PRAKTIJKMANAGEMENT
ZIEKENHUISNIEUWTJES
ZNA EN AZ KLINA WERKEN TOE NAAR FUSIE
Medisch onderzoek
Patiënt aan het roer?
Het UMC St. Radboud streeft naar participatorische gezondheidszorg, met de patiënt als partner. Deze maand lanceerde zijn onderzoekscentrum REshape een nieuw initiatief: patiënten krijgen de kans om onderzoeksideeën aan te reiken, waarna ze voor de uitverkoren plannen zelf geld binnen dienen te halen.
“M
edisch onderzoek zonder de patiënten erbij te betrekken, is als een autorace geblinddoekt achteruitrijden”, zo stelt Lucien Engelen, directeur van REshape en bedenker van het project, in het magazine van UMC St. Radboud. Daarom wil hij het onderzoeksroer – gedeeltelijk – in handen geven van patiënten. Communities per ziektebeeld (bestaand uit patiënten, familieleden en zorgverleners) kunnen onderzoeksideeën genereren over alledaagse bekommernissen ‘op het veld’, waarna ze uit het totaalaanbod een of enkele ideeën kunnen kiezen om te laten vertalen in een onderzoeksplan.
Community
© Imageglobe
De plannen die door de community worden opgesteld – een wetenschap-
pelijke adviesraad staat hen daarbij ring en de specialiteiten van die onderbij – verschijnen vervolgens op een zoekers, moet de community dan besliswebsite die voor iedereen toeganke- sen wie het project krijgt toegewezen. lijk is. Bedoeling is dat de community van daaruit zelf het bedrag inzamelt Concrete behoeftes REshape wil met dit initiatief inspedat nodig is voor de uitvoering ervan, door in haar omgeving zoveel mogelijk len op de behoefte van bepaalde patiënmensen te overtuigen om geld te done- tengroepen. De medische wereld zoekt vaak naar de oorzaak van ren. Wanneer het streefbedrag is gehaald, gaat een ziekte en de manier ‘Hoe klein een het project echt van start. waarop ze voorkomen kan Anders krijgen de schen- onderzoeksresultaat worden. Fundamenteel kers hun geld terug. ook is, het kan een onderzoek dat nuttig, noodDe laatste stap is de ongelooflijk verschil zakelijk en ook vaak duur keuze van de onderzoeis. Alleen hebben patiënuitmaken in het leven ten er niet altijd een boodker(s). Op een online platvan iemand’ form stellen onderzoeschap aan. Zij zijn meer kers zich voor in korte begaan met concrete vrafilmpjes, waarin ze zich ook kandidaat gen over het hier en nu – bijvoorbeeld: kunnen stellen voor een welbepaald hoe kunnen we iets doen dat binnen een onderzoeksplan. Op basis van de erva- jaar hun leven met deze aandoening verbetert? – en zijn dus ideaal geplaatst om ideeën voor toegepast onderzoek aan te leveren. “We willen op deze manier zeker geen nieuwe dure en langdurige studies lanceren, zoals de zoektocht naar een nieuw geneesmiddel. Maar welk onderzoek hier wel uit voort zal komen, weten we evenwel nog niet. Dat moet straks duidelijk worden”, aldus Engelen. “De uiteindelijke bedoeling is dat we mensen helpen om hun levenskwaliteit te verbeteren, door te zoeken naar antwoorden op concrete vragen. De ontwikkeling van zo’n onderzoeksvraag zal maximaal 100.000 euro kosten, schat ik. Maar hoe klein het onderzoeksresultaat misschien ook is, het kan een ongelooflijk verschil uitmaken in het leven van iemand. En zoiets betekent altijd winst.”
▲ Chronische
patiënten willen vaak eerder concrete oplossingen om beter om te kunnen gaan met hun aandoening dan antwoorden op fundamentele vragen.
‘Keuze van onderzoekers is cruciaal’ Voor het idee om de betrokkenheid van patiënten door te trekken naar wetenschappelijk onderzoek, valt zeker wat te zeggen, vindt Prof. Dr. Jan Eggermont, vicedecaan van de faculteit Geneeskunde van de KU Leuven. “Het uitgangspunt is dat patiënten het best aanvoelen welke onopgeloste noden er zijn en wat bijgevolg interessant kan zijn als onderzoeksonderwerp. Zij zijn – zeker als het gaat om chronische aandoenin-
14
gen – het best geplaatst om de impact van een nieuw zorgtraject, een nieuwe aanpak van consultatie,... op hun dagelijkse doen en laten in te schatten. Wereldwijd worden patiënten en patiëntenverenigingen dan ook meer en meer betrokken bij de verschillende fasen van onderzoek – ook bij de financiering en bij de verspreiding van resultaten. Zoals bijvoorbeeld via INVOLVE(1) in het Verenigd Koninkrijk.”
ARTSENKRANT Dinsdag 18 december 2012 Nr. 2287
Tijs Ruysschaert Of de benadering van Lucien Engelen zal werken, kan Dr. Eggermont niet zeggen. Het cruciale element ligt volgens hem in de toewijzing van de financiering aan de ‘meest geschikte’ onderzoeksgroep. “Die toewijzing vraagt niet enkel wetenschappelijke expertise, maar ook een gestructureerde selectieprocedure die de toets van kwaliteitszorg doorstaat. Of dat zomaar bottom-up opgebouwd kan worden, is een open vraag.” T. R. 1. http://www.invo.org.uk/
Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) en AZ Klina bundelen hun krachten. Bedoeling is om de schaal van ZNA te vergroten en om de ziekenhuizen AZ Klina en ZNA Jan Palfijn te integreren. Uiteindelijk moet de nauwere samenwerking uitmonden in één toonaangevend ziekenhuis voor de regio NoordAntwerpen, met 800 bedden verdeeld over twee sites: campus ZNA Jan Palfijn in Merksem en campus AZ Klina in Brasschaat. Op die sites zullen vier nieuwe specialismen gehuisvest worden: radiotherapie, nierdialyse, interventionele cardiologie en kinder- en jeugdpsychiatrie. Patiënten uit de regio zullen daardoor op termijn niet langer moeten uitwijken naar de zuidelijke rand van Antwerpen voor gespecialiseerde zorg op die domeinen. Op 1 januari 2013 start de samenwerking tussen ZNA en AZ Klina officieel, onder de juridische vorm van een ‘groepering’. Die moet zorgen voor een betere gemeenschappelijke dienstverlening én de betere inzet van overheidsmiddelen. ZNA en AZ Klina zullen vanaf dan ook dezelfde informaticasystemen gebruiken en andere ondersteunende diensten op elkaar afstemmen. Vanaf 2015 fuseren beide instellingen tot één groot ziekenhuis. ◆ T.R.
GYNAECOLOGISCHE CONSULTATIES VOOR KINDEREN EN ADOLESCENTEN IN GENT Meisjes met gynaecologische problemen ervaren vaak een drempel om tussen andere patiënten te gaan zitten in de wachtkamer van de vrouwenkliniek. Daarom start het UZ Gent medio januari 2013 met gerichte consultaties voor kinder- en adolescentengynaecologie. Gespecialiseerde kindergynaecologe Dr. Mireille Merckx (UZ Gent en UMC Sint-Pieter) is blij met het initiatief van het Gentse ziekenhuis. “In een kindvriendelijke omgeving voelen meisjes zich meer op hun gemak en praten ze openlijk over hun leefwereld terwijl je de nodige onderzoeken kunt uitvoeren”, legt ze uit. “Vertrouwelijkheid is dan ook erg belangrijk, zeker voor adolescenten.” De gynaecologische consultaties voor meisjes en adolescenten zullen wekelijks plaatsvinden. Meisjes jonger dan twaalf kunnen dan terecht op de poli pediatrie in het Kinderziekenhuis, en adolescenten van twaalf jaar of ouder op de poli van de vrouwenkliniek. Adolescenten die liever op de poli pediatrie blijven, kunnen dat ook. ◆ T.R.
BRUSSELS KINDERZIEKENHUIS BREIDT FORS UIT In de J. J. Crocqlaan in Brussel zijn het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola (UKKF) en het Brugmannziekenhuis begonnen aan een gezamenlijk nieuwbouwproject. De nieuwe vleugel moet het groeiende aantal patiënten in de ziekenhuisgroep helpen opvangen en past in de tweede fase van een reeks uitbreidingen. “Met per jaar meer dan 30.000 patiënten voor dringende zorg en ruim 150.000 patiënten voor dagverzorging barst het kinderziekenhuis echt uit zijn voegen”, onderstreept Prof. Georges Casimir, algemeen medisch directeur van het UKKF, de noodzaak van de uitbreiding. “En na 25 jaar zijn ook onze operatiekwartieren dringend toe aan vernieuwing.” Op de eerste verdieping van de nieuwe vleugel worden de diensten materniteit en neonatologie ondergebracht. Andere etages zullen onderdak bieden aan de nieuwe spoeddiensten, pedopsychiatrie, een operatiekwartier, een dagziekenhuis én de administratieve diensten van het UKKF. De bouw van de vleugel zal vier jaar duren en 10,5 miljoen euro kosten. De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie neemt daar ruim een miljoen euro van voor haar rekening. Deel één van de verbouwingswerken, gestart in 2005, is enkele maanden geleden afgerond. In die fase werd een nieuwe afdeling intensieve zorg opgetrokken en kreeg het UKKF er een vijfde verdieping bij waar de diensten oncologie en kinderpsychiatrie zijn gehuisvest. ◆ T.R.
AZ GROENINGE UIT KORTRIJK STELT 200 VACATURES VOOR Vorige week donderdag organiseerde het AZ Groeninge een jobdag voor verpleegkundigen en paramedici in de Kortrijkse Budafabriek. Eerst werd het ziekenhuis voorgesteld aan de aanwezigen, en achteraf kregen die laatsten de kans om meer vragen te stellen tijdens ‘speeddates’ met medewerkers van het Kortrijkse ziekenhuis. Door de vele vacatures maken heel wat bezoekers een reële kans om snel aan de slag te kunnen bij het AZ Groeninge, dat jaarlijks meer dan 200 mensen aanwerft. Stafmedewerker Veerle Dewispelaere: “En we zijn niet enkel op zoek naar verpleegkundigen, maar ook naar ergo- en kinesitherapeuten en secretariaatsmedewerkers.” ◆ T.R.