ΦΩΤΙΟΣ Δ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ (1900-1974)

ΦΩΤΙΟΣ Δ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ (1900-1974) Γεννήθηκε στο Κριµίνι τον Οκτώβριο του 1900 και καταγόταν από προγόνους που ήρθαν από το Παλαιοκριµίνι στις αρχές του 19ου αιώνα. Φοίτησε στο Δηµοτικό σχολείου Κριµινίου, στα Γυµνάσια Τσοτυλίου, Κοζάνης και το 1919 αποφοίτησε από το Διδασκαλείο Θεσσαλονίκης. Υπηρέτησε ως δάσκαλος στην Ιεροπηγή Καστοριάς, στην Κορυφή Βοΐου και από το 1939 εως το 1958 στο Κριµίνι, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Κατά τη διάρκεια του εµφυλίου πολέµου, δίδαξε στο Γυµνάσιο Τσοτυλίου Νεοελληνική Λογοτεχνία. Ήταν παντρεµένος µε τη Θωµαή Τσαούση από τα Αηδόνια και µαζί της απέκτησε δύο παιδιά τη Γεωργία και τον Νικόλαο. Έζησε όλα του τα χρόνια στο Κριµίνι και πέθανε το 1974. Ο Φώτης Παπανικολάου αφιέρωσε περισσότερο από τριάντα χρόνια ζωής στη µελέτη και συγγραφή ενός ιστορικού, λαογραφικού και λογοτεχνικού έργου για την επαρχία Βοΐου. Όσον αφορά στη λαογραφία, συγκέντρωνε συστηµατικά πληροφορίες από τους γέροντες τόσο της

Κορυφής, όταν υπηρετούσε εκεί ως δάσκαλος, όσο και του Κριµινίου. Διάβαζε πολλές ώρες την ηµέρα και παρακολουθούσε τακτικά το περιοδικό Νέα Εστία και άλλα έντυπα. Ήταν γνώστης του έργου του πατέρα της ελληνικής λαογραφίας Ν. Γ. Πολίτη, του καθηγητή Στ. Κυριακίδη, του καθηγητή Γ. Μέγα. Οι δύο τελευταίοι µάλιστα, που τους γνώριζε προσωπικά, εκτίµησαν το έργο του, τον καθοδηγούσαν και δηµοσίευαν τις µελέτες του. Τα έργα που συνέγραψε και εκδόθηκαν είναι: • Ιστορία Κριµινίου, Σύλλογος Κριµινιωτών Θεσσαλονίκης, 1959 • Ο γάµος στη Δυτική Μακεδονία, ανάτυπο από το περιοδικό «Λαογραφία» τ. ΙΘ΄, 1960 • Λαογραφικά Δυτ. Μακεδονίας, Προοδευτική Ένωση Κριµινιωτών Θεσσαλονίκης ,1962 • Γλώσσα και Λαογραφία Επαρχίας Βοίου, Βοϊακή Εστία ,1973 • Παιδικές Αναµνήσεις, Βοϊακή Εστία, 1985 • Λαογραφικά Βοΐου, Σύλλογος Ροδοχωριτών «Η πρόοδος», 1999

Ανέκδοτες λαογραφικές εργασίες του Φ. Παπανικολάου είναι: •Ηθογραφικά διηγήµατα • Γράµµατα της µοναξιάς • Πατριδογνωσία Κριµινίου • Το δέντρο της ζωής µου. Δηµοσίευσε παιδαγωγικές εργασίες στον «Εκπαιδευτικό Τύπο». Λαογραφικά του θέµατα µεταδόθηκαν από τον Ραδιοφωνικό Σταθµό Θεσσαλονίκης. Συνεργάστηκε µε λαογραφικά θέµατα στις εκδόσεις: «Μακεδονικό Ηµερολόγιο», «Ηµερολόγιο Δυτικής Μακεδονίας», «Μακεδονικά Γράµµατα» και στις εφηµερίδες Κοζάνης «Βόρειος Ελλάς», «΄Ενωσις» και «Δυτική Μακεδονία» Λαογραφικές Μελέτες του βραβεύτηκαν από την Ακαδηµία Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης και την Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών. Ελένη Κ. Παπαδοπούλου, φιλόλογος