351

art ΠΟΝΤΙΚΙ

Νο 351

Η ντιζέζ Σύλβα, η ερωμένη του «δράκου» Παγκρατίδη

Σελ.: 05

ΦΩΤΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

ΠΕΜΠΤΗ 6 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014

ΝΕΝΑ ΜΕΝΤΗ:

ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΟΚΛΗΣ

«Να σεβαστούμε την Τέχνη!» Με δύο εκθέσεις απαντά στους βανδαλισμούς «ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ»

Μια Παραμυθούπολη στον Κορυδαλλό Σελ.: 03

θεμα

«Αρχαία η σκουριά» για το Μετρό Θεσσαλονίκης Σελ.: 04

Σελ.: 06-07

ΘΕΑΤΡΟ

βιβλιο

Οι ταξιτζήδες, η φυλή των «κιτρίνων»

Η αλήθεια για το Εθνικό Σελ.: 12

Σελ.: 14 -15

02/26 Η εποχή µας

6/02 - 12/02

ΠΟΝΤΙΚΙart

www.topontiki.gr

- Να ενισχύσουμε τις Δημοτικές Βιβλιοθήκες ή να επενδύσουμε στο e-book; «Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη συμβολή της τεχνολογίας στη διευκόλυνση της καθημερινότητάς μας. Πολλές καθημερινές μας δραστηριότητες θα ήταν εντελώς διαφορετικές και "επίμονες" χωρίς τη χρήση των τεχνολογικών επιτευγμάτων. Υπάρχουν και άλλες, όμως, που ο παραδοσιακός τρόπος κρύβει μικρές απολαύσεις. Αλήθεια, υπάρχει τίποτα πιο όμορφο από την εξερεύνηση των ραφιών μιας βιβλιοθήκης; Το άγγιγμα του βιβλίου; Το άρωμα του παλιού χαρτιού που αναδύεται και ζεσταίνει τον χώρο; Για μένα σίγουρα όχι. Και πόσο μάλλον σε σύγκριση με τα ψυχρά ηλεκτρονικά βιβλία. Η αίσθηση του πλαστικού tablet στο χέρι δεν μπορεί να αποδώσει τη μαγεία του ξεφυλλίσματος της επόμενης σελίδας. Σαφέστατα, λοιπόν, προτιμώ να διαβάζω βιβλία μέσω της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της πόλης μου. Η συζήτηση και η ανταλλαγή απόψεων με τη βιβλιοθηκονόμο για το ποιο είναι το επόμενο βιβλίο που θα μπει στη σάκα μου, μου δίνει μεγαλύτερη χαρά από το πάτημα ενός απλού κουμπιού download..»..

Σ ΑΝΤΙΚΡΙΣΤΟΙ ΚΑΘΡΕΦΤΕ

Η εκδοχή Καταλειφού του ΜΗΝΑ ΒΙΝΤΙΑΔΗ Ποιος είναι τελικά μεγάλος ηθοποιός σ’ αυτή τη χώρα; Αυτός που πρωταγωνιστεί σ’ ένα σίριαλ με υψηλή θεαματικότητα στην τηλεόραση και την ίδια ώρα παίζει και σκηνοθετεί ένα εύπεπτο έργο ενός γνωστού Έλληνα ή ξένου συγγραφέα στο θέατρο; Αυτός που δουλεύει χειμώνα - καλοκαίρι, πρωί - βράδυ και εισπράττει μεγάλες αμοιβές; Αυτός που δίνει δισέλιδες συνεντεύξεις και υπογράφει εκατοντάδες αυτόγραφα σε τυπωμένες φωτογραφίες του; Είναι το υψηλό κασέ και η αναγνωρισιμότητα τα στοιχεία εκείνα που κάνουν κάποιον να είναι ένας «μεγάλος ηθοποιός»; Η γνώμη των κριτικών μπορεί να κατατάξει έναν ηθοποιό στη χορεία των μεγάλων; Ο Χορν κι ο Κατράκης, ο Χατζηχρήστος κι ο Μινωτής, η Βλαχοπούλου κι η Παξινού, ο Ηλιόπουλος κι ο Λαζάνης, η Παπά και η Καρέζη, όλες και όλοι μεγάλοι ηθοποιοί, τι κοινό είχαν τελικά εκτός από τον τίτλο του κορυφαίου; Ήταν όλοι πρωταγωνιστές, δημοφιλείς, μεγάλοι ηθοποιοί, αλλά αν σκύψεις με προσοχή στο έργο τους θα βρεις τεράστιες διαφορές. Αυτές τις σκέψεις έκανα βγαίνοντας την Κυριακή το βράδυ από το «Εμπορικόν», όπου είχα παρακολουθήσει την παράσταση με το έργο «Η εκδοχή του Μπράουνινγκ» (1948), το πιο αντιπροσωπευτικό του Τέρενς Ράτιγκαν, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη. Στον ρόλο του Άντριου Κρόκερ - Χάρις, ενός κλασικού φιλολόγου σ’ ένα αγγλικό κολλέγιο, ο Δημήτρης Καταλειφός. Ο καθηγητής αυτός δεν είναι αρεστός ούτε στη γυναίκα του, ούτε στους μαθητές του, ούτε στους συναδέλφους του. Μια αυθόρμητη πράξη καλοσύνης από ένα παιδί γίνεται η αφορμή να ξετυλιχτούν οι περίπλοκες σχέσεις των ενήλικων ηρώων, που δεν τολμούν να αντιμετωπίσουν με ειλικρίνεια τη ζωή τους. Αν πάτε να δείτε την παράσταση, θα καταλάβετε τι μ’ έσπρωξε να κάνω αυτές τις σκέψεις, αλλά κυρίως θα δείτε την εκδοχή του Καταλειφού, στο τι τελικά είναι μεγάλος ηθοποιός…

«Το e-book αποτελεί ένα νέο τεχνολογικό μέσο που κάνει πιο εύκολη τη ζωή μας. Θα πάρω για παράδειγμα τον εαυτό μου που καθημερινά χρησιμοποιώ το ψηφιακό βιβλίο ούτως ώστε να διαβάσω και να είμαι προετοιμασμένος κατάλληλα για όλα όσα μου ζητάνε οι καθηγητές μου στο πανεπιστήμιο. Με τη “μαγική” βοήθεια αυτού του τεχνολογικού επιτεύγματος μπορώ να έχω όλα τα βιβλία αλλά και τις σημειώσεις που χρειάζομαι ανά πάσα στιγμή. Η φορητότητα του e-book ίσως παίζει καθοριστικό ρολό στην επιλογή μου γιατί με το πάτημα ενός κουμπιού μπορώ να διαβάζω τα βιβλία που είναι απαραίτητα για τη σχολή μου αλλά και λογοτεχνία, ιστορικά και ταξιδιωτικά βιβλία, χωρίς να είμαι υποχρεωμένος να πηγαίνω στη βιβλιοθήκη του πανεπιστήμιου ή του δήμου».

ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ

Ηλίας Αυγερινόπουλος, φιλόλογος, αναγνώστης Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πετρούπολης

Χρήστος Μπαγιάτης,

φοιτητής Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών Τμήματος Οικιακής Οικονομίας και Οικολογίας

ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Έρχεται ο Έλληνας Sedaris Κάθε εμφάνιση του Ντέιβιντ Σεντάρις γεμίζει τα βιβλιοπωλεία και η εκρηκτική παρουσία του στις εκπομπές και τα πάνελ θυμίζει ροκ σταρ. Κέρδισε την παγκόσμια αναγνώριση εξιστορώντας προσωπικά βιώματα και συμπεριφορές ανάρμοστες, σκηνές καθημερινής τρέλας, μεταμφιεζόμενος άλλοτε σε ξωτικό των Χριστουγέννων, μονίμως σε έναν πνευματώδη σχολιαστή της πραγματικότητας. Ταιριαστά μελοδραματικός και ανόθευτα αστείος – «καλησπέρα», «ντεν μιλώ καλά», «πηγαίναμε στο ελληνικό σκολείο για ένα κρόνο» –, με ελληνική καταγωγή, παιδί μιας σχεδόν φυσιολογικής οικογένειας, ο Σεντάρις «δουλεύει μονίμως στο φουλ» ισορροπώντας ανάμεσα στο καυστικό πνεύμα και τη δημιουργία. Στον κόσμο του Σεντάρις κανείς δεν είναι ασφαλής. Στις απολαυστικές ιστορίες του πρωταγωνιστούν οι δυο γονείς του, τα πέντε αδέλφια του, η θρυλική Ελληνίδα γιαγιά του με τις θρησκόληπτες αντιλήψεις. Μια μεσοαστική αμερικανική οικογένεια, σε μια χαρακτηριστική συνοικία της Βόρειας Καρολίνας με ελληνικές ρίζες. Ο συγγραφέας έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό διαβάζοντας στο ραδιόφωνο ένα διήγημά του για την εποχή που εργαζόταν ως ξωτικό δίπλα στον Αη Βασίλη, στο πολυκατάστημα Macy’s. Μέσα από τα βιβλία του διαφαίνεται δεξιοτεχνικά το πώς οι ανθρώπινες σκέψεις και επιλογές είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τις ιδιαιτερότητες κάθε εποχής: η άνοδος και εξάπλωση του μικροαστισμού, η υπερκατανάλωση αλλά και η θαλπωρή της οικογένειας, η ανιδιοτέλεια της φιλίας, το καταλυτικό ερωτικό πάθος, όλα θραύσματα μιας μοναχικής διαδρομής μέσα σε έναν ανορθόδοξο κόσμο. Όταν διαβάζει κανείς τον Σεντάρις είναι σαν να ακούει

LIKE...

ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΣΕΝΤΑΡΙΣ Κωστούλα Τωμαδάκη

τον συγγραφέα να σκέφτεται: «Με φαντάστηκα να βάζω μπρος και να απομακρύνομαι από την πολυκατοικία μας και τότε θυμήθηκα ότι δεν οδηγώ». Ο εσωτερικός μονόλογος δεν λογοκρίνεται ποτέ, πάει μπρος πίσω, κινεί τα νήματα της αφήγησης. Η εξίσωση είναι πάντα σκοτεινή, αλλά ο Ντέιβιντ Σεντάρις έχει το χάρισμα να της δίνει χρώμα. Ο ελληνικής καταγωγής συγγραφέας, που ζει σήμερα στο Παρίσι και συνεχίζει να διηγείται τις εξωφρενικές ιστορίες του σε θέατρα και πολιτιστικούς χώρους, θα συναντηθεί ξανά με το ελληνικό κοινό στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (18.2.2014), έτοιμος να ξετυλίξει το δικό του σύμπαν, έναν κόσμο ξεχωριστό, έστω και αλλόκοτο.

στην ανάρτηση της ηθοποιού Ελένης Ζιώγα Υπάρχουν ωραίοι Έλληνες. Αλλά αυτοί έχουν μάθει να υπομένουν. Χρόνια υπομένουν. Την άγρια Ελλάδα. Τους άγριους Έλληνες. Τότε που δέναμε τα σκυλιά με τα λουκάνικα...

- Και τα παιδιά με τα σκυλάδικα... Πόσες γενιές σ’ αυτό το εκτροφείο. Και δεν φεύγει το καταραμένο το χούι. Ακόμα εκεί πλαντάζουν οι ελπίδες...

- Υπάρχουν ωραίοι Έλληνες. Είναι αυτοί που ορκίζονται στον λόγο της τιμής τους. Κλεισμένοι στα σπίτια τους. Φοβισμένοι. Απορημένοι – στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε; - Στραβός είναι ο γιαλός. Εσείς σωστά αρμενίζετε... Και αν τώρα σιωπάτε είναι επειδή μάθατε να υπομένετε... (Ευτυχώς. Σε σας ελπίζουμε)

04/28 Το θέμα

6/02 - 12/02

ποντικιart

www.topontiki.gr

Η περιπετειώδης γνωμοδότηση του ΚΑΣ να αποσπαστούν προσωρινά τα αρχαία από τον σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης και να επανατοποθετηθούν κλείνει ένα θέμα, αλλά ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο. Δήμητρα Μυρίλλα Όλα σε αυτήν την ιστορία ξεκίνησαν στραβά. Και ξεκίνησαν έτσι γιατί το κατ’αρχήν ερώτημα ήταν τι μπορεί, θέλει, προτίθεται να κάνει η Αττικό Μετρό και όχι τι είναι σωστό να γίνει για τα αρχαία, ανεξαρτήτως κάθε άλλου παράγοντα. Πριν από έναν χρόνο, λοιπόν, για την Αττικό Μετρό, οποιαδήποτε άλλη λύση εκτός από τη μεταφορά των αρχαίων του σταθμού Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη σε άλλο χώρο σήμαινε, αν όχι την καταστροφή του κόσμου, τουλάχιστον την καταστροφή της Θεσσαλονίκης. Έναν χρόνο μετά, ύστερα από 12.500 χιλιάδες υπογραφές υπέρ της διατήρησης των εξαιρετικά σημαντικών ευρημάτων στη θέση τους και την έκταση που πήρε το θέμα εντός και εκτός Ελλάδας, βρέθηκαν όχι μία, όχι δύο, αλλά έξι λύσεις, που όλες συγκλίνουν – με διαφοροποιήσεις μεταξύ τους – στην απόσπαση των αρχαιοτήτων για να συνεχιστούν οι εργασίες στον σταθμό και την επανατοποθέτησή τους. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Υστέρα, λοιπόν, από μία 11ωρη (ώς τις 3 τα ξημερώματα) και πρωτοφανούς έντασης και όξυνσης συνεδρίαση του ΚΑΣ, που κλήθηκε ύστερα από έναν χρόνο να αποφασίσει εκ νέου για την τύχη των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου στο Μετρό Θεσσαλονίκης, η απόφαση ελήφθη: το μοναδικό και πολύ σημαντικό για την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα εύρημα θα αποσπαστεί προκειμένου να συνεχιστούν οι εργασίες του μετρό και θα επανατοποθετηθεί εν συνόλω στο πρώτο επίπεδο, ορατό και επισκέψιμο.

οι ανασκαφεσ στο ιστορικο κεντρο

ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Τα αρχαία βρήκαν το τρένο, αλλά έχασαν τον προορισμό

Δεν θα κλείσει το θέμα Αλλά είναι προφανές ότι το θέμα δεν θα κλείσει ούτε με αυτήν την απόφαση, και θα δούμε αμέσως γιατί. Πρώτον: Μια απόφαση για ένα τόσο σοβαρό θέμα, που λαμβάνεται με οριακή πλειοψηφία, ο υπουργός Πολιτισμού θα πρέπει να το σκεφτεί πολύ σοβαρά αν θα την υπογράψει ή θα αναπέμψει το θέμα. Τα 8 μέλη του Αρχαιολογικού Συμβουλίου ήταν υπέρ της λύσης που δόθηκε έναντι 7 μελών που πρότειναν να ζητηθεί γνώμη ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα για τη δυνατότητα διατήρησης των αρχαίων χωρίς να προηγηθεί απόσπασή τους, κάτι που άλλωστε συμφωνεί και με τον πρώτο όρο της επιτροπής αναστολών του ΣτΕ. Δεύτερον: Η ίδια διαδικασία της ψηφοφορίας, η οποία κατέληξε στη συγκεκριμένη λύση, ήταν περίεργη, αν όχι προβληματική. Καταρχάς η πλειοψηφία των μελών ψήφισε υπέρ μιας αυτοψίας στον χώρο, η οποία δεν έχει γίνει ποτέ, τη στιγμή που γίνονται αυτοψίες πριν ληφθεί απόφαση για υποθέσεις μικρότερης σημασίας και δυσκολίας. Και τότε, και ενώ η συζήτηση και η ψηφοφορία είχε ολοκληρωθεί, μπήκε στο ΚΑΣ ο διευθυντής του Μετρό Θεσσαλονίκης Γ. Κωνσταντινίδης και ανέγνωσε έγγραφο της Επιθεώρησης Εργασίας, σύμφωνα με το οποίο η είσοδος στον χώρο, λόγω της ύπαρξης υδραργύρου και ενδεχόμενης έκθεσης σε μόλυνση, επιτρέπεται μόνο κατόπιν άδειας γιατρού και τεχνικού συμβούλου, εκτός αν όποιος μπαίνει το κάνει με δική του ευθύνη. Όμως η σύμβαση της Αττικό Μετρό με την εξειδικευμένη εταιρεία που απολύμανε τον χώρο από τον υδράργυρο έχει λήξει. Κάποια μέλη του ΚΑΣ επισήμαναν ότι οι ίδιοι έχουν επισκεφθεί τα αρχαία χωρίς να έχουν εμποδιστεί για λόγους ασφαλείας, αλλά στο μεταξύ κάποιοι άλλοι ανέκρουσαν πρύμναν, οπότε η πρώτη ψηφοφορία ακυρώθηκε. Ακολούθησαν άλλες τέσσερις ψηφοφορίες μέχρι να ληφθεί η τελική γνωμοδότηση. Δεν γνωρίζουμε πόσο συχνό είναι τα συλλογικά όργανα, μετά

το ειχαν προβλεψει!

Άλλωστε, για τις σημερινές περιπέτειες την πρώτη και μέγιστη ευθύνη φέρει η ίδια η πολιτεία, η δημόσια διοίκηση και η Αττικό Μετρό και τελικά είναι θέμα πολιτικής απόφασης. Διότι όλοι γνώριζαν τι θα συναντήσει το μετρό στον δρόμο του επιλέγοντας αυτήν τη χάραξη. Στην απόφαση έγκρισης της χάραξης του μετρό τον Δεκέμβριο του 2004, η οποία υπογράφεται από τον τότε υφυπουργό Πολιτισμού ΠέτροΤατούλη, σημειώνεται: «ο σταθμός Βενιζέλου εντάσσεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης και είναι πιθανή η αποκάλυψη δημόσιων κτισμάτων με σημαντικά αποτελέσματα για την ιστορία και την τοπογραφία τη πόλης, όπως μεταξύ άλλων λείψανα που πιθανόν να σχετίζονται με τη διασταύρωση του decumanus maximus με κεντρικό cadro». Δηλαδή ό,τι ακριβώς βρέθηκε!

την ολοκλήρωση ψηφοφορίας και τη λήψη απόφασης, να την αλλάζουν κατόπιν παρέμβασης ενός τρίτου εξωτερικού παράγοντα. Εντούτοις, το προηγούμενο διάστημα πλήθος ανθρώπων μπήκε στον χώρο, φορείς της πόλης, επιστήμονες, καθηγητές, φοιτητές. Πιθανόν, η εξειδικευμένη εταιρεία να ήταν παρούσα και να παρείχε εγγυήσεις ασφάλειας με μετρήσεις επιτόπου. Αλλά αναρωτιόμαστε: Εφόσον η σύμβαση μαζί της έχει λήξει, πώς θα γίνει η απόσπαση των αρχαίων; Θα εκτεθούν οι εργαζόμενοι στον υδράργυρο ή θα επαναληφθεί σύμβαση με την εξειδικευμένη εταιρεία; Σε αυτήν την περίπτωση, λοιπόν, γιατί δεν μπορούσε να βρεθεί μία λύση προκειμένου διευκολυνθεί η επίσκεψη του ανώτατου θεσμικού οργάνου του κράτους για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς; Τρίτον: Ικανοποιείται, άραγε, επαρκώς ο πρώτος όρος της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ, δηλαδή «η διερεύνηση πλήρως διά των αρμοδίων επιστημονικών συμβουλίων και με βάση τεχνικές μελέτες της δυνατότητας διατήρησης των αρχαιοτήτων στη θέση την οποία αποκαλύφθηκαν διασφαλίζοντας έτσι στο ακέραιο την αυθεντικότητά τους»; Τη σχετική τεχνική μελέτη έφερε η ίδια η Αττικό Μετρό, δηλαδή ο ενδιαφερόμενος, γεγονός που ίσως να είναι νόμιμο, αλλά σίγουρα ελέγχεται για την ηθικότητά του. Παρουσίασε, δε, 4σέλιδη (!) μελέτη υπογεγραμμένη από 17 μηχανικούς και συμβούλους της Αττικό Μετρό που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι αδύνατον να γίνει ο σταθμός χωρίς προηγουμένως να αποσπαστούν τα αρχαία, βάσει ενός σεναρίου καταστροφής, σύμφωνα με το οποίο μια τέτοια λύση θα σήμαινε 13 χρόνια καθυστέρηση, 60 εκατ. επιπλέον και γκρέμισμα 6 πολυκατοικιών. Αυτό το σενάριο δεν έπεισε ούτε μερίδα μελών του ΚΑΣ, ούτε όμως και τον δήμαρχο της πόλης Γιάννη Μπουτάρη. Με αυτά τα δεδομένα, έξι μέλη του Αρχαιολογικού Συμβουλίου διατύπωσαν την άποψη ότι πρέπει να ζητηθεί μία ανεξάρτητη εμπειρογνωμοσύνη. «Αυτό απαιτεί να απευθυνθούμε σε διεθνές γραφείο με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε χρόνο και σε κόστος για ένα συγχρηματοδοτούμενο έργο» αντέτεινε η προεδρεύουσα και γ.γ. του

ΥΠΠΟΑ Λίνα Μενδώνη. «Εξέλιπε η εμπιστοσύνη στην Αττικό Μέτρο» είπε ο αρχαιολόγος Δημήτρης Αθανασούλης. «Αμφισβητώ την τακτική της Αττικό Μετρό» είπε ο Γιάννης Μπουτάρης. «Δεν μπορώ να πιστέψω την Αττικό Μετρό» συμπλήρωσε η αρχαιολόγος Άλκηστις Παπαδημητρίου. Φυσικά και υπάρχουν άλλες λύσεις ώστε να μη χρειαστεί να αποσπαστεί το αρχαίο, αρκεί να διερευνηθούν. Κάποιες παρουσίασε η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων Δέσποινα Κουτσούμπα, όπως την πρόταση του πολιτικού μηχανικού Κώστα Ζάμπα, αλλά και το παράδειγμα τμήματος της αρχαίας Σαρδικής που ήρθε στο φως στο Μετρό της Σόφιας. Τέταρτον: Η ίδια η απόφαση τη προσωρινής απόσπασης, μετακίνησης και επανατοποθέτησης έχει πολλά προβλήματα. Καταρχάς διότι είναι πιθανό το αρχαίο να καταλήξει να εκπέσει στον ρόλο σκηνικού, που στερείται κάθε επαφής με τον χώρο και ζωντανής σχέσης με την πόλη. «Δεν πρόκειται για έναν δρόμο» είπε ο Δ. Αθανασούλης. «Είναι ένα παλίμψηστο από τον 5ο ώς τον 9ο αιώνα, που δείχνει τη μετατροπή του αρχαίου κόσμου σε μεσαιωνικό την εποχή που υπήρχαν μόνο δύο πόλεις στον κόσμο, η Κωνσταντινούπολη και η Θεσσαλονίκη. Έχει παγκόσμια επιστημονική διάσταση, είναι σύνθετο έργο και δεν ξέρω αν θα φαλκιδευτεί η αυθεντικότητά του όταν μετακινηθεί» συμπλήρωσε. «Σε αυτό το εύρημα σώζεται η διαχρονία της πόλης σε τρισδιάστατη μορφή» είπε η αρχαιολόγος Αναστασία Τούρτα. «Πώς άραγε θα μετακινηθεί; Μιλάμε για ένα πλέγμα δρόμων, αγωγών, τοίχων». Πέμπτον: Το σενάριο της κατάργησης του σταθμού, επίσης, για την Αττικό Μετρό δεν μπαίνει στη συζήτηση, αφού αντιτείνει ότι αυτό θα προκαλέσει πέραν των αποδεκτών ορίων υπέρβαση της χωρητικότητας στους γειτονικούς σταθμούς Αγ. Σοφίας και Δημοκρατίας. Μήπως, όμως, θα έπρεπε τελικά αυτή η λύση να τεθεί πιο επιτακτικά από το ίδιο το υπουργείο Πολιτισμού; Μήπως τελικά είναι η πιο τίμια και δίκαιη λύση για το εύρημα; Και μήπως, σε αυτό το πλαίσιο, το ίδιο το αρχαίο κατισχύει του κόστους και των όποιων καθυστερήσεων στο έργο;

ποντικιart

6/02 - 12/02

Συνέντευξη 05/29

www.topontiki.gr

ΝΕΝΑ ΜΕΝΤΗ

«Ποτέ κομπάρσα»! Η Νένα Μεντή με έναν μονόλογο και πολλά τραγούδια ζωντανεύει στη σκηνή του Χαμάμ την ντιζέζ Σύλβα. Μία περσόνα που γεννήθηκε από την πένα του Θωμά Κοροβίνη και εντάχθηκε στα πρόσωπα που συνδέθηκαν με την υπόθεση Παγκρατίδη. Δημήτρης Φραγκούλης

Η υπόθεση Παγκρατίδη, ο φερόμενος ως «Δράκος του Σέιχ Σου», δεν στοιχειώνει μόνο την πρόσφατη μεταπολεμική ιστορία της Θεσσαλονίκης, αλλά και τον Θωμά Κοροβίνη. Το βραβευμένο του μυθιστόρημα «Ο γύρος του θανάτου» αποτελείται από εννέα μυθοπλαστικές «μαρτυρίες» - μονολόγους ανθρώπων που υποθετικά γνώρισαν τον Αρίστο, όπως τον φώναζαν οι φίλοι του. Έγινε το εξιλαστήριο θύμα που η εξουσία της δεκαετίας του ’60 χρησιμοποίησε ώστε να καλύψει τη δολοφονία Λαμπράκη. Η Νένα Μεντή πριν από δύο χρόνια ζήτησε από τον Θεσσαλονικιό συγγραφέα να μεταφέρει το βιβλίο του στο θέατρο με εννέα ηθοποιούς, που ο καθένας θα έπαιζε από ένα διαφορετικό πρόσωπο. Εκείνη θα κρατούσε τον ρόλο της λαϊκής τραγουδίστριας Σύλβα, ερωμένης του Αρίστου, από το τελευταίο κεφάλαιο «Η αμαρτία έχει χρώμα λαϊκό». Η παράσταση εκείνη ναυάγησε. Εδώ και μερικές μόλις εβδομάδες, όμως, στον χώρο του Χαμάμ, στα Άνω Πετράλωνα, ερμηνεύει μόνη της τον ρόλο που είχε ονειρευτεί. Καθισμένη σε ένα σκαμπό με ένα μικρόφωνο μπροστά της μονολογεί, ενώ με τη συνοδεία του ακορντεονίστα Παναγιώτη Τσεβά ερμηνεύει μια σειρά τραγουδιών όχι από εκείνα που έγιναν μεγάλα σουξέ, που δεν παίχτηκαν στα τζουκ μποξ, τα λιγότερο γνωστά, τα «δεύτερα» σαν τη Σύλβα.

Υπόθεση Παγκρατίδη Η πλειονότητα του λαού της Θεσσαλονίκης ποτέ δεν πείστηκε για την ενοχή του Παγκρατίδη. Μεγαλωμένος μέσα στην απόλυτη φτώχεια, ορφανός από πατέρα, εκδιδόταν από μικρό παιδί σε άντρες για την επιβίωση. Αγράμματος και ουσιαστικά ανεπάγγελτος, εραστής γυναικών «ελευθερίων» ηθών, μπαινόβγαινε στα κουτούκια της εποχής αναζητώντας λίγη παρέα και λίγη σημασία που οι νοικοκυραίοι τού αρνούνταν. Ο φιλόλογος, συγγραφέας και τραγουδοποιός Κοροβίνης επικεντρώνει συχνά την έρευνά του και τα γραπτά του σε λαϊκούς και βιωματικούς ανθρώπους, θύματα του πάθους, σε όσους ο καθωσπρεπισμός αρνείται να παραχωρήσει τη σημασία που τους αναλογεί. Με σχεδόν λαογραφικό ενδιαφέρον προσεγγίζει στα βιβλία του περιπτώσεις άσημων αλλά και καλλιτεχνών, βασανισμένων και απόκληρων της ζωής. Για τον Αρίστο ήταν σαν να του «χρωστούσε» ένα βιβλίο - «δικαίωση». Γνωρίζοντας πολύ καλά τη νύχτα της Θεσσαλονίκης ως μέγας λάτρης του λαϊκού τραγουδιού, τις πιάτσες της, αλλά πάνω από όλα τις εκφράσεις της ντοπιολαλιάς, έγραψε ένα βιβλίο, μωσαϊκό μιας εποχής με όλα τα χαρακτηριστικά της: τα βάσανα των προσφύγων, τη ζωή στον Βαρδάρη, τον συντηρητισμό, το φασίζων παρακράτος, τον κρυφό ερωτισμό.

«Ήταν δεύτερη, αλλά... σούπερ πρώτη!»

Info

Μουσική Σκηνή Χαμάμ, Δημοφώντος 97, Άνω Πετράλωνα, κάθε Δευτέρα στις 23:00. Κρατήσεις 210-3421212

Η Μεντή, η οποία ενσαρκώνει την τραγουδίστρια στην παρακμή της, με απόσταση από τα γεγονότα, εξηγεί: «Η Σύλβα είναι μία ντιζέζ, μία τραγουδίστρια‘‘δευτεράτζα’’, από εκείνες που η δισκογραφία αγνοούσε, που συμπλήρωναν το πρόγραμμα των πρώτων ονομάτων. Αλλά είναι πολύ υπερήφανη γι’αυτό! Ήταν δεύτερη, αλλά το λέει σαν να ήταν σούπερ πρώτη. Ποτέ κομπάρσα, λέει. Ένιωθε βασίλισσα, είχε οπαδούς, την ακολουθούσαν». Η ηθοποιός, έπειτα από άλλες δύο σπουδαίες γυναίκες της ίδιας συνομοταξίας και ιδιοσυγκρασίας, της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου – μίας διανοούμενης και ποιήτριας του λαϊκού πενταγράμμου –, και της Εκάβης του «Τρίτου στεφανιού», παίζει αυτήν τη γυναίκα, η οποία απενοχοποιημένα παραληρεί και αποκωδικοποιεί την εποχή της. Μία παροπλισμένη, γκρεμισμένη, απόμαχη αρτίστα που αγαπήθηκε πολύ από τους άντρες. Ερωτιάρα, με πολλές περιπέτειες, τις οποίες αφηγείται χωρίς να μασάει τα λόγια της, αλλά παράλληλα καταλαβαίνουμε τη μεγάλη της ανάγκη για συναίσθημα. Όταν συναντάει τον Αρίστο χτίζει μαζί του μία σχέση. Δεν θα έλεγε κανείς ότι ανήκει απαραίτητα στο περιθώριο. «Είναι μια γυναίκα με φλογερό ταμπεραμέντο, που το δηλώνει και το διαδηλώνει. Ο καλλιτέχνης έχει πάθη και το γεγονός ότι δεν είναι πρώτο όνομα, της πριμοδοτεί μια άλλη αμεσότητα και μια άλλη ζέστη με τον κόσμο», εξηγεί ο συγγραφέας. Αφηγείται λοιπόν με τη μεγαλύτερη άνεση τις ερωτικές της ιστορίες, ενάντια σε κάθε σύμβαση, όχι μόνο για τότε, αλλά και για σήμερα. Αναρίθμητες περιπέτειες με κάθε ηλικία, αν και ομολογεί μεγαλύτερη έλξη στους μικρότερούς της («μας λένε τεκνατζούδες τώρα»), με κάθε επαγγελματική ιδιότητα (τα φτιάχνει με έναν διάκο), με κάθε κοινωνική τάξη (σχετίζεται μέχρι και με ένα πλουσιόπαιδο που παίζει βόλεϊ). Όχι, δεν είναι πόρνη, απλώς χαίρεται τη ζωή, της αρέσει ο άντρας, τον διεκδικεί και τον κατακτά. Ερωτεύεται τον Παγκρατίδη και μέσα από την αφήγησή της μαθαίνουμε όλη του την ιστορία, τη στημένη δίκη του, μέχρι την εκτέλεσή του. Αν και χάνει τα ίχνη του, και μόνο χάρη στη δημοσιότητα που παίρνει η υπόθεσή του μαθαίνει την κατάληξή του.

η μεντη ωσ συλβα Υπήρξε η Σύλβα; Όχι. Αλλά ο Παγκρατίδης, άτομο με ποικιλόμορφη ερωτική ζωή, είχε νταλαβέρια και με τραγουδίστριες. Η Σύλβα άπτεται της προσωπικής μυθολογίας του Κοροβίνη: «Τα πρόσωπα τα οποία με απασχολούν είναι λαϊκές φιγούρες που ξεχωρίζουν γιατί εκφράζουν τη λαϊκότητά τους, με τη μαγκιά τους και το θάρρος της γνώμης. Λίγο σαν χορωδία αρχαίου δράματος, ξεστομίζει κρυφές αλήθειες που ο λαός λέει καθημερινά, με μεγάλο θάρρος. Έτσι υπάρχει μια λύτρωση». Όπως λ.χ. για τον ρόλο που έπαιξε ο «κομμουνιστοφάγος» διευθυντής αστυνομίας της Θεσσαλονίκης της εποχής Μουσχουντής, που ήταν και ο κύριος υπεύθυνος της «δρακοφοβίας».

Η ζωή σήμερα είναι γεμάτη δράκους Θα μπορούσε να πει κανείς ότι υπάρχουν σήμερα αναλογίες με την πολιτικά άστατη και σκοτεινή εποχή της δεκαετίας του ’60. Η Μεντή το επιβεβαιώνει: «Στο κείμενο του Θωμά βγαίνει το κλίμα της εποχής και ήταν ένας ακόμα λόγος, πέρα από το καλλιτεχνικό ερέθισμα του ρόλου, για τον οποίο με ενδιέφερε το βιβλίο του. Το περιβάλλον τού τότε έχει πάρα πολλά κοινά με το σήμερα. Ίσως σήμερα να μην κυκλοφορεί ένας‘‘δράκος’’, αλλά η ζωή που ζούμε είναι μια σκευωρία γεμάτη πολλούς δράκους». Η δολοφονία του Λαμπράκη ταλάνισε την κυβέρνηση Καραμανλή το 1963 και η υπόθεση του «δράκου» επιστρατεύτηκε ώστε να στρέψει την προσοχή του κόσμου από τις ανομίες του παρακράτους στην καταδίκη ενός περιθωριακού, ο οποίος επωμίστηκε μία σειρά ανεξιχνίαστων δολοφονιών ανάμεικτα με σεξουαλική βία στα τέλη της δεκαετίας του ’50. Ο Αριστείδης Παγκρατίδης καταδικάστηκε εις θάνατο, πέρασε δύο χρόνια φυλακή και εκτελέστηκε στις 6 Φεβρουαρίου του 1968. Ήταν μόλις 28 χρόνων. Τα 18 τραγούδια που η Νένα Μεντή ερμηνεύει εμβόλιμα κατά τη διάρκεια του μονολόγου, που απέχει πολύ από το να είναι μία «θεατρική» παράσταση, δημιουργούν μία μυσταγωγία ιδιαίτερη. Τραγούδια του Τσιτσάνη, όπως το «Φτώχεια που με κούρασες», το «Σαν την πεταλούδα φτερουγίζεις» του Μητσάκη, η «Συλβάνα» του Χιώτη, το «Παρελθόν μου το βαρύ» του Μπακάλη, τραγούδια του Χρυσάφη. Όλα με ειδικό βάρος επιλεγμένα από τον Θωμά Κοροβίνη, που με έναν μαγικό τρόπο μέσα στον παλαιικό χώρο του Χαμάμ μας ταξιδεύουν σε εποχές μεγάλων ερωτικών και πολιτικών παθών.

06/30 Θέµα

6/02 - 12/02

ΠΟΝΤΙΚΙart

www.topontiki.gr

ΓΗ ΠΛΑΝΗΤΗΣ

Δάσκαλε που δίδασκες Της ΣIΣΣΥΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗ Με αφορμή διάφορους καυγάδες μεταξύ βουλευτών στα δελτία ειδήσεων της τηλεόρασης, που αρέσκονται και στα ρεπορτάζ με πολλά «μπιπ», μίλησαν πολλές φορές για πολιτική παιδεία και πολιτικό πολιτισμό. Πολύ περισσότερες έχουν αναφερθεί στην άγνοια των νέων, των εφήβων κυρίως, για θέματα που αφορούν τη δημοκρατία, τον πολιτισμό μας, τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το κράτος, την πολιτική κ.λπ. Η κρίση, λένε, εξαγρίωσε τα ήθη, έκανε τους νεότερους να αδιαφορούν για πολύ σημαντικά θέματα, να μην έχουν βασικές γνώσεις. Φαίνεται, όμως, πως το πρόβλημα υπήρχε και παλαιότερα, πως οι αρμόδιοι για την παιδεία μας το διέγνωσαν εγκαίρως και έτσι από φέτος στα λύκεια εμφανίστηκε ένα νέο μάθημα και ένα καινούργιο βιβλίο με τίτλο «Πολιτειακή παιδεία». Στόχος του, όπως διαβάζουμε στο σχετικό ΦΕΚ, «να αποκτήσουν οι μαθητές παιδεία δηµοκρατικού πολίτη και πολιτικό γραµµατισµό». «Να γνωρίσουν και να κατανοήσουν την οργάνωση και τη λειτουργία της πολιτείας και να αποκτήσουν πολιτική σκέψη και πολιτική συνείδηση, πολιτικές αρετές, στάσεις», να αποκτήσουν «δημιουργική και κριτική σκέψη, ικανότητα επικοινωνίας, ομαδικό πνεύμα», να «αναπτύξουν ελληνική εθνική ταυτότητα, αγάπη για την Ελλάδα, ενδιαφέρον για το µέλλον της, όπως και γι’αυτό της ανθρωπότητας, και συνείδηση µε βάση την εθνική και την πολιτισµική µας κληρονοµιά». Μια χαρά όλα αυτά. Πώς υλοποιούνται όμως; Πώς φτιάχνεται ένα βιβλίο και μάλιστα ένα βιβλίο το οποίο πρόκειται να δοθεί σε όλους τους μαθητές της χώρας, να διαβαστεί υποχρεωτικά, να γίνει θέμα εξετάσεων, να αναβαθμίσει τον πολιτικό – και όχι μόνο, όπως διακηρύττει – πολιτισμό μας; Παίρνεις μερικές σελίδες από ένα παλαιότερο βιβλίο, άλλες τόσες από ένα άλλο, λιγότερες από ένα τρίτο, βάζεις ένα εξωφυλλάκι και το μοιράζεις. Με έκπληξη όσοι κλήθηκαν να το διδάξουν διαπίστωσαν πως το νέο βιβλίο αποτελείται από κεφάλαια του σχολικού εγχειριδίου «Αρχές πολιτικής οικονομίας», του «Πολιτική και Δίκαιο» και μερικές σελίδες από την Κοινωνιολογία. Όλα αυτά όχι μόνο απλώς συρραμένα και χωρίς, έστω, έναν πρόλογο σαν αυτόν που θα έβαζε ακόμα και ο πιο αδιάφορος εκδότης σε ένα παρόμοιο βιβλίο, αλλά χωρίς καν μια επιμέλεια, μια δεύτερη ματιά, η οποία θα διόρθωνε, έστω, τα «χοντρά» λάθη, όπως το να αναφέρονται π.χ. οι νομάρχες σα να υπάρχουν ακόμα. Και με όλη αυτή την προχειρότητα οι αρμόδιοι για την παιδεία περιμένουν, όπως γράφει το ίδιο ΦΕΚ, πως τα παιδιά θα «µάθουν να υποστηρίζουν τις απόψεις τους µε επιχειρήµατα και πολιτισµένο τρόπο». Και με σοβαρότητα ανάλογη της δικής τους, προφανώς.

«Για όλα µπορείς να Πώς αντιδρά κανείς στην καταστροφή ενός έργου; «Μπορείς να κλαις ή να δημιουργήσεις» λέει ο Κώστας Τσόκλης «Εγώ είμαι καλλιτέχνης, δημιουργός». Έτσι, η στεναχώρια και ο θυμός που του προκάλεσε η καταστροφή των έργων του στη Σπιναλόγκα και του τεράστιου «Εκρηγνυόμενου σταυρού» - ανάθημα στους λεπρούς που έζησαν εκεί, έγιναν πηγή έμπνευσης για δύο εκθέσεις, μια, από αύριο, στην Αθήνα και μια δεύτερη, στα μέσα του μήνα, στην Ιταλία. Εκθέσεις - καταγγελία για τα όσα συνέβησαν αλλά και αφορμή προβληματισμού για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε την Τέχνη και την Ιστορία μας. «Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΞΑΝΑΓΕΝΝΗΘΗΚΕ»

Όλα ξεκίνησαν πρόπερσι, ιδανικά. Η Σπιναλόγκα μετατράπηκε σε ένα τεράστιο εικαστικό έργο, το οποίο προκάλεσε το ενδιαφέρον 250.000 επισκεπτών και πλήθος θετικότατων σχολίων. «Ζήσαμε τρεις μήνες μεγάλης ευτυχίας» λέει στο «Ποντίκι Art» ο Κ. Τσόκλης «γιατί η αρχαιολόγος που παρακολουθούσε τι κάναμε μας είχε αγαπήσει πολύ τότε. Είχα κάνει συμφωνία με το ΚΑΣ, είχα καταθέσει ένα σχέδιο για το τι θα κάνω στον χώρο – μεγάλη τιμή για μένα ότι μου το είχαν παραχωρήσει –, αλλά είχα πει πως, αν ο τόπος εμπνεύσει αλλαγές, θα τις πραγματοποιούσα και μόλις τελείωνε η έκθεση θα τα μαζεύαμε όλα». Πρόθεση του καλλιτέχνη ήταν να κάνει μια μεγάλη κολόνα από καθρέφτες που πάνω της θα αναφέρονταν όσοι πέθαναν στη Σπιναλόγκα. Όμως οι οικογένειες των νεκρών δεν ήθελαν να γραφτούν τα ονόματά τους. Πηγαίνοντας στο νησί, λοιπόν, ο Κ. Τσόκλης αναζήτησε κάτι διαφορετικό. «Τότε είχα την ιδέα του σταυρού. Σωστότερα, είχαμε, γιατί ήμασταν μια ολόκληρη ομάδα και ο Γιώργος ο Κατακουζηνός, φίλος και συνεργάτης ο οποίος ήξερε πως ασχολούμαι με τους σταυρούς, το πρωτοσκέφτηκε. Όταν ολοκληρώθηκε, όλοι ενθουσιάστηκαν και μάλιστα από τον Δήμο Αγίου Νικολάου μου είπαν πως θα ήθελαν να το αγοράσουν για να μείνει για πάντα εκεί. Εγώ απάντησα πως το έργο ήταν συνδεδεμένο με το νησί και θα το άφηνα χωρίς να πληρώσει για αυτό. Αυτά όμως έμειναν συζητήσεις γιατί τότε ασχολούμασταν με την έκθεση. Και όλα πήγαιναν μια χαρά μέχρι τα εγκαίνια, οπότε ήρθαν καλλιτέχνες και γνωστοί μας από την Αθήνα και η φίλη μας η αρχαιολόγος αισθάνθηκε παραμελημένη. Κι όμως, εμείς την αγαπούσαμε και τη σεβόμαστε, δείχνοντας την αγάπη μας ανά πάσα στιγμή». Η δυσαρέσκεια η οποία προκλήθηκε τότε ήταν, κατά τον Κ. Τσόκλη, η αφορμή για όσα ακολούθησαν. Όλα τα άλλα ήταν απλές δικαιολογίες. «Είναι αλήθεια ότι δεν είχαμε συμφωνήσει από την αρχή πως το έργο θα μείνει εκεί, αφού δεν ξέραμε καν ότι θα δημιουργηθεί» λέει στο «Ποντίκι Art», «αλλά συνέβη! Όπως δύο άνθρωποι που αγαπιούνται, κάνουν έρωτα χωρίς να έχουν σκοπό να τεκνοποιήσουν, όμως ευτυχώς ή δυστυχώς η κοπέλα μένει έγκυος, το παιδί γεννιέται. Τι το κάνουν; Το σκοτώνουν; Ή το αγαπούν και το φροντίζουν;».

Η καταστροφή «Έπαιρνε ο υπουργός, ο κ. Τζαβάρας, και μου έλεγε, με μια ταπεινότητα,“Μην ανησυχείτε, κ. Τσόκλη, ποιοι είμαστε εμείς να καταστρέψουμε το έργο. Κανείς δεν πρόκειται να το ακουμπήσει”. Παρά ταύτα, το έργο κατέβηκε, αφέθηκε για κανέναν χρόνο εκεί που αράζουν τα καραβάκια στο νησί και άρχισε μια αντιπαθέστατη αλληλογραφία. Έλεγαν πως ή δεν ήταν σταθερό, ενώ είχαμε βρει ανθρώπους να

6/02 - 12/02

ΠΟΝΤΙΚΙart

Θέµα 07/31

www.topontiki.gr

κλαις ή απλώς να δηµιουργείς»

Ο ∆ΗΜΙΟΥΡΓΟΣ...

το στηρίξουν καλύτερα, ή πως διαμαρτύρονταν οι ξενοδόχοι (που, αντίθετα, ήταν χορηγοί και υποστηρικτές μας) γιατί ο σταυρός φαινόταν από μακριά και αυτό τάχα τους ενοχλούσε. Μετά μου έστειλαν τελεσίγραφο πως πρέπει να τον απομακρύνω. Αντιπρότεινα, μια που οι τάφοι στο εκεί ορθόδοξο νεκροταφείο είναι ανώνυμοι, να τον ακουμπήσουν πάνω τους. Κι αν με τον χρόνο καταστρεφόταν, να τον πέταγαν τότε. Να άφηναν, δηλαδή, τον χρόνο να αποφασίσει, όπως αποφασίζει για όλα». Ο «Εκρηγνυόμενος σταυρός» έσπασε και πετάχτηκε απέναντι στην παραλία της Πλάκας. «Στενοχωρήθηκα και θύμωσα πολύ. Από τη μια, ο υπουργός κι οι συνεργάτες του να με διαβεβαιώνουν ότι το έργο δεν θα αγγιχθεί και, από την άλλη, να καταστρέφεται και μάλιστα δύο μέρες πριν παρθεί η απόφαση του ΚΑΣ. Κανένας δεν καταστρέφει έργα τέχνης. Πρόκειται για παγκόσμια πρωτοτυπία. Και φυσικά δεν καταστρέφεις θρησκευτικά σύμβολα, σε όποιον θεό να πιστεύεις! Πέρα από αυτά όμως, όλη η υπόθεση μου επιβεβαίωσε πως πρέπει να προσέχουμε τους αρχαιολόγους, γιατί (όχι όλοι και όχι πάντα) διασώζουν συχνά, αλλά και κάποτε καταστρέφουν. Διασώζουν το παρελθόν, αλλά, για να το διασώσουν, καταστρέφουν κάποτε τις ιστορικές μαρτυρίες. Παράδειγμα, η Ακρόπολη. Ήταν πέντε αιώνες ναός της Αθηνάς, δέκα αιώνες χριστιανικός ναός, μετά τζαμί, ύστερα έγιναν μάχες, ήρθε ο Γκούρας, ο Μοροζίνι, μέχρι σχετικά πρόσφατα υπήρχαν κοντά της στάνες, σπιτάκια, τίποτα από αυτά δεν υπάρχει πια. Επαναφέρουν την Ακρόπολη στον 5ο αιώνα. Και αυτοί οι αιώνες από τότε, όλη αυτή η ζωή, που πήγε;».

... ΚΑΙ ΤΑ ΝΕΑ ΕΡΓΑ

Αυτός ο «καθαρισμός» των αρχαιολογικών χώρων, η αποκάθαρση της Ιστορίας, που αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο πολύ συχνά κοιτάμε το παρελθόν μας, καταστρέφει, όπως τονίζει ο Κ. Τσόκλης, τον δρόμο που θα μας φέρει πιο κοντά του. «Πώς να ξανασυνδεθώ με τον Περικλή, όταν έχουν κόψει όλες τις γέφυρες; Οι αρχαιολόγοι λοιπόν, πάνω στο μένος τους, από τη μια διασώζουν πράγματα από τη μανία των ανθρώπων που κοιτάνε να εκμεταλλευτούν παρελθόν και μέλλον για να πλουτίσουν, από την άλλη κάνουν το λάθος καθαρίζοντας να σκοτώνουν την Ιστορία ενός λαού. Μήπως και το καλό και το κακό είναι σημάδια της Ιστορίας που μας χρειάζονται για να την αναγνώσουμε; Μια Ακρόπολη με τον μιναρέ της, τις εικόνες της Παναγίας, τις τρύπες από τις βόμβες του Μοροζίνι, τα σπιτάκια, θα ήταν μια μαρτυρία 2.500 χρόνων, ενώ τώρα δεν είναι παρά σπαράγματα του 5ου αιώνα για σύγχρονους τουρίστες».

Η αναγέννηση Κάπως έτσι και τηρουμένων των αναλογιών και οι τουρίστες στο νησάκι της Σπιναλόγκα αντικρίζουν τα ενετικά τείχη, απομεινάρια τούρκικων μαχαλάδων και ανώνυμους τάφους, αλλά «δεν έχει μείνει ούτε ένα καφενεδάκι να θυμίζει τη ζωή των λεπρών» συνεχίζει ο Κ. Τσόκλης. «Όμως για όλα αυτά μπορείς απλώς να κλαις ή να δημιουργείς. Εγώ είμαι καλλιτέχνης, δημιουργός». Έτσι ο «Εκρηγνυόμενος σταυρός» αναγεννήθηκε σε μια σειρά από πίνακες που εμπνεύστηκε από όλη αυτήν την ιστορία και που από αύριο, 7 Φεβρουαρίου, θα εκτίθενται στη γκαλερί «Αστρολάβος». Πρόκειται για μιαν «έκθεση

διαμαρτυρίας», όπως λέει ο καλλιτέχνης, που σκοπό έχει και να ευαισθητοποιήσει τους αρμοδίους και να προβληματίσει σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο σέβεται κάθε λαός την τέχνη του. Η καταστροφή όμως των έργων στη Σπιναλόγκα υπήρξε η αφορμή για να επιλέξει και να ξαναδουλέψει και το έργο το οποίο θα παρουσιαστεί από τις 15 του μήνα στο Βαρέζε της Ιταλίας, εκδήλωση οργανωμένη από το JRC με την ευκαιρία της ελληνικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με βασική χρηματοδότηση του Ιταλού συλλέκτη Giuliano Gori και με επιμέλεια του Μουσείου Κώστα Τσόκλη στην Τήνο. Πρόκειται για την «Άρτεμι», ένα έργο που είχε παραγγελθεί από τη Θεσσαλονίκη - Πολιτιστική Πρωτεύουσα και έχει εκτεθεί σε πολλά μέρη του κόσμου. Ένα κορίτσι, σχεδόν γυμνό, όρθιο σε ένα τοπίο με κομμάτια από μάρμαρα, σιγά - σιγά αρχίζει και αυτό να μεταμορφώνεται σε άγαλμα, να πέφτουν τα μέλη του κάτω, καταλήγει σαν τα κομμάτια από μάρμαρο τα οποία το περιτριγύριζαν, ένα σπάργανο αγάλματος. Όμως στο στήθος του αρχίζει να χτυπά μια καρδούλα, που σε κάθε χτύπο μεγαλώνει, δυναμώνει και φτάνει να καταλαμβάνει ένα τεράστιο ταμπλό και όλο τον χώρο. «Αυτό λοιπόν» εξηγεί ο Κ. Τσόκλης «είναι μια αναγέννηση όπως τη φανταζόμουν εγώ ως δημιουργός. Από την αρχαιότητα ξαναγεννιέται μια καινούργια πραγματικότητα και καταλήγει αυτό σε πίνακα μονόχρωμο άκρως μοντέρνο. Είναι μια διήγηση της Ελλάδας και συνδέεται με την αγωνία μου για όλα όσα συνέβησαν και συμβαίνουν».

Σίσσυ Παπαδάκη

INFO

Αίθουσα Τέχνης «Αστρολάβος Δεξαμενή», Ξανθίππου 11, τηλ.: 210-7294342, www.astrolavos.gr 7 Φεβρουαρίου έως 22 Μαρτίου 2014

10/34 Σινεμά

6/02 - 12/02

ποντικιart

www.topontiki.gr

ΧοακΙν ΦΙνιξ, «Δικος της»

Μυρτω Αλικακη , «Το δεντρο και η κουνια»

Παιχνίδια με το μυαλό... Κωνσταντίνος Σαμαράς

Δικός της Σκηνοθεσία: Σπάικ Τζονζ Πρωταγωνιστούν: Χοακίν Φίνιξ, Σκάρλετ Γιόχανσον, Έιμι Άνταμς, Ρούνεϊ Μάρα

Από το «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» μέχρι το «Blade runner» και με τόσους άλλους σταθμούς, το σινεμά επανέρχεται κάθε τόσο στην ανάγκη εξερεύνησης των νοητικών / συναισθηματικών ορίων της τεχνητής νοημοσύνης στις διάφορες μορφές της, αυτού του Άλλου Δικός της òòòò που έχει δημιουργηθεί από τα δικά Ο έρωτας μεταξύ ανθρώπου και λογισμιμας χέρια. Ο σκηνοθέτης Σπάικ κού, σε μια μελαγχολική και καλοζυγιΤζονζ, που απέκτησε πατέντα στις σμένη μελλοντολογική κομεντί εκκεντρικές εναλλακτικές πραγματικότητες μέσα από τη συνεργασία του με τον σεναριογράφο Τσάρλι Κάουφμαν («Στο μυαλό του Τζον Μάλκοβιτς», «Adaptation»), πατάει σε ένα δικό του σενάριο για να αφηγηθεί μια υπόθεση εργασίας που πλέον δεν μοιάζει και τόσο εξωφρενική: το φλερτ μεταξύ ενός μοναχικού άνδρα κι ενός προηγμένου λογισμικού με γυναικεία φωνή. Ο ήρωας του Τζονζ ονομάζεται Θίοντορ, είναι εξπέρ στη συγγραφή συναισθηματικών επιστολών για λογαριασμό άλλων κι εξίσου ανάπηρος στα προσωπικά του συναισθήματα. Ωστόσο, η μοναξιά του και οι αποτυχίες της προσωπικής του ζωής δεν διαθέτουν τις γραφικές ακρότητες που θα απαιτούσε ένα πεσιμιστικό σενάριο επιστημονικής φανταòòòòò Εξαιρετική σίας. Ο Θίοντορ θυμίζει περισσότερο τις γνώριμες òòòò Πολύ καλή òòò Καλή πρωταγωνιστικές φιγούρες των χολιγουντιανών òò Βλέπεται ρομαντικών κομεντί, με επιπρόσθετα δυνατά χαρò Μέτρια τιά τη θλίψη και τη μεταφυσική αγωνία που μόνο ò Μην τη δείτε ηθοποιοί σαν τον Χοακίν Φίνιξ μπορούν να κομίΟι εταιρείες διανομής σουν στον ρόλο τους. Το πρωταγωνιστικό ζευγάρι φέρουν την ευθύνη για συμπληρώνει ιδανικά η φωνή της Σκάρλετ Γιόχανέκτακτες αλλαγές στις σον, που μας κάνει να φανταστούμε μια χιμαιρικά ημερομηνίες προβολής ιδανική σύντροφο χωρίς τη βοήθεια της εικόνας της. των ταινιών. Πριν από οποιονδήποτε άλλον, όμως, η ισορροπία

ανάμεσα στο οικείο και το παράδοξο είναι ένα επίτευγμα του Σπάικ Τζονζ. Ο «Δικός της» επινοεί ένα σύμπαν που μιλά ταυτόχρονα για το σήμερα και το αύριο, για το «εδώ» και το «αλλού», από τις ραφιναρισμένες λεπτομέρειες της καλλιτεχνικής διεύθυνσης μέχρι τα στάδια εξέλιξης του ιδιόρρυθμου έρωτα. Ο Τζονζ ούτε αποδέχεται, ούτε αποκηρύσσει τη λογική της δυστοπίας, παρά μόνο προσεγγίζει με ευαισθησία και αβεβαιότητα την ανθρώπινη συνθήκη σε έναν καινούργιο κόσμο που προκαλεί το δέος, χωρίς να είναι απαραίτητα θαυμαστός.

Το δέντρο και η κούνια Σκηνοθεσία: Μαρία Ντούζα Πρωταγωνιστούν: Μυρτώ Αλικάκη, Ηλίας Λογοθέτης, Μιριάννα Καράνοβιτς Η Μαρία Ντούζα σπούδασε κινηματογράφο κι έκανε τα πρώτα της σκηνοθετικά βήματα στην Αγγλία, αλλά απ’ ό,τι φαίνεται η ανάγκη της για αφήγηση «μεγαλύτερων» ιστοριών την τραβά ενστικτωδώς πίσω στη γενέθλια γη. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την ηρωίδα της πρώτης μεγάλου Το δέντρο και η κούνιαòò μήκους ταιΟικογενειακή σύγκρουση με φόντο μενίας της «Το γάλα μυστικά και βαριές προβληματικές, δέντρο και αλλά καθηλωμένη στον ακαδημαϊσμό η κούνια»: η Ελένη μπορεί να διαπρέπει ως καθηγήτρια καρδιολογίας στο Λονδίνο, όμως η ανάγκη επαναπροσέγγισης με τον πατέρα της θα τη φέρει στην Ελλάδα για τις διακοπές του Πάσχα. Διάστημα που θα αποδειχθεί αρκετό για να βγουν στην επιφάνεια συγκρούσεις, ανοιχτοί λογαριασμοί και μυστικά του παρελθόντος, στις οποίες καθοριστικό ρόλο παίζει μια μυστηριώδης γυναίκα από τη Σερβία.

Η επιστροφή της Ντούζα στην Ελλάδα συνοδεύεται από μια ιστορία πολλαπλών επιστροφών, που θέλει να συμφιλιωθεί με τα τραύματα και τα φαντάσματα της ελληνικής ιδιαιτερότητας, της μετανάστευσης και των πολλών προσωπείων του ρατσισμού. Μεγάλες προσδοκίες σε επίπεδο ιδεών, που τελικά αρθρώνονται σε έναν δραματουργικό ιστό φτωχό και σφιγμένο στον κορσέ της πολιτικής ορθότητας. Η απογείωση δεν έρχεται ούτε από την εντελώς ακαδημαϊκή σκηνοθετική προσέγγιση, που θα ταίριαζε περισσότερο σε τηλεοπτικό φορμά – εκεί δηλαδή όπου ένα οικογενειακό δράμα διεκδικεί το προνόμιο να είναι ευπρεπές, ανώδυνο κι ελάχιστα αιχμηρό.

Μαντέλα: ο δρόμος προς την ελευθερία Σκηνοθεσία: Τζάστιν Τσάντγουικ Πρωταγωνιστούν: Ίντρις Έλμπα, Ναόμι Χάρις Όσο αναμφισβήτητη είναι η ιστορική σπουδαιότητα και η γενναιότητα του βασανισμένου και πρόσφατα εκλιπόντος Νέλσον Μαντέλα, άλλο τόσο φαιδρή είναι η δήθεν πρόθεση αναγνώρισης μέσω μιας ασυγκράτητα αφελούς αγιογραφίας. Ένα οποιοδήποτε ιστορικό ντοκιμαντέρ Μαντέλα: ο δρόμος επιλεγμένο προς την ελευθερία ò στην τύχη Ο ηρωικός βίος του Νέλσον Μαντέλα, θα προδοσμένος ως αφελές παραμυθάκι που σφέρει πεαπαιτεί συνοδεία ποπ κορν ρισσότερα σε επίπεδο πληροφόρησης, ενώ σε ό,τι αφορά την ποιότητα συγκίνησης και θεάματος, «Ο δρόμος προς την ελευθερία» είναι στρωμένος με όλες τις μπανανόφλουδες της απλοποίησης και του ιδεαλισμού έτοιμου προς κατανάλωση. Προσπεράστε άφοβα.

ποντικιart

6/02 - 12/02

Σινεμά

11/35

www.topontiki.gr

χυποψία και ο φόβος της προδοσίας απειλούν να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του Ομάρ στους συνεργούς και παιδικούς του φίλους, Αμτζάντ και Τάρεκ. Τα αισθήματα του Ομάρ δεν αργούν να γίνουν τόσο διχασμένα όσο και το παλαιστινιακό τοπίο. Αλλά, σύντομα, γίνεται εμφανές πως οτιδήποτε κάνει, είναι λόγω της αγάπης του για τη Νάντια.

Delivery man: δεν τα φέρνει τα παιδιά ο πελαργός Σκηνοθεσία: Κεν Σκοτ Πρωταγωνιστούν: Βινς Βον, Κρις Πρατ, Κόμπι Σμόλντερς

«Μαντελα: ο δρομος προς την ελευθερια»

ΠΡΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΑΚΟΜΗ Ομάρ Σκηνοθεσία: Χάνι Αμπού Ασάντ Πρωταγωνιστούν: Άνταμ Μπακρί, Λιμ Λουμπάνι, Γουαλίντ Φ. Ζουάιτερ Ο Ομάρ είναι συνηθισμένος να αποφεύγει τις σφαίρες των σκοπών όταν περνά το Τείχος που χωρίζει στα δύο την πόλη προκειμένου να επισκεφθεί την κρυφή του

αγάπη, τη Νάντια. Αλλά η κατεχόμενη Παλαιστίνη δεν γνωρίζει ούτε την απλή αγάπη, ούτε τον ξεκάθαρο πόλεμο. Στην άλλη μεριά του Τείχους, ο ευαίσθητος νεαρός φούρναρης Ομάρ γίνεται ένας μαχητής της ελευθερίας, ο οποίος θα χρειαστεί να έρθει αντιμέτωπος με οδυνηρές επιλογές για τη ζωή και το τι σημαίνει να είσαι άνδρας. Όταν ο Ομάρ συλλαμβάνεται έπειτα από μία θανατηφόρα πράξη αντίστασης, ξεκινά ένα παιχνίδι γάτας και ποντικού με τη στρατιωτική αστυνομία. Η κα-

Ο Ντέιβιντ είναι ένας καλοκάγαθος και ταλαίπωρος, απλός, καθημερινός άνθρωπος, η ζωή του οποίου ανατρέπεται όταν μαθαίνει – εντελώς ξαφνικά – πως έχει φέρει στον κόσμο 533 παιδιά. Κι ενώ τα παιδιά αυτά γεννήθηκαν και μεγάλωναν, κανονικά, σε διάφορα σημεία του πλανήτη, ο ίδιος συνέχιζε τη μίζερη και χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις ζωή του, μέχρι τη μέρα που του αποκαλύφθηκε η πλήρης αλήθεια! Προσπαθώντας να συμμαζέψει τα χρέη του προς διάφορους «ιδιαίτερους» δανειστές και με μια πρώην έγκυο κοπέλα η οποία τον παράτησε, τα πράγματα δείχνουν πως δεν θα μπορούσαν να γίνουν χειρότερα για τον Ντέιβιντ. Μέχρι τη στιγμή που – περιμένοντας το 534ο «σπλάχνο» του – ενημερώνεται ότι τα 142 από τα 533 παιδιά, που έχει μέχρι σήμερα, έχουν κινηθεί δικαστικά, κατά αγνώστου, προκειμένου να ανακαλύψουν την ταυτότητα του πραγματικού τους πατέρα. Καθώς λοιπόν πασχίζει να αποφασίσει αν θα αποκαλύψει ή όχι την πραγματική του ταυτότητα στα παιδιά του, ο Ντέιβιντ ξεκινάει ένα μακρύ ταξίδι αναζήτησης του αληθινού του εαυτού.

12/36 Βιβλίο

6/02 - 12/02

ΠΟΝΤΙΚΙart

www.topontiki.gr

Σπάνιες, απρόσµενες κι ιστορικές διηγήσεις Μια κούρσα με ταξί, ο φίλος του Λαπαθιώτη κι ένας ανώνυμος συγγραφέας...

Ξενοφών Μπρουντζάκης

Γιάννης Λογαράς Ταξί

Γιώργος Τσουκαλάς Κουρασμένος απ’ τον Έρωτα

Ανωνύμου Ο Σέρλοκ Χολμς σώζων τον κ. Βενιζέλον

Ιστορίες της κίτρινης φυλής Εκδόσεις: Σοφίτα Σελ.: 261 Οι ταξιτζήδες – όπως είναι παγκοίνως γνωστό… – δεν έχουν και την καλύτερη φήμη. Ωστόσο, έχουν τον τρόπο τους, πέρα από το να επιβεβαιώνουν την προκατάληψη εναντίον τους, να κρατούν ζωντανό και το ενδιαφέρον γύρω από το επάγγελμα. Ο συγγραφέας στη συγκεκριμένη περίπτωση ανοίγει την πόρτα του ταξί για μια κούρσα διαφορετική, που μας αποκαλύπτει τον ταξιτζή - αφηγητή. Θέλοντας να διατηρήσει την αυθεντικότητα των διηγήσεών τους, ο συγγραφέας μεταφέρει στο χαρτί τον προφορικό τους λόγο. Έτσι, μέσα από τη ζεστασιά που αποπνέει η αφήγηση, ο ταξιτζής γίνεται αμέσως ένας δικός μας άνθρωπος, ένας αυθεντικός αυτόπτης μάρτυρας του λαϊκού πολιτισμού, ένας ερασιτέχνης εξομολόγος, ένας αυτοδίδακτος ψυχαναλυτής, ένας άνθρωπος άγνωστος και οικείος ταυτόχρονα στη διάρκεια μιας σύντομης διαδρομής στους πολύβουους δρόμους της πρωτεύουσας. Ο συγγραφέας ερανίζεται τις πιο ακραίες περιπέτειες από την εμπειρία κάθε ταξιτζή, παρουσιάζοντάς μας μιαν άλλη όψη του επαγγέλματος, απείρως γοητευτικότερη από αυτήν του «επαγγελματία». Μέσα από την τυχαία επαφή τους με πολλές εκατοντάδες χαρακτήρων, οι ταξιτζήδες αποτελούν πιθανώς την πιο πολύτιμη τράπεζα πληροφοριών των σκοτεινών πλευρών της κοινωνίας. Πρόκειται για μιαν ενδιαφέρουσα καταγραφή παράξενων ιστοριών - συμβάντων που συγκροτούν τον οδικό χάρτη μιας ανομολόγητα σκληρής πραγματικότητας.

Εκδόσεις: Φάρφουλας Σελ.: 126 Πρόκειται για μιαν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση, που ανασύρεται από το παρελθόν και επανεκδίδεται προς τέρψη κάθε πραγματικού βιβλιόφιλου. Ο Τσουκαλάς υπήρξε μια ιδιαίτερη προσωπικότητα των γραμμάτων μας, που «έδρασε» πολλαπλώς – ως πεζογράφος, ποιητής, μεταφραστής, δημοσιογράφος, εκδότης και βιβλιοπώλης – από την εποχή του Μεσοπολέμου ώς και τις πρώτες δεκαετίες της μετεμφυλιακής Ελλάδας. Άνθρωπος της ζωής, με χαρακτήρα αδέσμευτο, δεν έλειψε ποτέ από τις λογοτεχνικές παρέες και τις ταβέρνες της εποχής του. Στενός φίλος με τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, μια «καταραμένη» και συνάμα ευγενική μορφή των ελληνικών γραμμάτων, ο Τσουκαλάς θα γράψει εν είδει μυθιστορήματος το «Κουρασμένος απ’ τον Έρωτα», στο οποίο οι δυο νεαροί πρωταγωνιστές δεν είναι άλλοι από τον ίδιο και τον Λαπαθιώτη. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται ο ιδιόρρυθμος βίος του ποιητή και ο τρόπος με τον οποίο αντιστάθηκε σθεναρά υπερασπιζόμενος την ανθρώπινη αξιοπρέπειά του απέναντι σε μια κοινωνία γεμάτη προκαταλήψεις, άγνοια και φόβο. Χαρακτηριστική και ενδιαφέρουσα είναι η επισήμανση του συγγραφέα, που φέρει τον Λαπαθιώτη να τρέφεται εν τέλει – σαν να προτάσσει ένα είδος αμυντικής επίθεσης – από την παρεξήγηση και την αντιπαλότητα που αυτή συνεπάγεται. Έτσι κι αλλιώς, τη ζωή του ποιητή συνέθεταν μια σειρά παρεμβατικοτήτων: από την κλίση του στην ομοφυλοφιλία και τα ναρκωτικά ώς τις κακόφημες διασκεδάσεις και τη λατρεία του να μένει ξύπνιος στα σκοτάδια της νύχτας...

Εκδόσεις: Άγρα Σελ.: 218 Πρόκειται για ένα εξαιρετικό και απολαυστικό κείμενο μίμησης των ιστοριών του μοναδικού Σέρλοκ Χολμς, που δημοσιεύτηκε ανυπόγραφο σε είκοσι πέντε συνέχειες, το 1913, στο περιοδικό ποικίλης ύλης «Ελλάς». Στο κείμενο αυτό συνδέεται η δράση του μοναδικού ντετέκτιβ με τις ελληνικές υποθέσεις εκείνης της εποχής και με έναν θρυλικό Έλληνα πολιτικό, τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ο άγνωστος συγγραφέας «δανείζεται» τον Χολμς από τον Κόναν Ντόιλ και σε άπταιστη καθαρεύουσα μας χαρίζει μια περιπέτεια υπό το φως των ιστορικών εξελίξεων της εποχής. Με το πέρας των βαλκανικών πολέμων, ο Βενιζέλος πραγματοποιεί ένα ταξίδι στο Λονδίνο προκειμένου να συναντηθεί με αντιπροσώπους των βαλκανικών χωρών. Εκεί βρίσκεται αντιμέτωπος με μια βουλγαρική οργάνωση υπό την κωδική ονομασία «ΚΚΚ», η οποία σχεδιάζει τη δολοφονία του. Ο ιδιαίτερος γραμματέας του Βενιζέλου έρχεται σε επαφή με τον διάσημο ντετέκτιβ, που αναλαμβάνει τη μυστηριώδη υπόθεση, για την οποία δεν υπάρχουν απτά στοιχεία παρά μόνο υποψίες… Όλα αυτά συμβαίνουν στη σκιά διεθνών εξελίξεων, λίγο πριν ξεσπάσει η θύελλα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Αν και η απόπειρα αυτή που περιγράφεται στο βιβλίο είναι φανταστική, όπως είναι γνωστό ο Βενιζέλος είχε πέσει θύμα μιας πραγματικής απόπειρας, η οποία είχε υποκινηθεί από Βούλγαρους το 1922 στη συνδιάσκεψη της Λωζάννης. Η έκδοση αυτή, όπως πληροφορούμεθα, είναι «ιστορική», γιατί μπορεί να θεωρηθεί ως το πρώτο ελληνικό αστυνομικό μυθιστόρημα και επειδή πραγματοποιείται εκατό χρόνια μετά την πρώτη δημοσίευση.

Σε 200 λέξεις Ο ποιητής Σωτήρης Παστάκας γράφει για την ποιητική συλλογή του Γιώργου Καρτάκη, «Τώρα που τα σύννεφα», (Γαβριηλίδης 2013)

Αγάπη γι' αυτούς που φεύγουν... Πολλοί φίλοι μου θεώρησαν ατυχή τον τίτλο μιας από τις καλύτερες ποιητικές συλλογές που κυκλοφόρησαν φέτος. Θα διαφωνήσω μαζί τους, γιατί αυτό το «τώρα», αυτή η μοναδική μαγική λέξη στον έρωτα κατά τον Μίλο ντε Άντζελις, «τώρα», αποτελεί το κλειδί για να ξεκλειδώσουμε αυτά τα 33 ποιήματα, που αποτελούν μια ερωτική πράξη με τους νεκρούς. Ο χρόνος συνάντησης είναι ο ενεστώτας χρόνος του ποιητή. Έχουμε μια νέκυια. Περισσότερο όμως από μια

συνομιλία με τους νεκρούς στο διαρκές παρόν του ποιητή, έχουμε μια αγαπητική σχέση μαζί τους, μια ερωτική πράξη. Οι ζωντανοί έχουν την ικανότητα να φέρονται αχάριστα, να μας πληγώνουν, να μας προδίδουν και να μας κάνουν να υποφέρουμε. Οι νεκροί δίνουν και παίρνουν συγχώρεση, μοιράζονται τον καναπέ μαζί μας, δίνουν φιλιά που δεν μας έδωσαν ποτέ, μας επιτρέπουν να τους αγγίξουμε. Όλα αυτά ο Γιώργος Καρτάκης (που τον γνωρίζαμε μόνο ως έξοχο

μεταφραστή από τα γερμανικά) τα καταφέρνει με μια απέριττη λεκτικοποίηση, έναν αυθεντικό λόγο και δυνατή συνειρμική εικονοποιία. Μια ώριμη, σχεδόν θεραπευτική γραφή. Κατάκτηση του τακτοποιημένου παρελθόντος, έτσι ώστε να μπορέσει να διακηρύξει (κι εμείς μαζί του) στο τελευταίο ποίημα της συλλογής με μια άνω και κάτω τελεία: «Νομίζω πως ξέρω τώρα/τι βρίσκεται πιο κάτω:»

16/40 Οδηγός

6/02 - 12/02

ποντικιart

www.topontiki.gr

Πρόσωπα

ΚΥΡΙΑΚΗ 9.2 - ΤΕΤΑΡΤΗ 12.2

ΣΑΒΒΑΤΟ 8.2

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 7.2

ΠΕΜΠΤΗ 6.2

Επιμέλεια: Βίκυ Λεβαντή (v.levanti@hotmail.com) ΧορΟς. Οι Salsa Sinners παρουσιάζουν τη χορευτική - διαδραστική παράσταση «Στιγμές» με 40 χορευτές, δίνοντας το στίγμα ενός εκρηκτικού λάτιν χορού. Info: Fuzz Live Music Club (Πειραιώς 209, Ταύρος), 10-15 ευρώ, 21.00, 2103450817.

Μια ζωή σαν μυθιστόρημα

Βιντεο-εγκατΑσταση. 36 βίντεο με θέμα τη δουλειά, από 9 πόλεις του κόσμου (Ανόι, Βερολίνο, Κάιρο, Λοτζ, Μόσχα, Μπανγκαλόρ, Μπουένος Άιρες, Ρίο ντε Τζανέιρο, Τελ Αβίβ), παρουσιάζονται στη νέα βιντεο-εγκατάσταση του Harun Farocki και της Antje Ehmann. Info: Beton 7 (Πύδνας 7, Βοτανικός), είσοδος ελεύθερη, 14.00-20.30, 210-7512625. ΜαΥρη ΚωμωδΙα. Δυο εργάτες οργανώνουν ένα τρομοκρατικό χτύπημα, έχοντας την πεποίθηση ότι θα «ξυπνήσουν» τον κόσμο. Όλα αυτά στο «Gagarin Way» του Gregory Burke, σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Αβρανά. Info: Θέατρο «Βασιλάκου» (Πλαταιών & Πρ. Δανιήλ 3, Κεραμεικός), 10-17 ευρώ, 21.00, 210-3643700.

Πιτ Σίνγκερ

Κλασικό και επίκαιρο

ΤαξιδιωτικΗ περιπΕτεια. Στον «Υπερσιβηρικό» δυο αρκουδιάρηδες, παθιασμένο ζευγάρι, ξεκινάνε ένα δύσκολο ταξίδι για ν’ αποκτήσουν μια σιβηρική αρκούδα, περνώντας από την Ευρώπη των Βαλκανικών και την Οκτωβριανή Επανάσταση. Info: AΣΚΤ (Πειραιώς 256, Ρέντη), 5-10 ευρώ, 21.00, 210-4801315. ΣυναυλΙα. Last Drive και Illegal Operation, δυο εξαιρετικά ελληνικά ροκ συγκροτήματα, συναντιούνται στο πλαίσιο των Secret Gigs. Info: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών (Λ. Συγγρού 107-109), 5-15 ευρώ, 21.00, 210-9005800. ΘΕαμα. Ηθοποιοί, χορευτές και ακροβάτες συμμετέχουν στην ιστορία του «Τρωικού Πολέμου», σε σκηνοθεσία Σοφίας Σπυράτου. Info: «Παλλάς» (Βουκουρεστίου 5, Αθήνα), 10-20 ευρώ, 11.30 & 15.00, 210-3213100. ΚΥΡΙΑΚΗ 9.2 Εκθεση. Μια σειρά φωτογραφιών - art deco από αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες που κοσμούν τις εισόδους των αθηναϊκών κτηρίων του Μοντέρνου Κινήματος, παρουσιάζονται στην έκθεση με τίτλο «Αστική Γεωμετρία». Info: Μουσείο Ηρακλειδών (Ηρακλειδών 16, Θησείο), 11.00-19.00, είσοδος ελεύθερη, 210-3461981. ΠαιδικΟ ΘΕατρο. Το δημοφιλές παραμύθι των αδελφών Γκριμ «Χάνσελ και Γκρέτελ», ανεβαίνει για όλες τις παιδικές και εφηβικές ηλικίες, δίνοντας το μήνυμα της γενναιότητας και της εξυπνάδας των μικρών παιδιών. Info: Θέατρο «Θυμέλη» (Μοσχονησίων 32, Πλ. Αμερικής), 11.15 & 16.00, 10 ευρώ, 210-8657677. ΔΕΥΤΕΡΑ 10.2 ΘΕατρο. Η «Πόλη» της Λούλας Αναγνωστάκη ανεβαίνει ανανεωμένη και επίκαιρη, σε σκηνοθεσία Στέλιου Μάινα. Παίζουν: B. Ρόκκος, Κ. Σπερελάκη, Γ. Ψυχογιός. Info: Θέατρο «Επί Κολωνώ» (Ναυπλίου 12 & Λένορμαν 94, Κολωνός), 210-5138067.

«Μίχαελ Κόλχαας»

Ο Κάφκα σε μια από τις ελάχιστες εμφανίσεις του είχε πει πως κάθε φορά που το διαβάζει «δακρύζει και ενθουσιάζεται». Αργότερα ο Πάτρικ Ζίσκιντ ξεκίνησε το «Άρωμά» του με έναν μικρό φόρο τιμής σε αυτό. Το δίηγημα «Μίχαελ Κόλχαας» του Χάινριχ φον Κλάιστ θεωρείται από τα σημαντικότερα κείμενα της γερμανικής λογοτεχνίας. Ο Νίκος Αλεξίου το επέλεξε, το μετέφρασε, το σκηνοθέτησε και το παρουσιάζει από τις 18 του μήνα κάθε Τρίτη στον πολυχώρο «Διέλευσις». Η υπόθεση βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία που συνέβη στη Γερμανία το 1500. Ο Κόλχαας αδικείται από έναν ισχυρό άρχοντα. Η αποτυχία των προσπαθειών του να δικαιωθεί νομικά πυροδοτεί μέσα του έναν μηχανισμό βίας. Το πόσο αιματηρή, ανεξέλεκτη, άδικη μπορεί να γίνει η συμπεριφορά του, όσο κι αν όλα τα κάνει στο όνομα της διεκδίκησης του δικαίου, είναι ένα από τα θέματα τα οποία διαπραγματεύεται το έργο και το οποίο το κάνει να παραμένει επίκαιρο.

Ξαφνικός θάνατος

Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν

«Είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου διαλυμένα […] να σέρνονται στους νέγρικους δρόμους την αυγή γυρεύοντας την αναγκαία δόση»: τους στίχους αυτούς από το «Ουρλιαχτό» του Γκίνσμπεργκ θυμήθηκαν πολλοί μιλώντας για τον θάνατο του ηθοποιού και σκηνοθέτη Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν. Χωρίς ιδιαίτερες σχέσεις με τον Τύπο, χωρίς την εμφάνιση γόη, σταδιακά από το «Σχεδόν διάσημοι», από αφελής νεαρός στο «Boogie Nights» σε φιλόσοφο στο «The Master» και μετά Τρούμαν Καπότε στην ομώνυμη ταινία που του χάρισε ένα Όσκαρ, αλλάζοντας πειστικότατα προσωπικότητες και εντυπωσιάζοντας κάθε φορά με την ερμηνεία του, θεωρείτο ένας από τους πιο ταλαντούχους ηθοποιούς της γενιάς του και αυτήν τη χρονιά ετοιμαζόταν να ερμηνεύσει κεντρικούς ρόλους σε τρεις ταινίες και ένα τηλεοπτικό σίριαλ. Πέθανε την Κυριακή, σε ηλικία 46 χρόνων, από υπερβολική δόση, με τη σύριγγα στο χέρι, όπως ανακοινώθηκε.

Η διαφορά της… φωνής

ΤΡΙΤΗ 11.2 ΜουσικΟ θΕατρο. Με αφορμή τα 80ά γενέθλια του sir Peter Maxwell Davies, δυο προκλητικά του έργα: τα «Vesalii Icones» και «Miss Donnithorne’s Maggot», ανεβαίνουν σε χορογραφία - σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου. Info: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη), 20.00, 6,5-40 ευρώ, 210-7282333. ΤΕΤΑΡΤΗ 12.2 ΠαρΑσταση. Ο θίασος «Βήματα» της Ελένης Γερασιμίδου και του Αντώνη Ξένου ανεβάζει τον «Φώντα» του Μήτσου Ευθυμιάδη. Το έργο μέσα από τη σχέση του Βούλη και της Αριστέας αναδεικνύει τη σχέση του εκμεταλλευτή και του εκμεταλλευόμενου. Info: Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» (Πειραιώς 206, Ταύρος), 10-12 ευρώ, στις 21.00, 210-3418550.

Πλήρης ημερών πέθανε την περασμένη εβδομάδα ένας από τους θρύλους της φόλκ μουσικής και του αμερικάνικου αριστερού κινήματος. Ο Πιτ Σίνγκερ γεννήθηκε το 1919. Με μητέρα καθηγήτρια βιολιού και πατέρα καθηγητή μουσικής άρχισε να σπουδάζει, με υποτροφία, Κοινωνιολογία στο Χάρβαρντ, αλλά εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο για να γνωρίσει τη χώρα του ταξιδεύοντας με οτοστόπ, να οδηγηθεί σε δικούς του μουσικούς δρόμους και να ξεκινήσει μια πορεία που θυμίζει μυθιστόρημα. Ηχογράφησε πάνω από 100 άλμπουμ, επηρέασε τραγουδιστές όπως ο Μπομπ Ντύλαν, η Τζόαν Μπαέζ, ο Μπρους Σπρίνγκστιν κ.ά. και συνδέθηκε με τα περισσότερα κινήματα του 1950 και του 1960. Για τις ιδέες του φυλακίστηκε την περίοδο του μακαρθισμού ενώ για το σύνολο της προσφοράς του στη μουσική αλλά και για τους αγώνες του εναντίον των φυλετικών διακρίσεων κλήθηκε να τραγουδήσει, το 2009, στην τελετή ορκωμοσίας του Μπαράκ Ομπάμα.

Δέσποινα Βανδή

Στα περισσότερα τάλεντ σόου η κριτική επιτροπή έχει ένα ύφος τόσο σοβαρό σαν να επρόκειτο να απονείμει το Νομπέλ Χημείας και όχι να ανακηρύξει τον νικητή ενός τηλεπαιχνιδιού. Άνθρωποι της τηλεόρασης οι περισσότεροι, συχνά οι ίδιοι οι οποίοι ανακυκλώνονται σε διάφορες εκπομπές, σχολιάζοντας άλλα πρόσωπα της τηλεόρασης, στήνονται ως αυτονόητοι ειδήμονες, χωρίς όμως να δικαιολογείται από τίποτα, ούτε καν από τα λόγια τους, το ύφος εκατό καρδιναλίων το όποιο έχουν. Στο «The voice», αντιθέτως, οι κριτές είναι φυσικότατοι και σέβονται τον διαγωνιζόμενο. Η Δέσποινα Βανδή φιλικότατη, λίγο «μητρική» όταν αντικρίζει ένα πολύ νεαρό πρόσωπο, φροντίζει πάντα να έχει έναν καλό λόγο για τον καθένα και να εξηγεί γιατί επέλεξε ή απέρριψε κάποιον, χωρίς ίχνος βεντετισμού, με τη σιγουριά δηλαδή ενός ανθρώπου που ξέρει τη δουλειά του, έχει διαγράψει μια πορεία και δεν χρειάζεται να παριστάνει τίποτα.