Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց / Thursday, April 23, 2020 by torontoarmenianchurch

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Հինգշաբթի/ Thursday 23 Ապրիլ/ April, 2020- No. 20

920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com / info@TorontoArmenianChurch.com

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ Ի ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Տէ՜ր անոխակալ եւ երկայնամիտ, ներող, բարեգութ, հզօր, ողորմած, Ահա՛ ճշմարիտ են քո գործերը եւ դատաստաններդ խոստովանուած, Եւ որոշումներդ վկայուած են, ո՜վ ծածկութիւնների տեսանո՛ղ: Երեք երջանկայիշատակ երիտասարդների հետ, Որոնք կիզանուտ բոցով փորձուեցին ու չվնասուեցին Բաբելոնի մէջ, Նրանց թախծալից ե՜րգն եմ հառաչում."Ես մեղանչեցի եւ անօրէն դարձա, Ապստամբուեցի եւ պատուերներին քո չանսացի": Մաքուր լինելով հանդերձ` 2

այսպէս գոչեցին նրանք խոստովանաբար, Իսկ ես, որ իսպառ մահապարտ եմ մի, Ձայնակցելով նրանց այդ ողբերին, Այս ողբերգութեանս դեռ ուրիշնե՜ր էլ պիտի աւելացնեմ ես` ամէն բանով մահապարտս, Դանիելի հետ` երանելի եւ սուրբ մարգարէի, Որը հարազատ ազգական էր քեզ եւ Հուդայի տան ընտիր շառաւիղ, Նրա հաճելի եւ նուիրական պաղատանքների խօսքերն առնելով` Իմ պատժապարտի հեծեծանքներով դեռ ուրիշնե՜ր էլ պիտի կրկնեմ ես: Բ Գիտակցելով մէկտեղ` անպատշաճ ընթացք ունեցայ, Զարտուղելով շարունակ եւ դժնդակօրէն սխալուելով. Եւ այսպէս` մեղանչեցի ես ամէն բանի մէջ, ամէն եղանակով: Կամքիդ որոշակի սահմանից ես ի դուրս սլացայ, Որ եւ իսկական օրինակ է մի անմաքուր անօրէնութեան: Անչափելի չարիքներն յաճախակի կրկնելով` իրենց լրումին հասցրի, Ինչ որ ճշգրիտ մի պատկեր է յանցաւորութեան: Սպառնացիր` չզարհուրեցի, խրատեցիր ինձ, եւ չանսացի, Որ յայտնի նշան է ըմբոստութեան: Գ Արդարութիւն յարդարեցիր քեզ, ո՜վ բարերար, Եւ ինձ` պատրաստեցիր ամօթ ու պատկառանք: Քեզ` փառք վայելչական եւ ինձ` նախատինք յարմարաւոր. Քեզ` քաղցր յիշատակ եւ ինձ` մաղձ քացախեալ վերջում. Քեզ` անլռելի բարեբանութիւն եւ ինձ` ողբ ու կոծ. Քեզ` օրհներգութիւն խնկելի եւ ինձ` մերժումն ի բաց. Քեզ` իրաւունք բազմարժան եւ ինձ` 3

ամենավարան պատասխանատւութիւն. Քեզ` փառք անճառ գովեստներով եւ ինձ` մոխիր լիզելու անարգական պատիժ: Դ Արդ, ընդունեցիր դու, ո՜վ անկշիռ սահման ընտիր բարութեանց, Քոյիններից վեր առար կնդրուկներ ախորժանուշ` քեզ համապատասխան, Իսկ ես ստացայ այստեղ բազում պարսաւանքներ սրանց դիմաց` կրկնակի բարդութեամբ: Եթէ անբիծներն յանձն էին առնում այսպէս աղօթել, Իսկ ես պարսաւի ի՜նչպիսի տողեր հիւսեմ ինձ համար, Երբ քան բոլոր դժնաբարոներն առաւել վրիպեցի: Անառակ ընթացքովն իմ ես մոլորուեցի որպէս վայրենամիտ, Եւ հանդգնեցի իմ շրթունքներով երկրաւոր խօսքեր բարբառել: Մոլի դարձայ անկասելի կերպով ամօթալի գործերի մէջ, Փքուեցի եւ վերացայ ես, որ փոքր-ինչ ժամանակից յետոյ մահուան հողն եմ իջնելու. Գոռոզացայ եւ բարձրամտեցի ես, որ տէրն իսկ չեմ հոգուս գրաւական եղող շնչառութեանը: Ե Ամբարտաւանացայ՜ փոշիս շնչաւոր, Ամբարհաւաճեցի կաւս ձայնաւոր, Հպարտացայ հողս անգոսնելի, Դէպի վեր ելայ մոխիրս մերժելի, Բազուկ բարձրացրի` բաժակս փշրելի: Տարածուեցի առաւել, քան իբր վեհ, Եւ իբրեւ հետ մղուած` դարձեալ ինքս իմ մէջ ամփոփուեցի: Բարկութեան բոցով ցոլացա` տիղմս բանաւոր: 4

Իբրեւ անմեռ մի` մեծամտեցի, ես, որ չորքոտանիների հետ մահից եմ կառչած: Այս կեանքի սիրոյն բացի գիրկս ես եւ դէմքիս փոխարէն քեզ թիկունք դարձրի. Մտքիս թեւերով մութ խորհուրդների միջից սլացայ. Անարատ հոգիս մարմնիս փափկութեամբ յաւէտ հիւծեցի. Զօրութիւնն իմ աջ կողմի տկարացրի, Իսկ ձախակողմիս ուժգնութիւն տալով` յաղթեցի նրան: Հոգածութիւնդ իսկ տեսայ ինձ համար,- որն այստեղ գրել անկարող եմ ես, ու չպատկառեցի. Զ Վայրի հաւքի պէս սլացայ դէպի սովորութիւնն իմ վաղեմի, Ինչպէս Ովսէէն Եփրեմի վերաբերեալ է ասել: Աղօթավայրում ես այս կենցաղի զբաղումներով շրջանակուեցի. Մտքիս երիվարը բանականութեան երասանակով ոտքի չհանեցի: Հին չարութիւնների վրայ ես ինքս նորերն ստեղծեցի, Եւ, ինչպէս Յոբն է ասում, անտանելի ծանր անուրներն ինձ վրայ ես ինքս ծանրացրի: Ինքս ինձ սփածանելի արի անկարկատելի, ըստ Երեմիայի. Եւ առակողի խօսքի համաձայն, Անունն անգրելի մի վիժուածի պէս` մարդահամարից ջնջուեցի, Եւ ըստ Եսայու` դաշտանաւորի զգեստի նման զազրելի դարձա: Որպէս թրծուած խեցեղէն աման` աննորոգելի կերպով փշրուեցի: Եդովմին ուղղած մարգարէական մեղադրանքների համաձայն, ե՛ս էլ Անօրէնութեան սատակիչ չորրորդ չափն իմ 5

ինձ պատրաստեցի: Եւ սո՞ւտ կլինի, որ աւելացնեմ ես այդ բոլորին, Թէ Մողոքի դիւանուէր վրանն անգամ առայ ես` դժոխքը ժառանգելու համար: Երկնայինը լքած` ես ինքս էլ ձեւակերպեցի խայտառակ պատկերն Ռեփանի աստղի, Որն Իսրայէլից պաշտուեց Սինայում: Է Եւ արդ, քանզի զրկուեցի ես նախկին շնորհի համարձակութիւնից, Ելայ նրանից, հեռացայ դարձեալ եւ բաժանուեցի, Եւ անպատուաստելի կերպով կտրուեցի,Ընդունի՛ր ինձ, Տէր, հոգուդ պատկերով կերպարանելով ինձ կրկին անգամ, Ինձ, որ անարժան եմ ապրելու իբրեւ մահապարտ եւ չարագործ, Իբրեւ ամօթահար ու ոտքի կոխան եղած բանսարկուի կողմից, Որպէս անբժշկելի մանրուած, Որպէս մահուան յատակը հասած, Որպէս գարշելի դարձած, Որպէս կոչումիդ խոտան համարուած, Որպէս միանգամայն կորստեան մատնուած, Որպէս դեգերեալ, որպէս վտարուած, Որպէս տարակուսեալ, որպէս թշուառացած, Որպէս վհատեալ, որպէս կործանուած, Որպէս խորտակուած, որպէս կոտրուած, Որպէս թախծոտուած, որպէս խիստ տրտմած, Որպէս թշնամանուած: Ը Իսկ նայելով վրաս, գթա՜ծ, մարդասէր, հզօր, 6

Ինչպէս նաեւ աղերսական այս խօսքերիս` Ընդունիր ինձ դարձեալ որպէս զղջացած, որպէս խոստովանուած, Որպէս ոտքիդ դիմած, որպէս ապաշխարած: Դու, որ կշռում ես, չափում ու համարում մեծ` Հառաչանքն հոգու, ձայնն հեծող շնչի, Կսկիծը շուրթերի, ցամաքելը լեզուի, տխրութիւնը դէմքի, Կամքը խորհուրդների եւ յօժարութիւնը սրտի խորքերից. Դու, որ փրկութիւնն ես հոգիների Եւ տեսնում ես չգործուածները, Ստեղծիչն ես բոլորի եւ աներեւոյթ վէրքերի բժիշկ, Պաշտպանն ես քեզ յուսացողների Եւ բարեխնամ տէր ամենեցուն` Ամէն բանի մէջ քեզ փա՜ռք յաւիտեան. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Երկնաւոր թագաւոր, ես քու ձեռքերուդ մէջ եմ ամեն ժամ, եւ քու Սուրբ Խաչիդ յուսացած եմ։ Սուրբերուդ բազմութիւնը մեզի համար բարեխօս ունիմ Քու առջեւդ։ Դո՜ւն, որ ամենուն հանդէպ հնմբերող ես, մի՛ անտեսէր Քեզի ապաւինողներս, այլ՝ պահէ՛ ի խաղաղութեան քու սուրբ եւ պատուական Խաչիդ միջոցով։ ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ 14: 22- 36 Իսկոյն հարկադրեց աշակերտները՝ որ նաւ մտնեն եւ իրմէ առաջ անցնին միւս եզերքը, մինչ ինք բազմութիւնները կ՚արձակէր: Բազմութիւնները արձակելէ ետք, լեռը ելաւ առանձին՝ աղօթելու: Երբ իրիկուն եղաւ, հոն էր՝ մինակը. իսկ նաւը արդէն ծովուն մէջտեղն էր՝ ալեկոծութեան մէջ, որովհետեւ հովը 7

հակառակ ուղղութեամբ էր: Գիշերուան չորրորդ պահուն՝ Յիսուս գնաց դէպի նաւը, քալելով ծովուն վրայ: Երբ աշակերտները տեսան զայն՝ որ կը քալէր ծովուն վրայ, վրդովեցան եւ ըսին թէ աչքի երեւոյթ մըն է, ու վախնալով աղաղակեցին: Իսկոյն Յիսուս խօսեցաւ անոնց եւ ըսաւ. «Քաջալերուեց՛էք, ե՛ս եմ, մի՛ վախնաք»: Պետրոս պատասխանեց անոր. «Տէ՛ր, եթէ դո՛ւն ես, հրամայէ՛ ինծի՝ որ գամ քեզի ջուրերուն վրայէն»: Ան ալ ըսաւ. «Եկո՛ւր»: Երբ Պետրոս նաւէն իջաւ, քալեց ջուրերուն վրայէն՝ Յիսուսի քով երթալու համար: Բայց տեսնելով հովին սաստիկ ըլլալը՝ վախցաւ: Երբ սկսաւ ընկղմիլ, աղաղակեց. «Տէ՛ր, փրկէ՛ զիս»: Յիսուս իսկոյն երկարեց իր ձեռքը, բռնեց զինք ու ըսաւ. «Թերահաւա՛տ, ինչո՞ւ կասկածեցար»: Երբ նաւ ելան՝ հովը դադրեցաւ: Անոնք որ նաւուն մէջ էին՝ եկան, երկրպագեցին անոր եւ ըսին. «Ճշմա՛րտապէս դուն Աստուծոյ Որդին ես»: Անցնելով միւս կողմը՝ հասան Գեննեսարէթ: Երբ այդ տեղի մարդիկը ճանչցան զինք, մարդ ղրկեցին ամբողջ շրջակայքը, բերին անոր բոլոր ախտաւորները, ու կ՚աղաչէին անոր որ միա՛յն դպչէին իր հանդերձին քղանցքին. եւ անոնք որ դպան՝ բժշկուեցան: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը 8

եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: 9

Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

LORDâ&#x20AC;&#x2122;S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 20 Speaking with God from the Depths of the Heart A Lord, O Lord, who bears no grudges, tolerant, forgiving, compassionate, powerful, and merciful, behold, your actions rest on truth, your judgment upon confessions, your decisions upon sound testimony, O seer of the unseen. Like the three fortunate youths who were tested by the caustic fires of Babylon but were unharmed, I groan a mournful refrain, â&#x20AC;&#x153;I have sinned. I am lawless. I have done wrong. I have been indicted and I have not heeded 11

your commandments.â&#x20AC;? They being innocent of any wrong cried out this confession, while I am rightly condemned to death and have yet more reason to plead even as Daniel, the blessed holy prophet, who was of your true lineage and the chosen branch of the house of Judah. To his words and prayers of commitment That were acceptable to you, I add my cries for punishment and humiliation. B Knowing full well what was improper, I strayed from the path, sinning in all ways in all things, I fled from the balancing bounds of your will. And this is the characteristic profile of base lawlessness that I practiced and perfected till my wrongdoing knew no limits. Is this not the very imageof criminality? You admonished but I was shameless. You entreated but I took no heed. Both are flagrant signs of rebellion. C You clothed yourself in righteousness, O doer of good, and prepared shame and humiliation for me. For you, fitting glory, for me, deserving insult. For you, sweetness immemorial, for me, vinegary bile. For you, praise that cannot be silenced, 12

for me, weeping laments. For you, songs of blessing rising with incense, for me, the alienation of exile. For you, all rights justly deserved, for me, every worrisome debt. For you, exaltation and praise beyond words, for me, the abject punishment of eating dust. D And you, O splendid goodness beyond measure, you received our offering with sweet frankincense fitting to you, while I received my portion of censure compounded by aggravating circumstances. For if the innocent prayed to you in this way, what apology shall I weave in my guilt, I who have faltered more basely than anyone? I have strayed down wayward paths in my undisciplined mind. In my everyday speech I have been brazen. I have been obsessed by shameful deeds. I have become puffed up and haughty. I have become arrogant and conceited though I will soon be lowered into the earthly grave. I want to make a deal though I cannot even give my breath as collateral. E I, breathing dust, have grown haughty. I, talking clay, have become presumptuous. I, filthy dirt, have grown proud. I, disgusting ashes, have risen up, raising my hands with my broken cup, strutting 13

like a swaggering peacock, but then curling back into myself, as if rejected, my speaking slime glowing with anger I grew arrogant, as if I were immortal, I, who face the same death as the four-legged creatures. I embraced the love of pleasure and instead of facing you, turned my back. In flights of fancy I darted into lurid thought. Indulging my body I wore out my soul. In strengthening the sinister side I weakened the force of my right side. I saw your concern for me, too deep for words, and paid no heed. F As Hosea wrote of Ephraim, I rushed toward my former ways like a wild fowl. In my sanctuary I was immersed in my worldly preoccupations and I did not halt the meandering horse of my mind with the reins of rationality. I added to my former wrong doings with new inventions. Like Job, I made my heavy yoke even more unbearable. Like Jeremiah, I became like a rotten cloth, and, as the preacher said, my name is erased from the book of mankind like a stillborn child. And as Isaiah said, I have become soiled like the napkin of the menstruating woman and I am shattered and unmendable like a ceramic bowl. Like the Edomite chastised by the prophet, I have prepared myself for a squalid end as the fourth penalty for my lawlessness. And it would be no lie were I to add that abandoning my inheritance in heaven I even built 14

a tabernacle to the demon Moloch, even fashioned an idol in the form of the Babylonian Star of Rephan like the one the Israelites had in the Sinai, so that my legacy should be hell. G And now with the license of my original grace revoked I have changed, I am dispossessed, I am exiled, I am banished, I am separated and irreparably cut off. Now, accept me, O Lord, and renew the impression of your image on my soul, I who am unworthy of life, a capital felon, evil person, a fallen being trampled by Satan, a terminal patient at deathâ&#x20AC;&#x2122;s door, depraved and unworthy of your calling, defeated with one blow, wanderer, exile and outlaw, a doubter, wretch, reject, battered, shattered, broken, wounded, dejected, embattled soul. H And again, O compassionate Lord who loves mankind, almighty God, as you consider these words of pleading, treat them as a confession from a contrite soul fallen at your feet in repentance. And as you judge, note and weigh the tearful soul, the heaving sighs, the quivering lips, the dry tongue, the clenched face, the good will in the depth of the heart, you who are the salvation of humanity, the seer of the undone, the creator of all, the healer of invisible wounds, the defender of the hopeful and the guardian of all, to you glory forever and ever. Amen. 15

PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy My soul is always in your hands, and in your Holy Cross I have put my hope, O Heavenly King. We have the multitude of your saints as interces- sors with you. O you, who are patient towards all, despise not them who have taken refuge in you, but guard us in peace with your precious and Holy Cross. GOSPEL ACCORDING TO MATTHEW: 14: 22- 36 Immediately Jesus made the disciples get into the boat and go on ahead of him to the other side, while he dismissed the crowd. After he had dismissed them, he went up on a mountainside by himself to pray. Later that night, he was there alone, and the boat was already a considerable distance from land, buffeted by the waves because the wind was against it. Shortly before dawn Jesus went out to them, walking on the lake. When the disciples saw him walking on the lake, they were terrified. “It’s a ghost,” they said, and cried out in fear. But Jesus immediately said to them: “Take courage! It is I. Don’t be afraid.” “Lord, if it’s you,” Peter replied, “tell me to come to you on the water.” “Come,” he said. Then Peter got down out of the boat, walked on the water and came toward Jesus. But when he saw the wind, he was afraid and, beginning to sink, cried out, “Lord, save me!” Immediately Jesus reached out his hand and caught him. “You of little faith,” he said, “why did you doubt?” And when they climbed into the boat, the wind died down. Then those who were in the boat worshiped him, saying, “Truly you are the Son of God.” 16

When they had crossed over, they landed at Gennesaret. And when the men of that place recognized Jesus, they sent word to all the surrounding country. People brought all their sick to him and begged him to let the sick just touch the edge of his cloak, and all who touched it were healed. PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen. PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen. 17