Alexandra Cabaleiro, Gemma Martínez, María Melle, Mónica Palacios
FOTOGRAFÍA E REALIZACIÓN EN VACA TV
Alexandra Cabaleiro, Gemma Martínez, María Melle, Mónica Palacios E REALIZACIÓN EN VACA
Raquel Anido, Eva Sarmiento
Raquel Anido, Eva Sarmiento
COLABORAN NESTE NÚMERO
COLABORAN NESTE NÚMERO
Asociación Profesional de Podología Bovina (APPB), Antón Camarero, José Manuel Ledesma, Sergio Ibáñez Porqueras, técnicos de las Africores, Juan Manuel Loste Montoya, José Ignacio Martí Jiménez, Araceli Loste Montoya, Manuel V. Morales, Carlos Carbonell, Laura Elvira, M.I. García Pomar, D. Báez Bernal, J. Castro Insua, María Hermida, Israel Flamenbaum
ENDEREZO
Antón Camarero, Luis García Fernández, Asociación Profesional de Podología Bovina (APPB), Norvento Enerxía y Gocalvesa, Juan Diego Cadavid, Israel Flamenbaum, Gando Nuevas Tecnologías y colaboradores, Rubén DomínguezValencia, Paco Bello, Luis García, Francisco Estévez, Javier Bueno Lema, José Miguel Edreira Sanjurjo, Carlota Irimia López, Hugo A. Ramírez Ramírez, Álex Udina, Ibán Vázquez-González, Cristian MirasVarela, María do Mar Pérez Fra, Bernardo Valdès Paços, Ana Isabel García Arias
Ronda das Fontiñas, 272, Entreplanta A. 27002 LUGO
ENDEREZO
Asociación Profesional de Podología Bovina (APPB), Antón Camarero, José Manuel Ledesma, Sergio Ibáñez Porqueras, técnicos de las Africores, Juan Manuel Loste Montoya, José Ignacio Martí Jiménez, Araceli Loste Montoya, Manuel V. Morales, Carlos Carbonell, Laura Elvira, M.I. García Pomar, D. Báez Bernal, J. Castro Insua, María Hermida, Israel Flamenbaum
Asociación Profesional de Podología Bovina (APPB), Antón Camarero, José Manuel Ledesma, Sergio Ibáñez Porqueras, técnicos de las Africores, Juan Manuel Loste Montoya, José Ignacio Martí Jiménez, Araceli Loste Montoya, Manuel V. Morales, Carlos Carbonell, Laura Elvira, M.I. García Pomar, D. Báez Bernal, J. Castro Insua, María Hermida, Israel Flamenbaum
Coñecemos La Peruyeira, a gran protagonista, xunto a Ibai Llanos, da última campaña publicitaria de Central Lechera Asturiana
da última campaña publicitaria de Central Lechera Asturiana
OPINIÓN
Antigamente non era mellor.
Sen rendibilidade, nada de nada Xabier Iraola Agirrezabala ................................. 8 EN VACA TV 10
Uns protagonistas... que son la leche! ................ 22
Antigamente non era mellor. Carlos Neves .......... 10
ACTUALIDADE
CRÓNICAS VAQUEIRAS
O LEITE
Antigamente non era mellor. Carlos Neves .......... 10 O LEITE
Con motivo da súa participación nas XX Xornadas de Seragro, entrevistamos a Mónica Martínez (Ausum Asesores y Abogados), quen nos fala dos aspectos fiscais que deben ter en conta as
SAÚDE PODAL
INSTALACIÓNS
Con motivo da súa participación nas XX Xornadas de Seragro, entrevistamos a Mónica Martínez (Ausum Asesores y Abogados), quen nos fala dos aspectos fiscais que deben ter en conta as ganderías de vacún de leite
entrevistamos a Mónica Martínez (Ausum Asesores y Abogados), quen nos fala dos aspectos fiscais que deben ter en conta as ganderías de vacún de leite
Gocalvesa: un exemplo de descarbonización na industria láctea española ............................ 84
Secuelas da enfermidade hemorráxica epizoótica: dous casos clínicos ............................ 90
Secuelas da enfermidade hemorráxica epizoótica: dous casos clínicos ............................ 90
Secuelas da enfermidade hemorráxica dous casos ............................ 90
As ferramentas xenéticas mudaron o declive da fertilidade das vacas ......................... 96
ESPECIAL: XENÉTICA E REPRODUCIÓN
A mellora xenética nas ganderías ................... 102
ESTRÉS POR CALOR
ESPECIAL: XENÉTICA E REPRODUCIÓN
Viaxe ao interior dunha vaca: ver e ouvir co tacto ..................................................... 30
CRÓNICAS VAQUEIRAS
Distinguidas por Fefriga as mellores vacas e ganderías de Galicia de 2023 ........................... 14 Os gandeiros portugueses demandan máis investimento para atraer máis xente moza ....... 20
Uns protagonistas... que son la leche! ................ 22
Uns protagonistas... que son la leche! ................ 22 CRÓNICAS VAQUEIRAS
ENTREVISTA
As ferramentas xenéticas mudaron o declive da fertilidade das vacas ......................... 96
Pode ser o crossbreeding unha estratexia útil para a mellora dos índices reprodutivos, produtivos e económicos en rabaños leiteiros comerciais? ... 106
As ferramentas xenéticas mudaron o declive da fertilidade das vacas ......................... 96
A mellora xenética nas ganderías ................... 102
A mellora xenética nas ganderías ................... 102
Etapas no desenvolvemento do sistema de refrixeración, baseado en humectación e ventilación forzada ................................................ 96
SAÚDE ANIMAL
REPRODUCIÓN
Depósito Legal: LU 28-2018
Depósito Legal: LU 28-2018
Tiraxe do número actual: 16.300 exemplares
ISSN: 2603-8080
Rey 1245 Jacoby Bruna Nai: Rey 1066 Chief Bruna Depósito Legal: LU 28-2018
ISSN: 2603-8080
Transmedia Comunicaciones y Prensa SL non se responsabiliza do contido dos artigos asinados
ISNI: 0000 0004 7662 5947
ISNI: 0000 0004 7662 5947
ISSN: 2603-8080
ISBN: 978-84-09-57553-4
ISNI: 0000 0004 7662 5947
Tiraxe do número actual: 16.300 exemplares
ISBN: 978-84-09-64141-3
ISBN: 978-84-09-57553-4 do número actual: 16.300 exemplares
Transmedia Comunicaciones y Prensa SL non se responsabiliza do contido dos artigos asinados
Transmedia Comunicaciones y Prensa SL non se responsabiliza do contido dos artigos asinados
Transmedia pertence a:
Tiraxe do número actual: 16.000 exemplares Transmedia Comunicaciones y Prensa SL non se responsabiliza do contido dos artigos asinados
Transmedia pertence a:
Transmedia pertence a:
Auditada por:
O papel utilizado nesta publicación foi elaborado de maneira sostible: Distribución media durante o ano 2022: 16.362 exemplares
O papel utilizado nesta publicación foi elaborado de maneira sostible:
papel utilizado nesta foi elaborado de maneira sostible:
Auditada por:
Auditada por:
Auditada por:
Distribución media durante o ano 2022: 16.362 exemplares
Distribución media durante o ano 2023: 15.920 exemplares
Distribución media durante o ano 2022: 16.362 exemplares
www.vacapinta.com
www.vacapinta.com
Viaxe ao interior dunha vaca: ver e ouvir co tacto ..................................................... 30
O LEITE
Viaxe ao interior vaca: ver e ouvir co tacto ..................................................... 30
Carolina Tejero, asesora en recría no Servizo Técnico de MSD Animal Health ............. 34
Pode ser o crossbreeding unha estratexia útil para a mellora dos índices reprodutivos, produtivos e económicos en rabaños leiteiros comerciais? ... 106
Pode ser o crossbreeding unha estratexia útil a dos índices reprodutivos, produtivos económicos en rabaños leiteiros comerciais? ... 106
Enfoque no rabaño da EHE: do banal ao grave, do individual ao colectivo ................................ 120
ENTREVISTA
Tania Ferreiro (APLTA): “Nunca foi tan seguro consumir leite como o é hoxe en día” ................ 24
ENTREVISTA
Diego Moya, veterinario investigador da Universidade de Saskatchewan (Canadá) ...... 40
CON LUPA
Carolina Tejero, asesora en recría no Servizo Técnico de MSD Animal Health ............. 34
Carolina Tejero, asesora en recría no Servizo Técnico de MSD Animal Health ............. 34
Mónica Martínez, economista e asesora scal en Ausum Asesores y Abogados ............... 44
Diego Moya, veterinario investigador da Universidade de Saskatchewan (Canadá) ...... 40
Diego Moya, veterinario investigador da Universidade de Saskatchewan (Canadá) ...... 40
O mundo rural e urbano, máis preto a través da arte ............................................................. 30
ACTUALIDADE
A importancia da seguridade no traballo en granxa ........................................................ 48
Mónica Martínez, economista e asesora scal en Asesores y Abogados ............... 44
Mónica Martínez, economista e asesora scal en Ausum Asesores y Abogados ............... 44
ACTUALIDADE
ENTREVISTA
ACTUALIDADE
Foro completo para celebrar o vixésimo aniversario das xornadas técnicas de Seragro ...... 50 Cambios na selección xenética das vacas para unha maior e ciencia en sistemas de muxido robotizados ........................................... 60
CRÓNICAS VAQUEIRAS
A PÉ DE PISTA
Avaliación de índices produtivos, reprodutivos e porcentaxes de eliminación de 1.070 ganderías galegas, marzo 2024 (III) .................................... 102
SAÚDE ANIMAL
SAÚDE ANIMAL
CALIDADE DO LEITE
Enfoque no rabaño da EHE: do banal grave, do individual ao colectivo ................................ 120
MANEXO
Enfoque no rabaño da EHE: do banal ao grave, do individual ao colectivo ................................ 120
Cada un recolle o que sementa: saúde de ubre do preparto ao posparto ...................... 134
CALIDADE DO LEITE
CALIDADE DO LEITE
Ceba en Galicia: optimización e protocolización dun sistema de engorde de xato frisón rendible e replicable ........................................ 114
ESPECIAL: ABONADO DE PRADEIRAS
Cada un recolle o que sementa: saúde de ubre do preparto ao posparto ...................... 134
Cada un recolle o que sementa: saúde ubre do ao posparto ...................... 134
ESPECIAL: ENSILADO DO MILLO
ESPECIAL: ABONADO DE PRADEIRAS
ESPECIAL: ABONADO DE PRADEIRAS
Recomendacións de fertilización anual de pradeiras coa aplicación web “RAX” de recomendación de fertilización con xurros ........ 140
MilloPreciso: agricultura de precisión con millo forraxeiro .............................................. 126
Juan Quezada, director de Adestramento e Desenvolvemento dos Empregados en Milksource .... 42
Foro completo para celebrar o vixésimo aniversario das xornadas técnicas de Seragro ...... 50 Cambios na selección xenética das vacas para unha maior e ciencia en sistemas de muxido robotizados ........................................... 60
Foro completo para celebrar o vixésimo aniversario das xornadas técnicas de Seragro ...... 50 Cambios na selección xenética das vacas para maior e ciencia en sistemas de muxido robotizados ........................................... 60
Concurso de Outono de Azores ........................... 64
Feira Internacional de Cremona ....................... 70
FORMACIÓN
A PÉ DE PISTA
A PÉ DE PISTA
Poxa de Mazaricos ............................................. 72
Concurso de Outono de Azores ........................... 64
Concurso de Outono de Azores ........................... 64
Galicia e Bretaña, moito para compartir .......... 62
Poxa de La Marina de Retortillo ........................ 72
Feira Internacional de Cremona ....................... 70
NA GRANXA
Poxa de Mazaricos ............................................. 72
Feira Internacional de Cremona ....................... 70 Poxa de Mazaricos ............................................. 72
NA GRANXA
Poxa de La Marina de Retortillo ........................ 72
Poxa de La Marina de Retortillo ........................ 72
La Peruyeira. Castropol (Asturias) ..................... 76
NA GRANXA La Peruyeira. 76
NA GRANXA La Peruyeira. Castropol (Asturias) ..................... 76
Si quieres recibir la revista en tu casa o negocio, ponte
Se queres recibir a revista na túa casa ou negocio, ponte en contacto con nós a través de:
Recomendacións de fertilización anual de pradeiras coa aplicación web “RAX” de recomendación de fertilización con xurros ........ 140
Tres razóns para analizar o xurro de forma práctica ................................................ 156
Avaliación obxectiva do procesamento do gran en ensilaxe de millo ................................. 138
Recomendacións de fertilización anual de pradeiras coa aplicación web “RAX” de recomendación fertilización con xurros ........ 140
MANEXO
Tres razóns para analizar o xurro de forma práctica ................................................ 156
Tres razóns para analizar o xurro de forma práctica ................................................ 156
Microbioloxía e fermentación do ensilado de millo: os seus efectos na calidade nutricional ... 146
MANEXO
MANEXO
ESPECIAL: CULTIVOS PRATENSES
A Federación Internacional para o Leite (FIL-IDF) actúa para axudar os produtores de leite do mundo a mitigar o estrés por calor ...............................
Variedades comerciais de gramíneas e leguminosas pratenses (actualización 2024) ....... 154
A Federación Internacional para o Leite (FIL-IDF) actúa para axudar os produtores de leite do mundo a mitigar o estrés por calor ............................... 160
A Federación Internacional para o (FIL-IDF) actúa para axudar os produtores de leite do a mitigar o estrés por calor 160
Caracterización da produción de carne de vacún en base a pasto en Galicia: diferenzas entre as explotacións ecolóxicas e convencionais ..................................................... 168
160
transmedia@ctransmedia.com
Si quieres recibir la revista en tu casa o negocio, ponte en contacto con nosotros a través de: +34 675 974 194
Se queres recibir a revista na túa casa ou negocio, ponte en contacto con nós a través de: 675 974 194
Si quieres recibir la revista en tu casa o negocio, ponte en contacto con nosotros a través de: +34 675 974 194 transmedia@ctransmedia.com @revistavacapinta @VacaPinta_ @vacapinta_ Revista Pinta
Si quieres recibir la revista en tu casa o negocio, ponte en contacto con nosotros a través de: +34 675 974 194 transmedia@ctransmedia.com @revistavacapinta @VacaPinta_ @vacapinta_ Revista Vaca Pinta
Se queres recibir a revista na túa casa ou negocio, ponte en contacto con nós a través de: 675 974 194 transmedia@ctransmedia.com @revistavacapinta @VacaPinta_ @transmedia.vacatv
Entregados los primeros arrimadores robotizados en Galicia y Asturias
LIZARD
Arrimador de alimento robotizado
Arrima y airea la comida para que sea más apetecible
Favorece el incremento de ingesta en el ganado
Totalmente autónomo
Con tres motores: dos para controlar las ruedas de tracción y uno para el sinfín
Control interno de la cantidad de comida para ajustar su velocidad
Captador de señal para adaptar la distancia al pesebre
Sinfín con 20 imanes de alta capacidad para fijar elementos ferrosos
Tapa frontal para detectar cualquier punto de presión
Lámina de polietileno para limpiar totalmente el suelo
Dos cajas de control: circuito de suelo y punto de carga
App para la programación de sus tiempos de trabajo
En vídeo
#EnCampoCon Luis Freire
GANADERÍA O BIÓN (PADERNE, A CORUÑA)
“La instalación fue rápida y sencilla y las primeras impresiones son muy buenas. La comida está siempre cerca de los animales, porque pasa cada tres horas. Desde que tenemos el arrimador se nota un aumento de la ingesta y un incremento ligero en la leche producida. Nos parece que, con respecto a otros arrimadores, esta marca tiene el sinfín un poco más ancho y un poco más alto, lo que permite airear y mover mejor la comida. Además, puedo gestionarlo a distancia gracias a la app que tengo instalada en el teléfono”.
#EnCampoCon
Moisés Suárez
(TINEO, ASTURIAS)
“Tenemos el arrimador programado para pasar de día y de noche, entonces las vacas comen más y dan más leche. Además de arrimar la comida, la airea y la mantiene más fresca, sobre todo en verano. A través del móvil, de su app y de la cámara que tenemos instalada en el establo, podemos ver si está trabajando correctamente o cambiar las horas de trabajo desde cualquier punto sin necesidad de estar en la granja. Estamos encantados del trabajo que nos quita. Es un tiempo que ahorro para dedicar a otras labores”.
PARAR PARA RECARGAR
Despedimos as vacacións de verán coa chegada dunha nova edición de Vaca Pinta sobre os cultivos pratenses e o ensilado do millo.
Este especial dobre aborda o proxecto MilloPreciso, presenta a avaliación obxectiva do procesado do gran en ensilaxe de millo e sinala os efectos da microbioloxía e da fermentación do ensilado de millo na súa calidade nutricional. Así mesmo, reúne os últimos estudos relativos ás variedades comerciais de gramíneas e leguminosas pratenses, e analiza as diferenzas na caracterización da produción de carne de vacún a base de pasto en Galicia entre explotacións ecolóxicas e convencionais.
Vexamos... que máis? Xabier Iraola fálanos de rendibilidade no seu artigo de opinión, Antón Camarero asina un novo capítulo de “Crónicas Vaqueras” sobre benestar animal e, na sección de “Formación”, tratamos as sinerxías entre os sectores lácteos de Galicia e Bretaña. A través da selección de artigos técnicos deste número, abordamos, ademais, un amplo abano de aspectos relacionados coas instalacións, a saúde podal, o estrés por calor, a reprodución e o manexo.
Así mesmo, levámosvos ata Taboada (Lugo) para coñecer todos os pormenores do sistema de traballo da gandería Carboeiro, recollemos as conclusións do III Encontro Nacional de Produtores de Leite organizado pola Associação dos Produtores de Leite de Portugal (Aprolep) e aproveitamos a visita ao noso país do director de Adestramento e Desenvolvemento dos Empregados en Milksource, Juan Quezada, para conversar con el sobre as claves para manter unha man de obra estable nas granxas.
Tamén, na mesma liña de factores relacionados co traballo no sector, centrámonos, nunha das reportaxes de “Con Lupa”, na importancia de velar pola seguridade durante o desempeño das distintas fun-
cións que se realizan nas ganderías de vacún de leite. A esta peza en profundidade súmase outra máis, na que analizamos como o mundo rural e o urbano converxen a través da arte.
Ademais, nunha nova entrega da nosa sección dedicada a poñer en valor as bondades do consumo de produtos lácteos, contamos coa colaboración das investigadoras da Aula de Produtos Lácteos e Tecnoloxías Alimentarias (APLTA) de Lugo Tania Ferreiro e Rebeca Carballo, que nos falan dos tratamentos térmicos e dos procesos de vixilancia que se aplican ao leite.
Agardamos que este intermedio tan necesario para descansar que adoita ser (polo menos para a maioría) a época estival vos sentase ben. Ao noso equipo, sen dúbida, veulle de marabilla para recargar baterías, revisar tarefas pendentes e retomar plans antes de presentar esta Vaca Pinta que, el aos bos costumes, chega cargada de contidos. Coa revista xa nas vosas mans, poñémonos a traballar en vindeiros proxectos, dos que esperamos poder falarvos axiña...!
A TODAS AS CADEAS DE DISTRIBUCIÓN QUE ME QUEIRAN ESCOITAR DÍGOLLES, CLARA E TALLANTEMENTE, QUE, SEN RENDIBILIDADE, NADA DE NADA
Ávolta do caserío Bulano de Asteasu, tras rematar unha das visitas que se celebrou hai unhas semanas con motivo da iniciativa Ongi Etorri Baserrira [‘Benvidos ao caserío’], convocada pola organización agraria ENBA e a través da cal 19 caseríos vascos lle abriron as súas portas á xente que mostrou interese por achegarse, coñecelos, tanto a eles coma os seus produtos, e, finalmente, degustar o produto ofrecido. Entre curva e curva, a cabeza empeza a facer o seu propio camiño e vaise por outros camiños mentais que son incapaz de evitar.
O caserío Bulano, como actualmente o coñecemos, é o resultado dunha aposta en común de dúas parellas, onde os catro son os empresarios e traballadores desta explotación leiteira. Non é o modelo de organización do traballo gandeiro dominante nos nosos lares, nin creo que o sexa polo resto da cornixa, pero, aínda que sexa a modo de excepción, convén apuntar que tamén existen casos de éxito entre aqueles que apostan por agruparse para, ademais de dimensionar e modernizar a explotación, garantir unha certa calidade de vida para os catro socios.
Aínda así, baixando no meu vello Volkswagen Polo cara ao val, pensei, exercicio que me angustiou, ao ver que esta explotación leiteira non ten a remuda xeracional asegurada. Nin de lonxe. Chegando á N-1, pregunteime: “Que é o que falla no sector gandeiro de vacún de leite para que sexa tan
Sen rendibilidade, nada de nada
difícil e excepcional atopar ganderías coa remuda asegurada por uns fillos e fillas que queiran seguir coa explotación dos seus antecesores e que estean orgullosos do seu modo de vida?, a falta de rendibilidade, a falta de tempo libre para conciliar tanto familiar como socialmente, a dureza do traballo, a falta de prestixio e consideración social… Que é o que falla?”.
Cheguei a casa e inmediatamente me puxen ante o computador a escribir esta filípica deste cuestionado e criticado “xuntaletras”, cando lembrei a noticia de que a organización agraria Unión de Pequeños Agricultores y Ganaderos (UPA) alertaba dunha posible estratexia coordinada por parte de 16 cadeas de distribución para afundir os prezos do leite e advertía que, tendo en consideración os custos do campo, a transformación e comercialización, todos aqueles leites que estean por baixo de 0,77 euros deixan de cumprir a Lei de cadea alimentaria por non cubrirse os custos de produción de todos e cada un dos elos da cadea.
Todo iso saltou, ao parecer, con motivo do escándalo xerado pola cadea Lidl, que ofrecía o seu leite desnatado a 0,73 euros, e que desde diferentes organizacións se denunciou por supor a espita, —ou a escusa perfecta, diría eu—, que outros necesitan para abrir unha encarnizada loita á baixa para captar porcentaxe de cota de mercado.
Nun sector lácteo, e refírome basicamente ao leite líquido, fortemente concentrado na marca de distribución (marca branca), onde as marcas famosas perden presenza nos lineais porque as cadeas se centran, cada vez máis, na marca branca, onde a marxe de beneficio se estreita ata límites impensables e insoportables para todos os axentes da cadea, tanto distribución coma industrias, pero moi especialmente para os gandeiros e, ademais, o diferencial entre a marca branca e a marca de fabricante aumenta, acantoando estes últimos a un mercado case testemuñal, o que provoca que cada vez máis empresas famosas, ata agora remisas a entrar no mundo da marca branca, se vexan obrigados a entrar no xogo se non queren quedar fóra de xogo.
Agora, mentres a pelexa do PVP (prezo de venda ao público), ata agora
limitada ao leite enteiro, se estabilizou nos 0,91 euros da cadea líder Mercadona como limiar superior, nunha segunda apertada, a pelexa trasládase ao leite desnatado e ao semidesnatado, mantendo o leite enteiro como símbolo de estabilidade e paz comercial, e así, actualmente, vemos coma as navalladas entre cadeas trasládanse a estes dous tipos de leite: desnatado e semidesnatado.
Agora ben, non deberamos perder de vista que, segundo os datos do panel de consumo do MAPA, o leite enteiro supón o 30 % aproximado do total de vendas de leite líquido básico, mentres o desnatado e o semi supoñen o 70 % restante. Por iso, cando falamos de paz comercial no leite, convén apuntar que a paz é, cando menos, aparente.
O diferencial entre o leite enteiro para co semidesnatado e desnatado pasa, dos 2-4 céntimos ata hai pouco máis dun ano, á actualidade con aproximadamente 10 céntimos e, como comprenderán, se ao 70 % do leite líquido se lle reduce de xeito tan notable o prezo de venda ao público (PVP), o valor engadido ao conxunto da cadea redúcese de forma importante e esta redución de valor flúe cadea abaixo ata as portas das cuadras dos gandeiros.
Por iso, as cadeas de distribución, que —digan o que nos digan— coa súa marca branca teñen a tixola polo rabo ao ter cada vez maior porción nas vendas de leite, son as que debesen mostrar un sentido da responsabilidade para co conxunto da cadea, pero, como digo sempre, sobre todo, coa parte produtora, cuxo futuro, tristemente, depende duns poucos céntimos, levándoos á ruína ou cara a un horizonte de esperanza. Retumban na miña cabeza, mentres tanto, as palabras de Juan Roig, quen afirmaba que os produtores teñen que obter beneficios polo seu traballo.
Como dicía, e agora volvo ao caserío Bulano, non todo depende única e exclusivamente do diñeiro e da rendibilidade, non; hai outros cantos factores que debemos ter en conta e abordalos. Agora ben, a todas as cadeas de distribución que me queiran escoitar dígolles clara e tallantemente, que, sen rendibilidade, nada de nada.
Xabier Iraola Agirrezabala
Euskal Nekazarien Batasuna (ENBA) Gipuzkoa
RODILLO MODELO
RTA DE 3 CUERPOS
ANCHO DE LABOR 6, 7 Y 8 m
Desde 12.500 €
RODILLO LINEAL
ANCHO DE LABOR: 3,5m - 4,5m – 5,5 m
Desde 2.800 €
RODILLO MODELO DAKOTA DE 2 CUERPOS
ANCHO DE LABOR 5 Y 6 m
Desde 10.000 €
RODILLO MECANICO CON RUEDAS
ANCHO DE LABOR 2,70 m
RODILLO MODELO XTRA-LONG DE 3 CUERPOS
ANCHO DE LABOR 8, 9 Y 10 m
Desde 17.500 €
Desde
Vixésimo quinta edición do Encontro Provincial de Afriza
O hotel Convento I de Coreses acolleu o venres 21 de xuño o XXV Encontro Provincial de Gandeiros de Raza Frisona de Zamora, organizado pola Asociación Frisona de Zamora.
O evento deu comezo a media mañá coa presentación da xornada, a cargo de Daniel Vicente Rodríguez, presidente de Afriza, e do veterinario Manuel Morales. Continuou cos relatorios do avogado e asesor scal Aurelio Álvarez, quen falou de plani cación tributaria no sector agrario, e do profesor da Universidade Politécnica de Madrid Vicente Jimeno, que xo un repaso polos erros, os acertos e as oportunidades do vacún leiteiro en España nos últimos 25 anos.
O encontro nalizou cunha mesa redonda sobre a situación do sec-
tor, na que participaron Morales e Jimeno, xunto cos gandeiros e membros da asociación Félix Roncero, Jorge Hernández e Daniel Vicente Rodríguez.
RECOÑECEMENTOS ÁS MELLORES GANDERÍAS E REPRODUTORAS DE ZAMORA
A xornada clausurouse cunha comida na que, como é tradición, se outorgaron os premios ás mellores ganderías e reprodutoras da provincia durante 2023: La Sielma SC (Monfarracinos) foi a mellor por tipo, Alfonso Sastre Tabuyo (Santibáñez de Tera) recibiu o galardón a mellor ICO e SAT Rote (Zamora) fíxose co recoñecemento a maior produción.
CONCESIONARIO OFICIAL
NEW HOLLAND PARA LUGO, ASTURIAS Y CANTABRIA
En Vaca.tv
Dúas entregas estivais da Escola Iniciación de Futuros Ganadeiros
Este verán, a Federación Frisona Galega (Fefriga) organizou, xunto co Club de Xóvenes Gandeiros e co apoio de CLUN, a Deputación de Pontevedra e o Concello de Lalín, a cuarta e a quinta edición da Escola Iniciación de Futuros Gandeiros, desenvoltas na Finca Mouriscade (Lalín, Pontevedra) do 26 ao 30 de xullo e do 19 ao 23 de agosto, respectivamente.
Orientadas a mozos de entre 8 e 25 anos, cada unha das edicións conseguiu cubrir as 30 prazas dispoñibles. Desde a organización destacaron o valor deste tipo de celebracións para atraer a xuventude ao sector, xa que lles ofrecen aos asistentes a posibilidade de gozar dunha semana de formación, diversión e intercambio de coñecementos con compañeiros cos que comparten a paixón polo vacún leiteiro.
ENTREGA DAS MENCIÓNS
HONORÍFICAS
DE FEFRIGA
Ademais, con motivo da clausura da cuarta edición desta escola, Fefriga xo entrega das mencións honorícas aos mellores criadores e animais de Galicia segundo criterios de produción, ICO e cuali cación morfolóxica.
Ares Liz SC es una ganadería de Piñeiro (Lugo) que recientemente ha renovado sus instalaciones y que cuenta en la actualidad con 83 vacas en ordeño y entre 65 y 70 cabezas de recría. Su producción media es de 37 litros por vaca al día, con un contenido de grasa del 3,7 % y de proteína del 3,30 %. Para el cambio de nave, este negocio decidió confiar en Dismagan, empresa con la que ya tenían una relación de muchos años, para la adquisición de nuevos materiales.
“Elegimos Dismagan por el trato, la cercanía y la calidad de los materiales”, explica Alberto Ares Liz, quien enuncia que Dismagan les suministró una amplia gama de equipos esenciales, incluyendo cornadizas, bebederos, cubículos, limpieza automática y cancillas, todos diseñados para mejorar la eficiencia y el confort del rebaño.
Entre los nuevos elementos, destacan particularmente los cubículos flexibles, que “tratan mucho mejor a las vacas; ahora no tienen rozaduras y se tumban rapidísimo”, comenta Ares. Estos no solo mejoran el bienestar animal, sino que también minimizan el estrés, lo que contribuye a mantener una alta calidad en la producción.
Aunque llevan poco tiempo en uso, Ares Liz señala que “la durabilidad parece ser bastante buena”,
“ELEGIMOS DISMAGAN
POR EL TRATO, LA CERCANÍA Y LA CALIDAD DE LOS MATERIALES”
La ganadería Ares Liz SC ha experimentado un importante crecimiento en los últimos años que llevó a su propietario, Alberto Ares Liz, a decidir ampliar sus instalaciones para mejorar la eficiencia y el bienestar animal. En el proceso, contó con la experiencia y los materiales de Dismagan.
lo que refuerza su confianza en la inversión realizada.
Además, los bebederos de acero con volteo instalados en la granja facilitan enormemente las tareas de limpieza. “Les pasas un cepillo, les das la vuelta y ya quedan limpios”, destaca el ganadero, subrayando la practicidad de este diseño.
Sobre las cornadizas valora que, para ellos, “son las mejores” y, en cuanto a las cancillas, apunta que han sido adaptadas específicamente a las dimensiones de los pasillos de la granja, un ejemplo más de soluciones personalizadas que encajan perfectamente en cada infraestructura. En definitiva, en Ares Liz SC se muestran muy satisfechos tras esta nueva colaboración con Dismagan, una relación que, aseguran, continua-
rá en el futuro debido a la calidad de los materiales y al excelente servicio recibido: “Repetiríamos con ellos, claro que sí. Estamos muy contentos con el resultado y, de hecho, yo se los recomendaría a otros ganaderos, tanto por el trato como por los buenos materiales con los que cuentan”.
ALBERTO ARES LIZ
EN VIDEO
La mejor calidad-precio del mercado
Garantías ofrecidas por Dismagan que se resolverán en España bajo las normas del país
LAS MEJORES GANADERÍAS ELIGEN
NUESTROS PRODUCTOS
Limpiezas automáticas Cornadizas y camas Estabulaciones libres
Distinguidas por Fefriga as mellores vacas e ganderías de Galicia de 2023
A Federación Frisona Galega (Fefriga) concede cada ano as mencións honoríficas ao labor dos mellores criadores de Galicia co fin de promover o sector e renderlles homenaxe polo seu esforzo, dedicación e profesionalidade.
Con base nos criterios de produción, ICO e cualificación morfolóxica, son distinguidas as explotacións e as frisonas que destacaron ao longo de 2023.
Antes de comezar, queremos facer mención especial ao animal que lidera o ranking de vacas con maior produción vitalicia, Novoa Gerard Rocio, da gandería lucense Novoa SC, de Taboada.
Cun total de 219.830 quilos producidos ao longo das súas oito lactacións, converteuse nun verdadeiro fito, xa que pode ser unha das maiores producións vitalicias de toda España e mesmo de Europa.
“É unha vaca que reúne un pouco todo, cunha saúde moi alta en todos os ámbitos e un carácter leiteiro impresionante, que chegou a producir 23.000 quilos de leite en 305 días”,
destaca o seu propietario Diego Novoa. Produción que non só se reflicte en quilos producidos senón tamén en boas calidades.
E cales son as claves para conseguir isto? Novoa demostra telo claro, xa que non só o logrou con Rocio. Nesta listaxe conta cun total de oito vacas con producións vitalicias superiores aos 100.000 quilos producidos. Segundo indica: “Busco animais que sexan funcionais e moi altos en leite, sen penalizar a graxa e a proteína. Tamén lle dou importancia a conseguir boas forraxes e ao manexo. Ademais, co muxido robotizado as vacas móxense máis veces e facilítalles moito acadar altas producións”.
Precisamente, para a mellora xenética dos seus animais confía nas campañas de Africor Lugo. O seu xerente, Fernando Rodríguez, explica que “para obter producións vitalicias tan altas é necesario sumar unha boa xenética cunha alimentación e un manexo excelentes, para que as vacas logren moitos partos e máis durabilidade nas granxas”.
A continuación, presentamos os vinte primeiros clasificados das seis listaxes publicadas pola Federación. As listas completas, en fefriga.com.
En Vaca.tv
PRODUCIÓNS VITALICIAS DE GALICIA 20231
Dada a importancia que ten para os criadores a lonxevidade das súas reprodutoras, concédeselles o título de recoñecemento a todas aquelas femias que, tendo finalizada unha lactación en 2023, conseguiron ao longo da súa vida unha produción de leite igual ou superior aos 100.000 kg de leite.
1Datos facilitados polo CEGACOL
MELLORES PRODUTORAS DE GALICIA 2023 - PRIMÍPARAS1
Concédeselles este recoñecemento ás mellores primíparas que, sen superar os 30 meses de idade no momento do parto, finalizaron
1Datos facilitados polo CEGACOL 22x = 2 muxidos; 3x = 3 muxidos; R = robot
MELLORES PRODUTORAS DE GALICIA 2023 - VACAS1
Concédeselles este recoñecemento ás vacas de 2 ou máis partos que, na lactación (normalizada) finalizada en 2023, produciron máis kg de leite.
IMAX 9441
1Datos facilitados polo CEGACOL 22x = 2 muxidos; 3x = 3 muxidos; R = robot
MELLORES EXPLOTACIÓNS DE GALICIA - PRODUCIÓN1 2023
Concédeselles un diploma ás explotacións que, cun mínimo de 17 lactacións (normalizadas) finalizadas en 2023, acadaran as mellores
1Datos facilitados polo CEGACOL 22x = 2 muxidos; 3x = 3 muxidos; R = robot
MELLORES EXPLOTACIÓNS
DE GALICIA POR ICO 2023
Para a concesión deste recoñecemento tívose en conta que na avaliación de novembro de 2023 as explotacións cumprisen cos seguintes requisitos:
- Contar con 17 ou máis reprodutoras.
- Ter máis do 75 % das reprodutoras maiores de 36 meses valoradas xeneticamente.
- Non superar o 5 % de vacas inscritas no Rexistro Auxiliar “A”.
MELLORES EXPLOTACIÓNS DE GALICIA POR CUALIFICACIÓN 2023
Concédeselles un diploma ás 20 mellores explotacións por media de cualificación morfolóxica. Para a concesión deste recoñecemento tomáronse como referencia as vacas vivas cualificadas na explotación a 31 de decembro de 2023 e, ademais, as explotacións debían cumprir os seguintes requisitos:
- Contar con 17 ou máis reprodutoras cualificadas.
- Ter cualificadas máis do 90 % das femias maiores de 36 meses.
- Non superar o 5 % de reprodutoras inscritas no Rexistro Auxiliar “A”.
NEUMÁTICOS VREDESTEIN
Rodríguez enfatiza el creciente interés de los ganaderos por la calidad de las ruedas que adquieren. “Valoran mucho el neumático adecuado para cada tipo de trabajo y terreno, así como mantener las presiones correctas,” apunta. Esta atención al detalle no solo garantiza un mejor rendimiento y mayor vida útil, sino que también evita posibles interrupciones por averías durante las campañas agrícolas.
El especialista agrícola de Vredestein Roberto Montero añade que los usuarios suelen destacar su comodidad y tracción desde el primer día de uso. Con el tiempo, la rentabilidad por hora trabajada se convierte en otra de las cualidades más apreciadas. “Queremos ser los más económicos a largo plazo,” dice Montero. La amplia gama de productos de Vredestein, desde neumáticos para tractores de baja potencia hasta maquinaria telescópica, asegura que puedan satisfacer todas las necesidades agrícolas.
LOS CLIENTES LOS DEMANDAN
“El cliente que tiene Vredestein ya solo te pide Vredestein”, asevera el gerente de Airosa. Diego Penelas, socio de la ganadería Agropegal (Pol, Lugo), lleva ocho años confiando en esta casa. Penelas resalta la longevidad de estas ruedas, ya que su duración es fundamental para la rentabilidad de una explotación. “Aquí tenemos ruedas de un tractor de 150 caballos con 8.000 horas de trabajo que están al 30 % de vida útil”, explica. Valora, así mismo, la comodidad en transporte y la tracción, que califica de “inigualables”.
La elección de los neumáticos adecuados puede marcar una gran diferencia en el rendimiento y la durabilidad de los equipos agrícolas. En este sentido, la marca Vredestein se ha posicionado como una de las favoritas entre los profesionales del sector, no solo por la calidad de sus productos, sino también por su excepcional servicio técnico.
“Para nosotros trabajar con Vredestein fue muy fácil por su amplia gama de productos y por la alta demanda por parte de nuestros clientes,” afirma Francisco Rodríguez, gerente del taller Ariosa Noroeste (Castroverde, Lugo), vendedores de la marca. Según Rodríguez, los neumáticos Vredestein soportan las exigentes condiciones de la maquinaria moderna, que ha experimentado un aumento significativo en tonelaje y velocidad en las últimas décadas. “Un neumático de primera calidad es esencial para evitar problemas a largo plazo,” explica. Además, resalta la importancia del servicio técnico de la casa holandesa, describiéndolo como “excepcional”, lo que facilita la recomendación de la marca a sus clientes.
LAS CLAVES DE vredestein
• Vredestein es uno de los fabricantes de neumáticos agrícolas con mayor trayectoria. Actualmente, abarca el 98 % del mercado agrícola con su cartera de productos.
• Con una gama de ruedas adaptadas a cada necesidad, Vredestein cubre desde tractores de baja potencia hasta grandes equipos de 500 caballos.
• Su concepto “Traxion”, establecido hace 26 años, se centra en la tracción, la duración, el confort y el rendimiento por hora. Se extrapola a su diseño de banda rodadura, que se caracteriza por sus tacos curvados y colocados de manera que se promueve la autolimpieza.
• Los neumáticos de Vredestein son muy cómodos gracias a la mayor proporción de goma en contacto con el suelo, lo que evita saltos e incomodidad, y ofrecen excelente tracción, validada por pruebas del instituto alemán DLG.
Penelas también destaca la importancia de mantener las presiones correctas en los neumáticos, una tarea en la que el servicio técnico de Ariosa Noroeste ha sido crucial. “Jugar con la presión según el apero que se engancha es vital para no perder agarre o comodidad”.
• Todas las gamas de Vredestein, desde la Traxion Optimall hasta la Traxion 85, comparten las características de tracción y durabilidad, aunque varían en dimensiones según el tipo de tractor.
• Sus neumáticos VF (very flexible) pueden trabajar con presiones muy bajas. Esto mejora la eficacia y tracción en el terreno.
• La presión debe adaptarse según la operación, con bajas presiones para trabajo en el campo y altas presiones para carreteras. Las carcasas de Vredestein están diseñadas para soportar estas variaciones y condiciones extremas.
Roberto Montero y Francisco Rodríguez
Diego Penelas (SAT Agropegal)
EN VÍDEO
Os gandeiros portugueses demandan maior
investimento no sector para atraer os máis novos
A Asociación dos Produtores de Leite de Portugal (Aprolep) reuniu en Vila do Conde preto de 600 persoas relacionadas coa gandería para debater sobre as formas de afrontar as novas problemáticas que atravesa o sector.
O3 de xullo celebrouse na Sociedade Agrícola da Casa das Póvoas, en Fajozes (Vila do Conde, Portugal), o III Encontro Nacional de Produtores de Leite organizado por Aprolep. Nesta reunión coincidiron produtores e técnicos, os cales tiveron a oportunidade de falar sobre os diferentes retos aos que se enfronta o sector lácteo na actualidade.
Entre as actividades organizadas durante o evento, destacou unha visita a unha nave de nova construción pensada para 300 vacas en produción, cun sistema de muxido rotativo, así como a posibilidade de conversar con 40 empresas provedoras de produtos e servizos. Tamén puideron presenciar unha demostración cun carro mesturador unifeed autopropulsado eléctrico.
O PROBLEMA DA REMUDA XERACIONAL
Un dos temas principais da xornada foi a falta de continuidade na gandería por parte dos mozos. Os produtores asistentes recalcaron a
necesidade de mellores axudas para que as novas xeracións se sintan atraídas por este sector.
Na mesma liña, demandaron que se aumente o investimento agrícola na próxima reprogramación do Plan Estratéxico da PAC (Pepac) e insistiron en que as subvencións actuais son escasas para a modernización das granxas e a incorporación de rapaces: “Cun importe máximo de 35.000 euros, no caso das instalacións, e de 208.000 euros, no que se refire á incorporación de mozos,
as axudas son insuficientes fronte ao elevado investimento, necesario para a modernización das ganderías, a única vía posible para que a produción de leite sexa un negocio atractivo para as novas xeracións”, aseveraron.
NOVOS DESAFÍOS PARA O SECTOR
A gandería en xeral, e en concreto en Portugal, enfróntase a retos que desde a Aprolep indican que deben ser asumidos con “unión e solidariedade” entre os produtores. Ademais, destacaron que, para acabar con eles, cómpre un prezo xusto do leite, co que se poidan afrontar os gastos de produción, o traballo dos gandeiros e os investimentos pertinentes para gañar dimensión, asegurar o benestar animal, garantir a seguridade alimentaria e velar polo equilibrio ambiental.
Cubre deficiencias vitamínicominerales
Suplemento energético
Ayuda a mejorar el bienestar animal
Repelente de insectos: Reduce estrés
Controla la proliferación de parásitos internos
*Enfermedad Hemorrágica Epizoótica
Reducción del stress oxidativo: vitamina E y selenio orgánico Reduce el riesgo de Miasis, Lengua azul y *E.H.E
Nesta entrega de “O Leite” poñemos o foco nos tratamentos térmicos e nos procesos de vixilancia que se aplican ao leite tras a súa saída das granxas e antes da súa chegada a tendas e supermercados. Para iso, conversamos con Tania Ferreiro, responsable do laboratorio de microbioloxía e fisicoquímico da Aula de Produtos Lácteos e Tecnoloxías Alimentarias de Lugo (APLTA).
tadas ocasións debido ao bo control dos procesos de tratamento térmico, de temperatura e de tempo, para lograr que se destrúan os microorganismos sen que se vexan afectadas as propiedades.
Cal é o perigo de consumir leite cru?
O consumo de leite cru si pode implicar un risco, xa que pode conter microorganismos patóxenos como a salmonela, a Listeria monocytogenes e a E. coli. Non hai ningunha organización que recomende o seu consumo.
Cando se somete o leite a tratamentos térmicos, prodúcense cambios nas súas propiedades e na súa estrutura. Isto pode traducirse nun desequilibrio mineral ou nunha perda de vitaminas e encimas, aínda que non afecta signi cativamente ao seu valor nutricional.
Existen as chamadas “reaccións de Maillard”, que se xeran cando o leite é sometido a un tratamento térmico moi intenso ou prolongado; prodúcense entre a proteína e a lactosa, que interaccionan. Neste caso, pode haber perdas que in úan no seu valor nutricional, xa que as proteínas deixan de estar dispoñibles. Non obstante, na industria isto sucede en conPérdense propiedades do leite ao esterilizalo ou pasteurizalo?
O caso dos queixos fabricados con leite cru é distinto, xa que os cultivos utilizados na súa elaboración compiten cos microorganismos patóxenos que poida haber no leite e inhiben o seu crecemento. Do mesmo xeito, durante o proceso de curado, a actividade de auga diminúe, o que
En Vaca.tv
“O CONSUMO DE QUEIXO ELABORADO A BASE DE LEITE CRU NON É PERIGOSO, PERO SI O É A INXESTIÓN DE LEITE CRU”
OS TRATAMENTOS TÉRMICOS APLICADOS NO LEITE
dificulta o desenvolvemento destes microorganismos.
En resumo: o consumo de queixo elaborado a base de leite cru non é perigoso, pero si o é a inxestión de leite cru.
Recentemente saíron informacións sobre a posibilidade de contraer gripe aviaria debido ao consumo de leite fresco procedente de animais con esta enfermidade. Que nos pode dicir ao respecto?
O principal problema de virus como o da gripe aviaria é que mutan moito. Orixinalmente, o H5N1 atopábase só en aves, posteriormente detectouse en mamíferos e agora en humanos. Non obstante, non debemos ser alarmistas: a día de hoxe, é un virus que en humanos se manifesta con síntomas leves, se ben non sabemos o que vai pasar no futuro. Por iso é crucial vixiar, controlar e investigar. Neste sentido, é importante ter presente o concepto One Health, que, como ben é sabido, refírese á interconexión entre a saúde humana, animal e o ecosistema, e fai fincapé na importancia de prestarlles atención non só á nosa saúde, senón tamén á dos animais e á situación do medio ambiente no que vivimos, porque non facelo acabará por afectarnos.
Existen fundamentalmente dous tratamentos térmicos para o leite: a pasteurización e a esterilización. A pasteurización é un proceso suave co que se alteran moi pouco os compoñentes do leite e o seu valor nutricional. Este proceso aplica unha temperatura de 72 °C durante uns 15 segundos, tal e como estipula a lexislación. Coa pasteurización elimínanse os microorganismos patóxenos, aínda que os produtos teñen unha vida útil máis curta, o que implica que deben consumirse en poucos días e manterse refrixerados. Por outra banda, a esterilización é un procedemento máis intenso. Desde a APLTA apuntan que, no caso dos lácteos, emprégase o tratamento UHT, no que se acadan temperaturas de 132 °C durante uns poucos segundos. Este método é moi rápido e consegue eliminar patóxenos e encimas, polo que se logra un produto cunha maior duración temporal que se envasa de maneira aséptica. Aínda que as propiedades se alteran máis neste caso, nutricionalmente é perfecto. Existen outros tipos de tratamentos, como os de filtración, que saíron á palestra nas últimas semanas, debido ás informacións relacionadas coa posible transmisión da gripe aviaria polo consumo de leite cru. “Aquí dispoñemos das tecnoloxías de microfiltración, proceso semellante a un tratamento de pasteurización en frío, pero neste caso non serían adecuadas, porque esta técnica permite separar bacterias do leite, pero non os virus”, aclaran desde a Aula. Para separar os virus, poderíase recorrer á ultrafiltración, “pero este proceso provoca unha descomposición total dos compoñentes do leite, motivo polo que non se emprega”, explican.
Por que ao someter o leite a tratamentos de esterilización virus como este seguen presentes de forma inactiva?
O virus presenta unha cápside de proteína que almacena o material xenético no seu interior. É importante ter presente que, cando se somete o leite a tratamento térmico, esta cápside se destrúe e, polo tanto, o microorganismo deixa de ser infectivo. Cando realizamos a detección de virus, utilizamos técnicas xenómicas que, debido á súa extremada sensibilidade, poden detectar fragmentos de ADN, incluso cando están inactivos. Polo tanto, que se identifique a presenza destes fragmentos de virus non implica ningún problema.
Como é o proceso de transmisión dos virus aos alimentos?
Os virus non poden replicarse nos alimentos, xa que necesitan un organismo vivo para desenvolverse. Se un alimento está contaminado, pode deberse, por exemplo, a que estivo en contacto con augas portadoras dese virus ou a que foi manipulado por unha persoa infectada. Por iso, é crucial que os encargados de manexar alimentos cumpran as medidas de hixiene axeitadas. Ademais, nos casos nos que sexa posible, recoméndase un cociñado previo para eliminar os microorganismos. Como estivemos falando, no caso do leite aplícase un tratamento térmico.
Podemos consumir o leite debidamente tratado sen preocuparnos por estas cuestións?
Por suposto. O tratamento do leite evolucionou moito nos últimos trinta anos. Mellorouse a prevención de enfermidades nas granxas e fomentouse o benestar animal. Ademais, o muxido é moito máis hixiénico e préstase moita atención a non romper a cadea de frío en ningún momento.
Sumado a isto, o leite ten unha trazabilidade excelente, o que nos permite saber onde estivo en todo momento e corrixir calquera problema. Podemos afirmar que nunca foi tan seguro consumir leite como o é hoxe en día, grazas aos numerosos controis que se aplican.
Que vantaxes nos pode achegar o consumo habitual de leite e dos seus derivados?
O leite é un alimento común en todos os fogares, fácil de preparar e cun prezo accesible que ofrece moitos beneficios para o ser humano. Contén proteínas de alto valor biolóxico e minerais como o calcio e o magnesio. Ademais, a lactosa favorece a absorción destes nutrientes. O leite enteiro, en particular, é rico en vitaminas liposolubles como a A e a D.
“É CRUCIAL VIXIAR, INVESTIGAR E TER PRESENTE O CONCEPTO ONE HEALTH, QUE, COMO BEN SE SABE, SE REFIRE Á INTERCONEXIÓN ENTRE A SAÚDE HUMANA, A ANIMAL E O ECOSISTEMA”
APLTA: REFERENCIA EUROPEA CON SEDE EN LUGO
A Aula de Produtos Lácteos e Tecnoloxías Alimentarias (APLTA) ofrece formación especializada e servizos tecnolóxicos avanzados a empresas e entidades do sector lácteo e alimentario desde 1992. A súa pertenza ás infraestruturas de investigación da Universidade de Santiago de Compostela permitiulles desenvolver no Campus Terra de Lugo un traballo de referencia a nivel europeo.
“Contamos cunhas instalacións e cun persoal con moitos anos de experiencia que contribuíu a colocar a provincia no mapa da industria alimentaria”, explica Rebeca Carballo, responsable de Formación e Comunicación da APLTA.
A maior parte do equipo do centro, formado por 15 profesionais, traballa na planta piloto, concretamente no departamento de I+D, e ofrece servizos de asesoramento técnico. Ademais, a APLTA dispón de catro laboratorios, nos que se investiga nos ámbitos fisicoquímico, microbiolóxico, sensorial e das propiedades físicas, e conta tamén cunha Área de Formación e Comunicación.
As liñas de investigación que desenvolven están interrelacionadas entre si e enfócanse en proxectos ligados á alimentación e a saúde, á suprarreciclaxe alimentaria, ao etiquetado limpo, ás tecnoloxías de conservación e a novos ingredientes.
• No apartado da alimentación e a saúde, buscan mellorar nutricionalmente os alimentos, deseñando tamén produtos para colectivos poboacionais específicos como deportistas, anciáns, nenos e persoas con intolerancias. Ademais, dedican esforzos á aplicación de novos ingredientes alimentarios.
• En canto á suprarreciclaxe alimentaria, céntranse no aproveitamento e a valorización de subprodutos e coprodutos da industria, así como no tratamento de efluentes, incorporando tecnoloxías que reducen os vertidos e as cargas contaminantes. O seu obxectivo principal é lograr a sostibilidade dos procesos produtivos mediante a mellora dos usos enerxéticos e, polo tanto, a redución dos custos de produción.
• O etiquetado limpo é outra área de gran demanda tanto por parte dos consumidores como das empresas. Aquí céntranse en eliminar ou reducir os aditivos no etiquetado e en incorporar novos ingredientes funcionais.
• No que respecta ás tecnoloxías de conservación, dedícanse ao deseño e mellora de procesos e formulacións para alongar a vida útil dos produtos, asegurando a súa calidade e inocuidade alimentaria.
• No referido a novos ingredientes, traballan intensamente no deseño de procesos que permitan obter novos compoñentes alimentarios e na integración de elementos funcionais, isto é, partes doutros alimentos que se incorporan aos produtos para achegar beneficios á saúde dos consumidores.
Leche: +1701 kg
Tipo: +1,15
Longevidad: +113 Longevidad: +113
Grasa: +0,13%
Patas: +0,25
RCS: +113
Proteína: +0,01%
Ubres: +0,94
Vel. ordeño: +111
WATERMOLEN MARIJKE (VG-87). Abuela de KODAK
Animais tranquilos e tráfico libre
Importantes melloras en Ganadería Puyal cun Lely Astronaut A5
Na localidade de Albalate de Cinca, situada na provincia de Huesca, atópase a Ganadería Puyal. Hai dous anos e medio que substituíron o robot que xa tiñan na súa granxa, doutra marca, por un Lely Astronaut A5. Os beneficios non tardaron en chegar e o cambio de tráfico forzado a libre foi positivo tanto para o rabaño coma para os gandeiros.
Gregorio Puyal é socio desta gandería, que naceu no ano 2020, xunto cos seus dous fillos. Actualmente, moxen máis de setenta animais nun Lely Astronaut A5 que instalaron hai dous anos e medio e, por momentos, alcanzan as tres muxiduras de media por vaca e día. Así pois, lograron chegar ás 220 muxiduras diarias nalgúns momentos do ano. Puyal manifestou que o robot “o leva perfectamente e sen problemas”. Nun futuro, o obxectivo é adquirir outra unidade do A5 para seguir avanzando na eficiencia do negocio.
DE TRÁFICO FORZADO A TRÁFICO
LIBRE
O proceso de implantación do robot foi moi rápido e, tal e como conta o propietario desta granxa, “unha casualidade do destino”. Alberto Sánchez, responsable de vendas e márketing de Lely Center Los Corrales, explicou o contexto de como decidiron instalar un Lely Astronaut A5 nesta explotación. Sánchez
e Unai Etxaiz, delegado de vendas de Lely no País Vasco, Navarra e Cataluña, achegáronse hai anos a Ganadería Puyal, cando aínda contaban cun robot doutra marca, co que estiveron traballando catorce meses. Durante a visita, descubriron que o gandeiro non estaba contento co desempeño da máquina da que dispoñía por aquel entón.
“Avaliamos os seus resultados, estivémolo escoitando durante toda a mañá e chegamos á conclusión de que quería cambiar de robot”, narrou Alberto
Sánchez. Traballaban cun tráfico guiado severo con porta intelixente, onde os exemplares estaban nunha sala de espera, permanecían moitas horas de pé e non entraban a muxirse.
Co cambio a Lely, eliminaron todos os ferros e portas e instalaron o A5 de forma provisional; máis adiante, xa o moveron ao lugar que ocupaba o anterior robot. “Todo isto se traduciu nunha mellora xeneralizada do benestar dos animais. Pasaron de facer 178 muxiduras co robot anterior a días de 220. De feito,
EN VÍDEO!
Miguel e Gregorio Puyal, socios de Ganadería Puyal, con Unai Etxaiz, delegado de vendas de Lely no País Vasco, Navarra e Cataluña
As vacas entran a muxirse cando queren grazas ao tráfico libre
os propietarios están tan satisfeitos que queren implementar unha segunda unidade”, relatou Sánchez.
“Fixen o cambio sen moita meditación e, desde entón, a situación mellorou. Non hai comparación. O tráfico libre é bo para a vaca, para o gandeiro e para todos”, confesou Gregorio Puyal.
Ademais, o socio da explotación valora de forma moi positiva o tráfico libre que defenden desde Lely: “Agora igual miras o robot e non hai ningunha vaca, pero vólveste virar e xa hai unha. Non sabes nin de onde saíu. Van directas ao robot a muxirse. É outro mundo”.
BENEFICIOS DO A5
Un aspecto que Gregorio Puyal aprecia da muxidura robotizada con Lely en comparación coa súa experiencia previa é que o robot funciona correctamente e que non dá problemas; ademais, non son necesarias visitas constantes do técnico e a máquina non queda horas parada. Tamén lle dá grande importancia ao feito de non ter que intervir de maneira manual, senón que o robot fai ben o seu traballo, de forma silenciosa, e un nin se decata.
“Non sei por que ás vacas lles gusta tanto este robot: se lles dá mellor de comer, se as moxe máis suave… pero o que está claro é que están a gusto, porque seguen indo soas a el”, expresou o gandeiro.
Un dos fillos de Gregorio, Miguel Puyal, engadiu neste sentido que notaron moi-
ta melloría co A5, sobre todo no tema de non ter atrasos e no xeito no que pasan os exemplares, xa que lles gusta entrar a este robot: “Antes non era así. Agora hai vacas que acaban de muxirse e volven pasar dúas ou tres veces seguidas. Eu non sei que ten, pero agrádalles”.
BENESTAR ANIMAL E RENDIBILIDADE DO NEGOCIO
Miguel Puyal comentou que nestes dous anos e medio percibiu que os seus animais están moito máis tranquilos: “Estar máis horas deitados no parque e menos horas de pé parados na sala de espera foi un avance”.
“Cando recibimos visitas na granxa, o que máis sorprende é o número de exemplares que se chegan a muxir e a tranquilidade que transmiten. As vacas non perden o tempo: comen, beben, déitanse e móxense; teñen a súa rutina e non as obrigas a facer nada. Se non o ves, non o cres”, contou o mozo gandeiro. Tamén destacou en positivo que viven en rabaño sen moita intervención humana polo medio, é dicir, case non as molestan en todo o día, xa que non o necesitan.
“Dentro do robot, a vaca ten espazo para muxirse, visibilidade para ver o resto dos exemplares e o que está pasando fóra. Ve como lle poñen as tetoeiras e observa todo. Está tranquila porque é coma se estivese de pé no parque, coa única diferenza de que a están muxindo. É a forma natural da muxidura do animal”, aseverou.
Outro punto importante que cómpre destacar a raíz da montaxe do A5 é a parte económica da granxa, xa que, en definitiva, se trata dun negocio e necesitan ter a maior rendibilidade posible. Neste sentido, Miguel Puyal aclarou que “para nós é o ámbito máis relevante, pero sempre garantíndolles o benestar ás vacas. Dependemos de que elas estean ben e tranquilas para que produzan gran cantidade de leite”.
Con respecto ao futuro, a idea é realizar unha ampliación con outra nave e outro robot: “Xa temos un gran número de recría de animais e a explotación case pide a ampliación, co cal, en canto poidamos, a faremos. Ademais, queremos seguir con Lely porque nos deu moi bo resultado”, concluíu Puyal.
O seu Lely Center local daralle máis información sobre este fito no muxido.
Su Lely Center local le dará más información sobre este hito en el ordeño.
Lely Center Los Corrales +34606022405
Lely Center Outeiro +34671646745
Lely Center Aizoain +34676182349
Lely Center Trazo +34685117350
Lely Center Ávila +34665772747
Lely Center Vila Nova +351227538339
O mundo rural e urbano, máis preto a través da arte
Nos últimos anos está a medrar de maneira exponencial o número de graffitis que podemos atopar nas ganderías galegas. Cada vez son máis os artistas que realizan estes deseños e tamén son cada vez máis os gandeiros que apostan por darlles un toque innovador a diferentes partes da súa explotación.
Quedan atrás os tempos nos que as ganderías se vían coma un pequeno negocio para a xente do rural. Na actualidade, son empresas modernas que empregan as tecnoloxías máis innovadoras para obter os resultados máis e cientes posibles e a máxima rendibilidade. Ademais, son moitos os mozos e mozas que xa se animan a escoller este o cio. Unido a todo isto, un elemento importante hoxe en día é a aparencia da granxa, que non se quere descoidar e, a través dos graf tis, conséguese embelecer e sacar proveito a moitas das súas partes dun xeito moderno.
Así mesmo, con isto lógrase achegar o mundo rural ao urbano, establecendo unha suxestiva conexión que pode facer chegar á sociedade o papel que teñen as ganderías no noso día a día e o importantes que son. A continuación, coñecemos máis de preto varios exemplos de gandeiros que se internaron no mundo da arte urbana a través de murais e graf tis.
OS ARROXOS
A medida que nos achegamos a Os Arroxos, situada en Pacios, Castro de Rei (Lugo), o primeiro que atopamos é un silo convertido en Minion, vestido de vaca e bebendo leite. Este non é o seu único graf ti, senón que, unha vez que nos internamos na explotación, podemos observar outro mural con dúas vacas como protagonistas.
“A idea xurdiu a raíz de ver graftis en redes sociais e outros traballos de Rubén Paz, Trece Trazos, o artista que pintou ambos os deseños”, narra Edgar Paz, socio da gandería. Así pois, explica que, ao ver as paredes un pouco baleiras, animáronse a chamalo e facerlle a proposta. Isto sucedeu hai pouco menos dun ano.
En primeiro lugar, realizaron o das dúas vacas, que teñen unha historia especial ao tratarse de xemelgas que sempre estaban xuntas e que lles achegaron moito leite e moitas llas. Tíñanlles bastante cariño, así que decidiron plasmalo nunha das paredes da nave. Ademais, tratábase da
zona nova da explotación, onde instalaran robots de muxido, polo que quixeron colorear ese espazo. A idea inicial xurdiu a partir dunha foto que tiñan de ambas as vacas: “Amosámoslla a Rubén, el xo a súa maxia e re ectiuna”, conta o gandeiro.
Máis adiante, puxeron o enfoque no silo, xa que “estaba demasiado branco”, segundo comenta Edgar Paz. Coa idea dun dos seus llos, que expresou que tiña forma de Minion, decidiron optar por ese deseño, pero dándolle un toque diferente e adecuándoo ao sector vacún leiteiro ao disfrazalo de vaca.
“O que facía Rubén gustábanos e non pensamos en ninguén máis, así que decidimos falar con el e non houbo problema”, explicou Edgar sobre por que optaron por este artista para realizar os murais.
Con respecto a se farán máis graf tis ou non, a re exión de Edgar é interesante, xa que admite que “é algo que engancha un pouco”, coma se dunha tatuaxe se tratase. Así pois, confésanos que teñen algo en mente e que escollerán de novo a Rubén para o seguinte proxecto, pero “pouco a pouco”.
O ARTISTA, RUBÉN PAZ
Tamén coñecido como Trece Trazos, Rubén Paz é un dos moitos artistas galegos que plasmou a súa arte en diversas granxas de Galicia; unha delas, a dos Arroxos.
Paz leva xa no mundo do street art uns quince anos, aínda que hai tan só cinco que se dedica a isto de maneira máis profesional.
En canto aos murais dos Arroxos, cóntanos que o chamou Fina,
a dona da granxa, para propoñerlle o das dúas vacas; o do Minion xurdiu despois. Pintou ambos en pouco tempo. En canto ao deseño previo, Rubén explica que, dependendo do momento, pode levar un día ou unha tarde. Xa na seguinte fase, o primeiro pintouno nunhas oito horas aproximadamente e, o segundo, nunha tarde, en torno a unhas catro ou cinco horas.
Para o mantemento deste tipo de graf tis, o artista explica que depende dos materiais que se usen e de como estea o soporte: “Neste caso concreto, o soporte é bo, non ten desgaste nin está oxidado”. Outro aspecto importante son os materiais que se usan: “Eu sempre opto polos mellores e poden durar con boa calidade uns dez ou quince anos facilmente; logo, co paso do tempo, vai perdendo cor, coma todo, igual que pasa cando pintas
unha fachada. Nuns quince anos habería que repasalo”.
Xa nos seus inicios, Rubén comezou facendo traballos nalgunha granxa, plasmando vacas. Tamén realizou varios logos en ganderías. “Nestes últimos dous ou tres anos, si que xen como cinco ou seis explotacións diferentes”, enumera.
“Ao nal, pasas por diante dunha parede que antes estaba baleira, en mal estado ou fea e agora, pintada, causa un impacto positivo, xa sexa porque che chame a atención, che guste o que plasma ou o vexas como unha representación artística”, reexiona Rubén Paz con respecto ao crecemento deste tipo de murais nas granxas galegas.
Á pregunta de se ten concretados novos proxectos nalgunha outra gandería, desvelounos que xa está a preparar algo noutra granxa de Castro de Rei.
Seguindo a estela de Trece Trazos, chegamos a outra das granxas que conta cun deseño seu, nesta ocasión dunha vaca co nome da granxa: Ganadería Castelo.
Esta explotación sitúase na Rigueira, A Pastoriza (Lugo), e a gandeira Laura Camiño cóntanos como xurdiu a idea.
“Hai un ano levamos a cabo unha obra nova para instalar dous robots de muxido e quedábanos esta porta algo baleira, polo que quixemos darlle outra aparencia á granxa e contactamos con Rubén Paz, a quen
atopamos en redes sociais. Vimos outros murais seus en granxas e gustounos moito”, revela Camiño. En canto ao deseño que elixiron, desde a gandería sabían que querían unha vaca, así que Rubén os aconsellou e guiou nesa dirección. O graf ti realizouno en tan só dúas mañás.
Con respecto a se teñen pensado adornar a súa granxa con novos murais nun futuro próximo, Laura admite que a súa idea é ir facendo máis segundo vaian podendo. O plan é repetir con Trece Trazos.
GANADERÍA CASTELO
Sabemos que detrás de cada gota
hay mucho esfuerzo
Anticipa tu cosecha de uva
Estamos contigo para apoyarte y acompañarte en el crecimiento e impulso de tu negocio vitivinícola con nuestros especialistas que te ayudarán con una gestión fácil y rápida.
Operación sujeta a previa aprobación por parte del banco, válida hasta el 31 de marzo de 2025.
Infórmate en bancosantander.es o en nuestras oficinas
GANADERÍA FAUSTINO
No sur da provincia de Lugo sitúase outra das granxas que conta cun mural de temática rural. Trátase de Ganadería Faustino, en Val do Couto, Paradela (Lugo), onde nos recibe o seu propietario, Diego Rodríguez.
“A idea xurdiu porque temos unha estrada xusto diante da granxa e había unha parede moi grande e baleira”, relata o gandeiro sobre o motivo polo cal decidiron lanzarse ao mundo da arte urbana.
O artista encargado desta obra é o lucense Diego AS. “Despois de coñecelo a través de varios programas de televisión e de verlle varios graf tis polas redes sociais, decidín contactar con el e propoñerlle a idea”, narra Rodríguez.
O mural levouse a cabo no ano 2022 e o artista tardou tres días en elaboralo: “Falei con Diego AS e pedinlle proposta de varios deseños para despois poder elixir un que se adaptase e o que máis nos
gustase”, aclara en canto ao proceso previo.
O graf ti re icte unha paisaxe realista con varias vacas plasmadas nel; así mesmo, nunha das esquinas, incluíuse tamén o logo da granxa co seu nome.
Nun futuro próximo, Diego Rodríguez quere encher todo o lateral
GRANDE DE XANCEDA
Desde a provincia de Lugo movémonos á da Coruña, a Mesía e, máis concretamente, á Casa Grande de Xanceda. Recíbenos Sara Torreiro, responsable
de márketing e comunicación. Neste recinto conservan 200 hectáreas de prados, bosques e zonas húmidas onde viven as súas 300 vacas.
da granxa e, ademais, gustaríalle tamén adornar outras partes da explotación. En canto ao estilo dos futuros deseños, reafírmase en que se baseará en temática rural.
“Tería que falar con Diego para ver se está disposto, aínda que quizais probe con outro artista”, conclúe o propietario da granxa.
Na Casa Grande de Xanceda chama especialmente a atención un dos seus murais, de seis metros de longo, cunha engaiolante historia: “A idea de deseñar este mural veu de que tiñamos unha fotografía icónica do noso fundador Felipe Fernández-Armesto, que erixiu a Casa Grande de Xanceda xunto coa súa muller, Victoria Armesto”, expón Sara Torreiro.
Na foto orixinal el simplemente estaba sentado cun castiñeiro atrás e coa vaca que ten en fronte. Porén, o artista encargado de deseñar o mural, Joseba Muruzábal, tamén coñecido como Yoseba MP, ampliou a foto á gran pradería que se observa no deseño, con máis vacas. Ademais, ten a virtude de que o mural funciona perfectamente, xa estea
o portalón aberto ou pechado; por este motivo hai dúas vacas deitadas seguidas.
O mural deseñouse este ano como tributo ao Día do Leite, xa que a certi cación en ecolóxico de Xanceda foi posible pola visión que tivo Felipe Fernández-Armesto de investir en terra en lugar de en formigón e pola súa aposta de ter vacas acostumadas ao pastoreo.
Sara Torreiro declara que optaron por este artista porque viron que tiña unha paleta moi colorida e, polo tanto, pensaron que era a persoa ideal para levar a cabo esta representación. En total, tardou cinco días en rematar o mural.
Desde Casa Grande de Xanceda desvelan que nesta parede había outro, pero houbo que facer unha remodelación e, polo tanto, cambiárono. Con todo, na parte traseira do establo dispoñen doutro graf ti tamén realizado polo mesmo artista. Ademais, Torreiro explica que tradicionalmente en Xanceda apostaron pola arte tanto dentro da granxa coma fóra, algo que se ve re ectido na súa participación en festivais coma o das Meninas de Canido, onde tamén dispoñen do seu propio mural, coa rma de Nina, unha gra teira de Ordes: “Ese deseño representa unha menina vestida de cow print coa nosa
cachorriña Malibú nos brazos”, relata Sara Torreiro.
Así pois, na Casa Grande de Xanceda nunca desbotan ideas para mellorar, dinamizar e embelecer espazos da granxa. Neste sentido, a responsable de comunicación e márketing explica que “as granxas tamén temos unha responsabilidade na conservación do noso propio espazo e da paisaxe; polo tanto, murais como estes quedan ben integrados na zona e cremos que son boas iniciativas. Estas accións contribúen a que as granxas sexan sitios máis humanizados, máis acordes co ambiente no que están e eu creo que tamén é unha maneira de apoiar os artistas locais”.
Continuamos o noso percorrido cunha parada moi especial en Vimianzo, A Coruña, onde se sitúa a gandería Torres SAT, a cal foi protagonista do noso segundo nú-
Volvemos a achegarnos a esta explotación, nesta ocasión para coñecer máis detalles sobre o rechamante mural que adorna o establo. Así pois, Roberto Moreira, socio da gandería, detalla que decidiu facelo para darlle un toque á granxa diferente e mantela máis coidada.
Un día cunhas amigas e de forma totalmente casual, coñeceron en Vimianzo a uns gra teiros que lles Vaca Pinta cun reportaxe de granxa.
Mesía, A Coruña
TORRES SAT
Desde un punto de vista económico y medioambiental
Red nacional de distribuidores
Acuerdos con proveedores europeos y americanos
Semen sexado Toros de alto valor genético
deron varias ideas; nalmente, gustoulles pola que optaron. Deste xeito, en 2017, lanzouse á arte urbana na súa granxa, o que o converte nun dos pioneiros de Galicia.
Ademais do deseño principal, tamén retrataron unha vaca e no silo de penso teñen un ubre; todo se levou a cabo no mesmo ano e a iniciativa xurdiu por parte dos artistas.
En total, tardaron unha semana en rematar todo.
Ao poñer a mirada no futuro, Roberto Moreira adiántanos que, coa ampliación da nave, quere realizar tamén o mesmo deseño polo outro lado, para igualar a granxa e que quede todo simétrico. Con ará nos mesmos artistas para continuar o proxecto.
GANADERÍA REY HERMIDA
Raquel Vilas e Joselino Rey están á fronte da Ganadería Rey Hermida, situada en Marcelle de Landeira, Negreira (A Coruña).
A idea do mural chegoulle á parella por dous motivos. En primeiro lugar, querían dar un pouco de vida á granxa e, en segundo lugar, viron en Santa Comba varios murais que chamaron a súa atención; de feito, un dun tractor en concreto conquistounos. Debido a isto, contactaron coa empresa encargada de realizar o devandito mural, Vella Escola.
“Propuxéronnos varios modelos, pero vimos todo moi formal e moi realista. Nós tiñamos a idea de algo máis animado. Entón, ao falalo, a proposta saíu por parte nosa: buscamos unha idea por Internet, enviamos a fotografía e, unha vez tomada a decisión, comezou o deseño do mural”, comenta Raquel Vilas. Pintouse nun único día, tres ou catro anos atrás. No futuro, non descartan a idea de continuar decorando a súa granxa con máis graf tis.
OUTRAS GANDERÍAS QUE CONFÍAN NA ARTE URBANA
Son moitas máis as granxas que apostaron e o seguirán facendo nos vindeiros anos por adornar as súas paredes, naves, silos etc., con murais e graf tis.
Unha delas é a Ganadería Condado, explotación situada en Castro de Rei (Lugo) e rexentada por Ramón Lamas, cun mural pintado polo artista César Lorenzana, que adorna unha das súas paredes. Trátase dunha imaxe divertida e colorida dunha vaca. Finalmente, non podemos deixar de mencionar á Ganadería Lameiro, en Tordoia (A Coruña), con Ricardo Liste á cabeza. Neste caso concreto, unha das portadas da nosa revista,
a do número 12, resultou ser a inspiración para deseñar o graf ti que actualmente loce nesta granxa. Está claro que a arte urbana cada día está máis presente nas explotacións galegas e, co paso do tempo, é probable que observemos moitos novos deseños en diferentes negocios da comunidade. A modernidade das granxas actuais é xa un feito e isto é só un dos moitos exemplos. Tras o noso percorrido, podemos concluír que as distancias entre o mundo urbano e o rural non son as de hai anos, senón que a proximidade é cada vez máis evidente.
Negreira, A Coruña
¿Qué es el Active Tag?
Funcionamiento del Active Tag
El Active Tag es un aparato electrónico de última generación que se coloca en los animales, recogiendo datos esenciales sobre su salud y comportamiento. Equipado con sensores de alta precisión, este dispositivo rastrea parámetros clave como la actividad física, la rumia y la temperatura corporal. La información recopilada permite a los ganaderos tener una visión detallada del estado de sus animales, facilitando decisiones informadas que mejoran la gestión de la explotación.
Datos recogidos
Actividad física: Monitoriza los movimientos del animal, detectando cambios que podrían indicar problemas de salud o bienestar.
Rumias y consumo de alimento: Controla los patrones de alimentación, proporcionando indicadores clave sobre la salud digestiva.
Temperatura corporal: Supervisa la temperatura del animal para detectar señales tempranas de fiebre u otras afecciones.
Beneficios Clave para los Ganaderos
Detección temprana de enfermedades
Mejora de la eficiencia productiva
Ahorro en costes operativos
Mejora del bienestar animal
Toma decisiones basadas en datos reales
“Hemos reducido el uso de hormonas, nos an�cipamos a los problemas antes de que se manifiesten y ahorramos mucho �empo de trabajo”
Los socios de la ganadería SAT San Antonio, en el municipio lucense de Palas de Rei, llevan trabajando cinco meses con el sistema de monitorización SenseHub® Dairy, de MSD Animal Health, y ya han podido alcanzar los dos obje�vos que se habían propuesto: mejorar la detección de celos y reducir la u�lización de hormonas y an�bió�cos. Hablamos, además, de los servicios que ofrece el programa con Sergio Campos, nuevo delegado comercial de la marca para Galicia.
¿Cuál fue la razón principal para inver�r en SenseHub®?
Sabíamos por el boca a boca que este sistema funcionaba muy bien y, aunque teníamos una buena detección de celos, queríamos principalmente mejorar los índices reproduc�vos.
Hace rela�vamente poco �empo que cambiamos nuestro sistema de inseminación para u�lizar solo semen sexado y semen de carne, y esto requería una mayor precisión. A mayores, queríamos reducir el uso de an�bió�cos y hormonas en general.
¿Cuándo y cuántos collares instalaron?
Comenzamos a trabajar con los collares el 3 de abril e instalamos 350 entre vacas de producción y vacas secas, y 50 en novillas.
¿Cómo ha sido la adaptación?
La verdad es que el programa es muy intui�vo y la adaptación fue rela�vamente fácil. Todavía estamos aprendiendo cosas hoy en día, porque el sistema proporciona mucha información, pero lo que realmente es necesario es saber interpretar los datos de manera correcta.
¿Cómo integran SenseHub® en su ru�na diaria?
Cuando llegamos por la mañana, miramos las alertas de salud y de reproducción. Gracias a ellas decidimos si hay que revisar a una vaca o si una inseminación es para ahora, para la tarde o incluso para el día siguiente.
¿Qué beneficios han notado?
En cuanto a la ges�ón reproduc�va, destacaría la reducción del uso de hormonas. Antes, el veterinario venía porque había problemas como retenciones o quistes y nos dejaba tratamientos anotados en dos folios. Ahora, los tratamientos con PG se han reducido en un 80 % y las indicaciones del
EN VÍDEO
Nombre de la explotación: SAT San Antonio
Localización: Palas de Rei (Lugo)
Número total de animales: 620
Vacas en producción: 310
Media de producción total: 38 litros/vaca/día
Porcentaje de grasa: 4,10 %
Porcentaje de proteína: 3,70 %
Media de partos por vaca: 3
Media de inseminaciones por preñez: 1,9 en novillas y 2,7 en vacas
veterinario, a la mitad. Respecto a los celos, el programa los detecta y es muy raro que se nos escapen. Además, el programa nos da un índice de salud orienta�vo y nos permite an�ciparnos a problemas como cetosis o fiebres hasta 24 o 48 horas antes de que se manifiesten. Por úl�mo, notamos un cambio importante en el trabajo diario. No tener que buscar a los animales varias veces y no tener que pincharlos nos ahorra mucho �empo.
¿Cómo ges�onan los collares en las novillas?
Los collares en las novillas los u�lizamos solo para detección de celos y los ponemos cuando �enen 10 meses. Al pasar el segundo control reproduc�vo, que suele ser a los 60 días, si la novilla está posi�va, le sacamos el collar y se lo ponemos a una más joven. Diez días antes del parto, se les vuelve a poner el collar y ya no se les quita hasta que van al matadero.
¿Qué importancia dan al servicio técnico posventa?
Hace poco hubo un problema con los servidores y solo tuvimos que enviar un wasap. Ellos respondieron y se conectaron en remoto sin problemas. Te a�enden rápido.
Si tuvieran que tomar la decisión de inver�r de nuevo en SenseHub®, ¿lo harían?
Sin duda, lo haríamos con los ojos cerrados. Aunque es un desembolso económico importante, el retorno a largo plazo es mucho mayor que la inversión.
Es muy recomendable porque, aunque uno crea que �ene una detección de celos y de problemas impecable, siempre se puede mejorar. Hoy en día, esta herramienta es indispensable.
Este producto no está des�nado a diagnos�car, tratar, curar o prevenir ninguna enfermedad en animales. Para el diagnós�co, tratamiento, curación o prevención de enfermedades en animales se debe consultar a su veterinario. La precisión de los datos recopilados y presentados a través de este producto no pretende coincidir con la de los disposi�vos médicos o disposi�vos de medición cien�fica.
SERGIO CAMPOS
Delegado comercial de SenseHub® en Galicia
“Tratamos a los animales antes, los recuperamos más rápido, hay menos pérdidas de leche y racionalizamos el uso de an�bió�cos en las granjas”
¿Por qué recomendaron SenseHub® para esta ganadería?
Los socios de la granja tenían intención de reducir el uso de hormonas y op�mizar el uso de tratamientos an�bió�cos. Recomendamos el sistema porque nos permite tener una ges�ón de datos integral y una visión general para poder tomar decisiones en el momento adecuado.
¿Qué beneficios ofrece?
SenseHub® Dairy es una herramienta muy avanzada que permite tener información de todo lo que ocurre en el rebaño.
Por un lado, aporta una iden�ficación muy precisa y fiable de los celos y del momento óp�mo de inseminación, lo cual mejora las tasas de concepción y de preñez del establo, y nos ofrece alertas de los animales con problemas reproduc�vos.
Por otro, podemos conocer cómo se están comportando los animales durante el periodo de transición y an�ciparnos a posibles problemas metabólicos. Así, tratamos a los animales antes, los recuperamos más rápido, hay menos pérdidas de leche y racionalizamos el uso de an�bió�cos en las granjas.
Por úl�mo, podemos hacer análisis de grupo para ver cómo se comportan los animales a nivel nutricional y de bienestar animal.
La plataforma nos proporciona una visión integral de lo que ocurre en el rebaño, lo que nos permite tomar decisiones rápidas y ágiles para resolver problemas y mejorar la eficiencia y produc�vidad de la ganadería.
Todo esto lo podemos ges�onar a través de un móvil, una tableta o del sistema informá�co instalado en la granja.
¿Qué apoyo técnico ofrecen para la implementación y el uso de este sistema?
Nuestra empresa está compuesta por un equipo mul�disciplinar y desde la parte técnica ofrecemos un apoyo constante para la implantación, formación y seguimiento del sistema en las granjas. Este apoyo es dado por dos veterinarios especialistas en vacuno de leche, quienes proporcionan formación y asesoramiento tanto al ganadero como a los servicios técnicos de la granja de manera presencial o en remoto.
Una vez que se pone en marcha el sistema, hacemos un seguimiento regular para ver cómo está funcionando y para sa�sfacer las necesidades que puedan surgir en la granja.
Además, desde MSD Animal Health hemos lanzado al mercado SenseHub® Dairy Youngstock, la primera y única solución para la monitorización de terneros desde el primer día de vida, que nos permi�rá realizar una atención temprana antes de que aparezcan signos clínicos de enfermedades, protegiendo así su produc�vidad y rendimiento futuro.
JUAN QUEZADA, DIRECTOR DE ADESTRAMENTO E DESENVOLVEMENTO DOS EMPREGADOS EN MILK SOURCE
lles directamente que é o que buscan a longo prazo”.
“Un líder é aquel que non ten problema en axudar os seus compañeiros en calquera tipo de situación”
Juan Quezada chegou aos Estados Unidos con 20 anos desde México e nunca pensou que a súa vocación ía estar relacionada coa gandería, xa que para el este mundo era completamente descoñecido. Actualmente, leva máis de 43 anos desempeñándose no sector e 26 formando parte da empresa Milk Source.
O seu camiño comezou como muxidor de vacas e, pouco a pouco, foi desenvolvendo a súa vocación e trazando a súa ruta ata conseguir o seu posto actual como director de Adestramento e Desenvolvemento dos Empregados, co que forma os novos integrantes de granxas leiteiras en Wisconsin.
A filosofía que segue a diario baséase en tres puntos fundamentais: o traballo en equipo, a atención
aos seus obxectivos a longo prazo e a motivación. Con estes criterios, pretende acadar unha firme cultura empresarial e conservar os traballadores a longo prazo.
Grazas á súa experiencia, Quezada enfatiza na necesidade de coñecer de primeira man os obxectivos dos empregados para poder axudalos a conseguilos: “Non hai outra forma de compartir estas metas que non sexa preguntándo -
A MOTIVACIÓN COMO EIXE PARA MANTER OS TRABALLADORES
Ante a falta de persoal á que se enfronta o sector gandeiro na actualidade, Quezada fala de crear un ambiente laboral axeitado para que as novas incorporacións teñan incentivos para quedarse.
En Milk Source desenvolveron unha estratexia que lles permite ser máis próximos cos que traballan con eles: intentan estar presentes no seu día a día a través de xestos que demostran que existe interese no seu benestar. O director relata que, por exemplo, é habitual que se acheguen ás granxas: “Levámoslles unha auga fresca, un café ou un refresco”, co que contribúen a forxar unha relación de confianza.
Outro dos estímulos que utilizan é regalar uniformes, camisetas e diferentes tipos de materiais que fomentan que o persoal se sinta parte da compañía. Aproveitan estes momentos para agradecerlles o seu labor: “Cando falamos con eles intentamos lembrarlles que o crecemento da empresa se debe en gran parte ao seu traballo”, asegura Juan.
Aínda que estes métodos lles resultan efectivos, o consultor remarca que o máis positivo é saber cales son as súas metas e ofrecerlles axuda para poder conseguilas dentro do propio negocio. El mesmo chegou ao seu posto actual con esta
O SEU CAMIÑO NO SECTOR COMEZOU COMO MUXIDOR DE VACAS E FOI DESENVOLVENDO A SÚA VOCACIÓN ATA CHEGAR AO SEU POSTO ACTUAL, O DE DIRECTOR DE ADESTRAMENTO E DESENVOLVEMENTO DOS EMPREGADOS
dinámica: “Na miña segunda semana preguntáronme que me gustaría lograr en cinco anos e díxenlles que quería formar as novas xeracións. Lembro que tardei 10 anos en conseguilo, pero estou a facelo”. Indica que para cada persoa un bo incentivo pode ser diferente: “Como superior, eu podo regalarlle un coche ao meu empregado, pero
pode que este non saiba conducir. Polo tanto, non o estou motivando da maneira que el desexa”. Tendo isto en conta, recalca que é moi necesario coñecer as preferencias de cada un dos traballadores.
INCLUSIÓN EN TODOS OS ASPECTOS
Os novos membros deben ter un lugar moi importante na compañía,
porque son os que aseguran o seu futuro. Juan explica que é necesario un dobre esforzo. Por unha banda, o que acaba de chegar debe asumir a tarefa de coñecer a cultura, as normas e os costumes do lugar onde se instala. Desde a súa propia experiencia destaca que, ao instalarse nos Estados Unidos, comezou a darse conta de que se atopaba nun
“CREMOS QUE O TRABALLADOR MÁIS IMPORTANTE É O QUE ACABA DE CHEGAR, PORQUE DEPENDE DE NÓS QUE QUEDE OU QUE MARCHE DA EMPRESA”
ambiente social e cultural distinto ao que estaba afeito: “Se veño a España, debería aprender as leis e os costumes que aquí existen, xa que, ao acabar de chegar, non as coñezo”. Por outra banda, os contratantes deben realizar un bo traballo de mediación, porque teñen a capacidade de transmitir todo este tipo de cuestións. Neste sentido, comenta que desde Milk Source ofrecen formacións en materia de comunidade e civismo, para que aquelas persoas que proveñen doutros lugares sexan capaces de aclimatarse ao ambiente no que teñen que convivir.
Engade que con este tipo de actividades as incorporacións máis
AS DIFERENZAS ENTRE ESPAÑA E OS ESTADOS UNIDOS
Juan Quezada manifesta que as diferenzas entre España e Wisconsin son moi poucas, xa que as ganderías teñen unhas características moi similares. Fai fincapé en que o trato aos traballadores é o que pode facer diferente unha explotación, non tanto a nivel de país, senón a nivel individual.
Hai unha diferenza notable entre as características das ganderías dos Estados Unidos e as españolas?
Cando vin hai anos a España e regresei aos Estados Unidos preguntábanme o mesmo, pero o certo é que en ambos os países os fundamentos son iguais.
O cambio fundamental que podo recoñecer, pero non só no que respecta a estes dous países, senón
recentes deben comezar a integrarse tamén na cultura da empresa: “Cada negocio ten unha forma de pensar e actuar diferente, e para nós é moi relevante que coñezan as nosas”. En definitiva, deben comprender os seus valores para poder desenvolverse dun xeito eficiente.
O obxectivo final ao que aspiran é que os compañeiros descubran que Milk Source é un aliado para o seu futuro laboral e que lles vai ofrecer os recursos que necesiten. Juan sostén que invisten moito tempo en preparar os novatos, algo que lles achega seguridade, porque saben que haberá unha parte que vai quedar durante moitos anos.
BOS LÍDERES PARA UN MELLOR
AMBIENTE DE TRABALLO
Outra das tarefas que realiza habitualmente é formar os seus compañeiros en liderado, para que consigan relacionarse cos seus equipos de forma máis eficaz. Para el, as funcións de dirección van máis alá de ter estudos ou dunha boa situación económica: “Dentro da nosa filosofía, un líder é aquel que non ten problema en axudar os seus compañeiros en calquera tipo de situación”. Por iso, buscan persoas que teñan aptitudes que se correspon-
en todo o mundo, é como se trata ao persoal. Cada granxa decide como inviste o seu tempo e iso é o que fai a diferenza en calquera industria.
Que tipo de explotacións podemos atopar?
Existen ganderías moi similares ás de España. Moitas delas, de entre 40 e 100 vacas, son granxas familiares nas que os fillos e os netos dos seus fundadores foron recollendo o testemuño, pero tamén atopamos outro tipo de explotacións máis grandes, de ata 30.000 animais. Vemos un pouco de todo.
Que é o máis importante para o bo funcionamento dunha explotación?
A nosa mentalidade resulta esencial e é básico estar abertos a novas ideas. No meu equipo, a pesar de levar moitos anos no sector lácteo e de ter logrado grandes éxitos, seguimos sendo esponxas, porque
dan coa forma de actuar da compañía e instrúenos para que no futuro sexan eles quen lles transmitan estes valores ás seguintes xeracións.
Confesa que seleccionar estas persoas é algo que os fai sentirse moi agradecidos, porque lles permite ver que teñen interese por seguir medrando: “Cando llelo dicimos, recibimos sempre moitas mostras de gratitude, pero somos nós os que temos que recoñecer o seu esforzo, porque eles nos permiten crecer como empresa”, expón Juan.
Dentro de Milk Source todos son igual de relevantes, o que representa outro dos seus principais valores. Ademais, subliña que a persoa máis importante dentro do negocio é aquela que acaba de chegar, porque “depende de todos nós que quede ou que marche”.
Por conseguinte, resulta de especial transcendencia contar con líderes preparados e que teñan presentes os estándares da entidade, de modo que o traballo en equipo sexa o axeitado para manter postos con futuro. Con esta mentalidade, conseguiron conservar empregados durante 37 anos: “Eu vou cumprir 26 –aclara–, pero hai algúns compañeiros que levan 20, 15, 10 ou 5”.
debemos continuar traballando e aprendendo cada día.
6 x in a
+243 CFP
Udder Composite of +1.57
LPI & Pro$ Sire in Canada at +3728
+3381 GTPI (más de 100 puntos de distancia con el segundo) ¡2000 nuevas hijas!
GLPI and +2666 Pro$
#1 in UK as the top PLI sire
St
Gen R-Haze Rapid-ET
+1408 NM$
+2462 Milk
TOP 25 TOROS
PROBADOS
GTPI +3053
Leche +2032
Eco$ +1159
Tipo +2.28
Ubre +1.90
Patas +0.92
¡4274 hijas!
Francisco Carbone
Área Manager Genética y Nuevas Tecnologías
Tlf: 636 725 403
Email: xenetica@xesga.net
IV Subasta ElitE
La Marina De Retortillo
26 De octubre 2024
Marina Bulsseye Diva
38 animales en venta
(terneras, novillas y VACAS primer parto) hijas de las mejores familias de la granja
PROGRAMA
12:00 h | Exposición al público
14:30 h | Aperitivo
15:30 h | Subasta
Entrada libre | Confirmar asistencia al teléfono 609 008 503 o 616752682
@granjalamarina Santana (El tejo) 39528
Granja La Marina de Retortillo
A importancia da seguridade no traballo en granxa
Asegurar unhas condicións laborais óptimas e seguras para o persoal pode ser, en ocasións, o talón de Aquiles de moitos negocios. Isto é especialmente preocupante no sector primario, onde a falta de empregados é cada vez máis notable. A continuación, analizamos as principais directrices recollidas polo Instituto de Seguridade e Saúde Laboral de Galicia (ISSGA) para garantir a seguridade durante o traballo nunha granxa de vacún.
Osector gandeiro comparte moitas características co resto das tarefas relacionadas coa produción primaria, como traballar ao aire libre e estar exposto ás condicións climáticas. Con todo, existen problemas específicos, como a falta de aplicación adecuada das leis de seguridade laboral, as instalacións obsoletas e a escasa conciencia sobre a prevención de enfermidades. Todos estes aspectos contribúen a que este ámbito teña unha alta taxa de accidentes, os cales adoitan ser graves.
A seguridade nas explotacións gandeiras debe ser unha prioridade indiscutible, especialmente tendo en
conta que moitos accidentes ocorren durante o contacto cos animais. Para previr estes incidentes, é esencial valorar os seus comportamentos, manter as instalacións en condicións óptimas e utilizar os medios adecuados para realizar as tarefas de forma segura.
CONSIDERACIÓNS XERAIS
Recoméndase realizar un mantemento axeitado das construcións, instalacións e equipos de traballo, asegurándose de que as varandas de protección estean dispoñibles a partir dos dous metros de altura. Ademais, é fundamental usar os equipos de protección individual (EPI)
adecuados para cada tarefa e seguir estritamente os protocolos de seguridade durante o baleirado e limpeza da fosa de xurro.
É crucial respectar as técnicas de manexo de animais e ter precaución especial cos que se atopan en situacións de enfermidade, celo ou parto. Do mesmo xeito, ler e comprender os manuais de instrucións dos equipos de traballo garante un manexo seguro, así como verificar que os elementos de seguridade da maquinaria estean en bo estado e colocados correctamente.
É necesario prestarlles atención tamén ás etiquetas e fichas de datos de seguridade (FDS) dos produtos
A SEGURIDADE NAS EXPLOTACIÓNS GANDEIRAS DEBE SER UNHA PRIORIDADE
INDISCUTIBLE, ESPECIALMENTE TENDO EN CONTA QUE MOITOS ACCIDENTES OCORREN DURANTE O CONTACTO COS ANIMAIS
químicos empregados, adoptar técnicas adecuadas de manipulación manual de cargas e extremar as precaucións en caso de embarazo ou lactancia, especialmente durante o manexo de animais, de maquinaria e de produtos químicos.
Aconséllase estar capacitado en primeiros auxilios e contar cun botiquín na granxa, así como realizar recoñecementos médicos periódicos polo menos unha vez ao ano, xa que a saúde e a seguridade dos traballadores dos negocios gandeiros é o punto de partida para conseguir un ambiente laboral seguro e produtivo.
AS INSTALACIÓNS
A prevención nos lugares de traballo require un enfoque integral que abarque desde o mantemento das instalacións ata a implementación de medidas específicas para cada área, co obxectivo de garantir a seguridade e o benestar dos traballadores en todo momento.
No referente ás instalacións, deben tomarse as medidas pertinentes para cada construción segundo o tipo de animal, empregar materiais resistentes á corrosión e realizar un mantemento axeitado das estruturas.
Na zona dos silos e en lugares de almacenamento, recoméndase previr o risco de caídas de altura e asegurar un acceso seguro ao interior dos silos de penso e forraxe. É esencial contar coas proteccións necesarias e seguir os protocolos establecidos para minimizar os riscos.
No caso do almacenamento de pacas e rolos, haberá que tomar precaucións para non manipular manualmente cargas pesadas e garantir a estabilidade do apilado. Durante as operacións de amontoado e desamontoado, só circulará a maquinaria empregada e evitarase a presenza de persoal a pé na zona.
No que se refire ás fosas de xurro, deben tomarse medidas adicionais debido á presenza de gases tóxicos. Recoméndase traballar acompañado e cos equipos de protección pertinentes, como máscaras de protección contra axentes químicos e equipos de respiración autónoma en casos específicos. Ademais, é importante realizar medicións e avaliacións da
atmosfera interior e contar cun sistema de rescate idóneo en espazos pechados.
MANEXO DOS ANIMAIS
Resulta evidente a necesidade de empregar técnicas apropiadas de manexo para evitar situacións de estrés nos animais, como evitar achegarse pola parte traseira e conducir os grupos desde o lateral. Haberá que xerar un ambiente seguro antes de comezar calquera tarefa, empregando técnicas de inmobilización ou medios auxiliares específicos segundo sexa necesario.
Para previr o contaxio de enfermidades, realizaranse recoñecementos médicos periódicos, protexeranse as partes do corpo máis sensibles e manterase unha boa hixiene persoal. Ademais, é importante levar un estrito control sanitario do rabaño e mantelo limpo para evitar a propagación de enfermidades.
Durante o proceso de muxido, deben tomarse medidas adicionais de seguridade, como asegurar a estabilidade das escaleiras de acceso e do tanque de almacenamento do leite, usar calzado de seguridade adecuado, manter a sala de muxido limpa e ben iluminada e dispoñer de barreiras para evitar patadas dos animais. Tamén é crucial manter a instalación eléctrica en bo estado para non incorrer en riscos eléctricos e extremar as medidas de aseo persoal para atallar infeccións.
USO DE MAQUINARIA
O tractor
É imprescindible extremar as precaucións ao manexar tractores, especialmente en terreos complicados, preto de barrancos e en pendentes pronunciadas.
Os vehículos agrícolas terán que estar debidamente homologados, matriculados, asegurados e ter superado a ITV. É imperativo respectar o Código de Tráfico e Seguridade Viaria e contar coa sinalización obrigatoria para circular pola vía pública, o que inclúe rotativos e sinais de limitación de velocidade e carga.
Tamén é importante manter un bo campo de visión mediante dispositivos de iluminación e espellos retrovisores en bo estado. Ademais, respectarase o número máximo de pasaxeiros indicado polo fabricante do vehículo.
Para previr envorcados, recoméndase manter unha distancia de seguridade aos noiros, adaptar a velocidade ao tipo e estado da vía, realizar viraxes a velocidades curtas e evitar circular sobre terreos irregulares. Tamén é crucial seleccionar os apeiros adecuados segundo a potencia do tractor e utilizar contrapesos se é necesario. Cando o tractor dispoña dunha estrutura de protección, débese usar o cinto de seguridade e, de sufrir un envorcado, permanecer no asento e agarrarse forte ao volante. Nunca se debe saltar fóra da cabina en caso de accidente. Se o tractor non conta con esta estrutura, a recomendación pasa por instalar unha que cumpra cos requisitos establecidos e que estea autorizada pola ITV.
Así mesmo, prestarase especial atención ao manexar a toma de for-
É IMPRESCINDIBLE EXTREMAR AS PRECAUCIÓNS AO MANEXAR TRACTORES, ESPECIALMENTE EN TERREOS COMPLICADOS, PRETO DE BARRANCOS E EN PENDENTES PRONUNCIADAS
za (TDF) nun tractor. É necesario seguir unha rutina adecuada, incluíndo o uso de roupa axustada e o cabelo recollido. Antes de manipular o eixe cardán ou a toma de forza, esta terá que estar desconectada, o motor do tractor parado e as chaves fóra do contacto. Unha vez conectada a toma de forza, non debe haber ninguén preto desa zona.
Tamén se recomenda dispoñer dos elementos de protección en bo estado e colocados adecuadamente, como os protectores da TDF, do eixe e das xuntas cardán. Nunca se pasará por riba do eixe de transmisión cando estea en funcionamento.
Ademais, antes de manipular a toma de forza, hai que seguir certos pasos de seguridade: desconectala,
poñer o punto morto, accionar o freo de man, apagar o motor e sacar a chave do contacto.
É recomendable dispoñer de refuxios ou barras separadoras que impidan o acceso a partes móbiles da máquina, como coitelas, aspas ou correas, e asegurarse de que se atopan en bo estado e están colocados correctamente.
Os apeiros
O traballo con apeiros agrícolas require seguir unha serie de pautas para garantir a seguridade durante os labores de mantemento e enganche. Realizaranse as tarefas de mantemento co apeiro desenganchado ou co tractor parado, as chaves retiradas do contacto e o apeiro calzado. Así mesmo, convén evitar traballar por baixo de apeiros suspendidos.
Ao enganchar un apeiro, é necesario seguir unha rutina específica para garantir un proceso seguro e eficiente. Antes de iniciar o enganche, debe verificarse que o apeiro estea ben asentado, que o cabezal da TDF sexa adecuado ao réxime de xiro do apeiro, que as pezas de ensamblaxe estean limpas e engraxadas e que as proteccións necesarias estean en bo estado. Durante a aproximación, haberá que verificar que non haxa ninguén entre o tractor e o apeiro, tomando como referencia o terceiro punto de enganche do sistema hidráulico e axustando a altura de ensamblaxe.
¿ Bajada de ingesta ? ¿ Perdida de producción lechera ?
¿ Modificación de la composición de la leche ?
¿ Mal estado general de los animales ?
¿ Trastornos reproductivos ?
NATRI LIVER
Ayuda a la prevención de la aparición de cetosis en sus animales.
FABRICANTE FRANCÉS DE SOLUCIONES DE HIGIENE GLOBAL
Cubo de 20 kg de minigranulados
¿ Por qué ?
Durante este período, al no cubrir las necesidades energéticas (BEN), los animales van a recurrir a sus reservas corporales. Esta movilización de sus reservas provoca una liberación importante de ácidos grasos no esterificados a la sangre que trastornan el hígado y favorecen el desarrollo de trastornos asociados a la función hepática.
¿ Cómo ?
La metionina, la colina y la betaína descomponen y eliminan el exceso de grasa en el hígado.
Su micro encapsulado evita la degradación del principio activo en el rumen y garantiza una liberación selectiva, lenta y progresiva en el intestino.
El hígado puede entonces reanudar su función de depuración de la sangre, con el objetivo de aliminar toxinas, residuos e impurezas de todo tipo.
Para más información, contáctenos !
Para más información, contáctenos !
Calle Ulises, 16 18, planta 8ª 28001 Madrid 0034620156277
www.cth.fr/es
Calle Ulises, 16 18, planta 8ª 28001 Madrid 0034620156277 www.cth.fr/es
No proceso de enganche, haberá que prestarlles atención ás indicacións dun posible axudante, apagar a radio e abrir a xanela para escoitar as instrucións. De non entendelas, é recomendable baixar do tractor e verificar a manobra. Ademais, o embrague e o acelerador empregaranse con suavidade para corrixir distancias curtas. Despois do enganche, realizarase unha comprobación posterior para asegurar que todo está correctamente fixado. No caso de ter retirado o escudo protector da toma de forza, deberase volver colocar antes de arrincar. Finalmente, é importante verificar que o selector da TDF estea nas revolucións correspondentes ao apeiro enganchado e mover arriba e abaixo o apeiro para confirmar a fixación.
EMPREGO DE QUÍMICOS
Produtos veterinarios, produtos de limpeza e praguicidas Cómpre manter un estrito control sanitario dos animais, o cal inclúe o seguimento de tratamentos e vacinacións baixo a supervisión dun veterinario. Recoméndase separar os animais que van ser tratados e seguir coidadosamente as indicacións do prospecto ou envase en canto a doses, cantidades, métodos de administración e medidas de protección. No referido a produtos de limpeza e pesticidas, hai que revisar as condicións de uso e consultar a ficha de datos de seguridade, se é necesario. Estes produtos almacenaranse por separado, etiquetados para evitar confusións ou contaminación cruzada. Ademais, deben xestionarse adecuadamente os envases e residuos, utilizando contedores exclusivos e correctamente identificados.
MANIPULACIÓN DE CARGAS
Para comezar, debe adoptarse unha posición estable separando os pés durante a elevación e mantendo as cadeiras rectas. É importante reducir a exposición ao risco organizando o traballo de maneira que a distancia coa carga sexa mínima e levándoa o máis preto posible do corpo.
É fundamental utilizar ambas as mans para levantala e, se esta se atopa a baixa altura, dobrar os xeonllos. Ademais, evitarase xirar o tronco durante a elevación e o transporte, pivotando sobre os pés se é necesario. Recoméndase levantala gradualmente, sen movementos bruscos, mantendo a columna vertebral recta e vertical, e os brazos pegados ao corpo e estirados. Non é aconsellable levantar unha carga pesada por enriba da cintura nun único movemento.
É importante manipular pesos adaptados á capacidade persoal, con boas asas. Establécese que un home preparado pode levantar ata 25 kg e unha muller, un máximo de 15 kg. No caso de cargas voluminosas, pesadas ou difíciles de manexar, habería que solicitar axuda para evitar lesións.
Fitosanitarios
Antes, durante e despois da aplicación de fitosanitarios é necesario seguir unha serie de precaucións para garantir o seu uso seguro e eficaz.
Antes da aplicación, é importante seleccionar o produto adecuado e planificar o seu uso. Adquiriranse produtos rexistrados e autorizados e evitarase a compra de cantidades excesivas para reducir residuos. Non pode pasarse por alto ler detidamente a etiqueta e a ficha de datos
de seguridade, ademais de asegurarse de contar cos equipos de traballo necesarios e nas condicións óptimas. A aplicación será realizada por traballadores capacitados e evitaranse condicións climáticas desfavorables.
Durante a aplicación utilizarase adecuadamente a roupa de traballo e os equipos de protección individual. É importante non comer, beber nin fumar durante este proceso, así como preparar as cantidades xustas para evitar excedentes. Traballarase
Fonte: Guía de boas prácticas de prevención de riscos laborais en explotacións de gando vacún (Instituto de Seguridade e Saúde Laboral de Galicia)
NUEVO
Saca lo mejor de tus vacas
Más confortable
Excelente calidad de ordeño
Menor consumo de agua y energía
Óptima preparación del pezón con pezonera independiente
Línea de leche sin restricciones para un flujo de leche continuo
Análisis individual del rendimiento y de la salud de cada cuarterón
Descubra el futuro: mejore el rendimiento de su granja con nuestra solución exclusiva para su rebaño
boumatic.com/gemini-up
en dirección oposta á nube de pulverización e sinalizaranse as zonas de traballo. Ademais, é recomendable evitar o manexo de produtos químicos en caso de embarazo ou lactancia e utilizar equipos seguros segundo a normativa vixente.
Despois da aplicación debe respectarse o período de seguridade establecido polo fabricante e non entrar no campo tratado nese rango de tempo. Os envases baleiros gardaranse e entregaránselle a un xestor autorizado. É importante ducharse e cambiar a roupa de traballo ao rematar a aplicación e almacenar o produto sobrante de maneira ordenada, nun lugar ventilado e seco.
COLABORADORES EXTERNOS
Recibir axeitadamente o persoal externo da granxa para fomentar un ambiente de traballo seguro e positivo é imprescindible, así como tamén o é a coordinación con todos os profesionais e empresas involucradas nas actividades da explotación. Informaráselles a estes traballadores sobre as tarefas en curso, os posibles riscos e as medidas preventivas requiridas, isto é: xestionarase a prevención de maneira efectiva.
Cando hai traballadores contratados, é obrigatorio organizar a prevención de riscos laborais de acordo coa normativa vixente, o que implica elixir unha modalidade preventiva, identificar e evitar riscos e planificar as medidas a seguir.
Contar con instalacións axeitadas mellora a seguridade nas tarefas relacionadas cos animais. Recoméndase que, sempre que sexa posible, os labores do persoal se realicen sen a presenza dos animais no recinto. No caso de traballar preto deles, haberá que inmobilizalos ou limitar os seus movementos segundo sexa necesario.
O uso de medios de contención apropiados para cada situación facilita o exame do gando e reduce o risco de accidentes como cornadas, patadas ou atrapamentos. Manter o gando san, as instalacións limpas e o ambiente de traballo libre de contaminantes axuda a previr riscos relacionados con axentes biolóxicos e químicos.
Por último, manter a maquinaria en bo estado mediante revisións e mantemento regular contribúe a reducir os riscos asociados con axentes físicos como o ruído e as vibracións.
O persoal veterinario
Garantir a seguridade tanto do persoal veterinario coma dun mesmo ao realizar actuacións nas instalacións agrícolas é imperativo. Isto implica manter un manexo adecuado dos animais e asegurar que as instalacións estean limpas e libres de obstáculos que poidan causar caídas.
Debe acompañarse as persoas externas que visiten a explotación e colaborar na inmobilización e tranquilización do rabaño, ademais de seguir as indicacións do veterinario sobre como inmobilizar axeitadamente aos animais, utilizando os medios de contención dispoñibles e asegurándose de que estean en bo estado.
Recoméndase que estean suxeitos antes de que o persoal veterinario entre nas instalacións para previr que se asusten e escapen e evitar a presenza doutros animais soltos durante a manipulación, xa que poden perturbar o gando e representar un risco adicional.
Tamén é interesante garantir que exista suficiente espazo entre os animais e poderán utilizarse barreiras físicas para separalos. Ade -
TRABALLADORAS EMBARAZADAS OU EN PERÍODO DE LACTANCIA
Durante o embarazo e a lactancia, é preciso tomar precaucións adicionais para garantir a saúde e o benestar das mulleres da granxa.
Recoméndase non traballar en condicións extremas de calor ou frío, hidratarse e evitar a exposición a ruídos molestos e a maquinaria que xere vibracións. Do mesmo xeito, é importante previr caídas e golpes, non realizar traballos que requiran equilibrio en superficies inestables e conducir a baixa velocidade en terreos irregulares. Ao utilizar produtos químicos, é esencial revisar a etiqueta e a ficha de datos de seguridade para confirmar que non representen unha ameaza para mulleres embarazadas ou en período de lactancia. Ademais, debe manterse un bo estado sanitario do gando, evitando o contacto con animais enfermos ou materiais contaminados.
Aconséllase non facer sobreesforzos, non manter posturas forzadas e limitar o peso que se carga, especialmente despois do sexto mes de embarazo. É importante realizar cambios posturais a miúdo, utilizar roupa e calzado cómodos e facer descansos frecuentes para evitar o estrés e a fatiga.
RECIBIR AXEITADAMENTE O PERSOAL EXTERNO DA GRANXA PARA FOMENTAR UN AMBIENTE DE TRABALLO SEGURO E POSITIVO É FUNDAMENTAL
mais, seguiranse as instrucións do persoal veterinario en canto á manipulación e ao manexo dos animais, retirándoos axeitadamente despois de cada intervención.
Pecuarias San Miguel, a la vanguardia y al servicio del sector ganadero
Con una dilatada experiencia en la comercialización de zoosanitarios y productos relacionados con la ganadería, así como en el mercado de las mascotas, Pecuarias San Miguel ha inaugurado sus nuevas instalaciones en Zamora con el objetivo de cumplir la normativa vigente y dar el mejor servicio a los clientes.
La empresa se fundó hace más de 35 años y siempre ha estado en continua evolución, expandiendo su radio de trabajo prácticamente por toda la comunidad de Castilla y León.
Desde su creación, Pecuarias San Miguel ha contado con el apoyo de gran parte de los principales laboratorios del sector de la salud animal, lo que les ha hecho trabajar en constante formación, una actualización que siempre han compartido con todos sus clientes. Según destaca Daniel Cacho, director comercial de la empresa: “Tanto veterinarios como ganaderos, e incluso trabajadores de otras comerciales colaboradoras, han participado en multitud de cursos, viajes y actividades formativas que nos han ayudado a todos a crecer profesionalmente y a llegar a lo que somos hoy en día”.
En el marco de esta evolución y como consecuencia de los cambios que la legislación vigente ha adoptado en los últimos tiempos, han inaugurado unas nuevas instalaciones en Zamora, con las que pretenden “cumplir el riguroso reglamento de buenas prácticas de distribución, en el que se hace hincapié en garantizar una buena conservación de los medicamentos, tanto en
“CON ESTA NUEVA NAVE CUMPLIMOS EL RIGUROSO REGLAMENTO DE BUENAS PRÁCTICAS DE DISTRIBUCIÓN”
el almacenaje como en su transporte hasta el cliente final”, subraya.
Para ello, la nueva nave está equipada con toda la tecnología para asegurar un control de temperatura adecuada en toda la instalación y ofrecer sitio suficiente para lograr una correcta categorización de los productos. “Ahora podemos distinguir –explica Daniel Cacho– varias zonas de almacenaje para separar medicamentos, biocidas, productos destinados a la alimentación animal (correctores, leches maternizadas o piensos para todo tipo de mascotas), así como un espacio refrigerado donde conservar vacunas y productos que requieren una temperatura más baja”.
Actualmente, Pecuarias San Miguel suma un total de 24 trabajadores entre sus diferentes departamentos y cuenta con dos tiendas en Salamanca y en Benavente, donde ofrecen atención a los clientes de estas localidades y alrededores.
Daniel Cacho finaliza resaltando que “en esta nueva etapa esperamos seguir creciendo dentro de este sector, que consideramos clave en nuestra sociedad y del que nos sentimos orgullosos de formar parte”.
8robotsLelyAstronautA5
A granxa XL Roncero elixe o tráfico libre e o muxido robotizado
Alberto, Daniel e Félix Roncero son os propietarios da gandería Roncero, situada en Peleas de Abajo, en Zamora. Trátase dunha explotación familiar XL que decidiron robotizar por completo; para iso, apostaron por Lely con oito Astronaut A5.
Hai vinte anos que os socios actuais, xunto co seu irmán Salvador, fundaron a granxa. “Sempre dicimos que estamos moi orgullosos de ser gandeiros. Tanto o meu irmán Salvador coma min iniciamos isto porque comezamos a traballar na explotación que antes tiña o meu pai con outros socios; alí aprendemos e encantábanos”, contou Alberto Roncero.
Empezaron cunha sala de 2x12 e, coincidindo co vixésimo aniversario do negocio, deron o paso á robotización, debido a que xa había un tempo que tiñan ganas de dar o salto. Coa proposta que Lely lles fixo, decidiron que o momento chegara: “A intención é que o 11 de novembro de 2024, a vinte anos do inicio da actividade, teñamos os oito robots funcionando”, manifestou.
“O meu irmán Daniel e mais eu somos os dous piares da granxa, sen esquecer o meu pai, Félix, que é o cemento de unión” –narraba Roncero, ao tempo que explicaba que o seu rol se centra na xestión en gandería e en recursos humanos, mentres que Daniel se encarga da parte económica e da agricultura–, “aínda que os dous somos partícipes de ambos os roles, xa que vemos necesario ser coñecedores do
traballo do outro. Esta é unha das razóns para o crecemento: diversificar mellor e que sexa máis doado o entendemento entre irmáns que, como sabemos, ás veces é difícil nas sociedades familiares”. Para poder levar a cabo as tarefas diarias, contan coa axuda de varios empregados: seis na gandería, un en administración e dous en agricultura.
O
CAMBIO Á ROBOTIZACIÓN, RÁPIDO E POSITIVO
Teñen en muxido uns 350 animais, 100 vacas secas aproximadamente e en recría, en Valencia, posúen 200 xovencas. O número medio de muxidos nos robots é de tres, mentres que no que lles queda de sala a cifra se reduce a dous. Os datos de produción tamén son rechamantes: “En robot estamos arredor dos 40 litros, con picos de 41 e 42; en cambio, en sala, quedamos en 35 ou 36 como moito”, reflexionou o gandeiro. Actualmente, están a empregar catro Astronaut A5. En novembro, coa posta a punto dos catro restantes (en total, contarán con oito unidades), rematarán a transición cara á robotización do muxido e poderán prescindir da sala de forma definitiva.
Ao mes da posta en marcha dos catro primeiros A5 as sensacións xa foron positivas: “As vacas adaptáronse moi ben e houbo un doado manexo con elas, que, xunto co manexo que nós xa temos da gandería, se forxou unha unión aceptable para que o resultado sexa o que estamos a ver a día de hoxe, co cal estamos contentos”.
AS VANTAXES DE LELY E DO TRÁFICO LIBRE
Dende a firma holandesa defenden con firmeza a posta en marcha dos robots de muxido e do tráfico libre en granxas de gran tamaño. Roncero é o exemplo claro de por que este modelo funciona
EN VÍDEO!
Félix e Alberto Roncero, socios da granxa Roncero
Tamén teñen catro Lely Discovery Collector C2 e catro Lely Luna
para as ganderías XL. “A opción do muxido robotizado non é o que outras granxas coma a nosa adoitan tomar en consideración. Porén, a iniciativa xurdiu para afianzar o persoal que temos, queremos que siga con nós, así que con Lely e co tráfico libre confiamos en poder asegurar eses postos de traballo para o futuro”, expresou Alberto sobre as motivacións que os levaron a apostar polos A5.
Con Lely notaron un aumento de produción significativo, aspecto que se evidencia polo paso de dous a tres muxidos; con todo, explican dende a explotación que anteriormente xa estiveran en tres muxidos nalgún momento e, aínda así, nunca conseguiran as producións que a día de hoxe obteñen: “Os animais están moi tranquilos, aínda que é certo que o manexo que sempre tivemos aquí creo que deu pé a que se acostumasen moi rápido ao novo método de muxido e que a entrada das vacas estea sendo boa”.
Con respecto ao tráfico libre, nun principio non estaban seguros de se era a opción que querían, “pero teño que dicir que foi todo un acerto e que estamos satisfeitos”, confesou. Xa escoitaran recomendacións de amigos que están en tráfico libre dende hai tempo e tiñan ganas de probalo, porque se axusta ao muxido do animal ao poder ir cando lle dea a gana, cando o necesite e cando queira. Alberto Roncero destacou tamén de Lely a boa experiencia co seu equipo técnico, conformado por “persoas profesionais e moi próximas. A relación con eles é moi directa e sentímonos moi a gusto co trato recibido”.
O PUNTO DE VISTA DOS EMPREGADOS
Rocío Esteban leva xa oito anos traballando na granxa. O cambio ao muxido robotizado vivírono ben: “Antes estaba na sala día a día e agora metemos atrasos nos robots, e son moi poucos. É outro mundo distinto, porque alí pasabas tres horas ou o tempo necesario e agora son só uns momentos concretos co robot, co cal podes investir máis tempo noutros aspectos”, aclarou. A gandeira resaltou tamén en positivo as áreas de separación de detrás do robot: “As vacas están tranquilas, non hai ningún problema nin sofren de estrés”.
Francisco Javier Rojas leva tres anos en Roncero. Co cambio, sentiu que o trato cos animais é máis agradable, xa que ao muxirse de forma automática teñen tempo para estar pendentes deles. En canto ao tráfico libre, indicou que é máis cómodo tanto para as vacas coma para eles.
Sobre o futuro das ganderías XL, Alberto teno claro e considera que pasarán polo robot de muxido e polo tráfico libre: “Nós sopesamos tamén o batchmilking, pero descartámolo porque te limita a tres muxidos ou sería complicado facer máis, mentres que co tráfico libre non tes esta traba. Nas granxas grandes pode parecer complicado o paso á robotización, pero na nosa experiencia, e arrancando con catro robots ao mesmo tempo, non o foi para nada”.
O PAPEL DOS FMS
Tamara Castro é FMS en Lely Center Ávila. O seu papel pasa por analizar os parámetros produtivos do rabaño antes, durante e despois da posta en marcha do sistema de muxido robotizado. Para iso, teñen en conta diversos puntos. Na alimentación, sempre se tenta chegar a un acordo co nutrólogo e realizan unha estratexia na que van suplindo paulatinamente o penso do presebe polo concentrado do robot sen penalizar a produción das vacas. “É importante lograr un equilibrio óptimo entre o presebe e a cantidade de penso que se dá no robot, pero tamén é crucial contar con forraxes de boa calidade que nos garantan un nivel de fibra óptimo para evitar problemas de saúde ruminal”, indicou Castro. Dende Lely, buscan alimentar cada animal en función das súas necesidades, coa consecuencia final de obter a máxima produción posible.
En canto á saúde podal, sempre se valora co gandeiro que incidencia hai para ver se é necesario tomar algún tipo de medida e chegar ao arranque co menor número de coxas posible. Tamén se analiza previamente o reconto de células somáticas e a incidencia de mamites.
“Un dos principais motivos que están movendo aos gandeiros a dar o salto a automatizar as granxas é a man de obra, sobre todo nas XL, porque están preocupados por optimizar o tempo dos seus empregados”, aseverou Tamara Castro. O obxectivo que perseguen dende Lely é que unha única persoa poida xestionar un patio de 120 vacas nun máximo de 20 minutos en cada quenda.
O seu Lely Center local daralle máis información sobre este fito no muxido.
Su Lely Center local le dará más información sobre este hito en el ordeño.
Lely Center Los Corrales +34606022405
Lely Center Outeiro +34671646745
Lely Center Aizoain +34676182349
Lely Center Trazo +34685117350
Lely Center Ávila +34665772747
Lely Center Vila Nova +351227538339
Tamara Castro, FMS en Lely Center Ávila
Dous empregados da gandería, Francisco Javier Rojas e Rocío Esteban
Benestar animal (I)
“Está tan delgada a vaca de Elena que, no canto de dar leite, dá pena” (Gloria Fuertes). Partindo do verso desta coñecida poeta, nesta primeira entrega sobre benestar animal enumero as cinco liberdades fundamentais para os animais domésticos que recoñece a UE e déixovos no aire unha pregunta: son máis felices as vacas de pastoreo ou as estabuladas?... Depende.
Ola a todos! Na entrada que escribín acerca da loita contra o estrés por calor nas vacas (1), vimos como favorecendo o seu benestar (evitando ou minimizando este problema) conseguiamos mellorar a produción de leite.
Esta nova entrada comeza cun verso de Gloria Fuertes que fai referencia á primeira e máis elemental das cinco liberdades que a Unión Europea recoñece para os animais domésticos:
1. Estar libres de fame e sede , tendo acceso á auga fresca e
unha dieta que lles achegue unha saúde plena e enerxía.
2. Estar libres de incomodidade , proporcionando un ambiente adecuado que inclúa acubillo e unha zona de descanso.
3. Estar libres de dor, lesións e doenzas , mediante a prevención, o diagnóstico rápido e o tratamento.
4. A liberdade de expresar un comportamento normal , proporcionando espazo suficiente, instalacións adecuadas e a compañía de animais da propia especie animal.
5. Estar libres de medo e angustia , asegurando as condicións de trato que evitan o sufrimento mental.
Os dereitos que derivan destas liberdades están recoñecidos pola UE e lexislados a nivel nacional polo RD 348/2000. Cando eu empecei a traballar (no milenio pasado…), moitos gandeiros usaban unha vara para manexar o gando. Hai que pensar que naquela época había máis pastoreo e a vara facíase necesaria para manexar as vacas e levalas ao pasto.
A vara funcionaba coma unha extensión dos brazos para dirixilas…, pero había uns poucos que a usaban con demasiada “xenerosidade”. Naquela época, e polo mesmo respecto que eu sentía polas vacas, xa había gandeiros obxectores de usar a vara coma castigo.
Antón Camarero Veterinario de Adial
TODAS ESTAS ACCIÓNS SON MOI IMPORTANTES PARA QUE A VACA ESTEA MÁIS FELIZ E SA, E, POR TANTO, PRODUZA TAMÉN MÁIS LEITE E DE EXCELENTE
CALIDADE
Estes “obxectores da vara” non eran os peores, manexaban mellor os animais e conseguían mellores producións. Empiricamente sabían que tratalos ben tiña recompensa na produción.
Hoxe hai moitas explotacións modélicas na produción de leite e que toman moi en serio o benestar animal. Nelas disponse de suficiente superficie por vaca para evitar a sensación de amoreamento e que algunhas vacas sentan amedrentadas por outras máis dominantes. Ademais, para conseguir que haxa suficiente espazo no presebe ou nos bebedoiros (e que así poidan comer e beber con tranquilidade), axustan o número de vacas ao tamaño da explotación.
Como é importante que dispoñan de aire puro, libres de bacterias e amoníaco, as instalacións constrúenas con ampla altura. As camas son de area, máis confortables, frescas, de fácil drenaxe e inertes á multiplicación das bacterias. Estas granxas posúen tamén sistemas de ventilación pasiva (aproveitan a circulación natural do aire) ou activa (ventiladores, nebulizadores de auga…).
Para que os chans estean limpos e secos (e que as vacas non escorreguen), instalan sistemas de limpeza automáticos… Mesmo hai implantados robots que, se detectan as vacas, lles dan “un cepillado” ao longo do lombo para que estean máis limpas e relaxadas.
Todas estas accións son moi importantes para que a vaca estea máis feliz e sa, e, daquela, produza tamén máis leite e de excelente calidade.
E aquí vén a miña preguntareflexión para acabar esta entrada: “Son máis felices as vacas en pastoreo que as estabuladas?” Vou exercer de galego e respóndovos: depende. Temos idealizada a foto da vaca feliz pastando no prado, pois, aínda que parece moi idílica a imaxe, asegúrovos que non sempre é así: as vacas no pasto no inverno están expostas a choiva e vento, ás veces cubertas de barro que as arrefría. No verán, a calor pode ser abrasadora e, se hai sombras, compártenas con hordas de incómodas moscas… Mentres,
outras vacas estabuladas están nun ambiente ventilado e fresquiñas sobre as súas camas de area. É coma se preguntamos: Quen son máis felices, as persoas que viven na aldea ou na cidade? Pois… depende! (continuará).
REFERENCIA BIBLIOGRÁFICA
(1)“Muuuita calor!”, Vaca Pinta 40, páxs. 20-23, agosto de 2023 https://vacapinta.com/media/ les/ chero/vp040_galego_lr-20-23.pdf
Binigafull: una granja campeona y a la vanguardia
Binigafull combina tradición e innovación para conseguir una producción láctea exitosa y sostenible. Enfocados en la mejora genética y la transformación quesera, y con una filosofía de trabajo clara, esta granja es un buen ejemplo de lo que es el presente y el futuro de la ganadería en Menorca.
BINIGAFULL
■ Ubicación: Ciudadela (Menorca)
■ Vacas en ordeño: 80
■ Recría: 25
■ Superficie agrícola: 100 ha
Tóbal Capó y Tònia Marquès son los payeses al frente de Binigafull, una ganadería de unas 100 hectáreas situada en el término de Ciudadela, en Menorca. Cuenta con unas 90 vacas en ordeño y produce una media de 33,5 litros de leche por vaca al día, con unos porcentajes del 4,10 % de grasa y del 3,35 % de proteína. No solo se dedican a la producción de leche, sino que también elaboran queso artesano con denominación de origen Mahón Menorca, tanto para consumo local como para venta a través de cooperativas. En los últimos años, ocupan el primer puesto en producción de Baleares y tienen una calificación media de 84 puntos.
GENÉTICA, NUTRICIÓN Y LONGEVIDAD
La profesionalidad en la gestión de Binigafull es evidente. Tóbal y Tònia han puesto el foco en la mejora genética de sus vacas, para lo que prestan atención a sus animales desde las primeras edades. Este esfuerzo se traduce en productoras de gran tamaño y excelente tipo.
Aunque hace 6 años que trabajan en la finca actual, la trayectoria de Tóbal empezó hace 17, en Biniseguí, una granja de la zona de Mercadal; en el cambio decidieron apostar por mantener la base genética de esa ganadería: “Los animales con los que trabajábamos allí tenían buenas producciones, tipo y longevidad; eso nos llevó a mantenerlos para dar continuidad a nuestro proyecto genético”, explica Tóbal.
Estos ganaderos señalan como sus pilares fundamentales la genética (morfología, patas, ubres y tipo), la longevidad de los animales, la nutrición (con Amalio, el técnico de Nanta en la zona, al frente) y los aspectos sanitarios y reproductivos, así como la producción y transformación de la leche en su propia quesería.
■ Volumen de producción: 33,5 litros/vaca/día
■ Porcentaje de grasa: 4,10 %
■ Porcentaje de proteína: 3,35 %
UNA ALIMENTACIÓN
CON BASE EN EL PASTOREO
Como es común en Menorca, los pastos son la base de alimentación del ganado en Binigafull, especialmente a través de raigrás, o mezclas de raigrás con avena. Este enfoque no solo asegura una alimentación rica en nutrientes, “sino que también contribuye a la longevidad de las vacas”, remarca el técnico veterinario de Nanta Amalio Plasencia. La granja cuenta, además, con una parte de regadío.
Trabajan con leche Nantamilk Platino para la recría de terneras, así como con el resto de los productos del programa Prima, y, posteriormente, con diferentes piensos específicos formulados por Amalio para las distintas etapas de crecimiento y producción.
LOS SERVICIOS DE NANTA EN BINIGAFULL
Nanta trabaja con Tóbal desde que estaba en Biniseguí, y el payés siguió confiando en esta marca de piensos en el paso a la nueva granja, muestra de cómo valora tanto los productos como la experiencia y asesoría que se le brinda en diversos aspectos del negocio. “Amalio nos visita una vez al mes para hacer la revisión de forrajes y ver qué es necesario ajustar, si bien siempre está disponible para consulta telefónica”, apunta.
Las visitas regulares y el contacto constante con el ganadero permiten un monitoreo detallado de la ración y del estado general del ganado. Las evaluaciones incluyen mediciones del carro mezclador y de los distintos forrajes disponibles, lo que permite ajustar la alimentación según las necesidades específicas de cada temporada.
Así mismo, Plasencia trabaja en coordinación con el resto de los profesionales veterinarios de la granja para poder identificar rápidamente desajustes en la reproducción o cualquier problema de salud.
“En la lactación seguimos con el sistema que tenemos en la isla: son clientes de una cooperativa, que a su vez es distribuidora nuestra. Esta cooperativa tiene productos que yo voy adaptando y racionando para elaborar las distintas raciones que se hacen a lo largo del año teniendo en cuenta la variabilidad de los forrajes y las condiciones climáticas”, enuncia Plasencia.
El trabajo conjunto de Nanta con la cooperativa local es un factor clave para el éxito de Binigafull: este modo de funcionar les asegura que la alimentación del ganado sea siempre óptima y se traduce en una mejor salud y productividad del rebaño.
“Hemos implantado un sistema muy centrado en hacer una recría que consiga animales grandes, que lleguen pronto a un desarrollo que permita una inseminación a una edad medianamente temprana”, destaca el técnico. En la actualidad, en Binigafull intentan inseminar a los 14 meses, si bien dan prioridad a que la novilla alcance el tamaño y el peso deseados. La recría ha sido siempre un aspecto fundamental en esta granja y los resultados de esta apuesta son evidentes, viendo la calidad y el rendimiento de sus vacas.
PROYECTO QUESERO
Tóbal y Tònia tienen claros sus objetivos y son exigentes a la hora de trabajar, algo que –señala el técnico de Nanta– es una motivación que obliga a los distintos agentes involucrados en este negocio a avanzar buscando cada día la excelencia. En esta línea de optimización constante, hace diez años que comenzaron a desarrollar un proyecto de elaboración de quesos.
Un cambio significativo en la gestión de esta granja, y que ocurrió tras la creación de la quesería y la demanda continua de sus quesos tanto a nivel local como regional, fue la transición de la concentración de partos, habitual en la isla, a su reparto entre los meses de agosto y enero, fundamentalmente. “Esto hace que, a la hora de trabajar, tengamos una variación en días en leche menor que la que puede haber en otras granjas de la zona”, explica Plasencia.
Este enfoque diversificado no solo añade valor a la producción de leche, sino que también les asegura una fuente de ingresos adicional y contribuye a la sostenibilidad económica de la granja. En Menorca, los costes de producción son particularmente altos debido, entre otras cosas, a los cargos del transporte. Aumentar el margen de beneficio pasa por transformar la leche. “El inicio fue lento y difícil, cuesta hacerse un hueco en el mercado y salir con un queso que guste a los consumidores, pero actualmente estamos satisfechos y planeamos empezar pronto con la venta directa”, celebra Capó.
KALA E ISABEL,
GRANDES CAMPEONAS DE MENORCA
Binigafull es un nombre habitual en el certamen frisón menorquín. Participan desde 2008 y, de hecho, son los propietarios de las últimas dos vacas gran campeonas de Menorca: con Kala consiguieron el título en 2023 y con Isabel lo revalidaron este mismo año.
No obstante, Tóbal destaca que es algo que se toma como una afición y que, para ellos, lo más importante de estos concursos no son los premios, sino “el reconocimiento que supone para nuestro trabajo diario, además de las amistades que se forjan y de la oportunidad que supone para el intercambio de conocimientos con otros ganaderos”.
Para los animales de campeonato, que requieren características concretas, Binigafull implementa unas rutinas específicas y una preparación nutricional diferente, asesorados por el técnico de Nanta. Estos ejemplares son alimentados con concentrados y forrajes especiales para desarrollar las características deseadas para los concursos.
Galicia e Bretaña, moito para compartir
A través do programa Erasmus+, desde hai xa unha década os estudantes de Produción Agropecuaria do Centro de Promoción Rural-EFA Fonteboa teñen a oportunidade de realizar unha estancia de tres semanas en diferentes rexións de Francia. Neste estudo resumo as palabras de Olivier Carvin, responsable do Servizo de Economía e Emprego da Chambre d’Agriculture de Bretaña, quen nos explicou a situación, evolución e tendencias da produción de leite na rexión, e ofrezo unha comparativa de ambos os territorios leiteiros, os cales comparten moitas similitudes.
Luis García Fernández Dirección Institucional Federación EFA de Galicia
As dúas son rexións periféricas dentro de Europa, ambas presentan o sinal da cultura celta e tanto a unha coma a outra están no grupo de cabeza da produción láctea da Unión Europea. Con todo, cada unha delas achega as súas singularidades que hai que analizar no contexto adecuado para acertar no diagnóstico e nas conclusións. É importante coñecer a historia recente para unha lectura certeira. Hai 80 anos, ao final da Segunda Guerra Mundial, o panorama do rural francés en xeral e do bretón en particular, era desolador. Houbo unha toma de conciencia e unha implicación da Administración e da poboación para determinar as políticas de desenvolvemento; estas reciben un
empurrón coa instauración da PAC en 1962, cuxas medidas teñen un efecto multiplicador nas rendas agrarias, na autoestima dos agricultores e no desenvolvemento rural.
Os anos 70 foron de desenvolvemento agrario; os 80 e 90, de desenvolvemento rural, e as décadas actuais do presente século, de desenvolvemento territorial, polo que as actividades agrarias deben estar integradas nas políticas de desenvolvemento económico dos diferentes territorios, integrando a sostibilidade económica social e ambiental. Os titulares das granxas téñeno asumido, aínda que se queixan da excesiva burocratización e dalgunhas esixencias establecidas no Pacto Verde europeo e outras estratexias ditadas desde Bruxelas.
ERASMUS +, UNHA OPORTUNIDADE PARA EXPANDIR A MENTE
Desde hai xa unha década, os estudantes de Produción Agropecuaria do Centro de Promoción Rural-EFA Fonteboa teñen a oportunidade de realizar unha estancia de tres semanas en diferentes rexións de Francia (Normandía, Borgoña, Bretaña…), seguindo unha tradición iniciada décadas atrás.
Bretaña, polas similitudes con Galicia, ten especial interese e os participantes, á parte de traballar na granxa e de convivir na familia, realizan un estudo do medio: análise da contorna, presentación da empresa, os medios de produción, a coherencia do sistema de produción e o posicionamento da empresa cara ao
OS TITULARES DAS GRANXAS […] QUÉIXANSE DA EXCESIVA BUROCRATIZACIÓN E DALGUNHAS ESIXENCIAS ESTABLECIDAS NO PACTO VERDE EUROPEO E OUTRAS ESTRATEXIAS DITADAS DESDE BRUXELAS
futuro, todo iso a través do diálogo cos responsables do stage, en coordinación co profesorado de Fonteboa e da Maison Familiale Rural de Janzé. O marco de Erasmus+ é tamén unha oportunidade para os docentes e profesionais interesados en coñecer experiencias de innovación, de adaptación ás novas esixencias etc., á vez que realizan o seguimento das estancias dos alumnos nas respectivas explotacións.
Paralelamente, organízanse actividades coma encontros de carácter profesional para afondar nas diferentes liñas de desenvolvemento do potencial agrario da rexión: o sector lácteo, os investimentos nas granxas, a integración das instalacións nas políticas de desenvolvemento territorial, os investimentos en enerxía (metanización, enerxía solar…), a diversificación das producións etc.
Olivier Carvin, responsable do Servizo de Economía e Emprego da Chambre d’Agriculture de Bretaña, explicou a situación, evolución e tendencias da produción de leite na rexión.
A PRODUCIÓN DE LEITE, DOMINANTE EN BRETAÑA
É a actividade dominante, pois o leite de vacún de leite achega o 21 % da produción final agraria, seguida moi de preto do porcino, co 18 %, aínda que esta é máis variable en función dos mercados.
Así pois, o lácteo e o porcino son dous alicerces importantes no agrario bretón. O resto das porcentaxes repárteno as producións avícolas, a carne de vacún, os cereais e a produción hortícola.
A produción láctea, a diferenza de Galicia (que a concentra nunha vinte-
na de municipios), é significativa en todo o territorio, aínda que con cargas gandeiras ostensiblemente máis baixas que as galegas, pois nos modelos de explotación hai unha tendencia clara á desintensificación nas 8.000 ganderías, cun censo total de 700.000 vacas.
En canto a razas, a prim’holstein é a hexemónica (80 %), mentres que o 20 % restante o reparten entre as razas normanda, montbeliarde e outras de procedencia rexional e cruzamentos.
RADIOGRAFÍA DAS GANDERÍAS: ESTÁNDAR, ROBOTIZADA E ECOLÓXICA
Ao tratarse dun modelo de gandería consolidado, non resulta difícil establecer unha radiografía básica da gandería-tipo:
• SAU: 93 ha. O 73 % destínase á produción de forraxes e o 27 % restante, aos cultivos para venda
• Número de vacas: 82 vacas produtoras
• Produción/vaca/ano: 7.700 litros
• Venda de leite/ano: 630.000 litros
• Man de obra: 1,9 UTA
Desde hai tempo, a robotización tamén é tendencia en Bretaña e así hai ganderías que apostan claramente por este sistema, mentres que outras presentan argumentos razoados polos que optan por outros modelos. As decisións tómanse en función de criterios como a renda dispoñible por UTA e a estrutura de gastos fixos que vai xerar o investimento.
A explotación leiteira tipo con robot arroxa os seguintes indicadores:
• SAU: 113 ha (o 65 % destínase a cultivos forraxeiros e o 35 % restante, a cultivos para venda)
• Número de vacas: 100 produtoras de leite
• Produción/vaca/ano: 8.700 litros
• Venda de leite/ano: 866.000 litros
• Man de obra: 2 UTA
O modelo ecolóxico é seguido por unhas 800 ganderías (o 10 %), que, dentro do conxunto francés, supoñen o 25 % das ganderías do país baixo esta certificación.
A explotación leiteira ecolóxica tipo presenta estes indicadores:
• SAU: 96 ha (o 90 % é superficie forraxeira principal e o 10 % destínase a cultivos para venda)
• Número de vacas: 75 produtoras de leite
• Produción/vaca/ano: 5.000 litros
• Venda de leite/ano: 377.000 litros
• Man de obra: 2 UTA
En canto ás motivacións pola opción ecolóxica, pesan, evidentemente, as económicas, pero non son determinantes, pois hai outros factores que reforzan a opción, como son a posibilidade de establecer un sistema de produción máis vinculado á tradición, ao manexo do chan evitando laboreos excesivos, a unha determinada rotación de cultivos e outras prácticas e ao convencemento de estar nun sistema máis sostible ca os outros. Estas premisas tamén as están a poñer en marcha as explotacións convencionais e hoxe o diferencial de prezos entre o convencional e o ecolóxico non está tan remarcado no produto final.
COMO EVOLUCIONOU A PRODUCIÓN
A produción de leite en Bretaña, aínda que consolidada, non é allea ás circunstancias exteriores. Un fito importante é o ano 2015, pois, ante a previsible desaparición das cotas, neses anos houbo un crecemento
De esq. a dta., José Luis Antunha, Luis García, Olivier Carvin e Calude Richard na CA de Bretagne
EN FRANCIA EN XERAL E EN BRETAÑA EN PARTICULAR, A TRANSFORMACIÓN DA MATERIA PRIMA EN DERIVADOS LÁCTEOS FORMA PARTE DA CULTURA DO PAÍS
do número de vacas de leite que se retardou nos anos seguintes e que a tendencia á baixa se consolida a partir de 2019.
O 40 % dos titulares das granxas de leite teñen máis de 55 anos, co que preocupa a remuda, pois coas incorporacións apenas se substitúe o 30 % dos abandonos. Evidentemente, desde a Administración e desde as organizacións agrarias hai preocupación e empeño por facilitar as incorporacións.
A media de idade de incorporación son os 28 anos, despois de acreditar unha formación profesional suficiente (o mínimo a equivalente a un ciclo formativo de grao superior), un plan de empresa e un exame para a concesión de axudas. O 67 % das incorporacións son en GAEC (similar a SAT), nunha explotación dunha superficie media de 120 ha.
Por último, cabe resaltar un par de datos significativos: o 35 % das incorporacións son de mozos alleos ao sector, sen vínculos familiares, e un 21 % son mulleres. Trátase de persoas que ven unha opción profesional na actividade e para a que seguiron un plan de formación e na maioría dos casos, unha experiencia previa como asalariado.
APOSTA POLA TRANSFORMACIÓN
En Francia en xeral e en Bretaña en particular, a transformación da materia
prima en derivados lácteos forma parte da cultura do país.
Industrias como Lactalis e as cooperativas Sodiaal, Laïta e Eurial elaboran produtos de gran consumo e produtos industriais, que, en boa parte, destinan á exportación, pois os queixos explotados supoñen o 35 % do valor; o leite en po, o 24 %, e a manteiga, o 10 %.
E o que é significativo é que, do mesmo xeito que as granxas están repartidas de maneira equilibrada por toda Bretaña, as industrias lácteas tamén presentan unha repartición similar, aínda que hai máis presenza nos departamentos de Île et Vilaine e Finistèrre, nas zonas de Rennes e Brest, respectivamente.
Outro dato representativo é que cada unha das industrias sitúase en varios elos da cadea láctea: produción, recollida, transformación e distribución, en función do seu estatuto xurídico (cooperativa ou empresa privada), co que se reforzan os diferentes elos da cadea de valor.
O sector lácteo bretón xera 38.000 empregos: 21.000 na produción, 13.500 na industria e 3.500 nos servizos ligados tanto á produción como á transformación.
Unha granxa supón 3,4 empregos: 1,8 empregos na produción e 1,6 en servizos derivados da produción e da industrialización do leite.
FORTALEZAS, FEBLEZAS, AMEAZAS E OPORTUNIDADES
As condicións agroclimáticas, a dispoñibilidade dunha boa base territorial coa autonomía alimentaria que iso supón e a boa conexión entre produtores e industria constitúen os puntos fortes do sector.
Por contra, a débil rendibilidade agraria, a tendencia á alza dos custos de alimentación, as dificultades para a remuda xeracional e a ausencia de produtos de calidade diferenciada son algunhas das feblezas.
Como ameazas cítanse as esixencias ambientais cada vez máis restritivas, as opcións dos consumidores cara a outros produtos alimenticios e a competencia polos usos do chan (perda de chan agrario en beneficio doutros usos como o residencial).
Con todo, os especialistas do lácteo bretón identifican oportunidades como a forte demanda de produtos lácteos de gran consumo e o abandono da produción en rexións limítrofes. Hai un posicionamento optimista de cara ao futuro, traballando nun marco de interdependencia produtores e industria anticipándose ás demandas dos consumidores en prol da sostibilidade das granxas e das industrias.
en VÍdeo
Cifras réCord de produCión
Co robot Gea
José Manuel Vázquez e Marlene Mouriño decidiron construír un establo totalmente novo para o seu rabaño, xa que as instalacións que herdaron dos seus familiares quedaban pequenas e incómodas.
A cambio engadiron a idea de querer robotizar o muxido, cos obxectivos de aumentar o número de muxidos e, en consecuencia, os litros de leite producidos e de conseguir maior flexibilidade horaria.
Estrearon a nova nave e o robot hai un ano e, despois deste tempo, comparten connosco todos os seus beneficios.
Están muxindo as súas produtoras unha media de 3,5 veces ao día, xa chegan a 45 quilos diarios por vaca e o reconto de células somáticas reduciuse máis da metade.
Para máis información: GEA.com/es
ganadería roxelo
Localización: Rodeiro (Pontevedra)
Número total de animais: 110
Vacas en muxidura: 60
Media de muxidos: 3,5
Media de produción: 45 kg/vaca/día
Porcentaxe de graxa: 3,67 %
Porcentaxe de proteína: 3,40 %
RCS: 100.000 cél./ml
“Tiñamos unha produción media de 37 ou 38 quilos e desde que muximos cos robots subimos ata os 45”
Permítenlles maior flexibilidade e conciliación familiar?
Na granxa traballamos a miña muller, Marlene, e eu. Comezamos o día ás oito da mañá e en dúas horas temos todo listo, o manexo do establo e da recría. A miña muller compaxina o traballo na granxa coas tarefas relacionadas cos nosos fillos e eu encárgome do resto dos labores da granxa, coma o carro e demais.
Os robots permítennos maior flexibilidade de horarios; por exemplo, ás oito da tarde estamos na casa ceando todos xuntos, o que antes era impensable, e conseguimos unha mellor conciliación familiar.
Que produción actual teñen na granxa e cal foi o incremento desde a instalación do robot?
Por que motivos decidiron robotizar o muxido?
Tomamos a decisión de robotizar o muxido das nosas vacas para conseguir unha mellor calidade de vida, maior benestar para os animais e obter máis muxidos e máis produción.
Por que elixiron GEA e cales son as características que máis valoran deste robot de muxido?
Decidímonos por GEA pola calidade do muxido, polo foso e a posibilidade de colocación manual e pola separación por cuartos, porque vexo que é importante. No caso de vacas con edemas ou de xovencas, pódelo colocar manualmente, o que non se pode facer noutros sistemas de muxido.
Co outro sistema de muxido, tiñamos unha media de produción de 37 ou 38 quilos; desde que muximos cos robots, subimos ata os 45, é dicir, un incremento duns 7 ou 8 quilos. Cremos que podemos aumentar máis esta cifra se logramos incrementar a media de muxidos e perfeccionar o benestar animal.
Cantos muxidos están conseguindo de media por día?
Agora mesmo mantémonos nunha media de 3,5 muxidos ao día.
Que opinan do robot de muxido en canto ás calidades do leite?
Grazas aos robots melloramos moito na calidade do muxido, sobre todo en canto a mamites. No establo vello, no verán sempre tiñamos problemas de mamites e, dende que estamos co muxido robotizado, esquecémonos de picar unha vaca con antibiótico.
Ademais, o servizo técnico dos seus distribuidores na zona, Tecnor Lalín Maquinaria, é profesional ao 100 %. Cando hai algún problema, están aquí ao momento. “Grazas
aos robots, melloramos moito a calidade do muxido”
“Melloramos moito a calidade do leite, sobre todo en mamites, porque nos esquecemos de inxectar as vacas con antibiótico”
O reconto de células somáticas reduciuse de 260.000 a menos de 100.000.
Melloraron a reprodución por ter posto os colares Cow Scout?
Co muxido robotizado monitorizamos os animais cos colares e no tema de celos melloramos moito, porque reducimos os días entre partos e detectamos os celos rapidamente. Ademais, conseguimos anticiparnos a certas enfermidades porque xa vemos as alarmas no programa antes de ver a vaca enferma no establo.
Vemos unhas instalacións moi coidadas e moi funcionais. GEA interveu no seu deseño?
Si. Para o deseño deste espazo, contamos co asesoramento dos técnicos de GEA e, polo que estamos vendo, está funcionando ao 100 %, con moi bos resultados e sen case atrasos.
Antes de entrar aos robots, os animais pasan por unha porta preselectora e unha sala de espera e ao finalizar o muxido tamén colocamos unha porta de postselección. Todo está pensado para un mellor benestar dos animais e para que as vacas en celo ou con algún tipo de enfermidade non anden polo establo, senón que estean tranquilas na zona de separación.
Neste establo notamos as vacas moito máis tranquilas e iso repercute nunha maior produción.
Teñen algún equipamento máis de GEA?
Ademais do robot e dos colares Cow Scout, colocamos unhas placas de arrefriamento co fin de conseguir maior
“Cos colares Cow Scout, reducimos os días entre partos e detectamos celos rapidamente”
“Os robots permiten unha maior flexibilidade horaria e unha mellor conciliación familiar”
eficiencia enerxética e reducir o consumo de electricidade. Con elas conseguimos reducir a temperatura do leite de 35 a 12 graos antes de pasar ao tanque e iso nótase, pois estamos coa mesma tarifa e non aumentamos os consumos.
Pensan en medrar ou en instalar máis robots no futuro? Esta granxa está pensada para poder medrar no futuro e montar un segundo robot. Non sei se isto chegará a suceder, porque dependerá das seguintes xeracións, pero, pola nosa experiencia, estamos moi contentos.
“A vantaxe do robot GEA é que sempre utiliza a táboa que máis se adapta ao animal segundo a produción e as vacas arrancan con moita máis forza que noutros robots”
Pablo
Lago Nutrólogo
de Coren en Ganadería Roxelo
Como foi a adaptación da alimentación dos animais no momento da robotización?
A adaptación foi moi sinxela. Ao principio, José Manuel pensaba en ir trasladando os animais para a nave nova e muxir no robot por lotes, pero ao final decidimos pasar todo o rabaño xunto e a verdade é que a transición se fixo de marabilla; iso si, uns días antes déuselles un pouco de penso do robot para que se fosen acostumando.
Que alimentación toman agora?
A ración está composta por 24 kg dun silo de herba de alta calidade; 9 kg dun silo de herba un pouco máis fibrosa,
para evitar o consumo de palla debido ao prezo que ten hoxe en día; 15 kg de silo de millo e 9,5 kg de concentrado. Despois, no robot estamos proporcionándolles unha media de 6,5 kg de penso. En definitiva, estamos achegando uns 28 quilos e medio de materia seca total en ración.
A partir de aquí imos cambiando a mestura en función dos cambios de forraxes que poida haber e no robot axustamos as táboas en función da produción e dos días de leite.
A vantaxe que ten o robot de GEA é que sempre utiliza a táboa que máis penso lle dá ao animal segundo a produción. Así, as vacas arrancan con moita máis forza que noutros robots, que utilizan táboas moito máis pechadas no posparto e nos días de leite.
CARBOEIRO. TABOADA (LUGO)
Sempre da man da diversificación e da robotización
A gandería Carboeiro, de orixe familiar e coa terceira xeración de gandeiros xa ao mando da sociedade, leva apostando fielmente pola automatización dos procesos e pola variedade de ramas no negocio desde hai máis de vinte anos. Combinan a súa granxa de leite coa cría de porcos e de polos, e están moi satisfeitos coa incorporación de dous robots para o muxido.
Localización: Taboada (Lugo)
Propietarios: Mercedes Rigueira, Manuel Salgado, Lionel Salgado e Adrián Salgado
N.º total de animais: 250
Vacas en muxidura: 120
Media de produción anual: 39 l/vaca/día
Porcentaxe de graxa: 3,50 %
Porcentaxe de proteína: 3,30 %
RCS: 180.000 céls./ml
Venda do leite: Reny Picot
Adrián Salgado e o seu irmán Lionel comparten sociedade cos seus pais, Mercedes Rigueira e Manuel Salgado, e suman un rabaño de vacas de 250 cabezas, das que moxen unhas 120. Non obstante, dedicados ao 100 % da explotación están só os seus pais e máis un empregado, Hicham Souiri, xa que os dous mozos teñen traballos alleos á gandería. Adrián, cun ciclo superior de Análise e Control de Calidade, traballa na fábrica de pensos da cooperativa Aira e o seu irmán, nunha empresa como enxeñeiro en telecomunicacións.
Como a gran parte dos negocios gandeiros de Galicia, esta granxa naceu grazas aos avós de Adrián, que, emigrados a Suíza, decidiron comprar a propiedade actual e volver para comezar a traballar con tan só cinco vacas e un circuíto de muxido. Pasados uns anos, incorporáronse os seus pais e con eles tamén a primeira sala de muxido, na que podían muxir cinco vacas á vez. Tempo despois, o crecemento seguía sendo a tónica habitual do negocio e construíron un establo onde instalaron unha sala en espiña de peixe 6x2. Finalmente, a última das incorporacións foi a dos netos
En Vaca.tv
“ESTABAMOS NUNHA MEDIA DE 33 LITROS POR VACA E DÍA E FOMOS MELLORANDO POUCO A POUCO ATA LOGRAR OS 39”
Robotizaron o muxido hai cinco anos para lograr o terceiro muxido e obter maior flexibilidade horaria
daqueles primeiros emprendedores, cunha nave nova e dous robots de muxido.
“Hai aproximadamente cinco anos, botabamos bastante tempo muxindo, queriamos buscar un terceiro muxido, pois había vacas moi produtoras, e atopar man de obra facíase complicado”, lembra Adrián.
Ante estas tres necesidades, puxeron enriba da mesa dúas opcións: instalar unha sala máis grande ou decantarse por robotizar o muxido.
Gañar calidade de vida e ter maior exibilidade horaria foron os dous motivos que pesaron máis á hora de tomar unha decisión e, ao nal, apostaron por incorporar dous robots.
CONFIANZA TOTAL NA ROBOTIZACIÓN
Na actualidade están alcanzando medias de 39 litros por vaca e día, cunhas porcentaxes de graxa de 3,50 % e de proteína de 3,30 %.
“Deseñamos cos técnicos da marca comercial o proxecto de instalación dos robots e convenceunos o sistema desde o primeiro día”, recalca o gandeiro.
Colocaron os dous boxes en paralelo, cunha sala de espera e unha porta preselectora, a onde acceden só as vacas que teñan permiso de muxido. Ao outro lado, encóntranse o foso común de acceso ás tetoeiras, a sala de máquinas e a o cina. “Nun establo de case 80 metros de longo, quedounos todo moi centralizado e isto facilítanos moito o traballo”, indica
Alta Calidad Alemana Asegurada!
Grazas ao arrimador, aumentaron o movemento de animais e o número de entradas ao robot
“OS COLARES PERMÍTENNOS DETECTAR UNHA VACA EN CELO SEN ESTAR PRESENTES NA EXPLOTACIÓN E SABER ANTICIPARNOS A POSIBLES PROBLEMAS”
Do paso do traballo en sala ao funcionamento con robots teñen un bo recordo, “pensamos que a adaptación –di– ía ser moito máis complicada”. Iniciaron o cambio cun só robot e combinando co muxido en sala. Cada día pasaban unhas dez vacas máis para o robot e así varios días ata o remate final: “En 15 días esquecémonos do tema”.
Notan as vacas moito máis tranquilas e lograron aumentar a produción uns 6 litros de media. “Estabamos nunha media de 33 litros
por vaca e día e fomos mellorando pouco a pouco ata lograr os 39”, resalta Adrián. A maiores, subliña a cantidade de traballo que lles sacaron os robots e a flexibilidade horaria: “Podemos acabar antes porque non hai problema e para días puntuais esta explotación deféndea unha soa persoa”.
Coa robotización do muxido, tamén renovaron os colares de identificación para os animais, pois, aínda que levaban usando esta tecnoloxía desde había un tempo,
os mesmos non servían para os robots. “Este sistema –engade– permíteche detectar unha vaca en celo sen estar presente na explotación e saber anticiparnos a posibles problemas, porque cando indica que unha vaca non está comendo ben é que algo pasa”.
Moi satisfeito do paso dado en canto á robotización do muxido, Adrián recoñece que sempre quixeron camiñar da man das novas tecnoloxías; de feito, o primeiro robot que sumaron ás súas instalacións foi a amamantadora. “Hai case vinte anos que traballamos con ela, porque sempre intentamos buscar a comodidade no traballo”, apunta.
Neste senso, ademais dos robots e da amamantadora, contan tamén cun arrimador de comida. Desde que as vacas se empezaron a muxir cos robots, comezaron a ver que circulaban moito máis de noite que de día e que ao chegar cada mañá había moita comida nos corredores: “Optamos por adquirir un arrimador e inmediatamente vimos como aumentou o movemento de animais, o número de entradas ao robot e, en consecuencia, a produción”. Téñeno programado para arrimar a ración cada dúas horas e pasa tanto para as vacas en produción como para as secas.
Renovaron os colares de identificación cos que traballaban coa chegada do muxido robotizado
O sistema permítelles controlar o rabaño desde calquera sitio
“CANDO ROBOTIZAMOS O MUXIDO, TOMAMOS TAMÉN A DECISIÓN DE APOSTAR POLA COLOCACIÓN DE PLACAS SOLARES E NÓTASE UN AFORRO IMPORTANTE, SOBRE TODO NO VERÁN”
INSTALACIÓNS E ORGANIZACIÓN DO RABAÑO
Nas instalacións antigas da gandería teñen toda a recría, desde que nacen en boxes individuais ata que paren e se incorporan ao lote de produción, e na nave máis nova, na que instalaron os robots, manteñen as vacas de leite e as secas, e mais dous lotes pequenos de recría por falta de espazo.
Nesta última dispoñen de 120 cubículos con camas de carbonato e serraduras na gran maioría. “Vénnos un camión con este material e non chega para todos, entón nos 25 restantes botamos area. Así as vacas poden escoller a cama que queiran –matiza– e para nós o carbonato con serraduras dá moito menos traballo á hora de xestionar o xurro”. A recría máis nova descansa en palla e a partir dos cinco meses pasa a lotes nos que o chan está emparrillado.
Os machos véndenos tan pronto poden e as femias aos 10 días de vida pasan para a amamantadora.
Na zona de parrilla realizan a limpeza manualmente con tractor e cisterna de auga, mentres que nas instalacións novas contan xa con arrobadeiras de cable que pasan tres veces ao día. Acumulan todo o xurro en tres fosas: unha, para produción e secas, con capacidade para un millón de litros, e outras dúas, para a recría, nas que colle outro medio millón de litros. Ningunha delas é aberta, pois a primeira está cuberta e estas dúas están xusto debaixo das parrillas.
Co xurro almacenado fertilizan as súas terras e vano sacando en función das necesidades de cada campaña.
Os comedeiros das produtoras e das secas están recubertos con resina, “máis que nada por limpeza e comodidade” –detalla– e os bebe-
doiros son de aceiro inoxidable e volteo, “para darlles a volta todos os días á mañá e á noite e colocarlles auga fresca e limpa”.
Na parte máis nova detectaron que a calor no verán afectaba na produción e no benestar dos seus animais, por iso decidiron colocar ventiladores. “Na zona dos robots tivemos que instalar un grande de aspas porque notabamos que non se acercaban igual ao robot”, afirma.
A última das incorporacións foron as placas solares. “Cando robotizamos o muxido –comenta–, tomamos tamén a decisión de apostar pola colocación de placas solares e puxemos 60 paneis. A verdade é que hai unha diferencia bastante grande cun aforro importante, sobre todo no verán”. Adrián engade que se aproveitan da electricidade mentres producen e que o resto é vertido para a rede.
As fosas, cunha capacidade total dun millón e medio de litros, son cubertas
Na nave principal dispoñen de 120 cubículos
A maioría das camas son de carbonato e serraduras para unha mellor xestión dos xurros
GESTIÓN DE GRANJAS
INATEGA
-Acceso a los datos de su granja en cualquier momento y lugar
-Soporte de productos por parte de expertos
-Información e integraciones líderes del sector
Ctra. Valdefresno, 2. 24228
Corbillos de la Sobarriba. León.
Teléfono: 987 213 172
www.inatega.com
Inatega se asocia con Dairycomp para ofrecer la mejor herramienta de gestión de granjas.
“ESTAMOS
INTENTANDO CONSEGUIR MÁIS TERREO PORQUE IMOS MOI XUSTOS DE COMIDA, PERO É MOI COMPLICADO”
A BASE TERRITORIAL, TODO UN RETO
A gandería Carboeiro é socia da cooperativa Aira desde os seus inicios, pois viñan de ser socios de Icos na súa fundación, e para os labores de alimentación dos animais reciben o seu carro todos os días. O unifeed prepáralles cada día dúas racións: a das produtoras a diario e alterna entre a da recría e a das secas.
A ración das produtoras componse de 28 kg de silo de millo, 7 kg de silo de herba, 2 kg de alfalfa e 8,5 kg de concentrado. As secas comen 7 kg de silo de millo, 3 kg de silo de herba, 3 kg de herba seca, 3 kg de palla e 4 kg de concentrado para secas. As xovencas aliméntanse con 6 kg de silo de millo, 5,5 kg de silo de herba, 4,5 kg de herba seca e 3 kg de concentrado.
Todas as forraxes destas racións son cultivadas por eles mesmos nun
total de 80 hectáreas, das que 50 son propias e 30, arrendadas.
Fan rotación de millo e herba nunhas 50 hectáreas e o resto destínano a herba permanente.
Botan unha mestura de raigrás e trevos e, de millo, un ciclo 400 ou 450, pois “gústanos sementalo cedo, aínda que algún ano se o temos que atrasar por algún motivo rebaixamos a un ciclo 200 ou 250”, puntualiza Adrián. Intenta que a sementeira sexa na última semana de abril ou, como moi tarde, polo 10 de maio, e recólleno polo 20 de setembro, dependendo do ano.
En canto a rendementos, o gandeiro aclara que non todas as campañas son iguais, pero que para o millo pode falar duns 50.000 kg/ha. Para as colleitas de herba non se centran tanto na cantidade senón na calida-
de e buscan “ensilar cedo e abaratar custos”.
Un dos seus maiores problemas é a falta de base territorial, segundo asegura: “Estamos intentando conseguir máis terreo porque imos moi xustos de comida, pero é moi complicado nesta zona facerse con máis terras. Non é nada fácil”. Así, todo o que precisan a maiores cómprano fóra ou á súa cooperativa.
Da gran parte dos traballos que requiren estes cultivos encárganse eles mesmos e só contratan a recollida do millo e da herba, tanto aos servizos das cooperativas como a particulares, dependendo da súa dispoñibilidade.
A través de Aira reciben as visitas veterinarias e os servizos de reprodución, con Roi Capón, e de nutrición, con José María Viana.
Contan cun total de 80 hectáreas e rotan herba e millo nunhas 50 ha
O carro de Aira prepáralles as racións de produción, de secas e de xovencas
ROI CAPÓN Veterinario de Reprodución en Aira
En que consiste o seu traballo en Carboeiro?
Levarei traballando aquí dous anos e medio ou tres aproximadamente. Estamos facendo unha visita cada 14 días para realizar exploración posparto das vacas a partir dunha semana máis ou menos. Revisamos toda a información en canto a enfermidades e volvemos a ecografar aos 60 días para ver que todo está en orde. Deixamos unha ventá de 20 días, entre os 65 e 95 días, para que se inseminen. A partir dos 90 días, as vacas que non fosen inseminadas, empezamos a traballalas cun protocolo de inseminación a tempo fixo. Facemos
JOSÉ
MARÍA VIANA
Técnico de Alimentación en Aira
Desde cando traballa nesta gandería e por que comezou a traballar aquí?
Empezamos a traballar en Carboeiro tras a posta en marcha dos robots. Vendo os resultados que tiñamos noutras granxas, Adrián deunos a oportunidade e aquí seguimos.
Que racións están administrando e por que motivos se fan así?
No primeiro e segundo ano de traballo con robots hai que ser moito máis coidadosos, pero, cando as vacas xa están afeitas, podemos facer máis variacións.
“DÁMOSLLE MOITO VALOR A QUE AS VACAS PAIRAN SEN ENFERMIDADES E A CONSEGUIR QUE AS XOVENCAS CHEGUEN CUN BO TAMAÑO Á HORA DO PARTO”
un diagnóstico de xestación a 28 días e unha sexaxe, e, logo, volvemos a revisalas antes de secar. En canto á recría, inseminan eles entre os 12 e os 13 meses aquelas que teñan o tamaño axeitado e, as que non estean inseminadas, sincronizámolas tamén a tempo fixo.
A que aspectos están dando máis importancia?
Dámoslle moito valor a que as vacas pairan sen enfermidades, que teñan uns pospartos moi bos, e a conseguir que as xovencas cheguen cun bo tamaño á hora do parto e que pairan entre os 22 e os 24 meses, coa finalidade de optimizar as producións vitalicias destes animais.
A taxa de detección de celos nesta gandería é moi boa, aproxímase ao 70 % e as inseminacións por preñez andan polas 2,5 para vacas e por 1,3 para xovencas.
Están centrados en mellorar algún aspecto en concreto de cara ao futuro?
Creo que sería interesante empezar a traballar coa xenómica para seleccionar mellor os animais, pero hai que ir paso a paso.
“PRECISAMOS MANTER UN COMPROMISO ENTRE A CANTIDADE E A CALIDADE DAS FORRAXES”
Desde que comezamos ata o día de hoxe o censo de vacas aumentou un 25 % e iso supón que nos teñamos que adaptar moito ás existencias de forraxes.
Dámoslles unha única ración ás produtoras, que consta basicamente de silo de millo e silo de herba, un par de quilos de alfalfa e uns oito quilos e medio de concentrado. O penso no robot está axustado a cada vaca en función dos días en leite e da súa produción.
Para as secas preparamos unha ración con base forraxeira moi fibrosa, con boa dixestibilidade nos ensilados, adoitamos utilizar as mesmas frontes dos silos de vacas de produción e intentamos buscar silos bos de avea ou unha boa palla; por último, seleccionamos un penso adecuado para esta fase de prelactación. Consideramos que estes 15 días preparto son parte esencial para o éxito dos 15 posteriores ao
parto, por iso lle estamos dando moita importancia, para que a vaca entre con boa fluidez no robot, empece a muxirse ben e arranque con producións altas, como requiren os sistemas robotizados. Finalmente, para o lote de xovencas elaboramos unha ración con 6 kg de silo de millo, 5,5 kg de silo de herba, 4,5 kg de herba seca e 3 kg de concentrado.
Como é de importante a calidade das forraxes?
Necesitamos manter un compromiso entre a cantidade e a calidade das forraxes e dependemos moito da climatoloxía.
A prioridade é conseguir máis forraxe, pero iso depende da base territorial e cónstame que os gandeiros están facendo grandes esforzos por conseguila, aínda que non é fácil.
“CANDO UN DOS SECTORES VAI UN POUCO MÁIS BAIXO, OUTRO MANTENSE OU VAI MELLOR
E ASÍ IMOS AGUANTANDO CON MÁIS FORZA ESAS CAÍDAS”
DELEGACIÓN DA XESTIÓN XENÉTICA
En Carboeiro non lle dan prioridade ao tipo das súas vacas e á hora da selección xenética deixanse asesorar polo técnico que lles vende as doses. Adrián admite que delegan moito este labor, aínda que as súas esixencias pasar por buscar boas producións, boas patas e bos ubres.
Usan seme sexado para todas as xovencas, menos cando xa levan dous ou tres intentos, que pasan a carne, e nas vacas adultas decántanse polo convencional.
O cruzamento con carne realízano con seme de azul belga ou limousin. “Levamos un par de anos traballando así e non temos problemas nin á hora de quedar preñadas nin á hora dos partos”, concreta.
DIVERSIFICACIÓN: PRESENTE, PASADO E FUTURO
Véndenlle o leite a Reny Picot desde hai uns corenta anos, cando comezou a funcionar a gandería, e, sobre o prezo base (que varía en función das producións e anda arredor dos 40 cts./l), engádenlles primas segundo as calidades de graxa e de proteína.
Con todo, aos ingresos do negocio lácteo súmanse tamén os beneficios da súa granxa de polos e do seu criadeiro de porcos.
A diversificación chegou a Carboeiro pouco despois de comprar a finca onde están instalados, xa que cinco anos máis tarde tomaron a decisión de construír unha nave para porcos, que leva funcionando desde aquela: “O grupo ao que pertencemos tráenos os cochiños pequenos e nós criámolos ata os 4 meses”.
A maiores, hai uns vinte anos a empresa que lles vendía o penso para as vacas propúxolles introducirse no mundo dos patos. “Levantamos outra instalación e traballamos nese sector quince anos máis ou menos ata que as vendas comezaron a baixar e a mesma empresa decidiu apostar polas galiñas poñedoras en ecolóxico. Coa chegada da COVID-19 e un descenso nas vendas de ovos, asumimos o seguinte cambio proposto cara á cría de polos en ecolóxico e, desde aquela, continuamos con eles”, relata.
Tanto os porcos coma os polos son para Carboeiro un complemento ao negocio do leite para non crecer en
número de vacas polos problemas que se atopan de base territorial. “Cando un dos sectores vai un pouco máis baixo, outro mantense ou vai mellor e así imos aguantando con máis forza esas caídas”, valora o gandeiro.
Nas dúas naves de polos chegan a criar uns 8.000 cada tres meses e na de porcos, 500 en cada remesa.
De cara ao futuro, Adrián, o seu irmán e os seus pais non contan con grandes cambios e consideran que o sector preséntase bastante complexo, polas “esixencias, tanto burocráticas como de infraestruturas, que cada vez son maiores e dificultan moito o traballo”, asinte. Aínda así, os seus ollos transmiten certa positividade e recoñece que o próximo investimento é a construción dun almacén para a maquinaria e para as forraxes, que xa está en marcha.
Nesta imaxe aérea podemos observar a nave dedicada aos porcos á dereita da granxa de vacas e as dúas instalacións de polos á súa esquerda
LA REFRIGERACIÓN MÁS EFICIENTE
Nuestros sistemas de refrigeración combinan los ventiladores y las duchas (micro-irrigación) con el fin de conseguir bajar la temperatura corporal de los animales. Gracias al mojado y posterior secado por ventilación forzada del lomo de la vaca, conseguimos maximizar el efecto de enfriamiento.
¿Qué tal los ventiladores y duchas? ¿Lo notan las vacas estos días de tanto calor?
¡Muy bien! No hemos estado así nunca
ESCRÍBENOS POR WHATSAPP AL 683 61 24 06
¿QUIERES QUE ANALICEMOS TU CASO?
Calculamos cuántos ventiladores y duchas necesita tu instalación y te damos presupuesto sin compromiso
Carboeiro Taboada (Lugo)
PRODUCIÓN
Animais en total: 250
Vacas en muxidura: 120
Litros/vaca/día: 39
Graxa: 3,50 %
Proteína: 3,30 %
INSTALACIÓNS
Muxido: 2 robots
Número de muxidos: 2,9
Camas de produtoras e secas: carbonato e serraduras ou area
Camas de recría: parrilla ou palla
Fosas: 3 cubertas
Capacidade: 1.500.000 litros
Placas solares: 60 paneis
Criadeiro de polos: 2 naves para 8.000
Cebadeiro de porcos: 1 nave para 500
REPRODUCIÓN E XENÉTICA
Media de idade á 1.ª inseminación: 12-13 meses
Media de inseminacións por preñez (vacas): 2,5
Media de inseminacións por preñez (xovencas): 1,3
Media de número de partos: 2,4
Parámetros con prioridade: produción, patas e ubres
CULTIVOS E ALIMENTACIÓN
80 ha
50 ha: rotación de millo con mestura de raigrás e trevo
30 ha: pradeira permanente
Tres racións:
- Vacas de produción: 28 kg de silo de millo, 7 kg de silo de herba, 2 kg de alfalfa e 8,5 kg de concentrado
- Vacas secas: 7 kg de silo de millo, 3 kg de silo de herba, 3 kg de herba seca, 3 kg de palla e 4 kg de concentrado para secas
- Xovencas: 6 kg de silo de millo, 5,5 kg de silo de herba, 4,5 kg de herba seca e 3 kg de concentrado
VENDA DO LEITE
Reny Picot
Prezo do leite: Ao redor de 40 cts./l máis primas por calidades
Veterinarios en equipo para garantir unha mellor calidade de vida
Bruno Romero, Claudia Busto, Carlos Franco e Jesús Izquierdo son catro dos veterinarios que traballan en Franco Veterinarios, unha empresa dedicada principalmente a animais de produción, aínda que tamén a cabalos e pequenos animais, en toda a comarca de Ferrol. Adaptar as condicións laborais para alcanzar unha mellor conciliación entre a súa faceta profesional e a súa vida persoal é o tema que abordamos nesta nova entrega de #YoSoyCampo.
Despois de anos desenvolvendo as súas carreiras profesionais como veterinarios, Carlos Franco e Jesús Izquierdo decidiron crear en 2021 unha sociedade limitada profesional na que teñen no cadro de persoal a tres veterinarios máis e, aínda que o seu centro está situado no municipio de Valdoviño, ofrecen os seus servizos en toda a comarca de Ferrol e incluso en zonas limítrofes. A busca de horarios máis flexibles e que permitan unha mellor calidade de vida fixo que puxesen en marcha quendas rotatorias entre os cinco. “Traballamos de mañá ou de tarde e libramos por quendas as fins de semana. Quen traballa sábado e domingo, libra por semana dous días máis”, explica Carlos Franco. “Intentamos realizar estes horarios –engade Jesús Izquierdo– para lograr mellores condicións para nós e para facelo atractivo para aquelas persoas que se queiran incorporar”. A súa compañeira Claudia Busto asegura que así “traballamos con moitas máis ganas e os clientes están igualmente ben atendidos”.
A falta de novos profesionais que se decanten polo mundo dos animais de produción é un dos retos que afronta a gandería e este é un dos cambios que consideran fundamentais para que os veterinarios se interesen polo sector. “Eu son de capital e nunca estivera en contacto con grandes animais. Cheguei aquí por casualidade, encantoume e sigo gozando a día de hoxe”, recoñece Izquierdo, quen considera que a orixe de cada profesional non ten por que influír nas súas decisións.
UN TRABALLO MOITO MÁIS ATRACTIVO
O que si pode cambiar son as condicións de traballo e “isto evolucionou moito con respecto a hai 30 anos. Experimentamos unha evolución técnica moi importante e o día a día é moito máis atractivo e divertido”, afirma Franco. “Lembro que os veterinarios que viñan á miña casa en Asturias traballaban todos os días a calquera hora. Agora xa non é así e o futuro pasa por ser equipos máis grandes que combinen mellor todo o traballo, para ter tempo libre, descansar e manter, igualmente, o cliente satisfeito”, indica Claudia.
Todos miran ao futuro con gran positividade e cren que a gandería en Galicia promete grandes alegrías, tanto para gandeiros como para os veterinarios. “Aquí hai moito futuro, pero creo que o reto está en saber transmitirlle á sociedade a nosa realidade”, destaca Jesús.
PANSENSTARTER
Ayuda a prevenir cetosis
Estimula el apetito
Ayuda
Aumenta
Gocalvesa: un exemplo de descarbonización na industria láctea española
Nas seguintes liñas poñemos o foco na importancia das enerxías renovables no sector lácteo e presentamos o proxecto que estamos a levar a cabo, consistente na instalación fotovoltaica optimizada cun sistema de almacenamento, que diminúe a pegada de carbono e ofrece un modelo replicable para a industria do leite.
Norvento Enerxía e Gocalvesa
Nun momento crucial para a sostibilidade industrial, unha empresa situada estratexicamente en Monterroso, ao suroeste de Lugo, consolídase coma un pioneiro técnico na industria láctea española ao abrazar as enerxías renovables e a descarbonización. A utilización de tecnoloxías renovables non só responde ás demandas ambientais imperantes, senón que tamén resalta a importancia vital desta transición para a industria láctea no seu conxunto. A colaboración estratéxica cun provedor de enerxía destaca como a execución
eficiente de proxectos pode definir o éxito destas iniciativas.
A industria láctea e outras actividades relacionadas coa gandería e o campo representan sectores fundamentais na economía e o abastecemento alimentario. Con todo, tradicionalmente foron actividades cun alto consumo enerxético, o que implica unha pegada ambiental considerable.
A aplicación de enerxías renovables nestas industrias é crucial por varias razóns. En primeiro lugar, estas actividades adoitan estar situadas en áreas rurais, onde
a infraestrutura eléctrica pode ser menos desenvolvida e máis custosa de manter. A implementación de sistemas de enerxía renovable, coma a solar ou a eólica, permite unha maior autonomía enerxética e reduce a dependencia de redes eléctricas externas.
Ademais, as granxas e as instalacións relacionadas coa gandería adoitan ter grandes extensións de terreo dispoñibles, o que as converte en lugares ideais para a instalación de paneis solares ou aeroxeradores. Isto aproveita recursos naturais abundantes e
DESDE UNHA PERSPECTIVA AMBIENTAL, A ADOPCIÓN DE ENERXÍAS RENOVABLES NESTAS INDUSTRIAS CONTRIBÚE SIGNIFICATIVAMENTE Á REDUCIÓN DE EMISIÓNS DE GASES DE EFECTO INVERNADOIRO E AO COMBATE DO CAMBIO CLIMÁTICO
axuda a diversificar as fontes de ingresos dos propietarios agrícolas e gandeiros. Desde unha perspectiva ambiental, a adopción de enerxías renovables nestas industrias contribúe significativamente á redución de emisións de gases de efecto invernadoiro e ao combate do cambio climático.
TRANSICIÓN ENERXÉTICA: OPORTUNIDADE ESTRATÉXICA
A transición cara a un modelo enerxético máis sostible non só é unha necesidade, senón unha oportunidade estratéxica. Un estudo recente elaborado por Norvento Enerxía reicte a necesidade desta exploración estratéxica, distinguindo sectores
industriais, coma a produción láctea, onde as tecnoloxías renovables poden desempeñar un papel transformador.
Esta industria, historicamente intensiva no consumo de enerxía, afronta un imperativo ineludible: a adopción de fontes de enerxía renovable. A aplicación de tecnoloxías coma a solar fotovoltaica e sistemas de almacenamento de última xeración revélase coma un catalizador técnico crucial para a sostibilidade da industria.
Hai dous anos, os propietarios desta empresa tomaron a decisión de avanzar cara a un modelo máis sostible e, por iso, implementaron unha instalación fotovoltaica de 35 kWp. Nese momento existía a necesidade de reducir consumos nos dous muxidos que realizaban en horario de mañá e de tarde e, grazas a este sistema, conseguiuse.
Con todo, no tramo de maior produción fotovoltaica, a empresa non podía aproveitala na súa
El nuevo estándar de carros mezcladores
CARROS MEZCLADORES (1-3 sinfínes)
Autopropulsados
Máxima tecnología y rendimiento único para un servicio integral
faresin.com
Preparación automatizada de la mezcla
Homogeneidad perfecta
Bajo consumo
Innovadora
A APLICACIÓN DE TECNOLOXÍAS COMO A SOLAR FOTOVOLTAICA E SISTEMAS
DE ALMACENAMENTO DE ÚLTIMA XERACIÓN REVÉLASE COMO UN CATALIZADOR TÉCNICO CRUCIAL PARA
A SUSTENTABILIDADE DA INDUSTRIA
totalidade, xa que, nese tramo horario, entre as 11:00 e as 19:00, o seu consumo era residual.
Da man do seu socio enerxético, Norvento Enerxía, a compañía decidiu optimizar esa instalación sumando un sistema de almacenamento de baterías de litio-ferrosfosfato, o que demostra a súa aposta pola innovación técnica e o compromiso coa descarbonización e pola autonomía enerxética. E é que esta tecnoloxía de almacenamento permite completar a súa instalación fotovoltaica cun almacenamento de 85 kWh. Esta instalación estará controlada e xestionada por un convertedor electrónico de potencia de 5 0 kVA nGM, deseñado e fabricado por Norvento Enerxía. Prevese que, con esta ampliación, o seu autoconsumo se achegue ao 50 % no cómputo anual, acadando o 80 % nos meses nos que haxa unha maior produción fotovoltaica. A este aforro débeselle sumar o empuxón que supoñen este tipo de proxectos á hora de conseguir unha potencia extra en zonas nas que as compañías distribuidoras non a poden achegar. Isto supón un aforro dos pagamentos por exceso de
App / Website / SCADA / Control centre
EV chargers and /or non-critical loads
BMS: Battery Management System
MG: Microgrid Power (AC or DC) Control & communication
potencia e a oferta dunha estabilidade á subministración na enerxía fornecida.
ALMACENAMENTO, CLAVE PARA A DESCARBONIZACIÓN INDUSTRIAL
A descarbonización, apoiada por tecnoloxías de vangarda, máis ca unha tendencia, é unha necesidade imperante. A empresa, ao adoptar esta visión técnica, non só reduce
a súa pegada de carbono, senón que establece un estándar para a industria láctea no seu conxunto. O autoconsumo total, resultado da fusión técnica da xeración directa e a contribución do almacenamento, despunta coma un to técnico fundamental, proporcionando non só estabilidade na subministración de enerxía, senón tamén un modelo replicable para a industria láctea.
Main loads
Genset Electrical Grid
Wind turbines
Tecnor Lalín Maquinaria, distribuidor de Emily para Galicia
Tecnor Lalín Maquinaria distribuye Emily por toda la comunidad autónoma gallega, aportando soluciones para los trabajos del día a día con la amplia gama de productos que aporta la marca francesa orientada a la ganadería.
Desenrolladora de balas, que facilita el trabajo a la hora de dar de comer a tu ganado. Se puede enganchar por los dos lados y lleva dos gallos que se pueden sacar del cazo para poder poner la bala encima.
Múltiples cazos desensiladores, con diferentes opciones y medidas que se adaptan a lo que cada persona necesita.
Cazos mezcladores ideales para preparar la comida de tu ganado.
Estos son algunos de los múltiples productos que ofrece Emily.
Para más información o solicitar presupuesto no dudes en llamar a Tecnor Lalín Maquinaria:
Daniel: 636 762 645
Martín: 699 149 693
Alejandro: 682 597 042
Cazo desensilador mezclador distribuidor Melodis, que realiza todas las funciones necesarias para la alimentación de los animales.
Cazo encamador Multidis, para una perfecta preparación de la cama.
Cazo con rotor móvil, ideal para para cortar silo de maíz y hierba picada.
Desenrolladora de balas Pick & Go
Cazo encamador Multidis
Gráfica 1. Consumo da explotación e xeración da fotovoltaica dunha semana
ESTE PROXECTO LIDERA O CAMIÑO CARA A UN FUTURO MÁIS VERDE E EFICIENTE, SENDO UN EXEMPLO INSPIRADOR DE COMO A INNOVACIÓN TÉCNICA PODE TRANSFORMAR E DEFINIR O ÉXITO A LONGO PRAZO DE TODA UNHA INDUSTRIA
[1 semana]
Gráfica 2. Consumo da explotación, xeración da fotovoltaica dunha semana, acumulación e achega de baterías
Na grá ca 1 pódese observar que nas horas de maior produción fotovoltaica (área vermella) non se aproveita esta enerxía. Esta enerxía producida é almacenada e aproveitada nos momentos de máis consumo (os muxidos).
Na grá ca 2 pódese observar a mesma semana de produción e consumo co aproveitamento en baterías.
Como se aprecia na gráfica 2, a enerxía excedentaria da produción fotovoltaica (área amarela) é almacenada en baterías e aproveitada posteriormente no momento das muxiduras que é cando máis enerxía consómese (área verde).
En conclusión, a empresa destaca como líder pioneiro na industria láctea española ao adoptar a descarbonización e as enerxías renovables. A súa visión estratéxica, apoiada por tecnoloxías innovadoras e a colaboración co seu socio enerxético, establece un novo estándar para a sostibilida-
de na industria. A transición cara a un modelo enerxético sostible, impulsada pola instalación fotovoltaica e o sistema de almacenamento, non só reduce a pegada de carbono, senón que tamén ofrece un modelo replicable para a industria láctea.
En resumo, este proxecto lidera o camiño cara a un futuro máis verde e eficiente, sendo un exemplo inspirador de como a innovación técnica pode transformar e definir o éxito a longo prazo de toda unha industria.
Este proxecto lidera o camiño cara a un futuro máis verde e eficiente, e é un exemplo inspirador de como a innovación técnica pode transformar e definir o éxito a longo prazo de toda unha industria. A colaboración con Norvento Enerxía e a implementación de tecnoloxías sustentables marcan un fito significativo na procura da sostibilidade industrial.
Convidamos a explorar novas formas de mellorar a eficiencia enerxética e contribuír ao coidado do medio ambiente, considerando iniciativas similares que poidan adaptarse ás necesidades de cada empresa e comunidade.
LunsMartesMércoresXovesVenres Sábado Domingo
Demanda Produción
LunsMartesMércoresXovesVenres Sábado Domingo
Cadro de instalacións tipo. De esquerda a dereita, pódense observar inversores fotovoltaicos, convertedor electrónico de potencia para baterías, cadro xeral e rack de baterías
SAT A REVOLTA ®
En cifras...
Vacas en ordeño: 300
Número de ordeños: 2,9/vaca/día
Producción media: 41,3 litros/vaca/día
Porcentaje de grasa: 3,44%
Porcentaje de proteína: 3,08%
El retorno que esperamos con GENEadvance® es sobre todo económico y una mejor productividad.
Mejora Genética de SAT A REVOLTA en UNA generación utilizando varias tecnologías
Reemplazos después de una generación de selección
Nos resultan muy interesantes los terneros de cruce, porque implican un ingreso económico más alto y mayor rentabilidad a todos los niveles.
“
Esperamos que GENEadvance® nos ayude sobre todo seleccionar bien la recría, tener los animales más sanos posible, que sean duraderos, que las producciones aumenten, pero por encima de todo que sea un rebaño sano. “ “
Evolucion NM$ por año de nacimiento en SAT A Revolta
María Pérez - SAT A Revolta - Vilalba (Lugo)
Acelere su Progreso Genético con
Cada vez son más los ganaderos que tras unirse a GENEadvance® han acelerado el progreso genético de sus rebaños, gracias a la combinación de nuestro asesoramiento experto y acompañamiento en su estrategia reproductiva y genética, con lo último en tecnología genómica y la genética líder del mercado. ®
GENEadvance® de ABS, una historia de éxito en España
Más de 17.000 vacas en el programa.
Más de 50 clientes satisfechos.
Más de 15.000 muestras genómicas realizadas.
Más de 600 acoplamientos personalizados realizados.
GENEadvance® utiliza las pruebas genómicas para predecir el mérito genético de las novillas a una edad muy temprana. Los resultados nos permitirán clasificar las hembras en función de los rasgos que son importantes para usted y le ayudarán a seleccionar las novillas que desea utilizar para crear sus futuros reemplazos en el rebaño y las que desea vender o criar para carne.
Todo ello, en combinación con el uso de una estrategia de semen sexado y semen de carne, ha permitido a los ganaderos un cambio significativo en el progreso genético, así como un aumento de la rentabilidad neta de por vida de 48€ al cambiar la forma de seleccionar las novillas como madres de la futura generación.
Podoloxía bovina responsable
Nesta nova entrega dedicada á saúde dos pezuños do noso rabaño, insistimos na importancia do coidado deste órgano para manter os nosos animais sans e lembramos as consecuencias dun inadecuado recorte cando non se leva a cabo un tratamento profesional oportuno, como son os danos irreversibles e o impacto económico no negocio.
Juan Diego Cadavid G. Medicina Veterinaria e Zootécnica Universidade CES Podólogo bovino especializado Dairyland Hoof Care Institute
INTRODUCIÓN
Opezuño é unha estrutura sumamente importante para a adecuada locomoción do bovino. O primeiro de todo, é a interface entre o animal e a super cie sobre a cal se atopa parado. Entre as catro extremidades, cada unha con dous dedos, encárganse de soportar a totalidade do peso do devandito corpo, repartindo as cargas entre membros anteriores e posteriores (60 % e 40 %, respectivamente). A harmonía de todas as súas estruturas anatómicas fai que en condicións normais todo funcione perfectamente e para isto debe haber un recorte periódico de pezuños dentro das actividades rutineiras da gandería.
QUE PASA CANDO NON HAI UN PROGRAMA DE RECORTE DE PEZUÑOS PREVENTIVO?
Os pezuños son un órgano do corpo en constante crecemento que necesita estar en bo estado e máis aínda cando modi camos as condicións naturais para as que o animal está deseñado. Características coma o ángulo, grosor da sola, estabilidade das paredes e lonxitude desta son de vital importancia para o bo desempeño produtivo e reprodutivo; sen elas, o animal non está 100 % confortable; existe dor, incomodidade e a economía da empresa empeza a verse afectada: tratamentos con medicamentos, caída da condición corporal, infertilidade e descarte.
Existen dúas causas para que o gando experimente cambios non desexados nos seus pezuños:
1. Falta de recorte preventivo
2. Recorte incorrecto e malas prácticas
Tendón flexor superficial
Inserción do tendón flexor superficial
En ambos evidénciase que o apoio cambia cara a zonas non aptas para soportar o peso do animal, e afecta inicialmente á terceira falanxe (óso inserido no pezuño), que é, quizais, unha das estruturas máis importantes do pé bovino. Ao recibir constantes presións e traumas indebidos, o óso reacciona ante as inxurias, formando espículas e esporóns óseos sumamente dolorosos, incómodos e irreversibles. Cabe anotar que as coxeiras crónicas son cada vez máis comúns na gandería moderna por falta de tratamento profesional oportuno e efectivo.
COMO SE INICIAN AS COXEIRAS?
A inadecuada presión sobre o óso (terceira falanxe) xera unha interrupción do uxo sanguíneo que, neste caso, sería o “alimento” para a fabricación de tecido córneo san. Cando este non chega adecuadamente o tecido da zona de apoio, empeza a perder calidade ata o punto de morrer (necrose) e exporse ás bacterias oportunistas do medio ambiente formando úlceras, abscesos e infeccións difusas de moi mal prognóstico se non se tratan no menor tempo posible.
Os tratamentos neste animais problema (touros reprodutores e vacas) son custosos para a empresa e moi complexos para nós como veterinarios especialistas no tema, máis aínda cando nos reportan situacións que levan moito tempo na súa evolución, é dicir coxeiras crónicas Os danos irreversibles e o impacto económico dentro do negocio empezan
a tomar forza, deixando incalculables perdas.
PREVENCIÓN E ALIMENTOS
PROVENIENTES DE ANIMAIS SANS
Na medicina veterinaria moderna non se está a escatimar nos tratamentos preventivos. Así pois, para evitar a aparición das doenzas, debemos controlar os factores de risco, adoptando as medidas necesarias e instaurando un programa de recorte de pezuños frecuente realizado por un técnico profesional e capacitado dando benestar a todos os animais de produción.
Hoxe en día toma moita máis forza o tema para os habitantes das cidades que esixen alimentos de boa procedencia, de animais saudables, confortables e producidos naturalmente. Por isto, sermos gandeiros responsables é algo que deberamos tomar coma unha oportunidade para defender o sector e para que o produto rematado que levamos á mesa das persoas vaia ligado ao benestar do animal.
É responsabilidade de cada un de nós que pertencemos ao sector gandeiro mostrar a mellor imaxe para defender o gremio e un produto alimenticio de excelente calidade.
Custos dunha coxeira
• Honorarios veterinarios
• Medicamentos
• Descarte de leite
• Caída da condición corporal
• Infertilidade
• Descarte
NOTA EDITORIAL
Este artigo está adaptado da reportaxe publicada co mesmo título na revista Genética Bovina.
Zona de apoio e inicio da lesión pola terceira falanxe
Úlcera de sola
Absceso de liña branca
Levadura inactiva autolisada, una gran arma para la mejora del desempeño del ganado
vacuno
Nombre de la explotación: Fazenda Santa Rita
Localización: Sâo Paulo (Brasil)
Trabajadores: 250 aprox., de los cuales 7 son veterinarios
Nº total de animales: 5.000
Vacas en ordeño: 2.000
Nº de ordeños: 3
Sistema de ordeño: sala de ordeño en paralelo
Producción: 65.000 litros/día aprox.
Camas: arena
Experiencia en Brasil
Viajamos hasta Sâo Paulo, en el corazón de Brasil, para visitar la Fazenda Santa Rita, una granja familiar fundada en 1945, propiedad de la empresa Agrindus SA, que destaca por sus enormes extensiones: casi 1.200 hectáreas en donde están ubicadas explotaciones de vacuno de leche fundamentalmente.
Agriundus SA es uno de los mayores productores de leche de Brasil y ha sido pionero en la producción de leche A2A2. En la actualidad, tras muchos años de trabajo con IA de toros A2A2, uso de embriones y selección genética, cuenta con el 100 % de su rebaño con esta característica.
MISIÓN
Su principal objetivo es producir alimentos frescos y seguros, por medio del respeto a la tierra y del bienestar a los animales.
CERTIFICACIONES
Para ello, disponen de numerosas certificaciones como el sello verde, el certificado de vacas A2A2 o el certificado de bienestar animal, así como el reconocimiento de la trazabilidad de todos sus productos desde el origen hasta el final.
PRODUCCIÓN
Parte de la leche producida es destinada a su propia transformación en leche para venta, yogures, cuajada, mantequilla, nata y quesos en la misma explotación, con lo que garantizan una frescura insuperable a través de su propia marca: Letti A2.
La otra parte de la leche es vendida a otras industrias como leche cruda.
ACTIVIDADES AGRÍCOLAS
La segunda mayor actividad de la Fazenda Santa Rita es la agricultura y fruticultura, especialmente cítricos, que se venden a industrias productoras de zumos.
Con excepción de la soja, todas las otras forrajeras que se producen, como el sorgo, tifton, avena y maíz, son destinadas exclusivamente a la alimentación de sus animales, siendo el silo de maíz la base de todas las dietas.
Es destacable que la climatología y el riego les permite tener de 2 a 3 ciclos al año de maíz y, en el caso de la avena, gracias al riego, pueden llegar a sacar 4 plantaciones al año.
Todo ello, aplicando siempre un modelo de explotación regenerativo con especial atención a la sustentabilidad ambiental y generando la menor cantidad posible de residuos, los cuales serán aprovechados para distintos usos, como abonos para cultivos, camas para animales, etc.
ACTIVIDADES PECUARIAS
Animales destinados a producción de leche
Esta es la principal actividad de la Fazenda Santa Rita. Con más de 5.000 animales y de 65.000 litros/día, este rebaño está considerado como el mayor de vacas holandesas registrado en Brasil; de hecho, tienen venta directa de ejemplares y también venta a nivel mundial de embriones.
La raza mayoritaria es la holstein (blanca y negra), aunque también registran un pequeño número de animales jersey y girolando, producto del cruzamiento de la raza holstein, con buenas producciones, con la raza gyr, de mucha rusticidad. Estas vacas de girolando son excelentes productoras de leche y unas de las más versátiles del mundo tropical.
Animales destinados a producción de carne
En las áreas de topografía más crítica, hacen recría y engorde de ganado.
LA CLAVE DEL ÉXITO
El éxito y mejora de problemas de mamitis y diarreas se ha conseguido en esta explotación hace ya 10 años con un cambio en la levadura que usaban, pasando de una viva a una levadura autolisada: RumenYeast®, una levadura pura de Saccharomyces cerevisiae, que se somete a autolisis y cuyo origen es el proceso de fermentación de la caña de azúcar para la producción de etanol (actualmente ya se comercializa en España).
Con tecnología pionera 4SRY, proporciona mayor digestibilidad en la dieta, mayor integridad del tracto gastrointestinal y una potente respuesta inmune, ofreciendo salud, bienestar, seguridad, eficiencia y productividad.
Esta explotación ha aumentado los litros producidos y ha reducido las incidencias de diarreas en terneros y los problemas respiratorios, porque esta es una levadura diseñada especialmente para sistemas intensivos en producción, con dietas ricas en grano, como es el caso, pues usan mucho maíz, y con gran solvencia en desafíos sanitarios y de estrés térmico, gracias a esa doble modulación ruminal e intestinal que actúa en ambos sitios a la vez.
Etapas no desenvolvemento do sistema de refrixeración en base á humectación e ventilación forzada
Neste artigo describo como se desenvolveu a través das distintas décadas do século XX e XXI ata chegar á actualidade o coñecemento no que hoxe baseamos as recomendacións para arrefriar as vacas que lles damos aos produtores leiteiros de todo o mundo.
Israel Flamenbaum
Ph.D. Cow Cooling Solutions Ltd, Israel
INTRODUCIÓN
Arrefriar as vacas mediante unha combinación de humedecemento e ventilación forzada é o método máis común no mundo hoxe en día. Calculo que máis do 80 % das vacas que actualmente se arrefrían no mundo o son mediante este método. Hoxe en día sabemos moi ben o que se require para arrefriar adecuadamente as vacas, en termos da “calidade de humectación”, a velocidade do aire e o tempo necesario para arrefriar durante o día e durante todo o ano.
EVOLUCIÓN DO MÉTODO DO ARREFRIAMENTO
Primeiros anos: combinación de humedecemento con ventilación forzada A primeira documentación científica sobre o desenvolvemento do método de refrixeración que combina humectación e ventilación forzada data de fai case oitenta anos. Investigadores da Universidade de Luisiana (Seath & Miller, JDS 31:361, 1948), mantiveron as vacas ao sol durante dúas horas e logo colocáronas nun edificio onde recibían un tratamento de humectación cunha mangueira de xardín, con ou sen ventilación forzosa, facendo uso de ventiladores domésticos. Como era de esperar, a combinación de humedecemento
con ventilación forzada triplicou a perda de calor das vacas, en comparación co humedecemento só. As vacas que recibiron arrefriamento que combina humedecemento e ventilación forzada regresaron á temperatura corporal normal na metade do tempo requirido para as que só foron molladas.
Anos oitenta: análise do tempo de humectación
O seguinte paso no desenvolvemento do método produciuse no marco da miña tese doutoral realizada en Israel, a principios dos anos oitenta do século pasado. O obxectivo da tese foi examinar o efecto deste tipo de arrefriamento, aplicado a vacas secas e en
COMO ERA DE ESPERAR, A COMBINACIÓN DE HUMEDECEMENTO CON VENTILACIÓN FORZADA TRIPLICOU A PERDA DE CALOR DAS VACAS, EN COMPARACIÓN CO HUMEDECEMENTO SÓ
muxido sobre o seu desempeño produtivo e reprodutivo. Como paso preliminar na investigación, pedíusenos que optimizásemos o tratamento de arrefriamento en termos da duración da humectación (comparamos 10, 20 e 30 segundos) e a duración do tratamento de arrefriamento (comparamos 15, 30 e 45 segundos), mentres que a humectación realizouse unha vez cada 5 minutos (Flamenbaum et al., JDS 69:3140, 1986).
Os resultados da proba mostraron que o mellor arrefriamento lógrase cando as vacas se mollan durante 30 segundos cada 5 minutos, durante
unha duración do tratamento de 45 minutos. O arrefriamento das vacas neste formato, catro veces ao día (una cada 6 horas), permitiu atopalas en confort térmico (temperatura corporal inferior a 39 °C), durante todo o día, en comparación coas vacas nun grupo paralelo sen arrefriamento, cunha temperatura corporal superior a 39 °C durante a maior parte do día.
Década de 2000: velocidade adecuada do vento e frecuencia de humectación
O seguinte paso no desenvolvemento do método levárono a cabo a principios
da década de 2000 investigadores da Universidade de Kansas (Brouck et al., 2002 e 2004), os cales examinaron a velocidade óptima do vento creado polos ventiladores, comparando velocidades de 1, 2 e 3 metros por segundo e descubriron que a velocidade máis alta probada, combinada co humedecemento, daba os mellores resultados de arrefriamento. Máis tarde, estes investigadores examinaron a frecuencia óptima de mollar as vacas (mollar cada 5, 10 e 15 minutos, con ventilación continua) e descubriron que mollar cada 5 minutos dá o mellor resultado (similar
CO PASO DOS ANOS, A NECESIDADE DE REFRIXERAR AS VACAS AUMENTOU, DEBIDO, POR UNHA BANDA, AO QUECEMENTO GLOBAL E, POLA OUTRA, AO AUMENTO DA PRODUCIÓN DE LEITE DE VACA, O QUE SIGNIFICA UNHA MAIOR PRODUCIÓN DE CALOR
transmitir a súa temperatura corporal de forma continua e en liña. Ampliar o uso destes medios nas granxas leiteiras mellorará significativamente o manexo da carga de calor e, ao mesmo tempo, axudará a optimizar o uso dos medios de arrefriamento mencionados anteriormente.
ao que atopamos en Israel case vinte anos antes).
Hoxe en día: monitoreo diario a través de datos intravaxinais Co paso dos anos, a necesidade de refrixerar as vacas aumentou, debido, por unha banda, ao quecemento global e, pola outra, ao aumento da produción de leite de vaca, o que significa unha maior produción de calor. Os intervalos de tempo entre os tratamentos de arrefriamento que se administraban a principios dos anos 80 xa non son relevantes hoxe en día e requírese un aumento na frecuencia das “sesións de arrefriamento”, así como a adición de “horas de arrefriamento” acumuladas por día.
Na última década, utilizáronse rexistradores de datos intravaxinais en moitas granxas leiteiras de todo o mundo. O monitoreo diario da temperatura corporal das vacas permite avaliar a efectividade do tratamento de arrefriamento administrado, identificar períodos de tempo en que as vacas están a sufrir tensións por calor e axustar a duración e frecuencia do tratamento de arrefriamento administrado, co obxectivo de evitar que as vacas sufran estrés por calor acotío do día. Recentemente, fixéronse realidade os rexistradores de datos intravaxinais que poden permanecer no corpo da vaca durante moito tempo e
Nun dos meus primeiros proxectos, realizado con este sistema de arrefriamento nunha granxa leiteira de gran escala de 3.000 vacas situada no norte de México, as vacas foron arrefriadas, inicialmente, durante unha hora, antes de cada muxido, é dicir, tres horas acumuladas de arrefriamento por día. Mediante o uso de rexistradores de datos intravaxinais atopamos que a temperatura corporal da vaca estaba por encima de 39 °C (considerado un valor limiar), durante a maior parte do día. Cando duplicamos o número e a duración das sesións de arrefriamento (6 tratamentos de arrefriamento dunha hora cada un e un total de 6 horas por día), a temperatura corporal da vaca mantívose por baixo de 39 °C durante todo o día.
Paralelamente ao meu proxecto en México, un grupo de investigadores en Israel (Honig et. al. 2012, JDS 95:3736) examinou o efecto de arrefriar as vacas mediante a combinación de humectación e ventilación forzada durante 3,5 e 6 horas acumuladas por día (5 e 8 sesións de arrefriamento por día, de 45 minutos cada unha). As vacas que foron arrefriadas durante 6 horas acumuladas por día consumiron 2 kg de materia seca por día máis e produciron 3,4 kg máis de leite, en comparación coas que foron arrefriadas por menos tempo. Ao mesmo tempo, estas vacas descansaban e rumiaban durante máis tempo durante o día.
RESULTADO FINAL E CONCLUSIÓNS
A humectación óptima das vacas cada 5 minutos en combinación con ventilación forzada a unha velocidade do vento de 3 metros por segundo, proporcionada en “sesións de arrefriamento” de 45 a 60 minutos, provistas durante 6 horas acumulativas por día (unha vez case cada 4 horas), permítelles ás vacas manter unha temperatura corporal normal durante todo o verán, por todo o que iso implica para o benestar e o rendemento das vacas. Para confirmar esta afirmación, gustaríame traer
datos de Israel, onde elaboramos o índice de relación verán-inverno hai máis de vinte anos (Flamenbaum e Ezra 2007, JDS 90:345). As vacas nas granxas leiteiras que recibiron o tratamento de arrefriamento presentado anteriormente alcanzaron no verán o 98 % do seu rendemento no inverno, en comparación con só o 88 % nas granxas leiteiras cun tratamento de arrefriamento menos intensivo. A taxa de concepción en inseminacións dadas no verán naquelas granxas con arrefriamento intensivo foi menor en 10 unidades porcentuais, en comparación coa taxa de concepción no inverno, isto en comparación cunha diminución no verán de 30 unidades porcentuais e máis, en granxas leiteiras onde o arrefriamento foi de menor intensidade (Flamenbaum e Galon, 2010, J Rep. e Dev., 56:536).
O uso dun software económico que desenvolvín hai varios anos demostra que o investimento en instalar e operar correctamente o sistema de arrefriamento, como se recomenda, pódese recuperar en menos dun ano. O arrefriamento intensivo das vacas pode aumentar o ingreso anual por vaca entre 100 e 200 dólares EE. UU. ao ano, en granxas leiteiras situadas en rexións temperadas, e entre 1.000 e 1.500 dólares EE. UU. por vaca ao ano, en granxas leiteiras situadas en rexións cálidas (dependendo das características climáticas e o nivel de produción de cada granxa). O arrefriamento intensivo das vacas en rexións cálidas pode reducir ao 20 % a perda económica que se esperou sen o arrefriamento.
Estimado produtor, agora sabe o que se debe facer e como facelo ben; a partir de agora todo depende só de vostede.
TRABAJANDO JUNTOS POR UNA SALUD ANIMAL ÓPTIMA
Con nuestro amplio portafolio de soluciones sostenibles, apoyamos a los ganaderos a optimizar la salud, la producción, la calidad y la longevidad de sus animales.
TERNEROS
TRANSICIÓN
SALUD DE LA UBRE
Lee aquí sobre nuestro portafolio vacuno
SALUD DEL ÚTERO
ENERGÍA Y METABOLISMO
PEZUÑAS, PIEL E HIGIENE
Lee aquí cómo impulsamos el trabajo proactivo
Gando, una plataforma online que unifi ca todos los datos de la granja
Rubén
Laria
San Martín Veterinario asesor en reproducción y alimentación
¿Cómo impacta en tu trabajo tener datos en diferentes formatos y plataformas?
Hoy en día los registros son básicos para tomar decisiones en cualquier tipo de explotación. No podemos ir en una buena dirección si no tenemos estadísticas que sean precisas. Además, poder contar con varias plataformas vinculadas será mucho mejor para obtener buenos resultados.
¿De qué manera te ayudan las plataformas de integración de datos a mejorar el servicio que ofreces a los ganaderos? Disponer de diferentes puntos de acceso para obtenerlos siempre es una complicación. Si tenemos una misma plataforma para todo, podremos acceder a gran parte de los detalles de la granja. De esta forma, se facilita mucho el trabajo tanto a los ganaderos como a los técnicos.
¿Cómo valoran tus clientes la posibilidad de generar reportes específicos que integren información de distintas fuentes?
Muy positivamente. La cantidad de indicadores que los ganaderos manejan a diario es brutal, por lo que una aplicación que los integre y que simplifique su gestión diaria creo que supone un gran beneficio.
¿Por qué confías en el trabajo con esta plataforma?
Trabajamos con la aplicación desde sus inicios, en 2020. Siempre hemos valorado que haya sido desarrollada en
“Valoro que haya sido desarrollada por personas que trabajan en lo mismo que nosotros, que se hacen preguntas similares a las que nos planteamos habitualmente en el campo”
Galicia y por personas que trabajan en lo mismo que nosotros, porque se hacen preguntas similares a las que nos planteamos habitualmente en el campo. Es un instrumento de trabajo muy sencillo para los que la utilizamos todos los días.
¿Cuáles dirías que son las ventajas de la aplicación?
Es una herramienta cómoda para aquellas personas que se acercan a una plataforma de gestión reproductiva por primera vez, ya que es directa e intuitiva. Con una formación de media hora y explicaciones básicas, cualquiera puede manejar Gando sin ningún problema. Si queremos profundizar más en ella, hace falta más tiempo, pero, por lo general, es muy accesible.
¿Cómo ha cambiado tu trabajo tras empezar a emplear Gando como programa de gestión?
Mi rutina ha cambiado en diversos puntos a mejor, pero lo que más destacaría es que me hace estar a gusto con todo el trabajo que tengo que realizar con ella.
EN VIDEO
Localización: Mazaricos (A Coruña)
Vacas en producción: 500
Media de producción: 45 litros/vaca/día
Porcentaje de grasa: 3,80 %
Porcentaje de proteína: 3,45 %
José Manuel Fernández Villar
Presidente de la
SAT Busto Corzón
¿Dirías que la falta de datos reales en granja hoy en día sigue siendo un problema?
Nunca estás cubierto al 100 %, pero con Gando tenemos todo lo necesario en un mismo punto y a cualquier hora. Al final, tenemos las cifras reales al momento, lo que nos ayuda muchísimo a tomar decisiones.
estrategia
¿Cuánto ha cambiado vuestra estrategia de control diario desde que empleáis Gando?
La estrategia ha cambiado mucho, porque desde que la utilizamos tenemos todo concentrado en un mismo punto y lo podemos visualizar al momento. Nos facilita el trabajo a la hora de ver producciones, hacer control lechero… Incluso podemos escoger toros para ir descartando aquellos con menos fertilidad.
¿Cómo os ha ayudado contar con una buena gestión de la información a la hora de trabajar en la granja?
Aunque tenemos otro programa instalado en la sala de ordeño, Gando es más completo y nos aporta más detalles. Es verdad que antes nos defendíamos en cuanto al manejo de los distintos indicadores, pero nada que ver con lo que tenemos hoy, que son parámetros reales y que te permiten decidir al momento.
“Gando está diseñada para los ganaderos; nos aporta muchísimos valores imprescindibles para el trabajo diario”
¿Qué es lo que os llevó a trabajar con esta aplicación?
Elegimos Gando por varios motivos. El principal fue que el técnico nos comentó que era un programa que se adaptaba a nosotros, porque es muy fácil de utilizar y comprensible. Además, es una aplicación local e intentamos trabajar con gente de la zona.
Desde que la habéis implementado, ¿cuál es vuestra valoración general?
Llevamos varios años trabajando con la aplicación y la verdad es que es una maravilla. Está diseñado para los ganaderos; nos aporta muchísimos valores imprescindibles para el trabajo diario. Esto es lo que más valoramos, porque es más probable que acabemos tomando las decisiones correctas.
¿Cuáles señalarías como sus principales ventajas?
Creo que se trata de un programa muy completo. Gando está diseñado para granjas medianas o grandes que necesiten tener un buen control de los registros, lo que lo hace muy interesante. La verdad es que es muy recomendable.
BIG DATA para los veterinarios y las explotaciones de vacuno de leche
Corzó
Avaliación de índices produtivos, reprodutivos e porcentaxes de eliminación de 1.070 ganderías galegas. Marzo 2024 (III)
Na terceira e última parte deste estudo detémonos nun dos parámetros que debemos ter moi en conta á hora de comparar os nosos rabaños, protocolos ou manexo da granxa: a eliminación das vacas (adultas e xovencas), e enumeramos cales son as principais causas que a provocan, así como as taxas de eliminación. Pechamos esta serie de artigos analizando as limitacións ás que nos enfrontamos na nosa investigación.
1. ELIMINACIÓN
hora de comparar rabaños, protocolos, manexo etc., un dos parámetros que se debe ter en conta é a eliminación de animais nun rabaño ou grupo de animais. Dende un punto de vista epidemiolóxico, a morte ou eliminación é un evento específico (un incidente) na vida dunha vaca na granxa. En 2006, formouse un grupo de traballo internacional para revisar a nomenclatura relacionada co sacrificio na industria leiteira co obxectivo de estandarizar a terminoloxía de eliminación (Fetrow et al., 2008).
1.1. Baixas en vacas adultas
No conxunto de datos representados na base de datos, elimináronse un total de 27.146 vacas adultas no último ano. De todas elas, o destino final foi venda para vida e para sacrificio para 24.217 vacas, mentres que 2.929 foron mortas na explotación.
O comité definiu o sacrificio (cull, en inglés) como a saída de vacas do rabaño debido á súa venda, sacrificio ou morte. Afirmou que “eliminar” significaba que unha vaca abandonase o rabaño independentemente do seu destino (Fetrow et al., 2008). Informaron que o destino final da vaca probablemente póidase clasificar en tres grupos: venda para vida (dairy sale), onde a vaca se vende a outra leitería; sacrificio (slaughter), onde a vaca se envía ao matadoiro e pode entrar ou non na cadea alimentaria; e morte, onde a vaca morre ou é sacrificada na granxa (Fetrow et al., 2008). En paralelo a isto, nunha revisión anterior (Fetrow et al., 2008) recomendan monitorizar tamén as enfermidades subxacentes co fin de ter máis información sobre os motivos subxacentes de eliminación.
Gando Nuevas Tecnologías SL e colaboradores*
Á HORA DE COMPARAR RABAÑOS, PROTOCOLOS, MANEXO ETC., UN DOS PARÁMETROS A TER EN CONTA É A ELIMINACIÓN DE ANIMAIS NUN RABAÑO OU GRUPO DE ANIMAIS
En canto ás causas de eliminación, o programa Gando® obriga por defecto a categorizar a causa da eliminación entre as seguintes categorías:
a) Accidente, motivo polo cal se eliminaron 2.051 animais. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por accidente en vacas (%Accidente_v), coma o número de vacas eliminadas por accidente entre o número total de vacas eliminadas nese período. A media de %Accidente_v foi de 7,23 % cun rango de 0 a 100 %.
b) Campaña de saneamento, motivo polo cal se eliminaron 66 animais. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por campaña de saneamento en vacas
(%CampañasSan_v), como o número de vacas eliminadas por accidente entre o número total de vacas eliminadas nese período. A media de %CampañasSan_v foi de 0,18 % cun rango de 0 a 82,61 %.
c) Coxeira, motivo polo cal se eliminaron 1.235 animais. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por coxeira en vacas (%Coxeira_v), coma o número de vacas eliminadas por accidente entre o número total de vacas eliminadas nese período. A media de %Coxeira_v foi de 4,46 % cun rango de 0 a 71,43 %.
d) Enfermidade , motivo polo cal se eliminaron 1.764 animais.
Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por enfermidade en vacas (%Enfermidade_v), coma o número de vacas eliminadas por accidente entre o número total de vacas eliminadas nese período. A media de %Enfermidade_v foi de 5,57 % cun rango de 0 a 100 %.
e) Infertilidade, motivo polo cal se eliminaron 3.301 animais. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por infertilidade en vacas (%Infertilidade_v), comao o número de vacas eliminadas por accidente entre o número total de vacas eliminadas nese período. A media de %Infertilidade_v foi de 11,12 % cun rango de 0 a 100 %.
NO CONXUNTO DE DATOS REPRESENTADO NA BASE DE DATOS, O NÚMERO TOTAL DE XOVENCAS ELIMINADAS NO ÚLTIMO ANO FOI DE CASE 6.000
Táboa 13. Porcentaxe de eliminación de vacas por cada motivo en función do tamaño da granxa
f) Morte, motivo polo cal se eliminaron 1.267 animais. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por morte en vacas (%Morte_v), como o número de vacas eliminadas por accidente entre o número total de vacas eliminadas nese período. A media de %Morte_v foi de 4,44% cun rango de 0 a 80 %. g) Problemas de ubre, motivo polo cal se eliminaron 1.458 animais. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por problemas de ubre en vacas (%Ubre_v), coma o número de vacas eliminadas por accidente entre o número total de vacas eliminadas nese período. A media de %Ubre_v foi de 4,86 % cun rango de 0 a 100 %. h) Selección Voluntaria, motivo polo cal se eliminaron 16.004 animais. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por selección voluntaria en vacas (%SelecVolunt_v), coma o número de vacas eliminadas por accidente entre o número total de vacas eliminadas nese período. A media de %SelecVolunt_v dente foi de 62,11% cun rango de 0 a 100 %.
Táboa 12. Causas de eliminación en vacas adultas
Táboa 14. Porcentaxe de eliminación de vacas por cada motivo en función do nivel de produción da granxa
1.2.
Baixas en xovencas
No conxunto de datos representados na base de datos, elimináronse un total de 5.863 xovencas no último ano. De todas elas, o destino final foi venda para vida e para sacrificio para 4.459 xovencas, mentres que 1.395 foronmortas na explotación. Do mesmo xeito que nas vacas, Gando NT obriga en xovencas tamén a categorizar a causa da eliminación entre as seguintes categorías:
a) Accidente, motivo polo cal se eliminaron 506 xovencas. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por accidente en xovencas (%Accidente_nov), como o número de xovencas eliminadas por accidente entre o número total de xovencas eliminadas nese período. A media de %Accidente_nov foi de 8,73 % cun rango de 0 a 100 %.
b) Campaña de saneamento, motivo polo cal se eliminaron 5 xovencas. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por campaña de saneamento en xovencas (%CampañasSan_n), coma o número de xovencas eliminadas por accidente entre o número total de xovencas eliminadas nese período. A media de %CampañasSan_n foi de 0,07 % cun rango de 0 a 37,5 %.
c) Coxeira, motivo polo cal se eliminaron 67 xovencas. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por coxeira en xovencas (%Coxeira_n), coma o número de xovencas eliminadas por accidente entre o número total de xovencas eliminadas nese período. A media de %Coxeira_n foi de 1,63 % cun rango de 0 a 100 %.
d) Enfermidade,motivo polo cal se eliminaron 807 xovencas. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por enfermidade en xovencas (%Enfermidade_n), como o número de xovencas eliminadas por accidente entre o número total de xovencas eliminadas nese período. A media de %Enfermidade_n foi de 7,93 % cun rango de 0 a 100 %.
e) Infertilidade, motivo polo cal se eliminaron 523 xovencas. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por infertilidade en xovencas (%Infertilidade_n), coma o número de xovencas eliminadas por accidente entre o número total de xovencas eliminadas nese período. A media de %Infertilidade_n foi de 12,18 % cun rango de 0 a 100 %.
f) Morte, motivo polo cal se eliminaron 513 xovencas. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por morte en xovencas (%Morte_n), coma o número de xovencas eliminadas por accidente entre o número total de xovencas eliminadas nese período. A media de %Morte_n foi de 9,62 % cun rango de 0 a 100 %.
Tábo 15. Causas de eliminación en xovencas
A ROTACIÓN DO RABAÑO, A DIFERENZA DA TAXA DE SACRIFICIO, EVITA AS CONNOTACIÓNS NEGATIVAS DE “DESCARTE”
PARA AS VACAS QUE SAEN CON FINS LEITEIROS
Táboa 16. Porcentaxe de eliminación de xovencas por cada motivo en función do tamaño da granxa
g) Problemas de ubre, motivo polo cal se eliminaron 32 xovencas.
Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por problemas de ubre en xovencas (%Ubre_n), coma o número de xovencas eliminadas por accidente entre o número total de xovencas eliminadas nese período. A media de %Ubre_n foi de 0,86 % cun rango de 0 a 100 %.
h) Selección voluntaria, motivo polo cal se eliminaron 3.410 xovencas. Defínese a variable Porcentaxe de eliminación por selección voluntaria en xovencas (%SelecVolunt_n), como o número de xovencas eliminadas por accidente entre o número total de xovencas eliminadas nese período. A media de %SelecVolunt_n foi de 58,98 % cun rango de 0 a 100 %.
1.3. Medindo a eliminación
No que respecta á granxa, un simple reconto de cantas vacas foron sacrificadas o ano pasado pode resultar útil para unha gandería específica. Con todo, se se vai comparar a magnitude do sacrificio entre leiterías, entón necesítase certa estandarización (é dicir, porcentaxe da poboación en risco) para ter en conta as diferenzas
no tamaño do rabaño, e calquera cálculo debe especificar un tempo fixo (por exemplo, 1 ano).
Tanto a nivel académico como a nivel profesional (asociacións de control leiteiro, softwares de xestión etc.) úsanse numerosos termos e índices para avaliar o impacto da eliminación nos rabaños leiteiros (ver táboa 21). A fórmula de cálculo non só varía entre cada índice, senón un mesmo índice ten diferentes maneiras ou fórmulas de calculalo e os conceptos de taxas e riscos mestúranse. É por iso que o lector ou usuario debe estar precavido da devandita variación e ter en conta exactamente a fórmula empregada para o cálculo á hora de interpretar os valores ou cando trate de comparalos entre granxas con distintos softwares ou traballos de investigación (Radke e Shook, 2001).
Desde a publicación da revisión de Fetrow et al. (2006) sobre o cálculo e interpretación de índices de eliminación de vacas, hai un certo consenso internacional de seguir as recomendacións dos devanditos autores de usar a rotación do rabaño (do inglés Herd Turnover, Nguyen et al., 2022). Este concepto de turnover (rotación) é un termo habitualmente empregado no se-
guimento dos inventarios dun negocio (Bureau of labor statistics, 2004) e incluír a palabra “rabaño” reflicte que o número se basea no desempeño do rabaño. A rotación de rabaño, a diferenza da taxa de sacrificio, evita as connotacións negativas de “descarte” para as vacas que saen con fins leiteiros. Neste punto, tecnicamente deberiamos diferenciar entre dous conceptos: rotación de rabaño e taxa de rotación de rabaño . En ambos os índices, o numerador é o “número de animais eliminados durante o período de tempo referido” mentres que se o denominador reflicte a media das vacas totais (secas e lactantes) presentes no rabaño para ese período de tempo falariamos de Rotación de Rabaño (%Eliminación, en Gando NT) e no caso da taxa de rotación do rabaño o denominador sería a suma do tempo en risco (en anos) dos animais durante ese período (ver exemplo en Pinedo et al., 2010).
REPRODUCIÓN
Táboa 21. Diferentes definicións para taxas e porcentaxes de eliminación
Termo Referencia Compañía/Software
Rotación anual
Yearly turnover
Abandono de vacas, % Cows leave,%
Taxa de eliminación
Culling rate
Taxa de eliminación
Culling rate
Porcentaxe de abandono do rabaño
Left herd percentage
Taxa de eliminación
Culling rate
Taxa de eliminación
Cull rate
Porcentaxe relativa de abandono do rabaño
Relative left herd percentage
Porcentaxe de abandono do rabaño
Left herd percentage
Taxa de substitución de vacas
Cow Replacement Rate
Rotación/Renovación do rabaño
Herd turnover
Taxa porcentual de eliminación
Percent cull rate
ou taxa de rotación do rabaño
Herd turnover rate
Taxa de eliminación de vacas
Cow culling rate
Taxa de mortalidade de vacas
Cow mortality rate
Taxa de mortalidade
Mortality Rate
AgSource Cooperative Service, 2005
AgSource Cooperative Service, 2005
Hoekema, 1999a,b
Brett, 2003
Gangwer et al., 1993
AgSource Cooperative Service
AgSource Cooperative Service
Fórmula
Agri-Tech Analytics DHIA Herd Total Report
Hadley et al., 2006
Potts S, 2022
University of Mariland Extension
Smith et al., 2000
Smith et al., 2000
Alleire, 1981
Nguyen et al., 2022 Gando NT
Radke y Shook, 2001 Minnesota DHIA
Maher et al., 2008
Maher et al., 2008
Shahid et al., 2015
Calcúlase dividindo o número total de vacas que abandonaron o rabaño durante os 365 días anteriores pola suma de tempos (en anos) de cada vaca.
A taxa de sacrificio definiuse como as vacas vendidas debido a unha baixa produción de leite, problemas de saúde ou mala reprodución máis a mortalidade como porcentaxe da media total de vacas muxidas e secas. Isto exclúe as vacas “vendidas para produción leiteira” porque estas vendas non deben considerarse un problema.
A taxa de sacrificio reflicte a proporción de vacas que se retiran do rabaño por motivos tanto voluntarios como involuntarios, incluídas as que morren. Para calcular a taxa de sacrificio, o número de vacas que abandonan o rabaño dentro dun período de tempo determinado divídese polo número total de vacas (secas e muxindo).
Porcentaxe relativa do rabaño abandonado (RLHP) = [(Número de vacas que informaron que se foron por unha razón específica)/(Número total de vacas que se foron)] × 100.
Porcentaxe de rabaño abandonado (LHP) = [(Número de vacas reportadas saíndo por unha razón específica)/ (Número media de vacas no rabaño durante os últimos 365 días)] × 100.
A suma das porcentaxes do número de descartes voluntarios (VC) e descartes involuntarios (IVC) en relación con todas as vacas que inician unha lactación.
A rotación do rabaño pódese describir coma unha taxa e definiuse como o número de vacas que abandonan o rabaño, por morte ou venda, dividido polo tempo de vaca en risco de abandonar o rabaño.
Número sacrificado durante un tempo específico (por exemplo, ano) /inventario medio de vacas para o mesmo período de tempo + número sacrificado durante o período.
Número de saídas de vacas (como resultado da morte pero independentemente do motivo) cada ano dividido polo número de nacementos de xatos no mesmo ano.
O número de mortes na granxa cada ano dividido polo número de nacementos no mesmo ano. En cada caso, o número de nacementos utilizouse como indicador do número de vacas "produtivas".
O número de vacas que morreron durante un período de tempo dividido polo número total de anos-vaca en risco durante ese período (o número de anos-vaca calculouse sumando todos os días-vaca (1 día-vaca = 1 vaca nunha granxa durante 1 día) durante un período de tempo específico dividido por 365,25 días (agregouse 0,25 para ter en conta o ano bisesto).
Ordinario.
Ese espacio conocido, habitual, corriente. Donde habita lo usual.
Sin embargo, cuando vamos más allá de lo común, descubrimos nuevas formas de dibujar el futuro, y potenciar aquello que realmente importa.
La diferencia es ese extra.
Ese extra que transforma lo ordinario en extraordinario.
Ese EXTRA EXTRA que transforma lo ORDINARIO en ORDINARIO
O LECTOR OU USUARIO DEBE ESTAR PRECAVIDO DA DEVANDITA VARIACIÓN E TER EN CONTA EXACTAMENTE A FÓRMULA EMPREGADA PARA O CÁLCULO Á HORA DE INTERPRETAR OS VALORES OU CANDO TRATE DE COMPARALOS ENTRE GRANXAS CON DISTINTOS SOFTWARES OU TRABALLOS DE INVESTIGACIÓN
Táboa 17. Porcentaxe de eliminación por tamaño de granxa
Así, no caso da rotación de rabaño (33 % eliminación), as unidades serían unha porcentaxe das vacas eliminadas sobre o total de vacas por ano (33 % de vacas por ano), mentres que no caso da Taxa de Rotación de Rabaño nos indicaría o número de animais abandonando o rabaño por vaca e ano (0,33 eliminacións por vaca e ano). Este último cociente multiplicado ×100 produce unha medida familiar da magnitude do sacrificio dunha leitería expresada como taxa de rotación do rabaño (en %), pero tamén se lle chamou taxa de sacrificio, cull rate, culling rate, porcentaxe de saída, proporción de saída (Fetrow et al., 2006) ou %eliminación (Gando).
Á hora de calcular a media de número de vacas para o período de observación, existen varias aproximacións. Algunhas usan a media do inventario inicial e final.
Se o tamaño do rabaño é relativamente estable, o resultado é unha boa aproximación do número de vacas-ano en risco, mesmo aínda que as vacas representadas na cohorte inicial non sexan todas iguais que as da cohorte final.
Táboa 18. Porcentaxe de eliminación por produción da granxa
Táboa 19. Porcentaxe de eliminación por causa de eliminación
Se os patróns de parto ao longo do ano son consistentes, entón a distribución de paridade da poboación tamén está razoablemente representada.
Un enfoque máis preciso é facer a media do inventario de vacas a intervalos mensuais durante o ano (por exemplo, DRMS, 1997). A media mensual representa os cambios no tamaño da poboación ao longo do ano e achégase máis aos anos-vaca reais no rabaño. Na fórmula de Gando NT considérase a media de vacas adultas presentes (en lactación e secas) dos últimos 365 días. Nun futuro sería interesante introducir en Gando NT a taxa de eliminación de rabaño calculando os anos-vaca, meses-vaca ou mesmo días-vaca no rabaño, e isto último é o ideal.
Taxas de eliminación por causa
Para cada unha das causas descritas anteriormente de eliminación en vacas, podemos definir unha segunda variable que nos indique a porcentaxe de animais que se van por cada causa sobre a media de vacas adultas presentes (en lactación e secas) dos últimos 365 días. Así por exemplo, para unha “Causa X”, defínese a taxa de eliminación por “Causa X” sobre a media de vacas presentes (Taxa_ Elim_Accidente) coma o número de vacas eliminadas por accidente no período de tempo (un ano) entre o número medio de vacas adultas presentes (en lactación e secas) x100. Exprésase en porcentaxe (%).
1.3.1. Eliminación en vacas
Unha vez aclarada a maneira na que se pode calcular este índice, a porcentaxe de eliminación medio de vacas (%Eliminación_v) nas 1.070 ganderías incluídas era de 27,79 %, cun rango de 0,25 ao 136 %.
fórmula sería:
A MIÚDO, UNHA PARTE IMPORTANTE DO TRABALLO DE LIMPEZA DEBE REALIZARSE MANUALMENTE OU MEDIANTE PROGRAMAS DE BAIXO NIVEL, O QUE FAI QUE A AVALIACIÓN DA CALIDADE DOS DATOS SEXA UN PROCESO CUSTOSO E QUE REQUIRE MOITO TEMPO
Calcúlanse as porcentaxes de eliminación para cada unha das causas recollidas na base de datos (accidente, campaña de saneamento, coxeira, enfermidade, infertilidade, morte, problemas de ubre e selección voluntaria). Os valores medio, o rango e os percentís 25 e 75 %, así como a mediana de cada un deses parámetros reflíctense na táboa 19.
1.3.2. Eliminación en xovencas
Pola súa banda, a porcentaxe de eliminación medio de xovencas (%Eliminación_n) nas 1.070 ganderías incluídas era de 10,56 %, cun rango de 0,7 % a 90,07 % (ver táboa 20).
2. LIMITACIÓNS DESTE TRABALLO
Nesta análise empregáronse datos rexistrados tanto por veterinarios coma por gandeiros directamente en Gando, pero tamén datos subidos á plataforma a través das oficinas agrarias virtuais ou de control leiteiro. O uso de datos recollidos en softwares de xestión de rabaños leiteiros por parte de investigadores
é un fenómeno bastante habitual, por exemplo, para facilitar a recompilación de datos de fertilidade (Caraviello et al., 2006; Zwald et al., 2006; Shahinfar et al., 2014). Con todo, á hora de levar a cabo un traballo de investigación, a estas denomínaselles ‘fontes de datos secundarias’, en referencia ao feito de que os datos son recompilados por alguén que non é o usuario (é dicir, o investigador) e non especificamente para fins de investigación. As conclusións baseadas en datos de software de xestión de rabaños leiteiros publícanse periodicamente en revistas científicas (Zwald et al., 2004; Caraviello et al., 2006; Wenz e Giebel, 2012), pero, para este traballo, como para moitos outros, debemos ter en conta que se debería levar a cabo unha adecuada avaliación da calidade dos datos e unha limpeza destes (Harpe, 2009). Con todo, a pesar da crecente importancia da calidade dos datos (Wang e Strong, 1996; Arts et al., 2002) e das ricas contribucións teóricas e prácticas en todos os aspectos da limpeza de datos (Ballou e Pazer, 1985; Wand e Wang, 1996; Pipino et al., 2002), non existe ningunha solución estándar de extremo a extremo dispoñible para automatizar a detección de datos incorrectos.
A miúdo, unha parte importante do traballo de limpeza debe realizarse manualmente ou mediante programas de baixo nivel (Rahm e Do, 2000), o que fai que a avaliación da calidade dos datos sexa
un proceso custoso e que require moito tempo (Wang et al., 1995; Haug et al., 2011). Ademais, a capacidade de recompilar datos a través de computadoras portátiles, así como sistemas de captura de datos máis complexos que funcionan en conxunto con tecnoloxías como sistemas de muxido voluntario e axudas para a detección de celo, superou a velocidade e o custo dunha avaliación conveniente da calidade dos datos.
*COLABORADORES
Alberte Rico (C.V. Meira), Alfonso Goris Pereiras (CLUN Cooperativas Lácteas Unidas), Almudena Tato Mosquera (Coop. Leiteira Pico Sacro), Andrés Fernández Fernández, Benigno Rey Pazos (Coop. Xallas), Cándido Rodríguez Fernández, Carmen Castro Gómez (Xestavet), Carolina Pardo Martínez (Aira SCG), Daniel Server González, Elena Reyes Mulero (Xestavet), Estefania Maceira Taibo, Fermín Rico (C. V. Meira), Fernando Reguera Nadela (Aira SGC), Fernando Vidal Redondo (CenVet), Francisco J. González (C.V. Meira), Francisco Vidal Redondo (CenVet), Gerardo Alonso (C.V. Meira), Guillermo Lorenzo (VEIGA), Héctor Ferreras (Agrosoneira), Isabel Vilariño González (Aira SCG), Ismael Fernández Sánchez (Xénese ETE), Javier Tenreiro Díaz (VEIGA), José Ángel Quintana Díaz, José Manuel Grille Barbeira (Agrobarcala, José Manuel Lema Pérez (CenVet), Juan Cainzos (ABS España), Juan García Arias (Xestavet), Juan Ignacio Rico Adega (Gando), Juan Luis Mosquera Gómez (Agrobarcala), Laura Román Reigosa (Agrobarcala), Luis Fernández Couto-Gómez, Luis Miguel Araujo Arte (Aira SGC), Manuel Antelo Ferreiro (CenVet), Marcial Fernández Rodríguez (3 vet sar 2018 SCP), Marcos Fernández González (Aira SCG), Marcos Vigo Fernández,María Álvarez Rey (CenVet), Marta Isabel Salillas Martínez (Aira SGC), Miguel González (C.V. Meira), Mónica Barrio (Xénese ETE), Óscar Lois Bravo (Aira SGC), Pablo Pérez Vilas (CenVet), Pablo Santos Díaz (Coop. Xallas), Ricardo García (Agrosoneira), Roi Capón Fernández (Aira SCG), Rosa Carballo Felpete (Aira SCG), Rubén Laria Sanmartín (CLUN Cooperativas Lácteas Unidas), Sandra Meledo Ojén (Aira SCG), Sara Gracia Carbajo (Coop. Xallas), Soledad García Ameijeiras (CenVet), Susana Velo García (CetVet)
Táboa 20. Porcentaxe de eliminación en xovencas por tamaño de granxa
Venta AM Total
“TODOS los animales AM en venta”
A2A2, Polled, Rojas sorteo una ternera, embriones, lotes de semen y mucho mas
De las mejores familias de vacas como Apple, Atwood Adele, Lila Z, Juror Faith, Durham Lavish, Goldwyn Gala, black Velvet, Unix Victoire, Goldwyn Subliminal, Windy Knoll View Pledge
Libres de IBR, BVD y Neospora
16.00
Argomota Holsteins Camino del Cotaron 2023 Gijon, Asturias
Ceba en Galicia: optimización e protocolización dun sistema de engorde de xato frisón rendible e replicable
Nas seguintes páxinas presentamos o Grupo Operativo do proxecto no que participan a Asociación Agraria de Galicia (Asaga), Gudiagro SL e o Centro Tecnolóxico da Carne (CTC), que nace co principal obxectivo de promover a ceba en Galicia de gando vacún de raza frisona, para que os agricultores poidan desenvolver unha actividade que lles permita obter maiores ingresos e aumentar a viabilidade da súa granxa.
Rubén Domínguez-Valencia1, Francisco Bello2, Luis García2, Francisco Estévez3
1Centro Tecnolóxico da Carne, avenida Galicia 4, Parque Tecnolóxico de Galicia, San Cibrao das Viñas, 32900 Ourense
2Asociación Agraria de Galicia (Asaga), praza Carlos Casares Mouriño, 7, entreplanta, 15707 Santiago de Compostela, A Coruña
3Gudiagro SL., Mesón de Erosa, A Gudiña, 32540 Ourense
CEBA DE GANDO FRISÓN. RETO OU OPORTUNIDADE?
Osector lácteo europeo en xeral e o galego en particular atópanse en continua tensión motivada en gran medida polo incremento dos custos de produción, a baixada de prezos e as variacións na cadea de valor dos produtos lácteos. Para facer fronte a iso cómpre gañar en e ciencia, produtividade e competitividade.
As vacas utilizadas na produción leiteira teñen de media un xato por ano. Unha parte das femias utilízanse como reprodutoras de reposición, mentres que outra parte das crías son cruzamentos con touros de aptitude cárnica que se destinan a cebadeiros locais ou se envían aos mercados de gando para venda, xeralmente a prezos baixos. En cambio, os xatos macho véndense aos poucos días de nacer. Estímase que
en Galicia hai máis de 150.000 xatos dispoñibles ao ano para seren cebados, pero esta actividade realízase principalmente en cebadeiros fóra de Galicia, aínda que, en ocasións, unha vez cebados, regresan para ser sacri cados nos nosos matadoiros, obtendo así o valor engadido que achega a marca “Galicia”.
Ante esta situación, e sendo conscientes de que os gandeiros que se dedican á produción láctea necesitan
Figura 1. Xatos frisóns na explotación modelo
ESTÍMASE QUE EN GALICIA HAI MÁIS DE 150.000 XATOS DISPOÑIBLES AO ANO PARA SEREN CEBADOS, PERO ESTA ACTIVIDADE REALÍZASE PRINCIPALMENTE EN CEBADEIROS FÓRA DE GALICIA
complementar os ingresos derivados da súa actividade principal co uso máis e ciente de todos os recursos produtivos ao seu alcance, está a desenvolverse un proxecto para promover e facilitar o aproveitamento en Galicia de todo o valor engadido que se deriva da actividade de ceba, nalización e comercialización de carne procedente de gando vacún frisón. Este proxecto, no que participan a Asociación Agraria de Gali-
cia (Asaga), Gudiagro SL e o Centro Tecnolóxico da Carne (CTC), consiste en valorizar este abundante recurso para que os agricultores poidan desenvolver unha actividade que lles permita obter maiores ingresos e aumentar a viabilidade da explotación. Con todo, a ceba de gando frisón en Galicia presenta unha serie de retos, como a compra e cría de animais para ceba e a venda destes animais vivos ou en canais. A este feito
hai que engadir as peores taxas de conversión destes animais en comparación con outras razas de maior aptitude cárnica, así como a menor demanda da súa carne. É por iso que está claro que a raza terá un impacto nos seus custos de produción e na rendibilidade da granxa. Dentro dos custos de produción, é ben sabido que a alimentación representa a maior parte dos custos de ceba para xatos, polo que a formulación dos pensos e racións é determinante. Ademais, hai que prestarlles especial atención aos custos sanitarios, de persoal, de instalacións, do bo manexo no transporte ao matadoiro e dos custos de sacri cio.
Tras ver a situación descrita, está claro que existe unha oportunidade de poder producir carne de calidade a partir de animais pouco valorados, aínda que esta non está exenta de riscos e retos. É por iso que se formou o Grupo Operativo do proxecto co principal obxectivo de promover a ceba en Galicia de gando vacún de raza frisoa dunha forma técnica e economicamente viable.
Valiant™ Cuidado de la Ubre
Invierta bien en el cuidado de la ubre para asegurar que su granja pueda producir grandes volúmenes de leche saludable y de alta calidad.
PRE-ORDEÑO VALIANT Foam-Ultra
El esperado sucesor de Valiant Foam-Active. ¡El mejor producto para pezones que puede usar en la limpieza y desinfección de las ubres de sus vacas antes del ordeño! ¡Valiant Foam-Ultra también está disponible en toallitas desechables!
VALIANT Barrier
VALIANT Everyday
uno... sino tres productos post-ordeño disponibles para satisfacer todas las necesidades, asegurando que las ubres de sus vacas tengan la mejor protección.
POST-ORDEÑO
Zoonort S.L. distribuidor exclusivo en Galicia y Asturias de la gama de productos para el cuidado de la ubre ValiantTM https://zoonort.com/ | info@zoonort.com | Rúa de Xan Montes, 35,
PROMOCIONOUSE A CEBA E A COMERCIALIZACIÓN DE XATOS FRISÓNS EN GALICIA ENTRE OS GANDEIROS E EMPRESARIOS INTERESADOS NESTA ACTIVIDADE, COA FINALIDADE DE ORGANIZARSE E OPTIMIZAR E REDUCIR CUSTOS EN TODOS OS PROCESOS NECESARIOS PARA DARLLES SAÍDA AOS MERCADOS
Neste sentido, o proxecto inicialmente protocolizou metodoloxicamente e realizou un seguimento detallado de todo o proceso do sistema innovador implementado pola explotación gandeira modelo, para asegurar que esta actividade era rendible, sostible e replicable (figura 1; páx. ant.). Tamén se promocionou a ceba e a comercialización de tenreiros frisóns en Galicia entre os gandeiros e empresarios interesados nesta actividade, coa finalidade de organizarse e optimizar e reducir custos en todos os procesos necesarios para darlles saída aos mercados da produción obtida, aumentando así a rendibilidade en toda a cadea de valor.
CALIDADE DA CARNE DE XATOS FRISÓNS
Un factor vital para poder implementar o sistema proposto e asegurar o éxito da comercialización da carne procedente destes animais é o feito de poder conseguir carne de boa calidade. Co obxectivo de avaliar a calidade partiuse dun total de 62 mostras de lombo procedente de costelares de xatos frisóns criados baixo o sistema proposto no proxecto. Estes animais sacrificáronse cunha media de 9 meses de idade (270 días), cun peso vivo ao sacrificio de 315 kg, o que se traduciu en canais de 157 kg. Tras o sacrificio dos animais, dos medios canais esquerdos extraeuse
o costelar entre a 5.ª e 10.ª costela, envasándose ao baleiro, as cales permaneceron 7 días a 2 °C (etapa de maduración). Tras esta etapa, desosouse e obtivéronse as mostras de lombo para a súa análise (figura 2). Sobre as mostras, realizáronse análises dos principais parámetros fisicoquímicos, que incluíron pH, capacidade de retención de auga, textura e cor, así como a composición química e o perfil de ácidos graxos.
Como se pode observar tras analizar os datos da composición química (táboa 1; páx. seg.), estamos ante unha carne magra con valores normais de contido de humidade e cinzas, e que achega unha cantidade considerable de proteína (>22 %), mentres que o contido graxo se sitúa por baixo do 2 %.
Un dos parámetros importantes, e que vai determinar as principais características da carne, é precisamente o contido de graxa intramuscular. Esta graxa xoga un papel primordial en parámetros coma a textura, á vez que solubiliza compostos volátiles que van ser responsables do aroma e do sabor da carne. No noso estudo, el contido de graxa varía en e l rango de 0,11 a 4,80 %, aínda que en calquera caso o valor medio sitúase en 1,61 %. Tanto o rango coma o valor media son valores baixos, o que estaría relacionado, por unha banda, coa raza empregada, que ao ser de aptitude láctea non se caracteriza por ter un potencial adipoxénico elevado e, doutra banda, o feito de sacrificar aos animais cunha idade temperá, o que determina que a maior parte da enerxía que consomen emprégana para o desenvolvemento e o metabolismo e non hai un grande excedente de enerxía que se poida acumular nos tecidos en forma de graxa.
Na actualidade, a sociedade está cada vez máis preocupada pola relación que a dieta xoga na súa saúde e benestar. É por iso que o grao en que un consumidor perciba como máis ou menos saudable un alimento vai ser determinante na súa intención de compra. Así, a graxa, aínda sendo un atributo de calidade, pode ser percibido de modo negativo polo consumidor cando se aprecia un grao de infiltración elevado, xa que asocia o seu consumo cunha inxestión excesiva de graxa. Por tanto, o feito de que a carne destes animais sexa magra é un punto positivo de cara á súa comercialización.
Figura 2. Extracción do lombo tras a etapa de maduración de 7 días
HEPIZOVAC
PRIMERA VACUNA
BOVINO EHE
Vacuna inactivada
Serotipo 8
Dosis: 4 ml
Pauta de vacunación: Dos dosis (separadas 3 semanas)
Revacunación anual
HEPIZOVAC suspensión inyectable para bovino.
Presentaciones: 100 ml y 252 ml
Composición por dosis (1 ml): Virus inactivado de la enfermedad hemorrágica epizoótica (VEHE), serotipo 8, 105.5 DICC50 Indicaciones y especies de destino: Para la inmunización activa de bovino para prevenir la viremia y para reducir los signos clínicos causados por el virus de la enfermedad hemorrágica epizoótica. Vía de administración: Subcutánea. Posología: Dosis: 4 ml. Pauta de vacunación: A partir de los 2 meses de edad. Administrar dos dosis de 4 ml con un intervalo de 3 semanas. Revacunación: Se recomienda una revacunación anual. Contraindicaciones: Ninguna. Precauciones: Conservar y transportar refrigerado (entre 2ºC y 8ºC). No congelar. Proteger de la luz. Tiempo de espera: Cero días. Medicamento sujeto a prescripción veterinaria. Titular de la autorización de uso temporal (Art. 110.2, Reglamento (UE) 2019/6): CZ Vaccines S.A.U. A Relva s/n-Torneiros. 36410 O Porriño. Pontevedra.
En caso de duda consulte a su veterinario
Táboa 1. Composición química e parámetros fisicoquímicos da carne de xatos frisóns
ESTES DATOS REVELAN QUE O SISTEMA DE CRÍA E CEBA DE XATOS FRISÓNS PROPOSTO NESTE PROXECTO PRODUCE UNHA CARNE DE CALIDADE E SEN DEFECTOS, AO TEMPO QUE SE ASEGURA O CORRECTO MANEXO DOS ANIMAIS
Capacidade de retención de auga (%)
Textura (forza de corte)
Índice de vermello (a*) 13,20±2,32
Índice de amarelo (b*) 15,24±1,53
Capacidade de retención de auga (CRA) calculada como perdas por cocción; textura por forza de corte segundo o procedemento Warner-Bratzler
En canto aos parámetros fisicoquímicos, o pH, a cor e a capacidade de retención de auga (CRA) son bos indicadores da calidade da carne e das condicións de manexo dos animais. Existen varios defectos facilmente detectables con estes parámetros, e son as chamadas carnes PSE (pálidas, brandas e exudativas) ou as carnes DFD (escura, firme e seca). En ambos os casos, estas carnes presentan alteracións da cor, a textura e o sabor, polo que provocan un rexeitamento por parte dos consumidores. Os valores de pH para a carne de vacún sen defectos sitúanse no rango entre 5,5 e 6, sendo consideradas como carne PSE as que ten un valor inferior a 5,4, e DFD con pH superior a 6. Estes defectos preséntanse, en gran medida, por problemas durante o manexo dos animais (tanto na explotación coma no matadoiro), que provoca tensión e un descenso anormal do pH durante a fase de rigor mortis
No noso caso, a carne presentou un pH medio de 5,68, o que a sitúa en metade do rango de pH considerado como carne normal e sen defectos. Este feito pódese tamén comprobar ao observar que a capacidade de retención de auga se sitúa en valores próximos ao 30 %, o que está en consonancia cos valores normalmente observados nesta carne.
Daquela, estes datos revelan que o sistema de cría e ceba de tenreiros frisóns proposto neste proxecto produce unha carne de calidade e sen defectos, ao tempo que se asegura o correcto manexo dos animais.
A textura é outro parámetro moi importante para a calidade da carne de vacún. É ben sabido que o consumidor espera unha carne tenra, aínda que non sempre é así, o que vai determinar a intención de compra a futuro do devandito consumidor. Ademais, é importante resaltar que a graxa intramuscular é un factor vital para a textura da carne, xa que un maior grao de infiltración determina unha textura máis branda e zumarenta. No noso caso, como explicamos anteriormente, estamos ante unha carne moi magra, polo que podería afectar á textura da carne.
Con todo, e tras realizar a análise instrumental da textura, observouse que a dureza das mostras, medidas como forza de corte (test WarnerBratzler) foi baixa (18,2 N/cm2). De feito, atendendo á escala proposta por Belew, a cal cataloga a calidade de tenro de múltiples músculos bovinos en función da forza de corte, estariamos ante unha carne “moi tenra”, xa que o seu valor é inferior a 31,4 N/cm2. O sistema produtivo previo ao sacrificio ten un efecto significativo sobre a textura, polo que este parámetro tamén corrobora que a ceba empregada neste estudo produce carne de excelente calidade. De todos os parámetros fisicoquímicos, a cor considérase a propiedade de calidade máis importante que afecta ao xuízo do consumidor sobre a carne.
Figura 3. Aspecto e cor do lombo de tenreiros frisóns cebados na explotación modelo
PÓDESE AFIRMAR, DESDE O PUNTO DE VISTA TANTO DE COMPOSICIÓN QUÍMICA
COMA DOS PRINCIPAIS PARÁMETROS FISICOQUÍMICOS, QUE ESTAMOS ANTE UNHA
CARNE DE BOA CALIDADE E EN CONSONANCIA COA DEMANDA
DO CONSUMIDOR ACTUAL
Táboa 2. Perfil de ácidos graxos da carne de tenreiros frisóns
C14:0
C14:1n-5
C15:0
C16:1n-7 2,06±0,40
C17:0
C18:0
C18:1n-9
C18:1n-7 1,50±0,30
C18:2n-6
C18:3n-3
9c,11t-C18:2 (CLA)
C20:0
C20:1n-9
C20:2n-6 0,18±0,07
C20:3n-6
C20:4n-6
(DPA)
Dentro dos parámetros de cor, o índice de vermello considérase o valor máis sólido para predicir a aceptabilidade da cor da carne. Así, o aspecto e a cor da carne van ser fundamentais para que resulte apetecible e, xa que logo, que o consumidor merque o produto (figura 3). De feito, a cor relaciónase directamente co grao de frescura e outros parámetros de calidade e a carne. Como comentamos, tamén está relacionado con posibles defectos como as carnes DFD (carnes escuras) e PSE (carnes pálidas), que son rexeitadas e non desexables xa cando se expoñen no punto de venda. No noso caso, o lombo de xatos frisóns mostrou unha luminosidade de 45,16, índice de vermello de 13,2 e de amarelo de 15,24. Estes valores atópanse en valores normais tipicamente descritos en carne de tenreira, e correspondería a unha carne “rosada”. A cor vermella da carne de vacún está directamente
AGS: sumatorio de ácidos graxos saturados; AGMI: sumatorio de ácidos graxos monoinsaturados; AGPI: sumatorio de ácidos graxos poliinsaturados; n-6: sumatorio de ácidos graxos omega 6; n-3: sumatorio de ácidos graxos omega 3; presentados só os valores superiores ao 0,1 %, aínda que todos foron tidos en conta para a realización dos sumatorios
relacionado co contido de mioglobina da carne, e o seu estado de oxidación. Tras o sacrificio, un factor que vai determinar o estado da mioglobina e por tanto a cor é o pH, e no noso caso, como vimos anteriormente, o valor de pH situouse no rango de carnes sen defectos, polo que a cor tamén foi o esperado. Non só o pH, senón outros parámetros tanto extrínsecos como intrínsecos poden influír a este parámetro, entre os que destacan a idade, a raza ou o sexo dos animais, o tipo de músculo, o peso de sacrificio do animal, o sistema de produción e a alimentación, o estrés premortem, ou a taxa de arrefriado tras o sacrificio. En consecuencia, e tendo en conta que os valores observados son “normais” para esta carne, podemos afirmar que a cor que presenta a carne de xatos frisóns criados e alimentados baixo o modelo que se segue no presente proxecto é esperable e tamén apetecible para o consumidor.
Por iso, pódese afirmar, dende o punto de vista tanto de composición química coma dos principais parámetros fisicoquímicos, que estamos ante unha carne de boa calidade e en consonancia coa demanda do consumidor actual.
Desde o punto de vista nutricional, non só o contido total de graxa é importante, senón tamén o perfil de ácidos graxos que compoñen a citada graxa. Como se pode observar nos resultados (táboa 2), o ácido graxo maioritario foi o ácido oleico (C18:1n-9; 29 %), seguido do palmítico (C16:0; 25 %), o esteárico (C18:0 20 %) e o alfa-linoleico (C18:2n-6; 9 %).
A suma destes representa máis do 80 % do total de ácidos graxos. Así mesmo, se nos fixamos nos sumatorios dos principais grupos, pódese ver que os ácidos graxos saturados son os maioritarios, con valores medios aproximándose ao 50 %, seguidos dos monoinsaturados (37,1 %) e os poliinsaturados en último lugar (13,75 %).
AS COMPLEXIDADES DA RELACIÓN ENTRE TRANSVACÉNICO E CLA A NIVEL MOLECULAR SUBLIÑAN O POTENCIAL DESTES COMPOSTOS COMO AXENTES BIOACTIVOS CON IMPLICACIÓNS PARA A PREVENCIÓN DE CERTAS DOENZAS
Sen dúbida, os altos contidos de palmítico e esteárico, e en menor medida o de mirístico (C14:0) e heptadecanoico (C17:0), determinan este feito, mentres que os valores dos ácidos graxos monoinsaturados están ligados ao alto contido de ácido oleico, e tamén aos importantes valores de palmitoleico (C16:1n-7), transvacénico (11t-C18:1) e cisvacénico (C18:1n-7). De modo similar, o contido dos ácidos graxos poliinsaturados está vinculado ao do ácido alfa-linoleico, aínda que tamén se aprecian valores destacables de araquidónico (C20:4n-6).
O contido dalgúns ácidos graxos merece especial atención. O ácido graxo maioritario, o oleico, presenta efectos que modulan múltiples funcións fisiolóxicas, entre os que cómpre destacar a mellora da saúde cardiovascular baixando o colesterol e reducindo os procesos inflamatorios. Polo seu lado, a inxestión de transvacénico relaciónase con melloras da saúde, mesmo estudos recentes relaciónano coa mellora da
función das células inmunes e a inmunidade antitumoral. Este atópase en cantidades importantes tanto na carne como no leite de ruminantes. No noso caso, isto pódese observar xa que, malia seren animais novos, o contido de transvacénico ascende a 3,6 %. Ademais do xa mencionado, o transvacénico é precursor doutro importante grupo de ácidos graxos coñecidos coma ácido linoleico conxugado ou “CLA”. Estes son un grupo de isómeros posicionais e xeométricos do ácido linoleico, derivados do metabolismo do transvacénico. Este grupo está formado por un total de 28 combinacións diferentes, pero, en xeral, o isómero predominante é o 9c,11t-C18:2. O CLA demostrou propiedades inmunomoduladoras, que inflúen na resposta inmunolóxica do corpo contra as células cancerosas. A súa inxesta tamén se asocia a un menor risco de padecer diabetes e enfermidades cardiovasculares. No noso caso, o contido do principal isómero do CLA é baixo (0,34 %) pero non por iso é de baixa importancia.
Por tanto, as complexidades da relación entre transvacénico e CLA a nivel molecular subliñan o potencial destes compostos como axentes bioactivos con implicacións para a prevención de certas doenzas. Outros ácidos graxos relevantes na saúde humana son os ácidos graxos omega 3. Este grupo de ácidos graxos presentan beneficios recoñecidos na prevención de múltiples enfermidades, e contribúen positivamente no metabolismo. De feito, o ácido aofalinolénico (C18:3n-3), xunto co alfalinoleico (C18:2n-6) son considerados como ácidos graxos esenciais para os humanos, xa que non se poden sintetizar no organismo e deben ser fornecidos pola dieta. Dentro do omega-3, e nas mostras de tenreiro frisón, identificáronse principalmente o ácido alfa-linolénico (C18:3n-3) e o docosapentaenoico (C22:5n-3; DPA). O contido en DPA é relativamente alto, e é de grande importancia xa que é un ácido omega 3 de cadea longa, que ten efectos bioactivos e interveñen en múltiples procesos metabólicos.
Figura 4. Análise do perfil de ácidos graxos por cromatografía gasosa
A CEBA DE GANDO FRISÓN EN GALICIA É UNHA OPORTUNIDADE PROMETEDORA PARA EMPRENDEDORES, QUE REPERCUTE DIRECTAMENTE NA MELLORA DA ECONOMÍA GALEGA EN XERAL E DO NOSO SECTOR PRIMARIO EN PARTICULAR
Os valores de linolénico son baixos (0,38 %), aínda que isto é esperable en animais de cebo. Este ácido graxo está en gran cantidade nos pastos e forraxes. No noso estudo, os animais foron cebados con concentrados comerciais, que normalmente tenden a presentar un elevado contido de linoleico (C18:2n-6) e baixos de linolénico (C18:3n-3). De feito, os animais criados en réxime extensivo, que pasan a maior parte do tempo pastando, adoitan ter niveis superiores de ácido linolénico, mentres que os que son cebados, pola contra, adoitan ter maior cantidade de linoleico, xa que os cereais empregados na elaboración de pensos son ricos neste ácido graxo.
Os ácidos graxos da serie omega 6 (n-6) derivan todos de procesos de elongación e desaturación do ácido linoleico, mentres que os da serie omega 3 (n-3) derivan do ácido linolénico, aínda que no caso dos ruminantes tamén poden ser sintetizados. Así, e polo motivo que acabamos de comentar, o feito de que o penso sexa rico en ácido linoleico propicia tamén o metabolismo dos ácidos graxos omega 6 en detrimento do omega-3. Isto explica que a relación n-6/n-3 sexa de 11,43.
O valor que se toma como referencia para que unha dieta sexa saudable é unha relación n-6/n-3 de 4, aínda que hai que matizar que este valor é complicado de atopar na carne. De calquera modo, é importante indicar que o valor das mostras de tenreiro frisón é similar ou inferior ao que normalmente se observa en carne xatos de ceba.
A modo de resumo, e como era esperable, o perfil de ácidos graxos da carne de xatos presentou valores similares ao perfil lipídico da dieta fornecida aos animais. En vista dos resultados obtidos, pódese afirmar que o sistema de cría proposto proporciona carne cun perfil lipídico con múltiples ácidos graxos con actividade biolóxica importante, e cunha achega substancial de ácidos graxos saudables. Doutra banda, tamén hai que ter en conta que os lombos dos tenreiros son moi magros, polo que a contribución destes ácidos graxos ao conxunto da inxestión da dieta é limitada.
CONSIDERACIÓNS FINAIS SOBRE A CEBA DE GANDO FRISÓN EN GALICIA
O proxecto protocolizou un sistema de ceba que serve como actividade complementaria a outros ingresos, xerando emprego e revalorizando a carne obtida coa máxima eficiencia, produtividade e sostibilidade. Esta carne presenta unha boa calidade fisicoquímica e nutricional. O feito de sacrificar os animais a unha idade temperá repercute en que a súa carne se caracterice por ser moi magra, cunha cor vermella típica, moi tenra, e cun perfil de ácidos graxos moi similar ao descrito na carne de vacún. Polo tanto, pódese afirmar que estamos ante unha carne de excelente calidade, e en consonancia coa demanda do consumidor actual. Aínda que os resultados aquí expostos son preliminares, e serán completados a final do proxecto con datos de produción que se están recompilando, pódese afirmar que a ceba de gando frisón en Galicia
é unha oportunidade prometedora para emprendedores, que repercute directamente na mellora da economía galega en xeral e do noso sector primario en particular.
AGRADECEMENTOS E FINANCIAMENTO
Este estudo está enmarcado dentro do proxecto de investigación titulado “Ceba en Galicia: optimización e protocolización dun sistema de engorde de xato frisón rendible e replicable” (FEADER 2022/062B), concedido na convocatoria de axudas para a execución de proxectos dos grupos operativos da Asociación Europea de Innovación do 2022, e financiado con fondos FEADER, da Consellería do Medio Rural da Xunta de Galicia e do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación (MAPA).
Hablemos
Tras la aparición de los primeros brotes en 2004, la amenaza del virus de la lengua azul es constante tanto en España, como en varios países de Europa.
Tras la aparición de los primeros brotes en 2004, la amenaza del virus de la es constante tanto en España, como en varios
Desde hace más de 20 años, trabajamos codo con codo con veterinarios y ganaderos, protegiendo a millones de vacas y ovejas frente al virus BTV.
Desde hace más de 20 años, con veterinarios y ganaderos, protegiendo a millones de vacas y ovejas
Nuestra experiencia en la investigación y desarrollo de vacunas nos permite ofrecer una vacunación con sentido.
Nuestra experiencia en la investigación y desarrollo de vacunas nos permite ofrecer una vacunación con sentido.
Lely Vector é o único robot de alimentación do mercado. Este produto da firma holandesa fai moito máis que darlles de comer ás vacas; é sinónimo de alimentación intelixente e de precisión. A través dunha serie de entregas, falaremos sobre esta máquina deseñada para mellorar tanto a vida dos gandeiros coma a das súas produtoras, porque unha alimentación de calidade se traduce en máis litros de leite e en animais máis sans.
A produción eficiente de leite de alta calidade require unha alimentación constante, a tempo e óptima. O sistema automático de alimentación Lely Vector é un concepto único que ofrece todo isto e moito máis. Proporciona alimento fresco as 24 horas do día de forma precisa pero flexible e cunha necesidade mínima de man de obra. Este robot de alimentación permite obter resultados óptimos mentres mantén o máximo respecto cara ás vacas.
Co sistema Vector, o gandeiro só ten que prestarlle atención á alimentación das vacas unha vez cada tres días, que será cando teña que encher a cociña. Ademais, pode deseñar a súa estratexia de maneira completamente flexible, polo que este robot de alimentación é a solución perfecta para calquera granxa, xa que tamén achega flexibilidade para crecer con ela.
TRÁFICO LIBRE
En Lely cremos firmemente que as vacas deben ter un acceso libre á alimentación e ao muxido. Para que visiten as zonas de alimentación e de muxido de forma
regular, é importante que poidan descansar o suficiente e aliviar a presión dos seus pezuños e patas. Se se limitan unha ou varias destas necesidades básicas, ao final modificarase o comportamento do animal e, por conseguinte, a súa produción de leite.
O acceso ilimitado das vacas ás instalacións para satisfacer os seus requirimentos esenciais é unha parte vital dunha explotación sostible. O tráfico libre é importante para todas estas cuestións, polo que é fundamental tanto para a alimentación coma para o muxido, xa que afecta ao comportamento do animal, pero tamén á súa produción láctea. Privar a vaca de facer algo e limitar a súa actividade diaria supón coartala de poder ser máis eficiente e produtiva.
A alimentación que se lles proporciona afecta non só á súa produción de leite, senón tamén á súa saúde xeral, á súa situación reprodutora e á prevención de problemas metabólicos. Por iso, unha correcta alimentación é absolutamente esencial. O uso do sistema Lely Vector pode mellorar a xestión da alimentación e aumentar a calidade de vida e o núme-
ro de lactacións medias do rabaño, ademais de reducir os custos veterinarios dentro da granxa.
XESTIÓN DA ALIMENTACIÓN
A xestión óptima da alimentación das vacas combina varios factores clave: dispoñibilidade, sabor, accesibilidade, ración calculada, ración mesturada e fibra. Co Lely Vector, estes aspectos serán fáciles de optimizar para os gandeiros, que con-
seguirán unha estratexia de alimentación efectiva que mellorará a saúde da vaca e tamén a súa produción.
O sistema automático de alimentación Lely Vector saíu ao mercado no ano 2012 para proporcionarlles os gandeiros unha ferramenta nova e revolucionaria para unha alimentación flexible e para dotar de produto fresco os animais durante todo o día. O Vector demostrou ser un enorme éxito mundial e introduciu a alimentación de precisión, as 24 horas do día, cunha mínima man de obra nas explotacións de vacún de leite.
Vector ofrece unha flexibilidade sen precedentes. Permite establecer calquera estratexia de alimentación, desde varias veces ao día en diferentes racións, ou variable en función do grupo de vacas.
COCIÑA
A cociña de alimentación do sistema Lely Vector é un espazo aberto onde se pode almacenar calquera alimento. Cada ingrediente ten o seu propio lugar dentro da cociña, e pode cambiarse facilmente o tipo e a localización. Isto aporta unha gran flexibilidade e permite axustar de maneira sinxela a ración mesturada aos cambios de concentrado. Co sistema de recheo do mesturador coa pinza de carga, ou a partir dun silo, pódense mesturar moitos tipos de alimentos, incluso en racións pequenas para grupos de vacas máis reducidos. Polo tanto, o Vector pode alimentar centos de vacas coa mesma ración, ou tan só unha cunha ración determinada.
PINZA DE CARGA
O sistema permite cargar unha gran variedade de tipos de alimentos coa pinza de carga. Para obter a cantidade adecuada, é posible axustar o tamaño, a altura e o peche da mordida da pinza regulando a precisión da alimentación. Unha vez obtida a cantidade necesaria de cada tipo de alimento, o sistema calcula o peso e corrixe automaticamente a pinza. Deste xeito, as vacas do grupo reciben exactamente a cantidade de comida que necesitan. Por conseguinte, grazas á precisión da pinza, cada gandeiro cun Lely Vector sabe exactamente a cantidade de comida que lles subministra ás súas vacas.
100 % ELÉCTRICO
Trátase dun sistema 100 % eléctrico e non require gasóleo para funcionar. O consumo diario deste robot de alimen-
tación é inferior aos tres euros diarios de enerxía, polo que, en comparación cun carro mesturador convencional, o aforro en combustible é cuantioso.
LÁSER PARA MEDIR A ALTURA DA COMIDA
O Lely Vector sabe onde e cando se necesita alimento fresco as 24 horas do día, e proporciónao. O sensor de altura do alimento é unha función avanzada que mide a cantidade exacta de comida dispoñible na cornadiza. Grazas a isto, determina, sen a axuda do gandeiro, onde e cando se necesita o alimento fresco. Ademais, o Vector fai de arrimador, polo que, cando non está repartindo comida, está arrimándoa e, así, medindo se fai falta máis ración ou non.
AFORRO DE MAN DE OBRA
Este robot non só aforra traballo, senón que tamén reduce o estrés para o gandeiro, xa que os seus animais sempre estarán ben alimentados, deixándolle tempo para que
xestione a granxa como desexe. O único que hai que facer é encher a cociña e limpala de vez en cando. O habitual é cargala unhas tres veces por semana, así que o aforro de man de obra é máis que considerable fronte ao carro unifeed.
O VECTOR É MODULABLE, MEDRA COA GRANXA
O Vector ten unha vantaxe moi importante, xa que, se a súa explotación cambia e aumenta de gando, a máquina pode medrar á par. Este robot é completamente modulable e pódense engadir máis boles dentro da mesma cociña para que a máquina teña unha maior capacidade.
NON SÓ VACAS DE LEITE
As vantaxes do Lely Vector non se limitan unicamente ás explotacións de vacas de leite. A alimentación de produto fresco é tamén importante na cría de gando para carne, ou incluso en ovellas ou cabras.
Se queren máis información sobre o Lely Vector, non dubiden en contactar co seu Lely Center máis próximo. Os profesionais de Lely faranlles un estudo sen compromiso e contaranlles os beneficios que esta máquina pode ter dentro da súa explotación.
MilloPreciso: agricultura de precisión con millo forraxeiro
Neste artigo expóñense os primeiros resultados obtidos co proxecto GO MilloPreciso, onde se analizaron os datos de dúas empresas de servizos que queren comezar a ofertar técnicas de aplicación a dose variable (ADV) no cultivo do millo forraxeiro a partir dos mapas de produción documentados coas recolledoras autopropulsadas de forraxe.
Javier Bueno Lema, José Miguel Edreira Sanjurjo, Carlota Irimia López Departamento de Enxeñería Agroforestal, Escola Politécnica Superior de Enxeñería, Universidade de Santiago de Compostela, Campus Terra, Lugo; javier.bueno@usc.es
1. INTRODUCIÓN
As recolledoras autopropulsadas de forraxe, coñecidas popularmente como picadoras de forraxe, convertéronse nas máquinas máis utilizadas polas empresas de servizos e cooperativas de utilización de maquinaria agrícola (CUMA) nas campañas de recolección de forraxe que teñen lugar nas explotacións gandeiras do noroeste de España.
En España, a media de unidades novas inscritas no Rexistro Oficial de Maquinaria Agrícola (ROMA) no últimos nove anos (2015-2023) foi de 22 máquinas anuais, das que aproximadamente a metade se inscriben en Galicia (48 %). Como vemos na evolución das inscricións da figura 1 (páx. seg.), o número de unidades novas inscritas no ROMA cada ano é reducido en comparación cos principais
mercados europeos. Por exemplo, en Alemaña véndense anualmente máis de 500 unidades novas e en Francia, máis de 300. Na figura 2 (páx. seg.) podemos observar a distribución por comunidade autónoma das 194 unidades novas de picadoras de forraxe inscritas no ROMA no período 2015-2023.
Neste tipo de máquinas o mercado de unidades de segunda man é moito maior que o de unidades novas.
EN EL CONTEXTO ACTUAL DE NUTRICIÓN ANIMAL TODAS LAS PARTES SON CONSCIENTES DE QUE DEBEMOS ANALIZAR NUESTRO ENSILADO PARA CONOCER SU CALIDAD
Figura 1. Inscricións anuais de picadoras de forraxe novas no ROMA
Gráfico 1. Datos e información
Figura 2. Inscricións de picadoras de forraxe novas no ROMA por comunidade autónoma no período 2015-2023
Galicia
Cataluña
Castela e León
Castela-A Mancha
Asturias
Andalucía
Navarra
Aragón
Madrid
formará en conocimiento a través de algunas de las siguientes acciones, como por ejemplo comparación con otros elementos, predicción de consecuencias, etc.
APRENDER A GESTIONAR NUESTROS DATOS
Murcia
Baleares
No ano 2023, sobre un total de 73 máquinas inscritas no ROMA, só 15 (20,5 %) foron unidades novas, sendo o resto (58 unidades) cambios de titularidade ou importacións de máquinas usadas, é dicir, en 2023 vendéronse catro veces máis máquinas usadas que novas.
Nos últimos cinco anos as recolledoras autopropulsadas de forraxe de nova adquisición comezaron a dispor de sensores (ver gura 3; páx. seg.) que miden a produción de forraxe e o seu contido en humidade, co que, xeorreferenciando estes datos coas posicións calculadas
¿Qué tiene que ver todo esto con un ensilado de pradera? En el contexto actual de nutrición animal todas las partes son conscientes de que debemos analizar nuestro ensilado para conocer su calidad. Cuando recibimos una analítica, lo que tenemos son un conjunto de datos sobre los que muchas veces pensamos que el 95 % de ellos no hacen falta.
BATIDORES DE PURIN
Batidores de toma de fuerza, batidores eléctricos, batidores con motor hidráulico y agitadores sumergidos. ¡Tenemos el batidor apropiado para sus necesidades individuales!
Imaginemos que el cuadro amarillo del grá co 1 representa en análisis todos los parámetros relacionados con el nitrógeno. Si estamos con la idea de que el nitrógeno es proteína, tendremos un valor, más alto, más bajo o intermedio, pero si, además, disponemos de porcentaje de nitrógeno amoniacal respecto a la proteína bruta, el porcentaje de nitrógeno ligado a la bra ácida y, como consecuencia, el valor de proteína disponible, la que se va a utilizar, estamos teniendo una información de la parte nitrogenada del ensilado. En la tabla 1 (pág. sig.) aparecen estos valores para cuatro muestras diferentes.
por un receptor GNSS situado enriba da cabina, permiten obter mapas de rendemento. Diversos sensores para a medida do rendemento nas recolledoras de forraxe foron probados entre nais dos anos 90 e principios dos 2000. Finalmente, a solución adoptada por todos os
Agratechnik Landmaschinen Ibérica S.L.
+34 (0) 678432835
+34 (0)
A SOLUCIÓN ADOPTADA
POR TODOS OS MODELOS COMERCIAIS DE PICADORAS DE FORRAXE FOI O SISTEMA DE MEDIDA DO DESPRAZAMENTO NOS RODETES DE ALIMENTACIÓN
Figura 3. Sensores necesarios para obter mapas de rendemento en recolledoras autopropulsadas de forraxe
modelos comerciais de picadoras de forraxe foi o sistema de medida do desprazamento nos rodetes de alimentación.
Para a medida do contido de humidade utilízanse dous tipos de sensores, os de tipo capacitivo e os que se basean en espectroscopia de reectancia no infravermello próximo (NIR). Estes últimos teñen un custo moito maior e tamén poden determinar outras propiedades cualitativas da forraxe (proteína, amidón, azucre, bra, cinzas…).
Dependendo da marca da picadora de forraxe, esta información almacénase no sistema informático da máquina nun formato diferente. No mercado español o 59 % das unidades novas vendidas nos últimos nove anos son do modelo Jaguar da casa comercial Claas. New Holland, cun 24 %; John Deere, cun 12 %, e Krone, cun 5 % son as outras tres casas comerciais con unidades novas inscritas entre 2015 e 2023, pero cunhas cotas de mercado moito máis baixas ( gura 4)
Os mapas de rendemento obtidos polas recolledoras poden ser utilizados para optimizar as doses de sementeira e de fertilizantes mediante técnicas de aplicación a dose variable (ADV). Para iso cómpre cargar mapas de prescrición, obtidos a partir do procesamento dos mapas de rendemento, nos computadores dos tractores que controlan as fertilizadoras e sementadoras. Como as marcas comerciais de tractores máis vendidas non coinciden coas de picadoras de forraxe (no ano
4. Inscricións de picadoras de forraxe novas no ROMA por casa comercial no período 2015-2023
John Deere, 12 %
Krone, 5 %
Claas, 59 %
New Holland, 24 %
2023 Claas só tivo un 2,3 % de cota de mercado en tractores, fronte a un 21,8 % de John Deere), hai que solucionar o problema da compatibilidade de arquivos entre tractores e recolledoras para poder utilizar técnicas da agricultura de precisión en cultivos forraxeiros con frotas mixtas. Esta problemática coñécese como a “interoperabilidade dos datos entre a maquinaria agrícola”.
Aínda que no mercado se chegou a comercializar algunha iniciativa para facilitar o intercambio dos datos máis relevantes das máquinas agrícolas entre distintas marcas comerciais (por exemplo DataConnect de 365FarmNet), estes limítanse a posicións das máquinas, velocidades, estado do traballo e niveis de combustible. Os arquivos de documentación, como é o caso dos datos de rendemento, aínda non son compatibles entre as distintas plataformas dixitais asociadas ás casas comerciais.
Así mesmo, nos arquivos cos datos de rendemento en bruto xerados polas recolledoras, detéctanse unha serie de erros debidos á xeorreferenciación, os sensores utilizados e factores operacionais. Para obter mapas de rendemento ables cómpre limpar os arquivos en bruto para depurar os erros e poder de nir con precisión as zonas de xestión diferenciada nas parcelas. As aplicacións de software comerciais máis utilizadas polos usuarios que realizan mapas de prescrición a partir de datos de produción con cultivos forraxeiros non ofrecen información clara de como realizan esta depuración de erros e, daquela, sobre que datos eliminan dos arquivos en bruto obtidos polas recolledoras.
Neste artigo expóñense os primeiros resultados obtidos co proxecto GO MilloPreciso, onde se analizaron os datos de dúas empresas de servizos que queren comezar a ofertar
Figura
L. hilgardii CNCM I-4785
LIBERE EL VALOR DE SU FORRAJE
La calidad del ensilado es imprescindible para el rendimiento de sus animales. Los inoculantes para forraje MAGNIVA™ Platinum de Lallemand Animal Nutrition combinan la acción de L. buchneri NCIMB 40788 con L. hilgardii CNCM I-4785, una cepa bacteriana única y recientemente patentada que mejora la estabilidad aeróbica, reduce el pH y el desarrollo de hongos y levaduras. Esta combinación está disponible en toda la gama de inoculantes para forraje MAGNIVA Platinum.
Figura 5. Sensores e equipos adicionais instalados nas recolledoras autopropulsadas técnicas de ADV no cultivo do millo forraxeiro a partir dos mapas de produción documentados coas recolledoras autopropulsadas de forraxe. Ambas as empresas utilizan para a documentación das súas operacións mecanizadas o Centro de Operacións da casa comercial John Deere (COJD), ao realizar as nomeadas operacións con tractores da citada marca. Con todo, para as operacións de recolección do millo forraxeiro, as dúas utilizan recolledoras autopropulsadas da casa comercial Claas, polo que necesitan traducir os arquivos de datos de colleita xerados na picadora a un formato compatible co COJD. Este proceso ten que ser o máis simple e automatizado posible, co fin de facelo compatible coa actividade comercial destas empresas de servizos de maquinaria durante as campañas de recolección da forraxe. Os socios que forman o grupo operativo MilloPreciso son a empresa de servizos agrícolas Marcos Otero, a gandería Ladrela de Xermade, a Universidade de Santiago de Compostela (USC) a través do Grupo BioModem e a Fundación EmpresaUniversidade Galega (Feuga).
2. METODOLOXÍA UTILIZADA EN MILLOPRECISO
Os datos utilizados foron recollidos en dúas empresas de servizos de maquinaria agrícola con sede no noroeste de España. As dúas realizan operacións mecanizadas en zonas gandeiras nas que destaca a recolección de forraxe, para o que contan nos seus parques con recolledoras autopropulsadas de forraxe modelos Jaguar 970 e 980 da casa comercial Claas. Tamén as dúas utilizan unha frota de tractores da marca John Deere equipados con monitores que documentan as operacións en arquivos que son subidos posteriormente á aplicación na nube denominada Centro de Operacións. As dúas empresas cultivan anualmente ao redor de 1.000 ha de millo forraxeiro repartidas nun elevado número de parcelas de reducida superficie.
Para a medida da produción cultivada e o contido de humidade da forraxe activouse o sensor que mide o desprazamento entre os rodetes de alimentación (que xa vén montado de serie nas picadoras) e instalouse o sensor capacitivo de medida do
Esquerda: sensor de humidade da forraxe no tubo de descarga; dereita: equipos instalados en cabina para a adquisición, xeorreferenciación e transmisión dos datos
contido de humidade no tubo de descarga (ver figura 5). Para adquirir os datos de produción, as recolledoras de forraxe equipáronse nas súas cabinas con monitores John Deere (4600 e 4640) que por medio dunha ponte da casa comercial Agra-GPS se conectaron co Can-Bus da máquina Claas e obtiveron os arquivos de rendemento en formato jdl (John Deere Link) para poder ser subidos ao Centro de Operacións. Nunha das empresas os datos descárganse dos monitores manualmente por medio de memorias USB tipo pen drive, mentres que na outra a descarga se realizaba telematicamente por medio dun modem directamente á nube. Para a xeorreferenciación dos datos, todas as recolledoras ían equipadas con receptores GNSS John Deere Starfire 6000 e 7000 conectados aos monitores
Para a descarga dos arquivos cos datos de colleita desde o Centro de Operacións de cada empresa utilizouse a plataforma AgFiniti da casa comercial Ag Leader. Esta aplicación en nube permite a súa sincronización co Centro de Operacións de John Deere e descargar automaticamente os arquivos que cada empresa vaia subindo a este. Posteriormente, os datos brutos de rendemento de cada parcela e campaña foron importados no software SMS (Spatial Management System), tamén da casa comercial Ag Leader. Co SMS realizouse unha
primeira edición dos arquivos consistente en ordenar correctamente as parcelas por clientes, granxas, campos e anos, así como revisar os seus límites, separar parcelas que aparecían xuntas nun mesmo arquivo, xuntar anacos de parcela que aparecían separados en distintos arquivos e eliminar os datos cunha humidade inferior ao 46 %. Tras iso, os arquivos foron exportados en formato texto de Ag Leader Advanced (Á.txt) para ser limpados co software Yield Editor 2.07, que posúe unha serie de filtros e ferramentas para depurar os erros típicos que aparecen nos mapas de rendemento.
Os arquivos de datos con problemas no formato numérico da columna da duración do intervalo de medida de cada data rexistrado foron corrixidos utilizando o software Access de Microsoft. En total, foron procesados 376 arquivos procedentes de 100 parcelas distintas pertencentes a 36 explotacións gandeiras diferentes das provincias de Lugo e Asturias. En todas as parcelas obtivéronse datos de produción de millo forraxeiro cun mínimo de tres campañas cultivadas entre os anos 2018 e 2022, dando lugar a entre 3 e 5 arquivos distintos por parcela. A superficie das parcelas analizadas estivo comprendida entre as 1,8 e as 19,2 ha, cunha media de 3,5 ha.
3. PRIMEIROS RESULTADOS OBTIDOS
3.1. Comportamento dos equipos instalados nas recolledoras
Os sensores e equipos instalados nas recolledoras autopropulsadas de forraxe permitiron adquirir os arquivos cos datos de rendemento xeorreferenciados dunha forma satisfactoria. Ademais, ao funcionar correctamente a ponte Agra-GPS instalada entre a picadora Claas e o monitor 4640 de John Deere, a información adquirida cargouse correctamente no Centro de Operacións. Esta solución facilita a xestión e a análise posterior dos datos ao permitir utilizar unha soa plataforma para toda a información, independentemente de que os arquivos proveñan dos traballos realizados cos tractores ou as recolledoras. Para o técnico da empresa de servizos con frota mixta é máis cómodo traballar cunha única aplicación informática en lugar de ter que aprender o manexo de dúas diferentes que, aínda que permitan a exportación dos seus arquivos dunha a outra, complican a aprendizaxe e o seu uso diario.
3.2. Descarga dos arquivos do Centro de Operacións
Unha vez que a empresa concede os permisos necesarios para establecer a conexión entre o seu Centro de Operacións John Deere (COJD) e a plataforma AgFiniti, comezan a descargarse de forma automática todos os arquivos que se subiron ao COJD desde o ano que se estableza na con guración. A partir de aí, de cada novo arquivo que a empresa sobe ao COJD realízase unha copia de forma automática e inmediata na nube de AgFiniti. Este proceso funcionou de forma satisfactoria e permitiu utilizar AgFiniti como unha pasarela para descargar os arquivos no software SMS.
A descarga dos arquivos de colleita no programa SMS desde AgFiniti tamén se realizou dunha forma satisfactoria, aínda que con problemas para ordenar correctamente os datos no cliente, granxa e campo correctos. Cremos que isto que foi debido principalmente a carencias da base de datos orixinal creada pola empresa no Centro de Operacións. En campaña, ao traballar con múltiples operarios, prodúcense erros como documentar a información dunha mesma parcela con diferentes denominacións, agrupar parcelas di-
Figura 6. Datos en bruto obtidos nunha parcela de millo forraxe de 3,5 ha
Datos brutos-media: 14,07 t/ha - MS: 35,12 %
ferentes nun mesmo arquivo ou utilizar nomes de campos e de granxas idénticos para distintos clientes, que despois di cultan a correcta identicación dos arquivos por parte do software SMS. A organización metódica da base de datos é un requisito a respectar escrupulosamente para despois poder ter a información correctamente ordenada e poder xestionala adecuadamente para a toma de decisións. A utilización dunha ponte para traducir os arquivos entre os formatos das dúas casas comerciais tamén puido in uír nesta incidencia.
Esta colocación incorrecta dalgúns arquivos obrigou a realizar unha primeira edición destes no SMS. As principais actuacións consistiron en colocar os datos de colleita no cliente e campo correctos, separar parcelas que guraban xuntas nun mesmo arquivo ou unir anacos dunha mesma parcela que aparecían en arquivos diferentes. Mediante estes traballos de edición conseguíronse obter 365 arquivos de datos (datasets) completos procedentes da descarga automática desde o COJD por medio da sincronización de AgFiniti e SMS. Só 7 arquivos (1,9 %) necesitaron ser descargados manualmente desde o COJD ao non seren atopados no SMS. Probablemente, estes arquivos tamén fosen correctamente descargados polo procedemento automático de sincronización de SMS con AgFiniti, pero polos problemas de colocación nun cliente e campo incorrecto, non se puido atopalos.
3.3. Limpeza dos arquivos de datos de rendemento
Unha vez organizados todos os arquivos de datos en bruto de colleita
no programa SMS, procedeuse a realizar a súa limpeza para eliminar os erros tomando como referencia o protocolo de procesado e limpeza establecido por Kharel et al. (2018). Para iso procedeuse a exportar todos os arquivos de datos no formato Ag Leader Advanced (ALA) de arquivo de texto (txt). Este é un dos dous únicos formatos que admite o software Yield Editor, programa utilizado como referencia para aplicar os ltros para eliminar os erros que aparecen nos datos en bruto.
Nos arquivos en bruto detectáronse erros que xeraban valores demasiado altos e demasiado baixos que, aínda que non afectaban moito ao cálculo da media da produción obtida na parcela, si tiñan unha incidencia importante á hora de delimitar as zonas de manexo da parcela. Un exemplo podémolo ver na gura 6, na que se representan todos os datos de produción en bruto obtidos nunha parcela de millo forraxeiro. Como vemos, rexístranse valores desde 0 ata 380 toneladas de materia seca por hectárea, o que cun contido de materia seca medio do 35 %, se corresponden con producións en verde desde 0 ata máis de 1.200 toneladas por hectárea.
Ao limpar o arquivo cos datos en bruto, aplícanse unha serie de filtros que eliminan estes datos non razoables que se apartan dunha forma excesiva das producións medias de millo forraxeiro. Na figura 7 (páx. seg.) podemos ver os datos limpos mediante o procedemento MilloPreciso (MP) da mesma parcela da figura 6 na que comprobamos que os valores xa pasan a estar comprendidos entre as 2 e as 34 toneladas de materia
seca por hectárea, sen que a media da produción varíe substancialmente ( de 14,07 a 13,92 t MS/ha).
Se obtemos un mapa de rendemento con zonas de manexo diferenciadas en función do potencial produtivo, o facelo a partir dun arquivo de datos en bruto ou a partir dun arquivo cos datos limpos si que vai ter consecuencias importantes no resultado. Na gura 8 podemos ver un exemplo de establecer tres zonas de manexo (baixa, media e alta produción) nunha parcela de 3,75 ha a partir de datos brutos e a partir de datos limpos con limpeza mediante o procedemento MP. A super cie catalogada como de baixo potencial produtivo na zona sur da parcela apréciase que cambia a potencial medio tras o proceso de limpeza. Na zona norte, en cambio, redúcese a supercie de alto potencial produtivo ao eliminarse uns datos anómalos de producións excesivas. Neste exemplo en primeiro lugar elimináronse os datos de produción en verde de millo forraxeiro cun contido de humidade inferior ao 46 % seguindo o aconsellado polo protocolo de Kharel et al. (2018). A continuación, na limpeza MP elimináronse os datos con producións cuxos valores se apartan en +/- 1 desviación típica (STD) da media, co que desaparecen valores anómalos con producións moi altas ou moi baixas.
A consecuencia deste ltrado pódese apreciar con claridade nos rangos das lendas das zonas con baixo e alto rendemento dos dous mapas da gura 8, onde os valores extremos das producións en toneladas de materia seca por hectárea desaparecen no mapa con datos limpos. Como podemos observar, hai diferenzas importantes na delimitación das zonas de manexo de
Limpeza MP-media: 13,92 t/ha - MS: 32,46 %
8. Mapas de rendemento con tres zonas de manexo elaborados cun arquivo sen limpar (esquerda) e con limpeza MilloPreciso (dereita)
utilizar os datos en bruto a utilizar os datos despois do proceso de limpeza. Para comparar o procedemento de limpeza desenvolvido co proxecto MilloPreciso, utilizamos como referencia o programa Yield Editor desenvolvido polo Departamento de Agricultura dos Estados Unidos. A limpeza automática que ofrece a versión 2.07 de Yield
Editor denominada AYCE (Automated Yield Cleaning Expert), utiliza ata oito ltros diferentes: humidade < 46 %, posición, atraso de medida da produción, atraso de medida da humidade, velocidades mínimas e máximas, producións mínimas e máximas, solapes e +/- 3 STD. Como vemos, trátase dun procedemento máis completo e complexo.
Figura 7. Datos limpos obtidos nunha parcela de millo forraxeiro de 3,5 ha
Figura
Datos brutos
O PROCEDEMENTO DE LIMPEZA MILLOPRECISO É UN MÉTODO SINXELO, QUE OFRECE RESULTADOS COMPARABLES AOS MÉTODOS MÁIS COMPLETOS PARA ESTABLECER AS ZONAS DE MANEXO DUNHA PARCELA EN FUNCIÓN DO SEU POTENCIAL PRODUTIVO
Táboa 1. Procesos de limpeza realizados
Arquivo
Datos brutos3.07631,6213,2245,8900 % Filtro humidade < 46 %2.42833,9513,6240,6564821 %
Figura 9. Mapas de rendemento con tres zonas de manexo elaborados cun arquivo con limpeza MP (esquerda) e con limpeza AYCE mediante Yield Editor (dereita) MP Yield Editor
Na gura 9 podemos observar o resultado de establecer tres zonas de manexo diferenciado na mesma parcela de millo forraxeiro da gura 8, utilizando o método de limpeza MP e o método de limpeza automática AYCE do software Yield Editor 2.07.
Como podemos observar na gura 9, non hai grandes diferenzas entre o procedemento de limpeza máis simple (MilloPreciso) e o máis completo (Yield Editor), o que nos indica que cun procedemento de limpeza básico xa podemos conseguir grandes melloras na abilidade dos mapas de rendemento. Isto facilita a utilización de aplicacións sinxelas como MilloPreciso por parte das empresas de servizos para a limpeza dos seus arquivos con datos de rendemento.
Na táboa 1 móstranse os resultados do proceso de limpeza sobre os datos brutos de partida da parcela de 3,75 ha utilizada nas guras 8 e 9. A combinación de descartar os datos cun contido de humidade inferior ao 46 % xunto coa limpeza MilloPreciso ou automática co programa Yield Editor eliminou do 23 % (MP) ao 29 % (Yield Editor) dos datos, aumentando o rendemento medio e diminuíndo o contido medio de materia seca.
4. CONCLUSIÓNS
• As primeiras análises dos datos de produción rexistrados polas recolledoras autopropulsadas de forraxe no noroeste de España permiten intuír o gran potencial que a súa correcta interpretación pode ter para a optimización da aplicación de insumos nas parcelas.
• Para a correcta delimitación das zonas de manexo diferenciado dentro dunha parcela cómpre limpar os arquivos cos datos de rendemento en bruto que xera a recolledora autopropulsada de forraxe, co n de eliminar os erros que conteñen e obter mapas de rendemento ables.
• O procedemento de limpeza MilloPreciso é un método sinxelo, que ofrece resultados comparables aos métodos máis completos para establecer as zonas de manexo dunha parcela en función de se potencial produtivo.
5. AGRADECEMENTOS
Este traballo enmárcase dentro do proxecto “GO MilloPreciso-Agricultura de Precisión con millo forraxeiro en Galicia”, nanciado polas axudas para a execución de proxectos dos grupos operativos da Asociación Europea da Innovación (AEI), co nanciadas nun 75 % co Fondo Europeo Agrícola de Desenvolvemento Rural (Feader) no marco do Programa de Desenvolvemento Rural (PDR) de Galicia 20142020, con fondos propios da Xunta de Galicia nun 22,5 % e con fondos do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación nun 2,5 %. A Con-
sellería do Medio Rural é o órgano da Administración galega á que lle corresponde propor e executar as directrices xerais no ámbito rural, e engloba as competencias en materia de agricultura, gandería, desenvolvemento rural e ordenación comarcal, estruturas rurais, industrias agroalimentarias e forestais, montes, prevención e defensa dos incendios forestais.
Tamén contribuíu no presente estudo o proxecto colaborativo do Campus Terra “AgriPreMaF-Agricultura de Precisión con Millo Forrajero”, nanciado no marco do convenio de c olaboración entre a USC e a Consellería de Cultura, Educación e Universidade da Xunta de Galicia. Grazas, por último, ás empresas de servizos Agropres SL e Marcos Otero SL pola súa colaboración nestes dous proxectos.
REFERENCIA
1.Kharel T., Swink S.N., Youngerman C., Maresma A., Czymmek K.J., Ketterings Q.M., Kyveryga P., Lory J., Musket T.A., and Hubbard V. (2018). Processing/ Cleaning Corn Silage and Grain Yield Monitor Data for Standardized Yield Maps across Farms, Fields, and Years. Cornell University, Nutrient Management Spear Program, Department of Animal Science, Ithaca NY.
Forage Yield (Dry) (tonne/ha)
Forage Yield (Dry) (tonne/ha)
www.indusagri.es indusagri@indusagri.es
El Éxito de su granja
El Éxito de su granja
de su granja
PRINCIPAL Ensilado del maíz
TEMA PRINCIPAL Ensilado del maíz
visible del bienestar vacas y la estabilidad
Mejora visible del bienestar de las vacas y la estabilidad
Mejora visible del bienestar de las vacas y la estabilidad
ensilado Bonsilage Fit M garan�za ensilados de maíz estables y extra de propilenglicol para su ganado, incluso en condiciones extremas.
El adi� vo para ensilado Bonsilage Fit M garan�za ensilados de maíz estables y una aportación extra de propilenglicol para su ganado, incluso en condiciones extremas.
El adi� vo para ensilado Bonsilage Fit M garan�za ensilados de maíz estables y una aportación extra de propilenglicol para su ganado, incluso en condiciones extremas.
combinación de cas, Bonsilage Fit M grandes can� dades de ensilado de maíz. Las
Bonsilage Fit M crean de propilenglicol ayuda notablemente al co de los animales cosas, la fer� lidad y partos. estabilidad el moho aumenta las plantas de maíz. se produce un recaaplica la acción inhibi-
1 Una dosis de BONSILAGE FIT M produce 11 bidones de propilenglicol
100 t MF ≈ 33 t MS
Gracias a su exclusiva combinación de bacterias ácido lác� cas, Bonsilage Fit M es capaz de crear grandes can� dades de propilenglicol en el ensilado de maíz. Las dosis u� lizadas de Bonsilage Fit M crean un promedio de 330 kg de propilenglicol (imagen 1), lo cual ayuda notablemente al metabolismo energé� co de los animales y mejora, entre otras cosas, la fer� lidad y los intervalos entre partos.
1 Una dosis BONSILAGE FIT M produce 11 bidones de propilenglicol
1 Una dosis de BONSILAGE FIT M produce 11 bidones de propilenglicol
1 dosis ≈ 100 t de MF ensilado de maíz (Ø 33 % de MS)
1 dosis ≈ 100 t de MF ensilado de maíz (Ø 33 % de MS)
1 dosis ≈ 100 t de MF ensilado de maíz (Ø 33 % de MS)
100 t MF ≈ 33 t MS
100 t MF ≈ 33 t MS
Gracias a su exclusiva combinación de bacterias ácido lác� cas, Bonsilage Fit M es capaz de crear grandes can� dades de propilenglicol en el ensilado de maíz. Las dosis u� lizadas de Bonsilage Fit M crean un promedio de 330 kg de propilenglicol (imagen 1), lo cual ayuda notablemente al metabolismo energé� co de los animales y mejora, entre otras cosas, la fer� lidad y los intervalos entre partos.
1 % en 33 t corresponde a 330 kg de propilenglicol
1 % en 33 t corresponde a 330 kg de propilenglicol
Mejora visible de la estabilidad
Mejora visible de la estabilidad
El nivel de levaduras y el moho aumenta considerablemente en las plantas de maíz. En el ensilado de maíz se produce un recalentamiento si no se aplica la acción inhibi-
El nivel de levaduras y el moho aumenta considerablemente en las plantas de maíz. En el ensilado de maíz se produce un recalentamiento si no se aplica la acción inhibi-
1 % en 33 t corresponde a 330 kg de propilenglicol
estabiliza el ensilado y aporta mayor bienestar a las vacas
Bonsilage Fit M estabiliza el ensilado y aporta mayor bienestar a las vacas
Bonsilage Fit M estabiliza el ensilado y aporta mayor bienestar a las vacas
Propilenglicol
Propilenglicol
Propilenglicol
Avaliación obxectiva do procesamento do gran na ensilaxe do millo
Xestionar ben o procesamento do gran co fin de que as nosas vacas poidan transformar a forraxe en leite é de suma importancia. Neste sentido, poñemos o foco no método denominado Cualificación do Procesamento do Gran (CPG), que nos vai indicar coa maior precisión cales son as puntuacións adecuadas na fragmentación do millo, co obxectivo de obter os mellores resultados.
Hugo A. Ramírez Ramírez, Ph. D. Consultoría especializada en conservación de forraxes Tecnología Forrajera hramirez@tecnologiaforrajera.com
Redes sociais: @SilosDeCalidad
INTRODUCIÓN
Aensilaxe de millo de planta enteira é un alimento moi versátil porque combina fibra e amidón como fontes de enerxía no mesmo produto. En termos de enerxía, o achegar do gran é de suma importancia porque concentra a enerxía en forma de amidón. Para que unha vaca poida aproveitar esa enerxía, cómpre que o gran veña crebado para que o amidón quede exposto.
Para lograr esa fragmentación do gran, as máquinas picadoras de forraxe están equipadas cun procesador ou rolador de gran (tamén coñecido como cracker). Este implemento consiste nun xogo de 2 rodetes que teñen como función esmagar e romper o gran. Estas funcións obtéñense ao ter unha apertura moi estreita entre os rodetes, de tal modo que toda a forraxe cultivada circule por esa apertura e que os rodetes rom -
pan o gran por presión e fricción. Ademais de exercer presión, os rodetes teñen outra característica funcional para poder ser máis efectivos; esta característica consiste nun diferencial de velocidade de xiro. Ao rotar a diferente velocidade, créase un efecto de desgarro que contribúe a un mellor procesamento ou fragmentación do gran. Desde hai máis de quince anos establecéronse as vantaxes en produción de leite ao alimentar
DENDE HAI MÁIS DE QUINCE ANOS ESTABLECÉRONSE AS VANTAXES EN PRODUCIÓN DE LEITE AO ALIMENTAR VACAS CON MILLO ENSILADO CULTIVADO CON PROCESADOR DE GRAN
vacas con millo ensilado cultivado con procesador de gran (Ebling e Kung, 2004). Nese estudo reportáronse 1,4 kg máis de consumo de materia seca por día resultando nunha produción de leite adicional de 1 ,8 kg. A introdución desta tecnoloxía implicou un cambio lóxico no punto de madurez á colleita de millo para ensilar. Conforme a planta de millo madura, acumula máis amidón, pero o gran vaise endurecendo. Por tal motivo, antigamente, cando non se usaban os procesadores de gran, cultivábase millo cun contido de materia seca moderado para previr que o gran se endurecese; pola contra, o gran podía quedar intacto e as vacas non o aproveitaban e cientemente. A dispoñibilidade de tecnoloxía mecánica para romper o gran impulsou a que o millo agora se recolla con materia seca ao redor do 35 ao 38 %, é dicir, cultívase con grans máis duros con maior contido de amidón para prover un alimento máis enerxético que permite implementar distintas estratexias nutricionais e de alimentación. Tales estratexias inclúen incrementar a proporción de forraxe na dieta, diminuír a cantidade de gran adicional na formulación do alimento ou cambiar a presentación do gran que se agrega (moído, crebado, folliñas ou flocos etc.).
GRAO DE FRAGMENTACIÓN DO GRAN
Malia que foi ben establecido que romper o gran no millo ensilado é unha estratexia favorable, existen algunhas diferenzas de criterio sobre que tanto se debe romper. Unha opinión común é que con tan só unha sura ou unha laceración leve do gran é su ciente para que as bacterias microscópicas entren e aproveiten o amidón. Aínda que ten certa lóxica, as vacas demóstrannos que mesmo grans partidos pola metade chegan a pasar practicamente intactos a pesar de estar partidos ao 50 % do seu tamaño orixinal.
CON ESTE TIPO DE AVALIACIÓN TENSE AGORA A POSIBILIDADE DE AVALIAR OBXECTIVAMENTE O GRAO DE PROCESAMENTO CUNHA ESCALA NUMÉRICA E DETERMINAR DE MANEIRA PRECISA QUE TAN BEN SE ESTÁ A FACER O TRABALLO DO PROCESAMENTO DO GRAN
Isto dáse porque o rume é un sistema con fluxo continuo; conforme entra alimento novo ao rume, ten que haber fluxo de material ruminal cara ao resto do tracto dixestivo para dar cabida ao alimento recentemente inxerido. A velocidade de tránsito ou saída de contido ruminal coñécese como ‘taxa de pasaxe’. Canto maior sexa o consumo de alimento, maior será a taxa de pasaxe e isto provoca que fragmentos grandes de gran circulen fóra do rume antes de que poidan ser aproveitados en maior grao. Se unha fisura non é suficiente e partido á metade tampouco é suficiente, xorde a pregunta: “que tanto se debe fragmentar o gran?”. En 2005 Ferreira e Mertens determinaron que grans cun tamaño maior a 4,75 mm considéranse minimamente procesados; por tanto, ese tamaño estableceuse como a referencia mínima de procesamento do gran. Posteriormente, Dias Junior et al. (2016) publicaron unha avaliación moi minuciosa na que tomaron grans de millo maduros e os fragmentaron en metades consecutivamente ata chegar a unha fragmentación extrema de 1/64, é dicir, o primeiro grao de procesamento foi partir os grans manualmente pola metade usando unha navalla, o seguinte grao foi partir novamente para ter catro fragmentos e así sucesivamente ata que o grao de procesamento final foi partir un gran en 64 fragmentos.
En esa avaliación mellorouse a dixestibilidade de amidón con significancia estatística ao pasar de 2 a 4 fragmentos por gran, pero non houbo maior vantaxe ao pasar de 4 a 8 fragmentos por gran. Por tanto, a meta de fragmentación recomendada é que cada gran quede dividido en 4 fragmentos.
AVALIANDO O GRAO DE PROCESAMENTO
A nivel de campo resulta impráctico tratar de determinar con precisión se cada gran está a romper en 4 fragmentos, por iso recoméndase simplemente tomar unha mostra de material recentemente cultivado nun recipiente con capacidade dun litro e manualmente inspeccionar a mostra e avaliar cantos grans están enteiros. A meta ideal sería ter cero grans enteiros, cunha marxe de tolerancia de mesmo un ou dous grans enteiros nesa mostra. En caso de ter máis de dous grans enteiros, entón débense facer axustes ao procesador de gran para pechalo e facer máis estreito a canle de pasaxe para poder obter máis fragmentos por gran. Este método de avaliación é sinxelo e práctico para tomar decisións en tempo real durante a campaña de colleita e fa-
cer o mellor traballo posible cos medios dispoñibles.
A pesar de que o método anterior é práctico, está suxeito a certo rumbo dependendo do avaliador. En ocasións atópanse grans minimamente fragmentados e é difícil discernir ou clasificalos como enteiros ou procesados. Por esta razón, o método pódese clasificar como semicuantitativo e resalta a necesidade dun método enteiramente cuantitativo cunha escala numérica que non estea suxeita a rumbo de interpretación visual. Devandito método existe en laboratorios comerciais de análises de forraxes e chámase Cualificación do Procesamento do Gran (CPG ou KPS, polas súas siglas en inglés Kernel Processing Score). Nesta avaliación faise unha separación dunha mostra de millo ensilado a través dunha serie de cribas ou peneiras con diferente apertura nun instrumento chamado Ro-Tap (figura 1), o cal oscila nun movemento de órbita ao mesmo tempo que un brazo mecánico aplica un lixeiro golpe na parte superior. Nesta avaliación cuantifícase a porcentaxe de amidón que pasa polo baruto de 4,75 mm relativo ao amidón total que se tiña na mostra inicial e interprétase con base na seguinte escala:
Figura 1. Ro-Tap, instrumento no cal se leva a cabo a separación dunha mostra de millo ensilado a través dunha serie de cribas ou peneiras con diferente apertura
UNHA ANÁLISE ADICIONAL QUE COMPLEMENTA PERFECTAMENTE A CPG É A ANÁLISE DE AMIDÓN FECAL, O CAL DEBE SER DO 3 % OU MENOS
A
Descrición
Con este tipo de avaliación tense agora a posibilidade de avaliar obxectivamente o grao de procesamento cunha escala numérica e determinar de maneira precisa que tan ben se está facendo o traballo do procesamento do gran.
Aplicacións prácticas da CPG
Ao ter unha avaliación cuantitativa sobre o procesamento do gran o gandeiro ten agora a posibilidade de aplicar ese número para a toma de decisións. Por exemplo, no programa de ensilaxes pódense fixar metas específicas de procesamento de gran e levar a cabo un monitoreo para poder lograr o cumprimento desas metas. Outra aplicación moi importante é monitorear o desempeño da máquina picadora a través da campaña de ensilaxe. Nos programas de xestión de calidade de ensilaxes que chegamos a implementar nas granxas, establecéronse puntos de control de desempeño con limiares de acción. Nestes programas de xestión de calidade de ensilaxe determínase a CPG de cada máquina picadora ao comezo da campaña de colleita, unha determinación adicional a media campaña e unha avaliación final ao concluír a campaña. Con base neses datos pódese ir avaliando a efectividade e evolución da vida útil dos rodetes do procesador, de tal modo que se pode ir anticipando unha tarefa de mantemento ou substitución dos rodetes cando a CPG se vaia aproximando ao limiar de acción.
Unha análise adicional que complementa perfectamente a CPG é a análise de amidón fecal, o cal debe ser do 3 % ou menos. Desde o punto de vista xeral, cando a CPG é baixa e a porcentaxe de amidón fecal é alto, é unha indicación de que o traballo de procesamento do gran non foi en-
teiramente satisfactorio e xustifícase considerar unha substitución de rodetes. Para expresar esta xustificación en termos económicos, temos como base que existe unha relación moi clara entre a CPG e a porcentaxe de amidón fecal, e unha relación aínda máis forte entre a porcentaxe de amidón fecal e a dixestibilidade total de amidón. Esta última relación indica que por cada punto de amidón fecal estímase que a dixestibilidade de amidón se reduce a 1,25 unidades porcentuais:
Para destacar a relevancia práctica e económica destes achados, tomemos os resultados presentados na figura 2. A granxa A ten unha porcentaxe de amidón fecal de 2,34 %, é dicir, as vacas están a aproveitar o 97 % de amidón, mentres que na granxa B o amidón fecal de 5,52 % se traduce nunha dixestibilidade de amidón de só o 93 %.
Granxa B
Descrición (%MS a menos que se especifique) Base materia seca Materia seca 15,79 Cinzas 13,37
Eses 4 puntos porcentuais de diferenza en dixestibilidade de amidón representan unha cantidade significativa en equivalencia enerxética que non se aproveitou ou que haberá que compensar na formulación agregando máis gran ou algunha outra fonte de amidón.
Factores que afectan á CPG
Comecemos por considerar aspectos de deseño e funcionamento. O diferencial de velocidade é un dos factores de maior impacto no grao de procesamento. Orixinalmente, os equipos tiñan un diferencial do 30 %, pero, con o paso do tempo e incremento no coñecemento e esixencias de fragmentación do gran, os equipos evolucionaron para ofrecer un fraccionamento do gran máis efectivo usando diferenciais de velocidade de 40 e ata 50 %. En cuestións de deseño, os rodetes máis novos foron deseñados con estrías interrompidas no canto de estrías continuas. Ao teren estrías interrompidas, fórmase un patrón dentado que contén máis arestas e ocos nos que os grans se procesan máis agresivamente.
Figura 2
Figura 3. Gran de millo moi grande que sen problemas puidera fragmentarse cunha apertura de 3 mm
Granxa
Fredin et al., 2014
marzo | march 25 28
Zaragoza (SPAIN)
17th International Animal Production Show gan.es
17ª Feria internacional para la Producción Animal
COÑECER E USAR ESES VALORES PARA TOMAR DECISIÓNS É UN EXEMPLO DA IMPLEMENTACIÓN DE PRINCIPIOS DE XESTIÓN DE CALIDADE SEGUINDO O PRINCIPIO DE MEDIR PARA XESTIONAR E XESTIONAR PARA MELLORAR
A apertura entre os rodetes é crítica para lograr a fragmentación dos grans e esta débese axustar de acordo coas condicións de traballo. Por exemplo, na figura 3 observamos un gran de millo moi grande que sen problemas puidera fragmentarse cunha apertura de 3 mm; por outro lado, na figura 4 obsérvase o axuste no procesador de gran para un millo de gran novo ou fraco para o que foi necesario ter unha apertura de 1 mm. Outro factor importante é o estado físico dos rodetes e as condicións de desgaste. Nestas situacións a apertura nominal aparentemente é estreita, pero os resultados de procesamento non son satisfactorios. A razón disto é evidente ao revisar que as beiras dos rodetes teñen menos desgaste que o resto do corpo dos rodetes e, naturalmente, a forraxe flúe pola ruta de menor resistencia onde a apertura é maior e menos eficaz no fraccionamento dos grans (figura 5). Outra situación que puidera resultar en inconsistencias na CPG está exemplificada na figura 6 na que algún obxecto duro entrou ao procesador de grans e fanouno seriamente, obviamente ese punto no rodete non será efectivo para romper o gran.
CONCLUSIÓNS
Levar un cultivo de millo desde a sementeira ata o silo implica un investimento de esforzo, tempo e
diñeiro. A través dun bo procesamento de gran pódese capitalizar ese investimento para que os animais poidan transformar a forraxe en leite. A escala numérica da CPG indícanos que unha puntuación inferior a 50 % corresponde a un procesamento deficiente, valores entre 50 e 70 % son adecuados, e os resultados ideais teñen unha puntuación superior a l 70 %.
Coñecer e usar eses valores para tomar decisións é un exemplo da implementación de principios de xestión de calidade seguindo o principio de medir para xestionar e xestionar para mellorar.
BIBLIOGRAFÍA
Dias Junior, G. S., L. F. Ferraretto, G. G. S. Salvati, L. C. de Resende, P. C. Hoffman, M. N. Pereira, y R. D. Shaver. 2016. Relationship between processing score and kernel-fraction particle size in whole-plant corn silage. J. Dairy Sci. 99: 2719 - 2729.
Ebling, T. L. y L. Kung, Jr. 2004. A comparison of processed conventional corn silage to unprocessed and processed brown midrib corn silage on intake, digestion, and milk production by dairy cows. J. Dairy Sci. 87: 2519 – 2527.
Ferreira, G., y D. R. Mertens. 2005. Chemical and physical characteristics of corn silages and their effects on in vitro disappearance. J. Dairy Sci. 88: 4414 - 4425.
Fredin, S. M., L. F. Ferraretto, M. S. Akins, P. C. Hoffman, y R. D. Shaver. 2014. Fecal starch as an indicator of total-tract starch digestibility by lactating dairy cows. J. Dairy Sci 97: 1862 - 1871.
Figura 4. Axuste no procesador de gran para un millo de gran novo ou fraco para o que foi necesario ter unha apertura de 1 mm
Figura 5. Rodete gastado
Figura 6. Rodete fanado
LIDERANDO UNA
GANADERÍA MÁS SOSTENIBLE
GANADERÍA MÁS SOSTENIBLE
La metionina y la lisina son los dos aminoácidos esenciales más limitantes para la producción lechera en los rumiantes.
Los beneficios de la metionina y la lisina son bien conocidos pero, cuando se utilizan de forma concertada, proporcionan beneficios adicionales más allá de la suplementación con el aminoácido individual. Sin su inclusión nunca podremos llegar a maximizar ni optimizar nuestra producción.
KEMIN, como único proveedor de metionina y lisina ampliamente contrastadas, pone a su disposición KESSENT y LYSIGEM.
Microbioloxía e fermentación do ensilado de millo: os seus efectos na calidade nutricional
As bacterias ácido-lácticas son esenciais no proceso de fermentación do millo. Segundo o estado de maduración, a temperatura, a humidade, o pH e outras condicións ambientais teremos un número ou outro. No seguinte estudo analizamos cales son os números correctos para cada variable co fin de obter unha calidade nutricional óptima no noso ensilado.
Alexandre Udina Director técnico de Adial alexudina@adial.es
Na forraxe de millo hai unha microbiota propia, que denominamos ‘epifítica’, con recontos variables de bacterias e fungos. Esta composición variable de microorganismos na forraxe fresca será totalmente diferente á que hai durante o proceso de fermentación ou no produto final ensilado. As bacterias aerobias son as predominantes na forraxe fresca, pero non teñen ningún efecto no proceso de ensilaxe e son inhibidas co peche do silo; en cambio, as bacterias ácido-
lácticas (BAL) son as esenciais para a fermentación e, segundo o estado de maduración, a temperatura, a humidade, o pH e outras condicións ambientais teremos un número ou outro. No millo (Zea mays) pode haber recontos de BAL de ata 107 ufc/g. Esta microbiota modifícase durante o proceso de fermentación, onde hai unha baixada de pH (acidificación) pola transformación dos carbohidratos solubles (WSC) en láctico. Un estudo de Piltz (2004) conclúe que debería haber > 2,5 % de carbo-
hidratos solubles (sobre MS) na forraxe de millo como substrato para a fermentación láctica.
As bacterias lácticas que se multiplican nesta fase de acidificación do ensilado son lactobacillus, pediococcus, leuconostoc, enterococcus, lactococcus e streptococcus. Segundo a súa capacidade de fermentar a hexosa en láctico, divídense en homofermentativas, que producen só láctico, e en heterofermentativas, que producen ademais de láctico, acético, etanol e CO2
A PRESENZA DE CLOSTRIDIOS E BACILOS NO ENSILADO DÉBESE A UNHA CONTAMINACIÓN DE TERRA (CINZAS) OU XURROS, E A QUE A BAIXADA DE PH NON FOI A CORRECTA (DO PH INICIAL DE 6 A UN PH AO REDOR DE 4 SEGUNDO A MS)
Táboa 1. Típicas poboacións bacterianas e fúnxicas en forraxes antes de ensilar
Bacterias aerobias totais >10.000.000
Bacterias ácido-lácticas (BAL) 10-1.000.000
Fermentos 1.000-100.000
Mofos 1.000-10.0000
Clostridios (endosporas) 100-1.000
Bacilos (endosporas) 100-1.000
Bacterias ácido-acéticas 100-1.000
Enterobacterias 1.000-1.000.000
Bacterias ácido-propiónicas 10-100
F. Driehuis et al. (2003)
Débese considerar que agora algunhas especies do xénero lactobacillus pasaron ao novo xénero lentilactobacillus, de modo que deberemos empezar a falar de Lentilactobacillus plantarum ou de Lentilactobacillus buchneri….
A presenza de clostridios e bacilos no ensilado débese a unha contaminación de terra (cinzas) ou xurros, e a que a baixada de pH non foi a correcta (do pH inicial de 6 a un pH ao re-
dor de 4 segundo a MS). Se hai unha correcta acidi cación se inhiben estas bacterias e non poderán multiplicarse no ensilado.
Tamén hai un cambio no tipo de fermentos da forraxe aerobia aos presentes no ensilado, xa que só algúns fermentos tipo Candida, Hansenula, Pichia, Trichosporon, Geotrichum ou Saccharomyces estarán presentes no silo, representando menos do 10 % do
total de fermentos que había na forraxe fresca. Para os mofos sucede algo parecido e desaparecen os aerobios para dar paso ás especies tolerantes ou microaerofílicas, como Byssochlamys nivea, Monascus ruber ou Penicillium roqueforti, sempre que haxa algunha traza de O2
Segundo o tipo de fermentación, daranos distintos ácidos, alcois e outras substancias (ver táboa 2; páx. seg.).
NA MESTURA UNIFEED O TOTAL DE ÁCIDOS DEBE SER <6 % E O CONTIDO EN LÁCTICO <4 %
(clostridios)
(enterobacterias)
Táboa 3. Fraccionado de carbohidratos do modelo CNCPS
Fraccións
CHO
TRANSFORMACIÓN DE NUTRIENTES DURANTE A FERMENTACIÓN
A fase anaerobia (fermentación) e a súa prolongación no tempo provoca cambios nos valores nutricionais do millo, cunha transformación de carbohidratos solubles en auga a láctico, unha mellora na dixestibilidade do amidón, un aumento da proteína soluble e do amoníaco, e poucos cambios na dixestibilidade da fibra. No sistema de formulación do CNCPS (Cornell Net Carbohydrate and Protein System) hai que determinar os ácidos carboxílicos da fermentación, xa que estes se asignan ás fraccións de carbohidratos A1 e A2. Nos ensilados de millo, o contido de acético debe ser entre o 1,5 e o 3,5 % sms, o butírico por baixo do 0,3 % (e sempre mellor se é 0) e o ácido láctico, entre o 2 e o 8 % sobre MS. Así, na mestura unifeed o total de ácidos debe ser <6 % e o contido en láctico <4 %.
Este fraccionado de carbohidratos permite calcular os cocientes de dixestibilidade (Kd), estimar enerxía, síntese de proteína microbiana e proteína metabolizable. De feito, é unha forma moi parecida de diferenciar fraccións de carbohidratos, igual que se fai co fraccionado de proteína, para poder logo interpretar ambos os fraccionados como poden estar interconectados a nivel de fermentación no rume.
As proteínas hidrofóbicas (proteínas zein), que encapsulan parte do amidón do millo, solubilízanse en ácido láctico e en ácido acético, e son degradadas mediante a actividade proteolítica do ensilado, liberando así o amidón, que será moito máis accesible ás bacterias do rume. A medida que avanza o tempo, faise máis dixestible o amidón, pasando
Composición
Cálculo/análise
Carbohidratos = 100-PB-GB-cinzas
aFNDom FND sen cinzas aplicando amilasa aFNDom
CNF-1
CNF-2
Carbohidratos non fibrosos = CHO-aFNDom
Carbohidratos non fibrosos axustados por contido proteína en aFNDom = CHO -aFNDom - NDIP
A1 Ácidos graxos volátiles (AGCV) Acético, propiónico e butírico
A2 Ácido láctico láctico
A3
A4
Outros ácidos orgánicos Outros ácidos orgánicos
Carbohidratos solubles auga (WSC) Azucres e fructanos
dun 50-60 % no momento da colleita a un 85-88 % aos oito meses de ensilado, aínda que se considera que o valor óptimo xa se alcanza a partir dos catro meses de peche do silo.
As prolaminas forman unha matriz estrutural ao redor do amidón e é a acción das bacterias lácticas que liberan encimas proteolíticos o que ten maior impacto na solubilización destas; tamén hai un efecto de encimas endóxenas que ten o gran, mentres que o efecto dos ácidos da fermentación é menor.
A degradabilidade do amidón (amidón bypass 7 h) determínase nun test in vitro en fluído ruminal, e para o silo de millo a porcentaxe de amidón resistente é de entre o 12 e o 22 %. É importante manexar este valor nunha ración con alto contido de amidón, para evitar problemas de acidose en rume ou se hai un excesivo paso a intestino do amidón que non provoque problemas de intestino permeable (leaky gut).
A dixestibilidade da fibra neutro deterxente (FND) concorda coa
Dixestibilidade do amidón nos grans de millo
Dixestibilidade
Semanas sometido a fermentación co silo pechado
Táboa 2. Tipos de fermentación
Figura 1. Semanas de peche do silo de millo e dixestibilidade do amidón (%)
-Paja más digestible
-Paja más digestible
-Mejora la mezcla de la ración
-Mejora la mezcla de la ración
-Mayor aprovechamiento
-Mayor aprovechamiento
-Compatible para camas
-Compatible para camas
-Mayor Bienestar Animal
-Mayor Bienestar Animal
-Mejor calidad de estiércol debido a su degradación
-Mejor calidad de estiércol debido a su degradación
-Más fácil y económico de transportar
-Más fácil y económico de transportar
VENTAJAS CARACTERÍSTICAS
-Bajo contenido en K+ (POTASIO)
-Bajo contenido en K+ (POTASIO)
-Fibra de 2-5 cm aprox.
-Fibra de 2-5 cm aprox.
-Paja picada de trigo y cebada
-Paja picada de trigo y cebada
-Formato: +/-600kg / 1,20 x 0,70 x 2,35m
-Formato: +/-600kg / 1,20 x 0,70 x 2,35m
-Atado: 5 alambres
-Atado: 5 alambres
-Libre de piedras, cuerpos extraños y polvo al 90%.
-Libre de piedras, cuerpos extraños y polvo al 90%.
CERTIFICADOS
Nuestros certificados garantizan la calidad, seguridad y eficiencia de nuestros productos
Nuestros certificados garantizan la calidad, seguridad y eficiencia de nuestros productos
C/Las adoberas S/N, 09239 Arenillas
C/Las adoberas S/N, 09239
de Muño, Burgos España
A DEGRADABILIDADE DO AMIDÓN (AMIDÓN BYPASS 7 H) DETERMÍNASE NUN TEST IN VITRO EN FLUÍDO RUMINAL, E PARA O SILO DE MILLO A PORCENTAXE DE AMIDÓN RESISTENTE É DE ENTRE O 12 E O 22 %
Táboa 4. Correlación de fraccións de proteína e a súa fermentación ruminal coa fermentación dos carbohidratos
Interconexión coa fermentación carbohidratos
degradabilidade en rume, xa que é o principal lugar para a súa dixestión, mentres que no intestino delgado é case inexistente ningunha dixestión de FND e no intestino groso aínda pode degradarse (dixerirse) un 5-20 % da FND. En canto á dixestibilidade da FND valórase ás 30 h, 120 h e 240 h (este valor úsase para determinar a FND indixestible ou non degradable). A dixestibilidade a 30 h exprésase en porcentaxe do total de FND; para o ensilado de millo os valores serían para FND30 (%FND) do 40-60 % e para FND240 (%FND), do 65-85 %. En canto á proteína, aínda que os valores no silo de millo son relativamente baixos, hai unha proteólise e cambios no fraccionado desta, cun aumento da proteína soluble e do amoníaco co tempo de fermentación. Durante o ensilado hai unha degradación de aminoácidos pola acción de clostridios proteolíticos que produce NH3, pero tamén as bacterias lácticas poden degradar aminoácidos e formar amoníaco, do mesmo xeito que se pode formar a partir do nitrato da planta, sendo estas dúas últimas causas frecuen-
A1Urea, NPN200 %NH3
Alcalose ruminal, urea no leite
A2 Péptidos, AA 100 % NH3, péptidos e AA Alcalose ruminal, urea no leite
B1Proteínas5 % - 100 % NH3, péptidos e AA
Alcalose ruminal, urea no leite
Bacterias fermentan CF
Bacterias fermentan CF e CNF
Bacterias fermentan CF e CNF
B2 NDIP - ADIP 0 % - 1,5 %AA Non favorece
CuNDF0 % 0 Non favorece
tes de amoníaco alto no ensilado de millo, onde as condicións non son as máis favorables para os clostridios. A calidade nutricional vai ligada á calidade hixiénica do ensilado de millo, onde se debe controlar que non haxa niveis altos nin de micotoxinas nin de aminas bióxenas, e, sobre todo, que a estabilidade aerobia sexa a correcta para evitar perdas de MS que son perdas de nutrientes. Coa entrada de aire no ensilado, hai unha multiplicación de fermentos que son lactato-asimiladoras, é dicir, consomen láctico, o que provoca un aumento do pH do silo; así van crecer mofos e bacterias, e hai un proceso de degradación por consumo de nutrientes con liberación de CO2, que é o que quenta o silo. Tamén hai que valorar os efectos sobre a calidade nutricional que teñen os alcois (etanol, metanol, butanol, propanol...) que se producen nas distintas fermentacións, así como a posible formación de ésteres (a reacción dun alcol cun ácido carboxílico, por exemplo o etil lactato: etanol + ácido láctico). Estes compostos volátiles reducen apetencia e dixestibilidade do ensila-
do de millo, e, do mesmo xeito que outros VOC, débense considerar os valores analiticamente (valor aceptable < 200 mg/kg sms da suma etil lactato + etil acetato).
Coma o desencadeamento son os niveis altos de etanol, indícase tamén un máximo aceptable para o etanol de 15 < g/kg sms en silos de millo.
Fraccións proteína CNCPS
V fermentación ratio/hora
Produtos de fermentación
Problemas ruminais
Penicillium roqueforti en silo de millo
A calidade nutricional vai ligada á calidade hixiénica do ensilado
As mesturas biodiversas de Fertiprado, por diante en protección de solo, dixestibilidade e aforro económico
A empresa portuguesa Fertiprado celebrou no pasado mes de xullo unha xornada en Galicia, no concello coruñés do Pino, para presentar as súas últimas novidades e abordar a situación dos seus produtos no mercado. Varios técnicos da empresa explicáronnos a súa aposta por producir unha maior dixestibilidade cunha menor pegada de carbono e gandeiros e distribuidores compartiron a súa propia experiencia.
Fertiprado foi pioneira en apostar e desenvolver desde os anos 90 mesturas biodiversas ricas en leguminosas e agora o mercado está centrado neste tipo de produtos por motivos de eficiencia económica e sostibilidade.
Grazas á súa traxectoria, Fertiprado vai por diante e as súas mesturas xa están avaladas por moitos anos de investigación e desenvolvemento. “O futuro de Europa camiña cara á neutralidade carbónica e en Fertiprado levamos traballando neste sentido moitos anos”, indica Joel Presa, director de Estratexia de Fertiprado.
En canto ás súas vantaxes, destacan tres grandes beneficios: a oxixenación do solo, a mellor dixestibilidade para a alimentación dos animais e o aforro económico para os gandeiros. Segundo indica Carlos Garrido, técnico de Fertiprado: “As mesturas con leguminosas fixan de forma natural nitróxeno ao solo, o que nos permite reducir a aplicación de fertilizantes nitroxenados, e proporciónanlle máis dixestibilidade ás racións, ao conter niveis maiores de proteína. Así logramos mellorar a rendibilidade económica das nosas granxas”.
O impacto positivo destes produtos nos solos é un feito e, deste xeito, Fertiprado está axudando os gandeiros e o sector en xeral a cumprir coas normas europeas de redución da pegada de carbono e a realizar rotación de cultivos con millo baixo as directrices da Política Agraria Común. “Os solos máis sans e estruturados, as plantas con flores na primavera, o aforro en fertilizantes e as menores necesidades de soia nas racións permiten aumentar a produtividade das ganderías cumprindo coas normativas ambientais”, subliña Presa.
ALTOS NIVEIS DE FIBRA
As mesturas biodiversas de Fertiprado, con máis do 51 % de leguminosas, son o complemento perfecto para os silos de millo, xa que, EN VÍDEO
cando se inclúen niveis de fibra correctos nas dietas dos ruminantes, o seu funcionamento será perfecto. “A gran maioría dos problemas nas granxas de leite son consecuencia da falta de fibra, por iso é moi importante que os gandeiros valoren ben a conservación dos silos, pero tamén os niveis de fibra cos que están traballando”, asegura Garrido.
MELLORA CONTINUA
Para poder colocar no mercado mesturas o máis adaptadas posible ás necesidades dos gandeiros e ás alteracións climáticas, Fertiprado dálle moita importancia ao seu departamento de investigación, no que realizan un traballo continuo de selección e desenvolvemento de variedades.
A súa directora, Ana Barradas, conta que, ademais de dedicarse aos pastos, forraxes e cubertas vexetais, están moi centrados na protección do solo. “Temos sido precursores na inoculación de sementes con risobio e hoxe traballamos tamén con microorganismos distintos, coma os solubilizadores de fósforo, que son moi importantes para conseguir os recursos que temos e ás veces non estamos a aproveitar”, destaca.
AO LADO DO GANDEIRO
O desenvolvemento dos seus produtos non tería sentido sen unha aplicación práctica no sector e, neste sentido, Fertiprado non só vende as súas mesturas de sementes, senón que facilita un asesoramento e un seguimento técnico para o manexo de todos os seus produtos.
“Da man dos gandeiros valoramos que produto se adapta mellor ás necesidades de cada negocio, recomendamos como manexar cada mestura en función do tipo de solo e buscamos o maior beneficio para os nosos clientes”, finaliza Garrido.
Laura Seoane
Ugasma SL
(Boimorto, A Coruña)
“Levamos traballando con Fertiprado uns catro anos e a experiencia foi moi positiva. Estamos satisfeitos coa cantidade de forraxe que nos achegan as mesturas, das que xeralmente utilizamos o C-Mix. Déixannos unha calidade de solo adecuada e os animais experimentan unha mellor inxestión e palatabilidade. Vemos que a vaca come máis e que, polo tanto, rumia e produce unha maior cantidade de leite. Ademais, o servizo técnico é moi eficiente, están sempre ao servizo do gandeiro”.
José Vilariño
As Travesas Agropecuarias (Carral, A Coruña)
“Desde hai dous anos sementamos Fertifeno e Proterra. O ano pasado acadamos unha produción duns 20.500 kg de materia verde. Nós valoramos moito o seu poder de xerminación e a gran cantidade de proteína que obtemos. Conseguimos abaratar custos e, ao mesmo tempo, que as vacas teñan máis dixestibilidade. Por outra banda, aumentamos a fertilidade das terras, o que se nota na sementeira do millo”.
José Manuel Fernández
SAT Busto Corzón
(Mazaricos, A Coruña)
Experiencias con Fertiprado
José Agra Botica do Xallas (Santa Comba, A Coruña)
“Mantémonos con Fertiprado desde que comezamos hai 12 anos. A rela-
ción coa empresa é moi boa, porque nos achegan un gran servizo e son moi próximos. En xeral, creo que ofrecen unha boa asistencia tanto a nós, os distribuidores, como aos gandeiros. Sentímonos moi orgullosos de traballar con eles e vemos que as súas mesturas teñen unha boa implantación no campo. Este produto veu para quedar, polas súas características adaptadas aos novos requirimentos medioambientais”.
“O resultado é moi positivo. Acadamos altos rendementos en volume
con moita materia seca e a dixestibilidade é moi boa. A redución de custos notouse moitísimo, pois nunca gastamos tan pouco diñeiro en conseguir unha herba desta calidade. Botamos moito menos nitróxeno e a terra, cando aramos, está moito máis solta, non está endurecida”.
Manuel Sandá
Ganadería Sar (Touro, A Coruña)
“Fertiprado apostou moito polas mesturas forraxeiras e, na miña opi-
nión, son moi boas. Nós aumentamos a cantidade de hectáreas dedicadas a elas e a intención é ir a máis, porque se poden acadar producións parecidas ou mesmo superiores ao raigrás, con niveis de proteína similares ou mellores, e sempre con moita menos fertilización de nitróxeno. Ademais, son moi interesantes pola redución da pegada de carbono”.
UNHA ALTERNATIVA SOSTIBLE PARA AS NOVAS FORRAXES
A participación de Fertiprado en diversos proxectos de investigación permitiulles comprobar que as súas sementes son un recurso adecuado para mellorar a calidade do solo e reducir as emisións de CO2 á atmosfera.
Un deles é o proxecto SoilLife1st, cuxos obxectivos están ligados a restaurar a capacidade produtiva dos solos, garantir unha maior dispoñibilidade de auga e aumentar a capacidade de resistencia dos ecosistemas.
A profesora María do Ceu Godinho, da Escola Superior Agraria de Santarém, que forma parte desta iniciativa, destaca que “as mesturas de Fertiprado con leguminosas favorecen o enriquecemento en biodiversidade, axudándolle ao agricultor a alcanzar unha loita biolóxica natural contra patóxenos e pragas, e unha maior calidade da superficie”.
xestión do CO2 nas ganderías e medir as emisións de calquera tipo de actividade agrícola tanto en Europa como en Nova Zelandia.
“Vemos que a través do cultivo de leguminosas se incrementa a cantidade de proteína por ración, o que diminúe a necesidade de nitróxeno de síntese e axuda a reducir a contaminación das granxas”, resume Resch.
“Estas mesturas aumentan a diversidade, combaten certos inimigos e complementan o rendemento económico do agricultor”
Nesta liña, o investigador do CIAM César Resch coordina, en colaboración con ClieNFarms, outro proxecto co que pretenden mellorar a
“Ao incrementar a cantidade de proteína na ración, precisamos importar menos e reducimos a pegada de carbono”
Variedades comerciais de gramíneas e leguminosas pratenses (actualización 2024)
Neste estudo recóllense as listas actualizadas con data de outubro de 2023 das seguintes variedades comerciais de pratenses: 139 de raigrás inglés, 44 de raigrás híbrido, 31 de RGI alternativo, 47 RGI non alternativo, 24 de trevo branco e 30 de trevo violeta, extraídas do catálogo Herbe Book (GEVES, Francia).
INTRODUCIÓN
Oobxectivo da publicación destas táboas é dar a coñecer o seu valor agronómico para a sementeira de pradeiras. As listas proveñen dos datos comparativos das variedades das principais especies forraxeiras que se recollen no catálogo francés Herbe Book, elaboradas polo Groupe d’Etude et de Contrôle des Variétés et des Semences (GEVES) desde o ano 2000, actualizadas con data 17 de outubro de 2023, e distribuídas pola Association Francophone pour les Prairies et les Fourrages (AFPF), Institut du Végétal Arvalis e Semae (French Interprofessional Organisation for Seeds and Plants).
Para ser rexistrada no citado catálogo, unha variedade debe ser probada nos diferentes sitios da rede de comités técnicos permanentes de selección (CTPS), repartidos por todo o territorio galo e sometida a tres anos de probas oficiais, ao mesmo tempo que as variedades de control. Para a súa avaliación, téñense en conta multitude de criterios: rendemento, criterios de explotación, tolerancia a enfermidades, valores alimentarios, etc. Toda esta información recompílase e sométese, grazas ás testemuñas, a un tratamento estatístico que permite descartar as variacións vinculadas ás condicións climáticas dos anos nos
que se realizaron estas probas. As puntuacións así obtidas son as que se poden consultar en Herbe Book; a continuación, son validados por un comité de expertos que comproban a súa coherencia coa realidade sobre o terreo.
Da lista total, para este artigo seleccionáronse seis especies forraxeiras: raigrás inglés, raigrás híbrido, raigrás italiano (RGI) alternativo, raigrás italiano (RGI) non alternativo, trevo branco e trevo violeta, con base en diversos parámetros, entre os que se atopan produción, persistencia, encamado, resistencia a enfermidades e recomendacións para sega e pasto.
POLA SÚA BOA RESISTENCIA ÁS PISADAS, A SÚA FEXIBILIDADE E PALATABILIDADE, O RAIGRÁS INGLÉS É A ESPECIE FORRAXEIRA PARA PASTOS POR EXECELENCIA
Da lista total, para este artigo seleccionáronse seis especies forraxeiras: raigrás inglés, raigrás híbrido, raigrás italiano (RGI) alternativo, raigrás italiano (RGI) non alternativo, trevo branco e trevo violeta, con base en diversos parámetros, entre os que se atopan produción, persistencia, encamado, resistencia a enfermidades e recomendacións para sega e pasto.
RAIGRÁS INGLÉS
O raigrás inglés (ou ballico perenne), puro ou asociado ao trevo branco,
é unha das gramíneas forraxeiras máis utilizadas en Francia.
Aínda que é máis lento no seu establecemento, é máis resistente que outras especies (4 ou 5 anos). Ademais, ten un excelente valor nutricional, polo que é a especie preferida cando se busca unha pradería permanente en áreas con choivas regulares.
A boa resistencia ás pisadas, a súa flexiblidade de uso e a súa palatabilidade convértena na especie forraxeira para pastos por excelencia, aínda que tamén é posible a sega. A súa produción detense cando a tem-
peratura supera os 25 °C e os episodios de seca afectarán á súa persistencia. Tamén é menos precoz que outras gramíneas. É a especie forraxeira con máis variedades rexistradas no catálogo francés.
Criterios de selección de variedades
• Data de inicio da floración
• Ploidía
• Resistencia a enfermidades
• Produción e distribución do aproveitamento
• Flexibilidade e operativa
• Rebrote
• Inicio da nacenza
Ploidía
Variedade
Empresa
Data de inicio da floración
Data de inicio da nacenza
Flexibilidade e operativa
Rebrote
Produción de primavera Produción verán-outono
Persistencia
Roya
Helmintosporose
Outras
Contido proteico
Contido en azucres solubles Unidade forraxeira de leite (UFL)
Ploidía
Lista recomendada para sega
Lista recomendada para pastoreo Produción total Produción corte de limpeza
Mezclas Forrajeras
Gama ANUAL, 6 tipos de praderas anuales de siega o pastoreo.
Recomendamos para Galicia la fórmula pastoreo.
Gama PLURIANUALES, 9 tipos de praderas anuales de siega o pastoreo.
Cubiertas vegetales
SOIL GUARD OTOÑO, mezcla de gramíneas, leguminosas, boragináceas y brassicas con efecto estructurante y nematicida.
•Protegen y dan vida al suelo
•Evitan daños por escorrentía
•Incrementan la capacidad de retención de agua en el suelo
ORGANIC OLIVAR, mezcla de gramíneas y leguminosas con efecto mulching. Rápida implantación y aporte de nitrógeno al suelo.
Variedade
Inscrición Explotación Produción Tolerancia ás enfermidades Calidade alimentaria Lista recomendada
Empresa
Data de inicio da fl oración Data de inicio da nacenza
Flexibilidade operativa
Rebrote Persistencia Roya
Ploidía Ploidía Lista recomendada para sega Outras Helmintosporose
Contido proteico
Contido en azucres solubles Unidade forraxeira de leite (UFL)
Produción de primavera Produción verán-outono Lista recomendada para pastoreo Produción total Produción corte de limpeza
Fonte: Herbe-Book, datos actualizados o 17/10/2023
RAIGRÁS HÍBRIDO
O raigrás híbrido é unha especie forraxeira que resulta do cruzamento entre un raigrás inglés e un raigrás italiano. Dependendo da combinación de trazos parentais, existen 3 tipos: italiano, intermedio e inglés, os cales se prestarán máis ou menos á sega, ao pastoreo ou ao uso mixto. Está mellor adaptado a zonas frescas e húmidas de tipo oceánico.
A súa maior persistencia respecto ao raigrás italiano convérteo nunha mellor elección para asegurar a forraxe durante dúas ou tres anos, grazas á súa produción temperá e abundante. Por tanto, permite, en moitas rexións, acumular grandes existencias ou proporcionar pastos de calidade antes dos períodos de seca. O raigrás híbrido tolera chans lixeiramente húmidos no inverno e
pre re chans frescos no verán. En xeral, pre re as temperaturas frescas e non tolera ben nin a seca nin o frío.
Criterios de selección de variedades
• Tipo (inglés, italiano ou estritamente intermedio) dependendo do obxectivo
• Resistencia a enfermidades
• Flexibilidade operativa
• Rebrote
• Ploidía
Variedade
Inscrición
Empresa
Explotación
Flexibilidade operativa
Rebrote
ProduciónTolerancia ás enfermidades Lista recomendada
Doenzas diversas Xanthomonas Data de inicio da fl oración Data de inicio da nacenza
Alternatividade Corte 1 (sementeira de primavera) Lista recomendada para pastoreo Produción de primavera Encamado
Produción de verán-outono
Produción total
Ploidía Ploidía Lista recomendada para sega Roya Persistencia
BarsennaBarenbrug France 06/05 14/03 534,15,23,17,210,92,713,67,15,55,35,13,42nSiNon PachaSemences de France 08/05 12/03 57,25,46,41,87,111,42,814,2676,1 3,82nSiSi
Data de inicio da floración Data de inicio da nacenza
Flexibilidade operativa
Rebrote
Fonte: Herbe-Book, datos actualizados o 17/10/2023
RGI ALTERNATIVO
O raigrás italiano é a especie forraxeira máis sementada en Francia. Rápida de establecer, o seu porte ergueito e o seu alto potencial de rendemento convértena na planta ideal para acumular rapidamente stocks de calidade.
Xunto coa festuca alta e certos bromos, é a planta con mellor saída invernal. Permite o seu aproveitamento un mes antes que cunha especie permanente.
Alternatividade Corte 1 (sementeira de primavera)
Produción Tolerancia ás enfermidades Lista recomendada
Produción de primavera Encamado
Produción de verán-outono
Produción total
Persistencia
Ploidía Ploidía Lista recomendada para sega Roya
Helmintosporose
Doenzas diversas Xanthomonas
Lista recomendada para pastoreo
No caso de seca estival ou falta de forraxe facilita a súa sementeira ao final do verán, proporcionando alimento antes do inicio do inverno, xa sexa para silo ou para pasto.
As variedades alternativas préstanse para sega ou ensilado no ano da sementeira, de 6 a 12 meses.
Criterios de selección de variedades
• Ploidía
• Produción
• Resistencia á roya
Inscrición Explotación
Data de inicio da floración Rebrote Empresa Variedade
Prodag Eliard SPCP
Lidea
RAGT Semences 09/06
Cannibale Semences de France 16/06
Carexpress Semences de France 10/06
Bartigra Barenbrug France 16-jun
Spinea Semences de France 09/06
Choisi Lidea
Alternatividade
Produción
Corte1 (sementeira de primavera)
Cortes 1 e 2 sementeira de primavera)
Produción total (ano 1) Produción corte 1 (ano 2)
Produción de primavera (ano 2)
Produción total (sementeira de outono)
Persistencia
ás
Lista recomendada
Ploidía Lista recomendada para sega Roya
Inscrición Explotación Produción Tolerancia ás enfermidades Lista recomendada
Data de inicio da floración Rebrote Empresa
Fonte: Herbe-Book, datos actualizados o 17/10/2023
RGI NON ALTERNATIVO
Do mesmo xeito que sucede co raigrás italiano alternativo, ten unha excelente saída invernal, o que permite ter unha forraxe de calidade nun curto período de tempo.
Alternatividade
Corte 1 (sementeira de primavera)
Cortes 1 e 2 sementeira de primavera) Produción total (ano 1) Produción corte 1 (ano 2)
Produción de primavera (ano 2) Produción total (sementeira de outono)
Encamado Doenzas diversas Xanthomonas
Ploidía Lista recomendada para sega Roya Persistencia
A diferenza das variedades alternativas, as non alternativas teñen unha persistencia que lles permite cortes ou pastoreo ata 24 meses.
Helmintosporose
Criterios de selección de variedades
• Ploidía
• Produción
• Resistencia á roya
• Persistencia
Pepper
Galya Semences de France 08/05 13/03
Cocar Semences de France 13/05 15/03
Kilbyl RAGT Semences 08/05 15/03
Barcrespo Barenbrug France 14/05 12/03
Syntilla Semences de France 09/05 13/03
Ensilor Lidea 11/05 14/03
Atoll Cerience 09/05 15/03
Medici LG Semences 08/05 14/03
TREVO BRANCO
O seu crecemento primaveral é bastante tardío. Adáptase a todos os chans sempre que non sexan demasiado ácidos (pH inferior a 6) nin demasiado húmidos e que estean ben provistos de fósforo e, especialmente, de potasio. As súas raíces débiles non lle permiten crecer en caso de seca, pero resístea ben. En cambio, produce moito no verán se non hai escaseza de auga.
Cando se pasta ou se corta, só se cultivan as follas. Os talos rastreiros permanecen intactos e, por tanto, as reservas da planta repóñense rapidamente. Esta característica fai do trevo branco unha planta forraxeira perfectamente adaptada ao pastoreo frecuente.
Para a alimentación animal, o seu principal interese é o seu gran valor alimenticio, que provén do seu alto contido en proteínas, a súa palatabilidade e a súa dixestibilidade.
Tasman Barenbrug France
Crusader Heritage Seeds
Grasslands Tribute Semences de France
Chieftain Eliard SPCP
RGT Gabby RAGT Semences 29/04
Coolfin Lidea / Eliard SPCP 30/04
Melital Semental 30/04
Dublin Eliard SPCP 01/05
Bargran Barenbrug France 27/04
Asgard RAGT Semences 29/04
RGT Tobby RAGT Semences 28/04
Aber dai Cerience
Barblanca Barenbrug France 29/04
Grasslands demand LG Semences 30/04
Merida Semences de France
Triffid RAGT Semences
Brianna LG Semences 29/04
Bianca Semences de France
Aberystwyth s 184 Barenbrug France
Dolbby RAGT Semences
Kakariki Semences de France
Fonte: Herbe-Book, datos actualizados o 17/10/2023
Fonte: Herbe-Book, datos actualizados o 17/10/2023
2024
CAMPAÑA PRATENSES 2024
Temos a mellor selección de semente seleccionada e con tódalas solucións posibles para aumentar a rentabilidade da túa explotación
Raygrass Italiano Excellent. A mellor relación cantidade/calidade
Raygrass Híbrido Ibex (Comercialización exclusiva XESGA): Flexibilidade na producción ó servizo do gandeiro
Fórmula Siloplus: a formulada de Xesga adaptada á PAC sen perder producción nin calidade
Fórmula Max Protein: os mellores raygrasses perennes xuntos e cun amplo periodo de aproveitamento
E máis especies e variedades.
MILLADOIRO
Asesórate con nós!
Rúa Castiñeiras, nave 122-A2, 15895 Ames (A Coruña)
Tel.981-94-17-94
LALÍN
Rúa Nuno Eanes de Cercio, 50, 36500 Lalín(Pontevedra)
Ademais, é moi rico en minerais e oligoelementos, calidades que a converten nunha planta ideal para pastos. Con todo, esta leguminosa é unha especie meteorizante. Por iso é recomendable limitar o seu desenvolvemento na pradería ao 50 %. Así mesmo, a súa presenza en boas proporcións (polo menos do 20 ao 30 % na primavera e 50 % no verán) nunha pradería de gramíneas é particularmente beneficiosa, pois mellora considerablemente a calidade da forraxe final.
Criterios de selección de variedades
• Agresividade
• Tipo
• Persistencia
TREVO VIOLETA
É a leguminosa máis fácil de combinar cunha gramínea; ten moitas vantaxes para os gandeiros. Por ofrecer a posibilidade de pastoreo en asociación, contribúe á subministración de forraxes de calidade explotados ao menor custo.
Tanto en cultivo puro como en asociación, permite importantes aforros en achegas de nitróxeno. Mellora a estrutura do chan e, posteriormente, posibilita un aforro na fertilización nitrogenada nos seguintes cultivos.
O trevo violeta tolera solos ácidos e húmidos, pero non tolera ben os solos pouco profundos e secos. Ten boa resistencia ao frío.
Criterios de selección de variedades
• Resistencia a enfermidades e encamado
• Persistencia
• Ploidía
NOTA EDITORIAL
Toda a información publicada neste artigo foi extraída da seguinte páxina web: https://www.herbe-book.org/
Elaboración das listas
Groupe d’Etude et de Contrôle des Variétés et des Semences (GEVES): https://www.geves.fr
En colaboración con:
• Association Francophone pour les Prairies et les Fourrages (AFPF): https://afpf-asso.fr/
• Arvalis (Institut du Végétal): https://www.potatopro.com/es/companies/arvalis-institut-du-vegetal
Produción total Persistencia Produción de primavera
Fonte: Herbe-Book
Caracterización da produción de carne de vacún en base a pasto en Galicia: diferenzas entre as explotacións ecolóxicas e convencionais
A partir dos datos extraídos dunha mostra de 26 explotacións produtoras de carne en base a pasto en Galicia (2022), nestas páxinas expoñemos os resultados da devandita investigación, levada a cabo con base nas seguintes variables: estrutura produtiva, produción de carne, estado reprodutivo, manexo do pasto, traballo e economía.
Ibán Vázquez-González1, Cristian Miras-Varela, María do Mar Pérez Fra, Bernardo Valdès Paços, Ana Isabel García Arias
1Campus Terra, Universidade de Santiago de Compostela | iban.vazquez.gonzalez@usc.es
INTRODUCIÓN
Galicia é a terceira comunidade de España en importancia de produción de carne de vacún, cunha cifra de 386.000 cabezas de vacún sacrificadas no ano 2022, que equivalen ao 14,8 % do conxunto do Estado (MAPA, 2023). Pero, a diferenza do que sucede nas dúas principais rexións produtoras, Cataluña e Castela e León, a nosa comunidade viu reducido o número de cabezas de
gando vacún sacrificadas entre 2004 e 2022 en aproximadamente un 10 % (MAPA, 2023). Este descenso, que non foi continuado no tempo, pódese vincular a un intenso proceso de axuste estrutural e á consecuente perda de explotacións que en Galicia se leva producindo dende a segunda metade do século pasado (Sineiro et al., 2010; Vázquez et al., 2014). Este proceso provocou a desaparición non só de animais senón tamén a
redución no censo de vacas de carne, entre 2002 e 2022 en máis de 30.000 cabezas (IGE, 2024).
A este contexto pouco positivo súmanse unha serie de retos económicos, ambientais e sociais aos que ten que facer fronte a produción de carne de bovino. Dende unha perspectiva económica, a suba do prezo dos insumos e a relativa estabilidade no prezo da carne nas últimas décadas provocan un enfraquecemento
A SUBIDA DO PREZO DOS INSUMOS E A RELATIVA ESTABILIDADE NO PREZO DA CARNE NAS ÚLTIMAS DÉCADAS PROVOCAN UN ENFRAQUECEMENTO DAS MARXES UNITARIAS
dependente da importación de alimentos, con menores custos de alimentación e máis vinculado coa xestión do territorio. Un modelo máis respectuoso desde o punto de vista ambiental, asociado a pequenas ganderías de tipo familiar e que proporciona diversos servizos ecosistémicos de regulación e soporte ( xación carbono, biodiversidade, prevención incendios…). De aí o interese por caracterizar desde o punto de vista produtivo e socioeconómico a produción de carne de vacún con base a pasto en Galicia.
das marxes unitarias. Desde o punto de vista ambiental, o impacto da gandería está a ser obxecto de preocupación social (Godfray, 2015), por iso é polo que se puxeron en marcha distintas iniciativas públicas, tales como o Pacto Verde Europeo, que pretenden dirixir o sector cara a modelos máis sustentables (Comisión Europea, 2019). Finalmente, os consumidores incorporan como variables que in úen na súa decisión de compra cuestiones como a orixe
e a forma de produción dos alimentos (Olaizola et al., 2012); ademais, produciuse un forte descenso no consumo de carne de vacún, as cifras do panel de consumo sinalan que en Galicia se ha pasado dun consumo no fogares de 15 kg por persoa e ano en 2004 a 4,9 kg en 2022 (MAPA, 2024), aínda que houbo un certo incremento no consumo extra doméstico.
A produción de carne en base a pasto é unha posible solución a estes desafíos: trátase dun modelo menos
Picadoras de forraje
Forage Cruiser
MATERIAL E MÉTODOS
Traballamos cos datos de xestión técnico-económica do ano 2022 dunha mostra de 26 explotacións produtoras de carne en base a pasto en Galicia (13 en Lugo, 9 na Coruña, 3 en Pontevedra e 1 en Ourense), 7 das cales estaban en produción ecolóxica (4 en conversión).
Analizamos a información técnico-económica relativa á estrutura produtiva, a produción de carne, o
Cosecha de forraje a escala máxima
Eficiencia de combustible sin comparación
Excelente calidad de recolección
Menos gastos de funcionamiento
Placer de conducción absoluto
A PRODUCIÓN DE CARNE EN BASE A PASTO TRÁTASE DUN MODELO
MENOS DEPENDENTE DA IMPORTACIÓN DE ALIMENTOS, CON MENORES CUSTOS DE ALIMENTACIÓN E MÁIS
VINCULADO COA XESTIÓN
DO TERRITORIO
estado reprodutivo, o manexo do pasto, o traballo e a economía (ingresos, custos e marxe), clasificando as explotacións segundo sistema de produción (convencional e ecolóxico).
RESULTADOS
Todas as ganderías estudadas son de tipo familiar: 17 son empresa individual, 6 sociedades civís e 3 sociedades de responsabilidade limitada. O tamaño medio é de 57,8 ha de superficie agraria útil (SAU) e 59,6 unidades de gando maior (UGM). Trátase, pois, de unidades produtivas con baixa carga gandeira, con necesidades anuais de traballo (UTA) medias de 1,37 UTA e que nun 89,1% son de tipo familiar. A eficiencia do traballo, medida como o número medio de horas anuais dedicadas ao gando por cabeza, é de 58 horas por UGM.
Apenas se atoparon diferenzas significativas en función do modelo de produción convencional/ecolóxico nas variables produtivas analizadas. O que parece coherente cunha mostra na que todas as explotacións producen carne en base a pasto, estean ou non certificadas en ecolóxico, comparten características comúns tales como a transición cara a manexos máis sostibles. No entanto, si podemos sinalar que o grupo en ecolóxico ten un tamaño produtivo (SAU e UGM) lixeiramente inferior (-17 %) e menores necesidades de traballo (-29 %), o que se traduce nunha maior eficiencia no traballo (14 horas menos ao ano dedicado por UGM).
Cadro 1. Variables produtivas en función do sistema de produción (convencionalecolóxico)
Eficiencia traballo (horas/UGM) 61,8 47,7 58,0 0,283
Nota: os valores entre parénteses refírense ao número de enquisas que responden a esta pregunta
O número medio de animais vendidos ao longo do último ano é de 40; a maioría (79,4 %) foron xatos con destino ao matadoiro, pero tamén se realizaron vendas para vida, vacas de descarte para carne e autoconsumo no fogar. No caso das vendas de carne de xatos cebados na explotación, a ceba comeza de media aos 6,4 meses e finaliza aos 10,4 meses, alcanzando un peso medio de 265 kg canal. O consumo medio de concentrado neste período foi de 1.002 kg por animal e o índice de transformación, que expresa a relación de kg de concentrado consumidos por kg de carne canal producidos, situouse en 3,19.
Unha da poucas diferenzas estatisticamente significativas (p-valor <0,05) que se observan segundo o sistema de produción (convencional-ecolóxico) é a maior idade á que venden dos animais cebados para carne nas ganderías ecolóxicas, de media aos 14 meses fronte aos 9,7 meses das convencionais. Tamén se observa que as explotacións ecolóxicas
venden un menor número de animais (29,6), están menos especializadas cara á venda de carne (70,4 % dos animais vendidos), perciben un menor prezo (0,27 €/kg canal) polo produto e atrasan 1,6 meses o inicio da ceba. Ademais, o peso medio dos canais é un 31 % inferior, o que pode gardar relación co menor consumo de concentrado (551 kg por animal), da orde da metade e que lle confire un mellor índice medio de transformación de 1,96 kg de concentrado por kg de carne producido. As explotacións en ecolóxico teñen un ciclo produtivo máis longo, o que lles permite aproveitar mellor os recursos forraxeiros e, en consecuencia, depender menos dos concentrados, aspecto este último de gran relevancia no actual contexto de elevada volatilidade dos mercados. O menor prezo, pagado polo produto pon en evidencia un posible problema de comercialización deste tipo de carne, circunstancia que penaliza a rendibilidade global destas ganderías.
Convencional Ecolóxico Total Sig. ANOVA
Certi cación Intereco para: Caliza Agrícola e Caliza Magnesiana
QUE SE OBSERVAN SEGUNDO O SISTEMA DE PRODUCIÓN É A MAIOR IDADE Á QUE VENDEN
DOS ANIMAIS CEBADOS PARA CARNE NAS GANDERÍAS
ECOLÓXICAS, DE MEDIA AOS 14 MESES, FRONTE AOS 9,7 DAS CONVENCIONAIS
O número de explotacións que contestou as preguntas sobre as variables de tipo reprodutivo foi menor, o que na nosa opinión mostra un menor coñecemento deste tipo de parámetros. A partir das respostas obtidas, atopamos que o número medio de reprodutoras ascende a 46,8 e a porcentaxe de touros con respecto a estas é do 4,3 %, aproximadamente 2 touros por rabaño. O número medio de partos ao ano é de 36,2, e hai unha maior concentración na primavera (38,6 % do total), o que permite aproveitar mellor o potencial de crecemento dos pastos por parte das vacas lactantes. O intervalo medio entre partos non é moi elevado (395 días), o cal garda relación coa taxa de fertilidade (84,3 %), mentres que a mortalidade de becerros no parto ou de maneira prematura equivale ao 11,9 % dos nacementos. Ningunha das variables reprodutivas analizadas mostra diferenzas estatisticamente significativas en función do sistema de produción. No entanto, obsérvase como a porcentaxe de touros é lixeiramente superior en ecolóxico (5,3 % fronte ao 3,7 en convencional), o cal pode gardar relación coa menor concentración de partos na primavera (31,5 % fronte a un 42,9 %). Ademais, a taxa de fertilidade é inferior en ecolóxico (79,2 % fronte ao 87,3 %) e a de mortalidade, maior (21,5 % fronte ao 6,1 %).
En canto ao manexo dos pastos o número medio de lotes nos que se agrupa o gando para acudir aos pastos é de 3; coñecendo as ganderías que participan esta agrupación, parece atender a criterios de manexo de
media inicio ceba animais carne (meses)
Idade media finalización cebo animais carne (meses)
Peso medio canal animais carne (kg)
Prezo medio canal a animais carne (€/kg)
Consumo anual concentrado carne (kg/animal)
Índice de transformación (kg concentrado/kg carne)
Nota: os valores entre parénteses refírense ao número de enquisas que responden a esta pregunta
(% partos s. reprodutora)
Nota: os valores entre parénteses refírense ao número de enquisas que responden a esta pregunta
Cadro 4. Variables no manexo do pasto (convencional-ecolóxico)
Número mínimo de días-vacas en pasto na mesma parcela
Número máximo de días -vacas pasto na mesma parcela
Número de días que as vacas permanecen na cuadra no inverno
Nota: os valores entre parénteses refírense ao número de enquisas que responden a esta pregunta
grupos máis reducidos que ao tipo de gando (vacas en lactación con tenreiros, vacas sen tenreiros…). O número mínimo de días que o gando pode permanecer alimentándose con pasto nunha mesma parcela é de 3,6 días e o máximo de 40,1 días.
Con respecto á protección do gando no inverno, o número medio de días que as vacas permanecen es-
tabuladas na cuadra é de 21 días; no caso das que están en ecolóxico, ningunha das ganderías realiza a estabulación do gando na cuadra, feito que resalta a maior capacidade de adaptación do gando ao medio. Salvo nesta última variable, nos tres anteriores non se observa ningunha diferenza substancial entre os dous distintos tipos de produción.
Convencional
Convencional
Cadro 2. Variables relativas á produción de carne (convencional-ecolóxico)
MALIA NON EXISTIREN DIFERENZAS SIGNIFICATIVAS, OBSÉRVASE QUE AS EXPLOTACIÓNS ECOLÓXICAS
TEÑEN UNHA MAIOR DEPENDENCIA ECONÓMICA
DAS SUBVENCIÓNS E UNHA
MENOR RENDIBILIDADE ECONÓMICA GLOBAL
O número medio de persoas que traballan, tanto da familia coma contratados, é de 2,5 e a súa idade media, de 50 anos. Como xa se viu antes na composición das UTA, o traballo familiar ten maior relevancia; de media, 2 das 2,5 persoas que traballan pertencen á unidade familiar da explotación e teñen unha idade media de 51 anos. No caso das persoas contratadas, a súa idade media é 5 anos inferior ao do conxunto de membros da familia. Ningún dos dous tipos de sistemas produtivos mostra diferenzas significativas, aínda que a idade media dos traballadores nas explotacións ecolóxicas é inferior.
O volume de ingresos medios anuais é de 74,5 mil euros por explotación e 2,3 mil euros por animal vendido, mentres que as subvencións supoñen o 39,4 % do ingreso. Os custos totais (non consideraremos os custos de oportunidade) ascenden de media a 46,7 mil euros por explotación e 1,5 mil euros por animal vendido: un 65 % dos ingresos obtidos.
Os custos variables son o 61,5 % do total de custos e a partida más relevante é, con moita diferenza o custo de alimentación, un 52,2 % do total de custos. Os custos fixos son o 38,5 % do total e están integrados pola man de obra familiar e asalariada, os servizos externos, os arrendamentos, os seguros, os gastos financeiros e as amortizacións técnicas. Os que máis relevancia teñen son os factores externos (arrendamentos, salarios e intereses de préstamos) que equivalen ao 14,3 % do total e as amortizacións técnicas de maquinaria e instalacións (8,8 %).
A rendibilidade económica determinouse mediante a marxe neta (ingresos
Cadro 5. Variables relativas ao traballo (convencional-ecolóxico)
Número de persoas que traballan
Idade media das persoas que traballan
Número de persoas da familia que traballan
Idade media das persoas da familia que traballan
Número de persoas contratadas 0,4 0,9
Idade media das persoas contratadas
Nota: os valores entre parénteses refírense ao número de enquisas que responden a esta pregunta
menos custo total, sen considerar o custo de oportunidade). Sitúase por termo medio en 27,8 mil euros por explotación, 749 euros por animal vendido, 20 mil euros por UTA, 508 € por ha de SAU e 4,2 € por kg de carne vendido.
As dúas únicas variables económicas que presentan diferenzas estatisticamente significativas entre a produción ecolóxica e a convencional son os custos variables, e dentro destes o dos alimentos comprados. No caso das explotacións ecolóxicas hai un menor peso relativo dos custos en alimentos comprados: 15,4 % fronte ao 28,3 % no modelo convencional. As explotacións ecolóxicas realizan un mellor aproveitamento dos recursos alimentarios da propia explotación (menor consumo de concentrado, maior tempo de acabado dos tenreiros, mellor índice de transformación); o menor peso relativo dos custos variables (49,5 % fronte ao 65,9 %) nas ecolóxicas, é consecuencia dos menores custos en alimentos comprados.
Malia non existiren diferenzas significativas, obsérvase que as explotacións ecolóxicas teñen unha maior
dependencia económica das subvencións e unha menor rendibilidade económica global que se explica polo menor número de animais vendidos e pola menor marxe neta por animal vendido, consecuencia duns maiores custos unitarios. Un aspecto relevante das explotacións ecolóxicas é que teñen unha rendibilidade económica por kg de carne moi superior ás convencionais (5,5 €/kg fronte a 3,86); con todo, os resultados económicos globais vense lastrados polo menor peso dos canais e o menor número de animais vendidos.
CONCLUSIÓNS
As explotacións de carne en base a pasto en Galicia son explotacións de tipo familiar, con escasa presenza de formas societarias, que, desde o punto de vista produtivo, teñen un tamaño medio e correspóndense cun modelo de gandería extensiva na que predomina a man de obra familiar. Son explotacións especializadas na venda de xatos cebados con destino ao matadoiro, con pesos medios de 265 kg canal e unha idade de 10 meses, que reciben un
EL ABONADO RENTABLE
Y EFICAZ DE CULTIVOS
FORRAJEROS
MAYOR EFICIENCIA EN EL USO DEL NITRÓGENO
AHORRO OPERACIONAL Y APLICACIONES FLEXIBLES
COMPATIBLE CON LA PROTECCIÓN DEL CLIMA Y DEL MEDIO AMBIENTE
EXCELENTE ALMACENAMIENTO Y APLICACIÓN PRECISA
Fertilizantes estabilizados que reducen la nitrificación y aseguran el suministro de N
Menor número de aplicaciones y menor dependencia del clima
Reducción de las pérdidas de nitratos por lavado y de las emisiones de gases de efecto invernadero
Granulometría homogénea y con ausencia de polvo para garantizar una distribución uniforme de los nutrientes
OS MENORES CUSTOS DE ALIMENTACIÓN DAS GANDERÍAS ECOLÓXICAS
EXPLICAN UNHA MAIOR RENDIBILIDADE UNITARIA POR KG DE CARNE, AÍNDA QUE A COMBINACIÓN DUN MENOR RENDEMENTO DO CANAL E QUE SON EXPLOTACIÓNS CUN MENOR NÚMERO DE ANIMAIS VENDIDOS OCASIONA UNHA MENOR RENDIBILIDADE EN TERMOS DE MARXE NETA TOTAL
suplemento de concentrado na súa alimentación, principalmente durante a fase de engorde. No apartado reprodutivo predomina a inseminación natural, a fertilidade é boa e parece haber unha concentración de partos na primavera coincidindo co maior crecemento dos pastos. Para o manexo dos pastos organízase o rabaño en tres lotes. No apartado económico é unha actividade economicamente viable, aínda que isto é grazas aos ingresos procedentes das subvencións. As diferenzas entre explotacións certificadas en ecolóxico e convencionais son reducidas, debido ás características da mostra (produción en base a pasto). Os datos indican que as explotacións ecolóxicas teñen unha maior eficiencia na xestión do traballo, unha menor especialización cara á venda de carne de tenreiros cebados, un tempo maior de realización da ceba cun menor consumo de concentrado e unha maior eficiencia na súa transformación a carne. Así mesmo, resulta moi rechamante o menor prezo de venda dun produto de calidade diferenciada, o que evidencia problemas para a comercialización deste tipo de animais. Aínda así, os menores custos de alimentación explican unha maior rendibilidade unitaria por kg de carne, aínda que a combinación dun menor rendemento do canal e que son explotacións cun menor número de animais vendidos ocasiona unha menor rendibilidade en termos de marxe neta total.
Custos totais/animal vendido (euros)
Custos alimentos producidos (% s. CT)
Custos alimentos comprados (% s. CT)
Custos variables
Nota: os valores entre parénteses refírense ao número de enquisas que responden a esta pregunta
AGRADECEMENTOS
Este artigo foi elaborado no marco do Grupo Operativo Autonómico “Vacún de carne a pasto: identificación e fomento de manexos gandeiros económica e ambientalmente mais sustentábeis”, financiado pola Xunta de Galicia no que participan catro entidades: Xestión Agrogandeira da Natureza, Celtia, Almoga, o grupo ECOAGRASOC da USC, ademais de José Manuel Caridade Regueiro, Abel Fernández López e as 24 ganderías galegas que producen carne de vacún en base a pasto.
REFERENCIAS
Comisión Europea (2019). Comunicación de la comisión al parlamento europeo, al consejo europeo, al consejo, al comité económico y social europeo y al comité de las regiones. El Pacto Verde Europeo. Bruselas, 11.12.2019 COM(2019) 640. Obtenido de: Comisión Europea: https://op.europa.eu/es/publicationdetail/-/ publication/b828d165-1c22-11ea8c1f-01aa75ed71a1
Godfray, H. C. J. (2015). The debate over sustainable intensification. Food security, 7, 199-208. MAPA. 2023. Encuesta de sacrificio de ganado. Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación. https://www.mapa.gob.es/ es/estadistica/temas/estadisticas-agrarias/ ganaderia/encuestas-sacrificio-ganado/ (consultado: 10/09/2023).
MAPA. 2024. Series de consumo alimentario en hogares. Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación. https://www.mapa. gob.es/gl/alimentacion/temas/consumotendencias/panel-de-consumo-alimentario/ series-anuales/default.aspx (consultado: 8/04/2023).
IGE (2024). Efectivos e explotacións de gando bovino. Instituto Galego de Estatística. https://www.ige.gal/igebdt/selector. jsp?COD=62&c=0301005
Olaizola, A., Bernués, A., Blasco, I., & Sanz, A. (2012). Perspectivas de una carne de calidad diferenciada: análisis exploratorio para la carne de vacuno “Serrana de Teruel”. Información Técnica Económica Agraria, 108(4), 546-562. Sineiro, F., Lorenzana, R., & Vázquez, I. (2010). La contribución de la agricultura al desarrollo económico de la Cornisa Cantábrica. UPA, Fundación de Estudios Rurales, 147-152. Vázquez, I., Sineiro, F., García, A.I. (2014). Trayectorias de crecimiento de las explotaciones agrarias en la Cornisa Cantábrica. Economía Agraria y Recursos Naturales, 14 (2), 49-80.
GALICAL, ampla gama
produtos para un mellor rendemento da túa pradeira
Para reducir o efecto limitante do pH e controlar o aluminio nas terras de cultivo é recomendable aplicar emendas calcarias ou magnésicas.
• EMENDA CALCARIA, CAL VIVO GRANULADO (90 % CaO)
Alta porcentaxe en calcio. Valor neutralizante: 90 %
• EMENDA CALCARIA, CAL VIVO GRANULADO DOLOMÍTICO
(35 % MgO / 60 % CaO)
Alta porcentaxe de magnesio. Valor neutralizante: 95 %
• EMENDA CALCARIA, CAL VIVO (80 % CaO)
Gran poder de neutralización. Valor neutralizante: 80 %
• EMENDA CALCARIA, CAL APAGADO (65 % CaO)
Potencia o rendemento agrícola. De fácil asimilación.
Valor neutralizante: 65 %
• EMENDA CALCARIA, CAL APAGADO + DOLOMÍA (53 % CaO / 23 % MgO)
Achega magnesio. Favorece a actividade clorofílica da planta.
Valor neutralizante: 83 %
• EMENDA CALCARIA, CARBONATO CÁLCICO (56 % CaO)
Para terra e camas hixiénicas. Eficaz na redución de mamites ambientais e dermatites. Apropiado para a produción de todo tipo de pensos. Valor neutralizante: 56 %
• EMENDA CALCARIA DE CARBONATO CÁLCICO MAGNÉSICO, GALIMAG (33 % CaO / 17 % MgO)
Achega magnesio. Valor neutralizante: 60 %
• EMENDA CALCARIA, GRANICAL G60 SUPRA (54 % CaO / 1 % MgO)
Fácil aplicación e asimilación. Valor neutralizante: 56 %
• EMENDA CALCARIA, GRANICAL G60 PLUS (47,35 % CaO / 6 % MgO) Fácil aplicación e asimilación con achega de magnesio. Valor neutralizante: 59 %
Estendido regulado por GPS Transporte a calquera punto de España e Portugal
EN VÍDEO
¡En vídeo!
Tres generaciones creciendo con DeLaval
Aunque David Areán se confiesa un amante de la vida en el campo, tenía claro que, para incorporarse a la ganadería familiar, primero sería necesario que el negocio pasase por un proceso de robotización. De esta manera, hace cuatro años que esta granja instaló dos unidades del DeLaval VMS™ V300, además de empezar a emplear el sistema Cow Cooling de la marca y de adquirir el DeLaval OptiDuo™ y una nodriza CF500.
Casa das Pedras es una ganadería lalinense que lleva tres generaciones confiando en los productos y servicios de DeLaval: su relación con la marca se remonta a los años ochenta. Por ello, Marcos Lorenzo, socio de Leiva y Lorenzo (distribuidores de DeLaval en Pontevedra), no exagera al presentarlos como “casi de la familia”.
Actualmente, esta granja tiene instalados dos robots DeLaval VMS™ V300 con tráfico inverso y con dos puertas inteligentes. Además, en uno de ellos han incluido una puerta separadora. Así mismo, cuentan con el sistema Cow Cooling, con la nodriza CF500 de esta misma casa y con el arrimador de comida DeLaval OptiDuo™.
INCORPORACIÓN CON MEJORAS EN LAS RUTINAS DE TRABAJO
Tras todos los cambios ocurridos en Casa das Pedras en los últimos cuatro años se encuentra David Areán, quien siempre tuvo claro que, si bien tenía intención de continuar con el negocio familiar, para ello sería necesario hacer una apuesta por la robotización en distintas áreas.
“Yo tenía la idea de instalar los robots, el arrimador y la amamantadora”, enfatiza Areán. “Digamos que esa fue
mi condición para incorporarme, aunque estar aquí, con mis padres, con mi abuelo, ha sido mi sueño y mi ilusión desde pequeño”, aclara.
Finalmente, se incorporó a finales de 2019, unos meses antes de que se comenzase a implementar la robotización en la granja. Previamente, dedicó varios años a formarse: estudió primero un ciclo medio y después uno superior en el CFEA de Sergude. “Creo que la formación es básica: aprendes distintas formas de trabajar, compartes momentos con gente
CASA DAS PEDRAS
Localización: Parada (Lalín, Pontevedra)
Propietarios: David Areán Méndez, Evaristo José Areán Fernández y Carmen Méndez Currás
Vacas en ordeño: 120
Media de producción: 42,5 litros/vaca/día
Porcentaje de grasa: 3,70 %
Porcentaje de proteína: 3,30 %
Recuento celular: <100.000 céls./ml
que tiene tus mismas inquietudes, descubres nuevas posibilidades…”, subraya. “Aquí la adaptación fue un poco peculiar, porque fue en plena pandemia”, explica el técnico de DeLaval. “En marzo de 2020 decidimos poner ya a funcionar uno de los robots para que David y sus padres empezasen a tener más libertad”. La segunda unidad comenzó a funcionar en mayo de ese mismo año.
La valoración que hacen en Casa das Pedras del servicio
Areán a rma que el programa DeLaval DelPro™ es el complemento indispensable para la gestión de una granja robotizada
técnico es intachable: “Para mí, es perfecto. Durante la instalación fueron eficientes, estuvieron ayudando a ponerlos a funcionar el tiempo que hizo falta, y ahora, si surge cualquier contratiempo, en diez minutos, que es lo que les lleva llegar desde Lalín, están aquí”. En cuanto a la adaptación de sus padres, cuenta David que “necesitaron algo más de ayuda al principio, pero ahora… ¡que no se los saquen!”. En lo que se refiere al promotor de esta idea, no duda: “Para mí, el cambio fue maravilloso, tienes que hacer tus horas igual, pero estás más relajado y te puedes fijar más en los animales; y para las vacas creo que también fue fantástico. Se acostumbraron muy fácil. A los dos o tres meses estábamos ya cerca de los tres ordeños al día”. Con el cambio de la sala (una espina de pescado de 12 puntos) al robot, consiguieron también un aumento notable de producción: pasaron de una media de 37 litros/vaca/día a rebasar los 42 litros diarios por productora.
El bienestar animal en general también se ha incremento notablemente: “Hace cinco años era impensable que yo estuviera aquí con tres personas desconocidas y ver a los animales así de tranquilos, entrando a ordeñarse como si nada, y mirad ahora”, explica Areán. “Ahora están a su aire las 24 horas del día y se nota cómo ha impactado eso en su tranquilidad”.
ARRIMADOR, NODRIZA Y SISTEMA DE ENFRIAMIENTO
El ordeño no es el único ámbito en el que han querido automatizar tareas en Casa das Pedras. Junto con los DeLaval VMS™ V300, adquirieron el arrimador de comida DeLaval OptiDuo™. “Creo que, teniendo robots, el arrimador es básico, porque los animales tienen el mismo movimiento de día y de noche” –destaca Areán. “Con el OptiDuo™, tienen comida siempre disponible y fresca. Además, creo que la manera que tiene de acercarla, aireándola, funciona muy bien”.
Así mismo, están empleando la nodriza CF500 de DeLaval. En este caso, la razón principal para instalarla fue asegurarse de que los animales ingerían la cantidad necesaria y a la temperatura adecuada. “Se han acostumbrado muy bien, ya no tenemos problemas de diarreas… Es una preocupación menos”. Pensando en reducir el estrés término de sus animales, disponen también del sistema Cow Cooling de DeLaval. “Fue una recomendación de Marcos y nos funciona muy bien”, valoran estos ganaderos. “Antes, los días fuertes de calor podían hacer que la producción bajase hasta dos litros, además de la repercusión que tienen en los siguientes meses; ahora las bajadas son prácticamente inexistentes”.
AUTOMATIZACIÓN DE TAREAS EN LAS ÁREAS CLAVE DE ESTA GRANJA
• El DeLaval VMS™ V300 incluye un foso que facilita el acceso a la ubre y cuenta con sistema de colocación manual, lo que ayuda a la adaptación de las vacas al robot y permite una mayor facilidad de maniobra para el ganadero.
• El programa de gestión DeLaval DelPro™ da acceso a toda la información de la granja tanto desde el ordenador como desde el teléfono. De esta manera, el uso conjunto de las aplicaciones My Farm™ y DelPro™ Companion nos permite mayor agilidad en la consulta de datos y también poder ejecutar eventos en el entorno de la granja de forma eficiente.
• Con los ventiladores y el Cow Cooling se refresca la zona de los cubículos y la de las cornadizas. Este sistema de refrigeración incluye sensores y aspersores que nebulizan agua sobre los animales, así como un control inteligente que mantiene a las vacas frescas y en movimiento, además de contribuir al ahorro de energía y agua.
• Gracias al DeLaval OptiDuo™, se garantiza que las vacas tengan a disposición durante todo el día comida mezclada, fresca y arrimada.
• El uso de la nodriza CF500 asegura que la recría de la granja ingiere la cantidad de leche requerida y a la temperatura ideal.
A la par con los robots de ordeño, instalaron la nodriza y el arrimador de comida de DeLaval
Con el sistema Cow Cooling de DeLaval, evitan bajadas de producción debido al estrés por calor
