Spiritual Bread - Հոգեւոր Հաց - May 29, 2020 by torontoarmenianchurch

ՀՈԳԵՒՈՐ ՀԱՑ / SPIRITUAL BREAD Ուրբաթ/ Friday 29 Մայիս/ May, 2020- No. 51

920 Progress Ave. Toronto, ON, M1G 3T5 Tel: 416 431 3001 www.TorontoArmenianChurch.com / info@TorontoArmenianChurch.com

ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ ԱՂՕԹՔ Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո, եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր, եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵՆԷՆ (ՆԱՐԵԿ) ԲԱՆ ԾԱ ՍՐՏԻ ԽՈՐՔԵՐԻՑ ԽՈՍՔ ԱՍՏԾՈՅ ՀԵՏ Ա Արդ, ես մահացուս ամենապատիր` երկրածնի՜ միթէ պաղատեցի մի, Որին ընդունայն է աղաղակել. Մահկանացուի՞ միթէ բանական, Որից փրկութիւն յուսալը լինի սնոտի ու սուտ. Ոմն եղծականի՞, Որի զօրութիւնն անուժ խօսքի պէս լինի զուր, նանիր. Երկրաւոր գահակալ իշխանների՞, Որոնց բարիքներն էլ իրենց նման լինեն անցաւոր. Հարազատ եղբո՞ր, Որն ինքն էլ կարօտ լինի իր անձի անդորրութեանը. Հո՞րն իմ երկրաւոր, Որի օրերի նուազութեան հետ խնամքն էլ է պակասել. 2

Ինձ ծնող մո՞րս, Որ հրաժարուած լինելով կեանքից` գութն է ցամաքել. Արդեօք աշխարհի թագաւորների՞ն, Որոնք մեռցնելու, քան թէ կեանք տալու հնարքներ են միշտ մտածում միայն,Այլ քե՜զ դիմեցի, բարերա՛ր Աստուած, օրհնեալ ի բարձունս, Որ կենդանի ես եւ կենդանութիւն կտաս բոլորին. Եւ մահից յետոյ էլ անեղծապէս կարող ես նորոգել: Բ Եթէ քեզանից փախչենք, դու մեր ետեւից կվազես. Եթէ տկարանանք, կզօրացնես. Եթէ շեղուենք, դու մեզ շիտակ շաւիղի վրայ կհանես. Եթէ պատկառենք, կքաջալերես. Եթէ հիւանդանանք հոգով ու մարմնով, կբժշկես, Եթէ գարշանանք մեղքերով, կմաքրես. Եթէ ստենք, քո ճշմարտութեամբ դու մեզ կուղղես. Եթէ գլորուենք անդունդներ անտակ, երկինքը ցոյց կտաս մեզ. Եթէ մենք չուզենք մեր կամքից դառնալ, դու կդարձնես. Եթէ մեղանչենք, կողբաս, եթէ արդարանանք, կժպտես. Եթէ օտարանանք, կսգաս, եթէ մօտենանք, կտօնես. Եթէ տանք, կընդունես, եթէ դանդաղենք, կհամբերես. Եթէ մենք ապերախտ լինենք, դու առատապէս կշնորհես. Եթէ թուլանանք, կտրտմես, եթէ արիանանք, կխնդաս: Գ Հարիւրերկուերորդ սաղմոսն օրհնաբան եւ հրաշագեղ սփոփում է սիրտն իմ վհատեալի. Եւ աւետում է ինձ կեանքի մեծ յոյս, որպէս հաւաստիք անձիս փրկութեան. Յաղթահարում է դեւերին բոլոր եւ բանսարկուին մատնում վարանքի, 3

Ինչպէս տէրունի խաչի նշանը պանծալի, բարեբախտ եւ հրաշափառ, Անխոնարհելի բարձրութեամբ լուսո եւ անպարտելի զօրութեամբ վերնոյն Ախոյան է նա կանգնել անհողդողդ անշարժելի յաւերժ-յաւիտեան Ընդդէմ բռնութեան անբարեբարոյ Բելիարի: Նա ունի իր մէջ գիտուն, հետամուտ մտքերի համար հոգեշահ գանձեր, Որոնք բերում են մահուան` պարտութիւն, մեղքերին` լուծում, Կրկնակի յոյսեր` ա՛յս եւ անվախճան կեանքերի համար, Եւ արդարներին` անեղծանելի նորոգման խոստում, Բարեհրաւէր եւ կենդանատու կանոններ` գրուած Աստծոյ հոգով: Եւ ոչ միայն այդ, այլ բոլոր երգերն էլ սաղմոսների` Մի-մի կտակ են մարդկութեան համար կենդանագրուած, Որոնք, արդարեւ, մաքուր սրտերին են տեսանելի: Դ Նախկին օրէնքը, որ նոր օրէնքի օրինակն էր թոյլ, Որպէս առաջին անգամ տեղ հասնող մեծ աւետագիր կեանքի կործանման` Երկնակրօն, վերնակենցաղ եւ մի՜շտ անճառելի կեանքի աւետիս Ու վստահութիւն էր պարունակում, Եւ սակայն գրուածքն այդ Ջնջելի էր եւ նրա օրինակն` այլայլելի. Յուսահատ յանցաւորներին դատապարտելու պաշտօն ուներ նա, Երկրային մի կտակ էր այն խափանելի եւ տկար միջնորդ հաշտարարութեան, Եւ որով` խօսքերն աղօթողների անկատար էին: 4

Այդ մասին ստոյգ վկայում է փրկութիւնը Մանասէի` Նրա այնքան շատ եւ անբուժելի վէրքերից յետոյ. Նա, որ արդարների արիւնով լցրեց մեծ թագաւորին նուիրուած Հրաշանուն քաղաքն հայրենի, ըստ մարգարէագիր անսուտ պատմութեան: Նա, որ տեսանողներից մեծին իսկ` բազմերախտ պաշտպան իր դաստիարակին, Նախնակերտ յարկի տեսչին սղոցեց մահուան մեքենայով, Եւ մարմինն երկու կտոր անելով` մաշեց դժնդակ չարչարանքներով, Ապստամբութեան խորհրդով կտրած փրկանակն յոյսի: Դրա հետ մի այլ չարութիւն էլ նա գործեց մոլեգին. Ընդդէմ բարձրեալի հանդգնեց մղել նա քրէական մի աստուածամարտ, Քանզի չամաչեց երբէք` արարչի պատիւն ու անունը իւրաբնակ խորանից մերժել, Եւ հալածելով Աստծոյ հոգին` ինքը Բելիարի հետ համաձայնեց: Քանզի նոյն այդ տաճարը տիրական` արարչի խնկարկութեանը սահմանուած, Երկրային հռչակաւոր հանդիսատեղին, ազգերին սարսափ ազդող սրբավայրը, Որտեղ տեսիլներն հրեշտակային եւ աստուածային հրամաններն յաղթող` Լուսաւոր, պայծառ յայտնութեամբ էին ծանուցւում, Այդտեղ, այդ երկնանման, սքանչելատես վայրը ահազդու քարուքանդ արաւ Եւ քառադիմակ ու նախանձարկու Քեւան անունով մի կուռքի համար Նա յոյժ գարշելի պաշտօնատեղի ու դիւաճենճեր զոհարան դարձրեց: Զրկելով երկնաւոր թագաւորին իր կեանքից արքայական, 5

Ամենահարուստին իր ստացուածքներից թափուր թողնելով, Եւ տանուտերին արած անհանգիստ ու տատանեալ թափառական` Բեեղզեբուղի ձեղունը նկարազարդեց եւ ահեղ անունը վտարեց նրանից. Գերի վարելով զովեալի աւանդը, ողբալի կերպով նուազեցրեց ողորմածի մասը. Լոյսի սրահը ապարանք շինեց փոքր աղուեսի համար Եւ ամէն ինչ ունեցողին ոչ իսկ մի տաղաւար թողեց` իր գլուխը դնելու. Հզօրի ցանկապատը քանդելով` Արեամբ սրսկուած սեղանն այն մեծախորհուրդ Հատկացրեց բախտագուշակութեան ու հմայութիւնների: Լայն ճանապարհներ բացեց բազմաթիւ` գայթակղումների համար, Դառնալով ինքը կորստեան հովիւ սատակման հօտին Եւ մոլորութեան բուռն վարդապետ. Եւ այդ բոլորը նա արաւ, գիտենալով հանդերձ կրօնի օրէնքները ողջ Եւ ունենալով Դաւթին նմանակից հայր` մեծ Եզեկիան: Ե Այսպէս, նա այնքան չարիքներ գործեց, որ մինչեւ անգամ պատիւն Աստծոյ, Որն արքայական փառք ընծայեց նրան, հայհոյեց ու թշնամանեց, Եւ սրախողխող սպանեց բազում աղօթողների: Եղաւ նա ընտանի դաւաճան, մերձաւոր վատնիչ, Հարազատ սատակիչ, մեղսակից սպանող: Չէր կարող դառնալ նա Աստծուն կրկին, զի ուրացել էր նրան. Չէր կարող յիշել Աբրահամին, զի խորթացել էր նրանից. Չէր կարող Իսահակով աղօթել, զի նզովուած էր նրանից. 6

Չէր կարող Իսրայէլով պարծենալ, զի տարագիր էր այդ մեծախորհուրդ կոչման շնորհից. Չէր կարող դաւթեան երգը երգել, զի կշտամբիչն էր նրա. Չէր կարող մօտենալ քաւարանին, զի պղծել էր այն. Չէր կարող ապաւինել աստուածագիծ տապանակին, Զի այն գարշելի ձուլածոյի հետ էր փոխանակել. Չէր կարող Մովսէսին դիմել, զի անքաւելի էին իր մեղքերը նրա հանդէպ. Չէր կարող աղաչել Ահարոնին, զի յանցապարտ էր նրա առջեւ: Չէր կարող դիմել մարգարէների խմբին մերձաւոր, զի նրանց սպանողն էր նա: Սակայն եւ այնպէս նրա մեղքերին քաւութիւն եղաւ Եւ արքունի իշխանութեամբ դարձեալ պարգեւատրուեց, Որպէսզի քեզ համար, ո՛վ բարերար, Սերնդէսերունդ եւ դարէ ի դար գովեստներ անճառ եւ անլռելի աւելացնես դու, Եւ դարպասն յոյսի` մտնելու համար միշտ անփակ պահես, Ի փառս քո բարձրութեան եւ ի փրկութիւն դատապարտեալիս, Ո՛վ անմահական պարգեւների տուիչ Քրիստոս, Գովեա՜լդ յաւիտեան. ամէն: ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Ամենակալ եւ Ամենամեծդ Աստուած, Քու անապական եւ երկնային յարկերուդ մէջ ընդունէ մեր այս աղօթքը ու բանաւոր պաշտամունքը: Արդարութեան եւ իմաստութեան Քու լոյսդ ծագեցուր մեր վրայ եւ զմեզ`լոյսի եւ ցերեկուան որդիներ ըրէ, որպէսզի երկիւղածութեամբ ապրինք մեր կեանքը եւ առանց գայթակղութեան աւարտին հասցնենք: Քանզի Դուն ես մեր Փրկիչն ու Օգնականը, եւ Քեզի կը վայելեն փառք, իշխա7

նութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. Ամէն: ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԸՆԴՀԱՆՐԱԿԱՆ ԱՌԱՋԻՆ ՆԱՄԱԿԷՆ 4:7-21 Սիրելինե՛ր, սիրե՛նք զիրար, քանի որ սէրը Աստուծմէ է: Ո՛վ որ կը սիրէ՝ ծնած է Աստուծմէ ու կը ճանչնայ Աստուած: Ա՛ն որ չի սիրեր՝ չի ճանչնար Աստուած, որովհետեւ Աստուած սէր է: Աստուծոյ սէրը սա՛պէս բացայայտուեցաւ մեզի հանդէպ. Աստուած աշխարհ ղրկեց իր միածին Որդին, որպէսզի ապրինք անոր միջոցով: Սէրը ասո՛ր մէջ է. ո՛չ թէ մենք սիրեցինք Աստուած, հապա ա՛ն սիրեց մեզ եւ ղրկեց իր Որդին՝ իբր քաւութիւն մեր մեղքերուն: Սիրելինե՛ր, եթէ Աստուած ա՛յսպէս սիրեց մեզ, մենք ալ պարտաւոր ենք սիրել զիրար: Ո՛չ մէկը երբեք տեսած է Աստուած: Եթէ սիրենք զիրար, Աստուած կը բնակի մեր մէջ ու անոր սէրը կատարեալ է: Ան իր Հոգիէն տուաւ մեզի. ասո՛վ գիտենք թէ մենք կը բնակինք անոր մէջ, ան ալ՝ մեր մէջ: Ու մենք տեսանք եւ կը վկայենք թէ Հայրը ղրկեց իր Որդին իբր աշխարհի Փրկիչ: Ո՛վ որ կը դաւանի թէ Յիսուս Աստուծոյ Որդին է, Աստուած կը բնակի անոր մէջ, ան ալ՝ Աստուծոյ մէջ: Մենք գիտցանք Աստուծոյ մեզի հանդէպ ունեցած սէրը, ու հաւատացինք: Աստուած սէր է. ա՛ն որ կը բնակի սիրոյ մէջ՝ կը բնակի Աստուծոյ մէջ, եւ Աստուած՝ անոր մէջ: Ինչպէս ի՛նք է, նոյնպէս մե՛նք ենք այս աշխարհի մէջ. ասո՛վ մեր սէրը կատարեալ է, որպէսզի համարձակութիւն ունենանք դատաստանին օրը: Սիրոյ մէջ վախ չկայ, հապա կատարեալ սէրը կը վտարէ վախը. որովհետեւ վախը կ՚ենթադրէ պատուհաս: Ուստի ո՛վ որ կը վախնայ՝ կատարեալ չէ սիրոյ մէջ: Մենք կը սիրենք զայն, որովհետեւ նախ ա՛ն սիրեց մեզ: Եթէ մէկը ըսէ. «Ես կը սիրեմ Աստուած», եւ ատէ իր եղբայրը, ստախօս է. որովհետեւ ա՛ն որ 8

չի սիրեր իր եղբայրը՝ որ կը տեսնէ, ի՞նչպէս կրնայ սիրել Աստւած՝ որ չի տեսներ: Եւ սա՛ պատուիրանը ունինք անկէ. «Ո՛վ որ կը սիրէ Աստուած, թող սիրէ նաեւ իր եղբայրը»: ԱՒԵՏԱՐԱՆ ԸՍՏ ՅՈՎՀԱՆՆԷՍԻ 13.31-35 Երբ ան դուրս ելաւ՝ Յիսուս ըսաւ. «Հի՛մա մարդու Որդին փառաւորուեցաւ, եւ Աստուած փառաւորուեցաւ անով: Եթէ Աստուած փառաւորուեցաւ անով, Աստուած ալ իրմով պիտի փառաւորէ զայն, ու շուտո՛վ պիտի փառաւորէ զայն: Որդեակնե՛ր, քիչ մը ատեն ալ ձեզի հետ եմ. պիտի փնտռէք զիս, եւ ինչպէս Հրեաներուն ըսի. “Դուք չէք կրնար գալ ուր որ ես կ՚երթամ”, հիմա ձեզի՛ ալ կ՚ըսեմ: Նոր պատուիրան մը կու տամ ձեզի. “Սիրեցէ՛ք զիրար”. ինչպէս ես սիրեցի ձեզ, դո՛ւք ալ սիրեցէք զիրար: Ասո՛վ բոլորը պիտի գիտնան թէ իմ աշակերտներս էք, եթէ սէր ունենաք իրարու հանդէպ»: ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Փարատէ՛ ցաւերը եւ բժշկէ՛ հիւանդութիւնները քու ժողովուրդէդ, Տէր Աստուած մեր եւ բոլորին կատարեալ առողջութի՛ւն շնորհէ` Քու ամենայաղթ խաչիդ նշանով, որուն միջոցով մարդկութեան տկարութիւնը վերցուցիր եւ դատապարտեցիր մեր կեանքի եւ փրկութեան թշնամին: Դուն ես մեր կեանքն ու փրկութիւնը, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած. միայն Դո՛ւ կրնաս ներել մեր մեղքերը եւ մեզմէ հեռացնել ախտերն ու հիւանդութիւնները. Քեզի յայտնի են մեր կարիքները: Բարիքներ պարգեւող, 9

առատ ողորմութիւնդ պարգեւէ՛ քու արարածներուդ՝ իւրաքանչիւրին ըստ իր պէտքին, որովհետեւ արարածներուդ միջոցով միշտ կը գովաբանուի Ամենասուրբ Երրորդութիւնդ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: ՔԱՐՈԶ Սուրբ Խաչով Տիրոջը աղաչենք, որպէսզի սրանով փրկէ մեզ մեղքերէն եւ Իր ողորմութեան շնորհով պահէ մեզ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, ապրեցու՛ր եւ ողորմէ՛: ՊԱՀՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԱՂՕԹՔ Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա: Պահպանիչ եւ հաւատացեալներու յոյս, Քրիստոս Աստուած մեր, պահէ պահպանէ եւ օրհնէ Հայոց ազգը եւ Հայաստանեայց Եկեղեցին. Քու Սուրբ եւ պատուական Խաչիդ հովանիին ներքեւ, խաղաղութեան մէջ. փրկէ եւ ազատէ երեւելի եւ աներեւոյթ թշնամիներէն, արժանաւորէ գոհութեամբ փառաւորենք Քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. այժմ եւ ﬕշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն։ Օրհնեալ ըլլաք Սուրբ Հոգիին շնորհներով, խաղաղութեամբ գացէք եւ Տէրը ձեր բոլորին հետ ըլլայ. ամէն։

LORDâ&#x20AC;&#x2122;S PRAYER Blessed be our Lord Jesus Christ. Amen. Our Father, who art in heaven, hallowed be thy name; thy kingdom come; thy will be done on earth as it is in heaven. Give us this day our daily bread; and forgive us our trespasses, as we forgive those who trespass against us; and lead us not into temptation; but deliver us from evil. For thine is the kingdom and the power and the glory unto the ages of ages. Amen. READING: FROM MADYAN VOGHPERKOUTYAN (NAREG) Prayer 51 Speaking with God from the Depths of the Heart A Now, should I, a mortal who has strayed in every way, plead with another earthly being, to whom it is vain to cry out? To a mere rational mortal, on whom it would be false to place hope of salvation? To a frail human, whose strength is as feeble and faltering as his word? To the princes on earthly thrones, whose trappings are as transitory as their beings? To a blood brother, who likewise is needy of contentment? To my earthly father, whose care diminishes with his dwindling days? 12

To my mother, who bore me, whose compassion waned with her retreating life? To the kingdoms of this world, perhaps, who are always more artful in killing than giving life? Or to you, beneficent God, glorified in the highest, who live and give life to all and who after death are able to work incorruptible renewal. B For if we flee, it is you who come after us. If we are weak, you give us strength. If we falter, you set us on the right and easy path. If we faint, you encourage us. If we are ailing in body and soul, you heal us. If we lie, you justify us with your truth. If we stumble into the abyss, you direct us to heaven. If we do not turn from our willfulness, you guide us. If we sin, you weep. If we are just, you smile. If we are estranged, you mourn. If we approach, you celebrate. If we give, you receive. If we become stubborn, you are patient. If we are ungrateful, you grant abundantly. If we quit, you are sad. If we are brave, you rejoice. C The blessed and wonderful Psalm One Hundred Three comforts my failing heart, and heralds the good news of the hope of life. It is an assurance of salvation that triumphs over demons and the doubts of 13

the Slanderer. It is like the Lordâ&#x20AC;&#x2122;s cross, a sign of good fortune, glorious and resplendent, unshakable in its exalted light, invincible in the strength on high, standing as an irresistible champion, unmovable forever against the immoral ways of Satanâ&#x20AC;&#x2122;s tyranny. For the discerning soul, it is a treasure of spiritual goods, showing the defeat of death and the absolution of sin, plus double hopes for each, now and eternally. It promises restoration for the righteous. Its rules preach goodness and give life as written by the Spirit of God. The Psalms were songs of everything for the pure in heart: a testament of life, written for all people. D For the Old law was a faint image of the New, holding in its bosom good news and assurance of the great, blessed victory over death and heavenly life like that of the angels forever, beyond telling. They were passing writings and replaceable rules. Their function was to condemn the frailties of transgressors, and they were to be taken as earthly commitment and weak as an intercessor for reconciliation. They leave undone the words of those who prayed. Although they show the salvation of Manasseh, who after so many unforgivable sins, in the trustworthy account of the prophet, guilty of spilling the blood of the righteous in the city of his ancestors, a city 14

renowned for its miracles and dedicated to the great king. Even the greatest of the seers, his teacher and the steward of the estate built by his forebears, was hacked in two by Manasseh with horrific torment. As a symbol of his revolt, cutting off the last hope of his salvation, he committed yet another brutal misdeed and still he had the arrogance to enter into unlawful battle with the Most High. Never even having respected the honor of the creator and having denied the name of him who dwells in the altar, he persecuted the spirit of God and pledged himself to Satan. And that very temple of the Lord, designated by God for adoration with incense, the most renowned gathering place, revered by the nations as a sacred place, where angelic visions and triumphant divine signs appeared in brilliant revelation. In that place reminiscent of heaven, awesome, resplendent, he erected the four-faced idol Kevan as a competing deity, turning it into a vile cult center, a wasteland of rubble, and altar for satanic sacrifices, dispossessing the heavenly king of his regal dwelling place, stripping the most bountiful of his belongings. Transforming the landlord into a vagabond with no place to rest, he built a splendid tabernacle to Beelzebub, and expelled the awesome name from there. Taking the legacy of the praiseworthy hostage, wretchedly degrading the stature of the most merciful, he turned the hall of light into a small fox hole and for him who holds the world in his hand, he left not even a hut from his own creation to cover his head. 15

He tore down the sanctuary of the Holy of Holies, where the mysteries of blood sacrifice were conducted, and in their place installed fortune tellers. He opened many ways to sinfulness. Like a shepherd of destruction he led his flock to slaughter, a frenzied priest of waywardness. And all this he did, knowing full well the religion of the Laws, having as a father the great King Hezekiah, the likeness of David. E He was so resourceful in his evil-doing that he blasphemed and contested Godâ&#x20AC;&#x2122;s honor with which he had been granted the glory of the kingdom. He butchered the multitude of the pious at prayer, a traitor to his family, a bane to his associates, murderer of his intimates, killer of his companions, he could not turn toward God, for he had rejected him. He could not remember Abraham, for he had become estranged. He could not pray by Isaac, for he had cursed him. He could not take pride in Israel, for he had been banished from the glory of that name of great mystery. He could not sing a song of David, for he had reprimanded him. He could not approach the place of penitence, for he had befouled it. He could not take refuge in the tabernacle of God, for he had replaced it with a molten idol. He could not call to Moses, for his sins against him were unforgivable. He could not pray to Aaron, for he was guilty before him. He could not turn to the group of prophets close at hand, 16

for he had killed them all. Nevertheless, he was granted forgiveness of sins and regained his rule over the kingdom, so that you, Lord who does good, might multiply and inspire praise beyond words that cannot be silenced, through the peoples of all nations and the ages of all times, so that you might keep the gates of hope open for entry, for the glory of your exaltation and as salvation for condemned people like me, to whom Christ gives the gift of immortality. Praise forever. Amen. PRAYER Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Receive, O great and Almighty God, these our prayers and reasonable service into your undefiled and heavenly tabernacles. Make your light of righteousness and wisdom shine forth upon us and make us children of light and children of day, so that in godliness we may lead our life and fulfill it without stumbling; for you are our helper and Savior and to you is fitting glory, dominion and honor, now and always and unto the ages of ages. Amen. READING: FROM 1 JOHN 4:7-21 Dear friends, let us love one another, for love comes from God. Everyone who loves has been born of God and knows God. Whoever does not love does not know God, because God is love. This is how God showed his love among us: He sent his one and 17

only Son into the world that we might live through him. This is love: not that we loved God, but that he loved us and sent his Son as an atoning sacrifice for our sins. Dear friends, since God so loved us, we also ought to love one another. No one has ever seen God; but if we love one another, God lives in us and his love is made complete in us. This is how we know that we live in him and he in us: He has given us of his Spirit. And we have seen and testify that the Father has sent his Son to be the Savior of the world. If anyone acknowledges that Jesus is the Son of God, God lives in them and they in God. And so we know and rely on the love God has for us. God is love. Whoever lives in love lives in God, and God in them. This is how love is made complete among us so that we will have confidence on the day of judgment: In this world we are like Jesus. There is no fear in love. But perfect love drives out fear, because fear has to do with punishment. The one who fears is not made perfect in love. We love because he first loved us. Whoever claims to love God yet hates a brother or sister is a liar. For whoever does not love their brother and sister, whom they have seen, cannot love God, whom they have not seen. And he has given us this command: Anyone who loves God must also love their brother and sister. GOSPEL ACCORDING TO JOHN: 13:31-35 When he was gone, Jesus said, â&#x20AC;&#x153;Now the Son of Man is glorified and God is glorified in him. If God is glorified in him, c God will glorify the Son in himself, and will glorify him at once. â&#x20AC;&#x153;My children, I will be with you only a little longer. You will look for me, and just as I told the Jews, so I tell you now: Where I am going, you cannot come. â&#x20AC;&#x153;A new command I give you: Love one another. As I have loved you, so you must love one another. By this 18

everyone will know that you are my disciples, if you love one another.â&#x20AC;? PRAYER FOR THE SICK Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Dispel the pain and heal the sickness of thy people, Lord our God and grant to all perfect health by the sign of thine all-conquering cross through which thou removed the weakness of mankind and condemned the enemy of our life and salvation. Thou art our life and salvation, beneficent and all merciful God, who alone can forgive us our sins and remove diseases and sickness from us, to whom are known our needs and necessities. Bestower of gifts, grant thy bounteous mercy to thy creatures according to their individual needs, through whom thy Holy Trinity is always glorified and praised, now and always and forever and ever. Amen. LITANY By the Holy Cross let us beseech the Lord, that through it he may deliver us from our sins and save us by the grace of his mercy. Almighty Lord our God, save us and have mercy upon us. PRAYER OF PRESERVATION Lord have mercy. Lord have mercy. Lord have mercy Guardian and hope of the faithful Christ our God, guard, protect and bless Armenian Nation and Armenian Church, under the shadow of Thine holy and precious Cross in peace. Deliver from enemies visible and invisible. Make us worthy to give thanks to Thee and to glorify Thee with the Father and the Holy Spirit, now and forever and unto the ages of ages. Amen. 19