portret
Vakblad voor designers | www.dzone.nl | 17e jaargang | Nummer 134 • 2011
1
inhoud
colofon
#134
Uitgeverij Three Publishers Binnenkadijk 329 1018 AX Amsterdam T +31 (0)20 625 67 82 E info@threepublishers.com Uitgevers Gert Jan oelderik oelderik@threepublishers.com Hans Voorn voorn@threepublishers.com Hoofdredactie Hans Frederiks, hans@dzone.nl Eindredactie Jan Verberne, janverbe@xs4all.nl Cover Zeptonn ART DIRECTION / Vormgeving Frankie Tjoeng DDK (ddk.nl) iPad-editie Peter Villevoye www.studea.nl Frankie Tjoeng DDK (ddk.nl) Redactiemedewerkers Peter van Ammelrooy, Erwin Blom, Leo Diker, Bert Hagendoorn, Joost van der Hoeven, Sander Kessels, Albert Kiefer, Linda Lee, Michiel van Lith, Peter Luit, Lodewijk Schutte, Herbert van Staveren, Peter Villevoye Illustraties Linda Lee, Sauerkids, Tiquestar Illuminat Rex, Zeptonn Advertenties Acquisitiebureau Mulder Sales Manager Mart Mulder T +31 (0)6 54317087 E mart@dzone.nl
07 08 12 16 19 20 24 26 28 29
Redactioneel: Inspiratie, achtergrond en techniek Versch Werk Portret: North Kingdom! De studio van...: ZEPTONN Portfolio Digitaal publiceren: apps van Weekbladpers VIDEO: gereedschap om videofilms te maken Interview: Matthias Guenther van Quark strip: Han hoogerbrugge Column Peter van Ammelrooy: Bananenrepubliek Apple
30 32 36 40 42 46 49 50 54
De inspiratie van...: Cartelle Digitaal publiceren: VIVA op de iPad WEB: HTML5, marketing, video en de macht op het web WEB: Internet Explorer 9, volwassen browser TECHNIEK: Naar de winkel voor een werkstation Digitaal publiceren: Geld verdienen met iPad-uitgaven Column ERWIN BLOM: Gratis, maar niet voor niks WEB: Webfonts, een lekker lettertje voor het beeldscherm GADGETS: AirpenPocket, XOOM, Bonnie Pink Model, Haken, i-Mic, Nokia Bike Kit, NoteSlate, SwiftKey
56 58
User Groups VOLGENDE
Tariefkaart www.dzone.nl/tariefkaart Abonnementenservice FBW Abonneeservice Postbus 612 3440 AP WOERDEN T +31 (0)348 431393 E abonnementen@dzone.nl Traffic/advertenties Wendy Aaftink T+31 (0)6 54317086 E wendy@dzone.nl
DZONE MAGAZINE VERSCHIJNT 6 KEER PER JAAR IN NEDERLAND EN BELGIË. ABONNEMENTEN KUNT U SCHRIFTELIJK AANVRAGEN BIJ THREE PUBLISHERS OF DOOR HET FORMULIER IN TE VULLEN OP DE DZONE-WEBSITE WWW.DZONE. NL. ABONNEMENTEN DIENEN TWEE MAANDEN VOOR DE EINDDATUM TE WORDEN OPGEZEGD. ANDERS WORDEN ZIJ AUTOMATISCH VERLENGD VOOR EEN JAAR. Alle merk- en productnamen zijn handelsmerken, of gedeponeerde handelsmerken, van hun respectievelijke houders en kunnen zijn gedeponeerd in bepaalde rechtsgebieden. Dzone is een geregistreerd handelsmerk van Three Publishers. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, gebruikt, gepubliceerd of worden opgeslagen in een gegevensbestand, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
4
Cover Artwork Artist: Zeptonn Web: www.zeptonn.nl vakblad voor designers 17e jaargang www.dzone.nl
inhoud
08
12
Versch Werk
16
54
Gadgets
32
Viva als eerste Sanoma-uitgave als iPad-app beschikbaar
30
Portret North Kingdom
De studio van Zeptonn
De inspiratie van Cartelle
5
inspiratie
Versch werk
Designer: Sue Doeksen Opdrachtgever: Mood Elevator, Uitgeverij Snor, Omschrijving: flyer - elke flyer is een puzzelstuk. Ze vormen een verticale serie: de illustratie loopt door. Illustraties voor het boekje ‘Vrolijk in 3.5 maand’. app. Als je je telefoon schudt, komt er een nieuw voornemen tevoorschijn. Software: Illustrator, viltstift, Photoshop Contact: +31 6 41041562 Website: www.suedoeksen.nl
Designer: Willem Lagerwaard Opdrachtgever: Il Luster Productions Omschrijving: Artwork voor een korte animatie Software: Flash, Photoshop Contact: +31 10 4856756 Website: www.willemlagerwaard.nl
8
In10
inspiratie
Designer: Robin Westerhoff Bureau: Icevibes en Icemedia Opdrachtgever: Beeld en Geluid Omschrijving: In ED*IT – een online onderwijsplatform – worden de bronnen van het Beelden voor de Toekomst-consortium samen met de bronnenbanken van Naturalis, het Rijksmuseum van Oudheden, Museum Volkenkunde, Kennislink en de Schooltv-beeldbank toegankelijk gemaakt. Contact: +31 6 24533417 Website: www.robinwesterhoff.nl
Designer: Rutger Paulusse Bureau: Gwer Omschrijving: Eigen werk. Uitgeschetst met potlood en papier en heb Illustrator gebruikt om het strak af te kunnen werken. De authentieke lijnvoering in combinatie met deze strakke afwerking maakt het voor mij een interessant beeld. Eigen werk. Een experiment met ruimtelijkheid en typografie. Software: potlood en Illustrator Contact: +31 6 14318167 Website: www.gwer.nl
Designer: Martijn Hogerheijde Bureau: DeDesignToko Opdrachtgever: SavvyWR Omschrijving: Restyling site en logo van SavvyWR Software: Flash, Photoshop Contact: +31 320 845 392 Website: www.dedesigntoko.nl
9
inspiratie
Designer: Sitnie Waerts Omschrijving: Twee beelden uit NOIR, de derde solo-expositie die vanaf 19 maart in de GO Gallery gaat lopen. De Go Gallery vind je op de Prinsengracht 64, 1015 DXÂ Amsterdam. Website: www.gogallery.nl, www.sitnie.com
Designer: Sander van den Dries Bureau: Triggerfish! Opdrachtgever: Utrechts Studenten Corps Omschrijving: Het USC vroeg om een interactieve experience rondom het lustrum te creĂŤren. Het resultaat is een uitdagende multichannelcampagne via een actiesite en social media. Software: o.a. Photoshop en Illustrator Contact: hello@triggerfish.nl Website: www.triggerfish.nl
10
inspiratie
Insturen
Elke editie wordt voor deze rubriek werk geselecteerd van designers en illustratoren over wie wij enthousiast zijn. Dat doen we om te inspireren, maar ook om iedereen de kans te geven zijn beelden hier te etaleren. Verras ons dus met jouw werk! Heb je beelden van een recent project of nieuw vrij werk waarvan je vindt dat het hier een plaats verdient, stuur daarvan dan de JPG’s met een korte toelichting naar verschwerk@dzone.nl
Designer: Lex van Tol Bureau: Patswerk Grafisch Ontwerp Opdrachtgever: Microsoft, Stroom/Heden, FreshCotton Omschrijving: Voor een nieuwe telefoon van Microsoft hebben we drie skateboarddecks ontworpen. Het concept kwam voort uit de nadruk die Microsoft legde op vriendschappen. Met de KIN Phone staan mensen altijd in contact met de wereld waar al hun vrienden samenkomen. Dit hebben wij gevisualiseerd door gebruik te maken van vrolijke karakters en speelse typografie. Voor Heden en Stroom maakten we enkele uitingen en lesmateriaal voor het workshop aanbod 2010-2011. Kinderen kunnen deze workshops volgen in het kader van het vak CKV. Zo ontwierpen we een brochure die uitgevouwen kan worden tot een grote vrolijke poster. De verschillende figuurtjes op de poster hebben alle een link met een specifieke workshop. Ontwerp een tof shirt voor de nieuwe collectie van FreshCotton. Hierbij hadden we totale creatieve vrijheid, mits het ontwerp met drie kleuren te zeefdrukken was. Software: Lasergegraveerd skateboard op basis van vectorillustratie. Illustrator Contact: +31 6 45772172 Website: www.patswerk.nl
11
portret
North Kingdom
‘Bij een goed verhaal is het medium minder van belang’ Tekst
Hans Frederiks
North Kingdom is een digitaal creatief bureau uit Zweden. Hun oorspronkelijke hoofdkwartier ligt in het verre noorden van Zweden, in een klein stadje vlak bij de poolcirkel Skellefteå. Hun motto door de jaren heen is creatieve vrijheid, de kwaliteit van hun werk en nieuwsgierigheid. Voor Adobe User Group XL in november hielden ze een presentatie van hun werk. Dzone sprak na afloop met Roger Stighäll, accountdirector en medeoprichter van North Kingdom, en met creative director Daniel Ilic.
Inmiddels heeft het bureau North Kingdom twee hoofdkwartieren: het oorspronkelijke in Skellefteå en een tweede in Stockholm. Ze beschrijven hun werk voor klanten als ‘verhalen vertellen’. North Kingdom maakt interactieve communicatie voor hun klanten en zegt van zichzelf dat ze met kleine teams snel kunnen werken. Met hun vrienden en partners overal ter wereld brengen ze ideeën tot leven. Wat waren jullie ideeën bij het begin? Roger: ‘We hadden drie doelen toen we begonnen. We wilden bekend worden vanwege de hoge kwaliteit van ons werk. We wilden zelf kunnen bepalen wat voor projecten we leuk zouden vinden om te doen, in plaats van alles te moeten aannemen. En we wilden voor goede merken werken, en zien hoe we die op een of andere manier konden veranderen. De eerste twee doelen hebben we inmiddels bereikt. Aan het laatste doel werken we hard.’ Wat deed je vóór North Kingdom? Roger: ‘Ik werkte in de Verenigde Staten, voornamelijk in sales en marketing. Daarna begon ik bij Paregos, een reclamebureau in Zweden, waar we meteen een internationale klant kregen hier uit Amsterdam, Wieden & Kennedy. We werkten aan een campagne voor Vodafone “How are you today?”, die erg succesvol was, en op een gegeven moment in 2003 wilden we – Robert Lindström en ik – voor onszelf gaan werken.’
12
Wilden jullie graag ondernemer zijn of hadden jullie andere drijfveren? Roger: ‘We vonden dat we door voor onszelf te beginnen betere dingen konden maken, dus waarom niet? Het was niet mijn droom om ooit voor mezelf te beginnen, het ging eigenlijk vanzelf: kom op, laten we dit gaan proberen! We hadden geen idee dat het zo snel zou gaan.’ Hoe kwamen jullie aan jullie klanten? Roger: ‘De eerste klant kregen we door onze contacten bij Paregos. Voor Forsman & Bodenfors, een reclamebureau, gingen we hun website maken. We wonnen vervolgens in 2004 een pitch voor een Vodafone-campagne, die de meeste prijzen won in 2004. We waren met een man of vier. Daarna kregen we een klus voor Qi, hier in Amsterdam, voor Philips Home Entertainment. Amsterdam is erg belangrijk voor ons, voor het werk dat we buiten Zweden doen. We hebben niet gepoogd ons specifiek op Zweden te richten. Het is hetzelfde als hoe bedrijven werken in Amsterdam: internationaal. We hebben mensen van acht verschillende nationaliteiten in dienst, met allemaal verschillende achtergronden. We wilden een groep hebben die uit heel verschillende mensen bestond. Inmiddels zijn we met 36 man.’
Willen jullie nog groter worden dan jullie nu zijn? Roger: ‘Waarom zouden we moeten groeien? Dat moet uiteindelijk wel een doel hebben. Het is meer: past het bij onze strategie? Lost het aannemen van meer mensen specifieke zakelijke problemen voor ons op? Kunnen we daardoor onze klanten beter van dienst zijn? Misschien kunnen er wel bedrijfjes bij, die zich bezighouden met film, gaming, mode, design. Het gaat om wat strategisch belangrijk is voor ons.’ Daniel: ‘We hebben wel een groot netwerk om ons heen. We hoeven dus niet per se dingen af te wijzen omdat we te klein zijn. We werken met bedrijven die hun eigen specialiteiten hebben in bijvoorbeeld postproductie, geluid enzovoort.’ Roger: ‘We wijzen liever werk af en houden ons liever bezig met het krijgen van de juiste klussen, we hoeven niet alles te krijgen. Ik vrees voor de dag dat we geen werk kunnen weigeren, alleen omdat we het nodig hebben. Ik neem liever geen werk aan dat ons niet uitdaagt. Het is hetzelfde met talent. We krijgen zoveel mensen met talent die bij ons willen komen werken, en dat is prachtig, maar we zoeken de juiste mensen met de juiste achtergrond die bij ons passen, in plaats van: we hebben veel werk, laten we een stel mensen aannemen’.
portret
‘Het is een voordeel om buiten de wereld te staan, omdat we dan veel nauwer moeten samenwerken’
Daniel: ‘We hebben heel veel verschillende mensen in ons team: user experience designers die van Skype komen, 3D-artists, motion graphic designers, artdirectors enzovoort. Sommigen komen vanuit de tijdschriftensector. Het is een mix van allerlei soorten mensen, afkomstig van diverse plekken in de wereld. Uit Amerika, Duitsland, Oostenrijk, Australië, maar nog niemand uit Nederland. Wat ze allemaal gemeen hebben, is dat ze passie voelen voor wat ze doen.’
Waarom zitten jullie eigenlijk daar vlak onder de poolcirkel, ver weg van de bewoonde wereld? Roger: ‘We hebben twee plekken: in Stockholm, waar twintig mensen werken, en in het noorden van Zweden met vijftien medewerkers. In het noorden zitten we behoorlijk geïsoleerd, ver weg van allerlei bedrijven. We hebben een goed ijshockeyteam, en dat is het wel zo’n beetje. Maar hoe we samenwerken, dat is zo nauw, ons netwerk, we zijn zo afhankelijk van elkaar. En als het niet lukt, then we’re screwed. Jullie zijn zo verwend hier, jullie h ebben hier in
Amsterdam zoveel mogelijkheden, maar jullie hebben nooit die onderling sterke band zoals wij die in het hoge noorden hebben. Het is een voordeel om buiten de wereld te staan, omdat we dan veel nauwer moeten samenwerken.’ Toch lijkt het me wat moeilijk met klantencontact, daar in het noorden... Daniel: ‘Het gaat om flexibiliteit. We gaan bij het begin van een project meestal naar de klant toe. Die zijn dan nieuwsgierig en komen dan weer vaak naar ons toe. En verder is er de
13
portret
telefoon, internet, e-mail, het gaat erom efficiënt te zijn. En je moet de tijdzones in de gaten houden. Het is gewoon een kwestie van je tijd goed indelen en dan werk je gelijktijdig voor de Aziatische en de Amerikaanse klant.’ Hoe zouden jullie North Kingdom beschrijven? Als interactief reclamebureau? Daniel: ‘Wij beschouwen ons als verhalenvertellers. Als je een goed verhaal vertelt, brengt dat ook de boodschap van de klant over. Interactieve media zijn een perfect platform om verhalen te vertellen. Van wat we online maken als interactieve experience, kun je ook een tv-commercial maken of een advertentie in een tijdschrift. Het is bijna het omgekeerde van een gewoon reclamebureau zoals het bij ons gaat. Als je een goed verhaal vertelt, is het medium waarop je dat vertelt, minder van belang. De klanten komen naar ons toe om ons iets in een digitale context te laten vertellen en wat er dan verder mee gebeurt, een tv-commercial of advertentie, dat vloeit er dan vanzelf uit voort.’
14
portret
De case:
rekruteren voor het leger We praten verder over hun werk en of er een case is waar ze speciaal trots op zijn. Dat zijn ze natuurlijk op heel veel van hun werk, maar de case voor het Zweedse leger, die ze de dag ervoor bij Adobe User Group XL hadden gepresenteerd, vinden ze bijzonder geslaagd. De site die ze maakten is een mengeling van filmmateriaal, 3D en animatie. Het Zweedse leger wil de best beschikbare mensen rekruteren en de uitdaging was om die mensen binnen te krijgen. Deze groep van 18- tot 25-jarigen werd met een uitgebreide campagne uitgedaagd met de slogan: ‘Do you have what it takes?’ Op de site werden bepaalde psychologische aspecten van de kandidaten getest. De uitdaging was om de aandacht vast te houden van deze rusteloze groep jongeren en ze een serie van negen ingewikkelde persoonlijkheidstests te laten doen. De oorspronkelijke opdracht kwam van DDB Zweden en werd uitgevoerd samen met DDB en Jesper Kouthoofd Inc. De bezoeker van de site wordt binnengevoerd in een geheimzinnige testfaciliteit, waar negen teststations staan opgesteld. Voordat je een volgende test kunt doen, zul je eerst die daaraan voorafgaand moeten doorstaan. Zelfkennis, de mogelijkheid om snel te kunnen beslissen en morele dilemma’s komen allemaal aan de orde. De website zelf bestaat eigenlijk uit een ‘take’ van 90 meter lang, die op film werd geschoten in een voorheen geheime marinebasis bij Muskö ergens bij de Stockholmse archipel. Vroeger lagen er onderzeeboten en andere militaire vaartuigen. Bijna alles wat te zien is, werd gebouwd op de set op die voormalige marinebasis. In de postproductie werden 3D-beeld, flashfilmpjes en ontwerp als interactieve lagen aan toegevoegd. Ook het geluid speelde een belangrijke rol op de site en tijdens de tests.
Verder kijk je natuurlijk naar www.northkingdom.com. Voor deze specifieke case kijk je op: http://www.northkingdom.com/case-studies/swedish-armed-forces/
15
de studio van...
De studio van
Zeptonn FOTOGRAFIE
Hans Frederiks
De werktafel, het bureau, de studio, de werkomgeving van een creatief ziet er vaak bijzonder uit. Soms strak, soms chaotisch, vaak met veelzeggende details. Elke Dzone leggen we zo’n studio vast. Deze keer de studio van Zeptonn. Jan Willem Wennekes werkt vanuit Studio Pats in Groningen. Na het voltooien van zijn opleidingen kunstmatige intelligentie en filosofie koos hij voor een carrière als creatief ondernemer. Onder de naam Zeptonn werkt hij nu voor diverse (inter)nationale opdrachtgevers. Hij vindt het leuk om vanuit nieuwe invalshoeken naar onderwerpen te kijken, verbanden te leggen, nieuwe dingen te leren en mensen vrolijk te maken. Zijn autodidactische en herkenbare stijl kenmerkt zich door kleurrijke en positieve taferelen vol fantastische w ezens. Hij maakt utopische en vooral vrolijke werelden waarin eenogigen een harmonieus leven leiden, naast veelarmige en vliegende wezens. Jan Willem heeft in zijn werk een voorliefde voor ecologische en fairtrade-toepassingen en kiest zijn klanten dus ook met zorg uit. www.zeptonn.nl
16
de studio van...
17