AK2228-014-015_AK2228-014-015 16/03/12 13:41 Page 14
NIEUW !
3x21, 6x21 en
13x21 tab.
B-12-009-PU
CHLOORMADINON ACETAAT
www.artsenkrant.com Coördinatie: Tijs Ruysschaert, tijs.ruysschaert@actuamedica.be - Redacteurs: Frans De Kuyssche, Iris Einhorn.
I N T E R V I E W M E T P R O F. D R . M A R C N O P P E N
Als een helikopter boven UZ Brussel ernieuwingen drongen zich op: de oppervlakte was te klein geworden, het ziekenhuis was niet langer aangepast aan de stand van de geneeskunde, én de verschillende stromen – van patiënten, personeel en logistiek – schreeuwden stilaan om een andere structuur”, gaat Prof. Dr. Marc Noppen verder. “We tekenden daarom een ruimteplan uit dat rekening hield met de evoluerende noden. Zich enkel aanpassen aan het hier en nu volstond niet, we moesten een antwoord bieden op toekomstige behoeften. We moesten met andere woorden de toekomst voorspellen.”
V
Generiek bouwen “Evident is zoiets natuurlijk niet, zeker omdat de geneeskunde niet stilstaat. In
2009 zijn we het ruimteplan beginnen uitwerken, en we stellen nu al vast dat enkele ideeën intussen achterhaald zijn. Maar daar hebben we rekening mee proberen houden door de verbouwingen zo ‘generiek’ mogelijk op te vatten. Alle ruimtes die we onder handen nemen en alle nieuwe gebouwen die we neerplanten, worden ‘interchangeable’. Er zijn ook ‘shell spaces’ voorzien die met minimale aanpassingen om te bouwen zijn naar een ander soort ruimte.” “Die flexibiliteit is noodzakelijk. Een voorbeeld: nu voorzien we veel oppervlakte voor, zeg maar, de medische beeldvorming. Maar stel dat die binnen 20 jaar ooit voldoende heeft aan één ‘supertoestel’, dan zitten wij plots opgescheept met een pak
Mobiliteitsuitdaging: België in het klein Het UZ Brussel staat ook voor een uitdaging op het gebied van mobiliteit. Het domein is meer dan enkel het universitaire ziekenhuis. Ook de faculteit geneeskunde & farmacie van de VUB, de Erasmushogeschool Brussel en Health City zijn er gevestigd. Prof. Dr. Noppen: “Dat maakt dat er per dag 12.000 mensen de campus binnen en buiten moeten, en dat langs twee kruispunten...” In de toekomst moet dat mobiliteitsprobleem aangepakt worden, maar dat blijkt eenvoudiger in theorie dan in praktijk. Noppen: “We hebben een idee van hoe we openbaar vervoer en ander verkeer op elkaar kunnen afstemmen, maar we botsen daarbij op een typisch Belgisch probleem: door onze ligging vallen wij onder een kluwen van bevoegdheden en betrokken partijen, die niet noodzakelijk dezelfde belangen hebben.” “Toch geven we de hoop niet op”, klinkt Noppen strijdvaardig. “In plaats van talloze bilaterale gesprekken te voeren – die je achteraf in een compromis moet proberen te gieten – probeer ik nu alle bevoegde partijen aan één tafel te krijgen. En als dat lukt, moet het mogelijk zijn om iedereen te overtuigen van de gemeenschappelijke draagwijdte van deze discussie. In afwachting daarvan hebben we al een hele tijd een eigen mobiliteitsplan ontwikkeld.” T.R.
14
ARTSENKRANT Dinsdag 20 maart 2012 Nr. 2228
© Jerry De Brie
Terwijl aan het UZ Brussel allerlei werken aan de gang zijn, blikt Prof. Dr. Marc Noppen, gedelegeerd bestuurder van het UZ terug op de oorsprong van de bouwplannen. “In 2007-2008 hebben we de realiteit van ons ziekenhuis onder ogen gezien, en de vaststelling was duidelijk: ons toen 30 jaar oude ziekenhuis was op verschillende vlakken bouwkundig voorbijgestreefd.” | Tijs Ruysschaert
Marc Noppen: “We tekenden een ruimteplan uit dat rekening hield met de evoluerende noden. We moesten met andere woorden de toekomst voorspellen.”
‘nutteloze’ vierkante meters. Tenminste als we nu niet anticiperen. En dat doen we dus wél; door voor een generieke bouwstijl te kiezen, spelen we in op mogelijke ontwikkelingen. We kúnnen ook gewoon niet anders: de lap grond waarop ons ziekenhuis ligt, is beperkt, maar ondertussen moeten we wel steeds meer patiënten ontvangen en zien we ons personeelsbestand ferm groeien.” De gedelegeerd bestuurder van het UZ geeft toe dat het eenvoudiger én goedkoper zou zijn om elders van ‘scratch’ te bouwen. “Maar dat is gewoon niet mogelijk, die grond hebben we niet. Dat noopt ons er ook toe om de bouwwerken te plannen op een manier die ons toelaat om in tussentijd functioneel te blijven als ziekenhuis. Ook niet onbelangrijk is onze afspraak
met de gemeente Jette om de natuur op en rond ons domein zoveel mogelijk ongeschonden te laten. Dat verklaart waarom we onze verbouwingen centripetaal hebben opgevat.”
Horizontale zorgpaden Een andere aanzet om het UZ te hertekenen, waren de veranderende stromen in het ziekenhuis. Onder andere de stromen voor personeel en logistiek, maar ook en vooral die voor patiënten. Noppen: “Zorgpaden zijn niet langer verticaal, maar horizontaal. Klassiek waren ziekenhuizen opgevat als een verzameling van aparte diensten: hier cardio, daar neuro, beneden beeldvorming, enzovoort. Aan die structuur heeft een patiënt evenwel geen boodschap. De verschillende diensten moeten
AK2228-014-015_AK2228-014-015 16/03/12 13:41 Page 15
PRAKTIJKMANAGEMENT
een plaats krijgen volgens praktische verbanden, patiënten moeten zich zo weinig mogelijk verplaatsen.” Een voorbeeld: door een historische samenloop van omstandigheden liggen de beeldvorming en raadpleging orthopedie van het UZ Brussel erg ver uit elkaar. “En dat terwijl bijna 90% van de orthopedische patiënten eerst een foto nodig heeft. In onze nieuwbouw zullen beide diensten dus logischer bij elkaar liggen. En natuurlijk proberen we om ook alle andere logische verbanden ruimtelijk te vertalen. ‘Form has to follow function’, niet omgekeerd.” Dat was vroeger wel even anders. Elke vijf of tien jaar werd toen wel wat bijgebouwd, afhankelijk van de vraag op
‘De verschillende diensten moeten een plaats krijgen volgens logische verbanden’ dat moment. Een masterplan was er niet. “En die helikoptervisie hebben we nu wél”, aldus Noppen. “Die zal ook helpen om het ziekenhuis architecturaal ‘op een lijn’ te brengen. Nu hebben veel blokken hun eigen stijl – afhankelijk van de periode waarin ze gebouwd werden – en lijkt het geheel op een puzzel. Dat eclecticisme heeft misschien wel iets, het is typisch Vlaams, maar mooi vind ik het niet. En functioneel al helemaal niet.” Op het einde van de werken is het nog even wachten. Momenteel neemt het UZ de verpleegeenheden, het fertiliteitslabo en de spoeddienst onder handen, “onze lopende zaken” zoals Prof. Dr. Noppen het mooi verwoordt. Dat gebeurt met BFM (Budget van Financiële Middelen) en eigen middelen. Op de andere verbouwingen is het nog wachten op subsidies van het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (Vipa). “Dat behandelt nu ons dossier. De administratieve goedkeuring zou voor 2013 kunnen zijn, het begin van de werken voor 2014”, blikt Noppen vooruit. “En tegen 2020 moet het nieuwe UZ volledig operationeel zijn.” ◆
ZIEKENHUISNIEUWTJES UZ GENT HULDIGT REVALIDATIECENTRUM OFFICIEEL IN In aanwezigheid van Vlaams minister Freya Van den Bossche huldigt het UZ Gent vandaag, omstreeks 15 uur, zijn nieuwe Revalidatiecentrum officieel in. Patiëntencomfort en toegankelijkheid staan er centraal en passen in de groeiende aandacht voor revalidatie. Prof. Dr. Guy Vanderstraeten, diensthoofd Fysische Geneeskunde en Revalidatie en decaan van de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen UGent heeft het over een “healing environment” die het welbevinden van de patiënt moet bevorderen: “Deze infrastructuur laat ons bovendien toe nog verder te specialiseren, ook in revalidatietechnieken van de toekomst zoals telemonitoring van revalidatie en virtuelerevalidatie.” In het centrum zijn afzonderlijke clusters voorzien voor dwarslaesie, niet-aangeboren hersenletsels en polytrauma/amputaties. Hospitalisatie en therapie bevinden zich op dezelfde verdieping, waardoor patiënten zich louter horizontaal moeten verplaatsen. Ook de afdeling Kinderrevalidatie is er ondergebracht. ◆ T.R.
NIEUWE PALLIATIEVE EENHEID IN AZ SINT-LUCAS Het AZ Sint-Lucas opende begin deze maand een nieuwe palliatieve eenheid. De dienst – opgericht in 1991 – is ondergebracht op campus Volkskliniek (Tichelrei 1) van het Gentse ziekenhuis en telt twaalf comfortabele eenpersoonskamers. Een groot terras, uitgerust met een hoog-laagbad, biedt uitzicht op het historisch centrum van de Arteveldestad. Vlaams minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen was aanwezig tijdens de officiële opening, waarbij ook de nieuwe afdelingshond Dalí (een golden retriever) werd voorgesteld. ◆ T.R.
NIEUWE TUIN VOOR PALLIATIEVE EENHEID JAN YPERMAN De Belfius Foundation schenkt 24.700 euro aan de palliatieve zorgeenheid van het Jan Yperman Ziekenhuis in Ieper. Het ziekenhuis investeert dat geld in een tuin, om palliatieve patiënten de kans te geven op een aangename manier een luchtje te scheppen. De tuin is niet toegankelijk voor andere ziekenhuisbezoekers. Er werd een overkapping, een schaduw- en een zonneterras voorzien waardoor de tuin toegankelijk is bij alle weersomstandigheden. Aanplantingen, tuinmeubilair en -verlichting zorgen voor een aangename sfeer. ◆ E.V.
AZ SINT-JOZEF MALLE HEEFT NIEUWE VLEUGEL Tegen 2016-2017 wil het AZ Sint-Jozef in Malle twee nieuwe vleugels aanbouwen en de huidige site grondig renoveren. De eerste nieuwe vleugel is vorige week ingehuldigd en telt zes verpleegafdelingen, een revalidatieafdeling en een ruimte voor fysiotherapie. Ergonomie en een efficiënte logistieke organisatie waren leidmotieven bij het uittekenen van de plannen. Zo wordt de loopafstand binnen de afdeling ingeperkt en zorgt een systeem van grondbuizen voor een aangename temperatuur. De kamers zijn uitgerust met vaste tilliften, gemonteerd aan het plafond. De wanden van de sanitaire cellen zijn verplaatsbaar en met domotica kunnen patiënten vlot televisie, telefoon en zonnewering bedienen. In een tweede fase wordt de leeggekomen vleugel volledig gerenoveerd met onder andere een moderne materniteitafdeling. De tweede nieuwe vleugel wordt tijdens de derde en laatste fase gebouwd. Daar krijgen medisch-technische diensten zoals een operatiekwartier, de intensieve zorgen, centrale sterilisatie, een apotheek en dialyse, onderdak. ◆ E.V.
ARTSENKRANT Dinsdag 20 maart 2012 Nr. 2228
15