5 minute read
Pergole
Tekst: Małgorzata Trębicka-Żuk
Mała architektura ogrodowa to bardzo dobry sposób na dekorację i urozmaicenie przestrzeni okołodomowej. Jej elementy, takie jak oczka wodne, kaskady i skalniaki, coraz częściej wpisują się w otoczenia naszych domów i zyskują uznanie właścicieli ogrodów. Najczęściej wybieranym elementem małej architektury są pergole, które nie tylko zdobią posesję, ale spełniają także różne funkcje.
Pergole mogą być wykonane z tworzywa sztucznego oraz metalu, jednak najpopularniejszym surowcem wykorzystywanym do tego celu jest drewno. Tak jak w przypadku mebli ogrodowych, drewno jest nie tylko estetyczne, ale także plastyczne i łatwe w obróbce. Dzięki temu drewniana pergola może być w pełni spersonalizowana, wykonana według własnego projektu i potrzeb. Z drugiej jednak strony drewno jako materiał stosowany w architekturze ogrodowej wymaga pielęgnacji i konserwacji, znacznie większej niż choćby tworzywo sztuczne oraz metal. Bez względu jednak na to, jaką pergolę (z jakiego materiału) wybierzemy, może ona odgrywać nie tylko rolę ozdoby.
CZYM JEST PERGOLA?
Zanim przedstawię funkcje i zastosowanie pergoli, na początek trzeba uściślić, czym jest ten element małej ogrodowej architektury. Pergola to nic innego jak zazwyczaj ażurowa konstrukcja złożona z dwóch słupów lub ścianek ustawionych w dwóch szeregach i połączonych zadaszeniem. Kilka pergoli ustawionych obok siebie może tworzyć szpaler. Najczęściej jednak ustawiana jest na wejściu do ogrodu, zdobiąc np. okolice furtki. Bez względu jednak na to, gdzie jest ustawiona, nadaje naszej posesji charakter i niepowtarzalność. Może także optycznie dzielić nasz ogród na strefy, np. wypoczynku, rekreacji czy też warzywnika. Pergola bardzo często bywa mylona z innymi podobnymi elementami małej architektury, takimi jak: trejaże czy też kraty, które mogą być elementem pergoli. Warto wiedzieć, że trejaż to jeden rząd słupów lub krat połączonych belką lub daszkiem, natomiast krata to rama wypełniona kratownicą, która może stanowić samodzielną konstrukcję lub element altany, pergoli bądź wspomnianego trejażu.
PODPORA DLA PNĄCZY
Podstawową funkcją, jaką pełni pergola w naszym ogrodzie, jest bycie podporą dla pnączy takich jak róże, winorośla, bluszcze, cytryniec chiński czy też rośliny z rodziny powojów. Bardzo ważne jest w tej kwestii dobranie wytrzymałości naszej konstrukcji do rośliny, którą pergola będzie obsadzona. Niektóre gatunki pnączy, np. dławisz i rdest, są roślinami silnie rosnącymi i dość ciężkimi, w związku zczym podpory powinny być bardzo stabilne, a niekiedy nawet umocowane na fundamentach oraz wykonane z odpornego materiału, np. drewna lub grubszego metalu. Natomiast w przypadku pnączy lekkich, jak groszek czy nasturcja, z powodzeniem wystarczy nam pergola plastikowa, nawet w postaci wolnostojącej.
OSŁONA NIE TYLKO PRZED OKIEM SĄSIADA
Pergole to nie tylko podpory dla określonych gatunków roślin pnących. To także doskonałe osłony, dzięki którym ukryjemy niektóre elementy naszego ogrodu. Mogą stanowić doskonałą osłonę tarasu lub balkonu, chroniąc nas tym samym przed wścibskim okiem sąsiada lub przechodniów. Pergole większych rozmiarów bardzo dobrze chronią także przed nadmiernym nasłonecznieniem. Tu w roli „parasola” najlepiej sprawdzi się winorośl oraz inne rośliny o dużych, rozłożystych i gęsto rosnących liściach. Ponadto pergole bardzo często wykorzystywane są jako naturalne zielone osłony miejsc gospodarczych lub takich, które niekoniecznie są reprezentacyjne, np. nieestetyczny składzik, szopa, latryna czy też kompostownik.
DEKORACJA
Ostatnią z najważniejszych funkcji, jaką pełnią pergole w ogrodzie, jest oczywiście funkcja estetyczna i dekoracyjna. Taki element małej architektury ogrodowej znakomicie eksponuje i uwydatnia piękno pnączy, szczególnie tych rzadkich odmian. Pnącza to rośliny, które z założenia potrzebują do prawidłowego wzrostu podpór, a odpowiednio dobrana pergola ma szansę im to zapewnić. Co więcej, pergola może być ozdobą samą w sobie. Wykonana na zlecenie według indywidualnego projektu lub własnoręcznie nie tylko będzie eksponować piękno obsadzonych na niej roślin, ale także sama będzie zdobić nasz ogród. Niestandardowy kształt lub wielkość, wyróżniający się kolor czy też zastosowanie różnorodnych materiałów do wykonania konstrukcji pergoli na pewno urozmaici naszą przydomową przestrzeń. Przykładem dekoracyjności tej małej architektury ogrodowej są konstrukcje wykute z metalu, które oprócz standardowych słupków posiadają także elementy zdobnicze wykonane artystycznie. Choć taka pergola może być dość kosztowna, to na pewno będzie zdobić naszą posesję nie tylko latem, ale także późną jesienią czy też zimą.
ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK
DOBÓR PERGOLI
Dobierając pergolę do naszego ogrodu, bierzmy pod uwagę – oprócz tego, że wybrana konstrukcja musi się nam zwyczajnie podobać – także takie aspekty jak docelowy rozmiar rośliny, którą będzie ona obsadzona. Zwracajmy uwagę na to, czy dana roślina silnie rośnie i czy jest wieloletnia. Jeśli tak, to w przyszłości ciężar takiego pnącza może być znaczny, w związku z tym warto zadbać o solidność konstrukcji pergoli ogrodowej już na początku. Pergole przeznaczone do największych pnączy powinny mieć solidne fundamenty i być wykonane z mocnych materiałów, takich jak grube belki i deski oraz pręty o większej średnicy. Warto także dobrać pergolę do stylu naszego ogrodu. Jeśli nasza przydomowa przestrzeń zaaranżowana jest nowocześnie, na pewno lepszym rozwiązaniem będzie tu pergola o geometrycznych prostych kształtach w odcieniach czerni i brązu. Do ogrodów w stylu dworkowym, wiejskim lub rustykalnym z powodzeniem możemy zastosować bardziej fantazyjne kształty pergoli bazujące na łukach i wielu elementach zdobniczych, utrzymane w jasnych kolorach i w bieli. Wybierając pergolę, weźmy pod uwagę materiał, z którego zostanie ona wykonana. Na pewno drewniana pergola będzie wymagała częstszej impregnacji niż jej metalowy odpowiednik. Najmniej zabiegów będzie wymagała pergola z tworzywa sztucznego, jednak plastik nie zawsze bywa tak atrakcyjny wizualnie, jak te bardziej naturalne surowce – drewno i metal. Wybór w tej kwestii zależy już tylko od nas. Jedno jest pewne – na obecnym rynku produktów i usług związanych z małą architekturą ogrodową każdy znajdzie coś dla siebie. ■
ZDJĘCIA: SHUTTERSTOCK
REKLAMA
I’m made from RECYCLED PLASTIC
