Vaca Pinta 33. Edición en galego by Transmedia Comunicación

Revista técnica do vacún leiteiro | N.° 33 agosto 2022 | Edición en galego • ESPECIAIS: ENSILADO DO MILLO | CULTIVOS PRATENSES • A PÉ DE PISTA: FEIRADEZA, MURTOSA E EXPOGAN • ENTREVISTAS A GUMERSINDO DE LA RIERA E A ISRAEL FLAMENBAUM • NA GRANXA: FINCA CABREIRA (A CORUÑA) • CON LUPA: A PRODUCIÓN LEITEIRA EN GALICIA DESDE A ÓPTICA DO CONTROL LEITEIRO

nivel?seguinteoparapreparadoestás Mantente atento ás nosas redes sociais! novo programa de teuoquexestiónrevolucionaráfuturodorabaño @geaft

SUMARIO 08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 3 www.vacapinta.com DIRECTOR EXECUTIVO José Manuel Gegúndez DIRECTOR DE ARTE Marcos Sánchez DESEÑO E MAQUETACIÓN Sabela Díaz, Silvia Gayoso, Marcos Sánchez EDICIÓN E REDACCIÓN Alexandra Cabaleiro, Noelia Cortizo, Jessica Fernández, Gemma Martínez, María Melle FOTOGRAFÍA E REALIZACIÓN EN VACA TV Raquel Anido, Eva Melle COLABORAN NESTE NÚMERO APPB, José M.ª García, Centro Galego de Control Leiteiro (Cegacol), Juan Cainzos, Pablo Reboiro, Mauro Morello, Carlota Antelo, Ero Couso, Elio López, Manuel Fernández, María Hermida, Estela Uriarte, Bea Abad, Antón Camarero, Alexandre Udina, Álvaro García, Israel Flamenbaum ENDEREZO Ronda das Fontiñas, 272, Entreplanta A. 27002 LUGO Teléfonos: +34 982 221 278, +34 636 952 893 e-mail: transmedia@ctransmedia.com Web: TiraxeISBN:ISNI:ISSN:Depósitowww.transmedia.esLegal:LU28-20182603-80800000000476625947978-84-09-43160-1donúmeroactual:17.000 exemplares Transmedia Comunicaciones y Prensa SL non se responsabiliza do contido dos artigos asinados Esteproductoprocede yfuentescontroladas Auditada por: O papel utilizado nesta publicación foi elaborado de maneira Distribuciónsostible:media durante o ano 2021: 17.204 Transmediaexemplarespertence a: Se queres recibir a revista na túa casa ou negocio, ponte en contacto con nós a través de: 675 974 @revistavacapintatransmedia@ctransmedia.com194@VacaPinta_@transmedia.vacatvSi quieres recibir la revista en tu casa o negocio, ponte en contacto con nosotros a través de: +34 675 974 @revistavacapintatransmedia@ctransmedia.com194@VacaPinta_@transmedia.vacatvRevistaVacaPinta OPINIÓN Nin calvo nin catro perrucas. Xabier Iraola Agirrezabala ................................. 8 EN VACA TV 10 ACTUALIDADE O 42.° Concurso Nacional da Raza Frisona incluirá por primeira vez campionatos de xatas e vacas vermellas ................................ 14 Máis de 500 persoas acudiron á inauguración das instalacións do Grupo Durán en Asturias .................................. 16 ENTREVISTA Gumersindo de la Riera, presidente do comité cientí co do WBC .................................. 20 Israel Flamenbaum, experto internacional en estrés por calor ............................................ 26 O LEITE Sabías que o consumo de queixo axuda a diminuír o risco de diabetes tipo 2 e as enfermidades cardiovasculares?................... 30 SAÚDE PODAL Problemas podais por estrés calórico .............. 34 A PÉ DE PISTA Open Internacional Feiradeza (Lalín, Pontevedra) ............................................ 38 Exposición de Gandería e Alimentación Expogan (Santander, Cantabria) ....................... 42 Concurso Rexional da Raza Holstein Frisia de Murtosa (Portugal)........................................ 42 RECOÑECEMENTOS FEFRIGA 2021 46 NA GRANXA Finca Cabreira. Irixoa (A Coruña) .................... 52 CON LUPA A produción de leite en Galicia desde a perspectiva do control leiteiro ............. 66 CALIDADE DO LEITE Que son os ácidos graxos do leite?.................... 74 MANEXO A importancia dunha adecuada selección dos sementais de carne para cruzamento industrial ............................................. 84 Como mellorar o manexo reprodutivo en xovencas ..................................................... 94 NOVAS TECNOLOXÍAS A Internet das granxas: indicadores smart farming ............................................... 100 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO Silo de millo: unha análise avanzada permitirá sacarlle o máximo proveito ............ 108 Ensilaxe e medio ambiente ............................. 116 Ensilado de gran húmido de millo: riscos e oportunidades ................................... 122 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES Variedades comerciais de gramíneas e leguminosas pratenses ................................... 134 Forraxe hidropónica en dietas para vacas leiteiras en transición .......................... 150 ESTRÉS POR CALOR Como afecta o verán ás vacas en diferentes partes de España ........................... 156 Debullamos os pormenores do World Buiatrics Congress con Gumersindo de la Riera, quen ocupa a presidencia do comité científico deste congreso Manuel Candamio leva apostando moitos anos pola monitorización do seu rabaño, un dos piares da súa granxa xunto á mellora xenética, a xestión da base territorial e a formación do persoal

El sistema INTELLFILL™ con cámara 3D detecta automáticamente el borde del remolque y supervisa el llenado. La tecnología VARIFLOW™ permite cambiar la posición del soplador de acuerdo con el tipo de cultivo que se esté recolectando. La configuración del sistema puede cambiarse de maíz a hierba en menos de 2 minutos, sin ayuda y sin necesidad de ninguna herramienta. Modos de trabajo automáticos para obtener la máxima productividad. Guiado automático INTELLISTEER® totalmente integrado. Radio de giro muy cerrado que facilita las maniobras y el aparcamiento.

Tecnología ADJUST-O-MATIC™ patentada de afilado automático de las cuchillas.

MÁXIMA CAPACIDAD. El picador más grande del sector, de 900 mm de diámetro, ofrece unos niveles de inercia excepcionalmente elevados. Detección de la humedad en tiempo real.

New GAMAHollandFRFORAGE CRUISER Picadoras de forraje

Síguenos en:Síguenos en: Tel. +34 982 227 www.duranmaquinaria.com165 El delrecogidaparaperfectoequipolamaíz EN VÍDEO

FÁLTANOS ECOMUNICACIÓN

En pouco máis de tres semanas en España terán lugar dous grandes eventos relacionados coa produción leiteira nos que quedará de manifesto o compromiso de veterinarios e gandeiros por coidar do benestar dos seus animais, por ser máis rendibles, por velar polo medio ambiente, por seguir ofrecendo produtos salubres e da máxima calidade... e non haberá moitos consumidores que cheguen a saber deles. Ai, como nos falla a comunicación… A principios de verán, os prezos de pago do leite ao produtor acadaron cifras históricas (en xuño o FEGA recolleu un prezo medio no conxunto estatal de 0,438 €/litro), pero para iso foron necesarias decenas de mobilizacións en todo o país, que se sucederon durante meses e nas que, non nos enganemos, o sector camiñou bastante só.

Quizais sexa necesario un cambio na maneira de actuar, na forma de comunicarlle á sociedade. Pode que ata o de agora se tratase o consumidor como a un individuo da gran cidade que non viu unha vaca na súa vida, en lugar de como o elo nal da cadea, un elo integrado por centos de miles de persoas moi diversas e que aseguran coas súas compras a continuidade das ganderías de leite.

EDITORIAL

Xa o diciamos ao comezo: empezamos o novo ano académico con forzas e parte desas forzas dirixiranse a seguir sinalando aquelas accións que entorpezan, desmerezan e fagan perigar o traballo de todos os que formamos parte desta cadea. Comuniquemos en positivo. Comuniquemos para todos. E, ante todo, comuniquemos coa verdade.

Pedimos a implicación da poboación, pero traballamos de costas a ela. Defendemos que as críticas recibidas son froito do descoñecemento, pero non esiximos accións de promoción decentes. Clamamos contra os enganosos substitutivos dos lácteos, pero é innegable que as súas campañas de publicidade están a convencer a moitos. Ata cando imos pasar por alto o grave problema de proximidade coa sociedade que atravesa o sector e que non fai senón acrecentarse co paso do tempo?

ste sector empeza o novo ano académico con forzas. Ao tradicional concurso morfolóxico nacional no que algúns dos grandes expoñentes da xenética frisona do país compiten por ser o exemplar máis destacado, este ano súmase a celebración na primeira semana de setembro do congreso mundial de veterinarios buiatras.

En xeral, asemella que no noso país o sector primario foi tradicionalmente visto coma o extra que complementa outras actividades profesionais máis vistosas, en lugar de como o motor imprescindible para garantir o autoabastecemento de toda a poboación. Traballar para cambiar esta percepción é Comoimperativo.cabeceira técnica, os nosos esforzos en comunicar o sector van dirixidos cara a vós, os traballadores do lácteo –e Vaca Pinta 33 é o último exemplo diso–, pero non por iso deixa de ser frustrante ver como ao gran público, sempre ocupado con defender a golpe de post en redes sociais a enésima causa xusta, non lle chegan senón mentiras e campañas super ciais sobre a produción láctea. Como pode seguir pasando isto?

WWW.CORBARSLL.COM CARGADORAS MUY VERSÁTILES GRAN CAPACIDAD DE GIRO ELEVACIÓN DESDE 600 KG A 2600 KG COMPROMISO! MAQUINARIA AGRÍCOLA CORBAR, S.L. Poligono Industrial O Morelle, nave 4 27614 Sarria, Lugo // E-mail: Corbar@corbarsll.com Telf. y Fax: 982 53 14 63 // www.corbarsll.com YCOMPROMISOINNOVACIÓN,GARANTÍA DISTRIBUIDORESPARALUGOYASTURIAS RODILLOS AGRÍCOLAS ARRASTRADOS AUTONIVELANTES DESDE 3,5M A 15M NOVEDAD GRADILLAS DE CAMAS DE PÚAS CUCHILLAS DE MAÍZ LATERALES ABATIBLES DE ANCHO TOTAL 4.5M CUCHILLA DE MAÍZ CON INCLINACIÓN HIDRÁULICA DE ANCHO TOTAL 2.8M CUIDAMOS EL BIENESTAR ANIMAL RODILLO COMPACTADOR DE SILO

8 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 OPINIÓN DEBEMOS OPTAR POR UN CONSUMIDORES,DOSACHEGAMENTOGANDEIROSEOSREALISTA E CONTINUADO, PERSISTENTE COMO A CHOIVA FINA, PARA QUE O CONSUMIDOR POIDA SER CONSCIENTE DO QUE HAI DETRÁS DE CADA BRIK QUE LEVA A CASA Nin calvo nin catro perrucas Xabier Iraola Agirrezabala Euskal Nekazarien Batasuna (ENBA) Gipuzkoa Asómome ás prestixiosas pá xinas de Vaca Pinta, tras a amable invitación de Manel Gegúndez, co temor de non estar á altura do reto de escribir nun me dio tan especializado e profesional coma este. O leite, os gandeiros e o gando vacún son unha das miñas ob sesións profesionais (traballo nunha organización agraria vasca, ENBA para máis detalle) que acapara ata o persoal ao estar rodeado de gandei ros de leite e por iso, cando falo de leite, falo máis dende as tripas que dende a cabeza e apóiome máis en sentimentos que en números, como quizais debera facelo nunha publica ción coma esta. Por certo, os adentros son os que me tocou o xornalista Xoán Ramón Alvite, ao que non teño o pracer de coñecer persoalmente, pero ao que sigo a través dos seus sisudos escri tos, como o que saíu publicado no último número desta revista, no cal, baixo o atractivo título de “Depende, todo depende”, lle facía unha loa á numerosa clase media gandeira, conformada por miles de explota cións medianas, que, tal e como afirma, constitúen a verdadeira co lumna vertebral do sector produtor lácteo.Nodevandito artigo defendíase o papel que xogan esas miles de ex plotacións leiteiras, cun eminente compoñente familiar, pero no que ta mén se integran granxas familiares con persoal asalariado, que moxe e goberna o gando, de xeito conxunto, compartindo as interminables ta refas cos seus patróns que son, nin máis nin menos, que gandeiros. Es tes gandeiros e as súas explotacións, medianas, pouco teñen que ver con esas explotacións diminutas gober nadas pola mítica anciá que consen te as súas dúas vacas coma se fosen as súas netas, ou polos ecosoñadores que se achegan ao sector para ma terializar a súa pequena revolución sen atender a cuestións mundanas coma a rendibilidade ou o vil metal co que todos, uns e outros, sacan adiante a familia. Agora ben, se pouco teñen que ver cos diminutos, menos aínda teñen que ver con esas macrogranxas de miles de animais impulsadas por empresarios alentados por indus trias lácteas, queixerías, fábricas de penso ou cadeas de distribución onde a rendibilidade e os números non son importantes, como en cal quera explotación gandeira que se prece, senón son o único a ter en conta e o factor que se sobrepón a todo, mesmo ao proxecto familiar, ás terras e pradeiras da casa e á aldea onde un vive, ou sobrevive. As granxas medias atópanse ate nazadas polas nanogranxas, por unha banda, polas macrogranxas pola outra, dado que as primeiras, as nano, son as explotacións que o consumidor idolatra e estraña, men tres as outras, a macro, son as explo tacións que o mercado, con maiúscu las, incentiva e alenta. As granxas medias, como dicía, nin son o suficientemente pequenas, o suficientemente eco, o suficiente mente verdes ou o suficientemente familiares como para gañar o favor do consumidor que ama un tipo de explotación ao que logo, cada día,

cada vez que acode ao mercado, lle dá as costas, pero tampouco son o suficientemente grandes, eficientes, empresariais etc. como require o mercado lácteo sustentado nunha cadea láctea onde as marxes brillan pola súa ausencia e a nanomarxe, de habela, xa se imaxinarán, non é, nin de lonxe, para o produtor senón para calquera dos elos, menos para a parte produtora. O consumidor medio quere con sumir leite proveniente de granxas familiares, onde o gandeiro, un cor pulento de papos rosados que viste unha camisa de cadros, vive na ar cadia feliz, rodeado de verdes pra deiras e montañas fermosísimas, re pletas de herba coas que alimentar as súas vacas pero, sen complicarse a existencia, aférrase á súa idílica visión, aínda sospeitando que, qui zais, a realidade non coincida ple namente co soñado, posto que, máis aló das formulacións teóricas, sexa consciente de que entre a teoría e a práctica exista un treito difícil de aproximar.Acuestión, ao meu entender, ra dica en como aliñar a idea precon cibida do consumidor medio coa práctica da media das granxas, as granxas medianas, que facendo seu o devandito popular de “nin calvo, nin catro perrucas” dista bastante tanto das granxas nano coma das macro, pero que son, de longo, as que máis se achegan á súa idea de granxa familiar e profesional. Para iso debemos optar por un achegamento dos gandeiros e os consumidores, un achegamento rea lista e continuado, persistente como a choiva fina, para que o consumidor poida coñecer a realidade do cam po, coñecer o porqué de cada unha das prácticas gandeiras e, así, seren conscientes do que hai detrás de cada brik de leite que leva a casa. Nin velliñas nin ecosoñadores, pero tampouco macrogranxas illa das en desertos rurais. A realidade do sector gandeiro actual, e máis concretamente da súa clase media (como adoita gustarlle referirse ao ministro Luis Planas), é algo tan complexo, tan belo como imper fecto, que quizais non coincida coa imaxe deseñada polos publicistas, pero que, ademais de ser real, se aproxima moitísimo ao que quere o consumidor.Información veraz, non propa ganda barata, é o que necesita o consumidor. Na miña opinión esa é a mellor vía para que este consumi dor, ben informado, apoie e protexa a clase gandeira media, coa que se sentirá plenamente identificado.

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | OPINIÓN9INFORMACIÓN VERAZ, NON PROPAGANDA BARATA, É O QUE NECESITA O CONSUMIDOR. NA MIÑA OPINIÓN ESA É A MELLOR VÍA PARA QUE ESTE, BEN INFORMADO, APOIE E PROTEXA A CLASE GANDEIRA MEDIA, COA QUE SE SENTIRÁ PLENAMENTE IDENTIFICADO

Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 EN VACA TV

Os pasados 11 e 12 de xullo tivo lugar o ciclo de conferencias Robótica Agrícola e Gandeira no salón de actos da Escola Superior Politécnica de Enxeñería de Lugo (EPSE), entidade que organizou o evento coa axuda da Deputación de A EPSE celebrou un ciclo de conferencias sobre robótica agrícola e gandeira Lugo e da Vicerreitoría de Organización Académica e Campus de Lugo. Esta acción formativa foi presentada como un incentivo para difundir a necesidade de formación superior en enxeñería e contribuír a colocar a Escola como un centro de referencia no ensino superior en agrorrobótica.

Alberto Sánchez, responsable de Marketing de Lely IbéricaGermán Martínez, presidente de Kubota España

CONCESIONARIO OFICIAL NEW HOLLAND PARA LUGO, ASTURIAS, CANTABRIA Y LA COMARCA DEL YLUGO,NEWCONCESIONARIODEZAOFICIALHOLLANDPARAASTURIASCANTABRIA

Dionisio Andújar, cientíﬁco do Grupo de Percepción Artiﬁcial (GPA) no Centro de Automática e Robótica do CSIC

O encargado de coordinar estas exposicións, Javier Bueno, deulles paso aos relatores, catro profesionais do mundo da empresa e da investigación, que abordaron o estado da robotización agrícola e gandeira en España no momento actual e as tendencias futuras.

Ángela Ribeiro, investigadora e directora do Grupo de Percepción Artiﬁcial (GPA) no Centro de Automática e Robótica do CSIC

As mellores ganderías foron EncontrodurantepremiadasoXXIIIProvincial de Gandeiros de Afriza Xornada

Durante o evento, entregáronse os premios ás mellores ganderías zamoranas. O galardón por ICO foi para Rancho Guareña-Hnos. Olea Losa SL, de Castrillo de la Guareña; o de produción a 305 días, para SAT Rote, de Toro, e o diploma pola mellor cuali cación nal media realizada en 2021 recolleuno La Sielma SC, de Monfarracinos. Pola súa parte, Alfonso Raf n, de Clair eld International e consultor en Cefetra Ibérica, ofreceu unha charla sobre estrés por calor, á que seguiu unha mesa redonda, moderada por Manuel Morales, sobre estratexias técnicas en Na xornada, impulsada por DataLife e Medrar Smart Solutions, participaron Antonio Sartal, de Triple Alpha Innovations; Elio López, de Innogando; Hugo Criado, de Medrar Smart Solutions; Iván Cid, de PSVET, e Juan Luis Guede, de OTD Anfaco-Cecopesca, os cales conversaron sobre a situación actual do sector lácteo e os principais retos aos que facer fronte. Os relatores destacaron o labor das súas empresas con respecto á tecnoloxía aplicada ao sector lácteo Manto

GayosoTools4Milk,DemoDayenCastro

EN VACA TV

O obradoiro de innovación dixital para empresas do sector lácteo, DemoDay Tools4Milk, celebrouse nas instalacións de Gayoso Castro, en Castro Ribeiras de Lea (Castro de Rei, Lugo), o pasado 27 de xuño.

Personalidades que formaron parte do Encontro de Afriza

Maquinaria SLU Crta. N-640, km 87,5 27192 La Campiña - Lugo Tel. 982 315 756 - Fax 982 303 203 www.mantomaquinaria.com | info@mantomaquinaria.com

O hotel Convento I de Coreses acolleu o XXIII Encontro Provincial de Gandeiros de Raza Frisona de Zamora, organizado pola Asociación Frisona Independente Zamorana (Afriza), o pasado 24 de xuño. granxa para mitigar a alza de prezos das materias primas.

CUBÍCULOS E CORNADIZAS BEBEDOIRO INOX CON VOLTEO E VÁLVULA DE ENCHIDO Soportes fabricados en inox con 4 mm, tubo de protección inox 60 mm e válvula de 200 litros/minuto de caudal distribución material gandeiro Gomas e camas para vacas Limpezas Estabulaciónsautomáticaslibres MÁIS DA METADEDAS VACAS GALEGASCOMEN OU DORMEN ENCORNADIZAS, CUBÍCULOSOU CAMAS VENDIDASPOR NÓS ELIXENASMELLORES GANDERÍAS OS NOSOS PRODUTOS Gomas e Camas para Vacas Tubular BovinoLimpezas Automáticas

ALMACÉN PROPIOEN ESPAÑA OFRECIDASGARANTÍASEPORDISMAGÁNCUBÍCULOS FLEXIBLES A AUTÉNTICA LIMPEZA ALEMÁ. NON COMPRE IMITACIÓNS MÁIS DE 2.000 LIMPEZAS INSTALADAS EN ESPAÑA CANAISESPECIAISARROBADEIRASPARA LIMPEZAS AUTOMÁTICAS DE CABLE distribución material gandeiro Polígono Industrial do Corgo, parcela 3, 27163 O Corgo (Lugo) Teléfono: 671 485 702 (TONI) • 671 485 703 (Servicio Técnico) E-mail: toni@dismagan.es // Web: www.dismagan.es

O evento, que se levará a cabo no marco da Feria Monográ ca del Campo y las Industrias Agrícolas, Ganaderas, Forestales y Pesqueras de Asturias Agropec, contará coa colaboración de Asturiana de Control Lechero-Asociación Frisona (Ascolaf) e estará patrocinado polo Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación (MAPA), a Consellería de Medio Rural e Cohesión Territorial do Goberno do Principado de Asturias, o Concello de Xixón, a Cámara de Comercio de Gijón, Caja Rural de Gijón, Caja Rural de Asturias e Central LecheraTaménAsturiana.secelebrará o 32.º Concurso Nacional de Raza Parda no mesmo recinto, que dará comezo ás 16:00 h do venres 23, e durante o cal o italiano Daniele Galbardi xulgará os mellores exemplares de raza parda. natos de xatas e vacas roxas. Kőrösi terá que elixir os dous mellores lotes de animais en pista, en lugar de por puntos, como se viña facendo nas últimas edicións, potenciando así o premio de mellor autonomía. O concurso de xatas e xovencas terá lugar ás 10:00 h, mentres que o de vacas en lactación e grupos arrancará

Oxuíz internacional Zsolt Kőrösi, da Asociación Frisona de Hungría, será o encargado de xulgar as diferentes seccións, entre as que se atopa a de recoñecemento, na que vacas sobresalientes, segundo criterios morfolóxicos ou de produción, competirán en pista polo galardón. Como novidade, haberá campio-

ás 15:00 h. O domingo 25, desde as 10:30 h, será a quenda do XXI Campionato Nacional de Manexadores.

14 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 OACTUALIDADE42.º

Concurso Nacional da Raza Frisona incluirá por primeira vez campionatos de xatas e vacas roxas O próximo 24 de setembro celebrarase a 42.º edición do Concurso Nacional da Raza Frisona no pavillón central do recinto feiral Luis Adaro, de Xixón (Asturias), organizado pola Confederación Nacional da Raza Frisona (Conafe).

DE BIESHEUVEL JAVINA 3 (VG-87). Los orígenes de DOLOMITA DROST x ESPERANTO x REFLECTOR ¡¡AHORA DISPONIBLE EN SEXADO!! Súper Tipo y Producción Tipo: Leche:+2,60+1093 kg Longevidad: +129 Patas: +2,10 Grasa: 0,08% RCS: +123 Ubres: Proteína:+2,210,12%DA:+108 DE BIESHEUVEL JAVINA 19 ET (VG-88) Dolomita Parque Tecnológico, Edif. nº 600 48160 Derio (Bizkaia) - Spain • Tel.: +34 94 454 15 77 • e-mail: comercial@aberekin.com ESCOLMO, S.L. Distribuidor para Galicia y Asturias Rua Magnolia, 80, bajo 27003 LUGO Tfno. (+34) 982 217 633 Fax (+34) 982 213 144 e-mail: escolmo@gmail.com 1992 2022 30 años a tu servicio www.aberekin.com Alta Fertilidad Genética de Conﬁanza

16 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ACTUALIDADE

ofrecerlles o mellor servizo no me nor tempo posible. Sixto Montblanc, director comer cial de maquinaria de recolección de New Holland España, fixo entre ga dunha placa a Antonio Durán, fundador do conxunto empresarial, como recoñecemento á súa traxecto ria profesional particular e á familia Durán en xeral. Como broche final do acto, Grupo Durán anunciou que proximamente inaugurará a delegación da Coruña, a última incorporada á súa rede co mercial propia.

O pasado 28 de xullo, Grupo Durán inaugurou a súa delegación no municipio asturiano de Tineo, un punto de distribución máis con 3.500 metros cadrados onde alberga as empresas Durán Maquinaria, que este ano celebra o seu 25.º aniversario, e Manto Maquinaria.

Afamilia Durán presidiu o acto, ao que acudiron máis de 500 persoas entre clientes, amigos e interesados nas diferentes máqui nas, algúns mesmo se achegaron ás instalacións no seu propio tractor ou picadora de forraxe da marca New Holland. Durante o evento, os propieta rios subliñaron que o investimen to de 2 millóns de euros supuxo a creación de sete novos postos de traballo directos e que, grazas á apertura desta sede, Grupo Durán se achega aos seus clientes de As turias e Cantabria co obxectivo de Máis de 500 persoas acudiron á inauguración das instalacións de Grupo Durán en Asturias

Durante o evento, Antonio Durán recibiu unha placa de recoñecemento por parte de Montblanc

En Vaca.tv

A familia Durán e o seu equipo de traballo no acto de inauguración

Haz tu explotación agrícola más sostenible y digital con el Plan Renove del Santander. Te ayudamos con ﬁnanciación en condiciones preferentes para renovar tu maquinaria agrícola e impulsar de nuevo tu negocio. Infórmate sobre todas las soluciones que Santander Agro puede ofrecerte.

maquinariatu

Entra en bancosantander.es o acércate a cualquiera de nuestras oﬁcinas.

Es el momento de renovar

Financiación sujeta a previa autorización por parte del Banco.

DISTRIBUIDORDDISTRIBUIDORISTRIBUIDOR EN ESPAÑAEN ESPAÑAEN ESPAÑA Y PORTUGALY POPORRTUTUGGAALLY PORTUGAL Bebederos revoltables enINOX. Cornadizas, barreras y cubículos ArrobaderasJOURDAIN. de cable antidesgaste. Sistema de cama confortable, sin filtraciones y de fácil manejo. eros revoltables en INOX @elmegasantacombaELMEGA_SL ELMEGA S.L @ELMEGAsl 981 88 05 50981 88 05 50981 88 05 50elmega@elmega.comeelmega@elmega.comlmega@elmega.com Siguenos para participar en nuestro sorteos!Siguenos para participar en nuestro sorteos!Siguenos para participar en nuestro sorteos! fSAJCBebedornadOURDArrobadistemailtracio ELMEGA SL Siguen par pa t ipSig en s p ra p rt ipSiguiuenooooss pas araa paaarrtiiccccipaiaa

El sistema inteligente de aireación de purines se ha establecido como el método más seguro, rentable y respetuoso con el medio ambiente. Mantiene los purines en un estado bombeable y homogéneo, listo para ser espaciado, los 365 días del año. Además reduce considerablemente la emisión de gases.

*Disponibles en camas individuales o rollos de cama continua.

**Un alto porcentaje de vacas en el mundo duermen en**Un alto porcentaje dde vacas enn el mundo dduueerrmeenn en**Un alto porcentaje de vacas en el mundo duermen en colchones KRAIBURGR.colcchoness KRAIBURG.colchones KRAIBURG. escanea!

YouTube

SISTEMA DE AIREACIÓN DE PURINES

*Disponibles en camas individuales o rollos de cama continua.*Disponibles en cammas iindivvidualles oo roollos dde cama coonnttiinua.

“O obxectivo principal é levar a cabo un congreso mundial máis dinámico, na liña dos que organizamos en Anembe” Tras un par de anos de atrasos debido á pandemia, do 4 ao 8 de setembro terá lugar en Madrid o 31.° World Buiatrics Congress (WBC), evento cuxa organización corre a cargo de Anembe. Gumersindo de la Riera, veterinario en La Espina, vogal de Reprodución de Anembe e presidente do Comité Científico do WBC, fálanos nesta entrevista do desenvolvemento e dos puntos fortes da cita. En Vaca.tv como sede; no terceiro intento xa en 2016 outorgóusenos a organización e quedou fixada Madrid como a ci dade que acollería o WBC de 2020, que finalmente se atrasou ata 2022 pola COVID. Superamos xa a cifra de 2.700 inscritos de 71 países. Creo que imos andar moi preto dos 3.000 asistentes.

É tremendamente ambicioso e debo dicir que é case todo responsabilida de de Alfonso Monge, o coordinador do Comité Científico inicial, que, ao adiarse a súa celebración, decidiu ceder o posto. Eu asumín o cargo en xaneiro de 2021. O noso obxectivo principal é levar a cabo un congreso mundial máis dinámico e práctico, na liña dos que organizamos en Anembe. A nosa aso ciación xurdiu como resposta a unha anterior, que era excesivamente tra dicional e sen contacto cos aspectos prácticos do traballo do veterinario clínico. Por iso, para este queriamos ofrecer un formato similar ao que estamos a facer en Anembe, que ten bastante éxito e está ben conside rado. Digamos que é unha mestura académico-práctica.

Que aspectos destacarías do pro grama do WBC?

Como se estruturou o congreso? Imos contar con 24 topics ou blo ques temáticos e con dous relatores principais por tema, os cales van ter dúas presentacións cada un de me dia hora. Ao final de cada bloque, vaise establecer unha mesa redonda coas catro mellores comunicacións orais para que toda a audiencia poi da participar. Isto é algo que nos pa rece interesante e que se veu deman dandoPolasultimamente.tardes,os patrocinadores principais teñen dentro das súas actividades a organización de sim posios, que son monográficos sobre materias que eles poidan considerar de relevancia.

Achégase por fin a data do Con greso Mundial de Buiatría. Fíxose esperar… E tanto. Organizar o mundial era un vello anhelo da asociación. En 2008, a xunta directiva que presidía Luis Miguel Cebrián xa presentou a candidatura. Non o conseguimos en 2012 nin en 2014 con Barcelona GUMERSINDO DE LA RIERA, PRESIDENTE DOCOMITÉ CIENTÍFICO DO WBC

20 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ENTREVISTA

Neste sentido tamén haberá ou tra presentación moi interesante a cargo de Jack Britt, un compañeiro americano que vai falar sobre os fac tores fundamentais que van ter que afrontar as explotacións de produ ción leiteira no futuro.

Que temas sobresaen coma os máis innovadores? Teremos unha mesa redonda sobre omnívoros, que cremos que é impor tante debido a todas estas polémicas que hai sobre o consumo de produ tos de orixe animal. A nosa intención con isto é poñer en valor os aspectos que ás veces son excesivamente cri ticados por parte da sociedade e ou tras organizacións sobre a forma de producir, así como sobre as calida des ou os aspectos nutricionais dos produtos de orixe animal.

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | ENTREVISTA21

Ademais, por primeira vez deci dimos pedirlles aos relatores estre la de cada bloque que organicen un taller práctico sobre outro aspecto relacionado co seu topic que sexa de capacidade reducida (hai que inscri birse). Consideramos de gran valor a posibilidade de dispoñer de talleres prácticos en grupos reducidos sobre novas técnicas para favorecer a in teractuación cos relatores, xa que se trata de profesionais moi destacados nos seus ámbitos de traballo e que veñen de todas as partes do mundo. A pandemia dificultouvos a coordi nación cos relatores?

DE GRAN VALOR A POSIBILIDADE DE DISPOÑER DE TALLERES PRÁCTICOS EN GRUPOS REDUCIDOS PARA FAVORECER A INTERACTUACIÓN COS RELATORES” se estarían dispoñibles, se querían cambiar algo dos relatorios... Foi alta a participación mediante comunicacións libres? O certo é que si. Como en moitos congresos deste tipo, á parte das presentacións principais, teremos comunicacións orais e pósters. Reci bimos máis de 1450 propostas. To das elas foron revisadas polo noso Comité de Valoración e finalmente serán máis de 500 comunicacións libres e outras tantas en formato póster (moitas delas de estudantes, debo engadir) as que completarán o congreso.

Foi un pouco complicado porque, como xa sabedes, o congreso estaba fixado para setembro de 2020 e tivé molo que atrasar primeiro a 2021 e despois a 2022. Houbo que contac tar con todos eles, volver considerar “CONSIDERAMOS

Cales dirías que son os puntos for tes desta edición? En xeral, creo que o congreso ten un nivel bastante alto e que a gran novidade en si é o formato. Tamén tentamos que ás presentacións VIP, que son a última hora da tarde e están abertas ao público en xeral (previa inscrición por limitacións de aforamento), veñan figuras inter nacionais e creo que se conseguiu. Queriamos persoas que teñan unha relevante e dilatada carreira pro fesional e que poidan facer unha presentación cunha visión un pouco máis persoal, non tan técnica, sobre diferentes aspectos.

“BUSCAMOS ATRAER AS NOVAS XERACIÓNS, A NOVOS ESTUDANTES QUE QUEIRAN DEDICARSE Á RAMA CLÍNICA DA PRODUCIÓN ANIMAL” PARTICIPACIÓN DE ESTUDANTES E DE VETERINARIOS NOVOS Incentivar o interese das novas xeracións de veterinarios pola rama da buiatría é unha liña de traballo fundamental para garantir o futuro do gremio. Por iso, a xunta directiva da Asocia ción Mundial de Buiatras e Anembe traballaron para facilitar a presenza de estudantes no congreso, xa que o consideran unha chamada de atención “tremendamente importante”, remarca De la Riera. Á parte dos premios que organiza Boehringer Ingelheim, a WAB e Anembe ofrecerán 20 bolsas para estudantes. Así mesmo, o congreso terá colaborando na súa organización 40 alumnas e alumnos de diferentes universidades españolas.

Nun programa tan extenso é difícil elixir un relator estrela, pero sen dúbida o máis mediático será o doutor Pol… Así é. O último día, como parte das charlas VIP, temos unha hora que se chama “Trucos Prácticos”. Nela, unha serie de compañeiros de todo o mundo presentarán algún truco que aplican no seu traballo diario.

22 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ENTREVISTA

Con isto tamén buscamos atraer as novas xeracións, xa que unha profe sión como a nosa é bastante sacrifi cada e actualmente temos dificulta de para atopar novos estudantes que queiran dedicarse á rama clínica da produción animal. E que hai do aspecto lúdico que ta mén adoita ter en conta Anembe?

Tamén é tema de debate actual o benestar animal. É necesario actua lizar as nocións que se teñen respec to disto? Sen dúbida. As auditorías de benes tar animal hai tempo que se están facendo e a gran maioría das explo tacións leiteiras xa as cumpren. No entanto, o certo é que nun principio as normas de benestar marcaban uns mínimos (ausencia de dor e de enfermidade, dispoñibilidade de auga e comida...), pero, sobre todo, por esixencias sociais e dos consu midores, nos últimos tempos estanse incorporando outra serie de requi sitos, como é a necesidade de que o animal en confinamento poida mani festar un comportamento de acordo co seu instinto natural. Hai unha serie de cuestións que creo que a opinión pública necesi taría coñecer, por exemplo que para a produción animal é necesario o benestar e que iso inclúe respectar o instinto e o comportamento ani mal e, a maiores, agora interveñen tamén as emocións; este é un novo concepto que se establece no benes tar animal, non só a ausencia de dor e de enfermidade e as condicións para sobrevivir, senón tamén que poida estar nunhas condicións emo cionalmente aceptables.

Isto ten compoñentes prácticos, téc nicos e tamén un pouco simpáticos, e pareceunos moi oportuno pedirlle o favor de moderala ao doutor Pol, porque é unha figura cunha dilatada traxectoria profesional, é moi coñe cido e mediático, e os que nos move mos no aspecto clínico sabemos que hai moitos gandeiros que lle teñen un grande aprecio.

Estará presente. Neste tipo de congre sos, aínda que o eixe principal é todo o referente aos temas técnicos, tamén nos parece interesante a interacción, o coñecemento e, sobre todo, o estable cemento de relacións entre os congre sistas e por iso contamos con eventos como unha visita a unha finca de cría de gando bravo o luns 5 e unha cea de gala o mércores 7 nun dos centros máis importantes dos arredores de Madrid. Como remate final, o xoves 8 teremos unha festa en Las Ventas de dicada á profesión veterinaria á que nos gustaría convidar a todos a par ticipar para compartir o éxito do WBC Madrid 2022. Todo isto co obxecti vo de conseguir estreitar lazos entre compañeiros de todo o mundo.

“Serán de grande axuda, pero fundamentalmente facémolo para que vivan de preto cal é o ambiente e como é a profesión desde os seus inicios porque, como dicía, é interesante e moi necesario fomentar o traspaso xeracional”.

O seu Lely Center local daralle máis información sobre este fito no muxido.

Lely Horizon O seguinte elo no futuro da súa explotación é a predición. Dea un paso adiante na xestión da súa explotación con Lely Horizon e sáquelles o máximo partido aos seus datos. Aproveite a información aplicando algoritmos intelixentes para predicir rendementos e obter opcións precisas de optimización da súa explotación. Consiga unha indicación clara e nunha fase precoz das vacas sospeitosas de padecer cetose e reciba consellos de tratamentos. Horizon está dispoñible en dous paquetes: Control e Advance. Comprobe cal se adapta mellor ás súas necesidades.

www.lely.com farming innovators

A túasdoagriculturafuturonasmans Coñece máis sobre a familiarganderíaAbritaSC

O Lely Astronaut A5 é un robot máis eficaz a nivel eléctrico que o seu antecesor, debido a que se eliminaron as electroválvulas do brazo. Mantén a estrutura de entrada e saída rectas e “todo isto fai que esta máquina sexa moito máis rápida e eficiente”, puntualiza Pablo Cachafeiro, delegado comercial de Lely en Pontevedra, Ourense e sur de Lugo.

LELY ASTRONAUT A5, UNHAMÁQUINA MÁIS EFICIENTE

Lely Astronaut A5, nas que moxen unhas 58 vacas por cabina e, así mesmo, manteñen vacas na sala á espera dunha quinta unidade. “Nesta zona muximos vacas con baixa velocidade de muxido e aquelas que teñen algún problema sanitario, así optimizamos máis o traballo do robot”, apunta Manuel Rodríguez.

A diﬁcultade para atopar man de obra cualiﬁcada, a procura dun terceiro muxido e a posibilidade de aumentar o tempo libre foron algúns dos motivos polos que incorporaron catro unidades de Lely Astronaut A5.

Manuel Rodríguez, Rubén Rodríguez e Pablo Cachafeiro Abrita SC (Portomarín, Lugo) é unha explotación familiar formada por José Manuel Rodríguez e María Josefa Rodríguez, pais de Manuel e Rubén Rodríguez, quen tamén contan cun traballador externo. Manexan un total de 480 animais, dos cales moxen uns 250. A media de produción é de 38 litros/vaca/día, cunhas calidades dun 3,80 % de graxa e un 3,50 % de proteína. En outubro do pasado ano decidiron dar o paso á robotización, motivados pola “falta de persoal cualificado, por conseguir un terceiro muxido e así aumentar a produción, ademais de mellorar a nosa calidade de vida”, explica Rubén. No momento de tomar a decisión de instalar Lely foi importante a valoración positiva que tiñan do servizo técnico, porque “sabiamos que era un dos mellores e nunha máquina

Robots para aumentar a eﬁciencia e a ﬂexibilidade horaria ¡EN TESTEMUÑOSVÍDEO!

Nesta gandería tiñan claro que incorporarían as máquinas máis modernas: “Consideramos que sería mellor meter o último modelo”. Lembran que a instalación das máquinas foi “rápida” e destacan que en menos dun mes estaban as catro unidades xa listas para funcionar. A chegada dos robots coincidiu cunha ampliación da nave: “Cando estabamos co proxecto de crecemento necesitabamos máis persoal, pero non o atopamos; entón decidimos incorporar os robots e, como xa estabamos en obras, desde Lely adaptáronse á construción nova para a súa instalación”, comenta Rubén. En canto á adaptación dos animais, aclaran que estiveron durante 15 días asistindo aos robots só para comer penso e, pasado ese período, xa empezaron co muxido. “Quitando os dous primeiros días, que notaron a diferenza pola entrada lateral do brazo, as vacas están máis tranquilas e con moita máis liberdade”, detalla o mozo gandeiro.

coma o robot, que traballa as 24 horas do día, é indispensable ter en conta esteActualmenteaspecto”. teñen catro unidades

En Abrita SC (Portomarín, Lugo) robotizaron o muxido en outubro do pasado ano.

4 Lely Astronaut A5

Desde que traballan cos robots relatan que lograron as metas que tiñan mar cadas: “Chegamos á media de 3 muxi dos e aumentamos entre 4 e 5 litros a produción por vaca e día”. Engaden que non lles fai falta tanto persoal e “dimi nuímos máis de dúas horas de traballo ao día”. Pola súa banda, Cachafeiro re sume a situación actual en que “teñen unha maior eficiencia na súa produción e máis flexibilidade laboral para compa xinar coa súa vida familiar”. Manuel lembra que antes era “anti rrobots” e, aínda que visitou diferentes explotacións, non se mostraba a favor destas máquinas. Con todo, agora re coñece estar “satisfeito” de traballar conDeelas.feito, os bos resultados anímaos a continuar co proxecto inicial, que xa contaba con cinco unidades de muxi do, catro que se instalarían nun primei ro momento e unha quinta dous anos máis tarde. “O obxectivo é chegar a unhas 500 vacas e poñer un quinto ro bot para así anular a sala e, en principio, para o próximo verán xa o teremos co locado”, apunta Manuel.

Doutra banda, tamén contan co Lely Juno Flex para arrimar a comida. “O arrimador tiñámolo moi pensado, é un aparello que funciona todo o día.

Ademais dos robots, tamén dispoñen do programa de xestión Lely Horizon, que é compatible con todas as máqui nas de Lely, con outros programas de xestión e con todo tipo de dispositivos. “Desde o meu punto de vista, unha das principais características deste sistema é a súa capacidade de analizar os datos e presentarlle ao gandeiro diversas so lucións ante unha determinada circuns tancia”, comenta Pablo Cachafeiro. Manuel Rodríguez relátanos que xa manexaban outro programa para con trolar a reprodución, “pero cando ins talamos os robots tamén incorporamos o Lely Horizon e agora traballamos con ambos, xa que son compatibles e un transmite os datos ao outro”. En canto á información que ofrece, subliña que o Horizon “é máis específico no tema do leite, brinda máis parámetros sobre a saúde do ubre teto a teto e sobre a pro dución en xeral”. Así mesmo, nesta gan dería danlle importancia á posibilidade de acceder á aplicación desde calquera dispositivo, porque lles permite estar ausentes da explotación e saber se hai algún problema.

Antes marchabamos ás 9 da noite e ata as 7 da mañá non volviamos, pero o arrimador témolo programado para que pase cada 4 horas, polo que polas noites tamén arrima. Desta maneira, as vacas sempre teñen comida dispoñi ble e, se comen máis, producen máis”, destaca Manuel. Así mesmo, coa chegada dos robots puxeron dous rascadores de Lely e si nalan que as vacas “están constante mente neles e gústalles moito”.

LELY CUMPRE EXPECTATIVASAS

Dispoñen do arrimador de comida Lely Juno Flex O próximo verán terán instalada a quinta unidade

26 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ENTREVISTA

En Vaca.tv dicións climáticas non lle permiten eliminar esa calor de forma natural e necesita axuda do gandeiro.

“O estrés calórico está considerado como o problema número 1 do sector leiteiro a nivel mundial”

O cambio climático agrava esta si tuación? Non hai dúbida de que o mundo se está quentando. As temperaturas so ben máis cada ano e hai ondas de calor con máis frecuencia. Cando isto se une a altos niveis de produ ción, e afortunadamente estámolos conseguindo, aféctalles ás vacas a nivel térmico e hai que solucionalo. É certo que se está agravando a si tuación e debemos tomar medidas. Que métodos existen para arre friar as vacas? Antes de nada, débense protexer do sol, porque acumulan máis calor da que xa xeran. Logo, deben ter acceso a ventilación natural e, por último, podemos instalar sistemas artificiais dePorarrefriamento.unhabanda, a refrixeración directa consiste en mollar e venti lar a vaca, xa que só a ventilación non pode eliminar a calor total que xera o animal. Hai que combinar a ventilación coa auga, pois coa eva poración conséguese eliminar 6 ou 7 veces máis a calor. Este tipo de arre friamento debe ser aplicado varias veces ao día. O outro método é a refrixeración indirecta, que consiste en instalar sistemas de evaporación de auga dentro das naves. É máis custosa e está limitada a zonas secas, porque, cando a humidade é alta, non é moi eficiente. Como se pode previr o estrés por calor en instalacións novas? Pódese previr con máis espazo na gandería, con recintos abertos e con ventás que se poidan abrir no verán, para poder ter ventilación natural, así como con teitos altos e illados que non permitan que penetre a ca lor. Todo isto sería anterior a implan tar sistemas de arrefriamento. Participou nas últimas Xornadas de Africor Lugo e Vaca Pinta para abordar a situación en Galicia. Como valora as nosas condicións? Recibín información de Africor Lugo que mostra datos de 80.000 vacas mes a mes durante os últimos anos. Os gráficos extraídos demostran que os efectos na produción e na fertilida de aínda non son tan graves, a situa ción non é parecida á que vemos nou tras partes de España e do mundo.

Por que as vacas non poden man ter unha temperatura corporal no verán e que necesitan para refri xerarse? A vaca xera moita calor, pois por cada 5 litros de leite que produce, crea 100 watts. Unha vaca común, cunha produción de 45 litros de leite, desprende a calor dun radiador e é incapaz de disipalo en climas cálidos. No inverno non supón un problema, pero no verán, regularmente, as con ISRAEL FLAMENBAUM, EXPERTO INTERNACIONAL EN ESTRÉSPOR CALOR EN VACÚN LEITEIRO

Sobre este asunto centrou as súas intervencións na última Xornada Técnica de Africor Lugo e Vaca Pinta, celebrada a mediados de xuño en Lugo, e aproveitamos a súa visita á cidade galega para coñecer cales son os sistemas máis recomendados para darlle solución e dialogar sobre as condicións do vacún leiteiro en Israel, o seu país de orixe.

Que beneficios se poden obter coa refrixeración adecuada? O índice de relación verán-inverno mostra canto se pode recuperar das perdas do verán. A través de diferen tes estudos, comprobamos que coa refrixeración adecuada se pode sal var o 99 % do que se está perdendo. O seu país de orixe é Israel. Cales son as características do sector lei teiro israelí? É un sector moi intensivo en canto a alimentación, con altos rendementos, e moi ben organizado con respecto aos servizos de veterinaria. Temos moitos datos, moitos sensores e por iso somos os campións do mundo de produción media por vaca. A media produtiva de 120.000 vacas é de 12.500 litros por animal e a gande ría punta está en 15.000 kg de leite, aínda estando nunha rexión moi cá lida. Isto quere dicir que a vaca hols tein ten un potencial enorme e hai que saber como muxila.

“COMPROBAMOS QUE COA REFRIXERACIÓN ADECUADA SE PODE SALVAR O 99 % DO QUE SE ESTÁ PERDENDO”

Con todo, debo dicir que é unha media de moitas vacas e este aspec to habería que estudalo gandería a gandería. De todos os xeitos, en xe ral, comparando os gráficos de Gali cia e de Valencia, son dous mundos diferentes. Que recomenda aquí? Non recomendo un arrefriamento diferente en Galicia e en Valencia. O distinto é cantas veces ao ano se ten que arrefriar as vacas en Galicia e cantas en Valencia. En Valencia tera se que facer máis tempo e será máis custoso. O beneficio económico de arrefriar as vacas en Valencia tamén é maior que en Galicia. Como inflúe o estrés calórico nas explotacións? O estrés calórico está considerado como o problema número 1 do sec tor leiteiro a nivel mundial. Nun es tudo feito en EE. UU., o estado máis fresco perde unha produción de 300 litros por lactación, o que supón uns 50-80 dólares, e o estado máis calo roso, Florida, perde 1.500 litros de leite por lactación, preto de 500 dó lares de ingreso.

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | ENTREVISTA27

Existen diferenzas entre as razas de vacún para soportar mellor ou peor o estrés por calor? Hai moitos traballos sobre isto e lu gares onde non teñen as condicións adecuadas para poder levar a cabo o arrefriamento. Nestas zonas, bus can animais máis tolerantes á calor mediante o cruzamento con razas como a jersey ou a parda suíza, que soportan máis as altas temperaturas porque son menos produtoras. As vacas holstein producen moito leite e, afortunadamente, aprendemos a manexalas para que poidan mani festar todo o seu potencial produtivo.

Que diferenzas e similitudes desta caría entre España e Israel? Hai moi boas relacións entre Israel e España e sempre as houbo. Eu creo que a tendencia do sector leiteiro mundial, polas consecuencias econó micas, é profesionalizar a produción leiteira. Non se pode gañar diñeiro sen producir ben e eficientemente. Israel viuse na obriga de facelo, xa que, ao ter un nivel de produción moi alto nos anos 60-70, tivemos que buscar solucións para arrefriar as vacas. Pola súa banda, Europa duplicou nos últimos 20 anos a súa produción por vaca e están agora vi vindo o que nós xa experimentamos hai 30 anos. Creo que non hai diferenzas con gran parte das granxas españolas e reduciuse moito a distancia entre os niveis de produción. Visitei hai catro anos unha gandería en Cataluña que produce tanto como as máis produ toras de Israel. Non coñezo tanto as granxas familiares que seguen con instalacións e sistemas de manexo antigos, pero estas acabarán por desaparecer pouco a pouco; é unha tendencia mundial. Están a reducir se as ganderías e está a aumentar o número de vacas, o que fai crecer a produción de leite por animal. Cos anos, as diferenzas serán menores. No que se refire á transformación, si hai máis diferenzas. Israel procesa gran parte do seu leite en produtos fluídos brandos e España é moito máis avanzada nos queixos duros e de alta Ademais,calidade.en Israel, o prezo ao produtor fíxao o Goberno. As queixas da sociedade van en con tra deste porque, a pesar de sufrir os incrementos sobre os custos de produción, non aumentaron o prezo ao consumidor e quen está sufrindo é o produtor.

Que tipo de campañas fai o sector para o consumo de lácteos? Os produtos máis presentes nos anuncios televisivos son os lácteos. Do 100 % dos anuncios comerciais da televisión, o 30 % son produtos lácteos. As tres grandes industrias compiten entre elas e ocupan o 100 % dos anuncios sobre lácteos. Con todo, a empresa láctea máis grande de Israel está en mans da China, aín da que funcione con leite israelí, e a segunda está moi ligada á francesa Danone. Son consecuencias da glo balización. Como é a situación en canto a ex portacións?

28 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ENTREVISTA

Con que sector lácteo se queda ría? Cal cre que é o máis avanzado do mundo? A min gústame o formato de Israel, non porque sexa israelí, senón por que é un sector moi unido e esta unión dá forza. Por exemplo, os ser vizos veterinarios, clínicos, o proce samento da información… todo está en mans dos produtores e traballa mos moito con datos.

“ESTÁN A DESENVOLVER MOITAS FORMAS DE ABASTECER O MUNDO DE PRODUTOS LÁCTEOS […] E IGUAL DENTRO DE 50 ANOS XA NON USAREMOS VACAS PARA CONSUMILOS”

Que opina das acusacións que re cibe o sector como responsable do quecemento global? Eu non estou de acordo con isto. Hai moitos traballos que mostran que a agricultura e o sector gandeiro son neutros en canto a liberación de CO2 á atmosfera e quizais é positivo para o ambiente, porque o que liberan é metano. Non actúa como o CO2 dos coches e as máquinas, permanece pouco tempo e o 95 % degrádase en CO2. Volve á terra para incorporarse ás plantas e serve como comida para as vacas. Que deficiencia cre que deberiamos solucionar canto antes en España?

Segue funcionando o sistema de cotas? Hoxe en día hai dous países que es tán en cotas: O Canadá e Israel. En Israel, hai moitos intereses nacio nais para espazar a produción de leite, porque iso significa que moita xente viva na fronteira e a coide. O produtor defende que se queren que viva na fronteira cultivando a terra, teñen que subsidialo e non deixarlle loitar só contra os prezos dos insu mos. Esta é a situación. Os produtores contan con algo equivalente á PAC? En Israel non hai PAC. O único sub sidio ou protección que ten o produ tor israelí son os aranceis contra a importación, pero isto non lle axuda moito. O que quere é ver diñeiro no banco, que se lle compense polo in cremento dos insumos e no prezo do leite. Como é o consumo de lácteos en Israel? Consómense preto de 180 litros de leite per cápita, pouco para o nivel de vida en Israel, e gran parte da ex plicación é relixiosa. De acordo coa relixión xudía, non se pode mesturar o consumo de lácteos e de carne e o 60-70 % da poboación respecta estas normas, o que limita moito o consumo de lácteos. Se non fose así, poderiamos lograr uns 50 litros máis de consumo por persoa.

Entendo que os que sobrevivirán son os que van producir máis eficiente mente. No futuro, os gobernos e o mundo van poñer máis restricións á produción de leite desde o punto de vista de benestar animal e de que cemento global, porque a tenden cia mundial consiste en botarnos a culpa. Iso si, non pasa nada porque podemos producir o leite con menos vacas; iso significará liberar menos metano por cada litro producido e será beneficioso desde o punto de vista económico, ambiental e de be nestar animal. Cara a onde camiñará o sector lácteo? Quen sabe! Están a desenvolver moi tas formas de abastecer o mundo de produtos lácteos sen vacas e con diferentes tecnoloxías. Gran parte das investigacións están a facerse en Israel e igual dentro de 50 anos xa non usaremos vacas para consumir lácteos.Euxa non estarei, pero pregún tasme e contéstoche con honestida de. Se se pode producir o produto lácteo idéntico ao que consumimos hoxe, pero máis barato e sostible… Non sei como se van desenvolver as cousas.

Ata hai 20 anos producíase en Israel todo o leite que se consumía no país. Agora, por pactos con Europa, es tamos obrigados a importar o 20 % do leite consumido, como os queixos duros ou o queixo crema. Israel abastece o 80 % do consumo, pero non porque non poida abastecelo todo. Podería duplicar a súa produ ción de leite en 5 anos, pero os cus tos de produción son tan altos que non podemos competir cos subsidios europeos ou os baixos custos dou tros países.

La recuperación de la vaca recién parida requiere más que solo calcio Magnesio Necesario para el metabolismo del Calcio Calcio Para la optima producción de calostro y leche y la correcta respuesta inmunitaria Potasio Responsable del correcto equilibrio hídrico Niacina Mejora la función hepática y despierta el apetito Osmolito Ayuda a la salud celular Levadura viva Para el correcto funcionamiento del rumen y la estimulación de la ingesta Para más información contacta con Elanco. También puedes visitar https://vetconecta.elanco.com/our-products/ The Vital 90 Days™, Elanco y la barra diagonal son marcas registradas de Elanco o sus ﬁliales. © 2021 Elanco. PM-ES-21-0576 YMCP Vitall® PRODUCTO COMPLETO PARA LA VACA RECIÉN PARIDA metabólicas soluciones

Na actualidade, estase aplicando unha nova metodoloxía a numerosos estudos cientí cos para avaliar as posibles relacións de causa-efecto entre diferentes exposicións a factores de risco e os resultados clínicos dalgunhas enfermidades: a aleatorización mendeliana. En comparación cos estudos observacionais tradicionais, esta técnica pode anular diferentes sesgos, xa que a aleatorización de alelos (cada unha das formas alternativas que pode ter un mesmo xene) sempre precede ao establecemento da enfermidade.

ELABORACIÓN DO ESTUDO

30 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 O LEITE

A graxa dos lácteos caracterízase por un alto contido en ácidos graxos saturados e sempre se considerou que estes producen un aumento das lipoproteínas de baixa densidade, algo tradicionalmente asociado ao risco de enfermidades cardiovasculares.

Con todo, sinalan os autores do traballo “Effect of Cheese Intake on Cardiovascular Diseases and Cardiovascular Biomarkers” (Hu, M.-J.; Tan, J.S.; Gao, X.-J.; Yang, J.-G.; Yang, E.-J., 2022) publicado en Nutrients que un gran número de estudos de cohortes revelou unha asociación inversa envendas de xeados non potencian o risco de afogamento, pero os dous feitos están correlacionados porque ambos aumentan na mesma época do ano. Os dous correlaciónanse positivamente cunha variable oculta: o tempo caloroso.

A s investigacións sobre factores de risco e enfermidades que xeran titulares adoitan ser traballos observacionais, coñecidos como estudos epidemiolóxicos.

Nun estudo observacional que atopa unha asociación entre un factor de risco e unha enfermidade, incluso sendo estatisticamente signi cativa, non é posible descartar a posible inuencia de factores adicionais ou a dirección causal: é a variable estudada a que causa a enfermidade ou é a enfermidade a que causa a variable?

A ALEATORIZACIÓN MENDELIANA, UN NOVO MÉTODO DE ANÁLISE

O seu valor é moi limitado, xa que só mostran a presenza ou ausencia de asociación entre os devanditos factores e a enfermidade correspondente, sen ter necesariamente capacidade de inferir unha relación de causa-efecto.Comoexemplo clásico, existe unha asociación estatística moi forte entre as vendas de xeados e o risco de afogamento. É fácil entender que as Sabías que o consumo de queixo axuda a diminuír o risco de sufrir diabetes tipo 2 e cardiovasculares?enfermidades

Un recente estudo publicado na revista Nutrients amosou novos e interesantes resultados respecto dos efectos do consumo de queixo na mellora das enfermidades cardiovasculares e dos biomarcadores cardiovasculares. Debullamos os seus puntos fundamentais nas seguintes liñas.

ATOPÁRONSE ASOCIACIÓNS CAUSAIS INVERSAS ENTRE A INXESTIÓN DE QUEIXO E A DIABETES TIPO 2, O FALLO CARDÍACO, A ENFERMIDADE CORONARIA, A HIPERTENSIÓN E O ICTUS 0 0.5 1.0 1.5 1. Asociacións da inxestión de queixo predita xeneticamente con enfermidades cardiovasculares SNP Confusores deConsumoqueixo cardiovasculares/Enfermidadesbiomarcadores

Figura

É posible, polo tanto, que a ac ción combinada de calcio, proteína e ácidos graxos de cadea curta exis tentes na matriz do queixo produzan efectos beneficiosos significativos a pesar do seu contido en graxa satu rada.Grazas a este estudo de análise de aleatorización mendeliana ato páronse asociacións causais inver sas entre a inxestión de queixo e a diabetes tipo 2, o fallo cardíaco, a en fermidade coronaria, a hipertensión e o ictus.

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 31 O LEITE Resultados N.° de SNP RO (IC 95 %) p Diabetes tipo 2 43 0,46 (0,34-0,63) 1,02x10-6 Fallo cardíaco 54 0,62 (0,49-0,79)0,0001 Enfermidade coronaria 62 0,65 (0,53-0,79) 2,01x10-5 Enfermidade arterial periférica60 0,66 (0,45-0,98)0,040 Hipertensión 60 0,67 (0,53-0,84)0,001 Fibrilación auricular 60 0,75 (0,50-1,12)0,163 Morte cardíaca 60 0,75 (0,55-1,03)0,078 Accidente cerebrovascular isquémico 61 0,76 (0,63-0,91)0,003 Embolia pulmonar 60 0,80 (0,51-1,25)0,334 Ataque isquémico transitorio60 0,90 (0,69-1,19)0,468 tre a inxestión de queixo e as enfer midades cardiovasculares.

RESULTADOS OBTIDOS

Tres suposicións clave do estudo de aleatorización mendeliana: (A) os SNP están fortemente asociados co consumo de queixo; (B) os SNP son independentes dos confusores; (C) os SNP só deben afectar ás enfermidades cardiovasculares e aos biomarcadores a través da inxestión de queixo SNP, polimorfismo dun só nucleótido; RO, razón de oportunidades; IC, intervalo de confianza

A inxestión de queixo por incremen to de desviación estándar reduciu o risco de diabetes tipo 2 (razón de oportunidades [RO] = 0,46; intervalo de confianza [IC] 95 %, 0,34 a 0,63; p = 1,02×10-6), de fallo cardíaco (RO = 0,62; IC 95 %, 0,49 a 0,79; p = 0,0001), de enfermidade coronaria (RO = 0,65; IC 95 %, 0,53 a 0,79; p = 2,01×10-5), de hipertensión (RO = 0,67; IC 95 %, 0,53 a 0,84; p = 0,001) e de ictus (RO = 0,76; IC 95 %, 0,63 a 0,91; p = Así0,0003).mesmo, observouse evidencia suxestiva dunha asociación inversa entre a inxestión de queixo e a enfer midade arterial periférica e non se apreciaron relacións con fibrilación auricular, morte cardíaca, embolia pulmonar ou accidente isquémico transitorio.Omellor prognóstico asociado coa inxestión de queixo pode expli carse por un mellor índice de masa corporal (estimación de efecto = -0,58; IC 95 %, -0,88 a -0,27; p = 0,0002), a circunferencia da cintu ra (estimación de efecto = 0,49; IC 95 %, -0,76 a -0,23; p = 0,0003), os triglicéridos (estimación de efecto = -0,33; IC 95 %, -0,50 a -0,17; p = 4,91x10−5) e a glicosa en xaxún (es timación de efecto = -0,20; IC 95 %, -0,33 a -0,07; p = 0,0003). Ademais, houbo unha evidencia suxestiva dunha asociación positiva entre a inxestión de queixo e o HDL (coñecido como colesterol “bo”) e non se observaron influencias entre a inxestión de queixo e os biomarca dores de inflamación.

CONCLUSIÓNS O efecto do queixo nas enfermidades cardiovasculares debe considerarse como unha función do seu contido en nutrientes en lugar de simple mente dun só compoñente, como a graxaCadasaturada.alimento inclúe compoñentes nutricionais dunha maneira comple xa que inflúen na dixestión, a absor ción e os procesos bioactivos cos seus efectos biolóxicos correspondentes, de tal maneira que as recomenda cións baseadas soamente na graxa saturada fallan ao non considerar a matriz alimentaria nos efectos en di ferentes enfermidades. Por exemplo, aínda que os produtos lácteos son ricos en graxa saturada, foron aso ciados cunha menor incidencia da síndrome metabólica e da afectación da glicemia en xaxún e/ou diabetes tipo 2 segundo o estudo “Datos dun estudo epidemiolóxico da síndrome de resistencia á insulina”.

iso unha análi se de aleatorización mendeliana de dúas mostras baseada en estudos de asociación de xenoma dispoñibles publicamente para inferir unha rela ción causal. As estimacións de efec to calculáronse usando o método de ponderación de varianza inversa.

BCA

Como exemplo, apuntan que dúas metaanálises de 12 e 21 estudos pros pectivos non atoparon asociacións entre a inxestión de graxa saturada e o risco destas enfermidades. Mesmo na análise “Investigación europea do cancro e a nutrición” (EPIC), que tra ballou con máis de 300.000 persoas en 8 países europeos, non só non se mostrou ningunha asociación entre o consumo de leite e a diabetes tipo 2, senón que tamén se atopou unha correlación inversa entre a inxestión de queixo e as enfermidades cardio vasculares. Aínda así, a relación de causalidade non estaba clara. Así pois, o obxectivo do estudo destes investigadores foi avaliar a re lación causal da inxestión de queixo coa mellora nas enfermidades car diovasculares e nos biomarcadores cardiovasculares.Empregousepara

una iniciativa para a los #YOSOYCAMPO ES UN PROYECTO IMPULSADO POR VIRBAC ESPAÑA CON EL FIN DE DAR A CONOCER Y DIVULGAR EL TRABAJO DE LOS PROFESIONALES DEL CAMPO, EN ESPECIAL VETERINARIOS, GANADEROS Y OTROS PROFESIONALES RELACIONADOS CON ESTE SECTOR.

ESPERANZA HIDALGO E JOSÉ RAFAEL PIZARRO (CÓRDOBA)

José Rafael Pizarro: Lembro tarefas que eran bonitas, pero moi sacrificadas. Agora mesmo queixámonos, pero non hai esforzo físico. Antes con 10 ou 12 vacas estabamos todos ocupados; con todo, agora co volume

Que lle dirías ao consumidor cando vai comprar leite ou E. H.: Diríalle que eu me levanto todos os días para facer o mellor leite do mundo. É máis, creo que o 100 % dos gandeiros, non só da Covap senón de Andalucía e de toda España, se esforza por producir o mellor leite do mundo. Eu cando o vexo no lineal síntome orgullo-brik, senón que vén da orixe e asegúrolle que todos os días J. R. P.: O consumidor come un alimento moi natural e elaborado con moito esforzo. O leite, ou o queixo que vén do leite, ou o trigo, ou o pan que se fai co trigo, prodúcense con moito empeño e despois dun proceso moi longo. Hoxe en día, para sacar un leite de calidade como o que nos esixen, hai que superar moitas pautas, que logramos grazas a técnicos da cooperativa Covap, que nos orientaron durante moitos anos; se non, sería difícil. Aos poucos fixemos as cousas como nolas dixeron e logramos producir leite

A importancia da sinerxia entre gandeiro e técnico para lograr un traballo máis eficiente Esperanza Hidalgo, gandeira e bióloga, traballa polo benestar animal das vacas de leite na cooperativa Covap desde hai 14 anos. Entre as explotacións que visita atópase a de José Rafael Pizarro, da gandería Pizarro Ruiz (El Viso, Córdoba). Nesta nova entrega de #YoSoyCampo de Virbac falamos con ambos para coñecer a importancia do traballo conxunto entre técnicos e gandeiros.

SAÚDE PODAL 34 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022

Problemas podais por estrés calórico

José María García Nieto Presidente da APPB

CONSIDERAMOS QUE TEMOS ESTRÉS CALÓRICO A PARTIR DUNHA TEMPERATURA DUNS 27 °C E UN THI 70

Oestrés calórico é un gran problema, custoso, difícil de combater e cada vez agráva se máis co quecemento global. Na península ibérica temos distintas climatoloxías, polo que, dependen do da nosa localización (norte, cen tro, sur…), nos afectará de distinta forma.Cando nos referimos ao estrés tér mico ou estrés por calor, o primeiro que nos vén á cabeza son as baixa das de produción e a diminución da fertilidade, pero tamén a saúde podal se ve moi comprometida nes tes meses de verán. Aínda que non adoita ser tan instantáneo coma as anteriormente citadas, o certo é que as consecuencias acostuman alon garse no tempo, mesmo nos meses posteriores ao período estival, polo que evitar estas consecuencias de penderá en gran medida da nosa actuación.Cantomaior e mellor sexa a nosa intervención á hora de tentar disipar a calor nas nosas vacas, menos as notaremos; consideramos que temos estrés calórico a partir dunha tempe ratura duns 27 °C e un THI 70.

Granxa de Galicia ás 12:15 h do mediodía

Malia que habitualmente se asocia o estrés por calor no período estival na nosa granxa á redución de produción e ao aumento da infertilidade, o certo é que a saúde podal das nosas vacas tamén se ve afectada. A continuación, analizamos algunhas consecuencias da deficiente actuación neste aspecto e propoñemos algunhas pautas para a súa prevención.

SAÚDE PODAL 08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 35 DEBEMOS TENTAR APROVEITAR AO MÁXIMO OS RECURSOS NATURAIS E DE CONSTRUCIÓN NA PROCURA DE MINIMIZAR CUSTOS NA MEDIDA DO POSIBLE E, Á SÚA VEZ, REDUCIR A DEPENDENCIA DE SISTEMAS AUTOMÁTICOS COMO VENTILADORES OU ASPERSORES

Este proceso será máis grave canto máis tempo estean de pé buscando o fresco; por iso, debemos facer todo o posible para tentar que teñan bo confort climático, o cal conseguire mos cos equipos automáticos como ventiladores e aspersores, pero ta mén debemos tentar aproveitar ao máximo os recursos naturais e de construción na procura de minimi zar custos na medida do posible e, á súa vez, reducir a dependencia deses sistemas automáticos.

En Galicia os sistemas de arrefria mento empezan a funcionar con 24 °C ou 70 THI. Existen aspersores na zona de comedeiro que mollan a vaca cunha boa cantidade de auga, ao tempo que os ventiladores moven o aire para arre friar e secar. Con todo, cando non temos un bo sistema de arrefriamento, as vacas amontóanse na procura do fresco, están de pé longos períodos de tem po, a inxestión redúcese e o descanso tamén; aí xa empezan os problemas. A media tarde, con só dous ventila dores e sen auga para mollar, amo réanse practicamente todas na zona deEstesventiladores.longostempos de pé sen des canso provocan vasoconstrición san guínea, que diminuirá a irrigación no pezuño e, como consecuencia, a forma ción de tecido córneo de mala calidade (laminite).

A velocidade do aire que moven os ventiladores é boa, aínda que non é continua, e, ás veces, baixa un pouco; está nos tres metros/segundo no cu bículo, o recomendable para disipar a calor. Estas condicións son óptimas para que poidan ter unha boa inxes tión e un bo descanso. Na imaxe ve mos como varias vacas están tranqui lamente deitadas descansando.

Vacas en condicións óptimas de ventilación

Cuando non temos un bo sistema de arrefriamento, as vacas amontóanse na procura do fresco, están de pé longos períodos de tempo, polo que a inxestión e o descanso se reducen

Os longos tempos de pé sen descanso provocan vasoconstrición sanguínea, que diminuirá a irrigación no pezuño e, como consecuencia, a formación de tecido córneo de mala calidade (laminite)

Entre sus características, sobresalen las siguientes: - Dispone de un cabezal de molienda que posibilita la carga de todo tipo de ensilado, mientras que los concentrados y minerales se introducen en la mezcladora mediante sinﬁnes montados en los silos de la ganadería. Alimentación eﬁciente: el concepto de Kuhn a la hora de desarrollar carros mezcladores

Dentro de esta nueva serie de carros mezcladores, la novedad es AURA, un carro mezclador robotizado y autopropulsado que, al incorporar un módulo de carga integrado, ejecuta todo el proceso de alimentación sin necesidad de ayuda del ganadero.

El pasado 7 de julio, Kuhn congregó a la prensa técnica internacional en KuhnAudureau Sas, su fábrica de Nantes (Francia), para presentar a nivel mundial AURA, su nuevo carro mezclador autónomo robotizado y autopropulsado.

Kuhn presenta su carro mezclador robotizado, AURA, en Nantes

Carro mezclador SPV de Kuhn con motor PH5 AURA carga a través de los sinﬁnes montados en los silos de la ganadería AURA, en la ganadería GAEC la Corderie

Instalaciones de la fábrica de Kuhn en Nantes Entre 2010 y 2021, la empresa ha invertido 400 millones de euros en mejorar su fabricación y en apostar por las nuevas tecnologías, como el desarrollo de la aplicación MyKuhn, con la que el propietario de las máquinas puede gestionarlas de manera online Kuhn cuenta con 50 años de experiencia en la elaboración de carros mezcladores, que vende por todo el mundo con la filosofía de producir una alimentación eficiente. Además, en su nueva serie, los carros incorporan uno o dos sinfines equipados con la plataforma Kuhn Connect y su capacidad va desde los 2 hasta los 45 m3. En estos, es vital la reducción de emisiones.

Con casi 200 años de historia y con fábricas establecidas en Europa, Estados Unidos y Brasil, la empresa de maquinaria agrícola Kuhn mostró el proceso de fabricación de la amplia gama de productos que forman parte de su línea ganadera. Al año, se construyen 60.000 máquinas de 1.500 modelos distintos.

AURA, cargando y mezclando el silo

- Incorpora un sistema de pesaje integrado que, a través de los datos facilitados por el ganadero, registra las cantidades precisas de cada componente de la ración, los puntos de distribución y la frecuencia diaria que el ganadero programe.

- Está equipado con cepillos giratorios que acercan lo más posible la ración al comedero.

El carro mezclador robotizado y autopropulsado AURA, que ya ha cumplido un año en la ganadería GAEC La Corderie, ha supuesto grandes ventajas en la explotación. Entre ellas, podemos destacar la reducción de tiempo de trabajo, ya que, antes de su adquisición, el tiempo medio de alimentación era de hora y media, y ahora se requieren solo 30 minutos. facilidad los metales. Anteriormente, la granja perdía cerca de diez vacas por culpa de tumores e infecciones Además,ruminales.AURAha conseguido ahorrar también 8 hectáreas de ensilado de maíz y 4.380 litros de gasóleo al año. Por otra parte, esta máquina ha permitido el aumento del tiempo libre durante el fin de semana: antes se necesitaban tres personas el sábado y dos el domingo; ahora, se necesitan dos personas el sábado y una el Condomingo.respecto a la producción, los ganaderos han visto una mejoría significativa, dado que hay menos sobras y menos competencia en el comedero entre los animales. Gracias a ello, se reduce el estrés y en periodos de calor aumenta la ingesta gracias a las raciones frescas que proporciona la máquina. Se han conseguido reducir los gastos veterinarios en un 80 % (entre 8.000 y 10.000 euros) a causa de la disminución de cuerpos extraños en la ración. Es el imán de los sinfines mezcladores el que hace posible esta reducción, al absorber con Metales captados por AURA en el último año

AURA, realizando la distribución en el pasillo de alimentación Su brazo de corte de silo se desplaza lateralmente

Tiene un tanque de mezcla de 3 m3 equipado con dos sinﬁnes verticales, que están construidos con tecnología K-NOX, como la parte inferior de la cuba.

- Dos sistemas de dirección también forman parte de AURA: la tecnología RTK GPS (para exteriores) y la tecnología LIDAR (para interiores).

- La distribución se realiza mediante una cinta transportadora transversal que permite repartir el alimento a ambos lados, a izquierda y a derecha, según la elección del ganadero.

- Con respecto al consumo energético, AURA cuenta con un motor STAGE 5 de 42 kW, pero hay una versión AURA-e, que realiza todas sus funciones y se desplaza en modo eléctrico.

AURA fue premiado en el INNOV’SPACE de los SIMA AWARDS en febrero de 2021 y en el INEL D’OR en septiembre de 2021.

La ganadería GAEC La Corderie, gestionada por cuatro socios en el municipio de La Bruﬃère, al norte de la región de Vendée (oeste de Francia), adquirió el carro mezclador robotizado AURA en junio de 2021. Anteriormente, esta explotación lechera contaba con un carro mezclador arrastrado, pero decidió apostar por la alimentación automatizada debido a la mejora que supuso en la organización del trabajo, por facilitar una mayor precisión en la alimentación y por proporcionar una mayor comodidad a los animales.

• Número de animales: 300 vacas lecheras • Producción anual: 2.400 millones de litros de leche • Media de producción: 33 kg/día • Proteína: 3,42 % • Grasa: 4,30 % • Superﬁcie: 430 ha, incluidas 225 ha de superﬁcie forrajera (maíz, sorgo y hierba de regadío) y 155 ha de cereales • Personal: 4 socios, 1 o 2 empleados y 1 aprendiz • Otras características: sistema de ordeño robotizado con 4 puestos, metanización de purines de las granjas a 100 kW la unidad y producción avícola con 2 gallineros Ganadería GAEC La Corderie

En Vaca.tv Okarina posa tras gañar a gran final

O venres, para abrir o evento, levouse a cabo o Concurso de Preparado res, que tamén foi valo rado por Javier Freije. Lo rena Iglesia, da gandería Rey de Miñotelo, procla mouse gañadora da com petición, mentres que Xa bier Montes, de Anila (Ro deiro), quedou subcam pión e Lorena Rodríguez, de Melchora (Pol), logrou a mención de honra. Por outra banda, o sába do tivo lugar o XXII Concur so de Novos Manexadores, no que de novo volveu saír o nome de Lorena Iglesia, que conseguiu o título de OPEN INTERNACIONAL FEIRADEZA 2022. LALÍN (PONTEVEDRA)

38 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 A PÉ DE

a xovenca quedou como re serva. Ademais, esta mesma explotación pastoricense foi nomeada mellor criadora de xovencas.Odomingo foi a quenda das vacas, entre as que Ba roncelle Sidekick Patty ET, de Rato (Rodeiro), gañou o título de nova campio na; Okarina, de Finca La Asunción (Touro), o de in termedia campiona e Jessi, tamén de Finca La Asun ción, o de adulta campio na. No gran campionato, Freije deulle a palmada da vitoria a Okarina. Así mesmo, Rato conse guiu o galardón de mellor criador e O Pazo (Lalín), o de mellor descendencia de vacas. mellor manexadora. Freije proclamou subcampión a David Pons (Menorca) e a mención de honra foi para LLorenç Bosch (Menorca).

Asunción sobe ao podio en Feiradeza Preto de 150 animais déronse cita en La lín (Pontevedra) para participar no Open Inter nacional que se celebrou no marco da 37.ª edición de Feiradeza. O multiusos da localidade Lalín Arena aco lleu este evento na primeira fin de semana de xullo. O sábado tiveron lugar os xulgamentos das sec cións de xatas e xovencas, nas que a gandería Rey de Miñotelo, da Pastoriza, foi a gran protagonista: Rey 1085 Moovin Soly ET venceu no campionato de xatas e Rey 1000 Master Sorlinda ET, no de xovencas. Finalmente, o xuíz asturiano Javier Freije elixiu a xata Rey 1085 Moo vin Soly ET gran campiona e Okarina, unha frisona desta gandería de Touro, foi proclamada gran campiona do Open Internacional Feiradeza 2022, certame que tivo lugar do 1 ao 3 de xullo en Lalín e que foi xulgado polo asturiano Javier Freije.

FincaPISTALa

UN EXEMPLAR ALCANZOU OS 4.900 € NA POXA Para completar a fin de se mana, o domingo celebrou se a XIII Poxa de Gando, na que todos os animais que saíron á pista, un total de 18 frisonas, foron adxudi cados. O volume de negocio alcanzou os 49.500 euros, cunha media de 2.750 eu ros por Mouriscadeanimal.Horizon Ara celi, de Finca Mouriscade (Lalín), foi o exemplar vendi do co prezo máis alto, 4.900 euros, á gandería Pena Gui sande (O Páramo, Lugo).

CAMPIONATOS MANEXADORESPREPARADORESDEE

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33| 39 A PÉ DE PISTA PALMARÉS CATEGORÍA GAÑADORA GANDERÍA XATAS DE 5 A 7 MESES Casanova Selma Mr Hanan Carro (Mesía) XATAS DE 8 A 10 MESES, XATA CAMPIONA E GRAN CAMPEONA Rey 1085 Moovin Soly ET Rey de Miñotelo (A Pastoriza) XATAS DE 11 A 13 MESES Rey 1066 Chief Bruna Rey de Miñotelo (A Pastoriza) XATAS DE 14 A 16 MESES Rey 1065 Thunderstorm Rosiña Rey de Miñotelo (A Pastoriza) XOVENCAS DE 17 A 20 MESES Casanova Greta Mirand Carro (Mesía) XOVENCAS DE 21 A 26 MESES E XOVENCA CAMPIONA Rey 1000 Master Sorlinda ET Rey de Miñotelo (A Pastoriza) MELLOR CRIADOR DE XOVENCAS Rey de Miñotelo (A Pastoriza) VACAS ATA 27 MESES Midon Selene Tatoo Midón (Lalín) VACAS DE 28 A 36 MESES E VACA NOVA CAMPIONA Baroncelle Sidekick Patty ET Rato (Rodeiro) VACAS DE 3 ANOS Kergo Ozalid 6818 A Lagoa Serabel (Xermade) VACAS DE 4 ANOS, VACA INTERMEDIA CAMPIONA E GRAN CAMPIONA Okarina Finca La Asunción (Touro) VACAS DE 5 ANOS JB Toullec Min Cherry ET Midón (Lalín) VACAS DE 6 ANOS OU MÁIS Mouriscade McCutchen Lucrecia Midón (Lalín) VACAS PRODUCIÓN VITALICIA E VACA ADULTA CAMPIONA Jessi Finca La Asunción (Touro) MELLOR CRIADOR Rato (Rodeiro) MELLOR DESCENDENCIA DE VACAS O Pazo (Lalín)

40 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 A PÉ DE PISTA Xovenca campiona Vaca intermedia campiona Mellor criador de vacas Xata campiona e gran campiona Vaca adulta campiona Lorena Iglesia, mellor preparadora e manexadora Mellor criador de xovencas Vaca nova campiona

“Ultraplus™ representa el siguiente nivel en nuestro compromiso continuo de ofrecer las soluciones tecnológicas más fiables para la industria”, dice Juan Moreno, Director Ejecutivo de Sexing Technologies®. “Va MÁS ALLÁ de nuestra tecnología original de semen sexado, proporcionando las tasas de concepción más altas en la historia de este producto, para así ayudar a nuestros clientes a alcanzar sus objetivos de rentabilidad y sostenibilidad”.

DISTRIGEN, distribuidor en España de Sexing Technologies®, les informa de la reciente salida al mercado de Ultraplus, que supone una notable mejora de las tasas de fertilidad del semen sexado. A continuación, el comunicado emitido por Sexing Technologies®, para su presentación. 7 de abril de 2022 Navasota, Texas Ultraplus™ - Yendo MUCHO MÁS ALLÁ para establecer el nuevo estándar en semen sexado.

Hasta el momento los productos ofrecidos eran SexedULTRA® con un aumento de fertilidad de un 8% en comparación con la tecnología antigua. Posteriormente, SexedULTRA 4M®, con otro aumento de fertilidad del 3% sobre el anterior. Y hoy, se pesenta Ultraplus™ con una mejora adicional del 3% en la tasa de concepción.

El compromiso de Sexing Technologies® con el perfeccionamiento llevó al desarrollo de Ultraplus™, el semen sexado más fértil del mundo. Este aumento en la fertilidad se logró mediante el refinamiento del revolucionario proceso de sexado de Sexing Technologies®. Ultraplus™ está listo para satisfacer la creciente demanda de semen sexado, una tendencia que ha cobrado impulso en todo el mundo durante los últimos cuatro años, en una industria lechera en constante Conevolución.44laboratorios propios y autorizados en 19 países, Sexing Technologies® es pionera en razas de leche y de carne. Además suministra más del 90% de todo el semen sexado vendido mundialmente. Con estos recursos, Sexing Technologies® se esfuerza por servir y ayudar a los ganaderos a lograr todos sus objetivos genéticos, al tiempo que ofrece rentabilidad y sostenibilidad a las ganaderías de leche y carne.

649 466 728 689 233 030 C/ Berriozar, 21. Oficina 33 31013 Ansoáin (Navarra) www.distrigen.esdistrigen@distrigen.es MUCHO MÁS ALLÁ

Este nuevo producto de semen sexado ofrece un aumento de fertilidad del 3% sobre Sexed ULTRA 4M® de Sexing Technologies®. Detrás de Ultraplus hay tres años de investigación y desarrollo en laboratorio. La mejora de la fertilidad se basa en datos de campo recopilados en 72 granjas, con 52 toros diferentes y en más de 15,000 inseminaciones de vacas en lactancia. Estos datos confirman que el mejorado Ultraplus™ es oficialmente el semen sexado con la más alta tasa de concepción, con una aumento del 14% sobre la tecnología inicial de semen sexado XY de Sexing Technologies® que fue lanzado en 2005. Desde que el semen sexado llegó al mercado, Sexing Technologies® ha estado a la vanguardia de la tecnología y ha buscado constantemente formas de mejorar el proceso y, en consecuencia, los resultados de los ganaderos.

Sexing Technologies®, la empresa líder en la tecnología del sexaje del semen, se complace en anunciar Ultraplus™. Una nueva tecnología de semen sexado, que agrega la más innovadora mejora al proceso de sexaje, Ultraplus™ resultando en las más altas tasas de concepción jamás vistas en la industria lechera. Disponible con más de un 90 por ciento del género deseado, Ultraplus™ está preparado para satisfacer la creciente demanda mundial de semen sexado, que se ha duplicado en los últimos cinco años.

Xovenca gran campiona Vaca gran campiona

A campa de Mataleñas acolleu os días 16 e 17 de xullo a primeira edición da Exposición de Gandería e Alimentación, Expogan, que contou cun concurso de raza frisona no que participaron 49 animais valorados por Quim Sabriá.

Molino Ruedas York Windbrook conquista o primeiro Expogan en Santander

A terceira fin de semana de xullo tamén se celebrou na localidade portuguesa de Murtosa unha nova edición, a sétima, do seu concurso rexional de gando frisón, que foi xulgado polo galego Santiago García.

6818, de Gurgo e Filhos, gaña o certame frisón de Murtosa Entre todas as vacas participantes, Expan der 6818, da gandería Gurgo e Filhos, de Murtosa, levouse o título de vaca gran campiona, tras conseguir ta mén o de mellor ubre.

42 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 A PÉ DE

A xata campiona foi MTRSH Unstopabull 2344 e a xovenca campiona, MTRSH Warrior-Red 3155,

ExpanderPISTA

Ocertame abriuse coas seccións de xatas e xovencas, nas que Oyambre Kandela Moovin Red, de SAT Cabo Oyambre (San Vicente de la Barquera), foi nomeada xata campio na e Cudaña App Haniko ET, de Cudaña (Valdáliga), xovenca campiona e gran campiona.Noscampionatos de va cas, Llinde Wanyne High Octane, de SAT Ceceño (Valdáliga), conseguiu o ga

I EXPOSICIÓN DE GANDERÍA E ALIMENTACIÓN EXPOGAN. SANTANDER (CANTABRIA)

VII CONCURSO REXIONAL DA RAZA HOLSTEIN FRISIA. MURTOSA (PORTUGAL) lardón de nova campiona; Somoboo Elvira Elude, de Somoboo (Ribamontán al Mar), o de intermedia cam piona, e Molino Ruedas York Windbrook, de Sarabia Isla SC (Solórzano), o de adulta campiona. Esta última fri sona foi elixida vaca gran campiona e tamén recibiu o premio de mellor ubre do concurso.Finalmente, a gandería Sarabia Isla SC logrou o tí tulo de mellor rabaño. Cudaña App Haniko ET, gran campiona de xovencas Sarabia Isla SC, mellor rabaño Vaca gran campiona ambas as dúas de Rodri gues e Rebimbas (Mur tosa). Na final de xatas e xovencas alzouse co título de gran campiona MTRSH Unstopabull 2344. O xuíz Santiago García entregoulle os premios de mellor criador e de mellor conxunto á gandería Rodri gues e Rebimbas.

GALICAL SL CALES E DOLOMÍAS AGRÍCOLAS Teléfono 982 22.14.84 Tfno.: 982 221 484 E-mail: info@galical.es Web: www.galical.es C/ Gallastegui Unamuno Vial G - N.º 7 Polígono Industrial As Gándaras 27003 Lugo Incorporamos un novo equipo para o estendido de cal en pradeiras Traballo regulado por GPS Aforro de produto e optimización de custos Transporte a calquera punto de España e Portugal

¡EN

súa granxa, que é un bo exemplo de ex plotación XL robotizada con Lely. Para finalizar, César Sanz, Sales Manager Iberia, deu conta de cantas granxas XL teñen en España nestes intres e como as xestionan.

O gran reto de Lely: as granxas XL VÍDEO!

A firma congregou en Santiago de Compostela a técnicos, delegados comerciais e ganderios para que puidesen coñecer máis sobre como traballan nas granxas XL e cal é o obxectivo de Lely neste ámbito.

Omércores 6 xullo, Santiago de Compostela foi o lugar elixido por Lely para convo car a xerentes da península ibérica e internacionais, así como a gan deiros para profundar sobre as granxas XL. O evento estivo coordinado por Alberto Sánchez, director comercial daÓscarempresa.Entrecanales, manager LC Trazo e xerente de Lely Center Los Corrales xunto a Telmo Entrecanales, quen ta mén asistiu ao encontro, foi o encarga do de darlle a benvida á xornada, cunha presentación dos delegados e da propia empresa. Ben Hölscher, de Lely inter nacional NV, ofreceu unha visión global sobre a situación deste tipo de explota cións. Seguiulle Carolina Ferranti, Dairy XL Proyect Manager, que tratou o éxito dos gandeiros mediante o traballo en equipo con Lely e puxo o foco en como desenvolven os proxectos de robotiza ción das granxas. Tras un descanso, o asesor veterina rio e experto en nutrición de vacas de leite Ángel Ávila falou sobre a alimen tación cos robots de muxido de Lely e abordou a importancia de achegar unha ración dixerible para que as vacas asistan máis ao robot. Logo, Ángel Fer nando San Juan, de SAT Prados Hon dos, mostrou as rutinas de traballo da Óscar Entrecanales, manager LC Trazo: “A clave do noso éxito é que somos un grande equipo con moitos profesionais e cun inmenso talento; por iso estamos preparados para asumir o reto das granxas grandes” Telmo Entrecanales, xerente de Lely Center Los Corrales: “Naquel tempo [ano 2005] o único robot que sacaba o traballo adiante era o Lely. Co lanzamento do Astronaut A3, unha máquina moi fiable, foi o momento de tomar a decisión de empezar a comercializar Lely”

LOS CORALES DE BUELNA AIZOAIN AVILA OUTEIRO DE REIVILATRAZONOVA GAIA Lely Center Los Corrales +34 606 022 405 Lely Center Outeiro +34 671 646 745 Lely Center Aizoain +34 676 182 349 Lely Center Trazo +34 685 117 350 Lely Center Ávila +34 665 772 747 Lely Center Vila Nova +351 227 538 339 O seu Lely Center local daralle máis información sobre este fito no muxido.este César Sanz, Sales Manager Iberia: “Dáselle moita importancia ao deseño de implantación dos robots na gandería. Un exemplo é a granxa PMK con 48 robots, na que o proxecto foi consensuado cos gandeiros e a franquía” Caronalina Ferranti, Dairy XL Proyect Manager: “Lely Center encárgase de deseñar o mellor ambiente para que as vacas estean nun espazo seguro e agradable, e iso lógrase analizando a curva de lactación” Ángel Ávila, asesor veterinario e experto en nutrición de vacas de leite: “Cando vou a unha granxa na que hai muxido robotizado, non fai falla que mo digan; nótoo nas vacas porque están mási tranquilas, xa que comen, beben, descansan e moxen cando queren”

Ángel Fernando San Juan, propietario de SAT Prados Hondos: “A xestión que faciamos coa sala de muxido non ten nada que ver coa de agora. Eu quero deixar unha granxa ben preparada para que o día de mañá unha persoa poida manexala facilmente” Ben Hölscher, de Lely internacional NV: “Lely automatiza 62,5 millóns de vacas en todo o mundo, das que 28 millóns están en granxas con máis de 300 animais e 12,7 millóns forman parte de explotacións con máis de 1.000 vacas”

46 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 RECOÑECEMENTOS A Federación Frisona Galega (Fefriga) publica, como cada ano, as mencións honoríficas ao traballo dos mellores criadores galegos correspondentes ao ano 2021, co obxectivo de promover e renderlles homenaxe a aqueles que máis se distinguiron durante o pasado ano. Nas seguintes páxinas recóllense as listas destas distincións outorgadas ás explotacións e aos animais, con base nos parámetros de produción, ICO e cualificación morfolóxica. Mellores explotacións e mellores vacas de Galicia en 2021 Concédeselles diploma ás 20 explotacións que, cun mínimo de 17 lactacións (normalizadas) finalizadas en 2021, obtivesen as mellores medidas de produción (kg de leite) de Galicia. GADERÍA LOCALIDADE (PROVINCIA) N.º MUX2 LEITE % G. % P. KG MUX. GANADERÍA RODASINDE SC O SAVIÑAO (LU) 3X 15.228 3,30 3,22 994 GANDERIA MOSQUERA ORDES (C) 2X 15.178 2,78 3,34 928 SAT AS PANDAS VILALBA (LU) R 15.016 3,79 3,25 1.057 GRILLE S. COOP. GALEGA MAZARICOS (C) 3X 14.691 3,07 3,27 931 GANDEIRÍA FONDÓN RIBADEO (LU) 3X 14.508 3,56 3,31 997 SAT LODOS E PÉREZ A PASTORIZA (LU) R 14.413 3,52 3,26 977 AS TRAVESAS AGROPECUARIA S.L. MADRID (C) 3X 14.243 3,36 3,24 940 SAT GANADERÍA XUSTO CASTRO DE REI (LU) 2X 14.170 5,11 3,39 1.204 MENORA SAT N 1208 XUGA COSPEITO (LU) 2X 14.161 4,54 3,06 1.077 TENDEIRO O PÁRAMO (LU) R 14.126 3,36 3,22 930 GANADERÍA CASA REY, SL RODEIRO (PO) 2X 14.114 3,49 3,14 936 NOVOA TABOADA (LU) R 14.110 3,77 3,28 996 CASA BARANGUEIRA COSPEITO (LU) R 14.061 3,61 3,15 951 VARELA LABRADA CASTRO DE REI (LU) R 14.058 3,21 3,46 938 FINCA SANTAYA A ESTRADA (PO) R 14.026 3,76 3,31 990 SAT A CAMPIÑA PORTOMARÍN (LU) 3X 14.012 4,07 3,27 1.027 ZORRO SARRIA (LU) 2X 14.003 3,41 3,24 932 CASA DO REGO LÁNCARA (LU) R 13.972 3,90 3,39 1.019 AGUSTÍN SARRIA (LU) R 13.926 3,47 3,23 933 GANADERÍA CORDEIRO COSPEITO (LU) R 13.902 3,34 3,24 915 MELLORES EXPLOTACIÓNS DE GALICIA 2021 – PRODUCIÓN (1) Outórgaselles título de recoñecemento ás 20 mellores explotacións por índices xenéticos (ICO). Para a súa concesión tívose en conta que na avaliación xenética de novembro de 2021 as explotacións galardoadas cumprisen os seguintes requisitos: ter 17 ou máis reprodutoras, non superar o 5 % de vacas no Rexistro Auxiliar “A” e ter máis do 75 % das reprodutoras maiores de 36 meses valoradas xeneticamente. MELLORES EXPLOTACIÓNS DE GALICIA POR ICO 2021 GANDERÍA (LOCALIDADE - PROV)N.º REP ICO KG/LKG/G. KG/P. ICOPICAPIPPICUIXT ICOT SAN RIÁN SDAD. COOP. GALEGA - BRIÓN (C)90 + 3447 + 746 + 35 + 30 + 845 + 0,29 + 0,67 + 1,50 + 1,35 + 828 LANDEIRA SDAD. COOP. GALEGA - NEGREIRA (C) 304 + 3441 + 797 + 31 + 30 + 821 + 0,11 + 0,70 + 1,30 + 1,15 + 818 CASA MENOR 1614 SL - BOIMORTO (C) 112 + 3328 + 790 + 37 + 32 + 902 + 0,13 + 0,48 + 1,11 + 0,95 + 657 GANADERÍA PAZOS - LALÍN (PO) 24 + 3287 + 664 + 31 + 27 + 762 + 0,23 + 0,67 + 1,38 + 1,21 + 751 TÍO ANDRÉS - SARRIA (LU) 69 + 3239 + 759 + 33 + 27 + 802 + 0,36 + 0,75 + 1,37 + 1,27 + 673 CASA GABINO - FRIOL (LU) 100 + 3221 + 645 + 29 + 26 + 731 + 0,55 + 0,84 + 1,34 + 1,30 + 717 FINCA MOURISCADE - LALÍN (PO) 68 + 3215 + 627 + 28 + 25 + 696 + 0,21 + 0,60 + 1,16 + 1,04 + 745 SAT TEIXEIRO - A PASTORIZA (LU) 135 + 3190 + 573 + 25 + 22 + 617 + 0,45 + 0,89 + 1,47 + 1,41 + 799 ABONXO - LALÍN (PO) 80 + 3183 + 659 + 27 + 26 + 711 + 0,34 + 0,58 + 1,22 + 1,10 + 698 CASA COCHERO - GUITIRIZ (LU) 88 + 3174 + 700 + 25 + 24 + 681 + 0,34 + 0,85 + 1,29 + 1,24 + 707 SAT 828 ILMA-XUGA - BOIMORTO (C) 137 + 3154 + 650 + 30 + 23 + 699 + 0,28 + 0,80 + 1,43 + 1,33 + 682 LÓPEZ TELLADO MASEDA, SC - POL (LU) 98 + 3153 + 690 + 31 + 26 + 755 + 0,33 + 0,78 + 1,00 + 1,00 + 624 GANADERÍA CORREA, SC - MUXÍA (C) 37 + 3144 + 586 + 19 + 23 + 588 + 0,53 + 0,73 + 0,98 + 0,99 + 783 LÓPEZ ZOLLE SC - PARADELA (LU) 162 + 3132 + 547 + 30 + 24 + 698 + 0,11 + 0,51 + 1,10 + 0,96 + 656 GANADERÍA DUBRA SC - TRAZO (C) 134 + 3123 + 590 + 34 + 24 + 726 + 0,63 + 0,59 + 1,21 + 1,17 + 624 GANAD. QUEIRUGUEIRA, SL - VAL DO DUBRA (C) 204 + 3114 + 714 + 33 + 26 + 753 + 0,07 + 0,60 + 1,08 + 0,99 + 582 SAT AGOSTO DARRIBA - A PASTORIZA (LU) 59 + 3114 + 657 + 32 + 26 + 778 + 0,21 + 0,57 + 0,96 + 0,87 + 543 SAT XUGA 747 FONTELAS - ARZÚA (C) 110 + 3112 + 752 + 31 + 26 + 763 + 0,30 + 0,61 + 1,08 + 0,99 + 560 GANADERÍA LACPI, SLU - SARRIA (LU) 89 + 3111 + 629 + 29 + 25 + 708 + 0,44 + 0,69 + 1,22 + 1,16 + 592 PUMAR DE BUXÁN - VAL DO DUBRA (C) 71 + 3104 + 724 + 33 + 28 + 799 + 0,25 + 0,63 + 1,16 + 1,08 + 534

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | RECOÑECEMENTOS47Outórgaselles diploma ás 20 mellores explotacións por media de cualificación morfolóxica. Para conceder este recoñecemento tomouse como data de referencia a da última cualificación que tivo lugar na gandería e, ademais, as explotación deben cumprir os seguintes requisitos: - Contar con 17 ou máis reprodutoras cualificadas. - Ter cualificadas máis do 90 % das femias maiores de 36 meses. - Non superar o 5 % de reprodutoras inscrita no Rexistro Auxiliar “A”. GANDERÍA (LOCALIDADE - PROV) MEDIA CUALIF.ICAP IPP ICU IXT ICOT ICO MANTOÑO HOLSTEIN - BARREIROS (LU) 89,25 + 0,98 + 0,80 + 1,39 + 1,43 + 450 + 2169 BAIXO HOLSTEIN - SARRIA (LU) 89,13 + 0,99 + 1,09 + 1,64 + 1,70 + 718 + 2717 CASEIRO DE ERNES - COSPEITO (LU) 86,18 + 0,72 + 0,96 + 1,21 + 1,30 + 494 + 2396 CESARES HOLSTEIN, SC - LOUSAME (C) 85,38 + 0,39 + 0,71 + 1,16 + 1,10 + 585 + 2882 RIAL DE LOUREIROS - ARZÚA (C) 84,80 + 0,54 + 0,83 + 0,98 + 1,01 + 348 + 2490 CUNORDAM, SC - ZAS (C) 84,70 + 0,72 + 1,07 + 1,45 + 1,49 + 761 + 3091 GANADERÍA PENA - BEGONTE (LU) 84,46 + 0,97 + 0,88 + 1,21 + 1,29 + 381 + 2240 FRAGA, SC - LALÍN (PO) 84,37 + 0,60 + 0,71 + 1,31 + 1,28 + 503 + 2813 MATO - SILLEDA (PO) 84,24 + 0,33 + 0,67 + 0,99 + 0,93 + 436 + 2311 CASA EIRAS, SC - O PINO (C) 84,15 + 0,47 + 0,73 + 1,26 + 1,21 + 649 + 3093 GANADERÍA CAPÓN HOLSTEIN, SC - CHANTADA (LU) 83,92 + 0,73 + 0,82 + 1,27 + 1,31 + 577 + 2625 CASA PAÍNZA - O PÁRAMO (LU) 83,77 + 0,41 + 0,71 + 1,08 + 1,06 + 539 + 2803 CASA POZO, SC - LUGO (LU) 83,62 + 0,67 + 0,62 + 1,24 + 1,23 + 482 + 2508 SAN RIÁN SDAD .COOP. GALEGA - BRIÓN (C) 83,60 + 0,29 + 0,67 + 1,50 + 1,35 + 828 + 3447 GANADERÍA MANTEIGA, SC - VILA DE CRUCES (PO) 83,38 + 0,47 + 0,84 + 1,21 + 1,18 + 567 + 2873 SAT 828 ILMA-XUGA - BOIMORTO (C) 83,36 + 0,28 + 0,80 + 1,43 + 1,33 + 682 + 3154 JOSÉ LUIS MÉIJOME FERNÁNDEZ - LALÍN (PO) 83,36 + 0,44 + 0,73 + 1,23 + 1,19 + 659 + 3076 TÍO ANDRÉS - SARRIA (LU) 83,34 + 0,36 + 0,75 + 1,37 + 1,27 + 673 + 3239 SAT REY DE MIÑOTELO - A PASTORIZA (LU) 83,22 + 0,94 + 0,85 + 1,31 + 1,39 + 520 + 2571 GANDEIRÍA VILARMOR, SC - ORTIGUEIRA (C) 83,18 + 0,59 + 0,93 + 1,17 + 1,23 + 591 + 2846 MELLORES EXPLOTACIÓNS DE GALICIA POR CUALIFICACIÓN 2021 Dada a importancia que ten para os criadores a lonxevidade das súas reprodutoras, concédeselles o título de recoñecemento a todas aquelas femias que, tendo finalizado unha lactación en 2021, conseguisen ao longo da súa vida unha produción de leite igual ou superior aos 100.000 kg. Nesta relación só figuran as 20 primeiras; a relación completa está publicada en www.fefriga.com. NOME GANDERÍA (PROVINCIA) N.º LACT.LEITE % G. % P. EUGENIA CASA MARROTE (LU) 12 190.456 2,80 2,92 VAL DE MUIÑOS IGNITER 5558 COOPERATIVA VAL DE MUÍÑOS (LU) 9 189.732 3,03 2,72 NOVOA GERARD ROCÍO NOVOA (LU) 7 180.015 3,57 3,01 VILAR-ALAXE BUCKEYE 547 SAT VILAR-ALAXE (LU) 10 172.670 3,48 2,98 85 RAKUUNA COOPERATIVA AGRARIA PROVINCIAL (C) 9 153.600 2,84 3,32 CASEIRODERNES GOLDWYN XUIZA CASEIRO DE ERNES (LU) 10 151.817 5,27 3,16 GRILLE GABOR 150 GRILLE S. COOP. GALEGA (C) 7 149.871 3,04 3,05 NAVE ROY GRETAL 7685 LA NAVE SC (LU) 9 141.363 4,59 3,19 44956 LUCHANA (LU) 10 138.390 3,80 3,21 SALGUEIROS INFA SHOTTLE CASA DE SALGUEIROS, SC (C) 6 136.285 4,25 3,00 LEBÓN CALYPSO ELBA 74 SC GANADERÍA LEBÓN (LU) 9 136.003 2,70 3,34 REY 507 REIGOSA MAZEIRO SAT REY DE MIÑOTELO (LU) 6 135.285 4,17 3,22 SAA LAURIN 9267 CASA DA SAA (LU) 8 134.619 4,86 3,06 5887 450 GANADERÍA SANTA LUCÍA SC (C) 7 134.379 3,17 3,04 BAIXO SHOTTLE IVORY I ET BAIXO HOLSTEIN (LU) 7 133.362 3,90 3,20 SAN VICENTE SHOTTLE LEBINA 891 SAT SAN VICENTE DE NIVEIRO (C) 9 133.297 3,48 3,23 PEXEGUEIROS SHOTTLE SADA GRANXA PEXEGUEIROS, SL. (C) 9 133.074 3,74 3,19 SAN VICENTE BOLTON ANA 925 SAT SAN VICENTE DE NIVEIRO (C) 9 132.578 3,66 3,24 47359 SAT ARROXO 1110 XUGA (LU) 10 132.493 3,25 3,06 SAN VICENTE SHOTTLE DAMA 857 SAT SAN VICENTE DE NIVEIRO (C) 8 132.423 3,87 3,23 MELLORES PRODUCIÓNS VITALICIAS DE GALICIA 2021 (1)

48 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 RECOÑECEMENTOS Concédeselles este recoñecemento ás 20 mellores primíparas que, non superando os 30 meses de idade no momento do parto, tivesen finalizado a súa lactación (normalizada a 305 días) en 2021. MELLORES PRODUTORAS DE GALICIA 2021 – PRIMÍPARAS (1) NOME GANDERÍA (PROVINCIA) N. º MUX2 LEITE% G. % P. KG MUX DOBLE_"S" DODGE 4687 DOBLE "S" (C) R 17.906 3,10 3,40 1.164 FONDON EVEREST 3269 GANDEIRÍA FONDÓN (LU) 3X 17.603 3,40 3,15 1.152 XUSTO SUPERTORO PEPITA SAT GANADERÍA XUSTO (LU) 2X 17.446 3,79 3,20 1.221 PENEDO MISIONE 4553 FINCA MARISA (C) 2X 17.308 4,16 2,96 1.232 CUNDINS TARIMA DELTA LAMBDA CERDEIRAS (C) R 17.283 3,18 3,35 1.129 TENDEIRO JEDI 3203 TENDEIRO (LU) R 17.044 2,51 3,08 952 GOMELLE LAMBDA 5602 RIANA ET SAT GOMELLE 494 (LU) 2X 16.946 3,29 3,01 1.068 XUSTO CLEVER SORAYA SAT GANADERÍA XUSTO (LU) 2X 16.943 5,37 3,18 1.447 757 CABREIRA MORRISON FINCA CABREIRA, SC (C) 3X 16.779 3,11 3,26 1.069 ASUNCION IMAX LIBERTE 3 FINCA LA ASUNCIÓN, SC (C) R 16.777 3,27 3,07 1.064 BALTAR HAPPY 2178 SL EXPLOTACIONES CARBOEIRO (LU) R 16.756 2,61 2,97 935 LSCG 505 DETOUR LANDEIRA SOC. COOP. GALEGA (C) R 16.727 3,11 3,31 1.074 G.SAR MAGICTOUCH 1455 GANDERÍA SAR, SL (C) 3X 16.672 3,03 3,26 1.049 0484 A EDRADA (C) R 16.664 3,04 3,17 1.036 SAMPAYO KYROMAN 5903 SERENA SAMPAYO (LU) R 16.662 3,10 3,20 1.049 SANTAYA SANXURXO CARUXA FINCA SANTAYA (PO) R 16.651 3,01 2,97 997 AS REGAS TORREL 2923 SAT AS REGAS N.924 XUGA (C) 3X 16.540 3,40 2,87 1.038 GRILLE LAMBDA APPLE 1156 ET GRILLE S. COOP. GALEGA (C) 3X 16.507 2,34 3,17 909 CAS DE PEDRO MONTROSS TAIS SAT A CAMPIÑA (LU) 3X 16.472 3,39 3,13 1.074 GRILLE MOGUL 1122 GRILLE S. COOP. GALEGA (C) 3X 16.471 2,68 3,08 949 MELLORES PRODUTORAS DE GALICIA 2021 – VACAS (1) Concédeselles este recoñecemento ás 20 vacas de 2 ou máis partos que na lactación (normalizada) finalizada en 2021, máis kg de leite produciron. NOME GANDERÍA (PROVINCIA) N. º MUX2 LEITE% G. % P. KG MUX 7521 GANADERÍA RANCAÑO SL (C) 2X 23.570 4,15 3,16 1.723 XUSTO BRAXTON BENZEMA SAT GANADERÍA XUSTO (LU) 2X 23.178 4,74 2,86 1.761 EDRADA SNOWSEN DEZA EDRADA (LU) 2X 22.784 3,83 2,96 1.547 NOVOA GERARD ROCIO NOVOA (LU) R 22.545 3,62 2,88 1.465 AS PANDAS GELIZAT 717 SAT AS PANDAS (LU) R 22.215 2,92 3,21 1.362 COSTUREIRO N. MERIDIAN XANDRA COSTUREIRO NOVA SC (C) R 22.003 2,48 2,89 1.180 BACORELLE INVICTUS FILIPA SC BACORELLE (LU) R 21.887 2,53 2,86 1.181 SAT VARELA CRANK IT 948 VARELA LABRADA (LU) R 21.832 2,69 3,43 1.335 FONDON LANERO 8276 GANDEIRÍA FONDÓN (LU) 3X 21.503 3,30 3,05 1.365 MATINALE CASA EIRAS SC (C) R 21.481 2,78 3,11 1.264 FONDON SWAROSKI 1698 GANDEIRÍA FONDÓN (LU) 3X 21.400 3,02 3,18 1.328 CAMPIÑA MELENDI 1633 SAT A CAMPIÑA (LU) 3X 21.395 3,60 3,39 1.496 FONDON WICKHAM 0060 GANDEIRÍA FONDÓN (LU) 3X 21.328 2,48 2,90 1.147 GRILLE PETY NITE 947 GRILLE S. COOP. GALEGA (C) 3X 21.263 2,81 2,85 1.202 CAMPIÑA MACCUR 1561 SAT A CAMPIÑA (LU) 3X 21.237 3,83 3,18 1.489 LODOS JETT AIR AMENA SAT LODOS E PÉREZ N.940 XUGA (LU) R 21.193 2,64 2,86 1.166 LODOS ARKANSAS SESENTAEUN SAT LODOS E PÉREZ N.940 XUGA (LU) R 21.169 3,07 3,13 1.312 DOBLE_"S" MISSOURI 5925 DOBLE "S" (C) R 21.152 2,61 3,27 1.243 GARCIA MAYFLOWER DEVORA 8214 HERBÓN NÚÑEZ (LU) 2X 21.063 3,01 3,10 1.287 AS PANDAS DELUXE 752 SAT AS PANDAS (LU) R 20.914 3,22 3,05 1.312 (1) Datos facilitados polo Cegacol (2) 2x= 2 muxidos 3X= 3 muxidos R= Robot

Á incorporación dunha máquina para as súas primíparas e de dúas para as súas vacas adultas engadiron a monitorización dos seus animais con colares CowScout, a través dos cales conse guen controlar día a día o seu rabaño, mellorar as súas cifras de fertilidade e reducir a inciden cia de enfermidades.

Sortear a falta de man de obra, aportarlles maior benestar aos seus animais e lograr mellor calidade de vida foron os tres factores que os animaron a dar o paso de cambiar a súa antiga sala GEA AutoTandem de 10 puntos por tres robots.

Miguel e Lorena Fernández, xunto á súa nai, Orieta Leizán, son os actuais propietarios da SAT Romepén (Sarria, Lugo), unha gandería que apostou por robotizar o muxido en 2019 e que moxe actualmente un total de 180 vacas en tres robots GEA R9500.

De GEA tamén contan cun tanque vertical de 25.000 litros e cun arrimador de comida FROne.

Tanto Miguel como Lorena móstranse contentos co proceso de adaptación e satisfeitos da decisión tomada, e recoñecen que non volverían atrás. Para máis GEA.com/esinformación:

Boa adaptación aos roBots, maior control do raBaño e máis tempo liBre

Pablo Fernández Técnico en Robótica Ganadera, distribuidor de GEA no sur de Lugo

Localización: Sarria (Lugo) Número total de animais: 390 Vacas en muxido: 180 Número de robots: 3 Media de produción: 41 litros/vaca/día Porcentaxe de graxa: 3,70 % Porcentaxe de proteína: 3,30 % RCS: 200.000 cél./ml sat romepén

Como foi o deseño deste proxecto? Nesta granxa instalamos tres robots. Nunha zona colocamos dúas máquinas para vacas adultas con sala de espera, porta de preselección y saída guiada con porta de postselección, a cal permite tres destinos: a enfermería, o establo ou a sala de espera de novo. Despois, para as vacas primíparas, colocamos noutra zona un único robot con tránsito libre para que circulen correctamente. O deseño foi moi fácil, porque José Ramón Fernández, o pai dos actuais propietarios, foi un pioneiro xa no seu tempo facen-

Por que elixiron GEA e que características deste modelo lles gustaron máis? Decidímonos por GEA porque xa traballabamos con eles en sala e levabamos cos seus distribuidores na zona, Robótica Ganadera, moitos anos.

A maiores, o robot encaixaba nos parámetros que buscabamos. O foso é para nós algo moi importante, porque ofrece moita accesibilidade ao ubre da vaca; tamén nos gustou moito o sistema In-LinerEverything, é dicir, que a tetoeira realiza todo o proceso de muxido; a separación por cuartos e que é un robot moi silencioso.

Como planificaron o proceso de instalación dos tres robots? Nesta granxa temos dous robots para as vacas multíparas, con sala de espera, portas de preselección e postselección e saída guiada, e un terceiro robot para primíparas, con tráfico libre.

Que sistema de muxido tiñan antes de instalar o robot?

Primeiro, instalamos os dous robots das multíparas e tivémolas 15 días a penso mentres se seguían muxindo na sala. Pasado ese tempo, un día pola mañá viñeron os técnicos e empezamos a muxir en robot, xa non pasaron máis pola sala, e estivemos unha semana bastante máis pendentes, axudándoas a que entrasen, porque ao principio asustábanse un pouco. Despois deses primeiros sete días, un gran número de vacas xa entraban soas e iso facilitou o traballo. Aos cinco meses, comezamos a muxir co das primíparas e seguimos o mesmo proceso de adaptación.

Miguel “GustounosFernández:polofoso, o sistema In-Liner Everything, a separación por cuartos e as súas dúas unidades finais”

Por último, tamén podemos destacar o aspecto de que teña dúas unidades finais, unha unidade final para leite bo e outra para iodos, para leite malo, para despunte… Así, sempre tes a certeza de que nunca irá leite malo ao tanque.

En xeral, adaptáronse bastante ben, tanto as multíparas como as primíparas, estas mesmo un pouco mellor.

Antes traballabamos cunha sala AutoTandem de 10 puntos que tiña xa máis de vinte anos e empezábase a quedar pequena e antiga. Por que decidiron pasarse ao robot? Tomamos a decisión de robotizar a gandería en lugar de colocar outra sala por varios factores: a falta de man de obra, a informatización dos datos que che ofrecen os robots, a comodidade e o benestar que lles achegan aos animais e a mellora en calidade de vida para nós.

Como foi a adaptación dos animais e dos traballadores? A adaptación, ao principio, é un pouco custosa, porque é un cambio para os animais e para nós, pero, en xeral, foi bastante ben. As vacas están moito máis tranquilas, máis relaxadas, móxense cando queren e cremos que lograremos máis durabilidade dos ubres, porque o robot non dana tanto o esfínter como a sala de muxido. Para nós foi un cambio grande. Pola mañá madrugamos menos, os horarios fixos eliminámolos e o día a día lévase bastante mellor. Agora cos robots temos acceso a moitos datos. Vemos se unha vaca ten unha enfermidade moi pronto, sabemos cando estivo en celo, cando é a hora ideal de inseminación… vídeoen

Que obxectivos busca GEA con esta máquina? Buscamos darlle solución ao principal problema de moitas explotacións: a falta de man de obra. Cos robots teñen cuberto un servizo e acceden a un maior control da granxa. En que consiste o seu asesoramento posvenda? O noso asesoramento consiste en axudarlles na xestión do rabaño e en manter ao día o protocolo preventivo para que as máquinas funcionen correctamente. Ademais, tamén dispoñemos dun servizo de urxencias 24 h por se hai algún tipo de avaría.

Teñen algún equipamento máis de GEA?

Uns días antes de comezar a adaptación aos robots co penso, colocámoslles a todas as vacas os colares CowScout, para que se acostumaran a estar con eles e non notasen a diferenza á hora de entrar nos robots, tamén para recoller xa todos os seus datos. Detectan ruminación, inxestión, actividade e celos. Agora practicamente non se escapa ningún e sabes a hora exacta para inseminar con éxito a vaca. Cos robots, tamén colocamos un tanque novo, un GEA vertical de 25.000 litros, e un ano e medio despois de todo isto compramos o arrimador FROne, co que notamos un pouco máis de inxestión, máis actividade nas vacas pola noite e que non hai tantos restos de comida. Na ración de vacas de leite ten unha ruta programada para pasar sete veces ao día e para as de secas pasa nove veces. De cara ao futuro, pensan en crecer? Estamos moi contentos co cambio, non volveriamos atrás nin de broma. A valoración é moi positiva, porque gañamos en calidade de vida. Pensando no futuro, deixamos todo preparado para a incorporación de dous robots máis, pero a curto prazo a nosa idea é estabilizarnos con tres robots e mellorar en outros aspectos o máximo posible.

De que maneira os axudou o traballo conxunto dos técnicos de GEA e de Robótica Ganadera? Os técnicos de GEA e de Robótica Ganadera axudáronnos bastante á hora de facer o deseño do proxecto, de como debían quedar colocados os robots, e tamén á hora da arrancada, estiveron aí para calquera cousa e seguen estando.

“Con dúas unidades finais sempre tes a certeza de que nunca irá leite malo ao tanque”

“Mantemos ao día un protocolo preventivo para que funcionen correctamente e dispoñemos dun servizo de urxencias 24 h” do corredores moi amplos. A nave da que partiamos permitía integrar moi ben os robots.

Como é agora o día a día na granxa? Estamos moi contentos co cambio, porque nos beneficiou tanto en horarios, que son moito máis flexibles que os de antes, como no traballo en si, pois é moito máis levadío.

“Estamos moi contentos, non volveriamos atrás nin de broma, porque gañamos en calidade de vida”

“En canto a celos, agora cos colares non se escapa ningún e sabes a hora exacta para inseminar con éxito a vaca”

Lorena Fernández:

Localización: Irixoa (A Coruña) Propietarios: Manuel Candamio Folgar e Manuel Candamio Freire N.º total de animais: 400 Vacas en muxido: 190 Media de produción: 38 litros/vaca/día Porcentaxe de graxa: 3,60 % Porcentaxe de proteína: 3,25 % RCS: 180.000 cél./ml Venda do leite: Entrepinares En Vaca.tv

A concentración parcelaria levada a cabo na zona por aquel entón per mitiulles adquirir a finca, de 50 ha, quedar na súa aldea e axuntar as ganderías dos seus respectivos pais. O negocio foi crecendo aos poucos e Manuel Candamio decidiu en 2013, tras dedicarse ao mundo financeiro e posteriormente ao inmobiliario, recoller o legado que construíran os seus sogros. “Xurdiume a opor tunidade de continuar coa tradición familiar no momento da súa xubi lación e tomei a decisión de seguir adiante coa gandería”, recoñece.

52 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 NA PlenaGRANXA confianza na análise de datos e nun equipo humano motivado

Aínda que profesionalmente se centrou noutros sectores, a vida na granxa e o seu contacto continuo con ela facilitoulle coñecer a moitos téc nicos e estar xa pendente de como era o día a día da explotación. “Non partía de cero. Sabía −afirma− certos puntos de como era o manexo das vacas e, coa axuda dos meus sogros, dos veterinarios e dos técnicos, fun soltándome pouco a pouco e toman doHaidecisións”.apenas tres anos uniuse ao negocio o seu fillo e actualmente su man un rabaño de 400 animais, dos cales 190 son vacas en produción. CABREIRA. IRIXOA CORUÑA)

Nesta gandería coruñesa apostaron pola monitorización do rabaño dende que estes servizos comezaron a estar presentes no mercado e a súa experiencia con eles fíxolles ser fieis aos seus continuos avances. Xunto a este tipo de xestión, Manuel Candamio, un dos seus actuais propietarios, dálles prioridade no seu negocio á formación do seu persoal, ao progreso xenético e á mellora da súa base territorial. De xeración en xeración, así foi pasando a traxectoria de Finca Cabreira. Os primei ros animais que formaron parte da granxa orixinaria chegaron á actual localización, no lugar do Outeiro de Cela (Mántaras), concello coruñés de Irixoa, en 1969, concretamente á explotación leiteira coa que empeza ban a traballar os sogros de Manuel Candamio, propietario a día de hoxe xunto ao seu fillo, Manuel.

FINCA

Schäfferwww.schaffer-iberica.comTel.(+34)985634238Ibérica•info@schaffer-iberica.com

CAZODISTRIBUIDORFORRAJENOVEDAD NOVEDADCAZOUNIFEED

Calidad Alemana

Para este fin asesóranse con técnicos especia lizados en diferentes áreas: “Contratamos −enu mera− os servizos de calidade de leite, alimenta ción, podoloxía e reprodución con Seragro SCG e o servizo de asesoramento e xestión económica coa Cooperativa Agraria Provincial da Coruña”.

En segundo e en terceiro lugar sitúa a importan cia da base territorial e da xenética das frisonas. Faise eco da necesidade de mellorar a cantidade de hectáreas dispoñibles para os seus cultivos, “algo que non é fácil porque hai bastante tensión social por iso”, e dos beneficios que achegan os avances xenéticos no benestar dos animais e no rendemento da granxa.

Alta Asegurada!

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 53 NA GRANXA

“OS PIARES FUNDAMENTAIS QUE SOSTEÑEN CALQUERA NEGOCIO SON AS PERSOAS. UN DOS MEUS OBXECTIVOS É LOGRAR TER UN EQUIPO DE XENTE MOTIVADA” Instalacións de Finca Cabreira desde o aire VALOR AO TRABALLO DAS PERSOAS Na súa xestión, considera como base da granxa o seu equipo humano. “Os piares fundamentais que sosteñen calquera negocio son as persoas. Un dos meus obxectivos é lograr ter un equipo de xente motivada, involucrada no proxecto, que cre un bo ambiente de traballo. Quero que sintan todo isto como un obxectivo común e que manteñamos to dos unha mesma filosofía. Sen este alicerce −enga de− non hai absolutamente nada”. Os dous socios contan con catro persoas asala riadas que cobren dúas quendas de traballo, de mañá ou de tarde. “Un dos nosos traballadores leva connosco moitos anos, é a persoa máis ex perimentada, porque xa estaba cos meus sogros. Queremos tentar desenvolver o potencial de todos eles con formación, con charlas de técnicos, e ten tar progresar todos cada día”.

Levo traballando con Manuel desde hai 25 anos e a día de hoxe o obxectivo principal é controlar a incidencia de mamite, o que marca a pauta das visitas a esta explotación.

Como axudan os datos á hora de detectar problemas? Obter información informatizada e accesible é básico. En Seragro dispomos dunha app na que temos integrados todos os datos dos diferentes servizos que ofrecemos. Á parte, temos toda a información do control leiteiro e podemos acceder ás cifras do Ligal e de Conafe. A análise de todos os datos permítenos sacar conclusións e mellorar o noso asesoramento ao gandeiro. Que incidencia de mamite teñen nesta gandería?

Se un animal non tivo incidencia de mamite, para que lle imos a aplicar un antibiótico? O antibiótico non está indicado para previr as infeccións, senón para curar; por tanto, este sistema non tiña razón de ser. Ao ter monitorizada toda a información da gandería, poderiamos seleccionar se se aplica o antibiótico a unha vaca ou non. Así empezamos. Eu estaba seguro de que ía funcionar e realmente a experiencia foi satisfactoria. Son moitas as vantaxes que nos achega: redúcese o uso de antibiótico, minimízase o custo para o gandeiro, comercialízase o leite antes do que se facía antes e hai menos risco e máis tranquilidade á hora de enviar antibiótico á industria. Por dar unha cifra, desde o mes de marzo non aplicamos antibiótico a ningunha vaca en secado.

Antes de abandonar as tres quendas de muxido estaban a conseguir unhas medias de produción de 45 litros por vaca e día, con 3,30 % de graxa e 3,50 % de proteína. Cos dous muxi dos, diminuíron a produción por ani mal a uns 38 litros, pero aumentaron a porcentaxe de graxa, ata o 3,60 %, mesmo antes de verán estaban a ro zar o 3,90 %. A proteína estaba, no momento da nosa visita, nun 3,25 % e o reconto de células somáticas man tivérono entre 180.000 e 220.000 cé lulas por mililitro. Con estas cifras, a empresa quei xeira á que lle entregan o leite des de principios de ano, Entrepinares, valora moito máis o seu produto e obteñen mellores beneficios coa súa venda.

“PASAMOS DOS TRES AOS DOUS MUXIDOS PORQUE ASÍ PODERIAMOS CONSEGUIR MELLORES CALIDADES NO NOSO LEITE” Sala de muxido de 40 puntos con foso subway FRANCISCO SESTO Servizo de Calidade de Leite de Seragro SCG

54 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 NA

Como é de importante un programa de calidade de leite nas granxas? Eu creo que é fundamental. A mamite está presente en todas as explotacións. Hai que controlar aqueles factores que a poden xerar e facer unha revisión periódica para avaliar que todo funciona correctamente. Debemos pretender que a incidencia de mamite nos rabaños sexa cada vez mellor.

Como é unha enfermidade multidisciplinar na que inflúen moitos factores, debo controlar diversos aspectos, como a metodoloxía do muxido; o equipo de muxido; a alimentación e o estado das racións; os consumos de comidas; o estado das feces e tamén o benestar, é dicir, que o rabaño estea tranquilo, cómodo e con camas adecuadas.

Precisamente, para mellorar os resul tados e a eficiencia do negocio, toma ron unha decisión crucial o pasado mes de xaneiro: “Pasamos dos tres aos dous muxidos porque criamos que así poderiamos conseguir mello res calidades no noso leite”, explica o gandeiro. Ademais, o cambio impli caría “unha rebaixa na carga de tra ballo e unha oportunidade para or ganizar os procesos de maneira máis sinxela e sustentable”.

EMENOSGRANXAPRODUCIÓNMÁISCALIDADES

“SE UN ANIMAL NON TIVO INCIDENCIA DE MAMITE, PARA QUE LLE IMOS APLICAR UN ANTIBIÓTICO?” En que consiste o seu asesoramento en Finca Cabreira?

Agora mesmo estamos nun momento tranquilo; non hai moita incidencia, andará en torno ao 1 % das vacas presentes. Fan secado selectivo. Desde cando e por que llo recomendou? Co secado selectivo empezamos hai 6 anos. Estabamos a vivir unha situación nas ganderías de incidencia moi baixa e eu era moi remiso a utilizar antibióticos á hora de tratar. Nos países nórdicos xa se empezaron a cuestionar os tratamentos en masa, é dicir, cada vez deseñábanse máis app informáticas para ter monitorizadas as vacas e realizar tratamentos selectivos.

REDUCCIÓN DE MORTINATALIDADLA ÍTNEICFICAMENTE PROBADO * Estudio de 10 años dirigido por la Universidad de Minnesota. Resultados confirmados por el Journal of Dairy Science procross.info Global Genetics Galicia Teléfono: 619 760 global@globalgenetics.es916 Global Genetics P.N. Európolis C/Londres 29A 28232 Las Rozas, Madrid +33%=-26%RENTABILIDAD VITALICIA PRODUCCIÓNGRASA+ PROTEÍNA MORTINATALIDADREDUCCIÓNTRATAMIENTOSCOSTESDESALUDDÍASLONGEVIDADDELA +147SISTEMA DE CRUZAMIENTO DE 3 RAZAS global@globalgenetics.es

“INSTALARON VARIOS SISTEMAS QUE LLES AXUDAN A REDUCIR O GASTO EN ELECTRICIDADE E ENERXÍA”

A sala de muxido traseiro e 40 puntos, instalada a finais de 2019, está completamente dixitalizada. Última nave construída en 2019 na que manteñen as vacas secas, o lote de posparto e as vacas adultas con camas de carbonato e serradura

A primeira das naves foi construí da en 1970 e agora dedícase aos bo xes dos animais acabados de nacer; a segunda levantouse nos 80 e ac tualmente alberga os lotes das xatas tras a desteta; a terceira, dos anos 90, conta con 140 cubículos para as xovencas xa inseminadas, as vacas primíparas e as segundas lactacións, e a última nave, a máis moderna, terminada en 2019, mantén en 160 cubículos as vacas secas, o lote de posparto e as vacas adultas.

“Antes usabamos area, pero xerá banos moitos problemas de mante mento; por iso, hai tres anos decidi mos optar por esta outra alternativa. Creo que para as vacas era máis con fortable a area −recoñece−, pero isto énos máis fácil de manexar”. Os comedeiros están revestidos con aceiro inoxidable, por “ser máis fáciles de limpar e evitar quecemen tos”, e os bebedoiros, seis en cada lote de produción, límpanse dúas ve ces ao día. Para a limpeza teñen arrobadeiras en todas as naves, menos na máis antiga, e todas elas descargan direc tamente á súa fosa de xurro corres pondente. A capacidade total é de cinco millóns de metros cúbicos.

As camas son todas dunha mestu ra de carbonato con serradura, me nos as dos boxes individuais, para as que utilizan a mesma palla que lle botan á ración.

“As xatas encámanse todos os días, pola mañá e pola tarde, para que es tean o máis limpas e secas posible”, detalla Candamio. Para o resto das camas, realizan eles a mestura cos dous compoñentes, o carbonato e a serradura, e encaman unha vez por semana. Á parte, airéanas e revísa nas todos os días.

Ao longo dos 50 anos de vida de Fin ca Cabreira as súas instalacións fó ronse modernizando e ampliando en catro grandes fases.

DE CRECEMENTO

56 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 NA CATROGRANXAFASES

“A súa pantalla táctil marca todos os datos informativos do animal que entra a muxirse −indica Canda mio−, a porta postselectora dirixe os animais segundo as nosas necesida des e o seu formato subway implica que o traballo sexa máis cómodo, porque toda a maquinaria, os me didores, as tubaxes... están no soto. Á hora de limpar ou de facer algún mantemento, mesmo para as visi tas dos controladores, é moito me llor. Ninguén interrompe o traballo dosConmuxidores”.20puntos de cada lado e dous operarios, o muxido termína se en hora e media, o que “achega moitas vantaxes ao realizar unha ta refa pesada que implica atención e moito máis tempo libre para o resto dePensandofaenas”. no aforro enerxético, instalaron varios sistemas que lles axudan a reducir o gasto en electrici dade e enerxía, como “refrixeradores de placas, recuperadores de calor, bombas sen carga ou programas de descarga, ademais de varias placas solares con baterías. Se as facturas xa son considerables, non sei como serían sen todos estes sistemas”, pregúntase Candamio.

O próximo paso que pretenden dar corresponderá á automatización da información do carro unifeed, para “controlar os consumos e a inxestión dos animais”.

O próximo paso será automatizar os datos do carro unifeed, para controlar a inxestión dos animais NA VANGARDA TECNOLÓXICA

As vacas están monitorizadas con colares ou podómetros con detección de celos, ruminación e actividade

RACIÓNS E ALIMENTACIÓN DA RECRÍA

58 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 NA GRANXA

“FOMOS CAPACES DE INTEGRAR TODA A DOCUMENTACIÓN DOS DIVERSOS SISTEMAS QUE TEMOS NUN ÚNICO PROGRAMA DE XESTIÓN”

A xestión de datos é imprescindi ble no día a día de Finca Cabreira e ultimamente víanse obrigados a traballar con diferentes programas, o que complicaba os procesos. “Ao final, fomos capaces de integrar toda a documentación dos diversos siste mas que temos nun único programa de xestión”, afirma. “Lévanos o noso tempo adaptarnos ás aplicacións −recoñece−, pero pouco a pouco, coa axuda dos técnicos, vemos que pode mos organizar os datos de maneira máis eficiente e tomar mellores deci sións. Todo iso simplifícanos moitísi mo o traballo”.

Preparan catro mesturas diferentes cada día: “Un primeiro carro é o das vacas adultas, que agora mesmo están a comer 41 kg de silo de millo, 10 kg de bagazo, 7 kg de penso, 4,5 kg de soia e 1,3 kg de palla; outro correspon dería ao lote de posparto, con 1,3 kg de palla, 4,5 kg de soia, 5,5 kg de penso, 30 kg de silo de millo e 10 kg de bagazo; o terceiro, para as vacas primíparas e as segundas lactacións, componse de 1,1 kg de palla, 4 kg de soia, 7,5 kg de penso, 30 kg de silo de millo e 10 kg de bagazo, e, por último, facemos unha ración para secas e xo vencas con 3 kg de palla, 1,5 kg de soia, 1 kg de penso e 10 kg de silo de millo”, enumera o gandeiro.

Os avances, en todos os aspectos, fo ron aliados desta gandería coruñesa desde sempre, pois xa os sogros de Manuel se interesaban por este tipo de asuntos. Tanto é así que incorporaron, en canto se puido, un programa de xestión á sala, e logo, cando saíron ao mercado os podómetros, tamén apos taron por eles de “Comprobamosinmediato.asúa exactitu de cos celos e cremos que era moi importante para as xovencas, pero naquel momento os podómetros descargaban a información co paso do animal pola sala de muxido e as xovencas non facían esa rutina. O que fixemos foi poñer unha antena nun bebedoiro moi grande que daba servizo a todas elas. Era, naquel mo mento, a única forma de ter datos da recría”, lembra. Notaban os beneficios na detec ción de celos e tamén nos datos de fertilidade, a taxa de preñez... en to dos os índices reprodutivos. O único lote que lles faltaba por documentar eran as vacas secas, das que non ti ñan ningún tipo de información.

Anos despois, comezaron a escoi tar falar dos sistemas de monitoriza ción vía wifi. “Fixemos unha proba cos colares, que xa incorporaban datos de actividade e de ruminación, mesmo tamén por lotes de animais, e a experiencia foi, e segue sendo, moi positiva”, admite. Están nun proceso de transición entre podómetros e colares, por que “todos fan o seu servizo e hai que amortizar o investimento, pero o noso obxectivo é poñer colares a todos os animais. Diferenciamos −in dica− entre as xovencas, para as que contratamos o sistema só con detec ción de celos, e as vacas, coas que xa temos todo tipo de información”.

Cosmolabor: +351 964 139 487 •• Luciano Fernández: 0034 626 983 049 Alberto Disega: 0034 670 286 215 • Albaitaritza: 0034 948 50 03 43 • Trivic: 0034 938 86 62 99 Frior 981774500 • Jesmi: 0034 677 72 96 30• Delegado Miguel Sá: 00351919028774

Cultivan o millo de todas estas ra cións nun total de 80 ha e, en certas campañas, tamén compran a veci ños da zona. A maioría dos servizos agrícolas contrátanos a empresas ex ternas e nos últimos anos obtiveron rendementos de ata 50.000 kg/ha nas fincas boas e sobre 40.000 kg/ha nas non tan boas. Nos terreos que fan rotación con herba, a gran maio ría, utilizan unha mestura de raigrás italiano e raigrás inglés. “O italiano −explica− dános máis produción e o Todas as mañás retiran a comida sobrante e, mentres están muxindo, reciben o carro da Cooperativa El Plantel, da que son socios desde os inicios da gandería, que se encar ga de resolverlles todo este traballo.

A partir de entón, empezan a to mar aos poucos a ración das vacas de leite ata o momento da inseminación e desde que están preñadas pasan á ración das Dispoñensecas.deauga desde o primeiro día e están substituíndo os caldeiros por bebedoiros automáticos. “Son máis fáciles de limpar e énchense au tomaticamente segundo vai bebendo o animal”, comenta.

Danlle prioridade absoluta ao cultivo de millo nas súas 80 ha O arrimador de comida pasa 16 veces ao día e detectaron mellores cifras de inxestión nas horas próximas ao arrimado

“Cando saímos da sala, as racións están xa postas nos seus sitios ou a piques de poñerse”, di. No momento do nacemento, as xa tas instálanse en boxes individuais e toman un mínimo de 4 litros de cos tro vía sonda. “Unha vez que o animal se encostrou, toma 3 litros de leite dúas veces ao día durante a primeira semana e logo xa pasa a dúas tomas de 4 litros. Aos dous meses −indica Candamio− comezamos a desteta coa redución de dúas tomas de 3 litros ao día e logo, aos tres meses, unha soa toma de 3 litros. Mentres toman leite inícianse a comer un penso starter e coa desteta pasan a outro tipo de penso específico para non lactantes”.

“DEBEMOS SEGUIR CREANDO UN SECTOR CAPAZ DE OFERTAR EMPREGOS DE CALIDADE, CON SALARIOS E HORARIOS MELLORES, NO QUE AS EXPLOTACIÓNS POIDAN SUMAR MÁIS FINCAS Á SÚA BASE TERRITORIAL” Preparan catro mesturas diferentes cada día: unha, para vacas adultas; outra, para posparto; a terceira, para vacas primíparas e segundas lactacións e, a última, para secas e xovencas

60 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 NA GRANXA

LAS ALTAS TEMPERATURAS COMPROMETEN LA SALUD DE LAS VACAS Y AFECTAN NEGATIVAMENTE AL RESULTADO PRODUCTIVO Y REPRODUCTIVO EN TÉRMINOS CUANTITATIVOS Y CUALITATIVOS. es una solución que proporciona información a tiempo real sobre el estrés por calor del grupo y comprueba el efecto de las

La vaca Allﬂex, la vaca más fresca.

medidas para mitigarlo. www.allﬂex.global

SenseHubTM

innovadora

DERESPONSABILIDADECARAAOFUTURO Manuel Candamio valora como in certo e cambiante o futuro do lácteo, pero destaca que “Galicia é unha rexión produtora de leite como moi poucas, con rendementos moi bos e con profesionais cada vez máis es pecializados. O número de granxas redúcese e, con todo, a produción aumenta”.Engade como fundamental seguir creando un sector que “sexa capaz de ofertar empregos de calidade, con salarios e horarios mellores, e no que as explotacións que continúen poidan sumar máis fincas á súa base territorial”.Desexaque o porvir de Finca Ca breira quede nas mans do seu fillo e considera que “mentres eu sexa o res ponsable, antes de ceder o testemuño, o meu traballo centrarase en seguir mellorando. No momento no que eu me retire, teño claro que debo deixar unha gandería totalmente actualizada, cos mellores animais e instalacións posibles, cun equipo humano sobresa liente e coa mínima débeda”.

TODO SEXADO E CARNE A xenética é parte esencial para Ma nuel Candamio e manterse no cami ño da súa mellora é unha das súas prioridades.Cocambio aos dous muxidos e a nova entrega do leite a Entrepinares decidiron tamén darlle un cambio á xestión xenética e reprodutiva. “Esta mos xenotipando todas as xovencas e inmersos nun programa innovador no que só utilizamos seme sexado e de carne. Deixamos atrás o seme con vencional”, resume. Co xenotipado das súas xovencas teñen acceso a todo tipo de datos para decidir como se inseminarán, “en función desa información −apun ta− decidimos se inseminar con seme sexado, descartar ese animal ou inse minalo con carne”. Este gandeiro aclara que é un sis tema novo, “co que ocorren asuntos curiosos, como inseminar unha xo venca con carne, algo ao que non es tabamos afeitos, pero se as análises indican iso, eu non podo discutilo con mellores argumentos”. O seme sexado asegura con máis fiabilidade a obtención de femias e o de carne é un seme de moita calida de. Segundo relata, “obtemos animais con aptitudes para carne moi supe riores, con engordes espectaculares.

62 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 NA GRANXA “ESTAMOS XENOTIPANDO TODAS AS XOVENCAS E INMERSOS NUN PROGRAMA NO QUE SÓ EMPREGAMOS SEME SEXADO E DE CARNE. DEIXAMOS ATRÁS O CONVENCIONAL”

Na selección dos touros, case ao 100 % xenómicos, están centrados na calidade dos sólidos As xatas acabadas de nacer instálanse en boxes individuais e toman un mínimo de 4 litros de costro vía sonda

Nas feiras de venda, loxicamente co tizarán moi por encima da media”. Para diferencialos con respecto ao resto, facilítanlles uns crotais especí ficos que certifican a súa calidade e a súa aptitude cárnica.

Á hora de marcar uns parámetros para levar a cabo a selección dos touros, case ao 100 % xenómicos, definiron unha serie de obxectivos; entre eles, incrementar a calidade dos sólidos e centrarse en frisonas que acheguen leite con xenotipo BB. “Como estamos a vender o leite a unha industria queixeira, optamos −subliña− por priorizar os animais BB, xa que está demostrado o seu maior rendemento para queixos, e o índice de mérito neto por encima doInseminanTPI”. as xovencas a partir dos 12 meses, “sempre con máis de 420 kg de peso e máis de 1,35 m de altura á cruz”, e determinan un período de espera voluntario para as vacas de 60 días. Así, o intervalo entre partos achégase aos 400 días. A media de inseminacións por pre ñez aproxímase ás 2,4 para vacas e ás 2,2 para xovencas e a media de número de partos do rabaño é de 2,1.

El objetivo de BouMatic es diseñar robots que sean amigables con las vacas. Disponen de dos versiones: una simple, con un box y un brazo, y otra doble, con dos boxes y un brazo. Optar por uno u otro varía en función del número de animales o del tipo de instalaciones. Una de las grandes ventajas de estas máquinas es que ya vienen probadas y montadas de fábrica, por lo que, en caso de necesidad, en menos de 24 horas podrían quedar instaladas y en funcionamiento. “Solo es necesario conectarla a la corriente, al agua y al tanque de leche y ya queda lista para arrancar”, señala Javier Liste, delegado de la empresa en España y Portugal. “BouMatic respeta en sus robots la filosofía que ya tiene impuesta en la sala, que consiste en asegurar un ordeño rápido, completo y suave”, indica Liste. Una de las características principales de estos modelos de robot es que el brazo de ordeño entra por la parte trasera de la vaca: “Trabaja en medio de las patas de atrás, lo que permite menos estrés para el animal y además así se protege el brazo de los golpes”, apunta el delegado. Así mismo, dispone de una copa específica para la limpieza y estimulación de la ubre de la Ofrecevaca.también la posibilidad de hacer un ordeño manual si fuese necesario, “porque permite liberar las pezoneras y, al mismo tiempo, si en el diseño de la base del robot se hace un foso, la ubre quedaría a la altura del personal, lo que facilitaría el ordeño para el ganadero”, comenta Liste. Una de las particularidades del robot simple es que incorpora una puerta separadora en si mismo. Respecto al robot doble, José Vila-Chã, responsable técnico y comercial de Agros Comercial, destaca que los animales entran con mayor facilidad al ver otra vaca ordeñándose. Otro detalle a destacar es que, si se presenta una avería en una de las cabinas de esta máquina, la otra sigue funcionando con toda normalidad.Ambosmodelos tienen una zona técnica donde se encuentran todos los elementos de ordeño en un mismo bloque, lo que facilita la instalación del robot.

“El encargado de la supervisión del robot tiene una herramienta disponible que mejora mucho su rutina de trabajo”, señala Vila-Chã.Cuentacon una copa específica para la limpieza y estimulación de la vaca Disponen de OneView, un software que se puede manejar desde dispositivocualquier

la robotización que se adapta a cualquier ganadería

En cuanto a la tecnología, disponen del nuevo software OneView, que permite hacer ajustes en el robot, modificaciones individuales de cada vaca o de cada lote y una gestión completa del rebaño; todo ello desde un mismo programa y en versión multiplataforma (teléfono móvil, tablet, ordenador o en la propia pantalla del robot).

La filosofía de ordeño de BouMatic se centra en que este debe ser rápido, suave y completo. Con esta premisa, desde la firma instalaron diferentes robots Gemini, tanto la versión simple como la doble, en tres explotaciones de Portugal: Campos de Borgonha, Encanto do Neiva y Quinta Vale de Bassar.

For the life of your dairy

EN VÍDEO

“REPETIRÍA LA MISMA INVERSIÓN LOS MISMOS ROBOTS”

Entre las razones por las que escogió esta marca, el propietario de Vale de Bassar destaca el sistema de ordeño trasero, la confianza en el representante local de Agros Comercial y “ver que se consigue ordeñar a las vacas con facilidad”. Aunque considera que es pronto para hablar de cambios, apunta que ve las vacas “más tranquilas y con menos problemas de patas”. En cuanto a los horarios de trabajo, afirma que “han cambiado mucho, la calidad de vida es muy diferente”, y asegura que “de ninguna manera volvería atrás, la vida es significativamente mejor”.

Desde que incorporaron los robots y mejoraron las instalaciones han aumentado la media diaria en 9 litros/vaca/día. Así mismo, resalta Miranda que lo que más valora de la robotización es la mejora en la calidad de vida.

MUY

El matrimonio formado por José Carlos Miranda e Isabel Laborinhas dirige la ganadería Quinta Vale de Bassar. Ordeñan 85 vacas, las cuales producen 35 litros/vaca/día. Hace unos cinco meses que incorporaron el robot de BouMatic Gemini con doble cabina. “Se adaptaba bien a las instalaciones que teníamos, solo tuvimos que hacer unas pequeñas obras para encajarlo”, detalla Miranda.

“LA CALIDAD DE VIDA ROBOTS ES DIFERENTE”

Francisco Miranda y su mujer Sónia Araújo son los propietarios de Encanto do Neiva. Manejan un total de 216 animales, de los que ordeñan 88 y consiguen una producción media de 35 litros/vaca/día, con unas calidades de un 3,35 % de grasa y un 3,23 % de proteína. Miranda confiesa que “nunca había tenido idea de instalar un robot; el hecho de que Agros Comercial fuera distribuidor de BouMatic fue un factor decisivo para confiar en esta marca para el cambio”.

Disponen del Gemini doble, porque era el que más se ajustaba al número de animales que ordeñan. “Para nosotros, instalar dos unidades simples era más de lo que necesitábamos, entonces no llegaríamos a sacarle toda la rentabilidad posible a la máquina. Este modelo es el más indicado para los 90 animales con los que trabajamos”, puntualiza.

EL GEMINI DOBLE, EL MÁS ADECUADO EN ENCANTO DO NEIVA

José Moreira Campos regenta, junto a su mujer Marisa Monteiro Sousa, la ganadería Campos da Borgonha. En la actualidad tienen 335 animales, de los cuales 170 están en ordeño y producen una media de 31 litros/vaca/día. En abril del presente año instalaron tres robots: dos Gemini simples y un Gemini doble. “Siempre me gustó el concepto de libertad que tienen las vacas en estas máquinas”, resalta el ganadero. La granja está dividida en dos lotes: en uno tienen instalado el robot doble y, en el otro, las dos unidades simples, en donde disponen de un espacio de separación. “Cuando detectamos algún problema de salud o queremos separar a un animal automáticamente la máquina lo deriva a esta área individual”, explica.Moreira tiene claro que repetiría “la misma inversión con los mismos robots” y en un futuro valora incorporar el arrimador de comida de BouMatic para reducir las horas de trabajo.

CON

CON LOS

Encanto do Neiva (Barcelos, Porgual)Campos da Borgonha (Póvoa de Varzim, Portugal)

Quinta Vale de Bassar (Barcelos, Portugal)

EXPERIENCIAS CON BOUMATIC

BlueMAX Xtrem Sellador acondicionador de la piel de los pezones con dióxido de cloro listo para usar.

BouMatic.com

your dairy

• Sumamente hidratantes.

¿Cuáles son los principales cambios que percibieron?

JOSÉ VILA-CHÃ Responsable

ANTONIO MACEDO Comercial de

¿Por qué optaron por el robot doble en Quinta Vale de Bassar? Esta ganadería familiar no tiene capacidad para crecer más y se encontraban con el problema de que no les resultaba sencillo colocar en sus instalaciones dos robots simples para ordeñar a sus 90 productoras. El punto fuerte de este modelo doble de BouMatic es que te permite colocar una sola unidad con capacidad para ordeñar ese volumen de animales. ¿Cómo fue el cambio? Han pasado de una sala de espina de pescado (con ordeño lateral) al robot (con ordeño trasero) y la adaptación ha sido muy buena. La realidad es que el robot con doble cabina facilita las entradas de las vacas, puesto que al haber un animal en uno de los boxes, el otro va a acceder con mayor facilidad. Perfecta higiene de la ubre con la familia BlueMAX Los Emolientes marcan la Diferencia.

• Ingredientes de limpieza y desinfección de Alta Calidad.

Agros

¿Cómo fue el proceso de instalación de los robots en Encanto do Neiva? Muy bueno. La instalación fue muy rápida. Solo se necesita acceso a agua, luz y energía y rápidamente, en 24 horas o dos días, tenemos el robot funcionando. La nave antigua estaba aquí, así que en el tiempo que se tardaron en construir las nuevas instalaciones Francisco tuvo las vacas en otra granja que le prestó un amigo durante 6 meses. Cuando las trasladamos para aquí empezamos a ordeñarlas ese mismo día a las 14:30 h de la tarde.

Mantener la piel de los pezones suave y saludable, comienza por aplicar un baño a los pezones antes y después del ordeño con la calidad BlueMAX para ayudar a prevenir la sequedad, el agrietamiento y daños de la piel del pezón. Cada baño de pezones de la familia BlueMAX contiene emolientes – que son los ingredientes especiales que condicionan la piel del pezón para mantenerla suave y blanda reponiendo los aceites naturales que se pierden durante la desinfección y el ordeño. Baño de pezones BlueMAX.

JAVIER LISTE Delegado

• Excelentes propiedades cosméticas.

Algo que estamos notando mucho en granjas que se pasan al ordeño robotizado es que tienen menos carga de trabajo y que no es necesario ser tan rigurosos en cuanto al horario laboral. Por otra parte, al disponer de robot lo normal es que aumente la producción de leche. Aquí están cerca de los 3 ordeños diarios. Además, los animales ingieren más alimento, lo cual va a fomentar también una producción superior.

For the life

¿Qué ventaja principal ofrecen los dos robots simples? Su gran punto fuerte es que incorpora una puerta selectora y la vaca puede entrar al robot por el lado derecho y salir por el izquierdo, y viceversa. Esto permite hacer una selección de animales a la salida de la máquina y enviarlos a una zona de separación anexa sin necesidad de una puerta separadora adicional. Así mismo, estas vacas se pueden ordeñar y volver después a la misma área o al lote principal.

¿Cómo fue la adaptación en Campos da Borgonha? Fue muy simple. Pasaron dos semanas dando pienso para que los animales se habituasen a entrar a la máquina y luego en 24 horas teníamos ya todo funcionando. Estos robots tienen la particularidad de que las vacas entran fácilmente en él. ¿Han cumplido los objetivos que tenían? Sin duda. Yo creo que mejoraron, sobre todo, en calidad de vida, ya que disponen de más tiempo libre. Además, aquí estamos cerca de los tres ordeños diarios; las grandes productoras están siendo ordeñadas ya tres e incluso cuatro veces al día.

Es el primer y único producto de higiene de la ubre en la industria lechera basado en dióxido de cloro listo para usar en pre y post ordeño! BlueMAX Premium técnico y comercial de Comercial Agros Comercial de BouMatic para España y Portugal of

CentroLUPAGalego

66 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 CON

Ocontrol leiteiro é unha ferra menta ao servizo dos gandeiros que permite dispoñer de infor mación a partir dos datos recollidos mensualmente nas ganderías asocia das. O feito de que a sistemática de recollida de datos estea estandarizada a nivel nacional permite comparar a información de diversas rexións e ganderías, o que dá unha visión moi completa de como se está a producir leite.En canto á raza de vacas utilizada, non atopamos grandes diferenzas respecto do resto de España; a vaca frisoa é a que se emprega maioritaria mente, deixando tan só un 3 % para outras razas ou cruzamentos, se ben

A produción de leite en Galicia dende a perspectiva do control leiteiro

tanto estes coma outros grupos raciais incrementan o seu censo cada ano.

A vaca tipo que se está a muxir en Galicia é un animal de 44 meses de idade, similar á media nacional

Neste traballo descríbese a produción de leite en Galicia tomando como referencia os datos de Control Leiteiro, de Conafe e do Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente (MAPA), para achegarnos a determinar canto de diferente é a produción de leite en relación ao resto do Estado.

de Control Leiteiro (Cegacol) https://cegcol.xunta.gal/

A diferenza doutras comunidades autónomas, en Galicia contrólanse to das as vacas que se moxen, relegando a control oficial aquelas vacas que es tán no libro xenealóxico. Actualmente en España só se dispón deste libro para as razas de produción de leite frisoa, parda e fleckvieh e son estas tres as únicas que poden ingresar no control leiteiro oficial. A diferenza en tre oficial e non está precisamente na dispoñibilidade de libro xenealóxico, xa que os datos que se recollen en con trol leiteiro se derivan ao libro corres pondente, que é o que fai que o control sexa oficial, se ben a sistemática é a mesma para todos os animais, con in dependencia da raza, polo menos en Galicia. Nos informes de control leitei ro que recibe o gandeiro, preséntanse lle os datos por grupos raciais, cando coexisten no mesmo rabaño, a fin de que poida comparar os seus rende mentos.Dentro da raza maioritaria, Gali cia ten un nivel de pureza superior á media nacional, co 91,4 % dos ani mais rexistrados no libro xenealóxico en rexistro principal, con polo menos dúas xeracións de ancestros incluídas, por riba da media nacional que se si túa no 85,9 %. En canto ao nivel xenético, a media de ICO (índice xenético combinado) das ganderías galegas é similar ao nacional: sitúase ao redor dos 3.500 puntos. Gali cia conta cun programa de mellora xe nética propio, que pivota sobre o Centro de Selección de Xenética Fontao e é a comunidade que utiliza a maior porcen taxe de touros nacionais (52,3 %), por riba doutras que tamén dispoñen de centros de selección de touros, situán dose a media nacional no 36,3 %.

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 67 CON LUPA DE XANEIRO A DECEMBRO DE 2021, SÓ HOUBO CATRO COMUNIDADES AUTÓNOMAS QUE INCREMENTARON A PRODUCIÓN, ENTRE AS QUE DESTACOU GALICIA, CUN AUMENTO DO 2,3 % FRONTE AO 3,7 % DE REDUCIÓN NA MEDIA NACIONAL (MAPA) Táboa 1. Porcentaxe de produción por comunidade autónoma e evolución da produción de xaneiro a decembro de 2021 Comunidadeautónoma Porcentaxe de decembroprodución2021 Diferenza na produción de xaneiro a decembro 2021 Andalucía 7,7 -5,3 Aragón 2,4 0,0 Asturias 7,3 -3,4 Baleares 0,6 -13,4 Canarias 0,6 -3,3 Cantabria 5,7 -3,3 Castela-A Mancha 3,8 -0,4 Castela e León 12,5 0,6 Cataluña 9,9 -1,6 Estremadura 0,3 -24,7 Galicia 40,5 2,3 Madrid 0,8 2,4 Murcia 0,8 -8,7 Navarra 3,4 -0,4 P. Vasco 2,3 -3,0 Rioja 0,4 10,1 Valencia 1,0 -10,3 España -3,7 Fonte: MAPA Galicia ten o 41 % dos animais rexistrados en libro xenealóxico en España, o que fai que sexa a comuni dade que máis datos achega para as avaliacións xenéticas realizadas por Conafe, co 47,3 % das ganderías no control leiteiro oficial que existen en España (2020). No que se refire á produción de leite, con datos de entregas do MAPA, Gali cia é a comunidade que máis leite pro duce a nivel nacional, o 40,5 %, e a que maior número de ganderías dispón, o 56,1 % do total (decembro 2021).

media

Estremadura

tos de 2021,

ARioxa Estremadura ARioxa

España

Valencia

País Vasco

2. Produción por vaca en 2021 Ilustración 2. Media da porcentaxe de proteína en 2021 3,503,453,403,353,303,253,203,903,853,803,753,703,653,603,553,50AndalucíaAragónAsturiasBalearesCanariasCantabriaCast.ManchaCast.LeónCataluñaExtremaduraGaliciaMadridMurciaNavarraPaísVascoRiojaValenciaEspañaAndalucíaAragónAsturiasBalearesCanariasCantabriaCast.LeónCast.ManchaCataluñaExtremaduraGaliciaMadridMurciaNavarraPaísVascoRiojaValenciaEspaña 3,77 3,16 10.253 3,66 3,16 10.862 3,47 2,46 9.688 3,70 3,21 10.466 3,68 3,21 a por lactación foi dun 3,86 % graxa e dun 3,28 % de proteína. A media de produción por vaca sitúa a Galicia no quinto posto a nivel nacional, en produción por vaca normalizada a 305 días e corrixida por enerxía, o que nos permite comparar lactacións de diferente duración e con diferente contido en graxa ou proteína. Cando se fai a análise dos datos, podemos observar como é unha cons tante o aumento que se está a dar na porcentaxe de recría e o número medio de vacas por gandería. A nivel nacional, nas ganderías en control leiteiro, incre méntase cada ano a media de vacas por gandería, situándose en 96,3 en decem bro de Galicia2021.está por baixo da media na cional, con 80 vacas (reprodutoras) por gandería. Na medida en que as granxas se redimensionan, faise necesario incre mentar a porcentaxe de animais que se destinan á recría para poder medrar, sen necesidade de recorrer á compra de animais. Agás nos dous últimos anos,

68 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 CON LUPA

Tomando como referencia o ano 2021, de xaneiro a decembro deixaron de entregar leite en España un total de 655 ganderías, cunha taxa de abando no media por comunidade do 7,2 %. No caso de Galicia, esta foi das máis baixas de España, situándose no 4,7 %, algo moi meritorio se temos en conta que é o territorio onde menos se cobra por litro de leite a nivel nacional, o que di moi to da resiliencia das ganderías galegas. Isto dános idea do potencial de produc ción das ganderías galegas se obtivesen un prezo acorde coa media nacional.

Fonte: MAPA Fonte: MAPA Fonte: Conafe NOS CONTIDOS EN GRAXA E PROTEÍNA, O LEITE PRODUCIDO EN GALICIA TAMÉN DESTACA, POIS ESTÁ POR RIBA DA MEDIA NACIONAL EN AMBOS OS PARÁMETROS, POLO QUE É UN REFERENTE NA PRODUCIÓN DE GRAXA NO LEITE Comunidadeautónoma LCE Gr. % Pt.% Andalucía 10.385 3,54 3,30 Aragón 11.378 3,54 3,36 Asturias 10.097 3,74 3,27 Baleares 7.784 3,35 3,15 Cantabria 9.430 3,64 3,24 Castela e León 11.144 3,66 3,27 Castela-A Mancha 11.005 3,68 3,21 Cataluña 10.263 3,73 3,30 Galicia 10.703 3,86 3,28 Madrid 10.524

1. Media da porcentaxe de graxa en 2021Táboa

Esta preeminencia é histórica e é, dende que se dispón de rexistros, a co munidade con maior vocación leiteira, tanto no que respecta á produción como ásEnganderías.cantoaos contidos en graxa e proteína, o leite producido en Galicia tamén destaca, pois está por riba da media nacional en ambos os paráme tros, polo que é un referente na produ ción de graxa no leite. O feito de producir un leite con maior contido en graxa, tamén se reflicte nas medias de produción por vaca. Con da Ilustración

Navarra

DISTRIBUIDOR OFICIAL DE McCORMICK EN GALICIA AGROFORESTAL ROUCO SLU C/ Xistral, n.º 23 27770 O Valadouro · Lugo Tfno.: 982 574 613 TALLERES MOSFER SC P. Ind. Monterroso, Parcela 14 27560 Monterroso · Lugo Tfno.: 982 378 011 PABLO GONZÁLEZ RODRÍGUEZ C/ Fonteboa, n.º 1 32570 Maside · Ourense Tfno.: 696 687 726 TAIL MAQUINARIA Parque empresarial de Xinzo, Parcela 12 32630 Xinzo de Limia · Ourense Tfno.: 988 550 502 TALLERES JOMABE SL C/ Arenal, n.º 52 36500 Lalín · Pontevedra Tfno.: 986 780 272 AGROCOSME SL Estrada de Tui, n.º 25, Cela 36415 Mos · Pontevedra Tfno.: 986 344 599 CIAL. AGRÍCOLA Y CERRAJERA F. CHAVES SL Tanoira, n.º 17, Padrenda 36968 Meaño · Pontevedra Tfno.: 986 747 243 RED DE CONCESIONARIOS McCormick X7.624 Entregado a Agroforestales Vilela, de Arzúa (A Coruña) Lugar Corrillos, 31 AC-223 km 15,8 15685 Mesía · A Coruña | Tfno.: 881 060 218 Álvaro Vilela: “Aposté por esta marca de nuevo por la buena experiencia que tuve con el tractor anterior. Lo que más me gusta es su suspensión”. EN VÍDEO

Cantabria 13,9 Castela e León

70 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 CON LUPA Táboa 3. Indicadores de produción en 2021 96,352,4 100,095,090,085,080,075,070,065,060,056,054,052,050,048,046,044,0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 % recría vacas/gand Fonte: Conafe NO CASO DE GALICIA, A TAXA DE ABANDONO FOI DAS MÁIS BAIXAS DE ESPAÑA (4,7 %), ALGO MOI MERITORIO SE TEMOS EN CONTA QUE É O TERRITORIO ONDE MENOS SE COBRA POR LITRO DE LEITE A NIVEL NACIONAL, O QUE DI MOITO DA RESILIENCIA DAS GANDERÍAS GALEGAS Comunidadeautónoma Idade media das vacas que se moxen Idade a partoprimeiro Porcentaxereposiciónde Andalucía 43 25 36,5 Aragón 40 24 36,6 Asturias 47 26 32,6 Baleares 55 26 25,9 Cantabria 46 27 34,5 Castela e León 42 25 37,1 Castela-A Mancha 43 25 36,7 Cataluña 42 25 37,6 Galicia 44 25 34,4 Madrid 44 26 33,8 Navarra 43 25 34,6 Valencia 47 23 30,3 País Vasco 43 26 36,9 España 44 25 35,0 esta tendencia era ascendente, polo que se posiciona no 52,4 % de recría. Este dato está calculado á baixa, xa que parte do número de animais menores de 24 meses fronte aos adultos, pero, dado que a idade a primeiro parto é superior a esta idade, contan como paridas vacas que aínda non o son, polo que a porcen taxe de recría esperada é aínda maior. A vaca tipo que se está a muxir en Galicia é un animal de 44 meses de idade, similar á media nacional. As vacas de primeiro parto veñen a parir aos 25 meses, tamén similar á media nacional. Constátase un incremento na porcentaxe de reposición en Galicia, expresado como a porcentaxe de vacas de primeiro parto que se están a muxir respecto do total do rabaño, acadando o 34,4 %, lixeiramente por debaixo da media, que se sitúa no 35 %. Sen dú bida, é unha porcentaxe elevada, polos custos de amortización de recría que implica, cando na década anterior se situaba por debaixo do 32 %; daquela, despois de Baleares, era a comunida de que tiña a porcentaxe de reposición máis baixa a nivel nacional.

Andalucía

Valencia 12,6 País Vasco 13,4 España 14,5 Fonte: Conafe

Un indicador que nos orienta so bre como se está a recriar é o dife rencial de produción entre vacas de primeiro parto e as adultas. As vacas seguen medrando unha vez que fan o seu primeiro parto e dedican parte da enerxía da ración a crecemento en detrimento da produción de leite. Se é recriada adecuadamente, aca dando un 85 % do peso adulto tras o seu primeiro parto, terá que dedicar menos recursos a medrar, polo que a diferenza entre vacas de primeiro parto e as adultas será menor.

Fonte: Conafe

Navarra

Asturias 13,3 Baleares

Castela -A Mancha 12,8 Cataluña

Galicia

Táboa 4. Diferencial de produción en 2021 Comunidadeautónoma Diferencialproduciónde 14,9 17,4 15,6 14,7 15,1 15,1 15,1 15,7

Aragón

Madrid

Ilustración 3. Evolución da porcentaxe de recría e da media de reprodutoras por gandería a nivel nacional

CONCLUSIÓN De acordo con estes datos, cómpre salientar a relevancia de Galicia a nivel nacional como potencia na pro dución de leite, así como as opcións de mellora, que se deben basear fundamentalmente en incrementar a idade dos animais que se están a muxir (as vacas deberían durar máis), reducir a idade ao primeiro parto ata os 24 meses, reducir o di ferencial de produción a través da mellora do proceso de recría e limi tar a taxa de reposición para que os custos de recría non lastren a conta da explotación.

O Speed Mam ColorTM é un test para detectar patóxenos e crear un perﬁl de resistencias en 24 horas, polo que en 48 horas se pode determinar un tratamento, ao obter o xerme para saber se é gram positivo ou gram negativo, ou tomar as medidas de manexo, ao coñecer se a enfermidade é ambiental ou contaxiosa.

José Luis Vázquez Vázquez, xerente de Virbac en Galicia e Asturias

José Luis Vázquez Vázquez, xerente de Virbac en Galicia e Asturias, explica que a súa utilización é sinxela; só se pide unha cata de leite da vaca sospeitosa de mastite: “Bótanse tres pingas nun recipiente que vén incorporado no test, mestúrase e despois deposítase na proba, tres pingas en cada

Cunha mostra de leite, esta proba permite detectar patóxenos e crear un perﬁl de resistencias, dous dos factores máis importantes para saber que antibiótico empregar ante a mastite. É a ferramenta máis rápida e sinxela para que os veterinarios xustiﬁquen as súas receitas, porque se poden realizar dentro das propias explotacións.

Speed Mam ColorTM, o test que detecta a sensibilidade aos antibióticos pocillo. Logo xa só queda esperar polos resultados, que se mostran a través dunha paleta de cores”. En canto á almacenaxe, ocupa pouco e só require de frío. Vázquez relata que a diferenza co agar sangue é fundamental, “posto que este só detecta gram positivos ou negativos, co que simplemente temos grupos de bacterias, pero non coñecemos que tipo son nin as súas resistencias. Hoxe en día, o máis importante é coñecer que antibiótico utilizar”. Pon como exemplo que unha granxa pode presentar unha resistencia á penicilina e outra ter sensibilidade a esta: “Cada unha usou, probablemente, tratamentos diferentes ao longo da vida dos seus animais e as súas resistencias son distintas”, subliña.

Coa mostra de leite da vaca sospeitosa prepárase o cultivo, vértense tres pingas en cada pocillo do test e en 24 horas obtéñense os resultados.

Esta selección pódese preparar dentro da propia explotación ou nun consultorio veterinario, onde o gandeiro correspondente lle leve a mostra de leite.

Ante a nova normativa do uso responsable de medicamentos, este test será importante para a aplicación de tratamentos por dúas razóns: “A primeira, porque facilitará a categorización de antibióticos dos grupos A, B, C e D. Determina a cales son sensibles e cales pertencen a cada grupo”, relata o xerente. En canto ao segundo motivo, considera relevante previr as resistencias de cara ao futuro, xa que hai que evitar que se xeren máis.

Speed Mam Color™ está autorizado como reactivo de diagnóstico no Rexistro de Produtos Zoosanitarios e é, ademais, válido para levar a cabo un tratamento e para presentalo como test diagnóstico, xa que é tan lexítimo coma o dun laboratorio.

Gabriel Varela Villamide, propietario de Varela Labrada SL

A IMPORTANCIA DO TEST PARA OS VETERINARIOS

EN VÍDEO Mónica García Mon, técnica de calidade de leite “O máis relevante é poder tratar os animais co antibiótico que lles corresponde dunha maneira rápida”

Utilizar un antibiótico axeitado ten especial relevancia, porque si se traballa cun ao que xa se é resistente, aparte de que se poderán crear máis resistencias, o animal non se curará: “Así, a vaca volverá a parir outra vez con mamite ou con células, entón é superimportante aplicar o antibiótico máis sensible a ese xerme, e aínda así algunhas veces non funciona. Canto máis sensible sexa, maior éxito de curación e menos resistencia se crea”, conclúe a veterinaria.

A outra alternativa é envialo a un laboratorio, onde tamén extraen un biograma e, segundo este, realízase unha prescrición adecuada. “A diferenza é que con Speed Mam Color™ en 24 horas xa podemos preparar a receita correspondente co medicamento máis sensible, mentres que cos laboratorios temos que esperar tres ou catro días”, resalta a veterinaria, e engade que “o importante é a rapidez para poder aplicar o tratamento”. García Mon comenta que leva executando secados selectivos en varias granxas dende hai anos, sempre que lle é factible, e que optar por esta forma de traballar non quere dicir que non se poida utilizar antibióticos para secar as vacas: “Os animais que necesiten un antibiótico poderán recibilo, pero para receitalo requirimos algunha técnica que o xustiﬁque, que pode ser envialo a un laboratorio para que nos faga un antibiograma ou probas como esta, coas que en 24 horas temos o resultado e xa podemos aplicar o medicamento”, relata.

Por que empezaches a empregar o test Speed Mam Color™? Empezámolo a usar desde que saíu [hai uns catro anos] para lograr un tratamento rápido e concreto, posto que facemos secado selectivo e buscabamos reducir o uso de antibióticos. Que vantaxes ofrece?

Mam ColorTM TEST RÁPIDO DE IDENTIFICACIÓN Y ANTIBIOGRAMA EN MASTITIS Listo para utilizar Siembra fácil y rápida, en menos de 3 minutos Lectura e interpretación clara y rápida Ayuda a prevenir resistencias y a bajar la tasa de crónicas SPEED MAM COLOR DETECTA EL ANTIBIÓTICO ADECUADO EN 24 HORAS Antibiograma en 24h con 14 opciones de antibióticos disponibles en veterinaria Identifica en 48h las 8 principales bacterias implicadas en mastitis clínicas 24h 48h 3775-RD Virbac España S.A. Àngel Guimerà, 179-181 08950 Esplugues de Llobregat (Barcelona) 934 707 es.virbac.com940 A partir do 28 de xaneiro deste ano, para realizar unha prescrición de antibióticos é necesario dispor dalgunha proba que os valide. Con este tipo de tests, Virbac pon a disposición dos veterinarios unha ferramenta sinxela para obter antibiogramas e acreditar o seu traballo. “Desta maneira podemos receitar o antibiótico para tratar o animal. Este test permítenos xustiﬁcar a sensibilidade ou resistencia de antibióticos e así usar un ou outro”, destaca Mónica García Mon, técnica de calidade de leite no Centro Veterinario Meira.

Varela Labrada SL Localización: Castro de Rei (Lugo) N.° total de animais: 320 Vacas en produción: 182 Media de produción: 39,5 litros/vaca/día Porcentaxe de graxa: 4,20 % Porcentaxe de proteína: 3,35 % RCS: 180.000 cél./ml

A rapidez de identiﬁcar o antibiótico que hai que empregar para o tratamento da mamite. É fácil o seu uso? Eu non coñezo un sistema tan áxil e efectivo. Dun día para o outro obtés os resultados. O máis importante é poder tratar os animais co antibiótico que lles corresponde dunha maneira rápida. Se tes que acudir a un laboratorio, pasan uns cinco ou seis días, polo que a vaca xa está tratada, curada ou xa non hai moito que se poida facer por ela.

Por tanto, partindo dun leite cun con tido graxo medio do 4,02 % (Memoria de Africor Lugo 2021), o 92-95 % esta ría representado por ácidos graxos e o resto, por glicerol e outras moléculas graxas (ver gráfica 1).

Juan Cainzos Senior Sales Manager ABS España

QUE SON OS ÁCIDOS GRAXOS DO LEITE?

Os triglicéridos representan o compoñente principal da graxa do leite (entre o 95 e o 98 % da graxa do leite). Estes trigli céridos están formados pola combi nación dunha molécula de glicerol con tres moléculas de ácidos graxos.

Co obxectivo de determinar as distintas correlacións e asociacións do perfil de AG coa produción de graxa e proteína en Galicia, levouse a cabo unha análise preliminar que se presentou nas últimas xornadas de Africor Lugo e Vaca Pinta. Nas seguintes páxinas ofrecemos os resultados desta investigación, que se efectuou con base en 310.905 mostras de control leiteiro, procedentes de 97.244 animais de 1.253 granxas de leite da provincia de Lugo (datos de Africor Lugo) no período comprendido entre febreiro e maio deste ano. Ácidos graxos no leite: que sabemos da experiencia en Galicia

74 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 CALIDADE DO LEITE

No leite de vaca atopáronse máis de 400 diferentes ácidos graxos, o que fai da graxa láctea a máis complexa de todas as formas de graxa natu rais, aínda que practicamente todos eses ácidos graxos presentes no lei te o están en forma de trazas e só ao redor de 15 ácidos graxos están en porcentaxe superior ao 1 % ou máis (Månsson HL, 2008).

CLASIFICACIÓN DOS ÁCIDOS GRAXOS CON BASE NA SÚA ORIXE

CALIDAD DE CONFIANZAPARA TODA LA VIDA

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 75 CALIDADE DO LEITE A COMPOSICIÓN DE AG FACILÍTANOS INFORMACIÓN SOBRE O ESTADO NUTRICIONAL DO RABAÑO, POSTO QUE AS PRÁCTICAS DE MANEXO, NUTRICIÓN E INSTALACIÓNS SON OS FACTORES PRIMARIOS QUE MÁIS LLE AFECTAN A ESTA COMPOSICIÓN Gráﬁca 1. Composición da graxa do leite Gráfica 1: composición de la grasa de la leche 1. O valor medio da graxa (%) das mostras analizadas no 2020 foi de 4.02% Memorias de AfricorLugo 2021. Visitado en https://issuu.com/transmediacomunicacion/docs/africor_lugo_2020_completa pax. 137 Glicerol y grasosÁcidosotros Graxa Glicerol e outros Ácidos graxos Composicióndagraxa Tradicionalmente eses ácidos graxos defínense e agrúpanse segundo a lonxitude da súa cadea (número de átomos de carbono que a compoñen) e o número de enlaces “dobres” entre eles (saturados, monoinsaturados ou poliinsaturados). Así, por exemplo, o ácido oleico, un dos principais compoñentes da graxa do leite, defínese como C18:1, isto é, ten 18 átomos de carbono e nalgunha parte da molécula hai un dobre enlace entre dous átomos de carbono. É, por tanto, monoinsaturado.

»Lo que nos gusta de nuestras vacas Brown Swiss es que combinan la produccion de leche de alta calidad con una gran vitalidad. A lo largo de su vida, producen cantidades de leche muy constantes, son realmente muy sanas y, además, con buen temperamento. Recomendamos Brown Swiss.« Familia Denzel, Oberessendorf/Alemania www.razaparda.es

Dende hai uns cuantos anos, diferentes autores agrupan o per l de ácidos graxos en tres diferentes fraccións segundo a súa orixe: de novo (≤C14:0), mixtos (C16:0, C16:1) e preformados (C15:0, C17:0, ≥C18:0) (Barbano, 2017). A fracción da AG de novo recibe este nome do feito de que se sintetizan na glándula mamaria a partir de acetato e butirato, que proveñen da fermentación ruminal (Woolpert et al., 2017), é dicir, son sintetizados

Preformados 37,5

76 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 CALIDADE DO LEITE de novo. En contraposición atopámonos co grupo de preformados, ácidos graxos de cadea longa que pasan desde o torrente sanguíneo ata as células da glándula mamaria e que a súa orixe vén da mobilización de reservas de graxa corporal ou de orixe alimentaria. Nun punto intermedio atópanse o grupo de AG mixtos, que ben poden proceder da síntese na glándula mamaria ou ser preformados e entrar na glándula procedentes do sistema circulatorio.

Unha das principais implicacións de agrupar a AG presentes no leite desta maneira é que os cambios na concentración de AG de novo no leite re icten a e ciencia da fermentación ruminal e a produción da masa microbiana (produción de aminoácidos esenciais) no rume e están positivamente correlacionados co contido de graxa e proteína do leite (Barbano, 2018).

No lado contrario, viuse que racións con altos niveis de PUFA (ácidos graxos poliinsaturados) e NFC, baixos niveis de bra efectiva e con suplementación de graxas poden resultar en menores producións de graxa no leite e menor presenza de AG de novo (Castro et al., 2022).

EXPERIENCIA EN GALICIA

Desde hai uns anos, o Laboratorio Interprofesional Galego de Análise do Leite de Galicia (Ligal) dispón da tecnoloxía necesaria para a determinación da composición de ácidos graxos do leite a través de técnicas de espectrofotometría (fourier-transformed infrared (FTIR) spectrometry, Milkoscan FT6000, Foss) e así puidemos ver como algunhas asociacións de control leiteiro empezaban en setembro de 2021 a reportarlles ás ganderías os perfís de ácidos graxos con base no seu tamaño (AG de cadea curta, media e longa) e é máis recentemente cando empezan a poder calcular e reportar o contido de AG de novo, mixtos e preformados. Co obxectivo de determinar as distintas correlacións e asociacións do per l de AG coa produción de graxa e proteína en Galicia, levouse a cabo unha análise preliminar que se presentou nas últimas xornadas Africor Lugo e Vaca Pinta 2022, desenvolvidas no auditorio da Facultade de Veterinaria de Lugo (USC). Nesa análise avaliáronse 310.905 mostras de control leiteiro procedentes de 97.244 animais de 1.253 granxas de leite da provincia lucense (datos de Africor Lugo), no período de febreiro a maio de 2022. Nestas mostras determinouse o per l de ácidos graxos tendo en conta a súa orixe (de novo, mixtos e preformados) en termos de porcentaxe relativa e calculouse tamén a cantidade medida en g/100 g de leite. Na táboa 1 pódese ver un resumo descritivo dos resultados obtidos (cuartís 1 e 3) para o per l de AG, porcentaxe de graxa e e proteína, así como unha comparativa con resultados anteriores publicados por Woolpert et al. (2016). Woolpert Q1 Baixo DNFA De novo 26,0 23,1 Mixto 32,3 39,9 37,0 % 3,75 Lugo Woolpert Q3 Alto DNFA De novo 28,7 24,6 Mixto

Lugo

Pero, ademais, a composición de AG facilítanos información sobre o estado nutricional do rabaño, posto que as prácticas de manexo, nutrición e instalacións son os factores primarios que máis lle afectan a esta composición (Palmquist et al., 1993). Así, observouse unha asociación entre as granxas con maior produción de graxa e maior conFigura 1. Clasiﬁcación dos ácidos graxos do leite con base na súa orixe tido de AG de novo, e un maior espazo dispoñible de presebe, unha menor densidade de ocupación dos patios, o uso do empuxador de comida automático (Castro et al., 2022), así como coa frecuencia de subministración de comida e dunha ración con máis bra efectiva (Woolpert et al., 2016, 2017).

graxa 3,90

% proteína 3,29 3,10

34,3 41,2 Preformados 33,7 34,4 % graxa 4,11 3,96 % proteína 3,48 3,19 Táboa 1. Descritivo dos resultados obtidos en Galicia e a súa comparativa con reportes anteriores 2. https://www.fossanalytics.com/ /media/files/documents/brochuresanddatasheets/segments/raw milk testing segment/fatty acid profiling according to origin-gb.pdf 3. Barbano el at., 2018. https://ecommons.cornell.edu/bitstream/handle/1813/57410/1218PD.Cornell.Barbano new milk analysis.pdf?sequence=2&isAllowed=y Figura 1: clasificación de los ácidos grasos de la leche en base a su origen Ác. grasos de novo Ác.mixtosgrasos Ác. preformadosgrasos Síntesisen la glándula mamaria Procedentes de la comida y corporalesreservas ≤C14 C16C15, C17 e ≥C18 NESTAS DETERMINOUSEMOSTRASOPERFIL DE ÁCIDOS GRAXOS CON BASE NA ORIXE (DE NOVO, MIXTOS E PREFORMADOS) EN TERMOS DE PORCENTAXE RELATIVA E CALCULOUSE TAMÉN A CANTIDADE MEDIDA EN G/100 G DE LEITE Ác.degraxosnovo Ác. preformadosgraxos Ác.mixtosgraxosSíntese da glándula mamaria Procedentes da comida e corporaisreservas

Ctra. Valdefresno, 2. 24228 Corbillos de la Sobarriba. León. Teléfono: 987 213 172 Vaca deVaca de Hay vacas que necesitan MENOS PARA PRODUCIR LO MISMO Los COSTES DE ALIMENTACIÓN son los más altos en las granjas con vacas lecheras. Con el ICC tenemos herramientas genéticas para seleccionar ANIMALES MÁS EFICIENTESEscanea y consulta nuestra oferta de toros

A MEDIDA QUE AS MOSTRAS CONTIÑAN MAIOR CANTIDADE DE AG DE NOVO, HABÍA UNHA MAIOR PORCENTAXE DE GRAXA E PROTEÍNA NELAS

De novo (g/100 g de leite) De novo (g/100 g de leite)

Nesta análise viuse unha correla ción positiva entre a produción de AG de novo no leite (expresados en g/100 g de leite) e a produción de gra xa (% graxa = 3,01 x AG de novo + 0.87, p<0.0001, r2=0,77) e de proteí na (% proteína = 0,77 x AG de novo + 2.58, p<0.0001, r2=0,25) [gráficos 2 e 3]. Isto é, a medida que as mos tras contiñan maior cantidade de AG de novo, había unha maior porcenta xe de graxa e proteína nas mostras. Asociacións similares xa foran repor tadas anteriormente por outros traba llos, como o publicado por Barbano et al., (2014) ou previamente pola aso ciación de control leiteiro do Canadá, Lactanet. Estes últimos determinaron que por cada décima de incremen to na produción de AG de novo (0,10 g/100 g de leite), o contido de graxa (%) se incrementaba dúas décimas (0,20 %). Do mesmo xeito, para a pro teína, por cada aumento de 0,10 na escala de de novo, a proteína incre mentábase 0,12 unidades (Santschi e Warner, 2020). Grafica 2: % Grasa en la muestra en base a la cantidadde AG de novo Fonte: Africor r2=0,77 en la muestra en base a la novo r2=0,25 A que se atribúe esta asociación positiva entre a concentración de AG de novo en leite e a concentración de graxa e proteína? Por unha banda, estes AG de novo son sintetizados a partir do betahidroxibutirato, aceta to e propionato producidos no rume a partir da fermentación da forraxe e son transportados vía sangue á glán dula mamaria e usados para sinteti zar esta AG de novo (así como algúns do grupo de AG mixtos). Por tanto, o aumento da produción de AG de novo e o incremento de graxa no leite debe rían estar relacionados cunha maior calidade de forraxe e unha mellor efi ciencia na fermentación e dixestión noArume.proteína, pola súa banda, sinte tízase no tecido mamario a partir de aminoácidos, non hai proteínas “pre formadas” que ingresan ao tecido mamario dende o sangue. Hai dous grupos de aminoácidos que se utilizan para sintetizar as proteínas do leite: os aminoácidos esenciais e os ami noácidos non esenciais. Os aminoá cidos non esenciais pódense producir en todo o organismo do animal e no tecido mamario. Con todo, os ami noácidos esenciais teñen que provir da dieta. Xeralmente, os aminoácidos libres no rume son rapidamente me tabolizados pola microflora do rume. Hai tres fontes de proteína ruminal non degradable (ou bypass): proteí nas na dieta que non se degradan no rume a pH neutro, proteínas que conteñen aminoácidos esenciais que son parte da biomasa celular produ cida durante a fermentación do rume e aminoácidos protexidos achegados na dieta. Cando a función do rume e a fermentación dos carbohidratos dixeribles funcionan ben, entón debe ríase maximizar a produción de bio masa a partir da microflora do rume (é dicir, os aminoácidos esenciais) e os AG volátiles (é dicir, o butirato, o ace tato e o propionato). É por isto que a produción de AG de novo en g/100 g de leite pode ser un indicador tanto dunha excelente produción de AG vo látiles como de biomasa microbiana que proporciona unha rica fonte de aminoácidos esenciais para apoiar a síntese de proteínas do leite (Barbano et al., Non2014).obstante, debemos ser cautelo sos á hora de establecer límites e va lores limiares para o perfil de ácidos graxos no leite, posto que sabemos que pode haber asociacións indivi duais entre a composición de AG do leite e factores individuais, como po den ser os días en leite do animal, a produción de leite ou a paridade (ver gráficas 3 e 4).

(%)Graxa(%)Proteína

78 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 CALIDADE DO LEITE Gráfica 2. Porcentaxe de graxa na mostra con base na cantidade de AG de novo Gráfica 3. Porcentaxe de proteína na mostra con base na cantidade de AG de novo

Incluye saneamiento ganadero. Asegure la calidad de su leche (células somáticas, aflatoxinas…). PARA SUSCRIBIR SU SEGURO DIRÍJASE A: • CAJA DE SEGUROS REUNIDOS (CASER) • MAPFRE ESPAÑA CíA. DE SEGUROS Y REASEGUROS • AGROPELAYO SOCIEDAD DE SEGUROS S.A. • SEGUROS GENERALES RURAL • ALLIANZ, COMPAÑíA DE SEGUROS • PLUS ULTRA SEGUROS • HELVETIA CíA SUIZA S.A • CAJAMAR SEGUROS GENERALES S.A. • MUTUA ARROCERA, MUTUA DE SEGUROS • FIATC, MUTUA DE SEGUROS Y REASEGUROS • GENERALI DE ESPAÑA, S.A. SEGUROS • SEGUROS CATALANA OCCIDENTE • MUSSAP, MUTUA DE SEGUROS • SANTA LUCÍA S.A. CÍA DE SEGUROS • REALE SEGUROS GENERALES • AXA SEGUROS GENERALES • MGS SEGUROS Y REASEGUROS S.A. Seguro de de reproducción y producción vacuno

BIBLIOGRAFÍA Bailey et al., 2005. Economic returns to Holstein and Jersey herds under multiple component pricing. J. Dairy Sci. 88:2269–2280. 0302(05)72903-9https://doi.org/10.3168/jds.S0022-Barbano et al, 2014. Advanced use of FTIR spectra of milk for feeding and health management. Pages 105–113 in Proc. Cornell Nutrition Conf., Syracuse, NY. Cornell University, Ithaca, BarbanoNY.DM, 2017. Automated on-farm milk component testing for precision management of feeding, reproduction, and health. Large Dairy Herd Management. 3rd ed. D. K. Beede, ed. American Dairy Science Association.Castro et al., 2022. Association of housing and management practices with milk yield, milk composition, and fatty acid pro le, predicted using Fourier transform mid-infrared spectroscopy, in farms with automated milking systems. J. Dairy Sci. 11/7/2022.proEn:fattyYork,volumethereon.fattydoi:10.3402/fnr.v52i0.1821bovinehttps://doi.org/10.3168/jds.2021-21150105:5097–5108MånssonHL,2008.Fattyacidsinmilkfat.FoodNutrRes.2008;52.PalmquistDL,2006.Milkfat:OriginofacidsandinuenceofnutritionalfactorsIn:AdvancedDairyChemistry,2:Lipids,3rdedition.Springer,NewUSA.SantschiDyWarnerD.2020.Themilkacidprole:Whatelsecanwelearn?https://lactanet.ca/en/the-milk-fatty-acid-le-what-else-can-we-learn/VisitadoelWoolpert et al., 2016. Management, nutrition, and lactation performance are related to bulk tank milk de novo fatty acid concentration on northeastern US dairy farms. J. Dairy Sci. 99:8486–8497. https://doi.org/10.3168/ jds.2016Woolpert-10998 AG de novo ., 2017. Management practices, physically effective ber, and ether extract are related to bulk tank milk de novo fatty acid concentration on Holstein dairy farms. J. Dairy Sci. https://doi.org/10.3168/jds.2016100:5097–5106.-12046

Grafica 3: Evolución del % de grasa y de AG de novo, mixtos y preformados en base a los días en lactación.Gráﬁca 4. Evolución da porcentaxe de graxa e de AG de novo, mixtos e preformados con base nos días en lactación Grafica 4: % medio de grasa preformados en función del en leche corregida por ener Grafica 4: % medio de grasa y de AG de novo, mixtos y preformados en función del grupo de producción de leche, en leche corregida por energía Gráﬁca 5. Porcentaxe media de graxa e de AG de novo, mixtos e preformados en función do grupo de produción de leite, en leite corrixido por enerxía CONCLUSIÓN Comprender os factores que in úen nos compoñentes do leite é moi importante, non só porque esta se comercializa comunmente utilizando un sistema de prezos de compoñentes, que de ne o seu prezo en función da composición de graxa, proteína e outros sólidos (Bailey et al., 2005), senón que, ademais, estes factores están moitas veces ligados a problemas patolóxicos ou oportunidades de mellora na saúde e produtividade dos animais.

DEBEMOS SER CAUTELOSOS POSTO QUE SABEMOS

80 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 CALIDADE DO LEITE

QUE PODE HABER ASOCIACIÓNS INDIVIDUAIS ENTRE A COMPOSICIÓN DE AG E FACTORES INDIVIDUAIS COMO DÍAS EN LEITE, PRODUCIÓN OU PARIDADE dunha ferramenta fácil e rápida que predí a composición de ácidos graxos usando a tecnoloxía baseada en FTIR. (%)graxosácidosdePorcentaxe(%)graxosácidosdePorcentaxe (%)Graxa(%)GraxaDías en lactación (días) KG_ECM_cat

A composición de ácidos graxos do leite, tanto a nivel individual como en tanque, volveuse de maior interese, principalmente debido á súa alta correlación co contido de graxa e proteína do leite de tanque a granel (Barbano et al., 2014) e á súa posible utilidade para monitorear e axustar o manexo en granxa (Castro et al., 2022), e todo isto a través

Á HORA DE ESTABLECER LÍMITES E VALORES LIMIARES PARA O PERFIL DE ÁCIDOS GRAXOS NO LEITE,

SELLADO POR VACACIONES ® SELLADORLASTODASVACASMERECENUNUna nueva barrera en la protección del pezón ¿Listos para el cambio? Descárgate la ficha formativa de Secado Selectivo

En los meses más calurosos del año muchas ganaderías consideran cómo prevenir o reducir los efectos del estrés por calor en la producción de leche y la eficiencia reproductiva. Durante los meses de verano, los rebaños se enfrentan a pérdidas de leche y una mala reproducción no sólo en las tasas de concepción dentro del rebaño en ordeño en ese momento, sino que las vacas secas también sufren los efectos de las malas tasas de concepción del primer servicio durante los meses posteriores debido a los problemas del estrés por calor.

El grado de exposición al estrés por calor del ganado lechero se representa como el índice (THI) que relaciona la temperatura (ºC) y la humedad relativa (%). A un THI de 68 se alcanza el umbral de estrés de una vaca, lo que equivaldría a un 45% de humedad relativa con temperaturas de hasta 22°C. En este punto, las vacas pueden tener una frecuencia respiratoria de 60 respiraciones por minuto, una pérdida de leche de aproximadamente 1 kg/vaca/día y efectos negativos en la reproducción. Es importante señalar que las personas pueden no sentir el estrés por calor hasta los 26°C y el 40% de humedad - ¡un THI de 80!. La provisión de sombra, agua, espacio y la refrigeración de las vacas mediante el movimiento del aire y los sistemas de aspersión son aspectos clave a tener en cuenta en su explotación en los momentos en que las vacas pueden correr el riesgo de sufrir estrés por calor. Consulte a su veterinario, nutricionista y asesor de cría para conocer los riesgos de estrés por calor en su rebaño este verano, especialmente si ya tenido la necesidad de encender el aire acondicionado. MÉTODOS PARA

El estrés por calor se produce cuando la carga de calor de una vaca supera su capacidad de disiparlo. Las vacas afectadas redirigen la sangre hacia la piel y la alejan de los órganos internos para facilitar la pérdida de calor por evaporación, aumentan su frecuencia respiratoria y, en algunos casos, jadean, tienen tiempos de reposo reducidos, reducen la ingesta de materia seca y, posteriormente, tienen rendimientos de leche reducidos y una reproducción deficiente.

Puede leer el artículo completo aquí:LOS

El estrés por calor y cómo afecta a la fertilidad

REDUCIR EL ESTRÉS POR CALOR INCLUYEN ABS PROGENEX Email: ABS-Progenex@genusplc.com | Web: www.absglobal.com/es/Teléfono:914834930

Únase a nuestro equipo ganador. Consulte a su representante de ventas y reproducción de ABS hoy mismo o visite: absglobal.com/es/services/sexcelFertilidadSexada ® NO.1 en #NoSeasConvencional Sexcel® proporcionará más preñeces de terneras con mayor mérito genético, para cada clima. La fertilidad sexada de un semental no se ve afectada por el lugar del mundo donde se utiliza su genética. Basado en un análisis de 1.542.009 inseminaciones en 1.337 sementales y 784 granjas que mostraron una diferencia del 0,15%* en la fertilidad de un semental en climas cálidos frente a los templados*. Mejor Fertilidad. Mejor Genética. Para todos los climas. * Medias mínimas cuadradas ** Todos los sementales analizados se utilizaron en explotaciones cálidas y templadas

Pablo Reboiro, Mauro Morello, Juan Cainzos ABS España Nos últimos anos o manexo re produtivo do vacún leiteiro experimentou unha pequena revolución silenciosa da man de dúas novidades: a xenómica e o uso de seme sexado. A primeira vista, parece que estas dúas tecnoloxías non deberan ter moito impacto na conta de resul tados da explotación. Non obstante, o desenvolvemento de novas tecnoloxías de produción de seme sexado cunha mellora considerable na fertilidade permitiu o seu uso máis masivo en ganderías de leite, tanto en xovencas coma en vacas adultas. Isto levou certas vantaxes económicas para a gandería de leite, como son unha mellor plani ficación da recría, unha mellor xestión do inventario de recría, a selección das nais da futura xeración do rabaño e o desenvolvemento dun programa de in seminación, entre outros. Antes da apa rición do seme sexado, o gandeiro de leite víase obrigado a cubrir a maioría –se non todas– as vacas do rabaño con touros holstein, cruzar os dedos para que os mellores animais xestasen unha femia e recriar todas as femias que ían nacendo. Isto moitas veces aínda por riba implicaba ter un investimento en recría máis alto do necesario; nada diso ten que pasar xa. Outra consecuencia importante da mellora na produción de seme sexa do foi a diminución drástica do uso de seme de raza holstein nos últimos anos. Así por exemplo, con base nos datos publicados pola Asociación Nacional de Criadores dos Estados Unidos (NAAB, https://www.naab-css.org/), o número

Neste estudo analizamos a evolución do uso de seme de carne en vacún de leite, unha produción que representa unha boa oportunidade para un ingreso adicional nas ganderías; para iso débense ter en conta dous alicerces fundamentais: que sexa interesante para o gandeiro de leite e que o xato obtido sexa rendible para a cadea de produción de carne.

84 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 MANEXO

A importancia dunha adecuada selección dos sementais de carne para cruzamento industrial

JerseyR&W/Red holsteinHolstein-Red CarrierOtros

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | MANEXO85OUTRA IMPORTANTECONSECUENCIADAMELLORA NA PRODUCIÓN DE SEME SEXADO FOI A DIMINUCIÓN DRÁSTICA DO USO DE SEME DE RAZA HOLSTEIN NOS ÚLTIMOS ANOS MEZCLADORAAUTOSPIREAUTOPROPULSADA 12 – 24 M3 WWW.LUCASG.COM CONTIGO TODOS LOS DÍAS PARA TODA LA INFORMACIÓN, CONTACTE CON JORDANREPRESENTANTENUESTRODEVENTAS:VARAGNE–0033607 647 735 > FRESA 200 CV ANCHURA 2M > CINTA DE DISTRIBUCIÓN TRASERA DERECHA E IZQUIERDA > 3 MODOS DE AVANCE: SILO, TRABAJO, CAMINO > VELOCIDAD 40 KM/H de doses de seme holstein empregado nese país caeu de 23,2 millóns de doses en 2017 a 17,1 millóns en 2022, é dicir, 6,1 millóns de doses menos ao ano en só seis anos (ver grá co 1), sen que isto afectase signi cativamente ao número de cabezas de gando leiteiro presente (ver grá co 2). Durante os últimos cinco anos viuse un incremento no número de vacas adultas presentes nos rabaños (1,1 % de crecemento anual en 2021, fonte: USDA) e curiosamente unha redución tanto no número total de xovencas (de 4,8 a 4,4 millóns en 2016 e 2022, respectivamente) coma no número de xovencas presentes por vaca adulta (de 0,51 a 0,47 xovencas por vaca adulta en 2016 a 2022, fonte: USDA NASS, grá ca 3). Gráﬁco 1. Evolución do uso de seme holstein nos EE. UU. nos últimos seis anos Holstein Venda de seme lácteo: unidades domésticas e de importación

Paralelamente, non obstante, creáronse as condicións favorables para a produción de xatos de cruzamento de alto valor, xa que quedan dispoñibles moitas femias holstein que ou ben non son necesarias para cubrir as necesidades de recría ou non foron seleccionadas como nais da futura recría polo seu baixo potencial ou menor valor xenético comparado con outras femias do rabaño.

ESTA NOVA GANDEIROSENBENEFICIOSAEXTENSIVALEITESEMEREPRODUTIVAAPROXIMACIÓNDOUSODEDECARNEENVACÚNDEDUNHAMANEIRAMÁISÉATRACTIVAEEESTÁACRECERPOPULARIDADEENTREOSDELEITE

86 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 MANEXO Gráfico 2. Evolución do número de cabezas de leite nos EE. UU. Gráfico 3. Evolución do número e porcentaxe de xovencas de 2000 a 2022 nos EE. UU. Gráfico 4. Evolución do mercado de seme sexado de razas leiteiras no Reino Unido Fonte: USDA NASS (expresado en millóns) Fonte: USDA NASS Fonte: AHDB Co uso de seme sexado precisamos menos vacas cubertas de raza holstein para garantir o adecuado número de xovencas nadas por ano e poder cubrir as necesidades de recría, e, por tanto, imos necesitar tamén menor número de dose de touros holstein. Un exemplo directo do incremento da popularidade do seme sexado atopámolo no mercado do Reino Unido. Segundo os datos da asociación nacional AHDB (Comité para o Desenvolvemento da Agricultura e Horticultura), nos últimos doce meses ata marzo de 2022, as vendas totais de seme sexado representaron un 70,5 % de todas as vendas de seme leiteiro, comparado co 63,5 % do mesmo período de 2021. Se só se ten en conta a raza leiteira holstein, o seme sexado representou o 76 % de todo o seme holstein comercializado. Avaliando os datos dos últimos seis anos, o peso do seme sexado pasou de ser o 15,9 % de todo o seme de razas lácteas en 2016 a ese 70,5 % en 2022 (AHDB, 2022; grá ca 4).

Reemprazos de xovencas, millóns de cabezas (eixe esquerdo) Reemprazos por vaca de leite (eixe dereito)

USO DE TOUROS DE CARNE EN CRUZAMENTO INDUSTRIAL Unha segunda consecuencia foi o tipo de animais producidos máis aló das femias de recría. O uso de seme sexado ocasionou a diminución a valores simbólicos do número de xatos machos de raza holstein. Tradicionalmente estes animais foron considerados como “subprodutos de baixo valor da industria leiteira” (Creutzinger et al., 2021), con utuacións importantes de prezo ao longo do tempo, pero sempre baixos. Tanto é así que este tipo de animais constitúen un problema económico e social nalgunhas partes do planeta (Haskell, 2020).

Esta produción adicional de animais de cruzamento industrial representa unha boa oportunidade para un ingreso adicional para a gandería, con distintos valores en función do prezo dos xatos (tanto de cruzamento como holstein), o prezo de mercado do seme (tanto do holstein convencional e sexado como o de carne), o desempeño reprodutivo do rabaño e as distintas combinacións e estratexias que se poden levar a cabo con estes produtos. Numerosos autores trataron de abordar este cálculo económico, ben a través de índices especi camente deseñados para este cálculo [por exemplo, o Income Over Semen Cost (ICOS), desenvolvido por Cabrera, 2022] ata avaliacións directas do mercado español como a realizada polo equipo destes autores no número 29 desta revista (febreiro de 2022, páx. 80), na cal se estima un ingreso adicional de 15.500 € pola venda de máis animais de maior valor xenético para a industria de carne polo paso de uso de seme convencional a sexado e carne nunha gandería da Coruña, con 147 vacas adultas e 113 xovencas.

A variación na duración da xestación en función do touro ou da raza empregada, foi descrita anteriormente en numerosas ocasións. Así, por exemplo, Fouz et al. (2013) reportaron variacións de ata seis días na media da duración da xestación en función da raza do semental empregado. Pola súa banda, Martin et al. (2021) demostraron variacións dentro da mesma raza de ata 13 días na duración da xestación en función do touro desa raza que se empregou en cruzamento con vaca holstein. Non hai moitos traballos que tratasen de avaliar cal é o impacto económico dun día adicional de xestación, máis aló da súa relación cun maior peso ao nacemento ou máis complicacións no parto. O cálculo máis aproximado que temos vén da man do profesor Cabrera (Universidade de Wisconsin, Madison, EE. UU.), quen cifra entre 2 e 6 dólares diarios de custo por cada día extra que a vaca está preñada. Este custo adicional atribúeselles os gastos de alimentación, aos custos xos da granxa e a unha menor produción de leite na seguinte lactación (comunicación persoal) e eses cálculos proveñen do ano 2018, co que nas situacións actuais de custos poderían ser aínda maiores.Polasúa banda, numerosos estudos avaliaron as consecuencias da facilidade de parto na produción e desempeño dos animais. Recentemente, unha investigación desenvolvida en Italia con máis de 47.000 partos clasi cados entre “non-asistidos” (79,5 %) ou “asistidos” (20,5 %, incluíndo en asistido

ESTRATEXIA

ü Granxa ü Estratexia reprodutiva ü Volumede leite ü Ingresos • venda de leite • vacas adultas xatos ü Sexcel & Beef Estabulación libre 59 vacas + 45 xatas Conv + 10% Carne 665 Tn 242 k€ (83%) 11,8 k€ (4,1%) 2,1k€ (0,7%) 59 xatos 14 k€ (5,2%)1 1. Basándonos en precio venta media de cruce industrial de 238€ Datos venta media de terneros primer trimestre 2022, en https://centralagropecuariadegaliciaabanca.es/precios semanales de la central agropecuaria de galicia abanca 2022/ Estabulación libre 312 v +179 xatas Sex + 1.0863,423CarneTnk € (86%) 79,9 k€ (6,2%) 21,0 k€ (1,6%) 312 xatos 74 k€ (6%)1 Estabulación libre 353 v + 263 xatas Conv + 10% Carne 2,454 Tn 1.344 k€ (86%) 66,6 k€ (4,3%) 16,5 k€ (1,1%) 353 xatos 84 k€ (5,6%)1 Estabulación libre 301 v + 265 xatas Conv + 10% Carne 3,881 Tn 1.342 k€ (75%) 126,6 k€ (7,1%) 72,6 k€ (4,1%) 301 xatos 71 k€ (4,7%)1 ESTA PRODUCIÓN ADICIONAL DE ANIMAIS DE CRUZAMENTO INDUSTRIAL REPRESENTA UNHA BOA OPORTUNIDADE PARA UN INGRESO ADICIONAL PARA A GANDERÍA Basándonos no prezo da venda media de cruzamento indusgrial de 238 €. Os datos de venda media de xatos no primeiro trimestre de 2022 pódense consultar na seguinte URL: https://centralagropecuariadegaliciaabanca.es/precios-semanales-de-la-central-agropecuaria-de-galicia-abanca-2022/

Esta nova aproximación reprodutiva do uso de seme de carne en vacún de leite dunha maneira máis extensiva é atractiva e bene ciosa (Pahmeyer e Britz, 2020) e está a crecer en popularidade entre os gandeiros de leite (Berry, 2021). Así, paralelamente á diminución do uso de seme de raza holstein anteriormente mencionado, a NAAB (https://www.naab-css.org/) reporta para o mesmo período de tempo un incremento do uso de seme de razas cárnicas, especialmente angus (grá co 4), pasando de 2,54 millóns de doses en 2017 a 8,97 millóns en 2021, isto é, 6,43 millóns máis de doses de touros de aptitude cárnica.

ALICERCES PARA O ÉXITO DESTA

Independentemente da maneira en que se realice este cálculo e cales sexan ou non os bene cios económicos e de manexo que reporte o uso da estratexia de sexado e carne, numerosos autores concordan en a rmar que se teñen que dar dúas situacións para que esta estratexia teña éxito (Poock e Beckett, 2022) e as dúas están moi ligadas á selección do touro de carne; de aí o título deste artigo. Vémolas a continuación.

88 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 MANEXO

Figura 1. Descritivo do negocio do leite en 4 ganderías de España

1. Ten que ser interesante para o gandeiro de leite O negocio principal dun gandeiro de leite segue e seguirá sendo a venda de leite. Nunha análise meramente ilustrativa achegada por Guillermo Lorenzo (Gando Nuevas Tecnoloxías, comunicación persoal) e usando a ferramenta TecniCow (MSD España), podemos ver como en catro granxas de España, de distintos tamaños e estratexias reprodutivas, a venda de leite representou entre o 75 e o 86 % dos ingresos totais das explotacións en 2021, mentres que a venda de xatos só o 0,1 e 4,7 %. Realizando unha simulación sinxela, se esas ganderías se pasasen a unha estratexia de sexado e carne, a venda de xatos representaría, como moito, o 6 % do total de ingresos nesas explotacións (verguraPor1).tanto, hai unha serie de alicerces que debe cumprir o touro de carne seleccionado para que sexa interesante para o gandeiro de leite, sen que afecte o seu negocio principal: a) que non afecte á saúde nin á produtividade da vaca, b) que xere un xato vivo e de boa venda. Para que todo isto pase, o produto empregado para o cruzamento industrial debe ter unha contrastada fertilidade –para que non in úa no desempeño reprodutivo do rabaño–, unha curta duración da xestación e unha boa facilidade de parto.

La metionina y la lisina son los dos aminoácidos esenciales más limitantes para la producción lechera en los rumiantes. Los beneficios de la metionina y la lisina son bien conocidos pero, cuando se utilizan de forma concertada, proporcionan beneficios adicionales más allá de la suplementación con el aminoácido individual. Sin su inclusión nunca podremos llegar a maximizar ni optimizar nuestra producción.

GANADERÍA MÁS SOSTENIBLE

KESSENT® y LysiGEM™

ruminant-essentialitieskemin.com/

Certain statements, product labeling and claims may differ by geography or as required by government requirements.

LIDERANDO UNA GANADERÍA MÁS SOSTENIBLE

ruminant-essentialitieskemin.com/

Certain statements, product labeling and claims may differ by geography or as required by government requirements.

ruminant-essentialitieskemin.com/

KEMIN, como único proveedor de metionina y lisina ampliamente contrastadas, pone a su disposición KESSENT y LYSIGEM.

• Que se trate dun xato san, que reci bise un excelente coidado e manexo.

• Que dispoñan dunha cadea de sub ministración de animais consistente no tempo e con resultados predici bles na medida do posible, isto é, que eses animais lles produzan un tipo de animal de idénticas características e de maneira constante no tempo.

Cando falamos de eficiencia e saúde, referímonos claramente a que os ín dices de conversión sexan competi tivos no mercado, que eses animais produzan unhas canles que cumpran cos criterios de conformación e “cali dade” requiridos polo cliente final Co obxectivo de escoller un se mental que proporcionase animais que cubrisen as necesidades e obxectivos da cadea de produción de carne, viña botando man dos valores esperados de cría e índices achegados polos sementais en raza pura, isto é, con base na recollida de datos da proxenie deses semen tais cando eran cruzados en raza pura con femias da súa mesma raza. No entanto, certos ensaios recentes veñen reportar que, aínda que se es pera certa correlación entre como se comporta a descendencia dun semen tal en raza pura e como se comporta a descendencia cando ese semental de carne se cruza con vacas holstein (Martin et al., 2021), hoxe sabemos que para moitos deses parámetros hai unha ampla marxe de mellora. Nun ensaio publicado por Martin et al. en 2021 estudouse a correla ción entre diferentes valores esti mados de cría (EBV) para sementais en raza pura co comportamento deses sementais cando se cruzaban con vacas holstein. De maneira xe ral, atoparon que, tanto para angus como para hereford, había boa co rrelación entre os EBV en raza pura e o que pasaba cando se usaba en holstein para parámetros como a duración da xestación, peso ao na cemento ou idade á desteta. Con todo, para parámetros como peso a 200 días ou características do canal, as correlacións eran máis inconsis tentes (Martin et al., 2021).

AGRADECEMENTOS A Guillermo Lorenzo, de Gando Nuevas Tecnoloxías, pola cesión dos datos de análise económica citada anteriormente. BIBLIOGRAFÍA AHDB, 2022. Sexed semen dominates bree ding choices. En https://doi.org/10dairydairy—TheVisitadosexed-semen-dominates-breeding-choiceshttps://ahdb.org.uk/news/el18/7/2022.BerryDP2021.Invitedreview:Beef-on-generationofcrossbredbeef×cattle.J.DairySci.104:3789–3819..3168/jds.2020-19519.Creutzinger et al., 2021. Perspectives on the Management of Surplus Dairy Calves in the United States and Canada. Front. Vet. Sci. 8:661453. doi: 10.3389/fvets.2021.661453 Fouz et al., 2013. The use of crossbree ding with beef bulls in dairy herds: effects on calving difficulty and gestation length. Animal 7:2, pp 211–215. doi:10.1017/ S1751731112001656HaskellMJ.2020.What to do with surplus dairy calves? Welfare, economic, and ethical considerations. J. Sustainable Organic Agric. Syst., 70 (2020), pp. 45-48. org/10.3220/LBF1593617173000https://doi.Martín et al., 2021. Estimated Breeding Values of Beef Sires Can Predict Performance of Beef-Cross-Dairy Progeny. Front. Genet. 12:712715. doi: 10.3389/fgene.2021.712715 NAAB, 35219478.doi:FoodWhyphicsjds.2019-17354.103:8218–8230.sexingopportunitiesPahmeyerhttps://www.naab-css.org/andBritz.2020.EconomicofusingcrossbreedingandinHolsteindairyherds.J.DairySci.https://doi.org/10.3168/PoockSE,BeckettJL.ChangingDemograoftheCommercialDairyCalfIndustry:UseBeefonDairy?VetClinNorthAmAnimPract.2022Mar;38(1):1-15.10.1016/j.cvfa.2021.11.001.PMID:Probo et al., 2022. Calving Ease Risk Factors and Subsequent Survival, Fertility and Milk Production in Italian Holstein Cows. Animals 2022, 12(6), 671; https://doi. org/10.3390/ani12060671 calquera tipo de axuda reportada) in dicou que as vacas con partos asistidos tiñan maior risco de ser eliminadas nos primeiros 30 días de lactación, menor risco de preñez a 150 días en leite e me nor produción de leite, medida como leite acumulado a día 60 e predición de leite a 305 días (Probo et al., 2022).

90 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 MANEXO

2. O xato obtido ten que ser un ani mal rendible para a cadea de produ ción de carne. Cebadeiros No que compete á seguinte parte da cadea de produción, as granxas que posteriormente criarán e cebarán eses animais de cruzamento industrial tamén teñen unha serie de necesida des que deben ser cubertas para ga rantir tanto a maior eficiencia como a sustentabilidade do proceso. Entre as súas necesidades atópanse:

CONCLUSIÓNS A mellora da tecnoloxía de produ ción de seme sexado trae ao mer cado unha oportunidade de nego cio “atractiva e beneficiosa” non só polas posibilidades que achega na xestión e programación da recría senón tamén pola comercialización adicional de xatos de alto valor para os sistemas de produción de carne, pero, para que isto sexa sustentable no tempo, os sementais selecciona dos deben cumprir certos requisitos; daquela, a elección do touro de car ne non pode ser simplemente o tou ro negro máis barato que haxa no tanque, senón que debe ser un touro que produza uns xatos que cubran as necesidades para os gandeiros de ceba, pero que, ao tempo, non im pacten negativamente na rendibili dade da produción de leite (Pook e Beckett, 2022).

• Que se trate dun xato cunha xené tica validada. Do mesmo xeito que noutros sistemas de produción de carne, como a avicultura, o porcino ou mesmo a acuacultura, o impacto que o perfil xenético ten sobre o des empeño deses animais pesa moito nos resultados finais de cada granxa. Así, hoxe en día temos mesmo liñas xenéticas de porcino desenvolvidas para cada sistema de produción ou produto que se quere desenvolver.

O PRODUTO EMPREGADO PARA O CRUZAMENTO INDUSTRIAL DEBE TER UNHA CONTRASTADA FERTILIDADE [...], UNHA CURTA DURACIÓN DA XESTACIÓN E UNHA BOA FACILIDADE DE PARTO

No entanto, avaliando os resultados reportados no devandito ensaio, mes mo para aqueles que reportaron boa correlación se aprecian certas oportu nidades de mellora. Así, por exemplo, observamos variacións considerables na duración da xestación (ata 5 días) ou peso ao nacemento (2,5 kg) en se mentais que en raza pura teñen EBV similares (Martin et al., 2021).

• Que estea soportado por unha men saxe de sustentabilidade e eficiencia.

PORQUE NO TODAS LAS LECHES SON IGUALES ELITE INSTANT www.serval.fr/es Servicio comercial : 629 64 02 61 Servicio técnico : 656 83 30 80 Serval commercial@serval.frEspaña Los prebióticos (MOS) favorecen una mejor regulación de la flora intestinal. Extractos de plantas que favorecen el equilibrio de la microbiota. Selenio orgánico. Su forma natural permite una mejor biodisponibilidad. MATERNIZADASLECHES Complejo de 3 fuentes naturales que mejoranel rendimiento y crecimientos

“

Entrevista a Román González, en vídeo ¿Cómo in uyen en las vacas secas? Sabemos que las vacas secas están comiendo menos de lo que necesitan, con lo cual, aunque nosotros aportemos una ración bien balanceada, esos animales no están ingiriendo todos los requerimientos que pretendemos. Lo que queremos conseguir es que tengan biodisponibilidad continua de oligoelementos durante todo el periodo seco y al inicio de su lactación.

¿Por qué ha elegido una fuente de minerales inyectables para su ganado? Por comodidad. Los técnicos de MultiminTM nos propusieron el tratamiento con oligoelementos y entre todos decidimos que lo más fácil, lo que encajaba mejor para nuestro manejo, era pinchar. Sabemos que la vía oral no tiene una e ciencia de absorción de un 100 %, algo que sí nos facilita la vía parenteral.

¿Qué papel cree que juegan los oligoelementos en la producción láctea? Sabemos, por la bibliografía, que los oligoelementos, como el selenio, el cobre, el zinc o el manganeso, son fundamentales, porque participan en la formación de los procesos enzimáticos. El zinc, especialmente, interviene en la formación del tapón de queratina.

Conseguimos tratar menos vacas de mamitis con antimicrobianos, mejorar la tasa de preñez y que los animales se recuperen antes del posparto”

¿Cuáles son los problemas más importantes en el día a día de su granja? Las patologías del posparto, alguna retención de placenta, algún desplazamiento de abomaso, pero, sobre todo, los dos principales problemas son la mamitis y las cojeras. En pleno crecimiento, hasta que terminemos las obras, estamos un poco sobredimensionados.

Además, en la gestión de la alimentación, no siempre se tiene en cuenta la cantidad de oligoelementos que existe en las raciones.

Conocedores del importante rol de los oligoelementos en la producción lechera, en SAT Prolesa (Sarria, Lugo) han incorporado a su rutina el suministro del suplemento inyectable MultiminTM. Con unas 60 vacas secas, su veterinario, Román González, nos detalla en esta entrevista el protocolo que siguen para su aplicación y los resultados que están logrando.

¿Se puede incorporar fácilmente a cualquier rutina de trabajo? Sí. En vacas secas son tres pinchazos en dos meses. No genera un coste de tiempo ni de recursos humanos elevado y cual quier trabajador con una mínima formación puede aplicarlo.

¿Qué protocolo de aplicación está desarrollando? La primera dosis la administramos unos 60 días antes del parto; la segunda, a los 30 días del primer pinchazo, y la tercera la aplicamos 35 días después del parto. El criterio de utilizarlo en secado responde a que sabemos que en este periodo se produce un proceso importante de in munosupresión y hay más probabilidad de que las vacas ten gan infecciones. Si protegemos su sistema inmunitario en ese tipo de animales, el retorno de la inversión en oligoelementos va a ser mucho más eficiente durante el posparto.

A través de un pequeño estudio entre el lote de tratadas y el lote de control, notamos una menor incidencia de retenciones de placenta y, sobre todo, donde hemos visto unos resultados espectaculares fue en la disminución del recuento celular de las vacas tratadas y en la menor aparición de mamitis clínicas.

“La vía oral no tiene una eficiencia de absorción de un 100 %, algo que sí nos facilita la vía parenteral”

Pregunta a tu veterinario por MULTIMIN™ Seve Fernández Representante comercial Iberia seve.fernandez@multimin.eu

¿Qué dos ventajas supone esto? Primero, si el recuento celular baja, a la larga vas a tener menos vacas crónicas en la granja. Segundo, como estamos inmersos en un proceso de consu mo responsable de antibióticos, si tenemos menos vacas con mamitis, tendremos que tratar muchos menos animales y un consumo menor de antimicrobianos, que es de lo que se trata. Además, nos encontramos con una buena sorpresa. Sabía mos que existía una relación importante entre el sistema in munitario y la preñez, pero no esperábamos una diferencia de casi 20 puntos entre la tasa de concepción del lote trata do con oligoelementos y el lote de control. La mejora en la eficiencia reproductiva es abismal. Por último, cabe añadir que, sin datos objetivos, también nos da la sensación de que el número de cojeras, de flemo nes interdigitales, es menor y de que los animales recuperan mejor su condición corporal tras el posparto. En resumen, con la suministración de estos oligoelementos conseguimos tratar menos animales de mamitis con antimi crobianos, mejorar nuestra tasa de preñez con menos gasto en semen y que los animales se recuperen antes del balance energético negativo fisiológico que les genera el posparto.

¿Qué beneficios ha notado?

¿Le ha resultado fácil de usar? La verdad es que sí. Es una inyección subcutánea, no genera inflamación ni dolor y, de momento, no tuve ningún tipo de reacción adversa.

94 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 MANEXO

Por isto é importante utilizar as ferra mentas dispoñibles para aumentar o control sobre elas.

Carlota Antelo del Río1, Ero Couso Campo2, Elio López García3 1Veterinaria en Innogando 2Graduado en Economía e estudante de Enxeñería Agrícola e Agroalimentaria 3CEO de Innogando INTRODUCIÓN

O custo de reposición en vacas de leite é mesmo hoxe en día un tema es quecido, xa que, en moitas granxas, as xovencas están nun segundo plano en canto a observación ou coidados. En moitas ocasións, isto non está motiva do por falta de interese ou despreocu pación, senón que é consecuencia da limitación do tempo físico do gandeiro ou do persoal o que impide dedicar todo o tempo necesario a esta parte da granxa, a cal se adoita deixar un pouco máis de lado, xa que estes animais “non se atopan producindo”, algo totalmen te incorrecto, pero que aínda hoxe en día é difícil de eliminar do imaxinario colectivo.

En moitas explotacións é común que as xovencas estean situadas en instalacións antigas, separa das da nave das vacas produtoras, ou mesmo no prado. Debido a isto, é nor mal que o gandeiro non sempre poida exercer un control óptimo sobre elas, por exemplo, para a detección dos ce los, e aínda estando anexas ás vacas adultas ás veces resulta complicado.

Neste artigo trataremos un tema clave para o bo rendemento de calquera explotación: a importancia da detección do celo nas xovencas, as futuras produtoras da granxa.

Como mellorar o manexo reprodutivo en xovencas

COMO É O CELO EN XOVENCAS? Considérase que as xovencas alcan zan a puberdade cando presentan o primeiro celo ou a primeira ovula ción, o que sucede normalmente en tre os 10 e 15 meses de idade, aín da que é máis correcto considerala como a idade á que poden soportar a xestación e a lactación sen efectos negativos.Naetapa prepuberal a hipófise e os ovarios son totalmente funcionais, pero aínda non se producen os niveis hor monais suficientes para desencadear os cambios necesarios para que teña lugar a ovulación, xa que se produce un pequeno crecemento folicular, pero termina en atresia. Coa chegada da puberdade, cando a femia alcanza o desenvolvemento corporal suficiente, prodúcense os cambios hormonais ne cesarios, o desenvolvemento folicular é maior e, finalmente, ten lugar a primei raAovulación.fertilidade nas xovencas é mellor que nas vacas adultas, pero todos os animais pasan por un período de ins tauración de ciclos fértiles despois da puberdade, o que pode desembocar nun atraso na primeira inseminación e na inseminación fecundante. Outro punto a ter en conta que marca a di ferenza entre o manexo reprodutivo das xovencas e as vacas adultas é que as primeiras teñen unha taxa de crece mento folicular máis alta e unha maior frecuencia de presentar tres ondas foliculares por ciclo. Isto fai que sexa máis difícil que as sincronizacións en xovencas funcionen ben, xa que con tres ondas foliculares a xovenca está ao redor do 57 % do ciclo nunha etapa de desenvolvemento folicular que non é sensible á primeira inxección de GnRH para causar a ovulación e iniciar unha nova onda folicular (1).

lo, e a súa viabilidade é aproximadamente de 18 a 24 horas. O óvulo viaxa rapidamente dende o sitio de ovulación ata o de fertilización (oviducto) e vai permanecer fertilizable durante máis tempo (10 a 20 horas) do que pode ser fertilizado e converterse nun embrión (8 a 10 horas). Os espermatozoides viables deben estar no sitio de fertilización esperando a chegada do óvulo recentemente ovulado (2) [ver gura 2]. Se os tempos entre estes eventos reprodutivos non se cumpren e se insemina demasiado pronto ou demasiado tarde, a interacción entre un espermatozoide ou un óvulo envellecidos vai dar como resultado unha concepción de ciente e un aumento de probabilidade de morte embrionaria (2).

FALEMOS DE NÚMEROS…

Viuse que no 90 % dos casos a falta de detección do celo en vacas se debe á técnica empregada, xa sexa por factores que reducen a expresión dos signos do celo ou por unha mala observación humana. O 10 % restante dos casos débese a causas como son os ovarios afuncionais ou quistes foliculares; os celos silentes, acurtados, nocturnos ou vespertinos, e os ciclos irregulares. A e ciencia da detección de celos é maior en xovencas que en vacas, xa que expresan o estro con máis frecuencia e maior duración, pero moitas veces non se toma o tempo necesario para a súa detección. Moitas granxas non dispoñen dunha zona para as xovencas convenientemente situada, ou noutros casos están nunha zona ampla de prado, e isto complica que o persoal que se encarga da observación do celo non poida facelo da forma máis adecuada, tendo en conta a recomendación de observar os animais durante 15-20 minutos tres veces ao día. Chegados a este punto, convén preguntarse de forma sincera se realmente é posible e viable na práctica dedicarlle ou non 15 minutos tres veces diarias para detectar os celos. Se o gandeiro non pode ou non quere dedicarlle ese tempo, debería pensar en apoiarse nas solucións tecnolóxicas existentes hoxe en día no mercado.

A idade ideal ao primeiro parto en xovencas de leite atópase ao redor Fonte: adaptado de referencia bibliográﬁca (2) Figura 2. Relación de tempos media entre eventos reprodutivos

QUE FALLA NA DETECCIÓN DOS CELOS?

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | MANEXO95Figura 1. xovencas interactuando Táboa 1. Porcentaxe de detección de celos segundo en tempo dedicado á observación PORCENTAXE DE VACAS OBSERVADAS EN CELO Número de veces observadas Número de minutos observadas 10 20 30 60 1 22 31 36 39 2 33 43 55 61 3 45 55 65 71 4 49 61 71 78 Fonte: Hulsen, 2012

NON TODO DEPENDE DA DETECCIÓN DO CELO… Para conseguir un número óptimo de inseminacións fecundantes débese ter en conta que a detección dos celos é só unha parte da ecuación, xa que para coñecer o momento óptimo de inseminación se debe ter monitorizado o transcurso do celo para así inseminar a vaca no seu período máis fértil e ter máis oportunidades de que quede xestante. Co n de coñecer o mellor momento para inseminar a vaca é de grande importancia estimar o momento da ovulación, pois cando isto sucede debe haber espermatozoides viables no sitio adecuado para fecundar o óvulo. A ovulación ten lugar entre as 25 e as 32 horas desde o inicio do celo. Os espermatozoides teñen que estar no tracto reprodutivo da femia 6 horas antes para seren capaces de fertilizar o óvu-

EN RESUMO… Hai anos, os recursos para suplir a limitación do tempo que se dedicaba a unha tarefa tan importante como é a detección dos celos eran escasos, ine cientes ou mesmo nulos. Actualmente, non se pode negar que contamos con ferramentas que nos permiten un control integral do gando que sería inviable levar a cabo sen a tecnoloxía.Éposible que o persoal dunha granxa poida ter controlado o gando as 24 horas do día os 365 días do ano? Evidentemente, e sen axuda, a resposta é non. De aí a importancia de dixitalizarse para poder levar a cabo o traballo dunha forma máis profesional e que permita optimizar a rendibilidade e a calidade de vida do gandeiro e do

Hoxe en día contamos con solucións tecnolóxicas no mercado que nos axudan nas tarefas de xestión reprodutiva do vacún de leite, aínda que a gran maioría están pensadas para explotacións en réxime intensivo.

Cando se fala de reprodución na granxa, a mente sempre nos leva a pensar no gando adulto, que a primeira ollada é o que máis problemas provoca, pero debemos ter en conta que o 30 % dos partos que necesitamos deben provir de xovencas. Ademais, a idade ao primeiro parto (EPP) vai ter unha importancia económica transcendental, xa que, ao reducila, poderemos manter constante o tamaño do rabaño cun menor número de xovencas, así como incrementar a produción vitalicia coa consecuente repercusión económica positiva, pero para poder conseguir todo isto débese realizar unha boa recría e ter ben controlados os celos (4).

En Innogando deseñamos os colares de monitorización RUMI, de forma que se adapten a todo tipo de granxas, xa sexan intensivas, extensivas, de pastoreo etc., xa que ofrecemos cobertura para toda a granxa, xa sexa en interior ou exterior, e estea o gando distribuído nunha ou varias naves ou ncas.

Figura 3. Tempo diario das actividades dunha xovenca en sistema intensivo rexistrado mediante o colar de monitorización RUMI. O día 2 de xullo correspóndese cun celodos 22-24 meses, a condición de que se cumpran as premisas básicas en canto a desenvolvemento e condición corporal, o que resulta clave para alcanzar este obxectivo. Por cada mes adicional que nos afastamos do devandito obxectivo o propietario da xovenca e a granxa perden ao redor de 31,03 € por mes (3).

2. O’Connor M. Heat Detection and Timing of Insemination for Cattle. Pennsylvania State Univ. Publicado online 2016:20.

4. Rodríguez AF. Importancia de las novillas en la e ciencia reproductiva. Frisona Española. Publicado online 2021:66-68.

3. Rodrigues AM. In uencia de la reproducción y calidad de la leche en la rentabilidad de las explotaciones lecheras. Tu Negocio. Publicado online 2013:13-16.

A EPP condiciona o potencial produtivo da xovenca, por iso é conveniente que este non se demore demasiado, xa que, á parte de comprometer a produción vitalicia do animal, este atraso no primeiro parto tamén pode ter consecuencias negativas para a lonxevidade deste (5). Se realizamos unha boa detección de celos, poderemos realizar a inseminación con maior taxa de éxito. Normalmente, as xovencas insemínanse con seme sexado para aproveitar o seu potencial. Se temos unha maior relación de xovencas preñadas con este tipo de seme, teremos garantida a reposición na granxa, o que nos pode permitir usar vacas con maior número de partos ou con menor potencial xenético para introducir razas de tipo cárnico, e poderemos obter unha cantidade de diñeiro maior polos xatos. Os custos da recría deben ser tomados moi en consideración, xa que son unha partida grande dos custos de produción da granxa. A contía económica necesaria para recriar unha xovenca é variable segundo a explotación, pero son comúns valores de entre 1.800 a 2.000 €/xovenca. O gandeiro debe tentar diluír este custo da mellor forma posible: se consegue adiantar a idade ao parto e facer que por norma os animais poidan empezar a producir entre os 22 e os 24 meses, non só abaratará o custo da recría, senón que tamén in uirá de forma positiva nos custos de produción da granxa (6).

96 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 MANEXO

RUMI recoñece en tempo real e recompila as actividades que fan as vacas (descansar, rumiar, comer, pastar, camiñar…) e con esta información detecta os celos, envía unha alerta ao móbil do gandeiro e indícalle a xanela recomendada de inseminación. A aplicación permite un control integral de cada animal e do rabaño, tanto da reprodución como da saúde. Ademais, permite saber en cada momento onde están os animais e avisar no caso de que se saian das ncas marcadas.

BIBLIOGRAFÍA

6. Doblas Aguilar A, Ruíz Castillo JL. Consideraciones en la recría de novillas lecheras (I). Albéitar. Publicado online 2015:22-24. persoal da granxa. Hai que adaptarse aos tempos que corren e está claro que a tecnoloxía chegou ao sector para quedar.

Figura 4. Interface da aplicación móbil Rumi

5. Bach A. La importancia de la recría sobre la vida productiva del vacuno lechero. Frisona Española. 2011:112-114.

1. Fernández M. El Ciclo Estral de La Vaca: Diagnóstico Fotográ co. VIII. Servet; 2020.

TECNOLOXÍA AO RESCATE

Más Rentable ruminants.adisseo.com/es/ MásProducciónRtabl Smartamine®M, ¡INIGUALABLE! Una forma de producir rentable y sostenible en el tiempo Adisseo, líder mundial en aminoácidos protegidos desde 1990. +34 974316092 @ Info.nasp@adisseo.com SaludRReproducciónoduciónPProducciónodución SoSostenibilidadtenibilidad SM013-01A

Tradicionalmente hemos utilizado Smartamine® M como una herramienta para aumentar el porcentaje de proteína de la leche y de esta forma conseguir un mayor beneﬁcio por el pago de su calidad extra, pero actualmente sabemos que lo que realmente necesitan las vacas son aminoácidos digestibles en el intestino, y no proteína. Además, conocemos cuáles son los aminoácidos limitantes en producción lechera, metionina y lisina, y podemos establecer sus necesidades en función de las características del rebaño con el que estemos trabajando (MetDI 2,1-2,5 % PDIE, LisDI 6,8-7,3 % PDIE) y aportar la cantidad precisa en forma protegida. Con todo este conocimiento debemos empezar a trabajar con los nutrientes metionina y lisina digestible, equilibrando sus necesidades, y olvidarnos de las restricciones en proteína.

Las ventajas de su uso, ajustando los niveles de aminoácidos, se observan en distintos aspectos. La primera es una mejora en la eﬁciencia de utilización del nitrógeno. Si nos centramos en los

*N.L. Whithehouse, R.E. Sacramento y J.P. Sacramento, ADSA 2021

Se ha demostrado que Smartamine® M es la metionina protegida de mayor disponibilidad del mercado* y la incorporación de aminoácidos protegidos en las dietas de vacuno de leche es cada vez mayor.

Smartamine® M: mejora rentable de la huella de carbono

EFICIENCIA EN LA UTILIZACIÓN DEL NITRÓGENO

Los beneﬁcios de la incorporación de Smartamine® M son muchos y afectan tanto a la cantidad de proteína láctea producida y al aumento de producción de leche y de porcentaje de proteína como a mejoras en la salud animal por un mejor funcionamiento del metabolismo hepático y su potenciamiento del sistema inmune (Osorio et al., 2013, JDS). A mayores, en la esfera reproductiva, favorece el aumento del tamaño del embrión y su implantación (Toledo et al., ADSA 2015) y su inclusión en dietas de periparto mejora el rendimiento productivo de los animales (Zhou et al., 2016, JDS).

RACIONAMIENTO CON AMINOÁCIDOS COMO HERRAMIENTA DE SOSTENIBILIDAD

6,8-7,32,1-2,5

El estudio se llevó a cabo en cinco granjas del oeste de Francia, con una media de 140 vacas en ordeño que producían de media 9.500 kg de leche durante los meses de invierno de 2018-2019. Partiendo de la dieta inicial de cada granja se realizó un ajuste manual de la dieta, se sustituyeron 600 gramos de harina de soja por Smartamine® M y AjiPro_L, para cubrir los aminoácidos, y por cereal, para equilibrar el nivel de energía.

www.adisseo.comConfía en Adisseo, líder mundial en nutrición con aminoácidos en rumiantes desde los 90s. Contacta hoy mismo con nuestro equipo técnico. +34974316092 @ Info.nasp@adisseo.com www.adisseo.com

Periodo1,T

7,2 2,4 Periodo3,T

Periodo2,E

Los animales fueron alimentados durante un mes con la dieta inicial; después, dos meses con la dieta tratamiento, en la que se había sustituido soja por aminoácidos y cereal, y un último mes, con la dieta inicial.

La conclusión ﬁnal fue: Si se ajusta la ración a los requerimientos de aminoácidos, Smartamine® M, y energía, es posible reducir la inclusión de harina de soja y el nivel de proteína total de la dieta sin perjuicio alguno sobre la producción lechera. Esto puede suponer una reducción del coste de alimentación y de la huella de carbono por litro de leche producido.

Un trabajo realizado en Francia por Trou G., Mathieu Y., Andrieu D., Bahloul L., Cirot C., Faverdin P. y Lemosquet S., dentro del proyecto SOS Proteína, demuestra cómo ajustando los niveles de aminoácidos, MetDI y LisDI, según las recomendaciones de INRA, es posible disminuir la inclusión de harina de soja en las raciones sin ningún perjuicio en la producción lechera. TP (g/kg) Leche (kg/vaca/día) Urea en leche (mg/l) (g/kg MS) (%PDIE) (%PDIE) Racióninicial 24,1 996,91,8 mientoRacióntrata- 23,996 Racióninicial Recomendacio-nes

Promedio +0,5+0,6 -48 IMS (kg/vaca/día) PDIE

MetDI

23,1986,91,8

Un tercer beneﬁcio, cada vez más importante, es la reducción de la eliminación de nitrógeno (N) al medio ambiente. La menor incorporación en la dieta de productos proteicos, normalmente de importación, suele tener un impacto negativo sobre la huella de carbono. Por tanto, el racionamiento con aminoácidos permite minimizarlo.

LysDI

DiferenciaE-TT´

niveles de proteína, lo más normal es que estemos aportando una cantidad de nitrógeno que no es aprovechado y que se tiene que eliminar, lo cual supone un gasto de energía. La segunda es la económica. En este caso dependeremos de los precios de las materias primas con las que trabajemos. Lo habitual es conseguir dietas más económicas para un mismo nivel de producción.

AJUSTES EN LA DIETA PARA REDUCIR COSTES Y HUELLA DE CARBONO

A Internet das granxas: indicadores smart farming

100 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 NOVAS TECNOLOXÍAS

Neste traballo mostramos algunhas ferramentas fáciles de usar que se poden atopar na web elinternetdelasgranjas.com, un proxecto onde se xuntan a sensórica, a xestión de datos e a facilidade de montaxe para as granxas máis avanzadas.

Manuel Fernández Webmaster de www.cowsulting.com

OInternet das granxas é o equivalente para nós da “In ternet das cousas” (IDC en español; IOT en inglés: Internet of things) para os urbanitas, o cal mantén conectados sensores, soft ware e dispositivos varios como termostatos, cámaras, iluminación etc. e fai que todos se interrelacio nen (266.000.000 de resultados ao buscalo en Google). Digamos que consiste en capturar información de forma automática sobre o mundo real para logo aproveitala. Estamos afeitos a ver puntos me teorolóxicos nas cidades que nos informan da contaminación nese e noutros puntos da cidade, pero non estamos acostumados a visualizar no noso móbil o THI (índice de es trés térmico) da nosa granxa e as épocas do ano en que é máis alto (que, ademais, adoitan ter estacio nalidade, como vemos no gráfico 1, onde recollemos a evolución duran te catro anos de temperatura, humi dade e THI nunha granxa concreta).

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 101 NOVAS TECNOLOXÍAS NUNHA GRANXA CON ROBOT DE MUXIDO SABÉMOLO CASE TODO DE CADA VACA, PERO FÁLTANOS MOITO POR SABER DO AMBIENTE QUE A RODEA Gráfico 1. Evolución durante catro anos de temperatura, humidade e THI en granxa Nin sequera se nos ocorre pensar en que nas épocas de THI máis alto a produción de leite pode diminuír, pois para iso teriamos que cruzar os datos de litros por vaca e día e THI nunha gráfica. Reduce gastos veterinarios Aumenta a Aumentoseguridadedecelos 981 88 05 50 643 05 67 23 enGalicia Santa Comba

e Quegranxasas,SIGExaturaNasvanseñaronciónsgranxasetanproxectoelinternetdelasgranjas.com.chámaseÉunambiciosoondesexunasensórica,axestióndedatosafacilidadedemontaxeparaasmáisavanzadas.Noncabedúbidadequeassubvenquetradicionalmenteacompaaactividadegandeiracadavezacompañardemáisesixencias.explotaciónsdeporcinoeaviculnonhaisubvenciónse,contodo,teñenquecumprircoprogramaquellesesixe,entreoutrascouremitiroconsumodeaugadaparacalcularapegadahídrica.fácilémonitorizarcuncaudalíme

Litros-Células + Meteorología (Sensor real granja) Click y arrastre en el gráfico para hacer zoom CSM Litros THI Temperatura Humedad Ene '19Jul '19Ene '20Jul '20Ene '21Jul '21Ene '22Jul '22

CONSEGUIR ENGADIR CONCEPTOS DE SMART FARMING ÁS GRANXAS DE VACÚN LEITEIRO TEN UN CUSTO MOI BAIXO, E EN MOITOS SUBVENCIONADO,CASOSCOMO

250200150100500

Ou por que non cruzar o índice coas células somáticas da granxa, como aparece reflectido no gráfico 3. Tras esta introdución, xa sabemos de que trata este artigo; imos falar de que esa posibilidade xa exis te para as explotacións

KIT DIXITAL

A continuación mostramos algúns destes indicadores smart farming, que tedes á vosa disposición para fa cilitarvos o día a día na vosa granxa.

A auga O consumo de auga é un indicador importante de saúde e, de feito, para producir un litro de leite fai falta que a vaca beba polo menos tres litros de auga. Se o seu consumo descende na granxa, a produción tamén o fará e iso faranos buscar as causas (se guramente porque a calidade tamén importa: augas altas en minerais, de baixa calidade hixiénica etc). O cau dalímetro IDG darache a informa ción en tempo real e sen necesidade de conexión a Internet. O Caudalímetro IDG

102 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 NOVAS TECNOLOXÍAS Gráfico 2. Datos comparativos de litros/vaca/día e THI Gráfico 3. Datos comparativos de índice de células somáticas e THI Valor Litros-Células + Meteorología (Sensor real granja) Haga Click y arrastre en el gráfico para hacer zoom CSM Litros THI Temperatura Humedad Ene '19Jul '19Ene '20Jul '20Ene '21Jul '21Ene '22Jul '22 605040302070 Valor

INDICADORES SMART FARMING

tro conectado á rede! O seguinte será o vacún e, seguramente, o gandeiro que non o teña considerado verá as súas subvencións afectadas. Nunha granxa con robot de muxido sabémolo case todo de cada vaca, pero fáltanos moito por saber do ambiente que a rodea.

Haga

O ambiente A temperatura e a humidade son as variables que conforman o THI (índice de estrés térmico, cuxa in uencia en produción e reprodución foi amplamente estudada.

CONCLUSIÓNS Estes son algúns exemplos sinxelos de como a Internet das granxas chegou para quedar. Podemos darlle as costas, pero, cando nos volvamos, volverémola atopar. Conseguir engadirlles conceptos de smart farming ás granxas de vacún leiteiro ten un custo moi baixo, e en moitos casos subvencionado, como o kit dixital, precisamente vixente nestes momentos.Aartede transformar os datos en información é o gran reto para as granxas, xa alagadas por tantos e tantos datos. Os robots de muxido transforman a información individual en datos preditivos; a Internet das granxas transforma os datos de sensores en predicións, buscando estacionalidade e tendencias.Omundo móvese ao redor dos datos e as granxas, tamén. Só has de mirar ao teu ao redor.

104 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 NOVAS TECNOLOXÍAS

En mundo.parapódesewww.elinternetdelasgranjas.comatoparainformaciónnecesariapoderentrarnesemarabilloso

O MUNDO MÓVESE AO REDOR DOS DATOS E AS GRANXAS, TAMÉN. SÓ HAS DE MIRAR AO TEU AO REDOR Sensor ambiental

Sensor de tanque Sensor de nivel para silos

O penso Monitorizar o volume ocupado polo penso no silo todos os días dános información do consumo diario e, ademais, permitiranos levar a xestión de stock sen sobresaltos, mandándonos alertas para non chegar nunca a deixar os animais sen comida. O sensor de nivel para silos IDG informaranos e mandará as alertas necesarias para que iso non ocorra.

NOTA DO AUTOR

O tanque de leite Cando temos problemas de bacterioloxía, chamamos a un técnico de calidade de leite que enseguida se interesa por monitorizar o tanque para saber se hai erros no arrefriamento, cando se dan e canto duran. Non sería máis fácil monitorizar de forma continua o dato e telo controlado no noso teléfono móbil? O sensor de tanque IDG mandarache noti cacións cando a situación se sitúe fóra de rango.

O sensor ambiental IDG, de baixo custo, fará que esa información estea dispoñible no teu teléfono móbil.

Pedro Martins es el propietario de la ganadería portuguesa Corujeira, trabajo que compagina con otras ocupaciones, entre las que destaca una granja avícola, Aviários da Corujeira. Para poder atender ambos oﬁcios, ha automatizado buena parte de las tareas y, para no descuidar la alimentación de su ganado, en todo el proceso está conﬁando en productos de Nanta para vacuno. Ferreira de Aves (Viseu, Portugal) Pedro Ferreira Martins Empleados: 2 N.º total de animales: 187 Vacas en ordeño: 110 Recría: 22 Hace doce años que Pedro Martins puso en marcha la granja de ganado vacuno con la que está trabajando en la actualidad. Aunque sus padres ya habían tenido vacas en los 90, cuando él terminó sus estudios fue cuando empezó a dar forma al concepto de granja que es hoy Corujeira.

■

“Siempre había pensado que esto sería rentable entrando con robótica más desarrollada, que eso podría dar buen retorno a nivel ﬁnanciero y un desarrollo superior al que existía en la región”, explica. Con esta premisa, comenzó a dar forma a un negocio en el que la idea principal es poder automatizar al máximo tareas básicas como el ordeño y la alimentación para ser más eﬁcientes y trabajar más cómodamente.

■

■ Propietario:

LA ALIMENTACIÓN EN ROBOT Ordeñan a sus productoras con dos robots Lely Astronaut A3 desde 2019. Con el cambio, no solo contribuyeron al bienestar animal y mejoraron sus condiciones laborales, sino que se consiguió un fuerte aumento en la producción: frente a los 22 litros por vaca y día que estaban obteniendo con ordeño convencional, ahora están en los 37 litros diarios por animal.

Para alcanzar estas cifras de producción, fue clave realizar una correcta adaptación de la alimentación, tarea que corrió a cargo de los técnicos de Nanta. “Fue un trabajo que se llevó a cabo de manera gradual para prepararnos para la entrada de los robots.

Al principio, fuimos ajustando el método de trabajo, el concentrado… La ración, la granulación, el olor, etc. ayudaron a que los animales entrasen mejor el robot”, apunta Luis Marques, miembro del servicio técnico-comercial de Nanta en Portugal.

“Previamente realizamos un análisis de los forrajes de la explotación y creamos un pienso especíﬁco para el comedero, que entraría dentro del unifeed, y otro concreto para los robots de ordeño”, completa. Conseguir un pienso apetecible, que contribuyese a que los animales entrasen más al robot, fue una tarea esencial. “Los ingredientes empleados se estudiaron con mucho cuidado”, aseguran desde Nanta.

■ Ubicación:

Una apuesta integral por Nanta en el corazón de Portugal ■ Media de producción: 37 litros/vaca/día ■ Porcentaje de grasa: 4 % ■ Porcentaje de proteína: 3,20 % ■ Recuento celular: 100.000 cél./ml ■ N.° de robots: 2 (Lely) CORUJEIRA NANTA DAIRY

■

Martins alaba de los piensos de Nanta que el granulado de la mezcla del robot tenga buen olor y sabor y sea muy consistente: “Es importante porque así conseguimos menos desperdicio y un mejor aprovechamiento”, indica.

■

Entre los beneﬁcios de aplicar el Prima, apunta hacia la posibilidad de conseguir que la novilla se convierta antes en productora, a los 23 meses, además de los aumentos en la ganancia media diaria de leche que han registrado.

La buena comunicación con el ganadero, así como con los técnicos de las casas de robots de ordeño, son dos pilares básicos para garantizar la eficacia del NDR: “En el caso de Corujeira, siempre que tengo alguna duda pido la opinión de los técnicos de Lely para asegurarme de conseguir los objetivos que persigo y en general estamos también en contacto permanente con los ganaderos, de manera que si se da cualquier situación anormal podemos intervenir de forma eficaz”, apunta el técnico de Nanta. Corujeira lleva más de una década con esta marca de piensos, a la que también confían la alimentación de su granja avícola, su otra actividad profesional. Valoran tanto la eficacia en la entrega de piensos como la buena sintonía con los técnicos. “Somos un equipo desde hace muchos años, hay confianza y, cuando el equipo fluye, solo hay una cosa que hacer: continuar”, expone este ganadero.

El NIR portátil está programado para cuatro tipos de análisis: silo de hierba, silo de maíz, silo de alfalfa y TMR. “Como técnico, selecciono en la pantalla cuál es el ingrediente que quiero analizar y la máquina lleva a cabo cinco sondajes de espectroscopía por infrarrojos, con los que obtenemos de inmediato los valores nutricionales”, explica Marques. “En el plan alimentario introducimos estos valores especíﬁcos, lo que nos dará un valor nutritivo concreto para cada ganadero”.

ASEGURAR LA RENTABILIDAD DE LA GRANJA

EL PRIMA EN LA RECRÍA TRABAJO CON NIR PORTÁTIL

Destaca Marques de Corujeira que al conﬁar en Nanta Dairy Robot (que abarca la consultoría, el plan de alimentación personalizado y el análisis continuo de los datos del robot) se aseguran de estar trabajando con “forrajes de una calidad elevada y que estén bien conservados. Es algo muy importante en esta fase porque, si el alimento no está en condiciones correctas de conservación o no tiene la apetencia adecuada, tendremos problemas. Debemos tener la certeza de hacer el proceso atendiendo a la prevención de este tipo de diﬁcultades”.

Ver reportaje en vídeo Conseguir un pienso apetecible, que contribuyese a que los animales entrasen más al robot, fue una tarea esencial

En Corujeira son conscientes de la importancia de cuidar de sus terneras y de realizar un acompañamiento adecuado a cada etapa de su vida, en tanto en cuanto son las productoras con las que trabajarán en el futuro. “Empezamos con el Prima dos años después de instalar los A3 porque nos dimos cuenta de la importancia de tener una buena recría para alcanzar el resultado ﬁnal deseado en los robots de ordeño”, remarca Pedro. “Utilizamos Nanta Platino, junto con el Novalac Starter TXT, porque ayuda a que el animal tenga un desarrollo en los 3-4 primeros meses muy importante. Con el starter hacemos acompañamiento hasta los 11-12 meses”, explica.

Señala el técnico de Nanta que las características del robot son muy distintas de las del unifeed, factor que es esencial tener en cuenta a la hora de elaborar el plan de alimentación y remarca que “el NIR nos ayuda a conseguir las metas deseadas, a mejorar la vida de los ganaderos y a llegar a unos estándares de nutrición que serían inalcanzables de otra manera”.

CONSTANTE

EN COMUNICACIÓN

En su apuesta por la innovación continua, algo que forma parte del ADN de la empresa, el equipo de investigación de Nanta ha desarrollado una amplia gama de soluciones para asegurar, a través de la alimentación y los cuidados, la rentabilidad de las ganaderías que trabajan con robot de ordeño, un conglomerado de productos y servicios que ha sido llamado Nanta Dairy Robot.

A evolución da calidade do ensi lado de millo nos últimos dez anos foi moi grande, ao que contribuíron enormemente as casas comerciais desde dous puntos de vista: por unha banda, ofrecendo unha gran gama de variedades dos diferentes ciclos e, pola outra, proporcionando formación e consellos para facer un cultivo máis rendible.

María Hermida Laboratorio Rock River España

Neste artigo incido no novo parámetro que debemos ter en conta á hora de formular o noso ensilado, a dixestión de nutrientes, para o que presento un sistema de análise avanzada que nos axudará a facer un mellor aproveitamento deste e, ao mesmo tempo, detectar os puntos débiles da nosa colleita e poder emendalos.

Aínda así, fáltanos profundar máis na analítica dos silos de millo, xa que os parámetros tradicionais nos que adoitamos movernos, a materia seca e o amidón, xa non son suficientes para nutrir os sistemas dinámicos de formulación, que, pouco a pouco, se van implantando nas granxas de vacún de leite. Por tanto, o sistema dinámico de formulación require o seguinte modelo de análise, que se pode ver na gráfica 1.

Osilo de millo é hoxe en día o gran e forte aliado nas ex plotacións de vacún de leite, polo que o seu aprovisionamento tanto en cantidade como en calida de adoita ser obxectivo destas. Unha cantidade suficiente faranos manter un nivel de consumo estable duran te todo o ano e hai que ter en con ta algo moi importante: se ademais temos calidade, sabemos que unha parte das necesidades enerxéticas dos animais as temos cubertas.

Silo de millo: unha análise avanzada permitirá sacarlle o máximo proveito

108 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 109 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO Gráﬁca 1. Exemplo dunha análise de silo de millo ANÁLISES DE ENSILADOS E FORRAXES (MÉTODO CNPS OU FORMULACIÓN DINÁMICA)NOVOSSERVIZOSRAPIDEZ,FIABILIDADE,CONFIANZA • Análises de micotoxinas (LC MS/MS) • Análises microbiolóxicas de ensilados, forraxes etc. • Análises de augas • Análises de solos • Procesamento do gran en ensilado de millo (KPS) María Hermida Polígono Industrial Lalín 2000, Parcela A8 Lalín – Pontevedra 986maria@rockriverlab-spain.com(España)597195|629901290 www.rockriverlab-spain.comROCKRIVERLABORATORYSPAINCALES SON OS PARÁMETROS NOVOS QUE NOS ACHEGA ESTA ANÁLISE? Son moitos, pero o máis destacado nun silo de millo é a dixestión de nutrientes, tanto da FND coma do amidón. Nou serve de nada ter pouca FND se non é dixestible e

110 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO tampouco nos vale ter unha porcen taxe elevada de amidón se non é di xestible, se o animal non o aproveita e se o imos ter en feces no canto de transformarse en leite. Con esta análise podemos facer un seguimento de como está a evo lucionar a dixestión do amidón co tempo e utilizar o silo no momento óptimo. Táboa 1. Dixestión de nutrientes (porcentaxe) tFDND 12 20,91 tFDND 30 62,34 tFDND 48 66,32 tFDND 72 tFNDN 120 66,98 tFNDN 240 73,53 tFDND 30mo 65,13 tFNDN 120mo 69,55 tFNDN 240mo 75,80 sFDND 24 27,25 sFDND 30 34,72 sFDND 48 47,55 uFDN 30, % MS 14,00 uFDN 240, % MS 9,84 Dix. am. in situ 0 37,80 Dix. am. in situ 3 81,33 Dix. am. in situ 7 87,01 Dix. am. in situ 16 99,00 Dix. am. in situ 24 99,37 Táboa 2. Valores medios de ensilados de millo analizados en Rock River Spain desde o 01/10/2021 ata o 15/07/2022 P15MediaP85St Dev. MS 27,09 30,6 34,053,26 Amidón 28,87 34,0 39,144,86 aFNDmo 35,21 38,7 42,303,36 uFNDmo 240 9,33 10,76 12,271,35 Dix. am. in situ 0 H 22,50 29,36 36,696,67 Dix. am. in situ 7 H 71,17 78,46 85,076,63 Amidón degradable rume 21,87 26,6 31,224,37 Amidón bypass rume 4,80 7,3 10,132,63 TTNDFD 36,73 40,1 43,433,10 Calcio 0,15 0,14 0,16 0,02 Fósforo 0,20 0,21 0,2 0,01 Potasio 0,73 0,86 1,00 0,12 Magnesio 0,12 0.13 0,14 0,01 Media de resultados da análise de 2.060 mostras; P15 percentil do 15 %; P85 percentil do 85 %; St Dev. Desviación estándar da poboación; todos os datos están expresados en MS OS PARÁMETROS TRADICIONAIS NOS QUE ADOITAMOS MOVERNOS, A MATERIA SECA E O AMIDÓN, XA NON SON SUFICIENTES PARA NUTRIR OS SISTEMAS DINÁMICOS DE FORMULACIÓN

Como podemos observar, unha unidade de incremento na DFND30 horas tradúcese en 0,45 litros de leite, unha unidade en TTNDFD tra dúcese en 0,36 litros de leite e unha unidade na uDFND, nunha diminu ción de 0,6 litros de leite. Outra das achegas máis valiosas destas análises nos ensilados de millo é a dixestibilidade do amidón a diferentes horas (táboa 3).

Segundo as recomendacións de Rock River Laboratory (Goeser, novembro de 2020) para un silo de millo o obxectivo debe ser: • > 45 % TTNDFD • > 60 % NDFD 30 horas • < 8 % uNDF240 De acordo con estas recomenda cións, os valores obtidos medios para a poboación de mostras ana lizadas correspondente á colleita do ano 2021 presentan un valor de TTNDFD de 5 puntos por baixo do obxectivo e un valor de FND non di xestible ás 240 horas, 2,8 puntos por riba do valor obxectivo. É de supor que, a medida que avancemos fami liarizándonos con estas análises, lle deamos máis importancia ao seu va lor en detrimento dos clásicos, que nos achegan menor información.

Geiser & Goeser (2019) realizan unha representación gráfica da in fluencia de FND coa produción de leite (ver imaxe na páx. seg.).

O obxectivo que ás 7 horas a dixestibilidade do amidón sexa dun 85 %; o valor medio da poboación de mostras quedouse nun 78,5 %. Son varios os factores que inflúen sobre este parámetro: a varieda de, o procesado do gran e o tempo que leva o silo procesado, así como a materia seca. Se conxugamos o mellor posible todos estes factores, obteremos un amidón de alta 7 horas. a representación gráfi ca da poboación, aínda que o va lor medio non alcanza o obxectivo, é importante sinalar que son moi poucas as mostras entre porque case Se coñecemos os novos parámetros de análises do silo de millo, pode mos facer un mellor aproveitamento deste na formulación das racións e, ao tempo, ver cales son os puntos febles da nosa colleita e tratar de corrixilos.Ocontido de amidón do silo de millo segue a ser moi importante, pero debemos coñecer a súa dixes tibilidade e predicir o seu compor tamento no rume. Cada vez temos que darlle máis importancia ao procesado do gran, que vai favorecer un bo ensilado.

Segundo

dixes tibilidade ás

112 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO

o 60-70 %

liña plana. NON SERVE DE NADA TER POUCA FND SE NON É DIXESTIBLE E TAMPOUCO NOS VALE TER UNHA PORCENTAXE ELEVADA DE AMIDÓN SE NON É DIXESTIBLE, SE O ANIMAL NON O APROVEITA E SE O IMOS TER EN FECES NO CANTO DE TRANSFORMARSE EN LEITE Táboa 3. Guía de valores para a dixestibilidade do amidón a diferentes horas Dixestibilidade do amidón no rume in situ Silo millo HorasMediaObxectivoBaixo 0 20-30 > 35 < 10 3 60-70 > 80 < 45 7 70-80 > 85 < 65 16 85-95 > 95 < 85 24 90-100 > 95 < 90 Desenvolvida por John Goeser, PAS & Dipl. ACAN, revisada en xuño de 2020 CONCLUSIÓNS

CON L. hilgardii CNCM I-4785 LIBERE EL VALOR DE SU FORRAJE

PLATINUM FORAGE INOCULANTS

La calidad del ensilado es imprescindible para el rendimiento de sus animales. Los inoculantes para forraje MAGNIVA™ Platinum de Lallemand Animal Nutrition combinan la acción de L. buchneri NCIMB 40788 con L. hilgardii CNCM I-4785, una cepa bacteriana única y recientemente patentada que mejora la estabilidad aeróbica, reduce el pH y el desarrollo de hongos y levaduras. Esta combinación está disponible en toda la gama de inoculantes para forraje MAGNIVA Platinum. Su explotación tiene potencial para el éxito. Alcáncelo con MAGNIVA Platinum. LallemandAnimalNutrition.com QualitySilage.com Un manual para el control de su ensilado: Información sobre nuestra gama de inoculantes para forraje:

Gracias a su exclusiva combinación de bacterias ácido lác� cas, Bonsilage Fit M es capaz de crear grandes can� dades de propilenglicol en el ensilado de maíz. Las dosis u� lizadas de Bonsilage Fit M crean un promedio de 330 kg de propilenglicol (imagen 1), lo cual ayuda notablemente al metabolismo energé� co de los animales y mejora, entre otras cosas, la fer� lidad y los intervalos entre partos. Mejora visible de la estabilidad El nivel de levaduras y el moho aumenta considerablemente en las plantas de maíz. En el ensilado de maíz se produce un recalentamiento si no se aplica la acción inhibiMejora visible del bienestar de las vacas y la estabilidad Bonsilage Fit M estabiliza el ensilado y aporta mayor bienestar a las vacas

NEWS

1 Una dosis de BONSILAGE FIT M produce 11 bidones de propilenglicol 1 dosis ≈ 100 t de MF ensilado de maíz (Ø 33 % de MS) 100 t MF ≈ 33 t MS 1 % en 33 t corresponde a 330 kg de propilenglicol Propilenglicol

El Éxito de su granja

granja

PRINCIPAL Ensilado del maíz ensilado Bonsilage Fit M garan�za ensilados de maíz estables y extra de propilenglicol para su ganado, incluso en condiciones extremas. combinación de cas, Bonsilage Fit M grandes can� dades de ensilado de maíz. Las Bonsilage Fit M crean de propilenglicol ayuda notablemente al co de los animales cosas, la fer� lidad y partos. estabilidad el moho aumenta las plantas de maíz. produce un recaaplica la acción visibleinhibi- del bienestar vacas y la estabilidad estabiliza el ensilado y aporta mayor bienestar a las vacas

DELENSILADOMAIZNEWSÉxito de

El adi� vo para ensilado Bonsilage Fit M garan�za ensilados de maíz estables y una aportación extra de propilenglicol para su ganado, incluso en condiciones extremas.

visible del

cas y

190709ES 1 2

La cámara termográfi aparentemente buena 3 El recalentamiento 2 BONSILAGE FIT de las vacas y un Contenido en % de MS 8 % Ácido láctico Protección contra miento mediante de ácido acé� Reduce el riesgo de cetosis gracias extra de propilenglicol Asegure su ensilado y propilenglicol GmbHNutricor S.L. C/ Jaume II, 37, 25001 Lleida, Tel: nutricor@nutricor.es, necesaria mediante el ácido acé� co y la liberación de oxígeno durante la extracción. Con un control preciso de los ácidos de fermentación (imagen 2) se inhiben las levaduras y el moho. Las pérdidas energé� cas y las pérdidas debidas al crecimiento incontrolado de moho y levaduras en los ensilados de maíz pueden acarrear rápidamente un coste de más de 100 euros por hectárea de superfi cie de ensilado de maíz cul� vada (imagen 3). Las pérdidas ocasionadas encarecen la producción del ensilado de maíz en 4-6 € por tonelada de ensilado. Las pérdidas adicionales como consecuencia del recalentamiento también afectan al balance fi nanciero del fl ujo de producción.

buena (punto de medición 1:17 °C; punto de medición 2:29 °C) 3 El recalentamiento cuesta mucho dinero 2 BONSILAGE FIT M aporta una mejora visible del bienestar de las vacas y un ensilado de maíz estable 12345678 Contenido en % de MS 8 % 5 % 2,7 % 1,0 %0,2 %0,5 % Ácido láctico Ácido acético Propilenglicol Control BONSILAGE FIT M acé�co, menos ácido lác�co Protección contra el recalentamiento mediante la formación de ácido acé�co Reduce el riesgo de cetosis gracias a aporte extra de propilenglicol Asegure su ensilado y propilenglicol adicional Nutricor S.L. , C/ Jaume II, 37, 25001 Lleida, Tel: +34 973 21 25 20 nutricor@nutricor.es, www.nutricor.es toria necesaria mediante el ácido acé� co y la liberación de oxígeno durante la extracción. Con un control preciso

Protección contra el recalentamiento mediante la formación de ácido acé�co Reduce el riesgo de cetosis gracias a aporte extra de propilenglicol toria necesaria mediante el ácido acético y la libración de oxígeno du rante la extrac- ción. Con un control preciso de los ácidos de fermenta ción (imagen 2) se inhiben las leva duras y el moho. Las pérdidas energéticas y las pérdidas debidas al crecimiento incontrolado de moho y levaduras en los ensilados de maíz pueden acarrear rápidamente un coste de más de 100 euros por hectá rea de superficie de ensilado de maíz cultivada. Las pérdidas ocasionadas en carecen la producción del ensilado de maíz en 4-6 € por tonelada de ensilado.

estabilidad

Las pérdidas ocasionadas encarecen la producción del ensilado de maíz en 4-6 € por tonelada de ensilado. Las pérdidas adicionales como consecuencia del recalentamiento también afectan al balance ﬁ nanciero del ﬂ ujo de producción. Bonsilage Fit M

Alivia el rumen: más ácido acé�co, menos ácido lác�co Mejora la palatabilidad

Bonsilage Fit M

Las pérdidas adicionales como conse cuencia del recalentamiento también afectan al balance financiero del flujo de producción.

dinero 2 BONSILAGE

vacas y

2:29 °C) 3 El recalentamiento

El aditivo para ensilado Bonsilage Fit M reduce el riesgo de recalen tamiento al modificar el patrón de los ácidos en la fer- mentación. Ob teniendo mayor cantidad de ácido acético y menor cantidad de áci- do láctico y generando más propilengli col. La porción adicional de propi lenglicol y el ácido acético formado favorecen el bienestar de las vacas y reducen los problemas derivados de la alimentación como la acidosis y la Preguntecetosis.a su asesor de Schaumann por Bonsilage Fit M.

Las pérdidas energé� cas y las pérdidas debidas al crecimiento incontrolado de moho y levaduras en los ensilados de maíz pueden acarrear rápidamente un coste de más de 100 euros por hectárea de superfi cie de ensilado de maíz cul� vada (imagen 3). Las pérdidas ocasionadas encarecen la producción del ensilado de maíz en 4-6 € por tonelada de ensilado. Las pérdidas adicionales como consecuencia del recalentamiento también afectan al balance fi nanciero del fl ujo de producción.

El adi� vo para ensilado Bonsilage Fit M reduce el riesgo de recalentamiento al modiﬁ car el patrón de los ácidos en la fermentación. Obteniendo mayor can� dad de ácido acé� co y menor can� dad de ácido lác� co y generando más propilenglicol. La porción adicional de propilenglicol y el ácido acé� co formado favorecen el bienestar de las vacas y reducen los problemas derivados de la alimentación como la acidosis y la cetosis. Pregunte a su asesor de Schaumann por Bonsilage Fit M.

aporta una

dinero 2 BONSILAGE FIT M aporta una mejora visible del bienestar de las vacas y un ensilado de maíz estable 12345678 Contenido en % de MS 8 % 5 % 2,7 % 1,0 %0,2 %0,5 % Ácido láctico Ácido acético Propilenglicol Control BONSILAGE FIT M

12345678

190709ES TEMA PRINCIPAL Ensilado del maíz

www.nutricor.es toria

1:17 °C;

info@schaumann-agri.com, www.bonsilage.com

+34 973 21 25 20

adicional Schaumann Agri International

190709ES TEMA PRINCIPAL Ensilado del maíz Mejora visible

fermentación (imagen 2) se inhiben

3 El

Mensajes actuales del grupo SCHAUMANN TEMA PRINCIPAL Ensilado del maíz Mejora visible del bienestar de las

La cámara termográﬁca muestra claramente el recalentamiento en una superﬁcie de corte aparentemente buena (punto de medición 1:17 °C; punto de medición 2:29 °C) recalentamiento cuesta mucho

Bonsilage Fit M

de las vacas y un

La cámara termográfica muestra claramente el recalentamiento en una superficie de corte aparentemente buena de medición punto de medición cuesta mucho FIT M mejora bienestar ensilado necesaria mediante el ácido acé� co y la liberación de oxígeno durante la extracción. Con un control preciso de los ácidos de fermentación (imagen 2) se inhiben las levaduras y el moho. Las pérdidas energé� cas y las pérdidas debidas al crecimiento incontrolado de moho y levaduras en los ensilados de maíz pueden acarrear rápidamente un coste de más de 100 euros por hectárea de superfi cie de ensilado de maíz cul� vada (imagen 3).

de maíz estable 12345678 Contenido en % de MS 8 % 5 % 2,7 % 1,0 %0,2 %0,5 % Ácido láctico Ácido acético Propilenglicol Control BONSILAGE FIT M Asegure su ensilado y propilenglicol adicional Nutricor S.L. , C/ Jaume II, 37, 25001 Lleida, Tel: +34 973 21 25 20 nutricor@nutricor.es, www.nutricor.es toria

La porción adicional de propilenglicol y el ácido acé� co formado favorecen el bienestar de las vacas y reducen los problemas derivados de la alimentación como la acidosis y la cetosis. 1

(punto

levaduras y

Mejora visible del bienestar de las la

Bonsilage Fit M El adi� vo para ensilado Bonsilage Fit M reduce el riesgo de recalentamiento al modiﬁ car el patrón de los ácidos en la fermentación. Obteniendo mayor can� dad de ácido acé� co y menor can� dad de ácido lác� co y generando más propilenglicol. La porción adicional de propilenglicol y el ácido acé� co formado favorecen el bienestar de las vacas y reducen los problemas derivados de la alimentación como la acidosis y la cetosis. Pregunte a su asesor de Schaumann por Bonsilage Fit M. del bienestar de las vacas la estabilidad

La porción adicional de propilenglicol y el ácido acé� co formado favorecen el bienestar de las vacas y reducen los problemas derivados de la alimentación como la acidosis y la cetosis. Pregunte a su asesor de Schaumann por Bonsilage Fit M.

La cámara termográfica muestra claramente el recalentamiento una superficie de corte aparentemente de los ácidos de las el moho. Las pérdidas energé� las pérdidas debidas al crecimiento incontrolado de moho y levaduras en los ensilados de maíz pueden acarrear rápidamente un coste de más de 100 euros por hectárea de superfi cie de ensilado de maíz cul� vada (imagen 3). Las pérdidas ocasionadas encarecen la producción del ensilado de maíz en 4-6 € por tonelada de ensilado. Las pérdidas adicionales como consecuencia del recalentamiento también afectan al balance fi nanciero del fl ujo de producción. Bonsilage Fit M

Asegure su ensilado y propilenglicol adicional Schaumann Agri International GmbH info@schaumann-agri.com, www.bonsilage.com Nutricor S.L. , C/ Jaume II, 37, 25001 Lleida, Tel: +34 973 21 25 20 nutricor@nutricor.es, www.nutricor.es toria necesaria mediante el ácido acé� co y la liberación de oxígeno durante la extracción. Con un control preciso de los ácidos de fermentación (imagen 2) se inhiben las levaduras y el moho.

INTRODUCIÓN Aintensificación

A ENSILAXE E A EMISIÓN DE GASES DE EFECTO INVERNADOIRO

116 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO

A ensilaxe é unha práctica global esencial para a alimentación do gan do leiteiro e é un emisor de gases de efecto invernadoiro. Son poucos os estudos que analizaron a formación de CO2, N2O e CH4 durante a súa ela boración. Son varios os factores que inflúen na emisión de gases de efecto invernadoiro. Os primeiros están re lacionados co uso directo de enerxía (diésel, electricidade, gas...) e as fon tes secundarias inclúen maquinaria fertilizante, pesticidas e uso de plás tico. O proceso de ensilado contribúe á emisión de gases de efecto inverna doiro de diferentes maneiras:

M.ª Estela Uriarte Archundia, Ph.D. Asesora técnica de SynBios e Silostop Abordamos o impacto que ten o proceso de ensilaxe na emisión de gases e analizamos os principais factores que poden intervir: tipo de forraxe, a fermentación, o selado ou a deterioración aerobia, como punto de partida para mellorar as prácticas de manexo e lograr un proceso máis eficiente, rendible e sustentable co medio ambiente. Ensilaxe e medio ambiente

O impacto ambiental está relacio nado coa eficiencia dos sistemas de produción de leite, así é que as emi sións de gases de efecto invernadoi ro dependen do manexo no campo e noDosestablo.gases de efecto invernadoiro que afectan o cambio climático, o dió xido de carbono é o máis abundante e o que máis tempo permanece na atmosfera. Os gases de efecto inver nadoiro emitidos nos establos leitei ros inclúen dióxido de carbono (CO2), metano (CH4) e óxido nitroso (N2O).

do manexo nos establos leiteiros está asociada a unha maior de manda de enerxía e, polo tanto, a maiores emisións de gases de efecto invernadoiro. A Organización das Nacións Uni das para a Alimentación e a Agri cultura (FAO) reporta que, das emi sións globais de gases de efecto invernadoiro, o 18 % corresponde ao sector agropecuario, consideran do toda a cadea produtiva, desde o campo ata a produción de alimento. As emisións de gas de efecto in vernadoiro da produción de leite constitúen case o 30 % do total de emisións da industria pecuaria. Do 70 ao 85 % do total de emisións asociadas coa produción e consu mo de leite atribúense a activida des no campo e no establo.

O ciclo de emisión de gases de efecto invernadoiro iníciase no campo durante a produción de fo rraxes (combustible, fertilizantes e pesticidas) e no establo as maiores fontes son a fermentación entérica do gando (CH 4) e as relacionadas co manexo do esterco (CH4 e NO2).

Figura 1. Consumo de diésel para a colleita de diferentes forraxes

O USO DE ADITIVOS COMO INOCULANTES BACTERIANOS CONTRIBÚE A TER UN MELLOR PROCESO DE FERMENTACIÓN, QUE SE TRADUCE EN MENORES PERDAS, MAIOR CONSERVACIÓN DE NUTRIENTES E MENOR XERACIÓN DE EMISIÓNS DE EFECTO INVERNADOIRO

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 117 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO ¡El sistema completo de protección del ensilado! www.silostop.com *Productos disponibles en distintos tamaños Silostop Orange SupaCova Anti-UV Gravel bags Reduce la pérdida y el deterioro de materia seca con nuestro plástico reciclable. Cubierta reutilizable que protegerá su ﬁlm de ensilaje contra los rayos UV. Elimina los neumáticos, es una solución más segura y más ecológica. More silage, better silage, less plastic Tipo de forraxe O tipo de forraxe pode afectar as emisións de gas de efecto invernadoiro. A produción de ensilaxe require menos maquinaria e combustible comparada, por exemplo, coa alfalfa ( gura 1). Fermentación Durante a fermentación bacteriana da ensilaxe prodúcense gases de efecto invernadoiro ( gura 2).

Adaptado de Todde et al., 2018

UNHA MALA FERMENTACIÓN CONTRIBÚE ACTIVAMENTE Á FORMACIÓN DE GASES DE EFECTO INVERNADOIRO

Emisións de gas invernadoiro, kg de leite Enerxía relacionada con CO2 0,296 Óxido nitroso en equivalentes de CO2 0,197 0,198 Metano en equivalentes de CO2 0,516 CO2 1,005 1,010 de van Schooten e Philipsen, 2012 requiren 0,3 kg/t MS de forraxe en silada, para os silos bolsa 1,8 kg/t MS e para os silos en rolo, 3,6 kg/t (Savoie e Jofriet, 2003). Estableceu se que se producen 2,0 kg de emi sións de CO2/kg de plástico utiliza do (Garrain et al., 2007; AMPE, 2008). Deterioración aerobia Os gases producidos durante o proceso anaerobio da ensilaxe (CO2, CH4, N2O) son liberados durante as primeras ho ras ao abrir o silo (figura 3). Por outra banda, durante as seguintes horas con tinúa a emisión de gases, tanto compos tos orgánicos volátiles (metanol, etanol e acetato de etilo) coma gases de efecto invernadoiro. As emisións de compos tos volátiles aumentan se a tempera tura ambiente aumenta e representan unha perda de nutrientes.

0,289

Adaptado

118 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO Figura 2. Formación de gases durante a ensilaxe Cadro 1. Efecto da calidade da fermentación de ensilaxe de pasto (30 % MS) sobre a emisión de gases de efecto invernadoiro Adaptado de Schmithausen et al., 2022 Unha deficiente calidade de fer mentación aumenta a emisión de ga ses de efecto invernadoiro (cadro 1). O uso de aditivos como inoculantes bacterianos contribúe a ter un me llor proceso de fermentación, que se traduce en menores perdas, maior conservación de nutrientes e menor xeración de emisións de efecto inver nadoiro.Enensilaxes húmidas, como alfal fa cun baixo contido de materia seca, hai unha produción máis rápida de CO2; ademais, a formación de áci do butírico por clostridios contribúe á formación de CH4. Isto indica que unha mala fermentación contribúe activamente á formación de gases de efecto invernadoiro. Selado En relación co plástico que se uti liza para o selado dos silos, estí mase que para silos trincheira se Boa conservación + aditivos Moderada conservación sen aditivos NEL, Mcal/kg MS 1,46 1,34 Nitróxeno amoniacal, % N total 10 13 Perdas durante a conservación MS ENL%% 10,275,12 14,177,69

0,519

Total equivalentes

A deterioración aerobia tamén in crementa a emisión de gases de efecto invernadoiro (cadro 2). Ademais da emisión de gases de efecto invernadoiro, a ensilaxe foi aso ciada con outra fonte de contamina ción: o efluente. Os escorrementos ou o efluente dos silos son un dos refugallos agrícolas máis contaminantes. O efluente é considerado como unha fonte potencial de contaminación da auga. A súa redución conséguese culti vando forraxes cun contido >30 % de materia seca.

PonteAGROAMBdeOuteiro, 10 | 27256 Castro de Rei (Lugo) Teléfono (+34) 982 231 365 | Fax (+34) 982 240 534 E-mail agroamb@agroamb.com | Web www.agroamb.com VANTAXES  Melloran a estrutura do solo, drenaxe, retención de auga e aireación, proporcionando un mellor ambiente de enraizamento das plantas.  Posúen calidades de liberación de nutrientes lenta. O material continúa a súa descomposición dentro do solo, reducindo a cantidade de nitróxeno e fosfato que pode orixinarse cos fertilizantes químicos.  Melloran a capacidade de traballo dos chans, especialmente arxilosos pesados.  Melloran a retención de auga nos solos lixeiros.  Melloran a resistencia á compactación do solo e á erosión.  Reducen a necesidade de fertilizantes artificiais.  Regulan o pH do solo, ao achegar cal. FERTILIZANTES AUTORIZADOS CÓDIGO TIPO NOME COMERCIAL F0001757/2022 Fertilizante orgánico NPK de orixe animal e vexetal AGROTHAME ORGANITE START F0001894/2022 Emenda orgánica compost AGROTHAME ORGANITE COMPOST F0001895/2022 Emenda orgánica compost AGROTHAME ORGANITE COMPOST START F0001896/2022 Emenda orgánica húmica AGROTHAME ORGANITE HUMICO START F0001897/2022 Emenda orgánica húmica AGROTHAME ORGANITE HUMICO F0001919/2023 Fertilizante órgano-mineral nitroxenado líquido AGROTHAME ORGANITE N-LIQ F0001925/2023 Fertilizante órgano-mineral NK líquido AGROTHAME ORGANITE PURINE F0001926/2023 Fertilizante órgano-mineral NP líquido AGROTHAME ORGANITE LIQUID F0001980/2023 Emenda orgánica húmica AGROTHAME ORGANITE HUMICO ZEN F0002420/2025 Fertilizante órgano-mineral NPK AGROTHAME ORGANITE AGRO F0002421/2025 Fertilizante órgano-mineral NPK AGROTHAME ORGANITE SULFAGRO F0002422/2025 Emenda orgánica húmica AGROTHAME ORGANITE HUMOST O seu contido en materia orgánica, nitróxeno e fósforo fanos especialmente atractivos para a elaboración de fertilizante no sector agroforestal. Entre as súas variadas vantaxes hai que destacar que melloran a estrutura do solo, o seu grao de porosidade e a capacidade de retención de auga debido fundamentalmente á achega de materia orgánica. Ademais, proporciónalle ao solo nitróxeno, fósforo e potasio de liberación lenta, e, ao achegar cal, permite regular o pH do solo. AGROAMB ten inscritos os diferentes produtos fertilizantes que elabora no Rexistro de Produtos Fertilizantes do Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente. PRODUTOS FERTILIZANTES

120 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO Cadro 2. Efecto da deterioración aerobia de ensilaxe de pasto sobre a emisión de gases de efecto invernadoiro Sen deteroriación aerobia Con deterioración aerobia NEL, Mcal/kg MS 1,49 1,45 Perdas por deterioración aerobia MS ENL%% 00 8,86,5 Perdas durante a alimentación MS % 3 7 Emisións de gas invernadoiro, kg de leite Enerxía relacionada con CO2 0,289 0,303 Óxido nitroso en equivalentes de CO2 0,193 0,193 Metano en equivalentes de CO2 0,515 0,514 Total equivalentes CO2 0,998 1,011 Adaptado de van Schooten e Philipsen, 2012 Adaptado de Krommveh et al., 2020 Figura 3. Emisións de gases ao abrir un silo CONCLUSIÓN Un proceso de ensilado máis e ciente desde a colleita ata a alimentación non só reduce as perdas e ten un efecto positivo sobre o valor nutritivo do ensilado e o consumo do gando, senón tamén no rendemento do rabaño e a rendibilidade da empresa. Ademais, ten unha implicación ambiental, dado que se poden xerar menos emisións de gases de efectoIdentiinvernadoiro.carasfontes e os factores asociados coa emisión de gases de efecto invernadoiro durante o proceso de ensilaxe é o punto de partida para mellorar as prácticas de manexo co n de establecer un proceso máis e ciente, rendible e cunha menor afectación ao medio ambiente. BIBLIOGRAFÍA Adom F, Maes A, Workman Ch, Clayton-Nierderman Z, Thoma G, Shonnard D. Regional carbon footprint analysis of dairy feeds for milk production in the USA.Int J Life Cycle Assess (2012) 17:520–534 DOI 10.1007/ s11367-012-0386-yAMPE.Eco-Proles of the European Plastics Industry. Association of Polymer Manufacturers in Europe 2008 Brussels, CJ,pol.2020.115513.0269-7491.Pollution,silageduringvolatiletalHF,org/paper/168.2007.nationalthermoplasticsRomeFAOSTATregionalhttp://lca.plasticseurope.org/main2.htmBelgium.FAO.Emissionsduetoagriculture.Global,andcountrytrends2000–2018.AnalyticalBriefSeriesNo18.2020GarrainD,MartinezP,VidalR.LCAofrecycling.InProc.3rdInter-ConferenceofLifeCycleAssessment.Zurich,Austria.http://www.lcm2007.KrommwehMS,SchmithausenAJ,DeekenBüscherW,MaackGC.Anewexperimen-setupformeasuringgreenhousegasandorganiccompoundemissionsofsilagetheaerobicstorageperiodinaspecialrespirationchamber.EnvironmentalVolume267,2020,115513.ISSNhttps://doi.org/10.1016/j.env-MartinNP,RusselleMP,PowellJM,SniffenSmithSI,TricaricoJM,GrantRJ.Invited review: Sustainable forage and grain crop production for the US dairy industry. J. Dairy Sci. 100:9479– 9494 https://doi.org/10.3168/ jds.2017-13080RotzCA,Montes F, Chianese DS. The carbon footprint of dairy production systems through partial life cycle assessment. J. Dairy Sci. 93 :1266–1282 doi: 10.3168/jds.20092162Savoie P, Jofriet JC. Silage storage. Pages 405–467 in Silage Science and Technology. Buxton DR, Muck RE, Harrison JH, ed. Agronomy monograph 42. 2003. American Society of Agronomy, Madison, WI. Schmithausen AJ, Deeken HF, Gerlach K, Trimborn M, Weiß K, Büscher W, Maack GC. Greenhouse gas formation during the ensiling process of grass and lucerne silage. Journal of Environmental Management,Volume 304, 2022,114142. ISSN 0301-4797, 126-127Helsinki,dingsemissionssilage11,DirectCarbonComprehensiveorg/10.1016/j.jenvman.2021.114142.https://doi.ToddeG,MurgiaL,CariaM,PazzonaA.AEnergyAnalysisandRelatedFootprintofDairyFarms,Part1:EnergyRequirements.Energies2018,451;doi:10.3390/en11020451vanSchootenHA,PhilipsenAP.Grassmanagementaffectinggreenhousegasandfarmeconomics.InProcee-XVIInternationalSilageConference,Finland,2-4July2012.2012.p. ADEMAIS DA EMISIÓN DE GASES DE CONTAMINANTESREFUGALLOSOFONTEASOCIÓUSELLEINVERNADOIRO,EFECTOÁENSILAXECONOUTRADECONTAMINACIÓN:EFLUENTE,UNDOSAGRÍCOLASMÁIS

Por ello, resulta rentable optimizar los purines añadiendo Active NS, porque puede ayudar a reducir los elevados precios de los fertilizantes.

José Manuel Hernández: +34 699 O69 536

También se obtienen beneficios adicionales al añadir Active NS a los purines. Se consigue un mejor entorno en las naves, lo que beneficia tanto a los animales como a las personas, y se logra una mejor fluidez en los canales y fosas de purín. La balsa de purín es más fácil de agitar y hay menos olor procedente de los purines cuando se esparcen por los campos. Además, contribuirá a mejorar el medio ambiente, ya que se emite menos CO2

Muchos agricultores llevan varios años utilizando Active NS, un aditivo para mezclar con los purines. En pruebas documentadas, se ha demostrado que el producto añade entre 1 y 2 kg de N adicionales por tonelada de purín. Si todavía no ha probado Active NS, el procedimiento es bastante sencillo. Comience por añadir 20 g de Active NS por cada tonelada de purín en la balsa. Cuando ésta esté llena y haya que vaciarla, es importante agitarlo bien antes de retirar y esparcir los purines por los campos. Después de vaciar la balsa de purines, siga utilizando el producto exclusivamente en las unidades de alojamiento. En este caso, también hay que añadir 20 g de Active NS por tonelada de purín directamente en las fosas de cada nave. El polvo puede agregarse entre las rejillas de las fosas o mezclarse con el agua y verterse directamente. Cuando la balsa esté de nuevo llena, agítela bien antes de retirar y esparcir los purines en los campos. Los cálculos muestran que al principio se pueden obtener 350 g más de N por tonelada en la balsa de purines. Las grandes ganancias, del orden de 1-2 kg más de N por tonelada de purín, solamente se comenzarán a ver cuando se empiece a utilizar el producto a largo plazo en las unidades de alojamiento.

BENEFICIOS ADICIONALES DE ACTIVE NS

Active NS es un producto elaborado por www.fcsi.dk y vendido en España a través de www.deplan.es. Nuestro distribuidor en Galicia para ganado vacuno de leche es Planet Agricole, S.L. (+34 629 861 985)

El precio del fertilizante es motivo de preocupación para muchas personas y no hay señales de mejora en el horizonte. Sin embargo, para todos los granjeros que generan purines, existe la oportunidad de ahorrar en los costes de los fertilizantes comerciales.

Si desea convertirse en distribuidor, póngase en contacto con nosotros en info@deplan.es.

Los precios de los fertilizantes se disparan, pero la ayuda está al alcance de la mano

El coste total del uso de Active NS se recupera fácilmente, ya que el producto ﬁja el nitrógeno en el purín. Consulte el gráﬁco de precios que viene a continuación:

Vea aquí cómo utilizar el producto:

122 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO

Ensilado de gran húmido de millo: riscos e oportunidades

INTRODUCIÓN Nos anos noventa, o presiden te da República de Arxenti na Carlos Menem permitiu o uso de transxénicos na agricultura. Esta técnica xenética baseábase no meadamente no uso de variedades resistentes aos herbicidas e a prin cipal consecuencia foi que en pou cos anos a produción máis que se duplicou. Os agricultores arxenti nos atopáronse cun problema: non había silos para poder almacenar todo este gran e así ocorréuselles un sistema, que consistía en culti var os grans cun 20 % de humidade e embolsalos en plástico ben apiso nado, evitando así que queda aire no seu interior. Mentres a integri dade do plástico non fose danada, o gran conservábase así durante anos. Antes de exportalo, reducíase a humidade nun secadoiro a valo res próximos ao 90 % ou se consu mía así directamente se o destino era nacional. Esta técnica foi copia da despois polos brasileiros cando os seus lexisladores lles permitiron o uso de transxénicos.

Bea Abad, Antón Camarero, Alexandre Udina Adial Nutrición SL Aínda que é unha práctica utilizada en certas explotacións, o ensilado con gran húmido (pastone), tanto en granxas de leite coma de carne, é unha práctica aínda descoñecida por un importante número de gandeiros. Neste artigo poñemos o foco nos seus numerosos beneficios e ofrecemos unha serie de pautas para a súa correcta preparación co fin de minimizar os posibles riscos e obter os mellores resultados.

Gráﬁca 1. Evolución da produción por cultivo na Arxentina

ÁS

Este gran enteiro que non chega ao 25 % de humidade mantense inerte e nel non existe actividade microbiana; non hai entón fermentación. Faría falta chegar a ese 25 % de humidade para que as bacterias ácido lácticas produzan láctico a partir dos amidóns dos cereais. Esta acidi cación impide que outras bacterias, fungos ou fermentos crezan nos grans e nos estraguen a colleita. O picado do gran, ademais de mellorar a compactación, promove a fermentación ao facer as reservas de amidón máis accesibles ás bacterias ácido lácticas. Nisto consiste o gran húmido de millo, ou o millo de alta humidade, noutras zonas coñecido co nome italiano de pastone. En zonas como Galicia o termo utilízase exclusivamente cando a mazaroca O PICADO DO GRAN, ADEMAIS DE MELLORAR A COMPACTACIÓN, PROMOVE A FERMENTACIÓN AO FACER AS RESERVAS DE AMIDÓN MÁIS ACCESIBLES BACTERIAS ÁCIDO LÁCTICAS

Fonte: Bolsa de Comercio de Rosario

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 123 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO

Tres son as principais diferenzas que podemos apreciar na táboa 1 do tres produtos:

3. Anaerobiose: un enchido e pechado lento pode chegar a comportar perdas de ata o 11 % no ensilado de gran de millo (Brüning et al., 2018). Son nece sarios unha buena compactación e un plástico impermeable.

2. Moenda: necesaria para que os ami dóns estean dispoñibles para as bacte rias ácido lácticas. As partículas debe rán estar entre 0,9 e 1,25 mm. Canto máis seco, máis moído, para que fer mente e compacte mellor.

1. Humidade óptima, un 32 %: a auga é necesaria para a fermentación; con moito máis, poden crecer bacte rias non desexables e haber perdas por lixiviación e, se está demasiado seco, fermentará pouco ou nada se só chega ao 20 %.

O millo é unha forraxe de verán que ocupa o 10 % da superficie total des tinada aos cultivos forraxeiros en España. Cultívase maioritariamente en secaño, 77 % da superficie total, debido á localización preferente desta forraxe en zonas do norte de España.Oensilado de millo de planta entei ra é unha práctica habitual desde hai anos na produción gandeira. Con todo, o ensilado de gran húmido, aínda que é unha práctica utilizada en certas explo tacións, tanto leiteiras coma de carne, é unha práctica aínda descoñecida por un importante número de gandeiros. O ensilado de gran húmido de millo con siste en cultivar e ensilar unicamente o gran, co que conseguimos un alimento concentrado moi rico en enerxía (ami dón) e cun contido de materia seca alto (60-70Tócanos%). decidir que semente de millo imos sementar para ensilar gran húmido; a primeira decisión é decidir o ciclo que imos utilizar. Os materiais usados na actualidade son híbridos comerciais que se clasifican en ciclos FAO (Organización das Na cións Unidas para a Alimentación e a Agricultura), atendendo aos días necesarios para alcanzar a súa ma durez como planta. En 1952, a FAO decidiu clasificar os ciclos do millo en 10 grupos de precocidade diferentes desde ciclo FAO 100 ata ciclo FAO 1.000, baseada nos días entre a se menteira e a maduración fisiolóxica do millo na zona do Corn Belt (Esta dos Unidos) [ver táboa 1]. Os ciclos de precocidade establécense en fun ción da integral térmica (IT), é dicir, da suma de temperaturas que o mi llo acumula cada día desde o día da sementeira ata o día da colleita (en caso de silo) ou ata o día da madu ración fisiolóxica (en caso de gran).

CICLOS E VARIEDADES DE MILLO

4.Tempo: algúns estudos demostran que canto máis tempo teñamos en silado o gran de alta humidade ou o pastone, maior será a súa dixestibili dade. Aos 60 días pódese considerar fermentado, aínda que, canto máis tempo, maior dixestibilidade (Benton et al., 2005; Hoffman et al., 2011).

124 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO se fermenta integramente incluíndo o zuro ou carozo. Esta fermentación ou acidificación previa, ademais de ser necesaria para preservar o gran, aumenta a súa dixestibilidade. Podemos resumir en catro os fac tores que afectan á súa fermentación:

2. A segunda diferenza é a enerxía, un 12 % maior no pastone e un 13,7 % maior no gran de alta humidade. Isto Táboa 1. Características nutritivas Táboas FEDNA 2019MSHumidadeEnerxía (UFL)PBAmidónsFB FAD FNDGraxa (E.E.)Cinzas Pastone 64,2 35,81,22 7,5863,8 6,110,615 3,071,68 Gran de alta humidade 68,6 31,41,24 7,6669,93,14113,461,48 Fariña de millo 86,4 13,6 1,0717,363,82,12,893,31,1 é consecuencia do aumento da di xestibilidade dos grans fermenta dos. 3. A terceira diferenza está nas fibras dos grans fermentados, loxicamente moito maior no pastone. Interese económico Consideramos que para facer este tipo de produtos debemos ter a sufi ciente terra para ser autosuficientes en millo ensilado. Unha vez que so mos autosuficientes en forraxe, po deremos considerar facer un recorte nos gastos de concentrado; se non é así, carece de sentido. Faremos unha previsión e po ñamos que son 13.000 kg de gran húmido por ha. Pasarémolo a equivalentes a gran seco que fa rán 13.000 kg/1,26 = 10.327 kg de gran de millo. Supoñamos que por hectárea os gastos de cultivo e ensilado fosen de 1.500 €: o custo por tonelada sería de 145 €, que en principio parece moi atractivo sobre todo na conxuntura actual con prezos dun 400 €/tm. Hai ou tros factores máis difíciles de ava liar: como factor positivo, podemos destacar o aumento de valor ener xético, tal como vimos; como fac tores negativos estarían o adianto do capital e o risco de que se estra gue, que o asume integramente o gandeiro durante un ano. O risco de que se contamine con micotoxi nas, sobre todo vomitoxina ou DON durante o cultivo ou a flatoxina B durante o almacenamento, é moi real.

1. A primeira é a diferenza de humi dade entre o gran seco e as dúas variedades de gran húmido. Pode mos ver a equivalencia en gran seco dun quilo de gran de alta humidade calculando o cociente 86,4/68,6. O cociente que resulta é 1,26. Facen do o mesmo cálculo co pastone: 86,4/64,2, resulta 1,345. Necesita mos 1,26 kg de gran de alta humi dade ou 1,345 kg de pastone para conseguir o equivalente de 1 kg de grans de millo.

Clasiﬁcación das diferentes precocidades en función dos días do ciclo do desenvolvemento do milloClase Precocidade Ciclos de día 100 Ultraprecoz 76-85 200 Moi precoz 86-95 300 Precoz 96-105 400 Semiprecoz 106-115 500 Medio 116-120

•

Cada variedade de millo ten a súa propia integral térmica, tanto a oración como a madurez siolóxica, e esta integral é a mesma todos os anos. O que nos varía é o número de días necesarios para alcanzar a devandita integral, ou o que é o mesmo, para alcanzar a madurez. Así, nun ano máis cálido do normal o número de días necesario para a maduración vai ser menor, mentres que nun ano de temperaturas máis frescas do normal o número de días necesarios para alcanzar a devandita madurez vai ser maior.

126 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO

↓

A maquinaria necesaria para a elaboración do gran húmido é completamente diferente á necesaria para realizar o ensilado de millo de planta enteira. Fan falta tres máquinas para a elaboración do gran: Recolledora con cabeceiro de mazarocas de millo Remolque con in nidade Muíño e embolsadora

COLLEITA DO GRAN E PROCESO DE ELABORACIÓN A humidade do gran ao momento da colleita e ensilado é un dos factores determinantes. Un rango de humidade adecuado á colleita de entre o 25 e o 35 % permite lograr que os grans “estean cheos”, é dicir, que alcanzasen o máximo de acumulación de amidón −madurez siolóxica−, pero potenciando a dixestibilidade do mesmo a nivel ruminal, e tamén favorece una boa fermentación durante a etapa de estabilización do silo, o que asegura a conservación no tempo, co mínimo de perdas de calidade.Omomento óptimo para cultivar o millo destinado a gran húmido é cando os grans atópanse en madurez siolóxica. A nivel práctico, sabemos que se produciu a madurez siolóxica cando se observa o denominado punto negro. A partir deste momento, o gran deixa de acumular nutrientes e presenta un contido de humidade aproximado do 35 %. IDENTIFICACIÓN DO MOMENTO DE COLLEITA CICATRIZACIÓN DE TECIDOS VASCULARES PUNTO NEGRO INSERCIÓN GRAN MILLO → DESAPARECE A LIÑA DE LEITE

•

Semitardía 121-130 700 Tardío 131-140 800 Moi tardío 141-150 900 Ultratardío Más de 150 EN ZONAS COMO GALICIA O TERMO INTEGRAMENTE,AEXCLUSIVAMENTEUTILÍZASECANDOMAZAROCASEFERMENTAINCLUÍNDO O ZURO OU CAROZO

Así falamos de ciclos curtos, medios e longos; os primeiros son os máis apropiados para zonas frías con elevado risco de xeadas precoces e os últimos, os que mellor se adaptan a zonas máis cálidas, onde o risco de que as xeadas queimen a planta é baixo, aínda que a elección tamén depende do tempo que se desexe que a planta ocupe o terreo e a data de recolección, para o cal in uirán os seguintes factores: a probabilidade de ter malas condicións climatolóxicas ao nal da colleita, a probabilidade de que a época de choivas comece co millo sen cultivar, que se di culte o funcionamento das máquinas nas ncas; por suposto, se imos implantar a continuación un novo cultivo, debemos deixar tempo para o laboreo antes da chegada das choivas.Fixadas as datas de sementeira e colleita, e en función da integral térmica calculada cos datos climáticos históricos, poderemos calcular os ciclos de precocidade que se adaptan ao noso manexo. Unha vez elixido o ciclo que imos sementar, pasamos a seleccionar a Táboa 2. 600 variedade máis adecuada. Para facer esta selección de forma correcta debemos elixir a variedade en función do seu uso nal. Un criterio de recomendacións para a elección da variedade destinada á alimentación de ruminantes tanto de leite coma de carne pode ser o seguinte: sanidade vexetal, stay green, dixestibilidade, produción e amidón.Existen variedades especí cas para gran húmido que teñen menos porte e que resisten mellor os vendavais que son máis frecuentes ao nal do outono. A parte vexetativa que non sexa mazaroca (follas, amero e talo) non se vai aproveitar na maioría dos casos e non ten sentido fomentala. Tamén existen variedades en que a mazaroca permanece torcida, polo que desta maneira queda mellor protexida da choiva.

•

El que usted esté satisfecho es lo que nos motiva a buscar siempre nuevas soluciones. Más productividad, más variedad, más confort, más producción: En la JAGUAR 900 puede confiar en un concepto de transmisión líder gracias a su eficiencia y que, gracias a CEMOS AUTO PERFORMANCE, ahorra hasta un 15% de diésel. claas.es

Las JAGUAR 800/900.

El que usted esté satisfecho es lo que nos motiva a buscar siempre nuevas soluciones. Más productividad, más variedad, más confort, más producción:

Nosotros en CLAAS sabemos lo que hace que los operarios y los empresarios estén satisfechos: Cuando la cosecha se realiza sin problemas y las cuentas salen. Por eso, lo damos todo para mejorar aún más nuestros conceptos de maquinaría ya extraordinariamente buenos.

En la JAGUAR 900 puede confiar en un concepto de transmisión líder gracias a su eficiencia y que, gracias a CEMOS AUTO PERFORMANCE, ahorra hasta un 15% de diésel. claas.es

Las JAGUAR 800/900.

128 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO

RISCOS SANITARIOS Hai varios factores que afectan á fermentación, sendo un dos máis importantes o contido e composi ción epifítica do gran húmido ao momento do ensilado. Tamén a ma teria seca é importante e debe estar entre o 25 % e o 40 % de humidade. Debido a esta alta MS, a intensidade de fermentación é inferior á do silo de millo planta enteira, pero sem pre se consegue un pH baixo, preto de 4, xa que hai poucas substancias tampón (cinzas e proteína en niveis baixos) e con concentracións baixas de láctico xa se consegue a acidifica ción. Como a fermentación é pouco intensa, tamén hai niveis baixos de acético (substancia antifúnxica) e os Gráfica 2. Características da fermentación en pastone e gran húmido

PARA FACER ESTE TIPO DE PRODUTOS DEBEMOS TER A SUFICIENTE TERRA PARA SER AUTOSUFICIENTES EN MILLO ENSILADO clostridios non crecen nestas condi cións, polo que hai ausencia de bu tírico. Así, os problemas non están relacionados coa fermentación senón coa estabilidade aerobia. As diferen zas en fermentación entre o pastone e o gran húmido son residuais e en ambos os casos o risco é o quece mento por crecemento de mofos e fermentos.

A colleita pódese realizar coa reco lledora convencional, pero realizán dolle algunhas adaptacións sinxelas, tales como o forrado dos cilindros, incremento da velocidade de rota ción deste, redución da separación entre cilindro e cóncavo, aumento do diámetro dos orificios das zarandas e da intensidade do vento na limpeza. Unha vez concluída a colleita, o gran debe ser moído, utilizando un axustado á moega e unha infinidade que alimenta un muíño a martelo ou rodete. Esta operación permite eli minar máis rapidamente o osíxeno por ter menos espazo entre partí culas, xa que estas diminúen o seu tamaño, asegurando unha correcta fermentación e facilitando o traba llo que as bacterias realizan sobre as distintas partículas da forraxe no rume do animal por aumento da superficie de ataque. Logo de moí do, procédese ao enchido do silo; os máis usados son os silos búnker ou trincheira, os silos tipo bolsa. As bolsas, ao ter menor fronte exposta, son máis adecuadas para almacenar este tipo de ingrediente enerxético que xeralmente compón unha baixa porcentaxe da ración, o que axuda a diminuír a súa degradación aerobia na referida fronte exposta. É factible ensilar grans húmidos en sistemas de silos aéreos, considerando a taxa de extracción aplicada para consi derar as posibles perdas durante a extracción e subministración. E non se debe esquecer que os silos de gran húmido son moi susceptibles á degradación aerobia, polo que hai que ser moi preciso no seu tapado e selado.

www.indusagri.es indusagri@indusagri.es

tos inmunosupresores e que afectan a inxestión baixan producións e dan problemas dixestivos. Tamén se produce zearalenona, que dará problemas reprodutivos nas vacas e fumonisinas.

A coloración do pastone ou do gran húmido non é un parámetro de calidade por si mesmo; normalmente, se é máis húmido, adoita ter unha cor máis amarelada e cando é máis seco adoita ser de cor máis escura e marrón. Só en coloracións avermelladas ou de cor azul-verdosa podemos considerar que

Fusarium sp. en mazaroca de millo (Xirona, 2018)

130 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO CO ENSILADO DE GRAN HÚMIDO CONSEGUIMOS UN ALIMENTO CONCENTRADO MOI RICO EN ENERXÍA (AMIDÓN) E CUN CONTIDO DE MATERIA SECA ALTO (60-70 %)

Outro risco sanitario importante son as micotoxinas de campo, é dicir, como estamos a priorizar a acumulación de amidón, a maduración da planta de millo implica máis acumulación de fungos no campo, sobre todo Fusarium sp., e os niveis de micotoxinas no gran poden ser moi altos. Hai que facer determinacións de micotoxinas (sobre todo de DON como marcador). As principais micotoxinas de campo producidas por Fusarium son os tricotecenos (deoxinivanelol ou vomitoxina, T-2) con efec-

humidade

fermentación.

La solución sencilla y ecónomica para su www.abristhor.escubierta

- Ahorro de hasta un 90% en cimentación. - Gran aislamiento y luminosidad. - Ventilaciones automáticas. - Menor estrés térmico. - Mejores condiciones internas.

C/ Mª Glez “La Pondala”, nº4133393 - Gijón - Asturias Tlfn: 985 303

industria,Cubiertaswww.easy-covering.com752desmontablesparaagriculturayganadería

aumentar

O outro risco que debemos considerar sería a ausencia de fermentación por falta de auga (por iso o límite de polo menos o 25 % de humidade para que haxa fermentación). Noutros grans húmidos de cereal como trigo ou cebada adoita haber menos de humidade e con MS do 80-85 % non hai fermentación, polo que se debe conservar gran húmido sen fermentar. No gran húmido de millo si adoita haber unhas MS do 60-75 % que permiten conservalo mediante a fermentación, pero, se está Gráﬁca 2. Relación entre doses de benzoato (SBE) e nivel de fermentos (ufc/g) QUE HAI para a e asegurar a USO DE ADITIVOS DE ENSILAXE E CONSERVANTES Para o gran húmido de millo ou o pastone, polo seu alto contido en amidóns e a fermentación láctica, o risco é a inestabilidade aerobia, causada por fermentos e mofos. Os fermentos usan os azucres de substrato e tamén son lactato asimiladoras, de modo que hai que usar inhibidores do seu crecemento Poden(antifúnxicos).usarsebacterias heterofermentativas (como Lactobacillus buchneri) que producen láctico e acético, ou ben usar produtos químicos en forma de ácidos ou os seus sales con efecto antifúnxico: benzoico (en forma de benzoato sódico), sórbico (en forma de sorbato potásico) e propiónico ou os seus sales (propionatos). O máis efectivo para o control dos fermentos é o benzoato sódico e o sorbato potásico, a menos dose son máis e caces que o propiónico e non son corrosivos. Adoita usarse a equivalencia BSE (benzoato sódico equivalentes) para comparar produtos, concentracións e efectividade. Ademais, a dose de aplicación (concentración do ingrediente activo) é tamén moi importante para conseguir aumentar a estabilidade aerobia.

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 131 ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO

non son normais e débense a crecemento fúnxico. Sempre cómpre facer analíticas microbiolóxicas para determinar niveis de fermentos e fungos. Cando hai multiplicación de fermentos durante a fase anaerobia prodúcese etanol e poden aparecer coloracións máis escuras, ademais do característico cheiro a alcol, que pode baixar a inxestión. Outro risco asociado á actividade dos fermentos e a produción de etanol é a formación dos etil-ésteres, sobre todo de etil lactato, que, ademais do rexeitamento de consumo, empeora a dixestibilidade e pode volatilizarse. Os problemas de VOC asócianse sempre a niveis altos de etanol no gran húmido e afectan as zonas máis compactas (terzo inferior) do silo. Así mesmo, pódense desenvolver propilos (cando hai niveis altos de propanol), formándose propil lactato e propil acetato, que tamén son compostos orgánicos volátiles (VOC).

QUE SER MOI PRECISO NO SEU TAPADO E SELADO no límite, pode engadirse auga

Y = 0,0025 x 4,0664 R2 =0,7270,00,51,01,52,02,53,03,54,04,5 0 200 600 1.000400 800 1.200 SBE: benzoato sódico equivalentes Fermentos (log ufc/g) Referencia: Universidade Sueca de Ciencias Agrícolas (Skara), inédita NON SE DEBE ESQUECER QUE OS SILOS DE GRAN HÚMIDO SON MOI SUSCEPTIBLES Á DEGRADACIÓN AEROBIA, POLO

De este modo, conseguimos que se realice una fermentación anaeróbica (sin presencia de oxígeno), donde proliferarán las bacterias lácticas, las cuales realizarán la fermentación de los azúcares y transformarán el almidón en ácido láctico, etanol y dióxido de carbono, lo que ayudará a que la acidificación de la masa de forraje se sitúe por debajo de pH 4 y así evitar la putrefacción.

L a calidad final de un ensilado depende de varios factores: condiciones de cosechado, ensilado o llenado del silo y manejo del forraje en el momento de consumo. Del cuidado y esmero en la ejecución de todos los procesos dependerá la calidad final, cuyo principal objetivo es que las pérdidas y deterioros en el forraje sean las mínimas posibles.

El otro gran enemigo es el exceso de agua, que, además del arrastre de nutrientes por lixiviación, impide o disminuye la posibilidad de lograr una masa de

forraje con un pH<4, lo que permite el desarrollo de bacterias del tipo Clostridium, productoras de ácido butírico, amoníaco y aminas indeseables.

Con estos cálculos, es evidente que no debemos asumir riesgos innecesarios tratando de minimizar el gasto en la protección de nuestro silo, a cambio de productos de dudosa calidad. Deberemos plantearnos la inversión en la protección de nuestro silo como un seguro y no como un gasto.

LA IMPORTANCIA DEL PLÁSTICO EN DELCONSERVACIÓNLAENSILADOProducto Ancho(m) Largo(m) Superﬁcie(m2) Espesor deterioradomedio(m) deterioradoVolumen(m3) (densidaddeterioradasToneladas650kg/m3) totalCostemaízensilo(70€/t) C/ParedesSilo 830240 0,15 36 23,4 1.404

El período más crítico en todo el proceso es el que transcurre desde la finalización del tapado o sellado del silo hasta su apertura para ser administrado al ganado. En ese espacio de tiempo, se producen todas las reacciones químicas o fermentaciones que determinarán la calidad final de nuestro ensilado y que dependerá de la buena realización de los distintos procesos, entre los cuales se encuentra lograr un perfecto aislamiento entre la masa de forraje y el medio exterior, evitando la entrada de agua y aire para obtener la máxima calidad nutricional y sanitaria del forraje.

Valoración de las pérdidas (superﬁcie del silo maíz) Cálculo de la pérdida económica por deterioro o baja calidad nutricional la parte superior de un silo trinchera de dimensiones m (240m2), independientemente de su volumen total de forraje

Por ello, es de vital importancia aplicar una cubierta adecuada, que nos garantice tanto un correcto aislamiento de la masa de forraje ensilada, como de su protección ante animales, viento, granizo y otros factores agresivos . En ocasiones, llama la atención la poca importancia e inversión en la cubierta que se aplica a los silos, frente al alto valor económico. Debemos concienciarnos de la gran diferencia de valor económico entre el contenido y el continente.

Si consideramos un silo de estas dimensiones en superﬁcie y con una altura media de 2 m, con un coste de forraje en silo de 70 €/t, tenemos una valoración de 21.840 €, para el cual, una buena cubierta protectora puede suponer un coste aproximado de 230 €

8 m x 30

•

• Protección. Sacos de raﬁa Sacos para rellenar preferiblemente con piedras pequeñas y redondeadas para que, con la manipulación, no destruya el tejido. Su utilización nos permitirá ejercer presión en la superficie del silo, así como evitar el desplazamiento de todas las láminas contra viento y lluvia.

PRODUCTOS PARA LA CONSERVACIÓN Y LA PROTECCIÓN DEL ENSILADO Cuando nos referimos a la protección integral de nuestro silo, tenemos que diferenciar entre productos para conservación y productos de protección:

2 Ensilado Film OXIPROTEC2 Desplegar los 2 films a la vez en toda la anchura comenzando por un extremo del silo. 3 Extender la malla de SILONET.protección4 Colocar sacos silo rafia como sujeción. 5 rayos UV que pueden causar sobrecalentamiento en el proceso de fermentación. SILONET Malla protectora que evita daños ocasionados por el clima y los animales. T. 981 519 www.delagro.orgdelagro@delagro.org920 casoTRIOTECHevitaráTRIOTECH,OXIPROTECDesembobinarsobreasísequeelfilmvueleendeviento.2 Ensilado Film OXIPROTEC2 Desplegar los 2 films a la vez en toda la anchura comenzando por un extremo del silo. 3 Extender la malla de SILONET.protección4 Colocar sacos silo rafia como sujeción. 5 3 rayos UV que pueden causar sobrecalentamiento en el proceso de fermentación. SILONET Malla protectora que evita daños ocasionados por el clima y los animales. T. 981 519 www.delagro.orgdelagro@delagro.org920

• Conservación. Lámina 40 micras Lámina en polietileno extremadamente ﬁna, cuya principal función es la de adherirse al forraje, lo que provoca que el poco oxígeno que nos haya podido quedar después del pisado se sitúe entre las dos láminas plásticas y no en contacto con el forraje.

• Tejido: los hilos que lo conforman deberán estar soldados entre sí y no debería ser inferior a 6 hilos por cm lineal en horizontal y vertical.

• Protección rayos UV: tratamiento que nos garantice al menos tres años de duración; de lo contrario, su coste resultaría demasiado alto.

• Conservación. Lámina barrera oxígeno Lámina en polietileno, normalmente de tres capas y dos colores, donde el negro estará en contacto con el forraje para darle a este opacidad total y otra capa exterior en un color cálido para reﬂejar los rayos solares y no provocar elevados incrementos de temperatura. Esta lámina ha de tener un nivel de transmisión de oxígeno (OTR) comprendido entre 100 y 250 cc/m2/día (unidad de medida y prueba realizada en laboratorio).

Desembobinar TRIOTECH en medio del silo sin caminar por encima, y simétricamente con la misma precaución en 2 m casoTRIOTECHevitaráTRIOTECH,OXIPROTECDesembobinarsobreasísequeelfilmvueleendeviento.

Protección. Malla protectora Malla en polipropileno situada encima de las dos láminas anteriores, cuya función es la de proteger ante agentes externos que puedan dañar las láminas de conservación, como animales, viento y granizo. Su calidad vendrá determinada por:

• Gramaje: dará consistencia y resistencia. Se mide en g/m2 y deberá superar el valor de 200 g/m2

• Conservación. Lámina plástica para muros Lámina en polietileno que nos permite aislar el forraje de las paredes de silo, dado que, con el paso de los años, estos se pueden agrietar, desgastar o incluso permitir la entrada de agua por escorrentía.

Oobxectivo da publicación des tas táboas é dar a coñecer o seu valor agronómico para a sementeira de pradeiras. As listas proveñen dos datos comparativos das variedades das principais espe cies forraxeiras que se recollen no catálogo francés Herbe Book, ela boradas polo Groupe d’Etude et de Contrôle des Variétés et des Semen ces (GEVES) desde o ano 2000, ac tualizadas con data 18 de febreiro de 2022, e distribuídas por Association Francophone pour les Prairies et les Fourrages (AFPF), Institut du Végétal Arvalis e Semae (French Interpro fessional Organisation for Seedsand Plants).Paraser rexistrada no citado catá logo, unha variedade debe ser pro bada nos diferentes sitios da rede de comités técnicos permanentes de se lección (CTPS), repartidos por todo o territorio galo e sometida a tres anos de probas oficiais, ao mesmo tempo que as variedades de control. Para a súa avaliación, téñense en conta multitude de criterios: ren demento, criterios de explotación, tolerancia a enfermidades, valores alimentarios etc. Toda esta informa ción recompílase e sométese, grazas ás testemuñas, a un tratamento es tatístico que permite descartar as variacións vinculadas ás condicións climáticas dos anos nos que se reali zaron estas probas. As puntuacións así obtidas son as que se poden con sultar en Herbe Book; a seguir, son validados por un comité de expertos que comproban a súa coherencia coa realidade sobre o terreo.

134 | Vaca Pinta n.º33 | 08.2022 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES

INTRODUCIÓN

A continuación preséntase unha síntese dos datos de 145 variedades de raigrás inglés, 38 de raigrás híbrido, 27 de raigrás italiano alternativo, 47 de raigrás italiano non alternativo, 25 de trevo branco e 30 de trevo violeta, unha información extraída do catálogo Herbe Book 2000-2022 (Semae, Francia).

Da lista total, para este artigo selec cionáronse seis especies forraxeiras: raigrás inglés, raigrás híbrido, rai grás italiano (RGI) alternativo, raigrás italiano (RGI) non alternativo, trevo branco e trevo violeta, con base en diversos parámetros, entre os que se atopan produción, persistencia, en camado, resistencia a enfermidades e recomendacións para sega e pasto.

Variedades comerciais de gramíneas e leguminosas pratenses

A boa resistencia ás pisadas, a súa exibilidade de uso e a súa palatabilidade convértena na especie forraxeira para pastos por excelencia, aínda que tamén é posible a sega. A súa produción detense cando a temperatura supera os 25 °C e os episodios de seca afectarán a súa persistencia. Tamén é menos precoz que outras gramíneas. É a especie forraxeira con máis variedades rexistradas no catálogo francés.

Criterios de selección de variedades • Data de inicio da ﬂoración • Ploidía • Resistencia a enfermidades • Produción e distribución do aproveitamento • Flexibilidade operativa • Rebrote • Inicio da nacenza www.semillasfito.com Trabajamos para rentabilizar la nutrición de tu ganado ¡LLÁMANOS Y TE ASESORAMOS! Iberia Oeste Enrique Martín 636 482 983 Galicia David Castellanos 648 128 235 Portugal Gilberto Borlido (+351) 962945473 TURBOPERMANENT Gran aporte energético de extraordinaria calidad Elevada digestibilidad y capacidad de rebrote Excelente permanencia y productividad

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 135 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES Inscrición Explotación Produción Tolerancia enfermidadesás Calidade alimentaria recomendadaLista TribalRAGT Semences15/0530/0352337,12,29,38,36,85,45,3 4nSiNon Torrus Lidea30/0503/04642,91,96,12,998,47,17,36,1 4nSiSi TorgalRAGT Semences18/0505/0449,93,21,86,12,997,17,45,76,1 2nSiSi TimucoLG TappianaThemisJouffray-DrillaudSemences27/0505/0459,33,12,26,42,79,17,66,65,55,411,321,30,922nSiSiSemences22/0505/0455,83,21,662,48,47,86,85,85,22nNonNonTenaceJouffray-DrillaudSemences16/0531/03483,41,86,32,68,97,68,16,33,911,8210,944nSiNonEliard-SPCP30/0501/0466,33,51,96,32,48,77,87,46,76,711,419,40,924nSiNonSynergieGrainesLORAS29/0504/0459,92,61,762,58,58,36,96,15,513,119,10,952nNonSiSucralJouffray-DrillaudSemences26/0502/0461,23,51,562,78,786,66,25,14nSiSiSorayaSemencesdeFrance19/0529/0355,93,826,32,48,77,47,85,65,54nSiNonShivaneLGSemences29/0505/0460,92,626,62,497,86,25,74,72nSiNonSarwalRAGTSemences02/0606/04632,31,862,68,686,76,36,24nNonNon Rebrote Persistencia Roya PloidíaPloidía recomendadaLista segaparaOutrasHelmintosporioseFlexibilidade operativa enContención solublesazucres forraxeiraUnidade (UFL)leitededainiciodeData oraciónﬂ dainiciodeData nacenzaEmpresaVariedade proteicoContidodaProdución primavera verán-Produción outono recomendadaLista pastoreoparatotalProducióndecorteProdución limpeza RAIGRÁS INGLÉS O raigrás inglés (ou ballico perenne), puro ou asociado ao trevo branco, é unha das gramíneas forraxeiras máis empregadas en Francia. Aínda que é máis lento no seu establecemento, é máis resistente que outras especies (4 ou 5 anos). Ademais, ten un excelente valor nutricional, polo que é a especie preferida cando se busca unha pradeira permanente en áreas con choivas regulares.

136 | Vaca Pinta n.º33 | 08.2022 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES Inscrición Explotación Produción Tolerancia enfermidadesás Calidade alimentaria recomendadaLista Rebrote Persistencia Roya PloidíaPloidía recomendadaLista segaparaOutrasHelmintosporioseFlexibilidade operativa enContención solublesazucres forraxeiraUnidade (UFL)leitedainiciodeData floración dainiciodeData nacenzaEmpresaVariedade proteicoContidodaProdución primavera verán-Produción outono recomendadaLista pastoreoparatotalProducióndecorteProdución limpeza RGTRGTRoskaliaRosseraSalmoEliard-SPCP07/0526/0341,32,93,372,29,27,36,56,76,1923,40,934nNonNonSemental01/0606/0463,22,2262,58,586,75,24,911,719,60,922nSiNon03/0603/04671,91,95,42,37,786,55,95,112,617,80,922nNonNonRosadotGrainesLORAS19/0502/0453,63,71,96,72,89,58,17,16,26,112,319,40,924nSiSiRorqualRAGTSemences29/0506/0461,53,32,162,88,87,56,36,75,44nSiSiRodrigo13/0531/0352,72,82,96,52,28,77,94,55,33,42nNonNonKorrigalRAGTSemences05/0610/0466,51,91,85,62,27,88,36,75,86,712,719,50,932nNonSiRGTFusealRAGTSemences07/0607/0472,23,21,35,92,28,186,36,77,311,921,60,944nNonSiBeauvalRAGTSemences22/0504/0455,22,51,45,92,58,47,67,86,35,911,723,80,954nNonNonReddingEliard-SPCP30/0502/04662,22,25,92,68,57,66,65,34,411,6190,882nSiSiRandyJouffray-DrillaudSemences23/0502/0457,32,71,86,32,89,17,96,86,35,712,321,30,942nSiSiQuartzAtoutSem29/0509/0458,12,81,55,42,78,17,9762nNonNonPuntoSemental02/0606/0465,62,41,86,32,28,57,78,16,611,722,40,944nNonSiProdigeEliard-SPCP28/0506/0458,63,61,86,22,78,97,765,754nNonNonPortiqueLGSemences08/0607/0469,82,91,65,62,78,37,96,36,65,44nNonSiPolimEuroGrass27/0506/0458,13,826,42,6985,464nNonNonPaturalEliard-SPCP28/0504/0465,72,41,96,22,99,17,78,16,45,811,1230,934nSiSiOziaSemencesdeFrance11/0527/0346,93,63,172,69,68,27,86,44,74nSiNonOustalRAGTSemences11/0502/0441,92,62,76,52,38,87,55,553,74nNonNonOuraganLidea14/0502/0448,22,91,86,12,58,686,75,85,813,417,10,932nNonNonOuchiLGSemences02/0605/0465,42,32,25,92,58,47,97,35,24,112,218,90,922nSiSiOliveLGSemences20/0501/0455,52,81,66,139,187,26,45,911,821,40,924nSiSiNovelloLGSemences28/0506/0458,62,51,96,42,79,185,96,95,34nSiSiNeuvilleSemental31/0503/0467,431,96,42,58,97,68,35,81220,70,934nSiSiMezoLGSemences02/0606/0465,52,31,95,62,58,17,66,55,6512,318,20,912nNonNonMercedesSemental20/0505/0450,93,71,96,32,58,87,85,96,64,74nNonNonMaxwellSemental29/0504/04632,21,85,72,98,67,86,966,113,118,20,922nSiSiMaiwenRAGTSemences31/0505/0461,72,425,42,47,87,76,96,15,212,919,30,932nNonSiMagnificatJouffray-DrillaudSemences18/0503/0452,12,61,75,92,38,27,87,15,56,212,919,70,942nNonNonMacarenaSemencesdeFrance03/0607/0465,72,51,95,92,78,67,36,26,24,54nNonNonLogiqueEliard-SPCP25/0504/0458,92,91,76,22,38,57,67,86,15,74nNonNonLobracJouffray-DrillaudSemences26/0504/0460,23,41,76,42,89,28,16,75,95,813,117,80,922nouiSiLegattoSemental17/0504/0451,72,21,96,92,69,58,16,35,64,311,719,80,932nSiSiLappangoSemental04/0604/0468,42,42,16,12,78,88,26,84,94,811,618,10,92nNonSiKimbukoEliard-SPCP30/0504/0462,422,15,92,88,78,36,46,26,51120,40,932nSiSiKendalRAGTSemences21/0503/0452,62,81,86,12,48,57,56,76,15,112,819,80,962nNonNonKanaveralRAGTSemences01/0608/0463,12,41,96,239,27,57,86,65,811,224,10,954nSiSiJurasJouffray-DrillaudSemences28/0503/0462,23,11,66,22,78,97,97,76,15,711,821,40,934nSiSiIzangalRAGTSemences16/0528/0355,63,12,16,33,39,68,16,85,65,711,820,70,922nouiSiAlfanJouffray-DrillaudSemences28/0504/0460,83,71,86,22,58,77,655,74nNonNonIroqueEliard-SPCP03/0604/0466,1325,72,68,37,86,35,54,512,218,80,922nSiNonCarvalloSemencesdeFrance04/0607/0467,82,71,46,22,48,67,86,666,411,421,80,944nNonSiCarvalisSemencesdeFrance21/0503/0455,82,31,96,32,68,97,86,55,75,512,618,30,922nSiSiBarmottaBarenbrugFrance17/0503/0452,42,41,96,12,88,97,86,55,95,12nSiSiAzurLidea15/0502/0451,341,95,72,58,27,75,65,92nNonNonIrondalRAGTSemences31/0505/04632,426,22,68,87,76,46,55,74nNonNonInqueraSemencesdeFrance07/0607/0472,32,61,85,52,68,17,66,56,25,611,920,80,934nNonSiIbizalRAGTSemences18/0502/0451,82,21,75,92,48,38,26,75,35,513,218,30,942nNonNonHurricaneSemencesdeFrance26/0504/0457,23,51,96,42,697,66,76,26,24nSiNonHopiLGSemences03/0604/0468,32,91,96,62,69,27,47,56,34,611,322,10,924nSiSiHerbonneHeritageSeeds05/0608/0462,52,51,85,52,78,27,56,86,25,212,917,70,912nNonSiGraalRAGTSemences28/0507/0457,92,21,862,48,47,86,26,25,12nNonNonGoyaveLGSemences06/0608/0465,92,61,962,78,77,66,45,85,212,818,40,922nNonSiGildasLidea21/0504/0454,82,81,86,22,58,77,96,36,15,14nSiNonGerfautLidea29/0504/0460,62,41,55,72,68,37,76,45,712,518,40,932nNonNonGalionJouffray-DrillaudSemences30/0506/0462,53,4262,68,67,86,57,25,44nSiSiGagnyJouffray-DrillaudSemences17/0502/0450,72,32,66,32,48,77,96,55,35,22nNonNonFleuronLidea04/0607/0462,82,226,12,68,77,65,66,54,64nNonNonFellinJouffray-DrillaudSemences31/0506/0461,621,95,82,88,686,36,54,62nSiSiEstradaSemental02/0608/04622,41,75,938,98,16,16,65,14nSiSiErwan05/0608/0468,72,81,762,98,97,67,36,45,411,521,70,944nSiSiBronsynCaussadeSemences04/0527/0339,44,13,97,32,810,17,86,76,35,610,218,60,862nNonNonEritLGSemences01/0605/0464,12,72,16,12,78,88,36,26,16,21120,50,932nSiSiElixirJouffray-DrillaudSemences25/0502/04603,81,86,32,89,17,97,376,611,919,80,924nSiSiEdiLidea19/0505/0453,931,75,92,48,37,96,85,95,52nNonNonEcrinEliard-SPCP30/0506/04621,826,22,58,77,96,65,85,42nSiSiDurendalRAGTSemences31/0507/0461,42,11,96,12,68,77,96,75,85,82nSiSiDropperLidea07/0608/0466,82,61,95,72,98,67,86,365,111,921,80,982nNonSiDiwanLGSemences20/0530/0358,23,31,86,42,48,87,27,36,16,74nSiSiDigitalRAGTSemences13/0501/0443,33,13,373107,76,85,910,623,50,922nSiNonDiamsAtoutSem30/0507/0458,22,61,86,22,48,67,66,76,35,64nNonNonDésirGrainesLORAS20/0504/0454,32,92,16,12,78,87,66,75,92nNonNonCarreoSemencesdeFrance23/0504/0457,42,51,46,42,697,66,95,95,511,924,40,954nSiSiCarolusSemencesdeFrance19/0502/0453,71,71,75,52,587,76,54,842nNonNonCarevaRAGTSemences25/0530/0361,82,41,95,93,39,27,47,35,55,712,218,20,922nSiSiCandoreSemencesdeFrance28/0508/0458,91,81,96,22,48,67,76,55,552nNonNonCaminero01/0606/04651,925,52,68,17,96,75,74,711,521,50,912nNonSiCaloriRAGTSemences31/0505/0463,62,226,72,59,27,78,36,13,911,122,60,934nSiSiCalaoSemencesdeFrance29/0504/0461,62,426,32,89,18,16,67,35,34nSiSiCabrauSemencesdeFrance27/0504/0457,82,51,85,62,78,386,86,15,911,918,50,922nNonSiByzanLGSemences30/0507/0458,92,81,75,838,88,57,66,26,54nSiSiBriantBarenbrugFrance24/0530/0362,331,76,82,99,77,97,66,45,511,522,10,924nSiSiBowieDLFSeedsA/S10/0610/0469,43,31,95,52,78,27,55,35,241220,50,932nNonSiBoviniEliard-SPCP27/0505/0460,221,65,82,68,47,65,85,44,42nNonNonDelikaJouffray-DrillaudSemences02/0604/0466,42,62,16,32,89,17,86,665,712,1200,922nSiSi

, , ForraxeirasMesturas Alfalfa de secano regadíoe www.rocalba.com Expresión vegetal Gama SECMIX, 2 tipos de pradeiras perennes para secano Gama REGMIX, 3 tipos de pradeiras perennes de regadío Gama PLURIMIX, 4 tipos de pradeiras perennes para secanos frescos Gama SPEEDYLMIX, 6 tipos de pradeiras anuais de sega ou pastoreo Alfalga TIERRA DE CAMPOS, rústica e adaptada ao secano VICTORIA, a Alfalfa mellorada, para secano ou regadío Alfalfa SAN ISIDRO, elevada produción, gran perenidade, secano ou regadío

Barlands Barenbrug France 15/0503/0449,32,42,16,82,99,78,26,95,85,912,318,50,922nSiSi 02/0608/0462,52,21,55,42,88,28,47,16,76,2 Barenbrug 29/0502/0463,23,51,76,52,79,28,27,55,65,7 23/0530/0362,53,51,86,32,89,1

9 8,17,25,85,5 2nSiSi Barmani

4nSiSi Barbella Heritage Seeds

4nSiSi Baridol

Barlait Heritage Seeds

138 | Vaca Pinta n.º33 | 08.2022 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES Inscrición Explotación Produción Tolerancia enfermidadesás Calidade alimentaria recomendadaLista Rebrote Persistencia Roya PloidíaPloidía recomendadaLista segaparaOutrasHelmintosporioseFlexibilidade operativa enContención solublesazucres forraxeiraUnidade (UFL)leitedainiciodeData floración dainiciodeData nacenzaEmpresaVariedade proteicoContidodaProdución primavera verán-Produción outono recomendadaLista pastoreoparatotalProducióndecorteProdución limpeza Cotina Semences de France 21/0503/0452,82,21,95,82,48,27,86,54,94,912,119,60,942nNonNon Coach Eliard-SPCP29/0508/0458,6 2 1,65,62,98,58,36,76,55,8 4nNonNon Chouss Lidea29/0505/0461,62,81,7 6 2,68,6 8 5,76,45,210,822,30,934nNonNon Catari Semences de France 02/0605/0465,82,3 26 2,78,77,8 7 6,45,712,417,70,92nSiSi Bluma Semences de France 08/0607/0468,22,41,85,62,78,37,76,86,65,8 4nNonSi Barnikki Barenbrug France 04/0608/0465,12,61,65,62,98,58,35,96,14,6 2nNonSi Birtley Eliard-SPCP21/0501/0458,33,21,76,22,18,37,57,45,95,8 4nNonNon Bijou RAGT Semences 22/0502/0456,63,81,66,32,58,87,86,86,45,6 4nNonNon Bartarel 29/0505/0463,42,41,96,42,89,27,38,15,65,310,921,40,924nSiSi Barthy Barenbrug France 05/0607/0468,22,11,7 6 2,68,67,76,66,1 5 11,4220,934nNonSi Beau Semental03/0607/04662,61,86,3 3 9,37,27,95,95,910,820,90,924nSiSi Catanga Semences de France 28/0504/0460,72,1 2 6,52,5 9 7,86,95,44,612,619,80,952nSiSi Castani RAGT Semences 31/0504/0462,62,1 2 5,72,58,27,86,35,95,312,419,10,932nSiSi Casero Semences de France 31/0507/0462,92,91,76,12,68,78,17,26,46,711230,954nNonNon Vesuve Graines LORAS 23/0504/0454,7 4 2,16,32,38,67,64,5 4nNonNon Barmoise Barenbrug France 01/0607/04592,4 2 5,82,58,3 8 6,55,85,711,820,60,932nSiSi

France

7,98,67,211,223,20,944nSiSi Agosto Semental05/0610/0463,82,41,75,62,58,17,76,96,35,212,719,40,932nNonSi Bantou LG Semences 23/0502/0457,23,4 2 6,72,69,38,16,7 6 5,8 2nSiSi Ayana Fonte:AstonenergySemental21/0531/0357,12,61,86,42,58,97,56,96,65,711,623,80,954nNonNonSemental15/0531/0347,22,92,96,72,99,67,66,76,17,31121,50,922nNonNonAlfonsoSemental25/0502/0459,62,81,96,22,48,67,36,94,74,64nNonNonAriosoSemental14/0523/0356,72,52,16,32,68,97,57,15,45,412,120,80,954nSiSiAlbionJouffray-DrillaudSemences28/0504/046232,16,12,48,57,65,96,55,74nNonNonAlcazarSemencesdeFrance04/0605/0468,62,71,86,12,58,67,76,16,45,911,7210,944nNonNonActivaSemencesdeFrance14/0503/0445,53,32,56,52,597,66,44,94,54nNonNonAccessoSemental30/0502/0463,62,51,662,88,87,67,46,45,512,220,90,934nSiSiAberstarJouffray-DrillaudSemences15/0502/0445,52,62,76,32,58,87,86,24,74,32nNonNonAberchoiceJouffray-DrillaudSemences31/0502/0462,332,26,32,99,27,65,45,33,310,724,80,952nSiSiAberavonJouffray-DrillaudSemences23/0505/0454,72,426,22,48,67,66,46,22nNonNonTryskalRAGTSemences06/0608/0467,821,75,32,57,87,76,86,25,112,518,10,922nNonSiTwymaxSemencesdeFrance31/0506/0460,92,82,16,82,69,47,75,26,34,64nSiNonVauclinLGSemences24/0531/0362,72,71,66,52,79,27,97,46,25,311,4240,944nSiSiVirtuoseSemencesdeFrance23/0508/0450,82,726,62,38,97,15,55,54nNonNonWilayaSemencesdeFrance07/0608/04662,21,95,42,88,28,176,46,112,222,90,992nNonSiYoupiSemencesdeFrance01/0605/0464,33,31,86,12,58,67,76,86,56,111,223,70,954nNonNonZalandoSemental25/0504/0459,22,61,962,88,87,86,65,54,411,718,20,922nSiSiZorgueEliard-SPCP30/0513/04552,21,962,18,18,46,54,95,412,220,10,932nSiSiTrevankoSemental27/0530/0363,92,22,45,92,48,37,975,34,91218,90,912nNonNonCultivalRAGTSemences12/0529/0344,82,93,47,12,89,98,16,46,44,910,321,80,92nSiNonCaracoEliard-SPCP19/0503/0453,82,11,85,92,88,77,96,46,25,412,518,80,922nNonSiBaggelRAGTSemences28/0502/0462,92,11,76,139,17,96,96,85,112,919,50,932nSiSiAstonvaletSemental01/0601/0466,41,82,15,42,57,98,17,36,25,212,120,10,932nNonSi Herbe-Book, datos actualizados o 18/02/2022

Barmassa Barenbrug France 29/0506/0458,81,9 6,52,5 Barenbrug France 31/0503/0465,23,2 2,58,57,67,56,46,211,620,10,924nSiSi

• Resistencia

LA COMBINACIÓN PERFECTA DE LA ELECCIÓN DE LOS MEJORES RAIGRÁS A NIVEL MUNDIAL SIEGA

“Las mezclas que combinan semillas pratenses, leguminosas y cereales forrajeros en función de las necesidades RAIGRÁS HÍBRIDO

TRITI LA PRADERA DE LARGA DURACIÓN PARA SIEGA Y PASTOREO PASTO SIEGA pro ALTERNATIVA

LA CALIDAD HECHA FÓRMULA

• Rebrote • Poidía LAS MEJORES SEMILLAS Garantía de producción, calidad

LA MEZCLA DE TRÉBOL POR EXCELENCIA

LA CALIDAD HECHA FÓRMULA

LA CALIDAD Y LA PRODUCCIÓN ESTÁN ASEGURADAS HIBRID SIEGA pro LA COMBINACIÓN IDEAL DE RAIGRÁS CON TRÉBOLES ANUALES DE ACTITUD FORRAJERA SIEGA plus EL EQUILIBRIO PERFECTO ENTRE PROTEÍNA Y FIBRA

y una Las mezclas

LAS MEJORES SEMILLAS Garantía de producción, calidad de forraje, y una Las mezclas que combinan semillas pratenses,

LA CALIDAD Y LA PRODUCCIÓN ESTÁN ASEGURADAS HIBRID SIEGA pro LA COMBINACIÓN IDEAL DE RAIGRÁS CON TRÉBOLES ANUALES DE ACTITUD FORRAJERA SIEGA plus EL EQUILIBRIO PERFECTO ENTRE PROTEÍNA Y FIBRA

O raigrás híbrido é unha especie fo rraxeira que resulta do cruzamento entre un raigrás inglés e un raigrás italiano. Dependendo da combina ción dos trazos parentais, existen 3 tipos: italiano, intermedio e inglés, os cales se prestarán máis ou menos á sega, ao pastoreo ou ao uso mixto. Está mellor adaptado a zonas frescas e húmidas de tipo oceánico. A súa maior persistencia respecto do raigrás italiano convérteo nun ha mellor elección para asegurar a forraxe durante dous ou tres anos, grazas a súa produción temperá e abundante. Polo tanto, permite, en moitas rexións, acumular grandes existencias ou proporcionar pastos de calidade antes dos períodos de seca.Oraigrás híbrido tolera solos lixei ramente húmidos no inverno e pre fire solos frescos no verán. En xeral, prefire temperaturas frescas e non tolera ben nin a seca nin o frío.

del agricultor” LAS MEJORES SEMILLAS Garantía de producción, calidad de forraje, y una Las mezclas que combinan semillas pratenses, Inscrición Explotación Produción Tolerancia enfermidadesás recomendadaLista Rebrote Encamado Alternatividade parentalTipo Persistencia Roya PloidíaPloidía recomendadaLista segaparaXanthomonas OutrasHelmintosporioseFlexibilidade operativadainiciodeData floración dainiciodeData nacenzaEmpresaVariedade daProdución primavera verán-Produción outono recomendadaLista pastoreoparatotalProdución Fleurial RAGT Semences 12/0523/0350,73,96,8 Italiano10,42,312,76,25,7 4nNonNon Enduro Jouffray-Drillaud Semences 09/0521/0350,23,36,21,6Italiano10,42,512,97,16,25,35,65,44nNonNon Hybrix LG Semences 14/0515/03615,68,2 SplendaAcrobatAtoutSem07/0520/0349,54,65,6BahialCadorEliard-SPCP13/0520/0355,75,16,11,8Intermedio-Italiano10,62,613,25,65,5Italiano10,72,813,57,35,37,62nNonNon52,64,82nNonNonRAGTSemences12/0523/03523,36,92Inglés10,32,512,87,165,43,45,34nNonNonIbexSemencesdeFrance09/0510/03617,37,5Italiano11,52,51465,38,74nNonNonItaliano10,62,4136,76,35,93,34nNonNonPletorJouffray-DrillaudSemences10/0522/0349,93,77,1Italiano10,32,612,96,95,65,93,22nNonNonDorialRAGTSemences13/0518/0357,24,86,41,8Italiano11,12,613,766,26,13,15,12nNonNonHeritageSeeds08/0523/0347,63,35,22,2Intermedio-Italiano10,62,513,17,35,95,83,44nNonNon

LA COMBINACIÓN PERFECTA DE LA ELECCIÓN DE LOS MEJORES RAIGRÁS A NIVEL MUNDIAL SIEGA

•

LA CALIDAD HECHA FÓRMULA

TRITI LA PRADERA DE LARGA DURACIÓN PARA SIEGA Y PASTOREO PASTO SIEGA pro ALTERNATIVA

LAS MEJORES SEMILLAS

140 | Vaca Pinta n.º33 | 08.2022 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES

LA MEZCLA DE TRÉBOL POR EXCELENCIA TREBOL LA MÁXIMA PRODUCCIÓN SIN DESCUIDAR LA CALIDAD NUTRITIVA

Garantía de producción, calidad de forraje, y una Las mezclas que combinan semillas pratenses,

LA CALIDAD HECHA FÓRMULA

LA COMBINACIÓN PERFECTA DE LA ELECCIÓN DE LOS MEJORES RAIGRÁS A NIVEL MUNDIAL SIEGA

LA CALIDAD Y LA PRODUCCIÓN ESTÁN ASEGURADAS HIBRID SIEGA pro LA COMBINACIÓN IDEAL DE RAIGRÁS CON TRÉBOLES ANUALES DE ACTITUD FORRAJERA SIEGA plus EL EQUILIBRIO PERFECTO ENTRE PROTEÍNA Y FIBRA

TRITI LA PRADERA DE LARGA DURACIÓN PARA SIEGA Y PASTOREO PASTO SIEGA pro ALTERNATIVA

SIEGA

TREBOL LA MÁXIMA PRODUCCIÓN SIN DESCUIDAR LA CALIDAD NUTRITIVA

LA MEZCLA DE TRÉBOL POR EXCELENCIA TREBOL LA MÁXIMA PRODUCCIÓN SIN DESCUIDAR LA CALIDAD NUTRITIVA

TRITI LA PRADERA DE LARGA DURACIÓN PARA SIEGA Y PASTOREO PASTO SIEGA pro ALTERNATIVA

LA CALIDAD Y LA PRODUCCIÓN ESTÁN ASEGURADAS HIBRID SIEGA pro LA COMBINACIÓN IDEAL DE RAIGRÁS CON TRÉBOLES ANUALES DE ACTITUD FORRAJERA SIEGA plus EL EQUILIBRIO PERFECTO ENTRE PROTEÍNA Y FIBRA

Criterios de selección de variedades Tipo (inglés, italiano ou estritamente intermedio) dependendo do obxectivo a enfermidades Flexibilidade operativa de forraje, que combinan LA COMBINACIÓN PERFECTA DE LA ELECCIÓN DE LOS MEJORES RAIGRÁS A NIVEL MUNDIAL

LA MEZCLA DE TRÉBOL POR EXCELENCIA TREBOL LA MÁXIMA PRODUCCIÓN SIN DESCUIDAR LA CALIDAD NUTRITIVA

“Las mezclas que combinan semillas pratenses, leguminosas y cereales forrajeros en función de las necesidades del agricultor”

•

semillas pratenses,

Semillas fijadoras de nitrógeno (PAC). Nuestro departamento técnico viene desde hace tiempo la elección de las mejores variedades leguminosas en mezclas con resultados favorables respecto a los contenidos de proteína y 2.1. VEZA: LEGUMINOSA ANUAL de ciclo largo. Buena implantación y enfermedades. Alto valor nutritivo (hasta 22% PROTEINA BRUTA). Cosecha 2.2. TITARRO: LEGUMINOSA ANUAL. Variedad para terrenos pobres con climatológicas extremas.

combinación adaptada

PARA TUS PRADERAS a cada nuestro departamento técnico sobre las diferentes mezclas se pueden aplicar función de las necesidades de cada suelo.

necesidad leguminosas y cereales forrajeros PARA TUS PRADERAS combinación adaptada a cada necesidad leguminosas y cereales forrajeros Cultivos alternativos GRAOS, semilla certificada de CEREALES y LEGUMINOSAS CEREALES; TRITICALE, AVENA, CEBADA, CENTENO. LEGUMINOSAS (ANUALESPLURIANUALES); VEZA, TITARRO, GUISANTE, ALFALFA, ESPARCETA... Parque Empresarial Vilanova 1 • 36614 Baión • Vilanova de Arousa (Pontevedra) Tel. 986 516 030 • Fax 986 516 035 • www. gruposoaga.com SEMILLAS GRAOS 2 ALTERNATIVOSCULTIVOSSEMILLASCERTIFICADAS Consulte a

2.4. ALFALFA: LEGUMINOSA PLURIANUAL. Variedad seleccionada.

TODAS

ANUALES-PLURIANUALESLEGUMINOSAS

2.5. ESPARCETA : LEGUMINOSA PLURIANUAL. TODAS NUESTRAS VARIEDADES SON SELECCIONADAS EN CAMPOS DE ENSAYO Y PRODUCCION

Consulte a nuestro departamento técnico sobre las diferentes mezclas que se pueden aplicar en función de las necesidades de cada suelo.

1 2 3 4 5 Consulte

Semillas

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 141 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES Tonuss Jouffray-Drillaud Semences 10/0517/0356,85,45,92,1Italiano11,82,814,66,36,5 62 RGRGTRGTBarsennaPalmataEliard-SPCP02/0520/0344,31,94,5ScapinoEliard-SPCP12/0522/0352,24,46,5Intermedio-Italiano10,82,413,27,25,96,23,24,44nNonNon7,42nSiSiNonvialSemencesdeFrance10/0524/0350,43,851,4Intermedio-Italiano10,32,7137,675,83,34,74nNonNonLontalSemental09/0520/0351,84,75,6Intermedio10,32,7135,86,25,72,562nNonNonElgatLGSemences04/0521/03463,35,2Intermedio11,3314,37,96,86,52,25,64nSiSiDaboyaSemental06/0519/0348,63,25,3Intermedio11,13,214,37,46,96,73,95,54nSiSiBastilleLGSemences04/0521/0345,13,35,1Inglés112,813,87,76,56,62,45,24nSiSi2Inglés10,42,713,18,26,77,54,86,64nNonSiKirialRAGTSemences11/0520/0354,13,46,21,4Inglés10,52,613,17,26,55,74,35,24nSiSiBarenbrugFrance06/0515/0351,74,15,32,7Italiano11,22,713,97,35,45,43,15,12nSiSiPachaSemencesdeFrance08/0513/0356,15,46,41,6Italiano11,62,814,46,176,13,82nSiSiBridgeGrainesLORAS05/0524/0343,23,15,22Intermedio102,512,57,96,66,43,95,94nNonNonSofialRAGTSemences12/0520/0352,74,75,41,8Intermedio10,62,713,37,36,16,254nNonNonCabestanSemencesdeFrance09/0518/0352,74,47,11,8Intermedio10,92,513,46,95,96,24,64nNonNonDreamialRAGTSemences13/0516/0358,85,26,61Intermedio10,92,713,66,36,46,54,45,72nNonSiEverialRAGTSemences08/0521/03493,66,21,8Intermedio10,82,513,37,66,64,95,84nSiNonLactickaSemencesdeFrance11/0521/0350,836,61,3Intermedio10,72,613,37,277,26,26,24nSiSiGupinaSemencesdeFrance13/0518/0359,23,97,21,7Italiano11,32,613,96,17,56,84,36,32nSiSiBaradilBarenbrugFrance04/0514/0355,73,35,91,4Italiano11,32,7147,27,675,294nSiSiCordialRAGTSemences12/0522/0353,92,46,71,3Inglés10,12,712,87,28,46,44,58,14nNonSiRGTPixialRAGTSemences06/0514/0354,75,16,12,9Italiano11,42,6145,86,56,43,85,52nSiNonTIngenialRAGTSemences11/0519/0353,73,87,6Intermedio11,12,613,76,896,85,65,72nSiSiBobakLidea04/0517/0350,42,65,61,5Intermedio10,92,813,77,87,66,295,54nSiSiBarhillBarenbrugFrance10/0516/0355,54,96,5Italiano11,22,8146,27,55,33,75,42nSiSiRGTSpacialRAGTSemences09/0520/0351,62,86,11,5Inglés10,62,713,37,78,16,88,35,74nSiSiBovinelHeritageSeeds11/0519/0354,73,761,5Italiano11,12,613,76,67,66,37,15,34nSiSiPalioEliard-SPCP29/0419/0342,61,94,81,2Inglés9,92,512,486,75,76,35,34nNonNonEponialRAGTSemences04/0517/0350,23,26,31,6Italiano11,12,713,88,16,26,25,35,54nSiSi Inscrición Explotación Produción Tolerancia enfermidadesás recomendadaLista Rebrote Encamado Alternatividade parentalTipo Persistencia Roya PloidíaPloidía recomendadaLista segaparaXanthomonas OutrasHelmintosporioseFlexibilidade operativadainiciodeData floración dainiciodeData nacenzaEmpresaVariedade daProdución primavera verán-Produción outono recomendadaLista pastoreoparatotalProdución Fonte: Herbe-Book, datos actualizados o 18/02/2022 Cultivos alternativos GRAOS, semilla certificada de CEREALES y LEGUMINOSAS CEREALES; TRITICALE, AVENA, CEBADA, CENTENO. LEGUMINOSAS (ANUALESPLURIANUALES); VEZA, TITARRO, GUISANTE, ALFALFA, ESPARCETA... Parque Empresarial Vilanova 1 • 36614 Baión • Vilanova de Arousa (Pontevedra) Tel. 986 516 030 • Fax 986 516 035 • www. gruposoaga.com SEMILLAS GRAOS 2 ALTERNATIVOSCULTIVOSSEMILLASCERTIFICADAS Consulte a nuestro departamento técnico sobre las diferentes mezclas se pueden aplicar en función de las necesidades de cada suelo.

1 2 3 4 5

PARA TUS PRADERAS combinación adaptada a cada necesidad leguminosas y cereales forrajeros

ANUALES-PLURIANUALESLEGUMINOSAS fijadoras de nitrógeno (PAC). Nuestro departamento técnico viene desde hace tiempo la elección de las mejores variedades leguminosas en mezclas con resultados favorables respecto a los contenidos de proteína y 2.1. VEZA: LEGUMINOSA ANUAL de ciclo largo. Buena implantación y enfermedades. Alto valor nutritivo (hasta 22% PROTEINA BRUTA). Cosecha 2.2. TITARRO: LEGUMINOSA ANUAL. Variedad para terrenos pobres con climatológicas extremas. 2.3. GUISANTE: LEGUMINOSA ANUAL. Excelente cobertura de suelo, menos Enrriquece y mejora la estructura del suelo. 2.4. ALFALFA: LEGUMINOSA PLURIANUAL. Variedad seleccionada. ESPARCETA : LEGUMINOSA PLURIANUAL. NUESTRAS VARIEDADES SON SELECCIONADAS EN CAMPOS DE ENSAYO Y PRODUCCION a nuestro departamento técnico sobre las diferentes mezclas que se pueden aplicar en función de las necesidades de cada suelo.

2.5.

2.3. GUISANTE: LEGUMINOSA ANUAL. Excelente cobertura de suelo, menos Enrriquece y mejora la estructura del suelo.

PARA TUS PRADERAS combinación adaptada a cada necesidad leguminosas y cereales forrajeros

No caso de seca estival ou falta de forraxe permite a súa sementeira a nais do verán, proporcionando alimento antes do inverno, xa sexa para silo ou para pasto. As variedades alternativas preséntanse para sega ou ensilaxe no ano da sementeira, de 6 a 12 meses.

Criterios de selección de variedades • Ploidía • Produción • Resistencia á roya InscriciónExplotación Produción Tolerancia enfermidadesás recomendadaLista Rebrote Encamado Alternatividade da(sementeira1Corte primavera) de(sementeira2e1Cortes primavera) de(sementeira1Corte outono) Verán-outono outono)de(sementeira totalProdución outono)de(sementeira Roya PloidíaPloidía recomendadaLista segaparaXanthomonas OutrasHelmintosporiosedainiciodeData oraciónﬂEmpresaVariedade de(sementeiraPrimavera totaloutono) Jivet Lidea16/066,4 9 4,54,46,47,97,512,61,714,2 4nNon Suxyl RAGT Semences 06/066,94,97,63,75,37,67,5132,315,36,63,92nNon Cannibale Semences de France 16/065,67,35,73,95,87,37,313,21,914,9 4nNon Carexpress Semences de France 10/067,65,47,94,26,27,87,112,72,214,6 6 5,93,85,52nNon MelworldDVP-RVP13/067,95,77,13,75,9 8 7,213,31,815,25,76,24,42nNon Bartigra Barenbrug France 17/066,56,25,9 46 7,77,813,72,215,76,87,37,2 7 4nSi Volubyl RAGT Semences BartimumMagloireEliard-SPCP12/0611/067,46,56,94,16,28,17,513,32,415,46,66,53,16,92nSi67,37,34,25,97,67,512,71,814,37,46,53,85,92nNonTorpylRAGTSemences15/066,66,87,245,97,67,213,22,315,27,36,76,77,44nNonSpineaSemencesdeFrance09/067,35,27,54,36,387,513,115,18,15,95,32nSiChoisiLidea15/067,15,27,94,26,27,87,412,92,114,96,26,31,67,22nNonBarvelozBarenbrugFrance12/066,95,764,16,17,97,412,9214,67,35,73,32nNonMixyJouffray-DrillaudSemences14/067,64,76,53,7687,113,115,37,14,95,76,12nNonBarenbrugFrance12/066,56,86,24,16,17,77,613,515,368,56,14nSiBendixSemencesdeFrance17/066,86,65,73,85,87,97,513,415,66,97,14nSiLactimoBarenbrugFrance14/066,77,164,36,27,98,313,715,58,65,45,92nSiMelistarJouffray-DrillaudSemences17/066,966,43,95,97,97,413,515,86,46,64nSiFlaviaSemencesdeFrance13/067,15,96,53,96,187,813,515,57,35,85,16,12nSiAntalyoHeritageSeeds16/067,17,75,346,187,913,515,47,15,83,66,12nSiLightningSemental09/066,94,26,84,46,47,2913,414,958,84,32nSiMelpushSemencesdeFrance11/067,85,56,64,26,68,57,313,115,27,16,14,57,92nSiBancoSemencesdeFrance14/066,46,56,54,16,17,97,513,615,67,96,28,14nSiCaïdSemencesdeFrance07/067,35,58,84,46,68,17,713,715,76,14,56,22nSiRodilloSemental12/066,66,17,14,36,47,87,913,9165,92nSiMenvylRAGTSemences14/066,76,17,84,16,18,17,513,515,57,24nSiMelboostEliard-SPCP09/067,16,27,54,46,287,713,515,66,272nSiMelspeedEliard-SPCP14/066,87,17,73,75,77,67,513,515,67,24nSi totalProdución primavera)de(sementeira Fonte: Herbe-Book, datos actualizados o 18/02/2022 Distribuidor de Semillas RAGT para Galicia y Asturias Venta de todo tipo de semillas para praderas, mezclas especiales para coberteras y desinfección del suelo, mostazas, habas, guisantes, colzas, alfalfa, vezas y todo tipo de cereales Polígono Lalín 2000 Ciudad del Transporte - nave A3 36500 LALÍN (Po) gilangel@hotmail.esTel.:670535636

142 | Vaca Pinta n.º33 | 08.2022 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES RGI ALTERNATIVO O raigrás italiano é a especie forraxeira máis sementada en Francia. Rápida de establecer, o seu porte erguido e o seu alto potencial de rendemento convértena na planta ideal para acumular rapidamente stocks de calidade. Xunto coa festuca alta e certos bromos, é a planta con mellor saída invernal. Permite o seu aproveitamento un mes antes que cunha especie permanente.

Vogue Barenbrug France (FR) 09/0512/0360,46,74,6412,33,615,97,26,17,72,64nSi

144 | Vaca Pinta n.º33 | 08.2022 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES RGI NON ALTERNATIVO Ao igual que sucede co raigrás italiano alternativo, ten unha excelente saída in vernal, o que permite ter unha forraxe de calidade nun curto período de tem po. A diferenza das variedades alterna tivas, as non alternativas teñen unha persistencia que lles permite cortes ou pastoreo ata 24 meses. Criterios de selección de variedades • Ploidía • Produción • Resistencia á roya • Persistencia Inscrición Explotación Produción Tolerancia enfermidadesás Lista recomendada Rebrote Encamado Alternatividade Roya PloidíaPloidíaHelmintosporiose XanthomonasFlexibilidade operativadainiciodeData floración dainiciodeData nacenzaEmpresaVariedade outono-Produción inverno totalProdución PersistenciadaProdución primavera Lascar Semences de France (FR) 11/0518/0354,45,75,41,612,23,215,46,85,3 6,62nNon Oscar Semences de France (FR) 09/0519/0350,9 6 5,92,411,83,315,16,86,34,93,92nNon Libeccio Deutsche SaatveredelungAG - DSV(DE) 11/0517/0358,85,65,7 2 12,13,415,57,24,96,76,94nNon Clorofyl RAGTSemences (FR) 12/0517/0356,45,1 7 1,811,43,414,88,16,76,14,52nNon Ycar Semences De France (FR) 12/0518/0356,35,27,31,711,63,515,17,16,16,46,64nNon Steel AtoutSem (FR) 12/0513/0362,95,57,3 2 11,93,515,47,56,16,35,42n Si Kuri 1 Eliard-SPCP 11/0519/03565,86,4 3 11,63,615,27,15,95,72,72nNon Itarzi 08/0517/0353,34,6 6 1,411,83,515,37,5 6 6,24,44nNon Itaka 11/0521/03555,26,3 1 11,43,715,17,65,95,83,92nNon Acquilon Deutsche SaatveredelungAG - DSV(DE) 11/0517/0357,45,26,63,711,73,3157,36,16,97,44nNon Majesty Semental 07/0515/0354,66,14,812,33,215,57,35,46,1 6 2n Si Isidor Lidea 11/0516/0356,55,1 6 123,215,27,45,46,13,42n Si Barultima Barenbrug France (FR) 09/0513/0356,96,95,412,23,515,77,17,36,24,44nSi Inducer LG Semences (FR) 09/0517/0354,65,44,8123,415,47,46,4 6,9 4,92nSi Yolande LG Semences (FR) 12/0517/0358,24,86,61,611,73,3157,37,26,35,12nSi

Montoro

Vizir

AncarSemences de France (FR)10/0515/0359,65,26,91,511,93,315,27,26,16,984nNon

CarbureBarenbrug France (FR) 10/0515/0358,46712,13,515,67,26,45,95,34nNon

2nNon Deutsche SaatveredelungAG - DSV(DE) 10/0516/0354,467,31,8123,515,57,25,26,994nNon

PepperSemences

MaggylRAGT Semences (FR)10/0517/0356,55,57,11,811,83,515,37,47,15,76,12nSi de France (FR)12/0513/03625,65,91,712,53,5167,26,67,254nSi Eliard-SPCP 07/0518/0352,75,27,41,611,83,415,27,46,86,36,32nNon

Danakyl RAGTSemences (FR) 13/0515/0360,44,2711,53,214,776,86,21,62nSi

Avensyl RAGTSemences (FR) 11/0516/0358,85,83,55,6123,515,57,66,4

Udine LG Semences (FR) 11/0517/0357,84,95,72,112,23,415,67,46,75,95,34nSi

Certi cación Intereco para: Caliza Agrícola e Caliza Magnesiana CALIZACFNAGRÍCOLA-01 CALIZACFNMAGNESIANA02

Ramazzotti Eliard-SPCP 13/0520/0352,85,95,8212,13,715,87,45,85,74,22nSi

146 | Vaca Pinta n.º33 | 08.2022 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES Fonte: Herbe-Book, datos actualizados o 18/02/2022 TREVO BRANCO

Aeros Heritage Seeds14/0516/0354,95,64,411,83,615,47,26,66,75,72nNon

Sezina Eliard-SPCP 07/0515/0354,55,46,312,13,515,67,27,67,454nSi

O seu crecemento primaveral é bas tante tardío. Adáptase a todos os solos sempre que non sexan dema siado ácidos (pH inferior a 6) nin de masiado ácidos (pH inferior a 6) nin demasiado húmidos e que estean ben provistos de fósforo e, especial mente, de potasio. As súas raíces débiles non lle permiten crecer en caso de seca, pero resístea ben. En cambio, produce moito en verán se non hai escaseza de auga. Cando se pasta ou se corta, só se recollen as follas. Os talos rastreiros permanecen intactos e, polo tanto, as reservas de planta repóñense ra pidamente. Esta característica fai do trevo branco unha planta forraxeira perfectamente adaptada ao pastoreo frecuente.Paraa alimentación animal, o seu principal interese é o seu gran valor alimenticio, que provén do seu alto contido en proteínas, a súa palatabili dade e a súa dixestibilidade. Ademais, é moi rico en minerais e oligoelemen tos, calidades que a converten nunha planta ideal para pastos. Porén, esta leguminosa é unha espe cie meteorizante. Por iso, é recomen dable limitar o seu desenvolvemento na pradeira ao 50 %. Por outro lado, a súa presenza en boas proporcións (polo menos do 20 ao 30 % na prima vera e 50 % no verán) nunha pradeira de gramíneas é particularmente bene ficiosa, pois mellora considerablemen te a calidade da forraxe final.

Criterios de selección de variedades • Agresividade • Tipo • Persistencia Inscrición Explotación Produción recomendadaLista Tipo recomendadaLista segaparaensaídadeForza invernofloracióndaInicio dainiciodeData nacenzaEmpresaVariedade totalProdución Persistencia recomendadaLista pastoreoparaAgresividade Abervantage Jouffray-Drillaud Semences 27/04Intermedio 6 9,46,4NonNon Tasman Barenbrug France 30/04Intermedio5,69,46,4NonNon Crusader Heritage Seeds 22/0530/046,6Intermedio6,39,26,1SiSi Milagro LG Semences 22/0530/046,6Intermedio6,29,6 6 SiSi Avalon Barenbrug France 21/0502/056,4Enano 5,29,2 6 SiSi Magnifico Semental25/0528/046,1 Xigante ladino 6 9,26,5SiSi Grasslands Tribute Semences de France 01/054,9Intermedio6,89,97,5SiSi Chieftain Eliard-SPCP 29/046,9Intermedio6,59,86,7SiSi RGT GabbyRAGT Semences 29/04Intermedio6,39,86,6SiSi Coolfin Lidea / Eliard-SPCP 30/04Intermedio5,89,86,6SiSi Melital Semental 30/04Intermedio6,5105,9SiSi Dublin Eliard-SPCP 01/05Intermedio6,710,1 7 SiSi Bargran Barenbrug France 27/04Xigante7,210,5 6 SiSi Asgard RAGT Semences 29/045,9Intermedio6,29,76,1SiSi RGTTobby RAGT Semences 28/046,3Xigante6,59,86,4SiSi Aber daiJouffray-Drillaud Semences 7,8Intermedio6,49,76,9NonNon Barblanca Barenbrug France 23/0529/04Intermedio6,49,65,7NonNon Crescendo LG Semences 29/0528/046,7Xigante6,29,5 6 NonNon Grasslands demandLG Semences 24/0530/04 7 Intermedio6,29,46,7NonNon Merida Semences de France 7,8Intermedio5,99,9 9 NonNon Triffid RAGT Semences 7,9Intermedio5,79,8 9 NonNon Brianna LG Semences 29/04Xigante6,99,36,7SiSi Bianca Semences de France 30/04Intermedio6,49,56,4SiSi Aberystwyth s 184 NonNon Kakariki Semences de France 28/04Xigante 7 10,57,2SiSi Fonte: Herbe-Book, datos actualizados o 18/02/2022 Inscrición Explotación Produción Tolerancia enfermidadesás Lista recomendada Rebrote Encamado Alternatividade Roya PloidíaPloidíaHelmintosporiose XanthomonasFlexibilidade operativadainiciodeData floración dainiciodeData nacenzaEmpresaVariedade outono-Produción inverno totalProdución PersistenciadeProdución primavera

BarcrespoBarenbrug France (FR)14/0513/0360,76,54,81,712,23,315,57,366,46,42nSi

Ensilor Lidea 11/0515/0358,365,62,412,33,615,97,45,5

RipsyJouffray-Driaud Semences (FR)13/0518/0354,96,54,7212,13,615,76,86,76,852nSi

Medici LG Semences (FR)08/0515/0355,14,37,112,53,616,17,26,57,95,24nSi

Syntilla Semences de France (FR) 09/0515/0353,95,751,712,23,515,77,46,26,84,32nSi

Dallara 08/0516/0356,36,25,21,9123,415,47,26,78,33,94nNon

Boostyl RAGT Semences (FR)06/0513/0351,46,54,53,112,73,716,47,46,37,46,62nSi

AbysSemences de France (FR)11/0515/0357,56,25,92123,515,57,36,36,162nNon Semences (FR)11/0517/0355,46,22,1123,615,67,25,2 RAGT Semences (FR)10/0515/0357,25,66,81,811,83,315,17,26,16,36,14nNon

7,62nNon Virgyl

4,82nSi

Vanyl RAGT Semences (FR)12/0518/0354,34,96,212,13,515,67,58,96,56,92nSi

StockyJouffray-Driaud Semences (FR)12/0520/0351,65,35,512,13,615,76,85,35,64,72nSi

Murano Eliard-SPCP 11/0515/0358,64,95,91,812,43,515,97,56,74,65,84nSi

Kilbyl RAGT Semences (FR)08/0515/0355,34,96,512,43,515,97,276,53,44nSi

4,12nSi

Sirmione LG Semences (FR)12/0520/0351,65,76,312,23,515,774,85,55,72nNon Bond Eliard-SPCP 13/0517/0353,95,34,9123,515,57,366,95,92nNon

Fox LG

CocarSemences de France (FR)13/0517/0359,66,15,5123,415,47,16,35,44,92nSi

AtollJouffray-Driaud Semences (FR)09/0516/0354,45,65,52,211,93,415,37,46

Barnaël Barenbrug France07/0512/0359,25,86,512,23,515,7797,65,24nSi

EL ABONADO RENTABLE Y EFICAZ DE FORRAJEROSCULTIVOS MAYOR EFICIENCIA EN EL USO DEL NITRÓGENO Fertilizantes estabilizados que reducen la nitriﬁcación y aseguran el suministro de N AHORRO OPERACIONAL Y APLICACIONES FLEXIBLES Menor número de aplicaciones y menor dependencia del clima COMPATIBLE CON LA PROTECCIÓN DEL CLIMA Y DEL MEDIO AMBIENTE Reducción de las pérdidas de nitratos por lavado y de las emisiones de gases de efecto invernadero EXCELENTE ALMACENAMIENTO Y APLICACIÓN PRECISA Granulometría homogénea y con ausencia de polvo para garantizar una distribución uniforme de los nutrientes EuroChem Agro Iberia, S.L. www.eurochemiberia.com

148 | Vaca Pinta n.º33 | 08.2022 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES TREVO VIOLETA É a leguminosa máis fácil de com binar cunha gramínea; ten moitas vantaxes para os gandeiros. Por ofrecer a posibilidade de pastoreo en asociación, contribúe á submi nistración de forraxes de calidade explotados ao menor custo Tanto en cultivo puro como en aso ciación, permite importantes aforros nas achegas de nitróxeno. Mellora a estrutura do solo e, posteriormente, Criterios de selección de variedades • Resistencia a enfermidades e encamado • Persistencia • Ploidía Fonte: Herbe-Book, datos actualizados o 18/02/2022 InscriciónExplotación Produción Tolerancia enfermidadesás PloidíaLista recomendada CorvusSemences de France 4,495149 6,7 2n NonNon DiscoveryBarenbrug France 16/044,97,29,34,914,26,7 5,3 2n NonNon KindiaEliard-SPCP 16/045,77,79,54,5147,1 5,9 2n NonNon Diplo Jouffray-Drillaud Semences 16/045,27,39,35,214,57,3 3,4 2n NonNon DimancheCaussade Semences 16/043,57,19,3514,37,3 5 2n NonNon VendelinLG Semences05/0619/046,37,49,34,513,86,7 7,9 2n NonNon Suez Eliard-SPCP03/0617/0457,49,34,7146,4 7 2n NonNon DiplomatSemental07/0617/045,77,19,24,914,17,1 6,5 2n SiNon DafilaSemences de France27/0515/044,56,88,75,113,87,6 6,5 2n NonNon TrevvioRAGT Semences03/0615/044,87,49,4514,47 5,6 2n SiNon PastorSemences de France29/0519/044,46,88,64,713,37,1 6,4 2n SiSi Merula 31/0514/044,66,78,65,213,86,8 6,2 2n NonNon HarmonieSemences de France05/0620/0477,39,34,814,17,2 4,8 2n SiNon AtlantisSemences de France06/0618/046,67,59,55,214,77,1 4,8 4n NonNon RavviRAGT Semences04/0617/045,27,18,94,913,87 6,9 2n NonNon SangriaSemences de France02/0615/044,97,49,45,214,67,2 6,7 2n SiNon RegentGraines LORAS04/0618/045,578,9513,97,8 6,8 2n NonNon RGT Javva RAGT Semences02/0616/0457,39,45,414,87,6 6,5 2n SiNon GanymedLG Semences02/0614/044,47,49,55,314,87,8 6,7 2n SiNon KeralaSemences de France 15/044,37,29,2514,27,2 6,3 2n SiNon SiNonpeEliard-SPCP 16/044,37,19,15,114,27,4 6,7 2n NonNon RGT SavvorRAGT Semences03/0616/045,17,49,54,914,47,1 8,1 2n NonNon PapillonSemences de France07/0617/0467,39,45,214,67,2 5,5 4n SiNon DiademLG Semences 2,69,24,914,16,7 6,4 2n NonNon LemmonHeritage Seeds05/0618/045,96,88,74,813,57,2 8 2n NonNon MerianSemences de France 6,29,14,813,97,4 7,3 2n NonNon AristotelesSemental05/0617/045,37,39,55,114,67,5 7,5 2n SiNon MegalicEliard-SPCP04/0621/045,87,59,24,914,17,1 7 2n SiNon Tandy 07/0619/046,27,39,34,814,17,4 8,2 2n SiNon CallistoEliard-SPCP 18/044,7 79,1514,17,4 6,5 2n NonNon dainiciodeData floración Encamado dainiciodeData nacenza dacorteProdución limpeza primaveraProdución verán-Produción outono totalProdución Persistencia Oidium PloidíaEmpresaVariedade recomendadaLista segapara recomendadaLista pastoreopara posibilita un aforro na fertilización ni troxenada nos seguintes cultivos. O trevo violeta tolera solos ácidos e húmidos, pero non tolera ben os solos pouco profundos e secos. Ten boa re sistencia ao frío. NOTA EDITORIAL Toda a información publicada neste artigo foi extraída da seguinte páxina web: https://www.herbe-book.org/ Elaboración das listas Groupe d’Etude et de Contrôle des Varié tés et des Semences https://www.geves.fr(GEVES): En colaboración con: • Association Francophone pour les Prai ries et les Fourrages (AFPF): https://afpf-asso.fr/ • Arvalis (Institut du nies/arvalis-institut-du-vegetalhttps://www.potatopro.com/es/compaVégétal): • Semae: ©Semaehttps://www.semae.fr/ Agradecementos A Beatriz Vázquez, pola supervisión e corrección deste artigo

Aforraxes son o compoñente máis importante nas dietas das vacas leiteiras porque inflúen en gran medida sobre a súa produción, rendibilidade e benestar.

Os avances máis recentes en culti vos hidropónicos permitiron producir forraxe de calidade en condicións con troladas. Ademais, xérase a mesma cantidade de alimento durante todo o ano utilizando unha fracción de auga e terra que requiren os sistemas tradicio nais de produción de forraxes.

150 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES

Álvaro García Nutricionista de ruminantes en Dellait, Nutrición y Salud Animal Servizos e solucións nutricionais á industria animal alvaro@dellait.com

Forraxe hidropónica en dietas para vacas leiteiras en transición

A táboa 1 amosa a composición nutri cional da forraxe hidropónica comercial de trigo Hydrogreen en comparación coa alfalfa seca e a palla de trigo. Os as pectos nutricionais significativos deste cultivo hidropónico é un contido medio en proteína crúa (PC) e baixo en fibra de terxente neutro (FDN) e fibra deterxente (FDA), altas concentracións de azucre e amidón, e baixo nivel de potasio.

A dixestibilidade das forraxes de alta calidade permítelles ás vacas enfrontar os retos asociados ao in cremento na demanda de nutrien tes antes do parto e a lactación. Os requirimentos de proteína e enerxía do animal increméntanse durante as últimas tres semanas de xesta ción a consecuencia do desenvolve mento do feto, o ubre e a síntese do costro. Ao mesmo tempo, o consumo de alimento redúcese case un 30 %, o que predispone ás vacas a pro blemas metabólicos e infecciosos. Durante este período, a deficiencia de nutrientes, os efectos adversos sobre a súa produtividade e benes tar poden xerar enfermidades me tabólicas como a hipocalcemia. Un nivel baixo de calcio no sangue pode resultar nun maior risco de disto cias, prolapsos uterinos, retención placentaria, mastites, desprazamen to do abomaso, estado inmunolóxico debilitado e mesmo a morte.

Presentamos os resultados do experimento realizado en 2021 polo noso equipo nunha granxa comercial dos EE. UU., que se levou a cabo co obxectivo de probar os efectos de alimentar con forraxe hidropónica vacas jersey no período de transición.

BATIDORES DE PURIN Batidores de toma de fuerza, batidores eléctricos, batidores con motor hidráulico y agitadores sumergidos. ¡Tenemos el batidor apropiado para sus necesidades individuales! DISTRIBUIDORES DE ENSILAJE DE HIERBA Agratechnik Landmaschinen Ibérica S.L. +34 (0) 678432835 +34 (0) 982314029www.reck-agrar.com POTENCIAMÁS

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 151 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES OS AVANCES MÁIS RECENTES EN CULTIVOS HIDROPÓNICOS PERMITIRON PRODUCIR FORRAXE DE CALIDADE EN CONDICIÓNS CONTROLADAS (%)PC FDA(%) FDN(%) (Mcal/kg)ENL Azucres(%) Amidón(%) Cinzas(%) (%)Ca (%)P Mg(%) (%)K (%)Na (%)S (%)Cl HG19,69,921,01,8733,020,32,80,10,50,20,50,20,10,1HA*20,833,442,91,436,91,49,41,40,30,32,50,20,30,6HT*10,436,458,01,1710,43,98,30,30,20,21,7-2,30,00,20,7 Táboa 1. Composición nutricional de trigo hidropónico Hydrogreen (HG), alfalfa seca (HA) e trigo seco (HT) *NRC Dairy and Dairy One Labs (azucres, amidón e Na)

As concentracións de proteína entre o trigo hidropónico e a alfalfa seca son similares; no entanto, a al falfa ten case tres veces máis FDA, dúas veces máis FDN, cinco veces máis potasio, cinco veces menos azucres e quince veces menos ami dón. A presenza de altas concentra cións de azucres e amidón promove o crecemento microbiano no rume mediante o aumento da proteína metabolizable e mellorando a fer mentación ruminal. O uso de forra xes de alta calidade como a alfalfa non se recomenda durante este pe ríodo porque pode conter entre 2 e 3 % de potasio, o que faría aumentar a concentración deste mineral na dieta. Reportouse que reducir a con centración de potasio ao 1,1 % da dieta prevén a hipocalcemia clínica nas vacas despois do parto. Unha alternativa para reducir o calcio e o potasio na dieta e fornecer suficien te fibra efectiva podería ser fornecer heno ou palla de trigo. Con todo, o trigo seco non lle proporciona sufi cientes nutrientes á poboación mi crobiana, como proteínas solubles, azucres e amidón. Tamén ten case 3 a 4 veces máis potasio en com paración co trigo hidropónico e un 62 % menos enerxía. Entón, como poderían afectar estas diferenzas o comportamento produtivo das vacas leiteiras nunha granxa comercial?

Táboa 2. Dieta de preparto Concepto Como se (kg/día)ofrece Materia(kg/día)seca Materia seca (%)

1,04 0,91 8,35 Millo

As dietas experimentais, formula das con e sen Hydrogreen, tamén contiñan palla de trigo, alfalfa seca con baixo contido de potasio, gran de millo, sales aniónicos, proteína vexetal de sobrepaso, fariña de col za, fariña de soia, ensilaxe de millo e auga (táboa 2).

0,93 0,86 7,91 Sales

152 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES

0,50 0,45 4,17 Ensilado

Hydrogreen

1,30 1,13

0,11 0,09 0,83 Proteína vexetal

0,89 0,77 7,08 Fariña

11,73 3,81 34,99 Auga 4,54 0,00 0,01 Total 24,30 10,88 AS PRIMEIRAS OBSERVACIÓNS SUXIREN QUE O HYDROGREEN INFLÚE POSITIVAMENTE NO CONSUMO DE ALIMENTO, A RUMINACIÓN E A DIXESTIBILIDADE DOS NUTRIENTES

1,05 0,91 8,33 Alfalfa

Durante 2021 o equipo DellaitAnimal Nutrition & Health reali zou un experimento nunha granxa comercial para probar o efecto de alimentar con forraxe hidropónica a vacas jersey no período de tran sición. En 2020, a Asociación Es tadounidense de Gando Jersey ou torgoulle un recoñecemento a esta granxa por ser a que produciu a maior cantidade de graxa en leite. Ademais, foi a terceira en producir proteína do leite e cuarta en produ ción de leite. O suplemento alimen ticio probado consistiu en trigo hi dropónico (Hydrogreen), producido nun ambiente interior controlado e completamente automatizado nas instalacións da compañía en Sioux Falls, Dakota do Sur. As primeiras observacións suxiren que o Hydro green inflúe positivamente no con sumo de alimento, a ruminación e a dixestibilidade dos nutrientes.

Palla de trigo 1,30 1,13 10,41 Alfalfa seca (↓ K) seca moído 10,41 para preparto aniónicos de sobrepaso colza de soia de millo

0,91 0,82 7,50 Fariña de

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 153 ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES Táboa 3. Composición nutricional da dieta de Figurapreparto1.Produción de leite Figura 2. Ruminación (horas) Nutrientes UnidadeMateria seca Materia seca (% de la dieta)44,83 Proteína bruta %17,40 Forraxe %62,08 aFDNomForraxe %26,68 aFDNom %32,96 CNF %36,.55 (CSA)Azucres % 4,18 Amidón %21,29 ENL Mcal/kg1,43 EE % 3,48 Ca % 1,61 P % 0,35 Mg % 0,52 K % 1,09

RTM semanalmen te (Rock River Laboratory).

DE QUE

(coa medición

de GEA e reporta

a DC305), a ruminación (sensores CowManager) e a composición e di xestibilidade

INCIDENCIA

A DE METRITE DIMINUÍU SIGNIFICATIVAMENTE DESPOIS AS VACAS CONSUMISEN

Durante a proba na granxa produción diaria de leite de leite da das A produción de leite foi consisten temente superior durante os primei ros tres meses de lactación nas vacas alimentadas co trigo Hydrogreen que nas vacas do grupo control (figura 1).

ava liouse a

HYDROGREEN DURANTE 6 MESES

Tomando en consideración que por cada 1 kg de leite adicional ao pico de produción resulta en aproxima damente 200 kg máis durante a lac tación, o incremento dos ingresos estimouse en 126 US$ por vaca cos prezos actuais do leite nos Estados Unidos. Axustado por tempada, este incremento foi de case 5 % en todos os grupos de vacas en lactación. Adi cionalmente, as vacas alimentadas con Hydrogreen como parte da súa dieta tiveron unha mellor resposta na ruminación. Esta incrementouse nun 12 % antes e despois do parto (figura 3), o cal puido ser o resultado de mellores condicións da fermenta ción no rume. A incidencia de metrite diminuíu significativamente despois de que as vacas consumisen Hydro green durante 6 meses. En todos os animais adultos, a incidencia men sual media de metrite foi do 19,8 % e descendeu ao 16,1 % cando se forne ceu Hydrogreen na dieta. En resumo, o ensaio na granxa mostrou que o Hydrogreen mellorou positivamente a ruminación durante o preparto e ao comezo da lactación. Isto é importante porque unha menor ruminación propicia unha redución na inxestión da dieta ou selección do alimento, o cal resulta en trastornos metabólicos. Adicionalmente, houbo un efecto positivo na produción de leite durante os primeiros tres meses da lactación nas vacas alimentadas con Hydrogreen.

A miña valoración, de momento, é moi boa. Ademais de permitirnos rebaixar custos na ración, as vacas comen moi ben este silo, alto en proteína e cunha dixestibilidade moi alta. Notou redución de custos en fertilización?

Que é o que máis lle gusta desta mestura?

Trasládanse os seus beneﬁcios ás calidades do leite? Cando hai forraxes de boa calidade, as vacas fan leite de boa calidade. Os dous temas están bastante relacionados. Nós facemos unha ración moi forraxeira, con moitos kg de herba e menos kg de millo, que non é moi habitual. As vacas comen sempre entre 24 e 28 kg de herba ao día co obxectivo de potenciar a ruminación e buscar máis calidade no leite. O silo de herba que empezaron a comer agora achégalles unha dixestibilidade moi alta e transfórmano moi ben en leite. Mesmo baixamos o nivel de proteína en penso, aforrando en custos, e as vacas subiron en produción.

Saúl Dorado, de Mantoño Holstein

Este silo de herba achégalles unha dixestibilidade moi alta e transfórmano moi ben en leite”

MANTOÑO HOLSTEIN Localización: Barreiros (Lugo) Número total de animais: 200 Vacas en produción: 85 Media de produción: 36 litros/vaca/día Número de muxidos: 2 Porcentaxe de graxa: 4,20 % Porcentaxe de proteína: 3,40 % RCS: 170.000 cél./ml Hectáreas con rotación de millo e herba: 40 haEN VÍDEO

Considera que en Galicia e Asturias existe un gran potencial para producir proteína a máis baixo custo na propia explotación ao mesmo tempo que se coida a fertilidade dos solos e se reduce a pegada de carbono? Totalmente. Galicia e Asturias teñen un potencial tremendo, pola súa climatoloxía, para producir boas forraxes. Con leguminosas, con moito trevo, conséguese reducir os custos das racións e non depender de tanta forraxe comprada de fóra. Non concibimos o noso traballo con monocultivos de millo. Cremos que hai que sacarlle o máximo partido ao terreo para obter forraxes de calidade.

Mesturas Fertiprado, calidade con redución de custos

Como responde o millo tras un cultivo con tanta leguminosa? O millo está a coller tamaño, está a madurar axiña, e esperamos que as leguminosas axuden a ﬁxar nitróxeno na terra para que o millo creza máis rapidamente. En canto á alimentación das vacas, notou diferenza na inxestión e na palatabilidade destas forraxes? Si, pola dixestibilidade. O tipo de forraxe e o ensilado son os factores que marcan a diferenza. Esta mestura está a darnos dixestibilidades do 70, 71 ou 72 %.

A súa dixestibilidade e as altas porcentaxes de proteína. Conta con tres tipos diferentes de trevos que alcanzan moito tamaño, moita dimensión, e vemos que o importante é secala ben. A maiores, axuda a mellorar o terreo. Veremos máis resultados en campañas posteriores. Este ano a nosa experiencia en xeral foi boa.

Os gandeiros e distribuidores que proban as sementes Fertiprado valoran, sobre todo, a dixestibilidade e a proteína que achegan ao silo, a súa capacidade de nacenza e a ﬁxación de nitróxeno nas ﬁncas e o menor gasto que supoñen en fertilizacións. Compartimos as experiencias de Saúl Dorado, de Mantoño Holstein; José Manuel Fernández, de SAT Busto Corzón, e José Agra, de Botica do Xallas, con estas mesturas. Cal é a súa opinión sobre Fertiprado e os seus produtos? É o primeiro ano que utilizamos sementes Fertiprado. Ante as primeiras analíticas e vendo como comen as vacas, a nosa opinión é moi boa. Que mestura sementou? Speedmix. Fixemos un primeiro corte a principios de abril e logo outro xusto antes de sementar o millo. Como están a resultar as analíticas dos ensilados? Para o primeiro corte, que é o que están a comer agora as vacas, temos xa tres analíticas. Neste caso, foinos difícil facer un día máis de secado, que fose o ideal, e aínda así estamos a obter unha media do 26 % de materia seca nas tres analíticas, cunha dixestibilidade dun 69 %, un 70 % e un 73 %, e unha proteína de 17,7, 18,1 e 17,1 %.

Despois do primeiro corte ﬁxemos unha fertilización nitroxenada para recoller o segundo e este aínda está sen analizar, pero esperamos que as leguminosas ﬁxen nitróxeno no terreo e nos axuden a ter unha boa colleita de millo.

Nunca gastamos

En canto á alimentación das vacas, notou diferenza na inxestión e na palatabilidade destas forraxes? As vacas están a reaccionar moi ben, están a ter moi boa inxestión e non hai problemas. Creo que acertamos con este tipo de leguminosa.

José Agra, de Botica do Xallas (Santa

Localización:

RCS:

A capacidade de implantación que ten a semente de Fertiprado é moi superior a calquera outra marca e os ciclos están moi ben adaptados”

adoitamos utilizar é Fertifeno XL Galicia, porque é unha mestura de leguminosas con gramíneas moi adaptada ao noso clima, cuns ciclos adecuados.Taménvendemos bastante Speedmix porque é unha mestura que funciona moi ben cando se tenta facer máis dun corte antes de sementar o millo, con moita rapidez no rebrote. Permite facer un segundo corte perfectamente a 30 días. Por último, está a crecer moito nestes últimos anos a venda de mesturas de coberteira vexetal para deixar cubertas as ﬁncas entre os cultivos de millo e achegarlle materia orgánica ao terreo, con moita materia verde e unha cantidade importante de nitróxeno. Que características destacaría das mesturas de Fertiprado? O ben que se implantan nas ﬁncas. Probamos con moitas casas comerciais e a capacidade de implantación que ten a semente de Fertiprado é moi superior á que ten calquera outra marca. Ademais, os ciclos están moi ben adaptados, coas gramíneas e as leguminosas ben combinadas para que cheguen ambas a un estado óptimo no momento da recolección. Comba, A EN VÍDEO

Coruña) EN VÍDEO

José Manuel Fernández, de SAT Busto Corzón tan pouco diñeiro en conseguir unha herba desta calidade” BUSTO CORZÓN Mazaricos (A Coruña) Número total de animais: 940 Vacas en produción: 470 Media de produción: 42 litros/vaca/día Número de muxidos: 3 de graxa: 3,80 % Porcentaxe de proteína: 3,40 % 130.000 cél./ml Hectáreas con rotación de millo e herba: 150 ha Cal é a súa opinión sobre Fertiprado e os seus produtos? O ano pasado realizamos probas en varias ﬁncas e a verdade é que notamos moita melloría con respecto a outras marcas. Estamos moi contentos con Fertiprado. Que mestura sementou? Este ano sementamos Fertifeno. Que resultados alcanzou en canto a produción? O resultado este ano foi moi bo. Logramos altos rendementos en volume, pois calculamos sobre un 24.000 kg/ha con moi boa materia seca. Ademais, a dixestibilidade é moi, moi boa. É verdade que quixemos esperar un pouco máis do que nos recomendaron os técnicos e conseguimos un 45 % de materia seca cun 14 % de proteína. Eramos conscientes do que faciamos, porque lle demos prioridade ao volume ante a calidade. Notou redución de custos en fertilización? Si, porque non necesitamos levar a cabo ningún corte de limpeza e tampouco achegamos xurro. A redución en custos si que se notou Por que apostaron por esta marca? Apostamos por esta marca hai xa nove anos porque cremos que nos achega algo diferente ao resto do mercado. As súas leguminosas están a dar uns resultados en campo bastante máis satisfactorios con respecto a outras marcas. Os gandeiros ven esa diferenza e inclínanse cada día máis a traballar con Fertiprado. Que tipo de mesturas están a recomendar? Estamos a recomendar as mesturas que levan unha porcentaxe de veza e outra parte importante de leguminosas. Neste caso a que máis moitísimo. Nunca gastamos tan pouco diñeiro en conseguir unha herba desta calidade. Que é o que máis lle gusta desta mestura? O que máis me gusta desta mestura é que implanta moi ben na terra, ten unha nacenza moi boa e o desenvolvemento é moi alto. Estamos encantados con ela.

Como responde o millo tras un cultivo con tanta leguminosa? Nós somos de fertilizar, pero si que botamos un pouquiño menos de nitróxeno ao millo, porque así nolo recomendaron os técnicos. A terra cando se estaba arando estaba moito máis solta, viamos que non estaba endurecida como en anos anteriores.

Porcentaxe

SAT

Israel Flamenbaum Cow Cooling Solutions Ltd., Israel

Nas seguintes páxinas amoso os resultados dos datos recollidos durante tres anos con 2.000 vacas de granxas localizadas en dúas áreas dispares en canto á súa climatoloxía, Galicia e Valencia, co fin de analizar o impacto do período estival no comportamento dos animais con basea nos seguintes índices: rendemento por vaca presente e en lactación, pico de lactación no primeiro parto e adultas, taxas de concepción xeral e media de días en lactación en ambos os grupos de idade.

Como afecta o verán ás vacas nas diferentes zonas de España

Amediados de xuño realicei unha visita profesional a Es paña, onde impartín dúas con ferencias na Xornada Técnica organi zada por Vaca Pinta e Africor Lugo, e visitei varias granxas leiteiras de diferentes zonas do país, da man da empresa MSD. As zonas ás que me acheguei incluíron Toledo, ao sur de Madrid, Galicia e as cidades de Xirona e Valencia.Ainformación enviada por parte dos encargados das explotacións vi sitadas permitiume analizar o estado de cada granxa en canto ao impacto do verán sobre o comportamento das vacas. Facendo uso dun formulario Excel que cubriron os devanditos en cargados, con datos mensuais de pro dución e fertilidade dos últimos tres anos (2019-2021), puiden valorar como inflúe o verán en cada granxa. A análise dos datos, como se pre sentará máis adiante neste artigo, axudoume a comprender as dife renzas que teñen as distintas “zonas climáticas”, tamén no mesmo país, en termos das condicións que pre valecen no verán e a magnitude do seu impacto sobre a realización de infraccións.

156 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESTRÉS POR CALOR

Cuando aparecen pases víricos que pueden desembocar en catarros, toses, diarreas SIN RETIRADA DE LECHE SIN ANTIBIÓTICOS INMUNOFARM* contribuye a reducir el uso de antibióticos * Modo de empleo: Uso oral colectivo en el carro unifeed INMUNOFARMNM periodos de estrés reducen las defensas naturales:

Nuestros animales suelen tener en los que se Épocas frías y húmedas Épocas de estrés por calor Épocas complicadas con mastitis y/o recuentos celulares altos (RCS) Programas de vacunación Agrupaciones de ganado, concursos www.grupoinnofarm.com LÍNEA INMUNIDAD

08.2022 | Vaca Pinta n.º 33 | 157 ESTRÉS POR CALOR A MAIORÍA DAS GRANXAS LEITEIRAS NA ZONA TEMPERADA AÍNDA NON TEÑEN INSTALADOS SISTEMAS DE ARREFRIAMENTO NO VERÁN (NALGUNHAS EXISTEN VENTILADORES NA ÁREA DE DESCANSO)

Neste estudo presento datos dunhas 2.000 vacas da área de Galicia e, fronte a eles, datos dunhas 2.000 vacas leiteiras na área da cidade de Valencia. Como ben sabemos, a rexión galega defínese por un clima relativamente temperado e confortable en verán, debido á súa proximidade ao océano Atlántico. Pola súa parte, a área da cidade de Valencia caracterízase por un clima mediterráneo, con altas condicións de calor e humidade durante todo o día e durante case cinco meses ao ano (un clima moi similar ao da zona costeira israelí). A maioría das granxas leiteiras na “zona temperada” aínda non teñen instalados sistemas de arrefriamento da calor no verán (nalgunhas existen ventiladores na área de descanso). En cambio, na “zona quente”, si se instalaron sistemas de arrefriamento (utilizando métodos similares aos que se utilizan en Israel), pero estes puxeron en marcha de maneira e extensión insu cientes, e non foron operados

ALTERNATIVA NATURAL PARA UNA UBRE SANA Y UN REFUERZO DE LAS DEFENSAS NATURALES adecuadamente ata a data, polo que se verán os resultados nas seguintes páxinas.Osíndices incluídos no arquivo de Excel cuberto polas granxas visitadas nas dúas rexións inclúen as medias mensuais dos anos 2019-2021, sobre o rendemento por vaca presente e vaca en lactación, o pico de lactación de vacas de primeiro parto e adultas, as súas taxas de concepción xeral e, así mesmo, a media dos días en lactación en ambos os grupos de idade. Os datos comparativos dos índices mencionados nas dúas rexións móstranse nas guras que analizamos a continuación.

As gráficas 1 e 2 reflicten as medias diarias de produción de leite por vaca en ambas as áreas: na 1, o rendemento medio por vaca presente, e na 2, a pro dución media por vaca en lactación. Nas cifras das figuras 1 e 2 pódese ver unha gran discrepancia entre as dúas rexións con respecto á produción diaria de leite. A diferenza das vacas na rexión caracterizada por un clima relativamente confortable en verán, onde case non hai disparidade na pro dución diaria por vaca, na “zona cá lida” percíbese unha diminución sig nificativa no rendemento diario entre inverno e verán. O rendemento diario por vaca en dita granxa diminúe de 40 kg por día en inverno a 26 kg en vera no (relación verán: inverno de 0,65), mentres que en canto ao rendemento medio por vaca en lactación, este re dúcese de 41 kg por día en inverno a 31 kg por día en verán (relación ve rán: inverno de 0,75).

101112

Figura

Esta desigualdade débese, como veremos máis adiante, ás diferenzas na fertilidade das vacas de verán nas dúas rexións e o seu efecto sobre a media de días en lactación e o pico de lactación das vacas. As figuras 3 e 4 mostran a taxa de concepción de todas as insemina cións dadas nos diferentes meses do año en ambas as rexións e a media de días en lactación, cifra que se ve moi afectada polo efecto na taxa de concepción.Doquese desprende da figura 3 é posible coñecer o claro efecto da tem porada de verán na taxa de concep ción xeral das vacas na zona cálida, cunha diminución dunha taxa de ao redor do 40 % en inverno, a menos do 10 % no verán. Na zona temperada, por outro lado, a taxa de concepción é bastante constante ao longo dos meses do ano, pero obsérvase que é máis baixa, por unha razón que des coñezo, desde o nivel alcanzado nos meses de inverno na rexión cálida, NA ZONA TEMPERADA A TAXA DE CONCEPCIÓN É BASTANTE CONSTANTE AO LONGO DOS MESES DO ANO, PERO OBSÉRVASE QUE É MÁIS BAIXA, POR UNHA RAZÓN QUE DESCOÑEZO, DESDE O NIVEL ALCANZADO NOS MESES DE INVERNO NA REXIÓN CÁLIDA un tema que merece ser examinado polos profesionais desta zona. As cifras que se presentan na figura 4 baséanse en gran medida no efec to do verán na taxa de concepción en ambas as rexións, cunha media de 240 días no verán e 160 no inverno, como resultado da baixada na taxa de concepción no verán na rexión quente.

45,040,035,030,025,020,015,0 123456789

158 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESTRÉS POR CALOR DATOS COMPARATIVOS ENTRE AMBAS AS REXIÓNS

43413937353331292725 123456789

101112

Producción media por vaca presente (kg/día) Valencia Galicia

Figura 1. Produción media diaria de leite por vaca presente (kg) en vacas de ambas as rexións

Producción media por vaca en línea (kg/día) Valencia Galicia 2. Produción media diaria de leite por vaca en lactación (kg) en vacas de ambas as rexións

Finalmente, a figura 5 reflicte datos sobre os picos de lactación das vacas nas dúas rexións. Esta medida non depende da taxa de concepción e da distancia media das vacas ao parto, e repercútelle unicamente o efecto di recto que teñen as condicións de carga de calor, no período ata que as vacas alcanzan o seu pico, así como no pe ríodo do final do embarazo das vacas.

Do que se mostra na figura 5 pódese observar que, mentres a fenda no pico de lactación entre as temporadas foi duns 2 kg por día nas vacas da zona temperada, esta chega a cerca de 10 kg nas vacas da rexión cálida. As vacas na rexión cálida alcanzan picos máis al tos en inverno e máis baixos en verán, debido ás condicións climáticas máis severas que prevalecen en verán nesta rexión, ao redor do momento do parto das vacas. Aínda se debe examinar a razón, por que se rexistran picos más baixos no inverno nas vacas da zona temperada.

Doctor Casares n.º 189-190 Entresuelo 27400 Monforte de Lemos (Lugo) Tel.: 617334424 | luis@tecnagi.com | www.tecnagi.com IMPORTADORES PARA ESPAÑA Y PORTUGALSISTEMAS DE VENTILACIÓN Y REFRIGERACIÓN POR AGUA MÁS DE 50 ESTABLOS CON ESTE SISTEMA CON CENTRALITAS DE CONTROL DE TEMPERATURA, HUMEDAD Y VELOCIDAD DEL AIRE PRESUPUESTOS Y DISEÑOS A MEDIDA, CON DIFERENTES OPCIONES DE VENTILACIÓN Made in Italy FINANCIACIÓN HASTA 10 AÑOS, LEASING GARANTÍA DE DOS AÑOS* *excepto parte eléctrica por variación de tensiones

Tasa de concepción general de vacas adultas Galicia

260,0240,0220,0200,0180,0160,0140,0120,0100,0 123456789 101112

En canto á necesidade de im plantar o arrefriamento en granxas desta zona, apoiaríame en datos de cada granxa antes de tomar unha decisión. En calquera caso, non me cabe dúbida de que, incluso no caso de que se decidira a necesidade de arrefriar as vacas, isto será moito menos intenso que o arrefriamento recomendado para a zona quente.

45,040,035,030,025,020,015,010,05,00,0 123456789 101112

Promedio de días en lactación vacas adultas Galicia 3. Media mensual da taxa de concepción de todas as inseminacións dadas ás vacas nas dúas rexións Que aprendemos de todo o que se presentou ata agora? Primeiro, que teñen unha grande importancia a localización xeográ fica de cada granxa e as súas “ca racterísticas de verán”. Nas vacas da zona quente o efecto climático é evidente e, polo tanto, a necesidade dunha correcta instalación e a ope ración dos medios de arrefriamen to. Os descubrimentos presentados para a granxa desta rexión confir man a suposición de que os medios en uso actualmente non proporcio nan o requirido e necesitan cambios e melloras. Actualmente, esta granxa NAS VACAS DA ZONA QUENTE O EFECTO CLIMÁTICO É EVIDENTE POLO TANTO, A NECESIDADE CORRECTA INSTALACIÓN E A OPERACIÓN DOS MEDIOS DE ARREFRIAMENTO

DUNHA

CONCLUSIÓN Unha vez máis, aprendín que non hai nada como o traballo sistemático e a análise profesional dos datos para chegar ás conclusións correctas que axuden aos produtores leiteiros de cada rexión a tomar a decisión acer tada; por un lado, zonas nas que se require implantar sistemas intensivos de arrefriamento no verán e, polo ou tro, nas que hai que evitar coidadosa mente esta implantación.

Figura 4. Media mensual dos días en lactación de granxas nas dúas rexións en vacas adultas

(%) Valencia

Figura

160 | Vaca Pinta n.º 33 | 08.2022 ESTRÉS POR CALOR 56,054,052,050,048,046,044,042,040,0 123456789 101112 Producción en pico de lactancia en vacas adultas (kg/día) Valencia Galicia Figura 5. Pico medio de lactación de vacas adultas (kg/día) nos diferentes meses do ano nas dúas rexións está perdendo diñeiro ao investir en arrefriamento sen obter os resulta dosNaesperados.zonatemperada, porén, non se nota un efecto perceptible do verán sobre o comportamento das vacas. Con todo, o feito de que os niveis de produción e as taxas de fertilidade das vacas sexan máis baixos nos meses de inverno, dos rexistrados na zona quente, na miña opinión precisa ser estudado por profesio nais da zona para entender se é un problema que necesita solución ou algo relacionado coas características específicas de produción na zona.

Valencia

10Ene 0˚C 20˚C 30˚C 40˚C Temperatura˚CFeb (T)MarAbrMayJunJulAgoSepOctNovDic

Larva Pupa Mosca adulta Huevos T > 12°C1 T < 12°C1 Utilice los biocidas de forma segura. lea siempre la etiqueta y la información sobre el biocida antes de usarlo | Agita, Neporex, Elanco y la barra diagonal son marcas registradas de Elanco o sus filiales. © 2021 Elanco. PM-ES-19-0155 Para más información sobre programas específicos de uso en la gama de biocidas de Elanco, contacte con su delegado en la zona De media por cada aumento de la temperatura de 1ºC entre 16ºC y 35ºC, un 33% más de moscas pueden eclosionar2 += Mata larvas de moscaMata moscas TEMPORADAadultasDE MOSCAS* Ago 6 semanas6 semanas 6 semanas 6 weeks 6 semanas Programa Integrado de Control de Moscas Pupas latentesPupas latentes Neporex Agita Temperatura promedia mensual **

Las condiciones de temperatura y humedad pueden variar según la región y de un año para otro. La duración y la sincronización de los programas de control de moscas deberían ajustarse en concordancia con estas variaciones. **Las aplicaciones de Neporex y Agita pueden ser alternas o aplicarse en el mismo día, según se adapte mejor al manejo de purines y/o estiércol de la granja. La distancia entre aplicaciones también puede variar según necesidades específicas de cada explotación. 1. Acharya N. House fly (Musca domestica L.) management in poultry production using fungal biopesticides. Doctoral Thesis, The Pennsylvania State University. 2015. Available at: https://etda.libraries.psu.edu/files/final_submissions/10904. Accessed Jan 08, 2019. 2. Axtell RC. Fly Control in Confined Livestock and Poultry Production.Technical Monograph. 2002;1:6-22.

LÓPEZ¡Envídeo!

Las vacas de esta ganadería vilalbesa pasaron unos veinte días asistiendo a la máquina solo para comer el pienso.

Finca Padornelo SL (Vilalba, Lugo) fue fundada en el año 2000, luego perteneció a Finca Arosa (Mesía, A Coruña) durante 15 años y hace dos que Xaquín López la compró. Desde hace menos de un año, ordeñan unas 211 vacas en cuatro robots DeLaval VMS™ V300.

sala de espera está cerrada, evitamos que circulen en la zona”, indica López.

robots DeLaval VMS™ V300, con los

producción. Localización: Vilalba (Lugo) Propietario: Xaquín López Empleados: 7 Vacas en ordeño: 211 Media de producción: 37 litros/vaca/día Porcentaje de grasa: 3,90 % Porcentaje de proteína: 3,40 % Recuento celular: 170.000 cél./ml

SALA

UN PERÍODO DE ADAPTACIÓN NECESARIO La llegada de los robots implicó cambios en las rutinas y una adaptación por parte de los animales y de los trabajadores. “Creo que la transición cada vez es mejor, debido a que hay más experiencia. Ese período sigue existiendo y es necesario. Damos mucha importancia a hacer un buen entrenamiento en alimentación antes de pasar al ordeño, así los animales sufren menos el cambio”, expone Gómez.

“Cuando vimos que había un ﬂujo considerable de animales en los robots, decidimos arrancar con el ordeño. La primera semana sí que acercábamos a las vacas por la mañana y por la tarde, pero al poco tiempo ya circulaban ellas solas”, comenta López.

llegado a una media de 3,2 ordeños por vaca diarios

DELAVAL

Se empezó a ordeñar en dos máquinas, colocadas en la parte más alejada

Miguel Ángel Gómez, gerente de la empresa Tecnoagri, distribuidora de DeLaval en la zona de Terra Chá, explica que esta explotación apostó por la robotización debido a la falta de mano de obra cualiﬁcada, “que en estas épocas es muy escasa”, además de que buscaban un tercer ordeño.

A estos motivos el ganadero añade que para instalar otra sala sería necesario realizar obras y no podían permitirse parar el ordeño para ello. Los cuatro robots, colocados en línea en grupos de dos unidades, están ubicados entre las dos naves que forman la explotación: “Es un diseño diferente a lo que se ve por ahí. Tenemos la salida dirigida al pasillo de alimentación porque así, si un día la

han

su sala rotativa

López la compró.

“YA CONOCÍAMOS

SERVICIO

FINCA PADORNELO, UNA HISTORIA DE FIDELIDAD A DELAVAL

vilalbesa

también consiguieron aumentar

Esta ganadería perteneció a Finca Arosa durante años y hace dos que Xaquín Recientemente sustituido por cuatro que han y la

FINCA PADORNELO EL TÉCNICO DE Y SIEMPRE HAN CUMPLIDO CON EL MANTENIMIENTO DE LA DE POR LO QUE NO TENÍAMOS MOTIVOS PARA CAMBIAR” XAQUÍN

ORDEÑO,

DATOS AL DETALLE CON DELAVAL VMS™ V300 Una de las principales ventajas que ofrece esta máquina es que permite realizar un ordeño manual. “El DeLaval VMS™ V300 te ofrece la posibilidad de hacer un control muy exacto del ordeño por cuarterones, por ejemplo, de las novillas o de vacas con problemas. El ganadero obtiene datos en todo momento y de todos los animales, tanto de conductividad, como de colorimetría, producción, mento en la producción, “que podría ser mayor, pero cuando hicimos las obras tuvimos un problema reproductivo. Pasamos varios días sin leche y no fueron momentos óptimos para mejorarla; además, con la ola de calor tampoco se consiguieron grandes aumentos”, aclara Xaquín López.

CONFIANZA PLENA EN DELAVAL Tras la instalación de los cuatro robots de ordeño, Miguel Ángel Gómez apunta que ya están trabajando para incorporar Cow Cooling, el sistema de enfriamiento de los animales: “Es la siguiente fase que tenemos preparada, pero esperamos que sigan incorporando más elementos con nosotros”.

DeLaval Equipos S.A. C/

Enfriar las vacas es la forma adecuada de aumentar su producción

Cow Cooling

DeLaval Equipos S.A. C/ Anabel Segura, 7. 28108 Alcobendas (Madrid)

+34 91 490 44 73 / 65

Talavera la Nueva, Toledo

+34 914 437 562

Creando el clima adecuado para sus vacas es una marca registrada de Tetra Laval Holdings & Finance S.A.y DeLaval es una marca comercial registrada de DeLaval Holding AB. El propietario se reserva todos los derechos de modificación del diseño www.delaval.es Si su explotación esta en un clima en el que las temperaturas exceden de 22°C, no necesita que la investigación le informe sobre la caída de producción en los días en los que las temperaturas son altas. Cuando la temperatura excede de 22°C, las vacas comienzan a sufrir stress por calor. Esto provoca que coman menos y produzcan menos leche, hasta un 25% de perdidas. El stress par calor puede tambien llevar a índices de preñez mas bajos y a terneras con menos peso en el nacimiento.

Creando el clima adecuado para sus vacas es una marca registrada de Tetra Laval Holdings & Finance S.A. y DeLaval es una marca comercial registrada de DeLaval Holding AB. El propietario se reserva todos los derechos de modificación del diseño www.delaval.es Si su explotación esta en un clima en el que las temperaturas exceden de 22°C, no necesita que la investigación le informe sobre la caída de producción en los días en los que las temperaturas son altas. Cuando la temperatura excede de 22°C, las vacas comienzan a sufrir stress por calor. Esto provoca que coman menos y produzcan menos leche, hasta un 25% de perdidas. El stress par calor puede tambien llevar a índices de preñez mas bajos y a terneras con menos peso en el nacimiento.

Cow Cooling Creando el clima adecuado para sus vacas diseño Sisuexplotación estaenun clima en el quelastemperaturasexcedende22°C, nonecesitaquela investigación leinforme sobrela caída deproducciónen los días en los que lastemperaturassonaltas.Cuandolatemperatura excedede22°C,las vacascomienzana sufrirstress porcalor. Esto provoca quecomanmenosyproduzcan menos leche, hastaun 25% de perdidas.El stress par calor puedetambienllevar a índices de preñezmasbajos y a terneras con menos peso en el nacimiento.

el ganadero. Una vez que los robots están controlados dedican el tiempo restante a otras labores como limpiar las camas, secar, atender la recría…

Anabel Segura, 7. 28108 Alcobendas (Madrid) Tel 91 490 44 73 / 62 / 63 Cow Cooling

DeLaval Equipos S.A. C/ Anabel Segura, 7. 28108 Alcobendas (Madrid) Tel

“Teníamos nuestra propia solución de enfriamiento, pero vacas, visitas al VMS y salud animal. Después de instalar el sistema de enfriamiento de vacas DeLaval, las visitas han vuelto prácticamente al nivel que tenemos en invierno. Lo mismo ocurre con la producción de leche.”

José María Miguel, ganadero.

www.delaval.es

Tel 91 490 44 73 / 62 / 63

Enfriar las vacas es la forma adecuada de aumentar su producción

En esta ganadería ya conocían a DeLaval, puesto que la sala de ordeño era de la ﬁrma. “Este ha sido uno de los motivos por los que siguieron con nosotros, ya que la marca ha cumplido sus expectativas con creces, al igual que la máquina, que alcanzó los objetivos que le demandaban. Es una historia de ﬁdelidad”, recalca el distribuidor. Por su parte, el ganadero concluye que el servicio técnico “siempre ha cumplido en cuanto al mantenimiento de la sala, por lo que no teníamos ningún motivo para cambiar”.

CAMPGRAN CAMPGRAN-HOLSCAT LEO BOOM ET ESPM0805151404 BOOM x CHIEF x DOORMAN Fontao - Esperante - 27210 LUGO -Tfno.: 982 284 391 / Fax: 982 284 626 - www.xeneticafontao.com @xeneticafontao CAMPGRAN procede da familia “Laurie Sheik” e reúne no seu pedigree as mellores liñas xenéticas mundiais para tipo. Positivo en trazos de produción e saúde. Morfoloxía excelente en xeral e, en particular, para ángulo de grupa, vista lateral de patas e lonxitude de tetos. 0-1 11 0-1 1 23,21 0,79 1,11 3,89 2,062,89 0,271,811,872,243,722,462,143,740,072,102,651,702,433,932,603,98 TIPO (PTAT) Ángulo grupa (RA) PATAS (FLC) Inserción anterior (FUA) UBRES ESTRUTURA(UDC)(BWC) Estatura (STA) Anchura grupa (RW) Altura inserción post. (RUH) Prof. corporal (BD) Vista posterior patas (RLRV) Ligamento suspensor (UC) Fortaleza (STR) Vista lateral patas (RLSV) Anchura ubre (RUW) Angulosidade (DF) Ángulo podal (FA) Profundidad ubre (UD) Colocación tetos post. (RTP) Puntuación patas e pés (FLS) Colocación tetos ant. (FTP) Lonxitude tetos (TL) 0-1 1 2 +1,11+3,21 +0,09211 % +0,02 % 2,952,2+2,89 USA-08/2022 CAMPGRAN-Hsct Loana Chief ET MB-86 SM-87 1.ª lact. 382 d. 14.060 kg L 4,03 % G. 3,44 % P. Nai de CAMPGRAN