Z DALEKA I Z BLISKA

Mont Saint-Michel

Twierdza na wodzie

TEKST RAFAŁ NOWICKI

U brzegów Normandii znajduje się niezwykłe miejsce, słusznie określane mianem „cud Zachodu”. Skaliste wzgórze, na którym leży liczące sobie ponad tysiąc lat opactwo, regularnie obmywają wody oceanu. Symbioza sztuki budowlanej i przyrody jest tutaj nadzwyczaj spektakularna.

FOTO : MARISSA PR I CE , U NS P L A S H MONT SAINT-MICHEL, CZYLI WZGÓRZE ŚWIĘTEGO MICHAŁA

Od stałego lądu dzieli je dystans około 2 kilometrów. Bajkowo spiętrzona zabudowa wzniesienia (wysokość od poziomu morza do iglicy kościoła wynosi 170 m) niesamowicie kontrastuje podczas odpływu z rozległym i płaskim terenem dookoła. Klasztor, dominujący nad leżącym u jego stóp miasteczkiem, jest przede wszystkim perłą dawnej architektury i potężną kamienną budowlą, wyglądającą imponująco nawet z odległości wielu kilometrów. Zatoka, nad którą rozciąga się wysepka, podlegająca zjawisku ruchomych piasków, opisanych malowniczo przez Victora Hugo („Cudowna piramida, która raz włada piaszczystą pustynią jak Cheops, raz morzem jak skały Teneriffy”), jest przede wszystkim znana dzięki wyjątkowemu skokowi pływów morskich (do 14 metrów różnicy

poziomów). Przypływy są bardzo gwałtowne; fala przybiera z dużą prędkością, co było przyczyną licznych wypadków w przeszłości. Dzisiaj również zdarzają się sporadyczne utonięcia, ale znacznie częściej kłopoty miewają właściciele zbyt długo zaparkowanych samochodów w miejscach niżej położonych. O każdej porze dnia jest tu inaczej. Światło zmienia swój blask i natężenie, a piaszczystą pustynię otaczającą wzgórze zalewa woda. Oświetlony nocą Mont Saint-Michel wygląda wręcz hipnotyzująco. Nic dziwnego, że miejsce to odwiedzane jest corocznie przez 3 mln turystów, co oznacza, że większym powodzeniem spośród francuskich atrakcji cieszą się jedynie wieża Eiffla i Luwr.

W miasteczku u stóp klasztoru mieszka na

stałe kilkaset osób. Główna i właściwie jedyna ulica – Grand Rue – zabudowana jest XV-wiecznymi kamieniczkami, w których obecnie znajdują się niemal wyłącznie hotele i punkty handlowe.

OPACTWO

Noszące swoją nazwę na cześć Archanioła Michała, powstało wokół granitowego szczytu w VIII wieku. Z upływem kolejnych lat skromna początkowo kaplica przeobrażała się w prawdziwą twierdzę, u której podnóża powstało również miasteczko. Podczas przypływu miejsce było do niedawna połączone z kontynentalną Francją jedynie wąską groblą długości 1800 metrów, usypaną w XIX wieku. W 2014 r. oddano do użytku nowy most, służący zarówno pieszym, jak i zmotoryzowanym turystom. Nowa przeprawa kończy się 760 m przed murami twierdzy, płynnie przechodząc w część „lądową”, którą docieramy do miasteczka. Obecnie wzgórze Mont Saint- Michel staje się całkowicie wyspą jedynie przy bardzo dużych przypływach, występujących kilka razy w roku. Wcześniej były to... 53 razy w roku. Istnieje niebezpieczeństwo, iż Mont Saint-Michel stanie się półwyspem. Powodem takiego przypuszczenia jest fakt, że w zatoce pozostaje piasek i muł naniesiony przez przypływy.

Bajkowo spiętrzona zabudowa

wzniesienia (wysokość od poziomu morza do iglicy kościoła wynosi 170 m) niesamowicie kontrastuje podczas odpływu z rozległym i płaskim terenem dookoła.

Szykuj sie' na wiosne' '

fot. Kraina Górnej Odry /M.Giba

fot. UM Rybnik

' ' Slaskie rowerem...

Rowerowy Szlak Orlich Gniazd dostarczy niesamowitych wrażeń. Zwiedzisz dzięki niemu wszystkie zamki Jury KrakowskoCzęstochowskiej. Żelazny Szlak Rowerowy poprowadzi ponad 40 kilometrową, nowo oddaną infrastrukturą przez pogranicze polsko-czeskie. Ścieżki w Lasach Rudzkich w Krainie Górnej Odry to bezpieczna propozycja na rodzinne wycieczki.

fot. T.Renk

w

Kraina Górnej Odry to oczywisty wybór dla miłośników wodnych aktywności. Unikalne krajobrazy Granicznych Meandrów Odry warto podziwiać z perspektywy kajaka. Na rodzinną wyprawę najlepiej wybrać się na rzekę Rudę. Jurę kojarzoną dotychczas ze wspinaczką można odkryć na nowo dzięki spływom kajakowym na Warcie, Liswarcie i Pilicy a wymagającym kajakarzom spodoba się górski charakter Białej Przemszy.

..kajakiem

i na piesze wedrówki'

fot. wiecznatulaczka.pl Miłośnikom górskich wycieczek, Beskidów i Śląska Cieszyńskiego, nie trzeba przedstawiać. Warto też ruszyć Pętlą Szczyrkowską, pokonując wybrany odcinek Głównego Szlaku Beskidzkiego lub Małej Pętli Beskidzkiej. To propozycja na dłuższe wycieczki.

fot. T.Renk

Podczas przypływu miejsce było do

niedawna połączone z kontynentalną Francją jedynie wąską groblą długości 1800 metrów, usypaną w XIX wieku. W 2014 r. oddano do użytku nowy most, służący zarówno pieszym, jak i zmotoryzowanym turystom.

KLASZTOR SAINT-MICHEL

Ma długą i bogatą historię. W średniowieczu był znanym ośrodkiem nauczania, po rewolucji francuskiej stał się więzieniem, a obecnie jest pomnikiem narodowym wpisanym w 1979 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Zespół klasztorny obejmuje kościół opactwa Benedyktynów, opactwo w stylu romańskim i znajdujący się po północnej stronie wyspy klasztor La Merveille (franc. cud) – arcydzieło architektury gotyckiej powstałe w latach 1211-1228. Mont Saint-Michel otaczają mury tak solidne, że skutecznie broniły miasta nawet podczas wojny stuletniej. Zwiedzanie zaczyna się od wielkiego tarasu przed kościołem, skąd roztacza się zapierający dech w piersiach widok. Warto skorzystać z usług przewodnika oprowadzającego grupy po najważniejszych miejscach, również takich, które są niedostępne dla indywidualnych zwiedzających.

W miasteczku u stóp klasztoru mieszka na stałe kilkaset osób. Główna i właściwie jedyna ulica – Grand Rue – zabudowana jest XV-wiecznymi kamieniczkami, w których obecnie znajdują się niemal wyłącznie hotele i punkty handlowe. Funkcjonuje także kilka małych muzeów.

To niezwykłe miejsce staje się niestety ofiarą coraz większej komercjalizacji, a tłumy turystów w sezonie letnim i hałas z tym związany mogą działać dosłownie obezwładniająco na osoby o słabszych nerwach. Jeśli więc ma się taką możliwość, lepiej odwiedzić Mont Saint-Michel jesienią lub wiosną, kiedy turystów jest trochę mniej. ■

Skaliste wzgórze, na którym

leży liczące sobie ponad tysiąc lat opactwo, regularnie obmywają wody oceanu. Symbioza sztuki budowlanej i przyrody jest tutaj nadzwyczaj spektakularna.

#JESTEŚMYGOTOWI #TORUNISREADY

„Toruń ozdobnymi budowlami i pokryciem ceglanych dachówek tak cudownie jaśnieje, że niewiele miast może mu dorównać pięknością i wspaniałością” – tak pisał Jan Długosz w jednej ze swych kronik i choć wieków od tamtej pory minęło już kilka, to stwierdzenie to wciąż jest aktualne! Wspaniała atmosfera, liczne zabytki i kawał historii stanowi o wyjątkowości Torunia. Potwierdza ją również wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz to, że co roku odwiedzany jest przez miliony turystów. Multum atrakcji może przyprawić o zawrót głowy. Żeby nie stracić równowagi i odnaleźć się w tej turystycznej bajce przygotowaliśmy kilka podpowiedzi, jak miło spędzić czas w słynnym grodzie Kopernika.

JAK DOTRZEĆ DO TORUNIA?

Pociągiem W Toruniu znajduje się kilka stacji kolejowych. Główna mieści się na lewym brzegu Wisły. Podróż do centrum komunikacją miejską potrwa około 5-10 minut, dostarczając przy tym niezapomnianych widoków na Stare Miasto

Autobusem Dworzec Autobusowy zlokalizowany jest przy północno-wschodniej granicy starówki. Dla rozprostowania kości po podróży proponujemy krótki spacer na Rynek Staromiejski. Preferujący szybszy transport znajdą przy dworcu postój taksówek oraz stację roweru miejskiego.

Samochodem Planując podróż samochodem musimy pamiętać o ograniczonym ruchu pojazdów w obrębie Starego Miasta. Opłaty za parkowanie pobierane są od pn. do pt. w godz. 8:00-18:00. Pełną ofertę turystyczną Torunia znajdziesz na stronie: www.visittorun.com

JAK SIĘ PRZEMIESZCZAĆ?

Miejski transport w Toruniu to nie tylko autobusy, ale także tramwaje, które po raz pierwszy na ulice miasta wyjechały blisko 130 lat temu. Bilet można nabyć w biletomatach w pojazdach lub za pomocą smartfona przez aplikację. Przed podróżą warto zapoznać się z mapą komunikacji miejskiej na stronie www.visittorun.com. Toruń posiada dobrze rozbudowaną sieć ścieżek rowerowych. Po mieście można poruszać się korzystając z systemu rowerów miejskich Torvelo lub z elektrycznych hulajnóg sieci Blinkee.city oraz Logo.

GDZIE SIĘ ZATRZYMAĆ?

Toruń to setki obiektów noclegowych. W mieście dostępnych jest ich ponad 400. Są to nie tylko hotele i hostele, ale również apartamenty, schronisko oraz kemping. Większość z tych miejsc zlokalizowana jest na terenie Starego Miasta. Wiele obiektów mieści się w zabytkowych kamienicach, których wnętrza często ozdabiają średniowieczne malowidła.

CO WARTO WIEDZIEĆ PRZED PRZYJAZDEM?

Przed przyjazdem do Torunia dobrze jest zaplanować, co chcielibyśmy zobaczyć. W tym celu warto odwiedzić stronę www.visittorun.com, na której znaleźć można informacje o atrakcjach turystycznych i ich dostępności. Możemy tam także pobrać proponowaną trasę zwiedzania starówki wraz z przewodnikiem audio (mp3). Będąc już w Toruniu dobrym pomysłem jest odwiedzenie biura Ośrodka Informacji Turystycznej, który mieści się przy Rynku Staromiejskim 25. Znajdziemy tam darmowe foldery i mapki, otrzymamy także fachową pomoc i inspirację do zwiedzania.

CO ZJEŚĆ?

Będąc w Toruniu niemal nie sposób nie natknąć się na pierniki – szyldy informujące o możliwości kupna toruńskich specjałów znaleźć można prawie na każdej ulicy Starego Miasta. Nic w tym dziwnego, wszak Toruń już od średniowiecza słynie z korzennych wypieków. Można je nabyć w jednym z licznych „piernikowych” sklepów, bądź też stworzyć własne biorąc udział w muzealnych warsztatach. Warto także spróbować dań podawanych z sosem piernikowym, które serwują toruńskie restauracje.

GDZIE ZJEŚĆ?

Toruńska starówka obfituje w lokale gastronomiczne serwujące tradycyjną kuchnię polską lub przygotowujące dania z innych zakątków świata. Na gości czekają też liczne kawiarnie, cukiernie oraz lodziarnie. Po południu warto wybrać się do kawiarni i spróbować tutejszego Piernikacino. Lokals poleca: l Szukając najlepszego kadru do upamiętnienia swojego „wypadu” do grodu Kopernika warto udać się na Kępę Bazarową. 2 Chcąc odpocząć od zgiełku miasta, wystarczy przenieść się na wieś – w tym przypadku do leżącego przy Starym Mieście Skansenu. Robiąc zakupy na starówce warto rozejrzeć się po sklepie – kilkusetletnie freski lub malowidła zdobią niejedną ścianę czy strop.

DZIEŃ PIERWSZY - PIĄTEK

Popołudnie relaksacyjne lub pełne wrażeń (2,5 godz.) Gdy już dotrzesz do Torunia, przygodę z tym miastem zacząć możesz od spaceru romantycznymi uliczkami Starego Miasta. Znajdziesz tu miejsca, w których odpoczniesz po podróży – bądź to w klimatycznych restauracjach, bądź w przytulnych kawiarniach. Szukający aktywniejszego wypoczynku mogą z kolei wybrać się na wieczorny spacer na drugą stronę Wisły. Przekraczając most drogowy dotrzemy w pobliże tarasu widokowego, który szczególnie po zachodzie słońca oferuje wspaniały widok na gotycką panoramę. Wieczór można również spędzić na poszukiwaniu rozrywki. W Toruniu o nią nie trudno. Na starówce znaleźć można dziesiątki klubów i pubów ze świetną atmosferą – idealnych na weekend.

DZIEŃ DRUGI – SOBOTA

Gotyk na dotyk. Zwiedzanie Starego Miasta (3 godz.) Poszukiwanie smacznego śniadania lub porannej kawy najlepiej zacząć na starówce. Tutejsze restauracje dysponują bogatą ofertą śniadaniową. Zaraz potem można ruszyć szlakiem gotyckiej zabudowy. Spacer polecamy rozpocząć od Rynku Staromiejskiego, gdzie znajdziemy monumentalny średniowieczny Ratusz. W jego sąsiedztwie łatwo dostrzec słynnego astronoma. To pomnik Mikołaja Kopernika – najznamienitszego obywatela miasta, urodzonego tu w 1473 roku. Swoje dalsze kroki warto pokierować wzdłuż ulicy Żeglarskiej. Dotrzemy nią do największego i najstarszego budynku na Starym Mieście – katedry śś. Janów. To tu Kopernik został ochrzczony, tu również znajduje się największy średniowieczny dzwon w Polsce. Dom Mikołaja Kopernika dzieli od katedry zaledwie 200 metrów. To w tym miejscu Mikołaj Kopernik miał przyjść na świat.Skręcając z ul. Kopernika w ul. Ducha Św. dojdziemy do średniowiecznych murów miasta i bramy Klasztornej. Tuż obok chyli się ku ziemi słynna toruńska Krzywa Wieża. Idąc wzdłuż murów obronnych mijać będziemy kolejne baszty i bramy, dotrzemy też do ruin Zamku Krzyżackiego. Stąd pokierować możemy się w stronę Rynku Nowomiejskiego, przy którym znajdziemy piękny gotycki kościół św. Jakuba, albo wzdłuż ul. Przedzamcze mijając przy okazji figurkę toruńskiego smoka, z którym wiąże się ciekawa legenda. Kolejną częścią trasy może być spacer główną ulicą starówki – Szeroką, która doprowadzi nas do znanego już miejsca – pomnika Mikołaja Kopernika.

Spacer pod Bydgoskim Przedmieściu (3 godz.) Od zachodu ze Starym Miastem sąsiaduje Bydgoskie Przedmieście, gdzie znajdziemy liczne przykłady architektury XIX-wiecznej i międzywojennej – szczególnie na ul. Mickiewicza. Skręcając z niej w lewo, w jedną z odchodzących uliczek, dojdziemy do największego i najstarszego toruńskiego parku, znajdującego się przy ul. Bydgoskiej. Stąd możemy wybrać się w drogę powrotną na Stare Miasto. Trzymając się ul. Bydgoskiej będziemy mijać niezwykłą zabudowę szachulcową oraz Ogród Zoobotaniczny, w którym warto się zatrzymać. Jego początki sięgają końca XVIII w. Dziś, wśród tamtejszej zieleni zobaczyć możemy ciekawe gatunki roślin i zwierząt. Z tego miejsca łatwo dostrzec już monumentalną toruńską katedrę.

Zwiedzanie XIX-wiecznych fortyfikacji (2 godz.) Toruń to nie tylko gotyk i Stare Miasto. Nie każdy wie, że w XIX-wieku miasto stanowiło nowoczesną twierdzę. W jej skład wchodziło kilkanaście dużych fortyfikacji tworzących pierścień obronny dookoła ówczesnego Torunia. Niektóre z fortyfikacji są udostępnione dla ruchu turystycznego. Wieczorne zwiedzanie z przewodnikiem, w blasku pochodni, organizuje Fort IV. Przy Dworcu Autobusowym, w budynku dawnych Koszar Bramy Chełmińskiej mieści się Muzeum Twierdzy Toruń. Ekspozycja za pomocą plansz, makiet, dioram i urządzeń multimedialnych przybliża wielowiekową historię fortyfikacji Torunia. Wystawę uzupełniają cenne eksponaty m.in. przewoźna wieża pancerna czy też broń będąca na wyposażeniu żołnierzy broniących miasta.

DZIEŃ TRZECI- NIEDZIELA

Warsztaty piernikarskie (2,5 godz.) Jeśli jeszcze nie mieliście okazji to teraz jest dobry czas na wybranie się do któregoś z muzeów piernika. Wszystkie oferują specjalne warsztaty, na których dowiemy się czegoś na temat historii piernikarstwa, odkryjemy dawne oraz współczesne przepisy, a przede wszystkim stworzymy własny i niepowtarzalny wypiek zgodnie z dawną sztuką. Na starówce działało kiedyś kilka fabryk produkujących pierniki. W jednej z nich znajduje się dziś interaktywne muzeum. Przed wyjazdem warto zaopatrzyć się także w pierniki w którymś ze sklepów sprzedających te specjały.

LUB

Na Bulwarze Filadelfijskim (1,5 godz.) Miejsce, w którym starówka styka się z wodami królowej polskich rzek to Bulwar Filadelfijski. Ciągnące się ponad 1,5 km nabrzeże stanowi świetny deptak do realizacji spokojnych spacerów. Nieopodal zacumowanych barek restauracyjnych znajdziemy taras stojący w miejscu przyczółka dawnej drewnianej przeprawy przez Wisłę, która spięła oba brzegi już w 1500 r. W sezonie turystycznym przy nabrzeżu cu-muje statek wycieczkowy – może on zabrać nas w 45-minutowy rejs, wzdłuż murów Starego Miasta. Toruń to miasto o wyjątkowej aurze, która sprawia, że kto do niego raz zawitał, będzie chciał tu jeszcze wrócić. To miasto wiekowej historii, mocy atrakcji oraz pięknej zabudowy. To również ośrodek nauki i kultury. Tego wszystkiego nie sposób doświadczyć w jeden weekend, dlatego wraz z Kopernikiem zachęcamy do pozostania tu dłużej. ■ Opracowanie: Ośrodek Informacji Turystycznej w Toruniu

Więcej informacji na: visittorun.com muzeum.torun.pl mlynwiedzy.org.pl csw.torun.pl

Muzeum Twierdzy Toruń