Budowanie światłem

Inteligentne O Wietlenie We Wn Trzach

Czasy, gdy światło można było tylko włączyć i wyłączyć, minęły. Dziś oświetlenie w architekturze to prawdziwa symfonia. Według nut, które mu napiszemy. W realizacji tego celu pomagają inteligentne systemy wykorzystujące standardy DALI oraz KNX.

Wprowadzenie inteligentnego oświetlenia do domu jest dziś bardzo proste. Oczywiście, ważne jest to, abyśmy wcześniej zaplanowali, gdzie i jakiego typu rozwiązania chcemy zastosować, tak aby mogły one stać się integralną częścią systemu zarządzania domem. Da to nam nie tylko oszczędność energii, ale także nieporównanie większe możliwości kreowania scen i scenariuszy z udziałem światła.

W Wersji Zr B To Sam

– Jeśli jednak w domu mamy już zamontowane oprawy świetlne lub nie chcemy inwestować w kompletny dom inteligentny, nic nie stoi na przeszkodzie, by wyposażyć je w bezprzewodowe sterowanie z poziomu aplikacji mobilnych lub specjalnych włączników (switch) – podpowiada Monika Komalska, ekspertka w firmie YAK, specjalizującej się we wdrażaniu rozwiązań automatyki budynkowej i smart home.

Jednym z popularniejszych rozwiązań tego typu są inteligentne żarówki i akcesoria, którymi możemy precyzyjnie zarządzać. Dostępne są dla opraw E27 i GU10, a więc powszechnie stosowanych we wnętrzach. Każdą żarówką sterujemy oddzielnie, ale po połączeniu z mostkiem (bridge) jesteśmy w stanie kontrolować bardziej rozbudowany system. To technologia, którą można wdrożyć w każdym wnętrzu i instalacji, na dodatek bardzo szybko i bez remontów. Jest jednak dość droga – każda żarówka to wydatek kilkuset złotych. System bazuje też na połączeniu bezprzewodowym, a więc mniej stabilnym. Możemy również, zamiast sterowania przez Wi-Fi (protokół ZigBee), wykorzystać komunikację Bluetooth Low Energy (BLE).

SIŁA DALI I KNX

Szukając prawdziwie inteligentnego oświetlenia, trzeba spojrzeć na sterowanie DALI (skrót z ang. Digital Addressable Lighting Interface). Bazuje ono na cyfrowym sygnale nadawanym pod konkretne adresy i grupy opraw oświetleniowych.

W skrócie: DALI pozwala na prostsze i bardziej elastyczne zarządzanie elementami oświetlenia – zarówno indywidualnymi oprawami, jak i ich grupami. Można połączyć maksymalnie 64 elementy oświetleniowe (większe liczby opraw wymagają stosowania dodatkowych magistrali).

Dzięki temu DALI sprawdza się zarówno w domach, biurach, lokalach komercyjnych, jak i ciągach komunikacyjnych. Instalacja w tym standardzie potrzebuje niewiele włączników, umożliwia kreowanie zaawansowanych scen świetlnych, ogranicza liczbę potrzebnych przewodów (które byłyby konieczne przy tak rozległej sieci przy analogowym sterowaniu).

Co więcej – o ile w analogowym sterowaniu sygnał był wysyłany tylko do opraw, o tyle w DALI może biec też w drugą stronę. To pozwala zbierać informacje np. o statusie poszczególnych punktów.

Samo sterowanie w standardzie DALI nie jest systemem inteligentnym, ale stanowi ważny składnik profesjonalnego oświetlenia w wersji smart. DALI stało się obok standardu automatyki budynków KNX najważniejszą metodą sterowania oświetleniem w ramach systemu zarządzania budynkami. Aby takie oświetlenie stało się inteligentne, musimy je połączyć z instalacją KNX za pomocą bramy.

– Jedne z najbardziej zaawansowanych (i zarazem łatwych w instalacji) rozwiązań to ABB i-bus® KNX DALI Gateway. To interfejs pomiędzy instalacją KNX inteligentnego budynku a cyfrowym systemem sterowania oświetleniem DALI. Pozwala połączyć dwa najważniejsze standardy w zakresie automatyki budynków i stworzyć w pełni inteligentne, stabilne i profesjonalne oświetlenie do nowoczesnego budynku – podpowiada Jarosław Grabowski, ekspert ds. automatyki budynku w ABB Polska.

Oferta takich bram na rynku jest bardzo szeroka. Jak zdradzają eksperci ABB, stosowanie bram DALI dla KNX zapewnia elastyczność systemu. Jedna brama umożliwia sterowanie wieloma różnymi funkcjami. Same bramy są łatwe do uruchomienia i integracji, co umożliwia kontrolę i łatwe sterowanie oświetleniem.

DWA STANDARDY W PRAKTYCE

Co zyskuje użytkownik dzięki połączeniu oświetlenia DALI z instalacją KNX w swoim domu?

– Inteligentne oświetlenie, tak jak tradycyjne lampy, stanowi ważny element architektury wnętrz. Pozwala kreować przestrzeń, wydobywać jej atuty i budować nastrój. Robi to jednak w sposób dynamiczny i zautomatyzowany – wyjaśnia Monika Komalska z YAK.

Lampy zewnętrzne podkreślają bryłę obiektu oraz pozwalają aranżować ogród czy domowe otoczenie. Dzięki zastosowaniu czujników i zegara możemy je tak ustawić, by włączały się same po zmierzchu. Kierunkowe oprawy natynkowe wyeksponują wybrane elementy aranżacji wnętrza, podczas gdy oświetlenie liniowe świetnie sprawdza się do budowania tła czy nastrojów. Możemy je zintegrować np. z systemem audio-wideo, dzięki czemu będą stanowić żywą scenografię zsynchronizowaną z dźwiękiem i obrazem.

Według danych firmy Livios aż 80% użytkownikom nie odpowiada to, jak rozlokowane są włączniki oświetlenia w ich domach. W przypadku systemów inteligentnego oświetlenia to przestaje być problemem. Lampy w precyzyjny sposób mogą być zarządzane poprzez tradycyjny włącznik na ścianie, jak też panel sterujący podpięty do instalacji w standardzie KNX, smartfon czy tablet, czujnik ruchu lub przez komendy głosowe.

– Dzięki takiej centralizacji możemy z jednego miejsca sterować i ustalać parametry opraw w każdej części domu. Nie musimy ze zlokalizowanego na parterze salonu wracać, by zgasić światło w biurze na poddaszu. Przy zastosowaniu nowoczesnych systemów LED jesteśmy w stanie też decydować o temperaturze czy intensywności oświetlenia – wyjaśnia Joanna Swiderska, CEE Business Development Manager w firmie Modular Lighting Instruments.

Stosowanie systemów inteligentnych daje też oszczędności w konsumpcji energii. Według danych Modular Lighting Instruments w tradycyjnym gospodarstwie domowym 14% rocznego zużycia energii było generowane przez oświetlenie. 80% tych wydatków udaje się zredukować dzięki zastosowaniu diod LED. Kwotę, która pozostała, możemy pomniejszyć jeszcze o 20% dzięki stosowaniu inteligentnych systemów. Jesteśmy w stanie kontrolować intensywność oświetlenia według natężenia światła dziennego lub obecności człowieka w domu.

Zegar włączy i wyłączy światło w ustalonych terminach. Wszystkie lampy w domu automatycznie wyłączą się, gdy w domu nikogo nie ma. To kilka prostych przykładów tego, jak energia jest oszczędzana dzięki inteligentnemu sterowaniu.