfondsartsen is om de periode ziekteverzekering?’ gewaarborgd loon – twee weken voor dan terecht dat die beroepsprocedures erg laagdrempelig zijn. “Maar een arbeider en een maand voor een ze duren veel te lang – gemiddeld zo’n anderhalf bediende – daarom op te trekken naar zes maanà twee jaar – én er zijn belangrijke regionale verden én om tegelijkertijd de sociale lasten voor werkschillen naargelang de gerechtsdeskundigen. Een gevers in gelijke mate te laten dalen. “Dat zou noch provinciale ‘bezwaarcommissie’ voor patiënten, de werkgever noch de overheid één euro netto extra die op een termijn van zeg nu drie maanden tot een kosten. Als we dan ook nog eens de werkgevers die uitspraak komt en die werkt met een drietal artsen, inspanningen leveren om hun werknemers vroegtijkan een oplossing zijn. Willen mensen daarna in hoger dig te integreren (bijvoorbeeld via aangepast werk) beroep gaan, dan stelt de vraag zich of dat ook zo financieel belonen, gaat iedereen erop vooruit. Door laagdrempelig moet zijn. Misschien moet een patiënt zo’n hervorming zouden arbeidsgeneesheren trou-

ARTSENKRANT Dinsdag 27 november 2012 Nr. 2281

wens ook een actievere rol kunnen spelen in de begeleiding en re-integratie van werknemers, iets wat nu veel te weinig gebeurt.” “Ook van de optie om deeltijds of ‘anders’ te werken’, moet veel vaker gebruikgemaakt worden. Om maar een voorbeeld te noemen: heel wat patiënten die enkele malen per week rugrevalidatie volgen, kunnen tijdens de rest van de week perfect deeltijds werken. Dat zou ook zinvol zijn, maar sommige patiënten willen het niet en anderen botsen op weerstand van de werkgever. Het GTB-project (Gespecialiseerde trajectbepaling en -begeleiding) van de VDAB is een goed initiatief, maar heeft door zijn beperkte werkingsmiddelen af te rekenen met lange wachttijden. En de begeleiders hebben te weinig tools om mensen met te weinig ‘werkwil’ aan te sporen.” Een cruciale denkoefening dringt zich op, vinden de auteurs van de studie. “Is er vandaag de dag nog wel plaats voor het onderscheid tussen een werkloosheids- en een ziekteverzekering? Nu wordt er te vaak gepingpongd tussen die twee systemen. Als we die tot één kunnen herleiden – maatschappelijk gezien uiteraard een immense omwenteling – zou-

den we de groep ‘personen zonder werk’ veel beter kunnen begeleiden.”

Misbruik van Europa Tot slot wijzen de onderzoekers op het mogelijk misbruik van ‘Europa’. Momenteel bestaat er geen enkele link tussen de verschillende Europese kruispuntbanken van de sociale zekerheid, en daar maken sommige patiënten handig gebruik van door uitkeringen te trekken in twee landen, bijvoorbeeld in België voor één ziekte en in Nederland voor een andere. Bovendien worden alle Europese arbeidsongeschiktheidsattesten overal in Europa aanvaard en vereist de Europese regelgeving – in tegenstelling tot de Belgische – niet dat op zo’n attest een diagnose vermeld staat. “Daardoor kunnen patiënten hier met een doktersattest uit Oost-Europa komen aandraven dat hen ‘arbeidsongeschikt’ verklaart. Dat controleren duurt al snel zes maanden, dus in de praktijk gebeurt dat amper. En zo dreigen we mensen die in België verblijven en wel strikt gecontroleerd worden, te discrimineren.” T.R.