Cengiz Turanlı - Sayın Yusuf Alptekin'e Açık Mektup by Türkçü Betik

'.'"r.- ·

•

,,......·

SAY 1 N

Y U S .U f A l P 1 E. ıt i N' E AÇIK

MEKTVP

,•

Karınca· Matbaası, 452 So. No. 7,: İzmir

y�d: df/.3-�/ı( --- -

Sayın Isa Yusuf llptekin'e Ne iiziicü bir haldir ki,

tün samimi yanlış

ikazlara

bü

yoruz. Siz hakiki bir lider ola rak «sen, o, ben, bu» demeden

rağmen

hareketlerinizde ısrar �

diyorsunuz. Samjmi olup

sade

ce Ti.irkistan'ı düşünerek

yapı

lan ikazlar bir lider

«Bütün Türkler bir ordu» pren. etseydiniz ve

sibi ile hareket yanlış

olduğunu

iddia eden siz için sanki bir düş manlık . . Sizi bugüne kadar

susi mektuplarla

karşılıklı

konuşmalarla «Dost acı söyler» düsturuna uyarak

ikaz

eden

büyük

ler, emin olun ki, en az

kadar

Türkistan'ı

Türk milletini düşünen

sızın

insan

lardır. Sizi ikaz etmiş ve

et ıçın değil, sizin Türkistan davasını sadece kendi bildiğinizle yan lış istikametlere sürüklediğini zi gördüğü için, bütün davanın sadece bir iki şahsın davası ol mayıp yüce 'JJürk ırkının ve Türkistanuı davası olduğunu iyi mekte olanlar, size acıdığı

bildiği için bu uğurda yanlış hareket edenl erin karşısına da onları samimi olarak ikaz et mek için çıkmlştır. Sizi samimi ikazlarla hüsnü niyet ve birlik yoluna seneler dir davet ede gelenler, artık si zin hiçbir fikir ve sağduyuya kulak asmamakta ve «benim bildiğimi kim ·bilir?» hissine kapılmakta devam ettiğinizi gördüğü için, artık son J:? ir ü mitle bu açık mektup usulüne baş vurmuş bulunuyorlar. Fa

kat şunu hemen belirtelim ki, bu a·çık mektubu kaleme alır ken buna bizi .mecbur etmiş olan sizin namınıza çok üzülü-

hareketlerinizde sizi i olsaydı nız, bu açık mektubu yazar mıydık? Temennimiz şu ki, samimi ,olan bu ikazları dinleyip şahsi kaprislerle bu ufak hesaplar pe şinde koşma zihniyetini bırakıp «Ben Doğu Türkistanlı, o Batı Türkistanlı.. Ben büyük adamım, kaz edenleri dinlemiş

o kim oluyor? Ben bilgili

ada

mım, o cahil...» gibi mantığı ve birliği hiçe sayan adetleri artık bırakıp hakiki büyük adam ma yolunu tutmanız ve

si kendinizden nefret men izdir.

ol herke ettirmc

Bu, bir mımaralı açık mek size sual sorarak b::ı= zı gerçekleri hatırlatmayı birçok şeyleri böyle açıklamadan size .faydalı olmıayı uygun 'buluyo ruz. Ümit ederiz ki, bize İKİNCİ bir açık mektup yazdırma kül feti vermezsiniz. Zira size açık mektup yazmak için sarfetti ğimiz zamanı vatan ve millet ıçın faydalı şeylere sarfetmek istiyoruz. Şurada şunu bilhassa belirtmek isteriz ki, bu mek tubumuz ile ikaz olunmazsamz i)dnci ve üçüncü mektupları da yazmaya kararlıyız. Bazı yön lerden bu mektupları kaleme almayı uygun. görm:üyorsak da, tupla

hakikatlerin anlaşılması herşe yin icabı halinde açıklanması

ıçın

faydalı buluyoruz.

Yukarıda da belirttiğimiz

bi. istifade etmeniz ve kendi nizi Kar dağında görmeye de vam ederek yanlış harek llerde devam etmeniz halini bırakma nız gerekmektedir. Bu sebeble size, en azmdan sızın kadar Türkistan'ı ve yiice Türk ırkını seven insanların şimdi ikazla rını dinleyerek mantıkla Birlik yoluna hareket ederek sadece «Ben bilirim , ben büyük ada

mım« teranesini bırakıp artık tek başınıza hareket etmeme niz için bu son ikazımızı din lemenizi tavsiye ederiz. Bu a rada size bazı şeyleri hatırlat mak kabilinden aşağıdaki su c:lleri soracağız. Lütfen hissiya tınıza kapılmadan evvel bun larm üzerinde teker teker dü ı:i.iP.ün. Geçmişi hatırlamak, ge lecek itin faydalıdır. 1 -- Her halde söylemedim (!;yemezsiniz; «Türkistan dava sıyla tanınan şahıslar aliikalan Tanınmayan şahıslar ne yapabilir? Türkistan tanınma yan bir memlekettir. Bu eiimle den olarak Doğu Türkistan da malı.

rini kabul

edelim ve «T:ııııııaıı di

şa hıslar dava ile uğnı şsm»

yelim. Geri kalan başkamız na yapalım? Biz tanınmıyoruz diye mukaddes vatanımızın istiklali ıçın Türk ırkınııı namusu ola r?k kabul ettiğimiz Türkist:ını mız için birşey yapmadan otu ralım mı? Yoksa kendimizi ta rııtınaya mı çalışalım? Sorarız size ne yapalım'.? Siz şu kendini tıınıtma usulünü bize de öğı·et scniz iyi olacak galiba? 2 - TECR11BESiZLtK - Siz ı endiııizden başkasını Türkistan d avası için tecrübesizlikle itham ediyorsunuz. Türk ırkmm asil liğinin bir semboli.i olan ve marifetinin di.inyaca tanınan başlıcası vatana bağlılık ve ona kurban olmak olduğunu hatır latırken, acaba zatıaliniz tecrü be dediğiniz hususiyetin ne ol

dt.ğunu açıklarlar mı? Zatıali niz bu dava uğı·unda· ne gibi bir tecri.ibeye sahiptir? Tecrübe dediğiniz zaman ölçümü ise,

za• tıafüıiz bu dava ile ne zaman

dan beridir meşguldürler? Dava uğrunda mücadeleye ne zaman, nerede ve ne sıfat ile

başladı

vasıyla ancak Ben ve tanınan..... uğraşmalı.» Türkistan tanmma

lar? Her milletin

dığına göre siz nasıl tanındınız? Türkistan tanınmadan sizin ta hayret uyandıracak nınmanız

hi, onun vatandaşları tarafın dan biliniyor. Siz de büyük a

bir mesele deği lmi? Acaba za tıaliniz şu koca dünyada mem leketi tanınmayan, fakat disi tanınan bir şahıs

ken

göstere

büyüklerinin

dava uğrundaki mücadele

dam olduğımuzu iddia Zl: .

göre bunu

tari-.

ettiğini

bilmeliyiz

değil

rr.ı?..

CAHİL - Siz beğenmedi

ğiniz. kendi dediğinize

getire

bilirler mıi? Bizim bildiğimiz bu

mediğiniz ve

dünyada bir nesne

ettiremediğiniz şahıslara düşün

evvela onun

tanınıyorsa,

memleketi

tanı

nır. Bir an için zatıalinizin fik-

kendinizi

tasvip

meden söylendiği için kolay bir sıfat olan Cahil

4 -

sıfatını

takı-

yorsımuz. Acaba zatıaliniz cahil

denildiği zaman ne

anlıyorsu

nuz? Türklerde vatan ve millet

rada Urumçi'de bir Çin m.emu

nı demek olan Genel Sekreter lik sıfatını aldığınız için mi bü

sevgisinin ırki bir asalet oldu

yük adam oldunuz? Yoksa..

hangi okuldan, nerede ve han

milli harekata mı iştirak

ede

dersiniz? Yoksa ilmJ bir

kitap

ğunu tekrarlarken,

gi seneler mezun

zatıalinizin

olduğunu öğ-

/\.1' renebilir miyiz? Bü.yi.ik önder V\.Mustafa Çokay Beğ'in 1931 de

bu çıkarmakta olduğu dergide hususta faydalanabileceğimiz malumatlar olsa gerek. Şurada şunu bilhassa belirtmek isteriz l�i, Tiirk ukmın sayısız kahra

ınanlarınc}an biri olup son se nelerde di.inyaca tanınan Osman B::ıtur'a cahil demiş olanlar111 <(>'nun milll düşmaAları olduğu�

nu aklı başında olan herkes bi lir. 4

BUYÜI{

ADA,l\I

Siz

kendinizin biiyii k adam olduğu nuzu,

başkalarının ise si z

boy öl çiişemiyeee ğfoi s nki

ile

zinle boy ölçiişmek isteyen biri varmış gibi iddia eder

sunuz. Sizce

clurur

bi.iyi.iklük

birimi

nedir? İrilik mi? Boy mu? Yok sa kahramanlık mı? Şimdi z.e soralım: Siz

nasıl büyük a

olmazsa fiili veya kültürel rek büyük adam oldunuz? yazarak mı,

büyük çapta

lar mı? Yoksa bunu yapmadan evvel büyük adam olmak için mi çalışsınlar? 5 - BATI VE IÜSTAN

Türk

oldunuz'!

Yoksa «Gökatı> geçidinde

yanı

nızdaki 400 aydın insanın on bir korkak Çinliye tarihte ilk

defa

olarak Tiirk'ün böyle <teslim ol masına sebeb olarak mı büyük

adam oldunuz? Yoksa ... Çin hü kumeti tarafından Osm an tur ve

arkadaşlarının

istiklal sı-

hareketi ile zafer kazandığı

'J.4VR

DOGU

milliyetçisi o

lup Türklük için refah ve saa det dileyen ve onun ana nı

Ulu

Türkistan'ın

masını milli

bir

vata

kurtarıl

görev

bilen

herkes «Bütün Türkler !Bir Or maktadırlar. Türkün

rak mı büyük adam

bir

yorsunuz? Büyük adam değilim diye vatanın fertleri vatan'a o lan milli .görevlerini yapmasın

du» demekte, bu uğurda

harp ederek vatan topraklarından birini kurtara

ça sene Çin memuru olarak adam büyük mi için ız lıştığın sınız? Hem bu sözü hangi fel sefeye dayanarak söyleyebili

ka büyük adam diyen var Bir yerde

bir

iş başararak mı. büyük adam davasını Türkistan oldunuz? ancak büyük adamlar yürütebi lecekmiş! .. Siz Şanghay'da sekiz

dam oldunuz? Size, sizden baş mı?

Hiç

çalış

barışmaz

ecdad düşmanları Çin ve Rusla rın bütün tarih boyunca mız aleyhine yapageldiği

Irkı düş

manlığın başlıca silahmm

bizi

parçalamak

aklı

olduğu

her

başında Türk tarafından bilinmektedir . İşte

artı!:;

onun

ecdad düşmanlarımnın

mize kullanageldiği tarihi hımn

bugünkü

5 .-

sila

dalaverelerin

den olan Şınkiang ve beş kukla cumhuriyet,

için

aleyhi

•tane

damarların-

da asil Türk kanı taşıyan her kes için yoktur. BU>, Göktürk ler zamanından beri devam ede

fikridiı•. Biz davaya bu

gelen ecdad düşmanlarımızın bize kendimizi unutturmak ve

ra ortada ne Doğu Türkistan, ne de Batı Türkistan vardır. bir vatanın batısı ve doğusu olma sı onun iki ayrı yer gibi göste rilmesine sebeb teşkil edemez. Biz B:ıtı ve Doğu diyenleri Ab ralıa� Lincoln'in karşısına çı

denildiği gibi parçalamak ıçın kullandığı silahtır. Türklüğü müz ile övünmekte olan biz Türkistanlılar için ne Çin pa lavrası Sınkiang vardır, ne de Rus kahpeliğ i beş tane kukla cumhuriyet vardır.. Bizim için böliinmez ccdad vatanı Bozkurt lar diyarı Batısı ile ,Doğusu ile,

kıp Amerika'yı ikiye bölme!' is

Kuzeyi ile, Güneyi ile ULU BİR TÜRKIİSTAN vardır.

Bazı talihsizler ve gafiller ecdüşmanlarımızın' hain si lahlarına bilerek veya bilmiye rek, şahsi kaprisler ve kabileci dad

lik (düşmanın taktiği) ile alet olunmakta.. Bunlardan bir ta nesi de şu· meşhur «Batı ve Do

ğu Tii ı·kistamıdır .. Denilebilir ki, «bugün bazı Türkistan lideri yim diyenler,. yabancı bir ül kede dergi çıkaranlar bugüne bugün hiçbir �aman Çin altında olan Doğu Türkistandaıı bahis etmiyorlar. Hatta dergilerinin bir tanesinin başmakalesiııde «Türkistan istiklali uğrunda mücadeleye, Rus müstemlekesi ve komünizmi Türkistanda tam:ımen yok etmek için...»

diye

devam ederken, bugün Türkistanm Çin altında olan kesiminden hiç bahsetmiyorlar. Bu durum karşısında Doğu Türkistan diyerek onun davasını savunmaktan başka eld�n ne gelir? Bizim fikrimiz yukarıda izah ettiğimiz «ULU TÜR:KSiTAN»

fikirle

hizmet etmeyenleri samaıniyet sizlikle itham ederiz. Ve bunda da kendimizi haklı buluruz. Zi

teyenler gibi, akılsız ve sorum suz biliriz. Fakat Rus'un oldu ğu gibi, Çin'in de düşmanımız olduğunu her zaman haykırma lıyız. Mevzumuza dönerek size şunu soralım: Kendi deyimlerin.ize göre lider Cı1an, ı:Iiplomat oian, tanınmış büyük adam olan siz ler şu Batı ve Doğu Türkistan meselesini nerden bulup çıkar dınız? Bundan ne gibi bir milli fayda umuyorsunuz? Sizler «0 ıB:ıtılı, ben Doğuluyum» derken , yap etrafınızdakilerin neler makta olduğuna hiç dikkat edi yor musunuz? «Sen Batılı, b� n

Doğulu» demenin milli düşman

hiç vereceğini larımıza fırsat düşünmüyor musunuz? Şu Batı ve Doğu Türkistan olarak bu günkü faydasız ve hatta

tehli

keli çalışmaları tasvip mi

edi bunu

yorsunuz?

Etmiyorsanız

önlemek için bir

araya

gelip

bi r . şeyler düşündünüz mü? Dü şünmedi iseniz bunu kimden bekliyorsunuz? Lider olanın ya pacağı iş basın toplantısı,

ge-

zi ve röportaj yaptırmaktan mı i baret? Milli · Birlik hcrşeyden

-·6-

evvel şart değil mi? Biz bu ha reketleri önlemeye çalışmadı ğınız için ve bu gibi ayırıcı ha. reketlcre fırsat verdiğiniz için bu durumlardan Liderim diye ortaya çıkmış olan sizleri me sut tutuyoruz... Sakın bu husus ta bir teşebbüsümüz olmuştur, demiye kalkmaym. Çünkü biz birçok şeyleri biliriz... Bundan birkaç sene. evvel Almanya'ya gitqıiŞtiniz. O zaman Almanya'daki Türkistanlıl.arın ileri gelenlerini ziyaret ederek onlarla hiç olmazsa bir soydaş olarak konuştunuz mu? Orada ki cemiyet merkezini ve men suplarını gördünüz mi.i? Orta lama olarak her iki senede bir gittiğiniz Suudi Arabistan'da Doğu Türkistanlı dediğiniz bir kaç adamınızdan başka, diğer çoğunluklarla görüştünüz mü? Onlara bizler Doğu Türkistan lı, sizler Batı Türkistanlı de meniz doğru bir hareket mi? Böyle birşey demedim diyecek siniz, Ulu Türkistanın Batısın

ister Doğu

Türkistanlı olsun her şeyden evvel bir TüRK istiklali Türkistanın olan ve için mücadele ettiğini söyleyen bu şahsı, hiç olmazsa bir neza ket kaidesiyle gidip ziyaret et meniz icap etmez miydi? tcDoğu Tiirkistaııın komşusu Müslüman kardeşimiz, Türkistanlılara· yar dıın etmiştir ...» diye kardeş Pa

kistan'm dağlık bölgesinin

rinin şeyhini İstanbulda şata fatlı bir şekilde karşılarken ve ziyafetler verirken, gene kardeş Pakistan'ın meşhur şaırı Dr. ikbfü'in oğlu «Müslüman karde şimiz ve Pakistanın ileri gelen adamı» diye ziyafetlerle karşı lanırken, onlar gibi müslüman ve onlar gibi komşu olan ve üstelik öz ırkdaşın olan bu şa hısa karş} tavrınızın sebebi ne idi? Bu şahısla aranızda şahsi

bir şey dahi olsa lider ve lomat olan sizin için o nasıl izah edilebilirdi? lım bunu da bir

dip

hareket Bıraka

tarafa, siz

şahsı müslüman kardeşimiz Pa

dan gelmiş olanlara karşı takın dığınız soğukluğunuzun ve · on

kistanlılar gibi karşılamadınız, üstelik en basit nezaket kaide

ların arasİnda olan bazı ilim adamlarını diğer

çin

büyük sadece

lerini de yapmadınız. Fakat ni Zeytinburnundaki o

sonu

müslüman olan devletin mensupları ziyaret ederken, sızın

mahkemelik olan hadiseyi önle mediniz? Önleyem�dim deme

bir "I:ürkistanlı Türk olarak zi-

nizden, önlemeye çalışmadım demeniz, daha doğru olur de ğil mi? Bu hususta sorulacak çok şey var, fakat şimdilik bu

yaret etmeyişinizin sebebi

ne?

Bunların hepsi bir tarafa,

1962

senesi İstanbul'a gelmiş olan ve Türkistan Liderlerinden

oldu-

ğunu söyleyen, sizin tabirinizce bir Batı Türkistanlı şahısa kar şı davranışınız dillere destan dır: İster Batı Türkistanlı

olsun,

kadar yeter. Çünkü utanıyoruz. Hatırlamak istemiyoruz.

6 - DOÖU - 1960 dan .. beri İstanbul'da «D o ğu Türkistan Göçmenler Cemiyeti» diye bir d.erneğin kurulmuş olduğunu

-1-

bazan yapılan basın toplantılarından duymaktayız. Derneğin «Amca Matbaası, 1'960 İstanbub da basılan .«Çalışma PHinı:>nı okuduktan sonra ismine bakarak şaşırdık ise de, bazı ümit!ere kapıldık. Fakat daha sonra gördük ki, bunlar birer kuru LAF'tan başka birşey değil. Tatbikata koymak içill çalışan lıiçbir kimse yok. Derneğin çalışma ve amacını açıklayan Çalışma Planı'nın ikinci maddesını unutmuş olduğunuzu görerek bir defa daha lmtırlat ı r-

kcn bu v e sileyle şunlan sormak istcriz :

a) Bahis konusu edilen derneğin, yani sizill başkanı bu« Doğn Türkistan lunduğunuz Göçmenleri D erne ği »nin isminin başına yine mahut o:Doğu» kelimesini ekliyerek niçin «Doğu Türki stan Göçmenleri » derneğı sizi Yoksa olarak kurdunuz?

Ulu Türkistanın Doğusu i lgilendirir de, Batısı ilgilendirmez başka batıdakiler mi? Yoksa bir ırktan mı? Yahut aranızda bir rejim •ayrılığı var da onun için mi ayrılıyorsunuz? Bu ana-

vatanı Doğu ve Batı diyerek parçalamak isteın,enizdeki gaye anlayamadığımız nedir? Bizi m bir gerçek varsa lütfen açıklar

mısınız? Yahut siz Ulu Türkistan'ın batısında ayrı ve doğukusunda ayrı, güneyinde ve millet zeyinde ayrı ayrı birer mi var sanıyorsunuz? Şunu zahatırlatalım ki, Türtıalinize ayırkistan'ı 14 ayrı parçaya mış olanlar milli düşmanlarımızdı .. Sizi illa da Doğu Tür-

kistan dedirten sebeb ne? Lüt� fen bize izah edin... Şayet b;.ı izahınız bizlere bazı sohbctlel' de etmi;; olduğunuz izah ise, lütfen vazgeçin. Çünkü fazla gülünç hale düşüyorsunuz.. b) Başkanı bulunduğunuz cc miyetin mezkür ikinci madde si «Göçmenlerin sağlığı kültür durumu ile alakalanıı·» deııili yor. Acaba bu hususta en çük bir harekettJ:?

kü

bulunulmuş

mudur? Hayır yap ı lamamıştır . O halde bunun sebebi nedir? Türkistanlı

hemliehrilerinize

Cemiyet tüzüğünde vaad ctti ğinizi yapmadınız. Hiç olmazsa bir defacık onların bulunduk !arı mahale giderek ziyaret et tiniz mi? Buna karşılık olarak

vakit ve imkan olmadı diyemez siniz .Çünkü vakit ve imkanla rınızın i\syayı dolaşıp, Suudi

Arabistan'a gidecek kadar bol olduğu herkesin malümu.. . Gene Derne�n i kinci maddesi diyor ki: «Kültürel inkişaflar için cemiyet tarafından tertiıı edilen konferansların ve faideli görülen neşriyatların özetleri gönderilmek suretiyle yardım ve miizahereti sağlar. . » Bu hu suslar için bir teşebbüste bulıı nulmuş mudur? Mazeret imkan sızlık olacaksa, buna hiç kimse İstanbul'un

lüks lokantalarında ve kır

inanmaz. Zira

zintilerinde sarfolunanın

yansı

bunlara kafi gelir. Sahipleri Türkistanlı olup, Türkistan da

savunan ve Adana'da çıkmış olan bir dergi ile izmir' de çıkmış olan bir aylık dergi den yukarıdaki madde gereğinvasını

- -8 -

ce kaçat· tane alaı'ak Tüı'kistan lı'lara dağıttınız?

Başkanı bulunduğunuz Ce

miyetin gene ikinci maddesinin 6. fıkrasında «Doğu Türkistanlı eski ve yeni göçmenlerle, miil tecilcrdeıı mağ dur yok ul ve <hının da olanlarının tahsil ça ğındaki çocuklarının talı illeri ni iltmal ve okullara yeı·le ti dahilinde rilme lerine imkan maddi ve manevi yardım eder, keza yul'l dışında kalıp tah silsiz olan tahsil çağmdaki Do ğ·ıı Türkistanlı çocukları yıırda eelb derek TÜRıl{ kültiirii ve terbiye i

ile

yetiştirilmelerini

temin eder.» Bu maddenin ger

ce koııuşlnak mecburiyeti

ıçın

dclcr. Hür dünyadaki gençler ise Arapça, İngilizce, Fransızca konuşarak Türkçeyi unuturlar davasını sa, yarın Tiirkistanın kim yürütecek? Türkçe dahi bilmeyenler mi? Türkistanlı li derlere şu hususu arzetmek is tiyorıız ki; Batı-Doğu, Kuzey Güney, Ahmet-M:.ehmet'i, bir tarafa bırakıp, bir araya gelip evvel:i ne yaıulması gerektiğini tesbit etmelisiniz. Bug üıı yal . ımı: 1stanbul'da Türkistan ismi ni taşıyan birkaç dernek v ar dır. Bunlar ne maksatla kurul muş ve ne tarz çalışmaktadır lar? Bizce şüphe

edilecek

bir

çekleşmesi için birşey yapılmış mıdır. diye soracak değiliz. Çün kü vaziyet meydanda...

husus yoktur. Maksat Türkis , tanın istiklali ıçın hizmettir. Hepsi de ayni gayeyi giittiiğiine

Biz , her aklı başında insan gibi söyleyegelmiştik. Fakat bi

şııbeler .açılmıyor?... »

zim sözümüz değil, Dernek ça lışma planma almış olduğunuz, yani namus sözi.i vermiş oldu ğunuz bu madde hakkınd a

hiç

harekette bulunmadınız. bir 1962 de İzmiı"de çıkmakta olan bir aylık dergide, bir idealist genç «Türkistanlı Liderler» baş lıklı makalesinde şöyle diyerek hakika1:1arı açıklamıştı: «... Fa kat Snudi Arabistan'daki ·Tür kistanlı gençler diğer memle ketlerdeki Türkistanlıların

sine benliklerini hergün biraz daha unutmaktalar. Türkistanlı

göre ne için

birleşmiyorlar Ne

ve ya

zıktır ki, öz vatandaşımızın

fikri hiç alaka görmez ve lü zum suz telakki edilir. Fakat 'Iibetli Dalay Lama; «- Dağ daki evinrle ziyaret ettim, okul da okuyan çocuklarını gördiiın , milli şarkılaı:ım söylediler. na, Dalay Lama:

Komünistler

den vatanı kurtarmak iç�p şeyden eveı adam

her

yetiştirmek

l:izım. Sizde tahsil çağında

kadar çocuk var ve ne kadarı okuyor?» dedi. Denilirken hiç olmazsa birazcık

olsun

utan

mak yahut gülünç duruma düş

gençlerin ekserisi Türkçe bilme

memek için gazetelerde

mekte, Arapça konuşmaktadırlar.

taj yaptırmamak icap etmez miydi? Efendim. Dalay . Lama'

Milletler dillerini kaybetmezler se istiklallerini kazanırlar. Tür kistandaki gençler Rusça ve Çin-

röpor

dsn öğreneceğimiz birşey varsa ıpalavra değil, ÇALIŞ· o da

'.l\IAK'tır.

Diyorsunuz ki: «Da lay Lama yarınki lıiir Tibet devleti için bir Anayasa tasla ğ ı hazırlamış v e çocukları yeti tiriyor.» M.'i.isaadenizle soralım:

Siz

yapıyorsunuz?

L:ıma'nın

yt�! · arıdaki

Dalay sualine

vermiş olduğunuz cevapla gurur mu duyuyorsunuz? Cevabınız şu değil miydi: «Maalesef

pek

okııtamlyoruz .. » Peki ama buna sebeb ne? Sebeb, samimi olarak ifade etmek gerekirse, çalış

mamaktan başka birşey olanı .az değil mi? .. Sakın maddi duru m . demeyin.. Dalay Lama nasıl maddi durum temin ediy ormu ş? Sizin şu meşhur seyahatla rınız pa verdiğiniz uçak para ları bir

kaç talebeyi okutmaya yeter de artar değil mi? Sizden şahsi paranızla çocuk okutma nızı is temiyoruz. Etsek bile bu kendi

çocuklarınız olabilir. Biz diyoruz ki: «Milli dava için çalışılırken,

milli gurur da muhafaza

edil . meli.. : » Her imkan <<l:Hubtaç ol duğun kudret damarlarındaki asil

kanda

mevcuttur»

diyen

büyük Ata'nın düsturu ile

malı. Kalbimizdeki davaya

mimi olarak bağlı imanla temin edilm�li.

«'l'alcbe

okutacağım,

yardı� et» yerine, bu talebele leri kendi imkanımızla şu

kıı

dar okuttuk, bunlara şimdi b'u rs ver, demeli. Müsaadenizle birkaç sual

ralım: Cemiyetiniz kurulalı kaç talebe okuttunuz? Veya .okut Kaç mak için teşebbüs ettiniz? talebe size yardım için

müra

caat etti? Bunlara ne gibi

ce-

vaplaı· verildi? Birkaç ay

yar·

dım etliğiniz bir talebeyi

son ra uzaklaştırdınız, bunun sebe bi ne idi? Bazı cemiyetlere (ya ni sizinkinden başka) gitmiş ol ması yardımın kesilmesine se bep olmuş, bu

cemiyet

hangi

cemiyetti? Arabistan'a birkaç defa gidip geldiniz. Yukarıdaki madde ge reğince Dernek Başkanı ve bir gelir

lider olarak kqç talebe diniz? ne?

Getirmediyseniz

sebeb

bilmeyen,

hatta

Türkçe

Türkistan demeden Araplar öy le biliyor diye diyen o

«Buhari-Buhari.»

kardeşlerimizin

ması için bir lider

oku

olarak

gibi teşebbüslerde bulundunuz? Son gezinizden sonra «S ahi p

siz Esirler» adlı meşhur şumızdan

sonra

bulu

Pakistan

Hindistan Başbakanlarıyla, udi Arabistan

kralı ve

Dalay

Lama'nın nasıl oturduğunu, na sıl güldüğünü öğrendik. o ülkelerdeki

Fakat

ırkdaşlarımazdan

bir haber yok.

Bir

röportajcı

mı, yoksa bir Türkistanlı

lider

olarak mı oralara gittiğinizi an lamak doğrusu çok zor şey.. Bi zi bahsi geçen

devletlerin

yaptığı ile devlet

adamlarının

özel hayatları, Dalay Lama lan alakadar etmez.

Bizi

fi ilgi

lendiren o memİeketlerdeki soy daşlarımızın · durumudur. On ' larla resim çektirerek gazete lerde

çıkartmaktansa,

oralar

daki ırkdaşlarımızın yalnız tanesiyle olsun resim gazetelerde çok

10 -

bastırmanız

makbuldür.

Adı

bir

çıkartıp daha geç,en

memleketlerdeki

ırkdaşlarımız

la ne gibi temaslarda bulundu nuz ve o devletlerin başkanla rıyla görüştliğünüze göre. onla rın lehine ne gibi teşebbüslerde bulunarak kolaylıklar sağladı nız? .. Irkdaşlarımızdan Türki ye'ye kaç tane talebe

getirtti

niz? Gelmek isteyenler var mı idi? Şunu da sormadan geçe miyeceğim: tan, Suudi

Pakjstan, Arabistan

Hindis Devlet

Başkanlarıyla görüştünüz. Bu na şimdilik birşey demeyelim. Fakat Tibet'in şu Dalay Lama' sıyla ne gaye ile görüştünüz? Bu kimseyle görüşmenizdeki se bebi açıklar mısınız? Bu hususu açıklarsanız, tarih'e bu hus�s ları aydınlatmış olacaksınız. ç) Başkanı bulunduğunuz ce miyetin çalışma planında de niliyor ki: «Muhtelif memle ketlere iltica etmiş olan Türkis tanlı m.uhacirler arasında tet kikler yapmak

suretiyle

milli

oyunlar öğretmek, lüzumlu ele manlar yetiştirmek, inkişaf et tirmek, yaymak, yaşatmak, bir Tiirkistan FOLKLOR ekibi. teş kil ederek müsamere ve

tem

sil vermek..» diye devam edi yor. Şahısları değil, vatanı ve onun davasını 'tanıtmak ıçın, bugün dünyaca denenmiş cidden iyi birşey.. Yeter ki bunu «Ça lışma Planlarııına samimi ola rak almış olup

tatbikine

çalı

şılsın ... Bu

mevzuun

için acaba başkanı

gerçekleşmesi bulunduğu

siller verdirdimıı

derseniz,

durum, hakikatı bilenler için çok acı ve gülünç olur. Zira o ma lum temsillerin nasıl ve kim lerin gayretiyle verildiğini ga yet iyi biliriz. Bu hususta so rulacak daha pekçok şey var ki, fakat şimdilik sormamayı tercih ediyoruz. Buna rağmen müsaadenizle şunları soralım: Siz, değil (başka memleketler2 iltica

etmiş

olan

Türkistanlı

şu Türkiyedeki, muhacirler) hafta oturduğunuz istapbuldaki Türkistanlılar arasında tetkik yaptırdınız mı? Değil başka ül kelerdeki Türkistanlılar ara sında, değil İstanbul dışındaki Türkistanlılar arasında «Kurs açmak suretiyle milli oyunlar öğretmek, lüzumlu elemanlar yetiştirmek, 'yaymak, yaşat mak, bir

TÜRKİSTAN FOLK

LOR EIC'.iJBt

1stan Adapazarında

kurmak... »

bulda kurularak

ve daha sonra Ege'de temsiller veren ve bilahare aralarından bazılarının ayrılmasına rağmen mevcudiyetlerini Salihli'deki ,bir dernek sayesinde muhafaza et mekte olan ve Bursa Festiva line katılıp, sizin tanınmıyor di ye bahsettiğiniz Türkistanı

ta -

nıtmak yolurida cidden başarıya sahip olan «Türkistan Milli Oyunlar Topluluğ11»na karşı dav ranışızın dillere destan olduğu nu bjliyoruz. Fakat buna

rağ

men siz samimi olarak bu

susta ve bu uğurda çalışmış ol

nuz Dernek tarafından neler ya

saydınız

pılmıştır? «1961 ve 1962 sene lerinde şunu bunu yaptım, tem-

duğunuz» FOLKLOR konusu ile

«Planınıza almış

vatanımız Ulu

il -

Türkistan'a

olve

dolayısıyla

yüce Tiirk

ırkına

rnm da şu hayvanların bile bir

hizmet etmiş olmaz mıydınız? Ve bu Dalay Lama'yı görmek ten daha iyi bir hizmet olmaz mıydı?

sahibi var. Bir hayvana doku nacak oldum mu biliyorum ki. sahibi kızacak. Ona dokunma! diyecek, oııü koruyacaktır. Ama bizim hiç koruy:uıımız yok. Se

·7

ESİRLER -

SAHİPSİZ

18 Temmuz ı� .... 3 den başlaya rak Akşam Gazetesinde çıkmış olan «Sahipsiz Esirler»

başlıklı röportajınız cidden enteresan dır. Bu röportajı okuyan dostu

Tiirki tanlı kiz milyon Doğu i\'lüsliim:ı.n Tiirk, ·orada kızıl Çin mezalimi altına dir.»

terkcdilnıişler

Sekiz milyon Doğu Türkis tanlı, Kızıl Çin mezalimi altı

muzun biri bunu anlatmış olan şahıs, yani zatıalinizin bir ga

na ı-erkedilmişse bunda,

zeteci mi, yoksa hakikaten ba zı yerlerinde dediği gibi lider

bul sokağının ve İstanbullula rın kabahatı ne? Onlar hiçbir

mi? Anlattıkları birbirini

tut

muyor. Bir Türkistandan, Arabistandan bahsediyor, yordu. Bunun cevabını siz

bir di ve

mücadele etmeden Doğu

Tür

kistanı t�rk etmediler. Onlar «Türkistanın Karaşchir vilaye tinde bir hat kurarak edelim,

rirsiniz.

İstan

miidafaa diyen

bırakmıyalım»

«SaBir Türkistanlı olarak hipsiz Esirler» deyimfoi ;e, bir

lere evvela evet deyip, sonra bırakıp kaçmadılar.. «Niçin bu sokaklara çıkıyorsunuz da ken

nize olduğu gibi karşıyız.

dinizi sahipsiz ve yalnız

çok mesnetsiz fikir ve neden karşı

sözleri Buna

olduğumuzu

şim

dilik kı�aca Akif'in şu meşhur mısraı ile cevap verelim ve izah edelim: «Girmeden tefrika bir millete,

giremez.

düşman

Toplu oldtkça

yürekleri

onu

top sinderemcz.» «Sahipsiz

tanın batması haktır, Sen sahiı> çıktıkça bu vatan tır.» Sizin adınıza

batmıyacak

Türkistan

adına gazetede sizin

ağzınızdan

çıkmış olan okuyunca

şu

garip

sözleri

utancımızdan

bakmaktan başka birşey madık. Diyorsunuz ki: bulu kasterek) çıktım mı

«Bu

yere yapa (istan

sokaklara

kendimi yalnız

s:ı.hiıısiz hissediyorum.

Bakıyo-

hisse

diyorsunuz?» Siz bir Türk de ğilmis iniz? Etrafınızdakiler si zin kan kardeşiniz TÜR.KLER değil mi? Yoksa bu

sokaklarda

size dokunan var da, eden yokmu? Bir

müdafaa

Doğu

Tür

kistanlı olarak zatıaliniz ne yaptı ki, İstanbullu kardeşleri miz Türkistan ıçın birşeyler yapsın? Bugün on binlerce Tür kistanlıyı barındırması «Öz kar deşlerimiz, ÖZ TüRIUJER» diye hitap etmesi yetmi�or mu? So rarız zatıalinize bu milletin yapmasını istiyorsunuz?

Bunlar

siz ne dediniz de yapmadı? Ben şu istekte bulundum ·da kabul etmediler diyebilir misiniz? Ta bii bunlar şahsınız için değil,

Türkistan

için

ise...

Akıl

mantıkla pHlnlı bir teklif

yap

kistanı düşün. Biz daha ne

mach iseniz (ki bundan şüphe etmiyoruz) ve arada sırada bir

tiyoruz. İşte anlat orada derdi ni.. Bizim düşmanımız yalnız Çin değil, Rus da ·var. Türkis

ortaya çıkarak atar tutarsanız, herkes size değil yaklaşmak, uzaklaşır ..

tam istila edenler yalnız değil Çin de dahil. Şayet rada başka bir Türkistanlı

Efendi... Esir Milletler Haftası'ndan bahsederken birçok lenakıızlara düşüyorsunuz. Esir Milletler Haftası'na Doğu Tür kistan iştirak ettirilmedi diyor sunuz. Ve bir de kalkıp «Bugiin Batı Berliıı, Doğu Berliıı vardır ama, bir Bat � Türkistan - Doğu

kar, «Hayır Türkistanı istila et mekte olan sadece Rus, Çin ile bizim işimiz· yok> derse onu

Türkistan yoktur» diyorsunuz. Hakikatın ta kendisi olan bu sözlerde samimiyet olmadığın da şüphe yok. Samimi olmuş olsaydınız ikide bir kalkıp Do ğu 'Jlürkistan, Batı Türkistan demez ve yukarıda sorulan sual lere mahal bırakmazdınız. El betteki dünyanın Doihı - Batı, u:ıızey - Güney

yönleri

var.

Türkistanın da var. Fakat Doğu Türkistan. Bati

bu,

Türkis

iki tan diye bir bütün ülkeyi ayrı parça olarak göstermeye sebeb değil.

Ulu

Türkistanın

Doğ�ısundaki Altay , Tarbaga tay, Kumul, •K aşgar ve Hotan v. s.

den

ibaret

ti Çin esareti

vilaye

altında

olmuş

olabilir. Fakat batısınm da zıl Rus esareti altında

kı

olduğu

milli münafık olarak ilan et. Ben Doğıı Türkistan lideriyim deme, ben Doğu Türkistan da vası için çalışıyorum deme, ben de. Türkistan için çalışıyorum Şunu iyi bilmelisiniz ki. Müs li.iman denildiği zaman nasıl bütün dünyadaki müslümanlar . akla geliyorsa ve bu söz bütün dünyadaki müslümanları ilgi lendiriyorsa: TÜRK denildiği zaman da bütün düpyadaki Türkleri ve Türklüğü ilgilendi rir. Şu halde Türkistan diği

zaman

ayrı devlet gibi tanıtmaya

ça

balamak

bir

için

TtlRK.L"OK

ihanet olduğu kadar, ecdad düş manlarımız Ruslarla Çinlere 'bir hizmettir. Bu ayni zamanda bü

Mille

ıçın

Esir

Tür

kistan diye Ulu Türkista111 iki ye ayırmaya çalışmak ve iki

nin de Rus'un da Türk

«Doğu

Batısı

Şu hususu bir kere daha otek

tün dünya

bilir.

denil

Türkistan

rarlıyalım: Batı ve Doğu

Çinli

bütün

akla gelir. Doğıısu veya değil...

nu unutmamak gerekir.

tinin arışmaz ecdad düşmanla rı olduğunu her Türk çocuğu

Rus bu çı

efkarı

umumiyesi

kar makarışık bir

şeydir.

Birgün kalkıp Birleşmiş Mille t

ler Genel Sekreterine Doğu Tür kistan Davası diye telgraf çek-

Milletler ve

Haftası'nda

Batı» demeden

Tür-

mek. Ertesi gün kalkıp da «Hoş �eldiniz Başkan

-13-

Yardımcısı L.

B. Johnson,

Doğu

Türkistan

Göçmenler Derneği adına»

Sekiz milyon Doğu tanlı. Türk .de

Türkis

32.000.000

Ba'lı

mek. Öbür günü kalkıp «Doğu Türkistan Esir Milletler Hafta

Türkistanlı, T'i.irk değil mi? Se kiz milyon Doğu Türkistanlı

sına alınmadı>>° demek. Daha sonra da · «Bir Batı Berlin ve

İslam Devletlerinin

Doğu Berlin var ama, bir

Türkistanlı sizin din kardeşiniz

Türkistan -

Doğu

Batı

Türkistan

yok» demek. Şaşırtıcıdır.

Çıkm

bakalım bu işin içinden?

İnsaf

doğrusu insaf.. Bu adamlara ne yi anlatmak- istediğimizi ken dimiz bile bilmiyoruz.

Diyorsunuz ki: «Bu sekiz milyon insan Türktür. Ama gö rüyor . sunuz işte, bugüne Türkiye

kadar

Hükümeti bu

ne Birleşmiş

konuda

l\;tilletlerde, ne de

şurada, ne biırada çıt çıkarma mıştır. 1B u sekiz müsliimandır.

milyon

Ama

insan

meydanda

işte, bugüne kadar islam letlerinin .1!iç birinden ses

dev

mamıştır. Bu sekiz milyoiı

esir önce

insan nihayet

herşeyden

ve hiç değilse dır). Ama insanlığı,

çık

sadece

(insan

görüyorsunuz özgürlüğü,

işte,

eşitliği

ideal edinmiş bir takım küller Vs.»

teşek

Pek tabii bu konularda haklı olduğunuz taraflar herkes Doğu Doğusuyla

var.

Fakat

Türkistan

değil.

Batısıyla

Ulu

bir

Türkistan biliyor. Nüfusunu se kiz

milyon

değil

( 40.000.000) ·

milyon olarak biliyor. Zatıaliniz ise bunun beşte biri olan sekiz milyondan bahsediyor ve yuka rıdaki

haklı ve

güzel

sözl,eri

sadece onun için söylüyor. . Şimdi yine teferruata girme den şunu soralım :

kardeşi

de,

Müslüman Batı

32.000.000

değil mi? Sekiz

milyon

Doğu

Türkistanlı Türkiyenin şi de, 32 milyon

karde

Batı

Türkis

tanlı sizin kan ve din kardeşi niz değiller mi? Sekiz esir Doğu Türkistanlı da, 32.000.000 Batı insan

milyon İNSAı"'\1

Türkistanlı

değil mi? Zatıaliniz

ora

ya,

buraya telgraf

çekerken,

onu

bunu karşılarken, ona bu-

na gidip konuşurken, sadece Do ğu Türkistan

deyip

dururken..

yurkarıdaki güzel sözler

nasıl

oluyor da Batı Türkistan

ıçm

aklınıza ve bütün hür

gelmiyor? İslam

dünyaya

Türkiyeye, devletlerine,

tarizde

nurken bir de, kendi

bulu yaptığı-

nıza baksanız nasıl olur

aca-

'ba? .. «Sahipsiz Esirler» adlı tı:ı.jınızda İslam

Suudi

Birliğine

röpor�

Arabistandaki bir

muhtıra

verdiğinizi söylüyorsunuz. Muh maddesinde 'tıraıuzın birinci «Doğu ve Batı Türkistanıı adma konuşuyor,

ikinci

maddesinde

tekrar «Doğu Türkistan»

diyor,

üçüncü maddesinde birinci ve ikinci maddeyle tamamen tena kuza düşerek hıı.kikate mağlup

oluyorsunuz ve doğu veya

batı

demeden «TÜRKİSTANCAıı yorsunuz. Suni ayrılıkların

bir gerçeğini

netice veremiyeceği sizin de anlamanızı çok

14 -

ister-

dik, fakat daha sizde hiç belli değil..

emareleri

Sayııı Efendi: Vatanın istiklali için çalışmak demek akıla geldikçe arada sı rada . basııı toplantısı · yapmak , yahut hem ticaret hem ziyaret kabilinden gezilere çıkmakla ol maz. Vatanın istiklal dava

sını başkasına anlatabilmek için bu 'KUTSAL davayı herşeyden evvel kendiniz bilmelisiniz. Davayı

kan kardeşlerimize, din

kardeşlerimize, insan kardeşleri mize

faydalı şekilde anlatabil

mek için bunun melisiniz.

usullerini bil Meşhur ·«Sahipsiz E

sirler» isimli röportajınızda di yorsunuz ki, <eKaraçi'deki İslam kongresinde Türkistan davasın

dan bahsedilince, hiç kimse bu tarihi ülke hakkında birşey bil miyordu. «Haklı nen birisi bu

olarak

ülke

düşü

hakkında

birşey

bilmeyenleri değil, d am dan düşer gibi orada kürsüye çı kanı suçlar.

Sistematik

olarak

çalışan birisi orada hemen . süye çıkıp konuşacağına

kür-

Pakis

tana,

Türkiyeden uçak yerine

başka

bir vasıta ile gitmek pa

hasına da olsa, Türkistan�n

'1:a

rihi ve coğrafi durumu hakkında izahatlı bir broşür hazırlar ve

onu

sayın

kürsüye

çıkmadan

delegelere

evvel

verip gerek

l i temaslarını sağlamıŞ olur.

Şurada şunu sormadan geçe miyeceğiz; Siz Nehru'e Eyüp Han'a Arabistan Kralına da mı hemen böyle bahsettiniz? Yok sa onlar� ilmi bir tezle gitti nizde, Türkistanın bu tez çer-

çevesi içinde yaptınız?

tanıtmasını

mı

Samimi olarak Türkistan için çalı şmak isteyen idealist in san için bugün yapılması gere ken mesele Türkistan davası

na kuvvet kazandırmaktır. Bu demek oluyor ki. palavrayla de·· ğil sisteme�ik olarak ilim'i · ve

kültürel çalışma ile bir hazır lık ve birlik kurmak.. Bugün Rus ve Çin'in in safsızca her yön den imha etmekte olduğu Tür kistan için ... Türkistan demekle

fayda temin edilmez. Şah değil, davamızı tanıtma lıyız. Bu asil davanın yarınki bir

sımızı

hazırlamalıyız. vürütüci.ilerini için Türkistan denildiği zaman Batı - Doğu vs... deme

Bunun

den yek vücut olmalıyız.

Sizin şu malüm röportajlar hiç birbirini tutmuyor. 1955 yı lında Vatan gazetesindeki «Göç» başlıklı röportafmızdaki uydur malara bildiği bu kadar demiş tik. Bu seferki «Sahipsiz Esir ler))iniz gene «GÖç»e karş.ı.. «1949 da diğer bir lider arka daşınızla 7000 kişiyle Çin'i . ya rıp çıkthğınızda ancak 852

kişi

kalmışsınız» ! .. Bahsini ettiğiniz bu 852 kişi şimdi dünyanın ne resinde? Bu meşhur «Yarıp çık ma» dediğiniz Gökat geçidindeki mesele mi? Şayet bu ise Gökat geçidine sizinle beraber gelmiş

olan 400 tane Türkistanlı aydın genç Türkiyedeki herkesin tanı dığı KURıBAN &UDAYI dahil . niye geri döndüler? Niçin teker teker linç edildiler? Türk tari hinde ilk defa olarak . bu 400

ıs -

kişi, on bir Çinliye nasıl silah teslim ettiler? Bunlar hangi şartlarla geri döndüler? Siz hangi şartlarla hududu geçti niz? OSMAN BATUR'un arka daşları ve adamları, çarpışarak, sayısız şehitler vermek sure

tiyle hududu geçip Hindistan'a zor gelebilirRen, siz ve arkada şınız nasıl pasaportla gelirsiniz? İbrahim I{'.ılıç'm iki defa ıs «11 Çinliyi . . yok edip rarla :

yolumuza

devam

edeliô1.

Silah teslim etmeyelim�·- ·· deme ' sine kızarak çadırdan kovan Bütün bunlara sebeb kimdi? neydi? «Sahipsiz Esirler»inizde

Tür

kiyedeki Doğu Türkistanlılardan bahis ederken Salihli'deki 500

kişiyi unutuşumızun sebebi ne? Yoksa Türkistanı Batı-Doğu di şimdi gibi, ye ikiye ayırmak de istemediğiı;ıfai Doğu · Türkis tanlılıktan çıkarmaya mı

baş

ladınız? Son Göç hakkında ko-

nuşmak isterseniz, Readers Di

gets dergisinin 1954 Kasım sa yısıyla, , National . Geographic

•Magazine'nin Kasım 1954 sayıve Londra'da . basılmış smda olup 7 lisana çevrilen Büyük

, ,:

Kazak Göçü, Tiirkiyecİe· olduğu gibi Almanya'da da methi ya pılan H iirriyet uğruııcla. Kazak Türkleri isimli eserleri okuma lısıııız. Çok konuşmadan , ıönce, çok okumalıdır.

Muhterem Iİsa Yusuf Alptekin Beğ, hataları dostlar düzeltir. Samimi olarak bu mektubu o kuyunuz ve geçmiş Şeyleri ıyı düşünerek istifade ediniz.

Tür

kistana i. stikliil ve bu dava uğ runda B,iRLİli derseniz herkes size yardımcı' olacaktır. Bundan şüphe .etmeyin. Ulu Tanrı, Türklült için

ve Türkistaııın istiklali için saini-. · mi olarak çalışanlara yardımcı ' olsun...

11-u�/,. Oo-/h-"' y;e��J'.I· f3u��,.efa-// ' .&

\)v� �,u/

- 16 -