The Effectiveness of Sound Therapy by Tomatis Method on Executive Functions in Dyslexic Students in Academic Years 2018-19 in Tehran
Rahmani N1 , Estaki M2, Niusha B3
Abstract
Purpose: with regard to the nature of cognitive and perceptual aspects, dyslexia is believed to be a defect in the development of brain cells in the visual and auditory areas. So significant evidence has confirmed the origin of dysfunctional neurology, one of the new interventions for a group of children with dyslexia is the use of approaches such as sound therapy, which little research has been conducted in Iran. Therefore, the present study was conducted with the aim of evaluating the effectiveness of sound therapy by Tomatis method on executive functions in dyslexic students.
Methods: This study is an experimental study. From students who had been diagnosed with dyslexia admitted to counseling and rehabilitation clinicsin Tephran, 14students were selected via convenience sampling. Afterwards, they were divided into two experimental groups, experimental (sound therapy by the Tomatis method) and control group (without intervention). In the next stage, the Stroop Test, N-Back test, Wisconsin card sorting test (WCST) and tower ofLondon (ToL) testwere performed onthesubjectsofeachofthetwogroupsandtheobtained scores were considered as pre-test scores. Then, an independent variable was applied, in other words, the experimental group received 30 sessions of treatment 3 times a week, about 2 hours in length led to theintervention of "sound therapy by the Tomatis method", while control group were just followed. At the end of intervention post-test was performed and then groups were followed up after 1.5 months. The data were evaluated using repeated measures ANOVA by statistical software SPSS-22 with p<0.05 considered as statistically significant
Results: The results showed that sound therapy had an impact on improving executive functions (selective attention, cognitive flexibility, abstract reasoning, change in relation, cognitive function, ability to plan and organize) in dyslexic students (p<0.005).
Conclusions: According to the findings, considering the usefulness of sound therapy on improving the performance of dyslexic students and considering the short duration of these interventions and their attractiveness for children, it seems that applying this method can be beneficial to learning disabilities and other disorders that are caused by imperfections in executive functions.
Keywords: Sound therapy, Tomatis method, Executive functions, Reading disorder, Dyslexia, student
Received: 2018.09.09 Accepted: 2019.03.12
دهشم یشخبناوت و یکشزپاریپ مولع هلجم - هرود -8 هرامش 3 زییاپ( )1398 : هلجم تیاس http://jpsr.mums.ac.ir 34
یشخبرثا ینامردادص تاموت شور هب سی اهدرکراک رب ی ییارجا اراد نازومآ شناد ی ندناوخ تلاکشم لاس رد یلیصحت 1396-97 نارهت ینامحر سگرن 1 ، یکتسا زانهم 2 ، اشوین هتشهد 3 :فده هام اب هطبار رد تی للاتخا یناوخاسران ، تفرشیپ صقن رب هدیقع لولس یاه زغم حاون رد ی ییانیب ونش و ا یم یی .دشاب لباق دهاوش ،یهجوت أشنم بصع یسانش یناوخاسران أت ار دیی هدرک ،دنا ون تلاخادم هلمج زا نی ور رب ی هورگ ناکدوک هب لاتبم یناوخاسران ور زا هدافتسا ییاهدرکی ص نوچمه نامرداد .تسا ی فده اب رضاح شهوژپ یسررب یشخبرثا ینامردادص ب شور ه سیتاموت اهدرکراک رب ی ییارجا اراد نازومآ شناد ی ندناوخ تلاکشم دش ماجنا :یسررب شور نیا قیقحت تاعلاطم عون زا هبش یبرجت ارب هک تسا ی یارجا نآ ش هب ادتبا هوی یریگهنومن سرتسد رد دادعت 14 زا رفن ینازومآشناد لک هب هعجارم رد هک کینی یاه شخبناوت و هرواشم ی نارهت رهش ، هدش تبث نانآ یارب یناوخاسران صیخشت
ینامحر سگرن - هب ینامرد ادص یشخب رثا سیتاموت شور : دهشم یکشزپ مولع هاگشناد تیاس http://www.mums.ac.ir 35 هتفرگرارق شهوژپ نایرج رد ،دوب هنومن تروص هب و ود رد یواسم و سرتسد رد یریگ ( شیامزآ هورگ ینامردادص شور هب Tomatis )هلخادم دقاف( لرتنک و ) .دنتفرگ رارق نومزآ دعب هلحرم یاه -گنر پورتسا هژاو ، تیوقت اعف هظفاح ل ِا َب ن ک1 ، نومزآ هتسد یدنب تراک یاه نیسناکسیو2 و دنل جرب نومزآ ن3 یندومزآ یور رب دش هتشاذگ ارجا یاه سپس امزآ هورگ شی رد 30 هسلج ینامرد هتفه تروص هب 3یا دودح هک راب 2 ماجنا لوط هب تعاس ،دی تحت هلخادم تفرگ رارق ،دن هسلج نایاپ رد 30 و ما نینچمه 1/5 ،نآ زا سپ هام ًاددجم یندومزآ نومزآ اب اه روکذم یاه رارق یبایزرا دروم بیترت هب هدمآ تسد هب تارمن و دنتفرگ سپ تارمن ناونع هب رظن رد یریگیپ و نومزآ هداد تیاهن رد .دش هتفرگ اب سنایراو لیلحت زا هدافتسا اب هدمآ تسد هب یاه یریگهزادنا یاه یرارکت مرن اب ود عون رازفا SPSS-22 اب رامآ جاتنتسا زرم ی 0/05p< .دنتفرگ رارق یبایزرا دروم ، هتفای :اه جیاتن هک دنداد ناشن ینامردادص رب ( ییارجا یاهدرکراک دوبهب هجوت ،یباختنا فاطعنا یریذپ ،یتخانش عازتنا للادتسا ،ی رییغت ،هیامآ تخانش درکلمع ،ی ییاناوت یزیرهمانرب نامزاس و )یهد نازومآشناد یاراد ندناوخ تلاکشم ریثات تسا راذگ 0/005(p<.) هجیتن :یریگ قبط رب هتفای اه یدنمدوس هب هجوت اب نامردادص شناد درکلمع دوبهب رب ی نازومآ و ناوخاسران ن هاتوک هب رظ تدم یم رظن هب ،ناکدوک یارب نآ ندوب باذج و تلاخادم نیا ندوب یگدای تلالاتخا رب شور نیا یریگراک هب دسر تلالاتخا و یر یم تسا ییارجا یاهدرکراک رد صقن زا یشان هک یرگید دشاب دنمدوس دناوت یدیلک تاملک : ،ینامردادص تاموت شور ،سی ارجا درکراک ،یناوخاسران ،یی ندناوخ تلاکشم ، زومآشناد :لوئسم هدنسیون یکتسا زانهم ، mahnaz.estaki@gmail.com، 0000-0001-5091-6533 ORCID: :سردآ یسانشناور هورگ ،یناسنا مولع هدکشناد ،هواس دحاو یملاسا دازآ هاگشناد ،هواس -1 رتکد یوجشناد ،یسانشناور هدکشناد ،یسانشناور هورگ ی اس یملاسا دازآ هاگشناد ناریا ،هواس ،هو -2 رایداتسا ا ،نارهت ،یزکرم نارهت یملاسا دازآ هاگشناد ،یسانشناور هدکشناد ،یسانشناور هورگ ناری -3 ناریا ،هواس ،هواس یملاسا دازآ هاگشناد ،یسانشناور هدکشناد ،یسانشناور هورگ رایداتسا همدقم مهم زا یناوخاسران قبط هک تسا یریگدای تلالاتخا نیرت رظن Shweitz SE & Schweitz )1( تروص هب هرظتنمریغ یراوشد رد ندناوخ ی نلااسگرزب و ناکدوک هک ی گنا ،شوه هزی صحت و تلای تهج مزلا تفرشیپ هبنج رد یاه تسرد( ندناوخ فلتخم ی ناور و )ی .دنتسه اراد ار دوجو اب هک نیا هملک یرایسب یاه ار دننادیم زا اما ، و کرد دنزجاع یراتشون مئلاع ییاسانش 2( و ) لیلد هب نتشاد دوخ سورد بلغا رد ندناوخ للاتخا طباور نینچمه و یعامتجا هجاوم لکشم اب یم دنوش .)3( ببس رد یسانش یفلتخم لماوع لماعت هک تسا نیا رب یلک ضرف للاتخا نیا ندناوخ للاتخا ثعاب طیحم و کیتنژ نوچ دوشیم .)4( Finn ناراکمه و )5( صیاقن لیبق زا یددعتم للع هظفاح صقن ،یتخانشاوآ هاتوک ی شزادرپ صقن ،تدم 1 N back 2 Wisconsin 3 Tower of London 4 Neuropsychological Factors یناجیه و یفطاع لماوع ،یرادید رد ار ببسآ نیا یسانش للاتخا حرطم هدرک دنا 4( لاس رد .) نیققحم ریخا یاه تفرشیپ اه رد یی هنیمز ا ببس ی - ندناوخ یناوتان یسانش ماجنا هداد دنا ببس یلک تروص هب هک هس هب ار نآ یسانش طبر یلصا لماع هداد دنا :لماش هک a) ریثأت لماوع کرتشم و یکیتنژ ،یطیحم b) بصع لماوع - و یسانشدبلاک c) بصع لماوع -ناور یتخانش4 یم ( دشاب 6 نایم نیا رد .) بصع لماوع ناور لیخد لماوع زا یکی ناونع هب یتخانش هعلاطم و قیقحت دروم نیصصختم طسوت ندناوخ یناوتان رد ییاسانش تاعلاطم نیا لصحام هک تسا هتفرگ رارق هنماد ا لماوع زا ی هیاپ ا بصع ی ناور للاتخا نیا رد یتخانش هدوب ( تسا 7 هک یعماج یرورم هعلاطم رد .) SemrudClikeman )8( اد ناشن تعرس نوچ یلماوع هک دش هد
دهشم یشخبناوت و یکشزپاریپ مولع هلجم - هرود -8 هرامش 3 زییاپ( )1398 : هلجم تیاس http://jpsr.mums.ac.ir 36 یتخانش شزادرپ 1 هجوت ، 2 یراک هظفاح ، 3 یاهدرکراک و یزکرم ییارجا 4 و هتشاد ندناوخ یناوتان رد یمهم شقن م زا یرایسب تلاکش ناکدوک ناوخاسران هرطیس تحت ار .دنراد دوخ اهدرکراک ییارجا ی ( فاطعنا ،یراک هظفاح ،هجوت )یریذپ یلاع یاهدرکراک هعومجم یم زغم یاهدادنورب هک دنشاب و یرادزاب نوچمه یدراوم لماش و هدرک میظنت ار راتفر لرتنک کرحم اه فاطعنا ،یراک هظفاح ، ،یتخانش یریذپ همانرب نامزاس و یزیر یم یهد دنشاب )9( راک نیا . هب اهدرک ریز یعون تراهم هورگ بصع یاه بوسحم یتخانش یم دندرگ دشر اب میقتسم طابترا هک تمسق اه زا یصخشم ی هدیقع نیا رب نیققحم .دنراد زغم متسیس هک دنا شخب یاه یناشیپ ( زغم ابترا اب هارمه یناشیپ شیپ و یناشیپ رشق تاط بصع داینب )رواجم یبصع ار ییارجا یاهدرکراک یتخانش لیکشت یم دنهد )10( تیلاعف ریگرد ،دارفا هک ینامز . زومآ هلئسم لح و یش یم دنوش و یناشیپ شیپ تمسق رد هدهاشم یتارییغت زغم یهاگجیگ رشق دوشیم نیا هک ورتیزوپ جاوما رشن ،یزغم راون زا هدافتسا اب تارییغت ن هزادنا دروم و هدش یریگ دییأت هتفرگ رارق ( دنا .)10 تمسق درکلمع رد صقن هب هجوت اب ور نیا زا زا ییاه ،زغم ناکدوک هورگ یور رب هک دندش حرطم نیون تلاخادم صقن و یریگدای تلالاتخا یاراد یلاعفشیب/هجوت5 (ADHD یم هدافتسا ) ،اهدرکیور نیا هلمج زا ،دنوش ادص نوچمه یدرکیور ینامرد6 یم کی طسوت هک دشاب مان هب یمومع کشزپ Tomatis تسا هدش هداد هعسوت ، ینامردادص یط هرود هس 13 هسلج ،یا 2 زور هس و هتعاس ب هتفه رد ه هلیسو نوفده یاه رد صوصخم قاتا یاه هلوزیا ارب هک ی درف ره یقیسوم زا هدافتسا اب یاه هدش شیلااپ Mozart و ناراکمه )11( سناکرف زا هکم شخپ هدش رتلیف و لااب یاه ی دوش اپ زا سپ و نای ره هلحرم کی هرود کی بثت و تحارتسا ههام تی نآ زا دعب و دعب هرود ی ا هک هدش زاغآ نی تدم هب دنور 6 لوط هب هام یم ( دماجنا .)11 هاگتسد ای و نوفده زا شور نیا رد یاه یم هدافتسا نمکاو نوچمه هارمه قاتا رد ادص ینعی دوش یمن شخپ هاگتسد و وگدنلب قیرط زا شور نیا رد .دوش شوگ هک تسین یزاین نداد شوگ ریگرد موادم روط هب 1 Cognitive Processing Speed 2 Attention 3 Working Memory یم و دشاب لمع نیا .تخادرپ زین رگید یاهراک هب ناوت ثعاب ذغت یم ندب یژرنا شیازفا تیاهن رد و زغم هی دوش 12( یم ناشن هتفرگ تروص تاعلاطم .) هک دنهد نامردادص ،هجیتن رد و هدرک تیوقت ار زغم یبصع متسیس ی متسیس ریاس یور رب زین یبصع متسیس تبثم رثا ندب یاه یم یمن رثا نیا .دراذگ هاتوک دناوت اب هکلب دشاب تدم نامردادص یم ی ًاددجم ار زغم متسیس عقاو هب ناوت هک تسا هدیسر هجیتن نیا هب سیتاموت .درک یهدنامزاس سناکرف یم ادص یلااب یاه یژرنا دیلوت دنیارف دنناوت ،ینامسج تیعضو یور رب و هدرک عیرست ار زغم طسوت ،تلاضع تیعضو و درف شرگن ،یژرنا نایرج ریثأت دراذگب 13( تیلاعف نیا هطساو هب نیاربانب .) هتشر ،اه یبصع یاه ،هدش لاعف هوق و هتفای دوبهب یمومع کرادا پ ندب هرکی مظنم دوش ادص اذل . اب ینامرد ثأت زغم راتخاس رب میقتسم ری تن هب دارفا ( تسا هتفای تسد یهجوت لباق جیا .)12 شهوژپ رب یقیسوم و ادص ریثأت هب یفلتخم یاه هتخادرپ یریگدای للاتخا و یناوخاسران شهوژپ جیاتن .دنا Sacarin 18( شور ریثأت هب هک ) ینامردادص Tomatis ناکدوک یور رب 7 ات 13 راچد لاس ADHD ،تخادرپ هورگ رد ار یرادانعم یدوبهب ینامردادص رد سیتاموت ریغ هورگ اب هسیاقم ینامردادص .درک راکشآ سیتاموت ،یرادانعم یدوبهب دندوب هدرک تفایرد ار ادص هک یهورگ شزادرپ تعرس ،یرادینش هجوت رد یهاگآ ، ،یسانشادص رد و دنداد ناشن ،ندناوخ ماگنه یجاو ییاشگزمر رد ییاراک تبسن هسیاقم ماگنه رد قیقحت زا دعب و لبق یاتب/اتت یاه هنایهآ و یزکرم شخب رد زغم هتسهآ تیلاعف هورگ یا سیتاموت دش هداد ناشن اتت/اتب تبسن هک زا سپ ینامردادص ،هتفای شیازفا رد هورگ هیقب یارب یلو هدنام یقاب طسوتم دح ی .تسا هتفا اه لیلحتارف ی Gilmor )19( دروم رد یشخبرثا شور Tomatis ناشن رد ریگارف دوبهب هدنهد هزوح جنپ یراتفر ( ،ییاونش ،ینابز ،یتخانش -یناور یتکرح یعامتجا و یصخش لیدعت و .دوب ) Sacarin )25( شور زا Tomatis و درک هدافتسا یرادینش کیرحت یارب نیا هب لانگیس نتفرگ رد دوبهب شور نیا هک تفای تسد هجیتن لانگیس نتفرگ رد عیرست نینچمه و ییاونش یاه یاه .تسا هتشاد لابند هب ار ییاونش Vervoort ناراکمه و 4 Central Executive Function 5 Attention-deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) 6 Sound Therapy
ینامحر سگرن - هب ینامرد ادص یشخب رثا سیتاموت شور : دهشم یکشزپ مولع هاگشناد تیاس http://www.mums.ac.ir 37 26( نینچمه ) Ceccato ( ناراکمه و 20 یشهوژپ رد ،) دنتفرگ هجیتن یدارفا هک هلخادم تحت ینامردیقیسوم رارق هب دنتفرگ لباق تروص یهجوت تارمن رد ناشدرکلمع هظفاح Wechsler دوبهب هتفای دوب ب نیاربانب بولطمان یاهدمایپ هب هجوت ا یناوخاسران رد و هدنیآ و لاح ییوراد نامرد للاتخا نیا هک هتکن نیا ،درادن نتفای ینامرد شخبرثا اب ی اپ و لااب رادی روط هب هک میقتسم ای میقتسمریغ ور رب ندناوخ للاتخا هب لاتبم دارفا ی ماجنا ،دریذپ مها زا تی ییلااب .تسا رادروخرب تاقیقحت رثکا روشک زا جراخ رد شهوژپ دروم عوضوم نوماریپ هتشذگ یکدنا تاقیقحت هنیمز نیا رد و هدش ماجنا ، وشک لخاد رد ر ینغ موزل اذل و تسا هتفریذپ تروص یشهوژپ تایبدا یزاس ا رد یم ساسحا روشک لخاد رد هنیمز نی نیاربانب .دوش رضاح شهوژپ یسررب لابند هب یشخبرثا ینامردادص هب سیتاموت شور اهدرکراک رب ی ییارجا نازومآشناد یاراد ندناوخ تلاکشم .تسا یسررب شور هبش هعلاطم کی رضاح شهوژپ تسا یبرجت حرط اب هک شیپ سپ ،نومزآ هورگ هارمه هب یریگیپ و نومزآ لرتنک دش ماجنا . لماش شهوژپ هعماج یمامت شناد اراد نازومآ ی لاس رد نارهت رهش ندناوخ تلاکشم 1397 تهج هک دوب لک هب نامرد کینی یاه شخبناوت و هرواشم ی نارهت رهش .دندوب هدرک هعجارم شهوژپ یارجا تهج نیب زا ادتبا زکارم تلالاتخا نامرد یریگدای هقطنم 3 نارهت هب زکرم کی هنومن هویش هب و باختنا یفداصت تروص سرتسد رد یریگ دادعت 14 زومآشناد یاراد ندناوخ تلاکشم هب و باختنا .دندش هداد رارق لرتنک و شیامزآ هورگ ود رد یفداصت روط همانشسرپ دعب هلحرم رد نومزآ و اه ومزآ یور رب اه یند هب هسلج ود یط هک دش هتشاذگ ارجا هب هورگ ود ره یاه شیپ تارمن ناونع هب هدش بسک تارمن و دیسر ماجنا نومزآ .دندش هتفرگ رظن رد لماش هک هلخادم سپس 30 هسلج ینامرد هتفه تروص هب یا 3 راب راب ره( 2 ،دوب )تعاس ناور طسوت نامردادص و سانش و دش ماجنا رگ ،لرتنک هورگ هلخادم چیه هک دوب یلاح رد نیا .دندرکن تفایرد یا هب یندومزآ یاه اتن ندوب شخبرثا تروص رد لرتنک هورگ ،جی کشت لوق لی شزومآ تاسلج ،ی اپ زا سپ نای شهوژپ همانرب ی 1 Number of Categories Completed (Achieved) .دش هداد هلخادم ماجنا یارب ،ینامردادص تروص هب ناکدوک 2 قاتا رد هرفن هلوزیا متسیس طسوت هک Vegas هدش هدیچ ،دوب و هتفرگ رارق نوفده طسوت ،صوصخم یاه ییاهادص لثم وهتب ،ترازوم ،نو سناکرف زا هک تناچ و نیروگ هگهدشرتلیف و لااب یاه م شخپ ی دوش .دندرک تفایرد نامزمه اب شخپ ص ناکدوک یاد یم یزاب ماجنا مرگرس .دنوش زا شهوژپ نیا رد همانشسرپ :دش هدافتسا ریز یاه نومزآ هژاو-گنر :پورتسا ،27( .)28 وقت نومزآ تی لاعف هظفاح N بقع هب دادعت (NBack:) نیا نومزآ ی هک ک فیلکت تخانش درکلمع ی طبترم اب ارجا یاهدرکراک یی ،تسا هاتوک هظفاح هک یندومزآ تدم یم ار .دجنس تسخن یارب نی طسوتراب Kirchner )31( یفرعم .دش ( شهوژپ رد نومزآ نیا ییاور 33 آ ییایاپ و ) ن شهوژپ رد ،34( )33 زا رتلااب 0/78 رد و هدش شرازگ یافلآ شور هب ینورد یناسمه بیارض رضاح شهوژپ نومزآ نیا یارب خابنورک 0/74 .دمآ تسد هب هتسد نومزآ یدنب تراک یاه نیسناکسیو (WCST:) نیا سو هب نومزآ هلی Grant و Berg )35( صخاش ناونع هب ی یارب یریگهزادنا یاهدرکراک ییارجا باختنا هجوت( ،ی فاطعنا یریذپ ،یتخانش عازتنا للادتسا ،ی رییغت )هیامآ یحارط دش ( تسا ه .)36 یحارط رد هخسن هنایار نومزآ نیا یا دروم هد یمامت یلصا هخسن زا ناونع هب همانرب یارب یجورخ هنایار یا دش فیرعت تسا ه تیلباق ات مرن نیا زا هدافتسا .دشاب مهارف فلتخم فادها یارب رازفا اب دوجو ا امه نی ن هک هنوگ Rhodes )38( و Strauss و ( ناراکمه 39 هدرک هراشا زین ) نیا زا دروم ود ،دنا یجورخ اه ینعی "دادعت تاقبط لیمکت هدش1 " و "دادعت یگدناماجرد یاهاطخ 2 " یلصا ناونع هب نیرت صخاش یاه شنک شجنس یرثکا یوس زا ییارجا یاه ت نیا نارگشهوژپ تسا هدش هتفریذپ هزوح زا زین رضاح شهوژپ رد نیاربانب .دش هدافتسا صخاش ود نیا رد همانشسرپ نیا ییایاپ ( فلتخم تاعلاطم )40-43 0/73 ات 0/85 دش شرازگ ه همانشسرپ ییایاپ ام هعلاطم رد و تسا یافلآ ساسا رب لیمکت تاقبط دادعت یارب خابنورک هدش 0/68 دادعت یارب و یگدناماجرد یاهاطخ 0/71 .دمآ تسد هب 2 Number of Perseverative Errors
دهشم یشخبناوت و یکشزپاریپ مولع هلجم - هرود -8 هرامش 3 زییاپ( )1398 : هلجم تیاس http://jpsr.mums.ac.ir 38 ندنل جرب نومزآ (ToL:) نیا تسخن ار نومزآ نی راب Shallice 1982( ارب ) ی بایزرا ی ی یک اهدرکراک زا ی ییارجا ،زغم ینعی همانرب یزیر بول درکلمع هب هک( -شیپ یناشیپ )تسا ساسح راچد نارامیب نامرد رد هعطق هب همدص ،لاتنورف ی درک حرطم . تشاگن هنایار یا نآ طسوت Morris ( ناراکمه و )44 یحارط .دش رد نیا ار هخسن زا هعلاطم هنای یا نیا دش هدافتسا نومزآ جیاتن ییاهن سو هب هلحرم ره رد هک هلی هنایار م تبث ی ز رارق هب ،دوش ری :تسا 1 تاکرح دادعت ) 1 هب هدش ماجنا هلیسو یندومزآ ره رد کی ،شخب راهچ زا 2 نامز ) همانرب یزیر2 نامز هلصاف زا تسا ترابع هک ی نیب هئارا فیلکت یور لوا تکرح و هحفص نی سو هب هقلح هلی یندومزآ و 3 دعب رکفت نامز ) ی 3ای ارجا نامز ی ،نومزآ ترابع هک صاف زا تسا هل ینامز نیب نیلوا هقلح تکرح لکت ندش مامت و فی .)45( هرمن هویش نیا هب یراذگ نیا یانبم رب هک تسا تروص یششوک هچ رد درف هک کی ،دنک لح ار هلئسم یم قلعت وا هب یلک هرمن دریگ ششوک( هرمن ،رتشیب یاه سکعرب و رتمک ی ) .)46( ( شهوژپ رد نومزآ نیا ییاور ،46 ،45 36 نآ ییایاپ و ) ( شهوژپ رد ،47 45 ولطم ) تسا هدش یبایزرا ب رد و هعلاطم رضاح همانشسرپ ییایاپ خابنورک یافلآ شور هب همانشسرپ لک یارب 0/69 .دمآ تسد هب ، هداد تیاهن رد ،نیگنایم لماش یفیصوت یاهرامآ اب اه فارحنا رایعم نومزآ لماش یطابنتسا یاهرامآ و -فونریمسا فورگوملوک4 ، نومزآ M ،سکاب نومزآ تیورک یلچام5 و اب سنایراو لیلحت یریگهزادنا یاه یرارکت6 مزلا .تفرگ رارق یرامآ لیلحت و هیزجت دروم طسوت شهوژپ نیا تابساحم هیلک هک تسا رکذ هب مرن یرامآ رازفا SPSS-22 یرادانعم حطس لقادح رد 0/05p< .تفریذپ ماجنا اههتفای قبط رب هتفای یاه تیعمج یتخانش لرتنک هورگ رد ، 4 رسپ و 3 شیامزآ هورگ رد و رتخد 5 و رسپ 2 روضح رتخد دنتشاد 1 Number of Moves 2 Planning Time s Next Thought Time هرهب تهج هب یدنم لحت شور زا لی سنایراو هزادنا اب یاه یرارکت پ ادتبا رد ضرفشی یاه نیا رامآ نومزآ ی یسررب دش هک هضورفم مامت یرارقرب زا یکاح لودج( دوب اه .)1 هتفای قبط لودج یاه 2 تسویپ( )1 نامز نومزآ زج هب ،شنکاو امزآ هورگ رد شی هورگ و لرتنک رادانعم توافت ی دوجو د ترابع هب .دراد رگی نیب هرمن یاه لحارم شیپ( سپ ،نومزآ پ و نومزآ یریگی ا رد ) نی هورگ توافت اه یرادانعم دش هدهاشم 0/05(≥p.) هجیتن و ثحب یریگ شهوژپ نیا یلصا فده یسررب یشخبرثا ینامردادص هب تاموت شور سی اهدرکراک رب ی ییارجا اراد نازومآ شناد ی ندناوخ تلاکشم هتفای .دوب هلخادم هک داد ناشن اه ینامردادص سیتاموت شور هب رب ییارجا یاهدرکراک دوبهب شناد نازومآ یاراد ندناوخ تلاکشم هلحرم رد مه سپ شخبرثا شیامزآ هورگ یریگیپ هلحرم رد مه و نومزآ جیاتن اب شهوژپ نیا زا هدمآ تسد هب جیاتن .تسا هدوب شهوژپ یاه ( نایلوسر و کلرس ،)48 ییافو و یرفعج ،)49( Sacarin ،)18( Vervoort ( ناراکمه و ،)26 Davis 21( و ) Stutt ،)23( رد یرادانعم یدوبهب هک توص و شزادرپ تعرس ،یرادینش هجوت و یسانش ،دنتفای ندناوخ رد یجاو ییاشگزمر یم وسمه .دشاب Ceccato ( ناراکمه و 20 دنتفرگ هجیتن یشهوژپ رد ) یدارفا هک هلخادم تحت ینامردیقیسوم هب دنتفرگ رارق لباق تروص یهجوت رلسکو هظفاح تارمن رد ناشدرکلمع دوبهب هتفای دوب یم وسمه رضاح شهوژپ اب هک ، .دشاب Zyga ( ناراکمه و )50 نرب هیلوا یسررب هعلاطم هب یقیقحت رد هما یقیسوم هلخادم تیلولعم یاراد ناکدوک یارب هسردم دنتخادرپ ینهذ یتخانش حطس اقترا رگناشن لصاح جیاتن هظحلام لباق هک دوب یا ب ییوسمه هدنهد ناشن شهوژپ ا .تسا رضاح نینچمه یناهیک رش و هانپتعی ( ی )51 رد شهوژپ دوخ ا هب نی هجیتن دندیسر هب نداد شوگ هک یقیسوم یم دناوت ثعاب اح درکلمع دوبهب هظف دوش هک تسا رضاح شهوژپ اب ییوسمه رگنایب Laes و Westerlund )15( هب یشهوژپ رد نیا هجیتن تسد یم یقیسوم کمک اب هک دنتفای میهافم قمع هب ناوت 4 Kolmogorov-Smirnov Test 5 Mauchly 6 Repeat Measures ANOVA
ینامحر سگرن - هب ینامرد ادص یشخب رثا سیتاموت شور : دهشم یکشزپ مولع هاگشناد تیاس http://www.mums.ac.ir 39 :1لودج تارمن یاهدرکراک ییارجا کفت هب کی هورگ حارم و اه ل نومزآ ریغتم هورگ نومزآشیپ نومزآسپ یریگیپ نیگنایم ± رایعم فارحنا نیگنایم ± رایعم فارحنا نیگنایم± رایعم فارحنا پورتسا گنر یاطخ نامز لخادت لرتنک 1/11 ± -15/29 4/99 ± -15/29 7/23 ± -16/36 شیامزآ 2/09 ± -13/14 5/64 ± -3/43 3/95 ± -4/43 اطخ دادعت ی ناوخمه لرتنک 3/72 ± 13/14 4/10 ± 11/86 4/99 ± 12/57 شیامزآ 4/74 ± 12/86 3/35 ± 4/71 2/48 ± 5/14 اطخ دادعت ی ناوخمهان لرتنک 5/09 ± 18/43 6/85 ± 18/57 6/05 ± 18/29 شیامزآ 3/59 ± 19/71 2/79 ± 4/86 3/73 ± 5/71 N-back تسرد خساپ دادعت لرتنک 1/15 ± 6/00 0/82 ± 6/00 2/31 ± 6/00 شیامزآ 2/00 ± 6/00 2/64 ± 11/43 2/45 ± 11/00 شنکاو نامز )هیناث( لرتنک 38/54 ± 64/43 37/47 ± 73/14 53/79 ± 67/29 شیامزآ 69/46 ± 87/43 22/70 ± 67/14 52/93 ± 97/14 هتسد تراک یدنب یاه نیسناکسیو مکت تاقبط دادعت هدشلی لرتنک 0/98 ± 3/57 1/07 ± 3/14 0/87 ± 3/00 شیامزآ 0/82 ± 3/00 0/79 ± 5/43 1/27 ± 4/57 یاهاطخ یگدناماجرد لرتنک 1/15 ± 8/00 1/51 ± 7/57 0/85 ± 7/86 شیامزآ 1/72 ± 8/43 1/25 ±14/4 2/11 ± 5/07 ندنل جرب تاکرح دادعت لرتنک 1/83 ± 24/00 6/27 ± 23/00 4/19 ± 24/07 شیامزآ 1/72 ± 23/43 3/09 ± 14/29 3/13 ± 14/14 همانرب نامز ر )هیناث( یزی لرتنک 1/11 ± 36/71 1/51 ± 36/57 1/68 ± 35/71 شیامزآ 0/90 ± 36/14 0/49 ± 25/71 1/95 ± 26/14 دعب رکفت نامز )هیناث( ی لرتنک 1/11 ± 72/29 1/98 ± 77/29 1/34 ± 75/86 شیامزآ 1/11 ± 70/71 0/96 ± 59/00 2/64 ± 58/64 هفرح سیردت و شزومآ تهج یا شناد هب للاتخا اب نازومآ تفای تسد یریگدای ، یم وسمه رضاح شهوژپ اب هک دشاب Skeja 17( رد ) یشهوژپ یبرجت هعلاطم هب یبایزرا همانرب هلخادم تخانش یاه ی یناوتان یاراد ناکدوک رب یاه یگدای یقیسوم کمک اب یر تسا هتخادرپ ینامرد هک ، -هتفای یاه نیا هک درک داهنشیپ هعلاطم بیکرت ینامردیقیسوم اب همانرب هلخادم ی ی ار یناوتان یاراد ناکدوک ،یتخانش رداق یم رد ات دزاس یریگدای رد راهچ هنیمز یاراد ی لکشم ارچ ،دنشاب رتولج مدق کی رد هلخادم هک نیا هنیمز اه و تسا هناگود یم فعض طاقن دناوت یدکی دهد ششوپ ار رگ ، هتفای نیا و یم رضاح شهوژپ اب ییوسمه زا یکاح اه .دشاب عمج هب هجوت اب هتفای یدنب ،رضاح تلااقم یاه بت رد نیی نیا هیضرف یم ناوت ص تفگ ینامرداد بجوم و تخاس تیوقت طابترا م یاه نای نورون ارف خم رشق رد اه یدنی هک هیبش ارف هب دنی ،تسا زغم رد لماکت یم دوش تاقیقحت یم ناشن ص هک دنهد ینامرداد تیوقت ار زغم یبصع متسیس یم ریاس یور رب زین یبصع متسیس ،هجیتن رد و دنک متسیس یم تبثم رثا ندب یاه یمن رثا نیا .دراذگ دناوت ص اب هکلب دشاب تدم هاتوک ینامرداد یم زغم متسیس ناوت نامزاس ًاددجم ار .درک یهد راتخاس و مظن اب هارمه یقیسوم أوت یم م تیوقت ناونع هب دناوت هدننک تهج یا راتفر لیهست یزاب و اهزاوآ .دوش هدافتسا تاکیرحت لرتنک و یاه ار ادص هک ییایقیسوم طبر ءایشا ای تاروتسد ،لامعا هب یم یم دنهد کرحم هب خساپ و کرد یریگدای هب دناوتیاه یم یقیسوم رد مظن و نزو .دنک کمک ییاونش دناوت همانرب راتخاس تیوقت رد رد یشزومآ یاه هنیمز میهافم دریگرارق هدافتسا دروم ییاضف )52( شهوژپ رد راک هب یقیسوم عون هک تسا هدش صخشم اه ( درادن یریثأت جیاتن یشخبرثا رد هتفر ،)53 Tomatis زین هقیلس نتفرگ رظن رد نودب هک تسا هدیسر هجیتن نیا هب هدنونش ایآ هک هتکن نیا نتفرگ رظن رد نودب و هدنونش لبق ییانشآ نیا ؟ریخ ای تسا هتشاد ترازوم یقیسوم اب ی
1 Shaywitz SE, Shaywitz BA. Dyslexia specific reading disability. Biological psychiatry 2005; 57(11): 1301-1309.
2 Peterson RL, Pennington BF. Developmental dyslexia. The Lancet 2012; 379(9830): 1997-2007.
3 GoriS,FacoettiA.Perceptuallearningasapossible new approach for remediation and prevention of developmental dyslexia. Vision research 2014; 99: 78-87.
4. Gilger JW, Kaplan BJ. Atypical brain development: a conceptual framework for understanding developmental learning disabilities Dev Neuropsychol 2001; 20(2):465-481.
5 FinnES,ShenX,HolahanJM,ScheinostD,Lacadie C, et al. Disruption of functional networks in dyslexia: a whole-brain, data-driven analysis of connectivity. Biological psychiatry 2014; 76(5): 397-404.
6 Moll K, Göbel SM, Gooch D, Landerl K, Snowling MJ. Cognitive Risk Factors for Specific Learning Disorder: Processing Speed, Temporal Processing, and Working Memory. J Learn Disabil 2016; 49(3): 272-81.
7. Moll K, Kunze S, Neuhoff N, Bruder J, SchulteKörneG. Specificlearningdisorder:prevalence and gender differences. PLoS one 2014;9(7):e103537.
8 Semrud-Clikeman M. Neuropsychological aspects for evaluating learning disabilities. Journal of Learning Disabilities 2005; 38(6): 563-568.
9 Denckla MB. Biological correlates of learning and attention: what is relevant to learning disability and attention-deficit hyperactivity disorder?. Journal Developmental and Behavioral pediatrics 2007; 17(2): 114-119.
10. Kesler SR, Lacayo NJ, Jo B. A pilot study of an online cognitive rehabilitation program for executive function skills in children with cancerrelated brain injury. Brain Inj 2011;25(1):101-112.
11 DejeanV. Tomatis,autism,and sensoryintegration. NewYork: Spectrum Center; 2006.
دهشم یشخبناوت و یکشزپاریپ مولع هلجم - هرود -8 هرامش 3 زییاپ( )1398 : هلجم تیاس http://jpsr.mums.ac.ir 40 ار یمسجت مهف ،هداد شمارآ هدنونش هب هرامه یقیسوم نآ هب و هدرک تیوقت یم هزاجا اه یهاگآ و حوضو اب هک دهد .دننک مادقا دوخ راکفا و تاساسحا نایب هب یرتشیب هتفای یاه Tomatis اب و جیاتن نیرتهب ترازوم ،داد ناشن نیرتتابث شنکاو یم یاج رب ار اه ( دراذگ .)54 نآ عمج زا هچ شهوژپ زا هدمآ تسد هب جیاتن یدنب یاه هک تسا نیا دش لصاح شهوژپ نیا و هدش ماجنا هلخادم ینامردادص مسیناکم کی ناونع هب راذگریثأت رب یناوخاسران رد نازومآشناد و یهار ارب بسانم و اهدنیاشیپ دوبهب ی نآ یاهدنیاسپ م بوسحم ی دوش انب . هب هجوت اب نیارب یدنمدوس نامردادص شناد ییارجا یاهدرکراک دوبهب رب ی هاتوک هب رظن و ناوخاسران نازومآ لخادم نیا ندوب تدم و ه یم رظن هب ،ناکدوک یارب نآ ندوب باذج یریگراک هب دسر و یضایر للاتخا نوچمه یریگدای تلالاتخا رب شور نیا و نتشون للاتخا رد صقن زا یشان هک یرگید تلالاتخا یم رثوم ییارجا یاهدرکراک .دشاب وژپ لاح نیا اب رضاح شه تیدودحم یاراد ینامرد تاسلج ندوب دودحم لماش ییاه عامتجا و یداصتقا ،یگداوناخ تلاکشم نازیم رد توافت و ی یندومزآ ،اه خرب لرتنک مدع ی غتم زا یاهری هلخادم رگ و ب زا نانیمطا مدع لمعلاروتسد یمامت تسبراک ه طسوت اه یندومزآ ک دوب هجاوم شزومآ هسلج زا جراخ تاعاس رد اه ه اذل ،دندوب ققحم لرتنک زا جراخ ًاضعب رد میمعت جیاتن دیاب تحا بناج طای اعر ار تی .دومن یم داهنشیپ نیاربانب ،یدعب یلیمکت تاقیقحت رد ددرگ توافت ،یتخانش تعیمج یاهریغتم و یناور تیعضو یاه توافت .ددرگ ظاحل زین ،دارفا یدرف یاه یرازگساپس نایاپ کی زا هدش هتفرگرب هلاقم نیا شناد یرتکد همان هاگ یم هواس دحاو یملاسا دازآ هتیمک رد هک دشاب قلاخا هاگشناد یلیمکت تلایصحت هسانش اب IR.IAU.Arak REC.1398.014 اذل ،تسا هتفرگ رارق دییأت دروم یم بجاو دوخ رب هلاقم ناگدنسیون تنواعم زا ات دنناد ،هواس دحاو یملاسا دازآ هاگشناد یروانف و یشهوژپ زکرم تلالاتخا نامرد نینچمه و شهوژپ دروم یریگدای یندومزآ ار ام قیقحت نیا یارجا رد هک شهوژپ یاه ینادردق و رکشت ،دندرک یهارمه .دنیامن عبانم
12 Abedi Kouhpaee M. The Effect of Tomatis on Reducing Children's Syndrome with Autism Disorder. Master's thesis, Faculty of Educational Psychology, Islamic Azad University, Tehran Central Branch; 2011; 45-47 [Persian]
13 Omrani-gorgory A. Musical Effect on the Brain. Tehran: Publishing Edition; 2007.[Persian]
14 Spaggiari G, Luppi LG, Spaggiari P. Validityof the Tomatis method on over 400 clinical cases of patients with psychological and psychiatric problems (in Holand); International Tomatis Congress in Neuchatel, Switzerland; 1995.
15. Laes T, Westerlund H. Performing disability in music teacher education: Moving beyond inclusion through expanded professionalism; International Journal of Music Education 2017; 5:1-13.
16 Rickson D, Warren P. Music for All: Including young people with intellectual disability in a university environment. Journal of Intellectual Disabilities 2017; 1(4): 46-52.
17. Skeja E. The Impact of Cognitive Intervention Program and Music Therapy in Learning Disabilities]. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2014; 159: 605-609.
18 Sacarin L. Early Effects of the Tomatis Listening Method in Children with Attention Deficit. doctorate dissertation; Antioch University; Seattle; 2013.
19. Gilmor T. The Efficacy of the Tomatis Method for Children with Learning and Communication Disorders: A Meta-Analysis. International Journal of Listening 1999; 13(1): 12-23.
20 Ceccato E, Caneva P, Lamonaca D. Music Therapy and Cognitive Rehabilitation in Schizophrenic Patients: A Controlled Study. Journal of music Therapy2006; 15(2):110-20.
21 Davis D. A Review of various Abilities Improved after the Basic Tomatis Method Program for Autistic, Williams Syndrome and AD. HD clients. 2005.
22. KershnerJR,MortonLL.Directedattentiondichotic listening in reading disabled children: a test of four
models of maladaptive lateralization. Neuropsychologia 1990; 28(2):181-198.
23 Stutt HA. The Tomatis method: Areviewof current research. Montreal: McGill University 1983; 23.
24 Rourke B, Russell D. The Tomatis method applied to older learning disabled. Paper presented at the openingofthecommunication conference,Toronto, Canada; 1982.
25. Gerritsen J. The Effect of Tomatis Therapy on Children with Autism: Eleven Case Studies. International Journal of Listening 2010; 24(1): 5068.
26 Vervoort J, de Voigt MJA, Van den Bergh W. The Improvement of Severe Psychomotor and Neurological Dysfunctions Treated with the Tomatis Audio-Psycho-Phonology Method Measured with EEG Brain Map and Auditory Evoked Potentials; Journal of Neurotherapy Investigations in Neuromodulation, Neurofeedback and Applied Neuroscience; 2008; 11(4): 37-49.
27. Chan RCK, Chen EYH, Law CW. Specific executive dysfunction in patient with first episode medication-naïve schizophrenia. Schizophrenia Research 2006; 82(1):51-64.
28 Bozikas VP, Kosmidis MH, Kiosseoglou G, Karavatos A. Neuropsychological profile of cognitively impaired patients with schizophrenia. Comprehensive Psychiatry 2006; 47(2):136-143.
29. Mowlaie M, Hatami J, Rostami R. The Comparison of Executive Functions in Obsessive-Compulsive Disorder and Major Depressive Disorder Patients with Healthy Individuals. Advances in Cognitive Science 2014; 16(3): 61-71. [Persian]
30 Aminzadeh A, Hassanabadi H. Based skills in children with mathematics disability and co-morbid mathematics and reading disability. Journal of Developmental Psychology-Iranian Psychologists 2010;8(31): 235-245.[Persian]
31 Kirchner WK. Age differences in short-term retentionofrapidlychanginginformation.Journalof Experimental Psychology 1958; 55: 352-58.
ینامحر سگرن - هب ینامرد ادص یشخب رثا سیتاموت شور : دهشم یکشزپ مولع هاگشناد تیاس http://www.mums.ac.ir 41
32 Kane MJ, Conway AR, Miura TK, Colflesh GJ. Working memory, attention control and the N-back task: a question of construct validity. Journal of Experimental Psychology and Learning Memory Cognition 2007; 33(3): 615-622.
33 Khayyer Z, Nejati V, Fathabadi J. The Effect of InducedStressontheNumber ofMistakesinVisual WorkingMemoryforEmotional&NoneEmotional Stimuli.JournalofScienceandResearchinApplied Psychology 2014; 15(58):88-101.[Persian]
34 Bush G, Spencer TJ, Holmes J, Shin LM, et al. Functional magnetic resonance imaging of methylphenidate and placebo in attentiondeficit/hyperactivity disorder during the multisource interference task. Arch Gen Psychiat 2008; 65(1):102-114.
35 Grant DA, Berg E. A behavioral analysis of degree of reinforcement and ease of shifting to new responses in a Weigl-type card-sorting problem Journal of Experimental Psychology 1948; 38(4): 404-411.
36. Lezak M, Howieson D, Bigler E, Tranel D. Neuropsychological Assessment; 5th Ed, Oxford University Press; 2012.
37. Martino D, Bucay D, Butman J, Allegri R. Neuropsychological frontal impairments and negativesymptomsinschizophrenia.PsychiatryRes 2007;152: 121-128.
38 Rhodes MG. Age-related differences in performance on the Wisconsin card sorting test: a meta-analytic review. Psychology and aging 2004; 19(3): 482-494.
39. StraussE,ShermanE,SpreenO.ACompendiumof Neuropsychological Tests: Administration, Norms and Commentary. USA: Oxford University Press; 2006.
40 Qamari-givi H, Nader M, Dehqani F. The Effect of Cognitive Rehabilitation on the Reconstruction of Executive Functions of Obsessive-Compulsive Patients. Journal of Clinical Psychology Studies 2006;4(16):101-128. [Persian]
41 Spreen O, Strauss E. A compendium of neuropsychologicaltestsAdministration,normsand
commentary.(2nd ed.),NewYorkOxfordUniversity Press; 1998.
42 NaderiN.Areviewoftheprocessingofinformation and some neuropsychological functions in people withobsessive-compulsivedisorder.Master'sthesis, Iran University of Medical Sciences 1996; 70-73
43. Shahgholian M, Azadfallah M, Fathi-Ashtiani A, Khodadadi M. Design of the Wisconsin Card Sorting Test (WCST) computerized version: Theoretical Fundamental, Developing and Psychometrics Characteristics. Journal of Clinical Psychology Studies 2011; 1(4):110-134.[Persian]
44. MorrisRG, Ahmed S,Syed GM,TooneBK.Neural correlatesofplanningability:frontallobeactivation duringtheTower ofLondontest.Neuropsychologia 1993;31(12) :1367-78.
45 Tehranidoust M, Azadi B, Sedigh A, Ashrafi M, Alaghbandred J. Executive Dysfunction in Treated Phenylketonuric Patients. Advances in Cognitive Science 2005; 7(1): 1-9. [Persian]
46. Mashhadi A, Rasoulzadeh K, Azad-falah P, Soltanifar A. Abilityto plan and organize in ADHD children. Journal of Educational Studies and Psychology of Ferdowsi University of Mashhad 2010;11(1): 170-151.[Persian]
47 Kar-Ahmadi M, Shahrivar Z. Comparison of executive functioninTourettesyndromeinchildren withandwithoutADHD.JournalofIsfahanMedical Science (JIMS) 2006;24(82):17-22. [Persian]
48 Sarlak N, Rasoulian M. Sound Therapy in the Treatment of Autism Patients. Journal of Exceptional Education 2007;92: 34-29.[Persian]
49 JafariZ,WafaeiG. TheEffect ofHemi-Sync Audio Therapy on Improving Some Adaptive Behavioral Indicators and Adjectives Indicators in 16-21-YearOld People. Daneshvar Medical Journal 2015; 12(58):15-20.[Persian]
50. Zyga O, Russ SW, Meeker H. A preliminary investigation of a school-based musical theater intervention program for children with intellectual disabilities.JournalofIntellectualDisabilities2017; 29: 54-55.
دهشم یشخبناوت و یکشزپاریپ مولع هلجم - هرود -8 هرامش 3 زییاپ( )1398 : هلجم تیاس http://jpsr.mums.ac.ir 42
51 Keyhani M, Shariatpanahi M. Assessment of music effect on concentration and attention among students of Azad University of medical sciences, Tehran unit. Medical Sciences; 2008; 18(2): 101106.[Persian]
52 MoghadamK,StakiM.[Musicandmathdisorders]. Journal of Exceptional Education 2011; 107: 38-48. [Persian]
53 Bahmany N, Zandi ghashghaee K, Khosravi S. A comparison between effectiveness of three types of musicon memoryactivityand sustainedattentionin
schizophrenic patients. Iran South Med J 2014; 17(4): 706-715. [Persian]
54 Campbell D. The Magic of Music: Music Therapy "The Impact of Mozart Music" on music therapy in the treatment of mental illness. Translated by Manijeh Sheikh Javadi, Tehran: Mohammad Press; 2001.[Persian]
ینامحر سگرن - هب ینامرد ادص یشخب رثا سیتاموت شور : دهشم یکشزپ مولع هاگشناد تیاس http://www.mums.ac.ir 43
دهشم یشخبناوت و یکشزپاریپ مولع هلجم - هرود -8 هرامش 3 زییاپ( )1398 : هلجم تیاس http://jpsr.mums.ac.ir 44 تسویپ 1 2لودج اتن : جی لیلحت سنایراو هزادنا اب یریگ یرارکت یاه یارب هسیاقم شیپ سپ ،نومزآ پ و نومزآ یریگی اهدرکراک نومزآ ی ییارجا هورگ رد اه و لرتنک ی شیامزآ سایقم عبنم تارییغت رثا عبنم F pرادقم- رثا هزادنا یرامآ ناوت یاطخ نامز لخادت یندومزآ نورد هلحرم 5/107 0/014 0/299 0/770 هلحرمهورگ 6/182 0/007 0/340 0/848 یندومزآ نیب هورگ 26/822 0/0005 0/691 0/997 اطخ دادعت ی ناوخمه یندومزآ نورد هلحرم 6/722 0/005 0/359 0/878 هلحرمهورگ 4/152 0/028 0/257 0/676 یندومزآ نیب هورگ 12/785 0/004 0/516 0/906 اطخ دادعت ی ناوخمهان یندومزآ نورد هلحرم 14/827 0/0005 0/553 0/997 هلحرمهورگ 14/879 0/0005 0/554 0/997 نیب یندومزآ هورگ 18/579 0/001 0/608 0/976 تسرد خساپ دادعت یندومزآ نورد هلحرم 12/247 0/0005 0/505 0/990 هلحرمهورگ 12/247 0/0005 0/505 0/990 یندومزآ نیب هورگ 18/292 0/001 0/604 0/975 شنکاو نامز یندومزآ نورد هلحرم 0/246 0/784 0/020 0/084 هلحرمهورگ 0/611 0/551 0/048 0/140 یندومزآ نیب هورگ 0/911 0/359 0/071 0/142 اطخ - - -مکت تاقبط دادعت هدشلی یندومزآ نورد هلحرم 4/535 0/021 0/274 0/717 هلحرمهورگ 10/026 0/001 0/455 0/972 یندومزآ نیب هورگ 9/461 0/010 0/441 0/806 یاهاطخ یگدناماجرد نورد یندومزآ هلحرم 15/893 0/0005 0/570 0/998 هلحرمهورگ 11/328 0/0005 0/486 0/985 یندومزآ نیب هورگ 9/725 0/009 0/448 0/816 تاکرح دادعت یندومزآ نورد هلحرم 9/039 0/001 0/430 0/955 هلحرمهورگ 7/443 0/003 0/383 0/910 یندومزآ نیب هورگ 25/396 0/0005 0/679 0/996 همانرب نامز یزیر یندومزآ نورد هلحرم 96/729 0/0005 0/890 1 هلحرمهورگ 78/254 0/0005 0/867 1 یندومزآ نیب هورگ 184/299 0/0005 0/939 1 دعب رکفت نامز ی یندومزآ نورد هلحرم 40/681 0/0005 0/772 1 هلحرمهورگ 177/282 0/0005 0/937 1 یندومزآ نیب هورگ 349/668 0/0005 0/967 1