Cursor 12 - jaargang / year 58

12 18 February 2016 | year 58

@tuecursor @TUeCursor_news Biweekly TU/e Magazine

|

www.cursor.tue.nl

|

tuecursor

|

@tuecursor @TUeCursor_news

6 | Zoeken naar wie je bent TU/e students will be performing in the musical Spring Awakening ten times. “Wanting to find out who you are is of all times.�

12

Focus on formic acid

Op mierenzuur de toekomst in rijden

14

Photonics gaining momentum

Eindhoven wil kennisvoorsprong in fotonica vasthouden met nieuw instituut

18 Science for society

Draagbaar plasma tegen nare stomageurtjes

22 Face TU/e Face

Local and international students interview each other

2 | Vooraf

CURTOON

18 februari 2016

Colofon Hoofdredacteur

Digitaal tenta­ mineren

Feestje

Han Konings

Eindredacteur Brigit Span

Redactie Judith van Gaal Tom Jeltes | Wetenschap Norbine Schalij Monique van de Ven Myrthe van der Putten (stagiaire)

Medewerkers Angela Daley Tiny Poppe

Fotografie Rien Meulman Bart van Overbeeke

Coverbeeld Bart van Overbeeke

Opmaak Natasha Franc

Vertalingen

Where innovation starts. Vind ik nog altijd een prima slogan voor deze instelling, Han Koning s, maar maken we die zelf wel altijd waar hoofdredac teur als het gaat om praktische vernieuwingen binnen het onderwijs? De afgelopen weken verdiepte ik me in de wondere wereld van het fraudebestendig digitaal tentamineren.

Want al die tussentoetsen mogen dan een zegen zijn voor onze rendementscijfers, ze kosten ook klauwen met tijd om ze te maken en na te kijken. En bij een alsmaar stijgende instroom van studenten worden het er steeds meer, wat de workload van onze docenten alleen maar vergroot. Dat moet slimmer/innovatiever kunnen.

Dat dacht Kees Goossens, hoogleraar bij Electrical Engineering, ook en vorig jaar ontwikkelde hij samen met wetenschappelijk programmeur Martijn Koedam een eigen methode voor fraudevrij digitaal tentamineren. Hij maakt daarbij gebruik van een usb-stick. Dit collegejaar plukt hij er al de tijdbesparende vruchten van en collega’s kwamen al informeren of ze er ook mee aan de slag kunnen. Dat doet Goossens niet, want hij vindt dat het op centraal niveau moet gebeuren. Ons Onderwijs en Studenten Service Center voert ook al enige tijd onderzoek uit op dit vlak en inmiddels is er overleg geweest met Goossens. Een stuurgroep buigt zich nu over hun adviezen.

Hopelijk gaan de eerste pilots nog voor de zomer van start en wordt snel duidelijk of op centraal niveau een werkbare en veilige methode kan worden ingevoerd.

Want starten met innovatie is mooi, maar het ook invoeren is nóg beter.

Het leven hangt van Tom Jeltes toevalligheden aan elkaar. Mogelijk hebben duizenden stomapatiënten straks minder dagelijkse zorgen, omdat één van hen ooit op een feestje een bevriende plasmafysicus vertelde over zijn verstopte stomazak.

Job Beckers zag in zijn eigen vakgebied een oplossing lonken en besloot daar werk van te maken. Het resultaat: de spin-off Plasma Pendix, die in samenwerking met het Catharinaziekenhuis en VDL ETG een draagbaar plasmafilter ontwikkelt. De moraal van dit verhaal?

Een wetenschapper die iets voor de maatschappij wil betekenen, moet zijn sociale leven niet verwaarlozen.

Zie pagina 18-19.

Annemarie van Limpt Benjamin Ruijsenaars

Aangesloten bij Hoger Onderwijs Persbureau

Redactieraad prof.mr.dr. Jan Smits (voorzitter) prof.dr. Marco de Baar Willem van Hoorn Lucas Otten (studentlid) Anneliese Vermeulen-Adolfs (secretaris)

Redactieadres TU/e, Matrix 1.90 5600 MB Eindhoven tel. 040 - 2474020 e-mail: cursor@tue.nl

Cursor online www.cursor.tue.nl

Druk Janssen/Pers, Gennep

Advertenties Bureau Van Vliet BV tel. 023 - 5714745

Clmn

De glazen mitrailleur

Tussen alle dood en verderf in Syrië en Duitsers die gevoelige patiëntendossiers als confetti gebruikten, werd vorige week in Nederland het laatste bastion van ongelijkheid tussen mannen en vrouwen geslecht. Minister Jeanine Hennis-Plasschaert van Defensie heeft aangekondigd de wet aan te gaan passen, zodat vrouwen ook dienstplichtig worden.

Als man was het je laatste poot om op te staan in discussies over ongelijke behandeling van vrouwen. Nadat er een hele rits getallen en onderzoeken over zaken als het glazen plafond en gelijk werk voor een lagere beloning je kant op waren geslingerd, begon je je als man toch wat schuldig te voelen. Op het moment dat er zo ver op je ingepraat was dat je zelf ook de man als oorzaak van alle onrecht in de wereld zag, kon je eigenwaarde alleen nog gered worden door het woord dienstplicht uit te kramen.

Hierna kon je proberen de discussie naar je hand te zetten. Want is het niet absurd dat onze voormoederen wettelijk gezien al jarenlang evenveel invloed hebben op, bijvoorbeeld, het starten van oorlogen, maar dat als

de pleuris vervolgens uitbreekt alleen de mannen naar het front worden gestuurd? Om het in TU/e-perspectief Teun Minke te zetten: dat is een heftigere versie ls, student Te chnische N atuurkunde van instemmen met het verplichten van tussentoetsen en de invoer van aanwezigheidsplicht bij tentamens, terwijl je zelf nog in het oude curriculum zit.

Nu zeventienjarige vrouwen ook een brief op de mat gaan krijgen waarin wordt uitgelegd dat de dienstplicht al twintig jaar geleden is opgeschort, sta je als man helemaal machteloos in de discussie. Kortom, we kunnen met een gerust hart de glazen plafonds aan stukken slaan en de vrouwen naar de top sturen: we staan hypothetisch gezien nu ook schouder aan schouder in de strijd.

Nieuws | 3

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

, Duurzame doeken transformeren tot tasjes

,

Het doek dat pontificaal aan de gevel van Atlas (voorheen het Hoofdgebouw) hing, is inmiddels vervangen door meerdere nieuwe doeken. Dit gebeurt niet alleen om met de teksten duidelijk te maken hoe duurzaam het gebouw wordt, maar ook om het grijze gebouw een beetje op te fleuren. De banieren van zowel Potentiaal als Atlas, allebei rond de driehonderd vierkante meter groot, worden momenteel vermaakt tot tassen.

Het vaandel dat aan Potentiaal hing, zal als eerste de transformatie ondergaan. Die tassen worden als infobag weggegeven aan de bewoners van de nieuwe woontoren Potentiaal; deze zijn klaar tijdens het lustrumweekend van de TU/e, eind april. De tassen die van de oude banier van Atlas worden gemaakt, moeten in mei klaar zijn.

Het is nog niet duidelijk wat er met die tassen gaat gebeuren.

Twee TU/e-wetenschappers krijgen Vici-beurs TU/e-wetenschappers Servaas Kokkelmans (Technische Natuurkunde) en Jan Draisma (Wiskunde & Informatica) krijgen een Vici-beurs. Onderzoeksfinancier NWO heeft in totaal 32 onderzoekers beloond met de beurs van anderhalfmiljoen euro, waarmee ze de komende vijf jaar een eigen onderzoeksgroep mogen opbouwen.

Servaas Kokkelmans, universitair docent Coherence and Quantum Technology, mag de beurs inzetten voor zijn onderzoek ‘van neutronenster naar kwantumcomputer’. Jan Draisma, universitair hoofddocent met de leerstoel Discrete and Applied Algebraic Geometry, kan de Vici-beurs besteden aan zijn onderzoek naar ‘Stabilisatie in algebra en geometrie’.

Thaw Finland puts end to ice bridge project The ice bridge TU/e people and others were building in Finland has collapsed early last Monday morning 8 February. The temperature had been too high the days before: Sunday even saw rain. At 4am on Monday, the balloon ripped, most likely as a result of the weight of the water. “We’ve been defeated by the weather”, says one of the initiators Roel Koekkoek.

The team, which is staying in Finland for seven weeks, had anticipated three weeks of thaw prior to the project, says Koekkoek. Three became four - in the second half of the construction at that. “It wouldn’t have been a big deal in the first few weeks.”

Last week, the team leaders has therefore decided to stay in Finland for three more weeks, hoping to see sub-zero temperatures again, but they never reached freezing. The rain setting in last Sunday marked the definite end of the project.

Read more on Da Vinci’s Bridge in Ice project on page 21 in this Cursor.

Jan Draisma

Wanted: smart ideas for TU/e Contest An opportunity to develop a genius idea with the help from regional businesses, that’s what TU/e wants to offer its students with the TU/e Contest. This year sees the second edition of the competition.

The finals are scheduled for May 17.

TU/e students and PhD candidates have until March 31 to enter their ideas at tuecontest.nl. The networking round starts on March 2 and includes an official ceremony in the Blauwe Zaal, set up in collaboration with the Career Events Foundation. Around April 11, the organization will announce the best 40 entries, the geniuses behind which will then be invited to the training and workshop days on April 21 and 26 in Zwarte Doos.

Servaas Kokkelmans

Belangrijke horde in ontwikkeling medicijn tegen taaislijmziekte Onderzoekers van de TU/e en de McGill University in Montreal (Canada) hebben een belangrijke stap gezet in de ontwikkeling van een medicijn tegen taaislijmziekte.

Bij mensen die leiden aan deze ziekte, zit het eiwit CFTR niet op de juiste plaats in slijmproducerende cellen: het blijft steken in de cel, terwijl het in de celwand moet zitten.

Die cellen geven daardoor taai slijm af, met ernstige gevolgen.

De onderzoekers zijn erin geslaagd om CFTR toch naar de celwanden te dirigeren. Ze publiceren hierover in het vooraanstaande wetenschappelijke journal PNAS.

Industrial Design gastvrouw TEI 2016 De internationale conferentie Tangible Embedded and Embodied Interaction (TEI) viert dit jaar haar 10-jarig bestaan. Deze belangrijke 4-daagse voor industrieel ontwerpers en onderzoekers is voor de 1ste keer in Nederland en de faculteit Industrial Design is gastvrouw.

Van de 355 inzendingen mochten 120 onderzoekers hun projecten, die zich richten op fysieke interactie tussen mens en technologie, presenteren. Onder deze presen­ taties bevinden zich er 14 van de faculteit Industrial Design.

Industrial Design hostess TEI 2016 This year is the 10th anniversary of the international conference Tangible Embedded and Embodied Interaction (TEI). This important 4-day event for industrial designers and researchers is held in the Netherlands for the 1st time and the Department of Industrial Design is hosting it. Out of 355 submissions 120 researchers were selected to present their projects, which focus on physical interaction between humans and technology.

14 of these presentations were submitted by ID. (MvdP) Photo | Bart van Overbeeke

More news on page 5 and www.cursor. tue.nl/en

4 | Universiteitsberichten

ALGEMEEN Dienst Personeel en Organisatie | Employabilityfonds: vergroot je inzetbaarheid op de arbeidsmarkt Wil jij een opleiding of training volgen die buiten de scope van je huidige functie valt, maar erop is gericht om je positie op de arbeidsmarkt duurzaam te verbeteren?

Mogelijk kun je voor de financiering gebruik maken van het Employabilityfonds. Kijk voor meer informatie op de intranetpagina’s van DPO of informeer bij je HR-adviseur.

TU/e Graduate School | Master Months Wil je je nu alvast oriënteren op een master? In februari en maart organiseert de TU/e Graduate School speciaal voor tweede- en derdejaars studenten de ‘Master Months’. Tijdens de Master Months organiseert iedere master op een ander moment een voorlichting.

Op deze manier kun je alle voor­ lichtingen die je interessant vindt bezoeken. Kijk voor meer informatie over de Master Months op education guide.tue.nl/mastermonths.

TU/e Graduate School | Master Months Are you planning to enroll in a master’s degree program after your bachelor? In February and March the TU/e Graduate School is organizing ‘Master Months’ especially for second and last-year TU/e bachelor’s degree students.

During the Master Months each master’s program organizes an information session. These sessions are all scheduled on different days.

This way you will be able to attend all presentations you are interested in. Check educationguide.tue.nl/ mastermonths for more information about the program.

EIT-Digital Master Program in Data Science | Become a professional in a highly innovative area: Data Science The profession in Data Science is hailed as the “… Sexiest Job of the 21st Century,” by Harvard Business Review.

Do you want to be a data scientist in future? Do you possess the entrepreneurial spirit? Are you looking for a master program with financial support? (No tuition fee for EU/EEA Citizens, possibility for 500/1000 € monthly allowance and

a 3000 € travel and installation grant.)

Are you curious to explore Europe during your studies? Then, apply NOW for the EIT-Digital Master Program in Data Science. http://www.masterschool. eitdigital.eu/programmes/dsc/

18 februari 2016

UNIVERSITEITSBERICHTEN

Naar een volledig Engelstalige bachelor?

MENS Bureau voor Promoties en Plechtigheden | Intreerede prof.

Gelinck Vrijdag 26 februari, 16.00 uur,BZ: intreerede prof.dr. G. Gelinck (NT) - dhl Voorzitter: prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen Titel: Flexible, large-area electronics Electronics for everybody, on the body and in the body Promoties Donderdag 18 februari, 14:00 uur, CZ4: promotie K. Kuusk BSc MA (ID) Promotor: prof.dr. R. Wakkary Voorzitter: prof.dr.ir. A.C. Brombacher Titel proefschrift: “Crafting sustainable smart textile services” Donderdag 18 februari, 14:00 uur, ZD: promotie S. Jolly MSc (IE & IS) Promotoren: prof.dr.ir. R.P.J.M. Raven en prof.dr.ir. G.P.J. Verbong Voorzitter: prof.dr. I.E.J. Heynderickx Titel proefschrift: “Collective institutional entrepeneurship for fostering sustainable energy transitions in India” Donderdag 18 februari, 16:00 uur, CZ4: promotie M. ten Bhömer MSc (ID) Promotor: prof.dr.ir. C.C.M. Hummels Voorzitter: prof.dr.ir. A.C. Brombacher Titel proefschrift: “Designing Ebodied Smart Textile Services The role of prototypes for project, community and stakeholders” Donderdag 18 februari, 16:00 uur, ZD: promotie ir. F. Sengers (IE & IS) Promotoren: prof.dr.ir. R.P.J.M. Raven en prof.dr.ir. G.P.J. Verbong Voorzitter: prof.dr. I.E.J. Heynderickx Titel proefschrift: “Transforming Transport in Thailand Experimenting for Transitions to Sustainable Urban Mobility” Woensdag 24 februari, 16:00 uur, CZ4: promotie V. Moskalenko MSc (EE) Promotor: prof.dr.ir. M.K. Smit Voorzitter: prof.dr.ir. J.H. Blom Titel proefschrift: “Extended cavity passively mode-locked lasers in indium phosphide generic integration technology”

En ik vind

Woensdag 24 februari, 16:00 uur, CZ5: promotie S.J.C. Joosten MSc (W&I) Promotoren: prof.dr.ir. J.F. Groote en prof.dr. M.C.J.D. Eekelen Voorzitter: prof.dr. J.J. van Wijk Titel proefschrift: “Verification of Interconnects” Donderdag 25 februari, 16:00 uur, CZ4: promotie A. Furlan MSc (ST) Promotor: prof.dr.ir. R.A.J. Janssen Voorzitter: prof.dr.ir. J.C. Schouten Titel proefschrift: “Multi-junction polymer and hybrid photovoltaic devices” Maandag 29 februari, 16:00 uur, CZ4: promotie A. Bogomolov MSc (TN) Promotoren: prof.dr. A.J.H. Donné en prof.dr. M.R. de Baar Voorzitter: prof.dr. H.J.H. Clercx Titel proefschrift: “Visualisation of instabilities at the edge of ASDEX-Upgrade plasmas” Maandag 29 februari, 16:00 uur, CZ5: promotie L. Dubbelt MSc (IE & IS) Promotor: prof.dr. E. Demerouti Voorzitter: prof.dr. I.E.J. Heynderickx Titel proefschrift: “Women to the Top: Discovering Facilitating Factors for Women’s Functioning in Minority Positions” Woensdag 2 maart, 16:00 uur, CZ4: promotie R.G.A. Brankaert MSc (ID) Promotoren: prof.dr.ir. P.H. den Ouden en prof.dr.ir. A.C. Brombacher Voorzitter: prof.dr.ir. M.J.W. Schouten Titel proefschrift: “Design for Dementia A design-driven Living Lab approach to involve people with dementia and their context” Woensdag 2 maart, 16:00 uur, CZ5: promotie S. Rasouli MSc (B) Promotoren: prof.dr. H.J.P. Timmermans en prof.dr. T.A. Arentze Voorzitter: prof.ir. E.S.M. Nelissen Titel proefschrift: “Uncertainty in modeling activity-travel demand in complex urban systems”

Naar aanleiding van het stuk van Judith van Gaal in de Cursor van 4 februari 2016 over de invoering van de Engelse taal in het bacheloronderwijs op de TU/e, willen wij onze zorgen uiten. Zorgen die gedeeld worden door een grote groep docenten. De overgang naar volledig Engelstalig onderwijs zal naar onze mening ten koste gaan van de kwaliteit van het onderwijs. De kennisoverdracht van docent naar student zal vanzelfsprekend lijden onder de geringere uitdrukkings­ mogelijkheden van docent én student. Maar wij zien ook het niveau van de actieve taalbeheersing van onze afstudeerders in gevaar komen.

Ontwikkeling van actieve taalbeheersing op hoog intellectueel niveau is een zeer belangrijke component van een wetenschappelijke opleiding.

Het helder kunnen verwoorden, zowel mondeling als schriftelijk, van gecompliceerde concepten, modellen en inzichten van een hoog abstractieniveau vormt de basis van het uitoefenen van het beroep van ingenieur en wetenschapper. Het leren van vaardigheden zoals het schrijven van verslagen, het geven van presentaties en het voeren van een wetenschappelijk discussie vormt dan ook een essentieel onderdeel van de opleiding. Zowel in het Nederlands als in het Engels.

Actieve beheersing van het Engels is van groot belang voor de studenten die een internationale en/of academische carrière ambiëren of terechtkomen in een van de grote technologiebedrijven. Maar een aanzienlijk deel stroomt uit in maatschappelijke posities waar een goede beheersing van het Nederlands op hoog niveau noodzakelijk is; te denken valt aan het onderwijs, beleids- en maatschappelijke functies bij de overheid, functies in het midden- en kleinbedrijf en in de gezondheidszorg, en ieder ander beroep in Nederland waar communicatie in het Nederlands centraal staat.

Verwaarlozing van het Nederlands in de opleiding kunnen wij ons daarom niet veroorloven. Bovendien kan de gewenste complexe academische taalvaardigheid in het Engels zich alleen ontwikkelen op basis van een goede beheersing van de moedertaal.

De noodzaak om de bachelor-opleiding volledig Engelstalig te maken, is niet evident. Onze studenten zijn al decennialang in staat zich goed te positioneren in de internationale arbeidsmarkt. Daarnaast is de master-opleiding al jaren Engelstalig. Uiteraard zien wij het belang van het openstellen van onze universiteit en het slechten van barrières voor buitenlandse studenten en docenten. Maar dit mag niet ten koste gaan van het onderwijs aan de Nederlandstalige meerderheid en het contact met de maatschappij om ons heen.

Concreet stellen wij voor om het Nederlandstalige karakter vooral in de eerste twee jaar van de bachelor-opleiding zoveel mogelijk te behouden. Daar waar nodig, bijvoorbeeld vanwege buitenlandse docenten of wetenschappelijke rapportage, kan onderwijs in het Engels een prima aanvulling zijn op het onderwijsprogramma en op het vergroten van de Engelse taalbeheersing. Bij behoefte kunnen derdejaars keuzevakken in het Engels aangeboden worden.

Een tweetalige bachelor-opleiding lijkt ons daarom een uitstekende oplossing.

Luc Brunsveld (BMT), Jom Luiten (TN), Paul van der Schoot (TN)

Advertentie

Cursor zoekt studentjournalisten We zijn op zoek naar studenten met journalistieke ambities. Heb je al ervaring met verslaggeving of met het schrijven van verhalen, of zou je graag willen uitproberen of je er aanleg voor hebt, neem dan contact op met de redactie van Cursor. Meld je aan voor een kennismakingsgesprek, waarbij wij je alles kunnen vertellen over de aard van het werk, de uitstekende begeleiding en - niet onbelangrijk - de beloning.

Stuur een mail aan cursor@tue.nl, eventueel al voorzien van voorbeelden van je werk.

Cursor is looking for student reporters We are looking for students with journalistic ambition. Do you already have some experience with reporting or writing stories, or would you like to see if you have a talent for it, then contact Cursor. Apply for an introductory interview, in which we will inform you about the nature of the work, our excellent guidance, and - not unimportant - the financial benefits.

Send an email to cursor@tue.nl, accompanied by (if any) examples of your previous work.

Nieuws | 5

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Theta zoekt sponsors voor nieuwe botenwagen

Need for fraud-proof digital examinations increasing

Studentenroeivereniging Thêta is een crowdfundingcampagne gestart ter medefinanciering van haar nieuwe botenwagen. De ontheffing van de RDW voor haar huidige ‘Bartego’, waardoor de boten aan de achterkant net wat verder mogen uitsteken, loopt na dit roeiseizoen ten einde.

Hoeveel de vereniging in totaal nodig heeft voor de aanschaf van de nieuwe truck, wil bestuurslid Tjeerd van Ditshuizen niet zeggen. De BotenWagenCompagnie hoopt via sponsoring door bedrijven en andere partners in ieder geval 15.000 euro binnen te halen voor de aanschaf van de nieuwe truck, plus 5.000 euro per jaar voor de eerste vijf jaren daarna. Daarnaast hoopt Thêta nog eens 5.000 euro binnen te harken via crowdfunding.

Thêta verwacht haar nieuwe wagen voor aanvang van het nieuwe college­ jaar rijdend te hebben.

The strong growth of the number of students at TU/e also increases the need for a fraud-proof method for digital examinations. Before long a number of options will be presented to the steering group responsible.

Professor Kees Goossens from Electrical Engineering has been conducting digital tests and examinations since the start of this academic year, working with USB sticks that are handed out to the participating students every time in advance. On the server they only get access to the topics to be tested while the rest of the Internet is not accessible anymore. Afterwards each stick is collected again and the results are known immediately.

,

Chemical engineering ,research , TU/e among the world s most influential As one of the world’s most influential research groups in the field of chemical engineering, the TU/e Chemical Engineering & Chemistry department is part of a highly select group. That is the conclusion of the foremost committee that audited the research of the three Dutch TU’s in this area.

The committee was impressed by several aspects, such as the ‘exceptionally high number’ of national and international subsidies, the number of top scientific publications, the number of start-ups and spin-offs as well as the intensive collaboration with industry.

In a reaction, the TU/e Executive Board expressed immense satisfaction with the outcome of the audit committee, and indicated that the committee’s recommendations - mainly concerning the university’s money distribution scheme, which could endanger the department’s viability - will be addressed.

Ook Jett Rebel en Nielson op lustrumfestival TU/e De TU/e heeft, na Chef’Special, ook Jett Rebel en Nielson toegevoegd aan de line-up van het Dream & Dare Festival.

Met dit driedaagse evenement op eigen terrein viert de universiteit eind april haar zestigjarig bestaan.

Het festival start op vrijdag 22 april om een uur ‘s middags met een spectaculaire openingsactiviteit, zo beloven de organisatoren. Aansluitend is er een wetenschapsshow, waarin de vijf universiteitshoogleraren van de TU/e praten over de ontwikkelingen in de wetenschap en technologie.

Op zaterdag en zondag zijn er onder meer ‘Dream’- en ‘Dare’-podia met diverse optredens. Jong en oud kunnen onderzoeksvragen stellen tijdens een show met presentatoren Dennis Storm en Valerio Zeno, onder meer bekend van het programma ‘Proefkonijnen’ van BNN. Het festival is gratis toegankelijk; voor sommige onderdelen is aanmelding verplicht.

Voor meer info zie www.tue.nl/60jaar.

De mens achter het nieuws

Interview | Myrthe van der Putten Foto | Bart van Overbeeke

Lucas Asselbergs (56), hoofd Studium Generale en projectleider van de lustrumcommissie van het Dream & Dare Festival, is volop in de weer om de verjaardag van de TU/e in goede banen te leiden. Hij heeft veel te maken gehad met het boeken van de bekende artiesten Nielson, Chef’Special en Jett Rebel.

Hoe is het om zo’n groot festival te organiseren?

“Heel uitdagend. Je kunt wel veel ideeën hebben, maar je moet ook iedereen ervan overtuigen dat ze goed zijn.

Met die ideeën willen we een groot publiek bereiken voor de wetenschapsshow op vrijdag, en veel cultuur op zaterdag en techniekdemo’s op zondag. Gelukkig zijn tot nu toe alle faculteiten en diensten erg enthousiast en willen ze heel graag helpen om het festival gestalte te geven. Het is de bedoeling dat mensen die bij het feest zijn geweest het nooit hadden willen missen.”

Hoe heb je de artiesten weten te strikken?

Lucas Asselbergs De raarste eis was een zakje wiet

“We hebben eerst gekeken welke artiesten zowel de studenten als de medewerkers aanspreken.

Ik heb met veel studenten en verenigingen gesproken over hun muziekinteresse. Daar hebben we denk ik een heel mooie balans in gevonden. Het regelen van de artiesten was niet een kwestie van één telefoontje plegen. Met het management van Chef’Special moesten we bijvoorbeeld goed overleggen, omdat ze een druk programma hebben.”

Hebben de muzikanten nog speciale eisen?

“Ja, er zit overal wel iets curieus tussen. Als je het op de lijst leest, denk je ‘het zal toch niet waar zijn’. Het raarste wat er bij zat, was een zakje wiet, maar die gaan we natuurlijk niet geven. Voor de rest valt het wel mee. Het gaat onder meer om het eten en drinken backstage, de nabijheid van de kleedkamer bij het podium en dat er twee uur van tevoren geen andere band op het podium staat. Vanuit hun perspectief begrijp je het vaak wel, maar wij kunnen als organisatie niet alles inwilligen. Als je er daarna over belt, is het wel onderhandelbaar.”

Heeft je ervaring in het muziekleven (Asselbergs was toetsenist en songwriter van The Handsome Harry Company) je geholpen in de onderhandeling met artiesten?

“Dat helpt zeker. Ik weet zelf hoe het is als je goed wordt ontvangen, dan speel je fijner. En ik weet hoe vervelend het is om afgescheept te worden of dat je tien minuten van tevoren naar het podium gewezen wordt en het verder zelf mag uitzoeken. Dat geeft stress en dat wil je helemaal niet. Ik herken daar veel in, dat maakt het fijner om te overleggen.”

Spreken de artiesten je persoonlijk aan?

“Nielson en Chef’Special zijn voor een heel breed publiek interessant, en Jett Rebel is iets avontuurlijker. Ik zie hem een beetje als de Nederlandse Frank Zappa, met een heel muzikale, grillige stijl van spelen. Ik kom zelf uit de jazzhoek, maar ik waardeer deze groepen allemaal even veel. Het leuke aan Liptease, die ook op zaterdag spelen, vind ik dat ze nummers van nu met zes blazers vertalen naar jaren 50-stijl. Nu gebeurt vaak het omgekeerde.

Er wordt een dikke housebeat gezet onder een jaren 50-nummer, wat ook heel leuk kan uitpakken natuurlijk.”

6 | Gelinkt

18 februari 2016

De TU/e: dagelijks het tweede thuis van zo’n dertienduizend studenten en medewerkers. Een relatief kleine gemeenschap, met ontelbare banden tussen de leden - zakelijk en/of privé.

In ‘Gelinkt’ laten we steeds een aantal van hen aan het woord over hun relatie met elkaar en de universiteit.

Tien voorstellingen lang kruipen TU/e-studenten Annabel Romijn en Ronald Helgers in de musical ‘Spring Awakening’ in de huid van jongeren die zich eind negentiende eeuw verzetten tegen de gevestigde orde. “Dit thema is ook nu nog actueel; het zoeken naar wie je bent is van alle tijden.”

In Pand P, het voormalige Plaza Futura, wacht Natuurkundestudente Annabel Romijn (21) op haar medespeler Ronald Helgers (26). De student Industrial Design rondt tijdens een druilerig weekend het laatste deel van de ochtend­ repetitie van de muziektheater­ voorstelling ‘Spring Awakening’ af, gebaseerd op het toneelstuk ‘Frühlings Erwachen’ van Frank Wedekind. Annabel kijkt aandachtig toe. “Hij speelt erg sterk”, zal ze later over hem zeggen. Na tien minuten vertellen ze beiden tijdens de lunchpauze enthousiast waar de voorstelling over gaat.

“Het verhaal, dat zich eind

Een uitlaatk negentiende eeuw afspeelt, gaat over een groep jongeren die een strijd voert met zichzelf op weg naar volwassenheid en die zich verzet tegen de gevestigde orde.

Maar het is nog steeds actueel, het zoeken naar wie je bent is van alle tijden”, licht Ronald toe.

“In die tijd zaten jongeren vaster in het keurslijf van de maatschappij, ouders en geloof, maar jongeren van nu zijn ook nog steeds op zoek naar hun identiteit, worstelen met hun seksualiteit en ze willen hun eigen plek in de maatschappij vinden”, vult Annabel aan.

“De musical is rauw en eigenzinning” Ze gaan beiden niet alleen voor de inhoud van het stuk, maar ook de manier waarop producent Het Nieuwe Theater de productie aanpakt past bij hen. “De musical

is rauw en eigenzinnig, de perso­ nages zijn kwetsbaar en echt.

De muziek voegt iets toe aan het verhaal, het is geen toneelstuk met wat liedjes eromheen. Samen vormt het een mooi en sterk totaalbeeld”, meent Annabel.

“Wij kunnen als spelers het stuk ook mee vormgeven, er is veel interactie tussen de regisseur, de choreograaf en de spelers.

Daarnaast biedt deze producent als enige muziektheater aan op dit professionele niveau voor onze leeftijd. Het gaat vooral om inhoud en minder om show”, vindt Ronald.

Beiden zetten hun eerste echte stappen op het toneel in de rockopera RENT die in 2013 werd opgevoerd in de Hogestromenhal van de TU/e. Annabel meldde zich in een opwelling aan voor een auditie nadat ze op de Facebook­ pagina van Studium Generale een oproep had gezien. “Super zenuwachtig was ik, want ik had zoiets nog nooit gedaan. Gelukkig werd ik uitgekozen.”

Ronald had voordat hij aan RENT deelnam ooit een basiscursus theater bij studententoneelvereniging Doppio gedaan en als kind in een koor gezongen. Na RENT had hij de smaak te pakken en wilde hij heel graag aan deze productie meedoen.

“Ik kreeg kippen­ vel van Ronald” Annabel en Ronald spelen ieder in een van de drie casts die elk tien voorstellingen spelen. Daardoor hebben ze een goed beeld gekregen van elkaars spel. Annabel kreeg vooral kippenvel van Ronald tijdens een cruciale en ontroerende scène.

“Dat bleef me de hele dag bij, hij speelde dat heel sterk.” Ronald neemt het compliment lachend in ontvangst en prijst vervolgens Annabel om haar mooie donkere stem.

“Zij blijft dicht bij zichzelf in haar rol en dat komt heel echt over.”

Voor Annabel is het spelen echt een

Linked | 7

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

klep met uitdaging uitlaatklep. “Niet alleen omdat het een indrukwekkend stuk is, maar ook omdat ik mezelf kan ontwikkelen in een groep waarmee ik me erg verbonden voel. Bij RENT had ik een ondersteunde rol in het ensemble, maar nu speel ik een eigen karakter.

In deze rol maak ik als personage een ontwikkeling door, maar ook als persoon. Dat maakt meedoen aan deze voorstelling extra uitdagend.”

Ronald wil, naast zichzelf blijven ontwikkelen met zang en spel, vooral de boodschap overbrengen dat jongeren de ruimte nodig hebben om zichzelf te kunnen zijn.

“Daarnaast vind ik het geweldig om met zo’n fantastische regisseur als Robin Coops te werken. Voor hem ligt de uitdaging in het meer gelaagd kunnen spelen en het niet te snel praten. “Je kunt bijvoorbeeld heel verdrietig spelen, maar daar kan ook woede achter zitten. Om dat allebei te laten zien, is niet gemakkelijk, maar daar krijg je begeleiding in.”

In de aanloop naar de eerste

voorstelling op 29 februari blijft er vanwege de repetities minder tijd over voor studie en vrienden.

Annabel: “Als je iets heel graag wilt doen, dan zet je de rest even opzij.

Volgens Ronald komt het vooral aan op de hele maand op jezelf passen, goed plannen, niet uitgaan, kortom gedisciplineerd leven. “Maar dat heb ik er allemaal voor over.”

‘Spring Awakening’ is vanaf 29 februari een maand lang te zien in Pand P aan de Leenderweg 65.

Ook zijn er enkele voorstellingen met Engelse boventiteling.

Kaarten: http/tickets.hetnieuwetheater.nl www.hetnieuwetheater.nl

Interview | Tiny Poppe Photo | Bart van Overbeeke

A challenging way to let go and grow TU/e students Annabel Romijn and Ronald Helgers will be performing in the musical Spring Awakening ten times, playing nineteenthcentury youngsters who resist the establishment. “It’s a theme that’s still relevant today; wanting to find out who you are is of all times.”

Physics student Annabel Romijn (21) and Ronald Helgers (26) of ID play parts in the musical Spring Awakening, based on Frank Wedekind’s play Frühlings Erwachen.

“The story takes place in the nineteenth century and revolves around a group of adolescents who are struggling with adulthood and are fighting the establishment.

TU/e: a home away from home for about thirteen thousands of employees and students. The community is a relatively small one, with infinite connections between its members, be they professional or private.

In ‘Linked’, community members talk about their mutual relationship and their connection to the university.

Still, it’s a current theme, as figuring out who you are is of all times”, Ronald explains. “In those days, the pressure of society, parents, and religion was way more serious for young people, but today’s kids are still unsure who they are, struggling with their sexuality and searching for their place in society”, Annabel adds.

Both started their acting careers with rock opera RENT, which was performed in TU/e’s Hoge Stromenhal. Acting allows Annabel to let go: “Not just because it’s a powerful play, but also because it’s a chance for me to grow within a group I feel a strong connection with. In RENT, I played a supporting part in the ensemble, but now I’m playing a rounded character. I develop during the musical, but as a person, too.

That’s what makes my contribution to this piece so challenging.”

Apart from wanting to grow as a

singer and actor, Ronald especially hopes to convey the message that young people need space to be themselves.

The road to the first show on February 29 is one of lots of rehearsing, little study time and few social activities. Annabel: “If you want something badly, you’ll put all other things aside.”

According to Ronald, it all boils down to taking good care of yourself, proper planning, and saying no to nights out. In short: living a disciplined life. “But it’s so worth it.”

Spring Awakening will premiere in Pand P at Leenderweg 65 on February 29, and runs for a month. Several shows will feature English supertitling.

Tickets: http/tickets.hetnieuwetheater.nl www.hetnieuwetheater.nl

8 | Student

Aanschuiven bij

18 februari 2016

de Bennekel Mansion

Wat is dit voor een huis?

“We zijn op allemaal lid van studievereniging Thor en sinds een half jaar wonen er alleen maar Elektro-studenten, dus dit is wel echt een echt Elektro-huis”, zegt Thomas van der Werff (derdejaars). Behalve derdejaars Stefan Molenschot - bezig met het opzetten van een eigen bedrijf en eerstejaars Laurens Kok hebben ze allemaal in het Thor-bestuur gezeten.

Net thuis uit Het Walhalla, de doordeweekse ‘hang out’ van hun studievereniging, omschrijven de bewoners zichzelf als ‘chille nerds’ die graag gezamenlijk de dagelijkse boodschappen doen, eten, biertjes drinken en veelvuldig tv-programma’s bekijken die ze volgens Stefan al honderd keer hebben gezien. “IT-Crowd en Probleemwijken van SBS, dat soort programma’s past goed bij ons”, lacht hij waarna de rest hem luidruchtig bijvalt.

Na het eten speelt (‘zoveelstejaars’) Tom van Nunen - ofwel TvN - voor het eerst samen met Laurens op de vibrafoon, TvN met stokken en Laurens met de strijkstok van zijn viool. Het wonderlijke geluid valt zeer in de smaak bij de huisgenoten. Laurens houdt het normaal gesproken bij de contrabas. “Die past beter bij jazz dan een viool.”

Bennekelstraat 61

Hebben jullie rituelen?

“We roepen ‘feest’, als er iemand naar de wc gaat”, zeggen ze. Deze is - Elektro-studenten waardig - voorzien van een disco-lichtinstallatie en radio. Een bezoekje wordt dan ook wel ‘discoschijten zonder pleelist’ genoemd. “Als er iemand blijft slapen, moet-ie de afwas doen.

We roepen te pas en te onpas ‘Hallo met Nienke’ omdat we ooit een brief hebben ontvangen van de kleindochter van de huisbaas met deze aanhef. Dat vonden we zo grappig dat we het sindsdien gebruiken”, vult Elwin Hameleers aan.

Wat zijn de huisregels?

Die zijn er niet echt. Maar volgens de officiële regels van de huisbaas mogen er geen meisjes wonen, zijn huisfeesten taboe en er mag geen wasmachine in de ruime badkamer, want “dat kan de energievoorziening niet aan”. “Alsof wij daar nul verstand van zouden hebben”, aldus Laurens. “Verder wordt de huisbaas boos als je de tafel op het dakterras in de fik zet”, weet TvN uit ervaring.

Wat zijn jullie toekomstplannen?

Hoewel de leden zich van de oprichtingsvergadering niet veel meer herinneren, is er sinds kort een ‘soort van officieus Dispuut’ van Thor, GVDOLVAB De Bennekel genaamd. Het doel van het dispuut is op de zolder een bierbrouwerij aan te leggen die grote hoeveelheden ‘Bennekel Brew’ gaat produceren.

Recept Recept Jambalaya met chorizo en kip

TvN kookt voor 5 personen: • Snijd 1 chorizoworst in plakjes en 300 gram kipdijfilet in reepjes.

• Snipper 2 uien.

• Verwijder de zaadlijsten van twee paprika’s en snijd het vruchtvlees in blokjes.

• Snijd 2 bleekselderijstengels in boogjes.

• Maak 300 gr. sperziebonen schoon en halveer.

• Maak kippenbouillon van twee blokjes.

• Verhit 3 el olie in een hapjespan.

Voeg de kip, 1 tl. paprikapoeder en 1 tl. cayennepeper toe en bak 3 minuten.

• Schep de kip uit de pan. Doe 2 el. olie in de pan en bak de chorizo 3 minuten.

• Voeg de ui toe en bak 5 minuten mee.

• Schep de groenten erdoor.

• Voeg 300 gram rijst toe, schenk de bouillon erbij en breng aan de kook.

• Laat het rijstmengsel met de deksel op de pan in 20 minuten langzaam gaar worden.

• Voeg na 10 minuten de kip toe en breng op smaak met peper en eventueel zout.

Eet smakelijk

Recipe Jambalaya with chorizo and chicken

@ Bennekel Mansion “We’re all members of Thor, and since six months we’ve been living here with EE students only. So yes, you could say this is an Electrical Engineering type of house”, says third-year student Thomas van der Werff. The roommates just arrived home from Walhalla, their study association’s hangout, and would say they are ‘laid-back geeks’ who enjoy doing stuff together: grocery shopping, eating, having a beer, and - if Stefan Molenschot is to be believed - watching the same TV shows over and over again.

Do you have any rituals?

We yell ‘party!’ whenever someone goes to the bathroom”, says Elwin Hameleers. As you may expect of an EE house, their toilet is fitted with disco lights and radio. Going number two is aptly called ‘disco shitting without pleelist’ (a pun on ‘plee’ being Dutch slang for toilet, ed.).

If someone stays the night, they have to do the dishes. Whenever we feel like it, we’ll shout ‘Hello, this is Nienke’, because we once received a postcard with that as its opening sentence. It was funny enough to use to this day”, Tom adds.

Would you and your roommates like to feature in this item? Let us know at cursor@tue.nl

TvN cooks for five: • Slice 1 chorizo and cut 300 grams of deboned chicken thighs in strips; • Finely chop up 2 onions; • Remove the seeds of two bell peppers, then dice them; • Cut 2 celery stalks into half-moons; • Use 2 chicken stock cubes and make a stock; • Heat 3 tbsp. of oil in a sauté pan.

Add the chicken, 1 tsp. of paprika and 1 tsp. of cayenne pepper.

Fry for 3 minutes; • Remove the chicken. Add 2 tbsp. of oil and fry the chorizo for 3 minutes.

• Add the onion, fry for 5 more minutes; • Add the vegetables; • Add 300 grams of rice, pour in the stock and bring to a boil.

• Let simmer for 20 minutes with the lid on the pan • After 10 minutes, add the chicken.

Add salt and pepper to taste.

Interview | Tiny Poppe Photos | Rien Meulman

Student | 9

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Studenten van de TU/e gaan steeds vaker voor hun studie naar het buitenland. Voor stage of voor het verrichten van onderzoek, omdat het verplicht is of omdat ze het leuk vinden. Cursorlezers kunnen iedere twee weken over de schouder van een TU/e-student in het buitenland meekijken.

En hoe is het in ...?

Daejeon |

Supermooi, dat is het antwoord op de vraag hoe mijn verblijf in Zuid-Korea tot nu toe is. Een ander land, een andere taal, andere mensen, het blijft iedere dag weer een verrassing wat je hier meemaakt. Vanwege het Double Degree Program van de TU/e en KAIST verblijf ik voor één jaar in Zuid-Korea om hier vakken te volgen van de Master Industrial Systems Engineering. Dit programma biedt studenten de kans om twee masters te volgen in een versneld traject.

Als student ben ik hier doordeweeks vaak te vinden in het research-lab van mijn Koreaanse professor, samen met acht andere studenten.

Uit eten gaan, sporten en natuurlijk ook samen studeren zorgen ervoor dat je een hechte band opbouwt met je mede-labgenoten. Dit maakt het gemakkelijk om te integreren in de Koreaanse studentencultuur, die op een paar punten verschilt van de studentencultuur in Nederland.

Zo zijn Koreanen over het algemeen deadline-werkers; ik kijk niet gek meer op als ik studenten zie slapen op elke mogelijke plaats (bibliotheek, restaurant, bioscoop) omdat ze veertig uur achter elkaar hebben gestudeerd voor een tentamen. Ook is de afstand tussen docent en student veel groter dan in Nederland; je ziet niet zo snel dat studenten tijdens de les in discussie gaan met de docent.

De afgelopen maand heb ik Engelse les gegeven op een middelbare school in Cambodja. Dit was een bijzondere ervaring, omdat Pol Pot 35 jaar geleden het onderwijs had afgeschaft. Gelukkig is het onderwijs later weer ingesteld, maar je kunt merken dat er veel kennis ontbreekt. De aankomende maanden ga ik weer vakken volgen bij KAIST, na de zomer hoop ik te kunnen afstuderen in Azië om de laatste fase van het Double Degree programma af te sluiten. (tot ziens) Rick van de Ven, Masterstudent OML (TU/e) & ISE (KAIST)

And how are things in ...?

TU/e students go abroad more and more for their study. Be it for an internship of for doing research. They write in Cursor about all their experiences abroad.

Brisbane |

Hi everybody! I am Gerwin, a 6th year student Biomedical Engineering.

At the moment I’m working on the final part of my masters: the external internship.

My goal was to do this internship far from home. After sendings lots of emails, I ended up in Brisbane, Australia.

My research project takes place at the Institute of Molecular Bioscience (IMB), a separate part of the University of Queensland. The IMB is dedicated to research only and disposes of top-of-the-bill machines leading to very high quality research.

Brisbane is located in the middle of the west coast of Australia. It’s the third largest city of Australia and since it’s ‘Down Under’ it’s summer over here. Due to the tropical climate this means a temperature of 27-30 degrees and a very high humidity causing a lot of sweating.

The nature here is awesome. Everything is green here and a lot of national parks are close by - enough opportunities for camping and hiking through beautiful scenery.

Additionally, Brisbane is a relaxed and modern city. It has 2 million inhabitants, however, the city center is quite small making it very convenient. During the weekends there are foodmarkets all over the place offering dishes from all over the world; from Swedish to Nepalese and from Chinese to Dutch (I even had Dutch fries and ‘poffertjes’ here).

Living in Australia is quite expensive (average prices are 1.5 times higher than in the Netherlands) so the markets are a good alternative to buy your fruits and veggies since they are generally cheaper than the normal shops.

I like the city very much and I would highly recommend Brisbane for an internship.

Gerwin Salentijn, Master student Biomedical Engineering

Vind jij het ook leuk om een bijdrage te leveren aan deze rubriek en ben jij dit collegejaar in het buitenland? Stuur dan een mailtje naar cursor@tue.nl.

10 | Human Interest

? De Vragenbank

18 februari 2016

Noud Schoenmakers (19), eerstejaarsstudent Werktuigbouwkunde, beantwoordt in MetaForum vlot de vragen die hij tussen de honderd maffe en minder maffe vragen uitvist. “Ik heb graag alles in eigen hand.”

Wat is het grootste verschil tussen jou en je ouders?

Geloof je in geluk of is alles een keuze?

Wat is je sterkste jeugdherinnering?

Wat is het grootste risico dat je ooit hebt genomen?

Wat is je favoriete plek in huis en waarom?

“Ik ben de enige thuis die technisch is. Mijn zus doet hogere hotelschool, mijn moeder is onderwijzeres voor kleuters.

Mijn vader heeft een fiscaal beroep en werkt bij een bank.

Zijn passie is fiscaal recht. Het is niet dat mij dat niet interesseert, we praten er veel over. Maar techniek heeft mij van jongs af aan getrokken.

Ik speelde met lego en deed science fiction games op de computer.

Ik hoop door deze studie terecht te komen bij een autobedrijf als Porsche of BMW.”

“Nee, ik geloof niet in geluk of pech.

Alles is keuze, dingen gebeuren zoals ik ze zelf heb geconstrueerd.

Ik heb ook graag alles zelf in de hand. Als iets fout gaat, dan geef ik niemand de schuld, maar heb ik de verkeerde keuze gemaakt. Zolang de fout bij mezelf ligt, kan ik er iets van leren. Dat hoop ik tenminste.”

“Toen ik zeven jaar geleden voor het eerst na jaren mijn neef Nick weer zag. Hij is dertien jaar geleden geëmigreerd naar Florida en wij zijn hem daar gaan opzoeken in 2009.

Daarvoor had ik alleen contact met hem via de telefoon. Het was de zomervakantie voor ik naar de brugklas ging. Ik weet nog alles van die vakantie. Het is mijn sterkste herinnering in de zin van ‘mooiste’ en ‘meest indrukwekkende’.”

“Ik vind dit een moeilijke vraag.

Ik heb nooit iets levensgevaarlijks gedaan. Eigenlijk is de keuze voor mijn studie mijn grootste risico.

Het is lastig - en niet in je voordeel als je na een verkeerde keuze wilt switchen. Omdat ik wat twijfelde, heb ik wel alternatieven bedacht.

Als het te moeilijk zou zijn, zou ik verder gaan bij Fontys Werktuigbouwkunde. Als het niet leuk zou zijn, zou ik naar TU/e Automotive overstappen. Gelukkig blijkt mijn keuze een goede; ik vind het prachtig.”

“Het huis dat ik sinds kort huur, is niet zo groot. Het is een studio op de Boschdijk en die heeft maar twee kamers. Het fijnst daarin is de bank van Ikea. In Kaatsheuvel in mijn ouderlijk huis vind ik mijn eigen slaapkamer fijn omdat ik daar kan doen wat ik wil (Playstation).

Maar ook ben ik graag in de woonkamer om samen met mijn vader en moeder een film te kijken.”

Interview | Norbine Schalij Photo | Bart van Overbeeke

? The Hot Seat What is the biggest difference between you and your parents?

Do you believe in luck, or is everything a matter of choice?

“I am the only person at home with a technical bent. My sister is doing the hotel management school, my mother is a nursery teacher. My father’s profession is of a fiscal nature and he works at a bank. His passion is tax law.

It is not as if I’m not interested in that, for we talk about it a lot.

Still, technology has appealed to me since my early childhood.

I used to play with Lego and played science fiction games on the computer. I hope that this study can pave my way to an automotive company like Porsche or BMW.”

“No, I don’t believe in luck or bad luck. Everything is a choice, things happen the way I have constructed them myself. I also like to control everything myself. If something goes wrong, I don’t blame anyone, because I’ve simply made the wrong choice. As long as the blame is on me, I can learn something from it. Or so I hope.”

Noud Schoenmakers (19), a first-year student of Mechanical Engineering, smoothly answers the questions which he selects from the one hundred weird and less weird questions in MetaForum. “I like to keep things in my own hand.”

What is your most vivid childhood memory?

“When I saw my cousin Nick again seven years ago for the first time in years. He emigrated to Florida thirteen years ago and we went to look him up there in 2009. Before then I only got in touch with him on the phone. It was the summer holiday before I went to the first year of secondary school. I still remember everything about that holiday. It is my strongest memory in terms of ‘most beautiful’ and ‘most impressive’.”

What is the greatest risk you have ever taken?

What is your favorite place at home and why?

“I find this a difficult question.

I’ve never done anything perilous.

Actually the choice of my study is my greatest risk. It is awkward - and not to your advantage - if you want to switch after having made the wrong choice. As I had some doubts, I did consider several alternatives.

If it was going to be too tough, I would continue at Fontys Mechanical Engineering. If it wasn’t any fun, I would switch to TU/e Automotive.

Fortunately my choice has turned out to be the right one; I just love it.”

“The house I’ve been renting for a short time now is not so big.

It’s a studio at Boschdijk with only two rooms. The best thing in it is the Ikea sofa. In Kaatsheuvel in my parental home I really like my own bedroom because I can do anything I want there (PlayStation). I also like to be in the living-room to watch a film together with my mum and dad.”

Mens & Mening | 11

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

TUssen de oren

In Cursor worden iedere twee weken studenten, docenten, labs, technische artefacten, de werkomgeving, het weten­schappelijk bedrijf, de campus, het onderwijs en websites onder een psychologische loep gelegd door de medewerkers van TU/e-opleiding Psychology & Technology.

Een pleidooi voor de babbel-coupé Eerlijk zeggen: Ben jij altijd stil in de stiltecoupé? Volgens de NS zijn de meeste reizigers dat niet, dus kondigde het bedrijf vorige week een proef aan om reizigers nóg nadrukkelijker op de stiltecoupé te wijzen. Binnenkort kunnen afkeurend kuchende stilte-fanaten hun coupé-genoten wijzen op een pictogram op het hoofdeinde van de zitplaats ter handhaving van de stilte-norm.

Ik vind volle stiltecoupés enorm vreemd. Iedereen ontwijkt elkanders blik, kijkt onrustig om zich heen of

stort zich vol passie op een levenloos object, zoals een boek of laptop.

Worden we van deze surreële situatie nou écht gelukkig?

Volgens een studie van Nicholas Epley en Juliana Schroeder uit 2014 verwachten de meeste mensen dat wel. Zij hielden een groep Amerikaanse treinforenzen één van drie verschillende scenario’s voor: Of je moet gedurende de hele reis stil zijn, of je moet per se een gesprek aanknopen, of je gedraagt je zoals tijdens een doorsnee reis.

Het vooruitzicht om te moeten praten met medereizigers bleek

Brain matters

erg onaantrekklijk te zijn: de forenzen dachten dat zij hier het minste plezier of geluk uit zouden halen.

Maar kloppen die verwachtingen wel? Epley en Schroeder gingen verder dan alleen vragen en lieten drie andere groepen elk één van deze scenario’s uitvoeren.

De uitkomsten waren precies het tegenovergestelde van de verwachtingen: de forenzen in de sociale, ‘verplicht praten’-groep waren blijer en gelukkiger dan forenzen uit de controle of stilte-groep.

Verplicht praten - dat lijkt me wel wat. Waarom schaffen we die hele stiltecoupé eigenlijk niet af, en nemen we er een babbel-coupé voor in de plaats? Uit andere studies is al gebleken dat sociale interactie een treinreis een stuk draaglijker kan maken en leidt tot meer positiviteit gedurende de rest van de dag. Dat is hard nodig, want een studie van Alois Stutzer en Bruno Frey uit 2008 heeft aangetoond dat hoe langer je dagelijks moet reizen, hoe ongelukkiger je gemiddeld bent.

Ben je een workaholic en zit je daarom in de stilte-coupé?

Geen zorgen, in hun studie vroegen Epley en Schroeder ook naar de productiviteit van de forenzen en er bleek geen verschil tussen de drie groepen te zijn. Een beetje geroezemoes in je coupé heeft dus geen impact op je werkdriften.

Dus, ken je een collega of mede­ student met een ochtendhumeur?

Adviseer hem of haar dan om vooral niet in de stiltecoupé te gaan zitten, maar juist te socializen. Dat is voor ieders bestwil.

Alain Starke is promovendus bij Human-Technology Interaction

In every Cursor staff from the human-oriented program Psychology & Technology Cursor will be taking a closer psychological look at students, teachers, labs, technical artifacts, the workplace, the scientific business, campus, education, and websites.

All aboard the chatty carriage Have you ever found yourself seated in the silent carriage of a Dutch train (‘de stiltecoupé)?

Chances are, it wasn’t silent at all, in spite of all the signs and agitated people in the carriage.

The Dutch Railways are bothered by this and announced a pilot to remind passengers to keep silent.

Soon, middle-aged couples sitting opposite of you can not only cough relentlessly if you dare to make a sound, but also point to a sign printed on the headrest of their seats.

I find silent carriages to be rather awkward, especially full ones. Each passenger is occupied with avoiding each other’s gaze, either looking around restlessly or plunging oneself into a lifeless object, such as a book or laptop. Honestly, do these surrealistic conditions really make us happy?

According to a study conducted by Nicholas Epley and Juliana Schroeder in 2014, most people actually expect this, at least compared to other commuter situations. They proposed each member of a group of US rail commuters one of three scenarios:

either having to be silent during one’s entire commute, or being obliged to make a conversation with a fellow passenger, or act as in one’s regular commute. They found that the outlook of having to speak up was the most unattractive one.

However, are these expectations justified? Epley and Schroeder set out to find out, by letting each commuter in a different group experience one of these three scenarios. These commuters reported completely opposite results to those expected: A chatty commute was actually more

pleasant than a silent one.

A chatty commute also sounds pretty pleasant to me. Why can’t we replace all silent carriages with chatty carriages? Other studies have already pointed out that social interaction can make a morning commute more bearable and leads to a more positive outlook during the entire day.

This is badly needed, as a study of Alois Stutzer and Bruno Frey in 2008 points out that commuters, especially long-distance ones, tend to be unhappier than their non-commuting peers.

Wait, do you prefer a silent carriage, because you’re a workaholic?

Don’t worry, Epley and Schroeder also asked commuters about their productivity and found no difference between conditions. Hence, a little buzz in your carriage is not necessarily a bad thing.

So, do you have a moody colleague or fellow student? Please advise him or her to avoid the silent carriage - that’s in everybody’s best interest.

Alain Starke is a PhD student at Human-Technology Interaction

12 | Focus

Text | Norbine Schalij Photo | Bart van Overbeeke “Het opwekken van energie hebben we nu wel onder controle”, zegt Team FAST, “maar hoe sla je het op?” In mierenzuur, is hun eigen antwoord. In januari presenteerde het team Formauto Junior, een schaalmodel dat op mierenzuur kan rijden.

Aan het eind van dit jaar wil Team FAST een bus van VDL omgebouwd hebben tot een mierenzuurmodel.

18 februari 2016

Op mierenz Porsche? | Dat Formauto Junior een Porsche-

Idee | Een groep van tien studenten die in 2015 een TU/e Honors Track volgden kwam op het idee van een mierenzuurauto.

Ze vernamen dat er een nieuwe katalysator ontwikkeld was bij de groep Molecular Catalysis van Scheikundige Technologie.

Ze beseften dat deze technologie een duurzame manier is om groene energie van wind/water/zon op te slaan en deze vervolgens effectief om te zetten naar elektriciteit in allerlei applicaties, zoals in een auto. Op 1 september 2015 is Team FAST opgericht en momenteel zijn er 22 leden.

voorkomen heeft, is toeval. Team FAST kon dit model kopen en leeghalen. Alleen het chassis, de wielen en de elektro­ motor zijn nog origineel. Het gaat natuurlijk om de motor, maar het oog wil ook wat. Daarom is de rode kap overgespoten in zwart en zijn de wielen knalgroen gemaakt. Hoe de bus er uit gaat zien, is nog niet bekend.

Waterstofbrandstofcel |

In de waterstofbrandstofcel bevinden zich membranen die ervoor zorgen dat er elektrische energie vrijkomt bij het binden van waterstof en zuurstof.

Team FAST kocht voor het schaalmodel een 30 Watt brandstofcel. De beoogde bus wordt uitgerust met een systeem voor 30kW.

Regelsysteem | De stroom die de brandstofcel opwekt, moet verdeeld worden over de accu en de elektromotor.

Dat doet het regelsysteem, omdat de elektromotor bij remmen bijvoorbeeld minder stroom nodig heeft dan bij optrekken.

Wa kosta ? | Over de kosten wil Team FAST niet veel kwijt. “Ons doel is te laten zien dat deze technologie potentie heeft. Er is op dit moment geen reden om aan te nemen dat de prijs niet concurrerend kan zijn in de toekomst. Vergeleken met een elektrische auto is er wel een brandstofcel en reactor nodig, maar een veel minder groot, duur en zwaar batterijpakket. Vergeleken met een waterstofauto hebben we alleen een reactor extra, maar weer geen dure en zware waterstoftank.”

Ambitie | Team FAST dingt mee naar de volgende prijzen en beurzen: Phia, een Philips Innovation Award. Ze zijn door de eerste ronde.

Hermes Award, een internationale technologieprijs. Wordt uitgereikt op de Hannover Messe die van 25-29 april is en waar Barack Obama en Angela Merkel langs zullen komen. Eerste prijs is een PR-pakket ter waarde van 100.000 euro.

Vlak ervoor wil Team FAST Junior tonen tijdens het Dream & Dare Festival op 22-24 april.

Elektromotor |

De elektromotor zet elektriciteit uit de brandstofcel om in beweging door de assen te laten draaien. Formauto Junior heeft een vierwielaandrijving.

Focus | 13

See for news www.cursor.tue.nl/en

zuur de toekomst in Reactor | De essentie vindt plaats in de reactor; een katalysator zet het binnenkomende mierenzuur om in bruikbaar waterstof.

De chemische formule van mierenzuur is HCOOH.

Dit molecuul wordt door een ingewikkeld katalysatorcomplex met een aantal tussenstappen omgezet in H2 en CO2. Het mierenzuur bindt aan de katalysator en uiteindelijk wordt de H2 en de CO2 weer losgelaten. Pieter Ottink, woord­ voerder Team FAST: “Dit is een snel proces, maar het zou de beperkende factor kunnen worden. Maar: hoe groter de reactor en hoe meer katalysator, hoe meer waterstof we zullen maken. Dat is dus ook de manier om dit op te lossen.”

Voordelen op een rijtje |

• Duurzame energie: elektriciteit uit wind en zon, CO2-neutraal.

• Veilige brandstof met hoge ontbrandingstemperatuur.

• Volle tank betekent 500 kilometer rijden (verder dan waterstof en batterijen).

• Transitie naar de benodigde infrastructuur is relatief simpel t.o.v. de andere duurzame alternatieven. (Dit komt omdat mierenzuur ook een vloeistof is, net zoals benzine en diesel.)

Nadelen |

Lagere energiedichtheid dan fossiele brandstoffen.

Mierenzuur is een bijtende stof, het kan slijtage van de tank en het slangetje naar de reactor veroorzaken.

Tank | De tank is gevuld met mierenzuur.

Dat wordt ook gebruikt als desinfectie- en conserveringsmiddel voor veevoer. Je kunt er leer mee looien, het is verwerkt in ontkalkstoffen en het wordt veel gebruikt in laboratoria. Team FAST heeft tot nu toe het mierenzuur bij de industrie besteld. Een personenauto zou naar schatting met 100 liter 500 kilometer kunnen rijden. Dat is gebaseerd op de hoeveelheid waterstof die er in mierenzuur zit. Mierenzuur is een zwak zuur, maar wel een bijtende stof. Dat moet niet op je huid komen.

Maar dat kan opgelost worden door luchtvrij te tanken, zoals bij LPG, verzekert Team FAST.

Cylinder | CO2 en H2 worden hier gescheiden.

Ready for the future on formic acid

“The generation of energy is something we have mastered alright now”, says Team FAST, “but how do you store it? There will be a day when the sun is not shining and the wind is not blowing, and what are we to do then?”

Then you store the energy in formic acid, is their reply. In January the team presented Formauto Junior, a scale model that can run on formic acid.

Hydrogen fuel cell

At the end of this year Team FAST wants to have converted a VDL bus

Inside the hydrogen fuel cell, membranes ensure that electric energy is released upon the bonding of hydrogen and oxygen.

Team FAST bought a 30 Watt fuel cell for its scale model. The intended bus will be fitted with a system for 30kW.

into a formic acid model. How does that work precisely, though?

Tank The tank is filled with formic acid.

That is also used as a disinfectant and preservative for cattle-fodder.

So far Team FAST has just ordered the formic acid from the industry.

It is estimated that a passenger car can run 500 kilometers on 100

of a complicated catalyst complex into H2 and CO2. the formic acid bonds with the catalyst and in the end the H2 and the CO2 are released again.

liters. That is based on the amount of hydrogen that is present in formic acid. Formic acid is a weak acid, but still a caustic substance. You must avoid getting it onto your skin.

You can solve this problem through air-free refueling, as you do with LPG, Team FAST assures us.

Reactor The essence takes place inside the reactor; a catalyst converts the incoming formic acid into usable hydrogen.

In a number of intermediate steps this molecule is converted by means

Electric motor The electric motor converts electricity from the fuel cell into movement by making the axles

revolve. Formauto Junior has a four-wheel drive.

And the costs ?

Team FAST does not want to go into detail about the costs.

“Our goal is to show that there is potential for this technology.

At the moment there is no reason to assume that the price cannot be competitive in the future.

In comparison with an electric car it does require a fuel cell and a reactor, but a battery package that is much smaller, lighter and less expensive. Compared to a hydrogen car we only have an extra reactor, while the upturn is that we need no expensive and heavy hydrogen tank.”

14 | Uitgelicht

18 februari 2016

Bij het onderzoek naar geïntegreerde fotonica, optische materialen en optische communicatiesystemen loopt de TU/e al twee decennia voorop. Deze technologieën moeten de komende jaren grootschalig worden toegepast om te voorkomen dat de wereldwijde digitale infrastructuur vastloopt. Om de Eindhovense kennisvoorsprong vast te houden en uit te buiten, wordt momenteel onder de werktitel ‘Institute for Integrated Nano-Photonics’ een nieuw R&D-instituut opgetuigd waarin de TU/e het voortouw neemt.

Geïntegreerde fotonica in stroomversnelling Interviews | Tom Jeltes Foto’s | Bart van Overbeeke

Oud-decaan van TU/e-faculteit Electrical Engineering Ton Backx is sinds 1 januari directeur van het instituut-in-oprichting. Daarnaast is hij eindverantwoordelijk voor de gerelateerde publiek-private samenwerking Photon Delta, waarvan de dagelijkse leiding in handen is van BrightMove-oprichter Ewit Roos.

De onderzoekspoot van het Research & Development-instituut wordt gevormd door TU/e-onderzoeks­school COBRA, waarvan hoogleraar Ton Koonen sinds deze maand wetenschappelijk directeur is.

De ontwikkelingstak van het instituut, die het gat tussen onderzoek en bedrijfsleven moet gaan vullen, zal worden vorm­ gegeven met Technology Centers waar wetenschappelijke vindingen worden doorontwikkeld tot prototypes.

Naar verwachting blijft het digitale dataverkeer de komende tien jaar exponentieel doorgroeien, en neemt met een factor duizend toe, terwijl de capaciteit van onze computers in diezelfde tijd slechts honderd keer zo groot wordt. Om het groeiende

internetverkeer het hoofd te bieden, verrijst momenteel het ene megadatacentrum na het andere. Aan die groei zijn echter grenzen, al was het maar omdat het elektriciteitsverbruik van deze digitale knooppunten naar tientallen procenten van de wereldwijde stroom­ consumptie dreigt te groeien.

“Die energieconsumptie bedraagt nu al drie procent van het wereld­ wijde elektriciteitsverbruik”, zegt Ton Backx. Willen we over een paar jaar niet een veelvoud betalen voor een minder snelle internetverbinding, dan moet er dus snel iets gebeuren.

De oplossing is gelukkig al in de maak. Informatie kun je namelijk veel sneller en energiezuiniger verwerken via lichtsignalen (optisch) dan in de vorm van elektrische stroompjes. Voor dataverkeer over grote afstand is optische communicatie via glasvezelkabels al gemeengoed. Maar lichttechno­ logie, ook aangeduid met de term fotonica, zal daarnaast moeten worden geïntegreerd in de servers van de datacentra en in de aanslui­ ting naar de eindgebruikers.

Anders gezegd: om filevorming op het digitale wegennet te voorkomen, moeten niet alleen de snelwegen optisch worden, maar ook de knooppunten en de toegangswegen. En dat betekent dat er behoefte ontstaat aan geïntegreerde fotonica, waarin lichttechnologie wordt toegevoegd aan de ‘traditionele’ elektronische chips. “Binnen vier jaar moet fotonica-technologie worden toegepast in datacentra”, aldus Backx. “En daarom moeten we nu de stap maken naar het bedrijfsleven.”

“De achterstand op Europa, dat is de achterstand op ons” Daar is niet alleen haast bij vanuit een technologisch perspectief, maar ook vanuit commercieel-strategisch oogpunt. Onlangs maakte president Obama bekend dat de Verenigde Staten 120 miljoen dollar stoppen

in een fotonica-instituut dat de Amerikaanse achterstand met Europa op dit gebied moet doen inlopen. “En de achterstand op Europa, dat is de achterstand op ons, op de TU/e”, zegt Backx zelfverzekerd. Onderzoeksschool COBRA, waarin fotonica-gerelateerde groepen van Electrical Engineering en Technische Natuurkunde verenigd zijn, is wereldleider in het vakgebied, aldus Backx. “Uit de meest recente visitatie blijkt dat het COBRA-onderzoek zo’n twee jaar voorloopt op de rest van de wereld.”

Voor de TU/e, maar ook voor de rest van Nederland, en zelfs Europa, is het van groot belang om die voorsprong vast te houden.

Voorspeld wordt dat de markt voor geïntegreerde fotonica in 2020 zo’n vijftig miljard euro zal bedragen.

Wie van die explosieve groei gaat profiteren, wordt de komende jaren beslist, zoveel lijkt duidelijk. Er is dus geen tijd te verliezen, vindt Backx: “Ik zou oorspronkelijk in september van dit jaar afscheid nemen als decaan van EE, maar de zaak is nu in een stroomversnelling geraakt.”

Het Institute for Integrated NanoPhotonics moet een volwaardig Research & Development-instituut worden, waarbij de onderzoekspoot wordt gevormd door COBRA, en de ontwikkelingstak zal bestaan uit een drietal Technology Centers, respectievelijk op het gebied van zogeheten (III-V)-Materialen, Componenten-Devices-Circuits, en Systemen (zie ook kader ‘COBRA’).

“De concrete invulling en toekomstplannen worden tijdens het kick-off symposium op 25 april gepresenteerd. Ook de definitieve naam voor het instituut wordt dan bekend.”

Zoals gezegd zullen binnen de Technology Centers de vindingen van COBRA worden doorontwikkeld tot prototypes waarmee de industrie aan de slag kan, waarbij Photon Delta een verbindende rol krijgt (zie ook kader ‘Photon Delta).

In dit verband wordt gesproken met grote technologiespelers binnen en buiten de regio, waaronder Philips, NXP, KPN, ASML en IBM. Voor het totale initiatief is de komende tien jaar zeker honderdvijftig miljoen euro nodig, schat Backx. Er wordt nu dan ook nog druk gekeken welke private en publieke instanties (zoals het ministerie van Economische Zaken, Brainport, de provincie Noord-Brabant, en de Europese Unie) willen bijdragen.

De kersverse directeur is optimis­ tisch over de bereidheid om de benodigde investering op te hoesten. Door niet te investeren zouden we namelijk veel nieuwe werkgelegenheid en inkomsten mislopen. “Het verlies van de koppositie kan ons land, en Europa, miljarden kosten. Geïntegreerde fotonica zal de komende jaren een deel van de traditionele elektronica gaan vervangen, met name in datacenters en voor telecommuni­ catie. Daarnaast heeft de technologie onder meer veel potentie voor biosensoren waarmee je snel en goedkoop medische tests kunt uitvoeren, bijvoorbeeld om huidkanker vast te stellen met een smartphone. De markt voor geïntegreerde fotonica gaat van vijftig miljard in 2020 groeien naar duizenden miljarden op langere termijn.”

Ton Backx

Uitgelicht | 15

See for news www.cursor.tue.nl/en

Optical switch

Photon Delta Photon Delta is een publiek-private samenwerking tussen bedrijven, regionale overheden en kennis­ instellingen op het gebied van (geïntegreerde) fotonica die formeel per 1 januari van start is gegaan. Het initiatief is een uitvloeisel van een studie van adviesbureau Berenschot uit 2014 naar het ‘fotonische ecosysteem’ in en rond Eindhoven. Photon Delta, waarvan de TU/e penvoerder is, wordt voor de helft gefinancierd met een subsidie van OPZuid - het Europees Innovatieprogramma voor Zuid-Nederland. De overige 1,3 miljoen euro wordt opgebracht door vooral Brainport en de TU/e.

De dagelijkse leiding van Photon Delta is in handen van Ewit Roos, oud directeur-oprichter van BrightMove, een bedrijf - met de TU/e als mede-aandeelhouder dat financiering biedt aan hightech-startups. De Rotterdamse economisch-juridisch specialist heeft de komende vier jaar de leiding over de opbouwfase van Photon Delta - waarvan overigens nog niet zeker is of het een stichting, coöperatie of bv wordt.

Het doel van Photon Delta formuleert Roos als het “niet-toevallig valoriseren” van de in het eco­ systeem aanwezige kennis. En dan met name door bedrijfsleven en wetenschap bij elkaar te brengen, te analyseren welk type bedrijven en diensten van toegevoegde

waarde zouden zijn in de regio, en welke specifieke kennis nog ontbreekt. “We hebben hier al veel bedrijven die fotonische componenten maken”, zegt Roos.

“De supply chain is goed ontwikkeld, en de Brainportregio is al groot binnen de Topsector High Tech Systemen & Materialen. Belangrijk is nu om te zien waar de gaten zitten, zodat we die gericht kunnen vullen.”

Photon Delta heeft een zogeheten groeiprogramma met vier hoofdtaken, die in het rapport van Berenschot worden benoemd als verbinden, versterken, verdiepen en versnellen. “We willen analyseren waar onze sterktes zitten en ervoor zorgen dat de betrokken partijen van elkaar weten wat ze doen, en hoe ze kennis kunnen delen en elkaar verder kunnen helpen”, zegt Roos over het thema verbinden.

“Daarvoor gaan we netwerkactivi­ teiten opzetten, maar we zullen ook veel aandacht besteden aan pr-activiteiten voor Photon Delta om ook naar buiten te laten zien dat je bij ons moet zijn.“ Onder het kopje versterken valt de bovengenoemde zoektocht naar de gaten in het ecosysteem, legt hij uit. “Welke partijen ontbreken nog?

We maken dus wel fotonische componenten, maar zijn bijvoorbeeld niet zo sterk in het zogeheten packaging: het inbedden van die componenten in geschikte behuizingen en op printplaten.

Als we die tak kunnen versterken, dan worden we aantrekkelijker voor eindgebruikers om zaken met ons te doen.”

Bij verdiepen gaat het vooral om het uitbreiden en toespitsen van kennis, aldus Roos. “We willen focus aanbrengen in het onderzoek, en helpen bij financieringen daarvan.

Daarnaast gaan we scholings­ programma’s opzetten om het ecosysteem te voeden met goed opgeleide mensen, van mbo, hbo, en masterniveau. Je zou kunnen denken aan een nieuwe fotonicamaster aan de TU/e. Zo willen we human capital creëren.”

Versnellen, tot slot, draait volgens

Roos vooral om business development. “We gaan spin-offs en andere startups helpen om relevante vindingen sneller naar de markt te brengen, en contacten leggen met financiers en de echt grote bedrijven, waarbij we als makelaar kunnen optreden: kijk eens wat we in de showroom hebben staan. Dat idee.”

“Het is geen Brabants feestje” Daarbij zal zeker ook over de grens gekeken worden, benadrukt Roos.

“Het is geen Brabants feestje.

Als je wilt concurreren met de VS, China en Japan, dan is ZuidoostBrabant natuurlijk te klein. Ook de Universiteit Twente en het ecosysteem daar zal meedoen, net als het Dutch Optical Center.

Maar ook samenwerking met andere partners in West-Europa ligt voor de hand.”

De urgentie wordt gevoeld, dat maakt Roos wel duidelijk. “Niet alleen in de VS, maar ook in China en Japan wordt volop geïnvesteerd.

We moeten dus keihard lopen om onze voorsprong te behouden.

Maar als dat lukt, dan hebben we ook echt iets bijzonders voor elkaar gekregen.”

Ewit Roos

16 | Uitgelicht

18 februari 2016

Nanolaser.

Wafer met optische chip.

COBRA Ton Koonen, hoofd van de groep Electro-optical Communications (ECO), is sinds 1 februari wetenschappelijk directeur van zowel onderzoeksschool COBRA als van het Institute for Integrated Nano-Photonics als geheel.

In die functie staat hij algemeen directeur Ton Backx bij op het gebied van de wetenschappelijke inhoud van het instituut.

COBRA blijft wat Koonen betreft voorlopig in zijn huidige vorm bestaan, al was het maar omdat de onderzoeksschool twee jaar geleden een Zwaartekrachtsubsidie van twintig miljoen kreeg, waarmee het nog acht jaar vooruit kan.

“Ook de naam COBRA moet blijven”, benadrukt Koonen.

Omdat het instituut beduidend breder wordt dan de onderzoeks­ school alleen, zal het instituut geen COBRA gaan heten, legt hij uit. “Maar de reputatie van COBRA is te waardevol om die naam helemaal niet meer te gebruiken.”

In de ontwikkelingstak van het nieuwe instituut staat de komende jaren veel te gebeuren, zegt Koonen.

“Hoe krijgen we al die mooie dingen die we binnen COBRA uitvinden naar de echte wereld? Dat wordt de uitdaging voor het instituut.”

Binnen COBRA werken nu zo’n driehonderd onderzoekers, inclusief promovendi. De verwachting is dat daar binnen het instituut de komende vijf jaar nog eens driehonderd mensen bijkomen.

“In de industrie zie je dat hoe verder je komt in de ontwikkeling van een product, hoe meer mensen er bij betrokken zijn. Het zou dus heel goed kunnen dat op termijn het zwaartepunt van het instituut

boek met standaarden voor bepaalde fotonische componenten, die een bedrijf dan in elke aangesloten cleanroom kan laten maken.” bij de ontwikkelingstak komt te liggen.”

COBRA bestaat uit vijf onderzoeksgroepen: twee van Electrical Engineering - Photonic Integration (PhI) en Electro-optical Communi­ cations (ECO) - en drie van Technische Natuurkunde: Photonics and Semiconductor Nanophysics (PSN), Physics of Nanostructures (FNA), en Plasma and Materials Processing (P&MP). Deze groepen doen op drie niveaus onderzoek aan geïntegreerde fotonica: materialen (de groepen van TN), devices (PhI) en systemen (ECO).

In aansluiting op deze drie niveaus zijn binnen het instituut ook drie Technology Centers gepland.

“Op het niveau van materialen hebben we het dan over de ontwikkeling van geavanceerde fotonische materialen gebaseerd op de halfgeleider indiumfosfide”, legt Koonen uit. “Dat is een zogeheten (III-V)- materiaal dat vooral in de telecom wordt gebruikt, maar dat we ook geschikt proberen te maken voor andere toepassingen. De cleanroom van NanoLab@TU/e is al specifiek voor indiumfosfide ingericht.”

Op het niveau daarboven, de devices, bestaat in feite al een Technology Center in de vorm van het Europese consortium Jeppix, waarvan de TU/e coördinator is.

“Daarmee zijn we dus al het verst”, zegt Koonen. “Jeppix houdt zich bezig met generic photonic integration, een methode om optische integratietechnologie ook toegankelijk te maken voor externe partijen. Dan moet je denken aan een soort recepten-

“We zullen geen chipfabriek worden” Dat moet op termijn leiden tot een systeem van open access voor faciliteiten waar bedrijven prototypes kunnen laten maken.

“De bedoeling is dat bedrijven met ontwerpregels in de hand hun eigen circuits kunnen ontwerpen, en die vervolgens bij ons kunnen laten maken, of in cleanrooms van de overige partners. Wij zullen hier overigens geen chipfabriek worden, het blijft bij prototypes. Voor de uiteindelijke massaproductie zijn

er industriële partners.”

Op systeemniveau, tot slot, is er een System Prototyping Center gepland, dat zich zal buigen over hoe deze componenten in een systeem moeten samenwerken om tot de gewenste functionaliteit te komen. “Hoe dat precies vorm krijgt, zal nog moeten blijken, maar dat ligt allemaal in het verlengde van wat wij bij ECO nu doen in onze labs in Flux.”

De vindingen van COBRA blijven overigens ook nu al niet volledig verborgen voor de buitenwereld.

Zo ontstonden vanuit de onderzoeksschool de afgelopen jaren diverse spin-offs, waaronder PhotonX Networks (o.a. optische netwerkschakelaars), Effect Photonics (o.a. ontwerp van photonic integrated circuits en inpassen van afstembare lasers op optische chips) en Smart Photonics

(productie van optische chips).

Hoewel het zwaartepunt van COBRA nu ligt op het gebied van telecommunicatie, is de verwachting dat de komende jaren meer aandacht komt voor andersoortige toepas­ singen van fotonica. “Binnen het instituut zullen we meer aan medische sensoren gaan werken.

Je kunt bijvoorbeeld sensors maken op basis van plastic fibers.

Daarmee kun je goed meten hoe mensen bewegen in hun slaap; we praten momenteel met epilepsiecentrum Kempenhaeghe in verband met het onderzoek naar slaapstoornissen daar. Maar je kunt optica ook gebruiken in het verkeer, om de afstand tussen auto’s te meten, of de doorbuiging van vliegtuigvleugels. Er zijn meer dan genoeg toepassingen voor geïntegreerde fotonica te bedenken.”

Ton Koonen

Zoom in | 17

See for news www.cursor.tue.nl/en

Integrated photonics gaining momentum

Former dean of the TU/e Department of Electrical Engineering Ton Backx has since January 1 been director of the institute in the process of being formed. Apart from that, he has final responsibility for the related public private cooperation Photon Delta, of which the day-to-day running is in the hands of BrightMove founder Ewit Roos.

The research arm of the Research & Development institute will be formed by TU/e research school COBRA, of which professor Ton Koonen has been scientific director since this month. The development arm of the institute, which is to bridge the gap between research and the business community, will be fleshed out with Technology Centers where scientific inventions are developed further into prototypes.

Expectations are that digital data traffic will continue to increase exponentially in the coming decade and will grow by a factor of one thousand, while the capacity of our computers will only increase by a hundredfold during that same period. In order to cope with increasing Internet traffic, one mega datacenter after another is being erected. There are limits to that growth, though, if only because the power consumption of these digital nodes is threatening to rise to dozens of percentages of the global power consumption.

“At present that energy consumption already amounts to three percent of the worldwide power consumption”, says Ton Backx. If we want to prevent paying a multiple within a few years’ time for an Internet connection that is less fast, action needs to be taken very rapidly indeed.

and into the connections to the end users. In other words: in order to prevent congestion on the digital road network, it is not only the motorways but also the nodes and the access roads that will have to be made optical. This means that there is going to be a need for integrated photonics, in which light technology is added to the ‘traditional’ electronic chips.

“Within four years photonics technology must be applied in datacenters”, according to Backx.

“That is why we now need to approach the business community.”

Urgency is required not only from a technological perspective, but also for commercial and strategic reasons. Recently President Obama announced that the United States are going to invest 120 million dollar in a photonics institute that must help America catch up with Europe in this field. “And this ground it has lost in comparison with Europe is ground it has lost to us, to TU/e”, says Backx with self-confidence. Research school

COBRA, in which photonics-related groups of Electrical Engineering and Applied Physics are united, is world leader in this area of expertise, Backx explains. “The latest review has shown that the COBRA research has a head start of some two years on the rest of the world.”

For TU/e, and for the rest of the Netherlands, and even Europe, it is of the essence to hold on to that head start. Predictions are that the market for integrated photonics in 2020 will amount to some fifty billion euro. It appears to be evident that the next few years will determine who is going to profit from that explosive growth.

Which means there is no time to lose, Backx judges: “Originally I was going to say goodbye as dean of EE in September of this year, but things have gained momentum now.”

The Institute for Integrated Nano-Photonics is to become a fully-fledged Research & Development institute, whereby the research arm will be formed by

The solution is already being found Fortunately the solution is already being found. Information can be processed much faster and much more energy-efficiently via light signals (optical) than in the form of electric pulses. For data traffic across great distances optical communication via glass fiber cables is already widely accepted.

Still, light technology, also known under the term photonics, will also need to be integrated into the servers of the datacenters

Ton Backx, Ton Koonen and Ewit Roos. Photo | Bart van Overbeeke

In the research into integrated photonics, optical materials and optical communication systems TU/e has led the way for two decades. These technologies must be applied on a large scale in the years to come so as to prevent the worldwide digital infrastructure from getting bogged down. In an effort to maintain and exploit the knowledge lead in Eindhoven, a new R&D institute is being set up under the working title of ‘Institute for Integrated Nano-Photonics’ in which TU/e takes the lead.

COBRA , while the development arm will consist of three Technology Centers, respectively in the fields of so-called (III-V) Materials, Components-Devices-Circuits, and Systems. “The concrete details and future plans will be presented during the kick-off symposium on April 25. That is when the definitive name for the institute will be announced as well.”

As stated, within the Technology Centers the inventions made by COBRA will be developed further into prototypes with which the industry can get started, and in this process Photon Delta will have a liaison role. In this context talks are being held with major technology players inside and outside the region, including Philips, NXP, KPN, ASML and IBM. The total initiative will definitely require one hundred and fifty million euro over the next decade, Backx estimates. For this reason, great efforts are being made to try and find private and public bodies (such as the Ministry of Economic Affairs, Brainport,

the province of North Brabant, and the European Union) that are willing to contribute.

The brand-new director is opti­ mistic about the willingness to cough up the investment required.

After all, failing to invest would mean we lose a great deal of new employment as well as a lot of income. “The loss of the leading position may cost our country, and Europe, billions. In the years to come, integrated photonics will replace part of traditional electronics, particularly in data­ centers and for telecommunication.

Besides, there is great potential for this technology, inter alia for biosensors that make it possible to conduct medical tests fast and at low cost, for instance to establish skin cancer by means of a Smartphone. The market for integrated photonics will grow from fifty billion in 2020 to thousands of billions in the longer term.”

18 | Onderzoek

Draagbaar plasma tegen nare stomageurtjes

18 februari 2016

Toen een vriend hem vertelde over zijn ervaringen met zijn stoma, kwam plasmadeskundige Job Beckers op het idee om een draagbaar plasmafilter te maken om stomazakjes van nare luchtjes te ontdoen. Onder de noemer Plasma Pendix wil hij dit idee binnen een jaar uitwerken tot een commercieel product.

Beckers vertelt hoe een vriend hem op een feestje vertelde dat hij eerder weg ging omdat zijn stoma ging ‘balloonen’. “Ik had toen geen idee waar hij het over had, maar het blijkt een probleem te zijn waar meer dan de helft van de mensen met een stoma regelmatig last van heeft. De koolstoffilters van stomazakken raken verstopt, waardoor de zak gaat opbollen.

Als de druk te groot wordt, raakt de zak lek. Op een feestje is dat natuurlijk een ramp.”

In Nederland hebben ruim dertigduizend mensen een stoma: een gat in de buikwand waardoor gedeeltelijk verteerd voedsel het lichaam kan verlaten wanneer door een ziekte of operatie een deel van het darmstelsel niet meer functioneert. Aan de stoma wordt een speciaal zakje gekoppeld, waarin de ‘ontlasting’ wordt opgevangen. In zo’n stomazakje komen ook spijsverteringsgassen terecht, vertelt Beckers. “Die moet je afvoeren, maar ze hebben een nogal penetrante geur. Daarom zijn de zakken voorzien van koolstof­ filters, en die raken dus regelmatig verstopt.”

De stank­ moleculen zijn eenvoudig kapot te maken met een plasma

Prototype van het plasmafilter.

De voornaamste boosdoeners zijn zwavelhoudende moleculen, berucht om de geur van rotte eieren. Die stankmoleculen zijn eenvoudig kapot te maken met een plasma, wist Beckers. Zo’n plasma is een geïoniseerd gas, dat kan worden gecreëerd door een hoogspanning aan te leggen over twee elektrodes. Onder invloed van de hoge elektrische velden die daarbij ontstaan, gaat

een stroom lopen door het gas, waarbij een mengsel ontstaat van negatief geladen elektronen en positieve ionen.

Door het gas langs een serie van dergelijke plasma’s te laten stromen, kun je selectief de zwavelhoudende moleculen onschadelijk maken. “In het lab is dat geen probleem”, vertelt de universitair docent in de groep Elementary Processes in Gas Discharges (faculteit Technische Natuurkunde). “De uitdaging is alleen om een draagbaar apparaatje te maken dat je kunt aansluiten op de stomazak en dat het koolstoffilter kan vervangen.”

Beckers legde zijn idee voor aan de Nederlandse Stomavereniging, en kreeg bijzonder enthousiaste reacties. “Het is echt een groot probleem voor het merendeel van de stomagebruikers; sommige mensen raken zelfs in een isolement omdat ze altijd bang zijn dat hun stoma geurtjes gaat lekken.

Ze vervangen hun plasmazak uit voorzorg dan ook vaak al voordat het eigenlijk nodig is.” Een filter dat nooit verstopt zal raken, is dan een uitkomst.

Nooit eerder is iemand op het idee gekomen om een draagbaar plasmafilter te ontwikkelen voor een dergelijke toepassing, zegt Beckers. “Ik weet wel dat patiënten soms een aspirine in de stomazak stoppen. Dat neemt de geur ook weg, maar leidt al snel tot huid­ irritatie. Dat geeft aan hoe wanhopig sommige mensen zijn; ze proberen alles om van dit probleem af te komen.”

Het plasmafilter is zo groot als een smartphone Met een subsidie van de Metropoolregio Eindhoven gaat Beckers zijn idee nu samen met het Catharina­

Research | 19

See for news www.cursor.tue.nl/en

ziekenhuis en fabrikant VDL ETG ontwikkelen tot een tastbaar apparaat. Of liever gezegd, een apparaatje. De plasmafysicus werkt namelijk aan een plasmafilter ter grootte van een smartphone, maar dan twee of drie keer zo dik.

Klein genoeg om in je zak te dragen, maar groot genoeg om een batterij, de elektronische aansturing en een plasmakamertje te bevatten.

Het apparaatje wordt met een slangetje gekoppeld aan de plasmazak via een ventiel, dat het gas naar het plasmafilter doorlaat als de druk te hoog wordt. Alleen op dat moment wordt het plasma ingeschakeld. “In dit plasma worden elektronen losgemaakt van hun atomen”, legt Beckers uit. “Die elektronen hebben veel energie en bewegen zo snel dat ze geurende moleculen kapot maken wanneer ze ermee botsen. De atomen

Portable plasma to fight ostomy scents

When a friend told him about his experience with his ostomy, plasma expert Job Beckers got the idea to make a portable plasma filter to rid stoma bags from unpleasant scents. Under the name of Plasma Pendix he intends to elaborate this idea within a year to a commercial product.

Job Beckers

daarentegen blijven op kamer­ temperatuur, zodat het plasma als geheel niet warm aanvoelt.”

Het apparaat is ook helemaal veilig, zegt Beckers, ondanks de hoogspanning van enkele kilovolts.

“We hebben het over een vermogen van een paar watt, opgewekt door een accu die te vergelijken is met de batterij van een smartphone.”

Dat de methode zo energiezuinig is, komt doordat alleen de lichte

elektronen een hoge energie krijgen, legt hij uit. “De bulk van het gas - de zware deeltjes en vooral de niet-geurende deeltjes - blijven netjes op kamertemperatuur.”

De natuurkundige verwacht dat het plasma slechts ongeveer een procent van de tijd ingeschakeld zal hoeven zijn. “Als we het plasma op de juiste manier instellen, zodat we selectief alleen de zwavelhoudende moleculen

Beckers says how a friend told him at a party that he had to leave earlier because his ostomy pouch began to ‘balloon’. “Then I had no idea what he was talking about, but it appears to be a problem which more than half of the people with ostomies experience regularly. The carbon filters of stoma bags get clogged up, causing the bag to bulge. When the pressure gets too high, the bag may start to leak, and when you are at a party this amounts to a disaster.”

In the Netherlands there are more than thirty-thousand people with stomas: a hole in the wall of the abdomen through which partially digested food can leave the body if due to a disease or surgery a portion of the intestinal system is not functioning anymore. The stoma is connected to a special pouch, in which the ‘feces’ are collected. Digestive gases also end up in such a stoma bag, Beckers explains. “You need to discharge those, but they have a rather pungent odor. For this reason the bags are fitted with carbon filters, which regularly get clogged up.”

The main culprits are sulfurous molecules, notorious for the smell of rotten eggs. Those stench molecules can be simply broken up by a plasma, as Beckers knew. Such a plasma is an ionized gas, which can be created by establishing a high voltage across two electrodes. Thanks to the high electric fields that arise, a current liberates electrons from their atoms, so that you get a mixture of negatively charged electrons and positive ions.

By making the gas flow along a series of such plasmas, you can selectively

kapot kunnen maken, dan gaat de batterij veel langer dan een dag mee. Dat zijn we nu aan het finetunen. We hebben een gasmengsel laten maken dat qua samenstelling overeenkomt met het gas in de stomazak, en variëren dingen zoals spanningsvorm en -frequentie, vermogensdichtheid en de doorloopsnelheid van het gas in het plasma. Zo kunnen we de meest effectieve en efficiënte

plasmageometrie en aansturing vinden. Van het voorjaar lanceren we een betaversie om samen met patiënten in het Catherina­ ziekenhuis te testen.”

En zijn vriend? Die kan niet wachten. “Hij komt elke week vragen of we al iets hebben wat hij kan testen.”

Interview | Tom Jeltes Photos | Bart van Overbeeke

render the sulfurous molecules harmless. “In the lab that is easy to do”, says the Assistant Professor in the Elementary Processes in Gas Discharges group (Department of Applied Physics). “The real challenge is to make a portable device that you can attach to the stoma bag and that can replace the carbon filter.”

Using a subsidy of the Metropole region of Eindhoven, Beckers is now going to develop his idea, together with the Catharina hospital and manufacturer VDL ETG, to turn it into a small device. The plasma physicist is working on a plasma filter the size of a Smartphone, though twice or three times as thick. Small enough to carry in your pocket, yet big enough to contain a battery, the electronic steering and a plasma chamber.

Beckers expects that the plasma will only need to be switched on for about one percent of the time. “If we set the plasma in the right way, so that we can selectively only destroy the sulfurous molecules, then the battery will last much longer than a day. At present we are fine-tuning that. We have had a gas mixture made whose composition corresponds with the gas in the stoma bag, and we vary things such as voltage shape and frequency, power density and the rate of flow of the gas in the plasma. This enables us to find the most effective and efficient plasma geometry and steering.

This spring we are launching a beta version which is going to be tested with patients at the Catherina hospital.”

And his friend? He cannot wait. “Every week he is coming up to ask me if we have something yet which he can test.”

20 | Onderzoek/Research

18 februari 2016

Sluitstuk In de rubriek Sluitstuk vertellen afstudeerders en promovendi over hun (afstudeer)onderzoek. Wil je ook in deze rubriek, mail dan naar cursor@tue.nl.

Laagjes voor licht Door zonnecellen op te bouwen uit dunne laagjes van verschillende materialen, kun je het hele lichtspectrum optimaal benutten.

Promovenda Alice Furlan plakte onder meer dunne siliciumlaagjes op een laag halfgeleidend plastic, en maakte zo een cel die zonlicht absorbeert van infrarood tot ultraviolet.

Alice Furlan ziet het al helemaal voor zich: naar het strand met een parasol bedekt met zonnecellen, waarmee ze haar telefoon en andere elektrische gadgets kan opladen. “Misschien is het mijn Italiaanse bloed”, lacht ze.

“Maar sowieso zie ik de toekomst van flexibele zonnecellen vooral in de consumentenelektronica.

Daar zijn ze bij uitstek voor geschikt.”

Na een periode als Erasmusstudent in Delft besloot de Italiaanse dat ze in Nederland wel zou kunnen aarden. Ze regelde daarom een stage in het lab van Spinozaprijswinnaar René Janssen, waar ze mocht terugkomen voor een promotieonderzoek. “Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in zonnecellen en vond het prettig dat ik met dit onderzoek iets kon betekenen voor het milieu”, zo verklaart ze haar motivatie.

Flexibele zonnecellen, gemaakt van plastic en/of dunne laagjes silicium, zijn handig in het gebruik en goedkoop te fabriceren, maar de rendementen blijven nog achter bij die van de standaard zonnecellen van kristallijn silicium. Furlan testte daarom hoe je het best verschillende laagjes kunt combineren. Ze begon met twee of drie laagjes van verschillende soorten halfgeleidend plastic, waarbij elke laag weer een andere kleur licht absorbeert samen maken ze dus optimaal gebruik van het invallende zonlicht.

De cruciale plek in deze zogeheten tandem en triple junction zonne­ cellen is de verbinding tussen de verschillende actieve lagen, vertelt Furlan. “In die contactlagen heb je de grootste verliezen; de actieve lagen zijn namelijk in een eerder stadium al uitgebreid getest als enkellaags cel, dus die zijn al geoptimaliseerd.”

De combinatie leverde een ongeëvenaard rendement op

Home Stretch Layers for light By building up solar cells from thin layers of different materials, you can make optimum use of the whole light spectrum.

PhD candidate Alice Furlan tried one option by sticking thin silicon layers onto a layer of semiconductive plastic, thereby making a cell that absorbs sunlight from infrared to ultraviolet.

Alice Furlan can already visualize it: zoom off to the beach with a parasol covered with solar cells, by means of which she can charge her mobile phone and other electrical gadgets.

“It may be my Italian blood”, she says, smiling. “But I see a future for flexible solar cells particularly in consumer electronics. That is one thing they are eminently suited for.”

After having spent a stint as an Erasmus student in Delft this Italian woman decided that she could settle in alright in the Netherlands. So she arranged an internship in the lab of Spinoza Prize winner René Janssen, where she was welcomed back for a PhD research. “I have always been interested in solar cells and I rather liked the thought that this research could make a contribution to the environment”, as she explains her motivation.

Although flexible solar cells, made of plastic and/or thin silicon layers,

Alice Furlan

Met gouden nanodeeltjes en metaaloxiden ging ze die verbindings­ problemen met wisselend succes te lijf, vertelt ze. Maar de kroon op haar promotietraject vindt Furlan de samenwerking met Delftse collega’s, met wie ze de voordelen van dunne laagjes zogeheten amorf silicium goede absorptie van ultraviolet en zichtbaar licht - combineerde met de Eindhovense plastic cellen, die juist zeer gevoelig zijn voor het infrarode deel van het lichtspectrum.

Die combinatie leverde een rendement op van meer dan dertien procent; ongeëvenaard voor dit type cellen, aldus Furlan. “We hebben twee disciplines binnen ons vakgebied bij elkaar gebracht die normaal gesproken volledig gescheiden zijn. Ik vond het erg inspirerend om te zien dat je meer kunt bereiken als je jezelf niet in je eigen hokje opsluit.”

Toch is de Italiaanse wel klaar met

het onderzoek. Ze hoopt in ons land - ze heeft inmiddels een relatie met een Nederlandse collega - nu een baan te vinden op het organi­ satorische vlak. “Ik geloof dat ik van nature eigenlijk geen wetenschapper ben”, zegt ze. “Uiteindelijk kan ik toch beter met mensen omgaan dan met lab-apparatuur.”

Interview | Tom Jeltes Photo | Rien Meulman

In Home Stretch, graduate students and PhD students talk about their thesis.

Would you like to feature in this item, let us know at cursor@tue.nl

are handy to use and cheap to manufacture, their yields are lagging behind those of standard solar cells of crystalline silicon.

Therefore Furlan tested how the different layers can be combined best. She began with two or three layers of different kinds of semi­ conductive plastic, whereby each individual layer absorbs yet another color of light - which means that jointly they make optimum use of incident sunlight.

The crowning glory is the cooperation The crucial place in these so-called tandem and triple junction solar cells is the connection between the different active layers, Furlan

explains. “In those contact layers you get the biggest losses; the active layers have been extensively tested at an earlier stage as single-layer cells, so they have already been optimized.”

By means of golden nanoparticles and metal oxides she let go at those connection problems with varying degrees of success, she says.

However, Furlan feels that the crowning glory of her statutory PhD period is the cooperation with her colleagues from Delft, with whom she combined the benefits of thin layers of so-called amorphous silicon - good absorption of ultra­violet and visible light - with the Eindhoven plastic cells, which proved to be very sensitive to the infrared part of the light spectrum.

That combination resulted in a yield of more than thirteen percent; unparalleled for this type of cells, according to Furlan. “We’ve put together two disciplines within our

area of expertise which normally are totally separated. I found it quite inspiring to see that you can achieve more when you do not seclude yourself in your own cubicle.”

Still, the Italian researcher has had enough research for now.

As she has meanwhile struck up a relationship with a Dutch colleague, she now hopes to find an organizational job in The Netherlands. “I believe that by nature I am not actually a scientist”, she says. “In the end, people are easier for me to get along with than lab equipment.”

Student | 21

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Een brug te ver en een paar graden te warm Het ijsproject dat zaterdag 13 februari in het Finse Juuka zijn apotheose had moeten bereiken met de oplevering van een honderd meter lange brug, viel vijf dagen daarvoor letterlijk in duigen. De ballon die de ijsmassa moest ondersteunen, scheurde door te veel waterdruk. Dit als gevolg van te hoge temperaturen en regenval. “Ongelofelijk balen”, zo vatte Roel Koekkoek, afstudeerder bij Bouwkunde, de teloorgang van de brug kernachtig samen.

Roel Koekkoek en Thijs van de Nieuwenhof, Bouwkundestudenten en de kartrekkers in Finland, kunnen nog steeds afstuderen op het ijsbrugproject, ondanks dat op 8 februari duidelijk werd dat afbouwen geen optie meer was.

De ambities waren hooggespannen.

In Juuka zou voor het derde opeen­ volgende jaar worden aangetoond wat de kracht is van ijs als je het verstevigt met papiervezels.

Na het bouwen van een enorme koepel in 2014 en het kopiëren van de Sagrada Familia in 2015, was nu een ontwerp van Leonardo da Vinci uitverkoren. Er zou een honderd meter lange brug worden neergezet met een vrije overspanning van vijftig meter.

Al vanaf het eerste project in 2014 spelen de weersomstandigheden de ijsbouwers parten. De gemiddelde minimumtemperatuur in de wintermaanden zou in Juuka zo rond de 10 tot 15 graden onder nul moeten liggen. In 2014 had de Finnen echter te maken met de warmste winter in 146 jaar. Toen het een periode écht koud werd, lukte het nog net om in zes dagen een koepel met een vrije overspanning van dertig meter op te spuiten.

Een jaar later verliep de bouw van de Sagrada Familia in ijs voorspoedig, maar ook toen steeg de temperatuur en werd het nog spannend of alle torens van de kathedraal wel klaar zouden komen. Uiteindelijk werd niet alles tiptop opgeleverd, maar de bouwers waren tevreden met het eindresultaat.

Ditmaal heeft het weer de strijd gewonnen en is het niet gelukt om de overspanning te realiseren.

Volgens Koekkoek is het vooral in de eindfase, wanneer de twee brugdelen met elkaar verbonden moeten worden, essentieel dat het gedurende enkele dagen zwaar vriest. Maar de temperatuur bleef te hoog en op zondag 7 februari ging het zelfs regenen. Daarop scheurde de ballon die de ijsmassa moest dragen.

“Ongelofelijk balen en een flinke teleurstelling”, aldus Koekkoek.

“Maar we hebben voldoende materiaal en gegevens verzameld om deze zomer toch onze afstudeer­ scriptie te kunnen schrijven.

Dit jaar hebben we in samenwer­ king met het Summa College ook de ijsproductie weten te automatiseren, zodat het opspuiten van ijslagen ook bij extreem lage temperaturen kan doorgaan.”

Moeten toekomstige ijsbouwers het hogerop proberen?

Het vooraf geplande feest op zaterdag 13 februari ging gewoon door. Daarbij werd onder meer een van houten planken getimmerde versie van Da Vinci’s Vitriviusman in brand gestoken. Ook Koekkoek voelt de symboliek, “maar ook als het wel was gelukt hadden we dit bouwwerk in brand gezet. Ik baal natuurlijk ontzettend, maar vind dat we toch kunnen terugkijken op een fantastisch project. Er zijn honderdnegentig mensen vanuit Nederland naar Juuka gekomen, er heeft een honderdtal vrijwilligers uit Finland meegeholpen. Dat blijft in mijn ogen heel bijzonder.”

Over de ongewoon hoge temperaturen in Juuka zegt hij: “Ook hier wordt gewezen naar El Niño als boosdoener.” Moeten toekomstige ijsbouwers het hoger in Finland proberen? Koekkoek: “Ook in Lapland was het warmer dan gewoonlijk. Als El Niño de oorzaak is, kunnen over enkele jaren de omstandigheden weer verbeteren.

Eigenlijk heb je genoeg aan een korte periode van strenge vorst.

Maar je moet dan wel zorgen dat alles klaarstaat om direct te kunnen beginnen. Twee weken was voor ons voldoende geweest. En niet alleen het klimaat moet goed zijn, ook alles eromheen. Je hebt een gemeente en gemeenschap nodig die achter het project staan en steun bieden, en in dat opzicht is Juuka perfect.”

Text | Han Konings en Monique van de Ven Photos | Bridge in Ice

The ice project which should have reached its apotheosis in Juuka,

A bridge too far and a few degrees too hot

Finland, on February 13 with the completion of a one-hundredmeter-long bridge, literally fell to pieces five days prior to that.

The balloon that was meant to support the mass of ice ruptured due to excessive water pressure. That was the result of too high temperatures and rainfall. “It really sucks”, was the terse comment made by Roel Koekkoek, graduating student of Architecture, Building and Planning, on the loss of the bridge.

Roel Koekkoek and Thijs van de Nieuwenhof, students of Architecture, Building and Planning and initiators in Finland, can still graduate on the ice bridge project, even though it became clear on February 8 that completion was no longer an option. Ambitions ran high. In Juuka it would be demonstrated for the third year running how strong ice can be when you reinforce it by means of paper fibers. After the building of a gigantic dome in 2014 and the copying of the Sagrada Familia in

2015, the stage had now been set for a design by Leonardo da Vinci.

A one-hundred-meter-long bridge was to be constructed with a free span of fifty meters.

This time weather won the day and they did not succeed in realizing the span. Koekkoek thinks that it is particularly essential during the final stage, when the two parts of the bridge need to be connected, that it should be freezing hard for several days. However, the temperature remained too high and on Sunday February 7 it even

began to rain. Which led to the rupture of the balloon that was intended to support the ice-pack.

“It really sucks and is such a disappointment”, says Koekkoek.

“Still, we have gathered enough material and data to enable us to write our final thesis this summer after all. This year, in cooperation with the Summa College, we have also managed to automate the ice production, so that spraying on ice layers can also be continued at extremely low temperatures.”

22 | Zoom in

18 februari 2016

Face TU/e Face

Cristian Boscheri & Sergio Spaans With over five hundred international students welcomed each year, TU/e is an internationally-oriented university where the Dutch and expat community are constantly linked via top quality education and services. In Face TU/e Face, local and international students interview each other about campus and city life, sharing life experiences, passions and common perspectives.

If I sing: Praat Nederlands met me.

Even Nederlands met me. And you sing back: Mijn gevoel zegt mij, dat wij vanavond samen kijken.

Well, that means you’ve passed the test, and that you probably listened to Sky Radio all summer long. Je t’aime, even when repeated six times and with impeccable French pronunciation, is not an option. Does it ring a bell now?

If not, open YouTube, search for the song Parijs by Kenny B, and say: Of course I know it! You’ll feel worse not having recognized the song upon hearing that Sergio and Cristian do, and can even sing it together, their voices pitched like in a perfect duet.

You are totally lost now, I feel it.

Who are Sergio and Cristian?

And what do they have to do with Kenny B and his summer hit? Let’s start from the beginning. Now, this is the idea: two guys from TU/e, two nationalities, two cultures, two languages, two personalities, one campus, one (double) interview, some unconventional solo shots, two muffins. Directions: take the candidates, flatter them.

If necessary, beg them on your knees.

Arrange a meeting and show up late, so that they stare at each other thinking “Hm, could be him, or maybe not. Okay, it’s him. Should I approach him? No, I wait, okay I go, wait, yes I wait, but then go, wait, no, wait, yes”. Bring along the solo shots of the two, it will help you break the ice and mix the ingredients properly. Start by asking standard questions, like: “Where does the name Eindhoven come from?”, “What does the second Maxwell mean?”, “When was Princess Wilhelmina Helena Pauline Maria born?” Most probably, they will kick you out of the conversation in two minutes’ time, and finish by themselves. Serve deserved muffins at the end.

So, here they are, my first two candidates: Sergio and Cristian.

Sergio. You listen to his story ten times, and at the eleventh time you put the first piece of the puzzle in place. Aruban mum, Dutch father, born in Amsterdam, moved to Aruba by choice, then back to the Netherlands. I thought my bio was complex, but whoa, Sergio.

Cristian’s history involves fewer moves: he’s an Italian from Milan by birth and has lived in Eindhoven since 2012. He also spent some time in Canada in between.

C: I moved to the Netherlands for a master track in Sustainable Energy Technology at TU/e. After graduating, I enrolled in a PDEng traineeship in the Smart Energy Buildings & Cities (SEB&C) program. I chose TU/e because it is one of the world’s top institutes for alternative-energy research. What about you?

S: I spent my childhood in Aruba, an island in the southern Caribbean Sea. At the age of 18, I decided it was time for me to go back to Europe to study. Being born in Amsterdam, and living on a Dutch island, the Netherlands was quite an obvious choice for me.

Choose a job you love, and you will never have to work a day in your life - Confucius C: The SEBC program trains MSc graduates to become technological designers in a highly multidiscipli­ nary environment. Architects, mechanical and electrical engineers work side by side to develop intelligent and sustainable building components, with a neverending exchange of knowledge and opinions.

S: In my research group, we synthesize smart materials for

cardiovascular tissue regeneration purposes. I specifically look at the fundamental link between cells and the surrounding tissue, developing polymers that promote human cell adhesion and extracellular matrix formation. In the future, we might restore the lost integrity and functionality of the diseased tissue via the implantation of such biomaterials into the human body.

There is no passion to be found playing small - Nelson Mandela C: I have breakdanced ever since I was little. For me, it’s a way to reach people, share my passion and be inspired in return. Like last year, during my trip in Brasil.

I went with a B-Boy friend to teach adolescents of the Quilombos how to dance. Using the power of breakdance, we encouraged them to stay away from bad influences, hoping they will grow up to be successful individuals in life.

To get this going, I recently started the project wedoHIPHOP, as part of wedoWE, the non-profit orga­ nization I co-funded last year (www.wedowe.org/#Home).

S: In Aruba, I used to go skimboar­ ding a lot, a quite popular sport over there. It’s pretty much like surfing, but with a smaller board and without fins. By doing tricks and air maneuvers, I discovered how to deal with my limits and take them to the next level.

C: Have you ever considered becoming a professional?

S: I did well in several national championships, but competing internationally would have been a completely different story.

Now I miss it a little from time to time, and whenever I’m back on Aruba it’s always on top of my to-do list.

Zoom in | 23

See for news www.cursor.tue.nl/en

Sergio Spaans (left) and Cristian Boscheri. In the back Valentina B0nito. Photo | Bart van Overbeeke.

Small-town life C: When you live in a small place like Eindhoven, reaching the opposite side of the city takes a matter of minutes. I have tons of time to do all kinds of things, and it doesn’t require too much planning, either. Life is just simpler, I love that.

S: I sometimes miss the magic excitement a place like Aruba can have. However, the balance between

working and social life is perfect here, and the opportunities that Eindhoven offers are simply priceless.

(Dutch) social life

I paradoxically missed the inter­ action with the expat community.

Doing my PhD in a highly international group is helping me a lot to catch up on that.

S: I now consider myself to be Dutch rather than Aruban, but it hasn’t always been that way. For the introduction week at TU/e, I remember me being the ‘inter­ national one’ in the Dutch group.

While trying to adapt to my new life,

C: I still see room for improvement, especially when it comes to social integration of the international community with the Dutch one.

I believe that as expats, we should not be afraid of getting out of our

comfort zones, and try to blend in with locals in everyday life activities.

My colleagues and breakdancer friends are mostly Dutch, and that has never been a limitation for me, or for them for that matter. We have many things in common, you might be surprised.

Favorite Dutch song?

S: Parijs, by Kenny B C: The same, indeed.

Interview | Valentina Bonito

Do you feel like sharing your TU/e story? Send an email to v.bonito@tue.nl, and tell me something about yourself.

Overal waar dagelijks in groten getale mensen komen, raken dingen kwijt.

Zo ook aan de TU/e.

Cursor speurt de hokken en portiersloges af waar deze kwijtgeraakte spullen terechtkomen. We zijn vooral benieuwd naar het verhaal achter deze eenzame kwijtgeraakte wezen, maar hey: we zijn de beroerdste niet. Als rechtmatige eigenaren hun eigendommen herkennen, zorgen wij ervoor dat je het terugkrijgt.

Tips? Mail naar cursor@tue.nl

Waar gevonden: kantine Auditorium Wat is het: een Minion Waarom: En hij heeft ook nog een naam: Stuart. We hebben er geen wetenschappelijk bewijs voor, maar we denken dat de Minions een van de weinige animatiefiguren zijn die ook door volwassenen oprecht leuk gevonden worden. Ik bedoel, de gemiddelde dertigjarige bèta-man zal niet veel ophebben met Anna en Elsa uit Frozen.

Maar waarom dan toch achtergelaten of verloren? Vond je ‘t toch te kinderachtig?

En we weten zelfs waar deze Stuart vandaan komt: uit een Kinderüberraschung, een chocolade surprise ei. Wellicht dat je meer ophebt met cacao dan met kleine gele mannetjes. Kan, maar weet wel dat je maar één week de tijd hebt om hem weer op te halen, anders gaat ie naar iemand die wel goed voor ’m zorgt: een bepaald zoontje van vier jaar bijvoorbeeld. En als je ‘Minions Technische Universiteit EIndhoven’ googelt, kom je bij de Cursor uit die de mannekes gebruikt als illustratie bij een artikel over de CAO en de loonstijging van 1,25% waarbij volgens een reaguurder “de Cursor het universitaire personeel met Minions vergelijkt.

Dom, stuntelig en met een boosaardige baas aan het roer.”

Dream and Dare

Zestig jaar bestaat de TU/e in 2016. Zestig jaar vol dagelijkse kleine en grote dromen en uitdagingen voor de mensen die er stude(e)r(d)en en werk(t)en. Cursor haakt graag aan op het ‘Dream & Dare’-lustrumthema van de universiteit met deze rubriek, waarin TU/e’ers zichzelf en elkaar uitdagen met prikkelende opdrachten.

Doppio ‘Ook het Eurovisie Songfestival bestaat in 2016 60 jaar. Kies een bekend songfestivallied en maak hierbij - in alle creatieve vrijheid - een videoclip met TU/e-touch.’ Nah: spekkie naar het bekkie van de dare-devils van Doppio, deze opdracht uit de lijst van Cursor. De studententheatervereniging nam de uitdaging, gekregen van de dinerende dichters van Cosmos, dan ook maar wat graag aan. “In deze dare konden we als theatervereniging veruit de meeste creativiteit kwijt en laten zien wat Doppio allemaal kan”, verklaart secretaris Bram de Jong van de vereniging, momenteel een kleine tachtig leden rijk.

Het resultaat is een fraaie, bijna acht minuten durende video­ clip waarvoor Doppio alles en iedereen uit de kast haalde en waarin een doorsnee dag van een TU/e-student wordt geschetst. Al is de dag van student Thijn Kolk, die in de clip de hoofdrol vervult, verre van doorsnee, met onder meer een gepassioneerd gezongen onthaal op de trappen van station Eindhoven, een energieke muzikale omlijsting van een toilet­ bezoek en een miniconcert tijdens het studeren in de bieb.

Intussen passeren verschillende Songfestivalklassiekers de revue, van Sienekes ‘Ik ben verliefd (Sha-la-li)’ en ABBA’s ‘Waterloo’ tot ‘Euphoria’ van Loreen en uiteraard de befaamde Eurovisie-tune zélf. “We kozen vooral nummers die mensen nu nog herkennen.”

De acteurs eindigen al feestend bij de Bunker. Daarna stortten twee leden van de vereniging zich een heel weekend op het bewerken en monteren van de beelden. De Jong, de draaideursaxofonist van dienst, is terecht in zijn sas met het eindresultaat.

“Het laat vooral zien dat we bij Doppio één grote familie zijn en het samen heel gezellig hebben. Daarnaast komen verschillende theaterelementen voorbij, die laten zien wat Doppio op dat gebied zoal te bieden heeft.”

De cursus playbacken behoort trouwens níet tot dat aanbod, concluderen wij voorzichtig (of nee, eigenlijk best wel stellig) na het zien van de video. Maar feitelijk is dat niks meer dan hoogst ongepast muggenziften over een bijdrage die eigenlijk gewoon een staande ovatie verdient (desondanks: mocht de cursus er ooit van komen, dan pleiten wij voor Tom Nijhof als docent, in de video glorieus rising like a phoenix in het Auditorium).

Hello... world?

Comic | Elles Raaijmakers Inkleuren | Minke Nijenhuis

Doppio speelt het dare-stokje trouwens door aan de christelijke studentenvereniging Ichthus.

“We hebben in de Bunker veel contact en samen verschillende leuke dingen gedaan.”

Bovendien, zo voegt De Jong eraan toe, zit één van zijn huisgenoten in het bestuur van Ichthus. “We zijn heel benieuwd wat zij ervan gaan maken.”

Songfestivalmanie at TU/e hier: https:// www.youtube.com/watch?v=Dl_g8U01Xak Tekst | Monique van de Ven

De spelregels • heb plezier!

• breng jezelf of anderen niet in gevaar • maak niets stuk wat niet van jou is • steel niets • fotografeer (en eventueel ook film) alles, want we willen wel bewijs zien!

• vervul je uitdaging binnen de gestelde tijd