การประชุมวิชาการโครงงานวิศวกรรมเกษตรแหงชาติ ครั้งที่ 16 29 มกราคม 2553 มหาวิทยาลัยขอนแกน
การศึกษาและทดสอบเครื่องอบแหงแบบโรตารี่ Study and testing of the rotary dryer
นายธีระ ไชยโก1 ,นายอลงกรณ สุวรรณ1 และ เทวรัตน ทิพยวิมล2 Theera Chaiyago1,Alongkorn Suwan1 and Tawarat Tipyavimol2 นักศึกษาปริญญาตรี1, อาจารยที่ปรึกษา2, Undergraduate student1, Advisor2 Email address: jo_sut@hotmail.com1, al_suwan@hotmail.com1, tawarat@sut.ac.th2 สาขาวิชาวิศวกรรมเกษตร สํานักวิชาวิศวกรรมศาสตร มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี 30000 โทรศัพท 044-224225 School of Agricultural engineering, Institute of Engineering, Suranaree university of technology 30000 Tel. 044-224225
g n ri
e e in
l a r
g n E
u t l uางานของเครื่องอบแหงแบบโรตารี่ตนแบบที่สรางขึ้น โครงการนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาการและทดสอบการทํ c i rสุรนารี โดยทําการทดสอบอบแหงวัสดุเกษตร 2 ชนิดคือ มัน โดยศูนยความเปนเลิศทางดานชีวมวล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี g สําปะหลังและกะลา+ใย มะพราว ผลการศึกษาพบวA า เครื่องอบแหงแบบโรตารี่ที่สรางขึ้นมีหนาตัดเปนรูป 8 เหลี่ยมดานเทา f ปริมาตรทั้งหมด 41.93 m ยาว 22 m ใชพลัo งงานความรอนจากการเผาไหมแกสชีวมวลที่ไดจากกระบวนการ gasification y จากการทดสอบอบแหงมันสําปะหลัtงเป นเวลา 2.35 ชั่วโมงพบวาสามารถลดความชื้นจากความชื้นเริ่มตน 55.8 %wb เหลือ e i ่อนที่ของมันสําปะหลังจากทางเขาถึงทางออกโรตารี่เทากับ 47.12 นาที อุณหภูมิเฉลี่ย 36.5 %wb เวลาที่ใชในการเคลื c ทางเขา 198.25 C อุณo หภูมิเฉลี่ยทางออก 41.5 C สําหรับผลการทดสอบกะลาและใยมะพราวดวยเครื่องอบแบบโรตารี่ S เปนเวลา 3 ชั่วiโมง ความชื้นกะลาเริ่มตน20.71 %wb ลดลงเหลือ 12.25 %wb ความชื้นใยมะพราวเริ่มตน60.37 %wb a ลดลงเหลื อ 28.68 %wb อุณหภูมิเฉลี่ยทางเขา 129.8 C อุณหภูมิเฉลี่ยทางออก 65 C h T บทคัดยอ
3
o
o
o
o
คําสําคัญ : เครื่องอบแหงแบบโรตารี่ การอบแหง
ABSTRACT The objective of this project was to study and test a prototype of rotary dryer that built the Center of Excellence in biomass, Suranaree University of Technology. Two type of agricultural products, cassava chip and coconut shell and fiber used to test drying. The result of studies found that the cross section of the dryer is octahedron, 41.93 m3 of total volume, and 22 m. of long and using thermal energy from the combustion gas from biomass gasification process. Of cassava drying test at 2.35 hours is found to reduce the moisture content from of 55.8% wb to 36.5%wb, and time to move cassava chip from inlet to outlet is 47.12 minutes. Average inlet and outlet hot air temperature are 198.25 °C and 1
การประชุมวิชาการโครงงานวิศวกรรมเกษตรแหงชาติ ครั้งที่ 16 29 มกราคม 2553 มหาวิทยาลัยขอนแกน
41.5 °C respectively. For the results of coconut shell and fiber drying with 3 hour are reduce the moisture content of coconut shell from 20.71%wb to 12.25 %wb and coconut fiber from 60.37%wb to 28.68 %wb. Average inlet and outlet hot air temperature are 129.8 °C and 65 °C respectively. Keywords: Rotary dryer, drying
บทนํา การลดคามชื้นเปนกระบวนการหลังการเก็บเกี่ยวที่สําคัญกระบวนการหนึ่ง เนื่องจากชวยยืดอายุในการเก็บรักษา ผลผลิตทางการเกษตร และเปนการเตรียมวัสดุใหมีความเหมาะสมตอการใชประโยชนในกระบวนการผลิตอื่นๆ อยางเชน การเตรียมเชื้อเพลิงชีวมวลซึ่งไดจากไม กะลามะพราว และทางปาลมใหมีความชื้นตามที่ตองการเปนตน วิธีการลด ความชื้นสามารถทําไดหลายวิธี วิธีที่งายที่สุดคือการตากแดดเนื่องประหยัดในดานพลังงาน แตก็มีขอจํากัดคือ หาก ตองการทําแหงเปนปริมาณมากก็ทําใหตองเสียพื้นที่มาก และการลดความชื้นยังขึ้นอยูกับสภาวะอากาศอีกดวย ดังนั้นเพื่อ เป น การลดขอ เสี ย ที่ก ลา วมาของการลดความชื้ น ดวยการตากแดด เครื่อ งอบแหง จึงเข ามามีบ ทบาทสํ าคัญ ทั้ง ในภาค เกษตรกรรมและอุตสาหกรรม โดยเครื่องอบแหงแบบโรตารี่ก็เปนเครื่องอบแหงชนิดหนึ่งที่นิยมใชงานทั้งนี้เนื่องจาก เครื่องอบแหงชนิดนี้การมีลักษณะที่ไมยุงยาก สามารถใชงานไดที่อุณหภูมิสูงและอบแหงอยางตอเนื่องไดในปริมาณมาก อีกทั้งความสามารถใหผลิตภัณฑที่อบแหงมีความชื้นสม่ําเสมอ ทั้งๆที่ความชื้นของวัสดุที่ปอนเขาอาจเปลี่ยนแปลงอยางไม สม่ําเสมอ(วิวัฒน, 2522) วัสดุที่เหมาะสมกับการอบแหงดวยเครื่องอบแบบนี้จะมีลักษะเปนชิ้น หรือพวกเมล็ดพืชที่มี ความชื้นสูง (สมชาติ, 2540) ซึ่งจากการศึกษาการอบแหงขาวเปลือกดวยเครื่องอบแหงแบบหมุน ชนิดใหความรอนโดย ออม ของยงยุทธ (2529) พบวา เมื่ออบแหงขาวเปลือกแลวนําขาวเปลือกมาตากผึ่งลม 1 ชั่วโมง กอนอบเที่ยวตอไป จะให อัตราการอบแหงสูงสุดโดยคุณภาพขาวเปลือกดีกวาการตากแดด และจากการศึกษาของ ไพบูลย (2533) ในการอบแหง ขาวโพดดวยเครื่องอบแหงแบบหมุนพบวาความสิ้นเปลืองพลังงานของเครื่องอบแหงขึ้นอยูกับมวลขาวโพดที่คางอยูใน เครื่องอบแหง (hold- up) โดยเมื่อปริมาณขาวโพดเพิ่มขึ้นความสิ้นเปลืองพลังงานจะนอย โดยทั่วไปมวลที่คางอยูในถังควร มีคาประมาณ 10-15 % ของปริมาตรถัง นอกจากนี้ยังขึ้นอยูกับความชื้นของขาวโพดดวยโดยมีความสิ้นเปลืองเพิ่มขึ้นเมื่อ ความชื้นลดลง จากการที่ทางศูนยความเปนเลิศทางชีวมวล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารีไดทําการศึกษาตนแบบโรงไฟฟาชีว มวลสุรนารีซึ่งตองการเชื้อเพลิงชีวมวลจํานวนมากในการผลิตกระแสไฟฟาดวยเทคโนโลยีแกสซิฟเคชั่นซึ่งเชื้อเพลิงชีวมวล ที่ใชตองมีความชื้นอยูประมาณ 15% แมวาปกติจะใชวิธีลดความชื้นดวยการตากแดด ซึ่งมีตนทุนต่ําแตในกรณีฤดูฝนจะไม สามารถลดความชื้นดวยวิธีดังกลาวไดทําใหเกิดปญหาเตรียมเชื้อเพลิงไมทันแกการเดินระบบตอเนื่องได ทางศูนยความ เปนเลิศทางชีวมวล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารีจึงไดพัฒนากระบวนการเตรียมเชื้อเพลิงชีวมวล โดยไดทําการสราง เครื่องอบแหงแบบโรตารี่เพื่อใชอบแหงเชื้อเพลิงชีวมวลโดยมีเปาหมายตองการเชื้อเพลิงชีวมวลอยางนอยวันละ 3 ตัน ดังนั้นโครงงานนี้จึงมีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาและทดสอบการทํางานของเครื่องอบแหงเชื้อเพลิงชีวมวลแบบโรตารี่ที่สราง ขึ้น
g n ri
e e in
t e ci
g A f
u t l ir cu
l a r
g n E
o y
o S i a h
T
อุปกรณและวิธีการ เครื่องอบแหงโรตารี่ตนแบบที่ทําการศึกษา เปนเครื่องอบอบแหงหนาตัด 8 เหลี่ยมดานเทา มีจํานวนถังอบ 3 ตัว ตอกันปริมาตรทั้งหมด 41.93 m3 ยาว 22 m มอเตอรขับเคลื่อนถังอบแหงขนาด 7.5 hp จํานวน 3 ตัว สวนอัตราการหมุน ควบคุมดวยชุดทดรอบ ความเร็วรอบถังอบเทากับ 1 rpm มีลอและลูกกลิ้งเปนชิ้นสวนที่รองรับการหมุนของถังอบแหง 2
การประชุมวิชาการโครงงานวิศวกรรมเกษตรแหงชาติ ครั้งที่ 16 29 มกราคม 2553 มหาวิทยาลัยขอนแกน
มอเตอรที่ใชขับพัดลมเปาอากาศขนาด 1 hp เพื่อเปาลมรอนทางดานปอนวัสดุอบของเครื่องอบ เครื่องอบแบบโรตารี่แบบ โรตารี่เปนแบบใหความรอนแบบผสม มีการใหความรอนโดยตรงชนิดไหลตาม(ลมรอนสัมผัสกับวัสดุอบแหงโดยตรง) และใหความรอนโดยออม(ความรอนถายเทผานทอลมรอนโดยการนําความรอน) เพื่อปองกันการติดไฟจากการอบวัสดุชีว มวล มีใบพาที่ติดอยูที่ผนังถังอบตามแนวเสนรอบวงเปนตัวชวยในการเคลื่อนที่ไปขางหนาของวัสดุอบและชวยใหเกิดการ ตักวัสดุอบเพื่อใหเกิดตกลงมาดวยแรงโนมถวงของโลกและปะทะกับกระแสลมรอน ความรอนที่ใชในการอุนอากาศมาจาก แกสชีวมวลที่ไดจากกระบวนการ gasification ในขณะที่โรงไฟฟาชีวมวลทํางาน ลักษณะของเครื่องอบแหงตนแบบ แสดง ในภาพที่ 1 ไซโคลนใชในการดักฝุนและระบายไอน้ํา
g n ri
e e in
มอเตอรขนาด 7.5 HP และชุดทดรอบใช ขับเคลื่อนโรตารี่ตัวที่ 1 มีทั้งหมด 3 โรตารี่
t e ci
g A f
u t l ir cu
l a r
g n E
ชองทางออกวัสดุอบแหง
ทอที่ขอตอที่ 2 สําหรับระบายไอน้ําและฝุน
o y
ทอนําลมรอนกลับมาใชใหม
o S i a h
ทอลมรอน
T
ทอนําแกสจากโรงไฟฟาชีวมวลไปใชกับ เครื่องอบโรตารี่
Blower เปาลม
ชองสําหรับปอนวัสดุ
ภาพที่ 1 ลักษณะสวนประกอบของเครื่องอบแหงโรตารี่
3
การประชุมวิชาการโครงงานวิศวกรรมเกษตรแหงชาติ ครั้งที่ 16 29 มกราคม 2553 มหาวิทยาลัยขอนแกน
การทดสอบอบแหงวัสดุชีวมวลดวยเครื่องอบแหงโรตารี่จะแบงออกเปน การทดสอบอบแหงมันสําปะหลัง และ การอบแหงกะลา+ใยมะพราว ในการอบแหงมันสําปะหลัง ใชมันสําปะหลังซึ่งผานการทําความสะอาดและหั่นเปนชิ้นดวย เครื่องสับปริมาณ 2000 กิโลกรัม ปอนเขาเครื่องอบแหงดวยสายพานลําเลียงดังแสดงในภาพที่ 2 ทําการจับเวลาเพื่อหา ระยะเวลาในการเคลื่อนที่ของชิ้นมันภายในหองอบ และทําการสุมตัวอยางชิ้นมันที่ทางออกมาหาความชื้นโดยทําการวัด จํานวน 3 รอบ ในระหวางการอบแหงทําการวัดวัดอุณหภูมิของอากาศอบแหงตามแนวยาวของเครื่องอบแหงโดยใชสาย เทอรโมคัพเปล Type K ตอกับเครื่องบันขอมูล
g n ri
e e in
u t l ir cu
l a r
g n E
g A f อนมันเขาสูหองอบแหงดวยสายพานลําเลียง ภาพที่ 2 ลักษณะการป o y t e สําหรับการอบแหงiกะลาและใยมะพร าวทําการทดสอบเชนเดียวกับการทดสอบอบแหงมันสําปะหลังแตไดมีการ c พัฒนาเครื่องอบแหงโดยการติ o ดตั้งทอลมเพื่อเพิ่มอัตราการไหลของอากาศรอนในหองอบแหง S i a ผลการทดลองและอภิปรายผล h T จากการทดสอบเครื่องอบโรตารี่โดยทดสอบกับมันสําปะหลังและกะลามะพราวไดผลดังนี้ ผลการทดสอบอบแหงมันสําปะหลัง ความชื้นของมันสําปะหลังที่ลดลงหลังจากการอบดวยเครื่องอบแหงแบบโรตารี่จํานวน 3 รอบ (2.35 ชั่วโมง) น้ําหนักกอนอบ 2000 kg bulk density กอนอบ 519.54 kg/m3 อัตราการไหลของแกส 250 m3/ hr ความเร็วรอบถังอบ เทากับ 1 rpm ความชื้นเริ่มตนมันสําปะหลัง 55.8%wb ลดลงเหลือ 36.5 %wb แสดงวาแตละรอบของการอบความชื้น ลดลง 6.4 %wb หรือ 8.2%wb /ชั่วโมง ซึ่งแสดงโดยภาพที่ 3
4
การประชุมวิชาการโครงงานวิศวกรรมเกษตรแหงชาติ ครั้งที่ 16 29 มกราคม 2553 มหาวิทยาลัยขอนแกน 60
ความชื้น (%wb)
50 40 30 20 10 0 0
20
40
60
80
100
120
140
160
เวลา (นาที)
ภาพที่ 3 แสดงความสัมพันธระหวางความชื้นกับเวลาในการอบแหงมันสําปะหลัง
g n ri
เนื่องจากความชื้นสุดทายของมันสําปะหลังลดลงเหลือ 36.5 %wb ซึ่งเปาหมายของการอบอยูที่ความชื้น สุดทาย 15 %wb ทําใหในการอบครั้งตองไปตองทําใหวัสดุที่ใชอบเคลื่อนที่ในโรตารี่ชาลงกวานี้ เวลาในการเคลื่อนที่ตอ 1 รอบของการทดสอบครั้งนี้แสดงดังภาพที่ 4 และผลจากการวัดอุณหภูมิของหองอบพบวาอุณหภูมิลมรอนที่ใชในการ อบแหงลดลงตามความยาวของหองอบแหงทั้งนี้เนื่องจากมีการสูญเสียความรอนออกจากผนังหองอบ ซึ่งเปนอุณหภูมิที่ต่ํา อาจเปนสาเหตุหนึ่งที่ทําใหความชื้นสุดทายของมันสําปะหลังไมได 15 %wb โดยภาพที่ 5 แสดงอุณหภูมิภายในหอง อบแหงที่วัดไดในตําแหนงตางๆ
e e in
u t l ir cu
l a r
g n E
ความยาว
g A f
ทางเขา
t e ci
o y
ทางออก
เวลาที่ใช 47.12 นาที
o S iภาพที่ 4 แสดงระยะเวลาที่ใชในการเคลื่อนที่ของมันสําปะหลังจากทางเขาถึงทางออกโรตารี่ a h
T
ทางออก
ทางเข
198.25
50.25
61.25
41.5 oC
ภาพที่ 5 แสดงอุณหภูมิเฉลี่ยที่ตําแหนงตางๆ ของโรตารี่
5
การประชุมวิชาการโครงงานวิศวกรรมเกษตรแหงชาติ ครั้งที่ 16 29 มกราคม 2553 มหาวิทยาลัยขอนแกน
ผลการทดสอบอบกะลา+ใยมะพราว ความชื้นใยมะพราวจากการสุมวัดความชื้น ใชเวลาอบ 3 ชั่วโมงความชื้นการอบดวยเครื่องอบแหงแบบโรตารี่ อัตราการไหลของแกส 250 m3/ hr ความเร็วรอบถังอบเทากับ 1 rpm ความชื้นใยมะพราวเริ่มตน 60.37 %wb ลดลงเหลือ 28.68 %wb แสดงวาความชื้นลดลง 10.56%wb / ชั่วโมงซึ่งแสดงโดยภาพที่ 6 80 70
ความชื้น (%wb)
60 50 40
g n ri
30
e e in
20 10 0 0
0.5
1
1.5
2
2.5
g n E 3
3.5
3
3.5
l a r ภาพที่ 6 แสดงความสัมพันธระหวางความชื้นกับเวลาในการอบแห งใยมะพราว u t l u ความชื้นกะลามะพราวจากการสุมวัดความชื้น ใชเวลาอบ i3cชั่วโมงไดผลดังนี้ ความชื้นกะลาเริ่มตน 20.71 %wb r g/ ชั่วโมงซึ่งแสดงโดยภาพที่ 7 ลดลงเหลือ 12.25 %wb แสดงวาความชื้นลดลง 2.82 %wb A f o y t ie c o S i a Th เวลา (ชั่วโมง)
25
ความชื้น (%wb)
20
15
10
5
0 0
0.5
1
1.5
2
2.5
เวลา (ชั่วโมง)
ภาพที่ 7 แสดงความสัมพันธระหวางความชื้นกับเวลาในการอบแหงกะลามะพราว
6
การประชุมวิชาการโครงงานวิศวกรรมเกษตรแหงชาติ ครั้งที่ 16 29 มกราคม 2553 มหาวิทยาลัยขอนแกน
ผลจากการวัดอุณหภูมิของหองอบพบวาอุณหภูมิลมรอนที่ใชในการอบแหงลดลงตามความยาวของหองอบแหง ทั้งนี้เนื่องจากมีการสูญเสียความรอนออกจากผนังหองอบ แตเนื่องจากมีการนําตอลมรอนกลับมาใชใหมจึงทําใหอุณหภูมิ ภายในหองอบแหงไมลดลงมากเทากับการอบแหงมันสําปะหลังโดยภาพที่ 8 แสดงอุณหภูมิภายในหองอบแหงที่วัดไดใน ตําแหนงตางๆ
ทางออก
ทางเขา
129.8
106.6
83.4
o
65 C
g n ri
e e n ภาพที่ 8 แสดงอุณหภูมิเฉลี่ยที่ตําแหนงตางๆ ของโรตารี่สําหรับการอบแหงกะลาและใยมะพร าว i g n E สรุปและขอเสนอแนะ l จากการศึกษาการทํางานของเครื่องอบแบบโรตารี่ที่สรางขึ้นมีหนาตัด r8 a เหลี่ยมดานเทา ปริมาตรทั้งหมด 41.93 m uความรอนโดยตรงและโดยออมเนื่องจากวัสดุ ยาว 22 mโดยเครื่องอบแบบโรตารี่เปนแบบใหความรอนแบบผสมคือมีกlารให t ที่ใชในการอบนั้นเปนชีวมวลซึ่งมักจะเกิดการติดไฟไดงายจึงตc องมีu การใหความรอนผานการนําความรอนของทอลมรอน i เพื่อไมใหวัสดุชีวมวลถูกลมรอนโดยตรงแตก็มีการนําลมร อrนมาใชซ้ําตรงบริเวณทางปอนวัสดุเนื่องจากลมรอน ณ จุดนี้มี g Aจากการทดสอบการทํางานของเครื่องอบแบบโรตารี่โดยใชกับมัน อุณหภูมิไมสูงมากจึงสามารถใชลมรอนไดโดยตรง f สําปะหลังและกะลามะพราวเปนวัสดุทดสอบได ผลดังนี้ผลการทดสอบเครื่องอบความชื้นสุดทายของวัสดุทดสอบที่ไดยัง o ไมสามารถใชเปนเชื้อเพลิงชีวมวลไดtเy พราะเชื้อเพลิงชีวมวลที่ใชไดตองมีความชื้นอยูประมาณ 15% และตองการอบเพียง 1 e i ฒนาเครื่องอบตอไป รอบเทานั้นดังนั้นจึงตองทําc การพั o S กิตติกรรมประกาศ i a ผูจัดทําโครงงานวิศวกรรมเกษตร เรื่อง การศึกษาและทดสอบเครื่องอบแหงแบบโรตารี่ ขอขอบพระคุณ h T 3
• ผศ.ดร.วีรชัย อาจหาญ หัวหนาศูนยความเปนเลิศทางดานชีวมวล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี • นายพินิจ จิรัคคกุล วิศวกร/นักศึกษาระดับปริญญาเอก สาขาวิศวกรรมเครื่องกล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
เอกสารอางอิง พิพัฒน อมตฉายา. 2548. การอบแหงพริกดวยเครื่องอบแหงแบบหมุน .รายงานการวิจัยภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิชาเครื่องกล มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นครราชสีมา ไพบูลย โรจนวิบูลย. 2533. การอบแหงขาวโพดดวยเครือ่ งอบแหงแบบหมุน. วิทยานิพนธวิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาวิศวกรรมเคมี สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาธนบุรี, กรุงเทพ. วิวัฒน ตัณฑะพานิชกุล. 2522. อุปกรณอบแหงในอุตสาหกรรม. สมาคมสงเสริมเทคโนโลยีไทย- ญี่ปุน, กรุงเทพฯ , สมชาติ โสภณรณฤทธิ์. 2540. การอบแหงเมล็ดพืชและอาหารบางประเภท. สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลาธนบุรี.
7