Transitiemagazine

Waarom

Johan De Mol een

Gentse klimaatheld wordt

EEN

TOEKOMST

VOOR

GENT ‘Bakfietsen en de toekomst van het stadstransport’

tklimaand o b ver

2050 EDITO

Tom Balthazar De door de mens veroorzaakte klimaatverandering is misschien wel het grootste probleem van onze tijd. Steden zijn een van de belangrijkste oorzaken van het klimaatprobleem: bijna 80% van de wereldwijde CO2-uitstoot vindt plaats in stedelijke omgevingen. Maar steden bieden ook een hele reeks oplossingen: duurzaam bouwen, duurzame mobiliteit, aanleggen van meer groen in en om de stad, gebruik maken van hernieuwbare energie... Allemaal maatregelen die leven, werken, ondernemen en ontspannen in Gent aangenamer en gezonder zullen maken en waar iedereen dus wel bij vaart.

Gent legt de lat hoog. We willen tegen 2050 een klimaatneutrale stad zijn. Dat wil zeggen dat alles wat in de stad gebeurt tegen dan CO2-neutraal moet zijn, dus zonder input van fossiele brandstoffen. Dat vraagt een grondige verandering of transitie in onze manier van leven en werken. Zo’n transitie is alleen maar mogelijk als ze breed gedragen wordt, door alle geledingen van de stad: bewoners, bedrijven en bezoekers.

Om de verandering in gang te zetten hebben een vijftiental Gentenaars en andere experts de afgelopen maanden samen gezeten in bijeenkomsten die ze de transitie-arena hebben genoemd. Zij hebben op die manier een eerste aanzet gegeven tot mogelijke paden richting klimaatneutraliteit.

Hun voorstellen maken we nu bekend via vijftien magazines, waarvan je er één in handen hebt. We willen hun ideeën delen om een breder debat op gang te brengen. Dat we klimaatneutraal moeten worden, daar zijn wij van overtuigd.

Maar we kunnen dat niet alleen. Daarom roepen we op om mee te werken in een van de werkgroepen die nu worden opgericht om de transitiepaden verder uit te dokteren en om concrete maatregelen voor te stellen. Er is veel werk aan de winkel, er liggen mooie toekomstperspectieven in het verschiet en we hebben ieders inbreng broodnodig. Samen kunnen we Gent nog mooier, duurzamer, socialer, leefbaarder én klimaatneutraal maken.

Tom Balthazar is schepen van Milieu, Stadsontwikkeling en Wonen

het engagement van

Johan De Mol P

lanoloog Johan De Mol is onderzoeker bij het Instituut voor Duurzame Mobiliteit van de Ugent. Het is niet moeilijk om te raden waar zijn interesse – of zeg maar passie – in de transitie-arena vooral rond draait: infrastructuur, mobiliteit en verkeersveiligheid.

Hoe geraakte je betrokken bij de transitie-arena?

Johan: ‘Ik werd al bij het prille begin aangezocht. Over de transitiewerkgroep had ik nog nooit gehoord, maar ik denk wel graag na over de toekomst. Dat is iets wat we in onze huidige maatschappij veel te weinig doen. Zowel het beleid als de wetenschap werken op de zeer korte termijn, waardoor het zicht verdwijnt op de sporen die je moet uitzetten voor de toekomst. Vandaar de huidige zeer conservatieve en projectmatige benadering van de dingen.’

Hoe was het om in de transitie-arena geconfronteerd te worden met mensen met heel andere achtergronden en misschien ook prioriteiten?

‘Dat valt goed mee. Veel thema’s zijn sterk met elkaar verbonden. Mobiliteit heeft rechtstreeks met distributie en economische structuur te maken, maar net zo goed met leefbaarheid. De meeste problemen inzake mobiliteit en verkeersveiligheid hebben te maken met andere beleidsdomeinen. Ik ben dus altijd vragende partij om met anderen om de tafel te zitten.’

‘Inzetten op meer auto-mobiliteit is onverstandig. Je kan je beperkte middelen beter aanwenden om het openbaar vervoer te versterken.’

Hoe zie je de ideale mobiliteit van de toekomst?

‘Als je iets fundamenteels wil veranderen aan mobiliteit, moet je eerst alles wat ongewenste mobiliteit veroorzaakt, voorkomen. Je moet de kraan sluiten voor je begint te dweilen, want anders blijf je dweilen. Momenteel bevinden we ons in een scenario waarin de kraan volop open staat en dweilen weinig zin heeft. Alle kleine oplossingen bieden nooit een echte oplossing.’

De kraan sluiten, betekent dat individueel personenvervoer per auto verbieden?

‘Absoluut niet. Het gaat erover hoe we onze stad organiseren op het gebied van wonen, werken, handel en onderwijs. Een voorbeeld. In het begin van de jaren tachtig heeft men veel kleine scholen gesloten om het onderwijs te rationaliseren. Mensen waren verplicht zich te verplaatsen naar een andere site. Maar er waren weinig veilige manieren in Gent om je kinderen per fiets te verplaatsen. Fietspaden ontbraken, er waren (en zijn) te veel conflictpunten en het openbaar vervoer was te weinig aanwezig.

Daarom beslisten mensen hun kinderen naar school te voeren met de auto en in één moeite ook met de auto naar het werk te gaan, er boodschappen mee te doen en de kinderen weer te gaan afhalen. Zo creëer je een vast patroon van (keten)automobiliteit.

En het idee om de capaciteit van de autowegen te verhogen en de missing links te sluiten, biedt geen oplossing.’

Wat moet er dan wel gebeuren om mobiliteit in Gent duurzaam te maken?

‘Mobiliteit moet je zeer stapsgewijs aanpakken. De leefbaarheid in de stad wordt zeer laag door conflicten van mobiliteit en

veiligheid. Dat laatste moet je verhogen.

Daarnaast moet je vermijden dat mensen de volledige afstand van hun woonst tot hun werk kunnen afleggen met de wagen.

Een kleine maar nuttige stap daarbij is de parkings buiten de stadskern goedkoper maken dan die binnen de stad. Zo moedig je mensen aan om vijf minuten te voet te gaan. Dan gaan ze vervolgens op zoek naar een geschikter vervoermiddel. Je moet in de stad beginnen en daarna de relaties tussen de steden drastisch verbeteren. Inzetten op meer auto-mobiliteit is onverstandig. Je kan je beperkte middelen beter aanwenden om het openbaar vervoer te versterken.’

‘Absoluut nodig is ook dat alle mobiliteitsverwekkers worden aangepakt: de grote bedrijven, (hoge)scholen, cultuurhuizen... Dit betekent dat we afdwingbare bedrijfsvervoerplannen moeten opstellen. De grootste mobiliteitsverwekkers moeten daarbij een stapsgewijs traject doorlopen om de last van automobiliteit van hun medewerkers terug te dringen.’

Wat vind je van het systeem van leenfietsen?

‘Het is onbegrijpelijk dat we geen leenfietsen hebben zoals in Antwerpen. Zeker onze studentenmobiliteit zou wel varen bij dat systeem. Waarom moet een student een eigen fiets hebben? Met leenfietsen heb je veel minder fietsenstallingen nodig. Het zal wat kosten, maar je krijgt meteen andere vorm van mobiliteit.’

Wat is volgens jou de meest interessante ontwikkeling in de stad?

‘Men lacht me daarmee weg, maar volgens mij is dat de bakfiets. Een vorm van gewenste ketenmobiliteit waarmee je je kind naar school vervoert en vervolgens

De droom van Johan voor 2050

‘Mobiliteit zal licht en proper zijn’

verder trekt naar je werk of naar het station.

De stadsvoertuigen van de toekomst zullen klein zijn, door mankracht bediend worden of elektrisch. Sommigen zullen modulair uitbreidbaar zijn. Maar ik geloof niet in het huidige kortetermijndiscours rond elektrische voertuigen, die ernaar streven dezelfde capaciteit te hebben, hetzelfde gewicht en dezelfde actieradius als onze brandstofauto’s. Zo krijg je dezelfde fileproblemen als met het huidige wagenpark: meer blik op de weg en los je – in het beste geval – alleen de problemen van uitstoot en lawaaihinder op.’

Hoe zie je de toekomst van het openbaar vervoer en het goederentransport in de stad?

‘Nu is dat huilen met de pet op. Men jaagt zware dieselbussen kriskras door de stad, die het wegdek kapot rijden en voortdurend vast komen te zitten in het verkeer. We moeten evolueren naar een aantal belangrijke knooppunten, om er drie te noemen – SintPieters, Dampoort en Zuid – aangevuld met een aantal strategisch gekozen knooppunten, van waaruit klein en hoogfrequent stedelijk vervoer stadsinwaarts vertrekt en aankomt.

Daarnaast blijven de huidige tramlijnen behouden voor de grote vervoersstromen.

Je moet er wel oog voor hebben hoe je een tram veilig laat rijden door een stad vol voetgangers en fietsers. Wat het transport van goederen/distributie doorheen de stad betreft, is Gent ideaal om dat zoveel mogelijk over het water te laten verlopen.’

Wat kan er voorts nog beter?

‘Informatie over de dienstregeling en vertrektijden van het openbaar vervoer.

Nu heb je net geen doctoraat nodig om wijs te geraken uit de dienstregelingen en

slaagt De Lijn er niet in aankomsttijden te voorspellen. De informatiepanelen van Civitas functioneren niet.Terwijl duidelijke en actuele informatie perfect mogelijk is via een combinatie van gps-tracking, een snel rekenprogramma gekoppeld aan een historische database van rijtijden. In de toekomst zal je nooit meer met één voertuig een lange afstand tussen A en B afleggen.

De informatie-uitwisseling tussen de verschillende vervoersmodi moet dus zeer degelijk zijn en de aanzet daartoe moeten we nu geven.’

Wat zijn je grote voorbeelden?

‘Steden als Stockholm – maar ook veel Franse steden – bewijzen dat het kan, met een combinatie van metro, premetro, trams, bussen... Overdag heb je om de drie minuten verbinding, ‘s nachts om de acht. Via een systeem van rekeningrijden ontmoedigt men autobestuurders, maar er is dan ook een alternatief. Heel wat Franse steden stellen de tram centraal en parkeren de auto’s ondergronds. Dan creëer je ruimte bovengronds om bakfietsen en modulaire stadsvoertuigen te stallen. Ondergronds kan je dan de faciliteiten bieden om elektrische voertuigen op te laden. In Kopenhagen

Wie is Johan De Mol?

Leeftijd 62 Beroep senior researcher Instituut voor Duurzame Mobiliteit UGent Diplomas politieke en sociale wetenschappen / ruimtelijke planning en stedenbouw Woont in Lebbeke

‘Als je iets fundamenteels wilt veranderen aan mobiliteit, moet je eerst alles wat niet gewenste mobiliteit veroorzaakt, voorkomen. Je moet de kraan sluiten voor je begint te dweilen.’ zijn fietsen zo alomtegenwoordig dat ze het andere voertuigen bijna onmogelijk maken om door de stad te rijden. Moeten we daar naartoe? Ik denk wel dat een stad een fietser en een voetganger het best verdraagt. Voor leefbaarheid en veiligheid is dat essentieel, en de aanleg van goede fiets- en voetpaden vergt bij aanleg van de weg relatief weinig geld.’

Welke boodschap wil je geven aan wie dit leest?

‘Momenteel zijn we met een klein aantal mensen rond transitie bezig. Transitie kan enkel een beeld schetsen van hoe de toekomst er zou kunnen uitzien. De volgende stap bestaat erin dat mensen zich klaarmaken om dit ook effectief waar te maken. De leefbaarheid in onze steden zal enorm toenemen en ze zullen veel aantrekkelijker worden, niet alleen voor wie er woont, maar ook voor wie er op bezoek komt.’ ■

Herken je jezelf in het verhaal van Johan?

Droom je zelf ook van een ander Gent?

Stel je kandidaat voor een van de klimaatwerkgroepen op www.gentsklimaatverbond.be en help zo mee van Gent een klimaatneutrale stad te maken.

transitie voor

dummies Gent wil tegen 2050 klimaatneutraal worden. Dat betekent dat alles wat in de stad gebeurt CO2-neutraal moet zijn, dus zonder dat daarbij fossiele brandstoffen nodig zijn. Daarvoor is een transitie nodig, een structurele verandering in ons leven en werken.

Zoiets heeft alleen kans op slagen als zoveel mogelijk mensen, bedrijven, organisaties‌ erover meedenken, meepraten en als ze meewerken aan de realisatie ervan. We vroegen aan twee beleidsmedewerkers van het Klimaatteam van de Milieudienst van de Stad Gent hoe dat in zijn werk gaat.

I

n 2007 kondigde het Gentse stadsbestuur een visionaire doelstelling aan: zo snel mogelijk evolueren tot een klimaatneutrale stad. Tussen droom en daad staan zoals bekend wetten in de weg en praktische bezwaren, maar de kiem van het idee was gezaaid. Gaandeweg werd de doelstelling verlegd naar het herdenken van alle facetten van het stedelijk leven, wonen en werken richting klimaatneutraal. Het jaar 2050 werd naar voor geschoven als een ambitieuze maar haalbare einddatum.

In de kantoren van de Milieudienst van de Stad Gent treffen we Cathy De Bruyne en Indra Van Sande. Zij begeleiden samen met de onderzoeksinsituten DRIFT & VITO de Gentse transitie-arena. In deze arena zitten mensen van diverse achtergrond samen om na te denken over hoe Gent tegen 2050 een klimaatneutrale stad kan worden.

Comfort voor 2050

Net als de rest van de wereld staat Gent aan de vooravond van een indrukwekkende transformatie. Een transitie of structurele verandering naar een groene en duurzame stad, die er niet kan komen zonder dat iedereen mee denkt en doet.

‘Wonen, leven, werken, ontspannen, alles in de maatschappij vraagt een vorm van energie,’ legt Cathy uit. ‘We willen in de toekomst zo veel mogelijk op groene energie overschakelen, want fossiele brandstoffen zijn eindig en bovendien slecht voor het milieu. Om in 2050 op hetzelfde comfortniveau te leven als nu, moeten we alles op een andere manier aanpakken.’ ‘Maar zo’n transitie kan de stad niet in haar eentje realiseren,’ vult Indra Van Sande aan. ‘Vandaar dat we ervoor hebben gekozen om er alle bewoners en gebruikers van de stad bij te betrekken.’

Het idee van het klimaatverbond en de transitie-arena’s was geboren. De arena is een groep van een vijftiental personen die nadenken over wat Gent zo Gents maakt, wat Gent in beweging zet en waar die beweging naartoe moet gaan. Uit hun bijeenkomsten kwamen vier hoofdthema’s naar voren: economie, stedenbouw en mobiliteit, energie en activering van de Gentenaars.

‘Transitie is zoals voetbal’

Het afgelopen halfjaar is er veel gepraat, gedacht en geschreven.

Dat wil niet zeggen dat nu al vast staat hoe Gent er in 2050 uit moet zien en zal functioneren. ‘Integendeel, iedereen mag nu het heft in handen nemen,’ zegt Indra. ‘Het enige dat vast staat, is dat we tegen 2050 klimaatneutraal willen zijn. Hoe we daar toe komen, langs welke paden en welke klemtonen daarbij worden gelegd, daar willen we vanaf nu met veel meer mensen

over dromen, discussiëren en werk van maken. Uiteindelijk is transitie een beetje zoals voetbal. Je weet wat de spelregels zijn, je weet welke looplijnen er zijn en je weet dat de bal in de goal aan de overkant moet belanden. Hoe de match precies zal verlopen, dat weet je niet, maar je moet in beweging blijven.

Ook bij transitie kan je enkel de mogelijke paden kiezen, het precieze traject tot 2050 kan je niet vastleggen. Het is belangrijk in beweging te blijven, anders geraakt je stad niet in transitie.’

Glazen bol

Transitie is overigens niet nieuw. De wereld is voortdurend in transitie. Denk eens aan het Gent van 30 jaar geleden, toen het centrum nog niet verkeersvrij was en de waterlopen inktzwart kleurden en stonken, zodat je er niet aangenaam kon verpozen, laat staan een vislijn uitwerpen.

Sindsdien is Gent bijna onherkenbaar veranderd. Er zwemmen weer vissen in de Leie, het centrum werd verkeersvrij. Die transitie, die op zoveel weerstand stootte, is een succes gebleken voor bewoners, handelaars en bezoekers. Wat kunnen we daaruit leren? Indra zegt: ‘Als we kijken hoe transities in het verleden hebben plaatsgevonden, gaat het telkens om een aantal zaken die onzichtbaar sluimeren. Vervolgens veroorzaken kleine projecten een doorbraak voor de transitiepaden. Vandaar dat we nu ook proberen zulke acties te doen ontstaan.’

‘We hebben geen glazen bol,’ zegt Cathy. ‘We weten niet welke technieken er over twintig jaar zullen bestaan. Dat betekent dat we voortdurend creatief met onze transitiepaden moeten kunnen omgaan.’

Yes we can!

Sceptici zullen opmerken dat Gent maar een kleine speler is op wereldschaal, en dat heel wat producten elders worden gemaakt en heel wat beslissingen elders worden genomen.

Waarom dan toch deze lokale transitie?

‘Gent wil innovatief zijn en ieders creativiteit benutten,’ zegt Indra. ‘We vertrekken daarnaast ook vanuit een bezorgdheid: wanneer energieprijzen boomen, kreunt de economie en zien we ook de energie-armoede groeien.

Het is dus belangrijk mensen en bedrijven onafhankelijker te maken van fossiele energie. We zijn er misschien vroeg bij in Vlaanderen, maar in vergelijking met de rest van Europa lopen we achter.’

‘Het klimaat zal veranderen als de wereld blijft voortdoen zoals hij bezig is,’ zegt Cathy.

‘Daar willen wij tegen ingaan met een boodschap van “Yes we can!” Zo kan Gent een voorbeeld zijn voor andere steden.’

Wie is Cathy De Bruyne?

Wie is Indra Van Sande?

Leeftijd 38 Beroep verantwoordelijke klimaatteam Milieudienst Stad Gent Diploma master bio-technologie Woont in Sint-Amandsberg Droom voor 2050: bijna geen autoverkeer meer, zodat kinderen weer plaats krijgen om buiten te spelen en zich veilig kunnen verplaatsen

Leeftijd : 41 Beroep ingenieur Milieudienst Stad Gent Diploma ingenieur-architect en master geschiedenis Woont in Gent Droom voor 2050: een duurzaam Gent waar het goed is om in te leven en te werken voor iedereen.

Alle paden leiden naar

klimaatneutraal Het doel van de transitie-arena ligt vast: tegen 2050 van Gent een klimaatneutrale stad maken. Langs welke wegen we dat precies zullen realiseren, kunnen we nu nauwelijks voorspellen. We weten alleen waar we nú staan en waar we over veertig jaar willen staan. Om de link tussen vandaag en de toekomst te leggen, zijn we vertrokken van de kracht en de eigenheid van het Gent van nu. Dat hebben we omgedroomd tot het klimaatneutrale Gent van

2050. Vruchtbare discussies in de transitie-arena hebben er voor gezorgd dat een aantal mogelijke transitiepaden zijn uitgestippeld rond thema’s als economie, mobiliteit, energie en betrokkenheid.

Voor deze transitiepaden hebben we streefdoelen voor 2018, 2030 en 2050 naar voor geschoven én meteen nieuwe acties gezocht om de transitie morgen al in beweging te krijgen.

Economie & Consumeren, Lokaal samen meerwaarde creëren met een poort op de wereld Gent is een stad met sterke kennisinstellingen (universiteiten, hogescholen,...), die een drijvende kracht zijn achter innovatie. We zijn een stad van bewuste consumenten, met een belangrijke haven en bloeiende bedrijven. In de toekomst wil Gent een voorbeeld zijn op het gebied van lokaal produceren en consumeren, waar de blauwe economie steeds belangrijker wordt. De blauwe economie staat voor een economie die de aarde niet uitput of vervuilt, maar steeds perfectere kringlopen van energie, grondstoffen en goederen creëert.

Bedrijven in de blauwe economie vervuilen steeds minder en gaan afval als grondstof beschouwen, waardoor

extra werkgelegenheid en innovatieve diensten worden gecreëerd. In een afvalloze en uitstootloze maatschappij wordt het steeds aantrekkelijker voor bedrijven en burgers om dichter bij elkaar te wonen en goede buren te zijn. De tegenstellingen tussen woongebieden en bedrijventerreinen vervagen. Woon- en werkfuncties worden vermengd, waardoor er steeds minder transport nodig is van goederen en van mensen. Overheden spelen daarbij een voortrekkersrol. Ze geven het goede voorbeeld door bij aanbestedingen producten afkomstig uit de bio-economie en gekenmerkt door innovatieve eigenschappen hoog op hun verlanglijstje te

plaatsen. De komende decennia gaan kennisinstellingen, bedrijven en haven steeds nauwer samenwerken rond innovatie, kennisdeling en decentralisering. Duurzaamheid wordt het sleutelwoord in alles wat we doen, produceren en consumeren. In 2050 ondernemen alle bedrijven honderd procent maatschappelijk verantwoord, alle Gentse evenementen zijn 100% duurzaam, de kennisdeling tussen overheden, kennisinstellingen en bedrijven is grenzeloos, meer dan de helft van de in Gent geconsumeerde producten wordt lokaal geproduceerd en Gent is de thuishaven en aantrekkingspool geworden van een innovatieve blauwe economie.

geslaagd transitiehoogtepunt De Gentse binnenwateren gaan weer open Toen de Stad Gent in 1997 besliste om een aanzienlijk deel van de binnenstad autovrij te maken, zorgde dat voor een enorme culturele en toeristische opwaardering van het Gentse centrum.

Samen met het weren van de auto werden de Gentse binnenwateren in ere hersteld. Van een stinkende, zwarte stroom veranderde de Leie in een blauwe levensader. Vraag aan tien bezoekers of inwoners van Gent wat hun favoriete plek is, veel kans dat ze de Gras- en Korenlei noemen.

De Gentse Feesten, Polé Polé, de bootjes, de terrassen, de verlaagde kaaien, Ode Gand, het aantal activiteiten dat zich rond de binnenwateren afspeelt is niet te tellen.

‘Foto Dienst Voorlichting - Stad Gent’

geslaagd transitiehoogtepunt Afval wordt grondstof Tot voor een paar decennia gooiden we alle afval op één hoop. Het werd opgehaald en vaak gestort. Een ramp voor het milieu, zonde van de verloren grondstoffen.

Nu scheiden we zoveel mogelijk ons afval.

Papier, glas, PMD, GFT en restafval: het gaat in aparte containers of zakken en wordt afzonderlijk ingezameld. Al de rest kunnen we kwijt in recyclageparken of kringwinkels. Wat vroeger ‘afval’ was wordt nu hergebruikt of gerecycleerd, bijvoorbeeld voor ‘nieuwe’ tafels of kandelaars. En uit restafval halen we nog energie.

Afval bestaat niet. Afval is grondstof, zo doet de natuur het al eeuwig.

‘Foto © West Communicatie - Eco-Center Gent’

Mobiliteit, Ruimte & Welzijn, Gent, goed om in te leven

Gent is een levende en authentieke stad, een waterstad. In de transitie naar 2050 wil Gent meer groen en water binnen de stadsmuren brengen. De binnenstad wordt autoluw en gaandeweg wordt de zwakke weggebruiker de koning van de straat.

Zoals veel steden die hun eerste grote bloei kenden in de middeleeuwen is Gent gegroeid als een ui, met laag na laag aan woningen, wegen en waterwegen.

Een groene en blauwe stad van de toekomst is geen uivormige stad, maar een lobbenstad. Vanuit de lucht gezien lijkt zo’n stad meer op het blad van de eik. Via die lobben dringen groen en water diep door in het stedelijke weefsel. Rustgevend en verkoelend water of groen zijn nooit ver weg in een lobbenstad. Je hoeft niet in je

auto te springen om natuur te ervaren.

De auto laten we ook meer en meer aan de kant om te gaan werken of inkopen te doen.

Tot het moment komt dat velen beseffen dat ze niet eens meer een auto voor de deur nodig hebben. Er wordt immers stapsgewijs een volwaardig alternatief voor de auto in de stad uitgebouwd. Het openbaar vervoer wordt geoptimaliseerd. Je boodschappen worden misschien gewoon gratis thuisgebracht. We zorgen voor een duurzame bevoorrading van Gent, ook langs het water. Fietsers worden op alle mogelijke manieren in de watten gelegd.

Ook voor je werk moet je niet meer elke dag de deur uit. Thuiswerken wordt heel gewoon, of misschien werk je liever in een gedeelde kantoorruimte in je buurt?

Energie & Afval, Energieke stad – Intelligente kringlopen Om klimaatneutraal te worden tegen 2050, zal Gent enkel nog energie putten uit hernieuwbare bronnen. We produceren zo veel mogelijk energie zelf, uit afval, uit rioolwater en met windturbines in de haven. Restwarmte van industriële processen wordt gebruikt om woningen, bedrijven en winkels te verwarmen. Woningen worden kleine energiecentrales, die in een intelligent netwerk samen met

de huizen uit de buurt in hun eigen energievraag kunnen voorzien. Maar de energie-transitie gaat veel verder dan dat. Energieverbruik vermijden is de meest duurzame manier om met energie om te springen. Daarom zorgen we ervoor dat bij nieuwbouw en na renovatie gebouwen zo weinig mogelijk energie nodig hebben. Op termijn wordt afval geschiedenis: alle reststromen worden volledig herbenut.

GFT wordt vergist en produceert biogas alvorens te composteren. Uit afvalwater halen we nutriënten, warmte, biogas en drinkbaar water. Producten bevatten in 2050 geen giftige stoffen meer en zijn zo ontworpen dat ze makkelijk hergebruikt kunnen worden.

Betrokkenheid & Activering, De Gentenaars thuis in hun stad Transitie valt stil als er niet voortdurend mensen rond bezig zijn die nieuwe ideeën aanbrengen, oude structuren veranderen en die het beleid, de bedrijven en hun medeburgers blijven voortstuwen op de diverse transitiepaden. Daarom is het van vitaal belang dat de Gentenaars niet alleen weten wat de ideeën, de visie en de plannen rond transitie zoal inhouden, maar dat steeds meer mensen, verenigingen en bedrijven

ook actief deelnemen aan het denken en doen rond transitie.

Dit is dan ook een oproep naar de Gentenaars om hun stem te laten horen en nieuwe initiatieven te ontplooien.

Door actief te worden in een van de werkgroepen of door zelf een nieuwe te beginnen, help je de transitie in Gent waar te maken en ze nationaal en internationaal uit te dragen. Als we er met zijn allen de schouders onder zetten, worden al deze mooie

plannen realiteit en wordt Gent een nog mooiere, duurzamere, socialere, leefbare én klimaatneutrale stad.

De transitie wordt zichtbaar Tijdens een klimaatforum op dinsdag 22 november 2011 zijn de eerste klimaatwerkgroepen opgericht. In die thematische werkgroepen hebben de leden van de transitiearena een honderdtal enthousiaste voortrekkers bijeengebracht. De komende maanden gaan die werkgroepen concrete voorstellen uitwerken en experimenten vormgeven om op die manier de transitie naar een klimaatneutraal Gent tegen 2050 zichtbaar te maken.

Er zijn al zeven werkgroepen van start gegaan die antwoorden zoeken op zeer diverse vragen: • kunnen we in Gent energie recupereren uit afvalwater?

• hoe kunnen sociale doelgroepen meewerken aan en profiteren van stadslandbouw?

• hoe kunnen we de mobiliteit in de stad verduurzamen?

• hoe gaan we Gent aantrekkelijk maken voor innovatieve ‘blue economy’-bedrijven?

• hoe helpen we Gentse bedrijven om energie-efficiënter te produceren?

• is het mogelijk om via carrotmobs de consument de markt te laten duwen om zo het aanbod in de winkels te verduurzamen?

• kunnen de Gentse kunstpodia duurzamer te werk gaan?

Met concrete acties en experimenten beginnen deze klimaatwerkgroepen nu aan de uitwerking van de transitiepaden. Andere werkgroepen zullen in de toekomst nog meer transitiepaden vormgeven.

Heeft u interesse om met uw kennis en ervaring actief mee te werken in een van de klimaatwerkgroepen? Laat het weten aan het Gents Klimaatverbond.

Het Gents Klimaatverbond

Colofon

www.gentsklimaatverbond.be info@gentsklimaatverbond.be tel. 09 268 23 00 of volg ons http://be.linkedin.com/in/gentsklimaatverbond www.facebook.com/Gentsklimaatverbond

redactie: Jan Bosteels eindredactie: Stad Gent ontwerp: www.westcommunicatie.be portretfoto’s: Peter Van Hoof overige foto’s: www.westcommunicatie.be werkten mee aan dit nummer: Sam Van den Plas, Jan Naert, Sara Standaert, Debbie Baute, Wouter Haerick, Peter Mortier, Filip Remmerie, Michael Fockedey, Willy Verstraete, Joost Verschuere, Johan De Mol, Peter Garré, Debbie Eraly, Natalie Eggermont, Laurien Spruyt, Jeroen Baets, Riet Vandevelde, Guy Vloebergh, Tom Balthazar V.U.: Tom Balthazar, schepen van Milieu, Stadsontwikkeling en Wonen januari 2012

tklimaand verbo

‘Gent denkt globaal, en handelt lokaal!’

‘Een stad met sociale cohesie, zonder probleemwijken, vol groene lobben, een stad in beweging, zonder gehaastheid.’

Michael Fockedey

Sam Van den Plas

‘Met Aquafin en Ivago een nieuwe benadering rond rioolwater en GFT-afval opzetten zonder een nieuw rioleringsnet te bouwen.’

Willy Verstraete

‘Mijn droom is dat Gent in 2050 nog altijd de complete en evenwichtige stad is die ze vandaag is en dat we niet in een samenleving terecht komen waarin één invalshoek de bovenhand krijgt.’

Peter Mortier

‘Een wandeling met mijn kleinkinderen door de groenpolen met grapjes over de onnodige ruzies die we veertig jaar geleden over de klimaatcrisis maakten.’

‘Wonen in een energieneutrale stad die realtime luchtkwaliteit, energiebalans en mobiliteitsinfo deelt met zijn burgers, en vice versa.’

‘In 2050 hebben we voor onze kinderen een nieuwe manier van samenleven gevonden die toelaat om de levenskwaliteit op een hoog peil te houden.’

Geef je idee door via www.gentsklimaatverbond.be op info@gentsklimaatverbond.be of bel 09 268 23 00 Je kan je suggestie ook delen op onze Facebook en Linked -pagina’s.

Joost Verschuere

‘Gent, een dynamische en eigenzinnige stad, tegelijk historisch en vooruitstrevend en omringd door een kralensnoer van parken en bossen.’

Guy Vloebergh

Peter Garré

‘Mobiliteit zal licht en proper zijn.’

Johan De Mol

Wouter Haerick

Wat moet Gent doen om tegen 2050 klimaatneutraal te worden?

Tom Balthazar

‘Gent is een omgeving waar het goed is om te leven, een bron van innovatie met een open blik op de wereld.’

‘Een groener Gent met een autovrije kern!’

Debbie Baute

‘Weg met de muren tussen de achtertuintjes, maak er één grote tuin van!’

Debbie Eraly

Jan Naert

‘Ecologie mag geen elitair thema zijn, maar moet een grotere sociale dimensie krijgen.’

‘Leven en consumeren zonder de aarde te overbelasten.’

Riet Vandevelde

‘Een systeem waarin mensen zich opnieuw verbonden voelen met de natuur als basis voor milieubewust handelen, engagement, participatie en optimisme bij alle lagen van de bevolking.’

Laurien Spruyt