ACTUALITEIT
Unizo neemt bocht in pensioendebat
‘Géén schending van recht op arbeid’ Unizo gaat niet akkoord met de kritiek van de professoren Roger Blanpain en Paul de Grauwe als zou de loopbaanvoorwaarde in de pensioenhervormingsplannen van Alexander De Croo het recht op arbeid schenden. “Het gaat hier niet om het recht op arbeid, maar om de mogelijkheid om pensioen en een inkomen uit arbeid te combineren”, stelt specialiste ter zake Caroline Deiteren. Een jaar geleden klonk het nog anders. olgens het wetsvoorstel voor de pensioenhervorming dat het kabinet-De Croo uitwerkte, mogen 65-jarigen vanaf dit inkomstenjaar onbeperkt bijverdienen. Tenminste als ze een loopbaan van minimaal 42 jaar kunnen voorleggen. Die voorwaarde discrimineert artsen, maar ook andere hoogopgeleiden, zo stelden de vermaarde professoren Paul de Grauwe en Roger Blanpain de voorbije weken in onze krant. Door hun langere studieloopbaan kunnen zij immers niet aan een carrière van 42 jaar geraken op 65 jaar, waardoor ze rekening moeten (blijven) houden met inkomstenplafonds voor eventuele bijverdiensten. Zowel Prof. de Grauwe als Prof. Blanpain nam voor die regeling het woord ‘ongrondwettelijk’ in de mond. “Het lijkt wel of de minister pensioenrechten verwart met het recht op arbeid”, zo vond topeconoom Paul de Grauwe. Verrassend is dat Unizo die mening niet (langer) deelt. Volgens Unizo-experte Caroline Deiteren gaat het hier niet om het recht op arbeid, wel om de mogelijkheid om pensioen en een inkomen uit arbeid te combineren. “De gepensioneerde die niet onbeperkt mag bijverdienen maar wel nog actief wil blijven, wordt niet verboden om te werken. Integendeel, deze maatregel geeft net het signaal om nog niet met pensioen te gaan maar om een langere loopbaan uit te bouwen. Eens met pensioen, blijven er drie keuzes over: daadwerkelijk stoppen met werken, bijverdienen zonder de versoepelde inkomstengrenzen voor toegelaten arbeid te overschrijven, of meer bijverdienen dan ‘toegelaten’ met gedeeltelijk dan wel volledig verlies van het wettelijk pensioen – tijdens de periode van volledige opschorting van het pensioen bouwt men wel verder loopbaanjaren en dus pensioenrechten op.” Maar is het niet oneerlijk dat sommige beroepsgroepen tijdelijk uitgesloten worden van dat recht op onbeperkt bijverdienen? Huisartsen bijvoorbeeld kunnen
© Imageglobe
V
Door hun langere studieloopbaan kunnen dokters niet aan een carrière van 42 jaar geraken op 65 jaar.
ten vroegste op 67 jaar onbeperkt bijverdienen (indien ze afgestudeerd zijn op 25-jarige leeftijd). Caroline Deiteren: De bedoeling is dat mensen een zo lang mogelijke loopbaan uitbouwen vooraleer ze met pensioen gaan. Niet dat wie nog voltijds of een belangrijk deel van zijn tijd aan de slag kan blijven, gestimuleerd wordt om toch met pensioen te gaan en dat pensioen te combineren met een al dan niet voltijds inkomen uit arbeid. Daarom ging Unizo ook akkoord met het voorstel dat onbeperkt bijverdienen enkel mogelijk zou zijn
Laruelle: ‘Op termijn enkel leeftijdsvoorwaarde’ Opvallend stil in deze discussie tot nu toe was minister Sabine Laruelle (MR), nochtans minister van onder meer Middenstand en Zelfstandigen. Gevraagd naar een reactie, antwoordde zij dat ze “steeds voorstander was om enkel een leeftijdsvoorwaarde en geen loopbaanvoorwaarde op te nemen in de hervormingsvoorstellen”. Onbeperkt bijverdienen vanaf 65 jaar dus, zonder de vereiste van een loopbaan van op zijn minst 42 jaar.
6
“Maar het huidige systeem zit vervat in het federale regeerakkoord dat we in alle loyaliteit moeten uitvoeren. Van daaruit willen we wel verder werken aan de afschaffing van alle mogelijke beperkingen vanaf 65 jaar. Net zoals mijn partij MR ben ik voorstander om op termijn enkel nog rekening te houden met de leeftijd en niet langer met de duur van de loopbaan. Op korte termijn wachten we het advies van de Raad van State af.” T.R.
ARTSENKRANT Dinsdag 19 februari 2013 Nr. 2299
voor die mensen die een voldoende lange loopbaan achter hun rug hebben en dus voldoende sociale bijdragen hebben betaald. Wie na een korte carrière met pensioen gaat, heeft meestal onvoldoende bijgedragen om het eigen pensioen te financieren. De combinatie van leeftijds- en loopbaanvoorwaarden vinden wij hier dan ook fair: ze behandelt arbeiders die vroeg zijn beginnen werken op dezelfde manier als personen die lange tijd hebben gestudeerd. Die laatsten geven veel aan de maatschappij bij de uitoefening van hun beroep, maar krijgen daar meestal ook veel voor terug: een goede, quasi volledig gesubsidieerde opleiding die hen in staat stelt om een job uit te oefenen met veel maatschappelijk aanzien en een vaak hoger dan gemiddeld inkomen. Begin 2012 sprak Unizo zich nochtans openlijk uit tegen de loopbaanvoorwaarde van 42 jaar, waarvan al sprake was in de tweede programmawet van 2012. “De mogelijkheid om bij te verdienen als zelfstandige na 65 jaar is een positieve eerste stap”, hoorden we toen uit de mond van Unizo-topman Karel Van Eetvelt. “Maar alle 65-plussers
Wat ligt er precies op tafel?
Momenteel buigt de Raad van State zich over de voorgestelde pensioenhervorming van minister van Pensioenen Alexander De Croo (Open VLD). Het advies daarover wordt eerstdaags verwacht. Maar wat ligt er precies op tafel? Versoepeling van de regels voor bijverdienen voor wie op 65-jarige leeftijd met pensioen gaat, afhankelijk van de professionele loopbaan: ■ * 42 jaar: onbeperkt bijverdienen met behoud van pensioen ■ < 42 jaar (jaarlijkse indexatie van de bedragen met 2%): ➤ bijverdienen als werknemer: ● zonder kinderlast: 21.865 euro ● met kinderlast: 26.596 euro ➤ bijverdienen als zelfstandige (of mix zelfstandige-werknemer): ● zonder kinderlast: 17.492 euro ● met kinderlast: 21.277 Nog in het voorstel worden de overschrijdingslimieten opgetrokken. Momenteel wordt het wettelijk pensioen van gepensioneerden die de grensbedragen overschrijden met niet meer dan 15%, proportioneel verminderd. Daarboven wordt het volledig geschorst. Die bovengrens wil het kabinet optrekken naar 25%. ■ * 42 jaar: onbeperkt bijverdienen met behoud van pensioen ■ < 42 jaar (jaarlijkse indexatie van de bedragen met 2%): ➤ bijverdienen als werknemer: ● zonder kinderlast: 27.331 euro ● met kinderlast: 33.245 euro ➤ bijverdienen als zelfstandige (of mix zelfstandige-werknemer): ● zonder kinderlast: 21.865 euro ● met kinderlast: 26.596 euro Belangrijk om melden is dat de grensbedragen niet verschillen naargelang de gepensioneerde werknemer of zelfstandige was voor zijn 65ste, ze slaan louter op de activiteit die na het pensioen wordt uitgeoefend. Voor activiteiten als werknemer worden brutobedragen gehanteerd, voor zelfstandige bijverdiensten gaat het om netto belastbare inkomsten (na de aftrek van beroepsuitgaven en -lasten, sociale bijdragen, eventuele verliezen, …). Na belastingen komen de grensbedragen voor beide soorten activiteiten ongeveer overeen. zouden dat onbeperkt moeten kunnen doen.” Wat heeft Unizo van mening doen veranderen? CD:Het klopt dat wij in eerste instantie gekant waren tegen de beperkingen op de mogelijkheid om onbeperkt bij te verdienen als zelfstandige na 65 jaar. Maar intussen toonden verschillende studies aan dat een loopbaanvoorwaarde noodzakelijk is willen we het huidige systeem niet nodeloos onder druk zetten. We spreken ons evenwel niet uit waar de grens precies gelegd moet worden, het is aan de rechterlijke instanties om te oordelen of de leeftijdsvoorwaarde van 65 jaar in combinatie met de loopbaanvoorwaarde van 42 jaar objectief en redelijk gerechtvaardigd is. Tijs Ruysschaert