AK2232-006_Actua 30/03/12 16:01 Page6
ACTUALITEIT
Belgische wetenschappers worden volop geciteerd Ons land levert uitstekend wetenschappelijk onderzoek: Prof. Michel Gevers (UCL) berekende dat Belgische wetenschappers wereldwijd erg vaak worden geciteerd – dat is dé maatstaf om de impact van wetenschappelijk onderzoek te meten. Rekening houdend met het beschikbare budget prijkt België op de tweede plaats, na Zwitserland. | Tijs Ruysschaert m de kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek uit verschillende landen met elkaar te vergelijken, ging Prof. Michel Gevers op zoek in de database van Scopus naar het aantal keren dat een werk werd geciteerd door collega’s over de hele wereld. Uiteraard produceren grote landen meer documenten. Daarom
O
nam hij het gemiddeld aantal citaties per document als ijkpunt. Voor de periode 1996-2010 nam Gevers de prestaties van 17 landen onder de loep. En in dat ‘klassement’ prijkt België op de negende plaats. “Als we enkel naar 2009 en 2010 kijken, stijgen we naar de vijfde plaats”, aldus Gevers. “En in de subdomeinen
Citaties als kwaliteitsmaat onder vuur Enige nuance is op zijn plaats. Niet iedereen vindt het aantal keren dat een werk wordt geciteerd door collega’s een goede maatstaf voor de kwaliteit. In Nederland is bijvoorbeeld heel wat te doen om de h-index, die telt hoeveel artikelen een onderzoeker publiceert en weegt hoe vaak deze geciteerd worden. Cardioloog Arthur Wilde waarschuwt in NRC Handelsblad dat het systeem van publiceren en citeren “aan het doldraaien is”. Hij doet ook enkele tactieken uit de doeken, die wetenschappers ge-
bruiken om hun ‘waarde’ op te krikken. Zo worden resultaten in afzonderlijke artikels gepubliceerd, dat levert meer publicaties en citaties op. En wetenschappers proberen zo vaak mogelijk co-auteur te zijn, ook al schrijven ze maar één alinea of leveren ze alleen onderzoeksgeld aan. Enzovoort. Prof. Michel Gevers deelt de bezorgdheid van Wilde: “Ik ben het er volledig mee eens dat men heel voorzichtig moet zijn met het gebruik van criteria als de h-index. We geven dat ook duidelijk in bij deze studie.”
Uiteraard produceren grote landen meer documenten.
neurowetenschappen en tandheelkunde waren we zelfs de primus in 2010.” Professor Gevers stelde ook een ranking samen die rekening houdt met de R&Dbudgetten in hogere opleidingen. Daar staat ons land tweede, na Zwitserland; landen als Frankrijk, de VS en China komen ver achter. Dat kleine landen als Zwitserland en België het goed doen, is op het eerste gezicht verrassend. Maar volgens Gevers is die kleinschaligheid net een troef. “Net als Zwitserland zijn wij een klein land met relatief veel universiteiten; wetenschappers zitten hier op een kluitje. En dat biedt veel mogelijkheden om samen te werken.” Uiteraard zijn er ook verschillen binnen de landen zelf. Zo scoren Leuvense weten-
schappers het best, gevolgd door onderzoekers van de UCL. Op de derde plaats volgt het ITG uit Antwerpen. Onderaan staan de VUB en de Universiteit van Luik. “Maar dat betekent allerminst dat die laatste het slecht doen. Ik zie trouwens niet graag dat men Belgische universiteiten klasseert als slecht of slechter”, benadrukt Gevers. “Uit een nieuwe Spaanse studie die de prestaties van universiteiten vergelijkt, blijkt dat de best scorende Belgische universiteit 64% boven het wereldgemiddelde zit, maar dat ook onze ‘slechtst’ scorende universiteit het nog 34% beter doet dan dat gemiddelde. Al onze universiteiten zitten dus, wat dat criterium betreft, ver boven het gemiddelde en ze zijn heel dicht bij elkaar.” ◆
De varkenscyclus van artsen In onze vorige editie mochten de Nederlanders zichzelf op de borst kloppen omdat ze als enige land erin slagen hun artsenaanbod onder controle te houden. Naar eigen zeggen dan toch. Al even opmerkelijk is de verklaring die ze daarvoor opdissen. | Peter Backx oe onze noorderburen verklaren weet dat er selectieve tekorten zijn in een waarom zij hun artsenaanbod wél beperkt aantal welomschreven disciplionder controle hebben en andere nes. En dat het bij de huisartsen binnenlanden niet, is best ook verrassend: “Omkort ernstig gaat knellen, is ook zo goed dat wij als enige land als zeker. de toegang tot de zorg Maar dat komt Artsen zijn als varkens, het duurt omdat die disciplieen overheidsprobleem vinden.” We ci- jaren om er meer of minder van te nes te weinig aanproduceren. teren letterlijk Guus trekkelijk zijn. Het Schrijvers, hoogleraar komt niet omdat we public health, in Medical Facts. een tekort aan artsen zouden hebben. Er is nog steeds één dokter voor elke 239 Belgen. Dat is nog steeds Europese Hardnekkige mythe Dat België met een tekort aan artsen top. De sluizen van de numerus clausus kampt, zoals men in Nederland kennelijk terug openzetten, zoals sommigen aanneemt, is een mythe die hardnekkig voorstaan, zal die selectieve tekorten niet blijft doorwerken. Wie een beetje mee is, oplossen.
H
6
ARTSENKRANT Dinsdag 3 april 2012 Nr. 2232
Het is ver gekomen dat het Capaciteitsorgaan, de overheidscommissie die in Nederland het medisch aanbod plant, de aanhoudende, exclusief Franstalige verhalen over een vermeende Belgische ‘pénurie de médecins’ zonder enige nuance voor waar aanneemt. Heel vermakelijk in dat verband is de uitleg van Guus Schrijvers over ‘de varkenscyclus’ van artsen. “De overeenkomst tussen artsen en varkens is dat het jaren duurt om er meer of minder van te produceren. Bij een tekort worden er meer van geproduceerd, maar tegen de tijd dat die op de markt komen is er weer een overschot.”
Een staatszaak Recentelijk boog het Capaciteitsorgaan zich over de vraag “waarom Nederland geen artsentekort heeft en andere landen wel”. Het antwoord is het volgende: “Indien in Nederland een artsentekort ontstaat in bij-
voorbeeld Emmen, Den Helder of Twente krijgt dat aandacht van de massamedia. Die wijzen dan naar de overheid, die daaraan iets moet doen. Dan volgen Kamervragen aan de minister. Een ambtelijke commissie gaat aan de slag en lost het probleem op. Wij vinden kennelijk de toegang tot de zorg een overheidsprobleem. Dat is minder het geval in andere landen.” Waarvan akte. ◆
Rechtzetting In het artikel ‘300 toekomstige artsen proeven van succesvolle Startersdag’ in de vorige Artsenkrant schreven we dat 85% van de specialisten en 48% van de huisartsen aangesloten is bij de Bvas. Dat is echter kort door de bocht. Het gaat wel degelijk over 85% gesyndiceerde specialisten en 48% gesyndiceerde huisartsen. Waarvoor onze excuses.