Voorwoord Met dank aan alle dichters! Gedichtendag is het jaarlijkse poëziefeest van Nederland en Vlaanderen. Poetry International en Stichting Lezen Vlaanderen kozen voor de 11e Gedichtendag op 28 januari 2010 voor het thema Over de grens. Poëzie over de landsgrenzen, over de grens van de taal, over de grens van de kunstdiscipline of over de grens van het betamelijke. Dagblad Trouw zocht het dichterbij: de eigen buurt. Gedichtendag is het feest van alle poëzie. Nederland kent zo’n 750 dichters die minstens één bundel hebben uitgegeven bij een uitgeverij. Die 750 vormen echter maar het topje van de ijsberg: onderzoek wijst uit dat zo’n miljoen Nederlanders gedichten schrijft. Onder het wateroppervlak krioelt het dus van de poëzie in de vorm van ontroerende, schokkende, vrije, strenge, troostende, opruiende, vormvaste, lyrische, rijmende, experimentele of ontluisterende gedichten. Dat deze rijkdom via uitgever en boekhandel de weg naar de lezer nooit vindt is onterecht: alle poëzie wordt immers geschreven om gelezen te worden.
www.trouw.nl/schrijf
Dagblad Trouw biedt met Dicht in de buurt deze verborgen rijkdom een podium en laat daarmee de veelzijdigheid, de variatie en de inspiratie van dichtend Nederland zien. Uit meer dan 1.000 gedichten die binnenstroomden spreekt de persoonlijke beleving van onbekend dichttalent van zijn of haar directe omgeving; in realistische of fantasierijke beschouwingen over stad, dorp of streek, de bewoners ervan of over het wonderschone of foeilelijke landschap. Een rijke oogst die door Trouw per regio is gebundeld en zo toegankelijk is gemaakt voor een bijzonder publiek. Een publiek dat bekend is met de omgeving in de versregels, of misschien zelfs wel zichzelf herkent. Een mooi kado aan Gedichtendag! Met dank aan alle dichters. Bas Kwakman Directeur Poetry International
www.trouw.nl/schrijf
Inhoud 1 Bestemming 2 Sterrebos 3 Pronkjuweel 4 Noorddijk 5 wierden 6 Gekapt 7 Duisterwinkel 8 Westerkwartier 9 Kent u mevrouw Hemmes? 10 Wintercoulissenland 11 Anco Wigboldus 12 Voorjaar in het Oosterpark 13 Opgoan 14 Biendster/Bindster 15 De weg naar Haren 16 Old Trimunt 17 De Wilgenlaan 18 Heijdebroeck 19 Je bent zo lief 20 Dichters ien e tuun (in het Westerkwartiers) 21 ‘t Blauwborgje spreekt 22 Huis de Beurs, Groningen 23 Muziektegels 24 Romantiek in Visvliet 25 De stille kaant 26 Koevordertocht - Wotterpoëzie I 27 Bourtange 28 Waddenzee 29 Expositie 30 Fransum 31 Heveskes 32 Tranen 33 d’Olle Kestaanje www.trouw.nl/schrijf
34 Naar Garnwerd 35 Vroege winter 36 Veelerveen by Google Earth 37 d’Olle Weg 38 De meerpaal 39 Ulrumertil 40 Stevels 41 met de stad in haar ogen 42 Het Slochterdiep 43 Dag van het Park 44 Ode aan Groningen 45 Knoal 46 Enumatil 47 Oost Groningen 48 Het hoge voetpad 49 Doodstil 50 Hunsingo 51 De laatste gast 52 WEIDEGEBIED 53 Hoe je de stad kunt herstellen 54 Schier 55 verlies 56 Cascadequeen van Groningen 57 Bernoulliplein 58 Steentil 59 Oafscheid 60 Winter in Groningen ... 61 De overweg 62 Nieuwstad 63 In en Om Wetsinge 64 Plantsoenbrug, Noorderplantsoen 65 Winter. (Platbodems in Groningen stad) 66 begrafenis 67 klooster 68 ‘t Hogeland 69 In Termunten
www.trouw.nl/schrijf
70 Avontuur aan de Rietveldlaan 71 Briltil 72 n omdwirreld zĂślf 73 Vicieus 74 Plougd veur Aiweg 75 dichtbij 76 het boschhuis 77 zomernamiddag 78 Meester Neuteboom 79 Slaperstil 80 wind in mijn haren 81 Sellingen 82 Binnenstadsthuis 83 De Gast nr 55 te Zuidhorn 84 Winterwording 85 Het Wad 86 jean Pierre Rawie 87 betovering 88 Starf 89 Leegte 90 Kostverloren 91 Binnenhuis 92 Maart/markt 93 Theehoes 94 Bij Aduard 95 de stad 96 Ode aan drie reeĂŤn 97 Roeten Oa 98 Vree 99 Pabbe 100 Moi Westerwolle 101 kibbekoele 102 open stad 103 Westerketair 104 Krachtwijk 105 Groninger museum
www.trouw.nl/schrijf
106 Missen 107 Blijf 108 Wij geven het profiel van een wierde hersteld 109 Koevordertocht - WotterpoĂŤzie II
www.trouw.nl/schrijf
1. Bestemming Saskia de Boer (Woudbloem (gemeente slochteren))
Zie hoe de wolken hun schaduwen zwaar over de aarde schuiven dit landschap verlaten zo nu en dan het zonlicht de akkers laten raken ver weg vluchten vogels achter de horizon
www.trouw.nl/schrijf
2. Sterrebos Henk van Zuiden (Groningen)
-Joods Monument, Edu Waskowsky Brood? Nee, geen brood, het zou worden vertrapt, nog voordat er vogels bij kunnen. Wegwijzers? Nee, geen pijlen op lantaarnpalen, een om-kijkende zou zich kunnen verwonden. Stemmen? Nee, geen stemmen uit oude muren die het Kaddisj bidden, het zou verwaaien in stadslawaai, voorbijgaan aan verdoofde oren. Keien? Ja, een lint van keien die de route zeggen, vanaf Sjoel in Folkingestraat naar Hereweg om daar drieduizend maal een steen neer te leggen.
www.trouw.nl/schrijf
3. Pronkjuweel Marrie Rusch-Heite (Het Hoogeland)
Hier troont het Hoogeland onder de hemelzeeĂŤn door het wad te vondeling gelegd hier golven de geknede korenzeeĂŤn hier heeft de boer zijn woorden op de horizon gelegd de lente en de zomer tooien kronkelwegen langs boerenland, bezet gebied hier rijzen de veroverde kastelen hier grommen trekkers en combines hun lied de burgers kleven op de terpen blikvangers met een molen en een kerk verwaaide kraaien rusten op de oude zerken de mensen zijn van klei en water sterk de rode huizen staan gearmd de wind te weren stokrozen leunen in de smalle straat een kind roept, iemand speelt trompet en kippen schudden veren als het avondlicht achter bedaarde vensters staat in de verte achter alle wegen recht de zware dijk zijn rug op windveren zweven eenzame meeuwen een golf ganzen wolkt naar het lege land terug hier maalt het zijl in het geheim de boorden een zondagochtend is het zachtgekleurde wad hier klinken in het huiskamercafĂŠ de losgelaten woorden een pronkjuweel is Groningen: een Schat www.trouw.nl/schrijf
4. Noorddijk Dick Ronner (Noorddijk)
op de grens van stad en land draal ik op het kerkhof, een enclave van al lang verwelkte rouw het korstmos dekt de zerken toe en om de schouders van de stenen ligt een groene wade ik voel het roesten van de tijd en neem me voor me nooit, nooit meer te zullen haasten
www.trouw.nl/schrijf
5. wierden Dick Ronner (Garnwerd)
hoogtelijnen en waterlopen leiden de weg met zachte hand door het landschap, slingerend van wierde naar wierde de zee is uit het oog verloren, de dorpen liggen veilig in de armen van de dijk maar de kerken staan gezadeld op hun hoogten, klaar om weg te galopperen als het water toch nog komt
www.trouw.nl/schrijf
6. Gekapt Coby Poelman-Duisterwinkel (Aduard)
De oude wilg is weg. De jonge beuk die altijd in zijn schaduw stond groeit in het licht de ruimte dicht en fluistert in het duister naar de afgehouwen stam: “Ik mis je zo, je zuchten en je kreunen, je steun ook in mijn rug� maar hij hoort niets meer terug, geen tak ziet hij meer wuiven alleen de grote paddestoel op de afgehouwen stam lijkt een klein stukje op te schuiven.
www.trouw.nl/schrijf
7. Duisterwinkel Coby Poelman-Duisterwinkel (Duisterwinkel)
Er gaat een gerucht dat in een gehucht bij een donkere bocht men trekschuiten zocht om deze te beroven. In een verhaal rond het Hunzekanaal bij die duistere winkel heet het gehucht Duisterwinkel en kom je ’t gerucht te boven. Komt in dit licht het bericht op de kaart wordt historie in glorie bewaard.
www.trouw.nl/schrijf
8. Westerkwartier Dick Ronner (Kornhorn)
vol levenslijnen is dit nog onbedorven, grillig land geen ruilverkaveling, geen strepen, getrokken langs een dode liniaal maar elzensingels, kruidige weiden tussen de coulissen, het baltsen van de vogels tegen dit decor een mens zou in dit spel wel medespeler willen zijn
www.trouw.nl/schrijf
9. Kent u mevrouw Hemmes? Coby Poelman-Duisterwinkel (Groningen)
Dag mevrouw Hemmes, ik ken u niet toch hangt u bij ons in de gang, er is eigenlijk niemand meer die u echt ziet want u hangt hier al tamelijk lang. Uw zuster hangt naast u, zo is mij verteld door de man van wie ik u kocht, u lijkt niet op haar, heeft een zachter gezicht ik denk dat die man u wel mocht. Uw zus lijkt op Bea van de tv uit the “House of Elliot�, u kijkt zoals Evie, haar jongere zus die verliefd was op een Patriot. Wat kijkt u toch ernstig, had u het zwaar, waren het sombere tijden? Waarom wilde u een portret van u zelf of liever gezegd van u beiden? Waren uw zuster en u ook getrouwd of bleef u uw leven lang samen, woonde u nog in het ouderlijk huis met horren voor de ramen? Kende u Anco of kende hij u en wilde u voor hem poseren, was u voornaam of van adel misschien, mocht hij graag bij u verkeren?
www.trouw.nl/schrijf
Als u eens wist dat ik nu naar u kijk en vol zit met allerlei vragen, is het wel eens door u heengegaan bij wie u in huis werd gedragen? U hangt hier al jaren en kijkt op ons neer met uw ernstige gezichten. Het is net of ik u al iets beter ken nu ik over u schrijf in gedichten.
www.trouw.nl/schrijf
10. Wintercoulissenland Anneke Wasscher (Tolbert)
wijd in blikveld strekt zich uit decor van land en lucht licht grijsgroen en strak koudblauw de winter ruimt zich in het is zo vlak, het is zo recht dit land van klei en veen geen ronding en geen monding geen kronkelige beek ik kijk heel ver en verder nog en zie de horizon, want nergens in omtrek is er een duin of heuvel te bekennen al wordt het grauw, toch blijft het licht het zicht vergroot de vlakken geen bos, geen dichte bomen slechts uitgeklede takken een enkel schaap graast gretig door een paard zoekt grenzen op en stoot daarbij op struik en sloot de Groningse coulissen
karakter van beslotenheid geslotenheid van aard omringd door botte knotwilg en slanke hazelaar
www.trouw.nl/schrijf
in verte soms een klein gehucht langs vierkant vlak aan rand ik zucht tevreden dat ik ben in vaders land, mijn vaderland het land van de coulissen
www.trouw.nl/schrijf
11. Anco Wigboldus Coby Poelman-Duisterwinkel (Zuidhorn)
Hij schilderde parken en kastelen, wilde schoonheid met genieter delen, historie voor de eeuwigheid bewaren door zich onder kasteelheren te scharen. Verfijnd beroerde zijn penseel het doek, uiterst precies beschreef hij zijn bezoek. Zijn werken geven heden in eigentijdse lijsten een blik in ‘t rijk van adellijk verleden.
www.trouw.nl/schrijf
12. Voorjaar in het Oosterpark aleid holman (Groningen)
De narcissen Ze staan er weer, Vandaag nerveus bewegend in bijna afwezige wind. Dat is wel eens anders. Want het zijn vechters, de narcissen in het schreeuwende geel. Ooit zijn ze uitgezet, bij duizenden tegelijk en elk jaar staan ze daar weer. Ze worden geplukt door blije brutale vrouwen en het valt niemand op, omdat ze met zo vele zijn. Pas eind mei of begin juni zal hun loof worden gemaaid, dan pas is de tijd van belofte voorbij.
www.trouw.nl/schrijf
13. Opgoan Willem Tjebbe Oostenbrink (Ruigezand)
Wolken hangen hoog boven e woaker, schoapen groazen op e diek. Op e kwelder roepen meeuwen, pluvieren zoeken voedsel op t sliek. Sloaper leit stil langs e weg. Et vee weerkaauwt ien hoageldoorn zien kรถrte schaar bij n olle maaimesien. Ien e oavend waait de wiend deur t ruzende groan. Wolken drieven over, de dreumer is ien t laand opgoan.
Opgaan De wolken hangen hoog boven de waker, schapen grazen op de dijk. Op de kwelder roepen meeuwen, plevieren zoeken voedsel op het slik. De slaper ligt stil langs de weg. Het vee herkauwt in de korte schaduw van meidoorns bij een oude maaimachine. In de avond waait de wind door het ruisende graan. Wolken drijven over, de dromer is in het land opgegaan. www.trouw.nl/schrijf
14. Biendster/Bindster Willemien Mensinga (Groningen)
noakt zai k heur bie brug stoan rechtervout het zai op’t kaalf zet linker zolaank op stain rond heur middel riept zun t bronzen lief zai kent kunst van t’bekoren heur buuk roekt noar groan ik lees laifde in heur ogen t verlangst dat blift hangen as heur rug n kwartslag droait voart schipper veurbie ik zag haar naakt bij de brug staan haar rechtervoet heeft zij op het kalf gezet de linker zo lang op steen rond haar middel rijpt zon het bronzen lijf zij kent de kunst van bekoren haar buik ruikt naar graan ik lees liefde in haar ogen het verlangen dat blijft hangen als haar rug een kwartslag draait vaart de schipper voorbij
www.trouw.nl/schrijf
15. De weg naar Haren Coby Poelman-Duisterwinkel (Aduard)
De kat ligt op de plattegrond juist daar waar ik moet zijn. Hij ligt zo lekker ‘k duw hem zacht naar ‘t Overwinningsplein. Hij gaapt me aan, rekt zich eens uit zijn kop op ‘t Hoornse meer, zijn staart zwiept bij die actie gevaarlijk heen en weer. Een uitgebreide wasbeurt vindt op de Hondsrug plaats waar ik hem weg kan lokken met een stuk geitenkaas. ‘k zit naast hem op mijn knieën, hij volgt mij op de voet, ik volg de weg naar Haren die ‘k vind in overvloed.
www.trouw.nl/schrijf
16. Old Trimunt Melle Hijlkema (Trimunt)
Et olde laand telt heur doden niet dit somber kruus, hier ien heideruugte vonden, et lijt vergees en nuumt gien noamen. Et olde laand eert heur doden niet gien tekens karft ien liggend marmer, gien sterke, kruuske, anno domini. Et olde laand treurt heur doden niet Woar et sober leisteen, stoande zarken, heur volk ien zwat en zwiegen huld? Enkeld elzen, stil, tussen hoge berken. Et olde laand het heur willeg aan e voeten vlijd van nije heren die, onwietend, tussen Leidieksreed en et Olde Diep heur koeien weiden, wierzen keren op e olde grond woar ooit mien pappe liep. Dit olde land is mienent niet.
www.trouw.nl/schrijf
17. De Wilgenlaan Coby Poelman-Duisterwinkel (Groningen)
Fiets ik door de Wilgenlaan over geasfalteerde wortels dan denk ik onherroepelijk aan haar. Getrokken door haar geliefde paarden reed hier de rouwkoets met de lege baar. Onze wegen scheidden op weg naar ‘t einde van haar lijden. De wilgen zijn geknot en uitgelopen, voor haar gaat ver van hier een nieuwe toekomst open waarop ik hier op aarde nog mag blijven hopen, verbonden door de wortels van ons geloof in God. Een eindje verderop wordt er al weer een wilg geknot.
www.trouw.nl/schrijf
18. Heijdebroeck Melle Hijlkema (Trimunt)
Et leven was der as wis et wotter, zwat ien diepe dobben stold. Mannen deden wat boeren deden met stront aan klompen ien wriede doagen nachten as et summerduuster, kรถrt. De vraauwluu zwegen, kienderboarend keukenwreven koper, sulver tot de spiegelzun heur fluusteren jubelen dee. Kiender die wij warren, speuls wiezerwezend met ongeleuf ien rituelen en dwang. Dwang van regelmoat. Et leven was der as makkelek et wotter ien kalme summers lome gang.
www.trouw.nl/schrijf
19. Je bent zo lief Marjolein (Groningen)
Ik wil niet dat je ruzie maakt want je bent zo lief Toen die nacht jou stem gedempt en vervormd door de broze tussenmuur Ik volg je silhouet Je gelaatsuitdrukking Traag, je gaat weg En met het sluiten van de deur ben je er niet meer Mijn kopje koude thee Je bent zo lief zo lief
www.trouw.nl/schrijf
20. Dichters ien e tuun Coby Poelman-Duisterwinkel (Niehove)
(Westerkwartiers) Doar stoan we den as dichters ien e tuun ien t mooie dĂśrp Nijhoof Wie stoan der middenien. Gien muus te zien, oksters evenmin, want vanmiddag gait het volk hierhen. Mensen willen genieten van onze poĂŤzie Ja, kom gerust een beetje dichter bie. Ken je het wel heuren, is het te verstoan of mot ik nog een beetje dichter bie joe stoan? Kom mor wat noar veuren schoef gezellig aan want op dizze middag goan wie der tegenaan.
www.trouw.nl/schrijf
Dichters in de tuin Daar staan we dan als dichters in de tuin in ‘t mooie dorp Niehove We staan er middenin. Geen muis te zien, eksters evenmin, want vanmiddag gaat het volk hierheen. Mensen willen genieten van onze poĂŤzie Ja, kom gerust een beetje dichter bij. Kun je het wel horen, is het te verstaan of moet ik nog een beetje dichter bij je staan? Kom maar wat naar voren schuif gezellig aan want op deze middag gaan we er tegenaan.
www.trouw.nl/schrijf
21. ‘t Blauwborgje spreekt Coby Poelman-Duisterwinkel (Groningen)
Er was een tijd dat ik nog was in ’t mooie Reitdieps landschap. Ze kwamen bijna elke dag, hun ezels in het gras, schilderend in stilte tot in de avondkilte. Nog hoor ik het gezelschap, het antwoord toen ik vroeg: hoe worden jullie nu genoemd, “De Groninger Ploeg.” Veel is van hen verschenen, hun werken leven voort, waar ik al ben verdwenen wordt nog van hen gehoord.
www.trouw.nl/schrijf
22. Huis de Beurs, Groningen Baukje van Kesteren (Groningen)
Ik wil nog best een tijdje blijven leven: zolang er kroegen zijn met rode wijn en met een krakkemikkige piano waarop “Hello” gespeeld wordt, wil ik er wel zijn Ik wil nog best een tijdje blijven leven zolang er om mij heen maar mensen zijn Ze hoeven niet per se met mij te praten, ze mogen oud of jong zijn, groot of klein Ik wil nog best een poosje blijven leven als ik zo nu en dan maar dronken worden mag Nu in de kroeg, en morgen in ’t verpleeghuis, dan word ik ouder zonder zelfbeklag
www.trouw.nl/schrijf
23. Muziektegels Coby Poelman-Duisterwinkel (Groningen)
Negen tegels blinken koperkleurig in de zon, drie bij drie. Een kleuter springt van tegel naar tegel, muziek weerklinkt als van een xylofoon. De kleuter zingt, looft, prijst, swingt, geniet! Negen tegels vol muziek en een dansende kleuter versieren een zonovergoten dag met stralend publiek.
www.trouw.nl/schrijf
24. Romantiek in Visvliet Coby Poelman-Duisterwinkel (Visvliet)
Geschaard rondom de grote open haard zag ze de man met zijn gitaar, lang wit krullend haar, hij stond daar in het blauw en zong, zijn moedertaal getrouw een zelf geschreven liefdeslied in de Auberge van Visvliet.
www.trouw.nl/schrijf
25. De stille kaant Tonko Ufkes (Diepswal (gemeente Leek))
(Jeudenkerkhof Diepswal) Hier wacht verloren volk as olde stenen hier lijt n haalfleeg huus van leven de nijen vot, de olden bennen bleven mor t spiegelbeeld liekt niet verdwenen. Nog older wotter, n wegje laangs de kaant dan eeuwegheid ien voag swaart-wit wat tussen grond en hemel zit en doar omtoe n kartelraand. De sloten hekken, beukenhegen die boeten holden, roesteg verzet want binnen lopt e tied niet met of het hier t leven uutstel kregen.
De stille kant (Joodse begraafplaats Diepswal) Hier wacht verloren volk als oude stenen hier ligt een halfleeg huis van leven de nieuwen weg, de ouden zijn gebleven maar ‘t spiegelbeeld lijkt niet verdwenen. Nog ouder water, een paadje langs de kant dan eeuwigheid in vaag zwart-wit dat tussen grond en hemel zit en daar omheen een kartelrand. www.trouw.nl/schrijf
De gesloten hekken, beukenhagen die buiten houden, roestig verzet want binnen loopt de tijd niet mee alsof het leven hier uitstel kreeg.
www.trouw.nl/schrijf
26. Koevordertocht - WotterpoĂŤzie I Willem Tjebbe Oostenbrink (Grijpskerk)
Turend noar de dobber zoek ik noar de lien en de logica. De tocht stroomt zunder dat minsen van n vord wiet hemmen. Met de tied bennen noam en koeien verdwenen, leste joaren bennen ze weerom kommen. Woar weit stoan het, lopen nou kruuste bloaren met n aander tekeneng. Doar stoan ze an e overkaant te stoaren as piroaten die de boot mist hemmen twee halfbloaren duuknekken ien e rijten speurend, as hemmen ze de vord weervonnen. Mor ze holden mij niet veur t lapke t is hier gien Rode Zee. Hule tocht he’k oflopen, vergees olle koarten lezen. Hoe koeien ok zoeken de gaang deur t wotter zellen ze noeit moaken.
www.trouw.nl/schrijf
27. Bourtange Dick Ronner (Bourtange)
ik zie de wallen slapen met gekromde ruggen, de grachten vredig eromheen ravelijnen, bastions; de woorden van een halfvergane taal bekoren mij tegen mij zin, want deze nostalgie is vals vergeten zijn de doden, de diepe voren in het rooiland van heldhaftigheid ik wil hier weg en blijf toch liggen in het gras vijf spaden diep
www.trouw.nl/schrijf
28. Waddenzee Peter Siebesma (De Marne)
Ik reed die middag naar het hoge noorden Tussen de bermen door met fluitekruid, Tussen geploegde akkers met hun vette kluit: Een landschap dat een taal spreekt zonder woorden. En voor mijn ogen strekten zich de dijken uit, Met op haar groene flanken witte schapen. De dijken die er waken, dromen, slapen, Waarmee de kust zich voor het water sluit. Ik kwam langs boerderijen met hun roodbont vee En ben tot aan de slaper doorgereden. Toen liep ik verder met de schapen mee, Beklom met kloppend hart de stenen treden: Daar lag nog steeds de wijdse waddenzee. Daar lag nog onveranderd mijn verleden.
www.trouw.nl/schrijf
29. Expositie Coby Poelman-Duisterwinkel (Den Ham)
Aan de rand van Den Ham in de borg op zolder komt de omgeving tot leven. Zwaluwen spatverven grijs op de trap. Kunstenaars zoeken een plek voor hun werken, gemalen en sluizen in ‘t Groninger land. Koeien vormen silhouetten door een bundeling licht uit het dak. Vlakken geel water spiegelen lucht. Glas tussen hout scheidt kracht van verstilling, dieren op sokkels blikken geducht naar vogel en beer in pinguĂŻnpak. Paarden volgen nieuwsgierig hun maker, Godshuizen prijken in vormen van klaver kleurig op wit in schijnwerperlicht. De zolder staat borg voor een kunstwerk op zich.
www.trouw.nl/schrijf
30. Fransum remco ekkers (Fransum)
Zomer in Fransum mals gras tussen de graven. Dunne vogels duiken uit de waaiende luchten als harde oorlogsjagers boven de huizen van dit land. Je kunt heel lang kijken vanaf de oude hoogte over het groene stille land zie je steeds een schutter sluipen. De oude bomen schommelen als pantserwagens gecamoufleerd langs de lege ringgracht en de middeleeuwse kerk bewaart honderd geschonden lijken.
www.trouw.nl/schrijf
31. Heveskes Dick Ronner (Heveskes)
ik snijd het kerkje van heveskes uit het omliggend onteigend land, leg het voor me op tafel de windvang stelt opnieuw zijn grenzen, het wad ruikt als vanouds de doden rusten weer tot aan de jongste dag in vrede
www.trouw.nl/schrijf
32. Tranen Koos van der Goot (Grijpskerk)
In de pracht van je ogen schuilt het knagende van het verleden maar ĂŠĂŠn uitweg langs je pure kijkers rollend over je wangen pijn vloeibaar tastbaar om zo opnieuw geluk te proeven
www.trouw.nl/schrijf
33. d’Olle Kestaanje jan blaauw (Noordhorn)
d’Olle kestaanje staait vannijs zunder blad te pronken. Kronkelge takken geven wereld n grillege oetkiek woar k gain wies oet wor. Swaarde liester wied boven mie vuilt zok in zeuvende hemel. Zunne laagt boom gruin, ik kiek aalweg noar lienen dij wieken, in mekoar kroepen, nusterg wintervast.
www.trouw.nl/schrijf
34. Naar Garnwerd Paul M. Borggreve (Garnwerd)
Ieder mens is uniek maar wel erg vaak hebben ze, ieder voor zich, hetzelfde idee. Wie zich begaf op de elfde juni, ontdekte de algemene zaak Weekend, zonnig, prachtig weer, lekker vrij tijd voor een kleine uit ergens in de buurt We zien wel waar de auto naar toe stuurt Groninger land, leeg, groen, boerderij en Garnwerd op de drukke weg naar rust fietser aan fietser, wagen aan wagen deed mij voorzichtig, maar toch afvragen iets is ergens mis gegaan, onbewust beroven wij dit dorp van zijn grootste schat: haar wezen als saai en onbelangrijk gat.
www.trouw.nl/schrijf
35. Vroege winter Arjan Minnema (Baflo)
Berijpt ligt het Hoogeland koud nevelt de zon licht over wit uitgeslagen grauwe grond de ijsbaan en de maren hebben vandaag het eerste ijs ontvangen als een belofte voor een echte winter van verre zie ik de kerk van Saaxumhuizen onverwarmd wachten op de stem van mens en orgel de schapen van Rasquert warmen hun vel in vachten en Rudolph, de Bavvelter boer Agricola, kleumt peinzend over zijn geboortegrond een druppel aan zijn humane neus vandaag is het even winter.
www.trouw.nl/schrijf
36. Veelerveen by Google Earth Anne van Amstel (Veelerveen)
Geen droomreizigster ben ik, die voorouders oproept de jacht te doen slagen, de oogst te beschermen, die woont waar zij woonden en leeft als zij leefden, met hen zo vertrouwd als met haar vlees en bloed. Uw muren staan niet om mij heen bij ‘t ontwaken. Ik raak op mijn reis niet eens binnen uw kamers, ook al gebruik ik de nieuwste techniek. Dat heet vooruitgang, zeg ‘mechanisatie’. Volleerd diginaut navigeer ik succesvol van mijn vertrekpunt net buiten de aardbol over een grauwgroene lappendeken naar mijn bestemming: het dorp Veelerveen. De straat waar u woonde heb ik zo gevonden. Dertien Granpré-huisjes staan er nog steeds een dak op een brede gevel te zijn: van voren heel wat, maar kijk niet van opzij. Stel je een hoeve voor als een kruidkoek, dan was zo’n huurhuis maar twee plakjes dik. De rest van de koek is beland op de borden van de gegoeden in groots Bellingwolde. Gewerkt om te leven? Nee, om niet te sterven, door herenboeren geknecht, uitgebuit. Ze vroegen u ijzer met handen te breken. Ik ken wel uw vlag maar weet niet waar u huist en zoom nu weer uit, want hier stokt de verbinding. De Blauwe Stad die u hielp ontginnen ligt in het landschap als rottende huid. Uw werkmansgraf, kort geleden geruimd.
www.trouw.nl/schrijf
37. d’Olle Weg jan blaauw (Noordhorn)
t Wilde gras stijt sikkom tot e knijen, de sloten liggen laankuut dichtgruid. De kiewieten dukeln, geven simpel ofswoaiend n singeliere luchtshow. Om mij hèn de laanderijen, de mais, de peerden met veulentjes, de trekker met n apperoat derachter, haalfronde heubollen poepend, de trein doargunt. Veur mij zie k n piekenier en nog ien knibbeltoond, seldoaten op e grond haalf ien e sloot poesten en stìnnen, liggen veur dood, noageln deruut richting Nijziel, n ploatje van Verdugo ien e ooghoek, de tied holdt ofstand.
www.trouw.nl/schrijf
38. De meerpaal Koos van der Goot (Lauwersoog)
In de verte zie ik je staan zocht naar je mijn hele leven je schim geeft me HOOP Ben jij de ware eenzaam omdat ik jou nog niet gevonden heb loop over het strand naar je toe en tref daar slechts een meerpaal
www.trouw.nl/schrijf
39. Ulrumertil Wim van Til (Ulrum)
Zo vaak al de slagpoort zien toegaan en even zo vaak weer daarachter de wachtende verre vreemde vaders; ontheemde schoot, verakkerde aarde. Zo vaak al geoefend in de slaapval en even zo vaak de ochtend ontkend; vergeten sloot en onverklaard land. De windzak verzilt aan de brug, de schandpaal vergruist op de grens van dit land en dat water. Er is geen limiet aan de herhaling der dagen. De mannenbroeders, zij duiken weer op in de slaap. Wat zoeken zij hier, in mijn bed? Waar gaan zij op af en vandaan? Hun woord hangt zwaar aan een ketting, fluistert rond ingekuild water en draait in de wereld terug. Ver van de slootswal wekt mij uit de rietkraag mijn muze; zij maant de vos zijn hol te verlaten.
www.trouw.nl/schrijf
40. Stevels Are Meijer (Grijpskerk)
t Laand verzupt ien e regen wurrems kommen boovm muus en mol verkrupen hogerop doe trekst dij trug met modderpoten tussen de bomen van e westerhรถrn hangt zwoare regen t rookgedien van ienkeer ien gedachten zien doe doolst deur t laand op moagere stevels bij knevelde dampoalen tot knijen ien e drek thuus braant de kachel nog zeuvm sloten vot (Laarzen De weilanden verdrinken in de regen de wormen komen boven muis en mol vluchten naar hoger gelegen delen jij trekt je terug met modderpoten tussen de bomen van de westerhorn hangt zware regen het rookgordijn van inkeer in gedachten verzinken
www.trouw.nl/schrijf
jij doolt door de weilanden op magere laarzen bij geknevelde landhekken tot je knieĂŤn in de drek thuis brandt de kachel nog zeven sloten ver)
www.trouw.nl/schrijf
41. met de stad in haar ogen inge klumper-eleveld (Groningen)
als ze sprak met de stad in haar ogen las ik het tengere kind zonder vader en moeder met de verkeerde haarkleur hoorde ik voetstappen door de Jozef Israelstraat waar een vreemde deur vol liefde openzwaaide vriendinnenarmen jongensstemmen, de Faun, Luxor, Suisse, feestgelach, muziek over het marktplein las ik oorlog en verzet koude winters, bange harten in een steeg van de Gelkingestraat daar waar ze schreef, liefhad en moest missen hoe ze bloeide op de planken bij Brederode open doekjes, Stadsschouwburg, applaus ontving en mocht zijn wie ze was www.trouw.nl/schrijf
als ze sprak las ik straten, gebouwen, namen die haar leven waren ze stierf ergens anders met de stad in haar ogen
www.trouw.nl/schrijf
42. Het Slochterdiep Claire van der Meij (Lageland)
Lang en verlaten Meer bruggen dan boten Zomers soms een eenzame jacht Mopperend stadsmens een dagje uit De ijzerenklap Geen automatische slagbomen ÉÊn auto die staat te wachten voor de open brug Een behulpzame buurman die helpt met losmaken Dan weer lang en verlaten Ons Slochterdiep
www.trouw.nl/schrijf
43. Dag van het Park Atze van der Wijk (Paterswolde)
Hoe lang al verraadt het verweerde hekwerk dat het om een landgoed gaat, vandaag worden we verwacht, ons wordt een vrije wandeling beloofd, honden dienen aangelijnd In file betreden we de groene arena hier valt iets te winnen, hardlopers spannen zich in om te ontspannen Aan coulissen, bomen in wallen geschikt opstandig gras doorsneden door doodstille vijvers, wordt onze recreatie afgelezen Als pelgrims delen we de platgetreden paden met nordic walkers, mensen in het harnas van de duurloop, kinderen die klimmen in bomen en dwalen in een doolhof Ons dolen binnen de omheining valt buiten elk bestek, lakenvelders staren ons verbaasd op afstand na Landgoed De Braak in Paterswolde
www.trouw.nl/schrijf
44. Ode aan Groningen John Zwart (Groningen)
Van Turfsingel naar de Noorderhaven waarna heel abrupt het ommeland ons welkom heette, liepen we langs het water tot zich een mooi plekje aan de oever bood, jij in je blije zomerjurk en ik in verlegenheid, gewoon wat praten over niets, een vogel in de vlucht en zag je die vis? En peinzend zwijgen; toekomst veel te ver, een snoepje. een slokje fris. Daarna terug, daar waren weer de stadscontouren. Mijn hand in licht beroeren van dunne stof, ĂŠĂŠn enkel streel langs vlecht, die was zo lang... wat wisten wij van het geluk dat bij ons was; we waren jong, heel jong nog en bovenal heel bang.
www.trouw.nl/schrijf
45. Knoal Jose Krol (Stadskanaal)
Mensenmassa’s zijn een last, De drukte, het eeuwige jachten, In de Randstad sta je vast, Grijsheid laat je het verachten. De verhuizing naar het Noorden, Vormde vrede in mijn kop, Het is moeilijk te verwoorden, Maar: Stadskanaal is top!
www.trouw.nl/schrijf
46. Enumatil Wim van Til (Enumatil)
Verworden tol tussen wegen die vertragen in het dorp en linksom rechtsom daarvandaan versnellen tot een breekbare einder van gras. Tot voorbij de bruggen, tot voorbij aan de Poffert duurt nog mijn dag waar de tijd zich al inslijt. Aan het eind van mijn adem keer ik terug. Dat ik hier vergroeien zal in het lieflijke huis, in de rustvolle tuin, in de kim van haar huid. Verknoken zal ik in jouw schoot nu de nacht zich verwittigt, nu zich ontsluit wat in het kapsel reeds sluimert. Dat ik hier de veraste testamenten ontwaak, uit deze aarde een gestalte licht die mijn gids is in wat altoos al mankeerde.
www.trouw.nl/schrijf
47. Oost Groningen Neeltje Maria Davidse (Slochteren)
De schoonheid van dit land houdt zich verborgen in verre einders, lege velden, geur van mest. In een vervallen schuur, een groepje bomen, als laatste schuilplaats die de leegte rest. Een waterplas, grauw in de grauwe landen, waarin een koppel ganzen zich verbergt. En, tot aan de verre, verre horizonten daarlangs het pad, heel ver, heel recht. Een felle noordenwind blaast onbarmhartig de wandelaar in wangen en in handen. De schoonheid van dit land laat zich niet zien. Is om die reden ook niet aan te randen.
www.trouw.nl/schrijf
48. Het hoge voetpad Afina Zuidersma (Niekerk)
En daar was je dan Het hoge voetpad Voorgegaan door anderen Bedwelmd door mist Bedekt door een zachte deken En daar was je dan Het hoge voetpad Vredig in het koude wit Warme liefde Pure schoonheid Dit pad is bedwongen, Bewandeld en ontdekt.. Ik was zeker niet de eerste, Ik zal ook niet de laatste zijn..
www.trouw.nl/schrijf
49. Doodstil Wim van Til (Doodstil)
Van waar de zee bereikbaar was op steenworp van de uiterste huizen; van waar de visser zijn dood water verliet voor de dierbare vangst, de haak in zijn bocht. De koude die traag uit de kerkbanken trok toen hij zich tot haar bekende. De dagen van deze moeder, alle dagen van het dorp. Tot en met de veldslag nabij de brug, het wegtrekken van vader en zoon. Van waar het album haar wezen verpulvert, terwijl zij het inkijkt, terwijl ik haar jaren verwijder, dit uitlees.
www.trouw.nl/schrijf
50. Hunsingo John Zwart (Leens)
(voor C.O.Jellema) Onherbergzaam is dit land in de winter als zijn grenzeloze ruimte al wat zich erin bevindt oplost in zijn mist, kil wijst het de vreemdeling naar onbestemde plaatsen langs onkenbare wegen Het is ‘t onbewoonde land na de oogst als het gewas de kleffe klei weer zeebodem laat, schaarse boerderijen in verweer tegen de leegte in zichzelf gekeerd de schouders optrekken Meanderend de wegen als ‘t verloop van diep gelegen maren waarlangs straks bij vorst en tegen wind schaatsers voortgaan, doelgericht zoals de laatste bietenwagen hier overhellend grommend door de bochten wringt
www.trouw.nl/schrijf
Wie zo volhardt verschijnt aan ‘t eind vanuit ‘t grijs een wierde warm bewoond, verlichte vensters ogen van hem uitkijkend door de tijd over het pad. Komt iemand? Je werd allang verwacht
www.trouw.nl/schrijf
51. De laatste gast Theolucien Blomsma (Lagemeeden-den horn)
eind januari tweeduizendĂŠĂŠn een winters landschap tussen Poffert en Den Horn een snijdende ijzige wind giert over de verhoogde hof gearriveerd is eindelijk de allerlaatste klant de dominee spreekt luid onze vader die..... rustzacht lees ik op de witte wand beneden amen klinkt het in koor de katrollen zij lopen gesmeerd de vrijgezelle oom van de Jacoba Heerd daalt geboren, gestorven en begraven aan de Nutweg te Lagemeeden.
www.trouw.nl/schrijf
52. WEIDEGEBIED jan blaauw (Noordhorn)
het achtergrondkoor van grutto’s en bonte pieten vult continu de weidse ruimte van weilanden akkers verrassend kromme wegen kieviten soleren nabij bedreigd bedreigend op hun beurt indringers in mensengedaante of zwart verenpak tureluurs schieten door het beeld huiszwaluwen zwenken kwetterend voorbij onnavolgbaar acrobatisch insecten verschalkend boven sloten bij boerenstee rond wandelaars indrukwekkende tractoren trekken moderne wagens met gemaaid gras naar kuil waar opgeschoten jeugd behendig oefent op groeiende bult voorjaarstijd op het platteland de zintuigen maken overuren de torenvalk bidt hoog ongehoord met open ogen: prooi zij met mij
www.trouw.nl/schrijf
53. Hoe je de stad kunt herstellen Remco Ekkers (Groningen)
Graaf een kuil op de Grote Markt en roep: ‘Ben ik nu in de stad?’ Als je uit de kuil kruipt zie je het oude stadhuis en daarachter wist je, er mee verbonden het nieuwe: wit met rechte lijnen. Je denkt het weg en er is ruimte. De ambtenaren verdwijnen naar andere kamers, in andere gebouwen met de architecten. De Hereweg loopt uit op de leegte. Nu vraag je de bewoners van buiten het centrum te komen en te staan of te zitten onder de toren, voor de soos de patattent, het theater, de café’s de ijssalon, de kleding-, lampenboek-, geurtjes-, geluidenwinkel voor het warenhuis, de bank en te kijken naar het plein. Wie bang wordt, mag weg door de zijstraten.
www.trouw.nl/schrijf
54. Schier Kier Welda (Schiermonnikoog)
-voor Mirjam Dit dus -maar dan ooitleunen op de wind de ogen spleetjes gezandstraald gezicht uren en uren in je elementen elke cel deelt mee de haren stijf de leden later -samen
www.trouw.nl/schrijf
55. verlies Marcel Rouweler (Groningen)
gemis verbanning verlies behalve dat ik hem niet meer hoor slaan (om het hele en halve en ‘s nachts) moet ik nu ook zoeken om hem te zien .. (vanuit het trappenhuis-raam) zoveel jaar van zomaar vertrouwde nabijheid “shot” naar de maan een langzaamaan vertrouwde vriend achteloos achter gelaten onschuld is nooit meer te herstellen betreurd vanaf Bocklins eiland der bejaarden nu zelfs de trauma-heli die af en toe overraasde alsof hij mijn dak ging meenemen is een gemis
www.trouw.nl/schrijf
56. Cascadequeen van Groningen Ruurdtsje de Haan (Groningen)
Val niet van de trappen af, glijd langzaam en statig op rolletjes in je crinoline japon van ijzerkant. Belegd met roestig rupsenschuim rechtstreeks uit de fin de siècle met een voile van Keltische tatoeages. Wat zeilt op ons af: mens, dier, robot of hotte gothic dramaqueen met het gezicht van Maria Magdalena; de ogen verscholen achter dichte wimpers, het lange zwarte haar in hippe slagen langs de hoge blanke entourage. Een piercing krult uit de lip, licht speelt over een moedervlek van haar oogwenkende boezem. GlacÊhanden reiken naar de grond die ze krast met felle scherpe vingers. Zo wil zij de mens ontbloten. Met oogkleppen op loeren wij niet naar bengelbenen onder het brokaat. Deze vrouw schrijdt bij het naar buiten treden. Ultra is haar naam, extreem het resultaat. In de stad, haar gezicht, liggen freak en vroom in zichzelf besloten.
www.trouw.nl/schrijf
57. Bernoulliplein AndrĂŠ Degen (Groningen)
De torens overzien de lijnen in het veld. Terwijl spelers verschoven, bleven regels staan. De architect hing een hoefijzer boven de drafbaan. Het rennen tintelt na in rusteloze benen. Jaren veertig hamerden hier nieuwe tijd, jaren twintig hielden zich statig overeind. Zwerfkeien uit ijzertijd komen elkaar tegen in een hunebed vol leven waar rust kort duurt. Onze klimopplanten zijn met elkaar vergroeid. Bij buurtbarbecues ligt ons vlees dicht aaneen. Gras laat zich plattreden door voortrollend spel, richt zich op, voelt de nieuwe generatie al trappelen.
www.trouw.nl/schrijf
58. Steentil Wim van Til (Aduard)
Geen rijp op de bomen, geen dauw op het veld; er hamert weer dood in mijn botten, er warmen woorden van afscheid en leemte. Een zomer overtijd; de druif belooft veel zoete wijn, de ranken hangen zwaar. De aarde trekt zich naar hen toe. Zie hoe mijn vader mijn moeder kust, zich omdraait, opricht en zijn graf verlaat, staat in de tijd en gaat tot aan de grens van mijn inktrol. Hoe hij leeft en beweegt, leeft en beweegt. Zolang de inkt geurt, zolang de inkt geurt.
www.trouw.nl/schrijf
59. Oafscheid Koos van der Goot (Hornhuizen)
Tis goed mien lieve, oogkes dicht Hest mij van alles geven Doe moar pop, goan noar`t licht Ik hol van dij, rest van mien leven Nog één tuut op dien zachte wang Het oafscheid doet wat zeer Moment van liefde `t duurde lang Moar nou ist op, niet meer Rust moar uut, ben niet meer bang Doe bliefst mien mooiste wicht Met twee vingers streel ik dien wang En doe dien oogkes dicht Afscheid Het is goed mijn lieverd, oogjes dicht je hebt mij van alles gegeven doe maar pop, ga naar het licht ik hou van jou, de rest van mijn leven nog één kus op je zachte wang het afscheid doet wat zeer Moment van liefde, het duurde lang maar nu is het op, niet meer rust maar uit, ik ben niet meer bang je blijft mijn mooiste wicht met twee vingers streel ik je wang en doe je oogjes dicht
www.trouw.nl/schrijf
60. Winter in Groningen ... Kier Welda (Wittewierum)
Winter in Groningen voor wie Goud heeft gekust een wit waas bewolkt de wereld langzaam klimt een grote sinaasappel op de kim een stikkertje erop een zwarte ster met in goud produce of Ghana
www.trouw.nl/schrijf
61. De overweg Theolucien Blomsma (Zuidhorn)
vroeger de Friesche straatweg stilte alom kwetsbare oude eiken uur om uur ratelende kettingen stuiterende knarsende sluitbomen de sneltrein Leeuwarden-Groningen.
www.trouw.nl/schrijf
62. Nieuwstad Liesbeth V. Hafenrichter (Groningen)
waar nu achter schimmige gordijnen aloude ambacht wordt gedoogd rijden mannen file met of zonder afspraak deze straat is onbewoonbaar wie hier dwaalt is slechts op doorreis maar aan het einde van de lange rode nacht wanneer geen zucht meer wordt gehoord wanneer de laatste man zijn zegje heeft gedaan dwarrelt een stadsduif stijl omhoog vergeten zielen nestelen voorgoed en boven de verlaten daken rijst een nieuwe ster niets is voor altijd gevlogen
www.trouw.nl/schrijf
63. In en Om Wetsinge Paul M. Borggreve (Klein wetsinge)
Onder hoogspanning ligt de groene klei achter de kerk die staart over de wegen van en naar de stad, vrij rustig gelegen voor modern begrip, er voor nog een beetje wei Rundvee Drenthelt, de auto’s razen voorbij, een loom geluid zoemt als een miezerregen, een fietser naar Winsum ploetert in wind tegen, de tractors knorren op hun boerderij Dit land is veranderd onvergelijkbaar met de droom van stil en onaangeraakt elke werkelijkheid is maar voor even Niets is blijvend en niets is altijd waar dit wordt afgebroken, dat nieuw gemaakt nooit af, deze plaats van oud en nieuw leven
www.trouw.nl/schrijf
64. Plantsoenbrug, Noorderplantsoen Paul M. Borggreve (Groningen)
Het is telkens een gezellig zomers moment, schouder aan schouder met zijn allen wachten bij de open brug. Een gevoel dat nooit went, de weg verbroken door de stille machten van aarde, lucht, water. Het fundament rijst omhoog en blokkeert de gedachten. Een scheepje vaart langzaam langs, onbekend met haast, louter gevuld met lome vrachten. Het dek daalt statig. Aan de overkant staat een zelfde schare voor de slagbomen. We kijken elkaar aan. Zij zijn gestrand in hun vaart naar de drukke stad, wij dromen over het plantsoen tot de straat is geland, verzonken in tegengestelde stromen.
www.trouw.nl/schrijf
65. Winter. (Platbodems in Groningen stad) Geerlof Lode (Groningen)
De tjalken zijn in winterslaap gegaan het stille water houdt hun dromen vast. Zij liggen langs de kade, zwaan kleef aan; de zeilen geborgen, hoog en naakt hun mast. De tjalken zijn in winterslaap gegaan, de lucht is grijs en flinterdun gedekt. Doelloos wijst hun vaan de winden aan, zij wachten tot de zomer hen weer wekt. Dan halen zij met frisse moed het anker op en gaan met mensenvracht geladen weer vrolijk spelevaren op het ruime sop Maar weten zij nog van hun jonge jaren? Toen door de schipper en zijn vrouw, het klokje rond, zo vaak bij storm en ontij werd gevaren.
www.trouw.nl/schrijf
66. begrafenis cobi de jonge (tjuchem)
naast het biljart de kist op het biljart de bloemen en er onder de kat kerkklokken luiden als we lopen langs de kronkelweg langs de schapenwei naar het oude kerkhof ‘t gait goud met de baiten zegt een boerenzoon boven het nevelig land zien we kort de zon even stilte bij het graf en dan loeit een koe in het cafĂŠ wacht de warme koffie met een zuit zeupie
www.trouw.nl/schrijf
67. klooster Henny Moes (Ter Apel)
muren van zandsteen oude bedompte geuren bewaarde geheimen achter gebeeldhouwde deuren kleurrijke ramen vol hemelse verhalen uitgesleten drempels door oude kardinalen koor en lekenkerk in tweeen gedeeld de armen door het oksaal weer minder bedeeld tijden en getijden geleefd en te leen in stilte en gebed achter muren van zandsteen
www.trouw.nl/schrijf
68. ‘t Hogeland Theolucien Blomsma (Westerkwartier,oldambt,hunsingo)
strakke blauwe luchten boven immense landerijen oneindige verten wierden waarop piepkleine pittoreske dorpen de oude kerk centraal vruchtbare kleigronden korenmolens tillen over waterwegen een reed naar kolossale kapschuren de boerenbehuizing kop hals romp of dwars geplaatst de villa’s op het Hogeland Westerkwartier Oldambt, Hunsingo Groningen oh wat ben je mooi. www.trouw.nl/schrijf
69. In Termunten Innoxia (Termunten)
Zij danst in het landschap, ik zie haar dansen op de kaart, zo kun je haar makkelijker zien. Haar ogen kijken recht naar je en met haar hand trekt zij haar rok wat schuin. Hij (de toeschouwer) lonkt naar haar vanuit een steegje, en vouwt haar dan op om voor altijd in zijn jas te blijven wonen.
www.trouw.nl/schrijf
70. Avontuur aan de Rietveldlaan Paul M. Borggreve (Groningen)
Er werd gebeld, dus ik deed de poort open. Mijn oog viel op een ingepakte doos omarmd door de postbode. Mijn stem sprak broos: ‘Voor mij?’ Ik stond al op uitpak te hopen. ‘Voor de buren’, zei hij, ‘wilt u het aannemen? Ze zijn er niet.’ ‘Goed’, zei ik licht teleur, greep het karton en sloot bruusk de deur. In de gang bleef ik wat doelloos temen. Het was een sjiek pak. Een stralende hitte steeg naar mijn hoofd. Mijn handen vol van jeuk om haar omvang, kleur, gewicht, afkomst, reuk en het geheim: wat zou er toch in zitten? Die avond al kwam mijn buurman opdagen voor zijn pakket. Ik gaf het hem. Misschien, dacht ik, laat hij spontaan de inhoud zien… Maar nee, en naar zoiets mag je niet vragen.
www.trouw.nl/schrijf
71. Briltil Wim van Til (Briltil)
Voor ik er ging, zwaaide van heinde mijn schaduw, hing al ver uit het raam van de geleegde, verlaten fabriek. Regenwater stutte haar muren, versplinterd glas kleurde zonlicht tot een verechode groet. Ik zag het wit van het dakraam zich bewegen, groter worden tot een zeil, de spil van deze vaart. Tussen de bruggen verdampt uit het water de levendste vis, schering en inslag, het Liedboek der Kerken. Het land wordt verpakt waar het slaapt: zij houdt zich schuil. Zij is de dochter van dit land, van deze kleizee is zij mijn muze. Ik was er al, lang voor ik arriveerde. Voorvaderlijk doorploegd gelaat, huis uit brokken handgevoegde steen. (Ik zag, sprak mijn Muze, achter het raam de naam van haar zee, de branding van zijn dagen. De heterdaad van een geweest moment.)
www.trouw.nl/schrijf
72. n omdwirreld zölf Innoxia (Termunten)
Der is n naauwe deurgang van d ene noar d aandere wereld Wie glieden die drömpel over deur n gehieme toal aal bindingen wor duudlek, n aander ik wor wag n omdwirreld zölf, n opholden ik, enzo wor wie n vluchteg fluister van dubbeldgaanger, boven en under Twai gedoantes verschienen en hinneweer lellen zai t geluud hizzd en vluien dan soamen in één enkele loop Schier huverg van wat zai minnen hadden Woorden persies n as omgeven, goan den aigen weegs Vloeien of elkoar en daanzen hin allain n nij Grunnegs gedicht is schreven
Mit hizzd bedoul ik ‘zwelt aan’ en mit minnen bedoul ik ‘geschapen’ Het ‘lellen’ vervang ik mit ‘zingen’
www.trouw.nl/schrijf
73. Vicieus Rene Brandhoff (Noordpolderzijl)
met jou wil ik op klompen over de dijk links het klotsend water rechts geen vinex meer te zien het wilgenhouten klossen en je stem je spreekt vrijpostigheden meisje je weet niet hoe zeer mijn voeten doen is deze dijk nog lang of is dit soms een ringvaart
www.trouw.nl/schrijf
74. Plougd veur Aiweg Hanne Wilzing (Onstwedde)
Metbrouks ekkelbomen in rugge kiek ik over t Eemboerveld Grond eertieds kloarpokkeld -gewazzen gruin van goldgong mit shovels trugge Kรถrt verzet mit stoalen geweld Veur t lest plougd veur aiweg boeren kregen bundergeld Op roakeldais nij parredies man gainent dij t swait vertelt.
Voor eeuwig geploegd Met de eiken van het Metbroek in de rug kijk ik over het Eemboerveld De grond eertijds klaargeploeterd -de gewassen groen van goudging met shovels terug Kort verzet mit stalen geweld Voor het laatst geploegd voor eeuwig boeren kregen bundergeld Op geluk nieuw paradijs maar niemand die het zweet vertelt
www.trouw.nl/schrijf
75. dichtbij Bregtje (Zuidhorn)
die het verst weg ‘vliegen’ hebben dichtbij meestal het minst gezien
www.trouw.nl/schrijf
76. het boschhuis carel van heijst (Ter Apel)
op een late zomermiddag zoeken wij de koelte van het huis onder de bomen. met uitzicht op het klooster en polige tafelkleedjes smaakt de thee ons extra goed. rust ruist als eeuwen door de takken. en hier en daar valt de tijd als bladeren naar de grond. wat heeft dit boschhuis boven die andere huizen? de mooiste schakelaar van nederland. ons kan het niet lang genoeg duren. maar hier eindigt de reis.
www.trouw.nl/schrijf
77. zomernamiddag Judith Milo (Pieterburen)
over de velden ruist laag de regen, ik zie haar gaan, in wijde vlagen van natte mist ik denk aan vogels die verscholen nu in struiken en hazen en fazanten wachten op beter weer en de boer is hier ook al niet blij mee alleen ik ik zie de regen ruisen en adem bewondering
www.trouw.nl/schrijf
78. Meester Neuteboom Hanne Wilzing (Sellingen)
Daip vot trilt der n snoare as ik joen vrumd vertraauwde woorden lees Man eerst as ik ze fluuster kom ik thoes heur ik ze weer proten en heur ik ze zwiegen zai ik ze pokkeln en zai ik ze dreumen Deur voldeure t golf peerstaal achter bijsten laangs stevels oet in pombhok -emmers en teemze bint boundkom ik in keuken Twai zielen aan toafel vongen deur t lege winterlรถcht eten stamppot mous mit stip Waarme kaggel op haide kolen piepe wis weg noar boven Worsten in wieme en ol klokke tikt Pedde aan stoule en aiweg ligt op bรถzzem n sloatje zuk te verbieten Leren handen vollen op swilk en van d overkaande valen woorden www.trouw.nl/schrijf
as regen oet t Olle Bouk En wie bint stil en zwiegen stoan in laange liene Zo gungk t en heft goan en vanoet n hรถrn hef Meester mitkeken alles opschreven schilderd in ploatjes van toal wat er docht en -biezetten veur t lestdreumd is En n lutke honderd joar loater fluuster ve woorden weer mit goa ve van boeten noar binnen vin ve wavve in mane hebben pruif ve t mous en metworst oet wieme En kommen dij sikkom vergeten wadden weer terugge in tied
www.trouw.nl/schrijf
Meester Neuteboom Diep van binnen trilt er een snaar als ik uw vreemd vertrouwde woorden lees Maar pas als ik ze fluister kom ik thuis hoor ik ze weer spreken en hoor ik ze zwijgen zie ik ze ploeteren en zie ik ze dromen Door schuurdeuren het hooivak paardestal achter de koeien langs laarsen uit in het pomphok -de emmers en melkzeef zijn geboendkom ik in de woonkeuken Twee zielen aan tafel opgevangen door het lage winterlicht eten stamppot boerenkool met jus De warme kachel op hete kolen zijn pijp wijst de weg naar boven Worsten hangen aan zolder te drogen en de oude klok tikt Pet aan de stoel en eeuwig en altijd ligt op de schoorsteenmantel een tabakspruimpje zich te verbijten Verweerde handen gevouwen op het tafelzeil en van de overkant vallen woorden als regen uit het Oude Boek En wij zijn stil en zwijgen www.trouw.nl/schrijf
staan in de lange lijn Zo ging het en is het gegaan en vanuit een hoekje heeft Meester meegekeken alles opgeschreven geschilderd in plaatjes van taal wat er gedacht en -soms voor het laatstgedroomd is En een kleine honderd jaar later fluisteren we zijn woorden weer mee gaan we van buiten naar binnen vinden we wat ons bindt proeven we de boerenkool en de gedroogde metworst En komen zij die bijna vergeten waren weer terug in de tijd
www.trouw.nl/schrijf
79. Slaperstil Wim van Til (Slaperstil)
Ik ben een zoon van dit land, ik ben van dit land de getrokken vertelling. Deze grond, deze slijkgang, dit vermoeden van lang en langzaam verleden, een schier merkbaar behouden van tijd. Deze boom op het erf, deze erfboom die zijn blad steeds verliest, het zelfde blad jaar na jaar is dezelfde, volstrekt gelijk aan dit blad, deze bladzij, dit land. Maak deze zoon, maak dat ik blijf op deze ene grond, deze enige akker Traag druppelt de herfst, haakt aan het blad en verzwaart het tot klei.
www.trouw.nl/schrijf
80. wind in mijn haren marlijn nijboer (Hogeland)
wanneer ik voel hoe jij zacht mijn haren streelt, weet ik dat ik ook vandaag niet alleen ben, dat jij mij mee zult voeren in een wilde dans die tot loslaten dwingt zacht glijdt wat ik wil en weet, alles wat ik denk te zijn over pas geploegde voren, zodat ik licht van liefde op jou kan zweven tussen wolken en klei over mijn Hogeland
www.trouw.nl/schrijf
81. Sellingen carel van heijst (Sellingen)
de drentse a stroomt traag langs zanderige bochten. meanders zijn nog vaag de wegen die ze zochten zijn vers en onbekend. de stroom stroomt slechts en kant ze is nog niet gewend. maar onwennig nog van het nieuwe wuift menig grashalm vier tegen de stroom in. en zegt: tot hier, tot hier ga ik met je mee. nu is mijn koers verlegd ik ga een nieuw begin.
www.trouw.nl/schrijf
82. Binnenstadsthuis Matty de Vries (Groningen)
Tussen gracht en hospitaal kiert de stilte tussen stadsgeluiden oude grond waar stenen huizen slingerend in een kleine straat. Winkeltjes waren middenstand roddels rolden over keien leven was in klein verband. Tijd rende voort en spon een web heeft wereldwijd de mens verbonden. In een paar seconden google ik de Smederij in, aai een kat, zie het pakhuis, geveltuintjes, zwaai naar buurvrouw achter glas, hoor vioolles kinderstemmen en voel me zo thuis als wat.
www.trouw.nl/schrijf
83. De Gast nr 55 te Zuidhorn Theolucien Blomsma (Zuidhorn)
Achter hoge eikenstammen gescheiden door een brede sloot ligt dit huis in stilte achter hoge eikenstammen met een glooiing in het gazon dromend langs de stille straatweg achter hoge eikenstammen ligt dit huis in stilte.
www.trouw.nl/schrijf
84. Winterwording Willemien Mensinga (Groningen)
nog niemand heeft je aangehaald stil verlegen winterkleed je evenbeeld zien in een ijsspiegel wie de mooiste bruid zal zijn een ragfijn bestoven kantwerk kristallen uitgewaaid haar waar het kraakt en tijd bevroren lijkt daar wil ik je raken
www.trouw.nl/schrijf
85. Het Wad Geerlof Lode (Oudedijk)
Stilte stilte s t i l t e grijs is de lucht grijs het natte slik grijs spiegelen zij zich in de verdwijnende horizon
www.trouw.nl/schrijf
86. jean Pierre Rawie cobi de jonge (Groningen)
dichters zijn nog te bereiken en aan te raken ook het zijn soms mannen met gekreukte broeken met bleke wangen en handen die onzeker zoeken een scheefgezakte lok het grijze vest de das iets lichter maar donkerder dan het pochet een ketting met de tijd trommelende vingers kleine slokjes uit een kopje en later uit een glas
www.trouw.nl/schrijf
87. betovering Gerard Fredriks (Delfzijl)
De Eems is een oase bij laag water. Scholeksters vissen tevreden hun maal bijeen op het droog gevallen wad. In de verte zeilt een eenzaam schip tussen het tijdelijke land door. Het spiegelend oppervlak gaat over in de laaghangende grijsblauwe lucht. O mijn vlakke Groningerland veilig achter dijk geborgen jij brengt een zilte rust in betoverende stilte.
www.trouw.nl/schrijf
88. Starf Eelke Solle (Lutjegast)
t Stekt dwars deur dien hart henne Ondersteboven gien ding meer t zulfde Kop kwiet niet meer wieten wat te doen Hulpeloos ken het allennig niet aan janken der komt gien enne aan vot weg van hier starf en kom weer
www.trouw.nl/schrijf
89. Leegte carel van heijst (Winschoten)
ik ging vandaag van winschoten naar leer, de trein was traag, maar wonderwel op tijd. de rit duurde een zalige eenzaamheid. ik kon wel heen, ik kon helaas niet weer. ik ging vandaag van winschoten naar leer, het landschap sjokte aan mijn raam voorbij. soms bomen, meestal op een rij. een eend streek op het rimpelend water neer. ik ging vandaag van winschoten naar leer, en alles na de grens was onontdekt. het waterig moeras met riet bedekt. ik zag dat alles voor de eerste keer. ik ging vandaag van winschoten naar leer, terug de bus tot aan nieuweschans. misschien was dit een allerlaatste kans. leegte was echt leegte en niets meer.
www.trouw.nl/schrijf
90. Kostverloren elly woltjes (Groningen)
De fietstocht naar de buurtsuper Jam halen met ogen dicht, met je fietstassen vol flessen. De winkel was een verlengstuk van je voorraadkast,en een plotselinge brand en crisis storten je in verwarring nu in de armen van een concurrent
www.trouw.nl/schrijf
91. Binnenhuis René Wubbolts (Groningen)
Het is stil geworden in het huis met de blauwe deuren en de zon in gebroken glas. Geluiden alleen van buiten: geratel op een spoor, een huilende sirene, gefluister op de trap. In de woonkamer een poster: ‘What’s on a Man’s Mind’ en een asbakje uit de tijd dat er nog werd in- en uitgeademd. In het huis met de blauwe deuren en de zon in gebroken glas, worden geen feesten meer gevierd, geen vrienden gemaakt, geen vriendinnen meer doorgegeven, alleen nog vuisten gebald en wonden gelikt.
www.trouw.nl/schrijf
In het huis met de blauwe deuren en de zon in gebroken glas, slaan de stoppen door, waait de waakvlam uit, hangt een gaslucht.
www.trouw.nl/schrijf
92. Maart/markt Hanne Wilzing (Groningen)
Maart vol madden en bainen keboal van lagen en belken Flaauw vis in neuze kikt mie mit schelvisogen aan Roeken van braande neuten en wierook bie kirrel tulbaand Van vèrren gezichten mor stoef bie koppen Nikken en ‘moi’ as t mout Kooplu lieken ofwezig mor loeren schaarp Woarend stevelen laans kroamen zuik ve wavve nich vinnen Verlöst aan t ìnne dìnk k: wat dou k hier ainkst? En ankom weke weer vannijs Mor daip sistert kebid
www.trouw.nl/schrijf
Markt Markt vol tassen en benen kabaal van lachen en schreeuwen Flauw vis in de neus kijkt me met schelvisogen aan Het ruiken van gebrande noten en wierook bij meneer tulband Van veraf gezichten maar dicht bij koppen Groetend knikken en ‘moi’ als het moet De kooplui lijken afwezig maar loeren scherp Aandachtig doorlopen langs de kramen zoeken we wat we niet vinden Verlost aan het eind denk ik: wat doe ik hier eigenlijk? En volgende week weer opnieuw Maar diep weg sist carbid
www.trouw.nl/schrijf
93. Theehoes Gerard Fredriks (Spijk)
Mijn nieuwe tehuis is mooi en groot aan de voorkant speelt de Spiekster toren. De eendjes bepalen,hoe idioot, het straatbeeld,de tijd wordt bevroren. Waar eens het geld lag,open en bloot zijn nieuwe activiteiten geboren. Er wordt gebakken en gekookt.Zilvervloot maakt plaats voor keuken met toebehoren. Midden in dit dorp word je deelgenoot van alledag,je voelt je hier herboren. Het rustige leven wordt uitvergroot, men neemt de tijd elkaar aan te horen. Op deze plaats is het goed bezinnen om aan een nieuw leven te beginnen.
www.trouw.nl/schrijf
94. Bij Aduard Ger Blijham (Aduard)
Ik zie niets zeg ik Ja‌gras Ik zie zeg jij eeuwenoude akkers zonder tijd de lekebroeders op het land Spelt, meekrap en schapen langs oeverwallen uit de oertijd de wierden steeds minder nodig dankzij de nieuwste vondst: de dijken Ik zie zeg jij de zon opkomen boven alle eeuwen en vandaag Het lage licht opent het landschap dat zich lezen laat voor wie heeft leren lezen
www.trouw.nl/schrijf
95. de stad Trix Giebels (Groningen)
in de stad zijn niet alleen de pleinen de straten en de huizen benoemd maar nu ook de bomen in mijn engels restyled plantsoen zo heet de norse reus langs het water: grauwe abeel en de schrale juffrouw onderaan het heuveltje: bergiep en vallen boom voor boom de laatste puzzelstukjes op hun laatste open plek
www.trouw.nl/schrijf
96. Ode aan drie reeën R.A. Heringa (Kornhorn)
Een rondje lopen in de avondlucht Nazomerzon kleurt alles tot een gouden tafereel Ik maak mijn eerste meters en dan: zucht Een ree op veertig meter, vol in beeld. Ze kijkt aandachtig in mijn richting, ik moet naar lucht happen Prachtig lijf, de kop dwars naar mij gericht, gespitste oren Daar loopt ze langs het heidehutje, één, twee stappen En weer terug naar van tevoren. Oh mijn lief, daar komt nummer twee uit de hei omhoog Het doet iets vreemds met mijn gedachten Ik heb, onterecht, nummer drie al in mijn hersenoog Alsof ik dat ooit mocht verwachten! En dan voltooit zich deze verheven rolprent met een jong Ik mag getuige zijn, ’t is ongehoord Ze gaan hun gang, ik mag ze volgen bij elke stap en sprong De wind staat gunstig, de idylle blijft onverstoord. Tot na zo’n tien minuten, mijn pad heeft zich gedraaid Ze waren even uit het zicht door wat struweel Ik weet niet wie of wat de onrust heeft gezaaid Prachtig slotaccoord: met golvende sprongen zweven ze in en uit mijn beeld. Nog even nagenieten, alleen in het veld, van deze ontmoeting met de reeën Dan keer ik naar huis terug, met mijn rijke buit en innig tevreden. www.trouw.nl/schrijf
97. Roeten Oa Hanne Wilzing (Smeerling)
Dien walen vol bochten Verkoaveld groaven te liek Boeren en woorden vochten En dien begun kreeg geliek Buksen van oal boerrigters Hupzelen van nije tied Vrundschop veur zichters Dieverdoatsie veur luu van wied t Wotter rakt in roeten Zail begunt te stinnen Vloot is boeten Daip is binnen Ruiten Aa Je wallen vol bochten verkaveld gegraven te recht Boeren en woorden vochten en jouw begin kreeg gelijk Broek van oude boerrichters bretels van de nieuwe tijd Vriendschap voor zichters vertier voor mensen van ver Het water raakt in de war de ziel begint te kreunen Ondiep is buiten diep is binnen www.trouw.nl/schrijf
98. Vree Hanne Wilzing (Onstwedde)
Knijen in t gres en t lief op swaarde staine dichterbie kon nich Mit zulvervaarve penseelde ik zwiegend verswonden noamen terugge in tied En elke nije olle letter nuigde um nich te vergeten Grootolden en heur ainjoarig wichtje ver veur mie oet tied Man dizze nommerdag hevve -in schare van ol kerkeeven mit nkander proot
Vrede Met m’n knieen in het gras en m’n buik op de zwarte steen dichterbij kon niet Met zilververf penseelde ik zwijgend verdwenen namen terug in tijd En elke nieuwe oude letter vroeg om niet te vergeten Grootouders en hun eenjarig meisje ver voor mij gestorven Maar deze middag hebben we -in de schaduw van de oude kerkeven met elkaar gesproken
www.trouw.nl/schrijf
99. Pabbe Hanne Wilzing (Onstwedde)
(Maank waarme eerde en zuide eerappelgeur roek ik joen zwait zwiegend zeggen ve moi en aanveren t verdrait Ie hebben ze poot bluien en wazen zain mor nich meer rudt Veur tied oet tied hef klokke ludt Op knijen trek ik t loof kraab mit blode handen groaf in mien gedachten schudt aal t gold in kรถrf Wat vot is blief k verwachten
www.trouw.nl/schrijf
Vader Temidden van de warme aarde en zoete aardappelgeur ruik ik uw zweet zwijgend groeten we elkaar en aanvaarden het verdriet U hebt ze gepooten zien bloeien en groeien maar niet meer gerooid Te vroeg uit de tijd heeft de klok geluid Op mijn knieen trek ik het loof krab met blote handen graaf in mijn gedachten schudt al het goud in de korf Wat verdwenen is blijf ik verwachten
www.trouw.nl/schrijf
100. Moi Westerwolle Hanne Wilzing (Onstwedde)
t Vuilt zo as t heu rokt vergeten en vertraauwd Hier heur ik stem krig leegste bas dreum hoogste loop en tred wordt troager Vanoet gruinlaand kikt kou mie aan: bist d’r weer? Eerappels bluien: lila, paars en wit n Kaamp rògge: hoge dunne bainen nuigen tot riepen Ol daip schut oet bochte en gain loantje is geliek t Laand is nooit vlak en aiweg en altied stijt d’r n ekkelboom As ve proten pruif k t swiegen Brannekkel stijt nich in weg en eekster wupket op klompen k Wol hoast wat zeggen mor sloek t weer in Mout nog even wazen t is nog nich zo wied
www.trouw.nl/schrijf
Dammeet goa’k weer over d’Iessel noar mien gold noar mien vree en n daip pienscheutje -t mag gain noam hebbenraaist mit.
www.trouw.nl/schrijf
101. kibbekoele Bennie Spekken (Ter Apel)
hier begon het gedonder in deze kuil heb ik een gulden voor een dubbeltje met haar geruild
www.trouw.nl/schrijf
102. open stad cobi de jonge (Groningen)
in de stroade waor ik woon wordt de wind deur de bomen mokt drinken wie zuide zeupies vertellend in schaade onder oale bruggen ‘s oavends stromen de straoten aal weer de stad uut ook de straode woar ik woon
www.trouw.nl/schrijf
103. Westerketair cobi de jonge (lammerburen)
laand woar luchten lichter binnen dan wotterblaauw woar zeediek woakt en olle dieken sloapen in ‘t heu woar wotter waggelt laangs de boezem van de zee woar diekdĂśrpen kieken over polder en kwelderlaand woar Electra en de Wotterwolf het aal bemoalen woar waigelaidjes wegwaaien met de westenwind
www.trouw.nl/schrijf
104. Krachtwijk Eric Keizer (groningen)
In rijen auto’s waarvan ik de achterlichten zie en oprijzende gebouwen links en rechts neem ik mensen waar die thuiskomen. Ik vraag mij af: Wat doet mijn leven hier op deze glanzend zwarte weg hoe kan het zo onopgemerkt voortrollen zonder verband met die mensen om mij heen. Of: Is zĂj het die voor ons zorgt met haar welgemeende lach zo wil ik wel geloven want kijk hoe zij zich over mij buigt en bij mij naar binnen kijkt. Ja, als: Gods vertegenwoordiger, poortwachter van onze straten, brenger van ziel en zaligheid begroet zij ons allen en geeft aan wie het zien wil warmte en vertrouwen, verbindt ons tot in eeuwigheid, brengt een heilzame boodschap aan onze Krachtwijk: Sapph, when size does matter.
www.trouw.nl/schrijf
105. Groninger museum Dichter Û (Groningen)
In de stad is de leegte door drukte verslonden, In massa en menigte ten onder gegaan, De schoonheid van eenvoud overvloedig bedolven, De kracht van de aarde versteend in beton. Daar in die drukte schreeuwt Mendini’s paleis, Veelkleurig om aandacht tussen duizend tinten grijs. Mijn zintuigen zijn door een vloed overstroomd, Met Kandinsky en Kirchner en Hussein Chalayan. Terug in de leegte klinken echo’s in mijn hoofd, Van bevlogen ideeën en de drukte van de stad. Stilaan zullen ze aarden en poëtisch herrijzen Als wijsheid, verbeelding of prachtige conclusie.
www.trouw.nl/schrijf
106. Missen RHB (Groningen)
Ik zie heel gewone dingen kijk naar buiten zie een boom. Weinig bladeren en een vlieger weggevlogen uit een droom.
www.trouw.nl/schrijf
107. Blijf RHB (Groningen)
Plotseling verdween de angst jou te verliezen voor altijd in mijn oren hoge tonen het is zo stil ik ben je kwijt. Het zijn de vlokken na een sneeuwbui die nog zweven in het licht en bedekken als dit doorgaat het verhaal in jouw gezicht.
www.trouw.nl/schrijf
108. Wij geven het profiel van een wierde hersteld Jane Leusink (Wierumerschouw)
I Ergens huilde een man en ik hoorde het niet, nu is het vandaag ligt een wierde te kreunen onder zijn renovatie zo onrustig het landschap geen lijk ligt hier lijdzaam of met gesloten ogen af te wachten Geen statieportret van deze plek waar ik opnieuw in gedachten of voor de zoveelste keer sta of zitten ga het brood breek of de chocola vraag ben je al moe, mij verstrooi tussen de doden ik vind het niet nodig dat God hier rondzwerft als vogel en vleermuis waken want dit is het moment van de gevleugelde zandloper. Maar in deze groene kamer steekt altijd een windvlaag symbolen de kroon, ik waai in al die onsterfelijkheid van mij stadwaarts, hoor opnieuw de man in zijn desolate verte niet klagen.
www.trouw.nl/schrijf
Op de keper genomen zijn hardlopers met fladderende sportbroekjes en katoenen T-shirts met zweetplekken uit gestorven: ik lees in de krant moderne joggers zijn uitgerust met kleding die aan het lichaam lijkt te plakken je zweet direct aan de buitenlucht geven schoenen met luchtkamers sensoren in de zool onzichtbare hartslag- en calorie verbrandermeters aan de pols uit je oordopjes klinken liedjes met het juiste aantal beats per minuut onderweg naar de finish passeer je wierden als schotsscheve kralen geregen aan dit noordelijke land. II Eerst werd een wierde vergraven tot aan zijn begraafplaats de kerk ging eerder ondergronds, tussen doden deed zij grondig haar werk, stenigde beenderen maakte het knap liggen lastig, als kerkelijk puin betrad zij de oppervlakte van de aarde, het beeld van doodgravers, gegrift als regenvlagen het gezicht van deze striemende wierde en stroomde alles open en uit, erosie teisterde de stijlrand tot steiler, als je goed keek stak overal gebeente naar buiten valt uit mijn hoofd zo’n vreemd beeld.
www.trouw.nl/schrijf
Laag voor laag verscheen bewoningsgeschiedenis een spinklosje in bedrijvige handen, een speelschijfje een bronzen speld in een put, een mantel van vergraven liefde dit hele bodemarchief vandaag beschermd door grauwgrijze baggerspecie, ik volg de geboorte van een oorspronkelijke vorm, ik voel het rauwe land getransformeerd trillend van zijn heimelijkheid. Over vijf jaar spreek ik u weer, wij zitten in blij gras plukken bloemen voor onze begrijpende doden. Want alles is vorm, er is een moment dat geneest dan is er weer vorm en vorm.
Voor de vorm kletste ik mijzelf er doorheen, voegde er vruchtbaar aan toe en help mij met vallen en opstaan door deze verbannen taal Ben je daar? Wat ben je laat Ik wil je neerleggen Ik wil je mooi aankleden je alles laten zien Alles komt in orde Ga niet weg Ben je daar? Je bent daar niet meer Later zul je hier niet meer zijn
www.trouw.nl/schrijf
III Straks slapen wij naast elkaar in deze heuvel de slingerende rouwstoeten hebben hun zwijgende werk gedaan, in de grond van de zaak gaan wij naar de zoute oceaan liefste waar alles geboren wordt, jij mij met zo’n sierlijke boog over je torso gooide dat ik aanspoelde in die smorende golf van goud, straks is alles weer nu gelijktijdig en eeuwig luidruchtig in deze moederaardse omhelzing aanwezig of niet of vruchtbaar weer gekeerd als gras bloemen goddelijk stof jij mij.
Wat passeert hier nu eigenlijk nuchter beschouwd een schare van lopers van noord naar zuid met plakkerige broodpakjes in hun Fjällraven rugtasjes hun ademende waterafstotende Tenson Soft Shell windstoppers pleisteren luidruchtig op ons bankje het duizelde ons van de gedachte allen verdwenen achter zerken nordic walkers met stappentellers aan de pols langeafstandlopers uitgerust met de nieuwste radical design wheelie met quick-release assen het duizelde ons van de gedachte aan hun magen en blazen en darmen.
www.trouw.nl/schrijf
109. Koevordertocht - Waterpoëzie II Jane Leusink (Wierumerschouw)
Turend naar de dobber zoek ik naar de lijn en de logica. De tocht stroomt zonder dat mensen van ‘n voorde weet hebben. Met de tijd zijn naam en koeien verdwenen, de laatste jaren zijn ze terug gekomen. Waar tarwe stond, lopen nou gekruiste blaren met ‘n andere tekening. Daar staan ze aan de overkant te staren als piraten die de boot gemist hebben twee halfblaren duiken met de kop in de rietstengels speurend, als hebben ze de voorde teruggevonden. Maar ze houden mij niet voor het lapje het is hier geen Rode Zee. De hele tocht heb ik afgelopen, vergeefs oude kaarten gelezen. Hoe de koeien ook zoeken de gang door het water zullen ze nooit maken.
www.trouw.nl/schrijf
www.trouw.nl/schrijf
www.trouw.nl/schrijf