Vaca Pinta 37. Edición en galego

Revistatécnicadovacúnleiteiro|N.º37marzo2023|Ediciónengalego

• ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO | ENTREVISTAS: A VOZ DO TÉCNICO

• ESPECIAL WBC: ALFONSO LAGO, DAIRYEXPERTS

• ACTUALIDADE: XORNADA TÉCNICA AFRICOR LUGO-VACA PINTA, XXIII PREMIO ARESA

PARA CASA GRANDE DE XANCEDA E XORNADA ANUAL DE AFRICOR PONTEVEDRA

• A PÉ DE PISTA: GANDAGRO, CONCURSOS DE USÍAS HOLSTEINS, MENORCA, TROFA E PONTE DE LIMA, E POXAS DE CHANTADA, ORDES E SANTA COMBA

• NA GRANXA: EL PINÓS NOU (BARCELONA)

DIRECTOR EXECUTIVO

JoséManuelGegúndez

DIRECTOR DE ARTE

MarcosSánchez

DESEÑO E MAQUETACIÓN

abelaDíaz,SilviaGayoso,SandraLodi, MarcosSánchez,MartínSánchez

EDICIÓN E REDACCIÓN

AlexandraCabaleiro,GemmaMartínez, MaríaMelle,MónicaPalacios,RaúlVillamarín

FOTOGRAFÍA E REALIZACIÓN EN VACA TV RaquelAnido,EvaSarmiento

COLABORAN NESTE NÚMERO

AsociaciónProfesionaldePodologíaBovina(APPB), MiguelÁngelGarcíaRodríguez,Marie-LaureOcaña, IsraelFlamenbaum,AlfonsoCarballal,Consuelo González,IsabelPiñeiro,SilviaVega,Adela Martínez,MaríaJoséBande,ÍñigoAyechu,Manuel Barreiro,JavierBlázquez,GustavoGarcía,José MaríaVivero,LorenaPérez,MartaBlanco,Marcos García,J.Valladares,A.Botana,S.Pereira-Crespo, M.Veiga,G.Flores,M.Quintas

ENDEREZO

RondadasFontiñas,272, EntreplantaA.27002LUGO

Teléfonos:+34982221278,+34636952893 e-mail:transmedia@ctransmedia.com

Web:www.transmedia.es

DepósitoLegal:LU28-2018

ISSN:2603-8080

ISNI:0000000476625947

ISBN:978-84-09-49821-5

Tiraxedonúmeroactual:15.800exemplares TransmediaComunicacionesyPrensaSLnonseresponsabiliza docontidodosartigosasinados

Transmediapertencea:

Opapelutilizadonesta publicaciónfoielaboradode maneirasostible:

Auditadapor:

Distribuciónmediaduranteoano2022: 16.362exemplares

www.vacapinta.com

Jordi Juanola detállanos os últimos pasos que deu para a modernización da súa granxa, El Pinós Nou, con máis de 45 anos de traxectoria

Conversamos con Alfonso Lago, director de DairyExperts, sobre o funcionamento do sector lácteo nos Estados Unidos e sobre a súa participación no 31.º Buiatrics Congress

As novidades da PAC, o manexo da recría, a monitorización dos animais e as demandas da industria, temas da Xornada Técnica de Africor Lugo e Vaca Pinta

Se queres recibir a revista na túa casa ou negocio, ponte en contacto con nós a través

Si quieres recibir la revista en tu casa o negocio, ponte en contacto con nosotros a través

Autopropulsados Carros mezcladores verticales

Premier 140-170-200

Sinfín de 20 mm de espesor de accionamiento hidráulico POCLAIN (velocidad variable 0-42 rpm)

CAN-BUS

Tracción hidrostática DANFOSS

Motor hidráulico DANFOSS

Fresa de 2.000 mm y 125 CV con rodillo acelerador, cinta de 700 mm y guías metálicas

Motor Volvo 4 cilindros D5 5.100 cc

Sistema de pesaje PERIN 1.500 con 4 células de Ø 54 mm

Cinta de descarga bilateral y cadenas en acero inox Cabina con ventilación y calefacción, volante y asiento ajustables, vista panorámica 360 º y mandos ergonómicos

Cámara de visión trasera

Panel de control con pantalla táctil

1 contracuchilla hidráulica con control electrónico TOP-CUT de 900 mm (PREMIER 140) y 2 contracuchillas (PREMIER 170-200)

Felipe Iglesias y Verónica Folgueira SAT Eiravedra, Castro de Rei (Lugo)

Con 103 vacas en ordeño y una media de producción de 35 litros por animal y día, Felipe Iglesias apostó por un nuevo carro AGM porque el anterior se les quedaba pequeño. Esta nueva adquisición es el autopropulsado Premier 170.

“Anteriormente, trabajábamos con otro AGM, pero de 12 m 3 y se nos quedaba pequeño, nos obligaba a preparar la ración dos o incluso tres veces al día. Por este motivo decidimos adquirir un nuevo modelo más grande, de 17 m 3, pero más moderno.

La marca ya la conocíamos. A mí siempre me gustaron mucho los carros AGM y este viene mucho más equipado. Cambia alguna función, pero es muy cómodo. Realiza las diferentes tareas con

tan solo dar a un botón. Es muy fácil y aporta mucha visibilidad, porque tiene cámaras por todos lados.

Del servicio técnico que facilita Durán Maquinaria no hay nada que decir. Es llamarlos y están aquí de inmediato, sea de día o de noche. En cualquier momento viene el mecánico y ya está la pieza por otro lado en camino. Si hace falta, envían un camión con un carro de repuesto, muy bien”.

Entrevista EN VÍDEO

EXCELENCIAE EN EFICIENCIA

Se tratar de ser e cientes sempre foi imperativo, nos tempos que corren faise aínda máis imprescindible.

Baixo esta premisa, presentámosvos o noso especial centrado en sementeira do millo forraxeiro, probablemente o número máis monográ co de todo o ano, e no que poñemos unha vez máis o foco no valor de cultivar forraxes dentro da propia explotación para depender o menos posible da compra de materias primas.

Nesta ocasión, o noso completo dossier temático contén, entre outros materiais, as táboas de avaliación de variedades facilitadas polo Servizo Rexional de Investigación e Desenvolvemento Agroalimentario (Serida), polo Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM) e polo Instituto Navarro de Tecnoloxías e Infraestruturas Agroalimentarias (INTIA) e inclúe, ademais, as declaracións dunha ducia de técnicos de casas comerciais e distribuidoras de sementes de millo, así como de empresas de fertilizantes e tosanitarios, respecto dos factores esenciais aos que lles prestar atención durante o proceso de sementeira e cultivo do millo para garantir unha colleita exitosa.

De e ciencia tamén conversamos con Alfonso Lago, o entrevistado central desta edición, quen nos fala da importancia da monitorización dos programas de manexo, neste caso para lograr un correcto secado selectivo. Así mesmo, na granxa que visitamos desta vez, a barcelonesa El Pinós Nou, poden presumir de ser portadores desta virtude, como exemplo que son de proactividade no que á venda do seu produto se re re.

A esta ampla carteira de contidos súmase, un número máis, un bo resumo das últimas novidades do sector: analizamos os principais puntos tratados nas últimas edicións das xornadas técnicas de Africor Lugo e Vaca Pinta e de Africor Pontevedra, compartimos os detalles do acto de entrega do XXIII Premio Aresa, recollemos unha recente valoración dos bene cios dos queixos publicada por The Washington Post , repasamos os resultados das poxas e certames morfolóxicos frisóns celebrados nas últimas semanas...

Como vedes, tampouco nós quedamos atrás e, nun exemplo de optimización do traballo, traémosvos un ano máis esta Vaca Pinta extra que, como poderedes imaxinar, require que o equipo detrás desta cabeceira faga gala da máxima e ciencia no que a rendemento se re re... Cremos que o esforzo paga a pena, porque os contidos que a continuación vos amosamos son de especial importancia para axudar á rendibilidade das granxas e, polo tanto, de todos aqueles que dependemos deste sector.

EXTENDEDOR DE SILO TAMBOR Ø 80, 90 Y 100. SIEMPRE GALVANIZADOS. DISPONEMOS DE TODO TIPO DE PIEZAS DE DESGASTE DE ARADOS, GRADAS Y CULTIVADORES

O BO GANDEIRO É AQUEL QUE FAI RENDIBLE E VIABLE A SÚA GANDERÍA, QUE PRODUCE, POR RIBA DE TODO, LEITE DE ALTÍSIMA CALIDADE, QUE É QUEN DE GOZAR DO SEU TRABALLO E TRANSMITIRLLO Á SOCIEDADE [...], INDEPENDENTEMENTE DO TAMAÑO

O tamaño non importa

economicamente; ademais, debemos procurar facilitar que as granxas xa existentes e cuxa capacidade estea próxima ás 850 UGM poidan medrar se cómpre ou se a súa viabilidade así o require.

Durante anos vendéusenos como lóxico e exitoso o crecemento continuo e en ocasións desmesurado, “o modelo americano” dicían. Case sempre esta idea partía da propia industria (que mesmo financiou o crecemento dalgunhas ganderías ás que posteriormente deixou de recoller o leite en épocas de excedentes) ou de empresas do sector que só miraban polos seus intereses económicos. Calquera que coñeza un pouco o sector lácteo americano sabe que calquera granxa con 300 vacas en muxidura posúe unha base territorial de 600800 acres (250-350 ha), algo que dista moito da realidade do sector produtor en España na maioría das zonas.

de todo LEITE DE ALTÍSIMA CALIDADE, que é quen de gozar do seu traballo e transmitirllo á sociedade de forma que poida axudar a mellorar a percepción que o cidadán ten de nós, independentemente do tamaño.

Obviamente, o crecemento e o dimensionamiento das granxas é preciso para facer máis fácil a conciliación ou a rendibilidade de certos investimentos, pero, por favor, non usemos isto como arma ofensiva para atacar o outro.

A única verdade absoluta que existe no sector lácteo é que para que haxa rendibilidade debemos recibir un prezo xusto e, por desgraza, disto sabemos un pouco. Entendamos que cando un gandeiro pecha, non se vai un competidor, marcha un compañeiro, e o tamaño non che vai proporcionar a forza necesaria para enfrontar os abusos da industria (que seguirán...).

Recentemente, tras a publicación por parte do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación (MAPA) da Lei de ordenación do sector lácteo, mediante a cal se fixou o límite en 850 UGM para as explotacións novas, volveu á palestra o tan manido tema do tamaño das granxas e a súa vinculación coa rendibilidade.

Deberiamos ter claro que dentro da Unión Europea somos probablemente o país que ten unha lexislación máis laxa respecto da nova construción e do tamaño das granxas leiteiras e que, ademais, era necesaria unha regulación que impedise aberracións coma a que se propoñía en Soria con 23.000 vacas, que puxesen en apuros moitas granxas da cornixa cantábrica e de Castela e León. Creo firmemente que é un tamaño suficiente para que unha granxa poida ser viable

Ademais, nos vindeiros anos, haberá que facerlles fronte cada vez máis frecuentemente aos ataques que veñen dende os grupos animalistas, ultraecoloxistas e xentes urbanas alleas ao sector en xeral, aos que probablemente sexa máis fácil explicar o modelo produtivo dunha granxa de 100 vacas que o dunha de 1.000.

Esta idea, comprada por algúns gandeiros coma unha verdade absoluta, só serviu para crear disputas no sector, catalogando a uns (os grandes) coma competitivos e bos gandeiros fronte aos outros (os pequenos) como pouco rendibles e sen futuro.

Pero, quen é grande ou pequeno? Quen estableceu esa liña imaxinaria entre o bo e o malo? Eu, que son pequeno, ou polo menos así me considero (muxo 80 vacas e teño 160 animais) sempre crin que o bo gandeiro é aquel que fai rendible e viable a súa gandería, que produce por riba

Deixamos atrás case dous anos nos que o sector pasou unha das peores crises que lembramos e tan só hai uns meses que alcanzamos un prezo digno que nos permite ter rendibilidade, pero que ninguén se engane, temos ese prezo porque NON HAI LEITE. Que ninguén crea que as caritativas almas da Inlac pensaron que, coma se nos dispararon os custos e estabamos coa auga ao pescozo, era imprescindible subir o prezo de compra.

Agora que somos menos de 11.000 (e que seguiremos a perder activos) quizais chegou, por fin, o momento de deixar de ollar para o embigo e pensar que todos sumamos, todos facemos forza e todos somos sector.

Por favor, as leccións que as dean os mellores, non os máis grandes!

Jorge Hernández

ResponsabledosectorvacúndeleitedeCOAGCastelaeLeón

distribución material gandeiro

BEBEDERO INOX CON VOLTEO Y VÁLVULA DE LLENADO

Gomas y camas para vacas

Limpiezas automáticas

Estabulaciones libres

LAS ELIGEN MEJORES GANADERÍAS

NUESTROS PRODUCTOS

CORNADIZAS

MÁS DE LA MITAD DE LAS VACAS GALLEGAS COMEN O DUERMEN EN CORNADIZAS, CUBÍCULOS O CAMAS VENDIDAS POR NOSOTROS

Soportes fabricados en inox de 4 mm, tubo de protección inox 60 mm y válvula de 200 litros/minuto de caudal

LA AUTÉNTICA LIMPIEZA ALEMANA. NO COMPRE IMITACIONES

MÁS DE 2.000 LIMPIEZAS INSTALADAS EN ESPAÑA

Gomas y Camas para Vacas

Limpiezas Automáticas

Tubular Bovino

CORNADIZAS FLEXIBLES

Todas las fotografías proceden de instalaciones vendidas por nuestro equipo en Galicia, Asturias, Cantabria, Cataluña, Córdoba y Madrid.

CUBÍCULOS FLEXIBLES

Charla de Kenogard sobre Proliant, o seu fitorregulador

Kenogard celebrou en Santiago de Compostela o pasado día 1 de marzo un encontro onde o seu torregulador, Proliant, foi o protagonista. Manolo Cano e Jordi Rebull, de Kenogard, foron os relatores encargados de explicar todo o relacionado con este produto, que axuda a maximizar o rendemento do millo e asegura a súa produtividade.

Plumed desenvolveu unha xornada técnica sobre valorización

do xurro en GandAgro 2023

No marco da IV Feira Internacional de Maquinaria, Agricultura e Gandería de GandAgro 2023, que tivo lugar do 2 ao 4 de marzo no concello pontevedrés de Silleda, Maquinaria Agrícola Plumed organizou a tarde do segundo día da Feira unha xornada técnica que levou como título “Valorización do xurro: como obter 20.000 € ao ano co xurro de 100 vacas ou 1.000 porcos”. Neste encontro, interviñeron Juan López, enxeñeiro agrónomo e CEO de AgroIntelligent, e Gonzalo Castaño, de Fertinagro Biotech.

concesionario oFiciaL neW HoLLanD para LuGo, asturias y cantabria

Manolo Cano

Jordi Rebull

Juan López

Gonzalo Castaño

Xornada de De Heus sobre Prelacto, un novo enfoque no manexo da transición

Tamén no marco da Feira de GandAgro,na mañá do venres día 3, De Heus ofreceulles aos asistentes a xornada técnica titulada “Prelacto, novo enfoque no manexo da transición”.

En primeiro lugar, interveu Rubén González, xerente consultor de Vacún de Leite de De Heus, que expuxo o plan Kaliber de recría de xovencas. Posteriormente, Miguel Iglesias, responsable do Servizo Técnico de Vacún de Leite

da corporación, explicou o programa Prelacto. Finalmente, Daniel Prado, veterinario de nutrición na mesma empresa, puxo punto nal ao acto coa súa charla sobre ferramentas diferenciadoras.

DistribuiDores soLÁ para GaLicia, asturias y cantabria

Rubén González Miguel Iglesias Daniel Prado

O equipo de Vaca TV, presente en GandAgro 2023

O noso equipo de televisión tamén viaxou ata Silleda (Pontevedra) para formar parte da IV Feira Profesional de Maquinaria, Agricultura e Gandería de GandAgro e cubrir as actividades programadas, tanto os concursos do sábado en directo coma as xornadas técnicas. Ademais, fixémonos eco dos resultados dos certames do venres e realizamos diversas entrevistas in situ.

Ricardo Durán, o director de Semana Verde de Galicia, explicou que nesta edición se acadaron case os 170 expositores individuais, que representan a 424 marcas de 26 países. Así, os asistentes puideron atopar solucións de

calidade e innovadoras a calquera dos seus problemas. Este encontro, que se realiza cada dous anos, celebrou a súa última edición en 2019. En 2021 tívose que anular debido á pandemia. A maioría dos nosos interlocutores afirmaron que tiñan moitas ganas da volta do evento e coincidiron en que estas feiras son de vital importancia dentro do sector.

Tomás Pérez (Koipesol) Antonio Lenza (DeLaval)

Daniel Castro (De Heus)

Alberto Sánchez (Lely)

Ismael Grandal (Frior, BouMatic)

Javier Caneda (Delagro)

Santiago Sousa (Durán Maquinaria)

Pablo López (San Cristóbal)

Manuel Suárez (Duracor Maquinaria)

Óscar Entrecanales (Lely)

María Hermida (Rock River)

Jesús Vázquez (Xenética Fontao)

Yomar López (Elmega)

Christian Pérez (Innogando)

Ricardo Durán (director da Fundación Semana Verde de Galicia)

Iván Novo (Ucoga)

Lucía García (Uniform)

Ángel Blanco (KWS)

En Vaca.tv

DISTRIBUIDOR OFICIAL DE McCORMICK EN GALICIA

McCormick X7.624

Entregado a Olalla Villar Penelo, de Pol (Lugo)

“Es un tractor muy cómodo, rápido, ágil y bastante versátil para poder utilizar con diferentes aperos. Además, valoramos mucho tener el servicio técnico cerca”

RED DE CONCESIONARIOS

AGROFORESTAL ROUCO SLU

C/ Xistral, n.º 23

27770 O Valadouro · Lugo

Tfno.: 982 574 613

TALLERES MOSFER SC

P. Ind. Monterroso, Parcela 14 27560 Monterroso · Lugo

Tfno.: 982 378 011

PABLO GONZÁLEZ RODRÍGUEZ

C/ Fonteboa, n.º 1

32570 Maside · Ourense

Tfno.: 696 687 726

TAIL MAQUINARIA

Parque empresarial de Xinzo, Parcela 12

32630 Xinzo de Limia · Ourense

Tfno.: 988 550 502

TALLERES JOMABE SL

C/ Arenal, n.º 52

36500 Lalín · Pontevedra

Tfno.: 986 780 272

AGROCOSME SL

Estrada de Tui, n.º 25, Cela

36415 Mos · Pontevedra

Tfno.: 986 344 599

CIAL. AGRÍCOLA Y CERRAJERA F. CHAVES SL

Tanoira, n.º 17, Padrenda

36968 Meaño · Pontevedra

Tfno.: 986 747 243

Modelo Lely de granxas XL

A filosofía Lely para o muxido en grandes explotacións (I): o tráfico libre

A través dunha serie de entregas, Lely analizará cal é a mellor solución para o muxido robotizado das vacas en granxas de máis de 500 animais en lactación. Tratarase o manexo, a localización dos robots na granxa, o traballo diario, o aforro da man de obra con respecto a outros sistemas de muxido e a alimentación, todo isto desde a visión e a experiencia desta marca, a casa con máis granxas XL na península ibérica, en Europa e en todo o mundo.

En Lely, cando falamos dunha granxa XL, referímonos a unha gandería de oito ou máis robots de muxido. Hoxe en día en España hai 6 granxas Lely XL, as cales moxen máis de 450 vacas e producen non menos 18.000 litros diarios de leite cada unha.

A compañía converteuse na precursora do muxido robotizado, sendo historicamente a marca que máis robots instala no mundo.

O que persegue a multinacional holandesa é un sistema integral que mesture as vacas, as persoas e a tecnoloxía, coa finalidade de mellorar a vida do rabaño e do gandeiro. Para iso, asentou as bases a través da súa filosofía principal, que é o tráfico libre, o cal significa que a vaca decide de forma voluntaria cando acudir ao box de muxido. Que a vaca sexa autónoma e poida decidir por si mesma en cada momento do día

ten varias vantaxes, principalmente máis produción de leite e menos traballo para o gandeiro.

Por que? Porque, grazas ao tráfico libre, a vaca pode acudir moitas máis veces á cornadiza para comer, beber cando o desexe e realizar longos descansos, o que vai favorecer unha maior produción de leite ao longo da súa lactación. Grazas a isto, o animal non só terá maior produción, algo que busca calquera gandeiro, senón que este tamén mellorará o seu benestar porque unha vaca que está sa, descansada e ben alimentada, cunha ración de comida equilibrada, acudirá ao robot buscando unha achega extra de enerxía para quedar máis aliviada ao baleirar o seu ubre no Astronaut. O gandeiro, por tanto, non se verá obrigado a levar a vaca ao robot de muxido e será o animal o que acuda pola súa propia vontade.

TRABALLO E INVESTIGACIÓN AO SERVIZO DO GANDEIRO

Se nos din hai máis de 25 anos que unha vaca podería acudir de forma voluntaria a muxirse a unha cabina de muxido sen ter que pasar traballo con ela e que, ademais, produciría máis leite, a moitos lles custaría crelo. Con todo, en pleno 2023, non é que isto o faga unha soa vaca dentro dun rabaño, senón que o fan centos ou miles nalgunhas explotacións. En Lely sempre falamos de levarlles o muxido ás vacas e non as vacas ao muxido, xa que son conceptos moi diferentes e con implicacións moi diversas. Cal é a diferenza entre o primeiro e o segundo?

Cando falamos de levarlles o muxido ás vacas, é dicir, do tráfico libre, deseñamos todo para que a vaca se sinta cómoda indo ao robot, favorecendo o benestar animal e unha maior saúde do rabaño. Isto implica unha granxa que teña amplitude nos seus patios, unha boa zona de cruzamento preto dos robots, onde os animais poidan circular sen obstáculos, eliminando calquera problema de xerarquía, e camas cómodas, asegurando que, como mínimo, haxa tantas como animais presentes na granxa.

En contrapartida, cando falamos de levar as vacas ao muxido, é dicir, cun tráfico forzado ou guiado, esquecémonos do confort do animal e simplemente o levamos dun punto a outro para que se muxa, sen ter tanto en conta o seu benestar, o que inflúe negativamente na produción, porque adoitan ser animais máis tensos. As vacas non teñen tempo, deben dedicar o seu tempo a producir leite.

MELLORA DO RENDEMENTO E DO BENESTAR CON LELY

Falemos claro: unha vaca que pasa tres ou ata catro horas de pé esperando para muxirse tres veces ao día, ben sexa nunha sala ou en calquera outro sistema de muxido diferente ao tráfico libre, é un animal do que non estamos a aproveitar todo o seu potencial e, por tanto, non está a producir todo o leite que pode alcanzar. Por que? Principalmente polo tempo de descanso e pola alimentación, que neste caso o animal non pode xestionar libremente segundo as súas necesidades, como si ocorre en sistemas de muxido con tráfico libre. Este sistema polo que aposta Lely non só ten como vantaxe un aumento da produción, senón que, ademais, mellora a saúde. En definitiva, deixamos que as vacas sexan vacas.

Cada vez é máis común falar do confort das vacas (cow confort), e iso en Lely non é que o saibamos, é que forma parte do noso ADN. Empezando polo básico, o sitio onde se muxa a vaca ten que ser cómodo e rápido para ela, e niso baséase o concepto I-flow, que consiste en que a vaca entra e sae en liña recta do box de muxido sen obstáculos. Isto facilita o acceso das vacas ao robot e aumenta a capacidade de produción do Astronaut, proporcionando máis litros de leite ao día debido a que se perde menos tempo entre muxidos e se favorece que as vacas circulen de forma máis áxil e rápida. Temos que ter en conta que, se unha vaca está tensa, ben por como é o sitio onde se moxe ou por como é o manexo do animal, esta pode producir menos leite, xa que, se non está cómoda, estará a producir máis adrenalina que oxitocina e, polo tanto, haberá bimodalidade no muxido e quedará mal muxida. Por iso é moi importante que a vaca estea feliz no establo e dentro do box de muxido.

Se queres saber máis sobre o modelo de Lely para robotizar grandes explotacións de leite, non dubides en poñerte en contacto con nós no seguinte enderezo de correo electrónico elmodelolelyparalasgrandesexplotaciones@cor.lelycenter.com e lembra que unha vaca feliz é unha vaca máis produtiva.

Isto é cuantificable? Desde logo. Cada vez máis granxas pasan de tres muxidos en sala a un sistema robotizado con Lely en tráfico libre e o resultado sempre é o mesmo: prodúcese máis leite e as vacas teñen moitos menos problemas de saúde ao longo de toda a súa vida reprodutiva. Cantos máis animais hai en muxido, maior é a mellora co cambio, porque hai un maior control do rabaño e unha mellora moi importante na eficiencia da alimentación e do muxido, xa que se producirán máis litros de leite cunha menor inxestión de materia seca.

Ademais, grazas ao tráfico libre, as vacas viven en total liberdade, aínda que estean en lotes, de máis ou menos animais, e non teñen que facer colas nin traslados innecesarios para muxirse. Hai que subliñar que todo isto non só é importante nas granxas XL, porque ao final todos os gandeiros, con máis ou menos vacas en muxido, perseguen as mesmas metas: unha diminución do traballo relacionado co muxido, máis saúde nos seus animais e un aumento da produción diaria, o que se traducirá nun maior retorno económico, que lle permitirá paliar o investimento en menos tempo.

O seu Lely Center local daralle máis

O recoñecido periódico americano The Washington Post publicou recentemente un artigo que explica que este alimento é incluso máis saudable do que se pensaba. Nas seguintes liñas recollemos as principais claves que se extraen desta publicación.

Oqueixo é un alimento consumido e apreciado por unha ampla porcentaxe de seres humanos desde tempos inmemoriais, que destaca, entre outras calidades, polos seus numerosos métodos de elaboración e polos centos de variedades de sabor e estilos que se poden encontrar no mercado; porén, non adoitaba ser considerado como positivo para a saúde das persoas, polo menos ata hai pouco tempo.

Ao contrario do que se cría, o artigo publicado por Stephanie Clarke baixo o título “Good news about cheese-it’s much healthier than you thought” en The Washington Post, presenta diversos datos que con rman que o queixo non é prexudicial.

Durante anos, as dietas estiveron caracterizadas polo consumo de lácteos baixos en graxa, xa que se a rmaba que certos produtos, coma o queixo enteiro, teñen graxas saturadas, o que pode elevar os niveis de colesterol LDL (ou malo) e aumentar así o risco de sufrir unha enfermidade cardíaca. Tamén foi culpado de facilitar unha suba de peso en quen o consome e por causar problemas dixestivos.

“Está cheo de nutrientes como proteínas, calcio e fósforo, e pode servir para un propósito saudable na dieta”, a rma Lisa Young, profesora adxunta de Nutrición na Universidade de Nova York, nesta noticia publicada por The Washington Post. As novas

investigacións mostran datos interesantes como que o enteiro, ao que se lle atribuían diversas afeccións, non necesariamente provoca un aumento de peso nin contribúe a problemas de corazón a quen o coma. De feito, non eleva o risco de contraer enfermidades crónicas e mesmo algúns estudos expoñen que podería exercer como protector destas.

Os beneficios do queixo, cada vez máis evidentes

A IMPORTANCIA DO PROCESO DE TRANSFORMACIÓN

O pensamento da vella escola sobre a nutrición céntrase en nutrientes individuais, como graxas ou proteínas que, segundo as súas propiedades, poden promover ou previr enfermidades. Non está claro que este enfoque sexa erróneo, pero os expertos actualmente están poñendo máis énfase en todo o alimento e en como é a súa estrutura, é dicir, en como os nutrientes, enzimas e outros compoñentes interactúan entre si.

Cando o leite se transforma en queixo, o proceso cambia a forma en que certos compoñentes se organizan quimicamente. Isto ten un impacto na maneira en que é dixerido e procesado polo corpo. A manteiga, por exemplo, achega os mesmos nutrientes, pero están organizados doutra maneira.

Tal e como explica Stephanie Clarke no seu artigo, en 2018 Emma Feeney, profesora asistente no Instituto de Saúde e Alimentación na University College Dublin, dirixiu un ensaio clínico de seis semanas no que 164 persoas comeron unha cantidade igual de graxa láctea, en forma de manteiga ou queixo. “Encontramos que a graxa saturada no queixo non elevou os niveis de colesterol LDL no mesmo grao que a manteiga”, sinala Feeney.

Os expertos teñen teorías variadas sobre por que a graxa saturada neste produto é menos daniña. Feeney apunta que “algúns estudos mostran que o contido mineral no queixo, particularmente o calcio, pode unirse cos ácidos graxos no intestino e eliminalos do corpo”. Outras investigacións suxiren que os ácidos graxos chamados esfingolípidos poden aumentar a actividade dos xenes que axudan a descompoñer o colesterol no corpo.

Outro aspecto interesante que cabe resaltar é que, cando se fabrica este alimento, se adquiren algúns compostos moi positivos, como por exemplo a vitamina K, que pode formarse durante o proceso de fermentación, tal e como explica Sarah Booth, a directora do Laboratorio de Vitamina K no Centro de Investigación de Nutrición Humana Jean Mayer USDA sobre o Envellecemento na Universidade de Tufts, en Boston. Esta vitamina é importante para a saúde dos vasos sanguíneos e dos ósos, ademais de para a coagulación da sangue.

E non só iso, senón que, como alimento fermentado, “tanto os queixos crus coma os pasteurizados conteñen bacterias boas que poden ser beneficiosas para a microbiota intestinal humana”, afirma Adam Brock, vicepresidente de Seguridade Alimentaria, Calidade e Cumprimento Normativo de Dairy Farmers of Wisconsin, tal e como se plasma na reportaxe da que parte este artigo. Estas encóntranse principalmente en variedades coma o gouda e o cheddar e axudan a descompoñer os alimentos, a sintetizar vitaminas, a evitar as bacterias que causan enfermidades e a reforzar a inmunidade.

OS EXPERTOS ESTÁN POÑENDO MÁIS ÉNFASE EN TODO O ALIMENTO E EN COMO OS NUTRIENTES, ENZIMAS E OUTROS COMPOÑENTES INTERACTÚAN ENTRE SI

A CLAVE ESTÁ NO EQUILIBRIO E EN NON EXCEDERSE, ALGO QUE É APLICABLE A TODOS OS ALIMENTOS, NON SÓ AO QUEIXO

AXUDA CONTRA ALGUNHAS ENFERMIDADES CRÓNICAS

Tamén pode resultar beneficioso para previr certas afeccións. No caso das cardiovasculares, cabe destacar unha metaanálise de 15 estudos, publicados no European Journal of Nutrition. Nel, estudouse o seu efecto sobre a enfermidade cardiovascular, cuns resultados realmente interesantes: as persoas que o consumían máis tiñan un risco un 10 % menor que as que directamente non o inxerían. E non só iso, senón que outras análises tamén descubriron que este manxar non parece afectar ao risco de enfermidade cardíaca.

A diabetes e a hipertensión son dous problemas de saúde bastante habituais na sociedade e tanto o queixo coma os lácteos enteiros tamén parecen estar relacionados cun menor risco de sufrilas. Nun estudo realizado nunha vintena de países, determinouse que consumir dúas porcións diarias de lácteos enteiros ou unha mestura de enteiros e baixos en graxa relacionouse cun risco menor de padecer ambas as afeccións en comparación con non inxerir ningún. Outro dato relevante é que comer só lácteos baixos en graxa aumentou un pouco o risco.

A maiores, é certo que é unha fonte concentrada de calorías, pero non por iso é necesario omitilo directamente da nosa alimentación. Nun estudo recente, publicado no New England Journal of Medicine, os investigadores quixeron determinar que alimentos estaban relacionados co aumento de peso. O queixo non foi asociado nin con ganancias nin con perdas. Ademais, sacia moito a quen o consome e, por tanto, pode reducir o apetito máis que outros lácteos, o que evita unha inxestión moi elevada.

E OS INTOLERANTES Á LACTOSA?

As intolerancias están á orde do día e parece que cada vez se detectan máis casos. A lactosa trátase dun azucre que contén o leite e que pode ser difícil de dixerir para algunhas persoas, o que provoca inchazón, diarrea e outros problemas gastrointestinais.

Jamie Png, da American Cheese Society, explica na publicación realizada por The Washington Post que a bacteria utilizada para fabricar o queixo dixire a maior parte deste azucre no leite. Por tanto, de forma controlada, pode ser a opción ideal para as persoas que teñen este problema se queren seguir consumindo lácteos e gozar de todos os beneficios que estes nos ofrecen. Png explica que gran parte da lactosa que queda se encontra no soro de leite, o cal se separa da callada cara ao final do proceso da elaboración do queixo e se drena. O experto recomenda para os sensibles a este azucre optar por anellos ou duros, como o provolone, o cheddar, o parmesano, o camembert, o gouda ou o azul. Tamén suxire evitar o consumo de queixos frescos como poden ser o requeixo ou a ricotta

COMO E CANTO PODEMOS CONSUMIR

A pesar de que non ten efectos negativos na saúde, a forma en que se incorpora á dieta xeral importa. Segundo as investigacións realizadas, a cantidade máis elevada que as persoas comían ao día de media era de aproximadamente 42,5 gramos, aínda que nalgúns casos chegaba ata os 85 gramos. A clave está no equilibrio e en non excederse, algo que é aplicable a todos os alimentos, non só ao queixo.

Para os que vixían a súa inxestión de sodio pode ser bastante salgado, xa que esta substancia actúa como conservante. Se se come arredor de 28 gramos ao día, non supón unha gran preocupación. A maioría dos tipos conteñen entre 150 e 300 miligramos de sodio por cada 28 gramos. Porén, se se consome unha maior cantidade, o sal pode acumularse.

A forma de tomalo tamén pode influír en como afecta á saúde. Feeney explica que moitos dos estudos abordan o seu consumo de forma sólida, por tanto, aínda non se sabe ben de que forma afecta aos resultados o feito de derretelo ou cociñalo, xa que pode que non sexa o mesmo comer unha porción acompañada dun anaco de pan que o mesmo produto derretido nun guiso, por exemplo. En resumo, é conveniente estar atentos a futuras investigacións e, por suposto, gozar dos beneficios que este manxar proporciona ao consumilo.

Os beneficios do queixo, cada vez máis evidentes

ALIMENTO APRECIADO DESDE TEMPOS INMEMORIAIS

O queixo destaca polos seus numerosos métodos de elaboración e polos centos de variedades de sabor e estilos que se poden encontrar no mercado

POSITIVO PARA A SAÚDE

Durante anos, afirmábase que o queixo:

- Elevaba os niveis de colesterol LDL

- Aumentaba o risco de sufrir unha enfermidade cardíaca

- Facilitaba unha suba de peso

- Causaba problemas dixestivos

Estudos recentes demostran que o alimento é positivo para a saúde:

- Está cheo de nutrientes como proteínas, calcio e fósforo

- O queixo enteiro:

• Non necesariamente provoca un aumento de peso nin problemas de corazón

• Non eleva o risco de contraer enfermidades crónicas

- Cando se fabrica, adquírense algúns compostos moi positivos, como a vitamina K

- Algunhas variedades conteñen bacterias beneficiosas

A IMPORTANCIA DO PROCESO DE TRANSFORMACIÓN

- Os expertos están poñendo máis énfase en todo o alimento e en como é a súa estrutura

- Cando o leite se transforma en queixo, o proceso cambia a forma en que os compoñentes se organizan quimicamente: isto ten un impacto na maneira en que é dixerido polo corpo

- Nun estudo demostrouse que a graxa saturada do queixo é menos daniña que a doutros alimentos

AXUDA CONTRA ALGUNHAS ENFERMIDADES CRÓNICAS

- Pode resultar positivo para previr certas afeccións, coma as cardiovasculares, a diabetes e a hipertensión

- Para os intolerantes á lactosa é unha boa opción se queren gozar dos beneficios dos lácteos, xa que a bacteria utilizada para fabricar o queixo dixire a maior parte deste azucre no leite

- A clave está no equilibrio e en non excederse, algo que é aplicable a todos os alimentos, non só ao queixo

COMO E CANTO PODEMOS CONSUMIR

NUEVA INSTALACIÓN!

SISTEMA DE IDENTIFICACIÓN

INSTALACIÓN! SISTEMA DE IDENTIFICACIÓN

Con el sistema de identificación AfiMilk. Tendrás los datos de tu ganadería en tu mano!

Con el sistema de identificación AfiMilk. Tendrás los datos de tu ganadería en tu mano!

Podrás anticiparte a posibles problemas de salud de tus animales, recibir alertas marcando el momento perfecto de inseminación... Y MUCHO MÁS!

Podrás anticiparte a posibles problemas de salud de tus animales, recibir alertas marcando el momento perfecto de inseminación... Y MUCHO MÁS!

ROBOT

ARRIMADOR

ROBOT DE COMIDA

DE COMIDA

DE

DE

Avaliación da locomoción bovina: RoMS

Desde a APPB apostamos decididamente polo sistema RoMS, un rexistro de cualificadores de mobilidade que, ademais de garantir que se cumpren os estándares da industria, é unha ferramenta que pode ser de grande utilidade para o gandeiro. Nas seguintes páxinas explicamos en que consiste e o porqué desta aposta.

identificado coma un dos principais factores de perda de benestar e de produción, tanto en cantidade coma en calidade, e con profundas consecuencias noutras facetas da actividade gandeira, coma a reprodución.

Miguel Ángel García Rodríguez VeterinarioServetLedesmaSLP,Salamanca

Agandería afronta retos importantes no horizonte próximo, co benestar animal e a sustentabilidade no punto de mira da sociedade e, polo tanto, da industria alimentaria.

Contar con ferramentas obxectivas e eficaces que amosen que as granxas gozan dos máis altos niveis de benestar para o seu gando é crucial para manter os contratos coa industria que, como pode verse nas súas diversas campañas publicitarias, apostan por unha imaxe de responsabilidade ambiental e co benestar dos animais.

Un dos factores que máis inflúen no benestar animal nas explotacións gandeiras, e moi especialmente nas de vacún leiteiro, é o índice de coxeiras,

Existen ferramentas de probada eficacia no control destes índices de coxeiras ou de mobilidade. Aplicalas non só servirá para demostrar ante as auditorías da industria e ante o público que se toman as medidas necesarias para coidar dese benestar animal en toda a súa extensión, senón que, ademais, permiten establecer programas de recuperación de animais con problemas de mobilidade na granxa, cos tratamentos e frecuencias de recorte adecuados e, sobre todo, permite establecer programas preventivos para manter baixo control eses problemas multifactoriais que afectan aos pés das nosas vacas, o que repercutirá e na súa comodidade e, por extensión, na súa capacidade produtiva cuantitativa e cualitativamente.

Dende a Asociación de Profesionais da Pedicura Bovina de España e Portugal (APPB), apostamos decididamente polo sistema RoMS (Register of Mobiliy Scorers), que é o rexis-

tro de calificadores de mobilidade, chamado así polas súas siglas en inglés. O porqué desta aposta merece unha pequena explicación previa.

Existen diversos sistemas para valorar a mobilidade do gando, uns baseados en avaliacións binarias (coxea/ non coxea), outros en escalas que van dende 3 ata 9 graos diferentes, cada cal coas súas complexidades ou as súas simplezas e, naturalmente, as súas virtudes e os seus defectos.

XIX Xornadas Técnicas de Vacún de Leite de Seragro, novembro 2022

CONTAR CON FERRAMENTAS OBXECTIVAS E EFICACES QUE AMOSEN QUE AS GRANXAS GOZAN DOS MÁIS ALTOS NIVEIS DE BENESTAR PARA O SEU GANDO É CRUCIAL PARA MANTER OS CONTRATOS COA INDUSTRIA

Ante a necesidade dunha ferramenta obxectiva de valoración estandarizada para a auditoría de calidade, a Xunta de Desenvolvemento Agrícola e Hortícola (AHDB polas súas siglas en inglés: Agriculture and Horticulture Development Board) desenvolveu un sistema de cualificación da mobilidade para o vacún leiteiro do Reino Unido, que axudase a avaliar obxectivamente a capacidade locomotora das vacas, máis descritivo ca un simple sistema binario, pero non tan complexo como para non poder ser usado na práctica con eficacia coma un baseado nunha escala de 9.

RoMS é a entidade independente que oficialmente acredita a formación dos calificadores que usan a sistemática ideada por AHDB, mantén un rexistro destes e controla que as auditorías se axusten a este esquema e cumpren cos requisitos de calidade, profesionalidade e independencia que son necesarios para desenvolver o seu labor.

Neste sentido, a cualificación da mobilidade que desenvolve RoMS serve para que as explotacións cumpran cos requisitos esixidos nesta materia pola industria leiteira ou as súas comercializadoras, que esixen un estado mínimo en canto a mobilidade ás súas granxas provedoras, polas repercusións que ten no benestar animal. Ao longo dos anos, RoMS demostrou unha consistencia que poucos máis poden demostrar, e o seu uso está amplamente estendido na industria e as entidades que velan pola calidade dos produtos alimentarios de

orixe animal, un modelo cara ao que se mira desde o resto dos países da zona europea.

Así, con este sistema as vacas son clasificadas segundo a súa cualificación en catro categorías, aínda que na práctica se adoita reducir a tres:

0: vaca sa con alta mobilidade ou con mobilidade normal

1: vaca con mobilidade levemente reducida (coxeira dificilmente detectable)

2: vaca con mobilidade moderadamente reducida (coxeira moderada)

3: vaca con mobilidade gravemente reducida (coxeira severa)

As categorías 0 e 1 agrúpanse nunha soa de cara ao resultado global de auditoría, aínda que o cualificador as rexistra separadamente. Poderiamos denominalas como vacas con mobilidade aceptable.

Pero RoMS converteuse nunha ferramenta de moita máis utilidade

Curso de Cualificación da Mobilidade RoMS, outubro 2022, Vila do Conde (Portugal), APPB

práctica que cumprir cos estándares da industria, empuxada pola esixencia social en canto ao que se entende na actualidade por calidade dos produtos de orixe animal: que sexan saudables, producidos respectando o benestar animal de maneira respectuosa co medio ambiente.

Ademais disto, é unha ferramenta que pode ser de grande utilidade para o gandeiro e máis se temos en conta que cada vez somos máis conscientes de que a gandería é un traballo en equipo e, se os resultados destas cualificacións se comparten cos podólogos, veterinarios e nutrólogos para, entre todos, establecer programas de saúde podal, nutrición e manexo, redundará non só nunha maior e mellor produción, senón nunha mellora das condicións de vida dos animais en as granxas, ou sexa, do benestar animal.

Pero como pode axudar na práctica na explotación?

Está demostrado por diferentes estudos que aproximadamente un terzo das coxeiras en fases iniciais pasan desapercibidas para o gandeiro ou o persoal das granxas. Detectar os animais que están a desenvolver unha coxeira en fases temperás e proporcionarlles a atención adecuada axiña fai máis fácil e máis eficaz o seu control ou o seu tratamento. A detección precoz fará que o número de vacas moderada ou severamente coxas se reduza de forma drástica dentro da explotación.

O uso de cualificacións rutineiras da mobilidade fará que a detección precoz permita actuar antes de que estes casos se convertan nun problema. Coñecidas as cualificacións e as categorías nas que clasificamos as vacas da granxa (0-1= sas, 2= moderadamente coxas e 3= severamente coxas), poderemos establecer un programa de saúde podal no que se determine a frecuencia das visitas do podólogo para recorte funcional (preventivo), o uso de pediluvios (produto, frecuencia, grupos de animais aos que dirixilo…) e tratamentos específicos para as vacas con cualificacións 2 e 3, xa sexan recortes terapéuticos, tratamentos médicos, ou ambos. Así mesmo, pódense facer axustes no manexo das racións, actuacións sobre o deseño da explotación ou sobre o manexo que se fai dos animais para mellorar o índice de mobilidade da granxa reducindo o índice de coxeiras.

Se imos un paso máis aló e formamos o persoal da granxa neste sistema de cualificación, non só seremos capaces de reducir de forma determinante ese terzo de coxeiras que se escapan de control, reducindo así a severidade dos casos que aparezan, senón que, ademais, se poderá facer a triaxe ou selección dos animais que necesitan recorte funcional e terapéutico, de xeito que se presentarán ao podólogo os animais que máis o necesitan antes de que desenvolvan lesións de difícil tratamento e prognóstico incerto e programaranse as visitas rutineiras de recorte preventivo para os momentos máis adecuados.

Esta metodoloxía non é caprichosa e está baseada en criterios científicos, relacionados coa biocinemática e a biodinámica, disciplinas da medicina veterinaria que estudan como se realiza o movemento dos animais e como actúan as forzas sobre a súa anatomía ao facelo. Á súa vez, estas disciplinas axudan a validar este tipo de métodos, é dicir, se as observacións para a cualificación son coherentes e repetibles en relación ao que realmente sucede ou, se pola contra, hai que facer axustes no método para que sexa fiable.

ROMS TEN DEMOSTRADO UNHA CONSISTENCIA QUE POUCOS MÁIS PODEN

DEMOSTRAR E O SEU USO ESTÁ

AMPLAMENTE ESTENDIDO NA INDUSTRIA E AS ENTIDADES QUE VELAN POLA CALIDADE DOS PRODUTOS ALIMENTARIOS DE ORIXE ANIMAL

Finalmente, debemos lembrar que este sistema é un método de avaliación da mobilidade, non un método diagnóstico, cuestión normalmente moito máis complexa que decidir se un animal simplemente está coxo ou non, e para o que é imprescindible recorrer ao veterinario da explotación.

CONCLUSIÓN

A valoración da mobilidade é unha metodoloxía práctica e fiable coa formación adecuada, destinada non só a demostrarlle á industria que se cumpre cos máis altos estándares na protección e mellora do benestar animal, senón que ten un valor incuestionable para a xestión da saúde podal do rabaño, e cuxo potencial é enorme, especialmente se temos en conta o número de animais coxos que se escapan do radar ante a ausencia dunha metodoloxía consistente de observación.

Estudo biocinemático dunha vaca con cualificación 1 Servet Ledesma SLP

TOMA EL CONTROL DE LA CALIDAD DEL ENSILADO

Ser altamente eficiente en la producción de leche requiere un enfoque estratégico y las herramientas adecuadas. Optimiza la producción de ensilado y maximiza el valor de tu forraje con los inoculantes MAGNIVA ™ de Lallemand Animal Nutrition, científicamente probados.

Nuestra línea de inoculantes premium para forraje protege el valor de tu forraje en dos puntos críticos: fermentación y estabilidad en el desensilado. Como especialistas en fermentación microbiana, Lallemand Animal Nutrition te ofrece soluciones específicas para los desafíos, optimizando el proceso y preparándote para ganar.

Información sobre nuestra gama de inoculantes para forraje:

Un manual para el control de su ensilado: QualitySilage.com

Que obxectivos se propoñen cos Corner Agro?

Somos conscientes da importancia que ten o sector agroalimentario, especialmente en Galicia, e queremos estar preto dos nosos clientes, porque entendemos que é a mellor maneira de coñecer as súas necesidades, de axudalos e de darlles un servizo de calidade.

Os Corner Agro xorden como punto de encontro para agricultores, gandeiros e demais empresas do sector agroalimentario, onde son recibidos por un xestor especializado, que lles ofrece as mellores solucións financeiras e non financeiras. En definitiva, queremos que sexan os puntos onde compartir as súas experiencias e desenvolver os seus proxectos.

Como está a ser a súa implantación?

É un proxecto que lanzamos en Galicia no mes de xaneiro, coa apertura dos nosos primeiros Corner Agro, dedicados aos principais sectores agroalimentarios da nosa comunidade: gandeiro, agrícola, vitivinícola e mar.

A acollida por parte dos nosos clientes está a ser francamente boa, así que estes puntos serán os primeiros de moitos.

Cales cre que son as necesidades máis importantes demandadas polo sector?

Apostamos firmemente pola dixitalización do sector. Por iso, contamos cunha liña de financiamento de I+D+i Agro, co fin de que o sector teña acceso a profesionalizar as súas explotacións e mellorar os seus rendementos. Fomos a primeira entidade en lanzar unha app orientada ao sector agroalimentario, somos capaces de ofrecerlles o anticipo da PAC aos nosos clientes a través de canles dixitais, de modo que en só tres clics poidan dispoñer do importe do anticipo nas súas contas estean onde estean, e en 2022 reforzamos a nosa aposta por este sector co lanzamento do Fondo Agro Smart, dotado con 500 millóns de euros, co que ofrecemos financiamento a longo prazo a través de instrumentos de débeda e estruturas flexibles para dedicar ata un 20 % dos recursos a investir en capital.

Adoptaron algunha medida en relación cos trámites da nova PAC?

Contamos cun equipo de enxeñeiros técnicos agrícolas especializados, que levan connosco máis de vinte anos para dar o mellor asesoramento, algo moi importante sobre todo nesta campaña con todas as novidades que trae a PAC. A tramitación é totalmente gratuíta e aqueles clientes que a anticipen por importe igual ou superior a 2.500 euros recibirán a subscrición ao caderno de campo dixital, unha ferramenta clave e necesaria a día de hoxe para a xestión das explotacións.

JUAN RAMIL

En vídeo

Que solucións lles ofrecedes aos clientes desde o Corner Agro?

O Corner Agro inaugurouse no mes de xaneiro porque o banco está a apostar decididamente polo sector agro e Vilalba é un punto importante, pois aproximadamente un 30 % dos nosos clientes se dedican a este sector.

O fundamental deste espazo é a especialización, é dicir, o cliente comproba o coñecemento que temos, porque falamos o mesmo idioma, e nós detectamos as súas necesidades e ofrecémoslle as solucións máis adecuadas. Ademais, acompañámolo durante a realización do proxecto e iso achégalle moita tranquilidade.

Á parte de especialista agro, é tamén gandeiro. Que retos afronta o sector?

O meu amor pola natureza vén desde a miña nenez e, hoxe en día, tanto á miña muller coma a min encántanos todo o que teña relación co medio ambiente. Comezamos a traballar con razas autóctonas, con 10 vacas e 13 ha, e agora temos 54 e 230 ha. Ás veces, os hobbies convértense en algo máis, a actividade gandeira valeume para poder especializarme no banco en algo que realmente me enche e poder transmitírllelo aos clientes.

O ámbito rural enfróntase a un problema de despoboamento moi importante e tamén de substitución xeracional, ademais será fundamental saber seguir as tendencias que indica a UE con respecto a unha maior sustentabilidade e unha maior conservación do medio ambiente.

Debemos asumir este futuro e creo que Galicia está preparada para iso. Contará con todo o noso apoio, como entidade, e así o estamos demostrando coa creación destes Corner Agro.

“Os Corner Agro de Santander ofrécenlles un servizo especializado e de calidade aos nosos clientes”

ROBERTO BLASCO

Roberto Blasco, responsable de Negocio Agro de Santander en Galicia, e Juan Ramil, especialista Agro de Santander en Vilalba e propietario dunha gandería de vacún en ecolóxico

“

O fundamental é a especialización, falamos o seu mesmo idioma”

ALFONSOLAGO,DIRECTORDEDAIRYEXPERTS

dos programas

Con motivo da súa participación no 31.º World Buiatrics Congress, conversamos co investigador Alfonso Lago sobre as diferenzas do sector lácteo nos Estados Unidos respecto do modelo europeo e sobre os factores que el identifica como esenciais para poder realizar un correcto tratamento de secado selectivo en granxa.

Cal é a situación do sector lácteo nos Estados Unidos?

O sector está ben. Hai un incremento na demanda de leite, igual que no resto do planeta, pero quizais non se está notando tanto como na Comunidade Europea (CE).

En termos de prezos, o leite nunca estivo tan alto como agora. Isto non se aplica a todas as granxas, pero podemos dicir que a media está en 56 €/kg en holstein e aproxímase aos 70 €/kg en jersey. Esa é a parte positiva da foto.

A parte negativa é que os prezos das materias primas están extremadamente altos. Sálvanse os gandeiros que puideron comprar con antelación ou que negociaron os seus contratos a un ano vista; este grupo en 2022 xo bastante diñeiro, porque adquiriron os insumos ao prezo de hai un ano e estanlles pagando o leite ao prezo actual.

Levamos meses falando dun posible problema de desabastecemento de leite. É unha preocupación en América do Norte?

Agora mesmo creo que é algo máis concreto da CE. Estados Unidos depende moito do leite que nos compra China e, aínda que hai uns meses os chineses estaban a adquirir moita cantidade, agora a demanda é menor, por iso non estamos a notar falta de abastecemento.

Pensando a futuro, hai grandes países exportadores de leite, como Nova Zelandia, que poden ver a súa capacidade de produción limitada debido a factores como as regulacións por metano. Neste país en concreto vaise implementar unha taxa que o gandeiro terá que pagar pola estimación de produción de metano da súa granxa; entón haberá produtores aos que lles deixe de ser rendible o negocio.

“A monitorización

é imprescindible para que o secado selectivo funcione”

En Vaca.tv

Na UE tampouco creo que vaia haber un incremento na produción: primeiro, porque non hai capacidade para reaccionar de maneira inmediata debido ao tamaño das explotacións e, segundo, porque o futuro da Unión non pasa polo incremento na produción de leite.

Pola contra, diríache que nos Estados Unidos si se vai seguir aumentando a produción, pero, en xeral, é posible que a longo prazo esta situación de perigo de desabastecemento se converta nunha constante en moitas zonas do planeta.

Estivo a cargo da moderación do bloque de epidemioloxía no WBC. Que aspectos se abordaron?

A epidemioloxía ás veces parécenos un concepto abstracto, pero creo que se tocaron aspectos moi interesantes e que teñen unha implicación fundamental en como entendemos hoxe a mastite.

Antes criamos ter moi claro o que era contaxioso e o que era ambiental, pero na actualidade sabemos que non todo é branco e negro, que algúns contaxiosos se comportan como ambientais e viceversa. O exemplo máis claro é o do Streptococcus agalactiae, que non pode sobrevivir só no ubre, senón tamén no medio ambiente. Así pois, os dous relatores deste bloque, Ynte Schukken e Ruth Zadoks, abordaron como entendemos a epidemioloxía dos diferentes organismos hoxe en día, noción que repercute indirectamente nos programas de control da mastite.

“NOS ESTADOS UNIDOS VAISE SEGUIR AUMENTANDO A PRODUCIÓN, PERO É POSIBLE QUE A LONGO PRAZO O PERIGO DE DESABASTECEMENTO SE CONVERTA NUNHA CONSTANTE EN MOITAS ZONAS DO PLANETA”

Tamén enunciou no congreso un workshop sobre o tratamento selectivo da mastite clínica. Cales foron as ideas principais da súa presentación?

Quixen combinar ciencia e estratexia. En concreto revisei as razóns polas que debemos reducir o uso de antibióticos. Levamos desde 2011 publicando datos de estudos de campo controlados que nos mostran que podemos reducir o uso de antibióticos, que as vacas superan igualmente as mastites e que isto non ten ningunha implicación a medio nin longo prazo para a produción nin a saúde do animal.

Tamén tratei o aspecto económico aludindo a un modelo que desenvolvemos atendendo a datos de poboacións de UE, o cal nos permite concluír que podemos gañar diñeiro usando o tratamento selectivo. Que gañemos pouco ou moito diñeiro vai depender da situación de cada rabaño. Por exemplo, rabaños con pouca porcentaxe de Gram+ ou que produzan moito leite cando os prezos acompañan van gañar 70 euros por caso de mastite. Logo temos algo que nos é beneficioso economicamente e co que podemos, á vez, satisfacer o que a nosa sociedade nos está pedindo, que é a redución do uso de antibióticos.

DÚAS DÉCADAS DE TRABALLO NOS ESTADOS UNIDOS

AlfonsoLagoestudounaFacultadedeVeterinariadeLugo,despoisestivotresanostraballando comoclínico,conprogramasdereprodución,no noroestedeGaliciaenooccidenteasturiano.

PosteriormentetrasladouseaosEstadosUnidos, onderealizouasúaresidenciaenMedicinade Produción.“Alícontratáronmecomoinstrutor naUniversidadedeMinnesota,taménfixeno meudoutoramento,traballeicomoencargado deservizostécnicoseinvestigacióndecampo nunhacompañíachamadaAPC…ehaidez anosempeceiconDairyExperts,amiñapropia empresa.Pasaronxa21anosdesdequeme fun”,contaesteinvestigador.

DairyExpertséunhaempresacalifornianana querealizanlaboresdeconsultoría,adestramentodepersoaleinvestigaciónenprodución lácteatantonassúasinstalaciónscomoen ganderíascomerciais.“Creoqueonosocentro deinvestigaciónéúnico,asícomotaménoé anosagranxaexperimental:éamáisgrande dosEstadosUnidosnaqueéposiblecontrolare mediroconsumodemateriasecaeometanoa nivelindividual,analizarocomportamentodas vacas…”,sinala.

Dasúaexperienciaprofesionalnestepaís,valora acapacidadedepriorizacióndométodonorteamericano:“CreoquedosEstadosUnidosoque podemosaprenderéasimplificareapriorizar. Nondeixemososimpleebásicoporfacer, porqueaíécandofallaosistema.Opinoque esaéaimpresiónquesepodeextraerdecomo traballanasgranxasalí”,afirma.

Lago foi un dos relatores do 31.º World Buiatrics Congress e moderou, así mesmo, o bloque do congreso sobre epidemioloxía

Diría que cambia o enfoque en canto á motivación tras a redución do uso de antibióticos entre a UE e os Estados Unidos?

A redución de antibióticos é un fenómeno mundial, non é algo exclusivo da CE. Quizais en Europa xa hai normativa, xa está definido canto se debe reducir, mentres que nos EE. UU. non nos sentimos obrigados a facelo. No entanto, o certo é que tanto aquí como alá nos gustaría facelo sen perder diñeiro e, é máis, se podemos facelo e gañar diñeiro á vez, mellor.

É máis complexa a xestión de tratamentos de secado selectivo en macrogranxas?

Depende. Por unha banda, é máis sinxelo porque nestas ganderías hai persoal que adestramos para esa tarefa concreta, a cal é unha parte importante do seu traballo, polo que hai unha certa especialización. Pero tamén é difícil porque, nestes negocios, cando facemos unha recomendación, non só temos que pensar en se lles vai beneficiar, senón tamén en se podemos adaptala á rutina diaria de traballo da granxa. Por exemplo, hai ocasións nas que as vacas poden estar o tempo que marcamos fóra do seu curral, pero pode non ser o caso, é dicir, que hai que encaixar moitas máis tarefas para que se poidan implementar as cousas, mentres que nunha granxa con dous ou tres empregados ese axuste non ten que ser tan meticuloso.

De todos os xeitos, diríache que non é complicado implementar o tratamento selectivo ao secado, do mesmo xeito que non o é o tratamento selectivo da mastite clínica durante a lactación. Os conceptos están claros e son simples; todo depende de se se complica ou non debido ao nivel de adestramento e supervisión que teñamos do programa, que alí é un sistema de control leiteiro sinxelo e moi similar ao de aquí.

Que modelos se seguen en ganderías de gran volume para a aplicación do secado selectivo?

Hai dous grandes modelos. Un é guiarse por datos históricos de lactación da vaca. Selecciónanse as vacas secas que tivesen máis de 200.000 células somáticas durante a lactación anterior, ou que tivesen un caso de mastite, ou que se tratasen con antibióticos durante as últimas semanas, e o programa créanos a lista de animais que temos que secar. O número de vacas que secamos á semana varía moito, pero, por exemplo, nunha granxa de 6.000 vacas, secamos unhas 70 cabezas. O programa diche cales debes tratar, así que é simple.

Hai outras granxas que elixen a opción de cultivar os cuartos, ou unha mostra de vaca, e deciden cales tratar dependendo do cultivo bacteriolóxico.

Que factores son indispensables para facer un correcto tratamento de secado?

Xa sexa no que respecta á mastite na lactación ou no secado, creo que o imprescindible é a monitorización dos programas para que o secado selectivo funcione. Estes programas en granxas moi pequenas tenden a fallar porque non hai unha rutina.

O tamaño da granxa paréceme importante para decidir se son eu, como veterinario, o que teño que ofrecer o servizo completo de recoller as mostras, facer o cultivo na miña clínica e prover todos os resultados do cultivo á gandería ou, pola contra, é unha gandería dun tamaño máis considerable (de 200-400 vacas ou máis) e debo implementar algo nela. De calquera forma, ten que ser algo que eu estea monitorizando de maneira xeral, debe existir un programa de seguimento de todo o proceso, tanto dos resultados de cultivo como da resposta dos tratamentos implementados respecto do que nos indicou o cultivo.

LAGO É O DIRECTOR DO CONSELLO NACIONAL DE MASTITE, ASOCIACIÓN QUE ORGANIZA NA PRIMEIRA SEMANA DE MAIO EN CALIFORNIA UNHA NOVA EDICIÓN DO SEU CONGRESO REXIONAL

EN MAIO, NOVA EDICIÓN DO CONGRESO REXIONAL DO NMC

LagoéodirectordoConselloNacionalde Mastite[NationalMastitisCouncil],organizaciónqueofreceránaprimeirasemanade maioenCaliforniaunhanovaedicióndoseu congresorexional.“Creoquevaiserúnico polazonanaqueestamosetaménpoloque imosofrecer”,explica.

Naprimeiradascatroxornadasqueabarcaráo evento,teránlugaroscursosformativos,que abordaránunhaseleccióndetemascomoomuxido,omanexodepersoaleaidentificaciónde problemasengranxa.Osegundoeoterceirodía centraransenascomunicaciónscurtas,charlas sobretemasvariadosdemediahoracadaunha, eocuartodíaquedaráreservadoparaarealizacióndevisitasguiadasagranxasdazona.

“Vaiseruncongresomoiprácticoesobradicir queestaremosencantadosderecibiraquen queiravirdesdeEspaña.SeráenVisalia,que pertenceaocondadodeTulare,ositiodomundo conmáisvacasporquilómetrocadrado”,apunta Lago.“Creoqueoatoparedesmoiinteresante parapoderverunhadimensióndeagricultura diferenteenmoitosaspectos”.

Elanco celebró sus diez años de éxito en la prevención de la cetosis

El jueves 16 de marzo Elanco invitó a un grupo de veterinarios a conmemorar en un evento en Santiago de Compostela los diez años de historia de su bolo de liberación continua a base de monensina para reducir la incidencia de cetosis en vacas lecheras.

“La historia de la prevención de la cetosis que hemos construido juntos en los últimos diez años merecía celebrarse, y lo hemos hecho de la manera que nos caracteriza: aportando conocimiento y nuevas experiencias”, incidieron los portavoces de la multinacional.

Durante el evento contaron con la presencia de la doctora Jessica McArt (Universidad de Cornell), quien ha recorrido durante cinco días España y Portugal para poder actualizar a los asistentes en el terreno de la prevención de la cetosis.

Tras el café de bienvenida, José Alberto González, de Elanco, presentó la jornada y dio paso al vicepresidente de Elanco Iberia Juan Pascual que, de manera virtual, se unió a la celebración y destacó la importancia del veterinario y el compromiso firme de esta compañía en seguir contribuyendo a la ganadería con un foco especial en la sostenibilidad. A continuación, la Doctora McArt ofreció una primera conferencia en la que abordó la evidencia creciente del interés de la monitorización y prevención de la cetosis en aras de una ganadería sostenible. En su segunda intervención, la investigadora enunció una serie de consejos y estrategias para concienciar e implicar al ganadero en la adopción de medidas preventivas en los Vital 90 Days.

Posteriormente, Lourdes Augé (Elanco) presentó la nueva campaña de sensibilización Stop Cetosis y dio paso a Alfredo Suárez (Elanco), que expuso una serie de ejemplos prácticos de experiencias de valor locales y de adopción de nuevas tecnologías en la práctica veterinaria de vacuno lechero. Como cierre de la jornada, José Alberto Gonzalez (Elanco) agradeció a los asistentes su contribución al éxito y les animó a seguir de la mano transformando las granjas en el día a a día.

ENCUENTRO

CON REPRESENTANTES DE CONTROL LECHERO DE TODA ESPAÑA

Con motivo de la visita de la doctora McArt a España, Elanco organizó el miércoles 15 de marzo en las oficinas de Africor Lugo una mesa redonda de intercambio de conocimientos en la que participó la investigadora de la Universidad de Cornell y, de manera presencial y telemática, una veintena de personas entre miembros de Africor Lugo, Africor Coruña, Fefric, Fefricale, AFCA, Conafe y representantes de los laboratorios interprofesionales de control de leche, entre otros.

UNA DÉCADA LOGRANDO EXPLOTACIONES MÁS RENTABLES Y SOSTENIBLES

ÁNGEL ÁVILA

Asesor de vacuno de leche y vocal de nutrición de Anembe

“Para que los bolos de monensina funcionen es importante tener una buena nutrición en vacas secas, unas buenas instalaciones y bienestar animal”.

FERMÍN RICO

Centro veterinario Meira (Lugo)

“La aparición de los bolos de monensina nos ha ayudado mucho en la prevención y en la solución de los problemas de cetosis”.

ÁLVARO LAGÜERA

Veterinarios Asociados de Solares (Cantabria)

“Fue una revolución en el mercado. Nos ayuda a controlar la población bacteriana dentro de la panza durante el periodo seco para que haya mayor crecimiento de bacterias lácticas”.

JAVIER VAL

Veterinario de cooperativa Aira (Taboada, Lugo)

“Sigue siendo una herramienta que nos ayuda muchísimo. Las explotaciones cada vez son más grandes y tienen unos problemas tremendos de mano de obra”.

VÍCTOR MANRIQUE

Veterinario en Seragro

“Es un producto que ya está integrado dentro del trabajo general de las granjas, en el manejo del periodo de transición”.

RAÚL TROYA

Veterinario en ganadería Regidor (Granada)

“Es una herramienta que ayuda al ganadero y al veterinario a mejorar la eficiencia de la producción”.

EDUARDO LÓPEZ

Veterinario clínico en Sarria (Lugo)

“Sigue siendo una herramienta muy interesante en el terreno de la prevención y creo que tiene muchísimo futuro en las granjas para seguir teniendo garantías de buenas producciones”.

En estos diez años de éxitos en la prevención de la cetosis, son muchos los veterinarios que han confiado en los bolos de monensina y que destacan el interés de esta herramienta preventiva. PM-ES-23-0158

AUNQUE NO LA VEAS, ESTÁ AHÍ

Este coste se debe a pérdidas asociadas con:

La salud

Mayor riesgo de sacri cio1

Aumento de metritis, desplazamiento de abomaso (DA), mastitis1

La producción

358 kg menos de leche producido2

La fertilidad

Menor probabilidad (50%) de gestación a la primera IA3

O 22 días más de días abiertas3

Aumento de vacas quísticas1

La reducción de la cetosis en la granja podría ahorrar las pérdidas anteriormente referidas y disminuir el uso de antibióticos en un 20-25 %4

Pregunta a tu veterinario hoy mismo cómo reducir el impacto de la cetosis en tu granja. También puedes contactar con el Equipo de Elanco. Más en https://vetconecta.elanco.com/plataformas-deconocimiento/descubre-que-es-vital-90tm-days

1. Raboisson et al (2015). The economic impact of subclinical ketosis at the farm level: Tackling the challenge of over-estimation due to multiple interactions. Prev Vet Med 1;122(4):417-25. 2. Ospina P. A., Nydam D.V. et al. Association between the proportion of sampled transition cows with increased nonesterified fatty acids and β-hydroxybutyrate and disease incidence, pregnancy rate, and milk production at the herd level Journal of Dairy Science 2010;93: 3595-3601. 3. Walsh R.B., Walton J. S. et al. The effect of subclinical ketosis in early lactation on reproductive performance of postpartum dairy cows J. Dairy Sci. 2007;90: 2788-2796. 4. How Metabolic Diseases Impact the Use of Antimicrobials: A Formal Demonstration in the Field of Veterinary Medicine Didier Raboisson1*, Maxime Barbier1, Elise Maigné2 PLOS ONE | DOI: 10.1371/journal.pone.0164200

October 7, 2016

El COSTE MEDIO de la cetosis es de 257€ por vaca1

Elanco y la barra diagonal son marcas registradas de Elanco o sus filiales © 2023 Elanco. PM-ES-23-0044

O encontro celebrouse o 28 de febreiro no auditorio da Facultade de Veterinaria de Lugo e o programa contou con sete relatorios e unha mesa redonda con representantes de varias industrias transformadoras de leite.

As xornadas técnicas de Africor Lugo e a revista Vaca Pinta tiveron lugar un ano máis no auditorio da Facultade de Veterinaria de Lugo para abordar diversos temas de actualidade do sector vacún leiteiro.

Os relatores desta edición puxeron o foco en temáticas como a nova PAC, o manexo do costro, as demandas da industria ou as posibilidades da monitorización e das novas tecnoloxías na gandería.

A cita comezou ás 10:30 h cun relatorio de José Bernardo, director territorial de Agroseguro na zona Noroeste e Canarias, quen falou da situación do agroseguro en Galicia, das experiencias da última campaña e das posibilidades de futuro.

Da evolución dos últimos anos destacou que “tanto o número de sinistros coma o valor medio por sinistro mantiveron unha tendencia á alza”. Realizou un repaso polas características máis destacables do seguro de explotación de gando vacún de

reprodución e produción e finalizou a súa intervención facendo alusión a que “o control leiteiro oficial permite unha mellor valoración dos animais e que a través das avaliacións xenéticas de Conafe se recoñece aqueles animais e explotacións cunha alta valoración xenética”.

As novidades da PAC, o manexo da recría, a monitorización dos animais e as demandas da industria, temas da Xornada Técnica de Africor Lugo e Vaca Pinta

NOVIDADES DA PAC

Seguidamente, subiu ao estrado Celso Sevillano, técnico do Servizo de Axudas Gandeiras da PAC do Fondo Galego de Garantía Agraria (Fogga), quen revisou as novidades máis salientables da nova PAC para as granxas de leite en Galicia.

En canto á condicionalidade reforzada, apuntou que “os solicitantes deberán cumprir cunha serie de normas relativas ás Boas Condicións Agrarias e Ambientais, xa que, de non cumprir algunha delas, se reducirán proporcionalmente os pagamentos de todas as súas liñas solicitadas”. Tamén destacou as novidades do pago redistributivo complementario á axuda básica á renda para a sustentabilidade, do que apuntou que “se lles concede ás primeiras hectáreas de todas as explotacións para favorecer as medianas utilizando un dobre limiar para cada unha das 20 rexións agrarias existentes a partir deste ano”.

Outra das novidades que resaltou foi a aplicación dos xa coñecidos como ecorréximes, “que remunerarán aquelas prácticas agrícolas ou gandeiras beneficiosas para o clima”. Para o vacún de leite en Galicia, sinalou como máis interesantes “o de pastoreo extensivo, o de sega sostible, o de rotacións en terras de cultivo con especies mellorantes e o referente a agricultura de conservación. Lembrou que “todos implican un cumprimento anual e poderán solicitarse tantos ecorréximes como un queira, aínda que só se pode aplicar un por unidade de superficie”.

Durante a súa intervención advertiu que “non haberá prórroga para o período de solicitudes, a pesar de que a maioría da xente está a pensar nesta posibilidade ante os atrasos que está a haber para a aclaración de moitos asuntos”.

JOSÉ BERNARDO: “TANTO O NÚMERO DE SINISTROS COMA O VALOR MEDIO POR SINISTRO MANTIVERON UNHA TENDENCIA Á ALZA”

CELSO SEVILLANO: “NON HABERÁ PRÓRROGA PARA O PERÍODO DE SOLICITUDES, A PESAR DE QUE A MAIORÍA DA XENTE ESTÁ A PENSAR NESTA POSIBILIDADE”

José Bernardo

Celso Sevillano

Roberto Fernández, deputado de Recursos Sostibles da Deputación de Lugo; Manuel Sandamil, presidente de Africor Lugo; José Balseiros, director xeral de Gandería, Agricultura e Industrias Agroalimentarias da Consellería do Medio Rural, e Maribel Quiroga, vicedecana da Facultade de Veterinaria, na inauguración

Tras el, o director de Abanca Agro, Jesús Combarro, presentou as mellores alternativas para o financiamento de circulante e tamén as liñas dispoñibles na súa entidade para financiamento de plans de mellora e de investimentos con base en subvencións Next Generation. Destes últimos, enumerou tres posibilidades: “Préstamos persoais a tipo fixo ou tipo variable para financiar o investimento, préstamos para anticipar o 100 % das subvencións que o cliente vaia recibir ou avais para anticipos de axudas por parte da Administración”.

Combarro deulle paso ao final da súa intervención a Zaira Dapena, directora territorial de Abanca para a provincia de Lugo, quen recoñeceu o potencial do sector en Lugo e puxo a disposición do sector a todo o seu conxunto de oficinas, especialmente os asesores para a tramitación da PAC. Para rematar, Combarro convidou o auditorio a asistir o xoves 2 de marzo, durante a celebración da feira Cimag-GandAgro, en Silleda, a unha xornada para abordar unha vez máis as novidades da PAC 2023 co xefe do Servizo de Axudas Agrícolas da PAC do Fogga, José Luis Acción.

MANEXO DA RECRÍA, O FUTURO DAS GRANXAS

Ás 11.30 h houbo un descanso para o café e, á volta, tomou a palabra Susana Astiz, investigadora científica do Departamento de Reprodución Animal do Instituto Nacional de Investigación e Tecnoloxía Agraria e Alimentaria (INIA), entidade integrada no CSIC, que disertou nesta ocasión sobre o coidado da recría como futuro das explotacións leiteiras, xa que “os primeiros días de vida teñen efectos importantes na saúde e na produtividade de toda a vida dos animais”, sentenciou.

Centrou o seu relatorio en todas as novidades que se están traballando no tocante ao costro e tamén á microbiota dixestiva das xatas. Fixo fincapé nas tres funciones principais do costro: nutritiva, “a súa inxestión –dixo– garántelle ao xato todos os nutrientes requiridos nos seus primeiros días de vida, o seu benestar e a súa supervivencia, mesmo en climas fríos, inmediatamente despois do seu nacemento”; estimuladora do desenvolvemento, “promove un adecuado desenvolvemento do sistema inmune

JESÚS COMBARRO PRESENTOU AS ALTERNATIVAS PARA O FINANCIAMENTO DE CIRCULANTE, DE PLANS DE MELLORA E DE INVESTIMENTOS CON BASE EN SUBVENCIÓNS NEXT GENERATION

SUSANA ASTIZ: “A FUNCIÓN PROTECTORA DO COSTRO PARA OS XATOS NON SE PODE SUPLIR CON NINGÚN PRODUTO ARTIFICIAL”

do xato e do sistema dixestivo”, e protectora, pois “é esencial para dotar o xato con inmunoglobulinas protectoras fronte aos principais patóxenos e os efectos positivos en saúde e benestar nas súas primeiras 24-48 horas elevan a probabilidade de saúde o resto da súa vida”. Da súa función protectora, subliñou que “non se pode suplir con ningún produto artificial”.

Tamén describiu tres claves no manexo da recría. Primeiro, o coidado da vaca xestante, “porque está a desenvolver o futuro da nosa explotación e as secas non poden ser as grandes esquecidas”.

Segundo, o coidado do neonato, “é importante estar pendente do parto, desinfectar correctamente o cordón umbilical, asegurar unha temperatura adecuada e recoñecer a postura decúbito esternal do xato. Tamén se demostrou que a permanencia coa nai unhas horas axuda nestes primeiros coidados”. Terceiro, os coidados ao xato, “que permanezan sans e poidan ter un crecemento rápido”.

En canto ao costro, recomendou administralo en cantidade, en calidade e no momento adecuado. Insistiu moito no seu muxido hixiénico, falou dun obxectivo de 10 g/l de IgG no sangue do xato e de que o ideal é darllo a este canto antes.

Jesús Combarro

Susana Astiz

GUILLERMO LORENZO: “GRAZAS ÁS NOVAS TECNOLOXÍAS NON ACTUAMOS COMO APAGALUMES SENÓN QUE NOS ADIANTAMOS AOS ACONTECEMENTOS”

MONITORIZACIÓN DOS RABAÑOS

A continuación, a xornada virou cara ás novas tecnoloxías no vacún leiteiro e para iso Guillermo Lorenzo, de Veterinaria Integral Gallega, explicou como as novas tecnoloxías axudan na monitorización dos animais e na interpretación dos datos de cada granxa.

Compartiu a súa experiencia á hora de crear a plataforma Gando, unha ferramenta xa no mercado para transformar os datos, axuntar a información nun mesmo formato, poder comparar a evolución de cada negocio coas súas propias cifras e as estatísticas doutras granxas ou interconectar todos os sistemas informáticos do negocio.

Na última parte da súa exposición, mostrou un exemplo concreto para o control das cetose, xa que confesou que “a maioría dos veterinarios e gandeiros só chequean cetoses cando teñen algún problemas relacionados e grazas a este tipo de sistemas non actuamos como apagalumes senón que nos adiantamos aos acontecementos”.

JUAN PEDRO CAMPILLO: “OS SISTEMAS DE MONITORIZACIÓN PERMITEN TER UN MAIOR CONTROL DAS GRANXAS E ACHÉGANLLE MAIOR CALIDADE DE VIDA AO GANDEIRO”

A mañá finalizou cunha última charla a cargo de Juan Pedro Campillo, responsable global de Soluciones Tecnológicas para Ganaderías de Leche en MSD Salud Animal.

O veterinario desenvolveu unha breve introdución á granxa de leite intelixente e relatou como o rumbo do sector se dirixirá cara á implementación de solucións tecnolóxicas que incrementen o rendemento produtivo e a calidade de vida dos propietarios das explotacións e dos seus traballadores.

Sinalou que os sistemas de monitorización, en concreto o comercializado pola súa empresa, SenseHub®, “proporcionan maior precisión ao que sucede no rabaño, optimizando a eficiencia do traballo e a produtividade da granxa, reducen a complexidade existente na granxa de leite, o que permite ter un maior control, e achéganlle maior calidade de vida ao gandeiro”.

Campillo detallou que o monitoreo mellora os índices reprodutivos das explotacións, garante un maior control sanitario do rabaño, reduce os tratamentos con antibióticos e ofrece unha visión completa dos rabaños para unha correcta toma de decisións.

Guillermo Lorenzo

Juan Pedro Campillo

FRANCISCO SINEIRO E JORGE SANTISO: “OS CONTRATOS INDEXADOS ACHEGAN ESTABILIDADE NAS RELACIÓNS ENTRE OS GANDEIROS E AS INDUSTRIAS”

PERSPECTIVAS DE MERCADO

A sesión de tarde dedicouse ao futuro do mercado lácteo e á relación entre gandeiros e industrias. De abordar as perspectivas futuras do sector encargáronse os expertos e exprofesores do Departamento de Economía Agraria da Universidade de Santiago de Compostela (USC) Francisco Sineiro e Jorge Santiso.

Sineiro comezou o seu relatorio alertando de que “o prezo do leite ao produtor na Unión Europea segue a evolución, aínda que cun lixeiro atraso, do prezo equivalente, unha cifra que resulta de transformar o leite en manteiga e en leite desnatada en po”. Ademais, asegurou que o prezo equivalente varía cos desequilibrios existentes entre as cantidades de produtos lácteos comercializados polos principais grupos de países exportadores (Unión Europea, Nova Zelandia e EE. UU.) e as compras dos países importadores, un grupo máis amplo, entre os que destacou China.

O aumento dos prezos na segunda metade de 2022 foi o resultado dun déficit de leite con respecto das necesidades de produtos lácteos no mercado global, como consecuencia dunha climatoloxía desfavorable e do incremento nos custos de produción”, aclarou.

Como perspectiva de futuro, adiantou que “o prezo equivalente xa descendeu nos últimos meses pola recuperación da produción de leite nos EE. UU e na UE polo descenso das compras de produtos lácteos por parte dos importadores”.

Pola súa banda, Jorge Santiso engadiu que a valorización do leite dependerá de equilibrios a escala global con incertezas na oferta, “provocadas pola recuperación da produción nos países exportadores e a relación custos de produción e prezos do leite”, con incertezas na demanda, “segundo evolucione o conflito de Ucraína e o seu impacto nos custos da enerxía e das materias primas, a dinámica da economía global, o impacto da inflación sobre o consumo e as novas estratexias da China como principal importador” e con sinais dun cambio de ciclo, porque “o prezo equivalente e o mercado spot tenden á baixa e está a haber un reaxuste de prezos en empresas con alta dependencia exportadora”.

Por último, Sineiro e Santiso defenderon os contratos indexados como ferramenta fundamental en tempos de incerteza, porque “demostraron coherencia en situacións extremas como 2022 e achegan, aínda que non estabilidade nos prezos, si estabilidade nas relacións entre os gandeiros e as industrias”.

Antes de iniciar a recta final, a xornada foi inaugurada oficialmente por José Balseiros, director xeral de Gandería, Agricultura e Industrias Agroalimentarias da Consellería do Medio Rural; Roberto Fernández, deputado de Recursos Sustentables da Deputación de Lugo; Maribel Quiroga, vicedecana da Facultade de Veterinaria, e Manuel Sandamil, presidente de Africor Lugo.

Francisco Sineiro

Jorge Santiso

DEBATE E POSICIÓN DAS INDUSTRIAS

O evento concluíu cunha mesa redonda moderada pola especialista en gandería e colaborador de La Voz de Galicia, Xoán Ramón Alvite, na que interviñeron catro representantes de industrias lácteas: Carmen Lence, de Grupo Lence (Lugo); Antonio Larrea, de Grupo Covap (Córdoba); Ignacio Quintanilla, de Leche Gaza (Zamora); e Benigno Pereira, de Queixerías Bama (A Coruña).

Cada un deles detallou as liñas clave das súas correspondentes empresas e seguidamente comezaron a debater sobre o tipo de produtos lácteos que demandará o consumidor nun futuro, os perfís que primará cada industria para darlles resposta a estas demandas, as formas de producir leite e as certificacións asociadas, a produción sostible, os defectos que segue a haber no sector para transmitirlle á sociedade a súa verdadeira realidade e as oportunidades de internacionalización do mercado lácteo.

A primeira de preguntas proposta por Alvite versou sobre o posible fin do ciclo á alza dos prezos, ao que Antonio Larrea contestou que “se terán que seguir tomando decisións a curto prazo e a industria e o gandeiro son dúas patas do sector que teñen que entenderse”, idea que apoiou Ignacio Quintanilla. Carmen Lence asegurou que “desde a industria queremos que aos gandeiros lles vaia ben porque, se non, non teremos leite que comprar” e reclamou que “o leite non pode ser un produto reclamo nas grandes distribucións. España é o país no que máis leite de marcas de distribuidor (MDD) se consome”. Con respecto ao prezo, Benigno Pereira sentenciou que “non se lle debe dar voltas ao prezo, porque este o determinará o mercado. Quen máis gañou en 2022 foi a distribución. Como gandeiros, o que debemos facer é tentar ser o máis autosuficientes posible nas nosas explotacións, para sermos competitivos”.

O SECTOR DEBE MELLORAR A SÚA COMUNICACIÓN CO CONSUMIDOR FINAL, POIS A SOCIEDADE NON É COÑECEDORA DE TODO O TRABALLO, O CONTROL ALIMENTARIO E A XESTIÓN

En canto ao perfil de produto que demandará a industria, tanto Larrea coma Quintanilla defenderon a idea de que cada industria “terá que adaptarse ás súas necesidades”. Por unha banda, Larrea recoñeceu que a súa empresa está centrada na fabricación de leite líquido e manteiga. “Non teño a menor dúbida de que o leite líquido vai seguir tendo un papel importante, porque é un produto de primeira necesidade”, destacou. Pola outra, Quintanilla avanzou que “o consumidor seguirá demandando produtos medioambientalmente sustentables” e Carmen Lence compartiu as conclusións da súa empresa: “A demanda aumenta para o leite líquido, os lácteos con proteína e os leites ecolóxicos e de pastoreo, mentres que no leite fresco se nota un pequeno descenso do seu consumo. Por último, o leite A2A2 non ten tirón, porque non se aprecia ben a diferenza coa sen lactosa”.

Outro dos temas a debate foi a valoración dos contratos indexados. Antonio Larrea cre que “a indexación veu para quedar, porque é un sistema que xera estabilidade”, mentres que Quintanilla e Lence recoñecen algún problema. O director

de Leche Gaza ve dúas trabas: “Por unha banda, debe ser fácil de seguir para o gandeiro e para a industria e, pola outra, o índice que se aplique debe ser capaz de reflectir as condicións de cada rexión”. A CEO de Grupo Lence dubida da súa eficacia porque “o gandeiro, desta maneira, nunca sabe o que vai cobrar”.

Os catro participantes na mesa redonda puxéronse de acordo co fundador de Queixerías Bama, ao manifestaren que “a relación entre ambas as partes debe basearse na transparencia e a colaboración e o sector gandeiro debe cobrar o seu produto polo que vale. Oxalá non se tivese que depender de ningún tipo de subvencións, pero no momento en que segue existindo este sistema é porque a sociedade sabe que ten unha débeda co sector”.

A xornada chegou ao seu remate con outra conclusión compartida por todos e é que o sector debe mellorar a súa comunicación co consumidor final, pois a sociedade non é coñecedora de todo o esforzo, o traballo, o control alimentario e a xestión ambiental que hai detrás dunha botella de leite.

De esq. a dta., Antonio Larrea, Ignacio Quintanilla, Xoán Ramón Alvite, Carmen Lence e Benigno Pereira, durante a mesa redonda

La novedosa sala de ordeño rotativa Streamline de BouMatic, en SAT OS PENEDOS

Esta explotación de A Pastoriza (Lugo) ha sido la primera en toda la península ibérica en instalar este modelo industrial de 44 plazas. Tras un intenso proceso que duró alrededor de seis meses, los resultados están siendo positivos y las mejoras son notables.

SAT OS PENEDOS

Localización A Pastoriza (Lugo)

N.º total de animales770

Vacas en producción360

Número de ordeños2

Media de producción 37 litros/vaca/día

Porcentaje de grasa4,10 %

Porcentaje de proteína3,35 %

RCS <100.000 cél./ml.

Los socios de la ganadería familiar SAT Os Penedos, situada en A Pastoriza (Lugo), decidieron hace algo menos de un año introducir en sus instalaciones una sala de ordeño rotativa, el modelo Streamline de BouMatic. La explotación está formada por Begoña Cruz y Manolo Penedo, padres de Rubén y Manuel Penedo, también socios junto con sus tíos, Marina Penedo y Manolo Eiros. “Esta ganadería viene de muchas generaciones atrás, ya nuestros abuelos estaban aquí”, explica Rubén Penedo sobre su historia.

En el año 1998 se anexionaron las dos explotaciones familiares que tenían por aquel entonces. Empezaron con 80 vacas en ordeño y montaron una sala, anterior a la actual rotativa. “Poco a poco fuimos aumentando hasta llegar al estado actual”, cuenta. A día de hoy, SAT Os Penedos tiene tres empleados contratados. “Hasta ahora casi siempre tuvimos dos y hace poco empezamos a trabajar con el tercero. Hemos decidido unirlo a la plantilla para poder dar más días libres sin problema”, aclara.

EL COMPLETO PROCESO DE INSTALACIÓN

Tras sopesar varias opciones, los socios de SAT Os Penedos tomaron la decisión final de apostar por la sala de ordeño rotativa Streamline de BouMatic. Posteriormente, se comenzó con la fase de montaje, que duró alrededor de seis meses. “Esta rotativa comenzó a instalarse en enero de 2022 y los clientes empezaron a ordeñar el 3 de junio de ese mismo año”, afirma Ismael Grandal, distribuidor y comercial de Frior para la zona de Lugo y el noroeste de la provincia de A Coruña. “En mi opinión es una instalación compleja, pero teníamos la experiencia de otras dos salas rotativas que habíamos montado anteriormente; entonces, todo resultó más fácil”, explica Grandal. También cuenta que supieron resolver sin problema los pocos imprevistos que surgieron durante todo el proceso.

UN CAMBIO EN POSITIVO PARA LOS PENEDO

“Antes de instalar esta sala, estábamos ordeñando en una sala trasera de 8x2”, comenta Manuel Penedo, el más joven de los socios de la explotación. Desde esta ganadería, aunque llevan poco tiempo con el nuevo modelo de ordeño, tienen claro que el cambio fue acertado y en positivo, a pesar de que el proceso de adaptación haya costado un poco al inicio, al presentar diferencias con respecto a cómo trabajaban previamente. “Frior ayudó en todo momento a los ganaderos durante los primeros ordeños. Además, nuestro distribuidor en la zona, Agrícola de Meira, prestó sus servicios para que todo fuese bien”, cuenta Ismael Grandal.

“Al principio barajamos la opción de adquirir robots de ordeño, pero a mi hermano y a mí nos gustaba más el sistema de sala por el tamaño de la granja: creo que se adaptaba mejor a nuestras necesidades”, comenta. La idea de instalar una sala rotativa era algo que llevaban años pensando, pero les parecía imposible por las dimensiones de la explotación. Sin embargo, empezaron a informarse, a hacer visitas, a ver algunas rotativas y concluyeron que podría funcionar perfectamente. “Escogimos este modelo ante otros diferentes y frente a otras marcas porque era la opción que mejor se nos adaptaba y también por el servicio técnico. Llevamos muchos años trabajando con el mismo proveedor y siempre nos ha dado un buen servicio”, afirma. Así, cuentan que están satisfechos con el soporte que tuvieron durante todo el proceso.

CARACTERÍSTICAS Y FUNCIONAMIENTO DE LA SALA ROTATIVA

Javier Liste, delegado de ventas para España y Portugal de BouMatic, explica que el modelo Streamline es industrial y está orientado a granjas de gran tamaño, que cada vez son más comunes tanto en Galicia como en el resto de España. Con esta rotativa de 44 puntos, la primera que se instala en la península, se pueden hacer ordeños de 24 horas siete días a la semana y está pensada para que, a la hora de comenzar el ordeño, no se pare hasta el final, ya que su objetivo es que esté girando continuamente para lograr una mayor eficiencia.

Además, los socios de SAT Os Penedos coinciden en que el ordeño es muy sencillo y no tiene grandes complicaciones para los operarios, con unos sistemas que se entienden perfectamente. “Tanto la pantalla donde aparecen todas las características del ordeño como la otra, en donde manejas la máquina, son simples y permiten un fácil manejo”, cuenta Manuel Penedo.

En esta ganadería tienen tres lotes que van pasando por turnos y las vacas entran una a una. En ese momento, una persona se encarga de hacer el predipping y de la limpieza. Otro de los trabajadores es el que coloca las pezoneras y, por último, un tercer operario se encarga del sellado que pone fin al proceso.

Por otro lado, cabe destacar también que esta ha sido una de las primeras instalaciones en las que se ha incluido el nuevo colector BouMatic, el Flo-Star Xtreme, que mejora al que había previamente. Este es más pequeño, sencillo, versátil y funcional que el anterior. Se acompaña con la nueva pezonera Turbo Liner 450 (450 TL), que tiene las ventajas tanto de una redonda como de una triangular. “Combina muy eficientemente ambos parámetros y consigue un ordeño mucho más rápido y con menor daño sobre el pezón. Por tanto, acompañada de este colector, que responde mucho mejor al incremento de flujo conseguido por la pezonera, conseguimos unos muy buenos tiempos de ordeño”, dicta Liste.

Ismael Grandal (izq.)

Distribuidor y comercial de Frior para la zona de Lugo y el noroeste de A Coruña

Javier Liste (der.)

Delegado de ventas para España y Portugal de BouMatic

Sala de ordeño rotativa Streamline de BouMatic

De este sistema resalta su comodidad, los operarios no tienen que desplazarse

BENEFICIOS NOTABLES EN LA EXPLOTACIÓN

Esta sala de ordeño aporta ventajas destacables ante otras y frente a los robots. Penedo explica que la diferencia principal para ellos ha sido el tiempo de ordeño: “Antes tardábamos casi 6 horas y ahora, en 2 horas y poco, ya hemos terminado, teniendo en cuenta que lo hacemos de forma bastante relajada y sin apurarnos demasiado”, comenta. También resaltan la comodidad de este sistema, al no tener que desplazarse.

Con solo tres operarios, se puede ordeñar continuamente sin problemas de bloqueos debido a la ergonomía de este tipo de salas. Además, la circulación de los animales es muy rápida: “Cada vaca está alrededor de 8 o 10 minutos dentro de la plataforma y los operarios están trabajando continuamente, por lo que los tiempos muertos se reducen a 0”, asevera Liste.

Perfecta higiene de la ubre con la familia BlueMAX

La transición para los animales a este nuevo método suele ser sencilla. “Al segundo o tercer día, las vacas ya entraban todas. Se han adaptado muy bien”, indica el más joven de los Penedo. “Normalmente no suele haber problemas. La entrada es muy abierta y todas las vacas ven a sus compañeras, entonces se amoldan bien a estas salas”, aclara Liste.

Asimismo, han notado una mejora en el bienestar de los animales. “En la antigua sala estaban mucho rato esperando y ahora ya no, así que hemos observado que las vacas están más tiempo en el establo y más tranquilas”, a rma uno de los socios de SAT Os Penedos.

OTROS EQUIPAMIENTOS DE BOUMATIC

Esta explotación posee más productos de la marca, tal y como explica con detalle el delegado de ventas para España y Portugal de BouMatic. Así, se ha instalado al mismo tiempo que la rotativa, un empujador de vacas, un flushing para la limpieza de la sala de espera y un robot Ranger arrimador de comida. Los animales también cuentan con el sistema Real Time para su identi cación y monitorización.

El empujador de vacas resulta muy útil para este tipo de sistemas, ya que permite arrimar a los animales a la sala de ordeño y, a la vez, poder cargar el segundo lote en la parte trasera para disminuir al mínimo el tiempo de cambio. Los socios de la explotación comentan que es una herramienta importantísima en una estructura como esta.

El sistema flushing, una vez que los operarios nalizan el ordeño, permite una limpieza de la sala de espera muy rápida, de tan solo unos minutos, con un barrido de aguas sucias. “Estamos muy contentos, porque nos ahorra mucho trabajo y tiempo”, comenta Manuel Penedo.

El robot Ranger se encarga de arrimar la comida al pesebre en los tiempos que el operario decida. La ventaja principal es el poder hacerlo durante la noche, lo cual permite el aumento de consumo y de producción de leche en los animales, además de mejorar su confort.

La transición para las vacas fue sencilla, ya que ven a sus compañeras y se adaptan bien

El empujador de vacas resulta muy útil en estructuras de este tipo

Los Emolientes marcan la Diferencia. Mantener la piel de los pezones suave y saludable, comienza por aplicar un baño a los pezones antes y después del ordeño con la calidad BlueMAX para ayudar a prevenir la sequedad, el agrietamiento y daños de la piel del pezón. Cada baño de pezones de la familia BlueMAX contiene emolientes – que son los ingredientes especiales que condicionan la piel del pezón para mantenerla suave y blanda reponiendo los aceites naturales que se pierden durante la desinfección y el ordeño.

Con el sistema flushing, la limpieza de la sala de espera es de tan solo unos minutos

Baño

de pezones BlueMAX.

• Ingredientes de limpieza y desinfección de Alta Calidad.

• Excelentes propiedades cosméticas.

• Sumamente hidratantes.

Con respecto al Real Time, los ejemplares poseen un collar individual que mide la actividad, la rumia y el tiempo de ingesta y de descanso. Así, monitoriza las 24 horas del día y en tiempo real la salud de los animales. Esto permite al ganadero tener información y alertas de todo tipo cuando una vaca tiene un problema, para poder actuar lo más rápido posible. “Gracias a este sistema, hemos notado mucha mejoría con respecto a los datos de reproducción”, concluyen los propietarios de esta granja lucense.

BlueMAX Premium

Es el primer y único producto de higiene de la ubre en la industria lechera basado en dióxido de cloro listo para usar en pre y post ordeño!

En SAT Os Penedos también adquirieron un robot Ranger arrimador de comida y los collares con el sistema Real Time

O XXIII Premio Aresa de Desenvolvemento Rural vai para Casa Grande de Xanceda

Cristina Fernández-Armesto, socia de Casa Grande de Xanceda, e Sara Torreiro, responsable de Márketing, recolleron o galardón o 10 de marzo nun acto moi concorrido celebrado no auditorio da Facultade de Veterinaria de Lugo.

Opresidente de Aresa, Álvaro Rodríguez; o reitor da Universidade de Santiago de Compostela, Antonio López, e o presidente da Xunta de Galicia, Alfonso Rueda, presidiron a vixésimo terceira gala de entrega do Premio Aresa de Desenvolvemento Rural, que lle foi entregado nesta ocasión a Casa Grande de Xanceda. No acto tamén estiveron presentes o vicerreitor do Campus de Lugo, Francisco José Fraga; a vicepresidenta de Aresa, Carlota López, e a CEO do Grupo Lence e membro do xurado, Carmen Lence, que impartiu a conferencia maxistral titulada “Unha historia de superación”. Durante a súa intervención puxo sobre a mesa a importancia do rural en aspectos tan vitais como a loita contra o cambio climático, a loita contra o despoboamento e a subministración de alimentos frescos. Sobre Casa Grande de Xanceda destacou que “é un orgullo e un motivo de felicidade que este ano se lle conceda este galardón a unha empresa liderada por unha muller que decidiu vir da cidade ao rural a investir e a promover unha iniciativa emprendida no seu día polos seus avós”.

O presidente da Xunta de Galicia entregoulle a placa conmemorativa do Premio Aresa a Sara Torreiro, responsable de Márketing e RSC, e a Cristina Fernández-Armesto, socia de Casa Grande de Xanceda, e o presidente de Aresa finalizou a entrega coa parte económica do galardón, 10.000 euros.

UN SOÑO DE 50 ANOS DE HISTORIA NA GALICIA RURAL

Sara Torreiro agradeceulles o premio ao grupo Aresa, á Universidade e aos membros do xurado: “É unha inmensa alegría para min e para todo o equipo de Casa Grande de Xanceda recibir este premio. É o recoñecemento a un soño de 50 anos de historia na Galicia rural, o soño dos fundadores da granxa, os xornalistas galegos Felipe e Vitoria Armesto. Un recoñecemento tamén á filosofía de que a gandería pode ser ecolóxica e preservar os valores da paisaxe, e de que pode ser rendible e crear empregos”.

Aproveitou a ocasión para reclamar que “se deixen de ver as vacas como un problema, porque son parte da solución. Onde hai vacas, persoas e traballo non hai monocultivos nin

incendios nin abandonos”. Rematou o seu relatorio adiantando que destinarán o premio a “mellorar a biodiversidade das nosas granxas socias, o benestar dos aventureiros e, por suposto, o noso espazo natural protexido”. Por último, leu un poema de Eduardo Blanco Amor que no seu día o escritor lles dedicou aos fundadores da granxa, titulado “Viva!”.

O RURAL, CREADOR DE RIQUEZA NA COMUNIDADE

Tras a entrega do premio e as palabras de agradecemento do premiado, interveu Álvaro Rodríguez, quen agradeceu a asistencia de todo o público e sinalou do gañador “o importante labor que desenvolve no medio rural galego”. Inmediatamente, deulle paso á vicepresidenta do grupo Aresa, Carlota López, quen tomou a palabra no nome da entidade.

Lembrou a transformación do rural á que asistimos durante os 23 anos de celebración deste premio e destacou “a importancia do sector agrícola e gandeiro como produtor de alimentos, cunha excelente e merecida reputación, e como creador de riqueza na nosa comunidade”. Por iso, fixo fincapé en que “debemos facer unha aposta como sociedade por seguir a potenciar este colectivo e o Premio Aresa demostra ano tras ano a cantidade e calidade de proxectos que cren no futuro rural de Galicia”. De Casa Grande de Xanceda sinalou que “é un exemplo de volver ao campo para facerse cargo do negocio familiar e para convertelo nunha empresa exemplar”.

Pola súa banda, o reitor da USC, Antonio López Díaz, felicitou tamén a Casa Grande de Xanceda e o resto das candidaturas presentadas nesta edición, un total de 17. Recoñeceu a Álvaro Rodríguez coma “un exemplo de vitalidade, de compromiso e de saber abordar o cambio xeracional” e augurou “un futuro por diante para moitas máis edicións do Premio Aresa”.

A gala foi clausurada polo presidente da Xunta de Galicia, Alfonso Rueda, que resaltou da empresa recoñecida tres características clave, como son “os seus magníficos produtos, a súa promoción do turismo sustentable e o seu labor diario nas redes sociais para dar a coñecer a cultura gandeira galega”. Concluíu dicindo que “o pasado da Galicia rural é moito e forte, pero debemos crer tamén moito no futuro”.

De esq. a dta., Francisco José Fraga, Carlota López, Carmen Lence, Álvaro Rodríguez, Alfonso Rueda, Cristina Fernández-Armesto, Antonio López, Guillermo Martínez e Sara Torreiro

Africor Pontevedra celebrou a súa xornada técnica en Lalín

As instalacións de Finca Mouriscade, no concello pontevedrés de Lalín, acolleron o 17 de marzo un encontro no que se abordaron temas sobre morfoloxía, recría e control leiteiro.

As charlas comezaron ás 11:00 horas tras a inauguración por parte de Manuel González, deputado de Centros de Investigación na Deputación de Pontevedra.

O responsable do Departamento de Morfoloxía de Conafe, Santiago Mato, foi o primeiro en intervir e ofreceu unha conferencia sobre a influencia da morfoloxía na produción, a lonxevidade e a rendibilidade das ganderías.

A continuación, José Antonio Jiménez, do Departamento Técnico de Conafe, abordou as novidades no programa de cría da raza frisona e fixo fincapé na confirmación de resultados das valoracións xenómicas.

Despois da pausa para o café, a veterinaria técnica de recría de BPA Galicia, Carmen Iglesias, enunciou as claves para lograr unha recría de elite e, tras ela, o profesor da Facultade de Veterinaria de Lugo e coordinador do Cegacol, Ramiro Fouz,

disertou na súa intervención sobre a posta en valor dos datos de control leiteiro.

O último orador en tomar a palabra foi Héctor Martínez, xefe da Sección de Gandería de Finca Mouriscade, quen presentou a páxina web deste centro.

Ao rematar a clausura, da que se encargou o presidente de Africor Pontevedra, Jesús Manteiga, tivo lugar unha comida para todos os asistentes.

Ramiro Fouz, Héctor Martínez, Santiago Mato, Jesús Manteiga, María Manteiga, Carmen Iglesias e José Antonio Jiménez

Santiago Mato

Carmen Iglesias

José Antonio Jiménez

Ramiro Fouz

Héctor Martínez

Concienciación, compromiso y color en la lucha contra el cáncer

Desde hace casi una década, Trioworld, líder mundial en fabricación de plásticos de ensilado, cuenta con una gama de colores de la que destina una parte de sus ventas a la investigación contra el cáncer. Delagro participa en esta campaña de recaudación de fondos desde 2017.

El cáncer es una de las principales causas de muerte en España. Según los datos del Instituto Nacional de Estadística (INE), en 2020 se registraron más de 112.000 muertes por esta enfermedad en nuestro país, lo que equivale al 28 % de todos los fallecimientos en ese año. El acompañamiento de los pacientes y sus familias, así como mayores inversiones para investigar las causas de la enfermedad y los tratamientos que permitan combatirla, han sido los principales elementos de movilización social en los últimos años.

Trioworld, empresa líder a nivel mundial en fabricación de plásticos de ensilado, cuenta con una gama de colores de la que destina un porcentaje de sus ventas a la investigación contra el cáncer. Cada uno simboliza un tipo: el rosa, el de mama; el azul, el de próstata, y el amarillo, el infantil. La compañía, apoyada por clientes y distribuidores como Delagro, ha recaudado para esta causa más de un millón de euros en todo el mundo.

POR CADA COMPRA, TRES EUROS DE DONACIÓN

Esta iniciativa garantiza que, por la compra de una bobina Triowrap Plus Charity Edition, se donará para la lucha contra el cáncer un total de tres euros y Delagro, distribuidor exclusivo de Trioworld en el norte de España, decidió sumarse a este proyecto en el año 2017 como parte de su programa de Responsabilidad Social Corporativa (RSC).

El responsable comercial en España de Trioworld, Francisco Cerón, afirma que “la idea surgió en Nueva Zelanda en 2014. La campaña comenzó con el film rosa; en 2015, lanzamos el azul, y en 2018, completamos la familia con uno amarillo”.

José Manuel Díaz, director comercial de Delagro, explica: “Quisimos colaborar al incluir en nuestro catálogo de productos esta gama y animar a todos los ganaderos a que adquieran los plásticos de ensilado de colores, ya que, haciéndolo, no solo obtienen un producto de máxima calidad, sino que ayudan a distintas asociaciones españolas a seguir apoyando la investigación contra el cáncer y acompañando a las familias afectadas por esta enfermedad”.

Díaz también añade que estos plásticos de ensilado tienen la misma función y calidad que los Triowrap plus 1900m: “Simplemente incorporan un tinte que en ningún caso afecta al rendimiento del producto. Además, son aptos para todas las máquinas y para todos los tipos de pacas”.

PRESENCIA EN EVENTOS DE REFERENCIA

Para dar mayor visibilidad a esta iniciativa, Delagro ha querido llevarla hasta las ferias agropecuarias más importantes de la zona norte, la más reciente, la IV Feria Profesional de Maquinaria, Agricultura y Ganadería Cimag-GandAgro, celebrada a principios de marzo.

“Colocamos en nuestro stand exterior pacas ensiladas con plásticos de colores y ofrecimos a los visitantes gorras a cambio de donativos que se destinarán también a la investigación contra el cáncer. Más de 450 personas quisieron aportar su granito de arena”, concluye el director comercial de Delagro.

EN VÍDEO

Donación garantizada por cada bobina

Edición bené ca para recaudación contra el

Para la mayor e ciencia

Cáncer

1900 RS

XV USÍAS HOLSTEINS. DOS TORRES (CÓRDOBA)

Usías

Holsteins 2023 xa ten a súa vaca gran campiona: Vistahermosa Awesome BYMY 0538

A gandería Vistahermosa foi a gran protagonista e vencedora do concurso, que, ademais do premio de vaca gran campiona, tamén levou o de xovenca gran campiona con Vistahermosa Moovin *RC Rith.

Ocertame Usías Holsteins celebrou unha nova edición o pasado sábado día 11 de marzo na localidade cordobesa de Dos Torres. Foron case 7.000 persoas, de distintos puntos de España, as que se animaron a acudir ao encontro, no que participaron 85 animais de 14 ganderías.

Santiago García foi o xuíz desta décimo quinta edición, que comezou coa sección de xatas ata 5 meses, na que destacaron os novos manexadores.

Na primeira parte do concurso, Vistahermosa Moovin *RC Rith, con apenas un ano de idade, da gandería Vistahermosa, triunfou

como xovenca gran campiona. O exemplar Vistahermosa Moovin *RC Coral, da mesma explotación, foi elixido polo xuíz gran campiona reserva de xovencas.

A mención de honra de xovencas foi para H. Tobias Admiral Kilonga, de Huerta Los Tobías. O premio a mellor grupo de xovencas recaeu na gandería Vistahermosa, o segundo posto foi para Huerta Los Tobías e o terceiro, para Los Miajones.

Posteriormente, chegou a quenda das vacas en lactación. En primeiro lugar, comezou o xulgamento das vacas júnior, no que Copada Haniko Francia 344, de Loma La Copada, conse-

guiu o título de vaca júnior campiona. O galardón de campiona júnior reserva logrouno H. Coronel King Doc Laura 0546, de Huerta El Coronel, e Copada Emilio Emille 404, de Loma La Copada, conseguiu a mención de honra.

García xulgou a continuación os exemplares sénior. A vaca gran campiona do concurso foi Vistahermosa Awesome BYMY 0538, da gandería Vistahermosa, tras alzarse campiona sénior. Copada Haniko Francia 344, de Loma La Copada, foi reserva gran campiona. H. Tobias Doorman Irache, de Huerta Los Tobías, quedou como campiona sénior reserva

e tamén se lle outorgou o premio de mención de honra do concurso. A mención de honra sénior levouna H. Tobias Expander Kirika, da mesma explotación.

A gandería Madueño Rubio obtivo o premio a mellor rabaño de vacas. En segundo lugar quedou Loma La Copada e, en terceira posición, a gandería Vistahermosa. En canto a mellor criador, foi a gandería Vistahermosa quen conseguiu a primeira posición, seguida da gandería Madueño Rubio e, en terceiro lugar, Loma La Copada. García outorgou o título de mellor manexador do concurso a David Madueño, da gandería Vistahermosa.

Vistahermosa Moovin *RC Rith, xovenca gran campiona

Xovencas campionas

Vacas campionas

Gandería Vistahermosa, mellor rabaño de xovencas

Gandería Madueño Rubio, mellor rabaño de vacas

GANADERÍA CABO: OPTIMIZACIÓN DE LA GRANJA DE LA MANO DE DELAVAL

Pedro Sarceda es el actual propietario de Ganadería Cabo, una granja familiar asentada en Baleira (Lugo) en la década de los 80. Ahora, con un empleado en plantilla y más de un centenar de vacas en producción, este negocio ha logrado un salto de calidad gracias al uso de dos robots DeLaval VMS™ V300 y un arrimador de comida DeLaval OptiDuo™.

Para Pedro Sarceda, uno de los encargados de Ganadería Cabo, dar el paso a la robotización supuso una garantía a la hora de poder seguir adelante con su explotación familiar, situada en Baleira (Lugo). “Hoy, si tuviera que volver a un ordeño en sala me lo plantearía mucho y seguramente sería inviable por el tema de los trabajos y la falta de mano de obra”, asegura el ganadero.

Y es que esta granja comenzó, en julio del año pasado, a ordeñar con dos robots DeLaval VMS™ V300. “La sala de ordeño se empezaba a quedar pequeña, los ordeños superaban las dos horas y media, encontrar mano de obra cualificada era muy complicado y no bajábamos de las seis horas diarias en el foso; no había tiempo para sacar el trabajo adelante”.

Según apunta Sarceda, barajó todas las marcas disponibles en el mercado, pero las características propias de la explotación hicieron que se decantase por DeLaval: “El servicio es bueno y poder colocar las pezoneras manualmente es algo que valoro mucho, sobre todo para los primeros ordeños, para vacas recién paridas e in-

GANADERÍA CABO

Localización: Baleira (Lugo)

Propietario: Pedro Sarceda

Empleados: 1

Vacas en ordeño: 120

Media de producción: 39 litros/vaca/día

Porcentaje de grasa: 4,02 %

Porcentaje de proteína: 3,55 %

Recuento celular: 200.000 cél./ml

cluso para algún animal que, después del parto, es más difícil a la hora de manejar las ubres”, apunta.

DE SALA DE ORDEÑO A ROBOTIZACIÓN

El proceso de adaptación a una explotación robotizada, tanto para los animales como para los trabajadores, puede ser uno de los grandes quebraderos de cabeza a la hora de plantearse dar el paso. “Era algo a lo que le tenía bastante respeto, pero la verdad es que ha resultado mejor de lo que me esperaba”, indica el ganadero.

PEDRO SARCEDA ¡En vídeo!

“EL

“Empezamos metiendo los animales de mayor producción, pues el primer ordeño nos ocupó varias horas hasta que conseguimos pasarlos a todos. Al siguiente día, muchas ya entraron solas y otras las fuimos metiendo nosotros, por lo que hubo una o dos semanas un poco más complicadas al principio, pero después acabaron cogiendo el ritmo sin problema ninguno”.

Una vez sorteados esos inconvenientes, fruto de la novedad del sistema, la valoración final es muy positiva: “Ha sido mucho mejor de lo que pensaba, la primera semana sí se arrimaron animales, pero cogieron bastante rápi-

SERVICIO ES BUENO Y PODER COLOCAR LAS PEZONERAS MANUALMENTE ES ALGO QUE VALORO MUCHO, SOBRE TODO PARA LOS PRIMEROS ORDEÑOS”

Cow Cooling Creando el clima adecuado para sus vacas

Cow Cooling Creando el clima adecuado para sus vacas

C

Cooling Creando el clima adecuado para sus vacas

“Teníamos nuestra propia solución de enfriamiento, pero

SIMPLIFICACIÓN DEL TRABAJO CON DELAVAL OPTIDUOTM

vacas, visitas al VMS y salud animal. Después de instalar el sistema de enfriamiento de vacas DeLaval, las visitas han vuelto prácticamente al nivel que tenemos en invierno. Lo mismo ocurre con la producción de leche.” José María Miguel, ganadero. Talavera la Nueva, Toledo

El arrimador de comida DeLaval OptiDuo™ permite que los trabajadores no estén continuamente preocupados de que los animales dispongan de menor cantidad de comida. “Sabes que está programado cada 3 horas: sale, arrima y, sobre todo por la noche, evita que tengas que estar pendiente. Además, cuanta más apeticibilidad, sabes que comen más y, si siempre hay comida arrimada que se está moviendo, esto permite que el consumo en pesebre aumente”, valoran en Cabo.

bajo es más llevadero”, añade.

Si su explotación esta en un clima en el que las temperaturas exceden de 22°C, no necesita que la investigación le informe sobre la caída de producción en los días en los que las temperaturas son altas. Cuando la temperatura excede de 22°C, las vacas comienzan a sufrir stress por calor. Esto provoca que coman menos y produzcan menos leche, hasta un 25% de perdidas. El stress par calor puede tambien llevar a índices de preñez mas bajos y a terneras con menos peso en el nacimiento.

animales, y así sucedió”, comenta. Una vez que Ganadería Cabo comenzó a funcionar con los robots, el trabajo del equipo de DeLaval pasó a centrarse en que la explotación se mantuviera funcionando continuamente, sin dar lugar a errores técnicos. “Ante cualquier cosa que ocurre los llamamos y lo revisan, es un servicio eficiente. Es cierto que las máquinas no han dado problemas en sí, pero, si pasa algo, nos ponemos en contacto, y ellos se conectan en remoto; si pueden, ya lo solucionan desde allí; si no, se presenta en breve alguien aquí”.

En cuanto a la producción, la explotación también ha experimentado un incremento. “Antes estábamos en 38 litros de media y, aunque depende de cómo estén los animales y de su pico de producción, ahora llegamos casi a los 40 litros”. A esto hay que sumar su propio bienestar, ya que las vacas están mucho más tranquilas y eso repercute directamente en el rendimiento. “Ves vacas comiendo, otras acostadas y otras entrando... No se mueve la granja como antes, cuando iban todas juntas a la sala, sino que ahora cada una anda a lo suyo y están mucho mejor”, concluye.

Todo ello hace el trabajo más cómodo para los responsables de Ganadería

Además de los robots, la explotación cuenta con otros complementos de la compañía. Este es el caso de DeLaval DelPro™, la aplicación que permite un control exhaustivo de todos los datos relativos a la producción de los animales. Con este , los trabajadores de Cabo revisan todos los días datos relacionados con el consumo de pienso, entradas, porcentajes de incompletos y celos, entre otros.

Si su explotación esta en un clima en el que las temperaturas exceden de 22°C, no necesita que la investigación le informe sobre la caída de producción en los días en los que las temperaturas son altas. Cuando la temperatura excede de 22°C, las vacas comienzan a sufrir stress por calor. Esto provoca que coman menos y produzcan menos leche, hasta un 25% de perdidas. El stress par calor puede tambien llevar a índices de preñez mas bajos y a terneras con menos peso en el nacimiento.

Si su explotación esta en un clima en el que las temperaturas exceden de 22°C, no necesita que la investigación le informe sobre la caída de producción en los días en los que las temperaturas son altas. Cuando la temperatura excede de 22°C, las vacas comienzan a sufrir stress por calor. Esto provoca que coman menos y produzcan menos leche, hasta un 25% de perdidas. El stress par calor puede tambien llevar a índices de preñez mas bajos y a terneras con menos peso en el nacimiento.

Para el correcto funcionamiento de la granja, todos estos parámetros deben ser tenidos en cuenta. “La actividad es muy importante para la detección de posibles enfermedades o celos, por ejemplo, de la misma forma que lo son los datos de ordeño o conductividad”, apuntan.

Enfriar las vacas es la forma adecuada de aumentar su producción

Enfriar las vacas es la forma adecuada de aumentar su producción

Enfriar las vacas es la forma adecuada de aumentar su producción

CONCURSOS DA RAZA FRISONA DE GANDAGRO. SILLEDA (PONTEVEDRA)

Serrada Chantel Chief leva a vitoria como vaca gran campiona internacional de GandAgro 2023

Este exemplar, copropiedade de La Serrada, Quim Serrabassa, Agriber, Quality e José A. Hernández (Ávila), foi o vencedor do XXXVI Open de Frisón GandAgro 2023. O premio á xovenca gran campiona internacional recaeu en Venturo Thunder Storm Almira, da Ganadería Casa Venturo (Asturias).

AIV Feira Profesional de Maquinaria, Agricultura e Gandería GandAgro 2023, que se levou a cabo do 2 ao 4 de marzo no recinto feiral de Silleda (Pontevedra), acolleu tanto o XXXVI Open de Frisón GandAgro 2023 como o XXXI Concurso Autonómico da Raza Frisona Fefriga 2023, que se celebraron de maneira simultánea. O xuíz canadense Brian Carscadden foi o encargado de valorar todos os animais participantes, procedentes de explotacións de Galicia, Asturias, Cantabria, País Vasco, Castela e León e Cataluña.

Durante a mañá do sábado tivo lugar o xulgamento das seccións de xatas e xovencas. No palmarés entraron as ganderías El Campgran e Holscat (Barcelona), coa vitoria de xata campiona internacional para Campgran-HSCT Loane Boom ET, e a Ganadería Casa Venturo (Asturias), que destacou ao levar varios títulos: xovenca campiona internacional e xovenca gran campiona internacional, co exemplar Venturo Thunder Storm Almira, ademais de mellor criador internacional de xovencas.

A maiores, cabe resaltar que SAT Rey de Miñotelo (Lugo) conseguiu o premio de xovenca gran campiona da competición rexional galega, coa xovenca Rey 1085 Moovin Soly ET, a cal tamén quedou en segunda posición como xovenca gran campiona do concurso internacional.

Esa mesma tarde, chegou a quenda da valoración das seccións de vacas en lactación. Finca La Asunción (A Coruña) triunfou na categoría de vaca nova campiona internacional, con RDF Emeraud ET. O premio a vaca intermedia campiona internacional foi para Cid Delta Megan, de Cid (Lugo) e o de produción vitalicia levouno La Roza Marisa Doorman, de SAT Ceceño (Cantabria). Finalmente, a vaca gran campiona internacional foi Serrada Chantel Chief, copropiedade de La Serrada, Quim Serrabassa, Agriber, Quality e José A. Hernández (Ávila), exemplar que tamén obtivo o premio a vaca adulta campiona internacional. De novo, a gandería SAT Rey de Miñotelo destacou no rexional galego, pois fíxose co premio de vaca gran campiona con Rey 814 Beemer Yuri,

que, ademais, quedou como reserva na categoría de vaca gran campiona internacional. Tamén foi para esta explotación o premio de mellor criador internacional.

Así mesmo, outorgóuselle á Ganadería Casa Venturo o título de mellor gandería de nova participación e o xuíz Carscadden escolleu a Germán Fernández, propietario desta granxa, como o mellor manexador do concurso.

VENRES DE MANEXADORES E PREPARADORES

O día 3 de marzo celebrouse pola mañá o XIV Concurso Internacional de Novos Preparadores de Gando GandAgro 2023. Lorena Rodríguez (Lugo) foi elixida mellor preparadora. O segundo posto foi para Lorena Iglesia e o terceiro levouno Xabier Montes. Esa mesma tarde, no marco do XXXVI Concurso Internacional de Novos Manexadores “Memorial Luis Louzao”, Llorenç Bosch (Illas Baleares) foi proclamado mellor manexador. O segundo posto foi para Lorena Iglesia, que levou así outra vitoria, e o terceiro para Javier García.

CATEGORÍA

PALMARÉS

GAÑADORA

GANDERÍA

XATASDE5A7MESESVenturoHappenRosaniGanaderíaCasaVenturo(Asturias)

XATASDE8A10MESESEXATACAMPIONADEGALICIAAsuncionDistrictMarylinFincaLaAsunción(ACoruña)

XATASDE11A13MESESAsuncionDistrictJulianne3FincaLaAsunción(ACoruña)

XATASDE14A16MESESEXATACAMPIONAINTERNACIONALCampgran-HSCTLoaneBoomETElCampgraneHolscat(Barcelona)

XOVENCASDE17A20MESES,XOVENCACAMPIONADEGALICIAE

XOVENCAGRANCAMPIONADEGALICIARey1085MoovinSolyETSATReydeMiñotelo(Lugo)

XOVENCASDE21A26MESES,XOVENCACAMPIONAINTERNACIONALE

XOVENCAGRANCAMPIONAINTERNACIONAL

VenturoThunderStormAlmiraGanaderíaCasaVenturo(Asturias)

MELLORCRIADORDEXOVENCASINTERNACIONALGanaderíaCasaVenturo(Asturias)

MELLORCRIADORDEXOVENCASDEGALICIAFincaLaAsunción(ACoruña)

VACANOVAATA30MESESEVACANOVACAMPIONADEGALICIACundinsAdeleMoovinETPistularioeCMPXEN(ACoruña)

VACANOVADE30A36MESESEVACANOVACAMPIONA

INTERNACIONAL

RDFEmeraudETFincaLaAsunción(ACoruña)

VACAINTERMEDIADE3ANOSPanamadeL’OrangerieFincaLaAsunción(ACoruña)

VACAINTERMEDIADE4ANOS,VACAINTERMEDIACAMPIONA

INTERNACIONALEVACAINTERMEDIACAMPIONADEGALICIACidDeltaMeganCid(Lugo)

VACAADULTADE5ANOS,VACAADULTACAMPIONAINTERNACIONALE VACAGRANCAMPIONAINTERNACIONAL

SerradaChantelChiefLaSerrada,QuimSerrabassa,Agriber,Quality eJoséA.Hernández(Ávila)

VACAADULTADE6ANOSOUMÁISRey719RivisyEludeSATReydeMiñotelo(Lugo)

VACAPRODUCIÓNVITALICIALaRozaMarisaDoormanSATCeceño(Cantabria)

VACAADULTACAMPIONADEGALICIAEVACAGRANCAMPIONADE

GALICIARey814BeemerYuriSATReydeMiñotelo(Lugo)

MELLORCRIADORINTERNACIONALEMELLORCRIADORDEGALICIASATReydeMiñotelo(Lugo)

MELLORMANEXADORDOCONCURSOGermánFernández(Asturias)

CALIDAD DE CONFIANZAPARA TODA LA VIDA

»Nuestra familia cría vacas desde hace tres generaciones. En base a nuestra vasta experiencia, hace unos años, decidimos recurrir a las vacas Brown Swiss debido a sus buenas condiciones de salud y durabilidad. En nuestra región, los veranos pueden ser muy calurosos y es un desafío para nosotros y para los animales. Nuestras vacas Brown Swiss son extremadamente tolerantes al calor, por lo que nunca tenemos que preocuparnos por ellas. Eso nos da tranquilidad y una leche excelente para nuestros clientes.«

Familia Moraga, Andujar-Jaen/España

Venturo Thunder Storm Almira, xovenca campiona internacional e xovenca gran campiona internacional

Cid Delta Megan, vaca intermedia campiona internacional e de Galicia

Campgran-HSCT Loane Boom ET, xata campiona internacional

La Roza Marisa Doorman, premio a produción vitalicia

Ganadería Casa Venturo (Asturias), mellor criador de xovencas internacional RDF Emeraud ET, vaca nova campiona internacional

SAT Rey de Miñotelo (Lugo), mellor criador internacional e de Galicia

Serrada Chantel Chief, vaca adulta campiona internacional e vaca gran campiona internacional

Rey 1085 Moovin Soly ET, xovenca campiona de Galicia e xovenca gran campiona de Galicia

Rey 814 Beemer Yuri, vaca adulta campiona de Galicia e vaca gran campiona de Galicia

Asuncion District Marylin, xata campiona de Galicia

Llorenç Bosch (Illas Baleares), gañador do XXXVI Concurso Internacional de Novos Manexadores “Memorial Luis Louzao”

Finca La Asunción (A Coruña), mellor criador de xovencas de Galicia Cundins Adele Moovin ET, vaca nova campiona de Galicia

Lorena Rodríguez (Lugo) foi a vencedora no XIV Concurso Internacional de Novos Preparadores de Gando GandAgro

Germán Fernández (Asturias), mellor manexador do concurso

Agro Solución

Todas as solucións financeiras que o campo necesita

Somos expertos no sector agrario. Confía na experiencia dos nosos xestores especializados.

Financiamento Plans Mellora ,

Se estás pensando en investir para mellorar a túa explotación, podémoste axudar a crecer sen preocupacións.

Agro Solución 5 anos

Póliza de crédito

Facilitamos os pagamentos do día a día, coa nosa póliza de crédito a 5 anos, pagando xuros só polo saldo disposto e cun aforro importante dos gastos de formalización.

Campaña PAC 2023

Somos expertos no sector agrario.

A domiciliación da PAC en ABANCA pode facilitarche non pagar comisións.

Máxima axilidade e comodidade na tramitación do anticipo da PAC, gastos campaña e financiamento prima seguros. Se domicilias a PAC en ABANCA poderás beneficiarte de máis vantaxes...

Convenio con SGR e SAECA

Convenios que achegan garantías adicionais para facilitar o acceso a financiamento de liquidez e investimentos.

Liñas SAECA Liquidez:

Aval ata o 100%.

Custo dos avais subvencionados. Condicións moi competitivas.

Infórmate agora en abanca.com

*A concesión do financiamento que se recolle nesta oferta está suxeita, en calquera caso, á previa análise do risco por ABANCA.

En ABANCA, o sector primario é prioritario. Por iso somos a única entidade que dá servizo en 175 localidades rurais en Galicia.

ABANCA

MEDIACIÓN, OPERADOR DE BANCA-SEGUROS VINCULADO, S.L., con domicilio social na avenida da Mariña núm. 1, 4ª planta, A Coruña, inscrita no Rexistro Mercantil da Coruña, tomo 3321, folio 64, folla C-38698 e no Rexistro Administrativo Especial de Mediadores de Seguros, Corredores de Reaseguros e dos seus altos cargos da Dirección Xeral de Seguros e Fondos de Pensións co núm. OV-0044, provisto do CIF B-70049630 e con seguro de responsabilidade civil e capacidade financeira esixidos pola normativa de distribución de seguros vixente. Compañías aseguradoras: Caser, Allianz, Plus Ultra Seguros, Axa, Reale, Generali, FIATC, Pelayo, Zurich, Liberty, Grupo MAPFRE. Máis información na rede de oficinas de ABANCA Corporación Bancaria S.A. ou en www.abanca.com.

¿A qué indicadores clave presta atención el Nanta Dairy Robot?

En Nanta Dairy Robot hemos desarrollado una herramienta de evaluación de la eficiencia del robot de ordeño que permite el análisis y la valoración de una amplia variedad de indicadores, lo cual nos da la posibilidad de identificar más fácilmente las oportunidades de mejora y las alarmas alejadas de las recomendaciones de Nanta, que limitan la eficiencia del robot y, por tanto, la rentabilidad de la granja. A continuación, desgranamos los principales parámetros evaluados.

TIPO DE TRÁFICO

En granjas con tráfico libre cada vaca decide cuándo ir al robot y puede moverse libremente entre el robot, la cama y el pasillo de alimentación. En cambio, en el tráfico forzado siempre se dirige el movimiento de la vaca desde la cama hacia el robot, antes de darles acceso al pasillo de alimentación. Las granjas con tráfico libre producen 1,1 kilos más de leche por vaca y 68 kilos más de leche por robot que las granjas con tráfico forzado.

Con el tráfico forzado se cambia el comportamiento de alimentación de las vacas, pues disminuye la ingesta total de comida que consume el animal, la cantidad total de tiempo que come y el número de veces que visita el comedero.

INGESTA DE MATERIA SECA

LOS TRES PILARES EN LOS QUE SE BASA EL MODELO DE CONSULTORÍA

Trabajo de consultoría. Nuestro equipo de técnicos especializados en alimentación y manejo de robots le ofrecen un soporte personalizado para optimizar el rendimiento del robot y de sus vacas.

Diseño de un plan de alimentación personalizado. Combinamos los forrajes de la granja y un concentrado para el carro unifeed con un pienso para robot llamado Dairy Robot.

Análisis continuo de los principales parámetros e indicadores proporcionados por los robots para identificar las oportunidades de mejora y las alarmas de su granja.

Para analizar el porcentaje de vacas primíparas, el punto de referencia debe ser <30 % y el ideal financiero es del 25 %.

¿Las vacas están consumiendo en el pesebre la cantidad de materia seca adecuada para favorecer las visitas al robot? ¿Se analiza periódicamente la humedad de los ensilados y subproductos húmedos de la ración?

Las novillas suelen producir entre un 75 y un 80 % de la cantidad de leche que generan las multíparas. Las novillas suelen ser más nerviosas y van al robot muy a menudo (especialmente con tráfico libre), lo que resulta en altos rechazos y, por lo tanto, reduce el tiempo de ordeño del robot.

¿La ración está ajustada al número de vacas que hay en cada lote? ¿El carro unifeed pesa de manera correcta?

¿El PMR está formulado correctamente para estimular a las vacas a ir al robot? ¿Con qué frecuencia se empuja la comida en el pesebre? ¿Los forrajes se analizan periódicamente para conocer su digestibilidad y anticiparnos a posibles oscilaciones en la ingesta de materia seca? Estas son algunas de las muchas preguntas que debemos hacernos para optimizar la eficiencia del robot y maximizar la rentabilidad de la granja.

Por el contrario, si la granja tiene problemas de jerarquía, irán menos al robot por tener un orden social más bajo, harán menos visitas y bajarán la frecuencia de ordeño/día.

RACIÓN DEL PESEBRE

El mayor reto para el ganadero y el nutrólogo es pasar de una ración totalmente mezclada en el pesebre (TMR) a una ración parcialmente mezclada (PMR) a la que se suma un pellet administrado en el robot. Manejando adecuadamente el PMR, junto con un pellet de buena calidad y altamente palatable, aseguramos que las vacas estén motivadas para visitar el robot independientemente del diseño de la granja.

NÚMERO DE ORDEÑOS/ROBOT

Se calculan multiplicando el número de vacas por la frecuencia de ordeño. El óptimo razonable debe ser mayor que 180 ordeños/robot/día. Si este dato es inferior, compruebe:

Número de vacas/robot. El número de vacas por robot afecta a la producción de leche porque la estructura jerárquica del rebaño cambia. Las vacas tímidas y primerizas son las más afectadas en granjas con sobreocupación.

Tiempo libre del robot. Debe ser en torno al 15 % para que todas las vacas puedan ser ordeñadas cuando lo deseen.

Frecuencia de ordeño. Se ve afectada por muchos factores; entre otros, el tipo de tráfico y el número de vacas por robot. Se acepta que debe ser ≥ 2,5 ordeños/vaca/día para llegar a la misma cantidad de leche que en un ordeño convencional de 2 ordeños/día. De lo contrario, hay que comprobar que los accesos al ordeño estén configurados adecuadamente.

Rechazos. Los rechazos son una medida importante de la actividad y están directamente relacionados con la disponibilidad del PMR y con su nivel de energía.

En Nanta estamos orgullosos de ofrecer un soporte de consultoría total de la alimentación y el manejo del ordeño en robot. Contamos con un equipo de técnicos con un excelente conocimiento y una amplia experiencia en el manejo de las granjas con robot, los cuales están en continuo proceso de aprendizaje e intercambio de conocimientos con todos los proveedores de robots de ordeño para mejorar los resultados técnicos y financieros de las granjas robotizadas.

Cualquiera que sea el momento en el que se encuentre, ya sea si esté pensando en instalar su primer robot de ordeño o si tiene un robot desde hace muchos años, estaremos encantados de trabajar con usted y ayudarle a sacar la máxima rentabilidad a su inversión.

Fallos. Se debe reducir al mínimo el número de fallos por robot porque bajan el tiempo potencial de ordeño. Cada fallo puede tomar de 5 a 8 minutos de tiempo del robot. Es conveniente hacer un mantenimiento diario del robot para minimizarlos.

Retrasos. Representan aquellas vacas que hay que ir a buscar para ser ordeñadas, pues no lo hacen de manera voluntaria. Si hay más del 5 % de rechazos hay que evaluar las causas: incidencia de vacas cojas, porcentaje primíparas, volumen de ocupación de la granja, nivel de energía del PMR, tipo de pellet en el robot, tiempo libre del robot, número de vacas por robot, tipo de tráfico de las vacas, instalaciones…

En este sistema, los forrajes de la granja y el concentrado para el carro unifeed se combinan con el pienso para robot, llamado Dairy Robot

XXXV CONCURSO MORFOLÓXICO DE GANDO VACÚN FRISÓN. ALAIOR (MENORCA)

A palmada da vitoria foi para Benisegui Byway Kala

A nova edición do Concurso Morfolóxico de Gando Vacún Frisón de Menorca celebrouse na localidade de Alaior os días 18 e 19 de marzo. O certame foi xulgado polo xuíz internacional Javier Álvarez.

Benisegui Byway Kala, da gandería Binigafull de Ciutadella (Menorca), foi proclamada vaca gran campiona do Concurso Frisón de Menorca 2023, tal e como decidiu o xuíz galego Javier Álvarez. Como campiona reserva quedou a vaca Binigafull High Octane Mariana, da mesma explotación.

O premio de xovenca gran campiona foi para a xovenca Bell Lloch Lambda Estefania, da gandería Son Bell Lloch de Ferreries (Menorca)

XV CONCURSO REXIONAL DA RAZA FRISONA DO ALTO MIÑO. PONTE DE LIMA (PORTUGAL) | XIX CONCURSO DA RAZA HOLSTEIN FRISIA. TROFA (PORTUGAL)

Vilas Boas & Pereira gaña os concursos do norte de Portugal

O exemplar Pereira Diamondback PML O´Kapy, da gandería Vilas Boas & Pereira, levou o triunfo como vaca gran campiona no concurso de Ponte de Lima. No de Trofa, a vitoria foi para Pereira Undenied Alxina.

Agandería Vilas Boas & Pereira destacou nos concursos do norte de Portugal celebrados en marzo. Os días 18 e 19 tivo lugar a décimo quinta edición do concurso de Ponte de Lima, no que esta explotación conseguiu o premio de vaca gran campiona con Pereira Diamondback PML O´Kapy.

O exemplar Pereira Undenied Alxina triunfou co mesmo título no concurso de Trofa, celebrado a principios deste mes.

Balazeiro DOC 5309, da gandería Balazeiro do Sobrado, obtivo o título de xovenca gran campiona tanto no certame de Ponte de Lima coma no concurso de Trofa.

Bell Lloch Lambda Estefania, xovenca gran campiona

Pereira Undenied Alxina, vaca gran campiona de Trofa

Pereira Diamondback PML O’Kapy, vaca gran campiona de Ponte de Lima

La Autospire Compact nace de la mano de la compañía francesa con un concepto claro: ofrecer soluciones rápidas a las labores diarias de los ganaderos, adaptándose a todos los rincones de la explotación y permitiendo alimentar rebaños de 50 a 90 vacas en una única pasada.

Para ello, la máquina incorpora una cabina de cristal diseñada específicamente para otorgar al ganadero un confort y manejo óptimos, garantizando la correcta aproximación al silo y una conducción suave y segura en el momento de los trabajos.

Autospire Compact, la gran novedad de Lucas G aterriza en el mercado español

Durante la jornada de reunión con sus distribuidores en España, para la que el equipo de Lucas G se trasladó hasta SAT Rote (Zamora), la compañía aprovechó para presentar el modelo Autospire Compact 120, el nuevo carro autopropulsado para fincas individuales.

Entre las características de esta nueva máquina, recién aterrizada en el territorio español, destaca el motor de cuatro cilindros y 156 cv de potencia situado en la parte trasera, o la posibilidad de elección de 12, 14 o 16 metros cúbicos con un único sinfín y distribución por trampilla.

“Yo resaltaría esta máquina, como su nombre indica, por lo compacta que es y porque permite trabajar en las fincas de una manera mucho más económica. Es la máquina que nos faltaba, por así decirlo, ya que estamos hablando de una anchura de tan solo 2,40 metros y una altura total de 2,52 metros, lo cual significa que puede caber en todas las fincas”, indica Jordan Varagne, delegado comercial de Lucas G en España.

A pesar de que el protagonismo recaía en este nuevo modelo de la marca francesa, los asistentes también pudieron ver otras máquinas que Lucas G ofrece en su amplio catálogo. Ejemplo de ello fueron la Autospire Performance, la Castor 30 R o la Spirmix 180 Cinta

• Autospire Performance 160, ya disponible en el mercado español e introducida en Galicia, está dirigida a CUMAs. Es autopropulsada, con 16 metros cúbicos, dos sinfines, distribución trasera por cinta (izquierda o derecha) y homologada a 40 kilómetros por hora.

• La Castor 30 R es una encamadora y distribuidora de tres metros cúbicos, arrastrada, “lo cual significa que puedes encamar, distribuir cualquier tipo de forraje en bolas de plástico y dar de comer a tus vacas”, apunta Jordan Varagne.

• La Spirmix 180 Cinta tiene 18 metros cúbicos, cinta de distribución delantera (izquierda o derecha) y dos sinfines.

UN SELLO DE CALIDAD

“Si hablas con cualquier ganadero y le preguntas por tres marcas de encamadoras, Lucas G va a estar entre ellas”, asegura Varagne. El delegado comercial resalta la Castor 30 como el equipamiento que permitió a la marca hacerse reconocida en el sector de las encamadoras, la Spirmix 160 por su calidad de mezcla, “estamos hablando de un 95 % de homogeneidad”, y la Performance por sus altas capacidades de nivel de carga.

Spirmix 180 Cinta

Castor

Vendidos os 15 animais presentados na poxa de Chantada

POXA DE GANDO DE RAZA FRISONA. ORDES (A CORUÑA)

Omercado gandeiro de Chantada foi, un ano máis, o lugar escollido para a celebración o sábado 11 de marzo dunha nova edición da poxa de gando frisón da localidade. Organizada por Africor Lugo en colaboración co Concello de Chantada e a cooperativa Aira, puxéronse en venda un total de 15 animais. Conseguiuse darlles saída a todas as vacas e xovencas sacadas a pista, o volume de facturación chegou aos 42.250 euros, cun prezo medio de 2.817 euros, e, de entre todos os exemplares,

Carballo de Baixo Goal Chispa, presentado pola gandería Carballo de Baixo (Sarria, Lugo), foi o que acadou o maior prezo: vendeuse á gandería Pena Guisande (O Páramo, Lugo) por 4.050 euros. O resto das reses foron adquiridas por explotacións da provincia de Lugo e da zona de Lalín (Pontevedra).

Así mesmo, todos os compradores recibiron, por cortesía de Xenética Fontao, tres doses de Gigantic e tres de Gabrielle por cada animal comprado na poxa.

Na mañá do domingo 12 de marzo, Africor Coruña, en colaboración co Concello de Ordes, celebrou no Mesón do Vento a cuarta edición da poxa

de gando frisón do municipio. Nesta ocasión, o animal G.Dubra S.C. Webster 724 foi o mellor valorado: foi adquirido pola gandería de José Ramón Carballeiro Becerra

(Tordoia, A Coruña) por 4.400 euros.

Para esta edición, contouse coa presentación de 9 vacas chegadas de 6 ganderías da provincia. Foron adxudicados todos

os animais poxados e o volume de vendas ascendeu a 31.300 euros, cun prezo medio de 3.478 euros.

Cundins Amapola Unstopabull, animal mellor valorado en Santa Comba

Africor Coruña organizou o domingo 19 de marzo, en colaboración co Concello de Santa Comba, a vixésimo primeira edición da

poxa de gando frisón desta localidade. Este ano, presentáronse un total de 23 vacas de novo parto de 12 ganderías coruñesas.

Vendeuse a totalidade dos exemplares poxados, cun prezo medio de 3.653 euros. O volume de negocio ascendeu a 69.400 euros e, como animal desta-

cado, cabe sinalar a Cundins Amapola Unstopabull, de Granxa Cundíns, adxudicado a Ganadería Xesteiro por 5.100 euros.

A poxa de Ordes acadou un prezo medio de vendas de 3.478 euros

POXA DE GANDO FRISÓN. CHANTADA (LUGO)

POXA DE GANDO FRISÓN. SANTA COMBA (A CORUÑA)

Batch Milking, éxito Á priMeira

O propietario da granxa barcelonesa El Bruguer, Josep Masramón, quería robotizar o seu muxido co reto de unir todo o seu rabaño nunha mesma zona e poder ter un único patio de enfermería, tras máis de 25 anos xestionando unha gandería dividida en dúas localizacións, que, aínda que moi próximas, provocaban moita perda de tempo e un traballo moito máis canso.

Xunto co equipo de GEA e o seu distribuidor na zona, Agroservei Viñas, chegaron á conclusión de que instalar 8 robots en batería cunha mesma sala de espera e unha saída con postselección sería a mellor opción para darlles resposta ás súas necesidades.

Así, hai apenas dous meses, El Bruguer converteuse na primeira granxa española en apostar polo sistema de muxido automatizado por lotes ou Batch Milking, co que se combina o manexo e a rutina de muxido a horarios fixos, como nas salas convencionais, co muxido robotizado con DairyRobots R9500.

Masramón cóntanos por que confiou neste novo sistema, como está a ser a adaptación dos seus animais e do seu equipo ao cambio e que vantaxes está a achegarlle esta decisión de cara ao futuro do seu negocio, do que seguramente se responsabilice unha das súas fillas, Gemma Masramón.

Para máis información: GEA.com/es/dairy-farming

en VÍDeo

el bruguer

Localización: Sant Julià de Vilatorta (Barcelona)

Número total de animais: 700

Vacas en muxidura: 300

Número de muxidos: 3

Media de produción: 35 litros/vaca/día

Porcentaxe de graxa: 3,80 %

Porcentaxe de proteína: 3,60 %

RCS: 200.000 cél./ml

Que sistema de muxido tiña antes de apostar polo Batch Milking?

Ata hai dous meses muxiamos con dúas salas Autotandem de 2×5, porque tiñamos o rabaño e as instalacións divididas entre dúas localizacións separadas por 200 m de distancia.

Cales eran os seus principais obxectivos co cambio?

Desde o ano 1997 funcionabamos con dúas salas e dúas localizacións eran un inconveniente, porque implicaban moitos desprazamentos e moita perda de tempo no noso traballo diario.

Tras 25 anos, a miña maior preocupación era darlle solución á zona de visitas e tratamentos. Quería agrupar todos os animais a revisar nun mesmo patio e non ter que pechar 100 vacas para visitar unha.

O proxecto aínda non rematou e a miña idea é que exista un patio no que se incorporen vacas para sincronizacións, para inseminar, para visitar… que se dirixan a esa zona e que, cando finalizasen a revisión, se volvan conducir ao seu correspondente lote.

Que opcións valorou?

As valoracións comezaron hai xa dous anos. Antes de nada, cos técnicos de GEA pensamos en robots individuais, pero estivemos un ano modificando planos, distancias e eu non o vía claro, porque seguía tendo catro zonas para tratamentos.

Un día díxenlles: “Quero isto: todos os animais na mesma instalación e todos os robots xuntos”. Dixéronme que ese terreo estaba pouco explorado, que había algún caso en Europa e que podiamos ver que resultados ían tendo. Así, abordámolo e estou moi contento.

Como foi a planificación do proceso de cambio?

Serei sincero, non tiñamos planificación. Os técnicos de GEA dixéronme: “É mellor pasalo mal tres días que non ir alongando a agonía”.

Eu tiña as miñas dúbidas, pero aceptei os seus consellos e creo que foi un acerto. En dez días as vacas estaban, practicamente, funcionando soas.

Por que elixiu GEA?

Traballamos con GEA desde 1979 e sempre tiveron distribuidores eficientes. Están preto e, se hai un problema, soluciónano.

Ademais, a separación por cuartos é do mellor que me pasou na vida. Se a manexas ben, controlas as células somáticas sen problema. Antes, son sincero, tiña moitos medos á hora de tratar as miñas vacas. A tranquilidade de agora non se paga con diñeiro.

Finalmente, quero destacar que este robot separa o leite por cor, temperatura e condutividade. Podemos indicarlle os parámetros que queremos en canto a condutividade e separar o leite en función das nosas necesidades.

Que beneficios lle achega o sistema de Batch Milking? En primeiro lugar, unha sala implica un traballo de horas, moi mecánico, que cansa e ao final aburre. As persoas somos persoas, estamos a mil cousas e acabamos perdendo o control, porque non manexas todos os parámetros ao 100 %. Agora, continúa habendo un humano detrás, que valora e vixía, pero o traballo de precisión faino unha máquina e non hai erros. Volver ter o control é o que máis agradezo, é tranquilidade.

En segundo lugar, se un día unha máquina ten unha avaría, non temos maior problema, porque continúan as outras sete traballando ou se tes un pico de partos e máis vacas para muxir, o único inconveniente é que tardarás media hora máis en facelo.

En terceiro lugar, os traballadores responderon moi ben. Nunca foi a miña intención prescindir de ningún empregado. Ademais, mentres están pendentes do muxido, poden realizar outras tarefas.

Por último, teño dúas fillas e un fillo, e unha delas ten interese na granxa. Se as instalacións non son modernas e se non buscamos flexibilidade no noso traballo, dificilmente as novas xeracións quererán entrar neste sector. Darlle ferramentas á mocidade para ter conciliación, lograr un

de conciliación,

“Volver ter o control é o que máis agradezo, é tranquilidade”

traballo práctico e intuitivo e obter rendibilidade e eficiencia é fundamental para que exista cambio xeracional.

Tras só uns meses de traballo con este novo sistema, como está a ser o rendemento?

A estancia por vaca en robot está en 6 minutos e o tempo de colocación achégase aos 38 segundos. Se botamos contas, coas paradas para a limpeza, poderiamos muxir unhas 80 vacas por hora.

Outra das vantaxes deste sistema é que non sacrifiquei ningún animal porque non se adaptase, pois aquí sempre hai unha persoa e, se o robot o aparta por calquera motivo, móxese manualmente e listo. De cada 120, teremos 3 ou 5 apartadas.

Monitorizou as súas vacas cos colares CowScout e o novo programa de xestión DairyNet Box?

Si. Cos colares levo traballando 7 anos e axudan a valorar os datos que máis che interesan da túa granxa.

En canto ao programa, utilizaba o DairyPlan desde o ano 1991 máis ou menos e é un gran programa, pero eu quería poder acceder aos datos desde calquera sitio, desde o móbil, desde o portátil na casa, na casa de meus pais…

DairyNet Box deume liberdade e, a maiores, é máis atractivo visualmente, polos seus esquemas e os seus gráficos.

Que valoración fai do cambio?

En certo xeito creo que me arrisquei, porque non puiden ver o seu funcionamento en ningunha outra granxa e, segundo se ía achegando a data, a idea esgotábame mentalmente, pero volveríao facer cos ollos pechados

Agora mesmo para min é perfecto, moi flexible, e o persoal está agradecido e séntese máis valorado.

A instalación planificouse para muxir unhas 400 vacas con 8 robots, pero quedou espazo para dúas máquinas máis. Se as cousas van ben, a idea sería chegar ás 550.

Saen do muxido por esta postselección, que pronto terá tres vías de saída en función das necesidades

En que consiste este sistema?

Unimos o concepto dunha sala convencional con sala de espera ás vantaxes do muxido robotizado e colocamos en batería varios DairyRobots R9500.

En El Bruguer atopamos a mellor solución para a maneira de traballar de Josep. É unha granxa moi enfocada ao tratamento dos animais, que se preocupa moito da xestión cos técnicos e veterinarios, do manexo do día a día, e o traballo cunha única zona de enfermería grazas ás portas de selección farase dunha forma máis sinxela.

Cal foi o desafío do proxecto en El Bruguer?

Dentro da mesma explotación tiñan dous centros de muxido e o reto foi centralizar todo o muxido nunha mesma zona.

Ao principio valoramos a idea de traballar tres lotes de animais con 2 robots en libre para cada lote, pero, tras moito debate entre Josep, o noso distribuidor na zona e o equipo de GEA, decidimos deseñar o sistema automatizado por lotes ou Batch Milking.

Para que tipo de granxas se orienta o Batch Milking?

É unha solución para granxas de certo tamaño, de entre 250 a 800 vacas. Un sistema de muxido automatizado por lotes permite traballar con menos persoal e cunha esixencia física moito menor. O labor do traballador será levar os animais desde o lote ata a sala de espera e do muxido encárgase o robot, con todas as partes positivas que coñecemos da rutina da súa muxido estandarizado.

As vacas lévanse por lotes á sala de espera e van entrando soas aos 8 DairyRobots R9500 colocados en batería

“Unimos o concepto dunha sala convencional con sala de espera ás vantaxes do muxido robotizado”

Héctor Salas

Delegado de GEA en Cataluña, Aragón, Navarra, Canarias e Baleares

Xestiona os datos do seu rabaño cos colares CowScout e o novo DairyNet Box

EL PINÓS NOU. RUPIT I PRUIT (BARCELONA)

Modernizarse para non quedar atrás

Jordi, Sebastià e Gerard Juanola ábrennos as portas de El Pinós Nou, a gandería de leite que fundou o seu pai e avó hai máis de 45 anos, para amosarnos os cambios que incorporaron nos últimos anos, como a robotización do seu muxido ou o xenotipado dos seus animais. Ademais, contáronnos como venden o seu leite ao mellor ofertante.

Viaxamos á provincia de Barcelona, dirixímonos cara ao noroeste da comarca de Osona, tocando xa coa provincia de Xirona, e chegamos a unha aldeíña pequena, de pedra, no que a agricultura e a gandería parecen os seus motores principais.

Recíbenos na porta da súa granxa Jordi Juanola, xunto a seu pai Sebastià; o seu irmán, tamén Sebastià, e o seu sobriño, Gerard, e enseguida observamos o cartel que preside a entrada da súa gandería, El Pinós Nou.

“Aquí a xente vive maioritariamente da gandería e tamén da hostalería e o turismo. Somos 240 habitantes e temos unha decena de restaurantes. Estamos a 1.000 metros de altitude e, sobre todo as ns de semana, veñen moitos turistas á montaña, de excursións e de máis”, explícanos Jordi.

Os seus pais, Mercè Codina e Sebastià Juanola, mercaron a nca actual en 1976 e comezaron a muxir unhas 60 vacas, compradas en Santander. A gandería continuou o seu curso normal ata o ano 1982, no que un saneamento

Localización: Rupit i Pruit (Barcelona)

Propietarios: Sebastià, Jordi e Gerard Juanola

N.º total de animais: 460

Vacas en muxidura: 180

Media de produción: 41 litros/vaca/día

Porcentaxe de graxa: 3,98 %

Porcentaxe de proteína: 3,45 %

RCS: 180.000-250.000 cél./ml

Venda do leite: ao mellor ofertante

resultou co 80 % das vacas tuberculosas. “Tivemos que sacri car o 100 % dos animais, daquela, entre recría e todo, uns 200, e empezamos de novo cunha ampliación, na que incorporamos unha sala de muxido 2x8 e unhas 120 frisonas próximas ao parto, de orixe alemá, que foi un pouco de tolos, porque pariron todas aos tres meses”.

Desde entón, o rabaño de El Pinós Nou foi crecendo paulatinamente e na actualidade está formado por un total de 460 cabezas, unhas 180 vacas, sobre 35 secas e o resto é recría.

En Vaca.tv

BENESTAR ANIMAL A 1.000 METROS

En canto a instalacións atópase todo bastante centralizado. Na nave principal están todas as vacas, con diferentes departamentos; ás secas mantéñenas noutra próxima e a recría está noutra granxa situada a uns 7 ou 8 quilómetros.

“A construción é bastante pechada, porque aquí neva unhas catro ou cinco veces ao ano e o teito conta cunha inclinación dun 35 %. É habitual chegar aos 30 ou 40 cm de neve e os últimos anos houbo mesmo 1 metro”, detalla o gandeiro. Para o verán, instalaron xanelas que se abren e se pechan para airear, e tamén un sistema de ventiladores.

Juanola lembra que “os ventiladores se combinaron nun primeiro momento con aspersores de auga, pero nós aquí atopámonos con moitos problemas de pulmonías e decidimos quedar só coa ventilación, que se autorregula en función da intensidade da calor”.

Outro detalle que destaca Jordi en canto ao benestar animal é o sistema que decidiron poñer nos chans, porque “como as naves son xa vellas, unha do ano 1976 e outra de 1982, os chans escorregaban moito”. Indica que os raiaban constantemente para evitar problemas, pero “non había forma” e tomaron a decisión xa hai uns 15 anos de apostar polas gomas. “A verdade é que son unha marabilla. Perdiamos catro ou cinco animais ao ano por este tema e así melloramos moito. É caro, pero sae a contas”, recoñece.

As vacas tamén teñen rascadores repartidos por toda a nave e das camas apunta que “tentamos que os cubículos estean correctos ao máximo”.

Realizan separación de sólidos e líquidos do xurro e a parte sólida, cun 35 % de humidade, destínana, mesturada con palla picada, ás camas das frisonas. Frésanas día si e día non.

EL PINÓS NOU MEDROU PAULATINAMENTE E NA ACTUALIDADE ESTÁ FORMADO POR UN TOTAL DE 460 CABEZAS, DAS CALES 180 SON VACAS PRODUTORAS

Alta Calidad Alemana Asegurada!

SEPARACIÓN DO XURRO EN SÓLIDO-LÍQUIDO

“Para a xestión dos xurros tiñamos moitos problemas. Sabemos que a parte máis espesa sobe na fosa cara arriba e para mesturalo todo ocasionábanos moitos inconvenientes. Chegaba a acumularse na parte de arriba ata un metro e, aínda que meu irmán pasaba co tractor e o mesturador a miúdo, custaba moito”, explica Jordi.

Deste xeito, o líquido nunca lles fai capa, evitan ter que estar a mesturar o depósito de cada certo tempo e obteñen a parte espesa separada. “O sistema permítenos ser máis flexibles e cumprir coa lexislación vixente”, asegura.

Utilizan a parte sólida, ademais de para as camas, para os campos. O depósito pode chegar a acumular uns catro millóns e medio de litros de xurro e unificaron todas as arrobadeiras das naves con canles a este mesmo depósito, con sensor de altura. “Unha vez que o sensor identifica a marca que nós lle indicamos, comeza a traballar o mesturador e separador. De aquí diríxese o líquido a outro depósito específico e a parte sólida ímola acumulando en montóns, que imos xestionando”, detalla o gandeiro.

“O SEPARADOR PERMÍTENOS SER MÁIS FLEXIBLES E CUMPRIR COA LEXISLACIÓN VIXENTE”

Coidan o estrés por calor no verán cun conxunto de ventiladores que non mesturan con auga

Parte sólida do xurro tras pasar polo separador

Encaman os cubículos cunha mestura de palla picada e a parte sólida do xurro

MUXIDO CON ROBOTS

Realizaron o muxido ata novembro de 2021 nunha sala de 16 puntos, oito de cada lado, de espiña de peixe.

“Os problemas que tiñamos para atopar traballadores eran moi importantes”, apunta. Estar un pouco separados das localidades máis próximas, a media hora practicamente, era un hándicap que se engadía a esta dificultade coa que se atopan a maioría das granxas actualmente.

Jordi asegura que lles chegaron a pagar “2.000 euros a persoas autónomas ou 1.600 euros a empregados por catro horas e media diarias de tarde, con fins de semana alternas libres e nin así atopamos xente”.

Por iso, optaron polo muxido robotizado, porque así non dependerían de traballadores e o muxido levaríase a cabo sempre da mesma maneira. Ademais, “esperabamos tamén –di–un aumento na produción e mellor benestar para as nosas vacas”.

O cambio lémbrao coma un proceso moi duro, porque, dos tres robots que instalaron, quixeron colocar dous deles xusto no mesmo lugar onde tiñan anteriormente a sala.

O primeiro dos robots colocárono para un lote de 60 vacas e, mentres, continuaron muxindo o resto do rabaño na sala. Para este primeiro cambio, afixeron as vacas a entrar só con penso e logo arrincaron aos poucos días coa muxidora.

Cando chegou o momento de montar os outros dous, tiveron que comezar cun deles e muxir todas as produtoras en só un lado da sala; logo, o último paso de tirar o que quedaba de

sala e montar o terceiro robot tivo que facerse en dous días. “Foi estresante para nós e para as vacas, pero fixémolo de golpe, sen acostumalas con penso nin nada, e eu creo que foi mellor. Da outra forma son dúas aprendizaxes e así vai todo dunha vez”.

Tras máis dun ano con robots, Juanola asegura que notaron un cambio á hora de traballar, “porque é moi diferente”, aumentaron a produción en 7 litros de media por vaca e día e chegaron aos 3,25 muxidos ao día.

Ademais, notan as vacas moito máis relaxadas, porque “fan o que queren e non van nunca todas xuntas ao mesmo. Nas granxas sempre hai unha xerarquía entre elas, diferenciamos entre as máis poderosas e as máis tímidas, e así elimínase bastante iso, porque mentres unhas comen, outras están deitadas, e outras se están a muxir. Non están tan pendentes entre si e evítanse esas rivalidades”.

CONTROL DE DATOS

“Elas cren que fan o que queren, pero en realidade están totalmente controladas”, bromea Jordi. Con isto refírese á monitorización dos seus animais cos colares de identificación.

Traballaran xa anteriormente con algún tipo de colar que medía a inxestión de penso, pero con esta nova incorporación acceden a máis datos, de actividade, celos, ruminación… “A detección de celos antes era toda visual e agora a verdade é que melloramos en preñeces, porque sabemos a hora exacta para a inseminación”, aclara.

Dos datos de ruminación cambiou a súa percepción con feitos, pois ao principio non lle prestaba demasiada atención. Con todo o cambio, Jordi estaba máis centrado en chegar aos seus obxectivos de produción que noutros asuntos e recoñece que non deu a importancia que lle dá agora: “Un colega sempre me dicía: ‘Jordi, mira a ruminación, que así tes a granxa controlada’, e eu nada, estaba a outras cousas. Un día observei que baixara moito a ruminación dunha vaca que estaba a dar 67 litros ao día e pasei do dato. Ao día seguinte, collérao todo: mastite, pulmonía… É verdade que revisando a ruminación te anticipas e colles antes o problema que haxa”.

“OS PROBLEMAS QUE TIÑAMOS PARA ATOPAR TRABALLADORES ERAN MOI IMPORTANTES”

Pasaron ao muxido robotizado en novembro de 2021

Coa monitorización melloraron os índices de preñez e anticípanse ás enfermidades

RACIÓN CON BASE EN SILO DE HERBA E SORGO

A base da alimentación das vacas de El Pinós Nou é o silo de sorgo e de herba, feito con cultivos de mesturas, porque “na primavera conseguimos moita cantidade e calidade, e porque nesta zona o millo é un cultivo insalvable, por culpa do xabaril e porque non hai nada de regadío”. Estes últimos anos pasaron ao sorgo, unha variedade mexicana que se dá ben na zona.

Diferencian entre as produtoras dous grupos: as vacas de alta produción e as de baixa. Preparan eles mesmos as racións e repártenas dúas veces ao día, “menos no verán, que cando vai moita calor, podemos facer tres veces ao día, para que garde máis apetencia e exista máis consumo ao día”, remarca.

A ración de alta produción leva 18 kg de silo de sorgo, 15 kg de silo de herba, 12 kg de pataca, 8,8 kg de mestura de fariña de soia e millo, e 1,7 kg de polpa de remolacha. Para as vacas de baixa produción dilúen esta mesma fórmula con máis quilos de silo de herba.

CAMBIO TECNOLÓXICO TAMÉN NA RECRÍA

A recría permanece nas instalacións principais da granxa ata os cinco ou seis meses, momento en que é trasladada a outra granxa alugada.

Ata os 12 meses están no interior e, a partir de aí, saen ao pasto. “Completamos a súa alimentación con penso, que repartimos á mañá”, indica Jordi. “Con este sistema están a respondernos moi ben ao primeiro parto e véñennos moi reforzadas de patas e de saúde”, engade.

Os recentemente nados instálanse nuns boxes individuais. Os machos véndense aos 6 ou 7 días e as xatas con eses mesmos días vanse a uns patios comunitarios onde instalaron unha amamantadora. “Foi un cambio tecnolóxico bastante considerable. Estamos moi contentos”, valora o gandeiro.

Chegan a tomar uns 11 litros de leite cada día e “medran moitísimo máis do que medraban antes. Ademais, non temos ningunha diarrea, practicamente desapareceron”, confirma. Cre que un dos motivos desta redución é que realizan as tomas máis repartidas ao longo do día, non coma antes, que se alimentaban dúas veces ao día, pola mañá e pola tarde.

Outro beneficio que destaca da amamantadora é que “a desteta se fai máis fácil e non supón tanto tensión para elas, porque se autoconvencen de que non hai máis leite”.

O sistema reduciulles o traballo, porque se despreocupan totalmente das xatas desde que teñen seis días. “Repasamos cada día –sinala– que fosen todas a tomar e punto”.

Preparan as racións e repártenas dúas veces ao día

A base da alimentación de El Pinós Nou son os silos de sorgo e de herba

“NESTA ZONA O MILLO É UN CULTIVO INSALVABLE, POR CULPA DO XABARIL E PORQUE NON HAI NADA DE REGADÍO”

SELECCIÓN CON XENOTIPO

Juanola, xuíz nacional de Conafe, admite o seu gran gusto polo tipo das vacas frisonas e, á vez, o gran cambio que supuxo na súa selección o xenotipado do seu rabaño.

Empezaron coas pequenas e foron realizándolles o xenotipo a todas as súas vacas. “Ao principio, non me podía crer algúns resultados. Por exemplo, dunha xovenca de morfoloxía aparentemente moi boa, con nai, avoas e tías moi boas e o xenotipo daba resultados malos”, afirma. “Algunha vez deixeino pasar e comprobei que o xenotipado non falla”.

Tanto é así que agora leva a cabo toda a súa selección xenética con base a este novo sistema. “Cando o xenotipo das xatas sae con niveis baixos, vendémolas para engorde. Non nos queda outra, porque non podemos criar animais que cheguen logo a produción e teñan que ser descartados por mala morfoloxía, baixa produción ou ubre feo. É perda económica”, resume.

Utilizan seme sexado frisón nun 40 % das inseminacións, para aquelas mellores vacas en canto a xenotipo, e azul belga nun 60 %, para o resto. “Deste xeito, son moi poucas xa as xatas que temos que descartar con 10 ou 15 días”, afirma.

Os parámetros que máis valoran son patas e grupa, á parte da morfoloxía en xeral. “Agora cos robots, tamén me fixo en touros que transmitan tetos non moi curtos e ubres con ligamento non tan forte”, puntualiza.

Con todo, conseguen unha media de inseminacións por preñez de 2,7, en vacas, e de 1,6, en xovencas. O intervalo entre partos aproxímase aos 396 días e os animais paren unhas 3,2 veces, de media. A primeira inseminación realízana aos 16 meses, “un pouco tarde porque a partir dos 12 meses van ao pasto e só os axudamos con herba seca e penso cada mañá”, especifica.

A última cualificación morfolóxica foi de 82,6 puntos.

VENDA DO LEITE A QUEN MÁIS PAGUE

El Pinós Nou é socio da cooperativa Vaquers d´Osona, unha entidade sen ánimo de lucro a través da que varios gandeiros da zona lles venden o seu leite a diversas industrias, ao mellor ofertante. “lévao quen máis paga –sentencia Jordi–, temos un grupo de transportistas contratados e os camións cargan e distribúen a quen toque”.

Segundo di o gandeiro catalán, “deste xeito, nunca nos atamos a ningún comprador”, e os contratos están a pechalos a tres meses vista como moito. “Antes podiamos facer contratos anuais, pero agora non queremos nin falalo, hai falta de leite e estamos a atravesar por unha época na que as industrias están a buscar produtores á desesperada”.

As produtoras paren unha media de 3,2 veces

“Coa amamantadora as xatas medran moito máis que antes e desapareceron as diarreas”

“AO PRINCIPIO, NON ME PODÍA

CRER ALGÚNS RESULTADOS, PERO COMPROBEI QUE O XENOTIPADO NON FALLA”

Manteñen as xatas individualmente os seis primeiros días

Juanola bota a vista atrás e di que hai sete anos en Cataluña había máis de 4.800 ganderías de leite de vaca frisona e agora quedan 397. “Aínda que algunhas ganderías ampliasen e demais, nótase que a produción non é su ciente e falta leite; por iso creo que isto vai seguir subindo”.

En canto a prezos, a rma que non se está a contratar nada por baixo dos 60 céntimos, “cando hai moi pouco seguiamos cobrando o leite a 30 céntimos e así levabamos case trinta anos”.

A situación cambiou radicalmente no último ano e mesmo conta que o seu irmán, Sebastià Juanola, presidente de Vaquers d´Osona, viaxou a Italia xunto ao presidente da Cooperativa Plana de Vic para tratar leite cunha industria e “o día que chegaron xa os chamaron oito empresas de aquí para saber que facían e puxéronse inmediatamente as pilas”.

Recoñece que o que chegaron a pagar en Italia por ese leite “aproximábase aos 70 céntimos e coa viaxe paga e todo”.

ESTABLES DE CARA AO FUTURO

Asentados nunha granxa con 180 vacas produtoras e tres robots, os seus alicerces seguen a ser a boa selección xenética, que revolucionaron co xenotipado, a alimentación e o coidado dos animais.

Jordi Juanola asegura que a súa idea de futuro é manterse así e abrir as súas portas a visitantes, atraídos xa por un lugar de montaña turístico coma é o seu. “Xa nos veñen visitar colexios e turistas, e estou a aproveitar para vender leite e algún queixo que maduro eu aquí dunha queixería próxima, por afección”.

O SEU OUTRO ROL: XUÍZ DE FRISONAS Como comezou a túa historia como xuíz? Tiñatansó15ou16anos,peroxaestabamoi involucradonaganderíaeundía,atravésdo vendedordeseme,apunteimeaunhaviaxeque seorganizouaoestranxeiroparacoñecergranxas convacasincriblesencantoamorfoloxía.Tiven nesemomentounfrechazoconestemundoe acabeiindoa14escolasdexuíces,unhacadaano. Finalmente,entreicomoxuíznacionaldeConafe. Agoraxanonestoutanmetidonisto,peroa verdadeéquemegustamoitovervacasconboas morfoloxías,boasestruturasleiteirase,sobretodo, bosubres.

Que valor lles dás hoxe en día aos concursos?

Atahairelativamentepoucodáballesmoitovalor, porquemostrarestetipodeanimaiserapracticamenteabaseparamelloraraxenéticadecalquera gandería.

Oxenotipadoveuparacambiaristoeparaquedar, ecreoqueempezaareducirseoaprecioporestes eventosnestesentido.

Áfineaocabo,seguengustandoporqueson taménunhafestaondeseatopanosgandeiros,falandosproblemasedasposiblessolucións…Son unpuntodeuniónedeencontrodegandeiros. Vexoquenonorteaíndaseguehabendomoita afección,peroaquíenCataluñarealmenteé moipouca.Quizaisaquícambiamosunpoucoe perdemosunpoucooespíritode pagesos,como dicimosencatalán,degandeiros,parasermáis empresarios.

Ademais,todoisolevamoitísimotraballoecusta moitodiñeiro.

“NÓTASE QUE A PRODUCIÓN NON É SUFICIENTE E FALTA LEITE; POR ISO CREO QUE ISTO VAI SEGUIR SUBINDO”

Miran o futuro coa idea de asentar na situación actual e non continuar medrando polo momento

Organizan visitas á granxa para dar a coñecer todo o proceso

Key Account de Vacuno de Leche de De Heus

La fase de transición ejerce una evidente influencia en la reproducción de las vacas. Durante el periodo que transcurre entre el final de una lactación y la concepción de la siguiente preñez, los animales experimentan importantes cambios metabólicos y hormonales que afectan a la fertilidad y, en consecuencia, a la rentabilidad general de la explotación.

Es en esta fase de transición cuando la ingesta de materia seca se convierte en un aspecto fundamental. La importancia de conseguir altas ingestas de materia seca en preparto viene dada porque ello repercute de forma positiva en ingestas posparto. Por contra, una escasa ingesta preparto predispone a un balance energético negativo acentuado (gráfico 1). En este último caso, los animales presentan mayor probabilidad de movilizar grasa, sufrir cetosis y patologías hepáticas e incrementar su estrés oxidativo, lo que conlleva una alta respuesta inflamatoria.

A su vez, un marcado balance energético negativo provoca que el organismo priorice la conservación de energía para las funciones vitales esenciales, desviando energía para resolver procesos inflamatorios que se generan tras el parto en detrimento de otras funciones, como la producción de leche o la reactivación ovárica.

CAMBIOS

En la transición se produce un aumento de hormonas, como la insulina, el cortisol y el estrógeno; por el contrario, los niveles de progesterona disminuyen. Estos cambios pueden afectar negativamente a la reactivación folicular, importante en los procesos de la ovulación y la concepción, lo que repercute en la fertilidad.

Tras el parto, se llevan a cabo una serie de procesos que dan lugar a una reactivación de la actividad ovárica, seleccionando los folículos viables, hasta llegar a un folículo dominante gracias a

los pulsos de FSH y LH y a los niveles de insulina altos. Una vez que la vaca madure ese folículo dominante, ovulará y formará el cuerpo lúteo, que generará la progesterona para iniciar la dinámica folicular correcta, que permitirá ciclar sin problema a partir de los 45 días.

Cuando la ingesta de materia seca posparto no es la adecuada, la movilización de grasa y el riesgo de cetosis dan lugar a bajos pulsos de LH y bajos niveles de insulina y glucosa por el balance energético negativo, que derivan en folículos atrésicos y en ovarios que no ovulan.

Por tanto, cuando observamos una tasa de primera inseminación baja y un alargamiento del periodo de espera voluntario por ovarios sin actividad, con folículos pequeños, debemos evaluar el lote de vacas secas, ver la ingesta de materia seca en transición, chequear la ración y valorar la condición corporal de las vacas recién paridas. En conclusión, resulta de gran importancia para los ganaderos y asesores mejorar los factores nutricionales y de manejo durante la fase de transición para alcanzar una óptima reactivación folicular y un aumento de la fertilidad de las vacas.

Período de transición

Toma el control en la fase crítica de transición

Días antes y después del parto

No ideal Óptimo con Prelacto

La ingesta de materia seca, fundamental en la gestión del ciclo reproductivo de las vacas lecheras

HORMONALES

DANIEL PRADO

Shaumann (2015)

Parto Requerimiento de energía Fase de secado

Gráfico 1. Balance energético negativo

Gráfico 2. Objetivos para el período seco

El Pinós Nou

Rupit i Pruit (Barcelona)

PRODUCIÓN

Vacas en muxidura: 180

Secas: 35

Recría: 245

Litros vaca/día: 41

Graxa: 3,98 %

Proteína: 3,45 %

INSTALACIÓNS

Lotes de produción: 3

Robots: 3

Media de muxidos: 3,25

Empregados: 0

Camas: compost mesturado con palla

Ventilación: ventiladores

Fosas: 1 I Capacidade: 4,5 millóns de litros

Xestión de xurro: con separador de sólido-líquido

CULTIVOS E ALIMENTACIÓN

110 ha

Herba: mestura de gramíneas e leguminosas

Ración de alta produción: 18 kg de silo de sorgo, 15 kg de silo de herba, 12 kg de pataca, 8,8 kg de mestura de fariña de soia e millo e 1,7 kg de polpa de remolacha

Ración de baixa produción: a mesma fórmula con máis quilos de silo de herba

Preparación propia e repartición: dúas veces ao día

REPRODUCIÓN E XENÉTICA

Idade media para 1.ª inseminación: 16 meses

Idade media ao 1.º parto: 25,7 meses

Seme sexado para o 40 % das inseminacións

Seme de azul belga para o 60 % das inseminacións

Selección con base en genotipos

Parámetros principais: grupa, patas e tetos non moi curtos

VENDA DO LEITE

Membros de:

- Associació Frisona d’Osona

- Vaquers d´Osona

Contrátanlle a venda do leite ao mellor ofertante.

Con transportes contratados por Vaquers d´Osona, lévanlle o leite á industria que corresponda, en Cataluña ou mesmo a Italia.

- Nunca menos de 60 cts./l

- Contratos a tres meses

SU VIDA DEPENDE DE TÍ.

TU NEGOCIO DEPENDE DE ELLOS.

UNA SOLA DOSIS PUEDE PROTEGER A AMBOS.

Bovisan ® Diar, vacuna de 1 sola dosis, frente a diarreas neonatales de terneros, con una respuesta inmunitaria rápida y duradera.

PARA VACAS DE LECHE

Y DE CARNE

BOVISAN® DIAR - Emulsión para inyección. Composición: Una dosis (3 ml) contiene: Rotavirus Bovino, inactivado, cepa TM-91, serotipo G6P1 (inactivado) ≥ 6.0 log2 (VNT)* Coronavirus Bovino, inactivado, cepa C-197 (inactivada) ≥ 5.0 log2 (HIT)** Escherichia coli, inactivado, cepa EC/17 (inactivada) expresado como F5 (K99) Adhesina ≥ 44.8 % de inhibición (ELISA)*** *VNT – test de neutralización del virus (serología de conejo inducida por 2/3 de la dosis de la vacuna) **HIT – test de inhibición de hemoaglutinación (serología de conejo inducida por 2/3 de la dosis de la vacuna) ***ELISA – Valoración inmunosorbente ligado a enzima (serología de conejo inducida por 2/3 de la dosis de la vacuna) Adjuvante: Montanida ISA 206 VG 1.6 ml. Especies de destino: Bovino (vacas y novillas gestantes). Indicaciones de uso: inmunización activa, con el fin de conferir protección pasiva a sus terneros vía calostro/leche, para reducir la gravedad de la diarrea causada por rotavirus bovino, coronavirus bovino y el enteropatógeno E. coli F5 (K99) y reducir la eliminación del virus por los terneros infectados con rotavirus y coronavirus bovino. La inmunidad pasiva se inicia con el calostro y depende de si recibe suficiente calostro después del nacimiento. Vacunar solo animales sanos. Precauciones para el usuario: Este producto contiene aceite mineral. La inyección/autoinyección accidental puede provocar un dolor e hinchazón severo, que en raros casos podría resultar con la pérdida del dedo afectado si no se da atención médica inmediata. Si el dolor persiste más de 12 horas después del examen médico, acudir de nuevo al médico. Reacciones adversas: Frecuentemente hinchazón leve de 5-7 cm de diámetro en el sitio de la inyección y a veces acompañado inicialmente por un aumento de la temperatura local que se resuelve en unos 15 días. Puede observarse un ligero y transitorio incremento de la temperatura (hasta 0.8ºC) 24 horas después de la vacunación, que se resuelve dentro de los 4 días después de la vacunación. Posología: Administración im.. Una dosis en cada gestación, administrada en un periodo de 12 – 3 semanas antes de la fecha esperada del parto. Alimentación de calostro: La protección de los terneros depende de la adecuada ingesta de calostro de las vacas vacunadas. Si los terneros no consiguen suficientes anticuerpos por calostro poco después de que nazcan, tendrán fallos de transferencia pasiva de anticuerpos. Es importante que todos los terneros reciben una cantidad suficiente de calostro del primer ordeño en las primeras seis horas después del parto. Se recomienda que se alimenten de al menos 3 litros de calostro dentro de las primeras 24 horas y esta cantidad equivale aproximadamente al 10% del peso de un becerro. Tiempo de espera: Cero días. Conservar en la nevera (2 - 8°C). Proteger de la luz. No congelar. Formatos: 15 ml (5 dosis), 90 ml (30 dosis) y 450 ml (150 dosis) – Nº reg: 3301 ESP. Titular: FORTE Healthcare Ltd –Co Dublin (Irlanda). Medicamento sujeto a prescripción veterinaria. Administración bajo control o supervisión del veterinario. En caso de duda consulte con su veterinario.

A masía Mas Bes (Salitja, Xirona) garda unha historia familiar e gandeira de máis de 150 anos. Joan Viñolas naceu entre vacas, dedicou toda a súa vida á agricultura e á gandería e agora son os seus fillos os que colleron xa as rendas dun proxecto que non para de crecer e que se diversificou moito. Coñecemos todas as súas iniciativas nesta nova entrega de #YoSoyCampo.

Sempre quixeches dedicarte á gandería?

Os meus bisavós mercaron esta masía hai máis de 150 anos; logo, instaláronse aquí meus avós e, máis tarde, meus pais. Eu sempre me dediquei a isto.

As vacas estaban orixinalmente dentro da casa e en 1950 meus pais construíron un establo para 14 animais. Máis tarde, cando eu cumprín 18 anos, fíxose a primeira estabulación libre e o 2 de agosto de 1979 pasamos as vacas dun sitio a outro. Foi o día que máis contento estiven, aquilo fíxome moitísima ilusión. As vacas estaban libres, podían comer cando querían e ían á sala de muxido paralela de 4 puntos. Xa non había que estar agachado para muxilas. Ese cambio foi radical, o máis brutal na historia da granxa.

Como é a granxa na actualidade?

Aos poucos fomos medrando e a día de hoxe estamos muxindo unhas 650 vacas. Á parte, temos unhas 70-80 secas, unhas 450-500 xatas de recría e mais os xatos de engorde. As vacas das que non queremos gardar descendencia inseminámolas con angus e todas as súas crías se destinan a engorde.

Xunto a outras seis granxas de Xirona e outra máis de Lleida, producimos o leite para Ato.

Ademais de toda a actividade que supón a gandería en si, o negocio estase a diversificar moito.

Si. Miña muller Nuria e eu temos sete fillos, cinco deles están na explotación e tamén Carlos, o meu único xenro. Foron pasando os anos e vimos a necesidade de potenciar esa diversificación.

Por unha banda, unha pequena porcentaxe do leite que producen as nosas vacas transformámola nun obradoiro que construímos nas propias instalacións de Mas Bes. Elaboramos produtos lácteos, como iogures, requeixo, leite fresco ou unha gama ben variada de xeados.

Co leite tamén preparamos canelóns, pasteis de queixo e unha crema de abelás e chocolate.

Todo isto, xunto aos produtos de angus, a un licor de ratafía, típico de Cataluña, que elaboramos co nome dun dos meus netos, e a unha selección de produtos de proximidade, véndese nunha pequena tenda que tamén abrimos no recinto da granxa.

Por outra banda, organizamos visitas guiadas á gandería para dar a coñecer todo o proceso. Ultimamente, estamos a potenciar esta idea de maneira máis profesional, pois veñen excursións de colexios, de nenos, de familias. Ademais de visitar a granxa, temos un espazo con animais –ovellas, cabras, galiñas e burros– onde poden tocalos ou darlles para comer. Tamén realizamos un obradoiro sobre millo e este espazo ilustrámolo cun debuxo moi explicativo de todo o proceso, que chamamos “Do campo á mesa”.

Por mor das visitas, xurdiu a idea de acondicionar varios locais para que as empresas puidesen vir aquí a celebrar convencións, reunións e diferentes actos para promover os seus produtos, nos que tamén ofrecemos a posibilidade de organizar comidas ou celebracións.

A base de todo isto foi crear o que nós chamamos Centro de Interpretación do Leite, porque a xente vén e pode coñecer de principio a fin o proceso da súa elaboración: como se cultivan as forraxes, como comen as vacas, como se moxen, como se manexan, como se elaboran os produtos e, por último, poden compralos e degustalos.

Finalmente, creamos pouco a pouco un museo no que recompilamos mostras, pezas e obxectos ligados á historia da agricultura e da gandería. Temos representación de muxidoras, unha colección de leiteiras bastante importante, maquinaria, apeiros, todo tipo de instrumentos de oficios tradicionais relacionados… Sería difícil explicalo todo, é mellor vir velo.

“Somos xestores da natureza e iso é impresionante. Sen gandeiros non teriamos a paisaxe que temos”

Cal é a parte que máis che gusta de ser gandeiro?

Desde pequeno estiven neste sector. O que me gusta é ver como imos facendo todo o proceso e como se conseguen os froitos.

Somos xestores da natureza e iso é impresionante. Sen agricultores e gandeiros non teriamos o medio ambiente nin a paisaxe que temos. Somos os que coidamos o medio e, moitas veces, acúsannos de que o esnaquizamos, pero, se facemos as cousas ordenadas e ben, como no case 100 % dos casos, estamos a coidar inmensamente este medio ambiente que temos entre todos.

Como cambiou a profesión nestes anos?

Vexo un cambio moi importante na maneira de facer as cousas dende hai 50 anos ata agora. Cando tiñamos poucas vacas, as tarefas realizábanse tranquilamente, con moita máis pausa, parecía que tiñamos tempo para todo. Faciámolo con moita ilusión e con moito amor. Agora, continuamos tendo esa paixón, pero o sector complicouse moito, pois esíxenos moitos trámites administrativos que nos complican a xestión e atopámonos con moitas trabas burocráticas.

Creo que este asunto se debería ir solucionando para facerlles máis fácil a vida aos gandeiros que queiran seguir traballando nas súas granxas.

A que retos se está a afrontar o sector?

En primeiro lugar, a gandería en xeral sofre desde hai anos un déficit de rendibilidade nas explotacións debido aos custos da produción e ao baixo prezo dos produtos. Aquelas granxas que non puideron medrar e abaratar os seus custos non foron rendibles e tiveron que pechar.

En segundo lugar, e ligado a isto, creo que cada granxa que pecha é un prexuízo para o medio ambiente. Neste sentido, hai uns 10 ou 11 anos, apostamos polas enerxías renovables, coa construción dunha planta de biogás e, hai apenas dous anos, cuns 100 kW de placas fotovoltaicas. Ao principio non podiamos facer autoconsumo do biogás, pero agora si e estamos utilizando parte da enerxía da planta para a auga quente das instalacións e tamén para varios cargadores que poñemos a disposición no noso aparcadoiro, para coches e caravanas. Sempre digo que poden cargar os seus vehículos coa merda das vacas.

Como ves o futuro e que lle dirías a unha persoa nova que queira dedicarse a isto?

O futuro vese incerto. Por unha banda, a Administración debería darlles solución a todas as trabas que se está a atopar o produtor; pola outra, é importante que o consumidor entenda todo o traballo e esforzo que hai detrás dun litro de leite o dun quilo de carne.

O meu consello para calquera mozo ou moza que queira incorporarse a unha explotación de vacas de leite é que continúe coa súa idea, porque con ilusión e paixón conseguirá os seus obxectivos e chegará moi lonxe.

En Mas Bes moxen 650 vacas e véndenlle a gran maioría da produción a ATO

Organizan visitas de colexios e familias para dar a coñecer o proceso que hai detrás dos lácteos

Transforman parte do seu leite e venden os elaborados, xunto a outros produtos de proximidade, nesta tenda

Abriron un museo cunha colección extensa de pezas relacionadas co oficio

Tres son as lesións principais responsables da maioría das coxeiras nas granxas leiteiras. Estas engloban dous tipos de lesións non infecciosas (úlceras plantares e lesións da liña branca) e unha infecciosa (dermatite dixital), e forman unha tríade habitualmente denominada as “tres grandes”. Neste artigo veremos como podemos previr os problemas de saúde dos pezuños causados polas úlceras plantares e cal é a mellor maneira de tratar as vacas con estas lesións.

sao a presión do óso podal ou falanxe distal contra a derme, dende onde se xera tecido córneo novo.

As úlceras plantares carrexan un custo económico significativo como resultado da perda de leite, o menor rendemento reprodutivo, o adelgazamento do animal (que experimenta un maior risco de ser retirado do rabaño e sacrificado por carecer de valor económico), e o custo de substituír a vaca.

Este tipo de lesións caracterízanse pola ulceración da planta na zona 4 (figuras 1 e 2), xeralmente no pezuño lateral das patas traseiras. Rara vez se ven úlceras plantares noutros pezuños. A miúdo, comezan cun hematoma na zona 4. Este hematoma inicial cáu-

Sempre se creu que as úlceras plantares estaban relacionadas co comportamento, especialmente pasar demasiado tempo de pé e demasiado pouco en posición deitada (<12 horas), sobre todo durante o período de transición, cando o pezuño é máis vulnerable. Esta vulnerabilidade ten que ver coa relaxación de músculos e tendóns, así como coa remodelación do tecido conxuntivo nas horas próximas ao parto. Estas estruturas son as que manteñen o óso podal no seu sitio, dentro da cápsula do pezuño. O movemento excesivo do óso podal dentro da cápsula do pezuño aumenta a presión sobre a derme e o risco de hematomas. Así mesmo, críase que o problema empeoraba en vacas delga-

das ou vacas que sufriran unha diminución excesiva de condición corporal ao principio da lactación, o que provocaba o adelgazamento da almofada dixital, a cal actúa como amortiguador entre o óso podal e a derme.

A hipótese do papel do comportamento na orixe das úlceras plantares tamén se ve reforzada pola maior incidencia de úlceras plantares no outono e principios do inverno, despois das altas temperaturas do verán e o aumento do tempo que os animais pasan de pé.

Non obstante, hai pouco fíxose evidente que a inflamación desempeña un papel importante na causalidade das úlceras plantares. A inflamación pode obstaculizar a subministración de sangue á derme e ter un efecto negativo na integridade das fibras do tecido conxuntivo que manteñen o óso podal no seu sitio. Así mesmo, demostrouse que o

A saúde do pezuño e as “tres grandes” causas de coxeira: foco na úlcera plantar

Marie-Laure Ocaña MánagerdeServizosTécnicosLácteos ZinproCorporation

A XESTIÓN DO TEMPO, A PROVISIÓN DE CUBÍCULOS CÓMODOS E BEN DESEÑADOS E A APLICACIÓN DE PROTOCOLOS EFICACES DE IDENTIFICACIÓN DE COXEIRAS E RECORTE DE PEZUÑOS SON CLAVE

1. Espazo su ciente para tombarse (10 m2 por vaca en estabulación libre con cama ou, polo menos, 1 cubículo por vaca).

2. Os cubículos deben ter as dimensións correctas para o peso vivo da vaca e, en condicións ideais, ter unha cama con material solto de máis de 10 cm de espesor. Isto é especialmente importante durante o período de transición.

3. Evite que as vacas pasen demasiado tempo de pé reducindo os tempos de muxidura e de espera, e o tempo dedicado a realizar controis das vacas recentemente paridas, ademais de proporcionar un espazo de alimentación adecuado e distribuír a ración de forma e ciente.

4. Estratexias e caces para combater a calor que alenten as vacas a deitarse cando a temperatura é elevada.

lactación. As xovencas tamén se beneciarán dun recorte funcional de 8 a 10 semanas antes do parto, pois axudará a reducir a incidencia de úlceras plantares na primeira lactación.

Atender inmediatamente as vacas que mostran signos de coxeira axudará a mellorar o prognóstico das vacas con úlceras plantares obvias ou incipientes. Canto máis tempo se permita que a afección persista e se manifeste, maiores serán as posibilidades de que se produza un dano irreversible no óso podal. A acción correctora inmediata consiste no modelado exhaustivo e a eliminación do tecido necrótico, a aplicación dun bloque no pezuño san e a administración de analxésicos. Ter un cubículo cómodo e ben deseñado tamén mellorará as posibilidades de recuperación do animal.

efecto dun balance enerxético negativo vai máis aló dun simple adelgazamento do colchón dixital; tamén provoca unha redución na subministración de glicosa necesaria para o crecemento dos queratinocitos do pezuño que producen o tecido córneo. A intervención da in amación na formación das úlceras plantares explica por que as vacas que se enfrontan a problemas como enfermidades, acidose ruminal e trastornos metabólicos teñen un maior risco de presentar úlceras plantares.

MEDIDAS PARA REDUCIR A INCIDENCIA DE ÚLCERAS

Debido á natureza multifactorial da afección, a prevención das úlceras plantares require un tratamento integral. A continuación, enuméranse posibles medidas para reducir a súa incidencia:

5. Evite a in amación, que pode ter varias causas como enfermidades, alteración da saúde intestinal e mesmo unha mobilización excesiva de graxa corporal.

6. Asegúrese de que non haxa problemas no período de transición.

7. Realice un recorte funcional dos pezuños regularmente e un recorte terapéutico inmediato a todas as vacas nas que se identi que unha coxeira.

8. Préstelle atención á inxestión dietética e á fonte de oligoelementos para axudar as vacas a controlar a resposta inmunitaria e garantir unha saúde intestinal óptima.

O recorte funcional frecuente dos pezuños é importante, xa que alivia a presión na interface entre o óso podal e a derme na zona 4 do pezuño lateral traseiro. Para as vacas maduras é bene cioso recibir un recorte funcional dúas veces ao ano, 1 mes antes do secado e aos 90-110 días do inicio da

CONCLUSIÓNS

• As úlceras plantares son unha doenza multifactorial e, por tanto, a súa prevención require unha estratexia integral. A xestión do tempo, a provisión de cubículos cómodos e ben deseñados e a aplicación de protocolos e caces de identi cación de coxeiras e recorte de pezuños son clave.

• Un dos factores importantes que contribúe ao control satisfactorio da saúde dos pezuños é o tratamento rápido e e caz de todas as lesións canto antes, xunto cun programa preventivo que inclúa o uso de Zinpro Performance Minerals®, como Availa® Dairy.

Figura 2. Zonas do pezuño

Figura 1. Úlcera plantar na zona 4

Fattoria della Piana, un exemplo de granxa XL en Italia

Zeeshan Wadiwala, director da cooperativa Fattoria della Piana (Calabria, Italia), foi un dos asistentes ao Red Cow Event para granxas XL organizado por Lely en Santiago de Compostela. Nesta entrevista, fálanos da filosofía do seu negocio, de como se están centrando en ser eficientes en todos os aspectos posibles para poder mellorar a súa calidade de vida e dos motivos que os levaron a apostar por Lely para robotizar o muxido do medio milleiro de vacas que teñen en produción.

Con que volume de produción estades a traballar en Fattoria della

Piana?

Temos algo máis de 1.000 vacas, das cales 450 están en lactación. O 90 % son holsteins italianas e o outro 10 % son de raza parda. Actualmente estamos a producir unha media de 32 litros por vaca e día, cunha porcentaxe de graxa do 3,8 % e de proteína do 3,3 %.

Tedes unha estimación de cal é o voso custo de produción?

Hoxe en día é de entre 20 e 22 céntimos por litro.

Con cantos empregados contades?

Temos en total 117 traballadores. Oito deles están exclusivamente na granxa,

facéndose cargo dos animais, e os demais repártense o resto das tarefas.

Realizades labores agrícolas?

Así é. Dispoñemos dunhas 260 hectáreas de terreo, nas que cultivamos millo, diferentes tipos de herba seca e cereais de inverno. O fertilizante que empregamos é orgánico e devolve á terra todos os elementos que se requiren para unha produción de alta calidade. A nosa maquinaria de última xeración permítenos ocuparnos directamente de todas as fases da colleita. Posteriormente, os pensos utilízanse para alimentar os nosos animais con racións equilibradas e personalizadas, deseñadas para optimizar a calidade do leite.

En que produtos transformades o leite?

Todo o noso leite se transforma en queixo. Tamén compramos leite doutras granxas (principalmente de vaca, pero tamén algo de ovella e de cabra). Cada ano, transformamos 4 millóns de litros do noso propio leite e outros 2 millóns de litros de leite que compramos a terceiros en distintos tipos de queixo: queixo fresco, como a mozzarella e a ricotta, e unha serie de queixos maduros típicos de Italia.

“Como pioneiros en muxido robotizado, Lely ten a base de datos máis grande e, en termos de análises, son os máis avanzados”

¡EN VÍDEO!

Como realizades a distribución do voso produto e por que zonas? Contamos con 25 camións que distribúen os nosos queixos por todo o sur de Italia (Calabria, Sicilia…) e tamén exportamos ao resto de Europa e a América do Norte.

Antes de poñerte á fronte deste proxecto, traballaches en Amazon. Como utilizaches a túa experiencia nesta empresa para a xestión de Fattoria della Piana?

Amazon é un sistema interesante. É extremadamente eficiente, xestiona tanto o proceso como ás persoas cun alto grao de precisión e é algo que descubrín que falta en gran medida neste sector. Este é un sector bastante fragmentado, o que significa que, polo xeral, se compón de moitas pequenas explotacións. Como resultado disto, non hai demasiada innovación nin grandes procesos de monitoreo. Neste sentido, algo que me encanta de Lely é que sempre se basea en KPI de monitorización, os membros dos seus equipos buscan obxectivos e adminístranse a través de números, non só por sensacións. Iso tamén é algo da miña experiencia en Amazon que estou a tratar de aplicar na nosa granxa.

Como estades a realizar as tarefas de muxido?

Adquirimos oito unidades do Lely Astronaut A5. Actualmente, estamos esperando para instalar os dous últimos robots, que chegarán a finais de ano. Mentres tanto, seguimos muxindo unhas 150 vacas en sala.

Que vos fixo decidirvos por Lely para robotizar o muxido?

Estudamos outros sistemas de muxido antes de elixir esta marca. Analizamos as posibilidades dispoñibles no mercado e descubrimos que Lely tiña tres vantaxes principais. Por unha banda, como pioneiros en muxido robotizado, teñen a base de datos máis grande e, en termos de análises, son os máis avanzados. En segundo lugar, en canto a servizo, están presentes na nosa zona, que é unha área remota. Por último, teñen o FMS, unha función de consultoría que nos dá unha idea de cales deben ser os nosos obxectivos e como podemos logralos.

“Para a posta en marcha dos robots o equipo de Lely veu tanto de Milán como dun Lely Center local para axudarnos. Foron xeniais”

Como foi o inicio do traballo nos robots?

Para a posta en marcha o equipo de Lely veu tanto de Milán como dun Lely Center local para axudarnos. Foron xeniais. O comezo foi, digamos, moi entretido. Empezamos cos tres primeiros robots na primavera e os tres seguintes instaláronse no verán. Nos primeiros empezamos metendo 50 vacas e, cando puxemos os segundos, xa metemos 100. Durante as primeiras dúas semanas, a maioría de nós estivemos na nave todo o día, facendo que as vacas se afixesen a entrar. O primeiro día foi moi difícil, o segundo xa non tanto e, a partir do terceiro día, foi moi fácil. A maioría delas xa ían pola súa conta, só tivemos que atender aquelas ás que lles custou un pouco máis adaptarse.

O seu Lely Center local daralle máis información sobre este fito no muxido.

En Fattoria della Piana traballan 117 persoas, oito delas dedicadas exclusivamente ao coidado dos animais

Mellorou a produción do voso rabaño coa introdución dos robots?

Si. Pasamos duns 27 litros por vaca e día a 32 litros/vaca/día.

Nunha granxa deste tamaño, a xestión do persoal é un tema importante. Como afrontaron os traballadores o proceso de robotización do muxido?

Persoalmente pensei que non reaccionarían ben, pero ao longo de todo o proceso, mentres estabamos a avaliar a decisión, falamos con eles e comunicámoslles por que o estabamos facendo. Explicámoslles que os nosos principais obxectivos eran mellorar a súa calidade de vida e tratar de que tivesen a posibilidade de non ter que traballar pola mañá e pola tarde, que puidesen ter máis días libres e gozar de vacacións máis longas... Por iso, aínda que ao principio foi difícil, a medida que pasamos as primeiras semanas todos se foron situando a favor, porque se deron conta das vantaxes que ten para a súa calidade de vida.

Outra cuestión importante é o benestar animal. Dirías que este aspecto mellorou grazas aos robots? Si, definitivamente. O número de muxidos diarios por vaca pasou de 2 a pouco menos de 3. Como resultado, o reconto de células somáticas diminuíu. Ademais, vexo os animais máis tranquilos cando ven xente, porque antes, cando alguén viña, a miúdo se axitaban. Agora, cando algunha persoa entra no patio, o cal é pouco habitual, non se estresan.

Tamén lle prestades especial atención á xestión eficiente dos residuos agrícolas. Que tivestes que facer para adaptarvos ás novas normativas ambientais?

En realidade, xa estabamos bastante adiantados antes de que entrasen en vigor as últimas regulacións porque coa planta de biogás xa absorbemos todo o esterco dos nosos animais. Co que debemos ter coidado é con como esparexemos despois o fertilizante, pero en xeral funciónanos ben. Estamos a obter un gran biofertilizante, así que estamos satisfeitos.

Como funciona a vosa planta de biogás?

A planta de biogás permitiunos producir enerxía verde e, con 998 kW/h, é unha das máis grandes do centro e sur de Italia. Creamos un ecosistema autosostible que utiliza refugallos agrícolas para producir enerxía: todo o esterco, as augas residuais e o soro se recollen en dous dixestores onde, grazas a un proceso de quecemento e mestura, pasan por unha fermentación anaerobia que permite a produción de biogás, un gas verde composto nun 55 % por biometano.

Tras a súa obtención, o biogás quéimase nun coxerador, un motor que produce enerxía eléctrica e térmica. A electricidade obtida vendémola, é suficiente para abastecer a 2.680 fogares, mentres que a enerxía térmica a utilizamos na nosa leitería para reducir o consumo de combustibles fósiles.

Cales son os beneficios económicos do tratamento de residuos agrícolas na planta de biogás?

Como dicía, mediante o proceso de fermentación e combustión do biogás, todos os residuos agrícolas do noso negocio se transforman nunha importante fonte de enerxía, mentres que os restos da fermentación se converten en fertilizante orgánico para cultivos forraxeiros, que empregamos como fertilizante nos nosos campos.

Transformámonos nun ecosistema autosuficiente, capaz de producir enerxía a partir dos residuos da industria agroalimentaria e gandeira, e de brindar unha oportunidade para a eliminación e valorización da biomasa que, a partir dos residuos, pode converterse en recurso e fonte de riqueza para a nosa terra.

Antes adoitabamos pagar uns douscentos mil euros ao ano pola electricidade. Hoxe, coa venda da enerxía eléctrica que producimos na planta (uns 2 mW/hora), gañamos preto de 2 millóns de euros ao ano.

“Lely sempre se basea en KPI de monitorización, os membros dos seus equipos buscan obxectivos e adminístranse a través de números, non só por sensacións”

Sodes un exemplo de innovación e eficiencia na gandería. Neste sentido, como vedes o futuro do sector lácteo? Ata o de agora, o sector lácteo sempre foi unha peza do crebacabezas por si só e creo que o futuro terá que ir ligado a estar máis interconectados coas prácticas sustentables de xestión do esterco, coa produción de enerxía e cun ciclo que non só sexa sustentable, senón tamén eficiente. O sector debe pasar a ser parte da sociedade, e non só “unha parte” da sociedade.

Esta cooperativa dispón dunha das plantas de biogás máis grandes da zona centro-sur de Italia

Coñecemos o custo real do estrés por calor para a industria láctea?

Neste artigo describo polo miúdo as vías xa coñecidas polas cales o estrés por calor causa perdas na granxa leiteira e argumento os motivos nos que me baseo para crer que realmente aínda non sabemos cuantificalas na súa totalidade.

Israel Flamenbaum CowCoolingSolutionsLtd,Israel

Oestrés por calor considérase unha das principais causas de perdas económicas no sector lácteo mundial e son son proporcionais ao grao de estrés por calor ao que están suxeitas as vacas (días ou horas por ano, están expostas a THI por riba do limiar), así como ao nivel de produción e algunhas prácticas nutricionais e de manexo. Realmente sabemos cuantificar as perdas totais?

A resposta polo momento é non!

A literatura publicada ata agora trata sobre a maioría das áreas

potenciais que poden causar estas perdas, pero aínda non se realizaron unha cuantificación e avaliación económica das perdas totais, baixo diferentes climas e tipos de sistemas de produción.

Considero que é de grande importancia contar con estes números para convencer os produtores e as institucións leiteiras de que tomen medidas e invistan na implementación de medios de mitigación da calor e enfronten o problema do estrés por calor. É máis efectivo convencer os gandeiros para que invistan, presentándolles os números relacionados cos beneficios económicos e ambientais que poden ter e que tan rápido se pode recuperar o seu investimento.

REALMENTE SABEMOS CUANTIFICAR AS PERDAS TOTAIS? A RESPOSTA POLO MOMENTO É NON!

Recentemente, participei nun comité especial establecido pola Federación Internacional de Leitería (FIL-IDF), que tratou o tema do estrés por calor nas granxas leiteiras. Espero que pronto, como parte do noso traballo, se complete unha avaliación económica das perdas totais e se presente ao sector lácteo mundial.

AVALIACIÓN ECONÓMICA DAS PERDAS TOTAIS

O primeiro parámetro e o máis común é a diminución da produción de leite. A mellor maneira de caracterizalo será presentalo en termos de leite economicamente corrixido (LEC), por vaca anualmente. Segundo investigacións realizadas nos EE. UU., as perdas anuais de produción de leite por vaca variaron entre 170 kg, no estado máis frío, onde só o 6 % do tempo do ano estivo por riba do limiar da vaca (THI 70), e máis de 2.000 kg, no estado máis cálido, onde o 50 % do tempo do ano está por riba dese limiar.

Hoxe en día hai granxas leiteiras situadas en rexións que experimentan condicións por riba do limiar, preto do 100 % do tempo do ano, onde podemos esperar que as vacas de alto rendemento perdan máis de 3.000 kg do seu potencial produtivo, a menos que se arrefríen adecuadamente.

O impacto negativo do estrés por calor na produción de leite non termina coa redución do volume de leite, senón tamén coa diminución do contido de graxa e proteína do leite. Isto ocorre só no período cálido, cun “efecto de atraso” nas vacas que se secan neste momento. Polo xeral, podemos esperar baixada de 0,35 a 0,40 unidades porcentuais no contido de graxa do leite e de 0,30 a 0,35 unidades porcentuais no contido de proteína, para o leite producido no período cálido.

O estrés por calor (como todo tipo de factores estresantes na vaca) provoca tamén un aumento do reconto de células somáticas (RCC) no leite.

UN DOS EFECTOS NEGATIVOS DO ESTRÉS POR CALOR, QUE PROVOCA GRANDES PERDAS ECONÓMICAS PERO QUE AÍNDA É MOI POUCO COÑECIDO, É A DIMINUCIÓN DA EFICIENCIA ALIMENTICIA, QUE TAMÉN OCORRE SÓ NO PERÍODO CÁLIDO

Na maioría dos casos, este aumento non está relacionado con ningún tipo de infección do ubre e non ten un impacto negativo na calidade do leite. Tamén neste caso, o efecto negativo ocorre só no período cálido e pode caracterizarse por un aumento de 100.000 unidades RCS por encima do leite producido por unha vaca sa no período frío.

Un dos efectos negativos do estrés por calor, que provoca grandes perdas económicas pero que aínda é moi pouco coñecido, é a diminución da eficiencia alimenticia, que tamén ocorre só no período cálido.

Cando sofren estrés por calor, as vacas utilizan parte da enerxía que consomen para activar os medios fisiolóxicos do corpo para disipar a calor. Na maioría dos casos, estes mecanismos non son capaces de axudala, senón que fan que parte do alimento consumido sexa canalizado a fins non produtivos. Unha investigación realizada na Universidade de Kansas demostrou que as vacas producían 1,4 kg de leite por cada 1 kg de materia seca que consumían, cando isto ocorría en condicións normais de clima (22 °C), mentres que en condicións cálidas (32 °C), as vacas produciron só 1,2 kg de leite por 1 kg de materia seca, unha diminución na “eficiencia alimenticia” do 15 %.

Agora imos traducilo en diñeiro. Cun custo de dieta de 8,2 euros por vaca/día e 120 días estresantes por ano, as perdas anuais por vaca chegarán a case 147,6 euros (moito máis que o custo de operar o sistema de arrefriamento nas granxas). Unha razón máis para a diminución na eficiencia alimenticia, cando a produción se reduce baixo condicións de estrés por calor, é o feito de que, como o custo do alimento para o mantemento é o mesmo en

vacas de baixo e alto rendemento, entón requírese máis alimento para producir certa cantidade de leite en vacas de baixa produción, polo que se precisa máis alimento por litro de leite producido.

ALGÚNS EFECTOS NEGATIVOS DO ESTRÉS POR CALOR

Un dos efectos negativos máis coñecidos do estrés por calor nas vacas é a diminución da fertilidade. Isto ocorre nun espazo de tempo máis amplo que o período cálido, debido ao efecto retardado na fertilidade das vacas inseminadas no outono e principios de inverno, afectado polo impacto negativo do verán no sistema reprodutivo das vacas.

A diminución na fertilidade de verán inclúe a falta de detección de vacas en celo e a falta de preñez destas (taxa de concepción baixa). As perdas derivadas diso inclúen tamén os elevados gastos polo uso de tratamentos hormonais, seme adicional e man de obra para preñalas.

Ademais, a baixa fertilidade aumenta o número medio de “días abertos” (prolongación do intervalo entre partos) por riba do período óptimo para cada vaca. Non poder arrefriar adecuadamente os animais pode aumentar facilmente a media de días abertos en 20 días por vaca, e cun valor de 3 a 5 euros por “día aberto” adicional, por riba do óptimo, pode aumentar o custo de produción en aproximadamente 100 euros por vaca.

Finalmente, tamén se pode traducir nun aumento na taxa de descarte. Como normalmente as vacas de alta produción son as que corren maior risco de sufrir infertilidade, sobre todo durante o período estival, daquela tamén podemos esperar un atraso na mellora xenética do

rabaño, causado por un “descarte obrigatorio” de vacas de alto potencial, só porque non quedaron cargadas. A redución da fertilidade nesa época do ano tamén lles pode crear estacionalidade na subministración de leite ás industrias e aos mercados, o que se pode traducir en perdas económicas tanto para os gandeiros coma para a industria.

É ben sabido que ao estar suxeitas a condicións de estrés por calor, as vacas experimentarán un estado de inmunidade reducido. Isto ocorre só no período cálido e pódese traducir no incremento da taxa de vacas que sofren enfermidades, principalmente as que suceden ao redor do momento do parto, así como un crecemento nos casos de mastite clínica.

O aumento da taxa de enfermidades subirá os gastos en medicinas e tratamentos médicos. Aínda así, non existe unha cuantificación e avaliación do impacto económico negativo do estrés por calor na saúde das vacas e os gastos da granxa en medicamentos. De todos os xeitos, a partir da miña experiencia persoal como consultor dunha granxa de 700 vacas, situada no nordés de Italia, descubrín que os gastos da granxa en medicamentos se reduciron en case un 70 % no primeiro ano de implementación do arrefriamento intensivo.

Espérase que os xatos nados de vacas que experimentan estrés por calor ao final do embarazo nazan máis liviáns e febles, e que o costro da nai sexa de menor concentración de inmunoglobulinas. Estes factores e o posible efecto negativo directo do estrés por calor no xato acabado de nacer teñen o potencial de aumentar a taxa de mortalidade dos xatos, así como un atraso na súa taxa de crecemento nas primeiras etapas da súa vida. A literatura fala dunha subida do 10 % na mortalidade dos xatos, por riba do normal, naqueles nados en condicións de estrés por calor.

A necesidade de producir unha certa cantidade de leite cun maior número de vacas significa un aumento das emisións de GEI (principalmente metano). A emisión de metano por litro de leite producido é maior en condicións de estrés por calor, debido á necesidade de criar

máis vacas e xovencas de substitución, para producir certa cantidade de leite (como no caso da eficiencia alimenticia). Non hai dúbida de que calquera “imposto ambiental” adicional a pagar polo aumento desta emisión “se lle vai rodar” ao produtor.

CONCLUSIÓNS

• Ata onde eu sei (estando bastante familiarizado coa literatura actualizada), aínda non hai un traballo realizado que cuantifique todas (ou mesmo unha gran parte) das perdas económicas presentadas na lista anterior.

• Espero ter os resultados do traballo realizado polo comité científico da FIL-IDF mencionado anteriormente e que brinden a información requirida aos economistas deste equipo, co fin de permitirlles calcular o total de perdas económicas causadas polo estrés por calor en diferentes rexións climáticas e sistemas agrícolas.

• Non menos importante é facer uso da literatura actualizada, que trata sobre a efectividade dos medios de mitigación da calor nesas condicións, a cal lles permite a estes economistas calcular o beneficio económico esperado da súa correcta implementación.

• Transferirlles estes números e instrucións operativas aos produtores de todo o mundo pode axudar a mellorar a eficiencia da produción de leite e reducir o seu impacto negativo no medio ambiente.

DESCUBRÍN QUE OS GASTOS DA GRANXA EN MEDICAMENTOS

SE REDUCIRON EN CASE

UN 70 % NO PRIMEIRO ANO DE IMPLEMENTACIÓN DO ARREFRIAMENTO INTENSIVO

Millo forraxeiro en Asturias. Avaliación de variedades (1996-2022)

Presentamos a análise elaborada en 2022 de 18 variedades enviadas polas casas de sementes (incluíndo testemuñas), das cales 8 o foron por primeira vez. Como resultado destes ensaios, e tras 28 anos de investigación ininterrompida, avaliáronse, en colaboración coas empresas de sementes, un total de 339 variedades nas diferentes zonas edafoclimáticas de Asturias.

aceites, amidón e fariñas etc.) e tamén industriais (industria papeleira, industria téxtil, biocarburantes, bebidas alcohólicas etc.), o seu principal uso a nivel mundial é a alimentación animal. De feito, tres cuartas partes da produción total mundial de millo teñen ese destino, sendo a fabricación de pensos e o consumo directo como forraxe as súas principais aplicacións.

INTRODUCIÓN

Nas vindeiras décadas, o sector agroalimentario da Unión Europea vai estar marcado polas estratexias que conforman o Pacto Verde Europeo, cuxo principal obxectivo é reducir o impacto ambiental dos sistemas alimentarios e conseguir unha cadea de subministración máis sustentable. Neste sentido, os cereais xogan un papel moi importante, xa que poden conside-

rase como almacéns naturais de CO2 debido ao carbono que xan pola súa actividade fotosintética. Concretamente, o cultivo do millo, ao ser unha especie tipo C4, destaca por ter unha elevada taxa de crecemento que lle permite producir un gran volume de forraxe nun período de tempo relativamente curto, á vez que secuestra carbono de maneira e ciente. Aínda que o millo ten diversos usos en alimentación humana (elaboración de

Aínda que o obxectivo máis importante da mellora xenética do millo segue sendo incrementar o rendemento en materia seca, desde hai anos estanse desenvolvendo programas de mellora xenética especí cos centrados no rendemento en gran, dixestibilidade das partes verdes ou biomasa para bioenerxía. Por iso, é importante que produtores, técnicos e asesores coñezan as opcións de variedades de millo híbrido presentes no mercado, xa que unha adecuada selección do híbrido de millo a sementar pode determinar o éxito da campaña ou, polo menos, o seu nivel de rendibilidade.

Desde 1996, ininterrompidamente ata o momento actual e en colaboración coas empresas de sementes, realízase en Asturias un proceso de avaliación de variedades comerciais de millo híbrido para ensilar nas catro zonas edafoclimáticas que son aptas para o cultivo desta forraxe (Zona Costeira Occidental,

Alfonso Carballal Samalea, Consuelo González García, Isabel Piñeiro Sierra, Silvia Vega Palacio, Adela Martínez Fernández ProgramadeInvestigaciónenPastoseForraxes ServizoRexionaldeInvestigacióneDesenvolvementoAgroalimentario(Serida) admartinez@serida.org

Avaliación da liña de leite do gran de dúas variedades diferentes para determinar o momento de colleita. Fotografía tomada no campo de Villaviciosa o 31/08/2022

O OBXECTIVO DESTA AVALIACIÓN É QUE EXISTA INFORMACIÓN VERAZ E ADAPTADA Á HORA DE ELIXIR AS VARIEDADES A SEMENTAR AO ANO SEGUINTE, CONFORME A RESULTADOS DE COMPORTAMENTO AGRONÓMICO E CONTIDO EN PRINCIPIOS NUTRITIVOS NUNHA ZONA DETERMINADA

Zona Costeira Oriental, Zona Interior de Baixa Altitude e Zona Interior Alta).

A Zona Interior Alta presenta certas peculiaridades que a diferenza das outras zonas de ensaio. Nesta zona, os ensaios lévanse a cabo ao redor dos 650 msnm, polo que resulta moi arriscado realizar as sementeiras antes do 15 de

maio, por non acumularse su ciente calor no chan (integral térmica). Ademais, os días necesarios para alcanzar o estado de gran pastoso-vítreo son superiores aos requiridos nas restantes zonas edafoclimáticas, polo que nesta zona se recomenda non utilizar variedades de millo de ciclo longo. Isto, unido a que nos últimos anos se observou unha evolución a avaliar variedades de ciclos FAO cada vez máis longo (FAO>400), fai que, en ocasións, non se consiga chegar o momento óptimo de madureza (gran pastoso vítreo) nin mesmo atrasando a colleita ao mes de novembro.

O obxectivo desta avaliación é que exista información veraz e adaptada á hora de elixir as variedades a sementar ao ano seguinte, conforme a resultados de comportamento agronómico e contido en principios nutritivos nunha zona determinada.

Neste proceso de avaliación utilízase un deseño experimental en parcela dividida, onde a “parcela principal” representa o ciclo de cultivo (longo, medio e curto) e a “subparcela” a variedade a avaliar.

Imaxe 1. Campo de avaliación de variedades comerciais de millo 2022 na zona costeira oriental de Asturias (Villaviciosa). Fotografía tomada o 27/07/2022

Táboa 1. Rango de temperaturas (°C) e cantidade de choiva acumulada (L/m2), en 2022, durante os meses de desenvolvemento vexetativo do cultivo de millo, nas catro zonas edafoclimáticas consideradas en Asturias

Costa occidentalCosta orientalInterior altaInterior baixa Tmáx.Tmín.LitrosTmáx.Tmín.LitrosTmáx.Tmín.LitrosTmáx.Tmín.Litros

Maio 191331211152221127221325

Xuño 22145823145723131252315148

Xullo 24162027152728161261718

Agosto 241755261786271734271763

Setembro 221558251396241349241352

Outubro 221563241119231243231021

Tmáx.:mediadastemperaturasmáximasdecadames

Tmín.:mediadastemperaturasmínimasdecadames

UNHA ADECUADA SELECCIÓN DO HÍBRIDO DE MILLO A SEMENTAR PODE DETERMINAR O ÉXITO DA CAMPAÑA OU, POLO MENOS, O SEU NIVEL DE RENDIBILIDADE

(1). Na Zona Costeira Occidental foinecesarioanularaavaliacióndedúasvariedadesseriamentedanadasporataquesde xabarís(ESBONDeSYBILBAO).

(2).Historicamente,adevanditamediadesementeiranestaZonaInteriorAltafoifinaisdemaio(29demaio),dándose xeralmenteafinaisdeoutubrocondiciónsclimatolóxicasadversas,mesmoconnevadas,quefanimposibleacolleitanoestado demadurezadesexado.Porestemotivoecopropósitodedistorsionarosresultadosomenosposible,en2022decidiuseensaiar nestazonasoamenteasvariedadesdecicloFAO<400.

En función dos controis no campo e as determinacións analíticas realizadas, os resultados da avaliación se tabulan por variedade segundo a zona edafoclimática. Os resultados deste proceso de avaliación, publícanse anualmente nun informe técnico de libre distribución editado polo Serida. Paralelamente e para facilitar a elección da variedade a sementar, o Serida dispón tamén dunha aplicación informática de fácil manexo e libre acceso (www.serida.org).

RESULTADOS DA AVALIACIÓN CORRESPONDENTE AO ANO 2022

En 2022 avaliáronse 18 variedades enviadas polas casas de sementes (incluíndo testemuñas), das cales 8 o foron por primeira vez. Como resultado destes ensaios, avaliáronse un total de 339 variedadess.

No proceso de avaliación, ademais das variedades a avaliar, conside-

ráronse unha serie testemuñas que se seleccionan conxuntamente cos responsables da avaliación de variedades que se realiza en Galicia e en Navarra. As testemuñas seleccionadas para a avaliación correspondente a 2022 foron:

• Testemuñas de primeiro ano: CONBRIO (Rocalba) e ADAPTICO (KWS)

• Testemuñas de segundo ano: ES BOND (LIDEA) e SY ARNOLD (Syngenta)

• Testemuña de terceiro ano: INFINITE (Koipesol)

• Testemuña plurianual: LG 30.369 (LG)

En relación coas condicións termopluviométricas durante os meses de desenvolvemento vexetativo do cultivo, cabe destacar os seguintes feitos (ver táboa 1).

Maio foi un mes atípico tanto polas elevadas temperaturas, como polas escasas precipitacións recollidas. En contrapartida, o mes de xuño, aínda que con temperaturas por riba da media

rexistrada para este mes, presentouse con treboadas frecuentes e abundantes precipitacións distribuídas ao longo de todo o mes. Xullo presentouse como un mes extremadamente cálido e seco. A partir do día 10 alcanzáronse os 30 °C de temperatura máxima en case toda a rexión, salvo na franxa costeira, repetindo máximos de temperatura por riba dese valor varios días consecutivos ata o día 19. O día máis caloroso foi o 17 cando se superaron os 40 °C en varias zonas da rexión. Aínda que a duración deste episodio de calor foi menor ao de agosto de 2003 (o máis longo ata a data), o de xullo de 2022 superou os valores máximos que se rexistraron entón. Agosto continuou coa tendencia térmica de xullo e marcou o terceiro rexistro máis cálido desde 1961. Con respecto da precipitación, a acumulada tras o paso dunha fronte fría nos días centrais e a caída nun episodio de treboadas na última decena, foron suficiente para que o mes alcanzase o cualificativo de húmido.

En xeral, os escasos episodios de ventos fortes estiveron asociados a treboadas e non se rexistraron ventos de máis de 80 km/h en ningún observatorio da rede rexional.

Na táboa 2 móstranse as datas de sementeira, recolección, días de cultivo e rendemento en materia seca en función do momento en que as variedades a ensaiar foron alcanzando o momento de madurez idóneo para ensilar.

A continuación, inclúese a lista principal (PR) para cada zona edafoclimática e a lista de resistencia ao encamado.

Táboa 2. Datas de sementeira, recollida, media de días de cultivo e rendemento do ensaio de avaliación de variedades de millo correspondente a 2022 segundo zona edafoclimática de Asturias

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

Resultados 1996-2022. Zona: COSTA OCCIDENTAL

LISTA PRINCIPAL DE VARIEDADES DE MILLO. ZONA COSTEIRA OCCIDENTAL

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

LISTA PRINCIPAL DE VARIEDADES DE MILLO. COSTA ORIENTAL

Zona: COSTA ORIENTAL

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

MAS 400.D

MAS 400.D

ASEGURA TU STOCK DE ENSILADO

ASEGURA TU STOCK DE ENSILADO

Casanova Latadal S.C. Baralla, Lugo “Sembré MAS 400.D en 2022 en la mayoría de mis parcelas y logró producciones muy buenas con UFL de 0,94”.

Casanova Latadal S.C. Baralla, Lugo Sembré MAS 400.D en 2022 en la mayoría de mis parcelas y logró producciones muy buenas con UFL de 0,94.

SATISFECHOS 100%

100% SATISFECHOS

Alejandro Mosquera

Técnico AIRA

“MAS 400.D es muy interesante en nuestras condiciones: excelente producción, buena calidad, tolerante al vuelco y hojas sanas. Recomendada para siembras de mayo”.

condiciones: excelente producción, buena calidad, tolerante al vuelco y hojas sanas.

Voto, Cantabria

“Ha sorprendido incluso en tierras difíciles y el cosechador la destacó por encima de las otras variedades cosechadas en la zona”.

Ha sorprendido incluso en tierras difíciles y

Leira Blanco S.C.

Sarria, Lugo

“Con MAS 400.D he conseguido rendimientos excepcionales. Sin duda, repetiré en 2023”.

rendimientos excepcionales. Sin duda, repetiré en 2023.

Peñaentera S.C.

Rancho Pechón

Formarigo S.C.

Sarria, Lugo

“Me quedé sorprendido con MAS 400.D. Tiene una muy buena producción para su ciclo y de calidad”.

ciclo y de calidad.

San Vicente de la Barquera, Cantabria

Peñaentera S.C. San

“Destacó por su tolerancia a la sequía. Sabiendo su producción en un año difícil, en un año normal será inmejorable”.

Pechón, Cantabria

“Todo un acierto sembrar MAS 400.D. Excelente Stay-Green, muy buena panoja y con un potencial de un ciclo más largo”.

un año normal será inmejorable. con un potencial de un ciclo más largo. Distribuido por

José Luis Thomas

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

1996-2022. Zona: INTERIOR ALTA

LISTA PRINCIPAL DE VARIEDADES DE MILLO. ZONA INTERIOR ALTA

Fertilizantes con futuro

Nutrientes protegidos

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

CoteN™ Mix

Fertilizante de liberación controlada

El secreto está en la cápsula

1.- Gránulos de fertilizantes con recubrimiento polimérico

2.- El vapor de agua penetra a través de la cubierta

3.- La humedad comienza a disolver los gránulos fertilizantes

4.- Se produce la difusión de los nutrientes hacia el suelo

5.- Después de que la liberación finalice, la cubierta se rompe y degrada

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

Resultados 1996-2022. Zona: INTERIOR BAIXA

LISTA PRINCIPAL DE VARIEDADES DE MILLO. ZONA INTERIOR BAIXA

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

Zona: INTERIOR BAIXA

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

RESISTENCIA AO ENCAMADO (resultados 1996-2022)

ListaCasa comercialAnosVariedade Resistencia encamado PRAdvanta2AAPOTHEOZ A*

PRCEFSA2BARCA A*

PRCaussadeSemillas3BELUGIC PRRAGT3BERGXXON B

PRLG2BOWEN**

ListaCasa comercialAnosVariedade Resistencia encamado

(*):resultadoprovisionaldebidoaoreducidonúmerode observaciónsbaixocondiciónsventosas

(**):nonestimado.Amínimaintensidadedevento impidecalqueraestimación

B

A*

A*

PRCaussadeSemillas3ROBERI B

PRRAGT3RULEXX B

PRKoipesol3SANDRO**

PRKWS2SELECTO**

PRKoipesol3SENKO A*

PRRAGT3SILEXX A

PRKWS3SIMPATICOKWSC

PRSemillasBatlle3SUM330 B*

PRSemillasBatlle2SURPRISE A*

PRSyngenta2SYARNOLD**

PRSyngenta3SYBILBAOC*

PRSyngenta3SYGIBRA B

PRSyngenta3SYORPHEUSd

PRRAGT3TAXXOA B

PRLG2TORQUAZ A*

PRSemillasBatlle2YUCATAN B*

NOTA DOS AUTORES

A información contida neste artigo é un extracto do informe técnico do Serida titulado Evaluación de variedades de maíz (1996-2022). Actualización año 2022 (dispoñible en www.serida.org).

Este traballo foi financiado pola FICYT mediante o grupo de investigación consolidado NYSA (PCTI - IDI2021-000102) cofinanciado con fondos FEDER.

REDUCEN LAS EMISIONES, LA HUELLA DE CARBONO Y LAS PÉRDIDAS DE NUTRIENTES NO APROVECHADOS

la huella de carbono y las pérdidas de nutrientes no aprovechados. Es la solución ideal para lograr un forraje de mayor calidad nutricional.

Cabe destacar el ahorro que supone el uso de estos nuevos fertilizantes bioestimulantes al incorporar la tecnología Contribute ®, desarrollada por la multinacional estadounidense Alltech. Con Contribute ® se puede aumentar la disponibilidad de los nutrientes en los cultivos y, además, estimular a la planta para que tenga una mayor absorción. Esto se traduce en

biente y solubilizar el fósforo insoluble en el suelo. Así, evitamos tener que aplicar grandes cantidades de nutrientes convencionales, a la vez que cumplimos con las nuevas exigencias europeas.

Este fertilizante debe ser aplicado en fondo, de forma previa a la implantación. Su aplicación se traduce en una mayor calidad de los cultivos , ya que su formulación consigue estimular el desarrollo y crecimiento vegetativo de las plantas, lo que promueve un mayor desarrollo radicular y mejora los parámetros de producción .

Blue Star Maíz es una solución rentable, eficiente y respetuosa con el medio ambiente, que permite ofrecer respuestas de vanguardia a las necesidades de los ganaderos y agricultores . Incorpora tecnología de última generación, que favorece la optimización de la fertilización y de sus costes, al mismo tiempo que logra reducir el impacto ambiental de la actividad agraria y ofrecer a los agricultores fertilizantes de calidad y gran valor añadido

Fertilizantes bioestimulantes del futuro

Fertilizantes bioestimulantes del futuro

Fertilizantes bioestimulantes del futuro

Bueno para el suelo

Bueno para el suelo Bueno para los cultivos Bueno para tu bolsillo

Bueno para los cultivos Bueno para tu bolsillo

Bueno para el suelo Bueno para los cultivos Bueno para tu bolsillo

Incrementa la microbiota del suelo

Incrementa la microbiota del suelo

Incrementa la microbiota del suelo

Facilita la absorción de nutrientes por la planta

Facilita la absorción de nutrientes por la planta

Facilita la absorción nutrientes la planta

Reduce la lixiviación

Reduce la lixiviación

Reduce la lixiviación

Aumenta la disponibilidad de nitrógeno

Aumenta la disponibilidad de nitrógeno

Aumenta la disponibilidad de nitrógeno

Optimiza la fertilización y sus costes

Optimiza la fertilización y sus costes

Optimiza fertilización y sus costes

¡Adelántate en el cumplimiento de las medidas medioambientales, huella de carbono y sostenibilidad necesarias para las ayudas de la PAC!

¡Adelántate en el cumplimiento de las medidas medioambientales, huella de carbono y sostenibilidad necesarias para las ayudas de la PAC!

¡Adelántate en el cumplimiento de las medidas medioambientales huella de carbono y sostenibilidad necesarias para las ayudas de la PAC

Avaliación de variedades de millo forraxeiro en Galicia (1999-2022).

Actualización 2023

No seguinte estudo recóllense os resultados dos ensaios realizados nos campos de experimentación do Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM), correspondentes ao ano 2022, onde se avaliaron as características produtivas e nutricionais de 33 variedades de millo forraxeiro, que foron enviadas polas casas comerciais de sementes (incluíndo testemuñas), das cales 20 o foron por primeira vez.

María José Bande Castro CentrodeInvestigaciónsAgrariasdeMabegondo(CIAM) AxenciaGalegadeCalidadeAlimentaria(Agacal),XuntadeGalicia

Oensilado de millo é a principal fonte de forraxe en moitas ganderías de vacún leiteiro, base da ración, xa que achega fibra de alta calidade e alta dixestibilidade, e ten un alto valor enerxético. Ten altas taxas de inxestión cando se lles subministra ás vacas en produción e o seu impacto sobre a produción de leite é moi positivo.

O millo forraxeiro é doado de ensilar e o seu cultivo obtén altos rendementos, polo que é un cultivo dos máis rendibles para o gandeiro. De feito, nas

últimas décadas está experimentando un grande auxe debido ao seu elevado valor nutricional, o que o converte no principal alimento sobre o que se sustenta a produción das ganderías de vacún de leite galegas. Isto é máis relevante se cabe nun contexto de altos prezos dos pensos, pois se a soia, ingrediente fundamental dos concentrados alimenticios animais, achega proteína, o millo é a principal fonte de enerxía, dado que na mazaroca se atopa o amidón, hidrato de carbono de gran calidade para manter as funcións vitais dos animais.

Tanto por superficie (con 71.735 hectáreas sementadas no ano 2022 −algo máis do 78 % do Estado español−), coma por produción (cuns 2,5 millóns de toneladas) Galicia desde hai anos destaca coma a primeira comunidade autónoma no cultivo do millo.

Tendo en conta estes datos, non resulta sorprendente que as principais multinacionais produtoras de sementes de millo teñan repartidos por toda a xeografía galega centos de campos de ensaio nos que proban novas variedades que, de mellorar o existente ata o momento, chegarán ao mercado en próximas campañas. Desde hai anos, estas empresas, debido á importancia do cultivo no sector agrario e á diversidade de condicións climáticas nas que se cultiva, traballan na mellora xenética para obtención de novos híbridos. Buscan millos cun elevado contido en amidón (fonte principal de enerxía) e, sobre todo, cunha elevada dixestibilidade da parte verde, pois no ensilado recóllese a planta enteira e entre o 50 e o 60 % da materia seca procede dos seus compo-

TANTO POR SUPERFICIE COMA POR PRODUCIÓN, GALICIA DESTACA DENDE HAI ANOS COMA A PRIMEIRA COMUNIDADE AUTÓNOMA NO CULTIVO DO MILLO

ñentes verdes: talos, follas e espatas. Con frecuencia, as variedades destacan por incrementos signi cativos do rendemento, pola prolongación do seu verdor (stay green) e pola mellora da calidade do cultivo.

As variedades obtidas mediante a mellora xenética poden ter uns resultados diferentes aos acadados nos países de orixe cando se cultivan en Galicia, debido á singularidade das características edafoclimáticas. Por este motivo, iniciouse no ano 1999 en Galicia unha “Rede de avaliación de variedades comerciais de millo forraxeiro”, usando un deseño experimental de bloques ao chou con tres repeticións. O obxectivo desta avaliación é dispor de información válida e adaptada en canto a rendemento e calidade do cultivo, o que permite aconsellar aos agricultores e gandeiros da comunidade á hora de elixir a variedade ou variedades, que mellor se axusten ás súas necesidades, que han de sementar ao ano seguinte.

Cada ano realízanse ensaios en campos experimentais sementados

en catro localidades, situadas nas comarcas rurais de maior produción de millo forraxeiro e abranguendo tamén zonas xeográ cas distintas: 1) A Mariña Oriental (nordeste de Lugo), 2) Sarria (centro-sur de Lugo), 3) Deza (nordeste de Pontevedra) e 4) Ordes (centro da Coruña). Estes ensaios repítense, ano tras ano, coa inclusión de variedades novas, que substitúen aquelas que foron avaliadas polo menos durante dous anos. Así mesmo, analízanse anualmente todos os datos dispoñibles desde 1999 polo método estatístico de mínimos cadrados, incorporando os novos, de modo que cada variedade avaliada se pode comparar con todas e cada unha das restantes.

No ano 2022, no CIAM avaliáronse 33 variedades enviadas polas casas comerciais de sementes (incluíndo testemuños), das cales 20 o foron por primeira vez

Os pasos seguidos durante a avaliación son os seguintes: preparación concienciuda da cama de sementeira, toma de mostra de solo para análise

NON EXISTE A MELLOR VARIEDADE

EN SENTIDO

ABSOLUTO. DÉBESE SEMENTAR UNHA

VARIEDADE QUE

POSÚA AS CARACTERÍSTICAS MÁIS AXEITADAS E TAMÉN QUE SEXA CAPAZ DE DAR A MÁXIMA PRODUCIÓN EN MATERIA ORGÁNICA DIXESTIBLE

(MOD) E CALIDADE NAS CONDICIÓNS DE CADA EXPLOTACIÓN

físico-química completa, cálculo da dose de fertilizante, fertilización, aplicación de tosanitarios (insecticida e herbicida), delimitación das parcelas, sementeira manual cunha densidade inicial de 180.000 plantas ha-1, rareo manual para deixar 90.000 plantas ha-1, control da data de oración feminina, das alturas e da produción de cada variedade en cada repetición.

A colleita realízase no momento en que o estado medio das mazarocas das tres repeticións acada o estado pastosovítreo (liña de leite a 1/3-1/2 do ápice), pois preténdese recoller cada variedade no momento óptimo recomendado para ensilar. Isto obriga a facer unha recollida progresiva e graduada das variedades durante aproximadamente un mes e medio, o que implica realizar ata tres controis semanais, demandando moita man de obra e desprazamentos aos lugares de ensaio.

As mostras de millo despois da colleita envíanse ao laboratorio, onde se determina o contido en materia seca en estufa e o seu valor nutritivo mediante a recollida de espectros no Espectrofotómetro de Re ectancia no Infravermello Próximo (NIRS).

Os resultados obtidos publícanse anualmente nun díptico informativo, que se distribúe entre cooperativas agrarias e agricultores individuais a través das oficinas agrarias comarcais, e tamén está dispoñible na páxina web: http://www.ciam.gal.

É moi importante elixir ben a variedade que se vai sementar para facer un aproveitamento máis sostible aumentando a rendibilidade, xa que o 70 % dos custos de produción do cultivo do millo para ensilar son xos. Tanto a preparación do terreo coma os tratamentos tosanitarios previos non dependen da produción esperada nin do valor nutritivo da forraxe obtida, polo que, a medida que aumentamos a produción por hectárea, diminúe o custo total por quilogramo de materia seca.

A información necesaria para usar unha boa escolla da variedade en función das condicións de cada gandeiro para cada sementeira exponse nas seguintes táboas e pode darse o caso de que un mesmo gandeiro pode elixir distintas variedades para diferentes parcelas.

Os resultados aparecen divididos en dúas táboas: 1, na que se atopan as variedades que, polo menos, foron avaliadas durante dous anos e, polo tanto, con datos de maior abilidade, e 2, na que se atopan aquelas variedades cun só ano de experimentación na rede, polo que os resultados se consideran provisionais, dado que un só ano non é su cientemente signi cativo para facer unha avaliación acertada.

Distribuidor de Semillas RAGT para Galicia y Asturias

Polígono Lalín 2000 Ciudad del Transporte - nave A3 36500 LALÍN (Po)

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

ARECIBO12026650,220,214,010571,96,92PROCASE-DFV

DKC339012027353,119,913,910472,77,12MONSANTO

LG31.27612028449,322,715,811972,66,12LG

MALTON12025355,517,311,99071,87,22BATLLE

MAS40.F12029346,625,817,713371,65,92MASSeeds

RGTAFIXX12026953,021,014,510971,77,02RAGT

LG31.29512426446,723,216,612474,36,42LG LIVORNO12428648,222,115,311572,06,32FITÓ PIXARI12427448,322,515,711872,85,92CAUSSADE SIMPATICOKWS12528951,223,616,412372,16,42KWS SYZEPHIR12527549,322,315,411671,56,62SYNGENTA CHAMBERI12627650,223,816,612572,96,72AGROEUME DELRÍO12626452,720,414,210772,66,82PROCASE DKC411412626654,221,014,410871,76,42MONSANTO GLORIFI12627750,022,215,411672,46,32CAUSSADE SYORPHEUS12628649,822,515,211471,36,12SYNGENTA BENICIA12728052,721,013,910569,46,15PIONEER HUXXTOR12728949,422,015,111371,06,52RAGT MAS400.D12728347,725,017,413172,66,12MASSeeds MT-MOLOSS12728545,822,515,411671,36,52PANAM RGTCONEXXION12728150,222,815,811971,96,42RAGT SYINFINITE12727948,123,916,712572,56,03KOIPESOL AGROSTAR12828250,121,514,210768,96,94LIDEA DEVICE12826647,523,016,112172,86,02SOUFFLETSeeds DKC462112827650,424,217,112873,86,13MONSANTO ICARE12827251,123,416,312260,66,12SOUFFLETSeeds JOURNEY12828648,323,616,312272,16,12ADVANTA

Táboa 1. Resultados das variedades con dous ou máis anos de avaliación

Táboa 1. Resultados das variedades con dous ou máis anos de avaliación (continuación)

PORTFOLIO

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

Variedade Días S-C AlturaEspigaRMS

Variedade Días S-C Altura EspigaRMS RMOD IP DMO PB Comercial (días)(cm)(% MS)(t/ha)(t/ha) (%)(% MS)

ESSUBMARINE11827251,321,415,311574,26,3AGVMAISXESGA

POMPEO11826452,022,415,511772,26,3ROCALBA

KWSADAPTICO12130747,422,615,511771,55,5KWS

MAS431.B12129148,725,317,112970,35,8MASSeeds

SYMINERVA12427449,422,215,611773,36,4SYNGENTA

B3316C12527947,322,215,411672,16,0PROCASE

COMBRIO12526549,522,415,411671,46,7ROCALBA

LG31.27712527451,723,716,812673,55,8LG

PITCH12529151,822,815,711871,76,3WAM

RGTLIPEXX12526650,122,315,411671,36,0RAGT

FACINA12828851,824,116,612571,86,0CAUSSADE Semillas

INVADOR12828049,823,216,212272,96,1ADVANTA

SYSOLANDRI12827848,721,714,911271,56,1KOIPESOL

RGTDARKNESS13126948,122,815,912072,86,0RAGT

CONBAWA13226050,723,916,812673,06,1CAUSSADE Semillas

INDEM66813628250,125,217,513272,36,4LIDEA

INSTRUKTOR13626747,322,115,111371,16,6BC

Débese ter en conta que os datos de rendemento serven para comparar unhas variedades con outras, pero non son aplicables para estimar a produción real. Os resultados presentados obtivéronse en condicións óptimas de coidados de cultivo, en pequenas parcelas experimentais, polo que os rendementos acadados son moi superiores aos que se poden lograr nunha parcela real de cultivo dunha explotación.

Táboa 2. Resultados das variedades cun só ano de avaliación

Táboa 1. Resultados das variedades con dous ou máis anos de avaliación (continuación)

DÉBESE TER EN CONTA QUE OS DATOS DE RENDEMENTO SERVEN PARA COMPARAR UNHAS VARIEDADES CON OUTRAS, PERO NON SON APLICABLES PARA ESTIMAR A PRODUCIÓN REAL

Táboa 2. Resultados das variedades cun só ano de avaliación (continuación)

INTERPRETACIÓN DAS TÁBOAS

Días s-c. Este valor é un índice do ciclo ou precocidade de maduración, é dicir, os días que transcorren entre a sementeira e a colleita para ensilar na zona máis fría das estudadas, que é a comarca de Ordes, é dicir, con menor integral térmica. Nas zonas con maior integral térmica, temperaturas máis altas no verán, débenselle restar uns 15 días á cifra da táboa.

Altura. Altura total da planta. Unha variedade de elevada altura pode ter maior probabilidade de en-

camado, sobre todo nunha zona de fortes ventos.

Espiga. Porcentaxe que representa a mazaroca (carozo+gran) sobre o rendemento en materia seca, compoñente moi relacionado coa calidade nutricional da forraxe.

RMS. Expresa rendemento total da planta enteira en toneladas de materia seca por hectárea.

RMOD. Rendemento da planta enteira en toneladas de materia orgánica dixestible por hectárea. Considérase o dato máis importante para avaliar o rendemento dunha variedade, xa que

2023

recolle a produción de alimento aproveitable polo animal, é dicir, a parte da materia seca que o animal dixire efectivamente.

IP. Índice produtivo. É a porcentaxe que representa o rendemento de cada variedade en materia orgánica dixestible sobre a media do rendemento das testemuñas “Agrostar”, “Clarica” e “Pharaon” (13,3 t/ha MOD), ao que se lle outorga o valor 100 para cada campaña. Este permite de xeito rápido ver aquelas variedades que superan a media das testemuñas, facilitando a selección das variedades máis produtivas.

DMO. Dixestibilidade in vitro da materia orgánica. Ademais da produción de materia orgánica dixestible por hectárea, é importante a dixestibilidade da ración, dado que inflúe noutros parámetros da alimentación, pois dúas variedades poden ter un similar RMOD, ben debido a unha alta produción de materia seca por hectárea cunha baixa dixestibilidade, ben debido a unha menor produción de materia seca cunha dixestibilidade maior, e non ser equivalentes ambas as dúas producións.

PB. Proteína bruta, en porcentaxe sobre o rendemento en materia seca, determinada polo NIRS. Aínda que o millo non achega todo o contido proteico necesario para unha ración, hai diferenzas significativas entre as variedades estudadas.

Anos. N.º de anos nos que a variedade foi ensaiada.

Comercial. Entidade comercializadora da variedade.

CV (%). Coeficiente de variación. É un índice da calidade estatística dos experimentos; canto máis baixo, mellor.

DMS (5 %). Diferenza mínima significativa. É a menor diferenza que debe haber entre dúas variedades para que poidan considerarse diferentes cunha probabilidade do 95 %.

ELECCIÓN DA VARIEDADE

Non existe a mellor variedade en sentido absoluto. Débese sementar unha

variedade que posúa as características máis axeitadas e tamén que sexa capaz de dar a máxima produción en MOD e calidade nas condicións de cada explotación.

O máis importante para a correcta elección da variedade é axustar o ciclo do millo á zona e ao momento da sementeira, é dicir, definir os días transcorridos entre a sementeira e a colleita (días s-c). Isto virá dado pola data na que queiramos sementar, condicións climáticas da zona xeográfica onde se desenvolva o cultivo, alternativa forraxeira, condicións da explotación e data prevista de colleita.

Unha vez coñecido o intervalo de precocidade (días s-c) que se pode utilizar na explotación, e dado que o obxectivo será obter o maior rendemento de alimento aproveitable por unidade de superficie, escolleremos aquela variedade con maior IP. No caso de IP moi semellantes, deberemos atender outros parámetros, como poden ser a porcentaxe de mazaroca, a dixestibilidade da materia orgánica ou a proteína bruta.

REDE DE ENSAIOS EN COLABORACIÓN

• Departamento de Investigación e Transferencia (Agacal)

• Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (Agacal)

• Servizo de Sanidade e Produción Vexetal

AGRADECEMENTOS

Agradecémoslles a súa dedicación e o seu apoio aos propietarios das parcelas nas que se levan a cabo os ensaios e aos técnicos, a súa axuda e contribución no desenvolvemento deste traballo: persoal do Centro de Formación e Experimentación Agroforestal Pedro Murias de Ribadeo, do Servizo de Explotacións Agrarias de Lugo e do Departamento de Investigación e Transferencia do Agacal de Santiago de Compostela.

O MÁIS IMPORTANTE PARA A CORRECTA ELECCIÓN DA VARIEDADE É AXUSTAR O CICLO DO MILLO Á ZONA E AO MOMENTO DA SEMENTEIRA

LA INNOVACIÓN EN MAÍZ

DEBUSSY FAO 400

FAO 350

Para aumentar tu potencial de rendimiento, te proporcionamos una genética excepcional.

KWS, más de 160 años de trabajo e investigación para el agricultor

KWS es una compañía de origen alemán con 167 años de historia en el desarrollo de variedades vegetales y, en la actualidad, tiene cota de mercado en la mejora de hasta diez de los principales cultivos a nivel mundial. Con motivo del inicio de la campaña de maíz, a continuación, técnicos de la casa presentan los híbridos más destacados de KWS Semillas Ibérica para este año.

CAMPOS DE ENSAYO, FACTOR CLAVE PARA LA INTRODUCCIÓN DE NUEVAS VARIEDADES

A nales del verano de 2022, KWS organizó una jornada de campo en Vila do Conde, el territorio con más tradición lechera de Portugal, con 6.000 hectáreas de maíz destinadas al ensilado para producción lechera. El evento, celebrado en una ganadería con 120 vacas en ordeño y 30 hectáreas de cultivo de maíz para la producción de forraje, tenía por objeto presentar la gama de productos para ensilado de la compañía, coincidiendo, además, con el lanzamiento del híbrido KWS 5581, una variedad seleccionada especialmente para la península ibérica.

Joaquín Kaspar, mánager de producción de KWS Semillas Ibérica; Maciel Fernandes, jefe de producto de maíz de KWS en Portugal; Tiago Petulante, responsable del departamento técnico de Ascenza, y Jorge Assunção, gestor de cultivo de maíz para la península ibérica de Fertiberia Tech, estuvieron presentes en el evento y desgranaron los aspectos más importantes respecto a las características, el cultivo y la cosecha del maíz.

NUEVOS HÍBRIDOS LLEGAN AL MERCADO

KWS desarrolla ensayos de avance centrados en el ensilado mayoritariamente en Portugal y Galicia. Para ello, la compañía coopera con instituciones como el Centro de Investigaciones Agrarias de Mabegondo (CIAM), donde se realizan ensayos en microparcelas y se avanzan variedades con ciclos entre 300 y 450. “Se trata de trabajo de genética, ya que tenemos variedades a las que todavía les falta para llegar al mercado, pero ya nos estamos encargando de testarlas en aquellos lugares donde se van a vender”, indica Joaquín Kaspar.

Organizan también ensayos demostrativos como el que centró la jornada en Vila do Conde, en donde presentaron, después de tres años de análisis y pruebas, el KWS 5581, que se lanza al mercado esta campaña. Se trata de un híbrido FAO 550, que se sitúa en un nivel de producción con otras variedades más largas (como es el caso de FAO 600 en Portugal), lo que la convierte en una variedad que “actúa muy bien en producción y es algo más corta”, explica Kaspar.

En lo que respecta a atributos agronómicos, “tiene muy buena producción de mazorcas, buen contenido de almidón, un tamaño adecuado de planta, con abundante materia seca y gran calidad de materia verde”, añade. A ello debe sumarse un atributo al que no se le presta la atención su ciente, pero que puede resultar fundamental: la inserción de mazorca. En este caso, “es media baja, que es precisamente lo que estamos buscando en estas zonas donde el tamaño de la planta suele superar los dos metros de altura”.

En concreto, el territorio en el que se celebró la reunión reúne unas condiciones similares al FAO 500 y 600 pero, en áreas con mayor estrés hídrico, o en las que se pretende adelantar la cosecha, se emplean ciclos más cortos (de 300 y 400). Para Fernandes, “este tipo de ciclos están ganando espacio respecto a los largos debido a las condiciones climáticas que nos llevan a un clima más seco y árido”.

En vídeo

LAS VARIEDADES QUE TRIUNFAN EN GALICIA

En general, indica el jefe de producto de KWS, la compañía destaca “por la producción de ensilado abundante, pues tenemos variedades que producen realmente mucho y eso es una cualidad transversal a todo nuestro catálogo”. Además, añade, “la capacidad de las plantas para mantenerse altas hasta el momento de la cosecha es algo que todo el mundo nos reconoce”. Entre las novedades de esta campaña, sobresale el KWS 5581, un híbrido que se suma a una genética ya extendida y reconocida en territorio gallego. Así mismo, los híbridos KWS Inteligens y KWS Selecto son productos que han experimentado un gran éxito de ventas, “pues el agricultor las encontró como variedades muy productivas y sanas en un ambiente particularmente estresante debido a la falta de agua y humedad. Entraron muy bien al mercado y están creciendo en ventas”, a rma Kaspar.

En lo que se re ere a ciclos más cortos, Simpatico KWS es una variedad reconocida que convive con novedades que se van introduciendo en el campo, como es el caso de KWS Adaptico (destaca por su buen tamaño, por la producción de materia seca y por la estabilidad de la mazorca). A estos, los técnicos de la casa añaden “el famoso Kompetens y Autens KWS, utilizados en áreas muy concretas, como es el caso de Lugo y de la zona más cercana a Asturias, a los que se suma el KWS Shako, una variedad sobresaliente en la producción de materia seca total y en el aporte de la materia seca de la mazorca”.

En líneas generales, la demanda de variedades en Galicia es tremendamente especí ca dependiendo de las particularidades geográ cas de la región en la que nos encontremos, aspecto que puede verse modi cado en cuestión de kilómetros, y de las condiciones ambientales que se van dando a lo largo del año. Para KWS, señala Kaspar, “esto supone un desafío” porque obliga a la compañía a disponer de variedades que estén probadas y que sean conocidas por poder sortear la presión de enfermedades y por alcanzar una estabilidad de rendimiento óptima a lo largo de las campañas.

GAMA DE HERBICIDAS PARA LA PROTECCIÓN DE LA PLANTA

Tiago Petulante, responsable del departamento técnico de Ascenza, fue el encargado de presentar en esta jornada la gama de herbicidas para maíz de la empresa. En la actualidad, cuentan con dos segmentos: para preemergencia y para postemergencia. En lo que se re ere al primero, orientado a aplicación antes de que surja el cultivo, los técnicos de la empresa remarcan que solo será verdaderamente efectivo si hay humedad en el suelo; “en caso de no darse esta situación, será mejor optar por otra estrategia”, recomiendan.

En el segmento de postemergencia, “tenemos una estrategia muy enfocada en las características especícas de cada parcela; analizamos la situación y nos adaptamos para dar con la mejor solución para cada caso”, indica Petulante.

El maíz es el cereal más importante del país y Ascenza apuesta por una gama fuerte de herbicidas en este mercado. “Somos líderes en el segmento postemergencia y, desde hace tres campañas, tenemos oferta para preemergencia también, donde queremos ganar cota de mercado”, concluye.

“Los ciclos 300 y 400 están ganando espacio respecto a los largos debido a las condiciones climáticas que nos llevan a un clima más seco y árido”

“KWS destaca por la producción de ensilado abundante, pues tenemos variedades que producen realmente mucho y eso es una cualidad transversal a todo nuestro catálogo”

“Tenemos una estrategia muy enfocada en analizar cada situación para dar con la mejor solución para cada caso”

“Apostamos por el desarrollo de productos respetuosos con el medio ambiente y que permiten mejorar el desarrollo del cultivo”

UN PASO MÁS HACIA EL ABONADO ÓPTIMO

En el apartado de abonado para cultivo de maíz, Jorge Assunção (gestor en la península ibérica de Fertiberia Tech) recomienda la gama Nergetic Dynamique con nutrientes protegidos, “pues es la más aconsejable en el caso del maíz para ensilado en esta zona, en la que únicamente se realiza un abonado”.

Haciendo un repaso al trabajo de Fertiberia Tech en los últimos años, y hablando de la dirección que tomará la compañía en el futuro más inmediato, Assunção apuesta por el desarrollo de este tipo de productos “respetuosos con el medio ambiente y que permiten mejorar el desarrollo del cultivo”. En el caso concreto que ocupaba la jornada, el terreno escogido sirvió de campo de ensayo para probar variedades diversas de la compañía, cuyos resultados, según a rmó este técnico, “fueron muy buenos teniendo en cuenta la escasez de agua”.

Joaquín Kaspar Mánager de producción de KWS Semillas Ibérica

Maciel Fernandes Jefe de producto de maíz de KWS en Portugal

Tiago Petulante Responsable del departamento técnico de Ascenza

Jorge Assunção Gestor de cultivo de maíz para la península ibérica de Fertiberia Tech

Rede de avaliación de variedades de millo para forraxe: resultados dos ensaios en Navarra en 2022

Neste artigo amósanse os resultados obtidos nos ensaios levados a cabo en Navarra en 2022 e a comparación con resultados obtidos nos anos anteriores.

plementa a concentración enerxética da mazaroca coa bra da parte vexetativa da planta.

O ensilado de millo é a base da ración forraxeira da maioría das explotacións de vacún de leite. O cultivo de millo ten uns custos de produción elevados (laboreo, semente, fertilización, tosanitarios...), polo que é importante tanto maximizar a produción e a calidade da forraxe producida como optimizar o proceso de conservación mediante ensilado. Actuando desta forma lograrase dispor dunha forraxe de calidade a un custo razoable, garantindo un racionamento correcto e un custo de produción contido.

Ocultivo de millo para aproveitamento coma forraxe en alimentación animal e conservado mediante ensilado resulta de grande interese debido á súa elevada produción e o seu alto valor enerxético. O millo pertence a un grupo de plantas que desenvolveron unha estratexia

para optimizar a asimilación de CO2 en ambientes áridos e cálidos (plantas C4), polo que é capaz de sintetizar hidratos de carbono de forma máis e caz que outras forraxes no período estival, sen prexuízo dun maior consumo de auga. Para a produción de millo orientado á forraxe, cultívase a totalidade da planta de millo en verde (parte vexetativa e mazaroca), cultivándoa nun estado inmaturo do seu desenvolvemento. Desta forma, prodúcese unha forraxe heteroxénea pero equilibrado, no que se com-

As empresas produtoras de sementes de millo traballan continuamente na súa mellora xenética, obtendo híbridos de alto rendemento en gran. Frecuentemente, os híbridos que destacan polo seu elevado desenvolvemento vexetativo e pola prolongación do seu verdor (stay green), oriéntanse cara ao seu aproveitamento como forraxe. No entanto, é posible que estas variedades obteñan resultados dispares, debido, entre outras causas, á súa falta de adaptación ás características da área na que se cultivan. Debido a isto, resulta de interese a avaliación de diferentes variedades agrupadas segundo criterios de adaptación a cada situación de cultivo.

Neste artigo preséntanse os resultados dos ensaios de variedades de millo para forraxe realizados en 2022, agrupadas segundo a súa adaptación ás características climáticas de cada área de cultivo.

Iñigo Ayechu Urtasun INTIA,Navarra

O CULTIVO DE MILLO TEN UNS CUSTOS DE PRODUCIÓN ELEVADOS (LABOREO, SEMENTE, FERTILIZACIÓN, FITOSANITARIOS...), POLO QUE É IMPORTANTE TANTO MAXIMIZAR A PRODUCIÓN E A CALIDADE DA FORRAXE

PRODUCIDA COMO OPTIMIZAR O PROCESO DE CONSERVACIÓN

MEDIANTE ENSILADO

INTRODUCIÓN

Ante a falta de información acerca das características de diferentes variedades de millo para a utilización da planta enteira como forraxe na alimentación de rumiantes, no ano 2002 varios centros de investigación agraria do norte de España, desde Galicia ata Cataluña, constituíron unha “Rede de avaliación de variedades de millo para forraxe”. Entre eses centros tecnolóxicos agrarios, atópase INTIA, que participa activamente, ano tras ano, achegando os seus terreos experimentais e o seu persoal técnico especializado.

Dentro da Rede lévanse a cabo ensaios anuais de variedades de millo adaptadas ás condicións ecolóxicas de cada comunidade autónoma replicados con igual deseño en todas aquelas que tivesen similares condicións, cun protocolo de ensaio común e cos mesmos criterios de avaliación. Desta forma, co paso do tempo, vaise acumulando unha información válida e able que permite aconsellar os agricultores e gandeiros de cada rexión sobre as variedades de mellor rendemento e adaptación ás

condicións concretas da súa explotación. Tamén serve para coñecer e trasladar as súas características e adaptación a condicións ambientais similares, con independencia da localización dos ensaios.

RESULTADOS DOS ENSAIOS 2022 E BALANCE DE DATOS HISTÓRICOS

Ensaios da campaña 2022 en Navarra

Os ensaios de variedades de millo para forraxe en Navarra distribúense atendendo á súa precocidade, agrupándoos segundo a integral térmica necesaria para a maduración do gran (ciclos FAO). Navarra caracterízase por unha gran diversidade bioxeográ ca, con situacións que permiten cultivar calquera dos ciclos vexetativos de millo. Por iso, as variedades que se estudan agrúpanse en dous grupos de ciclos. Na gura 1 amósase a localización dos ensaios realizados no ano 2022 e a unidade bioxeográ ca onde se localizan, así como os grupos ou ciclos ensaiados en cada zona.

por nuestras variedades para esta campaña!

Figura

Ciclos FAOLocalidadeManexo 200-300Oskotzsecañofresco 600-700Cadreitaregadíoaspersión

RESULTADOS OBTIDOS EN 2022 Grupo de ciclos FAO 200-300 O ensaio sitúase na localidade de Oskotz, na área atlántica de Navarra con augas vertentes ao Mediterráneo. Debido á escaseza de precipitacións a partir da data de sementei-

ra, a porcentaxe de nacenza foi moi baixa, polo que se anulou calquera resultado deste ensaio.

Grupo de ciclos FAO 600-700

O ensaio sitúase na localidade de Cadreita, na área mediterránea de Navarra. O cultivo manéxase en regadío por aspersión. Na táboa 1 recóllense tanto as variedades de ciclos 600-700 testadas en 2022 coma algúns dos resultados obtidos no ensaio.

NON TODAS AS VARIEDADES QUE INICIAN O PROCESO CUMPREN ESTE OBXECTIVO, POLO QUE É DECISIÓN DAS EMPRESAS OBTENTORAS MANTER A TESTAXE DE CADA VARIEDADE DURANTE OS TRES ANOS DE TESTAXE OU RETIRALAS ANTES DESE PRAZO

1Análise:LaboratorioAgrariodeNavarra(NASERTIC)

2Stay green:5=mellor//1=peor Valoresseguidospordistintaletradifirendexeitosignificativo(p<0,05)Duncan

• A produción media nal é de 25632 kg materia seca/ha. Destacan as variedades SY FORZA e ES ZAPOTEK, posto que as súas producións son lixeiramente superiores ao resto. Pola contra, SY FONTERO obtén a produción máis baixa.

• O contido medio en proteína bruta é alto (7,93 %). A variedade LG 31.621 obtén a porcentaxe máis alta, signicativamente superior ao resto.

• O contido medio en amidón é alto (39,58 %). SY BAMBUS contén unha porcentaxe de amidón moi superior ao resto das variedades. Pola contra, a variedade testemuña LG 30.709 obtén menos contido que as demais.

• O contido medio en paredes celulares é alto (42,97 %). Non hai diferenzas signi cativas entre variedades neste parámetro, e é SY BAMBUS a que al-

1. Localización dos ensaios de millo forraxe en Navarra

Táboa 1. Resultados dos ensaios de millo forraxe ciclo 600-700. Cadreita 2022

canza mellores valores ao ter menos contido.

• O stay green ou estado de verdor medio da fracción vexetativa das plantas en colleita, en estimación visual, é medio-alto (3,67) sen diferenzas significativas entre variedades. SY FONTERO obtén a mellor estimación visual.

• A achega media da mazaroca á produción final é alta (60,45 %). ES ZAPOTEK obtén unha achega de mazaroca un pouco máis baixa respecto das demais, mentres que a testemuña LG 30.709 ten a achega máis alta.

RESULTADOS PLURIANUAIS DA EXPERIMENTACIÓN EN NAVARRA

Dentro da Rede de avaliación de variedades de millo para forraxe, o obxectivo é manter as variedades en testaxe durante tres anos. Con iso preténdese diluír o impacto que poden ter circunstancias imprevistas sobre os resultados obtidos nun ano concreto e consolidar as tendencias marcadas polos devanditos resultados.

Non todas as variedades que inician o proceso cumpren este obxectivo, polo que é decisión das empresas obtentoras manter a testaxe de cada variedade durante os tres anos de testaxe ou retiralas antes dese prazo.

Considerando a forte presión de renovación do material xenético que as empresas obtentoras exercen sobre as variedades de millo e co obxecto de reducir a información recompilada, as seguintes táboas representan, unicamente, os resultados das variedades testadas durante tres anos nos últimos 9 anos. En variedades de ciclos 200300, ao non ter resultados durante

Táboa 2. Rede de millo forraxeiro: ensaios en Navarra; variedades ensaiadas 3 anos (2013-2022), grupo de ciclos 200-300

Valoresseguidospordistintaletradifirensignificativamente(p<0,05)Duncan Analítica:LaboratorioAgrariodeServizoseTecnoloxías(Nasertic)

Valoresseguidospordistintaletradifirensignificativamente(p<0,05)Duncan Analítica:LaboratorioAgrariodeServizoseTecnoloxías(Nasertic)

este ano, móstranse as testadas ata a campaña do ano anterior.

Nas táboas 2 e 3 ordénanse as variedades testadas atendendo de forma conxunta aos criterios de produción (kg de materia seca/hectárea) e parámetros de calidade como son o amidón, proteína bruta (PB) e fibra neutro detergente (FND). A valoración dos

MÁIS INFORMACIÓN

resultados obtidos por cada variedade faise considerando os resultados da variedade testemuña (T). Recoméndanse así as variedades que superan o 98 % dos resultados da testemuña e variedades con algún parámetro moi destacable.

Os resultados completos destes ensaios pódense consultar na páxina web de INTIA: https://www.intiasa.es/es/explotaciones-ganaderas/areas-de-interes/experimentacion/40-explotaciones-ganaderas/671-resultados-de-los-ensayos-de-maiz-forrajero.html

Maíz de calidad y altamente digestible, factores clave de Semillas LG para asegurar la rentabilidad de las ganaderías

Visitamos con el jefe Regional de Cornisa y Portugal de Limagrain Ibérica el campo de ensayo que �ene esta casa de semillas en Asturias para conocer las novedades y perspec�vas de la empresa de cara a esta campaña.

“La idea es ver cómo se adaptan dis�ntas variedades a cada zona. En el campo de ensayo de Otur (Asturias) tenemos variedades conocidas y que ya estaban en catálogo, como Bowen o LG 31.455, y otras que se van a lanzar ahora, como LG 31.459, un ciclo 400 un poco más corto”, cuenta el jefe Regional de Cornisa y Portugal de Limagrain Ibérica, Gustavo García.

Las nuevas incorporaciones

LG 31.459

Un ciclo 400 muy corto, con un buen rendimiento y mucha diges�bilidad, que aguanta la sequía y se adapta bien a la zona. Con él, se busca un aumento en la producción, una mayor calidad y más tolerancia a nuevas cepas de Helminthosporium.

LG 31.265

Variedad de ciclo 200 top en calidad de ensilado, con una degradabilidad del almidón muy alta. Excelente comportamiento a nivel produc�vo.

LG 31.272

Ciclo 200 con gran comportamiento, tanto a nivel produc�vo como de calidad. Variedad muy rús�ca, con muy buenos niveles de almidón y muy segura.

Descarga el catálogo completo en www.lgseeds.es

Gustavo García Riveiro, jefe Regional de Cornisa y Portugal de Limagrain Ibérica

PRODUCCIÓN Y ADAPTACIÓN

LG trabaja en la búsqueda de variedades produc�vas y que se adapten bien. “El 2022 ha sido el paradigma de un año con un verano muy seco, por eso intentamos buscar variedades que aguanten bien la sequía, la hos�lidad. Además, como siempre, nos centramos mucho en la diges�bilidad, buscamos maíces muy diges�bles, que den mucha leche por hectárea. Al final, es lo que el ganadero vende, por lo que �ene que conseguir maíces cuyo consumo se traduzca en una alta producción de leche”, explica García.

INVESTIGACIÓN FRENTE A ENFERMEDADES

Una de las principales líneas de inves�gación de LG es la rela�va a la resistencia a enfermedades como la roya, el Fusarium y el Helminthosporium. Esta úl�ma ha tenido presencia significa�va en los úl�mos años en la zona asturiana, así como en la costa occidental coruñesa.

La aparición de nuevas cepas de este hongo, que está afectando a variedades hasta ahora resistentes, ha hecho que la empresa redoble sus esfuerzos para presentar nueva gené�ca que sea más tolerante. “En esta zona hubo una presión importante por Helminthosporium hace unos años, y es problemá�co porque en 2 o 3 días el maíz se seca y te quedas sin cosecha”, advierte el portavoz de LG.

En vídeo

Las variedades de LG de mayor calidad para la alimentación del ganado están señaladas con la etiqueta de LGNA

RESISTENCIA AL ESTRÉS HÍDRICO

La búsqueda de variedades robustas es fundamental en el contexto de sequía actual y futuro. “El 95 % de la cornisa cantábrica es de secano, por lo que debemos buscar maíces que se adapten bien a esta situación”, apunta el técnico.

El pasado año se cerró con el verano más seco del úl�mo siglo, una razón más que suficiente para sembrar variedades rús�cas, a la par que produc�vas. “Estamos teniendo veranos secos y temperaturas muy extremas y, aunque puede ser que vengan en medio algunos años lluviosos, la tendencia debe ser la u�lización de variedades que te aseguren la producción en años buenos, regulares y malos”, aconsejan desde Semillas LG. “Es verdad que el maíz es una planta dura, y aun en un año tan complicado como el presente, se están obteniendo rendimientos mejores de lo esperado, pero también hay que tener en cuenta que hay diferencias entre zonas y variedades. La clave es elegir variedades resistentes”.

VARIEDADES DESTACADAS DE LA CAMPAÑA 2023

Entre los híbridos presentes en el catálogo de esta casa para la campaña 2023, Pablo Amado, delegado comercial de Limagrain Ibérica, destaca LG 31.630, LG 31.455, Bowen, Invador y Journey “por su conversión en leche por parte de los animales”.

“Como ciclo 500-600 sobresale LG 31.630, una variedad top en producción y en calidad que recomiendo en las siembras tempranas, porque los resultados económicos de la explotación serán excelentes”, explica.

Para ciclos 400 o 300 largos señala las variedades LG 31.455 y Bowen, “ambas excelentes, tanto desde el punto de vista produc�vo como nutricional, para transformar en leche”. También en ciclo 400 apunta hacia Invador, “con una gran producción de grano y con unas diges�bilidades excelentes”, y ya en ciclo 300, escoge Journey por ser “muy completa, muy homogénea y con una calidad de fibras francamente buena”.

EN BUSCA DE LA VACA MÁS FELIZ

Con mo�vo del 25 aniversario de LG Nutrición Animal, Semillas LG convocó el Concurso Nacional de Diges�bilidad. “Con esta inicia�va, queremos visibilizar el valor de la diges�bilidad, porque es esencial para lograr ganaderías rentables. Es lo que más repercute para conseguir mucha leche por hectárea”, explica García.

Agricultores de todo el país que habían sembrado variedades de semillas LG en la campaña de 2022 par�ciparon mediante la recogida y entrega de una muestra de silo picado a uno de los técnicos LG de la zona, quienes se encargaron de enviarla al laboratorio correspondiente con el fin de analizar su calidad.

El ganador del certamen, José Sánchez Varela, se hizo con 1.000 € en semilla de maíz de variedades LG y, así mismo, pudo escoger la asociación o entidad a la que la compañía donará leche para alimentar a una familia durante un año. Además, LG realizó el sorteo de 500 € de semilla de maíz de esta casa entre todos los participantes, en el que salió elegido Maximino Colado.

Pablo Amado, delegado comercial de Limagrain Ibérica

A importancia dun bo uso e manexo nas mesturas dos produtos fitosanitarios

A mestura de produtos fitosanitarios é unha práctica habitual na maioría dos cultivos presentes en Galicia. A continuación, exporemos unha serie de consideracións a ter en conta para asegurar e optimizar a eficacia destes tratamentos e evitar posibles riscos.

Manuel Barreiro Gigirey1, Javier Blázquez Pindado2

1RepresentantecomercialenGalicia,FMCAgriculturalSolutions

2 Business Development,FMCAgriculturalSolutions

Amestura de produtos fitosanitarios converteuse nunha práctica habitual no noso día a día no coidado dos diferentes cultivos na nosa explotación. Esta práctica dáse especialmente en Galicia, xa que o período para realizar os tratamentos adoita ser moi curto, debido ás frecuentes precipitacións (foto 1, páx. seg.).

No momento no que temos unha prescrición para un tratamento fitosanitario no noso cultivo, probable-

mente o agricultor se vai atopar con que ten que realizar unha mestura de diferentes produtos. Dado que a mestura en tanque se vai realizar por parte do agricultor, e será sempre responsabilidade final do usuario profesional que a leva a cabo, é importante coñecer que características e propiedades teñen os diferentes produtos fitosanitarios, xa que desta maneira minimizaremos o impacto sobre a saúde humana e o medio ambiente, así como aseguraremos e optimizaremos a súa eficacia.

Os tres principais motivos polos que as mesturas en campo son cada vez máis frecuentes son os seguintes:

1. Asegurar e optimizar a e cacia dos diferentes produtos tosanitarios sobre pragas/malas herbas/enfermidades, aproveitando os efectos sinérxicos que existen entre os diferentes activos. Aínda que de inicio a mestura de varios produtos nos pareza un proceso laborioso antes da aplicación, en moitos casos estas mesturas sinérxicas supoñen unha redución da cantidade aplicada dos diferentes tosanitarios (principal obxectivo vinculante da Estratexia “Da Granxa á Mesa” para o 2030). Esta mestura de distintas materias activas

é necesaria en ocasións para combater os tipos de malas herbas que tes na túa leira ou para evitar a resistencia de certas malas herbas, pragas ou enfermidades, sempre baixo a premisa das indicacións e restricións en etiqueta sobre mesturas de diferentes produtos.

2. Redución da dose máxima dalgúns tosanitarios, o que leva en ocasións á necesidade de reforzar a súa acción, engadindo outros produtos para obter o resultado desexado.

3. Redución do número de intervencións na leira, e o que iso supón de aforro económico (auga, tempo, desgaste maquinaria etc.), menor impacto ambiental, menor compactación e maior sustentabilidade da actividade agrícola.

A e cacia dos tratamentos é o principal valor que buscan os agricultores no manexo dos produtos tosanitarios. Para conseguila, ademais de aplicar o produto máis adecuado de entre os que estean autorizados para a problemática a combater (mala herba, praga ou enfermidade), debe

Foto 1. Momento da mestura de produtos fitosanitarios no pulverizador

utilizarse a dose autorizada en etiqueta, no momento óptimo de sensibilidade, co equipo de aplicación adecuado e baixo as condicións óptimas, tanto no que respecta á aplicación (volume de auga, tipo de boquilla, presión, velocidade etc.) coma en relación ás condicións climáticas existentes hai que prestarlle igualmente atención á orde de introdución de produtos na cuba.

Cando se mesturan diversos formulados na cuba, hai que respectar unha orde de introdución de acordo co tipo de formulación. O obxectivo é que todos os produtos se disolvan correctamente na cuba, evitando problemas de amazocamento, deficiente disolución (foto 2) e formación de posibles depósitos (foto 3), que poderían non só reducir a cantidade de ingrediente activo necesaria para un control eficaz, senón tamén provocar a obstrución de filtros e boquillas (foto 4), co consecuente impacto na calidade e cantidade da colleita, e na rendibilidade da explotación.

O primeiro que debemos coñecer á hora de realizar unha mestura é saber se os produtos son compatibles. Aínda que o noso técnico nos asegure este aspecto, sempre é recomendable facer unha pequena proba de compatibilidade, para asegurarnos de que non existen problemas de disolución, e así garantir a calidade da aplicación.

O seguinte paso para realizar será unha pequena revisión visual do noso equipo de aplicación: comprobación de manómetro, estado das boquillas, bomba de axitación etc.

Unha vez que aseguramos que a nosa mestura e aplicación van ser óptimas, teremos en conta que as operacións de mestura e de carga se deben realizar inmediatamente antes da aplicación, xa que, se a mestura queda na cuba, transcorrido un tempo (ás veces cunhas horas), esta pode verse afectada por hidrólise dos activos, influíndo negativamente nos resultados da aplicación.

Chegados a este punto, é o momento de realizar a mestura dos nosos produtos fitosanitarios. Desde FMC Agricultural Solutions consideramos de vital importancia prestarlle atención á orde de introdución dos produtos en cuba, e para iso editamos un adhesivo moi práctico para o agricultor, no que se visualiza rapidamente a nivel de campo a orde correcta de introdución dos produtos (foto 5).

Foto 2. Deficiente disolución

Foto 3. Formación de depósitos

Foto 4. Obstrución de filtros

Foto 5. Orde correcta e introdución de produtos na cuba

O PRIMEIRO QUE DEBEMOS COÑECER Á HORA DE REALIZAR UNHA MESTURA É SABER SE OS PRODUTOS

SON COMPATIBLES

EL ABONADO RENTABLE Y EFICAZ DE CULTIVOS FORRAJEROS

MAYOR EFICIENCIA EN EL USO DEL NITRÓGENO

AHORRO OPERACIONAL Y APLICACIONES FLEXIBLES

COMPATIBLE CON LA PROTECCIÓN DEL CLIMA Y DEL MEDIO AMBIENTE

EXCELENTE ALMACENAMIENTO Y APLICACIÓN PRECISA

Fertilizantes estabilizados que reducen la nitrificación y aseguran el suministro de N

Menor número de aplicaciones y menor dependencia del clima

Reducción de las pérdidas de nitratos por lavado y de las emisiones de gases de efecto invernadero

Granulometría homogénea y con ausencia de polvo para garantizar una distribución uniforme de los nutrientes

NO CASO DE APLICACIÓNS OU MESTURAS ONDE SÓ EXISTAN PRODUTOS EN SÓLIDO, É RECOMENDABLE A APLICACIÓN DUN MOLLANTE OU ACEITE

Gráfico 1. Diferentes eficacias sobre malas herbas dun herbicida WG con e sen mollante

Á hora de realizar unha mestura, é importante manter o sistema de axitado da cuba activado desde o inicio, de forma que cando introducimos os diferentes formulados segundo a orde que se nos indica, esta sexa satisfactoria. Durante o transporte ás leiras tamén é recomendable ter activado o sistema de axitado

Outro aspecto que se debe ter en conta e que se prescriben en moitas mesturas é o caso dos reguladores de pH. Tan só se introducirá en primeiro lugar tras o enchido parcial da cuba con auga, cando se traten de produtos específicos. Actualmente, hai reguladores de pH con efecto mollante e efecto antiespumante que deben introducirse na cuba segundo a orde asignada aos surfactantes.

No caso de aplicacións ou mesturas onde só existan produtos en sólido, é recomendable a aplicación dun mollante ou aceite. É especialmente importante no caso de herbicidas WG ou SG que, ao non levar adxuvantes na súa formulación, a adición dun mollante vai elevar exponencialmente a súa eficacia sobre as malas herbas (gráfico 1).

CONCLUSIÓN

Para garantir o éxito das aplicacións fitosanitarias é importante seguir os pasos e ter en conta as consideracións mencionadas no artigo.

Os principais retos da agricultura do século XXI van encamiñados a “producir máis”, “producir mellor” e “producir sustentable”. Estes obxectivos acádanse empezando por un bo uso e manexo dos produtos fitosanitarios, optimizando as aplicacións e asegurando a súa eficacia a través do coñecemento. As figuras do asesor, distribuidor, cooperativa e a transferencia tecnolóxica que se ofrece desde as compañías serán de vital importancia para conseguilo.

REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS

1. Real Decreto 1311/2012, de 14 de setembro, polo que se establece o marco de actuación para conseguir un bo uso sostible dos produtos fitosanitarios

2. Manual de buenas prácticas agrícolas en la aplicación de fitosanitarios Ministerio Agricultura, Pesca e Alimentación (MAPA)

3. Guía de buenas prácticas para la mezcla en campo de productos fitosanitarios. Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación (MAPA)

Red de ensayos y tipos de campos para el testaje de variedades de maíz

Conocer las condiciones en las que se va a producir el crecimiento del maíz para ensilado es un factor clave si lo que se pretende es maximizar su rendimiento y calidad. Syngenta Semillas es conocedor de ello y, a continuación, presenta la red de ensayos que ha estado desarrollando con el fin de testar sus variedades en distintos campos.

Desde 2019, Syngenta ha reorientado su estrategia de trabajo con el n de enfocarse en ampliar y apoyar su red de ensayos en zonas de Galicia y el norte de Portugal, entre otras. “Para ello dedicamos una gran cantidad de recursos: actualmente tenemos a más de 11.000 personas trabajando en exclusiva para esa división y destinamos una inversión anual de 1.400 millones. Todo dirigido a ofrecer productos muy especí cos que aporten a los clientes soluciones de alto nivel genético”, señala David Millán, jefe de producto de Maíz & Hyvido.

SELECCIÓN DE LOS CAMPOS DE ENSAYO Y PRESIÓN DE ENFERMEDADES

Para los distintos tipos de ensayo, el equipo de Syngenta ha escogido una zona concreta para el cultivo de maíz, testando a nivel de micro y macroparcelas una gran cantidad de híbridos diferentes.

Por un lado, realizan los más comunes, conocidos como ensayos de banda, los cuales se encargan de distribuir por toda Galicia, Cantabria y Asturias. A ello también se añaden otras pruebas en tres microparcelas, situadas estratégicamente en Touro (A Coruña), Santa Comba (A Coruña) y Villaviciosa (Asturias).

“Los campos escogidos en Galicia, tanto el de Touro como el de Santa Comba, son dos parcelas con un histó-

rico donde la presión por Helminthosporium y el estrés por sequía siempre han estado presentes. El caso de la parcela situada en Asturias es diferente, ya que esta se comporta de una manera estable y las variedades no se enfrentan a grandes presiones”, expone Gabriel Tilve, Field Expert Noroeste Iberia.

Teniendo estos antecedentes en cuenta, el objetivo de Syngenta con estos campos no consiste, por lo general, en que las variedades luzcan en su mejor potencial, sino que lo principal es reunir todos los datos posibles que permitan estudiar aquellas que se están empleando actualmente y otras que, en previsión de futuro, entrarán en el catálogo.

Así mismo, los ensayos contemplan este tipo de localidades especí cas para determinar el funcionamiento de tecnologías como Artesian , que trata aquellas variedades adaptables al estrés hídrico y que son capaces de minimizar las pérdidas por falta de agua. “En concreto, el verano de la campaña de 2022 ha sido especialmente seco, pues no ha llovido en un período de dos meses, lo que, unido a la característica presión de enfermedades foliares, y la falta de apoyo con riego que hay en Galicia, ha permitido a Syngenta descartar las variedades que no mantienen un comportamiento óptimo”, cuenta Tilve.

En vídeo

Evolución del cultivo en el campo de ensayo de Santa Comba (A Coruña) entre mediados de mayo y septiembre de 2022

¿CÓMO SE REALIZAN LAS PRUEBAS DE CULTIVO?

En lo que respecta al ensayo, Syngenta ha aumentado drásticamente el volumen de tests que realiza con sus híbridos. Hasta ahora, el número de ensayos de tipo bandas contemplaba entre 10 y 14 variedades por año, pero recientemente han logrado aumentar estas pruebas a un nivel muy considerable, llegando a superar las 50 variedades en un único período.

La ejecución de los ensayos de bandas más conocidos varía en función de los cuerpos de los que disponga una sembradora convencional: cuatro, seis o siete líneas.

“A lo largo de la nca, con el número de repeticiones que se pretenda, suelen incorporarse entre ocho y doce variedades. Aquí tenemos un total de 28 variedades, distribuidas en tres repeticiones”, señala el responsable de la zona noroeste de Syngenta.

Por otra parte, las microparcelas son terrenos de doce metros de largo, por cuatro líneas, a través de las cuales se van introduciendo las distintas variedades para, posteriormente, proceder a su cortado y nueva siembra, hasta obtener un total de 84 muestras.

Finalmente, los datos extraídos tras la siembra de las diferentes parcelas se someten a un pormenorizado análisis en busca de la variedad que presente las mejores condiciones de desarrollo y calidad. Se analiza todo lo relativo a cantidad de almidón, materia seca, digestibilidad, bra neutra detergente y ácido detergente y, en general, todos los parámetros que vayan a in uir directa o indirectamente a la hora de cosechar una buena ración para el ganado.

“En pocas palabras, a través de estos estudios Syngenta pretende conseguir una variedad rústica, que se comporte con resultados óptimos a pesar de que el contexto de crecimiento sea adverso, que alcance unas calidades notables y que mantenga siempre un riguroso stay green”, concluye Tilve, a lo que añade que, para ello, también será necesario “aportar una buena cantidad de abonado y disponer de una buena tierra”.

Para las siembras, el equipo de Syngenta ha empleado una máquina especializada en microparcelas, autopropulsada con GPS, que realiza este tipo de trabajos a lo largo de todo el territorio español y portugués. Posteriormente, la cosecha se realiza con un tractor y una cosechadora de dos surcos, la cual incorpora una pala en la parte delantera y una báscula en la trasera.

De las cuatro líneas reservadas para cada una de las variedades, se cosechan los dos surcos centrales y se descartan los dos exteriores. Seguidamente, se pesan en la báscula que incorpora el tractor y se van extrayendo los datos relativos al campo de Santa Comba, al de Touro y al de Villaviciosa (en los que se realizan tres repeticiones por campo y los cuales permiten obtener la media).

VARIEDADES FUERTES Y BIEN ADAPTADAS

Tal y como indica David Millán, el equipo de Syngenta ha logrado desarrollar variedades realmente potentes y adaptadas, tolerantes a la presión de hongos como el Helminthosporium o la roya. Algunas de ellas ya son conocidas en el mercado de ensilado, como es el caso de ciclos largos como SY Fuerza (acondicionadas a zonas del litoral, donde hay integral térmica), y SY Andromeda (un ciclo 500 muy corto). Por otro lado, cabe destacar variedades de ciclo más corto, como SY Orpheus (ciclo 300), con muy buenos resultados en los últimos años en la red o cial de Mabegondo, SY Bilbao (ciclo 400) y SY Carioca (ciclo 400).

En vídeo

Así mismo, fruto de los testajes realizados en los últimos años, durante la campaña de 2023 Syngenta lanzará al mercado las variedades SY Cadmiun (ciclo 600), SY Blade (ciclo 400) y la nueva marca SY MaxiMaize 501 (ciclo 500), como resultado de la mezcla de diferente genética de Syngenta en una misma bolsa de maíz.

CROPWISE: UNA REVOLUCIÓN PARA EL AGRICULTOR

Una novedad que adelanta el equipo de Syngenta es el proyecto de herramienta digital bautizado como Cropwise. Según anticipan, toda la información recopilada durante este tipo de ensayos está siendo utilizada para alimentar una gran base de datos que, posteriormente, ofrecerá al agricultor la posibilidad de elegir la solución que mejor se adecue especí camente a cada una de sus parcelas, no solamente a su explotación.

Desde 2019, Syngenta ha reorientado su estrategia de trabajo con el fin de enfocarse en ampliar su red de ensayos en zonas de Galicia y el norte de Portugal

Os repelentes de aves na semente de millo

O ataque dos paxaros é un grave problema para o cultivo do millo, que afecta non só ao noso territorio, senón tamén a nivel europeo. Neste artigo poño o foco nesta cuestión e presento unha serie de medidas, tanto de uso de repelentes como agronómicas, que nos axudarán a ter menor risco de ataques de aves.

Gustavo García Enxeñeiroagrónomo

Omillo é o alimento principal da gran maioría de ganderías de vacún leiteiro de España, e moi especialmente na cornixa cantábrica. É un cereal no que as casas de sementes traballaron moito para

buscar boas variedades para ensilado, con alto rendemento e, sobre todo, moita calidade, capaces de producir moita cantidade de leite por hectárea, e nos últimos anos tamén se mellorou moito o seu manexo, co que se conseguiu aumentar a produción por hectárea. Pero aínda tendo a mellor xenética e un bo manexo, ás veces non é suficiente, pois no campo atopámonos con moitas dificultades que ás veces nos im-

piden alcanzar todo o potencial do que estas variedades son capaces de proporcionar, un deles é o ataque de paxaros.

Nos últimos anos temos un problema xeneralizado de ataques de aves no cultivo do millo. Nalgunhas zonas tivemos ataques moi importantes de paxaros, principalmente corvos, que provocou que en moitas parcelas se tivo que volver sementar o millo varias veces, o que fai moi complicado lograr unha boa implantación do cultivo debido ao continuo arranque por parte destes.

Isto nin é novo nin só o sufrimos aquí; de feito, podemos dicir que é un problema global que fai que o uso de repelente de paxaros sexa moi frecuente en Europa para conseguir unha boa implantación do millo.

XefeRexionaldazonadaCornixaePortugalLimagrainIbéricaSA

NALGUNHAS

ZONAS TIVEMOS ATAQUES MOI IMPORTANTES DE PAXAROS, PRINCIPALMENTE CORVOS, QUE PROVOCOU QUE EN MOITAS PARCELAS SE TIVESE QUE VOLVER SEMENTAR O MILLO VARIAS VECES

En Europa Occidental hai case uns 9 millóns de hectáreas de millo, dos cales un terzo (uns 3 millóns de hectáreas) se sementa con repelente de aves. Esta cifra demóstranos que este é un problema global común en toda Europa. Nalgúns países como Bélxica ou o Reino Unido o problema de paxaros é tan grave que leva a sementar máis do 90 % do millo con repelente, pero tamén é moi importante o seu uso en países como Holanda, Alemaña ou Dinamarca. En España utilízase repelente de paxaros en menos do 20 % da super cie sementada, pero se poñemos o foco na cornixa cantábrica o uso de repelentes é moi alto; nesta zona na actualidade estamos ao redor do 75 % de utilización de repelentes de aves na semente de millo, unha cifra que nos sitúa á cabeza coma unha das rexións de Europa onde temos máis problemas de paxaros. En Por-

tugal continental o uso de repelentes é algo menor que na cornixa, pero nos Azores o seu uso de millo está en porcentaxes similares ás de Galicia.

Este non é un problema novo, xa hai moitos anos era moi común o uso de antraquinona (Morkit), materia activa que funcionaba relativamente ben e tiñamos un control dos ataques de paxaros. Coa súa prohibición hai máis dunha década estivemos varios anos sen apenas ningunha materia activa ata que se empezou a usar o metiocarb (Mesurol), con cuxo uso tiñamos un bo control e tamén servía para previr danos do xabaril. Desde a súa prohibición en 2019, quedamos case orfos de produtos, ata que se empezou a usar o ziram (Korit). Polo camiño tamén caeron outras materias activas como o thiram, un funxicida moi común no tratamento de sementes que tiña un alto efecto repelente, por tanto estamos afeitos a

cambiar de materias activas para protexer o noso millo, así que teremos que estar preparados para o seguinte cambio cando se produza.

Sabemos que hai zonas que teñen un gran problema, isto non é nada novo, posto que sempre houbo áreas cunha importante presenza de paxaros que di cultan a implantación do cultivo, pero estas cada vez son maiores e máis imprevisibles, polo que podemos ter un ataque de paxaros en calquera lugar; por iso, é importante tomar medidas agronómicas e de control para reducir este risco.

Este problema prodúcese nos primeiros estadios do millo, desde VE ata V4-V5 (4-5 follas do millo). A partir desta fase, o millo xa se fai moi difícil de arrincar por parte dos paxaros; ademais, o contido do gran xa se usou para o desenvolvemento da planta, polo que xa non é de interese para

Imaxe de copradar.dixital: superficie de millo en Europa

Superficie estimada de hectáreas sembradas con repelente de pájaros en diferentes países en Europa (en miles de hectáreas) y porcentaje de repelente respecto al total sembrado

Gráfico 1. Superficie estimada de hectáreas sementadas con repelente de paxaros en diferentes países de Europa e porcentaxe de millo con repelente sobre o total sementado

as aves. Por iso debemos protexer e facer máis difícil o ataque por parte das aves ata este estadio, 4-5 follas, así poderemos ter unha maior garantía dunha boa colleita.

ALGUNHAS MEDIDAS PARA MINIMIZAR OS ATAQUES

Para asegurar a maior protección ata o estadio de V5, podemos tomar unha serie de medidas, tanto de uso de repelentes como agronómicas, que nos axudarán a ter menor risco de ataques de aves. Vémolas a continuación.

1. O uso de semente tratada É un factor clave para o control de paxaros. Se estamos nunha zona ou época de risco, o uso dun repelente na semente é clave; agora mesmo, o repelente de aves, con autorización para tratamento de semente de millo que ten unha maior eficacia demostrada é o ziram (Korit).

2. Profundidade de sementeira

Este é un factor moi importante, para previr os danos por aves. Canto maior sexa a profundidade de sementeira, menor será ataque, xa que lles será máis difícil atopar e arrincar o gran. Debemos ter un equilibrio entre esta profundidade de sementeira, para reducir o risco de paxaros e, ao tempo, garantir unha boa emerxencia do cultivo. O ideal sería unha profundidade de entre 5-6 centímetros, e nunca debería ser inferior a 3 centímetros, xa que o ataque aumenta exponencialmente. Debemos prestar atención a que todos os corpos da sembradora presenten a mesma profundidade, especialmente os que van detrás das rodas.

EN EUROPA OCCIDENTAL HAI CASE UNS 9 MILLÓNS DE HECTÁREAS DE MILLO, DOS CALES UN TERZO (UNS 3 MILLÓNS DE HECTÁREAS) SE SEMENTA CON REPELENTE DE AVES

Nesta foto apréciase que nas dúas liñas que coinciden detrás das rodas do tractor a falta de planta é moi importante. Isto débese a que nestas liñas a profundidade de sementeira era sensiblemente inferior ao do resto, e o ataque centrouse nestas. Este patrón repetíase en toda a parcela, o que ocasionou unha elevada falta de plantas. Para evitar iso, debemos mover os corpos da sementadora para que non coincidan detrás da roda do tractor e, se non fose posible, usar un borrapegadas para lograr a mesma profundidade en todas as liñas

3. Control de insectos

O control de insectos do chan tamén é importante á hora de previr ataques de paxaros. Se temos pragas do chan como verme de arame, os paxaros, ao procuraren o gran, tamén atopan os insectos e vense atraídos polo dobre botín, gran+insectos e, polo xeral, os danos que lle causan ao millo son máis elevados.

4. Uso dun starter en millo

É unha axuda. Estes fertilizantes permiten unha nacenza máis rápida do millo e un maior enraizamento; por tanto, reducimos o tempo de ataque e dificultamos o traballo aos corvos. Algunha casa de semente tamén engade microelementos esenciais, coma o zinc e manganeso, que proporcionan un vigor adicional; deste xeito conséguese alcanzar esas 4-5 follas dunha maneira máis rápida. Unha axuda extra son os bioestimulantes que se lle poden engadir á semente; do mesmo xeito que os microelementos, facilitan unha mellor e máis rápida implantación; ademais, serán unha axuda durante todo o ciclo do millo.

5. Data/condicións de sementeira

Son dous factores a ter en conta, especialmente se estamos nunha zona de elevado ataque de aves. Sempre é mellor sementar cando a temperatura do chan sexa boa, así a implantación e desenvolvemento serán máis rápidos e o tempo no que o millo é sensible de ser atacado é menor. Da mesma forma, en zonas complicadas por ataque de paxaros, tamén debemos sincronizar no posible as sementeiras co resto dos agricultores

Etapas fenolóxicas da fase vexetativa e reprodutiva do millo

Diferenzas de falta de plantas entre semente tratada con Korit e estándar nunha mesma parcela

Millo despois da emerxencia, cun alto risco de ataque por aves (foto sup.), e millo xa fóra de perigo debido ao seu tamaño (foto inf.)

Certi cación Intereco para: Caliza Agrícola e Caliza Magnesiana

da zona. En rexións problemáticas as primeiras ou as ultimas sementeiras solitarias, son máis propensas a sufrir maiores ataques. Se na zona se sementan moitas parcelas á vez, a probabilidade de sufrir un dano que obrigue á resementeira é moito menor.

6. Variedades con alto vigor de nacenza

O uso de variedades que nazan moi rápido é unha axuda extra na implantación. Do mesmo xeito que pasa cos starters, con este tipo de variedades reducimos o tempo no que o millo pode sufrir ataques.

7. Uso de cultivos disuasorios

Ao mesmo tempo ca o millo, pódense sementar outros cultivos que sexan máis apetecibles para os paxaros; deste xeito centramos o ataque neste cultivo e non no millo. A mellor elección serían os chícharos, esta é a solución Peacor, de grande interese de control cando estamos en agricultura ecolóxica e non podemos usar repelentes químicos, en zonas de ataques intensos, para complementar o resto das solucións ou cando non dispoñemos dunha variedade con tratamento repelente.

Os chícharos son máis apetecibles que o millo, porque os paxaros buscan proteínas, xa que normalmente están na época de cría e necesítanas. Se sementamos unhas liñas ou bandas de chícharo, o ataque centrarase aquí; deste modo, dámoslle tempo ao millo a desenvolverse e despois xa os ataques serán nulos ou moi escasos. Ademais, a eliminación das plantas que poidan quedar de chícharos é moi fácil con calquera herbicida de posemerxencia.

A sementeira de chícharos debe ser superficial ou máis superficial ca a do millo, para asegurarse de que a emerxencia é máis rápida; deste xeito, os danos concentraranse no chícharo e non no millo.

CONCLUSIÓN

Cada unha destas medidas é importante, pero para reducir o risco de danos causados polos paxaros, o mellor é o uso de todas ou polo menos varias delas combinadas. Se, por exemplo, usamos variedades con elevado vigor de nacenza, que teña repelente de paxaros, con microelementos esenciais como Zn e Mn e unha adecuada profundidade de sementeira, as garantías de éxito son moi altas.

OS CHÍCHAROS SON MÁIS APETECIBLES QUE O MILLO, PORQUE OS PAXAROS BUSCAN PROTEÍNAS, XA QUE NORMALMENTE ESTÁN NA ÉPOCA DE CRÍA E NECESÍTANAS

Profundidade de sementeira

Proliant®

mejora el vigor y el rendimiento de la cosecha

Fitorregulador que maximiza el rendimiento del maíz

PRIMER FORMULADO A BASE DE ÁCIDO GIBERÉLICO REGISTRADO EN MAÍZ

• Estimula el crecimiento vegetativo

• Aumenta el vigor

• Permite un mayor desarrollo del tallo y las hojas en las primeras etapas

• Fortalece el cultivo preparándolo para cualquier estrés medioambiental

• Aumenta la tolerancia a la sequía

• Promueve el aumento de la producción

TÉCNICO

Manolo Cano, delegado de Kenogard para la zona norte de España, y Jordi Rebull, jefe de producto de Kenogard de Productos Biorracionales, enuncian las principales características y procesos de testaje de Proliant®, el fitorregulador de la compañía que funciona como potenciador de la productividad del maíz.

QUÉ ES PROLIANT

MANOLO CANO: Proliant® es una herramienta muy útil diseñada para incrementar la productividad del maíz. No hablamos de un producto relacionado con bioestimulantes, sino de uno que tiene una serie de propiedades totalmente testadas y demostradas en lo que se refiere al incremento de la productividad del cultivo. Y no solo eso, sino que con él logramos asegurar una cosecha adecuada a pesar de las condiciones que se den, como es el caso de la sequía que se ha sufrido en los últimos veranos en Galicia, una zona en la que no se practica el regadío.

JORDI REBULL: Se trata de un fitorregulador destinado al uso en maíz. Es un producto con registro fitosanitario, por lo que viene respaldado por numerosas pruebas y ha tenido que pasar por un muy exigente control por parte de las autoridades. Esto quiere decir que, además de los ensayos independientes para constatar su eficacia, también se ha presentado un dossier biológico al Ministerio con el fin de que ellos mismos comprueben sus efectos beneficiosos antes de poder lanzarlo al mercado.

BENEFICIOS DEL USO DE PROLIANT®

M.C.: Tras años de ensayos, los beneficios son constatables. Es un producto que incrementa el rendimiento del maíz, algo que se aprecia especialmente en los

maíces para ensilado en la zona norte de España, en cultivos sin regadío. También aporta beneficios desde el punto de vista de la pérdida de humedad y permite recoger en un momento mucho más óptimo la cosecha, lo que repercute en un mayor incremento de la materia seca.

En cuanto al rendimiento, una de las ventajas principales es que provoca el incremento de longitud, de masa foliar, etc. Prepara la planta para hacer frente a situaciones de estrés como pueden ser la sequía o las heladas, y, además, hace que tenga una mayor capacidad de captar nutrientes, lo que después se traducirá en un aumento de la producción.

CONSEJOS DE APLICACIÓN

J.R.: Realmente, se trata de un producto muy fácil de usar porque únicamente requiere una aplicación de 25 gramos por hectárea; se trata de dosis muy bajas que facilitan el retorno económico al agricultor.

M.C.: El momento de aplicación óptimo sería en el estado del maíz entre 3 y 5 hojas, lo que coincide con el período de aplicación de herbicidas de postemergencia.

Jordi Rebull (izq.) y Manolo Cano (der.)

Conoce todas las características de Proliant® , el fitorregulador de Kenogard para potenciar la productividad del maíz

COMPATIBLE CON HERBICIDAS DE POSTEMERGENCIA

M.C.: Proliant® es compatible con todos los herbicidas de postemergencia que hemos testado hasta el momento, que son los habituales del mercado.

J.R.: Antes del lanzamiento de Proliant®, hemos testado todas las posibles mezclas que se pueden hacer con nuestro producto y con todos los herbicidas de postemergencia, puesto que sus momentos de aplicación coinciden. Con esto intentamos facilitar al máximo la labor del agricultor y que haga las mínimas entradas posibles al cultivo.

MEJORAS

VISIBLES EN DOS SEMANAS

M.C: El primer efecto que observamos está siempre relacionado con el lanzamiento de la planta, la cual tendrá tendencia a hacer una elongación y destacará por una mayor altura y un sistema radicular más amplio. Según los testeos que hemos realizado, a partir de los primeros 15 días se comienza a notar un buen incremento, especialmente en longitud de planta y en masa foliar.

J.R.: Tras la aplicación de Proliant®, observamos entre la primera y la tercera semana que el cultivo ya tiene un mayor desarrollo. Esto se traduce en plantas más vigorosas, de más altura e incluso con una mayor superficie foliar. Tras la evaluación de las raíces, vimos que estas también experimentan un mayor crecimiento, lo cual aportará una mayor absorción de nutrientes y un mejor aprovechamiento de las condiciones húmedas que pueda tener el terreno.

UN PRODUCTO BIORRACIONAL

J.R.: Proliant ® es un producto biorracional, ya que su composición se basa en ácido giberélico, una fitohormona que producen las plantas de por sí, de manera natural.

Debido a las actuales restricciones a las que se enfrentan mayormente los productores, pero también las empresas de productos fitosanitarios, cada vez son menos las herramientas con las que cuentan para poder sacar adelante sus cultivos. Este tipo de productos tratan de ayudar al agricultor a optimizar su potencial de producción y, por tanto, su rentabilidad. Con el uso de Proliant®, se aporta una mayor cantidad de ese ácido giberélico en momentos que son más críticos para las plantas, lo que redunda en mayores beneficios y en proteger a la planta frente a los diferentes problemas que pueda tener de estrés por exceso o por defecto de temperatura, sequía o condicionantes bióticos y abióticos.

AÑOS DE ENSAYOS PARA

CONSTATAR SU EFICACIA

“Tras muchos años de ensayos y de desarrollo del producto antes de su lanzamiento comercial, hemos podido constatar que Proliant® es consistente en la mejora que tiene tanto en el desarrollo de las plantas como en su producción final. De esta manera, asegura su potencial, algo que es todavía más evidente cuando se dan condiciones que estresan al cultivo”, señala Rebull.

De manera general se puede hablar de que, como media de los ensayos realizados en maíz grano, se han obtenido valores de alrededor de un 5 % de mayor producción. Estos datos son incluso mayores en condiciones de maíz de ensilado y en zonas como la de Galicia, en donde las producciones llegan a aumentar de media más de un 10 %.

En concreto, hace cuatro años que el equipo de Kenogard en Galicia realiza ensayos con Proliant® en la comunidad, si bien en otras zonas de Europa y Latinoamérica la compañía lleva más tiempo analizando la efectividad del producto.

“Los datos obtenidos sobre todo en la zona de noroeste de la península, en donde el maíz de ensilado no se riega, han sido muy satisfactorios, ya que hemos podido constatar el incremento de producción y la respuesta ante situaciones muy estresantes, lo que nos garantiza que no se vaya a ver comprometido todo lo relativo a la floración y a la formación de la espiga y que podamos asegurar la producción”, remarca Cano.

Este tipo de productos biorracionales ayudan al agricultor a optimizar la producción en un contexto en el que cada vez hay más restricciones a herramientas que ayudan a sacar adelante los cultivos

O millo en tempos difíciles

Este estudo reflexiona sobre as consecuencias do cambio climático para o cultivo do millo e ofrece algunhas claves para poder adaptarnos á nova situación co fin de obter o máximo rendemento das nosas parcelas e poder reducir os custos de produción.

xeran desequilibrios entre a oferta e a demanda, que provocan un incremento de prezos, volatilidade dos mercados e inestabilidade política, social e económica.

No ano 2022 a superficie de millo de España reduciuse máis dun 10 % malia o prezo récord do millo no mercado e en 2023 prevese outra baixada dun 5 % en función da auga dispoñible. Nos anos que teñamos un gran déficit de precipitacións atoparemos fortes reducións de produción e todo iso irase complicando a medida que aumenta o quecemento global.

Na cornixa cantábrica (Galicia, Asturias e Cantabria) cultívanse ao redor de 80.000 ha de millo para ensilado en secaño, o que representa aproximadamente o 75 % da superficie de millo forraxeiro en España.

INTRODUCIÓN

Asementeira do millo en España non só varía en función do prezo da materia prima, senón tamén da temperatura e dispoñibilidade de auga principalmente, polo que é unha actividade totalmente exposta ás adversidades climáticas.

Os últimos informes indican que o cambio climático en España levaranos a:

- Un incremento de vagas de calor, o que implica cada vez máis episodios de calor extrema.

- O déficit hídrico: espérase que no sur de Europa un terzo da poboación sufra escaseza de auga.

- Perda de colleitas: calcúlase que nos últimos 50 anos se triplicaron en Europa debido á seca e ás elevadas temperaturas.

No cultivo do millo, varios estudos indican que o aumento de temperaturas e o descenso de precipitacións provocarán perdas de rendemento ao redor do 20 % na UE, acrecentándose nos países do sur de Europa. Todos estes efectos e repercusións

As condicións edafoclimáticas da cornixa son, en xeral, excelentes para o cultivo, e permiten alcanzar unhas boas producións e unha moi boa calidade de ensilado, sen necesidade de aplicar regas. Con todo, nos últimos anos observouse que os veráns son cada vez máis cálidos e con menores precipitacións, o que provoca unha redución de superficie nalgunha zona, así como unha diminución do rendemento xeral do cultivo, o que nos afecta tanto na produción coma en calidade.

ESTRÉS HÍDRICO E CAMBIO CLIMÁTICO EN GALICIA

Galicia caracterízase por un clima con veráns en xeral temperados, con picos de temperaturas elevadas (> 30 °C) poucos días ao ano. Se facemos un repaso aos últimos anos, o número de días con temperaturas superiores a 30 °C nos meses de xullo e agosto foron os seguintes:

José María Vivero, Lorena Pérez, Marta Blanco, Marcos García AsesoresagronómicosDekalb

EN 2022 A SUPERFICIE DE MILLO DE ESPAÑA REDUCIUSE MÁIS DUN 10 % MALIA O PREZO RÉCORD DO MILLO NO MERCADO E EN 2023 PREVESE OUTRA BAIXADA DUN 5 % EN FUNCIÓN DA AUGA DISPOÑIBLE

Observando os datos da táboa 1, podemos ver como o ano 2022 foi un ano atípico climatoloxicamente falando, xa que o número de días nos que as temperaturas excederon os 30 °C foron de 20, moi superior a calquera dos 4 anos precedentes, e o de menos pluviometría acumulada nos meses de verán.

En zonas do interior de Galicia, como poden ser Lugo Sur e na comarca de Deza, este estrés hídrico vese acentuado, debido a que, ao ser zonas máis ao interior, presentan temperaturas máis extremas.

Así mesmo, e con respecto aos graosdía de crecemento demostrouse que o tempo que o millo require para pasar dunha etapa de desenvolvemento a ou-

Táboa 1. Número de días con T.ª maior a 30 °C e Ppt acumuladas nos meses de verán

tra depende da cantidade de calor acumulada (Gilmore & Rogers, 1958).

Existen varios métodos coñecidos para calcular a calor acumulada, pero o máis común é o de graosdía de crecemento, coñecido como unidades-grao de crecemento (GDU, polas súas siglas en inglés). Este método baséase no uso de temperaturas mínimas e máximas para o crecemento e o desenvolvemento.

Para o millo, estas temperaturas son mínima = 10 °C; máxima = 30 °C.

Aproximadamente, necesítanse 90120 GDU para que unha plántula de millo emerxa despois da sementeira, mais a cantidade exacta requirida pode verse afectada pola fondura da sementeira ou outros factores, e novamente

esta suba de temperatura do chan, que cumpre un papel dominante a medida que a semente de millo xermina, favorece un desenvolvemento máis rápido.

Na seguinte análise de temperaturas, pódense observar os datos obtidos a través das estacións meteorolóxicas de Santa Comba e Castro Ribeiras de Lea, e o sumatorio de GDU (graos-día de crecemento) en cada unha de as zonas nos últimos 12 anos. Establecendo unha comparativa das medias do sumatorio de GDU de cada semana entre o 15 de maio e o 31 de outubro de cada ano, observamos que nos últimos 5 anos, para os mesmos días obtemos un maior número de GDU, ou, o que é o mesmo, necesitamos menos días para alcanzar o mesmo sumatorio de temperaturas e, por

Gestión óptima solidos groseros (PIEDRAS Y METALES)

DECANTACIÓN HIDROCICLONIC PURÍN

el primer triturador invertido del mercado

DISTRIBUIDO POR:

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

Gráfico 1. GDU medias por día e período de anos

AÍNDA QUE O ESTRÉS HÍDRICO PODE AFECTAR O RENDEMENTO

FINAL EN CALQUERA MOMENTO DO CICLO, O IMPACTO SOBRE A PRODUCIÓN ESTÁ MOI PREDETERMINADO POLO ESTADIO NO QUE SE ATOPE A PLANTA

1/Mai8/Mai15/Mai22/Mai29/Mai5/Xuñ12/Xuñ19/Xuñ26/Xuñ3/Xull10/Xuñ17/Xuñ24/Xuñ31/Xuñ7/Ago14/Ago21/Ago28/Ago4/Set11/Set18/Set25/Set2/Out9/Out16/Out23/Out30/Out

Gráfico 2. GDU medias por data e período de anos

Castro R. de Lea

previoao2015 previoao2015

desdeo2016 desdeo2016

ra momento do ciclo, o impacto sobre a produción está moi predeterminado polo estadio en que se atope a planta.

1/Mai8/Mai15/Mai22/Mai29/Mai5/Xuñ12/Xuñ19/Xuñ26/Xuñ3/Xull10/Xuñ17/Xuñ24/Xuñ31/Xuñ7/Ago14/Ago21/Ago28/Ago4/Set11/Set18/Set25/Set2/Out9/Out16/Out23/Out30/Out

previo al 2015 desde el 2016 conseguinte, para alcanzar o punto óptimo de ensilado ou da madureza fisiolóxica do millo.

Se temos en conta os dous períodos que aparecen na gráfica 1, ata decembro de 2015 e de 2016 a 2023, podemos determinar pola análise e estudo dos datos que existe unha variación e que esta é máis pronunciada a partir de 2016. No caso da comarca do Xallas, vemos que para o mesmo número de días obtemos unha media dos últimos cinco anos de 27 GDU, o que implica que para a zona de XallasBarcala, cunha estimación próxima de 3 GDU por día, necesitamos entre 9-10 días menos para alcanzar o mesmo sumatorio.

En relación á zona interior de Lugo, vemos que a variación é máis pronunciada, e a diferenza nos últimos anos é máis significante.

No caso da zona de Castro, o estudo dos datos da situación xera un maior contraste, posto que o sumatorio medio das GDU dos últimos 5 anos dá un valor de 79 GDU e, por tanto, na zona implica unha diferenza de 14/15 días de diferenza.

Establecendo unha comparativa entre o sumatorio de GDU de cada ano en cada unha das zonas, tamén observamos como ambas as gráficas se van

diferenciando a medida que transcorre o período analizado e, do mesmo xeito, vemos que se van observando maiores diferenzas significativas.

En liñas xerais, podemos concretar que para obter o mesmo sumatorio de GDU necesario para alcanzar a maduración fisiolóxica do millo nos últimos anos se requiriron menos días, polo que observamos que necesitamos menos días para a súa recolección; por iso, debemos adiantarnos e readaptarnos a estes cambios.

NECESIDADES HÍDRICAS DO MILLO

O gráfico 4 móstranos as necesidades hídricas do millo por estadio, así como os momentos de máxima e mínima necesidade ao longo do ciclo vexetativo.

Dependendo das condicións climáticas, o cultivo de millo require ao longo do seu ciclo de 500-800 mm de auga ben distribuída de acordo coas súas fases fenolóxicas; destas, o período con maior esixencia de auga é o que vai desde 10 días antes da floración ata 30 días despois desta, coincidindo coas fases de floración e enchido e son as máis críticas para obter a máxima produción.

Aínda que o estrés hídrico pode afectar ao rendemento final en calque-

Na gráfica 5, ademais das necesidades de auga, podemos ver a sensibilidade ao estrés hídrico e o risco de seca nas diferentes fases vexetativas do cultivo.

Na etapa de floración, que comprende a diseminación do pole e a aparición dos estigmas, tanto unha seca coma un estrés provocado por altas temperaturas ou outros factores danan a planta e o impacto máis grave é no rendemento final de forma que ao final do ciclo poderemos observar mazarocas malformadas, con puntas estériles e ausencia de grans como veremos mais adiante neste artigo. A diferenza doutros cereais, na planta de millo, os órganos florais femininos e masculinos atópanse localizados en diferentes estruturas dentro da mesma planta.

A panícula (comunmente denominada ‘penacho’) e a futura mazaroca son respectivamente as estruturas reprodutoras masculinas e femininas. Ao redor dos 30 días despois da sementeira, iníciase a panícula no interior do talo e na base deste. Transcorridas de 4 a 6 semanas desde este momento comeza a liberación do pole e o alongamento dos estilos en cuxo extremo están os estigmas vía de entrada do pole para a fecundación.

A diseminación do pole comeza dous ou tres días antes da aparición dos primeiros estigmas e continúa durante 5-8 días máis, chegando á diseminación máxima no terceiro día. A espiga debe estar totalmente emerxida e alcanzar o seu tamaño final antes de que o pole comece a diseminarse. A diseminación comeza durante as primeiras horas da mañá

Gráfico 3. GDU por ano e zona

1500,0

1000,0

500,0

0,0

GDU a 31 de octubre

Gráfico 4. Evolución de necesidade hídrica durante ciclo do cultivo

SÍNTOMAS MÁIS COMÚNS DO ESTRÉS HÍDRICO

1. Antes da floración

Enrolamento e coloración “azul” das follas do meristemo apical. Este enrolamento reduce a capacidade fotosintética e a síntese de carbohidratos.

Gráfico 5.

InstitutArvalis

e o mediodía, unha vez que o orballo que recobre a espiga secou, algo que non é un proceso continuo, senón que se interrompe ata que as condicións sexan novamente favorables.

Aínda baixo condicións favorables, os grans de pole permanecen viables só de 18 a 24 horas e a fecundación prodúcese de 12 a 18 horas despois de depositarse o gran de pole sobre o estigma (comunmente denominados sedas).

A falta de auga e a temperatura elevada interfiren na sincronización entre a diseminación do pole e a emisión de

os estilos-estigmas, vía de entrada do gran de pole. A deshidratación deste desencadea en converter ao estilo-estigma en non receptivo á polinización.

Un estrés causado por deficiencia de auga no período de floración pode ser motivo dunha diminución do 6 ao 13 % por día, no rendemento final.

Se observamos as temperaturas dos últimos cinco anos (2018-2022), vemos que en tres destes cinco (2018, 2020 e 2022), os períodos de temperaturas superiores aos 30 °C sitúanse na primeira quincena de agosto.

2. En floración • Mala polinización pola falta de sincronización entre a liberación do pole e a aparición do estilo-estigma.

3. Despois da floración • Aborto dos grans

Niveis de sensibilidade ao estrés hídrico e o risco de seca nas diferentes fases vexetativas do cultivo

Santa Comba Castro

• Mazaroca con danos por seca, malformadas con pouco gran, especialmente na punta.

• Modificar o marco de sementeira

Deste xeito podemos evitar que a luz solar incida directamente sobre o chan, o que diminúe a evapotranspiración, á parte de favorecer un maior control sobre as malas herbas e un mellor aproveitamento dos recursos do chan.

TÉCNICAS PARA REDUCIR O CONSUMO DE AUGA

• Selección de leiras con potencial suficiente para a produción de millo. Evitar parcelas con chans lixeiros, con baixo contido en materia orgánica e estrutura arxilosa-areenta, características non desexables en condicións de seca.

• Rotación de cultivos e fertilizantes verdes. Niveis adecuados de materia orgánica axudan a que a evapotranspiración sexa menor e a que o chan conserve a humidade durante un período de tempo máis longo. Esta tendencia cada vez está máis marcada na PAC, de forma que as terras non queden sen cultivo para evitar a erosión, lixiviación e a desvalorización do chan.

• Redución do laboreo: unha opción pode ser, en lugar da utilización dun arado unha bancada rápida, chisel ou sementeira directa para non romper a sola de labor do terreo e manter ao máximo as reservas de auga no perfil do chan. Outra opción en auxe para diminuír a evaporación da auga do chan é a opción de traballar só a liña de sementeira, cunha máquina de strip till

• Redución da compactación do chan. O feito de que o chan estea compactado dificulta o desenvolvemento das raíces da planta, o que limita a capacidade de absorción de auga.

• Modificar a data de sementeira. En Galicia observouse que as sementeiras temperás poden favorecer a protección do cultivo fronte á seca e as altas temperaturas, ao adiantar a floración a unha época de maior dispoñibilidade de auga; un claro exemplo disto foi o ano 2022.

• Adecuación do ciclo para evitar floración en períodos críticos e uso de híbridos adaptados á zona. Como podemos observar na imaxe inferior, unha parte importante é tamén a elección do híbrido que se vai sementar, onde ten un papel fundamental o Departamento de Desenvolvemento das Empresas de Produción e Comercialización de Semente, e débese realizar ensaio in situ, a partir dos cales poderán avanzar os híbridos con maior resistencia a enfermidades, maior rusticidade, maior stay green e que mellor se adaptan ás condicións da zona xeográfica.

• Instalación de rega. Dado que levamos uns anos con tendencia a veráns moi secos, unha opción sería a implementación da rega para axudar ao noso cultivo.

RECOMENDACIÓNS E PAUTAS

• Variabilidade da parcela; cada parcela ten unhas características edafoclimáticas propias que determinan o seu potencial produtivo, polo que debemos adaptarnos a cada zona.

• Facer unha boa fertilización das parcelas.

• Axustar a data de sementeira, en función das condicións climatolóxicas.

• Adaptar o marco e densidade de sementeira.

• Elixir os híbridos en función da rusticidade e adaptabilidade na zona.

• Instalar rega nos casos onde sexa posible.

CONCLUSIÓNS

• Agricultura variable. Nunha mesma parcela existen zonas máis produtivas e con mellores condicións edafolóxicas ca outras, de forma que nas zonas menos produtivas, se variamos a cantidade de plantas, poderemos obter máis dispoñibilidade de auga e nutrientes. Do mesmo xeito, nas zonas de maior potencial produtivo aumentamos a densidade de sementeira ao dispoñer de máis nutrientes e auga para favorecer o crecemento dun maior número de plantas; así aumenta a produción, debido a que optimizamos os insumos e minimizamos o efecto da seca. Actualmente, a agricultura de precisión e a agricultura dixital permítennos realizar agricultura variable en función do potencial produtivo de cada zona da parcela, aproveitándonos de imaxes de satélite, mapas de monitoreo, mapas de consumo de auga e mapas de rendemento, o que axuda os agricultores a incrementar dunha forma sustentable a produtividade de cada campo.

Dado que a tendencia na última década é a que a climatoloxía sexa máis inestable, con episodios de seca e con temperaturas moi elevadas para a nosa comunidade, a produción de forraxes estará cada vez máis limitada, de forma que teremos que adiantarnos e adaptarnos co fin de mellorar o rendemento.

A adaptación ao clima será imprescindible se queremos obter o máximo rendemento das nosas parcelas e reducir os custos de produción, e así conseguir minimizar a dependencia de factores externos.

Tendo en conta as dificultades ás que nos enfrontamos en Galicia, non é nin será tarefa fácil, pero unindo o traballo e esforzo de todas as partes implicadas para tentar levar a cabo os aspectos anteriormente citados, obteremos como resultado unha mellor eficiencia no manexo e, xa que logo, unha maior rendibilidade na produción do cultivo de millo.

We are ready for a sustainable future

Con eqo.x comienza una nueva era para los fertilizantes de liberación controlada

Neste traballo describimos os resultados obtidos do ensaio levado a cabo nunha parcela da comarca da Limia, na que se analizou a alternativa e rotación en ecolóxico a catro anos para sega de cultivos forraxeiros de millo forraxeiro mediante rega por goteo e cultivo de inverno, xunto cunha pradería bianual, que posibilita incrementar o rendemento e a calidade da forraxe, manténdose estable no tempo.

agrarias con cultivos mellorantes, como o indican as novas axudas voluntarias que remuneran prácticas beneficiosas para o clima e o medio ambiente (ecorréximes da PAC 2023-2027).

INTRODUCIÓN

Avanzar cara a unha agricultura e gandería respectuosa co medio ambiente é un dos grandes obxectivos da Unión Europea, a cal, dentro da súa estratexia “Da granxa a mesa”, quere garantir unha produción de alimentos máis saudables a longo prazo.

Por iso pretendía para o ano 2030, entre outros obxectivos, que, polo me-

nos, o 25 % da superficie agrícola europea, estivese cultivada en ecolóxico.

No Plan Estratéxico da PAC 20232027 presentado por España menciónase acadar un 20 %, quizais máis realista, xa que en 2020 era só lixeiramente superior ao 10 %; para este respecto, no ano 2021 Galicia presentaba soamente un 4 %. Para tal fin, estáselles a dar a nivel europeo suma importancia ás explotacións en ecolóxico e ás rotacións

De maneira paralela, o Plan Estratéxico de Dinamización do Sector Lácteo Galego 2020-2025 considera que é posible para parte das granxas reorientar a súa produción cara a modelos máis sustentables. En canto á produción de leite ecolóxico, o plan pretende duplicar en cinco anos o 0,6 % da produción total no ano 2020; de momento, no ano 2022 acadáronse cifras próximas ao 0,8 %.

Actualmente, a produción de leite ecolóxico de vacún en Galicia está baseada case enteiramente no pastoreo ou ben en cortes de silo e feo das praderías plurianuais cunha contribución extra, normalmente externa, en concentrado sobre todo de base proteica. Aínda sendo de boa calidade as praderías, o rendemento leiteiro diario rara vez acada os 20 litros por vaca e día

J. Valladares1, A. Botana1, S.Pereira-Crespo1, M.Veiga1, G. Flores1, M. Quintas2 1CentrodeInvestigaciónsAgrariasdeMabegondo(CIAM)

2SATTorneirosdeAllariz

Colleita de millo na parcela Lagoa

Alternativa e rotación ecolóxica de cultivos de verán en rega e inverno nunha explotación para produción de leite ecolóxico no regadío do sur da provincia de Ourense

A PRODUCIÓN DE LEITE ECOLÓXICA DE VACÚN EN GALICIA ESTÁ BASEADA CASE ENTEIRAMENTE NO PASTOREO

de media e para aumentar o devandito ratio é necesario modi car a ración engadindo máis enerxía e proteína; ademais, para que sexa rendible debe ser producida na propia explotación.

A forraxe enerxética por excelencia nas zonas produtoras de leite en Galicia é o millo forraxeiro, polo que é interesante que apareza nos cultivos das explotacións; ademais, a nivel proteico un cultivo en rotación co millo que presente leguminosas na súa composición sería o complemento adecuado.

As políticas estatais e autonómicas de investimentos en regadío poden ser aproveitadas para pór en valor aquelas zonas antigamente de regadío e que agora están infrautilizadas, como pode ser a comarca da Limia.

A zona de regadío da lagoa de Antela enclavada na devandita comarca encaixa perfectamente para producir estes cultivos en ecolóxico, xa que permite, ademais de reducir a contaminación medioambiental, incrementar o rendemento e a calidade da forraxe. O sistema de regadío empregado mediante goteo permite, ademais dunha distribución máis homoxénea sobre o

BATIDORES DE PURIN

Batidores de toma de fuerza, batidores eléctricos, batidores con motor hidráulico y agitadores sumergidos. ¡Tenemos el batidor apropiado para sus necesidades individuales!

cultivo, un mellor aproveitamento dos recursos hídricos da zona.

Nun ensaio levado a cabo no CIAM en 2018 en referencia á loita contra as adventicias no millo forraxeiro, o efecto da escarda mecánica (grade de púas+escarda-aporcado) motivou unha diminución no número de todas as dicotiledóneas estudadas e algunhas monocotiledóneas típicas do cultivo do millo, pero provocou o aumento doutras, como foron a grama de auga (Paspalum dilatatum) e, sobre todo, a xunca (Cyperus rotundus).

Para introducir o cultivo do millo forraxeiro nunha rotación en ecolóxico cómpre controlar principalmente as adventicias típicas do verán que o poidan afectar. O éxito da súa loita implica dous aspectos importantes consecutivos: primeiro, reducir o banco de sementes no solo e, segundo, loitar contra as que sobreviven; para reducir o banco de sementes é clave a rotación de millo con outros cultivos que impliquen evitar o desenvolvemento e a fruti cación das adventicias; a pradeira con aproveitamento a corte é unha boa opción. A duración desta debe ser polo menos

de dous anos e condicionada a evitar a presenza ou a eliminación no seu caso de monocotiledóneas da familia da xunca e da grama de auga. Para a loita das demais que sobrevivan é necesario eliminalas no momento do cultivo do millo, para o cal a opción de grade de púas combinada con escarda e aporcado se amosa positiva.

OBXECTIVO

O Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM) vén de desenvolver estudos nos últimos anos de cultivos forraxeiros que avalan e sentan a base deste ensaio, o que xera unha alternativa e rotación en ecolóxico a catro anos para sega de cultivos forraxeiros anuais de verán mediante rega por goteo e inverno, xunto cunha pradería bianual, que posibilita incrementar o rendemento e a calidade da forraxe, que se mantén estable no tempo.

Onde adquire especial relevancia o cultivo do millo no verán como achega de enerxía e a pradeira de inverno ou bianual como achega de proteína na ración é nunha explotación de vacún de leite da comarca da Limia inscrita no Consello Regulador de Agricultura Ecolóxica (Craega) que, tradicionalmente, basea a súa produción láctea no pastoreo.

MATERIAL E MÉTODOS Localización

A parcela de ensaio está situada no regadío da lagoa de Antela na comarca da Limia, provincia de Ourense, nun terreo plano e cunha pendente media do 0,7 %, óptima para a rega, pertencente a SAT Torneiros de Allariz, explotación de vacún de leite en ecolóxico.

Previa á implantación da rotación no ano 2018, a parcela dispoñía dunha pradeira plurianual con aproveitamento a corte de silo e feo que mostraba certa deterioración con escaseza de leguminosas.

Planificación da actividade

A rotación que se estableceu no ensaio consistiu en tres cultivos: millo forraxeiro, cultivo anual de inverno (figura 4) e pradeira bianual (figuras 2 e 3), distribuídos seguindo o esquema da figura 1, polo que se cultivou millo forraxeiro durante dous anos, intercalando un cultivo de inverno rico en leguminosas e deixando o te-

rreo durante dous anos implantado cunha pradeira bianual con presenza de leguminosas para ser aproveitada en cortes sucesivos. Para manter estable no tempo a cantidade de forraxe producida fíxose necesario xerar unha alternativa, para o cal se empregou outra parcela de similares características e coa mesma rotación pero facendo coincidir o cultivo do millo nos anos de pradeira bianual da outra parcela.

Millo en regadío

Para a sementeira do millo procedeuse mediante volteo con arado de vesadoiro e aplicación de xurro procedente da propia granxa a dose necesaria para unha achega por debaixo dos 170 kg de nitróxeno por hectárea e ano permitidos polo Craega. O xurro foi enterrado, unha vez aplicado, para reducir as perdas por nitróxeno mediante un pase de grade de discos; posteriormente, déuselle outro pase para preparar a cama de sementeira. En presementeira aplicouse un produto ecolóxico con xofre (57,2 % SO3) e ferro (0,02 % soluble en auga), que permite a mellora das condicións biolóxicas do solo e así combate posibles vermes do chan. Nas parcelas sementáronse todos os anos 4 variedades de millo que variaron entre ciclos FAO 240 e 350 con integral térmica desde sementeira ata colleita entre 1520 °C e 1920 °C co obxectivo de coñecer tamén que ciclos se adaptan mellor á zona, non sendo obxecto de exposición no presente artigo; o tamaño da parcela elemental para cada variedade foi de 0,5 hectáreas. Nas parcelas pódese entrar con maquinaria non antes de primeiros ou mediados de maio debido a que a capa freática está elevada ata entón abrandando o terreo; unha vez recollido o cultivo de inverno e despois de facer os labores preparatorios, a sementeira levouse a cabo a primeiros de xuño a unha dose de 100.000 sementes/ha con sementadora monográn pneumática de 4 liñas e 75 cm de separación entre elas, combinada con grade rotativa de eixe vertical, táboa de alisado e rulo packer

Para loitar contra as adventicias empregouse nos primeiros estadios do cultivo do millo con 2-3 follas un pase de grade de púas en toda a superficie. A grade empregada permite un ancho de traballo de 3 metros e contén 5 barras de púas colocadas

AS POLÍTICAS ESTATAIS E AUTONÓMICAS DE INVESTIMENTOS EN REGADÍO

PODEN SER APROVEITADOS PARA PÓR EN VALOR AQUELAS ZONAS ANTIGAMENTE DE REGADÍO E QUE AGORA ESTÁN INFRAUTILIZADAS, COMO PODE SER A COMARCA DA LIMIA

de tal forma que, por cada pase de grade, as púas actúan en 2,5 cm do ancho do terreo gradado.

O obxectivo deste pase, que foi feito nun día asollado, é remover totalmente a capa superficial de terra sen afectar á plántula de millo, que soporta esta remoción, pero desenraizando as adventicias que están emerxidas en estado de plántula incipiente ou soamente xerminadas, polo que se ven prexudicadas polo labor ata o punto de desaparecer ou ralentizarse o seu crecemento o tempo suficiente para que se estableza a planta de millo.

Posteriormente, realizouse un pase combinado de escardador-aporcador entre liñas cando o cultivo do millo acadou unha altura de 30-50 cm, empregando dous cultivadores tipo “cola de andoriña” con brazo flexible e un aporcador tipo vesadoiro dobre de brazo ríxido por cada entreliña de millo. Os cultivadores permiten facer un labor de escarda desenraizando as ad-

Momento do pase de grade de púas no cultivo do millo

O CULTIVO DO MILLO DESENVOLVEUSE SEN GRANDES DIFICULTADES E NON PRESENTOU

PROBLEMAS DE HERBAS ADVENTICIAS DURANTE O SEU DESENVOLVEMENTO, SEN DÚBIDA DEBIDO AO PASE DOS LABORES DE GRADE E ESCARDA-APORCADO

venticias que puideron escapar do primeiro tratamento con grade de púas e o aporcador extrae terra do centro da entreliña para achegala dentro da liña do millo tapando as adventicias próximas pero sen tapar nin tombar a planta de millo. Inmediatamente, estendéronse as mangueiras de rega por goteo cada dúas liñas e mantívose o tempo necesario para que a planta non sufrise estrés hídrico.

A primeiros de outubro, cada parcela elemental de 0,5 ha recolleuse por separado mediante picadora autopropulsada, e procedeuse a pesar todos os remolques recolectados co fin de obter o rendemento en verde, tomando mostras picadas para a determinación da materia seca, da composición química e do valor nutritivo. Unha vez recollido o cultivo do verán, procedeuse á sementeira do cultivo correspondente de inverno (figura 1).

de cultivos

PARCELA ANO 2018 ANO 2019ANO 2020ANO 2021ANO 2022

LAGOA P.PLURIANUALMILLO(1)CULTIVOINVERNOMILLO(2)P.BIANUALMILLO(1)

FÓRMULA PRATENSE BIANUAL (PBI)

kgdesementeporhectáreakg/ha

RghíbridotipoitalianocvBarclamp10

TrevovioletacvSpur5

TrevoencarnadocvViterbo4

Trevopersassp. Resupitanum cvNitroplus3

TrevomiguelianocvVista3

Totalkg/ha25

As mostras trasladáronse no mesmo día ao laboratorio, onde se obtivo o contido en materia seca en estufa (80 °C, 16 h). Unha vez seca, a mostra moeuse a 1 mm en muíño de martelos e procedeuse a rexistrar o espectro NIRS nun aparato NIRSystems 6500. Realizouse a predición da composición química e dixestibilidade da materia orgánica utilizando ecuacións de calibración para forraxes frescas desenvolvida no CIAM. Os parámetros a estimar foron os seguintes: materia orgánica (MO), proteína bruta (PB), fibra neutro deterxente (FND), fibra ácido deterxente (FAD), amidón (AMD) e dixestibilidade da MO (DMO). Mediante ecuacións desenvolvidas no CIAM estimáronse a enerxía neta leite (ENL) e as unidades forraxeiras leite (UFL).

Pradeira bianual Seguindo o esquema da rotación da figura 1, en outubro de 2019 a

parcela Lagoa sementouse cunha fórmula pratense bianual ecolóxica (PBI) exposta na figura 2 e a parcela Arximiro desde outono de 2021 coa fórmula PBI modificada na que se eliminaron os trevos persa e migueliano, e incluíuse o trevo branco ladino (de folla grande), modificándose as cantidades como se indica na figura 3, debido á escaseza de trevo violeta no seu segundo ano de implantación na parcela Lagoa, xa que este presenta raíces profundas que se viron prexudicadas polo ascenso da capa freática da parcela en inverno debido á chuvia, que motivou a inundación local da parcela, polo que se decidiu introducir un trevo branco de folla grande con raíces máis superficiais, eliminando dous dos trevos anuais que menos presenza mantiñan.

Non se procedeu á súa fertilización por non dispor a explotación de xurro suficiente nin se fixo ningún outro tipo de actuación. Si se levou a cabo un ensaio de fertilización con xurro non exposto neste artigo, onde se observou como unha achega de 30 kg de nitróxeno/ha mediante xurro en cobertoira a saída do inverno supuxo unha mellora significativa do rendemento en materia seca e enerxía neta (UFL) do 10 %, e non afectou ao contido en leguminosas.

Estado da pradeira bianual no momento do primeiro corte do primeiro ano na parcela Lagoa

Momento do pase de escarda e aporcado no cultivo do millo

Figura 2. Fórmula pratense bianual ecolóxica (PBI) con alto contido en trevos

Figura 1. Esquema da alternativa de parcelas e rotación

FÓRMULA PRATENSE BIANUAL modificada (PBIm) kgdesementeporhectáreakg/ha

RghíbridotipoitalianocvBarclamp12

TrevovioletacvSpur4

TrevoencarnadocvViterbo6

Trevopersassp. Resupitanum cvBeaumont3

Totalkg/ha25

Procedeuse á mostraxe da pradeira bianual no momento do primeiro corte de silo tomando 10 mostras aleatorias nun cadrado de 0,25 m2 que se embolsaron para o posterior envío ao laboratorio. Realizouse un segundo corte entre finais de xuño e primeiros de xullo, e procedeuse á súa mostraxe como se indicou para o primeiro corte.

As mostras trasladáronse ao CIAM, onde cada unha se pesou para obter o rendemento do cultivo en verde; posteriormente, obtívose o contido en materia seca en estufa (80 °C, 16 h) da mostra. Unha vez seca, moeuse a 1 mm en muíño de martelos e procedeuse a rexistrar o espectro NIRS nun aparato NIRSystems 6500. Realizouse a predición da composición química e dixestibilidade da materia orgánica utilizando ecuacións de calibración para forraxes verdes desenvolvidas no CIAM. Os parámetros a estimar foron materia orgánica (MO), proteína bruta (PB), fibra neutro deterxente (FND), fibra ácido deterxente (FAD), carbohidratos solubles en auga (CSA), carbohidratos non estruturais (CNET) e dixestibilidade da

PROCEDEUSE Á MOSTRAXE DA PRADEIRA BIANUAL NO MOMENTO DO PRIMEIRO CORTE DE SILO TOMANDO 10 MOSTRAS ALEATORIAS NUN CADRADO DE 0,25 M2 QUE SE EMBOLSARON PARA O POSTERIOR ENVÍO AO LABORATORIO

MO (DMO). Mediante ecuacións desenvolvidas no CIAM, estimouse a enerxía neta leite (ENL) e as unidades forraxeiras leite (UFL).

Cultivo de inverno

Seguindo o esquema da alternativa e rotación da figura 1, as parcelas sementáronse no outono unha vez recollido o millo ou a pradeira plurianual en 2019 na parcela Arximiro, e non se fertilizou con xurro, dado que a cantidade total de nitróxeno admitida anualmente (170 kg N/ha) no Craega xa se achegan na campaña do millo. A fórmula

Figura 3. Fórmula pratense bianual modificada ecolóxica (PBIm)

Estado da pradeira bianual no segundo corte do primeiro ano na parcela Arximiro

NA PRADEIRA BIANUAL NO PRIMEIRO CORTE DE SILO PARA MEDIA DE CATRO CAMPAÑAS

SEN FERTILIZACIÓN OBTÍVOSE UN RENDEMENTO MEDIO POR HECTÁREA DE 3,8 TONELADAS DE MATERIA SECA, CON 3,3 TONELADAS DE UFL

Figura 4. Fórmula pratense anual para cultivo de inverno con alto contido en trevo FÓRMULA PRATENSE ANUAL (R3L)

kgdesementeporhectáreakg/ha

RghíbridotipoitalianocvBarclamp12

TrevoencarnadocvViterbo6

Trevopersassp.

Resupitanum cvNitroplus4

TrevomiguelianocvVista3

Totalkg/ha25

empregada indícase na figura 4 e componse dun 52 % de trevos anuais, que, ademais das vantaxes agronómicas e nutricionais que proporciona, permite declarar a superficie cultivada como superficie de interese ecolóxico na PAC. Non foi preciso facer ningún labor máis ata a colleita.

As parcelas con cultivo de inverno recolléronse para silo a un só corte a mediados de maio, realizando a toma de 10 mostras aleatorias e procedeuse como o indicado na pradeira bianual.

RESULTADOS

Na táboa 1 expóñense os resultados da análise de terra das parcelas de ensaio Lagoa e Arximiro levadas a cabo previo á rotación establecida, onde se observa un contido en materia orgánica elevado cunha relación carbono-nitróxeno (C/N) que permite a normal liberación do nitróxeno.

En canto aos nutrientes asimilables, obsérvase como o fósforo presentaba niveis moi altos superiores a 70 mg/ kg MS, o que implica a posibilidade de

efectos medioambientais prexudiciais; o nivel de potasio considérase medio, polo que se fai necesario, unha achega de mantemento; en todo caso ningún dos niveis afectan ao desenvolvemento dos cultivos previstos. O nivel de saturación do aluminio é óptimo, polo que non se levou a cabo emenda calcaria.

Segundo se expón na figura 5, obsérvase como, se ben a temperatura do período de ensaio é similar á temperatura media dos vinte últimos anos, en cambio as precipitacións si que presentan variacións salientables, cun outono 4,4 mm máis húmido e un inverno máis seco a excepción do mes de marzo, cun déficit de 43,8 mm sobre a media; a primavera foi máis húmida, a excepción do mes de maio cun incremento de 16,8 mm e o verán, máis seco, cun déficit de 11,4 mm sobre a media. A achega de auga neste último período foi básica para evitar o estrés hídrico do cultivo de millo.

O cultivo do millo desenvolveuse sen grandes dificultades e non presentou problemas de herbas adventicias, sen dúbida, debido ao pase dos

Figura 5. Datos climáticos mensuais de temperatura e precipitación da Estación de Xinzo de Limia próxima aos campos de ensaio

Datos climáticos da zona da Lagoa de Antela (Estacion de Xinzo.Ourense)

O CULTIVO DE MILLO SUPUXO UN RENDEMENTO MEDIO POR HA PARA AS CINCO COLLEITAS ESTUDADAS DE 16,2 T DE MATERIA SECA, CON 14,9 T DE UFL E 1,0 T DE PROTEÍNA BRUTA

L/m2 (ensaio)

L/m2 (Promedio 20 anos)

T med. (Promedio 20 anos)

T med. Ensaio

Resultados da análise de terra das parcelas de ensaio previa á rotación ANÁLISIS DE LA TIERRA PARCELALagoaArximiro MO

Materiaorgánica(g/kgMS)47,366,8

RelaciónC/N1112,8

Elementos asimilables

FósforoOlsen(mg/kgMS)12576,0

Potasioenacetatoamónico (mg/kgMS)144217,0

Outros parámetros Saturaciónporacidez (g/100g)7,890,1

pHenauga5,26,4

Táboa 2. Resultados do rendemento, composición química e valor nutritivo do cultivo do millo forraxeiro cultivado en ecolóxico na comarca da Limia (Ourense)

Cultivo Millo

Anos Media | 5 SdCv

Rendemento (kg/ha)

Materiaseca16.2872.84217,5

Enerxíaneta(UFL)14.9832.60417,4

Proteínabruta1.00123323,3

Composición química (% MS)

MS32,90,72,2

MO97,00,80,8

PB6,10,69,9

FAD22,30,52,5

FND44,61,12,5

AMD29,61,86,1

Dixestibilidade da MO (%)

DMO69,40,60,8

Valor enerxético

ENL(Mcal/kgMS)1,560,021,5

UFL/kgMS0,920,011,4

*Sd:desviacióntípica;Cv:coeficientedevariación

labores de grade e escarda-aporcado, e tampouco presentou problemas de vermes nin de estrés hídrico grazas neste caso á achega da rega por goteo.

Supuxo un rendemento medio por hectárea (táboa 2) para as cinco colleitas estudadas (figura 1) de 16,2 toneladas de materia seca, con 14,9 toneladas de UFL e 1,0 tonelada de proteína bruta.

Se analizamos a composición química, observamos que a materia seca media acadada foi de case o 33 % , cun contido en amidón medio do 29,6 %, e presentou moi pouca contaminación de cinzas (97 % MO) e, como era de esperar, un contido proteico baixo (6,1 % PB) típico dos millos forraxei ros, cunha dixestibilidade de case o 70 %, que achega un valor enerxético de 1,56 Mcal/kg MS e 0,92 UFL/ha acorde con millos forraxeiros cultivados noutras zonas de Galicia.

Estado do cultivo de inverno R3L o 27 de abril na parcela Arximiro

Táboa 1.

AGOSTO SETEMBROOUTUBRONOVEMBRODECEMBRO

OS PRODUTOS GALICAL FAVORECEN O RENDEMENTO DO MILLO

• EMENDA CALCARIA, CAL VIVO GRANULADO (90 % CaO)

Alta porcentaxe en calcio. Valor neutralizante: 90 %

• EMENDA CALCARIA, CAL VIVO GRANULADO DOLOMÍTICO (35 % MgO / 60 % CaO)

Alta porcentaxe de magnesio. Valor neutralizante: 95 %

• EMENDA CALCARIA, CAL VIVO (80 % CaO)

Gran poder de neutralización. Valor neutralizante: 80 %

• EMENDA CALCARIA, CAL APAGADO (65 % CaO)

Potencia o rendemento agrícola. De fácil asimilación.

Valor neutralizante: 65 %

• EMENDA CALCARIA, CAL APAGADO + DOLOMÍA (53 % CaO / 23 % MgO)

Achega magnesio. Favorece a actividade clorofílica da planta.

Valor neutralizante: 83 %

• EMENDA CALCARIA, CARBONATO CÁLCICO (56 % CaO)

Para terra e camas hixiénicas. Eficaz na redución de mamites ambientais e dermatites. Apropiado para a produción de todo tipo de pensos.Valor neutralizante: 56 %

• EMENDA CALCARIA DE CARBONATO CÁLCICO MAGNÉSICO, GALIMAG (33 % CaO / 17 % MgO)

Achega magnesio. Valor neutralizante: 60 %

• EMENDA CALCARIA, GRANICAL G60 SUPRA (54 % CaO / 1 % MgO)

Fácil aplicación e asimilación. Valor neutralizante: 56 %

• EMENDA CALCARIA, GRANICAL G60 PLUS (47,35 % CaO / 6 % MgO)

Fácil aplicación e asimilación con achega de magnesio.

Valor neutralizante: 59 %

Táboa 3. Resultados do rendemento, composición química e valor nutritivo do cultivo forraxeiro de inverno cultivado en ecolóxico na comarca da Limia (Ourense)

Cultivo R3L

Anos Media | 3 SdCv

Rendemento (kg/ha)

Materiaseca3.08397231,5

Enerxíaneta(UFL)2.87794032,7

Proteínabruta37416845,0

Composición química (% MS)

MS18,21,58,2

MO90,61,51,7

PB12,02,621,9

FAD26,31,76,3

FND38,94,611,7

CSA22,43,917,2

CNET23,83,514,5

Dixestibilidade da MO (%)

DMO78,31,31,6

Valor enerxético

ENL(Mcal/kgMS)1,580,042,3

UFL/kgMS0,930,021,9

*Sd:desviacióntípica;Cv:coeficientedevariación

NO CULTIVO DE INVERNO PARA A MEDIA DE TRES CAMPAÑAS SEN FERTILIZACIÓN OBTÍVOSE UN RENDEMENTO MEDIO POR HA DE 3,1 TONELADAS DE MATERIA SECA, CON CASE 2,9 T DE UFL

Táboa 4. Resultados do rendemento, composición química e valor nutritivo dunha pradeira bianual en primeiro e segundo corte cultivada en ecolóxico na comarca da Limia (Ourense)

UFL/kgMS0,890,055,50,840,022,5

*Sd:desviacióntipica;Cv:coeficientedevariación

No cultivo de inverno (táboa 3) para a media de tres campañas sen fertilización obtívose un rendemento medio por hectárea de 3,1 toneladas

de materia seca con case 2,9 toneladas de UFL, froito dun valor enerxético de 1,58 Mcal/kg MS e 0,93 UFL e de case 0,4 toneladas de proteína

bruta grazas a un contido proteico do 12 % PB.

No momento da colleita a súa materia seca foi do 18,2 % polo que se fixo necesario o presecado para acadar valores por encima do 25 % evitando así a emisión de efluente coa conseguinte perda de nutrientes. O contido en carbohidratos foi de 22,4 % e 23,8 % en solubles e non estruturais respectivamente, polo que a súa facilidade de ensilado non estaba comprometida, e presentou unha alta dixestibilidade da materia orgánica (78,3 % DMO).

Na pradeira bianual (táboa 4) no primeiro corte de silo (maio) para a media de catro campañas sen fertilización obtívose un rendemento medio por hectárea de 3,8 toneladas de materia seca con 3,3 toneladas de UFL, froito dun valor enerxético de 1,51 Mcal/kg MS e 0,89 UFL e de case 0,47 toneladas de proteína bruta grazas a un contido proteico do 12,4 % PB.

Detalle do estado do cultivo do millo no período de rega

VANTAXES

 Melloran a estrutura do solo, drenaxe, retención de auga e aireación, proporcionando un mellor ambiente de enraizamento das plantas.

 Posúen calidades de liberación de nutrientes lenta. O material continúa a súa descomposición dentro do solo, reducindo a cantidade de nitróxeno e fosfato que pode orixinarse cos fertilizantes químicos.

 Melloran a capacidade de traballo dos chans, especialmente arxilosos pesados.

 Melloran a retención de auga nos solos lixeiros.

 Melloran a resistencia á compactación do solo e á erosión.

 Reducen a necesidade de fertilizantes artificiais.

 Regulan o pH do solo, ao achegar cal.

PRODUTOS FERTILIZANTES

CÓDIGO TIPO

O seu contido en materia orgánica, nitróxeno e fósforo fanos especialmente atractivos para a elaboración de fertilizante no sector agroforestal. Entre as súas variadas vantaxes hai que destacar que melloran a estrutura do solo, o seu grao de porosidade e a capacidade de retención de auga debido fundamentalmente á achega de materia orgánica. Ademais, proporciónalle ao solo nitróxeno, fósforo e potasio de liberación lenta, e, ao achegar cal, permite regular o pH do solo. AGROAMB ten inscritos os diferentes produtos fertilizantes que elabora no Rexistro de Produtos Fertilizantes do Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente.

FERTILIZANTES AUTORIZADOS

NOME COMERCIAL

F0001757/2022 Fertilizante orgánico NPK de orixe animal e vexetal AGROTHAME ORGANITE START

F0001894/2022 Emenda orgánica compost

F0001895/2022 Emenda orgánica compost

F0001896/2022 Emenda orgánica húmica

F0001897/2022 Emenda orgánica húmica

F0001919/2023 Fertilizante órgano-mineral nitroxenado líquido

F0001925/2023 Fertilizante órgano-mineral NK líquido

F0001926/2023 Fertilizante órgano-mineral NP líquido

F0001980/2023 Emenda orgánica húmica

F0002420/2025 Fertilizante órgano-mineral NPK

F0002421/2025 Fertilizante órgano-mineral NPK

F0002422/2025 Emenda orgánica húmica

AGROTHAME ORGANITE COMPOST

AGROTHAME ORGANITE COMPOST START

AGROTHAME ORGANITE HUMICO START

AGROTHAME ORGANITE HUMICO

AGROTHAME ORGANITE N-LIQ

AGROTHAME ORGANITE PURINE

AGROTHAME ORGANITE LIQUID

AGROTHAME ORGANITE HUMICO ZEN

AGROTHAME ORGANITE AGRO

AGROTHAME ORGANITE SULFAGRO

AGROTHAME ORGANITE HUMOST

No momento da colleita a súa materia seca foi do 17,0 %, polo que se fixo necesario o presecado para evitar a emisión de efluente. O contido en carbohidratos foi de 19,2 % e 19,9 % en solubles e non estruturais respectivamente, polo que a súa facilidade de ensilado tampouco estaba comprometida, e presentou unha dixestibilidade da materia orgánica do 73, 2 %.

No segundo corte (xuño-xullo) para a media de tres campañas sen fertilización obtívose un rendemento medio por hectárea de 3,3 toneladas de materia seca con 2,8 toneladas de UFL, froito dun valor enerxético de 1,42 Mcal/kg MS e 0,84 UFL e de case 0,47 toneladas de proteína bruta grazas a un contido proteico do 13,2 % PB.

No momento da colleita a súa materia seca foi do 25,6 %, polo que non se fixo necesario o presecado. O contido en carbohidratos foi de 8,8 % e 11,4 % en solubles e non estruturais respectivamente, e presentou unha dixestibilidade da materia orgánica do 69,0 %.

A modo de exemplo, na táboa 5 expóñense os datos da parcela Lagoa cultivada en ecolóxico desde o ano 2018 ata o 2022, entendendo que a

rotación como tal serían os últimos catro anos 2019-2022, onde se observa como o millo forraxeiro presenta valores de rendemento da materia seca recollido a primeiros de outubro, comprendidos entre as 15,7 toneladas do primeiro ano despois dunha pradeira plurianual de longa duración sen leguminosas (figura 1) e as 18,7 t e 18,6 t dos anos 2019 e 2022, respectivamente, con cultivo previo rico en leguminosas, en concreto no ano 2019 a mestura denominada R3L (figura 4) e no ano 2022 unha pradeira bianual no seu terceiro e último ano de aproveitamento (figura 2), o que supón un incremento fronte a 2018 do 18 %. O rendemento en UFL foi superior nos anos 2019 e 2022 nun 21 % respecto da colleita do ano 2018. Cabe destacar o incremento en rendemento da proteína bruta, sobre todo na colleita do ano 2022 cun 23 % sobre a colleita do ano 2018 e un 14 % sobre a do ano 2019, motivado pola achega de nitróxeno do xurro e, sobre todo, das leguminosas presentes nos cultivos previos.

Táboa 5. Resultados do rendemento, composición química e valor nutritivo da rotación en ecolóxico dunha parcela na comarca da Limia (Ourense)

*Sd:desviacióntípica;Cv:coeficientedevariación

A ROTACIÓN ESTABLECIDA SUPÓN, ADEMAIS DE PÓR EN VALOR UNHAS TERRAS DE REGADÍO, UNHA MELLORA NO RENDEMENTO E NA CALIDADE DAS FORRAXES CON RESPECTO ÁS EXPLOTACIÓNS GANDEIRAS GALEGAS DE LEITE EN ECOLÓXICO

O millo foi recollido cunha materia seca aceptable, superior ao 32 % cun contido proteico que oscilaba entre o 6,0 % PB do ano 2019 e o 6,8 % PB do ano 2022, cun contido en amidón superior ao 27 % AMD e unha dixestibilidade por riba do 68,5 % DMO, que oscilaba entre o 68,6 % DMO do ano 2019 e o 69,5 % DMO do ano 2022, o que implica un valor enerxético expresado como UFL de 0,91 dos anos 2018 e 19 e 0,92 do ano 2022.

Respecto do cultivo de inverno do ano 2019, este presenta valores de rendemento por hectárea da materia seca recollido a mediados de maio de 2,0 toneladas e en UFL de 1,9 toneladas, valores algo baixos compensados coa boa dixestibilidade da forraxe (79,4 % DMO). O rendemento en proteína bruta foi de 262 kg/ha, cun contido do 12,8 % PB. Foi recollido cun contido en fibras do 24,7 % FAD e 34,0 % FND e unha materia seca en campo do 16,5 % baixa, o que implica que se recolleu algo cedo.

A pradeira bianual presenta valores de rendemento por hectárea da materia seca en primeiro corte, que oscila entre as 3,3 t/ha do segundo ano cun contido proteico de 10,3 % PB e as 4,3 t/ha do terceiro ano, con 9,7 % de PB e un primeiro ano intermedio de 3,6 t/ha con 13,4 % PB; no segundo corte obtéñense valores de 2,3 t /ha con 9,3 % PB e 3,3 t/ha con 13,5 % PB nos anos 2020 e 2021, respectivamente.

Os rendementos enerxéticos por hectárea en primeiro corte oscilan entre 2.671 UFL/ha do segundo ano, cun contido de 0,95 UFL/kg MS e 3.766 UFL/ha do terceiro ano, un contido de 0,89 UFL/kg MS cun primeiro ano intermedio de 3.392 UFL/ha e un contido de 0,95 UFL/kg MS.

No segundo corte obtéñense valores de 1.874 UFL/ha no primeiro ano cun contido de 0,82 UFL/kg MS e 2.815 UFL/ha no segundo ano, cun contido de 0,86 UFL/kg MS. A dixestibilidade da materia orgánica para todos os cortes oscilou entre 67,3 %

DMO e 71,7% DMO, a excepción do primeiro ano en primeiro corte, que ascendeu a 78,1 %.

CONCLUSIÓNS

Poder introducir millo na rotación en ecolóxico xunto con mesturas pratenses ricas en leguminosas leva a unha mellora de rendemento anual nos parámetros analizados de materia seca, enerxía neta e proteína bruta para a rotación de cultivo de inverno ou pradeira bianual en primeiro corte con millo fronte á pradeira bianual a dous cortes, onde a rotación anual que incorpora millo supón 19,7 t MS/ha, multiplicando por 2,8 o resultado sobre a pradeira bianual (7.1 t MS/ha), en enerxía expresada como UFL o incremento e de 3,0 veces superior, pasando de 6,1 a 18,1 t UFL/ha, e o rendemento en proteína bruta increméntase 1,5 veces, pasando de 0,9 t PB/ha a 1,4 t PB/ha.

Evidentemente, estes datos temos que englobalos dentro da rotación a catro anos, de aí que sexa imprescindible para a explotación dispor dunha alternativa para manter a produción estable anualmente ao longo do tempo.

A rotación establecida supón, ademais de pór en valor unhas terras de regadío, unha mellora no rendemento e na calidade das forraxes con respecto ás explotacións gandeiras galegas de leite en ecolóxico, cuxa base forraxeira básica son as praderías plurianuais.

AGRADECEMENTOS

Os ensaios leváronse a cabo dentro do Programa de Actividades de Transferencia Tecnolóxica (TT2018-153, TT2019-153, TT2020-099, TT2021058 e TT2022-073) da Consellería do Medio Rural desenvolvidas pola Axencia Galega de Calidade Alimentaria (AGACAL) e cofinanciadas nun 75 % con fondos Feader do Programa de Desenvolvemento Rural de Galicia 2014-2020. Agradecemos, particularmente, a participación da explotación leiteira colaboradora SAT Torneiros nos programas de campos de demostración do CIAM-AGACAL.

Trika Lambda 1: un insecticida de película para los cultivos de maíz y patata

Los gusanos de alambre y las rosquillas son algunas de las principales plagas de suelo a las que se enfrentan los cultivos de maíz y patata. No obstante, desde hace varias campañas, los profesionales agrícolas gallegos han sido testigos de la eficacia del insecticida Trika Lambda 1. Al aplicarlo junto a la semilla, este formulado permite desarrollar una defensa a su alrededor que la protege de las plagas y, además, la ayuda en la nascencia, al incorporar un abono de liberación controlado.

Efecto

starter y liberación controlada

Desde la nascencia, Trika Lambda 1 proporciona un infalible efecto starter, es decir, protege y abona el cultivo para mejorar la implantación de este, y saca a las plántulas de su periodo de susceptibilidad de ataque antes que cualquier otro producto del mercado.

La eficacia de este insecticida de SIPCAM Iberia se debe, por un lado, al fuerte efecto de choque y repelencia de su materia activa (Lambda Cihalotrin 0,4 %) y, por otro, a la tecnología de formulación G Plus. Dicha tecnología proporciona una liberación controlada del ingrediente activo, brinda así una adecuada persistencia (aproximadamente de 60 días) y protege al cultivo desde la siembra hasta las primeras fases de desarrollo, en las que es susceptible de ser atacado por estas plagas.

Además, gracias a la base UMOSLOW, el cultivo de maíz nace con más vigor y desarrolla más su sistema radicular desde el principio, lo que permite obtener una mejor nascencia, un rápido desarrollo y un mayor número de plantas viables por hectárea.

¿Qué es la base UMOSLOW?

Es la base nutricional con efecto starter que tiene tres componentes claves:

• Matriz de alto contenido en fósforo soluble y elevada eficiencia.

• Nitrógeno en forma mineral y orgánica con distintos tiempos de liberación.

• Coadyuvantes con acción rizogénica potenciada para intensificar el efecto starter sobre las raíces y el efecto de repelencia.

Gracias a su composición estratégica, Trika Lambda 1 se define como un potente insecticida microgranulado que, aplicado durante la siembra, protege al cultivo de las principales plagas de suelo, como pueden ser gusanos de alambre, gusanos grises o rosquillas, gusanos blancos y diabrótica, entre otras.

Un producto, múltiples ventajas

Tras múltiples ensayos en cultivos de maíz y patata de toda España, Trika Lambda 1 se ha posicionado en el mercado de los insecticidas como una solución clave por sus múltiples beneficios:

• Elevada protección contra las principales plagas del suelo que afectan al maíz y a la patata debido a su fuerte acción de choque y excelente persistencia (hasta 60 días).

• Actividad por contacto y por efecto barrera o repelencia con fijación al terreno, que produce una ausencia de percolación o lavado y ofrece una óptima compatibilidad con el medio ambiente.

• Mayor desarrollo radicular, lo que proporciona un mayor control del estrés abiótico.

• Implantación más rápida del cultivo, por lo que saca a las plántulas rápidamente del periodo de mayor susceptibilidad de ataque.

• Mayor vigor, debido al efecto starter de la base UMOSLOW.

• Mayor número de plantas viables por hectáreas y, por tanto, una mayor producción final.

SIPCAM Iberia trabaja cada día en el desarrollo de un catálogo de fitosanitarios que ofrezca protección a los cultivos de maíz y patata, pero, sobre todo, que mejoren su producción y maximicen la rentabilidad del agricultor.

AVOZDOTÉCNICO

Coñeces as claves para lograr unha sementeira de millo óptima?

Tendo en conta a situación actual, con subas de prezos xeneralizada, inestabilidade en países produtores de sementes etc., garantir unha campaña de millo rendible é aínda máis importante do normal. Acudimos a técnicos de casas comerciais e distribuidoras de sementes de millo, así como de empresas de fertilizantes e fitosanitarios, para dar cos factores esenciais aos que lles prestar atención durante o proceso de sementeira e cultivo.

Que consello clave darías para cultivar millo de maneira óptima?

Ante a subida do custo dos cereais, e nun mercado moi inestable, o que necesitamos é producir forraxes de gran calidade. Para iso necesitaremos facer un bo fertilizado, unha moi boa elección da variedade e un posterior seguimento do cultivo.

Que bene cios lles achega o cultivo de millo aos gandeiros na alimentación dos seus animais?

O millo é un alimento que achega unha gran cantidade de enerxía á ración, polo que, cunha boa forraxe, poderemos diminuír moitísimo os custos de alimentación.

Cal é a produción mínima que habería que alcanzar para que un cultivo sexa rendible? Conseguiriámolo cun bo seguimento do cultivo, desde antes de sementar ata a posterior recolección. A produción mínima necesaria para que sexa rendible serían 30 toneladas de materia húmida. Por baixo desta cifra estariamos a producir cun valor máis alto ao de mercado, entón sairía máis barato comprala a 70 euros/tonelada, que é o valor do mercado actual.

Cal é o mellor momento para a sementeira e que coidados aconsellas?

Non hai nada exacto en canto ao momento da sementeira. Podemos observar que, nos últimos anos, sementeiras temperás teñen un mellor resultado ante sementeiras tardías. Falamos de sementar entre nais de abril e principios de maio, principalmente.

LORENA PÉREZ Bayer

En canto a coidados, teriamos que facer analíticas de terra, fertilizacións en función dos datos que nos acheguen estas, unha elección da variedade adaptada á zona e sementar cunha temperatura no terreo entre 12 e 13 graos centígrados. A partir de aí, necesitamos facer un seguimento do cultivo para combater pragas e malas herbas, e con isto poderiamos alcanzar un bo rendemento e unha produción óptima.

Que factores hai que ter en conta á hora de optar por un ciclo de millo ou outro?

Para empezar, saber en que zona imos sementar o millo, porque hai diferenzas de altitude. O segundo sería a data de sementeira e, o terceiro, coñecer as nosas parcelas, é dicir, se ante un número elevado de precipitacións poderemos entrar a cultivar o millo ou non.

Cales son as variedades que estás a recomendar e por que razón?

A elección da variedade dependerá moito da zona na que vaiamos sementar. Non é o mesmo sementar en zonas pegadas ao litoral que en zonas do interior de Galicia, polo que nos decantaremos por híbridos máis ou menos rústicos en función da necesidade que teñamos, obtendo así o maior rendemento posible.

Como se está traballando no desenvolvemento de variedades máis resistentes ao estrés hídrico?

Temos numerosos ensaios en toda a cornixa cantábrica, por tanto, os nosos híbridos son probados en condicións de estrés hídrico reais. Facemos valoración de varios condicionantes, como poden ser a produtividade, a sanidade, a calidade e a dixestibilidade do millo. Así mesmo, ademais de desenvolver variedades resistentes ao estrés hídrico e á seca, temos ferramentas dixitais que nos permiten facer sementeiras e fertilizacións variables e colleitas con mapa de rendemento.

Que consello clave darías para cultivar millo de maneira óptima?

En principio, o que faría sería decidir canto millo quero e podo meter na miña ración. Despois, basearnos nos custos de produción do propio millo, valorar o xurro que teño e facer analíticas para saber o que teño que achegarlles e o que non ás terras. Finalmente, facer un bo seguimento do cultivo. Se facemos a fertilización correcta e un bo control das malas herbas e das pragas, seguramente teremos unha colleita exitosa.

Que bene cios lles achega o cultivo de millo aos gandeiros na alimentación dos seus animais?

É un produto que nos achega moitas toneladas de alimento por hectárea e, tendo en conta os custos, é moi interesante para unha explotación.

Cal é a produción mínima que se debería alcanzar para que un cultivo sexa rendible?

Unha produción mínima en Galicia sería sobre uns 25.000 ou 27.000 quilos, máis ou menos; todo depende dos custos. Moitas veces por aforrar, por gastar pouco en fertilizante, en herbicidas e en sementes, pensamos que imos conseguir o mesmo e non é verdade. Unha boa variedade, unha boa calidade de semente, unha cantidade de fertilizante razoable... Todo iso non son gastos, é investir no produto nal.

Cal é o mellor momento para a sementeira e que coidados aconsellas? É algo que varía moito dependendo das zonas. Moitas veces se salientan as sementeiras temperás, pois con elas aseguras que o cultivo non vai ter o mesmo estrés que un millo sementado máis tarde. Se sementamos antes, cando cheguemos a ese momento de secas ou estrés por calor, o millo estará desenvolvido e teremos unha produción máis asegurada. A data ideal sería a partir do 20 de abril e antes do 15 de maio.

Que factores hai que ter en conta á hora de optar por un ciclo de millo ou outro?

A data de sementeira e, sobre todo, a data de recollida. Así mesmo, a zona onde produzamos o millo, pois non é o mesmo estar nunha zona de costa ou de interior, non é o mesmo estar a 200 metros que a 800; iso in úe moito.

Cales son as variedades que estás a recomendar e por que razón?

Sempre tentamos facer unha elección da variedade á carta da persoa que solicite o noso produto e tentamos que encaixe o mellor posible, tanto no referente a datas de sementeira como de recolección. Despois, temos en conta a zona, pois hai algunhas onde afecta máis un tipo de enfermidades, como poden ser o Hemylthosporium ou a roya.

Como se está traballando no desenvolvemento de variedades máis resistentes ao estrés hídrico?

Temos unha cantidade de campos de ensaio bastante importante, sobre todo en Galicia. Para o apartado o estrés hídrico seleccionamos os terreos máis pobres, que están menos fertilizantes, onde nunca vas conseguir unha boa produción. A nosa dinámica de selección de variedades para controlar o estrés hídrico é a partir de proba e erro, sobre todo en zonas máis complicadas.

FERNANDO NÚÑEZ Caussade Semillas

TOMÁS PÉREZ Koipesol

Que beneficios lles achega o cultivo de millo aos gandeiros na alimentación dos seus animais?

O cultivo do millo ten practicamente todos os nutrientes que necesita unha vaca para producir leite. Evidentemente, case todos os silos necesitan un complemento de penso e de correctores, pero, canto mellor sexa a calidade do silo, menos penso necesitaremos. Un complemento moi funcional pode ser a sementeira dun par de hectáreas de xirasol para reducir os custos de fóra.

Cal é a produción mínima que habería que alcanzar para que un cultivo sexa rendible?

Agora mesmo, creo que non hai produción de millo mínima en ningunha das casas. A produción mínima vén limitada polo consumo da auga, por condicións climáticas, e o cambio climático está a limitar verdadeiramente a produción de todas as variedades debido á necesidade que ten o millo de ser regado e de que a pluviometría sexa alta.

Cal é o mellor momento para a sementeira e que coidados aconsellas?

O momento ideal é cando a temperatura e o terreo están en condicións óptimas: entre 15 e 16 graos no chan e unha temperatura que estea ao redor dos 18 ou 20 graos. O ciclo é o de menos, porque podemos sementar en marzo, abril, maio ou xuño, e temos ciclos apropiados para todo. Un aspecto que hai que ter en conta é que en Galicia está limitada a sega de raigrás, polo que, dependendo de como veña a climatoloxía de choiva, daremos un ou dous cortes de raigrás e temos ciclos apropiados para sementar, incluso estando en barbeito.

Que factores hai que ter en conta á hora de optar por un ciclo de millo ou outro?

Os problemas veñen porque o cambio climático está aquí, setembro xeralmente é bo, pero, se nos metemos en outubro e queremos recoller un silo, todo o que non chove no verán pode chovelo nese mes. A pesar desa limitación, temos ciclos bos de 136 días, que se poden adaptar en sementeiras desde abril ata maio, incluso un pouco en xuño; e tamén temos ciclos de 120 días para esas cousas. Non deberiamos ir nunca a ensilar por encima do 15 de outubro, pois o cambio climático veu a Galicia para quedar.

un bo plan de fertilización, elixir ben a variedade en función da época de sementeira, de recolección, da climatoloxía etc. e, con todas esas pautas, sairá un cultivo rendible. Se en verde nos movemos nun arco que anda polas 30 ou 40 toneladas (unhas 10 ou 15 toneladas de materia seca), poderemos considerar que o cultivo se desenvolveu correctamente.

Cal é o mellor momento para a sementeira e que coidados aconsellas?

A primavera é a época idónea, hai que aproveitar cando a temperatura supera os 12 graos centígrados. Antes da sementeira, facemos énfase nunha boa preparación do terreo e nunha boa fertilización de fondo, apoiándonos nesa analítica de chan para que o cultivo se desenvolva correctamente. Unha vez que se sementou, outro dos puntos esenciais é o control de malas herbas.

Que factores hai que ter en conta á hora de optar por un ciclo de millo ou outro?

Que consello clave darías para cultivar millo de maneira óptima?

Temos que coñecer moi ben o potencial das nosas parcelas e, sobre todo, para o tema do millo, cultivar naquelas que sabemos que son produtivas, ben sexa por humidade constante ou por fertilidade.

Que beneficios lles achega o cultivo de millo aos gandeiros na alimentación dos seus animais?

O millo é a forraxe máis rendible porque é o de maior cantidade de alimento, de materia seca, que podemos producir por hectárea. Ademais, achega enerxía e é apetecible para o gando, polo que é un cultivo rendible e importante en todas as explotacións de vacún de leite.

Cal é a produción mínima que se debería alcanzar para que un cultivo sexa rendible?

Primeiro hai que analizar a parcela e facer un estudo de chan e fertilidade. A partir de aí, é importante ter

A nosa recomendación é fixar unha data de recolección e, a partir de aí, tirar para atrás. En función da época de sementeira, que virá pola climatoloxía, polo cultivo anterior ou mesmo o acceso a maquinaria, elixiremos o ciclo adecuado entre data de sementeira e de recolección, que pode variar en función da zona. Quizais entre o 15 de maio e o 15 de setembro podemos optar por un ciclo medio nunha zona e noutras teremos que ir a un ciclo máis curto.

Cales son as variedades que estás a recomendar e por que razón?

En Galicia, as dúas condicións que debe cumprir un millo forraxeiro son que sexa rústico e que teña boa sanidade vexetal. A partir de aí, e en función de se o ano acompaña, se a preparación do terreo foi adecuada, se o control de adventicias foi correcto e se a fertilización foi boa, a produción está máis ou menos asegurada.

Como se está traballando no desenvolvemento de variedades máis resistentes ao estrés hídrico?

Para as casas comerciais é fundamental, nos campos de ensaio e no desenvolvemento de variedades, que a rusticidade sexa unha das características máis importantes da variedade.

DAVID CASTELLANOS Semillas Fitó

Que consello clave darías para cultivar millo de maneira óptima?

A mellor estratexia é achegarlle ao cultivo o que necesita segundo o seu rendemento potencial, o que dependerá da zona e do tipo de chan. A partir de aquí, entra a xenética: existen híbridos de millo para cada zona e para cada solo.

Que beneficios lles achega o cultivo de millo aos gandeiros na alimentación dos seus animais?

Cantidade e calidade. Non hai cultivo de verán que lle poida achegar ao gandeiro o que o millo proporciona tanto en materia verde por hectárea como en enerxías e materia dixestible.

Cal é a produción mínima que habería que alcanzar para que un cultivo sexa rendible?

Cun nivel medio de insumos, falariamos de 45 toneladas de materia verde por hectárea, pois por baixo deste rendemento o gandeiro pode optar por adquirir ensilado acabado no canto de producilo na súa explotación.

Cal é o mellor momento para a sementeira e que coidados aconsellas?

O mellor momento é cando a temperatura do chan supera os 10 °C durante tres días seguidos e sen que exista risco de xeadas. Aquí son decisivos os híbridos con bo vigor de partida e rápido establecemento, os cales permiten unha sementeira precoz mesmo en condicións non óptimas.

Que factores hai que ter en conta á hora de optar por un ciclo de millo ou outro?

A integral térmica entre o momento de nacenza e o período de madureza vainos definir que ciclo cabe en cada

zona. De igual xeito, existen factores agronómicos, como pode ser a data de sementeira condicionada a un cultivo precedente, coma o raigrás.

Como se está traballando no desenvolvemento de variedades máis resistentes ao estrés hídrico?

A resistencia ao estrés hídrico converteuse nun dos principais obxectivos da mellora xenética. Para iso, conxúganse estratexias que teñen en conta un potente sistema radicular, unha arquitectura foliar que permita alta produción coa máxima eficiencia fotosintética e unha elevada concentración de compostos fenólicos que regulen estomas para un óptimo aproveitamento da auga dispoñible sen menoscabo do rendemento forraxeiro.

Cal é a produción mínima que habería que alcanzar para que un cultivo sexa rendible?

É moi difícil falar de produción mínima porque depende do manexo que teña o cultivo, pero a partir duns 30.000 ou 35.000 quilos xa sería rendible a condición de que se consigan calidades óptimas da forraxe. É posible conseguir moita cantidade, pero se non o cultivas nunhas condicións óptimas de calidade de amidón, de fibra, de dixestibilidade e demais, o rendemento vai ser moito menor.

Cal é o mellor momento para a sementeira e que coidados aconsellas?

Se falamos do período antes da sementeira, evidentemente cómpre ter as terras ben preparadas. Durante o ciclo de cultivo é necesario facer as aplicacións de herbicidas a tempo, telo todo o máis limpo posible para que creza da mellor maneira.

Que factores hai que ter en conta á hora de optar por un ciclo de millo ou outro?

É importante escoller o ciclo máis longo que poidamos meter na zona (desde o momento libre de xeadas, no que xa se poida sementar) e cultivalo antes de que cheguen as choivas. Despois, cada zona é diferente e posúe os seus condicionantes.

Cales son as variedades que estás a recomendar e por que razón?

Que consello clave darías para cultivar millo de maneira óptima?

Hai que optimizar gastos tendo en conta o prezo dos fertilizantes e da semente do millo, que tamén vai subir este ano. Hai que facelo da forma máis rendible posible, aplicando as doses recomendadas, tanto de sementeira como de fertilizantes e fitosanitarios. Ademais, temos que ser conscientes da importancia de acertar co momento de cultivar o millo.

Que beneficios lles achega o cultivo de millo aos gandeiros na alimentación dos seus animais?

A achega fundamental é en enerxía, en amidón. Ademais de crear un volume de forraxe moi grande, que evidentemente tamén axuda a facer a ración, a principal función é achegar enerxía e dixestibilidade.

Varía en función do ciclo que se traballe en cada zona. En Galicia, Asturias e Cantabria podemos atopar un abano de ciclos moi amplo: desde ciclos 200 ata ciclos 600 ou 700. En función de cada zona, facemos unha recomendación moi específica, para o que temos campos de ensaios en todas elas e coñecemos as variedades que mellor se adaptan a cada unha.

Como se está traballando no desenvolvemento de variedades máis resistentes ao estrés hídrico?

Dispoñemos dunha serie de campos de ensaio nos que probamos de 20 a 25 variedades todos os anos. Trátase de ir vendo o que nos mandan desde as distintas estacións de multiplicación que temos en Europa e, a partir de aí, vannos enviando variedades para testar (en períodos de dous ou tres anos, normalmente). As que mellor se comportan ante factores como o estrés hídrico son as que sacamos ao mercado.

ÁNGEL BLANCO KWS

ÓSCAR LANZACO Rocalba

Syngenta

Que consello clave darías para cultivar millo de maneira óptima?

Os puntos críticos na optimización de gastos son os de sempre: decisións acertadas e eficiencia. Desde elixir o cultivo máis rendible polo que podemos optar, pasando por axustar a dose fertilizante necesaria con base á análise e ás expectativas e salvagardar o potencial do cultivo ante calquera estrés, ata ensilar nas condicións idóneas e conservar a produción de maneira correcta.

Que beneficios lles achega o cultivo de millo aos gandeiros na alimentación dos seus animais?

É un cultivo que o gandeiro coñece sobradamente e que supón unha forraxe altamente enerxética, fácil de producir e relativamente económico. Adáptase perfectamente ao que as vacas demandan. Achega un alto contido en enerxía, un considerable nivel proteico e de fibras, con perdas nutricionais mínimas, o que pode supor máis do 60 % da ración, polo que axuda a reducir custos e simplifica manexos.

Cal é a produción mínima que habería que alcanzar para que un cultivo sexa rendible?

A xenética, o ambiente e o manexo do cultivo, xunto coa elección da data e densidade de sementeira, a fertilización, a rega, a data de colleita, o tamaño e a altura do corte, o tipo de procesamento do gran, a conservación e a utilización do silo terán unha influencia clave na calidade do silo de millo. Dar unha cantidade mínima sería xeneralizar moito, pois un dos factores sobre os que non podemos influír é onde estamos a producir e con que condicionantes edafoclimáticos xogamos.

Cal é o mellor momento para a sementeira e que coidados aconsellas? Xeralmente, sementeiras precoces favorecen rendementos superiores. Con todo, isto non garante unha alta produción. O máis importante é que se realice nas condicións correctas, cun leito ben preparado, cunha boa temperatura (o ideal sería entre 15 e 25 °C) e estable, así como cun contido adecuado de humidade. O normal é que a data ideal de sementeira nestas latitudes sexa entre mediados de abril e finais de maio.

Durante a sementeira deberemos coidar que a repartición e posterior nacenza da semente sexan homoxéneas, tanto en distancias coma en profundidade. Tras a sementeira teremos que estar pendentes da porcentaxe de implantación, vixiar e evitar danos por vermes de chan, aves, xabaril etcétera. Por suposto, outro aspecto clave é manter as parcelas limpas de malas herbas.

Que factores hai que ter en conta á hora de optar por un ciclo de millo ou outro?

Poderiamos dicir que todos eles parten ou se resumen na fórmula da integral térmica para un día, e o sumatorio destes graos/día durante o cultivo será o que nos indique cal é o ciclo polo que temos que decantarnos. Se sabemos que imos sementar despois de herba, a mediados de maio, e que necesitamos ensilar antes de outubro, deberemos calcular cal é a acumulación de temperatura coa que podemos contar nese período e ver ata onde podemos forzar o ciclo.

o xurro, e debemos utilizalo da forma máis eficiente posible, do mesmo xeito que o cultivo do millo. Sabemos que este incrementou os custos nos últimos anos, pero é necesario seguir poñendo interese nel, non desanimarnos polo encarecemento de custos e controlar moi ben, de principio a final, o cultivo. Tamén debemos facer unha forraxe da máxima calidade posible, pois vai ser o que faga que as nosas vacas o transformen mellor en leite e obteñamos uns mellores resultados económicos.

Que beneficios lles achega o cultivo de millo aos gandeiros na alimentación dos seus animais?

Achega unha gran cantidade de alimento por hectárea cultivada, ademais de ser un produto de excelente calidade. Así mesmo, permite reducir a cantidade de alimentos comprados e mesmo pode dar a oportunidade de elaborar gran húmido na propia explotación.

Cal é a produción mínima que habería que alcanzar para que un cultivo sexa rendible?

Pese ao importante incremento de custos, o cultivo de millo segue a ser moi rendible. A produción mínima podería situarse ao redor dun 25.000 kg de millo por hectárea. Con todo, non me fixaría tanto na cantidade senón na calidade. É fundamental seleccionar fincas, utilizar xenética e ciclos adecuados; a partir de aí hai que facer un bo control, tanto de herbas coma de pragas.

Cal é o mellor momento para a sementeira e que coidados aconsellas?

Que consello clave darías para cultivar millo de maneira óptima?

Nas explotacións gandeiras temos un fertilizante moi importante, que é

O mellor momento para a sementeira pode ser o mes de maio. Con todo, a partir do 10 ou 15 de abril, se as condicións climatolóxicas son as adecuadas, tamén podemos facelo. Debe levarse a cabo un proceso de selección de variedades pensando na dixestibilidade e a conversión en leite. Tamén recomendaría pensar en que zona estamos e efectuar unha estratexia de produtos acordes ás necesidades que temos. Outros dous factores fundamentais son o control de malas herbas e o control de pragas. Por último, debemos ter en conta a dixestibilidade e a conservación de forraxe

PABLO AMADO Limagrain Ibérica

DAVID MILLÁN

ESPECIAL: SEMENTEIRA DO MILLO FORRAXEIRO

Que factores hai que ter en conta á hora de optar por un ciclo de millo ou outro?

Temos dúas variables: a rexión na que estamos e a data de sementeira. Canto antes sementemos, máis ciclo podemos meter. Isto é moi importante, pois nos últimos anos estamos a ver que zonas que tradicionalmente usaban ciclo 300, ou mesmo 200, agora están a sementar ciclo 400 e 500 debido ao adianto da data de sementeira, e a produción por hectárea incrementouse considerablemente. Nas sementeiras máis tardías non debemos comprometer a viabilidade do cultivo por sementar un ciclo moi longo, pois a integral térmica que sumará ao final de ciclo vai ser menor e debemos contar sempre co período de choivas.

fonte de enerxía polo seu alto contido en amidón e é moi versátil, pódese combinar facilmente para aumentar a achega en proteína ou en fibra.

Cal é a produción mínima que habería que alcanzar para que un cultivo sexa rendible?

Dependerá de cada gandería. O gandeiro ten que saber os seus obxectivos de produción por ha e controlar os seus custos para sacar a maior rendibilidade. O que parece claro é que o gandeiro de mañá deberá ter máis vacas, máis extensión, e, por tanto, máis recursos humanos para poder xestionalo.

Cal é o mellor momento para a sementeira e que coidados aconsellas? O mellor momento para a sementeira do millo ensilado é aquel que nos garante unha implantación homoxénea do cultivo e o número de plantas por hectárea desexadas segundo o híbrido seleccionado. En canto aos coidados, é primordial aplicar boas prácticas agrícolas. Todos os anos vemos parcelas castigadas pola aplicación do tratamento herbicida no momento incorrecto e é algo que debemos evitar.

Que factores hai que ter en conta á hora de optar por un ciclo de millo ou outro?

HENRIQUE TEIXEIRA MAS Seeds

Que consello clave darías para cultivar millo de maneira óptima?

Para conseguir a maior rendibilidade dunha parcela de millo, o obxectivo será alcanzar o maior rendemento coa mellor calidade por hectárea. Debemos ter en conta o criterio de produción de Materia Orgánica Dixestible (MOD) por hectárea. Canto maior sexa a produción MOD/ha, menor será o seu custo. Neste sentido, a elección da variedade adecuada é fundamental.

Que beneficios lles achega o cultivo de millo aos gandeiros na alimentación dos seus animais?

O cultivo de millo é fundamental para conseguir a autosuficiencia alimentaria das ganderías. É un cultivo tradicional e moi ben adaptado á rotación nas zonas gandeiras da cornixa cantábrica, é unha excelente

Os factores fundamentais son a data de sementeira prevista e a data de colleita desexada. Dispoñemos de ferramentas que nos permiten realizar simulacións para saber se unha variedade concreta sementada nun momento determinado responde o obxectivo de data de colleita desexada.

Cales son as variedades que estás a recomendar e por que razón?

O noso portfolio de millo ensilado abrangue desde variedades FAO 200 a FAO 700 e busca responder as demandas particulares de cada cliente. As características comúns a todas elas son as nosas tres prioridades na selección de híbridos: alto rendemento, calidade alimentaria e boa resposta tanto ao estrés hídrico como ao térmico.

Como se está traballando no desenvolvemento de variedades máis resistentes ao estrés hídrico?

A mellora e a selección xenética son a vía para conseguir híbridos máis

resistentes fronte ao cambio climático que garantan unha maior autosuficiencia nas explotacións agropecuarias e, con iso, a súa rendibilidade sustentable no tempo.

Cada ano, movemos parte da nosa rede de ensaios a zonas máis difíciles para analizar o comportamento dos nosos produtos en situacións de estrés para con iso seleccionar os produtos máis resistentes fronte ao cambio climático.

MIGUEL ÁNGEL POSE Pioneer

Que consello clave darías para cultivar millo de maneira óptima? Tendo en conta a conxuntura actual de custos, facer a sementeira do millo dunha forma economicamente rendible é moi importante. A elección dunha boa variedade, dun bo momento de sementeira e duns tratamentos adecuados vainos permitir sacar o maior rendemento á nosa colleita.

Que beneficios lles achega o cultivo de millo aos gandeiros na alimentación dos seus animais?

O beneficio é principalmente económico, xa que quizais é o alimento máis “barato” que lle estamos dando ao noso gando. A alimentación representa o custo máis importante para o gandeiro e, dentro desa magnitude, o millo xoga un papel fundamental desde o punto de vista nutritivo, pero non tanto desde o punto de vista económico. É un bo proceso cultural sementar cada vez máis hectáreas de millo, pensando na forraxe para as vacas e tamén nun posible substituto de fariña de millo nalgúns casos.

Cal é a produción mínima que habería que alcanzar para que un cultivo sexa rendible?

En Galicia, en practicamente todos os sitios se pode dicir que a produción de millo é rendible. Hai diferenzas xeográficas en función da zona, pero, salvo en anos onde hai uns condicionantes climatolóxicos moi extremos, como estes anteriores, se conseguimos ter 30 toneladas de produción de millo podemos considerar que estamos a ter unha produción rendible.

Que factores hai que ter en conta á hora de optar por un ciclo de millo ou outro?

O que máis condiciona é o factor climatolóxico. Hai algunhas zonas que están practicamente abocadas a unha sementeira de ciclos moi curtos. Por suposto, o feito de buscar tamén un ciclo adaptado á nosa zona, e ás nosas fincas en concreto, vai condicionar moitísimo a colleita. Tamén é preciso ter en conta a posibilidade de cultivalo nun momento idóneo de madureza da mazaroca e cunha boa sanidade vexetal.

Cales son as variedades que estás a recomendar e por que razón?

Temos unha gama de clientes moi ampla, para os cales temos tamén un catálogo comercial extenso. Temos clientes que sementan un ciclo 200 curto e outros que sementan un ciclo 700. A mellor solución para cada un faise dunha forma particular e, para iso, tamén contamos cun equipo de asesores técnicos que os visitan e dinlles, en función das súas necesidades e da localización do cultivo, cal é a variedade que mellor se adapta.

Como se está traballando no desenvolvemento de variedades máis resistentes ao estrés hídrico?

Neste aspecto avanzouse bastante nos últimos anos porque empeza a ser un problema recorrente. Cada cinco anos sabemos que un ou dous van ser de moita seca. Estamos a lanzar unha gama de produtos que, a través do noso traballo de ensaios en toda a comunidade e noutras zonas de España, vemos que toleran un pouco máis o estrés hídrico en certos momentos moi determinantes para a planta, como é a floración.

ANA CALMARZA

Procase Semillas

Que consello clave darías para cultivar millo de maneira óptima?

É necesario medir de maneira precisa os custos do cultivo de millo. Un dos máis importantes é o fertilizante, así que sería bo facer análise de chan para optimizar a súa achega e poder utilizar fertilizante localizado e nitróxeno fraccionado, engadindo como complemento tanto esterco comao xurros. A elección de parcelas con bos rendementos tamén é importante.

Que beneficios lles achega o cultivo de millo aos gandeiros na alimentación dos seus animais?

O principal beneficio é a redución de gastos producidos polo concentrado. Tamén é un cultivo de longa conservación e cunha grande achega de nutrientes na alimentación dos animais que, polo volume que se xera, fai que se poida aproveitar gran parte do ano.

Cal é a produción mínima que habería que alcanzar para que un cultivo sexa rendible?

É moi importante a data de sementeira. O ideal sería afrontala desde finais de abril ata finais de maio, xa que así conseguiremos un equilibrio perfecto entre a fibra da parte vexetativa e a materia enerxética na produción de gran. En ningún caso deberemos conseguir menos de 35.000 kg/ha.

Cal é o mellor momento para a sementeira e que coidados aconsellas?

O momento idóneo márcano as condicións climatolóxicas dentro dunhas datas acordes. A temperatura do chan non debe ser inferior a 10 °C e procuramos que as temperaturas diúrnas alcancen os 18 °C.

Antes da sementeira convén facer un bo laboreo, deixando o terreo o máis homoxéneo posible. Así mesmo, a aplicación de fertilizantes, herbicidas e tratamentos fitosanitarios farase antes ou despois da sementeira.

Que factores hai que ter en conta á hora de optar por un ciclo de millo ou outro?

Débese elixir en base ás condicións da granxa e ás necesidades que teña para esa campaña. Dependendo de onde estea situada a explotación, utilizarase un ciclo máis longo ou máis curto. Outro factor limitante é a data de sementeira.

Cales son as variedades que estás a recomendar e por que razón?

As recomendacións van en función, en primeiro lugar, da data de sementeira do millo. Búscase que teñan moi bo stay green, un gran potencial produtivo de gran e alta capacidade de masa foliar para que confiran ao silo de millo unha materia enerxética alta a través do amidón e da proteína do gran, así como unha moi boa palatabilidade e dixestibilidade a través da fibra que sae da planta verde.

Como se está traballando no desenvolvemento de variedades máis resistentes ao estrés hídrico?

Este xa é un problema en case todas as zonas do país. Están a encamiñarse todos os ensaios a buscar variedades máis tolerantes ao estrés hídrico, cun mellor stay green para chegar nas mellores condicións á fase de maduración e que teñan o mesmo potencial produtivo.

Que consello darías sobre como fertilizar o millo de maneira correcta?

Hai que ter en conta que o fertilizante mineral non pode ser o fundamento da fertilización, senón un complemento. Se seguimos os traballos realizados pola investigadora do CIAM Dolores Báez, vemos que se demostrou empiricamente como podemos reducir considerablemente e, nalgúns casos, eliminar, a necesidade de utilización de fertilizantes minerais por medio da mellora dos recursos propios. Con respecto ao xurro, podemos mellorar a súa calidade ao tentar reducir o exceso de auga que entra dentro da fosa e, unha vez fermentado, ao achegalo ao terreo o que conseguimos é unha mellor fertilización.

Cales son as túas recomendacións básicas de fertilización?

Estamos a ver nas analíticas de chan que as achegas continuadas de fertilizantes minerais provocan uns niveis moi altos de potasio e de fósforo. Isto indícanos que estamos a fertilizar en exceso con determinados nutrientes, o cal é un gasto innecesario. Debemos centrarnos nesas achegas de materia orgánica que nos permitirán reducir custos. Cando realizamos estas achegas, temos que asegurarnos de que o chan ten as condicións óptimas para a súa correcta e efectiva descomposición e que así se liberen todos eses nutrientes.

Como podemos saber que carencias ten o cultivo e fertilizar en consecuencia?

O principal sería facer análises periódicas do chan: necesitamos coñecer en que situación está para poder tomar decisións posteriores. Así mes-

mo, cando traballamos con materia orgánica, o importante é examinala para saber que é o que estamos a introducir. Facelo periodicamente permítenos seguir a evolución do chan, non só nun momento puntual, senón ao longo do tempo, e así ver se realmente o que estamos a achegar é efectivo, porque, se non o fose, as analíticas nolo indicarían. Despois, cando hai algún tipo de problema, o propio cultivo mostrará signos diso.

cación foliar en tratamento de postemerxencia. O millo, cando a planta é pequena, pode ter calquera estrés e minguar a colleita no momento da fase adulta, co cal, canto máis breve e curto sexa, máis colleita imos ter.

Como podemos saber que carencias ten o cultivo e fertilizar en consecuencia?

De cara ás carencias do cultivo, poñemos a disposición dos nosos distribuidores e dos gandeiros un grupo extraordinario de técnicos con experiencia en campo que fan seguimento do cultivo e, se detectan calquera enfermidade, ataque biótico, estrés ou carencia, poderán recomendar en consecuencia.

Que consello darías sobre como fertilizar o millo de maneira correcta? Sempre apostamos por un plan de fertilización racional e sustentable. Por iso, recomendamos sempre facer unha analítica de terra, ver de que partimos e, a partir de aí, decidir que imos achegar.

Evidentemente, estamos nunha situación atípica, as materias primas están a uns prezos moito máis elevados do que estamos afeitos e iso ten que facernos pensar en utilizar fertilizantes con unidades moito máis protexidas, eficientes e mesmo que nos permitan fertilizar con menos cantidade.

Cales son as túas recomendacións básicas de fertilización?

Hai tres pautas que tentamos cumprir sempre. A primeira é que consideramos necesario facer un encalado previo, xa que o pH para o cultivo de millo é fundamental. Como segundo paso, posto que o que máis demanda o millo é o nitróxeno, fertilizaremos sempre con produtos altos en nitróxeno e protexidos. Por último, sempre recomendamos unha apli-

Que consello darías sobre como fertilizar o millo de maneira correcta?

No contexto actual de prezos á baixa, e sobre todo co tempo que falta para fertilización, o máis recomendable é facer unha análise de terra; isto é fundamental. De igual xeito, debemos optimizar a aplicación dos diferentes produtos que teñamos a disposición ou ben buscar fórmulas a medida para complementar os fertilizantes de fondo.

Cales son as túas recomendacións básicas de fertilización?

No cultivo do millo sabemos que o principal nutriente, e o que a planta necesita durante todo o cultivo, é o nitróxeno. Debemos procurar repartilo, ou ben conseguir que estea dispoñible cando a planta o necesite.

ALBERTE MOMÁN Calfensa

LAURA VÁZQUEZ Delagro

NEMESIO GARCÍA Fertiberia Tech

Como podemos saber que carencias ten o cultivo e fertilizar en consecuencia?

A mellor forma de saber as carencias dun cultivo, neste caso o millo, é mediante unha analítica de solo. É a maneira de saber todos os nutrientes que temos dispoñibles para aplicar mediante xurro ou fertilizantes químicos e mesmo, en caso dalgunha deficiencia concreta, realizar unha análise foliar.

situación. Xa por último, recomendaría o uso de produtos que garantan a achega de nutrientes durante todo o ciclo do cultivo, para así asegurarnos de cubrir as súas necesidades ao longo de todas as etapas fenolóxicas do cultivo.

Como podemos saber que carencias ten o cultivo e fertilizar en consecuencia?

Podemos realizar unha analítica de chan previo ao establecemento do cultivo e, de acordo con iso, deseñar un plan de fertilización para corrixir. No caso de que estas carencias se poñan de manifesto unha vez que o cultivo xa se estableceu, deberanse achegar fertilizantes foliares ou produtos bioestimulantes que nos permitan aproveitar todas as unidades fertilizantes que están presentes no chan.

Cales son as túas recomendacións básicas de fertilización?

As características dos chans galegos fan que a dispoñibilidade dalgúns dos principais nutrientes sexa moi limitada; é especialmente alarmante no caso do nitróxeno e do fósforo. Debemos usar fertilizantes que protexan estes nutrientes, ademais doutros complementarios, coma o calcio, o magnesio ou o xofre, para que o rendemento do cultivo sexa óptimo.

Como podemos saber que carencias ten o cultivo e fertilizar en consecuencia?

JOSÉ MANUEL VIDAL Soaga

Que consello darías sobre como fertilizar o millo de maneira correcta?

Tendo en conta a situación actual de prezos dos insumos agrícolas, é moi importante optimizar o labor de fertilización para conseguir cultivos máis rendibles. Os meus principais consellos serían, en primeiro lugar, realizar analíticas de chan representativas das parcelas da explotación; en segundo lugar, calcular as necesidades nutricionais dos cultivos con base nunha produción estimada e, por último, de acordo cos resultados das analíticas obtidos e ás necesidades do cultivo, deseñar un plan de fertilización para cubrir as devanditas necesidades.

Cales son as túas recomendacións básicas de fertilización?

Primeiro, habería que realizar as correccións de pH naqueles casos nos que sexa necesario, para así aproveitar as unidades fertilizantes achegadas ao chan. A continuación, deberemos optimizar o uso dos recursos da propia explotación, como o xurro e o esterco. Unha vez que coñezamos as carencias e as necesidades nutricionais, elixiremos un produto comercial adaptado a cada

Que consello darías sobre como fertilizar o millo de maneira correcta?

Actualmente, a conxuntura fixo que as materias primas coas que se fabrican os fertilizantes se disparasen de prezo; chegaron, nalgúns casos, por exemplo o nitrato, a subidas dun 300 %. Son altos tamén os aumentos en prezo para a urea, o sulfato amónico, o fosfato diamónico e o cloruro de potasa. Para obter unha fertilización que sexa eficiente e que non impacte demasiado na conta de resultados da explotación, debemos usar fertilizantes con poucas unidades, pero que sexan moi eficientes, que teñan sistemas de protección e que fagan que o rendemento do cultivo sexa o mesmo.

Cada cultivo manifesta as carencias de nutrientes dunha maneira diferente, polo que o ideal é que un técnico de campo visite o cultivo e analice a situación en concreto. Algúns asesores dispoñen de medios cos que ver o pH, a condutividade e a actividade fotosintética. Tamén contan cunha ferramenta que fai fotografías satelitais da totalidade da superficie da comunidade galega cada semana, coas que se obteñen indicacións sobre o Índice Diferencial Normalizado de Vexetación (NDVI). Con esta información, o técnico de campo pode facer un diagnóstico correcto e dar a solución de fertilización que máis necesite o cultivo.

MANUEL BARREIRO FMC

Que implicou a normativa de uso de produtos fitosanitarios que se comezou a aplicar hai un par de anos?

Este é un real decreto da Unión Europea (UE) que busca garantir un correcto uso dos produtos fitosanitarios, así como a seguridade alimentaria, á vez que trata de que a agricultura europea sexa competitiva. Este último aspecto pómolo en dúbida, pois vemos que produtos que están prohibidos na UE están a utilizarse noutros países, de forma que teñen vantaxe a nivel produtivo respecto de Europa.

Que tivestes que cambiar para poder cumprir as obrigacións que levaba esta norma?

Tivemos que adaptarnos, nalgúns casos, a novas estratexias na aplicación de fitosanitarios. Isto afectou, entre outras, ás doses que traen os produtos, en moitos casos menores dos que estaban afeitos a utilizar. Todo iso veu provocado pola necesidade de asentar os produtos fitosanitarios que mercan no seu caderno de explotación. A normativa tamén obrigou a que todos os usuarios que utilicen fitosanitarios estean inscritos no Rexistro oficial de produtores e operadores de medios de defensa fitosanitaria.

Cales son as principais dificultades á hora de adaptarse a ela?

As maiores dificultades quizais sexan un aumento da burocracia, pois hai que rexistrar todos os movementos de produtos, e, en moitas ocasións, a subida dos custos, xa que os distribuidores tiveron que adquirir novos softwares onde lotean os produtos etc. No que respecta á formación, creo que non houbo dema-

siados cursos por parte da Administración. Os poucos que houbo foron iniciativa da Asociación Empresarial para a Protección das Plantas ou das propias industrias do sector, que lles ofreceron formación e softwares aos distribuidores finais.

De que xeito beneficiou ao sector a aplicación desta normativa?

Eu diría que trouxo consigo unha maior seguridade do operador, unha mellor trazabilidade dos produtos fitosanitarios e un uso máis responsable destes; en definitiva, unha maior concienciación por parte de todos para un mellor uso dos fitosanitarios.

o novo sistema electrónico, chamado Rexistro oficial de produtores e operadores de medios de defensa fitosanitaria.

Cales foron as principais dificultades á hora de adaptarse a ela?

As propias da implementación dunha nova aplicación, co que implica a nivel interno nas empresas, pois supón un pequeno período de adaptación. Si nos consta, e fomos asistentes tanto as empresas provedoras e os fabricantes como as distribuidoras, a organización de varias xornadas que convocou o Ministerio de Agricultura. Ademais, desde as propias empresas, como é o noso caso, implementamos xornadas de formación para a nosa distribución, así como para os puntos de venda e para os gandeiros. Mesmo editamos varios vídeos explicativos e puxemos a disposición dos clientes un correo electrónico e un teléfono de contacto para resolver dúbidas.

De que xeito beneficiou ao sector a publicación desta normativa?

MARCOS EXPÓSITO Sipcam

Que implicou a normativa de uso de produtos fitosanitarios que se comezou a aplicar hai un par de anos?

O Real Decreto 285/2021 do 20 de abril regula as condicións de almacenamento e vendas entre países importadores e exportadores. Ademais, implementa unha nova ferramenta que non deixa de ser un rexistro electrónico de transaccións e operacións con produtos fitosanitarios co obxectivo de buscar a máxima trazabilidade dos produtos e un uso sustentable e eficiente.

Que tivestes que cambiar para poder cumprir as obrigacións que levaba esta norma?

O cambio máis importante foi nas empresas. Tanto fabricantes coma distribuidoras e puntos de venda de produtos fitosanitarios tiveron que adaptarse para poder implementar

Principalmente, pola inmediatez da trazabilidade dos produtos e pola procura dun uso sustentable e eficiente destes.

BAYER POTENCIA LA AGRICULTURA DE PRECISIÓN EN SUS CAMPOS DE ENSAYO

Durante la última recogida del maíz en su campo de ensayo de Santa Comba (A Coruña) Bayer organizó una jornada de demostración en la que los agricultores asistentes pudieron seguir en tiempo real los resultados de la cosecha. En concreto, se recogieron cuatro variedades (DKC 4598, DKC 5110, DKC 5144 y DKC 5911), que se suman al catálogo de la empresa para esta campaña.

“Aquí tenemos sembradas cuatro variedades de maíz Dekalb, desde un ciclo 500 hasta un ciclo 300”, explicó Marcos García, asesor agronómico de Bayer, durante la jornada de recogida de resultados, a la que fueron invitados un grupo de ganaderos y agricultores de la zona. Es un ejemplo más de la apuesta por la agricultura de precisión de Bayer. La recogida y análisis de calidad de los distintos híbridos se pudo seguir en tiempo real desde una pantalla gigante instalada en la finca: a medida que la picadora recogía las mazorcas y procesaba la información de cada variedad, los datos se fueron proyectando para los asistentes. “La retransmisión en directo de la información que nos da la picadora es un paso más que damos para demostrarles a nuestros clientes nuestro compromiso con la digitalización de todas las tareas del campo”, contó García.

LA VALORACIÓN DE LA DISTRIBUCIÓN

José Agra, responsable de venta de Botica do Xallas, estuvo presente en el evento. Agra valora que, dentro de las nuevas variedades, una de las que mejor encaja en esta zona es la DKC 5110:

“Aunque cualquiera de las variedades más recientes mejoran a las anteriores, creo que esta es la que actualmente mejor se adapta por ciclo”, asevera.

Es cierto que las condiciones climatológicas del año pasado influyeron mucho en el comportamiento de las distintas variedades según los territorios. Aun así, Agra destaca del 5110 su stay green, su abundante follaje y, sobre todo, el tamaño de la mazorca.

En cuanto a herbicidas, apunta que lleva tiempo trabajando con Monsoon. Este producto les otorga resultados muy buenos en el campo y, si se aplica en su época, funciona muy bien. De Laudis y Capreno cuenta que son productos similares, pero más tecnológicos: “Nos permiten que haya una ventana más amplia para su aplicación”.

La opinión del responsable de ventas de Botica do Xallas sobre el FieldView, marca insignia de agricultura digital de Bayer que busca ayudar a los productores a aumentar su productividad de forma sostenible a través del análisis de

datos, es también muy positiva: “Como distribuidor, poder contar con un abanico tan amplio de posibilidades es una ventaja. No tienes que estar cambiando entre diferentes marcas y para nosotros es ideal”, indica.

Miguel Pazos, de la ganadería Serpe

“La agricultura digital se está imponiendo y va a ser una herramienta necesaria en poco tiempo, casi imprescindible”. En este sentido, Pazos destaca que la iniciativa de Bayer es positiva para conocer otras variedades y optar por ellas en un futuro. En cuanto a híbridos, resalta la DKC 5144 “por su stay green, se aguanta muy bien en el tiempo y porque se comporta correctamente para su ciclo, un 400. La producción es buena”, concluye.

EN VÍDEO

Marcos García Asesor agronómico de Bayer

José Agra Responsable de ventas de Botica do Xallas

María Vivero Asesor agronómico de Bayer

DIFERENTES VARIEDADES PARA CADA CIRCUNSTANCIA

En esta campaña resaltan distintas variedades de Bayer. La DKC 5110 se trata de un nuevo híbrido de ciclo 400 que consigue una muy buena mazorca, un óptimo stay green y una amplia resistencia a Helminthosporium o a la roya. Con esta opción también se consiguen grandes producciones.

Se trata de una variedad bastante rústica que predomina actualmente en zonas centro de A Coruña y en la zona sur de la provincia de Lugo, territorios donde los ciclos 400 funcionan correctamente. “También va bastante bien en aquellos lugares donde queremos alargar un poco más el ciclo 300, cuando el tiempo nos lo permite”, aclara José María Vivero, asesor agronómico de Bayer.

Otra de las novedades más destacadas de Dekalb es la DKC 4598, que cuenta con una gran adaptabilidad a todo tipo de terrenos y es ideal para fincas de media o baja producción. Es una variedad de ciclo 300 y sirve para acompañar a la DKC 4621. En cuanto a sus características, se puede resaltar de este híbrido su sanidad vegetal, con óptimos resultados en los campos de ensayo.

Asimismo, es ideal para Cantabria, Asturias y Galicia. En esta última, funciona correctamente en el centro y norte de la provincia de Lugo, aunque también se emplea mucho en el sur y en las zonas centro de A Coruña. “En fincas en las que se usa un ciclo 290 pero en siembras un poco más tempranas, suele ser una buena opción”, añade Vivero.

Por último, otra de las que merece la pena distinguir es la DKC 5911, con un potencial de producción muy elevado. Con esta opción se consigue para las vacas una cantidad de silo muy grande y óptima, lo que deriva en una conversión en leche de muy buena calidad. Es un ciclo 500 que se adapta sin problema a distintas siembras y mantiene su potencial. Sus mazorcas, muy compactas, cuentan con entre 20 y 22 filas de grano. Ade-

más, es una planta con un tallo muy fuerte, mucha masa foliar, de gran porte y con un stay green notablemente bueno. Para concluir, cabe subrayar que pre-

senta unos parámetros cualitativos en cuanto a digestibilidades de fibra y de almidón correctos.

Entra en ww w.dekalb.es y descubre todas las tecnologías que DEK ALB puede ofrecerte, en cada una de las fases del ciclo de cultivo, para sacar el mayor partido a tu DKC3575 ESA ES LA DIFERENC IA DEK ALB

DEKALB España @DEKALB_Iberia DEKALB España @DEKALB_ES

José

Las variedades DKC 4598, DKC 5110, DKC 5144 y DKC 5911 se suman al catálogo de esta casa

Un grupo de agricultores y ganaderos fue invitado a la jornada