ACTUALITEIT
Einde van vrije artsenkeuze in Nederland? Als het aan minister van Volksgezondheid Edith Schippers (VVD) ligt, moeten Nederlanders die op bezoek gaan bij een arts die geen contract heeft met een zorgverzekeraar, de consultatie straks volledig zelf betalen. Een maatregel waarmee ze de keuzevrijheid van patiënten voor deze of gene zorgverstrekker, ernstig dreigt te verstoren. anneer een patiënt in Nederland op consultatie gaat bij een arts die een contract heeft met een zorgverzekeraar, neemt die laatste de kosten van dat bezoek volledig op zich. Maar ook wanneer de geconsulteerde ‘zorgaanbieder’ géén contract heeft met een verzekeraar, neemt de verzekeringsinstelling een
W
groot deel van de kosten op zich – doorgaans 70 à 80%. Althans voorlopig nog. Minister van Volksgezondheid Edith Schippers diende immers een wetsvoorstel in om de verzekeraars zelf te laten bepalen voor welk bedrag ze tussenkomen als klanten een arts raadplegen met wie geen contract bestaat. En dat kan wel eens een pak lager uitvallen dan nu het geval is.
© Imageglobe
Dwingen
Minister Edith Schippers dreigt met haar voorstel de keuzevrijheid van patiënten ernstig te verstoren.
Als het voorstel erdoor komt, betekent dat de facto het einde van de vrije artsenkeuze in Nederland. In dat geval moeten patiënten met een basis naturapolis die een bezoek brengen aan een arts zonder contract met een zorgverzekeraar, het verschuldigde bedrag misschien volledig zelf ophoesten. Zorgverzekeraars kunnen hen zo financieel ‘dwingen’ om enkel nog voor zorgverstrekkers te kiezen die wel een over-
eenkomst hebben met een verzekeringsinstantie. “De enige keuzevrijheid die de patiënt dan nog rest, is de keuze voor de zorgverzekeraar”, stelt het CDA, dat zich samen met de PVV en D66 tegen het idee kant. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) lijkt de hervormingsplannen evenmin te steunen, zo leert haar rapport over de stand van de zorg in 2012 ons. Daarin schreef ze dat verzekeraars de kans niet mogen krijgen om zorg geleverd door niet-gecontracteerde zorgaanbieders, helemaal niet te vergoeden. Op die manier gijzelen ze immers niet enkel de patiënten, maar zetten ze ook de zorgverstrekkers onder druk om alsnog een contract met hen af te sluiten. Tot slot zou minister Schippers met deze ingreep ook een rem zetten op innovatie in de zorg, klinkt het. Zorgverzekeraars hebben te weinig tijd en inhoudelijke kennis om ieder initiatief op prijs en kwaliteit te
beoordelen, stellen zorgondernemers, en bovendien hebben ze enkel oog voor de ‘grote jongens’. Jonge, kleine of vernieuwende spelers zullen zich dan ook logischerwijs moeten aanpassen aan de prijszettingen met grotere spelers, waardoor hun dynamiek in gevaar komt.
Achterpoortje gesloten? Een achterpoortje voor patiënten in dit verhaal zouden de restitutiepolissen(1) kunnen zijn. Die zijn iets duurder dan de basis naturapolissen, maar verzekeren wel de volledige terugbetaling van zorg. Ook als die van niet-gecontracteerde zorgverstrekkers komt. De kans bestaat evenwel dat dat achterdeurtje binnenkort op slot gaat. Het kabinet wil de restitutiepolis (die sowieso al door minder en minder zorgverzekeraars wordt aangeboden) immers afschaffen vanaf 2014... Tijs Ruysschaert 1. In 2012 hadden 8,3 miljoen verzekerden (50 %) een naturapolis, 4,3 miljoen verzekerden (26 %) een restitutiepolis en 4 miljoen verzekerden (24 %) een combinatie van natura en restitutie.
Meldloket voor zorgfraude De Nederlandse Partij voor de Vrijheid (PVV) heeft begin vorige maand een nieuw meldpunt geopend waar mensen terechtkunnen met vermoedens van fraude, fouten, misbruik of oplichting in de gezondheidszorg. In de eerste week liepen al 400 meldingen binnen, vooral over verkeerde rekeningen. et de oprichting van het fraudeloket wil de Partij voor de Vrijheid verspilling in de gezondheidszorgsector tegengaan. Volgens Tweede Kamerlid voor de PVV Reinette Klever, initiatiefneemster van het Fraudeloket, verdwijnt er immers elk jaar tussen de twee en de vijf miljard euro in de zorg. “Blijft dat geldt in het reguliere gezondheidszorgcir-
M
cuit, dan kunnen we bijvoorbeeld de premie de basisverzekering met de helft laten zakken”, meent Klever. Ze stelt onder meer voor om rekeningen eerst naar de patiënt en dan pas naar de zorgverzekeraar te sturen. “Nu gaat de rekening enkel naar de zorgverzekeraar die niet weet hoe de patiënt behandeld is, maar de zorg wel betaalt. Foute declaraties worden dan ook
amper opgemerkt.” De vele meldingen die al binnenliepen over rekeningen die niet kloppen, lijken dat idee alvast te ondersteunen. Zo rekende een KNO-arts 1.500 euro aan voor een behandeling die uit niets meer bestond dan een gesprek van een kwartier. Met de berichten die het loket ontvangt, wil de PVV later naar minister van Volksgezondheid Edith Schippers (VVD) stappen. Die laatste zou volgens haar te weinig proactief optreden tegen frauduleuze praktijken. “Er zijn zoveel signalen, maar de minister maakt er onvoldoende werk van en de Nederlandse Zorgautoriteit loopt achter de feiten aan”, luidt de kritiek.
Beroepsgeheim Eerder dit jaar kondigde minister Schippers zelf aan de regels op het medisch beroepsgeheim te zullen versoepelen, onder meer om zorg- en arbeidsongeschiktheidsfraude makkelijker op te kunnen sporen (zie AK 2293). Uit vrees voor tuchtrechtelijke vervolging zouden heel wat artsen het op dit moment niet aandurven om vermoedens van fraude kenbaar te maken, stelde ze. Naar het ‘hardere’ voorstel van Klever, die aandrong op een meldplicht bij vermoedens van fraude, had de VVD-politica toen geen oren. www.fraudeloketzorg.nl
Tijs Ruysschaert
Canada: artsen selecteren patiënten op sociale status Nieuwe patiënten met een goede sociale positie krijgen sneller een afspraak bij een Canadese huisarts dan mensen die van een uitkering leven. ok mensen met een chronische ziekte worden eerder als nieuwe patiënt aangenomen. Dat valt af te leiden uit onderzoekresultaten die deze week verschenen in de Canadian Medical Association Journal. Onderzoekers gaven zich uit voor nieuwe patiënten die zich in Toronto wilden inschrijven bij een huisarts. Het Canadese gezondheidssysteem
O
voorziet universele dekking en patiënten worden er geacht zich in te schrijven bij een huisarts. Toch heeft 15% van de Canadezen geen vaste huisarts. In totaal belden de onderzoekers (een man en een vrouw) 375 huisartsen in Toronto. Ze deden zich de ene keer voor als een hogere bankbediende die recent naar de stad was overgeplaatst, de andere keer
als uitkeringsgerechtigde. Tijdens het gesprek vermeldden ze al dan niet last te hebben van chronische ziekten zoals diabetes of rugproblemen. De hogere bankbedienden bleken significant meer kans te hebben om op afspraak te mogen komen dan de steuntrekkers: 22,6% versus 14,3%. En in tegenstelling tot wat de onderzoekers zelf hadden vermoed, kregen de bellers met een chronische ziekte makkelijker een afspraak bij een huisarts geregeld (23,5% versus 12,8%).
Dat chronisch zieken makkelijker aan een afspraak komen dan gezonde mensen, vinden de auteurs van het artikel geruststellend. Maar ze maken zich zorgen over de discriminatie van mensen met een lage sociale status. Dat is des te meer opmerkelijk, vinden ze, omdat Canadese huisartsen geen enkele financiële incentive hebben om patiënten op hun sociale status te selecteren. P.B. Canadian Medical Association Journal 2013, doi: 10.1503/cmaj. 121383
ARTSENKRANT Vrijdag 1 maart 2013 Nr. 2302
5