Lesgeven over (on)vrijheid met 4FREE

Uit onderzoek blijkt dat voor steeds meer Nederlanders de democratische rechtsstaat niet heilig is. Vooral jongeren blijken gevoelig geworden voor antidemocratisch gedachtegoed. Hoe zorg je ervoor dat jongeren het belang van democratische waarden in blijven zien, juist nu er voor hen actuele voorbeelden zijn van de gevolgen van de ondermijning hiervan?

Het 4FREE-docentenmagazine van het Nationaal Comité 4 en 5 mei is een goed hulpmiddel om hier in de klas mee aan de slag te gaan.

Hoe praat je in de klas over vrijheid en onvrijheid? Hoe ging en gaat het afschaffen van de democratische rechtsstaat in zijn werk? Welke kritische burgerschapsvaardigheden moet een jongere beheersen om zich goed staande te kunnen houden in de maatschappij? Het 4FREEdocentenmagazine helpt docenten deze gesprekken over vrijheid, onvrijheid, oorlog en democratie inhoudelijk vorm te geven en draagt hiermee bij aan de ontwikkeling van burgerschapsonderwijs.

Het 4FREE-docentenmagazine is een aanvulling op de digitale leeromgeving 4free-now.nl. Op deze website zijn vele films, artikelen en verdiepende opdrachten voor in de klas te vinden. Zowel het docentenmagazine als de digitale leeromgeving van 4FREE staat in het teken van de verbinding tussen de Tweede Wereldoorlog en het heden. Hierbij ligt de focus op thema’s als oorlog, (on)vrijheid en democratie – thema’s die destijds al belangrijk waren en dit vandaag de dag nog steeds zijn. 4FREE geeft een docent handvatten om les te geven over deze thema’s en met studenten in gesprek te gaan over de invulling én de complexiteit hiervan.

Ook het 4FREE-docentenmagazine bestellen?

In maart verschijnt de nieuwe editie. Bestel een gratis exemplaar via www.onderwijsinformatie.nl/4free

Praten over (on)vrijheid

Vrijheid en onvrijheid zijn complexe begrippen, die door veel jongeren als abstract worden ervaren. Het delen van opvattingen hierover en het aftasten van waar vrijheden beginnen en waar ze eindigen vinden veel jongeren moeilijk. Daarom is het belangrijk om hier met elkaar over in gesprek te gaan. Maar hoe doe je dat in de klas?

In ‘Geef vrijheid een gezicht’ gaan personen die als jonge mensen een oorlog – de Tweede Wereldoorlog of meer recent – hebben meegemaakt met elkaar in gesprek over hun ervaringen. De korte films maken duidelijk dat oorlog en vluchten van alle tijden zijn. Het combineert de verhalen van toen en nu, van hier en daar, en draagt daarmee een steentje bij aan het bespreekbaar en invoelbaar maken van ervaringen die veel Nederlandse jongeren vreemd zijn.

Hoe schaf je de democratie af?

In 1933 komt Hitler aan de macht en verandert hij Duitsland van een democratie in een dictatuur. De grote gevolgen hiervan zijn bekend. Maar hoe was het mogelijk dat de nazipartij de democratie en rechtsstaat af kon schaffen? En zou het afschaffen van de democratie en rechtsstaat vandaag de dag ook nog mogelijk zijn in Nederland?

In het artikel ‘Praten over (on)vrijheid’ worden door middel van vijf stappen handvatten gegeven om in de klas het gesprek over vrijheid en onvrijheid aan te gaan. Het stappenplan helpt docenten om gesprekken over vrijheid en onvrijheid behapbaar en veilig vorm te geven, basisregels te introduceren en studenten te begeleiden in de dialoog.

Geef vrijheid een gezicht

Wat betekent vrijheid als je (g)een oorlog hebt meegemaakt? Gelukkig weten de meeste jongeren niet uit eigen ervaring wat oorlog betekent. Om dergelijke thema’s betekenis te laten krijgen, moeten jongeren kennismaken met verhalen en ervaringen die aantonen dat in vrijheid en zonder oorlog opgroeien niet vanzelfsprekend is. Het artikel ‘Geef vrijheid een gezicht’ – met bijbehorende lessenserie op 4free-now.nl – is hier een mooi voorbeeld van.

In het artikel ‘Hoe schaf je de democratie af?’ wordt in een 10-stappenplan weergegeven hoe een geleidelijke afschaffing destijds mogelijk was, en nu ook nog mogelijk is. Door deze stappen methodisch weer te geven leren jongeren het belang van de democratische rechtsstaat kennen. De machtsgreep van de nationaalsocialisten lijkt een verhaal uit het verleden, maar nog steeds kunnen veel verschillende aspecten in recentere tijden teruggevonden worden. Het artikel behandelt meerdere hedendaagse voorbeelden hiervan.

Alle artikelen in het 4FREE-docentenmagazine zijn verbonden aan de digitale leeromgeving van 4FREE. Kijk voor inspirerende films, artikelen en verdiepende opdrachten voor in de klas op www.4free-now.nl