Routen Magazine 2022 - Toerisme Oost-Vlaanderen by Toerisme Oost-Vlaanderen

N°03 2022

#fietsen #wandelen #routen

FIETSEN EN WANDELEN IN OOST-VLAANDEREN

SAMEN de zomer in

‘HET BRUIST VAN LEVEN AAN DE OUDE DOKKEN IN GENT.’ LEES OOK HET VERHAAL VAN CUP. P. 09

Bar Bricolage aan de Oude Dokken in Gent, Chinastraat 1, www.bar-bricolage.be.

EDITO

aat ons ervan uitgaan dat het deze keer lukt, beste lezer. Dat de derde editie van Routen Magazine een zomer aankondigt om in te kaderen. Een zomer om te delen met wie je lief is, maar net zo goed met wie je vreemd is. Het kan een vriend worden, nietwaar. Het leek ons een thema om naar toe te werken, ‘samen de zomer in’. We hebben schoon genoeg van ‘voorzichtig na een zelftest met je bubbel de tuin in’. En voor een magazine dat slechts één keer per jaar verschijnt, is dat niet zonder risico’s. Het meeste werk gebeurt in het voorafgaande jaar. En 2021 was er een met hoop op vrijheid, maar meestal met beperkingen. Maar we hebben bij Toerisme Oost-Vlaanderen al snel in 2021 de beslissing genomen dat die zomer van 2022 moet knallen, zonder pardon. Daar hebben we al onze positieve energie een jaar lang mentaal op gericht. De kurk mag dwars door het plafond. Wat ons betreft door het dak zelfs. Affirmatie heet zoiets. Spreek een wens uit, geloof er keihard in en laat hem los. Komt goed!

‘DE VRIJHEID ROEPT, DE ZOMER WORDT LANG. GENIET ER DUBBEL VAN!’

Welkom! LEENTJE GRILLAERT Gedeputeerde-voorzitter Toerisme Oost-Vlaanderen

De derde editie van Routen Magazine zet de deur én de ramen dan ook wagenwijd open. Met zicht op vakantie in Oost-Vlaanderen. Met tips om samen buiten te komen, samen te wandelen en te fietsen – zelfs dagen aan een stuk – samen te feesten, samen naar de sterren te kijken vanuit een super-de-luxe glampingtent, … Alles met de nadruk op ‘samen’. En aangezien we de beste zomer ooit zullen krijgen – beloofd! – is er geen enkele reden om een deel daarvan niet bij ons in Oost-Vlaanderen door te brengen. Akkoord, jullie staan te popelen om ver weg te gaan en daar hebben wij alle begrip voor, de vrijheid roept, maar deze zomer wordt lang. Geniet er gerust dubbel van. Ga zitten, ontspan je, maak je geest vrij, laat je inspireren door Routen en reserveer een stukje van jouw mooie zomer voor je toekomstige vrienden in Oost‑Vlaanderen.

IN DIT NUMMER

START

Gent

Nevele

Sint-Niklaas

38 Zwalm

Wetteren

Kaprijke

#fietsen #wandelen #routen 6

ROUTES Handige routekaartjes om uit te scheuren, achteraan in dit nummer.

P. 67 74

Oudenaarde

27 8 28

Kantine-nieuwe-stijl

aan de Oude Dokken in Gent

Ode aan het verpakkingsloze leven met Lieselotte van Ohne

Feestje hier, feestje daar 8 tips voor kids met knaldrang

Glampen langs de Leie:

Geraardsbergen

An & Nijltak stelen de show bij Vlaskamp

Vijf dagen Vlaamse Ardennen op de fiets: de tour voor levensgenieters

Verhalen van lang geleden in landschappen vandaag

24 60

Gelukkige varkens en bloemen van ’t veld:

Boerenmarkt in Kaprijke:

Verrassende plekken in Sint-Niklaas

Druk-op-de-knop-tocht

Modest en Kamiel boeren anders

elke zaterdag vers en lokaal

en een stoere DIY-wandelstok

met dank aan Caroline Pauwels 64 38

Vogelvlucht

Oude Kwaremont

Instagrammable De foto’s van #Wandelgoesting

FIETSROUTE

44 KM

Een rondje Gent en Destelbergen is de ideale lus om Gent vanbinnen en vanbuiten te verkennen. Een zijsprong naar de Oude Dokken maak je via het Fietsplan Gent.

P. 67

NEDERLAND

TEKST INGE MICHIELS Brugge

FOTO′S JENS MOLLENVANGER

MEETJESLAND

Antwerpen

WAASLAND

GENT SCHELDELAND

LEIESTREEK

VLAAMSE ARDENNEN

Brussel

Nieuw leven aan de

Oude Dokken Van industriële activiteit valt niet veel meer te bespeuren aan de Oude Dokken in Gent, maar het gonst er wel van de bedrijvigheid. Terwijl de oude havensite zich volop tot nieuwe woonwijk ontpopt, komen Gentenaars samen bij CUP om aan hun conditie te werken én om hun dorst te lessen.

e transformatie van de Oude Dokken tot nieuwe woonwijk — de Nieuwe Dokken — is volop aan de gang. Afgedankte hangars en silo’s gaan er tegen de vlakte om plaats te ruimen voor prestigieuze nieuwbouwprojecten die op een boogscheut van het centrum van Gent een oase van rust en groen aan het water beloven. Om leven te blazen in de nieuwe wijk, doen ontwikkelaars beroep op de vindingrijkheid van ondernemende Gentenaars, zoals Julie Gielen en Matthias Lievens.

De sprong

Veilig spelen op het fietspad nabij CUP.

‘We liepen al langer met het idee rond om een sportbar te beginnen’, vertelt Julie. ‘Matthias runt het sport marketingbureau Sports DC, dus hij zat al in de sector van de sportevenementen. De oproep van de ontwikkelaar was het duwtje in de rug dat we nodig hadden om eindelijk te springen.’ 9

Julie Gielen richtte samen met haar man Matthias sportbar CUP op aan de Oude Dokken. Kombucha en verse gemberlimonade, maar ook ijsjes mogen niet ontbreken.

CUP moest een ontmoetingsplaats worden voor mensen van alle leeftijden en achtergronden met sport als rode draad. ‘In ons achterhoofd speelde het idee van de kantine van vroeger die we ons allemaal herinneren uit onze kindertijd. Weet je nog, gezellig met een cola en een zakje chips na de training? Dat gevoel wilden we ook met CUP oproepen, maar dan vertaald naar vandaag. Dus eerder met een kombucha of verse gemberlimonade, zeg maar!’ Maar het noodlot was de jonge ondernemers niet gunstig gezind. Julie: ‘We zouden openen op 14 maart 2020, slechts enkele dagen voor het land in coronalockdown ging! We hadden geen slechter moment kunnen kiezen. Met takeaway koffies en broodjes zijn we die periode doorgekomen, maar dat was helemaal niet wat we met CUP voor ogen hadden. We probeerden het wel van de positieve kant te bekijken: er was plots veel extra tijd om onze ideeën te laten rijpen. In de zomer van 2021 zijn we dan echt uit de startblokken geschoten.’

Afzien en genieten

De oude havenkranen blijven markante blikvangers.

Een zonnige dag op het terras van CUP voelt een beetje als vakantie. Het uitzicht over de skyline van Gent en de nabijheid van water geven zuurstof om te dagdromen. Wie gewoon een koffie wil drinken, een hapje wil eten, of zelfs uitgebreid wil brunchen op zondag, is in CUP aan het juiste adres. Maar CUP is veel meer dan een bar, het is

De ligplaatsen voor woonboten zijn hier zeer in trek.

het middelpunt van een hele waaier aan sociale sport activiteiten. ‘We organiseren wekelijks Early Bird Rides en Early Bird Runs voor mensen die voor de start van hun werkdag nog graag even de spieren losgooien’, zegt Julie. ‘Het zijn zogenaamde social runs en social rides: de groep past dus zijn tempo aan aan de traagste van de bende. Het gaat hier uitdrukkelijk niet om competitie maar om het samen sporten.’ Als de bar om 17u sluit, gaan tafels en stoelen aan de kant om plaats te maken voor de groepsles van die dag. Er zijn lessen core stability, rollerdance, kickbox, yoga … ‘Die organiseren we niet zelf, we stellen onze ruimte ter beschikking aan lesgevers met een goed idee dat binnen het concept van CUP past. Donderdagavonden houden we vrij voor lezingen en workshops. Ook hier zoeken we altijd naar een link met sport. Een workshop fiets herstelling bijvoorbeeld of bicycle skills. Maar het kan ook veel ruimer gaan zoals een lezing over weerbaarheid of gezonde voeding.’

De Bataviabrug over het Handelsdok, voor fietsers en voetgangers een handige verbinding tussen twee stadsdelen.

Moet er nog meer zijn? CUP heeft nog meer pijlen op zijn boog. Aan de expowand in het café wordt werk getoond van gerenommeerde fotografen. In aanloop naar de Olympische Spelen hingen er bijvoorbeeld foto’s die Jef Lievens maakte van marathonloper Koen Naert. De bar doet ook dienst als pop up-shop 11

Een zonnige dag op het terras van CUP voelt een beetje als vakantie.

met sportkledij van lokale duurzame merken. Achter het café, op de andere helft van de benedenverdieping, huist fietsenwinkel en fietsherstelpunt Cyclobility. En op de bovenverdieping zijn er vergaderruimtes die bedrijven kunnen huren voor team meetings, op simpel verzoek met een sportieve teambuilding erbovenop.

Het Handelsdok is een geliefde plek voor

Creatieve geesten Er zit beweging in CUP, en dat is niet enkel aan de sportieve prestaties toe te schrijven. ‘Er komen altijd nieuwe ideeën en plannen aanwaaien’, zegt Julie. ‘Vaak ontstaan die door toevallige ontmoetingen met andere creatievelingen rond de dokken. Met Zelda & Zorro, die activiteiten organiseren voor kinderen en hun ouders, hebben we tijdens de lockdown een wandelzoektocht uitgewerkt. We waren ook partner van de grote River Cleanup waarbij vrijwilligers massaal zwerfvuil kwamen opruimen op het water en aan de kaaien. Ook met de lokale afdeling van Decathlon die op duurzaamheid en lokale initiatieven inzet, lopen er gesprekken om samen te werken.’ CUP wil mensen samenbrengen. ‘We juichen alle initiatieven die hier rond het water ontstaan toe, of het nu met of zonder ons is’, zegt Julie. ‘Want hoe meer leven in de brouwerij, hoe meer redenen voor mensen om dit bijzonder stukje Gent te komen ontdekken.’ Het plan om samen met restaurant Amigo aan de overkant van het water een openluchtfuif te houden op de Bataviabrug, is vorig jaar door corona in het water gevallen. Maar als die herkansing er komt, wordt het een memorabel feestje. Wees daar maar zeker van! Alle info over de activiteiten van CUP vind

zonnekloppers, maar zwemmen blijft er

je op de Facebookpagina en op de website:

voorlopig verboden.

www.cup.gent

Fietsverhuur

DE FIETSAMBASSADE Logeer je in Gent of kom je met de trein? Huur dan een fiets bij de Fietsambassade. Je kiest er het model dat precies bij jouw plannen past.

Stadsfiets

Tandem

Riksja

Cargofiets

Bakfiets

Ouder-kind fiets

Een doodgewone fiets met twee wielen, een stuur en enkele versnellingen. Elektrisch kan ook.

Als je meer te vervoeren hebt, dan wat in je rugzak past. Een uitgebreide picknick? Een kampeertafel?

Voor de onafscheidelijken. Of als er eentje stiekem niet wil meetrappen.

Als er kinderen meegaan die liever dromerig rondkijken dan op de weg te letten.

Voor een duo met ongelijke conditie. Of gewoon om romantisch te doen.

Voor ouders die nog geen vertrouwen hebben in de fietskunsten van de kleinsten.

FIETS HUREN? Ontdek het volledige aanbod op de website. Reserveren doe je best op voorhand online. Je vindt de Fietsambassade op meerdere locaties

Driewieler

Als je evenwicht soms te wensen overlaat.

Vouwfiets

Als je je fiets wil meenemen op trein of bus, of gezellig op restaurant.

in Gent, in het centrum, of aan het station Gent-Sint-Pieters. www.fietsambassade.gent.be

ILLUSTRATIE LUKAS VERSTRAETE

feesten! Tijd om te

Samen feest vieren, daar hebben we geen excuus voor nodig! 8 geweldige ideeën voor jongeren met knaldrang.

ROLLERLAND De piste van Rollerland is een paradijs voor wie graag op wieltjes zoeft. Sfeervolle verlichting en glitterballen brengen je helemaal in feeststemming. De huur van skates en enkele lekkere versnaperingen zijn bij het feestpakket inbegrepen.

Vanaf 6 jaar, Rollerland, Aalst www.rollerland.be

TRAMPOLINEPARK

HISTORISCH FEESTJE

MOERASPARCOURS

In het trampolinepark B-Bounce in Sint-Niklaas haal je de strafste toeren uit en land je altijd zacht. 1500 m2 bounce plezier en de nodige obstakels zorgen ervoor dat je je geen minuut verveelt. De batterijen weer opladen doe je aan de feesttafel met een heerlijke snack. Voor springertjes onder de zes jaar is er een aparte kids zone.

Wat dacht je van een koninklijke ontvangst in Gents beruchte burcht het Gravensteen? Stel met je vrienden je eigen hofhouding samen, duik in de verkleedkoffer om het helemaal echt te maken en ga op ontdekking uit. In Gent zijn er verschillende ‘historische huizen’ die feestjes aanbieden om de locatie op een unieke manier te beleven.

Hoe goed is jouw evenwicht? Test het op het moerasparcours ‘Pantanal’ in Oudenaarde. De naam is ontleend aan een uitgestrekt moerasgebied in de Braziliaanse jungle. Op je pad kom je allerlei obstakels tegen — wiebelende bruggetjes, paaltjes, netten — die je moet zien te overbruggen. Haal jij de overkant met droge voeten?

Voor alle leeftijden, B-Bounce, Sint-Niklaas www.bbounce.be

Vanaf 6 jaar, 7–12 jaar, Gravensteen, Gent www.historischehuizen.stad.gent

The Outsider, Oudenaarde www.theoutsidervlaamseardennen.be

CHOCOLADEPASTORIJ Een hele namiddag ondergedompeld in de chocolade, wie droomt daar niet van? In de Chocoladepastorij maak je chocolollies, dierenfiguurtjes en tekeningen in chocolade. Hier leer je hoe de echte patissiers het doen. Uitvoerig proeven hoort daar natuurlijk ook bij! 8–15 jaar, Chocoladepastorij, Brakel www.chocoladepastorij.be

MEGASUP

ESCAPE ROOM

LASERGAMES

Waarom alleen op een SUP staan, als het ook met een bende kan? Bij TeamAdventure kan je een megaSUP huren voor 6 tot 10 personen. Slagen jullie erin om netjes synchroon te peddelen of mondt het uit in vrolijke chaos? Plezier gegarandeerd!

Laat je met je vrienden eens opsluiten in een escape room. In de kamer vind je aanwijzingen die je helpen weg te komen. Voor deze uitdaging heb je een aandachtige geest en een dosis gezond verstand nodig. Lukt het jullie om binnen de 60 minuten te ontsnappen?

Zin in een spel dat je hart sneller doet slaan? Eerst krijg je een instructievideo waar het spelverloop wordt uitgelegd, daarna ga je zelf de ring in met Laser-Pack en (een ongevaarlijk!) Laser-pistool. Laat achteraf de spanning van je afglijden met een heerlijke pannenkoek of een stuk pizza.

Vanaf 9 jaar onder begeleiding

Kinderen tot 14 jaar onder begeleiding

van minstens 1 volwassene,

van minstens 1 volwassene, Escape Room

TeamAdventure, Deinze

Vlaanderen, Sint-Niklaas

The Zone, Gent

www.teamadventure.be

www.escaperoomvlaanderen.be

www.thezone.be

7–16 jaar (Special kids),

NEDERLAND

TEKST AN OLAERTS Brugge MEETJESLAND

WAASLAND

Antwerpen

FOTO’S JENS MOLLENVANGER

GENT SCHELDELAND

LEIESTREEK

VLAAMSE ARDENNEN

Brussel

Nevele

Glampen met de g van goesting

Nevele, dat kennen Limburgers alleen van naar de zee te rijden. Heen klinkt het als: ‘File vanaf Nevele!’ Terug gaat het van: ‘Nevele! We zijn bijna in Gent.’ Maar nu gaan we glampen bij Vlaskamp, in Nevele, in de Leiestreek. Er staat een chique tent voor ons klaar. Kamperen zonder glitter is niks voor ons.

An Olaerts is freelancejournaliste en columniste voor De Standaard. Voor Routen trok ze naar Nevele voor een glampingweekend bij Vlaskamp en een fietstocht door de Vallei van de Oude Kale en langs de Oude Leie. 16

Genieten in landelijke stijl bij Wijncafé Cyriel.

FIETSROUTE

42 KM

Fiets zelf de route van An en Takkie en ontdek de Vallei van de Oude Kale, de kronkelende Oude Leie en de geneugten die daarbij horen.

P. 67

ijltak gaat mee. Administratief heet ze Katelijne. Maar ik mag Takkie zeggen. We zaten samen in 3B, de klas van juffrouw Hilde. Nijltak heeft ervaring met kamperen. Ze is bij de scouts geweest. ‘Het stonk altijd in de tent’, zegt ze. ‘En je moest op je knieën door de klamme rommel graven. Klamping was het woord!’ Maar wij gaan glampen, met de g van goesting.

Onder de bruggen van de E40 Nog nooit hebben wij halt gehouden in Nevele, tenzij in de file naar de kust. Maar na drie dagen zingen twee Limburgers de lof over de Leie. Onder de bruggen van de E40 ligt een wonderlandje verborgen. In de groene kronkels van de rivier kun je lekker eten en drinken. Er varen pontjes heen en weer. Je komt vrolijke Oost-Vlamingen tegen die zeggen dat je niet hoeft te wanhopen voor knooppunt 90. Nog een beetje fietsen en je komt er vanzelf. Wat glampen in Nevele ons ook heeft geleerd is dat douchen in het wild heerlijk is. Eerst sta je

Onderweg naar de Oude Kalevallei.

nog preuts te doen met het douchegordijn, maar na een tijdje laat je het wapperen. Twee roze dameskonten boeien de koeien niet! Douchen met uitzicht over de velden is een plezier dat ik niet kende. Nochtans heb ik in dit leven al véél plezier gehad. Alleen nog nooit in een tent. De tenten van Vlaskamp zijn groot en crèmekleurig. In het donker zien ze eruit als slagroompunten op een taart van gras en sterren. Echt waar, als wij onderweg naar zee nog eens voorbij Nevele rijden dan hebben we fijne herinneringen aan drie dagen glampen en praten. Goddank heeft de Leie geen oren.

Stroom in de tent

Woe! Haa! Ik voel ponykracht!

‘Ze hebben gezegd dat er stroom is’, zeg ik in de auto tegen Nijltak. ‘Hoeven we geen morzel Instagram te missen.’ Het is een grapje. De alledaagsheid van de thuisblijvers kan ons niks schelen. Het regent pijpenstelen in Genk. Pas vanaf Gent klaart het op. Wij zijn weg. Wij zijn vrij. Drie dagen zijn er géén huishoudelijke taken. Dat ze allemaal hun plan maar trekken! ‘Er zit een stijltang in mijn trolley, mascara en lippenstift!’ Is het overdreven om zoveel

glamour te verwachten op een camping? Nijltak denkt van niet. ‘Als er een hostess is dan zal er ook wel glamour zijn. Ik heb een nieuwe pyjama gekocht, een soort kimono van Zalando.’ We draaien een weide op in Nevele. Nijltak loopt met haar weekendtas voorop. Ik sleep mijn trolley door het hoge gras. De glampinghost heet Brecht. Zijn assistente draagt een tas met handdoeken en nachtlampjes. Onze tent heeft een houten terras. De bedden zijn opgemaakt. Dit comfort snappen wij zonder uitleg. De rest is ook eenvoudig. We kunnen koffie zetten. Er is een douche met warm water. De WC is een droogtoilet. Boodschappen moet je met een laagje zaagmeel bedekken. Het ruikt een beetje naar nat bos.

Koe met kousen We proberen de matrassen uit. ‘Lig jij thuis aan dezelfde kant van het bed’, vraagt Nijltak. ‘Nee. Thuis lig ik links. Het hangt af van de kant van de deur.’ Twee flappen dikke katoen waaien open. Buiten staat een bonte koe. ‘Het is alsof ze kousen aan heeft’, zegt Nijltak. ‘Stayups! Sexy! Zou ze het zelf beseffen?’ De koeien

‘NOG ÉÉN KEER WILD DOUCHEN EN NEVELE ZAL NOOIT MEER HETZELFDE ZIJN.’ zijn van Basiel en Paula. Hun boerenhof staat 400 meter verderop. Paula draagt gekleurde botjes en plukt bloemen: boerenwormkruid en papaverdoosjes van klaprozen. Basiel heeft een hondje en houdt een oude tang vast. Ze wisten eerst niet wat een glamping was, nu ligt er ineens eentje in hun weide. Ze vinden het grappig. En ze vinden ook dat Nijltak en ik grappig praten. ‘Ném, wulder zijn niet van de streek.’ Nijltak en ik dringen diep in Oost-Vlaanderen binnen. We hebben een tafeltje geboekt op tien minuten van de glamping. Het dorp heet Bachte-Maria-Leerne. Vreemd genoeg hoort het bij Deinze, wat wij associëren met Meubelen Weba en een reusachtige Vlaamse steenweg. Maar blijkbaar heeft Deinze andere geheimen. Het pleintje voor Restaurant Bachtekerke is schilderachtig wit en kalm. Onze tafel staat langs de Leie. 19

‘IK HEB IN DIT LEVEN AL VEEL PLEZIER GEHAD. ALLEEN NOG NOOIT IN EEN TENT.’

De Leiestreek wacht!

De glampingtent, hoog en droog op een platform.

Als we ons onderweg niet verbazen over Oost-Vlaanderen is er altijd wel weer een verhaal van Nijltak.

Slechte punten We prijzen ons gelukkig, bestellen een aperitief van het huis, dim sum, sashimi, Thaise mosseltjes en inktvis met hete worstjes uit Baskenland. Het is niet omdat Nijltak en ik uit Limburg komen dat wij de wereld niet kennen. De avond valt. Wilgenslierten drijven in het 20

ater. Lelies gaan slapen. Twee krokodillenw jagers varen in een rubberboot de bocht uit. Eigenlijk zijn het Oost-Vlaamse karpervissers, maar daar letten Nijltak en ik niet op. Wij bespreken de schoolrapporten van onze kinderen. Slechte punten vallen hier beter mee dan thuis! Verder is het belangrijk om niet te veel te drinken, anders moeten we straks zaagsel scheppen in het donker. Bovendien staan er 30 knooppunten op het programma, goed voor een fietstocht van bijna 50 kilometer. Zonder elektrische fietsen zouden we een binnenweg zoeken van 30 kilometer! Maar er staan twee fietsen opgeladen klaar. Nijltak probeert haar e-bike uit. ‘Woe! Haa! Ik voel ponykracht!’ De ochtend op de glamping is van ons alleen. We hebben goed geslapen. Op het terras drinken we rust en koffie. Er zijn broodjes. Voor onderweg hebben we zebrakoeken, zwarte met een toef confituur van binnen.

Kakakakasseien Vanavond eten we in wijncafé Cyriel. De c atering is van Punk Food (nom nom) en er komt een bandje (pling plong) spelen. De tafel-

E40

Vlaskamp

Nevele

START

Vosselare Kasteel Ooidonk

Deinze

tjes staan al klaar in het bos, maar eerst moeten Nijltak en ik calorieën verdienen op de fiets. Het Meetjesland en de Leiestreek wachten. Als we ons onderweg niet verbazen over Oost- Vlaanderen is er altijd wel weer een verhaal van Nijltak. Bijvoorbeeld over een buurvrouw die een ladder leende van de buurman. Ze bracht de ladder terug en zei: ‘Bedankt, Johnny, als ik ooit wat kan terugdoen …’ Waarop Johnny zei: ‘Anders moet je me maar een frietje gaan halen.’ We lachen en trappen zonder te zweten. Kasteel Ooidonk hebben we nadien gezien. Want als we door de blauwe poort van de oude waterburcht rijden letten we vooral op de kaka kakasseien. ‘Goed voor onze lymfedrainage’, bibbert Nijltak. Hahaha. ‘Heb je dat gezien? Die mensen hebben een alien in hun voortuin!’ ‘Het is Mother uit de film met Sigourny Weaver!’ Over de avond in wijncafé Cyriel gaan we zwijgen. De cocktails smaken uitstekend, slapen doen we diep en het ontbijt duurt lang. Dat heb je met Takkie. Na drie dagen glampen is er nog praat over! Maar tut, tut, het thuisfront kan niet zonder ons. Nog één keer wild douchen en Nevele zal nooit meer hetzelfde zijn.

CYRIEL – WIJNCAFÉ

Zomers gastronomisch pop-upcafé met food trucks en live muziek erbij, in de hoevetuin van uitbaters Bas en Eva. Nieuwe Kerkstraat 6, 9850 Nevele Facebook: Cyriel – wijncafé

RESTAURANT BACHTEKERKE

Idyllisch restaurant met prachtig verwarmd terras aan de oevers van de Oude Leie, een van de mooiste van het land, naar verluidt.

VLASKAMP

Wandel of fiets je eigen traject langs de drie top locaties van Vlaskamp in de Leiestreek. Elke glamping heeft eigen troeven, maar een luxetent en -bed, en tonnen sfeer en gezelligheid behoren tot de standaarduitrusting. Bij Vlaskamp kun je terecht van 1 juli tot 31 augustus. Reserveren doe je makkelijk online. www.vlaskamp.be

Bachtekerkstraat 9, 9800 Bachte-Maria-Leerne www.bachtekerke.be

ROOM WITH A VIEW

Wildeweg Bestaat toeval? Twintig jaar geleden gingen Muriel en Louis eens fietsen in de buurt van Gent en botsten in Lievegem op een oud, vervallen boerderijtje tussen de velden. Er was werk aan, maar het jonge koppel zag daar geen graten in. Tijdens de verbouwingen vonden ze een onderkomen in de grote schuur die qua comfort niet veel meer te bieden had dan een dak boven hun hoofd. ‘Als we warm water wilden, zetten we gewoon de fluitketel op de stoof ’, herinnert Muriel zich. Zes jaar later, kort na de geboorte van hun oudste dochter, maakten ze de oversteek naar het vernieuwde woonhuis. De schuur werd omgevormd tot vakantiewoning: Wildeweg, met plaats voor tien. Recup materialen met een verhaal en leuke details brengen sfeer in het interieur. De grote raampartijen trakteren de gasten op weidse uitzichten over velden, bloemenweides en gezellige taferelen waarin schapen, kippen en poes Pluis de show stelen. Wie hier aanbelandt, wil niet meer weg. www.vakantiewoningwildeweg.com

FOTO FRED DEBROCK

WANDELROUTE

19,2 KM

Het bescheiden koninkrijk van Modest en Kamiel ligt op je pad wanneer je Bos t’Ename en het Volkegembos verbindt. Via een kleine omweg, weliswaar. Deze route is voor wandelaars die van kilometers houden.

P. 69

De glampingtenten staan knus bij elkaar. Ideaal voor een weekendje uit met jonge kinderen.

NEDERLAND

Brugge MEETJESLAND

WAASLAND

Antwerpen

GENT SCHELDELAND

LEIESTREEK

VLAAMSE ARDENNEN

Brussel

Mater

Het bescheiden koninkrijk van

Modest & Kamiel

Op een heuvelrug in Mater zetten twee mannen met een hart voor de natuur en het buitenleven hun visie op ecologische landbouw om in daden. Daar horen bloemen en varkens bij, een unieke glamping-site, en vooral heel veel levensvreugde.

TEKST INGE MICHIELS FOTO′S PHILIP VANOUTRIVE

Steven en Didier hebben het voorrecht

Glampen doe je met propere voeten,

hun gans te kunnen knuffelen.

vanop een houten platform.

odest en Kamiel’ huist in een oude boerderij in Mater bij Oudenaarde. Je komt er alleen via smalle, kronkelende baantjes. En op de top van de heuvel ligt een ware Tuin van Eden: twee hectare paradijselijk groen waar kippen tevreden rondscharrelen, geknor van varkens weerklinkt, en tientallen soorten felgekleurde dahlia’s en andere snijbloemen het beste van zichzelf geven voor de herfst het overneemt. Nee, Modest en Kamiel zijn niet hun echte namen, maar Didier en Steven bekt nu eenmaal minder goed. Helemaal lukraak gekozen is die naam niet, verzekert Didier: ‘Met gedroogde kamille kun je rustgevende kruidenthee maken en Modest past bij de eenvoud die we zo op prijs stellen: weg van de drukte, mee met de seizoenen en dicht bij de natuur.’

Nieuw leven op de boerderij.

Natuur als bondgenoot ‘We wisten perfect wat we wilden’, vertelt Steven. ‘Het moest een ecologisch en diervriendelijk landbouwbedrijf

Bloemen vind je hier overal.

‘IN PLAATS VAN TE VECHTEN TEGEN DE NATUUR, WERKEN WE MET DE NATUUR MEE’ worden met een boomgaard, een moestuin en genoeg plaats om varkens rond te laten lopen. Al gauw zijn daar ook de bloemen bij gekomen. ‘We werken met verschillende percelen die we beurtelings braak laten liggen en bewerken. Kunstmest en bestrijdingsmiddelen gebruiken we niet. Uit principe. In plaats van te vechten tegen de natuur, werken we met de natuur mee.’ Maar vergis je niet, de idylle in Mater is het resultaat van drie jaar keihard zwoegen. Soms ook van mislukken en opnieuw beginnen. ‘Op een bepaald moment krioelde het hier van de woelmuizen omdat we percelen lieten verwilderen. Maar tegen het eind van de zomer kwam er een koppel torenvalken boven ons veld vliegen. Probleem opgelost! Eigenlijk is het gemakkelijk. De natuur herstelt zichzelf. Je moet alleen meer biotopen stimuleren en geduld hebben.’

Puur varken Dat er varkens op de boerderij zouden komen, stond van bij het begin vast. Steven: ‘Bij vrienden die varkens houden, kregen we op een avond een heerlijk stukje vlees

op ons bord en we herkenden de smaak niet! Het was varkensvlees, maar van dieren die een goed leven hadden geleid. Dat de smaak zo kon verschillen van het vlees uit de supermarkt, vonden we echt ongelooflijk. Zo wilden wij het ook doen.’ De varkens zijn nog biggen als ze bij Modest en Kamiel toekomen. Daar leiden ze een zo vrij mogelijk leven. ‘Diervriendelijk betekent voor ons dat ze zich natuurlijk kunnen gedragen’, legt Didier uit. ‘Ze hebben een grote loopweide, ze mogen in de modder wroeten en chillen. Als de tijd gekomen is voor de slacht, gaan we zelf mee. De dieren zijn dan rustig en hebben geen stress. We kiezen ook bewust voor een klein slachthuis waar alles volgens de regels van de kunst verloopt. Zo kan het dus ook.’

Bloemenzee De blikvanger op het veld van Modest en Kamiel zijn lange stroken met snijbloemen: zonnebloemen, alliums, gaura, … en een indrukwekkende verzameling dahlia’s in alle mogelijke verschijningsvormen. Didier: ‘Mensen kunnen via de website boeketten bestellen. We verzorgen ook 27

Gezelligheid met een uitzicht.

Schapen houden het gras kort.

Een passie voor bloemen.

‘HET IS MOOI OM TE ZIEN HOEVEEL BLOEMEN VOOR MENSEN KUNNEN BETEKENEN’ trouwfeesten en communiefeesten. Soms ook begrafenissen. Dan komen mensen hier zelf de bloemen uitkiezen die ze als laatste eerbetoon willen geven. Het is mooi om te zien hoeveel bloemen kunnen betekenen. En als ze dan biologisch geteeld zijn — en bloeien in het seizoen waarin ze horen te bloeien — dan krijgt zo een boeket nog meer waarde.’ Sinds mei vorig jaar kun je bij Modest en Kamiel ook zelf komen plukken. ‘De zelfpluk was een overdonderend succes. We merken dat het niet enkel om de bloemen draait, mensen komen hier ook om te genieten van de rust.’

Helende natuur Met je handen in de aarde wroeten, zaaien, oogsten … Steeds meer verlangen we terug naar die verbondenheid met het land en de natuur. ‘Het buitenleven is een krachtig 28

medicijn. Ik heb twintig jaar als begeleider gewerkt in verschillende instellingen. En groenprojecten maakten bijna altijd deel uit van het traject naar herstel’, vertelt Didier. ‘Daarom komen hier ook geregeld jongeren uit een instelling helpen op de boerderij. Maar ook vrienden — en vrienden van vrienden — kloppen hier wel eens aan als ze even willen ontsnappen aan hun eigen hectische leven. Niet om te lanterfanten, maar om hun handen vuil te maken. We vinden het belangrijk dat we ook zo een plek kunnen zijn voor mensen.’

Hier is niks, hier is zoveel Op een houten platform achteraan het perceel staan drie witte tentzeilen te blinken, want van mei tot begin oktober kun je bij Modest en Kamiel glamoureus kamperen, glampen dus. Er is een hoofdtent met een leefruimte en twee kleinere slaaptenten met telkens een dubbel

Een selectie van de dahlia’s die Modest & Kamiel in de aanbieding hebben: 1. Rocco, 2. Bishop of Llandaff, 3. Okapi’s Sunset, 4. Mary Evelyn, 5. David Howard, 6. Lake Ontario, 7. Rip City, 8. Verrone’s Obsidian, 9. Cornel Red, 10. Golden Scepter, 11. Sylvia

LOGEREN BIJ DE BOER bed. ‘We verhuren ze samen. Dus voor een groep van maximum vier personen.’ legt Steven uit. ‘Wij komen er alleen langs om de varkens eten geven. Verder zijn gasten hier alleen.’ Het sanitaire blok staat pal naast de varkensstal. Douchen doe je op de soundtrack van gemoedelijk geknor. En er is een buitenkeuken waar je de groenten kunt klaarmaken die je zelf in de moestuin hebt geoogst. ‘Veel gasten zeggen ons achteraf dat ze het een overweldigende ervaring vonden. Nochtans is hier geen zwembad, geen wifi, geen tv of ander vertier: enkel de zon die opkomt en ondergaat, het gezoem van bijen, een haan die kraait … Hier is niks, en toch is hier zoveel.’

Meer en meer landbouwers bieden logies aan op hun erf. Dat is een extra bron van inkomsten, maar zeker niet de enige reden waarom ze dit doen. Ze tonen ook graag wát ze doen, gewoon vanuit een passie voor hun stiel en om te laten zien dat ze bewust en duurzaam omgaan met de natuur. In Oost-Vlaanderen zijn er een dertigtal land- en tuinbouwbedrijven die gasten ontvangen. Vaak hebben ze ook meer in petto dan enkel logies: huifkartochten, zelfpluk van groenten, fruit of bloemen, voederklusjes voor de kinderen, of een winkel met hoeve-ijs en streekproducten. Zo zorgen ze voor een eigen aanbod dat het extra aantrekkelijk maakt om bij hen te logeren. Een ideetje voor deze zomer?

MODEST & KAMIEL, www.modestenkamiel.be

Sint-Niklaas

NEDERLAND

Brugge MEETJESLAND

WAASLAND

Antwerpen

TEKST INGE MICHIELS FOTO′S JENS MOLLENVANGER

GENT SCHELDELAND

LEIESTREEK

VLAAMSE ARDENNEN

Brussel

Halte

SintNiklaas Op een zonnige zaterdag in februari verkennen we Sint-Niklaas, een stad waar velen vaak langs rijden, maar die ze amper kennen. Onterecht!

Caroline Pauwels was van 2016 tot 2022 rector van de VUB. In 2021-2022 is ze ook cultureel ambassadeur van haar geboortestad Sint-Niklaas. Voor deze reportage in Routen zette ze ons op weg met verhalen uit haar jeugd en enkele gouden tips. 30

Grote Markt.

WANDELROUTE

5 KM

Sint-Niklaas is een weekendje waard. Kom met de trein, logeer op wandel afstand van het station en verken de stad met ons stadsplan. De toppers uit de reportage staan erop.

P. 69

De mural van Smok.

et plaatsnaambordje van Sint-Niklaas kenden we heel goed van op de IC‑trein Gent-Antwerpen. We waren ook vertrouwd met de gelijknamige heilige — die zat rond deze tijd van het jaar waarschijnlijk aan een Spaanse costa. Maar bij de stad zelf konden we ons maar weinig voorstellen. Toen we vernamen dat Caroline Pauwels — tot voor kort rector van de VUB— er ook cultureel ambassadeur van was, zat er maar één ding op: afstappen in Sint-Niklaas!

Goed voorbereid We klopten eerst aan bij Caroline, op zoek naar verhalen van een insider. Zij ruilde jaren geleden het Waasland in voor Brussel, maar haar geboortestad kan steeds op haar enthousiasme rekenen. De anekdotes die ze ons toevertrouwt over ballonvaarders, breigoed en hemelse ijsjes geven ons beeld van Sint-Niklaas meteen meer kleur.

Station Storm Eunice heeft de dag ervoor de lucht voor ons schoon geblazen. We stappen van de trein in een stralende ochtendzon en hebben na enkele meters al de eerste ‘wauw’ van de dag te pakken: een kleurrijke mural van 32

street artist Smok aan de achterkant van het stationsgebouw. De kolibrie maakt deel uit van een hele reeks muurschilderingen en graffitiwerken die verspreid in de binnenstad opduiken. De toon is gezet. Onze zintuigen staan op scherp. Via de Stationsstraat lopen we richting Grote Markt. Onze blik blijft hangen op de goed gevulde affiche van concertzaal De Casino. Ook in Sint-Niklaas lonkt het rijk der vrijheid: Flip Kowlier, Douglas Firs, zelfs Arrested Development staan hier binnenkort op de planken. Bij de uitspattingen die we te goed hebben na corona, zou een avondje Casino zeker niet misstaan.

Héél Grote Markt De winkel-wandelstraat brengt ons naar de Grote Markt, nog steeds ongeklopt als grootste marktplein van België. Het eerste weekend van september is dit het schouwtoneel van de legendarische ballonvaart die sinds

‘DE BALLONVAART IN SEPTEMBER IS PURE POËZIE IN DE WOLKEN.’

Grote Markt.

Concertzaal De Casino, op 5 minuten wandelen van het station.

De Stationsstraat, autovrij shoppen.

De Monseigneur Stillemansstraat, een beschermd stadsgezicht.

‘VRIENDEN VAN MIJN OUDERS WOONDEN IN EEN ART DECO-HUIS: ALS KIND BEGREEP IK AL DAT HET HELEMAAL ANDERS WAS DAN ONS EIGEN HUIS.’ 1948 elk jaar de bevrijding van de stad herdenkt. ‘Mijn oom was landmeter en moest er de officiële vaststellingen doen’, vertelt Caroline. ‘Als kind mocht ik met hem mee om een luchtballon te lossen. Dan liepen we zo snel we konden naar de auto om de ballon te volgen die kilometers verderop landde, ergens midden in de velden. Dat was heel spannend! De laatste jaren is het evenement alleen maar spectaculairder geworden. De luchtballonnen zijn nu kleurrijker en hebben de meest waanzinnige vormen. Als je ze allemaal samen in de lucht ziet hangen, is het pure poëzie in de wolken.’

Monseigneur Stillemans Op aansturen van Caroline stappen we het marktplein over en zetten koers richting Monseigneur Stillemansstraat. De straat, genoemd naar een Belgische bisschop, is sinds 2002 een beschermd stadsgezicht. De ene art deco-gevel na de andere roept om onze aandacht. ‘Vrienden van mijn ouders woonden in deze straat’, vertelt Caroline. ‘Ik vond het heerlijk om bij hen op bezoek te gaan. Alles was er prachtig: de schouwen, de traphal, de plafonds … 34

Ik wist toen nog niet veel over kunstgeschiedenis, maar dat het helemaal anders was dan het huis waarin wij woonden, had ik snel begrepen.’ De concentratie van art deco-huizen in deze straat is opmerkelijk, maar ook elders in de stad kom je dergelijke pareltjes uit het interbellum tegen. Ze getuigen van de rijkdom die de gegoede klasse in die jaren vergaarde met de breigoednijverheid.

Bonneterie ‘Sint-Niklaas is inderdaad lang de stad van de bonneterie geweest’, zegt Caroline. ‘In het stedelijk museum dat is ondergebracht in een oude textielfabriek, kan je nog een atelier bezoeken dat vol staat met breimachines en spoelen uit die tijd.’ Niet veel later lopen we door de verlaten werkplaats van het STEM. Dit arsenaal aan machines moet ooit een hels kabaal hebben gemaakt. Bij een geleid bezoek kan je die decibels ook zelf ervaren. Maar wij zijn hier op eigen kracht. Nu zijn het enkel onze voetstappen die weerklinken. We lezen dat de vraag naar breigoed in de

Vintage kapsalon in het STEM.

jaren ’20 en ’30 een hoge vlucht nam door de veranderende mode: de opkomst van sporten vrijetijdskledij. Maar er valt nog veel meer te ontdekken: archeologische vondsten, schilderijen, haarstukjes en kunstige kammen, reclameborden uit een tijd waarin de rollenpatronen nog heel scherp afgelijnd waren … Opvallend goed vertegenwoordigd zijn de oude interieurs van kapperszaken met zwaar houten meubilair en lederen stoelen die er zeventig jaar later nog steeds ongemeen comfortabel uitzien. Die moeten we toch even uitproberen.

Bar Marcel Onze magen beginnen te knorren, we hebben versterking nodig. Nog even laten we ons afleiden door een nutskast op het trottoir die dankzij een werk van Joëlle Dubois tot kunst is verheven. Maar dan gaat het in rechte lijn naar Bar Marcel op het Regentieplein. Dankbaar schuiven we onze vermoeide voeten onder tafel. Wie hier denkt een simpele croque te bestellen, krijgt een rijkelijk gevuld bord met knapperige groenten en viooltjes erbovenop. De stemming is opperbest. We hebben nog enkele stops voor de boeg, maar we laten ons niet opjagen.

Mercatormuseum Spijs en drank hebben hun werk gedaan, nu zijn we klaar om het universum van de 16e-eeuwse cartograaf

Breispoelen en -machines in het STEM.

‘VAN DE WISKUNDIGE LOGICA VAN KAARTPROJECTIES, HEBBEN WE GEEN KAAS GEGETEN. MAAR WAT ZIJN DIE OUDE KAARTEN MOOI!’

Oude kaarten in het Mercatormuseum.

De Walvis in de Ankerstraat is de best bewaarde drogisterij van het land.

Mercator te betreden. ‘Wat mij altijd fascineert is hoe men in die tijd de wereld probeerde te beschrijven en te begrijpen. En dat zonder alle technologie die wij vandaag kennen’, zegt Caroline. Dé blikvangers van het museum zijn Mercators aard globe en hemelglobe. Het zijn de enige globeparen van zijn hand die in een Belgisch museum te bezichtigen zijn. Ze zijn ook opgenomen in de Vlaamse topstukkenlijst. Van de wiskundige logica die bij kaartprojecties komt kijken, hebben we geen kaas gegeten. Maar wat zijn die oude kaarten mooi! In de afdeling moderne cartografie komen we op bekender terrein. Daar zien we hoe lucht foto’s en satellietbeelden het leven van kaartenmakers een pak eenvoudiger hebben gemaakt. Het onze trouwens ook! Even kijken op Google Maps waar de volgende bestemming ligt …

Cremerie François

Heerlijk tafelen in Bar Marcel.

‘Ik mocht niet op café met mijn vriendinnen’, vertelt Caroline. ‘Maar een crème gaan eten, dat mocht wel!’ De laatste stop brengt ons naar de legendarische Cremerie François in de Ankerstraat die elke Sint-Niklazenaar kent. De ambachtelijke ijsmaker bestaat sinds 1928 en staat in het collectief geheugen gegrift. ‘Mijn grootouders woonden vlakbij en trakteerden ons vaak op ijsjes van bij François. Voor communiefeesten gingen we daar

Cremerie François.

‘OP CAFÉ GAAN MET MIJN VRIENDINNEN MOCHT IK NIET, EEN CRÈME GAAN ETEN BIJ FRANÇOIS WEL.’ een groot ‘blok’ ijs halen — toen nog in een soort papier verpakt — waarmee mijn moeder dan Sibérienne maakte.’ Het is moeilijk kiezen uit de tientallen coupes met fruit, zonder fruit, op een pannenkoek of in een beker, met of zonder slagroom, nootjes, chocolade … We gaan voor een beetje van alles en lepelen zonder gêne elkaars bord leeg. Het is het perfecte toetje om onze dag in Sint-Niklaas mee af te sluiten. Na de laatste hap klinkt het eensgezind: dit smaakt naar meer!

ART DECO-WANDELING DOOR SINT‑NIKLAAS

Een uitgestippelde art deco- wandeling (5,3 km) leidt je langs de mooiste gebouwen uit deze kunststroming. De folder is te koop op de toeristische dienst www.ontdeksintniklaas.be

STREET ART-KAART STEDELIJK MUSEUM, Zwijgershoek 14, www.museasintniklaas.be MERCATORMUSEUM, Zamanstraat 49 D, www.museasintniklaas.be BAR MARCEL, Regentieplein 1, www.marcel.bar

Er zijn 34 street art werken verspreid over de binnenstad van Sint-Niklaas. Fiets of wandel de route van 10 km en ontdek ze allemaal. Je kan de kaart zelf downloaden. www.ontdeksintniklaas.be

CREMERIE FRANÇOIS, Ankerstraat 34, www.cremerie-francois.com

IN VOGELVLUCHT

Mozaïek van grijs en blauw Vanuit de lucht zie je een stip, statisch, op een mozaïek van tinten van grijs en blauw. Op de grond hoor je de kadans van een goed gesmeerde ketting, ratelend, tikkend, gestaag vertragend wanneer de helling zich opricht. Dit is de Oude Kwaremont, een klassieke klim van twee kilometer die je bijna honderd meter hoger leidt, naar het dorpje Kwaremont.

NEDERLAND

Brugge MEETJESLAND

WAASLAND

Antwerpen

GENT SCHELDELAND

LEIESTREEK

VLAAMSE ARDENNEN

Brussel

Kwaremont

FOTO BAS VAN OORT

TEKST INGE MICHIELS

NEDERLAND

Brugge MEETJESLAND

WAASLAND

Antwerpen

FOTO′S DRIES LUYTEN

GENT SCHELDELAND

LEIESTREEK

VLAAMSE ARDENNEN

Brussel

Zwalm

OHNE Zonder verpakking, met véél liefde

Sinds 2018 baat Lieselotte Van der Linden haar eigen OHNE-winkel uit in Zwalm. Het concept van de verpakkingsvrije winkel kwam overwaaien uit Gent, maar blijkt ook aan te slaan buiten de stad.

Lieselotte Van der Linden voor haar winkel in Zwalm.

e nood aan een nieuwe professionele uitdaging en een verbouwing die mogelijkheden bood, trokken Lieselotte Van der Linden over de streep om met een eigen verpakkingsvrije winkel te beginnen in Zwalm. ‘Ik voelde al langer frustratie over het gebrek aan mogelijkheden hier in de streek’, zegt Lieselotte. ‘We zochten met ons gezin manieren om minder afval te produceren. Daarom gingen we regelmatig langs bij lokale producenten en namen dan onze eigen verpakkingen mee. Maar als je telkens op tien verschillende plekken moet zijn, is dat praktisch niet vol te houden. Het idee om zelf een winkel te beginnen, is eigenlijk vanuit frustratie ontstaan.’

Proefondervindelijk

De producten bij OHNE komen van lokale producenten. Ook de chocolade.

Met een vaag plan in het achterhoofd ging Lieselotte inspiratie opdoen in bestaande winkels. Toen ze in Gent bij OHNE te rade ging, stapte ze buiten met een concreet voorstel om samen te werken. ‘Ik ben daar dan zelf gaan meedraaien om de kneepjes van het vak te leren. Maar

WANDELROUTE

15,4 KM

De dorpjes van Zwalm ontdek je met de Gourmand wandelroute, een appetijt-opwekkende tocht, met keuze te over voor een culinaire finale.

P. 71

‘WAAROM ZOU JE APPELS UIT NIEUW-ZEELAND HALEN, ALS JE IN EEN PERFECT APPEL-LAND ALS BELGIË WOONT?’ ook om een realistisch beeld te krijgen van het werk en om te voelen of het wel iets voor mij was. En ja, het was een schot in de roos!’ Wat begon als één winkel in Gent, is op enkele jaren tijd uitgegroeid tot een coöperatie. Intussen telt OHNE zes winkels in Vlaanderen — twee in Gent en een in Aalst, Nevele, Ternat en Zwalm.

Principes OHNE besteedt veel zorg aan de producten die het aanbiedt. Alles is vers, wordt rechtstreeks van overwegend lokale producenten gekocht en draagt in veel gevallen een bio-label. ‘We hanteren het principe van de korte keten. Want waarom zou je appels uit Nieuw-Zeeland halen, als je in een perfect appel-land als België woont? Er zijn natuurlijk altijd producten die in België niet voorhanden zijn. Dan moeten we de afweging maken of we ze toch

willen aanbieden. En daarin maken de verschillende winkels andere keuzes. Ik heb bijvoorbeeld altijd bananen, gember en kurkuma in het aanbod omdat ik die zelf onmisbaar vind. Als mensen daarvoor naar een andere winkel moeten rijden, bied ik ze liever zelf aan met een bio- en fairtrade-label.’

Lokale producenten Door de lokale aankoopstrategie verschilt het vers-aanbod van winkel tot winkel. ‘Ik heb hier in de Vlaamse Ardennen een geweldig netwerk van lokale producenten. Groenten en fruit haal ik bij Ourobouros, Niemegeers en de Kollebloem. In de vers-toog liggen geitenkaasjes van de Volle Maan, taartjes van De Sjampetter en Lauretta & The Nightingale, seitan van De Goede Zaak en veganistische maaltijden van UN.DO. We hebben theemengelingen van 41

Ourobouros. Biodynamisch tuinbouw-

Ourobouros. Ook in de winter wordt er nog geoogst.

bedrijf in Zwalm.

‘WINKELEN IN OHNE VRAAGT MEER TIJD, MAAR HET IS VOORAL EEN BEWUSTER PROCES.’ de Avalon-hoeve en siropen van Mrs. Peacock Syrups. Maar ook lekkere biertjes, wijn en zelfs notenlikeur uit de streek.’

Slow shopping Winkelen in OHNE vraagt wat meer tijd dan winkelen in een klassieke supermarkt: potjes wegen, vullen, opnieuw wegen, barcodes scannen … ‘Het is vooral een bewuster proces’, zegt Lieselotte. ‘Veel mensen vinden dat net fijn. Het aanbod is ook niet eindeloos, zeker in een kleinere winkel zoals de mijne. Voor wasmiddel bijvoorbeeld heb ik één merk waar ik zelf heel tevreden over ben. That’s it. Eigenlijk maak ik de keuze voor de klant, zodat ze zelf niet moeten twijfelen. Dat steeds meer mensen hun weg vinden naar hier en dat ze blijven terugkomen, lijkt mij alleszins een goed teken!’ 42

Taverne Klein Zwitserland Sinds vorig jaar heeft Lieselotte er naast OHNE nog een ambitieus project bij: Klein Zwitserland. De taverne ligt op een van de mooiste plekjes langs de Zwalmbeek en was oorspronkelijk de woning van de sluiswachter die het debiet moest regelen voor de nabijgelegen IJzerkotmolen. ‘Klein Zwitserland is hier echt een begrip. Zoals veel mensen uit de streek heb ik warme herinneringen aan die locatie.’ Toen Lieselotte en haar man Carl hoorden dat het huis te koop stond, was de beslissing snel genomen: ‘We wilden absoluut dat het een ontmoetingsplek kon blijven en we zagen ook de mogelijkheid om er de lijn van OHNE door te trekken. Alle dranken die in de winkel te koop zijn, vind je ook in Klein Zwitserland op de kaart, alleen is het aanbod groter.’ En uiteraard wordt ook hier afval tot een minimum beperkt.

Natuurlijk leven begint voor Lieselotte en haar gezin al in de achtertuin.

WANDELNETWERKEN VLAAMSE ARDENNEN VERNIEUWD!

De traditie van Klein Zwitserland is dus verzekerd. ‘Onze vuurdoop vorige zomer was een succes: er waren live optredens, veel volk, lekker eten en ambiance. De winterstop heeft ons nu de tijd gegeven om organisatorisch de puntjes op de i te zetten zodat we in het voorjaar de deuren weer kunnen opengooien. Ik denk dat veel mensen nu meer dan ooit nood hebben aan zo een plek in het groen om tot rust te komen en van elkaars gezelschap te genieten.’

Om het wandelen in de Vlaamse A rdennen nog aantrekkelijker te maken, kregen de drie wandelnetwerkkaarten in het voorjaar van 2022 een update. Nieuwe onverharde trajecten werden toegevoegd, met nieuwe knooppunten als gevolg. De netwerken Zwalmvallei, Bronbossen en Getuigenheuvels zijn samen goed voor 850 kilometer aan bewegwijzerde wandelpaden. Bestel je de drie kaarten in één pakket, dan krijg je er de nieuwe wandelgids ‘Wandelen in de Vlaamse Ardennen’ bij aan een voordeelprijs. Daarin vind je vijf uitgestippelde wandelroutes, verspreid over de hele wandelregio. Zowel OHNE als Klein Zwitserland liggen op het wandelnetwerk Zwalmvallei en zijn leuke tussenstops op de Gourmand wandelroute die bij dit artikel hoort.

OHNE, Hundelgemsebaan 117,

Bestel het pakket voor €19,95

9630 Zwalm, www.ohne.be

via www.routen.be/webshop.

KLEIN ZWITSERLAND, Galerijpad 3, 9630 Sint-Maria-Latem, Facebookpagina Klein Zwitserland

Een

Ronde voor levensgenieters

Uitzicht bij b&b La Petite Bruyère in de buurt van Ronse.

FIETSROUTE

68 KM

De vijfdaagse tocht van Bas en Michiel past niet op een kaartje. Een smaakmaker wel. Fiets in hun wiel naar Geraardsbergen en over de taalgrens, en zo weer de Vlaamse Ardennen in.

Vijf dagen lang heuvel op en af door de Vlaamse Ardennen. Op de fiets, terwijl je bagage wordt vervoerd en ontbijt en diner elke dag klaar staan. Gastauteur Bas van Oort bevond zich heel even in de fietshemel van Vlaanderen.

Maak er een weekend van.

P. 71

TEKST BAS VAN OORT FOTO’S BAS VAN OORT PHILIP VANOUTRIVE

START

b&b De Boskouter

Dender

Brakel b&b Bedlehem

Geraardsbergen

Muur

Lessen

Spieren stretchen bovenop de Muur van Geraardsbergen.

De Muur, met hoofdletter.

et voelt gewoon niet juist. Ik sta bovenop de Muur van Geraardsbergen, vlak voor de Onze-Lieve-Vrouwkapel. Mijn fiets leunt tegen een picknicktafel en met mijn handen in mijn zakken staar ik een tijdje voor me uit richting het groene, glooiende landschap dat tegen de horizon aan ligt geplakt. Mijn blik verplaatst zich naar de kasseihelling voor me, glijdt dan verder naar boven, waar het gouden Mariabeeld op het torentje van de kapel fel afsteekt tegen de steeds donker wordende lucht. De Muur is een monument, en niet zomaar een. Bezongen en bevreesd. Favoriete scherp rechter in de Ronde. Zo bijzonder dat een alledaagse term als muur hier met een hoofdletter wordt geschreven. Toen vorig jaar een koersvariant van het bordspel Monopoly uitkwam, kon er maar één straat de duurste zijn. Eén plek in de wielerwereld het meest uniek. Het werd de Muur. Maar vandaag, bovenop het heiligdom van fietsgek Vlaanderen, heb ik een kardinale zonde begaan. Als een dief in de nacht ben ik de kapel van de achterkant genaderd. Niet over de korte, steile kant van de rollende heuvels, maar na een langgerekte, slechts licht stijgende passage vanuit het Vlaamse achterland. Op kousenvoeten, daar kwam het op neer. Ineens stond ik er. Alsof ik door

BAS VAN OORt (1987) komt uit Rotterdam. Hij is reisjournalist, schrijver en fotograaf. Voor zijn werk reist hij de hele wereld rond, het liefst van al op de fiets. Zo schreef hij onder andere het boek ‘Het Wonder van Iowa’ over een fietstocht van 5000 km van Washington DC naar Seattle. Maar van alle plekken die hij heeft bezocht, zijn het de Vlaamse Ardennen die zijn wielerhart het snelst doen slaan.

‘IK KAN NIET WACHTEN OM WEER TE DOLEN DOOR EEN LANDSCHAP UIT EEN RIDDERROMAN, HOPEND OP EEN HERBERG WAAR HET BIER KLAAR STAAT.’ de dienstingang het theater ben binnengekomen. Geen prachtige entree, geen weg omhoog vol pijn en ontzag. Maar dat was niet eens het ergste. Ik ben hier elektrisch omhoog gereden!

Onbezorgd fietsen Mijn reisgenoot Michiel heeft nergens last van. Op zijn dooie gemak komt hij niet veel later aanrijden. Michiel is geen fietsliefhebber in het bijzonder. Niet om te kijken, niet om te doen. Dus die accu in onze huurfiets kwam hem niet slecht uit. Hij staat hier zonder enige schroom, gaat niet gebukt onder de last die zoveel anderen met zich meedragen: om de beklimming koste wat kost vanaf de oever van de Dender te moeten volbrengen. Sterker nog: zelfs tegenover het Vlaamse landschap staat hij tamelijk onverschillig. Het geeft mij alleen maar meer reden om hem in een krappe week te laten zien waarom ik zelf niet kon wachten om na meer dan een jaar de grens weer eens over te steken. Om te dolen door een landschap uit een

ridderroman, hopend op een jaarmarkt op een zonnige weekenddag of een herberg waar het bier klaar staat na een lange dag buiten. Wat dat laatste betreft, zitten we goed. Al heten herbergen tegenwoordig b&b’s. We volgen een concept dat nog niet zo heel lang bestaat. Met vijf in bed, heet het, bedacht door vijf b&b’s in de Vlaamse Ardennen die hun handen ineen hebben geslagen. Andy Verpaelst kwam op het oorspronkelijke plan, vertelt hij op dag één van onze reis in de tuin van zijn bed & breakfast bij Geraardsbergen, de Boskouter. Met een vriend liep hij vijf dagen door zijn eigen regio en daar ontstond het idee dat het toch wel erg handig zou zijn om door te blijven wandelen zonder elke keer weer terug te moeten naar dezelfde overnachtingsplek. Er een meerdaagse route van maken, waarbij het helemaal een luxe zou zijn als je bagage aan het eind van de dag klaarstaat in je nieuwe kamer. Samen met Eva, zijn vrouw, zocht hij andere gastheren en –vrouwen bij elkaar en na een paar keer goed vergaderen en plannen waren ze eruit. 47

START

b&b Bedlehem

Ronse

b&b La Petite Bruyère de Renaix

Kapelletje in de buurt van Flobecq.

Brakel

Brasserie Des Légendes

Ellezelles

Flobecq

Muurkapelletje.

Knooppunten wijzen de weg, maar een kaart geeft overzicht.

‘DE MUUR IS EEN MONUMENT. ZO BIJZONDER DAT MUUR HIER MET EEN HOOFDLETTER WORDT GESCHREVEN.’ ‘Vijf totaal verschillende b&b’s’, zegt hij lachend. ‘Maar daar zullen jullie nog wel achter komen.’ Vervolgens werd naast de wandelroutes ook het fietsnetwerk uitgeplozen. Via de bestaande knooppunten routes werden tochten uitgetekend. Per etappe twee opties: een van ongeveer veertig kilometer en een van zestig. En die laatste volgen wij nu. Met een kaartje dat we ’s ochtends bij het ontbijt hebben meegekregen en met de getallen van de knooppunten keurig op volgorde. Zorgeloos door de Vlaamse Ardennen, laverend over de grens met Wallonië, waar de Dender La Dendre heet en Lessines nog net wat romantischer klinkt dan Lessen. Na een kilometer of zestig zit de eerste fietsdag erop. Aan het eind van de middag zien we onze koffers al in de hal staan van b&b Bedlehem, een prachtig opgeknapte oude pastorie aan de rand van Everbeek.

Dobbelen ‘Je kunt het lijstje met knooppunten het beste op je frame plakken’, tipt gastvrouw Karen bij het ontbijt. ‘Dan hoef je niet telkens de kaart uit je broekzak of rugzak te halen.’ Michiel lacht erom, wat die fietsers nu weer bedacht hebben. Hij heeft een ander idee om de reis een vrolijke noot mee te geven en haalt Perudo uit zijn tas, een dobbel-

spel waarbij je de ander moet afbluffen. ‘De verliezer moet een opdracht doen’, stelt hij, ‘en dan bedenken we per situatie wel wat dat is.’ Het eerste wat op het spel staat is wie het knooppuntenlijstje op zijn frame moet plakken. Michiel kijkt er meer tegenop dan ik, maar het geluk staat aan zijn kant. Hij wint, ik leid de weg naar onze volgende stop in Ronse. Gezien de weersvoorspelling voor later op de dag vertrekken we vroeg. Want hoewel het midden juli is, lijkt het bij vlagen wel herfst. Er komen onweersbuien onze kant op gedreven en al schijnt de zon nog in de ochtend, er hangt een onheilspellende heiigheid boven de heuvels. Vanuit Everbeek duiken we al vrij snel Wallonië weer in. Rakelings langs Flobecq, over landweggetjes tussen akkers en maïsvelden. Met een lunchpakket mee dat we bij een sereen Mariakapelletje opeten. We passeren Brasserie Des Légendes in Ellezelles – dicht – en hopen dat we het bier dat ze er brouwen later nog eens kunnen proberen. En juist als we denken dat het eind van de fietsdag droog in zicht komt, slaat de regen toe. Drie kwartier lang schuilen we onder een afdak van een boerderij langs de kant van de weg, om uiteindelijk te besluiten dat het voorlopig niet meer droog zal worden. De laatste tien minuten van de route is het ieder voor zich. Volledig doorweekt komen we aan bij b&b La Petite Bruyère. 49

Eetcafé De Vrijheid in Ronse.

Tussen Ronse en Louise-Marie.

‘SLINGEREND DOOR HET HEUVELLANDSSCHAP HEBBEN WE DE MOOISTE ETAPPE VAN DE HELE ROUTE AFGELEGD.’ ‘Pierre, dat is weer een heel andere ervaring’, hoor ik Andy nog zeggen op de eerste dag. ‘Daar zit je in een grote villa. Die heeft een binnenzwembad, en kunst aan de muur.’ Als er op deze reis één stop tussen zit waar slecht weer niet ongelegen komt, dan is het wel bij Pierre. De goed gemutste en flamboyante zestiger doet met een zwaai zijn voordeur open, gaat ons voor naar onze kamer en laat dan het pièce de résistence van vandaag zien. Een binnenzwembad met sauna en Turks stoombad, terwijl de regen buiten tegen de ramen klettert. Er hoeft niet gedobbeld te worden wie het eerst het water in duikt.

Feest op de Grote Markt De avond kleurt zoals het hoort in de zomer. De wolken weggedreven, een hemel uit pasteltinten blijft over. We zitten op de fiets naar Ronse en hoeven ons vanaf de heuvel waarop La Petite Bruyère zich bevindt alleen maar omlaag te sturen. Het is zaterdagavond, de terrassen 50

zitten vol en er klinkt vrolijk geroezemoes over de Grote Markt. Alles lijkt op hoe het ooit heel gewoon was. Dat is een dag later nog veel meer het geval als we hemelsbreed een kilometer of tien noordelijker de volgende Grote Markt op rijden, die van Oudenaarde. Om daar te komen hebben we de mooiste etappe van de hele route afgelegd. In een kilometer of zestig slingerend door het heuvellandschap. Via de Oude Kluisberg naar café Hotond, het hoogste punt van Oost-Vlaanderen. Door Klijpe en het Kluisbos en met een tussenstop bovenop de Oude Kwaremont om vervolgens langs de Schelde verder te rijden. We rijgen de hoogtepunten uit de Ronde aan elkaar en worden in Oudenaarde beloond zoals alleen reizigers hun geluk op kunnen. Het is feest. De Feestdag van de Vlaamse Gemeenschap wordt gevierd en er is nog een plekje vrij op een van de vele terrassen. Er schuifelen troubadours voorbij, clowns en andere straatartiesten. Midden op het plein is muziek en pas als we realiseren dat gastvrouw K atrien met een diner op ons wacht in

Oudenaarde Brakel b&b In de Gloria Oude Kwaremont

Kluisbergen Kluisbos

Hotond Klijpe

Ronse Eetcafé De Vrijheid START

b&b La Petite Bruyère de Renaix

haar b&b In de Gloria, net onder Zegelsem, maken we aanstalten om weer verder te fietsen. We dobbelen nog snel om de rekening en zoeken de rust van het platteland weer op.

Nog één keer de Muur De twee dagen erop fietsen we goedgeluimd verder, zonder volksfeesten op het parcours, weliswaar, maar met een ontspannen ritme dat het hoofd volledig leeg maakt. Dat gevoel van oneindigheid is de absolute schoonheid van de Vlaamse Ardennen, denk ik op weg naar Lierde, waar de tijd geen vat lijkt te hebben gekregen op b&b Goudsbloempje en gastvrouw Gerda. Op haar advies bezoeken we de Kartuizersite, een oude priorij. Om de volgende ochtend onze eigen ronde compleet te maken en koers te zetten naar het startpunt, dat alweer bijna een week achter ons ligt. Maar vlak voor we daar aankomen krijgt Michiel een idee. Met zijn opgebouwde koerskennis en vooral zijn voorliefde voor spelletjes waar er daadwerkelijk wat te winnen en te verliezen valt, doet hij een laatste dobbelvoorstel. Eerst een kleine omweg naar Geraardsbergen, om precies voor de kerk, zo ongeveer onder de straal van dat andere Manneken-Pis, een

Feest op de Markt van Oudenaarde.

Onze-Lieve-Vrouwkapel, Geraardsbergen

START

b&b De Boskouter

Kartuizersite

Lierde

Brakel

b&b Goudsbloempje

Geraardsbergen Muur

Oudenbergstraat, Geraardsbergen.

‘LANGZAAM BEGINNEN MIJN KUITEN TE BRANDEN. MAAR DAN KOMT DE KAPEL IN ZICHT.’ mattentaartje te eten. ‘En dan dobbelen we daar om de klim van de Muur. De verliezer moet omhoog zonder gebruik te maken van de accu op de fiets.’ Ik grijns. Nu gaat het echt ergens om. Michiel haalt de dobbelstenen uit zijn rugzak. En we spelen. Het wedstrijdverslag zal ik u besparen, maar het fanatisme groeit en omstanders kijken verbaasd op als de apotheose nadert. Michiel wint. Van alle potjes verlies ik deze week het belangrijkste. Lachend rijdt hij niet veel later achter me aan omhoog. Hij filmt met zijn telefoon. Trappen hoeft hij nauwelijks door de stand van de accu op maximaal te zetten. En ik zwoeg. Ik rij omhoog zoals de klim bedoeld is. De Markt af, over de Vesten, de Oudenberg op en onder de bomen door langs ’t Hemelrijck. Langzaam beginnen mijn kuiten te branden en zwabber ik wat meer van links naar rechts dan ik zou willen. Maar dan komt de kapel in zicht. Nog een klein stukje. Toch een soort eerherstel, redeneer ik na die eerste keer Muur vijf dagen geleden. Maar dat is buiten de misprijzende blikken van een paar wielrenners gerekend. Mijn accu mag dan wel ongebruikt zijn, goed zichtbaar is het ding nog steeds. Niemand is onder de indruk. Er zit maar een ding op, denk ik boven terwijl ik op adem kom. De volgende keer weer met de koersfiets omhoog.

MET VIJF IN BED FIETSEN OF WANDELEN ZONDER ZORGEN Vijf b&b’s uit de Vlaamse Ardennen bundelden hun krachten en stelden een vijfdaagse trektocht samen, te voet of met de fiets. Bagagetransfer, maaltijden, lunchpakketjes, … Aan alles werd gedacht. Een origineel vakantieplan nodig? Informeer je voor de ideale timing! www.metvijfinbed.be B&B DE BOSKOUTER

B&B IN DE GLORIA

Smeerebbe-Vloerzegem

Zegelsem

www.boskouter.be

www.indegloria.live

B&B BEDLEHEM

B&B GOUDSBLOEMPJE,

Everbeek-Boven (Brakel)

Sint-Martens-Lierde

www.bedlehem.be

www.goudsbloempje.be

B&B LA PETITE BRUYÈRE Ronse www.petitebruyere.be

TEKST LUC BAUTERS FOTO’S PHILIP VAN OUTRIVE ILLUSTRATIES PETER GOES

Landschappen met een verhaal

Wie erfgoed zegt, denkt meteen aan monumenten en historische gebouwen, maar ook landschappen kunnen erfgoed zijn. Een sprekend voorbeeld daarvan is de Scheldedelta, een gebied dat zo uniek is, dat het kandidaat is om erkend te worden als UNESCO Global Geopark.

Westerchelde

Terneuzen Antwerpen Burggravenstroom Moervaartvallei

Waarschoot

Schelde

Gent

Overmere Donk

Wetteren 54

De stuifduinen in Wetteren.

e Scheldedelta strekt zich uit van Zeeland, over het Meetjesland, het Waasland en Scheldeland, tot voorbij Antwerpen. Schommelingen in de zeespiegel hebben het landschap gevormd, regelmatig voor calamiteiten gezorgd en de inwoners de nodige uitdagingen gegeven. Net die wisselwerking tussen geologische processen en menselijke ingrepen maakt het gebied uniek in zijn soort en UNESCO-waardig. Voor hij met pensioen gaat, deelt Luc Bauters —met liefst dertig jaar op de teller als erfgoedconsulent archeologie bij de Provincie Oost- Vlaanderen— zijn enthousiasme voor de streek.

WANDELROUTE

11 KM

Wandelen over duinen langs de Schelde? Het kan! De Stuifduin wandelroute leidt dwars door Wetteren en de Kalkense Meersen en brengt je meters hoog op oeroude stuifduinen.

P. 73

OVERMERE DONK/WETTEREN

Bijzondere bulten

vermere Donk roept bij velen het beeld op van bootje varen en paling eten in een van de restaurants bij ‘het meer’. Alleen is het eigenlijk helemaal geen meer. De Donk is een restant van de oer-Schelde, die op het einde van de laatste ijstijd – zo’n 14.500 jaar geleden – een grilliger verloop kende, pakken breder was en tot vijf keer zoveel water afvoerde als vandaag. Moeilijk om je daar een beeld bij te vormen? Kijk naar het Donkmeer en je ziet hoe breed de

Schelde toen ongeveer was. Ook het landschap rond de Donk verraadt sporen van die oer-Schelde. Doordat er zoveel meer water werd afgevoerd, werd in de binnenbochten van de Schelde ook meer zand afgezet. Zo ontstonden er in het valleilandschap opeenvolgende sikkelvormige verhogingen, zogenaamde ‘kronkelwaardruggen’. Wie door de Oude Dreef achter de Bareldonkkapel fietst, kan die letterlijk voelen. Het pad gaat er verschillende keren lichtjes bergop en weer bergaf. Duizenden jaren geleden keek je

hier naar het kolkende water van de Schelde. Iets later in de tijd, bij een laatste oprisping van de kou, nam het debiet van de Schelde af, nam de wind toe en stoof er zand op uit de droge rivierbeddingen, waardoor er zowaar duinen ontstonden. De best bewaarde zijn de stuifduinmassieven langs de Schelde in Wetteren. Metershoge duinen, zo ver weg van de kust, dat is op z’n minst gezegd wonderbaarlijk, maar ook heel erg tastbaar. Er loopt een wandelroute van 11 km dwars doorheen dit gebied. Ideaal voor een stapje terug in de tijd. 55

De Moervaartvallei tussen de Zuidlede en de Moervaart, aan de Etbos in Eksaarde.

MOERVAARTVALLEI

Hotspot voor jagers-verzamelaars

abij het provinciaal domein Puyenbroeck, tussen Moerbeke-Waas en Eksaarde ligt de Moervaartvallei. Al is ‘Moervaartdepressie’ een juistere benaming, en eigenlijk best iets om vrolijk van te worden. Dit uitgestrekt natuur gebied en bijzonder vruchtbaar landschap is het restant van een ondiep meer dat zich hier op het einde van de laatste ijstijd heeft gevormd. Ook hier stroomde de oer-Schelde. Ze mondde iets noordelijker uit in zee. Tot hevige poolwinden zoveel zand bij elkaar begonnen te waaien dat er een zogenaamde ‘dekzandrug’ ontstond, tussen Maldegem en Stekene: een langgerekte zandberg die onoverbrugbaar bleek voor de Schelde en haar ertoe dreef om een andere weg naar zee te zoeken, een traject dat grofweg overeenkomt met haar huidige loop. Dat dit alles zich afspeelde in de laatste ijstijd, is een belangrijk detail. De ondergrond was diep bevroren. Wanneer het stilaan warmer werd, smolt het ijs in de ondergrond, steeg het grondwater en vormde het een meer. Op de bodem ervan ontwikkelde zich moeraskalk, een witgrijs goedje dat zelfs vandaag nog de ploegvoren van boeren kleurt. Dit paradijselijk zoetwatermeer trok rond 10.000 v.C. rondzwervende groepjes jagers- verzamelaars aan, die hier een weelde aan wild en groen vonden. Archeologische vindplaatsen rijgen zich hier dan ook als een snoer aaneen. Kom je hier wandelen, op het wandelnetwerk Moervaartvallei tussen Zuidlede en Moervaart, dan weet je nu dat je duizenden jaren geleden tot aan je oren in het water stond. 57

De Burggravenstroom in Evergem.

BURGGRAVENSTROOM

Turfvaart naar Middeleeuws Gent

ent was in de middeleeuwen, na Parijs, de grootste stad ten noorden van de Alpen. Het moest veel voedsel en grondstoffen aanvoeren om in zijn onderhoud en comfort te voorzien. Zo ook turf, een brandbaar goedje dat uit resten van halfvergane moerasplanten bestaat. Dat hadden de Gentenaars nodig, want zowat alle bossen waren kaal gekapt om huizen te bouwen en brandhout was schaars geworden. De turf werd onder andere ‘gestoken’ in het Meetjes land, maar vooral in Zeeuws-Vlaanderen, en om die vlot en snel op lange en smalle platbodems naar Gent te kunnen vervoeren, werd rond 1.200 n.C. in opdracht van de Gentse burggraaf een waterweg gegraven, de Schipgracht, ook bekend als de Burggravenstroom. Die liep van Gent naar Ertvelde, niet verder, want ook voor dit verhaal vormde de dekzandrug tussen Maldegem en Stekene een obstakel. Daarom werd ter hoogte van Kluizen een aftakking richting Eeklo gegraven, vandaag bekend als het Eeklo’s Vaardeken. Vanaf het einde van de 19de eeuw verloren beide kanalen hun belang, werden vaak open riolen, slibden stilaan dicht en werden uiteindelijk voor het grootste deel gedempt. Toch steekt de Burggravenstroom her en der nog onverwacht de kop op. Bij het kapelletje aan de Bevende Hazelaar in Waarschoot bijvoorbeeld, of even verderop aan de Bakkersbossen. Je wandelt er aan voorbij via wandelknooppunt 25. In Volpenswege Sleidinge fiets je eraan voorbij, tussen fietsknooppunt 42 en 43. Hou je niet in om deze oudgediende even te groeten. 59

CULINAIR

Boerenmarkt in Kaprijke In Kaprijke brengen producenten uit de streek hun waar aan de man op de wekelijkse Boerenmarkt. Recht van de boerderij en lekker lokaal. Patatjes en seizoensgroenten van de omliggende velden, op de boerderij verwerkte zuivel, ambachtelijke vleeswaren, artisanaal gebrouwen bieren, ecologisch geteelde bloemen, hand gemaakte keramiek, brood uit een hout gestookte steenoven … Daarvoor kom je zelfs op zaterdag wat vroeger uit je bed!

Elke zaterdag van 9u30 tot 12u30. Van april tot en met september op het pleintje naast het Oud Stadhuis, de rest van het jaar binnen in het Oud Stadhuis. www.angar.be/wijzijndeboerenmarkt www.bakkerijbaab.be

Het heerlijk geurende kraam van Bart met zijn Authentieke Artisanale FOTO FRED DEBROCK

Broden (BAAB).

SPEELROUTE

EXTRA’S VOOR ONDERWEG

Doe de

Druk-op-de-knop-tocht Heb je vandaag zin in een beetje actie? Probeer dan deze tocht eens. Een tip: roep even wat er op de knop staat waarop je drukt, zo is je hele gezelschap meteen mee met wat ze moeten doen.

De bodem waarop je

Om ter snelst

loopt verandert in …

een boom tikken

gloeiendhete lava. Snel op een hogere plek gaan staan!

Zie je afval en/ of een vuilnisbak? Gooi er allemaal één stuk zwerfvuil in. Goed gedaan!

Niemand mag tijdens de wandeltocht zeuren of zagen TOTDAT iemand deze knop indrukt. Dan móét – iedereen Uit:

EXPEDITIE NATUUR

Iedereen op de grond

één volle minuut

gaan liggen. Ja, oma,

zeuren alsof zijn

jij ook.

leven ervan afhangt.

Met 52 zoektochten trek je er elke

Drama verkopen is

week van het jaar op uit in de natuur.

helemaal toegelaten.

Voor meer lol en minder gezeur!

Hèhè, als dat eruit is,

Uitgegeven bij Davidsfonds/Infodok.

kunnen jullie weer ILLUSTRATIE EN TEKST SARAH DE VOS

100% zeurvrij verder wandelen.

WANDELROUTE

4,9 KM

Spelend wandelen doe je in provinciaal domein Het Leen. Een klein lusje brengt je in het

Stoere

bos. Op het einde wacht een speeltuin …

P. 73

wandelstok Met zo’n coole wandelstok wordt zelfs de flauwste stapper superstoer! • stevige wandelstok • touw of wol • verf en penseel • eventueel extra versiering

Schilder (delen van) je stok in frisse kleuren.

Wikkel hier en daar een stukje touw of wol rond je stok

Pimp je wandelstok eventueel met extra accessoires, zoals een

Uit:

gevonden dennenappel of veren.

Hup, het bos in!

HET GROTE ANTI-VERVEEL BOEK

Een boek barstensvol EHBV*-ideeën (*Eerste Hulp Bij Verveling).

TEKST SARAH DE VOS

Uitgegeven bij Lannoo.

ILLUSTRATIE EMMA THYSSEN

INSTAGRAMMABLE

#Neigembos

#Wandelgoesting

arah Van Praag is professioneel fotografe. Zij voorziet de blog ‘Wandelgoesting’ van foto’s die tot de verbeelding spreken. Pieter Vlaeminck is de trailrunner van het gezin. Hij zet zijn voorliefde voor natuurlopen om in wandelingen op kindermaat en schrijft de teksten voor de blog. Met de drie kinderen — Anna (5), Robin (3) en Theo (1) — trekken ze elk weekend de natuur in. Toen hun oudste dochter net geboren was, woonde het koppel een tijdje in Belgrado omwille van Pieters job. Daar ontstond de

ewoonte om in het weekend de natuur op g te zoeken, met het kleintje in een draagzak. Eenmaal terug in België, namen ze zich voor om te blijven wandelen. En dat deden ze. Eerst met één, dan met twee, tegenwoordig met drie kinderen. ‘Zaterdagochtenden zijn uitgegroeid tot een echt familiemoment waar we zelden iets laten tussenkomen’, zegt Sarah. Vrienden die op Instagram foto’s zagen van hun wandelingen, vroegen vaak waar ze geweest waren of ze in de buurt konden parkeren … ‘Zo is het idee ontstaan om een blog te beginnen’, vertelt Pieter. ‘We delen daarop niet

#ROUTEN Welk landschap in Oost-Vlaanderen heeft jou overdonderd met schoonheid? Volg @routen.be en deel je mooiste beelden op Instagram met #routen

Sarah Van Praag en Pieter Vlaeminck verzamelen op de blog ‘Wandelgoesting’ mooie, korte wandelingen voor gezinnen met kinderen. www.wandelgoesting.be

#Stropersbos

alleen wandelroutes, maar geven ook een hoop praktische tips waar ouders met jonge kinderen duidelijk nood aan hebben.’ ‘De foto’s waarop je ziet dat iedereen het naar zijn zin heeft, zijn natuurlijk de mooiste’, zegt Sarah. ‘En meestal is dat ook zo. Kinderen hebben niet veel nodig om zich te amuseren. Een boomstam, een plas water, een vlonderpad … die dingen zijn voor hen al een attractie op zich. Als ouder is het de kunst om dat te laten gebeuren. Haast en een strakke planning laat je best achterwege. De grootste beloning is om gewoon samen te zijn en te genieten van het moment.’

#Kravaalbos

Waar o waar moet ik heen?

colofon V.U. Katia Versieck, Toerisme Oost-Vlaanderen, Woodrow Wilsonplein 2, 9000 Gent

Eerste hulp bij twijfelgevallen!

Ondernemingsnr. 0407.710.695 – RPR Gent afdeling Gent Concept www.jaja.be Toerisme Oost-Vlaanderen Samenstelling Steven De Backer, Toerisme Oost-Vlaanderen Redactie Inge Michiels, www.jaja.be

FIETSEN GRENZEN VERLEGGEN? NEE

INDUSTRIEEL ERFGOED?

Vormgeving Tinie Bické, www.jaja.be Cartografie Davine Peleman, Toerisme Oost-Vlaanderen Illustraties Peter Goes Lukas Verstraete Gastauteurs An Olaerts Bas van Oort Druk Graphius

Waag je aan de beruchte Muur van Geraardsbergen en steek even de taalgrens over. p.71

NEE

Fiets langs de Oude Dokken in Gent en ontdek de creatieve metamorfose die er aan de gang is. p.67

Kies voor de evergreen onder de fietsroutes langs idyllische Leiebochten. p.67

WANDELEN STAD?

Fotografie Fred Debrock Kevin Faingnaert Dries Luyten Jens Mollenvanger Bas van Oort Philip Vanoutrive BelgaImages Met dank aan Caroline Pauwels Lieselotte Van der Linden Steven De Rijck en Didier Stofferus Julie Gielen Bart Van Laere Muriel Geldhof Luc Bauters Sarah Van Praag en Pieter Vlaeminck

NEE

GESCHIEDENISLES?

Laat je verrassen door Sint-Niklaas met cultuur van de bovenste plank en memorabele eetplekken. p.69

NEE

SMULPAAP?

Op de Turfput wandelroute waan je je even in de Oertijd. Wel opletten voor de mammoeten onderweg! p.73

NEE JA

SPEELVOGEL?

Doe de Gourmand wandelroute langs de Zwalmbeek. Tal van lekkere stops helpen om de natuurpracht te laten bezinken. p.71

Routen is een initiatief van Toerisme Oost-Vlaanderen.

Maak een kleine wandellus in het Leen en laat na afloop de speelvogels los in de speeltuin. p.73

Laat je betoveren door de rijke fauna en flora van het Bos t’Ename en Volkegembos. p.69

Openingstijden van vermelde locaties op de routes zijn onderhevig aan covidregels en kunnen wijzigen. Informeer je via de vermelde links naar de websites.

NEE

r Koute

Vallei van de Zeverenbeek

kstra

don Schip

Stadsbos Astene

Astene Sas

2,0

Maeygemhoek

verhard onverhard autovrij

Lochristi

Heusden

Astene

9 11

Vosselare Put

G E NT E N O M G E V ING

1,9

rkt

PROVINCIAAL DOMEIN DE BRIELMEERSEN

Fill ie

f ree rsd

DEINZE

ef ldre Koo

Zeveren

Deurle

Melle

Leiemeersen

Ooidonk

TIJARM

Leyhoek

onverhard Sint-Denijs-Westrem Kervijn

La Butte

3,5

2,2

0,9

Bachte-MariaLeerne

Gentbrugse Meersen

Bachte grot

Gemeentelijk Museum

3,7

Ledeberg

SINT-MARTENSLATEM

Ter Burcht

Museum Dhondt-Dhaenens

Museum Gust De Smet

7,5

Destelbergen

Gallische Hoeve

rdh Noo

LEIE

Afsnee

Gentbrugge

Succa

Merelbeke Latemse meersen

Pottenbakkerij ‘t Hoveke

Sint-MartensLeerne

Crabbenburg Ter Meren

r aa

4,2

Meigem

tee

tst

Kas

1,0 ef re

Liedemeerspark

Drongen

2,4

Baarle

Campagne

Vosselare

Veer met beperkte bediening

Hazel do n k

r a at

Vinderhoutse Bossen

Schouwbroeck

Ghelamco Arena

Nevele

rd Noo

2,8

2,4

est

Beukenhof

E40

. verstr cha

aat tstr hou

ss Mu

ks t

A LE

r ee f

Vinderhoute

Flanders Expo

ro e

Rood Kasteel 2,2

OU D E K

2,2

nad

Van Vlaenderensmolen

2,0

Kasteel van Vinderhoute - An

E40

Ooststr aa t

Oude Kalevallei

Lovendegem

1,2

Streekmuseum Rietgaverstede

Poelendries

Heis te

3,4

Landegem

Kervyn de Meerendré

raat zest Bie

1,0

Ten Walle

2,0

Citadelpark

Pastorie Gerolfswal

lfsweg Gero

Velde

enstra at

Durm

Dreef

77 75 73

Merendree

Melderen

R40

Huis Cyriel Buysse EB E EK POEK

TOV_kaartjes_routenmagazine_2022.indd 6Zwijnaarde

42,4 km

55 Campo Santo

Notax 1,4

dstraat dervel Hoen

e ebr Hei

Ter Lede

Hansbeke

V L A A M SE A R D E NNE N autovrij Fietsplan Gent

GENT

Poesele

VAN OUDE KALE TOT OUDE LEIE

R40

a ldstra H o enderve

FIE TSLUS

Valleiweg

LEIE

52 85

Ker reb r oe k

Sint-Amandsberg

1,7

Ganzevijve SPOR TBAA

Blauw Kasteel Groot Begijnhof Sint-Elisabeth

Afsnee St.-Niklaaskerk

uis s tra

St.-Michiels- St.-Baafs kerk Kathedraal

Gasth

M eigemstraat

Assels

1,0

uter

De Blaarmeersen WATER

L a n ge Akkerstraat

Gravensteen

SCHIPPDON KKANAAL

R40

Legek o

BourgoyenOssemeersen

Vaa rt L ink s

1,9

2,1

3,0

chts

Stedelijk Natuurcentrum

Vaart Re

0,9

Trekweg

Mariakerke

3,8

Drongen

1,1

1,3

RONDJE GENT EN DESTELBERGEN Oostakker E KAL

Engelhoekstraat

r aa t

E UW

e ek

NIE

K ale b

2,1

De Pinte

1,6

1,0

5,3

s-latem F I E TS LU S

43,9 km

OUDE KALE

Wondelgem LEDE

90 89 1,0

Te Lande Damvalleimeer Damvallei

Walbos

Damslootmeer

4,6

Klaverke

Laarne

verhard

Harry Malter

Eendenmeer

De Potter d’Indoye

24/02/2022 15:55

E S C H E LD

EEN RONDJE GENT

Gratis parkeren P&R Parking Zuiderlaan, Gent Fietsverhuur De Fietsambassade, www.fietsambassade. gent.be 97 % verhard 2 uur – 44 km Knooppunt

67 79

Deze route is bewegwijzerd met knooppunten. Volg de knooppuntnummers vermeld op de kaartzijde.

Route op het fietsnetwerk Gent en Omgeving, met zijsprong naar de Oude Dokken via Fietsplan Gent. Volg het blauwe traject op het kaartje.

Louisa d’Havébrug, een van de nieuwste fietsbruggen in Gent, om veiliger over de Schelde te geraken. 42 82

2 Keizerpark, verbindend park en druk fietsknooppunt tussen Gentbrugge, Ledeberg en het centrum van Gent. 5 3 Uitkijkheuvel Gentbrugse Meersen, met zicht op de Gentse geboortebosjes en vogelrijke natte weiden. 5 7 4 Damvalleimeer, ontstaan door graafwerken voor de aanleg van de E17, een prima picknickplaats. 11

Knooppunt 3, Kromme Brug, Deinze

Openbaar vervoer Station Deinze Gratis parkeren Parking Brielmeersen, 9800 Deinze Fietsverhuur Fietspunt Deinze, Statieplein 17a, 9800 Deinze, www.fietsenwerk.be 90 % verhard 2 uur – 42 km Knooppunt

67 79

Deze route is beweg wijzerd met knooppunten. Volg de knooppunt nummers vermeld op de kaartjes.

oute op de fietsnetwerken R Leiestreek en Meetjesland. De fietsnetwerken Leiestreek en Meetjesland kregen een update in 2021. Een volgende update wordt verwacht in 2025. Knooppunten kunnen vanaf dan wijzigen.

DE GANZERIK

feervol en trendy buurthuis met S kleine maar verrassend fijne kaart en lekkere drankjes. Druifstraat 29, 9000 Gent, www.ganzerik.be BROUWERIJ HAESEVELD

ierhuis met brouwerij, eigen B bieren op het vat, maar ook snacks en ijscoupes. Alfons Braeckmanlaan 430, 9040 Sint-Amandsberg, www.haeseveld.be

5 Westerbegraafplaats, met monumentale graven van gegoede burgerij, soldatengraven en indrukwekkende tuinarchitectuur. 92

Het fietsnetwerk Gent en Omgeving kreeg een update in 2021. Een volgende update wordt verwacht in 2025. Knooppunten kunnen vanaf dan wijzigen.

START

LEES P.8

met een ommetje naar de Oude Dokken

Openbaar vervoer Station Gent-Sint-Pieters of Gent-Dampoort

Deze route als GPX bestand en/of meer info? Scan de QR code of surf naar www.routen.be

HOTEL LEPELBED

odern en charmant familiehotel M op kleine fietsafstand van Gent en op een boogscheut van het routetraject. Brusselsesteenweg 100, 9090 Melle, www.lepelbed.be

FIETSEN VAN OUDE KALE TOT OUDE LEIE

LEES P.16

in het spoor van An en Takkie 1

anaal van Schipdonk, 19e-eeuws K afleidingskanaal van de Leie, dat in Heist uitmondt in de Noordzee. 91 77

2 Oude Kalevallei, een van de best bewaarde natuurgebieden van de Leiestreek én het Meetjesland. 73 48 3 Kasteel Ooidonk, een sprookjesachtig waterkasteel in Vlaams-Spaanse bouwstijl, met toegankelijke tuinen. 90 12 4 Oude Leie, een oude meander van de Leie, met zwemwater van prima kwaliteit. 12 4 5 Filliers, een graanstokerij met mogelijkheid tot bezoek, zelfs voor twee. 9 4 Deze route als GPX bestand en/of meer info? Scan de QR code of surf naar www.routen.be

2022

Knooppunt 68, Watersportbaan Gent

BACHTEKERKE

unch of diner met zicht op L de Oude Leie. Bachtekerkstraat 9, 9800 Bachte-Maria-Leerne www.bachtekerke.be GRAND CAFÉ KOETSHUIS OOIDONK

en adellijk tussendoortje met E een uitzicht van wereldklasse. Ooidonkdreef 28, 9800 Bachte-Maria-Leerne www.hetkoetshuisooidonk.be AUBERGE DU PÈCHEUR

tijlvol logeren aan de oevers S van de Leie Pontstraat 41, 9831 Sint-Martens-Latem www.auberge-du-pecheur.be

2022

START

VAN BOSNederename T’ENAME TOT VOLKEGEMBOS

Vogelzan g

ebro

WA N D E L LU S

Bell

V L A A M SE A R D E NNE N

19 km

Drie

ho e

at rstra este e Pre ert D Rob

Oos se

Spen delo s

Boemb eekstr a at

Ko twe g

0, 3

str a Auw eri k

Rootputstra at

Edu

r ij

nte

t arels traa Prin sK

Pri

tstra

Tw ij

raat

Papenakkerstraat

shoek

Zwijger

tr Ankers

aat oekstr Zeild

G ro

Kle ine Pep ers tr.

er s traa t

ela

aat

Hem

ik H e ym

pita a ls

traa

Stadspark De Vidts

elbeekplein Kokk

Aug

ust

bels

laa

olia

at stra

He ndr

Hos

straat

l en d io

t rsstraa

t straa Kongo

Kasteel Walburg

ster De Mee

e Hoveni

Beekstraat

Art-Deco stadsgezicht

straat

Monse

ijk Lodew

Walbu rg

G la

lein

straat

aat

straa beek

Dhanis

str. mans r Stille igneu

k st r

l Kokke

Baron

a np drik Heym Hen

K al

nlaa rege

rstra Pepe Grote f dree astro De C

stra e uw

at rstra kke ena

den

SintNicolaaskerk

olen stra at

lein anp

Hog Gou

te Ma rkt

Veldst

at rtstra Mee

raat

straa

Kro o

ee nw

Lam

Houtbriel

Stadhuis

Aza lea laa n

Roll iers s

straat

aa ijstr ner Spin

o Edm

Pa r k

est

Ant

-Huls

u sh

Klein

aat enstr Lind

Zamanst

raat

Het STEM Mercatormuseum

Sin t-R och

mstraat van Brit so

Richard

Dokter Verd urmenstraat

Regentiest

nstraa stui Moe

e n t e in Pijp- en ie pl tabakmuseum

De Salons

rps

an gla

lstraat Truwe e

Vermorge nstraa

at sstra Nijve rheid

traat

raat rijst nde

aat

traa

Dals tr

ns Leopold plei n

Re g

tra at

Regentie straat

Collegestraat

lstr

Castrohof

verhard onverhard

r g h of

Van Nae menstra a

t traa ncks mdo Rae Van

tee

Onze-LieveVrouwkerk

hots

Kokl en b e

ators

traa

aat

Aers c

Merc

erts

ststr

hstr

Kas

aten

s Alb

ie err oV

bac

zell

o Ge

Guid

n elaa

estraat

Hug

n ode ht R

stra

nce

scie

Con

De Grav

Casinostra

SINT-NIKLAAS

t traa

ce cien

orw e

n glaa

orw

n Laa

Prin

ne Klei Sp o

Spo

eef

tdr

rec

Alb

drik

Hen

Con

g Sin

drik

lein

nsp

o Stati

traat

ree rnad

hoo

Vijfstr

eters

sc dde

Roke gem

straa t

at Rod e

Herdersstra

nestra

ef dre

Edua

an rdla

str

aat t

straa

24/02/2022 t 15:54 5 km rd Prissestraa

Kazer

olen

straat ard Prisse

WA ASL A ND a

straat Slachthuis

Sint-Vincentiuskapel

Drieko ningen straat

t traa

Bremstraat

st r a relle

mstra

eberg Boign

Koke

iss

Eduard Priss

Hoogkoutermolen

berge Ten

ijk artw Dilla

Atomiu

Gasm

Hen

12%

BOIGNEBERG

STADSWANDELING SINT-NIKLAAS Fremisstraat

erm Wat

Jan Breydelstra

ms t r a a t

Z wingelstraat

M o le nstraa t

is s t ra

raat

Kloosterlandstraat

aar t

Begijnenst

eldestraat

Kru

Heidebloe

t iums om

TOV_kaartjes_routenmagazine_2022.indd 3 WA N D E L LU S Rob ijns tra

Buch

Jager ij

Brouwerij Roman

No ene nda l

Jacob Van Artev

dal en

Pijkedre e f

Vijf we g

ergstr.

58 0,5

ter gkou Hoo

Steen b

en No

t raa

glaan rwe

ms t

Noo

Mod

Tempel st r a

Mater se

t Ma r tels traa

2,1

W i n kelstr aat

Doornikstr.

Kar el

sweg

1,2

Vinkenlaan

S p oo

twijk

Kors ele

straa t

ies Ganzendr

er Trekweg Linkeroe v

0,4

ar Kulla

traa

Heis

Horebeke

ek Ho

Kerselarekapel

rke be

Sint-MariaHorebeke

Ho r ebe ke w eg

Volkegembos

Kui lda

1,4

Vijf we g

Dool s traat

verhard onverhard

Dillaar

raat

ld gve

Edelare

Abeelst

18%

2,6

tr.

kels traa t

at Tivolistra

Tissenhovemolen

B or

Rogie r van Bra

tr a nes Ton

Kezelfort

Volkegem

VOLKEGEMBERG

Abra ham Han sst raa t

le rse

ABEELSTRAAT

Brouwerij Smisje

54 N441

llev eld

Mater

28 R u it e r s s t r a a t

WOLVENBERG

12%

Treurbeuk Geuzenkerkhof Protestants Museum 'De Geuzenhoek'

0,9

e l straa t

Bron

't Jo

17%

stra at

0,5

0,2

We i Dor re

ELD E

Daalb osst ra a

Kerklo s s

0,7

B lot

Korsele

lein F onteinp

0,4

EDELARE

kan

Brouwerij Liefmans

Konijnenberg

0,6

KATTENBERG

1,2

t traa ons

1,2

Vrijsbeke

e b ek

straat lv e n

Bos t'Ename

dre tus Na

V ri j s

eke

1,2

1,7

Duisb

Moldergemmolen

Ename

Zwadderkotmolen

r. Konkels t

14%

BRAAMBRUGSTRAAT

Borreweg

Modest & Kamiel

sse B r u u llo

elles traa t

Huis Beaucarne Museum Pam Ename

Brouwerij HopSaSam

raat

Provinciaal Erfgoedcentrum Ename

gst mbru

Kap

Fo n tein

ke r

Braa

ta Scha

e Azal

n alaa

WANDELEN VAN BOS T’ENAME TOT HET VOLKEGEMBOS, langs Modest en Kamiel Knooppunt 24, PAM Ename, Lijnwaadmarkt 20, 9700 Ename

Gratis parkeren Enameplein, 9700 Ename 62 % verhard 4 uur – 19,2 km Knooppunt

67 79

Deze route is beweg wijzerd met knooppunten. Volg de knooppunt nummers vermeld op de kaartzijde.

Route op de wandelnetwerken Zwalmvallei en Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen. De wandelnetwerken van de Vlaamse Ardennen kregen een update in 2022. Een nieuwe update wordt verwacht in 2026. Knooppunten kunnen vanaf dan wijzigen.

1 Bos t’Ename, een klein bos met bijzonder rijke flora en vrijlopende koeien en paarden. 33 31 2 Zwadderkotmolen, een meer dan 500 jaar oude watermolen op de Oossebeek, vandaag een restaurant. 35 39 3 Volkegembos, een beschermd natuurgebied met bronbos, bloemrijke weiden en mooie wandelpaden. 56 55 4 Holle Weg, een blootgelegd restant van een van de oudste voetwegen in de buurt van Oudenaarde. 32 25 5 PAM Ename, provinciaal erfgoedcentrum met permanente tentoonstelling over de rijke geschiedenis van Ename. 24

PAULETTE

Gezellig huiskamerrestaurant met binnenkoer, voor lunch en diner. Enameplein 12, 9700 Ename, www.paulette-ename.be DEN OBUS

Authentiek dorpscafé met rijke bierkaart vol toppers van de Vlaamse Ardennen. De La Kethulleplein 5, 9700 Oudenaarde, www.cafedenobus.be B&B LANDHUIS HAUWAART 80

Groot landhuis met vier kamers, grote tuin en zicht op Brouwerij Roman. Hauwaart 80, 9700 Mater, www.landhuishauwaart80.be

Deze route als GPX bestand en/of meer info? Scan de QR code of surf naar www.routen.be

SINT-NIKLAAS

LEES P.30

Stadwandelroute START

Grote Markt, 9100 Sint-Niklaas

Openbaar vervoer NMBS station Sint‑Niklaas Gratis parkeren Noordlaan, 9100 Sint-Niklaas 100 % verhard 1 uur – 5 km Deze route is niet bewegwijzerd. Gebruik het uitscheurbaar plan.

1 Graffitimuur station, met een kleurrijke mural van street artist Smok. 2 Grote Markt, groot genoeg om tientallen luchtballonnen de hemel in te sturen. 3 Monseigneur Stillemansstraat, een beschermd stadsgezicht met art-decogevels. 4 STEM, het stedelijk museum, ondergebracht in een oude textielfabriek. 5 Mercatormuseum, met globes en kaarten van deze wereldberoemde cartograaf uit het Waasland.

2022

START

LEES P.24

CREMERIE FRANÇOIS

omdat je ook meteen aan het dessert moet kunnen beginnen. Een klassieker én een topper. Ankerstraat 34, 9100 Sint-Niklaas, www.cremerie-francois.com ’T STAMCAFÉKEN

een zeer uitgebreid aanbod aan craft beers, ook uit eigen streek. Nieuwstraat 3, 9100 Sint-Niklaas, Facebook: ’t Stamcaféken IBIS SINT-NIKLAAS CENTRUM

Hotel met 85 kamers, handig gelegen nabij de Grote Markt. www.all-accor.com

Deze route als GPX bestand en/of meer info? Scan de QR code of surf naar www.routen.be

2022

Hemelaerstraat 2, 9100 Sint-Niklaas,

19 20

Akrenbos

e bek

Hem

verhard autovrij

e ebe

Hundelgem w ed

1,8

Paalmee rs Kernem elks

traat

Dikkele

rm e nko ute

1,3

LESSINES

0,8

ren

raat

V L A A M SE A R D E NNE N

Ho lva

Bo echoutest

ra kst Blo

HENEGOUWEN

2,6

a at

Ghoy

raat Veldst

Munkzwalm

DeuxAcren

Sportlaan

Viane

2 0,5

De Rietbeemd 5,5

Museum 't Aloam

3,5

2,0 Arduinbos

Ker kstr aa

pe lles tr

ms t r ege Rek

kweg

0,8

0,5

Be e

Molenpad

4,9

Moerbeke

at stra oe m

Kortelake

r. rijst uwe Bro

ute r

N415

Boelarebos

Bruu

0,6

rge ko

Munkbosbeekvallei

0,3

s Blok

1 ,3 Ten Be

lstra

Kreke

Zarlardinge

Gaver bosd reef

0,9

EverbeekBeneden

Atembeke 75

Gaverbos

Onze-Lieve-Vrouw kapel

O u denweg

3,4

ZWALM

SintAdriaansabdij

ldre

Ka s tee

Beerlegem

Everbeek-Boven

GERAARDSBERGEN

loop

l rnb Koo

aze n

Beekm eers

Everbeekse bossen

Me est e rb

s t ra a t

1,5

Fietskerk Onkerzele

7% PARIKEBERG

Onkerzele

aa t

Gavelin

3,5

Astrid str

t traa

PROVINCIAAL DOMEIN DE GAVERS GERAARDSBERGEN

Spoorweglaan

Deftinge

Paul atem

Drie Scheppers (Lionel de Libel)

Boelaremeersen

Brouwerij Gemeldorp

Berg stra at

0,2 Gale rijpa d

Parike

1,8

4,8

0,5

Paulatem

Schendelbeke

Oude Schelde

Kasteel Ten Bieze

0,3

Brakel

e ge m

Dr i e

Idegem

verhard onverhard

Biestmolenstraat

0,5

2,8

elstr.

Hemelveerdegem

SintAntelinks

Heufke nsstr a

Vloerzegem

0,7

Waf

69 70

6,3

Moenebroek

Ophasselt

De Ijzerkotmolen

Sint-MartensLierde

2,0

traa t

a stra

Kartuizerpriorij Sint-Martens-Bos 1,7

Lierde

Sint-Maria-Lierde

SteenhuizeWijnhuize

0,7

Brouwerij De Graal

1,2

Kloosterbos

2,8

Sint-MariaLatem

Vossenhol

ParkbosUilenbroek

0,4 ander Vla

Kasteel Van Lilare

0,8

De Steenbergse Bossen

Sint-Maria-Oudenhove

76 10

Michelbeke

11 0,4

93 t

oe enh

Hermelgem

traa

ek genho Brug

ers

gg Bru

Gav

s endrie Kort

TOV_kaartjes_routenmagazine_2022.indd 2

67,3 km

90 0,6

Zuidlaan

V L A A M SE A R D E NNE N

OVER DE MUUR EN DE TAALGRENS

km eer

r Nederkoute

hem

F IETSLUS

Hee rw e

Kaaimeersen

eer s

Steenweg

Langem untstr aat

Be e km

eke

Ron sen

Meilegem

at nstra Olmke

traat Houts

2,4

PNEC DE KAAIHOEVE

b Hem

Me er

s bos tten Ma

t aa

Ter Biestmolen

at nstra Bove

Pee rd

beek esto k

nsstra

Statio

boss

elrijk Hem

Neers traat

0,8

s tr a

Nederzwalm e

Bies

tte n

GOURMAND WANDELROUTE

0,8

Grootmeers en einmeers natuurdomein

at stra ool Sch

3,7

Tarandusmolen

1,4

WA N D E L LU S at Munk bosst raat

15,4 km

at putstra Zavel

Munkboshoeven

traat

Stee nw eg

r ute ieko Sle

Krekelstraat

Pede's molen Mole nwe g

De Zwalmmolen

B osv ijver loo p

t straa Padde

24/02/2022 15:54

GOURMAND WANDELROUTE

LEES P.40

‘lekker’ wandelen langs de Zwalmbeek

Gratis parkeren op de parking van de IJzerkotmolen of Restaurant Ter Swaelm, mits consumptie 61 % verhard

2 Kasteel Ten Bieze, 12e-eeuwse historische site met 18e-eeuws kasteel. 89

3 uur 30 minuten 15,4 km

3 Ourobouros, bio-dynamisch tuinbouwbedrijf met vergeten groenten, keukenkruiden en appelsap. 80 79

Deze route is beweg wijzerd met knooppunten. Volg de knooppunt nummers vermeld op de kaartzijde.

4 Zwalmmolen, maalvaardige watermolen met eigen waterkrachtcentrale. 1

Knooppunt

1 IJzerkotmolen, historische malende watermolen met ambachtelijke bakkerij en taverne. 6

67 79

Route op het wandelnetwerk Zwalmvallei Vlaamse Ardennen Een update van dit wandel netwerk wordt verwacht in 2026. Knooppunten kunnen vanaf dan wijzigen.

5 Streekpunt Zwalm, onthaalpunt met toeristische info en streek- en hoeveproducten. 1

Deze route als GPX bestand en/of meer info? Scan de QR code of surf naar www.routen.be

START

Knooppunt 74, Provinciaal Domein De Gavers, Onkerzelestraat 280, 9500 Geraardsbergen.

Gratis parkeren Parking De Gavers 9500 Geraardsbergen. Fietsverhuur Provinciaal Domein De Gavers, www.degavers.be 99 % verhard 3 uur 30 minuten 68 km Knooppunt

67 79

Deze route is beweg wijzerd met knooppunten. Volg de knooppunt nummers vermeld op de kaartzijde.

Route op de fietsnetwerken Vlaamse Ardennen, Groene Gordel en Wallonie-Picarde. Het fietsnetwerk Vlaamse Ardennen kreeg een update in 2021. Een volgende update wordt verwacht in 2025. Knooppunten kunnen vanaf dan wijzigen.

RESTAURANT-BRASSERIE DE MOLENAERE

ieuwe uitbating in de N Biestmolen aan de Zwalm. Biestmolenstraat 18, 9630 Zwalm, www.demolenaere.be KLEIN ZWITSERLAND

treekbieren, hapjes en S optredens in een idyllisch landelijk kader. Galerijpad 3, 9630 Zwalm, www.facebook.com/ kleinzwitserlandzwalm B&B DE NOTELAAR

erenoveerd landhuis met twee G kamers, sauna en ecologisch buitenzwembad. Biestmolenstraat 14, 9630 Zwalm, www.de-notelaar.be

FIETSEN OVER DE MUUR EN OVER DE TAALGRENS in het spoor van Bas en Michiel

1 Markt Geraardsbergen, met het oudste Manneken Pis, cafés, terrasjes en mattentaartenbakkers, om krachten te vergaren voor wat komt. 80 76 2 De Muur, een iconische helling uit Vlaamse wielerklassiekers, met aankomst aan de kapel op de Oudenberg. 80 76 3 De Rietbeemd, een natuurgebied op de taalgrens, in de open vallei van de Marke, een bijrivier van de Dender. 78 29 4 Lionel de Libel, een rustpunt met een 7 meter hoge libel en rustbanken, ideaal voor een tussenstop. 95 87 5 De Gavers, een provinciaal domein met een groot meer, goed voor een plons, en een camping, ook voor motorhomes. 74

LEES P.44

HET ABTENHUIS

Gastronomisch dineren, na je fietstocht, in een prachtig historisch pand in hartje Geraardsbergen. Abdijstraat 10, 9500 Geraardsbergen, www.abtenhuis.be BOLLEKE BOE

Pannenkoeken, wafels, maar vooral artisanaal ijs van verse melk, in een coupe of een hoorntje, om te degusteren bij de Libel om de hoek. Gelategem 25, 9661 Parike, www.bollekeboe.be B&B DE GROENE WEG

Ecologische b&b, in hartje natuur, met vier ruime kamers en camping pods in de boomgaard. Groeneweg 3, 9660 Brakel,

Deze route als GPX bestand en/of meer info? Scan de QR code of surf naar www.routen.be

2022

Knooppunt 6, Galerijpad 2, 9630 Zwalm

www.degroeneweg.be

2022

START

's G ra v

Kalk env aart

11 km

SCHE L D E L A ND

7 Blokstraat

rielb e

e nb

STUIFDUIN WANDELROUTE

WA N D E L LU S

Oude Schelde

Jabeke straat

Jab eke

Hekke rg

n enla a

L i nd at

R ij c t traa

s ker

Gulden Sporenstraat

Roe bee k

Groene Wegel

Spoorwegstraat

M E E TJ E SL A ND

Vlasstraat

24/02/2022 15:54

4,9 km

Katoenstraat

Hoge B osstra at

tses

aat

teen

nstr

Kroo

Gen

Bogaertmoerstraat

weg

o' Eekl

en e ik

0, 8

Dam

Pokmoere

Kraaiwe g

Arboretum

0, 4

PROVINCIAAL DOMEIN HET LEEN

Bosinfocentrum

N9 Dam

1 ,2

tyne Ros

weg

1,1 0, 5

Den Dam

0, 9

kant Vaart

15 verhard onverhard

73 Brakeleike Kere

E e klo

Ganzepoel

rij

el ing ors Spo

WA N D E L LU S

ape

aa str

EEN KLEIN LUSJE IN HETEEKLO LEEN

TOV_kaartjes_routenmagazine_2022.indd 5 i p p e rspad

Sch

Verh oog stra at

noor

Warandelaan

verhard nsplein Statio onverhard

Sc h

Klo ost er

raat

Duine

la trid

we inck Eem

De Warande

nstraat

eg el

0,8

laan ustus

a at

n As ingi Kon

WETTEREN

Ho o

Ertbrug st

Warandeduinen

l Wege

emstr aat

Kalkense meersen

d lan

0,5

e Lang

Mol e dw Vel

laan

ug ien A Achtt

Kerkstr

g Bru we Nieu

Heemkundig museum

Reuzen

jk erdi

PROVINCIAAL DOMEIN DEN BLAKKEN

n nlaa akke n Bl

Schellebelle

0,6

0,2

at estra

Sallectum

Stationsstr a

Warandestraat

Dendermondesteenweg

g elwe Trag dreef elde Sch

Warandestraat

2,2

t raa gst

ers Wett

Lagew eg

Ruiterken

Baerdo nc

e weg Leg

Scheldekaai Zuid

aat str

0,4

dries ellen Kap

t straa Peper

raat erst Kast

1,7

Dra bst ra

Kastermeersen

0,4

/ Drab straat

t raa kst

Overschelde

LDE

SCHE

A ar

gk Hoo

t straa aster

Aard

Kalkenvaartwe g

0,5

Kalke nste enw eg

19 1,4

G ui

do G

ez e llel aan

TURFPUT WANDELROUTE

wandelen langs restanten van de oer-Schelde

Gratis parkeren Parking Den Blakken, Wegvoeringstraat 308, 9230 Wetteren. 63 % verhard 2 uur 30 min – 11 km Knooppunt

67 79

Deze route is beweg wijzerd met knooppunten. Volg de knooppunt nummers vermeld op de kaartzijde.

Route op het wandelnetwerk Kalkense M eersen – Donkmeer Een update van dit wandel netwerk wordt verwacht in 2023. Knooppunten kunnen vanaf dan wijzigen.

1 De Passerelle, een moderne fietsen wandelbrug over de Schelde. 8 9

MR. GUSTAAF

2 Kalkense Meersen, een meer dan 100 hectare groot natuurgebied met zeldzame fauna en flora. 20 19 3 Veer van Schellebelle, een van de oudste gratis veerdiensten van de Zeeschelde. 2

rendy en vooral lekker T huiskamerrestaurant, met een vleugje rock ’n roll. Hekkerstraat 34, 9230 Wetteren, www.bistrogustaaf.be DEN AARD

4 De Wetterse Watertuin, vrij toegankelijk van 15 april tot 15 augustus, van 9 tot 12 uur en 14 tot 17 uur. 1 5 5 Warandeduinen, metershoge stuifduinen met zand van na de laatste ijstijd. 6 4

opulair fietsen wandelcafé met P uitgebreide bierkaart, heerlijke pannenkoeken en met zicht op de Schelde en het veer. Aard 4, 9260 Wichelen. B&B DE STUIFDUINEN.

ustig gelegen b&b met twee R kamers, elk met een eigen terras. Rijckerstraat 30, 9230 Wetteren, www.destuifduinen.be

Deze route als GPX bestand en/of meer info? Scan de QR code of surf naar www.routen.be

EEN KLEIN LUSJE IN HET LEEN

LEES P.63

een wandelroute voor gezinnen START

Knooppunt 11, provinciaal domein Het Leen, 9900 Eeklo

Gratis parkeren Parking Het Leen, Gentsesteenweg 80, 9900 Eeklo 79 % verhard 1 uur – 4,9 km Knooppunt

67 79

Deze route is beweg wijzerd met knooppunten. Volg de knooppuntbordjes vermeld op de kaartzijde.

oute op het wandelnetwerk R Meetjeslandse Bossen. Een update van dit wandel netwerk wordt verwacht in 2024. Knooppunten kunnen vanaf dan wijzigen. Provinciaal domein Het Leen is geopend vanaf 9 uur tot zonsondergang. Meer info op www.facebook.com/hetleen.

2022

Knooppunt 7, Wegvoeringstraat 308, 9230 Wetteren

1 De uitkijktoren, een 21 meter hoge constructie met prachtig zicht over Het Leen, voor kriebels in de buik. 11 16 2 Picknick-, speel- en ligweide, een mooie locatie om een picknickdekentje uit te spreiden na de wandeling. 11 16 3 De vogelkijkhut, van waaruit je met wat geluk zelfs reeën kan spotten, … als je stil bent. 11 16 4 De speeltuin, zichtbaar vanop het terras van de cafetaria, zodat het ook voor de grote mensen leuk blijft. 11 5 Het arboretum, omdat er altijd wel iets meer ‘serieus’ op de planning mag staan dan enkel spelen en ijsjes likken. 10 Deze route als GPX bestand en/of meer info? Scan de QR code of surf naar www.routen.be

HET BURGERHUIS

Burgers, tapas en complete maaltijden, voor groot en klein, ter plekke, of take‑away. Markt 26, 9900 Eeklo, www.hetburgerhuis.be CAFETARIA HET LEEN

Gezinsvriendelijker dan dit krijg je niet. Dus waarom verder zoeken? www.cafetaria-hetleen.be VILLA MAGDALENA

Vijf ruime suites of zelfs een vakantiehuisje behoren hier tot de gezinsvriendelijke opties. Gentsesteenweg 83, 9900 Eeklo, www.villamagdalena.be 2022

START

LEES P.55

N E E J I M “ VOIEOTR-LANGER- T N N A W M DAN-3KLEUTERZO’N-K-DOOR WEEGTELROUTE ” WAND

Gratis fiets- & wandelroutes in Oost-Vlaanderen op routen.be

#fietsen#wandelen#routen

‘HET IS ZATERDAGAVOND, DE TERRASSEN ZITTEN VOL EN ER KLINKT VROLIJK GEROEZEMOES OVER DE GROTE MARKT. ALLES LIJKT OP HOE HET OOIT HEEL GEWOON WAS.’ Bas Van Oort

‘HIER IS GEEN ZWEMBAD, GEEN WIFI OF ANDER VERTIER: ENKEL DE ZON DIE OPKOMT EN ONDERGAAT, HET GEZOEM VAN BIJEN, EEN HAAN DIE KRAAIT … WAT EEN LUXE.’ Steven van Modest & Kamiel