Liefde moet van twee kanten komen

‘Maar waarom kunnen we niet allerlei verschillende diëten bespreken, zoals het paleo of vegan dieet, en de voor- en nadelen daarvan? Of hoe het kan dat insta zo verslavend is, en of we dat niet zouden moeten verbieden?’

‘Ja., maar waarom komen zij nooit naar ons toe?

Zij gaan wel naar hogescholen en universiteiten, maar komen nooit bij ons.’

Mijn collega Dieuwertje de Graaff en ik zijn op een herfstige middag met studenten en docenten een lessenserie aan het ontwerpen. Het lokaal in Amsterdam Noord hangt vol met technische tekeningen. Hier wordt gestudeerd voor middenfunctionaris bouw.

Ik moest aan die studenten bouw denken toen ik laatst in Trouw de volgende kop las: ‘Vmboleerlingen hechten minder waarde hechten aan democratie dan leeftijdsgenoten.’ Het is een snelle kop die geen recht doet aan alle manieren waarop vmbo’ers bezig zijn met samenleven en democratie. Een kop die kan stigmatiseren. Tegelijkertijd kunnen we er niet omheen: jongeren in het (v)mbo voelen zich vaak minder gewaardeerd. Worden vaker aangemoedigd om dan maar door te studeren, door ouders en vrienden. En ja, ze hechten minder waarde aan de democratie.

Dat is niet gek: de democratie geeft ook minder om hen. Liefde moet van twee kanten komen, maar politici komen zelden op een ROC. Tweede Kamerleden luisteren bovendien vooral naar lobbyisten van bedrijven, rijke en theoretisch opgeleiden mensen, zo laat onderzoek zien. We zien weinig democratische rolmodellen voor MBO studenten: Mohammed Saiah was een grote uitzondering als praktisch opgeleid gemeenteraadslid in Utrecht. Terwijl we het inmiddels heel normaal vinden om rolmodellen voor vrouwen, mensen met een migratie-achtergrond en lhbtiq+ers te zien in en buiten de politiek.

We besluiten op die herfstige middag om politici uit te nodigen, vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen. En ze niet te laten praten over hun eigen plannen en ideeën, maar juist die van studenten centraal te stellen. De woningnood, etnisch profileren, schulden. We leren studenten om te bullshit bashen, oftewel respectvol door te vragen als een politicus je vraag ontwijkt. Te overtuigen. Handig, ook als je met je baas over je salaris onderhandelt.

‘Wat ik vooral leerde, is om met argumenten en een sterk verhaal te komen. Mensen luisteren dan sneller naar je,’ zei Youssef naderhand. Politici waren trots op de studenten: ‘De betrokkenheid, gefundeerde kritiek op de politieke status quo en ondernemingszin om de samenleving beter te maken hebben mij verrast,’ zei er een. Blijkbaar hadden niet alleen de studenten iets geleerd.

We noemden het: Het Politieke Spel. Samen met docenten en studenten tackelden we een voor een de factoren die MBO studenten in de weg zitten: weinig politiek zelfvertrouwen, weinig politieke kennis, het gevoel dat politici niet om hen geven, weinig herkenning in de thema’s die de politiek bespreekt. Een ding is ons niet gelukt: het aantal rolmodellen vergroten.Maar wie weet, dat over een paar jaar… Youssef en zijn medestudenten besluiten om politiek actief te worden. Dat ze met open armen worden ontvangen door politieke partijen. Dat na al het zaaien van hun docenten, straks een mooie oogst volgt.