Dante Magazine

najaar 2011

DANTE Magazine van de Tilburg School of Humanities

Jong

en

DYNA MISCH

5 jaar Faculteit Humanities

Van de redactie

Jong en dynamisch “Het waarnemen is in mij een even grote drift als het

manier bij een andere, meer elegante, fatsoenlijke wereld

verlangen om weer te geven. … Ik ben gedwongen met

hoorde.

scherp ingestelde zintuigen te leven, met alle conse-

Maar dat is een beeld dat onterecht is. Weinig Neder-

quenties van dien. … Ik zie hoe ik in de loop van jaren, in

landse auteurs begrepen de tijdgeest zo goed als zij.

verschillende vermommingen steeds hetzelfde verbeeld

Om dit met slechts een voorbeeld te illustreren noem ik

heb, tot schrijven gedwongen werd door altijd dezelfde

haar magnifieke, eerste autobiografische tekst: Zelfportret

behoefte aan een bevrijding. Het masker, het decor doet

als legkaart uit 1954, waarin zij reflecteert op haar eigen

niet ter zake, wat ik ook schreef, het ging over mijzelf.”

positie in de persoonlijke omgeving van gezin en huwelijk,

Hella S. Haasse, Zelfportret als legkaart.

en met die zelfanalyse – waarin ze nooit het private van anderen schendt, geen intimiteiten blootgeeft – legt zij nauwgezet haar vinger op maatschappelijke veranderingen die gaande zijn. Zij schrijft over hoe ze moeder is en moet zuigen en poetsen terwijl er tegelijk een roman in haar hoofd ontstaat. Ze beschrijft het multitasken, hoe de constructie van de tekst lijkt op het veelvormige patroon van het tapijt dat ze schoonmaakt. Ze toont hoe ratio altijd gevoed wordt door verbeelding.

Verbeelding en ratio zijn niet alleen kenmerkend voor de literaire auteur, ze zijn ook noodzakelijk voor de wetenschapper. Onderzoek doen, begint met nadenken, analyseren en voorstellen. Vaststellen wat de feiten zijn, voorstellen hoe mensen leven, hoe het een met het ander te maken heeft. Dat is verbeelding (geen inbeelding, waarmee je feiten naar je hand zet) en het heeft alles te maken met creativiteit en een betrokken zijn bij de wereld.

In dit nummer van het Dante staan we stil bij het feit dat de faculteit Humanities (bijna) vijf jaar bestaat. We kijken terug met decaan Arie de Ruijter op de afgelopen

De belangrijkste 20e eeuwse Nederlandse schrijfster Hella

jaren, en we kijken vooruit met jonge onderzoekers die

S. Haasse stierf op 29 september jl. op 93-jarige leeftijd.

schrijven over hun projecten. In die jonge geesten wordt

Interessant is hoe de media reageerden op haar dood.

de ‘spelende verbeelding’ van de oude schrijfster opnieuw

(Natuurlijk waren de stukken al lang geschreven, want we

werkelijkheid.

wisten uit een prachtig interview dat zij in de zomer aan het tijdschrift De Groene Amsterdammer had gegeven dat

Misschien moeten we overwegen, ter ere van het vijfjarige

zij zwakker werd.) De meeste In Memoriams bevatten par-

jubileum, de naam van ons gebouw te veranderen van

ticuliere leeservaringen van de critici. Ze beschrijven hoe

Dante in Haasse building. En dat niet alleen omdat geen

zij niet van haar romans maar wel van haar essays hou-

van de gebouwen op de campus heet naar een vrouw,

den, en hoe Haasse wel of niet bij ‘de grote drie’ hoorde.

maar om zo te benadrukken dat intelligentie en verbeel-

In nogal wat herdenkingen wordt Haasse beschreven

ding nodig zijn bij het ‘understanding society’ dat de

als een beschaafde dame, iemand die op een bepaalde

universiteit als haar motto koestert.

Odile Heynders Hoofdredacteur

2

Inhoud 07

08

15

19

Van de redactie 02 ‘Understanding Society’ door jonge onderzoekers van de School of Humanities 04 Veerle Draulans

Mobiele telefonie in een Zuid-Afrikaanse township 07 Fie Velghe

Vijf jaar faculteit Humanities – interview met een ‘jonge’ decaan op leeftijd 08 Ad Backus en Odile Heynders

Afscheid van de Dante Faculteit 13 Nanda Oudejans

‘Pieter Jelles Troelstra vindt dit leuk’ 14 Matje van de Camp

Alfabetisering van volwassenen in meertalig Oost-Timor 15 Danielle Boon

Een koffer op de overloop. Briefwisseling over Het land van aankomst 16 Liesbeth Hoeven en Erik Borgman

Dead man walking: de koning en de profeet 18 Miranda Vroon-van Vugt

De inspiratie van... 19 Esther Porcelijn

Dandyisme, esthetiek en politiek 20 Geertjan de Vugt

Onze domme geest 22 Herman de Regt

Tot slot... 23 3

Interview

Jinling Li

Michiel Besters

Bart Joosten

‘Understanding Society’ door jonge onderzoekers van de School of Humanities Elk lustrum betekent een moment van terugblikken. Maar het is vooral ook een moment om naar de toekomst te kijken. En wie beter dan jonge onderzoekers symboliseren die toekomst? Aan het woord zijn drie gedreven onderzoekers, die een moment vrij maakten voor een enthousiast verhaal over hun werk.

Waar komen ze vandaan, wat is hun onderzoeksfocus, hoe ervaren ze hun werk als onderzoeker? Aan het slot geven ze enkele concrete suggesties.

Bart Joosten is kersvers onderzoeker

interesse had in een promotieonder-

een zesjarige opleiding tot filosoof.

en heeft één jaar ‘Tilburg’-ervaring

zoek. Verrassende vraag, maar ik heb

Hij werkte daarna in Den Haag, heel

als student aan de universiteit en de

me met veel overtuiging kandidaat

dicht bij het politieke bedrijf, in een

faculteit. “Ik heb in Maastricht een

gesteld.” Geografisch is Tilburg niet

denktank die beoogde politici beter

opleiding gevolgd met focus op Artifi-

echt een nieuwe horizon: Bart woonde

voor te bereiden op besluitvorming

ciële Intelligentie. Ik koos daarna voor

en werkte in Den Bosch. “Maar als

over thema’s op het gebied van

de Tilburgse master Human Aspects

beroepssituatie is het wél een heel

wetenschap en technologie. “Het

of Information Technology, omdat ik

nieuwe uitdaging: tot op heden werkte

werk zelf was écht wel interessant,

op zoek was naar een iets minder

ik mee als kok in restaurants, met een

maar voor iemand met sterk weten-

technisch maar meer ‘menselijk’

voorliefde voor de Italiaanse keuken.”

schappelijke ambitie bleef het voor mij iets te ‘semi-wetenschappelijk’.

georiënteerde benadering. Mijn Til-

4

burgse masterthesisbegeleider vroeg

De Tilburg University-ervaring van

Na twee jaar stond ik weer in Tilburg,

me op een bepaald moment of ik

Michiel Besters startte in 2001, met

met ‘hangende pootjes’. Er kwam een

plaats vrij voor een promovendus

geen Chinese taal meer. Bovendien

analyse maken van non-verbale signa-

rechts-filosofie. Ik wilde die heel erg

spelen ook demografische factoren

len die mensen uitzenden, bijvoor-

graag en gelukkig kreeg ik de positie

een rol: vroeger kwamen Chinese

beeld door handgebaren of door een

uiteindelijk. Een jaar geleden startte ik

migranten vooral uit één specifieke

specifieke expressie op hun gezicht.

met mijn promotieonderzoek. Ik kreeg

Chinese regio en gingen ze hier in

Computertechnisch ontwikkelen we

de kans om zelf een onderzoeksthema

Nederland in de horeca werken. Sinds

software-instrumenten om die signa-

uit te werken.”

1980 is er meer mobiliteit: migranten

len om te zetten in coördinaten. Zo

komen uit verschillende delen van

krijg je een overzicht van de coördi-

De reishorizon van Jinling Li is iets

China en werken in diverse sectoren.

naten van een gelaat. Een wijziging

breder dan Maastricht, Den Haag of

Denk bijvoorbeeld aan kennismi-

in die vorm kan bepaalde informatie

Den Bosch… Zij studeerde en werkte

granten. Wat betekent dit alles voor

meedelen. Ze kan bijvoorbeeld een in-

op verschillende plaatsen in China

identiteitsbeleving? Het is vooral

dicatie zijn van een bepaalde emotie,

en kwam zeven jaar geleden naar Ne-

etnografisch onderzoek, waarbij de

of erop wijzen dat mensen liegen of

derland. Ze volgde een inburgerings-

brede context belangrijk is. Ik doe veel

pijn hebben.

cursus en ging daarna de uitdaging

observatiewerk, zowel in de klas van

aan van een premaster en een master

de Chinese school als in de Chinese

De slogan van Tilburg University is

Interculturele Communicatie aan de

gemeenschap buiten de schooluren.

‘Understanding Society’. Wat kan de

faculteit. “Op dat moment werd de

En ik doe veel interviews. Dat ik zelf

samenleving leren van je onderzoek?

master Interculturele Communicatie

van Chinese afkomst ben, met kennis

enkel in het Nederlands aangeboden.

van de Nederlandse taal en cultuur, is

Bart Joosten: “Er zijn allerlei praktische

Ik was toen ook de enige met een Chi-

voor dit onderzoek erg belangrijk.”

toepassingen. Dergelijke analyses

nese achtergrond in dat programma

maken het bijvoorbeeld mogelijk om

en woonde nog niet zo lang in Ne-

Michiel Besters: “Mijn focus ligt op een

na te gaan, op basis van kleine ver-

derland. Die opleiding was behoorlijk

conceptueel onderzoek naar veilig-

schillen in de gelaatsuitdrukking van

intensief: er was de grote uitdaging

heid, vanuit rechtsfilosofisch stand-

kinderen, of ze een opdracht moeilijk

van de taal én van de inhoud. Ik

punt. Ik vertrek hierbij vanuit een

of gemakkelijk vinden. In een onder-

moest ook wel wennen aan het cul-

discussie met Security-Studies, een

wijssituatie zou een leerkracht een

tuurverschil. In China is de cultuur op

subdiscipline van International Stu-

opdracht of vraag bijgevolg kunnen

het werk erg hiërarchisch. Je zal er een

dies. Ik constateer een soort tweespalt

aanpassen aan een specifieke leerling.

leidinggevende van een faculteit nooit

in hun denken over veiligheid: recent

Of je kan pijnbeleving van een patiënt

praktisch werk zien doen. Mijn onder-

politiek beleid ontwikkelt zich naar

monitoren en pijnbestrijding beter

zoek is deel van een Europees project,

rechts en de kritische analyses hierop

afstemmen. Of je kan mensen met

samen met drie andere Europese

zijn links georiënteerd. Vraag is of er

spraakproblemen helpen via een liple-

universiteiten, in Groot-Brittannië,

een alternatief ontwikkeld kan worden,

zer, waardoor ze zich beter verstaan-

Zweden en Denemarken.”

waarin die tweespalt vermeden kan

baar kunnen maken.”

worden. Ik zal me de komende tijd Waar gaat jullie onderzoek precies

vooral bezighouden met conceptana-

Jinling Li: “In dit onderzoek staan

over?

lyse en mijn discussiepartners zijn

taalgebruik en identiteit van mensen

auteurs met wie ik in gesprek ga via

die al langer in Nederland wonen cen-

Jinling Li: “Ik bestudeer meertaligheid

hun publicaties. Mijn bronnen zijn

traal. Taal en identiteit zijn kernbegrip-

en identiteit van jongeren van Chinese

dus documenten; tekstanalyse is de

pen in maatschappelijke en politieke

afkomst in Nederland. Ik richt me

kern van het filosofische ambacht.

debatten vandaag. In mijn onderzoek

specifiek op de tweede generatie.

werd bijvoorbeeld duidelijk dat in de

Uit onderzoek weten we dat Chi-

Bart Joosten: “Mijn promotieonder-

Chinese scholen veel aandacht gaat

nese mensen uit de eerste generatie

zoek ligt in het verlengde van mijn

naar traditionele Chinese waarden of

nauwelijks Nederlands spreken. Bij de

masteronderzoek. In onze onder-

verhalen. Maar de tweede generatie

tweede generatie kent één op de vijf

zoeksgroep willen we een digitale

jongeren leven in een veel bredere

5

“Wie niet met eenzaam heid om kan gaan, heeft een probleem” context. Bovendien analyseert dit EU-

drijf in Den Haag geruild voor de rust

Wat zou je willen veranderen op de

project voor elk deelnemend land de

van de academie. Die eenzaamheid is

faculteit?

vraag naar het spanningsveld taal en

noodzakelijk om te kunnen denken.

identiteit voor een specifieke migran-

Wie daar niet mee om kan gaan heeft

Michiel Besters: “Ik zou meteen een

tengroep in dat land: de Punjabi-

een probleem.”

behoorlijk espressoapparaat aan-

gemeenschap in Groot-Brittannië, in

schaffen. De koffie vind ik hier niet te

Zweden de Finse en Spaanse gemeen-

Bart Joosten: “Onzekerheid. Je ont-

drinken en een eigen apparaat op je

schappen en in Denemarken gaat het

wikkelt instrumenten maar pas na

werkkamer zetten is niet toegestaan.”

om een gemengde migrantengroep.”

heel vaak testen wordt duidelijk of die instrumenten ook goed werken.

Bart Joosten: “Ik heb voor mijn

Wat vind je de grote uitdagingen aan

Maar vaak tonen die testen vooral

onderzoek een zwaardere pc nodig.

je onderzoekswerk?

mislukking en elke mislukking is een

Ik werk nu op een pc die ik privé heb

moment van ontgoocheling. Je moet

aangekocht. Er is onvoldoende budget

De vraag krijgt een unaniem ant-

als onderzoeker voldoende sterk zijn

beschikbaar, terwijl het voor het soort

woord: de grote aantrekkingskracht

om je daar telkens over te zetten en

onderzoek wel nodig is.”

is de vrijheid. Zowel de inhoudelijke,

vooral niet af te haken.”

academische vrijheid als de organi-

Jinling Li: “Meteen een magnetron

satorische vrijheid waarin het waar

Jinling Li: “Ik herken dat element van

ter beschikking stellen van alle mede-

en wanneer werken gedeeltelijk zelf

eenzaamheid als uitdaging. Etnogra-

werkers!”

bepaald kan worden, vindt men sterke

fisch werken, observeren en interviews

troeven. Zijn er ook risico’s?

doen, staat dicht bij mensen en biedt veel afwisseling. Maar analyse en

Veerle Draulans

Michiel Besters: “De rust en een-

schrijfwerk betekent stilzitten, in je

Universitair docent bij het Department

zaamheid. Ik heb als wetenschapper

eentje werken. Gelukkig werk ik in

of Culture Studies van de Tilburg School

concentratie en focus nodig. Ik heb

teamverband aan dit project.”

of Humanities

bewust de drukte van het politieke be-

Hanneke van der Meide

Stefan Wintein

Lisanne van Weelden

Wat maken patiënten van tach-

Een nieuwe benadering van

Hoe leggen mensen metafo-

tig jaar allemaal mee gedurende

waarheid en haar onontkoombare

rische relaties tussen visuele

hun verblijf in het ziekenhuis en

paradoxen (‘deze zin is niet waar’)

objecten en gaat dat makkelijker

hoe ervaren ze dit?

door het formaliseren van condi-

als de objecten dezelfde visuele

ties op beweren en ontkennen.

eigenschappen hebben, bijvoorbeeld dezelfde vorm?

6

De jonge onderzoeker Mobiele telefonie in De jonge onderzoeker

een Zuid-Afrikaanse township Communicatie, contact en geletterdheid in de periferie van de samenleving Hoewel mobieltjes pas verspreid wer-

in de buitenwijken van Kaapstad,

den onder het grote publiek vanaf de

Zuid-Afrika. Gedurende verschillende

jaren ’90, is het voor velen vandaag

etnografische veldwerkonderzoeken

de dag ondenkbaar nog door het

ter plaatse wil ik een zicht krijgen op

leven te gaan zonder deze persoonlij-

het gsm-gebruik van vrouwen van

ke communicatietechnologie op zak.

middelbare leeftijd die, mede door

Ook in vele ontwikkelingslanden is de

hun woonplaats en afkomst, op alle

mobiele telefonie de laatste jaren aan

vlak (economisch, sociaal, fysisch, ...)

een enorme opmars bezig. Eind 2010

gemarginaliseerd zijn. Wat verander-

had gemiddeld 73% van de mensen

de er in het leven van deze vrouwen

in ontwikkelingslanden een mobieltje.

sinds ze een eigen mobieltje hebben?

In Zuid-Afrika overschreden de sprei-

Waar gebruiken ze hun gsm voorna-

dingsstatistieken in 2010 de grens

melijk voor? Versterkten ze hiermee

– verricht. In dit onderzoek wordt dan

van 100%. Voor de komst van mo-

hun sociale netwerken met familie

ook gekeken naar de mogelijkheden

biele telefonie was de toegang tot te-

en vrienden die vaak ver weg wonen

die mobiele telefonie en het gebruik

lecommunicatietechnologie voor vele

en breidden ze hun netwerken uit?

van sms’en creëert op vlak van gelet-

mensen in het zuiden heel beperkt.

Voelen ze zich veiliger? Zelfstandiger?

terdheid en hoe de verwerving in zijn

Door de dure installatie- en gebruiks-

Minder afgesloten van de buitenwe-

werk gaat.

kosten en slechte infrastructuur zijn

reld? Creëert het hebben van een gsm

Voor dit onderzoek wordt samen-

vaste telefoonlijnen, computers en

meer kansen op de arbeidsmarkt en

gewerkt met een SANPAD onder-

internet in ontwikkelingslanden niet

bij het zoeken naar een job?

zoeksteam aan de Universiteit van

echt wijdverspreid onder de arme be-

Naast deze meer algemene vragen

Kaapstad (UCT) en de Westkaap

volking. De uitvinding van mobieltjes

wordt er voornamelijk gekeken naar

(UWC).

(goedkoop, pre-pay systeem mogelijk

de vele manieren waarop mobiele

en geen installatiekosten) heeft er-

telefonie een platform kan bieden

voor gezorgd dat ook mensen aan de

voor de verwerving van geletterdheid-

onderkant van de inkomenspiramide

vaardigheden. Vele oudere bewoners

2de jaars PhD

deel kunnen uitmaken van de wereld

van verarmde townships genoten

• Titel project Mobile literacies

van de telecommunicatie, dit voor de

weinig formele scholing en lezen en

eerste keer in de geschiedenis.

schrijven weinig in hun dagdagelijkse

Mijn onderzoek richt zijn lens op

leven. Het schrijven en lezen van

gsm-gebruik in de stedelijke town-

tekstberichten op hun mobieltje is

ships (verarmde woonwijken voor

een van de weinige geletterdheid-

een grotendeels gekleurde bevolking)

praktijken die men – soms dagelijks

Fie Velghe

in South Africa • Onderzoeksgroep Transformations in the Public Sphere • Promotores Jan Blommaert en Sjaak Kroon

7

Interview

Arie de Ruijter - Vijf jaar Faculteit Humanities

Interview met een ‘jonge’ decaan op leeftijd Uit de Visienota: “aan de vooravond van het eerste lustrum wordt met tevredenheid terug gekeken … op de pioniersfase (2007 tot en met 2010) van de faculteit”. Odile Heynders en Ad Backus in gesprek met decaan Arie de Ruijter over de toekomst van de faculteit, de rol van geesteswetenschappen in de maatschappij en over zijn opvolging.

Wat zijn de sterke en zwakke punten

iets over de worteling van disciplines

Heb je het idee dat dat meer uitgedragen

van de faculteit?

in een cultuur. Wij zijn op ons terrein

moet worden?

Het eerste sterke punt betreft de

gewoon goed.

We hebben soms last van een ‘Calime-

prestaties die we neerzetten. Kijk

Het tweede sterke punt is dat de initi-

ro’-effect. We hebben het idee dat we

naar de onderzoeksoutput, kijk naar

ële weerstanden tegen de faculteit

ten opzichte van Rechten en Economie

de studentevaluaties, kijk naar de

in belangrijke mate zijn weggeëbd.

klein zijn en dat we niet bepalend

groei in studentaantallen, kijk naar

Blijkbaar hebben we met elkaar een

zijn voor het profiel van Tilburg. Dat

de gezonde bedrijfsvoering. We

modus vivendi gevonden. Geleide-

kan betekenen dat we in tijden van

krijgen heel goede studentevaluaties

lijk aan krijgen we de hoop en het

schaarste moeten inleveren, zo voelt

zoals blijkt uit de Keuzegids Hoger

vertrouwen dat we iets voor elkaar

men dat.

Onderwijs. In de Time’s Higher Edu-

kunnen betekenen, in het formuleren

Maar dat gevoel is nergens op geba-

cation Ranking scoren we heel goed.

en uitwerken van ideeën. Ik vind dat

seerd. Als je kijkt naar het rapport van

Op alle onderdelen bij elkaar horen

er meer en meer interdepartementaal

de Commissie Duurzame Geesteswe-

we tot de top vijftig geestesweten-

wordt gedacht. Mensen gaan hun

tenschappen (Cohen/ Van Oostrom

schappelijke faculteiten in de wereld.

verworven kapitaal niet zo maar op-

e.a.) zie je dat wij daarin echt heel

Het interessante van die ranking is

geven, maar zijn steeds meer bereid

goed scoren. We hebben een afwijkend

dat blijkt dat het merendeel van de

met elkaar samen te werken. De sfeer

profiel ten opzichte van alle andere

faculteiten Humanities in Europa

is goed. Er is wederzijdse acceptatie

faculteiten, we zuchten niet onder het

zit. Alleen Humanities worden niet

en zelfs appreciatie.

juk van het verleden. Er zijn niet al te

gedomineerd door de VS. Dat zegt

8

veel gevestigde tradities en belangen.

De Tilburg School of Humanities (voorheen: Faculteit Geesteswetenschappen) is tot stand gekomen door een fusie van de Faculteiten Communicatie en Cultuur, Theologie en Religiewetenschappen, en Wijsbegeerte. Er werken 250 mensen, onder wie ruim 30 hoogleraren. De faculteit biedt vijf bacheloropleidingen, vijf masteropleidingen, drie researchmasteropleidingen en drie educatieve masteropleidingen aan.Jaarlijks starten ongeveer 275 studenten aan een bacheloropleiding of een premaster/masteropleiding. In totaal heeft de faculteit 1300 studenten. Er zijn drie departementen: Communicatieen Informatiewetenschappen, Cultuurwetenschappen en Filosofie. Onlangs werd de Visienota van de faculteit gepubliceerd waarin nieuwe initiatieven en ambities worden aangekondigd.

Bij de andere geesteswetenschap-

In Tilburg hebben wij een duidelijke

Een punt van zorg is dan wellicht wel

pelijke faculteiten zie je veel kleine

interfacultaire positie, wij zijn de

dat de cultuurkant in het voortgezet

talen en differentiatie. In het plan

faculteit met de meeste aandacht voor

onderwijs zo impopulair is. Weinig

Duurzame Geesteswetenschappen is

academische vorming. Wij hebben het

slimme scholieren gaan met overtuiging

een geweldige saneringsslag gemaakt

LAS-curriculum onder onze hoede,

voor ‘de alfakant’. Hebben wij daar iets

naar bredere labels en profilering.

wij hebben een aanbod gedaan met

over te zeggen?

Wij zijn een duidelijk meer dynami-

betrekking tot Europamodules.

Wat je ziet is dat er relatief weinig aandacht en waardering is voor cul-

sche, multidisciplinaire, empirische faculteit. We hebben een heldere

De keuze voor ‘Understanding Society’

tuur. Dat zegt iets over de dominante

thematische invalshoek gekozen

als label van de universiteit is toch

waarden in de samenleving. Die

door te zeggen dat we een faculteit

eigenlijk een godsgeschenk voor ons,

wordt beheerst door een instrumen-

van de 21e eeuw zijn die rekenschap

omdat wij heel weinig moeite hoeven te

tele rationaliteit. Alles wordt in econo-

aflegt van de digitalisering van de

doen om dat op ons onderwijs en onder-

mische termen gevat. Je kunt zien

wereld. Toenemende invloed van de

zoek van toepassing te laten zijn.

waar dat toe leidt. Men beseft niet

informatietechnologie werkt door in

‘Understanding Society’ kan inder-

hoe belangrijk het vermogen is om

allerlei sociale verbanden en de visies

daad niet zonder ‘understanding cul-

dingen in een breder verband te zien.

die we daarop hebben. E-humanties

ture’ in de brede zin van het woord.

De samenhangen te zien en te zien

is een goede parapluformule om de

Cultuur is language written large.

hoe normativiteit een historische ver-

verscheidenheid in de faculteit onder

Het begrijpen van de gemeenschap

ankering heeft. Het is een geweldige

een wat breder label te plaatsen

impliceert het begrijpen van cultuur,

verarming en vertekening om alles

waardoor we toch een eigen gezicht

het zijn twee zijden van dezelfde

alleen vanuit rationeel instrumentaal

hebben. Als dat dan maar niet bete-

medaille. Het gaat om instellingen en

perspectief te beschouwen.

kent dat allerlei interessante ideeën

voorstellingen. Dat is een geweldige

gevoegd moeten worden in dat ene

kans voor onze faculteit. Dat zie je

Is dat iets dat we vanuit de universiteit

dominante perspectief. We moeten

ook aan de aanwas van studenten.

meer zouden moeten aanpakken?

inspelen op wat het hart van de men-

10% groei voor de universiteit, voor

We doen het valorisatieproject, om zo

sen heeft. Als decaan moet je het een

onze faculteit: 70%. We zijn erin

verantwoording af te leggen en ken-

beetje sturen en je aanstellingsbeleid

geslaagd opleidingen meer op elkaar

nis naar buiten te brengen. We willen

erop aanpassen.

te betrekken.

zo de middelen die de burger ter

9

“maatschappelijke dienstbaarheid ligt hierin:

dat je een luis in de pels bent van al die populisten die op

heel complexe vragen

eenduidige antwoorden weten te geven” beschikking stelt op de een of andere

relativist’. Je kunt dingen vaak hele-

manier teruggeven. Een bijdrage leve-

maal niet eenduidig definiëren. Er is

ren aan wat zo mooi genoemd wordt

altijd wel een kloof tussen je conclusie

de ‘zindelijkheid van het maatschap-

en de data. Dat wil niet zeggen dat al-

pelijk debat’. Dat betekent dat je ook

les even waardevol is of dat alles even

op dit moment met bepaalde politieke

‘waar’ gemaakt kan worden. De weten-

partijen en ideologieën laat zien hoe

schapper kan dit duidelijk maken. Hij

zij geworteld zijn in het verleden en

zet dingen niet in causaliteitsschema’s

hoe zij daar aan gerelateerd kunnen

maar in plausibiliteitscontexten.

worden. Ik vind dat essentieel. Misschien moeten we onze docenten wel

Wij hebben de taak te verdedigen dat er

meer naar middelbare scholen sturen

nuances zijn?

om ze daar tegengif te geven tegen

Absoluut. We moeten voortdurend die

de dominantie van het instrumentele

kritische kans zoeken. De maatschap-

denken.

pelijke dienstbaarheid ligt hierin: dat je een luis in de pels bent van al die

Met betrekking tot die bijdrage aan het

populisten die op heel complexe vra-

maatschappelijk debat: we zitten in een

gen eenduidige antwoorden weten te

fase waarin men ongenuanceerde dingen

geven. Daar moet ik van gruwen. Men

roept. De nuance is verdacht. De twijfel

heeft nog nooit een vraag leren stel-

mag niet getoond.

len, maar het antwoord kan men ge-

De enige grondslag voor wetenschap

ven. Het is een houding die men juist

is twijfel. Twijfel leidt tot meervoudig

in tijden van onzekerheid verkiest. De

kijken, meervoudig oordelen. Tot een

paradox is dat waar onzekerheid groeit

zekere mate van relativering. En dat

en problemen toenemen, de behoefte

betekent niet zonder meer beschei-

aan sterke leiders met eenvoudige

denheid. We moeten laten zien dat we

antwoorden ook groeit. En daar moe-

in het debat een standpunt kunnen

ten wij ons teweer tegen stellen. Dus

innemen. Ik zeg altijd van mezelf,

brengen we altijd een onwelgevallige

in verband met het vraagstuk van

boodschap. Des te beter.

multiculturaliteit: ‘ik ben een relatieve

10

Ik zie wrijving hier tussen het hele

tijd aan het begeleiden van promo-

grond. Ik lees graag Prediker: “Wees

media- en valorisatiegebeuren, het feit

vendi dan aan besturen. Ik werk met

niet al te rechtvaardig, wees niet al

dat we als wetenschappers voortdurend

inhoudelijk bevlogen mensen. We zijn

te wijs, want waarom zoudt u uzelf

gepusht worden ons te richten op kran-

complementair in dit team.

in verwarring brengen.” Dat leidt tot

ten en televisie, waarin we als experts

een zekere mate van bescheidenheid.

moeten optreden, en deze primair

Over bestuursstijl gesproken. Er wordt

Maar de mensen vonden die beschei-

intellectuele houding van de twijfel en

veel vernieuwd in deze faculteit. Soms

denheid en somberheid niet goed, en

nuances opzoeken.

niet een beetje teveel?

dat was geweldig.

Wij moeten het meer zoeken in de rol

Daar heb ik het vaak over met Lex

van mediator dan in de expertrol. Je

Oostrom, de directeur. Enerzijds zegt

Een aantal persoonlijke vragen tot slot.

kunt je expertpositie het beste laten

dat iets over ons ambitieniveau en

Wat heeft het decanaat jou opgeleverd?

zien door te mediëren tussen partijen.

bevlogenheid. Wij zijn de faculteit

Het heeft me gesterkt in de opvatting

Door niet het debat te kiezen maar de

met verreweg de meeste onderwijsin-

dat ik mag sturen door niet te sturen.

dialoog, de discussie. De dialoog bete-

novaties. We zijn ook een faculteit

Het heeft me opgeleverd dat ik me

kent: ook de argumenten van de ander

die echt probeert met nieuwe dingen

thuis voel, niet opgejaagd. Het geeft

tot z’n recht te laten komen. Proberen

in het onderzoek te komen. Dat

me de mogelijkheid met een gerust

te verbinden.

vind ik fantastisch, maar soms is er

hart weg te gaan. Ik kan met opgehe-

misschien zoveel beweging dat je de

ven hoofd hier weg gaan, omdat ik

In de beleidsnota staat dat we ‘kritisch

greep kunt verliezen. Gelukkig zijn

het idee heb dat ik gewaardeerd word.

en stellig’ moeten zijn. Past dat hier

het de professionals die het doen. Ik

Dit is de eerste faculteit (mijn vierde

wel?

ben er een warm aanhanger van de

decanaat) waar ik niet constant het

Met stellig bedoelen we vastberaden.

stelling dat je professionals hun gang

gevoel heb dat ik strijd moet leveren.

Staan voor wat je uitspreekt. Niet als

moet laten gaan. Vooral condities

Ik hoef niet strategisch te commu-

een weerhaan met alle winden mee

faciliteren en zo nu en dan bijsturen.

niceren hier en geen driedubbele

waaien. Je erkent de meervoudigheid

Maar het verder aan hen overlaten.

agenda te hebben.

van de werkelijkheid en je rol als me-

De sfeer is goed. Er is geen angst

diator en die vervul je vanuit de stel-

voor elkaar.

ligheid dat juist dat precies je functie

Wie waren je ‘leermeesters’?

Ik ben nu een aanhanger van Pierre

is. En dus gaat het om het vermijden

Een nadeel van al die veranderingen is

Bourdieu, vooral van zijn prachtige

van opportunisme.

soms wel het gebrek aan transparantie.

pleidooi voor de toegevoegde waarde

Ik vind dit een prachtige faculteit.

Wie weet nog in welk onderwijsvernieu-

van diversiteit. Het idee dat de

En ik heb verschillende faculteiten

wingsdocument we precies zitten?

samenleving is gebaseerd op verschil.

mogen besturen. Dan ben je altijd

Ja, dat is een groot probleem. We

Anthony Giddens vind ik ook heel

een beetje de partizaan, je wordt

worden voortdurend ingehaald door

interessant, met zijn structuratiethe-

altijd gezien als bevooroordeeld. Wat

onze eigen beweging. Het gevaar is

orie waarin systeem en actor als twee

vinden die andere faculteiten nou

dat mensen niet meer weten waar we

zijden van dezelfde medaille worden

van onze faculteit. Vinden ze ons

voor staan. Daarom hebben we de

benaderd. En in de antropologie

een parel in hun kroon? Daar ben ik

Visienota gemaakt. Wat ik zelf goed

blijf ik Clifford Geertz koesteren en

niet van overtuigd. Waarom zeggen

vond was dat we, toen we de gesprek-

natuurlijk Levi-Strauss op wie ik ben

anderen niet dat ze hier een prachtige

ken over de conceptnota begonnen,

gepromoveerd. De inspiratie voor het

faculteit Humanities hebben? Op dat

merkten dat de toon van het stuk te

decanaat haal ik uit mijn vak.

punt moeten we stelliger reageren en

somber was. Mensen herkenden zich

onszelf laten zien en horen.

niet in die somberheid. Dat vond ik

Wat verwacht je van een opvolger?

fantastisch.

Moet z/hij de pionnen anders gaan zet-

De passage over Cultuur in de Visienota

ten of in jouw lijn voortgaan? Wat is het

is sterk en inspirerend. Mogen we dat

Was dat strategie om zo terughoudend

beste voor een organisatie?

op jouw conto schrijven?

in te zetten?

Je moet die vraag niet aan mij stellen,

Al het goede komt van mijn vice-

Nee, dat had meer met mijzelf te ma-

maar aan de relevante anderen in de

decanen en directeur. Ik heb een

ken. Ik ben van ‘het glas is halfleeg’,

faculteit. Het is jullie toekomst, ik ben

fantastisch team. Ik besteed meer

dat is mijn calvinistische achter-

vijfenzestig. En ik heb mijn carrière

11

gehad en vind het heerlijk om nog

Het is een religieus beeld.

promovendi te begeleiden omdat ik

Ik kom uit een calvinistisch grens-

daar veel van leer. Ik ben de oudste

gebied in de Noordwest hoek van

van de faculteit maar hoop altijd jong

Brabant: Werkendam. Daar ben ik

te blijven. Ik wil nieuwsgierig blijven.

geboren, heb ik mijn jeugd doorge-

Ik zou de faculteit wel een decaan

bracht. Wij moesten ons afzetten tegen

toewensen die de menselijke maat

de Rooms-katholieke dominantie om

als uitgangspunt neemt. Iemand

ons heen. Ik was altijd jaloers op de

die dient en deugt. Mijn metafoor is

katholieken, omdat zij konden gaan

die van een herder: hij hoeft niets te

biechten. Zij konden van alle zonden

doen, alleen als de schapen het ravijn

vrij zijn. Wij gingen eronder gebukt.

in dreigen te lopen, dan schakelt

Dat model van die herder komt daar

hij de honden in. Dat zijn de vice-

vandaan.

decanen, de directeur en adjunct-di-

Odile Heynders en Ad Backus in gesprek met decaan Arie de Ruijter

recteur, de departementsvoorzitters.

Ad Backus

Ik blijf geloven in het zelfsturend,

Hoogleraar Lingu誰stiek en Sociolingu誰stiek

zelforganiserend en zelfsanerend

bij het Department of Culture Studies van

vermogen van de professional (in

de Tilburg School of Humanities

de metafoor overigens ten onrechte

Odile Heynders

dan eens wolven in schaapskleren,

Hoogleraar Vergelijkende Literatuurwe-

maar dat maakt zelfs het indirect

tenschap bij het Department of Culture

besturen natuurlijk ook weer span-

Studies van de Tilburg School of Huma-

nend).

nities

Jeroen Janssens

Jorrig Vogels

Marieke Hoetjes

Computertechnieken onderzoeken en

In hoeverre wordt de keuze van

Hoe leggen mensen metafo-

ontwikkelen waarmee we afwijkende

een taalgebruiker voor een bepaald

rische relaties tussen visuele

patronen, oftewel anomalie谷n, zoals

verwijswoord (bijv. zij, ze, het

objecten en gaat dat makkelijker

vervalste schilderijen, creditcard

meisje) be誰nvloed door factoren die

als de objecten dezelfde visuele

fraude en piraten automatisch kun-

buiten de taal liggen, zoals visuele

eigenschappen hebben, bijvoor-

nen detecteren ter ondersteuning van

waarneming?

beeld dezelfde vorm?

de domein expert.

12

geduid als schapen; ze zijn ook meer

De jonge onderzoeker De jonge onderzoeker Ik kwam naar Tilburg om psychologie te studeren. De belofte die ‘psychologie’ voor mij inhield was na anderhalf jaar definitief opgedroogd.

Ik verwachtte te leren over ons mens-zijn. Was dorstig naar vragen als wat is wetenschap, hoe kan je iets zeker weten en leren kennen?

Zijn wij ons lichaam, en waar huist de geest? Wat zeggen we eigenlijk als we ‘ik’ zeggen? Wat betekent het een zelf te zijn, sterfelijk te zijn?

Vragen die wel aan bod kwamen in de colleges van Bas van der Kleij en Herman de Regt. Aangejaagd door hun colleges besloot ik filosofie te

Afscheid van de Dante Faculteit

gaan studeren.

Nu, jaren later, promoveer ik op

een moreel universalisme is afdoende

nieuwe hoogleraar in Amsterdam die

een proefschrift waarin het zelf

om de vraag te beantwoorden. Want

onlangs het Nederlandse vreemdelin-

centraal staat. Niet het singuliere

wie beslist of iemand echt vluchteling

genbeleid hekelde.

maar het plurale zelf, zoals het zich

is of niet? Weliswaar bestaat er een

Inmiddels heb ik het proefschrift cum

aandient in het soevereine recht van

fundamenteel recht asiel te zoeken,

laude verdedigd. Het proefschrift

een volk zichzelf te bepalen. Maar

maar dit zegt nog niets over waar asiel

werpt mij vooruit, de toekomst in. De

wat betekent het voor een collectief

gezocht kan worden. Daarbij, niemand

faculteit pleegt geen afscheid te ne-

subject om als een zelf te existe-

weet met zekerheid te zeggen wat

men van promovendi. Dat is jammer,

ren? Dit klemt des te meer zodra

asiel nu eigenlijk is ofschoon het een

want ik kijk terug op vele rijke jaren

we bedenken dat uit dit recht op

kernbegrip is in het vluchtelingenrecht.

aan de faculteit, eerst als student en

zelfbepaling het recht voortvloeit om

Mijn proefschrift draait dan ook om

later als wetenschappelijk medewerker.

vreemdelingen in- en uit te sluiten.

twee vragen: wat is asiel? En: waarom

En dit is het eigenlijke onderwerp

is asiel de zorg van een democratische

van mijn proefschrift: de internatio-

gemeenschap?

nale bescherming van vluchtelingen.

Ik heb het vraagstuk van asiel onder-

Ogenschijnlijk een eenvoudige

zocht vanuit wijsgerig perspectief én

vraag: hebben echte vluchtelingen

in een uiterst guur politiek klimaat.

recht op asiel. Internationaalrech-

Gelukkig denk ik het liefst bij slecht

telijke verplichtingen suggereren

weer. Natuurlijk hoop ik dat mijn

van wel, en bovendien weten wij

onderzoek een aanzet geeft tot een

• Onderzoeksgroep Legal Philosophy

ons verplicht aan morele universele

ander en nieuw denken over vluchte-

• Promotores Bert van Roermund en

beginselen van de mensheid. Maar

lingen. Dat het, bijvoorbeeld, onder de

noch een juridisch formalisme noch

aandacht komt van Hirsch Ballin, de

Nanda Oudejans • gepromoveerd op 28 september 2011 • Titel project Asylum. A Philosophical Inquiry into the International Protection of Refugees

Anton van Kalmthout

Sven Storms

Lisette Mol

De aanvaardbaarheid van een

Waarom bewegen we onze

niet-standaard afleidingssysteem

handen zo vaak wanneer we

voor wiskunde/logica en de be-

spreken?

wijstheoretische kracht ervan.

13

De jonge on ‘Pieter Jelles De jonge onderzoeker

Troelstra vindt dit leuk.’

Sociale netwerk sites zoals Hyves,

genaamd named entity recognition kun-

matie toe over de semantische aard van

Facebook en, meer recent, Google+ ge-

nen we met grote precisie automatisch

de gebruikte woorden, de syntactische

ven ons de mogelijkheid om expliciet

namen van personen, organisaties en

structuur van de tekst en de verwant-

te laten zien waar wij onszelf plaatsen

plaatsen herkennen in teksten. Wat

schap van de personen op basis van

binnen de wereld. Iedereen met een

rest is het bepalen van de aard van de

andere bronnen.

profiel kan kiezen met welke personen

connectie: was de genoemde persoon

Na het trainen op de voorgeclassifi-

hij of zij zich wil verbinden, specifieke

een mede- of tegenstander van de

ceerde fragmenten is het systeem in

interesses aangeven, groepen zoeken

hoofdpersoon?

staat om de resterende relaties uit de

die daarbij aansluiten en met hen

Allereerst laten we twee mensen voor

biografieën te extraheren, op basis

communiceren. Alle handelingen die

ongeveer 500 fragmenten, waarin een

waarvan het historische netwerk kan

we online verrichten vormen een ge-

persoon genoemd wordt, aangeven

worden gereconstrueerd. Door bij te

structureerde weerspiegeling van onze

of zij denken dat de beschreven

houden hoe de relaties veranderen door

huidige samenleving op grote schaal.

relatie meer positief, of meer negatief

de tijd heen, wordt het mogelijk om

Het principe van een sociaal netwerk

is. Deze beoordeelde fragmenten

belangrijke historische gebeurtenissen

voor het uitwisselen van ideeën is

worden gebruikt om een computer te

op te sporen, zoals het ontstaan van een

natuurlijk niet nieuw. Ook in vroegere

leren onderscheid te maken tussen

organisatie of de verspreiding van een

tijden gingen mensen connecties aan

positieve en negatieve relaties. Het

gedachtegoed.

met gelijkgestemden en vormden zo

systeem doet dit door te zoeken naar

organisaties en clubs. Helaas zijn de

patronen en structuren die alleen in

connecties tussen historische figuren

de positieve of in de negatieve klasse

vaak alleen impliciet beschreven in

voorkomen. Vanwege de grote variatie

2de jaars PhD

veelal secundaire bronnen, wat het

in taal op zich is dit geen gemakkelijke

• Titel project Historical Timeline

moeilijk maakt voor historici om

taak. We geven het systeem daarom

iemands netwerk te reconstrueren. Een

extra, meer algemene, informatie over

• Onderzoeksgroep Creative Computing

voorbeeld hiervan is iemands biogra-

ieder fragment om de classificatie te

• Promotores Antal van den Bosch

fie. Een biografie kan gezien worden

vergemakkelijken. Zo voegen we infor-

Matje van de Camp

Mining and Extraction

als een chronologische samenvatting van de belangrijkste gebeurtenissen uit iemands leven. Door hierin te zoeken naar namen van andere mensen en organisaties wordt het mogelijk dit so-

Constantijn Kaland

Doug Mastin

ciale netwerk te reconstrueren. Om dit

Waarom worden intonatiepatro-

How different types of joint

handmatig voor één persoon te doen

nen gebruikt; vanwege de spreker

engagement interactions cor-

is al een hele klus, laat staan voor een

of de luisteraar?

relate with children’s language

hele groep mensen uit een bepaalde

acquisition in Mozambique and

periode. Met behulp van een techniek

the Netherlands, with additional focus on group-size effects.

14

nderzoeker De jonge onderzoeker

Mijn onderzoek gaat over volwassenen die leren lezen en schrijven.

Ik ben geïnteresseerd in hoe zij dat doen: hoe ze letters en woorden leren herkennen en leren opschrijven, hoe ze les krijgen daarin, in welke taal, welke methodes en materialen daarbij gebruikt worden. Ik wil ook graag weten hoe die volwassenen vervolgens hun lees- en schrijfvaardigheid inzetten in hun dagelijks leven en in welke zin hun leven daardoor verandert.

Veel onderzoek naar leren lezen en schrijven wordt gedaan met kinderen. Maar volwassenen leren anders en hebben andere voorkennis. Het is dus een interessante groep om apart naar te kijken. Onderzoek naar hoe volwassenen leren lezen en schrijven gebeurt meestal in westerse landen met immigranten. Toch leren ook veel mensen lezen en schrijven in hun eigen land. Denk bijvoorbeeld

Alfabetisering van volwassenen in

meertalig

Oost Timor naast spreken veel Oost-Timorezen

Tetum, de ‘lingua franca’ van het land.

Tetum en Portugees zijn de officiële talen van Oost-Timor, en verder worden Indonesisch en Engels veel gebruikt.

De vraag is in welke taal mensen nu

het best kunnen leren lezen en schrijven. Uit de praktijk blijkt dat Tetum

daarvoor het meest gebruikt wordt,

lezen en schrijven door volwassenen

alfabetiseringsprogramma’s worden

maar dat veel communicatie in de les-

en over het alfabetiseringsonderwijs

opgezet voor mensen die vroeger

sen plaatsvindt in de lokale talen.

voor die groep. Praktisch, omdat de

nooit naar school zijn geweest.

Het onderzoek naar volwassenenal-

resultaten en aanbevelingen straks

Mijn onderzoek speelt zich af in zo’n

fabetisering in Oost-Timor loopt van

gebruikt worden om de volwassenen-

ontwikkelingsland: Oost-Timor, één

4/2009 tot 4/2014 en wordt gefinan-

alfabetisering in Oost-Timor te helpen

van de armste landen in Zuidoost-

cierd door NWO-WOTRO. Naast de

verbeteren, bijvoorbeeld met nieuwe

Azië. Het was een Portugese kolonie

hierboven beschreven studie omvat

lesmaterialen en richtlijnen voor

tot 1974, werd vervolgens tot 1999

het nog twee andere studies: naar de

docententrainingen.

wreed bezet door Indonesië, verwierf

geschiedenis van volwassenenalfa-

uiteindelijk onafhankelijkheid in

betisering in Oost-Timor en naar de

2002, maar kampte ook daarna nog

positie van lokale talen in het alfabeti-

met verschillende crises.

seringsonderwijs aldaar, beide uitge-

3de jaars PhD

Oost-Timor heeft een bevolking van

voerd door Oost-Timorese collega’s

• Titel project Adult literacy acquisition

ruim één miljoen. Bijna de helft van

(een postdoc en een promovendus).

de volwassenen (15 jaar en ouder)

Het onderzoek is op twee manieren

is er analfabeet. Bijna iedereen is er

nuttig. Wetenschappelijk, omdat de

meertalig: hun eerste taal is vaak een

bevindingen bijdragen aan internatio-

• Promotor Sjaak Kroon

van de lokale gesproken talen, daar-

nale kennisontwikkeling over het leren

• Begeleider Jeanne Kurvers

aan ontwikkelingslanden waar

Danielle Boon

and use in multilingual Timor-Leste • Onderzoeksgroep Language & Globalisation

15

Briefwisseli Briefwisseling

“Landgenoten in den vreemde, maar toch ook vreemden in eigen land. Dat is de onzekerheid waar het hier over zal gaan”, aldus Paul Scheffer in zijn boek Het land van aankomst.

Voor Liesbeth Hoeven en haar promotor Erik Borgman is de benoeming van Paul Scheffer als hoogleraar Europese Studies aan de School of Humanities aanleiding een briefwisseling te voeren over zijn boek dat zoveel stof heeft doen opwaaien.

Beste Erik,

Een koffer

Ram Katzir, Bagage, 2010 monument ter herdenking voor de vervolgde en vermoorde Joodse stadgenoten, Leiden

Een paar dagen voordat ik op vakan-

16

tie ga, staat er een open, lege koffer

gens werkelijk thuis te zijn; zij voelen

dat het goede leven zich juist reali-

in de gang. Het inpakken gebeurt

zich als vreemden in eigen land –

seert in de strijd die we erom voeren,

alles behalve gestructureerd. Wat ik

inderdaad, een quote van Paul Schef-

dan zijn we van God los. Strijd impli-

op de plaats van bestemming niet

fer. In het land van aankomst blijkt

ceert verlies. Immigratie is – denk ik

kan missen, hoeft niet op een bagage

er weinig ruimte voor dat wat hen

– kortom niet zozeer een geschiede-

checklist. Dit alles onder het ietwat

herinnert aan thuis. Hun koffer vult

nis van vervreemding zoals Scheffer

filosofische motto: dat wat ik ten

zich met nieuwe bagage, die zij in het

suggereert, maar een geschiedenis

diepste niet wil verliezen, herinnert

land van herkomst onmogelijk plaats

van ontheemding.

zichzelf. Maargoed, mijn koffer staart

kunnen geven. Thuiskomen is waar

Afwezigheid en gemis horen daarbij.

me dus verwachtingsvol aan. Ieder

ook onmogelijk, met “een koffer op

Het koesteren van dat wat achter-

voorwerp dat er gaandeweg welover-

de overloop”. Scheffer benoemt het

gelaten en verloren is als onderdeel

wogen of pardoes in belandt, doet

verlies van de vertrouwde samenle-

van onze culturele herinnering

me geloven dat het realiseren van

ving, als een ervaring die de nieuwko-

eveneens – misschien doet dit het

een goede tijd elders, in mijn handen

mers delen met de ingezetenen. Zijn

belang om op een bepaalde plaats te

ligt. En daarmee bedoel ik niet dat

vraag is vervolgens hoe voorbij deze

zijn vervagen? Of vervalsen we dan

het inpakken van een zonnebril, het

ervaring te reiken.

de werkelijkheid, waarvoor Scheffer

verlangen naar mooi weer inlost. Die

“Vervreemding verzoent.” Hoe denk

ons waarschuwt: niet zelden neemt

andere wereld lonkt, zolang zij on-

jij over deze boodschap die door-

de ervaring dat iets verloren gaat de

vervuld blijft. Als ik op de dag van ver-

klinkt in de zoektocht van Scheffer

gestalte aan van heimwee naar een

trek mijn koffer sluit, overheerst het

naar het nieuwe ‘wij’ in de multicultu-

te mooi voorgesteld verleden? Dat

gelukzalige gevoel dat iedere dag die

rele samenleving? Een aantal van zijn

gevoel overvalt me vaak bij thuis-

volgt, me dichter bij mijn thuiskomst

critici doen zijn stellingname af als

komst…

brengt. There’s No Place Like Home.

een utopisch ideaal. Maar ja, als we

Migranten hebben de ervaring ner-

collectief niet meer kunnen geloven

Groet, Liesbeth

ing

op de overloop Beste Liesbeth,

Paul Scheffer (1954) is met ingang van 1 september

Ontheemding is mij niet vreemd. Voor

ik graag naar de kerk, omdat temid-

Tilburg School of Humanities.

mij is de geesteswetenschap een ma-

den van het vreemde de liturgie mij

In 2000 opende Paul Scheffer een breed maatschappe-

nier om thuis te zijn in het niet thuis

vertrouwd is, en ik er met de plaatselijke

lijk debat over immigratie en integratie met zijn essay

zijn. Ik heb natuurlijk – godzijdank

bevolking een ruimte kan delen waar

Het multiculturele drama. Scheffer verrichte in de jaren

– een huis, en zelfs een flink huis,

zij op vergelijkbare manier thuis zijn

die volgden onderzoek naar de oorzaken en effecten

maar wonen blijft provisorisch. Jaren

als ik. Juist omdat we contact proberen

van deze processen op mens en samenleving. Zijn

geleden las ik in een interview met

te maken met God, die zich aan onze

bevindingen presenteert hij in Het land van aankomst

Danilo Kisˇ (1935-1989), een schrijver

greep onttrekt, maar die ons draagt in

(Amsterdam: De Bezige Bij 2007), inmiddels vertaald

uit voormalig Joegoslavië, een beschrij-

onze ontheemding.

als Immigrant Nations (Cambridge: Polity Press 2011).

ving van zijn werkkamer. Nauwelijks

Ik las Paul Scheffers Land van aankomst

Wat speelt zich af onder de oppervlakte van de multi-

meubels, overal papieren en als werk-

toen het uitkwam. Paul – die ik nog ken

culturele samenleving in Nederland, maar ook elders in

tafel twee schragen met daarop een

uit de tijd dat we beide in Nijmegen

Europa en in Amerika? Het boek is ontvangen als een

plank die doorbuigt onder het gewicht

studeerden, al weet ik niet of hij zich

uitdagend pleidooi om de wereldwijde impasse rond

van de boeken. Zo ziet mijn kamer er

dat nog herinnert; we ontmoetten elkaar

het migratievraagstuk te doorgronden en uiteindelijk te

niet uit, maar zo ervaar ik mijn leven

de laatste jaren weer af en toe – houdt

overwinnen. Zonder confrontatie met de conflictueuze

vaak wel: om te doorgronden wie en

volgens mij veel te sterk vast aan de

werkelijkheid, boeken we geen vooruitgang, zo stelt

waar ik ben, moet er nog veel gelezen

gedachte dat we in een gemondiali-

Scheffer. Iedere controverse of conversatie over zijn

en gedacht worden! Zoals je weet ben

seerde wereld thuis kunnen blijven en

boek, draagt daaraan bij.

ik als ‘leek’ dominicaan, lid dus van

dat de overheid daarvoor kan zorgen.

een religieuze orde die rondzwerven –

Maar niets of niemand controleert onze

deftiger: ‘itinerantie’ – als missie heeft.

situatie. Grote groepen mensen zijn op

Ik zwerf niet letterlijk, maar geestelijk

drift, migranten komen ongecontroleerd

Liesbeth Hoeven

sta ik naar mijn gevoel soms dicht bij

en onstuitbaar onze grenzen over en

Promovendus bij het Department of

de Mensenzoon, die geen steen had

dat verandert ons leven. Alleen als we

Culture Studies van de Tilburg School of

om zijn hoofd op te leggen.

ons met het onbekende confronteren

Humanities

Cultuur laat zich dus volgens mij niet

en het verontrustende toelaten, kunnen

verzamelen in een koffer. Cultuur

wij samenwonen in het besef allemaal

Erik Borgman

bevat de betekenis waarvan we leven

vreemdelingen te zijn en het multicultu-

Hoogleraar ‘Theologie van de religie, in

niet, maar maakt de onoverzichte-

rele drama voorbij komen.

het bijzonder het christendom’ aan het

lijke wereld bewoonbaar. Als ik in het

Ik verheug mij, kortom, op discussie

Department of Culture Studies van de

buitenland verblijf, lees ik nauwelijks

met Paul.

Tilburg School of Humanities

2011 benoemd tot hoogleraar Europese studies bij de

meegenomen boeken. Ik lees boeken van de plaats waar ik ben. Wel ga

Groet, Erik

Suleman Shahid

Klaartje Klaver

Harm Buisman

My PhD project investigates the

Door dicht bij de ervaringen van

De ontwikkeling van computer

role of emotions (emotional ex-

patiënten en zorgverleners te

algoritmes voor de analyse en ex-

pressions) during human-compu-

komen meer grip krijgen op een

tractie van sociale indicatoren uit

ter interaction in cross-cultural set-

moeilijk grijpbaar maar ingrij-

spraak, zoals de emoties van een

tings for making this interaction

pend element van (ziekenhuis)

spreker of sociale verhoudingen

natural and culturally adaptable.

zorg: AANDACHT.

tussen gesprekspartners.

17

De jonge onderzoeker De jonge onderzoeker

Dead man walking: de koning en zijn dode profeet verschijnt de profeet, om de koning

brokjes kennis waarin de culturele

dezelfde boodschap te geven als tij-

en politieke werkelijkheid in taal

dens diens leven. Als de koning hoort

zijn gegoten. Een voorbeeld van een

dat hij en zijn zonen de volgende dag

conceptuele blend in deze tekst is de

zullen sterven, valt hij gebroken neer.

communicatie tussen koning Saul en

Het is duidelijk, dit verhaal is bijzon-

de overleden profeet. Communicatie

der dramatisch.

vindt normaal gesproken plaats tus-

Wat ik als Bijbelwetenschapper graag

sen twee levenden, maar nu met een

wil weten, is op welke manier dit dra-

dode profeet.

ma in taal, in het bijzonder in tekst, is

Bijbelteksten zijn de basis van de

gegoten. Ik maak in mijn onderzoek

theologie. Waar de theologie relevant

gebruik van twee methodieken uit de

is en deelneemt aan het hedendaagse

cognitieve taalkunde, waarin op een

(wetenschappelijke) debat, doet

nieuwe manier naar teksten wordt ge-

zij dat met taal. Het onderzoek is

keken. De eerste is Mental Space The-

relevant omdat het de verhalen waar

ory, waarmee ik kijk naar hoe vorm

we de theologie deels op baseren, en

Waar mijn onderzoek over gaat? Over

en inhoud in mentale ruimten zorgen

de taal waarmee we communiceren

taal: bij uitstek het communicatie-

voor de opbouw van de tekst. De ma-

en de manier waarop, onder de loep

middel van mensen. In Bijbelteksten

nier van vertellen blijkt het gevoel van

neemt en verheldert. Ik hoop eind

wordt gecommuniceerd over God.

drama te versterken. De vorm van

volgend jaar mijn bevindingen te kun-

En over de geschiedenis van mensen

de vragen van koning Saul is die van

nen verdedigen.

met God. In mijn onderzoek kijk ik

een wanhopige man. Hij vuurt steeds

naar een van de verhalen over koning

vragen af op de profeet. Die reageert

Saul, de eerste koning van Israël.

weer heel anders; met een duidelijk

Deze koning werd uiteindelijk afge-

opgebouwd verhaal waar geen speld

5de jaars PhD

wezen door God. De profeet Samuël

meer tussen te krijgen is.

Titel project Mental Spaces and

was degene die hem de afwijzings-

De tweede methode is Conceptual

Conceptual Blending in 1 Samuel 28

boodschap gaf. Daarna overlijdt de

Blending, waarmee ik kijk hoe het

Onderzoeksgroep Culture studies

profeet. In 1 Samuël 28 lezen we dat

denken en de kennis van mensen

(vh. Bijbelwetenwetenschappen)

het leger van de Filistijnen weer voor

in de taal tot uitdrukking komt. De

Promotor Ellen van Wolde

de deur staat. Als koning Saul geen

methode zoemt in op concepten,

Miranda Vroon-van Vugt

antwoord krijgt van God wanneer hij vraagt wat hij moet doen om te winnen, probeert de koning iets anders.

Iets wat hij zelf als koning illegaal

Marlies van der Zande

Eric van Elst

heeft verklaard. Hij gaat naar een

Geestelijk verzorgers in het

Gaat het bij de transitie tot pre-

vrouw die geesten beheerst, om de

ziekenhuis: oog en oor voor (on)

sente, menslievende zorg in het

overleden profeet Samuël te vragen

zichtbaarheid van hart en ziel in

ziekenhuis om gemeenschappelijk

wat hij moet doen. Tot de verrassing

én van de zorg.

leren in plaats van om implemente-

van vele onderzoekers sindsdien,

18

ren van een veranderplan?

De inspiratie ...

De inspiratie van... van “Mensen meenemen in een verhaal, dat is wat ik wil”

Ik ben Esther Porcelijn, 3e jaars student Filosofie aan Tilburg University en de nieuwe Stadsdichter van Tilburg. Ik ben de eerste vrouwelijke en de jongste Stadsdichter tot nu toe. Na mijn studie aan de Toneelacademie Maastricht ben ik filosofie gaan studeren. Ik heb altijd veel geschreven, maar dat waren vooral theaterteksten. Een paar jaar geleden werd ik gevraagd voor een poëzieoptreden en vanaf dat moment heb ik regelmatig mijn poëzie ten gehore gebracht. In mei kreeg ik tot mijn grote verrassing te horen dat de Stadsdichtercommissie mij had gekozen. De komende twee jaar ben ik Stadsdichter en zal ik elk jaar minimaal zes gedichten schrijven die over de stad gaan. Ook ga ik literatuurfestivals organiseren en nieuw talent helpen een podium te vinden.

Ik krijg veel vragen over hoe ik alles combineer, ik ben toneelspeler, theatermaker, student filosofie en dichter.

Toch zie ik dat heel anders: alles wat ik doe heeft te maken met verhalen vertellen. Bij de oude Grieken spraken ze al over de philomythos: de liefhebber van verhalen,

Gedicht voor het overgebleven ijsblokje

die net als de filosoof aanknoopt bij wat verwonderlijk is.

Mijn ideeën kan ik zowel in een toneelstuk als in een filosofisch essay kwijt. Net als in de filosofie is ook bij theater consistentie heel belangrijk, je moet steeds de consequenties van een kleine verandering in een scène

Zal ik je opeten of niet In mijn mond nemen En laten smelten

blijven overzien. Maar het theater dat ik maak gaat nooit direct óver filosofie, dat vind ik namelijk heel oninteressant, het moet geen etaleren zijn van het intellect van de maker, het publiek moet zelf aan het denken gezet worden. Mijn gedichten gaan over de absurditeit van het

Op je kauwen tot brokjes En de brokjes weer herkauwen Tot je water bent

leven. Bij het schrijven ervan probeer ik me, zoals ook de filosofie afdwingt, heel precies uit te drukken. Ik wil dat mensen door mijn gedichten anders naar iets heel vanzelfsprekends kijken. Mensen meenemen in een verhaal, dat is wat ik wil.

Doorslikken en voelen Hoe je niet koud smaakt Als dat had gekund

De komende twee jaar ga ik proberen meer jonge mensen naar woorden te laten luisteren en het stoffige karakter eraf te poetsen. Ik wil symposia organiseren waar open gesproken kan worden, zonder dubbele agenda. Ik

Je bent vergaan, drinken is valsspelen Ik ben te laat

denk dat kunstenaars en filosofen veel van elkaar kunnen leren, de kunstenaars dat precisie en goed denken de kunst tijdlozer kan maken, en filosofen dat fantasie tot ruimte van geest leidt. Juist in deze tijd moeten we samenwerken en oprecht het Goede en het Schone zoeken.

Dan kan niemand om ons heen!

19

Dandyisme,

esthetiek en politiek In mijn onderzoek traceer ik om die reden de wordingsgeschiedenis – de genealogie – van het concept dandyisme, die wegvoert van de traditionele literatuurwetenschappelijke geschiedenissen van het dandyisme. Ik kijk daarbij op het allerdiepste niveau naar de inzet van dit concept en ontrafel de onderliggende ideeën over esthetiek, politiek en een specifieke levenshouding (ethiek). Het gaat me om de micropolitiek gecentreerd rond het brandpunt van het dandyisme: de inzet van dit concept duidt een specifieke ervaring en een specifiek

20

“Ik zeg wat ik denk en ik doe wat

Maar is dit geen paradox, een politiek

‘denken’ over deze ervaring aan.

ik zeg. At your service!” Woorden

dandy? Halverwege de negentiende

Dat deze ervaring telkens verschuift

die krachtig naar zichzelf refereren.

eeuw was de cultus van de dandy

maakt het des te interessanter, omdat

Zo krachtig dat men zou vergeten

een absoluut apolitiek gegeven. Een

een dergelijke geschiedenis ons dan

dat het juist in de akte van belofte

dandy interesseerde zich niet voor

via het vroeg negentiende-eeuwse

is dat een lichaam zich verbindt

het banale spel van de politiek en

Amerikaanse platteland, via het

aan de woorden die het uit. Het

hield zich daarom afzijdig van iedere

midden-negentiende eeuwse Parijs,

pact tussen burger en politicus is

vorm van engagement. Het was juist

langs het fin-de-siècle, het Oosten-

duidelijk: de belofte van een nieuwe

op de hoogtepunten van politieke

rijkse dadaïsme uit de jaren 1920, het

politiek waarbij de politicus zichzelf

crisis dat het dandyisme volgens

existentialisme van Parijse intellectu-

op het spel zet in dienst van het

Baudelaire kon floreren. Schijnbaar

elen, uiteindelijk naar figuren als Pim

volk. Het is verleidelijk om alleen te

apolitiek is hier dus al sprake van een

Fortuyn en Jörg Haider voert. Telkens

kijken naar wat er door Fortuyn zelf

samengaan van ideeën over politiek

vormt het dandyisme dan een onge-

uitgesproken is. Echter, wie deze

en over (lichaams)esthetiek. Juist dit

makkelijk gegeven dat de maatschap-

uitspraak opnieuw hoort moet on-

samengaan van esthetiek en politiek

pij in haar maag gesplitst krijgt.

middellijk denken aan het daarmee

kan volgens mij een ingang bieden

gepaard gaande saluerende gebaar.

voor de analyse van hedendaagse

En misschien dat het lichamelijke

‘populistische’ politiek. Daarbij vormt

van deze enigmatische verschijning

dandyisme de sleutel, omdat onder

2de jaars PhD

een grotere rol speelde in zijn poli-

dit concept een aantal problemen

• Titel project The Rhetoric of Authent-

tiek dan zuiver datgene wat door

samenkomt. Dandyisme vormt de

hem uitgesproken werd. We hebben

nexus waaronder de relaties tus-

• Onderzoeksgroep TRAPS

hier volgens sommigen immers

sen esthetiek en politiek, politiek en

• Promotores Odile Heynders en

te maken een dandy, met politiek

leven, en esthetiek en leven samen-

dandyisme.

komen.

Geertjan de Vugt

city

Jan Blommaert

Column Herman de regt Onze domme geest Column Herman de Regt

Over de Verlichting wordt

Niemand die precies weet waarom Wilders niet prudent

de laatste jaren weer veel

is, maar ik gok op de domme geest van Wilders. Klaar-

gesproken. Vooral fanatie-

blijkelijk is het binnen de normaal gesproken efficiënte

ke religieuzen aan de ene

MAVO-HAVO-Militaire Dienst-Open Universiteit route

kant en PVV-kiezers aan de

niet gelukt om Wilders tot een verstandig en wijs man op

andere kant worden door

te leiden. Verstandige en wijze mensen praten niet over de

u en mij zonder pardon

islamitische cultuur als achterlijk, over tuigdorpen, over

blootgesteld aan de streng-

kopvoddentaks, of over de Turkse premier als een ‘total

heid van de rede: “Durf te

freak’.

denken!” – zo zeiden ook

Hoeveel domme geesten lopen er rond? Ik vrees heel

zij die onder Frederick de

veel. Kunnen die geesten daar iets aan doen? Ik vrees het

Grote (1740-1786) mochten filosoferen over hoe het volk

niet. Geest en brein zitten namelijk zo sterk aan elkaar

op te voeden.

vast, zegt onze beste wetenschap, dat de domheid van de

In 1784 gaf Immanuel Kant ons de gevleugelde omschrij-

geest de bedrading van het brein is. En precies daarom

ving van de Verlichting in het Berlinische Monatschrift:

zal de Verlichting nooit in een definitieve zin af zijn. Elke

“Verlichting is de vlucht van de mens uit zijn zelfopgeleg-

generatie zal opnieuw moeten worden bedraad in het licht

de onmondigheid.” Denk en denk zelf, zo luidde het ad-

van dat Sapere aude!

vies van de grootste wijsgeer van het moderne Westen. Is

Durven denken is moedig, kunnen denken is knap. Niet

dat op zich nu een redelijke opdracht? Ik denk het wel. Zal

iedereen kan denken. Het is vreemd te vragen aan men-

die opdracht zeg 250 jaar na Kant eindelijk vervuld zijn? Ik

sen die niet kunnen denken, te durven denken. Eerst moet

denk het niet. Iedereen die dat wel denkt zal bij leven en

hun denken getraind worden. Op school. Dat lukt niet

welzijn in 2034 danig gefrustreerd raken. Het heeft alles te

altijd. Populisten als Wilders maken op een niet-prudente

maken met onze domme, domme geest.

wijze gebruik van domme geesten. En dat is op zich een

In een vraaggesprek over de vrijheid van meningsuiting

kenmerk van grote gevaarlijke domheid.

probeerde ik onlangs te pleiten voor een juridisch gren-

Fascisme, zo zegt Van Dale, is de politieke opvatting die

zeloze vrijheid van meningsuiting, maar alleen wanneer

zich kenmerkt door autoritaire gezagsuitoefening en ver-

dat gepaard gaat met het kweken van prudente burgers.

werping van de democratie.

Meteen daarna ontvielen mij de woorden dat het toch

Het is toch erg dat je, met het risico als fascist te worden

jammer is dat in dat opzicht de schoolopleiding van Geert

bestempeld, moet bepleiten dat alleen prudente mensen

Wilders volstrekt mislukt is. Immers, hoe prudent is Wil-

aan de macht mogen komen. En het is toch erg dat je,

ders eigenlijk? Vraag het hen die Aristoteles hoog houden

met het risico als naïeveling te worden bestempeld, sterk

(u en ik) en de conclusie is dat Wilders een wezenlijke

onderwijs moet bepleiten. Wie snapt nu niet dat goed

deugd mist.

onderwijs de mate van prudentie verhoogt, onze domme geest leert denken, en de wereld leefbaarder maakt?

21

...

Tot slot Tot slot...

Agenda

Dante Café

Ir. J.H. Stehouwer (Department of Culture Studies)

Op 18 november en 16 december staan er weer twee

bijeenkomsten van het Dante Café gepland, een initiatief van alumnivereniging Dante om afgestudeerden

Titel: Statistical language models for alternative sequence selection

en medewerkers een podium te bieden om elkaar én

Promotores: prof.dr. A.P.J. van den Bosch en prof.dr. H.J. van den Herik

huidige studenten te ontmoeten.

Co-promotor: dr. M.M. van Zaanen

Op 18 november spreekt alumnus Willem Marie

Wanneer: 7 december 2011 om 18.15 uur

Speelman, wetenschappelijk medewerker van het Fran-

Waar: Aula: Cobbenhagengebouw

ciscaans Studiecentrum en docent aan de Faculteit Katholieke Theologie.

C. Martini, MA (Department of Philosophy and Tilburg

Op 16 december wordt alumna Saskia Maas, mede-

School of Economics and Management)

eigenaar en leidinggevende bij Boom Chicago, een

improvisatietheater in Amsterdam, geïnterviewd door Hans van Driel. Tijd en plaats: 16.00 uur, Filmfoyer,

Titel: Consensus and Disagreement in Small Committees

Tilburg

Promotores: prof.dr. S. Hartmann en prof.dr. P.H.M. Ruys

Meer informatie: www.dedanteconnectie.nl

Wanneer: 16 december 2011 om 10.15 uur

Waar: Aula (Cobbenhagen building)

Promoties E.M.M. Mol, MSc (Department of Culture Studies)

Titel proefschrift: Language in the Hands

Promotores: prof.dr. A.A. Maes, prof.dr. E.J. Krahmer &

R.L. Sparks, MA (Department of Culture Studies)

Titel: Ambiguous Spaces: A Contextualisation of Shared Pilgrimage in Ephesus

prof.dr. M.G.J. Swerts

Promotores: prof. dr. P.G.J. Post, prof.dr. H.L. Beck en prof.dr. W.E.A. van Beek

Wanneer: 7 november 2011 om 16.15 uur

Wanneer: 16 december 2011 om 12.15 uur

Waar: Aula (Cobbenhagen building)

Waar: Aula (Cobbenhagen building)

Drs. Th.P.J.M. van Dun (Department of Culture

Prijzen en onderscheidingen

Studies)

Emeritus-hoogleraar Taal en Minderheden Guus Extra

Titel: Invoeren in Vieren: Ritueel-Liturgische Strate-

heeft op 24 juni een koninklijke onderscheiding gekre-

gieën. Een onderzoek naar de katholieke kerkdiensten

gen uit handen van de burgemeester van Oisterwijk,

in inrichtingen van justitie in Nederland

Hans Janssen. De uitreiking vond plaats na afloop van

Promotor: prof.dr. P.G.J. Post

zijn afscheidscollege in de aula van Tilburg Univer-

Wanneer: 7 december 2011 om 16.15 uur

sity. Extra is benoemd tot Officier in de Orde van

Waar: Aula (Cobbenhagen building)

Oranje-Nassau. Professor Guus Extra heeft zich in zijn

Sander Wubben Het trainen van de computer om automatisch te parafraseren of zinnen te versimpelen. De computer leert van voorbeelden, zoals verschillende nieuwskoppen over een gebeurtenis of een versimpelde encyclopedie.

22

Mededelingen 45-jarige carrière in de wetenschap als leidsman/bestuur-

Hoge score Arts & Humanities in de Times Higher Educa-

der, als onderzoeker en als leermeester buitengewoon

tion Rankings

verdienstelijk gemaakt voor Tilburg University, voor de

In de Times Higher Education World University Ranking

nationale en internationale academische wereld, en voor

2010-2011 neemt het onderzoek van de School of Hu-

de samenleving in bredere zin, zowel binnen als buiten

manities van Tilburg University in de discipline Arts and

onze landsgrenzen.

Humanities een toppositie in. Als het gaat om ‘research

J. Douglas Mastin, PhD bij het Department of Communi-

influence’ (de categorie ‘citations’) staat de faculteit we-

cation and Information Sciences, heeft de Student Award

reldwijd op de eerste plaats. In de overall score (het totaal

competitie op het prestigieuze International Congress

van vijf categorieën op het gebied van onderwijs en onder-

for the Study of Child Language gewonnen. Zijn abstract,

zoek) neemt de faculteit de 48ste plaats in in de ranking,

getiteld “Joint Attention and Vocabulary Development: A

hetgeen voor een kleine faculteit als de Tilburg School

cross-cultural, observational study of Mozambican infants

of Humanities een zeer verdienstelijke plek is. De top 10

from 12- to 18-months” werd, samen met drie andere

van de totale ranking wordt bezet door Amerikaanse en

abstracts, geselecteerd voor presentatie op het plenaire

Engelse universiteiten.

Student Symposium.

Desiree van der Heiden, bachelorstudent Communi-

Zilveren griffel uitgereikt voor Kinderboek Ik! Wíe is dat?

catie- en Informatiewetenschappen, heeft de Huygens

van Tilburg University

Scholarship Programme van het Ministerie van OC&W

Het kinderboek Ik! Wíe is dat? van de Kinderuniversiteit

ontvangen. Via het Huygens Scholarship Programme kun-

van Tilburg heeft op maandag 26 september in Amster-

nen getalenteerde studenten direct aansluitend op hun

dam een zilveren griffel uitgereikt gekregen door de Stich-

bachelor- of masterstudie in Nederland nog een jaar met

ting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek.

een beurs studeren of onderzoek doen in het buitenland.

In het boek belichten Tilburgse hoogleraren vraagstukken

Desiree studeert momenteel aan de London Metropolitan

op het gebied van cultuur, religie, identiteit, filosofie en

University.

biologie die van invloed zijn op de identiteit van de mens.

Michiel Meijer, oud-student Filosofie, heeft de Geert Grote

Veel onderzoekers van de School of Humanities hebben

Pen voor de beste masterscriptie Filosofie gewonnen.

meegewerkt aan dit boek, waaronder Herman Beck, Erik

Hij kreeg de prijs voor zijn scriptie Nietzsche, Taylor en de

Borgman, Raymond Corbey, Tineke Nugteren en Rein

tegengestelde krachten van de moraal.

Nauta.

Ruud Mattheij

Giel van Lankveld

De ontwikkeling van gepersonali-

Onderzoek naar het automatisch

seerde agent systemen die mensen

aanpassen van computergames aan

van aantrekkelijke en niet-dwingende

de gebruiker en over het gebruik

feedback voorzien, met als doel hen

van games als tools om profielen te

te verleiden tot een bepaald gewenst

maken van personen.

(energiezuinig) gedrag.

23

Tilburg University School of Humanities Postbus 90153 5000 LE Tilburg T (013) 466 25 68 E humanities@tilburguniversity.edu I www.tilburguniversity.edu/nl/humanities

Colofon DANTE magazine is een cultureel en infor-

Redactieadres

matief magazine met een scherpe blik voor

Tilburg University

nieuwe ontwikkelingen in de geestesweten-

School of Humanities

schappen in het algemeen en de School of

Redactie DANTE

Humanities van Tilburg University in het

Postbus 90153

bijzonder. De aandacht gaat vooral uit naar

5000 LE Tilburg

opvallende onderzoeksprestaties en onder-

tel. (013) 4662596

wijsinitiatieven van de facultaire departe-

e-mail a.m.tan@tilburguniversity.nl

menten en naar actuele maatschappelijke thema’s in het verlengde daarvan.

Grafisch ontwerp Beelenkamp ontwerpers, Tilburg

Redactie Matje van de Camp, Veerle Draulans, Odile

Druk

Heynders (hoofdredacteur), Liesbeth Hoe-

Tilburg University, Prisma Print

ven, Frans van Peperstraten, Annemeike Tan (eindredacteur)

Copyright Overname van (delen) van artikelen is toe-

Overige medewerkers aan dit nummer

gestaan na schriftelijke toestemming van de

Danielle Boon, Erik Borgman, Matje van de

redactie. Voor overname van illustraties en

Camp, Nanda Oudejans, Esther Porcelijn,

foto’s is toestemming van de maker vereist.

Herman de Regt, Fie Velghe, Miranda Vroon-van Vugt, Geertjan de Vugt

4e jaargang – nummer 1 – najaar 2011 Het volgende nummer verschijnt voorjaar

Fotografie copyright Harold Miesen (cover, p.4, p.7, p.9, p.12, p.13, p.21), Jeannine Govaers (p.2), Annemeike Tan (p.18), Danielle Boon (p.15) @studio Katzir (p.16), ANP/Robin Utrecht (p.20).

2012