Cursor 5 - jaargang / year 58

5 29 October 2015 | year 58

@tuecursor @TUeCursor_news Biweekly TU/e Magazine

|

www.cursor.tue.nl

|

tuecursor

|

@tuecursor @TUeCursor_news

12 | They did it. Again!

Solar Team Eindhoven behaalt voor tweede keer winst in World Solar Challenge in AustraliĂŤ.

11 Brainmatters

Een excellente leider let op haar woorden

14 Women in Science

De stand van zaken, twee jaren later

of 20 Heating the future?

skies 22 Gray make me blue

Zout in plaats van cv-ketel

How to beat Seasonal Affective Disorder

2 | Vooraf

CURTOON

29 oktober 2015

Vroeg verlanglijstje

Colofon Hoofdredacteur Han Konings

Eindredacteur Brigit Span

Redactie Judith van Gaal Tom Jeltes | Wetenschap Norbine Schalij Monique van de Ven

Medewerkers Angela Daley Tiny Poppe

Fotografie Tom Hessels Rien Meulman Bart van Overbeeke

Onze wetenschappers leverden dit jaar al vroeg hun verlanglijstje in bij goedheiligman én rector Frank Baaijens. Die laatste zette - ongetwijfeld na enige zachte dwang - een aantal hulpsinterklazen aan het werk om te peilen welke onvrede er leeft in onze wetenschappelijke gemoederen.

Dat resulteerde begin oktober in het rapport ‘Where innovation starts and people matter’.

Jonge onderzoekers hebben teveel op hun bordje en worden te weinig ondersteund bij het binnenslepen van projecten. Onderzoekers en docenten worden nauwelijks gehoord. Nieuw beleid wordt zelden geëvalueerd. Ondersteunende diensten vragen steeds meer informatie en financiële modellen zijn ondoorzichtig. Studenten verliezen de band met hun faculteit en docenten zijn teveel gebonden aan regeltjes en kunnen geen eigen keuzes meer maken. Het ontbreekt ook aan vertrouwen in deze professionals. Het is slechts een greep uit de kritische noten die in het rapport gekraakt worden.

Wat staat er op het verlanglijstje?

Ontwikkel realistische loopbaan­plannen en bied wetenschappers betere carrièremogelijkheden.

Han Koning s, Kondig nieuwe plannen vroegtijdig hoofdredac teur aan en sta open voor commentaar.

Plan ook het evaluatiemomentje in.

Durf in het bestuurlijk overleg open over alles te discussiëren.

Verbeter de samenwerking tussen ondersteuners en wetenschappers.

Geef mensen vertrouwen en koester de inbreng vanaf de werkvloer.

Lijkt me goed dat Baaijens kijkt wat hij zo snel mogelijk al in de schoentjes kan doen. Een wens heeft hij al gehonoreerd: de oprichting van de onvermijdelijke denktank.

Coverbeeld Bart van Overbeeke

Opmaak Natasha Franc

Clmn

Pleidooi voor de bokjesbeurs

Vertalingen Annemarie van Limpt Benjamin Ruijsenaars

Aangesloten bij Hoger Onderwijs Persbureau

Redactieraad prof.mr.dr. Jan Smits (voorzitter) prof.dr. Marco de Baar Willem van Hoorn Lucas Otten (studentlid) Anneliese Vermeulen-Adolfs (secretaris)

Redactieadres TU/e, Matrix 1.90 5600 MB Eindhoven tel. 040 - 2474020 e-mail: cursor@tue.nl

Cursor online www.cursor.tue.nl

Druk Janssen/Pers, Gennep

Advertenties Bureau Van Vliet BV tel. 023 - 5714745

Het einde van oktober nadert, de blaadjes vallen van de bomen en de wintertijd is ingegaan. De herfstbok zit weer op de tap en de vloedgolf aan constitutieborrels van verschillende studentenbesturen is gaan liggen. Natuurlijk kan ik het als oud-bestuurder nooit laten om hier en daar rond te vragen naar de plannen van de kersverse bestuurders.

Het is altijd leuk om te zien dat organisaties weer nieuwe kartrekkers hebben gevonden en aan plannen ontbreekt het hen nooit. Sterker nog, ze zijn er in overvloed en een punt hebben ze vaak gemeen: studeren.

De toenemende nadruk op studeren tijdens een bestuursjaar lijkt drie jaren geleden te zijn ingezet. Supertoevallig hangt dit samen met de komst van het Bachelor College, dat gekenmerkt wordt door tussentoetsen, aanwezigheidsplicht en vakken van minimaal vijf studiepunten.

Opmerkelijk is ook dat tegelijkertijd het studiepuntenminimum dat bestuurders moeten halen om recht te hebben op een beurs is verhoogd van twaalf naar vijftien. Laten we echter eerlijk wezen medestudenten: schools of niet, het Bachelor College heeft de minder disciplinerijken bovenop de studie geholpen en met een beetje goede wil en een strategisch vakkenpakket moet vijftien studiepunten voor de doorsnee besturende student een kat in het bakkie zijn. Wat zei ik? Supertoevallig.

Waar ik heen wil is dat, ondanks akelige zaken als het afschaffen van de basisbeurs, wat je uit je studietijd haalt sterk afhankelijk is van je mindset.

Vanzelfsprekend wil de TU/e als ze een diploma uitreikt kunnen beloven dat haar afgestudeerden Renée van Ke een theoretische basiskennis studente B menade, ouwkunde bezitten, maar de vraag is of je van feiten stampen en sommen maken het meeste leert. Dit is kort door de bocht - een TU-opleiding is goddank meer dan alleen vakken volgen en tentamens maken - maar men wordt er wel opgeleid om meer te doen dan uitvoerend werk, wat wellicht betekent dat studenten na hun opleidingen in contact zullen komen met de sociale aspecten van een organisatie.

De TU/e biedt met het verstrekken van beurzen voor een bestuursjaar een prachtige gelegenheid om te proeven aan deze sociale aspecten.

Net als die vakken moeten ook die commissie-, administratieve- en organisatorische taken voor de pientere TU-studenten minstens te doen zijn.

Moeilijkere aspecten zijn mensen werven, zij die al lid zijn enthousiast en gemotiveerd krijgen om zich in te zetten voor de organisatie en ten slotte opvolgers vinden. De gesprekken met kersverse bestuurders vonden gelukkig plaats in een studentenbar met herfstbokjes in de hand, wat getuigt van een goed begin van een mooi nieuw tijdperk.

Moge de bokjesbeurzen maximaal benut worden!

Nieuws | 3

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

In Gemini blijven veel slachtoffers liggen De reddingsrobots gebouwd door tweedejaars TU/e-studenten hebben niet alle sponzen, badeenden en biljartballen kunnen redden die voor slachtoffer speelden tijdens de grote slotoefening van het vak Engineering Design.

Ruim tweehonderdvijftig robots moesten zaterdag 24 oktober in ‘rampgebied’ Gemini opdrachten uitvoeren die op afstand, door de stuurgroepen in het Auditorium, werden gegeven. Wifi bleek de grootste vijand.

De eindopdracht werd gewonnen door groep 133, die voor 97 punten aan ‘slachtoffers’ wist veilig te stellen.

De groepen 047 en 257 bemachtigden respectievelijk de tweede en derde plek.

Zie ook de ingezonden brief op pagina 4.

Solar Team Eindhoven prolongs world title Solar Team Eindhoven once again won the Cruiser category of the World Solar Challenge. The TU/e students weren’t the fastest; their Japanese competitors were slightly quicker the whole week. Still, since the challenge takes into account comfort, practical use and the number of passengers as well (among other things), Eindhoven’s 97.77-percent result was good for a prolongation of the world title. The challenge was exciting: Solar Team Eindhoven (STE) and the Japanese Kogaguin were very close ever since the very first heat.

De expositie Mind the Step tijdens de Dutch Design Week in het Klokgebouw toonde afstudeer­­pro­jecten van studenten van de TU/e, Universiteit Twente en Technische Universiteit Delft. De expo trok ruim 80.000 bezoekers, waaronder 200 voor het door de TU/e georga­niseerde Alumni-event op dinsdag 20 oktober en 1 minister (van Onderwijs, Cultuur en Weten­ schap). De tentoonstelling met 70 exposanten, waarvan 13 van Delft, 11 van Twente en 56 van Eindhoven besloeg een oppervlakte van 625 m2. (TP)

Advice for better working environment TU/e scientists Communication needs improving, young scientists deserve better supervision, and supporting services should recognize the needs of scientists and teaching staff and act on those. These comments were all part of an advice report presented by the Primary Process and Policy project group. The gist of the report: the university is in the middle of a period of change, but many scientists feel that interim results are not always improvements.

Rector Frank Baaijens appreciates the ideas and the Executive Board will discuss further steps with the project group.

The exhibition Mind the Step at Klokgebouw during Dutch Design Week displayed graduate projects of students of TU/e, Twente University and Delft University of Technology. The expo was visited by more than 80,000 visitors, including 200 for the TU/e Alumni Event on Tuesday, October 20, and 1 secretary (of Education, Culture, and Science). The exhibit featured 70 exhibitors: 13 from Delft, 11 from Twente, and 56 from Eind­hoven. The works were displayed in a 625-square-meter hall. (TP) Photo | Rien Meulman

Simon Stevin doopt eerstejaars Werktuig­ bouwkunde

TU/e starts using kingsize 3D concrete printer Last month TU/e began using a concrete printer that enables objects of up to eleven meters long, five meters wide and four meters high to be printed. The university will be working with the building industry to develop knowledge over the course of a number of years to print pioneering and easily recyclable concrete products. Like complete walls, printed with every conceivable individual feature and requirement.

The concrete printer opens up a world of new possibilities. Theo Salet, professor of concrete structures, and PhD student Rob Wolfs are convinced of this. All it requires is new knowledge, techniques and materials since printing concrete is a quite different prospect to pouring concrete.

Tijdens de iconische Constructie­ wedstrijd gingen dinsdag 20 oktober maar liefst 272 Werktuigbouwkunde-studenten te water in de Dommel. De wedstrijd is de jaarlijkse afsluiting van het eerstejaars project ‘Introduction mechanical engineering and truss structures’.

Het principe is simpel: bouw een constructie en zet er net zoveel kracht op totdat de constructie breekt en het team te water gaat.

De eerstejaars kregen het gehele kwartiel de tijd de constructie te bedenken en mochten deze vervolgens in drie dagen opbouwen met aangeleverde materialen.

TU/e tijdens DDW

TU/e during DDW

More news on page 5 and www.cursor. tue.nl/en

4 | Universiteitsberichten

In memoriam prof.dr. Herbert M. Gijsman Op 9 oktober 2015 is professor Herbert Gijsman, emeritus hoogleraar van de faculteit Technische Natuurkunde, op 88-jarige leeftijd overleden.

Na zijn studie Natuurkunde aan de Universiteit Leiden, waar hij in 1958 promoveerde op het onderwerp Magnetische eigenschappen van enkele antiferromagnetische zouten tussen 1 en 300 °K, is hij in dienst getreden van de Technische Hogeschool Eindhoven. Hij werd daar eerst aangesteld als wetenschappelijk medewerker, later als lector en vervolgens hoogleraar bij de vakgroep Vaste Stof.

Gijsman was hoofd van het kryogeen bedrijf dat onder meer verantwoordelijk was voor de productie van vloeibaar helium door de zogenaamde Collins liquefactor; destijds verre van triviaal. Hij verrichtte als leider van de groep Kryogene Technieken samen met de leden van die groep onderzoek aan de mengkoelmachine.

Daarbij heeft hij onder meer een bijdrage geleverd aan het doorbreken van de 8 mK barrière en is onder zijn leiding een systematische studie verricht naar de thermodynamische en hydrodynamische eigenschappen van 3He-4He mengsels bij zeer lage temperaturen. De resultaten zijn van blijvende betekenis voor het vakgebied. In 1972 was hij medeorganisator van de grote internationale conferentie op kryogeen gebied: de ICEC4.

Gijsman was een bekwaam bestuurder. Hij is voorzitter geweest van de vakgroep Vaste Stof en decaan van de faculteit (van 1981 tot 1987). Zijn bestuursstijl werd gekenmerkt door consensus. Als dat niet lukte, had hij het daar moeilijk mee. Via zijn onderwijs, met name in de vakken Thermodynamica en Kryogene Technieken, en via zijn vele stagiairs, afstudeerders en promovendi, heeft hij een wezenlijke bijdrage geleverd aan de vorming van tal van onze studenten.

We zullen hem blijvend gedenken als een aimabel collega die altijd bereid was te luisteren en mee te werken aan oplossingen.

Em.prof. Fons de Waele, faculteit Technische Natuurkunde

En ik vind Het wel en wee van Engineering Design Beste onderwijscommissie, Afgelopen periode heb ik deelgenomen aan het vak Engineering Design. Dit is een verplicht vak voor tweedejaars Bachelor-College studenten. Toen ik de ideeën van dit vak hoorde, sprak het me heel erg aan en ik had er enorm veel zin in.

Maar helaas bevat dit vak niet veel nieuws voor menig student. Iets ‘ontwerpen’ met een vast ontwerpproces krijgen veel studenten al tijdens het eerste jaar als OGO (DBL). Deze vakken hebben niet voor niets deze afkorting met ‘Ontwerp (Design)’-gericht onderwijs. Bij elke major is er wel zo’n vak in het curriculum.

Ook het leren samenwerken in groepen uit meerdere disciplines is niet nieuw. Bij het basisvak USE worden de studenten ook verdeeld in multidisciplinaire groepen.

Doordat de materialen die door het vak geleverd werden niet betrouwbaar waren, kreeg menig groepje ook nog eens te maken met een hoop stress. De helpdesk in Gemini was open op andere tijdsloten dan waarin dit vak plaatsvond, hierdoor moesten studenten colleges en instructies missen om problemen met de remote operated vehicle (ROV) op te lossen. Dit geeft mij het gevoel dat dit vak belangrijker was dan andere vakken.

Ook door het krappe budget moesten de onderdelen zo snel mogelijk besteld worden. Als de levertijd 3 weken is, en je wil in week 5 gaan bouwen, dan moet er in week 2 besteld worden. Helaas ging dit bijna niet omdat je volgens de planning in week 2 nog niet wist wat je nodig had voor je ROV. Dit zorgde ervoor dat een hoop groepjes kant-en-klare frames gingen bestellen. Totdat de organisatie hierachter kwam en we te horen kregen dat dit niet mocht.

Op 18 september was de tussentijdse presentatie van de ROV’s. Het verloop van deze middag was, ondanks de enorme rij bij de print-shop, goed geregeld. Helaas moest de presentatie, net als het verslag, het huiswerk en de eindpresentatie, in het Engels. Er zijn nog steeds studenten die in het Nederlands een opleiding volgen.

Ondanks dat er in elk groepje wel een student met een Engelstalige major zat, vind ik dat je niet alle studenten kunt verplichten hun werk in (fatsoenlijk) Engels in te leveren. Dit was bijvoorbeeld bij modelleren ook geen probleem.

Er was helaas ook niet goed nagedacht over de ruimtes waar gebouwd kan worden aan de ROV’s. Na de stormloop bij de werkplaats in Vertigo kregen we een mail dat daar niet meer gebouwd mocht worden.

De tijd die de groepen mochten inkopen om te bouwen was niet genoeg om een ROV in elkaar te kunnen zetten. Dit zorgde voor overvolle werkplekken, die we toch al zo weinig hebben aan de TU/e.

29 oktober 2015

MENS

STUDENT

Bureau voor Promoties en Plechtigheden | Promoties Maandag 2 november, 16:00 uur, CZ4: promotie A. Corradi MSc (EE) Promotor: prof.dr.ir. M.K. Smit Voorzitter: prof.dr.ir. A.C.P.M. Backx Titel proefschrift: “Monolithic integrated dual-wavelength laser for millimeter-wave generation”

Reproshop | Gewijzigde openings­ tijden vanaf 1 januari 2016 Maandag t/m vrijdag: 8.00 - 18.00 uur. Gesloten in de avonden en weekenden! Extra openingsuren in de weekenden tijdens de examens: 10.00 - 22.00 uur

Dinsdag 3 november, 16:00 uur, CZ4: promotie ir. K.J. Crommentuijn (IE & IS) Promotoren: prof.dr. D.G. Bouwhuis en prof.dr.ir. M. Steinbuch Voorzitter: prof.dr. I.E.J. Heynderickx Titel proefschrift: “Optimal input-device characteristics and multi-modal feedback for human control of teleoperation systems” Woensdag 4 november, 16:00 uur, CZ4: promotie V. Khikhlovskyi MSc (TN) Promotoren: prof.dr.ir. M. Kemerink en prof.dr. G.H. Gelinck Voorzitter: prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen Titel proefschrift: “Organic Ferroelectric Diodes” Vrijdag 6 november, 16:00 uur, CZ4: promotie R.A. van Mourik MSc (TN) Promotoren: prof.dr. B. Koopmans en prof.dr. S.S.P. Parkin Voorzitter: prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen Titel proefschrift: “Cellular Magnetic Devices Using magnetostatically interacting elements for logic, memory, and communication” Maandag 9 november, 16:00 uur, CZ4: promotie D. Parmentier MSc (ST) Promotoren: prof.dr.ir. M.C. Kroon en prof.dr. J. Meuldijk Voorzitter: prof.dr.ir. J.C. Schouten Titel proefschrift: “Selective recovery of metal salts from aqueous streams using ionic liquids” Woensdag 11 november, 16:00 uur, CZ4: promotie ir.drs. S.-Y. E. Tjong Tjin Tai (IE & IS) Promotoren: prof.dr.ir. H.W. Lintsen en prof.dr. R. Oldenziel Voorzitter: prof.dr. I.E.J. Heynderickx Titel proefschrift: “Connecting Small Firms for Innovation Roles of Trade Associations and the Dutch Rijksnijverheidsdienst, 1900-1940” Woensdag 11 november, 16:00 uur, CZ5: promotie A. Balan MSc (ST) Promotoren: prof.dr. R.P. Sijbesma en prof.dr. E.W. Meijer Voorzitter: prof.dr. D.J. Broer Titel proefschrift: “Mechanochemical Scission of Transition Metal-Ligand Bonds in Coordination Polymers” Afscheidscollege prof Cees Midden Vrijdag 30 oktober, 16.00 uur, BZ: afscheidscollege prof.dr. C.J.H. Midden (IE&IS) - hl Voorzitter: prof.dr.ir. F.P.T. Baaijens Titel: “Persuasive technology for a sustainable society”

Openingstijden Studentshop: Open maandag t/m vrijdag 8.00 - 16.30 uur.

New openingtimes Reproshop starting 1 Januari 2016: Monday - Friday: 8.00 - 18.00 hours. Closed in the evening and weekend! Extra openinghours in the weekend during exams: 10.00 - 22.00 hours.

Openingtimes Studentshop: Monday till Friday 8.00 - 16.30 hours.

DIVERSEN Gemeente Eindhoven | Eindhoven Loopt Lekker Loop je vanaf het station Eindhoven naar de TU/e? Dan zijn we op zoek naar jou! De gemeente Eindhoven verbetert de looproutes van en naar station Eindhoven. Daarbij hebben we jouw hulp nodig! Download de ‘Eindhoven Loopt Lekker’-app en help ons om inzicht te krijgen in jouw loopgedrag. Je ontvangt elke week een tegoedbon voor gratis koffie of thee op het station.

Meedoen? Stuur een e-mail dat je mee wilt doen naar app@studiobereikbaar.nl.

Je ontvangt binnen een dag een e-mail met inloggegevens en uitleg over de app.

Meer weten? Kijk op www.studio bereikbaar.nl/eindhovenlooptlekker

UNIVERSITEITSBERICHTEN

VHTO | Conferentie Gender & STEM in het hoger onderwijs Op 12 november 2015 houdt VHTO een conferentie over gender-issues die van invloed zijn op de instroom en doorstroom in bètawetenschap, technologie en ICT. Zijn Nederlandse meisjes nog steeds Lost in Choices of keert het tij?

Aanmelden en meer informatie: www.vhto.nl/over-vhto/nieuws/ lost-in-choices/

Er zijn nog genoeg andere problemen die ik niet heb opgenoemd. Met deze brief wil ik de grootste problemen kenbaar maken, om het vak te verbeteren. Het idee van het vak is hartstikke leuk, maar de uitwerking was minder. Ik hoop dat, ondanks alle problemen die iedereen gehad heeft, dit vak volgend jaar voortgezet wordt.

Marcin van de Ven | tweedejaars student Software Science Ook een bericht plaatsen op deze pagina? Mail het bericht (maximaal 100 woorden) dan naar universiteitsberichten@tue.nl.

Nieuws | 5

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

, Parkinson s expert recipient of Holst Memorial Lecture Award Prof. Bas Bloem is the recipient of the Holst Memorial Lecture Award 2015. Bloem is a consultant neurologist at Radboud university medical centre in Nijmegen, and an internationally recognized expert in Parkinson’s disease.

He is awarded the honor for his research and initiatives in Healthcare Innovation. He will deliver his Holst Memorial Lecture on Thursday 26 November at TU/e.

Participation (symposium and Holst Memorial Lecture) is free of charge. Registration however is obligatory; the number of seats available is limited.

Voorlopig nog niet langer doorfeesten op de campus Het kan nog even duren voordat er tot drie uur ’s nachts gefeest mag worden op de TU/e-campus. De gemeente Eindhoven wil dat eerst wordt onderzocht of omwonenden en andere ‘stakeholders’ het goed vinden als er een pilot met drie ‘proeffeesten’ komt.

Dit liet wethouder Bianca van Kaathoven eerder deze maand weten tijdens een raadsvergadering in reactie op een motie die verschillende raadsleden hadden ingediend.

De uitkomst van dat onderzoek komt halverwege december.

Enkele studenten, gegroepeerd in de taskforce Markthal Events, zijn al sinds 2013 bezig om van de markthal een evenementenlocatie te maken. Dit initiatief kreeg een boost toen er veel commentaar kwam op het Hajraa-feest afgelopen juni, waarbij om 01.00 uur een eind moest worden gemaakt aan het feestgedruis.

TU/e program with industry generates 278 research places

TU/e is currently signing the final contracts with industrial partners for its overall ‘Impuls Program’, a TU/e initiative that began in 2013, in which the university undertakes new research with companies through the co-funding of PhD’s.

In all, the two Impuls programs generate 278 research places, around 200 of which would not have been possible without this initiative.

The partners, mainly companies, together invest some 50 million euros, 39 million in cash and the rest in kind. TU/e also invests around 50 million, 26.5 million of which is in cash. The collaboration focuses on long-term research programs, particularly in the TU/e focus areas, such as healthcare technology, renewable energy, mobility, hightech systems, materials and data science.

TU/e ververst snel water in algengroene vijver Dienst Huisvesting gaat het water in de vijver bij het Hoofdgebouw verversen. De TU/e-vijver heeft, mede onder invloed van het weer, te kampen met algengroei waardoor regelmatig flinke plassen groene drab en schuim op het water drijven. Schadelijk voor de gezondheid is de algengroei volgens de experts niet.

Vieze drab, schuim en andere troep worden sowieso bijna dagelijks uit de vijver geschept en binnenkort wordt de vulinstallatie in de vijver weer aangezwengeld om het water te verversen.

De mens achter het nieuws Reddingsrobot ‘Roze Redding’ van groepje 200 stond zaterdag in de schijnwerpers van Hart van Nederland.

Om de afsluiting van het basisvak Engineering Design aan de TU/e in beeld te brengen volgden een cameraman en een interviewster van het tv-programma anderhalf uur lang de verrichtingen van het wagentje en het team.

Groepslid Jordy Eras (Technische Bedrijfskunde) vertelt hoe hem dat beviel.

Had je last van de cameraploeg in je nek?

“Nee, zelfs wel voordeel. We moesten er rekening mee houden dat zij beelden konden schieten, en docent Rick de Lange bleef wat meer in de buurt. Daardoor konden we Rick vragen om mensen die in de weg stonden weg te sturen. We kregen wel wat stress omdat de cameraploeg een klein extra cameraatje op het wagentje monteerde.

‘Oh jee, extra gewicht’, dacht onze technicus, maar het bleek achteraf geen probleem te zijn. Ook zorgde Hart van Nederland dat we niet startten op de derde loopbrug van Gemini, maar op de drukkere plaats bij de ingang omdat daar meer te zien was.”

Jordy Eras

“De cameraploeg van Hart van Nederland bezorgde ons juist voordeel”

Wat was jouw rol?

“Ik was spotter. Vanaf de balustrade kon ik zien wat ‘Roze Redding’ deed en met telefoon stond ik in contact met de bestuurders in het Auditorium. Ik gebruikte een groene laser die de weg kon wijzen. Daar hadden we veel profijt van. Ik spotte een plek waar weinig andere robotjes rondreden en leidde ons wagentje daar naartoe. Daar pikten we vijf biljartballen op.”

Hart van Nederland zei dat jullie vijfde plek haalden. Tevreden?

“Dat we vijfde zijn, heb ik niet officieel gehoord. Ik weet wel dat we overal goede punten voor haalden. Je kreeg punten voor tussentijdse individuele beoordelingen, de poster, het verslag en de jurering zaterdag. We kregen maandag een mail dat de wedstrijd alleen meetelt als het je cijfer niet benadeelt. De scores vielen Rick de Lange tegen. Hij mailde: ‘The reasons for the lower scores differ from broken axles, empty batteries to problems with the wifi connection and maybe even unintentional hacking of robot controls by other groups.” Alle deelcijfers die we nu weten zijn een acht of hoger.”

Wat was jullie geheim?

“Het klikte goed in ons groepje. We waren open en eerlijk over onze competenties. Ikzelf wilde bijvoorbeeld liever niet programmeren, maar wel de presentatie en de coördinatie op me nemen. In het begin was de opdracht wat onduidelijk. We moesten vijf fun concepts maken en zagen daar het nut niet van in. Het hoefde niet haalbaar te zijn, wel leuk. Achteraf denk ik dat die fase toch goed is geweest voor het groepsproces. We leerden elkaar er mee kennen in een positieve sfeer.”

Wat vind je van de uitzending van Hart van Nederland?

“Het item duurde slechts twee minuten, maar ik vind het wel leuk. Het geeft een goede indruk van de dag.” (NS)

6 | Gelinkt

De TU/e: dagelijks het tweede thuis van zo’n dertienduizend studenten en medewerkers. Een relatief kleine gemeenschap, met ontelbare banden tussen de leden - zakelijk en/of privé.

In ‘Gelinkt’ laten we steeds een aantal van hen aan het woord over hun relatie met elkaar en de universiteit.

29 oktober 2015

“De taken van sec lopen Als kartrekkers van het Secretaresse Support Team weten ze als geen ander wat er onder secretaresses leeft. Naomi Smeets - secretaresse bij Bouwkunde - en Helen van Mierlo - consultant Search & Select bij Euflex -zetten twee keer per jaar met nog drie andere leden het programma voor een netwerk­ bijeenkomst in elkaar. De voor­ bereidingen gaan altijd met een hoop gezelligheid gepaard.

Naomi Smeets

Van het ene onderwerp springen ze moeiteloos over op het andere; aan gespreksstof hebben Naomi (28) en Helen (43) nooit gebrek lijkt het.

Zeker niet in een periode als deze, als er een bijeenkomst op stapel staat voor het Secretaresse Support Team (SST). Dan zien en spreken ze elkaar en de andere leden (Marjolijn Pessers, Evelyn Douw en Jacqueline Hartholt) vaak; om de twee weken zo’n anderhalf uur, meestal tijdens lunchtijd.

Binnen het team rouleren de taken en wordt meestal in duo’s of trio’s gewerkt. Daarbij weten Helen en Naomi elkaar geregeld te vinden.

Helen, verantwoordelijk voor de instroom, doorstroom en begeleiding van TU/e-secretaresses, werkt sinds 2009 bij Euflex en sloot zich al snel als actief lid aan bij het netwerk.

“Het is goed om op de hoogte te zijn van wat er speelt.” Naomi

bezoekt de bijeenkomsten sinds 2007 en zit nu drie jaar bij het team. “Het is fijn om de gezichten bij de namen te zien. Je hebt het een keer over iets anders dan over bijvoorbeeld ‘wanneer kan jouw hoogleraar’. En als je hoort waar anderen tegenaan lopen, realiseer je je dat je het zelf zo slecht nog niet hebt.”

Helen: “Naomi en ik zoeken elkaar niet snel op buiten de SST-activiteiten, maar we zijn wel op de hoogte van elkaars privéleven. En ik ben nog bij je op kraamvisite geweest, hè. Als ik een werkgerelateerde vraag heb, zal ik ook sneller bij jou aankloppen dan bij een andere secretaresse.”

Naomi: “Het is handig dat jij altijd zo’n brede blik hebt.”

Het blijft altijd weer een uitdaging om een goede invulling voor de netwerkbijeenkomsten te bedenken, stellen de twee. Toen ze eens de secretaresses die de bijeenkomsten bezoeken vroegen naar input voor thema’s, kwamen er totaal uiteenlopende ideeën uit. Naomi: “Letterlijk van kralenrijgen tot aan betaald parkeren op de campus.

Je hebt met een enorm gevarieerde doelgroep te maken, het zijn heel verschillende types. Sommige secretaresses zijn in de zestig, maar er zitten ook twintigers tussen.”

Helen: “Het mag leuk en luchtig zijn, maar het moet tegelijk het

“Secretarial tasks at TU/e are pretty varied” Being the driving forces of the Secretary Support Team, they know what secretaries deal with like no other. Naomi Smeets, secretary at Built Environment, and Helen van Mierlo, Sales & Select consultant at Euflex, set up a networking event two times a year with the help of three other members. Preparations for the meetings are always fun.

They have no trouble going from one topic to the next. In fact, Naomi (28) and Helen (43) never seem to run out of conversation topics, and definitely not when preparing a Secretary Support Team meeting (SST). It’s when they see each other and the other members (Marjolijn Pessers, Evelyn Douw and Jacqueline Hartholt) often: an hour-and-a-half every two weeks, preferably during lunch.

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Linked | 7

cretaresses aan de TU/e nogal uiteen” werk raken. We hebben bijvoorbeeld iemand gehad die kleur­advies gaf.

Je moet als secretaresse per slot van rekening ook goed voor de dag komen.” Ook de omgang met andere culturen is een onderwerp geweest en voor de bijeenkomst van 24 november staat ‘jezelf profileren’ centraal.

we bijvoorbeeld een mail of we nog iets met een overgebleven toner kunnen. We willen nog wel een Facebook­pagina aanmaken en mogelijk komen dat soort zaken daar dan op. Maar het is niet ons belangrijkste doel. Dat is en blijft het netwerken en delen van ervaringen.”

Meestal komen er zestig tot negentig secretaresses op de bijeenkomsten af, waarvan er in totaal een kleine tweehonderd rondlopen aan de universiteit.

“En als de secretariaten een halve dag onbemand zouden mogen zijn, zouden er wellicht nog meer komen”, betoogt de Euflex-medewerkster. Want dat mag niet overal. “Van sommige leidinggevenden moet er altijd één secretaresse op de werkplek blijven. Dat is toch wel jammer.”

Daar wordt altijd ruimte voor gemaakt in de bijeenkomsten en vaak keren dan dezelfde gespreks­ onderwerpen terug. Helen: “Het gaat bijna altijd over werkdruk en over in welke schaal iemand valt.

Directiesecretaresses vallen in schaal 7 en de andere secretaresses in schaal 6. Maar sommige ouderen zitten wel in schaal 7, omdat ze daar ooit in zijn geplaatst. En uiteraard gaat het over de taken, want die lopen nogal uiteen. Bij de faculteiten heb je bijvoorbeeld veel meer met studenten te maken.” Naomi: “Klopt.

En mijn werk bij Bouwkunde is ook behoorlijk ad hoc. Daar moet je tegen kunnen. En er wordt steeds meer in het Engels gecommuniceerd.

De ene secretaresse is een personal assistant - de rechterhand van een leidinggevende. Terwijl de ander puur uitvoerend is.”

Vragen over toners? Niet het juiste adres!

Soms worden ze gezien als vraagbaak of als informatieverstrekkers, maar daar is het SST niet voor bedoeld, onderschrijven Helen en Naomi. Helen: “Dan krijgen

Text | Judith van Gaal Photos | Rien Meulman

TU/e: a home away from home for about thirteen thousands of employees and students. The community is a relatively small one, with infinite connections between its members, be they professional or private.

In ‘Linked’, community members talk about their mutual relationship and their connection to the university.

It’s always a challenge to find an interesting angle for the networking events, the two explain. Naomi: “You’re dealing with a very diverse group of people; they’re all different types. Some secretaries are in their sixties, but there are twenty-somethings, too.” Helen: “Sure, it’s supposed to be fun and informal, but it should be work-related as well. We once had a color advisor at one of our events. After all, secretaries should look presentable.” Another theme they’ve worked with was the interaction with other cultures, and the November 24 meeting is all about presenting yourself.

Helen and Naomi stress that although sometimes they are considered walking encyclopedias, here to answer every question and provide whatever information is required, that’s not what SST is for.

Helen: “People will e-mail us

asking if we need a spare toner.

We’re thinking of creating a Facebook page for those types of questions, but it’s not our main purpose. We’re here for networking and sharing experiences.” The meetings always leave room for that, and they often see recurring topics. “Workload is a popular theme, as are salary scales.

And we discuss secretarial tasks, of course, as they are quite diverse.

Working at a department, for example, you’re dealing with students a lot.” Naomi: “Exactly.

My work at Built Environment is pretty impromptu at that. You just have to be able to deal with that.

And more and more of what we do is in English. One secretary can be someone’s personal assistant - an executive’s number two - while another purely carries out the jobs assigned to them.”

Helen van Mierlo

8 | Student

Aanschuiven bij

29 oktober 2015

Huize Alfa > Leenderweg 96

Waar komt de naam vandaan?

“Dat komt van Alfa bier”, glundert Vince Evers, derdejaars student Technische Natuurkunde aan de TU/e, die niet alleen de naam bedacht voor het huis, maar er ook voor zorgde dat het huisuitstapje richting de brouwerij in Schinnen voerde, toevallig de voormalige woonplaats van Eva Miltenburg, eerstejaars verpleegkunde. Volgens iedereen is het uitstapje voor herhaling vatbaar. Er rusten overigens geen sancties op het drinken van een ander merk bier.

Waar eten jullie meestal?

“Hier”, zegt Jorik Meijers, student Technische Bedrijfskunde aan aan de TU/e. Hij zit samen met zijn huisgenoten, drie meisjes en vier jongens merendeels Fontysstudenten - met het bord op schoot in de gezamen­lijke huiskamer zonder raam. “Eerst zaten we wel aan tafel te eten, maar dat doen we alleen nog maar met Kerst.” Het dakterras is zodra het weer het toelaat de favoriete plek om te eten en te chillen. “Daar zitten we veel, soms iets te veel.”

Hebben jullie rituelen?

“Het jaarlijkse huisfeest, dit jaar met het thema Low-Budget-Superhelden.

Deze keer stond er 140 man in tuin, gang en woonkamer en gingen er 43 kratten bier - geen Alfa overigens - doorheen. Hartstikke gezellig allemaal”, aldus Vince. Jorik noemt het ‘huislied’ Stonehenge een ander ‘inside dingetje’. Nadat hij op de telefoon het nummer heeft opgezocht, heffen vooral de heren luidkeels het lied aan. “Na het kerstdiner hebben we deze muziek keihard opgezet en zijn daarna op tafel gesprongen om te dansen en gek te doen, met tot slot een soort striptease”, vertelt hij onder grote hilariteit van de anderen terwijl hij wijst op een vage foto aan de muur. “Maar ik was niet helemaal naakt hoor.”

Recept

Hoe kom je in dit huis?

“Via kijkavonden”, zegt Wietze Venderink, vijfdejaars Sporthogeschool student, maar de precieze toedracht blijft een beetje vaag omdat hij toen zelf in het buitenland zat en de andere betrokken studente, Ruth, nu op reis is. “In ieder geval”, concludeert hij na een mislukte poging tot reconstructie: “Toen ik weer thuis kwam, zat dit er allemaal.”

Welke rol speelt romantiek in dit huis?

“Wij, Vince en ik”, zegt Jorik van den Berg, student Technische Bedrijsfkunde aan de Fontys, “hebben allebei iets gehad met meisjes die hier eerder hebben gewoond. Als grap zeggen we weleens dat je dat beter niet kunt doen, want de meisjes zijn allebei vertrokken.” Renske van de Hengel, studente sociale studies aan de Fontys, wijst naar Jorik Meijers en zichzelf haar als antwoord of er nu een romance gaande is. “Nee, ik ben niet bang”, verzekert hij lachend.

Hoe komt dat hek in de tuin?

“We hebben een verkeersbordenobsessie. Die nemen we mee na het uitgaan. Ze zijn helaas allemaal onlangs tijdens een brandveiligheids­ controle meegenomen door de politie. Dit hek is blijven staan en dat straatnaambordje met Leenderweg erop hebben we gelukkig nog”, aldus Kim Bosch, studente Verpleegkunde en stagiaire in het Catharina­ ziekenhuis.

Pasta pesto

(voor zeven personen)

Dit gerecht voert samen met pasta bolognese de ranglijst aan van de meest favoriete maaltijden in dit huis. Rens Smal, tweedejaars masterstudent Sustainable Energy Technology aan de TU/e, van huis uit vooral gewend aan het eten van vlees, groente en aardappels, staat achter het fornuis.

• Bak 500 gram in stukjes gesneden kipfilet in boter • Doe er de in stukken gesneden courgettes (2) bij, evenals de gehalveerde cherrytomaatjes (400 gram.) en de in plakjes gesneden champignons (500 gram).

• Roer er (bijna) 2 potjes groene pesto doorheen.

• Kook ondertussen ongeveer 900 gram pasta beetgaar.

• Schud vervolgens een zak rucola door de saus.

• Doe, als de penne klaar is, alles door elkaar.

Eet smakelijk

Recipe Pasta pesto (serves seven)

@ Alfa House Leenderweg 96, Eindhoven How did the name of the house come about?

“Alfa beer!” Vince Evers, third-year student of Applied Physics at TU/e beams with pride.

Not only did Evers come up with the name, but he also organized a trip to the Alfa brewery in Schinnen.

How important is romance in this house?

“Vince and I have both dated girls who used to live here”, says Fontys students of Industrial Engineering Jorik van den Berg. “Sometimes we advise against it, since the girls both left”, he laughs. Renske van de Hengel points to Jorik Meijers and herself in answer to the question whether a romance is going on right now. “No, I’m not scared”, Jorik assures us.

Pasta pesto and pasta bolognese are the two top choices when it comes to dinner at Alfa House. Rens Smal, second-year graduate student of Sustainable Energy Technology at TU/e, used to eating meat, veggies and potatoes, is today’s chef.

A little while later, he and his housemates (three girls, three boys, most of them Fontys students) are in the windowless common area, plates on their laps.

• Brown 500 grams of diced chicken breast in butter.

• Add two diced zucchinis and 400 grams of cherry tomatoes, sliced in halves. Add 500 grams of sliced mushrooms.

• Add almost two full jars of green pesto while stirring continuously.

• In the meantime, prepare approximately 900 grams of pasta until al dente, following the instructions on the packaging.

• Add a bag of rocket to the sauce.

• Strain the penne and mix the pasta and the sauce.

Enjoy!

Would you and your roommates like to feature in this item? Let us know at cursor@tue.nl

Interview | Tiny Poppe Photos | Rien Meulman

Student | 9

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

En hoe is het in Ulsan?

Studenten van de TU/e gaan steeds vaker voor hun studie naar het buitenland.

Voor stage of voor het verrichten van onderzoek, omdat het verplicht is of omdat ze het leuk vinden. Cursorlezers kunnen iedere twee weken over de schouder van een TU/e-student in het buitenland meekijken.

De campus van mijn universiteit, Ulsan National Institute of Science and Technology (UNIST), bestaat uit een aantal faculteiten gebouwd aan een meer. We hebben ook een student union building vol restaurantjes en clubjes en een vier verdiepingen tellende bibliotheek. De campus is nog erg jong; de universiteit bestaat sinds 2007 en ging open in 2009, maar ze groeit hard en heeft grote ambities. Vanaf dit jaar is UNIST één van de vier door de overheid gefinancierde onderzoeksinstituten in Zuid-Korea. De universiteit wil in 2030 behoren tot de top-10 van World Science and Technology-universiteiten, en ze gaan ervoor.

Meer info over mijn reis: www.facebook.com/Zwoppie Marije Meijer, studente Human-Technology Interaction

Voor mijn studie Human-Technology Interaction mocht ik een halfjaar naar het buitenland, en vanaf het begin had ik mijn zinnen gezet op Azië - vooral Japan en Zuid-Korea stonden hoog op mijn lijstje. Daadwerkelijk naar Zuid-Korea gaan was echter tot de dag van vertrek een onwerkelijke gedachte, en nog steeds kijk ik af en toe om mij heen en kan ik niet geloven dat ik niet in ons koude kikkerlandje ben.

Als ik vertelde dat ik naar Zuid-Korea ging, bleek dat veel mensen dat land niet goed kenden.

Ze waren bezorgd om mijn veiligheid, vooral omdat veel mensen alleen verhalen over Noord-Korea hadden gehoord. Ik ben zelf echter al een paar jaar geleden in de ban geraakt van de hallyu wave (de toenemende populariteit van Zuid-Korea) en had hoge verwachtingen; ik keek vooral uit naar de Noreabang (karaokekamertjes) en de PC bang (gameruimtes).

De natuur en tempels maken Zuid-Korea tot een prachtig land, en met 25 graden middenin oktober mag ik ook niet klagen over het weer. Er zijn wel een paar culturele regels waar je je aan moet houden, maar als waeguk (buitenlander) wordt je veel vergeven. Communiceren gaat soms vrij lastig, maar met veel wijzen en knikken en een gomabseubnida (dank u wel) hier en daar kom ik een heel eind.

TU/e students go abroad more and more for their study. Be it for an internship of for doing research. They write in Cursor about all their experiences abroad.

And how are things in Ulsan?

In light of my master’s program Human-Technology Interaction, I was allowed to go abroad for six months, and I knew from the start I wanted to visit Asia; Japan and South Korea had always been high on my list. However, to actually go to South Korea seemed surreal until the day of my departure. And today I still look around every now and then, unable to grasp I am actually not in the Netherlands.

When I told people I was going to South Korea, it turned out many people didn’t know the country very well. They were worried about my safety, especially since many people only knew stories about North Korea. I, on the other hand, had been swept away by the Hallyu wave (the increasing popularity of South Korea) a few years ago. I had high expectations and was especially looking forward to the Noreabang (karaoke rooms) and the PC bang (game rooms).

Korea’s nature and many temples make it a beautiful country, and with 25 degrees in mid-October I can’t really complain about the weather, either. There are a few cultural rules one has to follow. But fortunately, as a waeguk (foreigner), you’re forgiven for many mistakes. Communication is sometimes a little difficult, but nodding, pointing, and a gomabseubnida (thank you) every now and then go a long way.

The campus is still quite young; the university was founded in 2007 and has opened in 2009, but it is growing fast and has impressive ambitions. Since this year, UNIST is one four government-funded research institutes in South Korea. The university aims to be among the world’s top ten of science and technology universities by 2030, and they are determined to reach that goal.

The campus of my university, the Ulsan National Institute of Science and Technology (UNIST), consists of a number of faculties built around a lake. We also have a student union building (filled with restaurants and student clubs) and a four-story library.

More information about my stay: www.facebook.com/Zwoppie Marije Meijer, student of Human-Technology Interaction

Vind jij het ook leuk om een bijdrage te leveren aan deze rubriek en ben jij dit collegejaar in het buitenland? Stuur dan een mailtje naar cursor@tue.nl.

10 | Human Interest

29 oktober 2015

? De Vragenbank

Corine Bolwerk (57), programmamaker bij Studium Generale pakt in het Auditorium vijf vragen uit de hoge Cursorhoed. Voor de variatie ruilt zij een vraag die erg lijkt op een eerdere getrokken kaart voor een andere.

Je huis staat in brand en je kunt maar één ding redden, wat doe je?

Hoe ziet jouw leven er over tien jaar uit?

Wat is je grote heimelijke genoegen?

Wat is het allermoeilijkste dat je ooit hebt moeten doen?

Wat is de grootste misvatting over jou?

“In eerste instantie red ik natuurlijk de levende wezens, in mijn geval mijn partner Pieke en kat Ruby (de kinderen wonen alledrie elders).

Maar als het spullen betreft dan kom ik toch heel cliché uit bij foto-albums. Die vertegenwoordigen mijn geschiedenis en die van mijn dierbaren. Foto’s zijn zo bijzonder omdat ze heel veel herinneringen losmaken. De foto’s zijn mijn tastbare ‘bewijzen’ van het verleden, ze helpen me te herinneren.”

“Waarschijnlijk ben ik dan met pensioen en het lijkt me erg leuk om na mijn werkende leven af en toe in het buitenland te verblijven.

Acht jaar geleden maakte ik, samen met een vriendin, een reis naar Cuba. De eerste week logeerden we bij mensen thuis in Santiago. We hadden een privélerares die iedere ochtend Spaans met ons oefende.

Door samen te leven met de inwoners heb ik het land op een andere manier leren kennen dan ik als ‘gewone’ toerist had gedaan. Mijn meest romantische droom is dat ik in de toekomst mijn ervaringen via columns of korte verhalen met anderen kan delen.”

“Heel vaak ben ik privé of voor mijn werk op zoek naar nuttige informatie op internet, maar ik vind het uitermate ontspannend om zomaar wat te surfen en dan te stuiten op allerlei triviale feitjes of bijzondere onderwerpen. Ook kan ik stiekem erg genieten van mensen die met een ontzettende passie iets doen waar ik zelf nooit aan zou beginnen, zoals taarten bakken in ‘Heel Holland bakt’ of het in kaart brengen van alle soorten plantjes in de stad.”

“Ik heb heel erg geworsteld met de afstudeerscriptie voor mijn studie letteren. Omdat ik nogal perfectio­ nistisch van aard ben, wilde ik geen teksten inleveren die ik niet helemaal goed vond. Bovendien wist ik ook niet goed aan welke criteria het meesterstuk moest voldoen. Gelukkig stelde mijn afstudeerbegeleider op een gegeven moment voor dat ik elke vrijdagochtend bij hem langs zou komen om alles te laten lezen wat ik die week had geschreven. Terwijl hij zijn overhemden stond te strijken, bespraken we mijn teksten. Zo is het me uiteindelijk toch gelukt.”

“Dat ik een heel spontaan persoon ben. Dat ben ik wel als het om oppervlakkige dingen gaat, maar over wezenlijke zaken ben ik redelijk gesloten. Als ik een probleem heb, zal ik dat allereerst proberen zoveel mogelijk zelf op te lossen.”

Interview | Tiny Poppe Photo | Rien Meulman

? The Hot Seat

Corine Bolwerk (57) works as a programmer at Studium Generale. Today it’s her turn to answer five questions from Cursor’s collection. For variation’s sake, she swaps one question that’s rather similar to one she already answered.

Your house is on fire and you’re allowed to save one thing only.

What do you do?

What will your life be like in ten years?

What is your guilty pleasure?

What is the hardest thing you’ve ever had to do?

What’s a major misconception people have about you?

“Obviously, I’ll save the living creatures first. In my case, they are my partner Pieke and our cat Ruby (the three children have moved out). But if we’re talking things, I’m afraid my answer is quite conventional: I’ll save my photo albums. They represent my past and that of my loved ones.

Photographs are special because they evoke so many memories.

My pictures are tangible proof of the past; they help me remember.”

“I’ll probably be retired. I’d love to spend some time abroad every now and then after my working life is over.

Eight years ago a friend and I traveled to Cuba, and the first week we stayed with people who had a house in Santiago. We had a private teacher we practiced our Spanish with every morning. It was a wonderful experience to be part of a group of people who lived there. Since we had the chance to spend time with the locals, I got to know the country differently from when I had visited as a mere tourist.”

“I spend a lot of time on the web searching for useful information, be it for myself or professionally.

But I really enjoy randomly browsing the Internet and stumbling upon all kinds of trivial facts or extraordinary topics. It’s relaxing. I can also enjoy people with a passion for something I’d never ever do, like the candidates who bake cakes in ‘Heel Holland Bakt’, or people who chart every single plant species in the city.”

“I really struggled to finish my graduate thesis when I studied literature. Since I can be a perfectionist, I refused to hand in texts I didn’t fully approve of myself.

Besides, I didn’t really know what the criteria were for my thesis, either. Luckily, my supervisor proposed I come by every Friday morning so he could check everything I had put on paper that week. While he was ironing his shirts, we would discuss my work. Thanks to him, I graduated eventually. During my years at TU/e, I’ve seen many students who were faced with the same struggle.”

“People think I’m very outgoing.

Although I am when talking about insignificant things, but as soon as people touch on substantial topics, I tend to hold back. If I’m faced with a problem, I’ll always try to solve it myself first.”

Mens & Mening | 11

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

TUssen de oren

In Cursor worden iedere twee weken studenten, docenten, labs, technische artefacten, de werkomgeving, het weten­schappelijk bedrijf, de campus, het onderwijs en websites onder een psychologische loep gelegd door de medewerkers van TU/e-opleiding Psychology & Technology.

Een excellente leider let op haar woorden Vrouwen zijn systematisch ondervertegenwoordigd in academische topposities. Aan de TU/e wordt al enkele jaren actief beleid gevoerd om die situatie te veranderen, maar de realiteit blijkt weerbarstig.

Behalve een aantal expliciete maatregelen om de TU/e een aantrekkelijkere werkplek te maken voor vrouwen, wordt er ook gewerkt aan een bredere bewustwording.

Het is nog best lastig om dat op een manier te doen die de discussie niet onmiddellijk polariseert. Het aan de kaak stellen van ongelijkheid voelt vaak als een verwijt aan het adres van degenen die nu een geprivi­-

le­gieerde positie genieten - i.e., de mannen. Een dergelijk verwijt kan als onterecht worden ervaren er is tenslotte geen complot tegen vrouwen gaande, geen secret handshake waarmee mannen onderling de topposities verdelen.

Het is dan ook belangrijk om vast te stellen dat het vooroordeel op basis van geslacht - de zogenaamde ‘gender bias’ - iets is dat zich vrijwel automatisch en onbewust voltrekt op basis van decennia van opvoeding en blootstelling aan culturele normen.

De kans is aanwezig dat u de titel van deze column even twee keer moest lezen. Ongeacht of u zelf man

Brain matters

of vrouw bent zijn zowel de woorden ‘excellent’ als ‘leider’ sterker geassocieerd met het mannelijke stereotype dan met het vrouwelijke. Dit is een voorbeeld van hoe gender-rollen verankerd liggen in onze taal. Een impliciet vooroordeel heet zoiets. En juist het impliciete karakter maakt het lastig te bestrijden met expliciete maatregelen.

Recentelijk bleek dat zelfs onderzoeksfinancierder NWO, die toch expliciet gender-neutraal te werk wil gaan, zich schuldig maakt aan ‘gendered’ taalgebruik.

Een ‘aanvrager’ wordt verzocht

‘zijn’ CV op te sturen. Woorden als ‘uitdagend’ en ‘excellent’ worden veel gebruikt, waarvan bekend is dat dit eerder mannen dan vrouwen aanspreekt. Ook bij aanbevelingsbrieven zien we subtiele, maar funeste verschillen in taal: vrouwen worden vaker omschreven met woorden als ‘hardwerkend’ en ‘zorgvuldig’, hetgeen meer duidt op inzet dan op talent. Woorden als ‘excellent’ en ‘talentrijk’ worden vaker gereserveerd voor mannelijke kandidaten.

Vooruitgang in de wetenschap vereist het talent en de expertise

van alle onderzoekers, ongeacht hun geslacht. De TU/e-focus op excellentie verdient dan ook een bredere basis, waar communicatie, samenwerking, en maatschappelijke relevantie net zo belangrijk zijn als de mannelijke superlatieven waar we ons nu graag van bedienen.

Wijnand IJsselsteijn, hoogleraar Cognition and Affect in HumanTechnology Interaction

Doe de Gender-Science of GenderCareer IAT hier: https://implicit. harvard.edu/implicit/selectatest.html

In every Cursor staff from the human-oriented program Psychology & Technology Cursor will be taking a closer psychological look at students, teachers, labs, technical artifacts, the workplace, the scientific business, campus, education, and websites.

An excellent leader watches her language Women are systematically underrepresented in leading academic positions. TU/e has been actively promoting change in that department for several years, but reality has proven tricky.

Discussing inequality often comes across as a reproach to those enjoying a privileged position men, that is. Criticism might seem unfair, as there is no conspiracy going on against women, no secret handshake among men, and besides, it’s not like we

men have it easy. Right?

It’s important, then, to realize that gender bias is an automatic and subconscious process based on decades of nurturing and being exposed to cultural norms. There’s a chance you read the title of this column twice, because you associated both ‘excellent’ and ‘leader’ with a male figure, regardless of whether you - the reader - are male or female.

It’s an example of the extent to which gender roles are fixed in

our language. The proper term is implicit bias. And it’s exactly because of that implicitness that makes it hard to fight with explicit measures.

Even reasearch funder NWO recently turned out to use genderbiased language, even though the organization aims at being explicitly gender-neutral. An applicant is requested to send in his resume.

Words like ‘challenging’ and ‘excellent’, which we know to

appeal to men rather than women, are used abundantly. Leters or recommendations also include subtle, but devastating differences in languages: women are often described as ‘diligent’ and ‘precise’, which points to hard work rather than talent. Words like ‘excellent’ and ‘talented’ and typically reserved for male candidates.

Progress in science requires talent and expertise from every single researcher regardless of their sex.

TU/e’s focus on excellence deserves

a solid base where communication, cooperation and social relevance is equally important as the male superlatives we like to use.

Wijnand IJsselsteijn | Full professor of Cognition and Affect at Human-Technology Interaction

Check out the Gender-Science or Gender-Career IAT: https://implicit. harvard.edu/implicit/selectatest.html

12 | Focus

29 oktober 2015

Text | Monique van de Ven Photos | Bart van Overbeeke ‘Winst Solar Team in Australië ‘niet superrealistisch’ kopte Cursor op 5 oktober. ‘Solar Team behoudt wereldtitel’, zo prijkt twintig dagen later bovenaan onze homepage. Het TU/e-team rond zonnewagen Stella Lux leek zich voorafgaand aan de race wat in te dekken, huiverig voor de zwaarder meewegende snelheidscomponent in de World Solar Challenge van dit jaar.

Maar die vrees bleek ongegrond: Eindhoven is opnieuw de beste ter wereld als het gaat om gezinsauto’s op zonne-energie.

Op deze pagina’s een fototerugblik op het avontuur ‘down under’.

Down under to Solar Team Eindhoven wint opnieuw

Di 13

alle g van n aan n i r u e ke elneme 2015. e nisch de Tech to’s die Challeng mt o u r k a a l n r 42 So ve orld Eindho rste doo W e e d m e a s e l a gt rT Sola tella Lux emachti voor b S s j t i n e e w e m g tartb eurin er de k ee het s kilomet m d r n a ize da riedu de d race. e lang

oktober

Za 17

oktober

Za 17

oktober

Kwalificatie voor de race op het cir cuit van Hidden Valle y. “Misschien ku nnen we zelfs wel een recordje zetten” , blikt teammanager To m Selten een pa ar dagen eerder ze lfverzekerd voor uit.

Stella Lux en best uurder Patrick De enen maken de verwac htingen waar: he t TU/e-team klokt de snelste rondet ijd door een zonnew agen ooit op het circuit (00:01:54) en star t de wedstrijd va naf pole position.

Het TU/e-team met Stella Lux, geflankeerd do van de TU Delft or studenten met hun Nuna 8 (links) en studen Universiteit Tw ten van de ente met Red O ne. De andere namen deel aa twee TU-teams n de Challenger -klasse, waarin om snelheid ga het bovenal at. Delft wordt in deze catego zesde keer eers rie voor de te, Twente finis ht als tweede.

Solar Challeng De ‘Dutch e’ is de hele wee k lang een runn onder alle deel ing gag nemers.

Ma 19

oktober

Stella (‘ ster’) Lu x (‘licht’ onder d ) e sterre nhemel.

Solar Te am Eind hov omschri jft zijn tw en eede kindje li ever nie t ‘slechts als zonn ’ ew presente agen, maar ert Stell a Lux nadrukk elijk als energie positiev e auto.

Di 20

oktober Eindhovens voornaamste concurrent in de Cruiser-klasse, team Kogakuin uit Japan.

De Japanners liggen met hun gestroomlijnde bolide nagenoeg de hele race voor op de Eindhove­ naren, maar moeten de TU/e in het totaalklassement uiteindelijk vóór zich dulden. Hiervoor worden namelijk ook aspecten als comfort, gebruiksgemak en geïntegreerde innovaties meegewogen. Solar Team Eindhoven wint met een eindscore van 97,77 procent; Japan (93,92 procent) en Duitsland (83,39 procent) worden respectievelijk tweede en derde.

Het STE -kamp, op ergens halverw geslagen ege de route v an Adelaid Darwin naar e, tent voo met een eigen r Stella Lux.

Wo 21

oktober

Wo 21

Do 22

oktober

oktober d. on the roa Stella Lux in zes t g le n e g a De zonnew d kilo­ n e drieduiz jd ti n e g a d rsonen et twee pe meter af m iddelde en een gem r aan boord te e m n 76 kilo snelheid va tienhonderd a vijf per uur. N e de route halverweg r, te kilome de auto rings, mag in Alice Sp het n a pladen a één keer o itsnet. elektricite

Focus | 13

See for news www.cursor.tue.nl/en

Stella Lux ne em de zon newag t deel aan enpara door A de delaid e.

the top

Zo 25

oktober

Cruiser-klasse World Solar Challenge

Zo 25

oktober

rt voor hoven dominee Solar Team Eind e van de ss la de Cruiser-k de tweede keer jn in 2013 zi ag m lenge en World Solar Chal pig dus oenstitel voorlo behaalde kampi anderend id ‘Eindhovuh!’ sc blijven dragen. Lu van het um di po leden het am te de n ge rin sp . inment Centre op Adelaide Enterta zijn in t ik bl n lte m Se Teammanager To nende an sp g op een extra dankwoord teru t jaar di s wa ntentelling race, “want de pu n va el de or in het vo anders - en niet e zo graag gens zoals wíj di wa ns zi ge zonnejn team zi t gt blij te zijn da bouwen”. Hij ze aar m , os snelheid ko niet gericht voor ikkeld: tw on t ef he zinsauto opnieuw een ge . is And I t dit de toekomst “Wij denken da year”. is amazing job th think we did an

Vr 23

oktober

elaide, Finish in Ad en als am Eindhov waar Solar Te rijdt. ep re st de eind tweede over e m wordt in d Het TU/e-tea gewacht p o ad st e lisch Zuid-Austra te as b enthousi door een clu andere en en , vriend de familieleden daaropvolgen fans. De twee g o erigens alsn dagen zijn ov vanwege de d erg spannen ) van (op zaterdag beoordeling er d n o p o ’s uto alle Cruiser-a mfort. co en y it al ic andere pract

Do 22

oktober Even wat o ntspanning voor de led Eindhoven en van Sola in de vorm r Team van een pa ontspannin rtijtje voetb g niet zond a l. Dat ook er risico is, Perenboom ontdekt pral snel na a m an Tommie a n tijdens een komst in A ustralië: hij warming-up breekt zijn enkel e anderhalve n brengt no week door odgedwong in het zieke en nhuis.

e, Challeng rld Solar o W e d n a Dag vijf v night. hway by Stuart Hig

Do 22

oktober

Solar Team Eindhoven once again won the Cruiser

Down under to the top

category of the World Solar Challenge. The TU/e students

Solar Team Eindhoven prolongs world title

takes into account comfort, practical use and the number

weren’t the fastest; their Japanese competitors were slightly quicker the whole week. Still, since the challenge of passengers as well (among other things), Eindhoven’s 97.77-percent result was good for a prolongation of the world title. On these pages a photo overview of the Australian adventure.

The challenge was exciting: Solar Team Eindhoven (STE) and the Japanese Kogaguin were very close ever since the very first heat. During the week, in which the teams drove a total over more than 3,000 kilometers, STE was always slightly behind Japan, but the Eindhoven car always carried at least one extra passenger.

After finishing in Adelaide on Friday, Cruiser category competitors had to wait a little less than two days until the final verdict was announced, as the jury still had to score several other aspects including practical use, comfort and the level of innovation of the participating cars. The team scored 84.5 percent for practicality and an overall score of 97.77. The Japanese team came in second with 93.92 percent, and the German team from Bochum won third place (83.39 percent).

Tom Selten, wearing a Brabant flag as a cape, praised “this year’s amazing Cruiser category”.

He reminded us it’s a super exciting category, too, “because the scoring system was different this year, and not necessarily favorable for teams that like to build solar family cars like us”. Selten: “We just really wanted to win this race. We were faced with a tough choice: what concept will we go for? What type of car do we build?” The team manager is glad STE opted for a family car again.

“We believe these cars are the future. And I think we did an amazing job this year.”

Do 22

oktober

Statisch lad en in de avo ndzon langs Highway. O Stuart m de zonnes tralen maxim benutten, w aal te ordt Stella Lu x met haar zo dak regelmat nneig strategisc h tegen een heuveltje aa n geduwd. B ij normaal d gebruik leve agelijks rt Stella mee r energie op ze verbruikt, dan maar tijden s de race do Australië wer or d de accu va n de zonnew per etappe agen nagenoeg le eggereden.

14 | Uitgelicht

29 oktober 2015

Vrouwelijk talent naar de top?

Tekst | Tom Jeltes Foto’s | Bart van Overbeeke

Ruim twee jaar geleden dreigde toenmalig rector Hans van Duijn met een vacaturestop voor mannelijke universitair docenten. Het College van Bestuur zette daarmee druk op de faculteiten om meer vrouwen aan te nemen; de TU/e was (en is) namelijk de universiteit met de minste vrouwen in de wetenschappelijke staf. De afgelopen jaren is het aandeel vrouwelijk wetenschappelijk personeel gestaag toegenomen.

Speciale tenure tracks voor vrouwen, aanpassing van de benoemingsprocedure, workshops, intervisiegroepen, ambassadeurs en het vrouwennetwerk Women in Science Eindhoven (WISE-Network) hebben hieraan bijgedragen.

Toch zal het CvB de komende maanden moeten besluiten of opnieuw maatregelen gewenst of nodig zijn. Tussen de oude streefcijfers (uit 2012) voor het jaar 2020 en wat de facul­ teiten realistisch achten, gaapt namelijk nog een kloof - met name voor het percentage vrouwelijke hoogleraren.

Sinds 2012 groeiden de percentages vrouwelijke docenten (van 16 naar 21 procent), hoofddocenten (van 8 naar 15 procent) en hoogleraren (van 7 naar 10 procent, nog inclusief de vertrekkende Maaike Kroon).

Significante vooruitgang dus, maar nog onvoldoende om de doelstelling voor 2020 (respectievelijk 26, 20 en 20 procent) te halen. Tenminste, dat is wat de faculteiten rond de afgelopen jaarwisseling aangaven. Haalbaar achten zij: 24 procent vrouwelijke universitair docenten, 19 procent hoofddocenten, en slechts 15 procent vrouwelijke hoogleraren.

Dit najaar spreekt het CvB met de faculteiten over het aandeel vrouwelijk wetenschappelijk personeel. Daarbij wordt gekeken naar de ‘lokale werkpraktijk’, zegt Nicole van der Wolk, directeur van Dienst Personeel en Organisatie (DPO) en lid van de stuurgroep Talent naar de Top, die zich om deze kwestie bekommert. “Daarbij wordt gekeken naar wat er mogelijk is per faculteit. Welke functies komen bijvoorbeeld vacant doordat mensen met pensioen gaan? Als dat er veel zijn, heb je uiteraard meer mogelijk­ heden.”

Het is een proces dat ‘bottom-up’ en in gezamenlijkheid wordt uitgevoerd, zo benadrukt Van der Wolk. Ook zal worden besproken welke stimulerende maatregelen eventueel kunnen worden genomen.

De stuurgroep Talent naar de Top, waarin behalve Van der Wolk onder meer ook collegevoorzitter Jan Mengelers en hoogleraar Ruth Oldenziel zitting hebben, zal hiervoor aanbevelingen doen.

Over welke maatregelen mogelijk genomen zullen worden, wil Van der Wolk echter niets kwijt. “Daarop wil ik nog niet vooruitlopen.”

Of we maatregelen kunnen verwachten in de trant van de dreigementen van Van Duijn uit 2012, blijft dus voorlopig onduidelijk. Een benoemingsstop voor mannelijke universitair docenten - waar de toenmalige rector voor waarschuwde - is er overigens niet geweest, zegt Van der Wolk desgevraagd. “Er bleek uiteindelijk geen aanleiding te zijn om die maatregel toe te passen.”

Dat er nog een gat gaapt tussen de streefcijfers van het CvB uit 2012 en prognoses van de faculteiten - met name voor het percentage vrouwe­ lijke hoogleraren - wil zij geen inschattingsfout noemen. “Ten eerste is het lastig om de ontwikkelingen over zo’n lange termijn te voorspellen, en ten tweede is ook nog niet zeker dat de streefcijfers inderdaad niet worden gehaald. Dat is ‘jumping to conclusions’.”

“Als je minder hoog inzet, kom je ook minder hoog uit” In 2006 zijn aan de TU/e zogeheten tenure tracks in het leven geroepen om meer vrouwen de kans te geven om de stap van universitair docent naar universitair hoofddocent te maken. De helft van de kosten

worden door het College van Bestuur uit centrale middelen gefinancierd, de andere helft komt voor rekening van de faculteiten.

Sindsdien zijn 23 vrouwen in een dergelijke WISE tenure track aangenomen, en één in een tenure track van hoofddocent tot hoog­ leraar. Inmiddels zijn vijf vrouwen benoemd tot hoofddocent vanuit de WISE tenure track.

In het vrouwennetwerk WISE-Network (Women in Science Eindhoven, niet te verwarren met de gelijknamige tenure tracks) is met 172 leden een aanzienlijk deel van het vrouwelijk wetenschappelijk personeel - inclusief promovendi - verenigd. Voorzitter Andrea Fuster, specialiste op het gebied van de wiskunde achter zowel biomedische beeld­analyse als relativiteitstheorie en universitair docent bij Wiskunde & Informatica en Biomedische Technologie, zou het jammer vinden als de streef­ cijfers voor 2020 naar beneden bijgesteld zouden worden. Het is goed om de lat hoog te leggen, vindt ze. “Als je minder hoog inzet, kom je ook minder hoog uit”, zegt de Spaanse. “Als je van tien procent vrouwelijke hoogleraren nu, en zelfs minder na het vertrek van Maaike Kroon, uit probeert te komen op twintig procent, en je haalt zeventien of achttien, dan is dat best goed.

Die twintig procent haal je dan wel een paar jaar later.” Medebestuurslid van WISE-Network Noortje Bax, postdoc bij Biomedische Techno­ logie - ze werkt met microweefseltjes die hartweefsel nabootsen om te leren hoe hartziekten het samentrekken van hartspiercellen beïnvloeden -, sluit zich bij Fuster aan. “Als je de

Uitgelicht | 15

See for news www.cursor.tue.nl/en

“Quota zijn gevaarlijk”

voor de functie.” Fuster beaamt dat.

“Quota zijn gevaarlijk; je wilt niet dat mensen denken dat een vrouw alleen maar hoogleraar is geworden omdat ze vrouw is. Aan de capaci­ teiten van vrouwen wordt vaak getwijfeld; dat merk je bij mannen bijna nooit. Je moet mensen laten inzien dat een evenwichtigere samenstelling van het personeel goed is voor de universiteit.”

Toch zijn beide bestuursleden geen voorstanders van harde quota of sancties. Bax: “Ik zou bijvoorbeeld ter vervanging van Maaike Kroon niet per se weer een vrouw aannemen.

Het belangrijkste moet blijven dat iemand, man of vrouw, geschikt is

De situatie aan de TU/e is een stuk beter dan een aantal jaren geleden, vinden de bestuursleden.

“We hebben nog steeds de laagste percentages van Nederland, maar de verdeling wordt wel evenwichtiger en er gebeurt ook meer op dit gebied”, zegt Fuster.

lat nu op vijftien procent zou leggen, en je haalt dat, dan zou men kunnen besluiten om achterover te leunen en niet de ambitie te hebben om het percentage te verhogen.

Dat is niet goed.”

“Er wordt onderkend dat er een probleem is, en daar wordt met z’n allen bij stilgestaan. Neem de stuurgroep Talent naar de Top, dat was hier een aantal jaar geleden ondenkbaar, geloof ik.

Genderdiversiteit was gewoon geen issue. Nu hebben we zelfs per faculteit één of twee hoog­leraren die optreden als ambassadeur voor vrouwelijk personeel en moeten er in elke benoemingsadvies­commissie minstens twee vrouwen zitten.”

Die laatste maatregel is genomen omdat mensen een sterke neiging hebben om iemand die op hen lijkt - bijvoorbeeld qua geslacht - hoger in te schatten. In de praktijk valt het echter nog niet mee om voldoende

vrouwen te vinden voor alle benoemingsadviescommissies, zegt Bax. “Er zijn nu eenmaal relatief weinig vrouwen die in aanmerking komen voor die commissies, en die worden daardoor nu zwaarder belast.

Mannen worden onbewust vaak slimmer of handiger ingeschat dan vrouwen

Bij Biomedische Technologie is er in de praktijk daarom vaak maar één vrouwelijk lid per commissie.” Fuster ziet daar nog wel een verbeterpuntje: “Eigenlijk zouden faculteiten de andere organisatorische taken voor vrouwen om die reden moeten verlichten.”

Eind september was er een door DPO georganiseerd minicongres getiteld ‘Gender balance: Let’s do it together’. Veel leden van het bestuur van het WISE-Network waren daar aanwezig, net als vertegenwoordigers van DPO, de ambassadeurs en de stuurgroep Talent naar de Top. “Ook college­ voorzitter Jan Mengelers was er;

16 | Uitgelicht

dat vond ik heel goed”, zegt Fuster.

“Het laat zien dat het CvB het serieus neemt.” Aan de orde kwamen allerlei valkuilen, zoals het belang van de samenstelling van benoemings­ commissies en de rol van (onbewuste) vooroordelen. Vooraf moesten de deelnemers een online test afleggen.

Daaruit bleek de kracht van vooroor­ delen; de meeste aanwezigen bleken mannen onbewust vaak slimmer of handiger in te schatten dan vrouwen.

In een rollenspel op het minicongres werd nog maar eens duidelijk dat vrouwen in een moeilijke positie zitten. Als ze zich bij een sollicitatie of een gesprek over promotie­kansen terughoudend opstellen, dan tonen ze geen ambitie. Zijn ze assertief, dan komen ze te ‘manne­lijk’ over en bedreigend voor de (mannelijke) leidinggevende.

Om dergelijke problemen te onder­ vangen, zou de TU/e een lijst met vaste belangrijke vragen voor sollicitanten moeten hebben, vindt

29 oktober 2015

Fuster “In de praktijk blijkt namelijk dat mannen wel wordt gevraagd of ze willen doorgroeien tot hoogleraar, terwijl aan vrouwen die vraag vaak niet wordt voorgelegd. Achteraf wordt dan geconcludeerd de vrouwelijke kandidaat minder ambitieus was en daarom minder geschikt voor de functie.”

Er zijn inmiddels wel nieuwe richtlijnen voor de beoordeling van sollicitanten voor wetenschappe­ lijke functie: ook de prestaties op het gebied van onderwijs, organisatie en valorisatie tellen tegenwoordig mee, en dat kan in het voordeel van vrouwen werken. Maar we zijn er nog niet, vind het bestuur van WISE-Network. Bij het oordelen van de wetenschappelijke output wordt nog geen rekening gehouden met parttime werken, langdurige ziekte of zwangerschaps- en ouderschapsverlof”, zegt Fuster. “En dat zou eigenlijk wel moeten, zowel voor mannen als vrouwen.”

“Op een voorstel met voornamelijk vrouwennamen erop wordt soms verbaasd gereageerd” In mei zijn drie speciale WISEintervisiegroepen voor vrouwelijke wetenschappers begonnen.

Universitair docenten Ksenia Podoynitsyna en Mila Davids (beiden IE&IS) zitten samen in een groepje met kersverse hoofddocenten en ‘gevorderde’ universitair docenten met uitzicht op een aanstelling als hoofddocent. Ze zijn enthousiast over de intervisie.

“Het is fijn dat we zijn ingedeeld met vrouwen die zich in dezelfde fase van hun carrière bevinden als wij”, zegt businessmodellen-expert

Podoynitsyna. “We bespreken elke bijeenkomst een specifiek dilemma van een van de deelnemers, en met het merendeel van die issues kan ik me identificeren.”

Hoewel veel van de onderwerpen ook prima in een gemengde groep besproken zouden kunnen worden, heeft het zeker voordelen dat de intervisiegroepen speciaal voor vrouwen zijn, zegt historica Davids, in 2007 initiatiefnemer van het WISE-netwerk. “Ik denk zelden in termen van mannen en vrouwen, maar als je in een groep met alleen vrouwen zit, ga je wel patronen zien die je in de dagelijkse werkpraktijk niet opvallen.”

Podoynitsyna beaamt dat. “Je merkt dan plotseling dat vrouwen veel meer vanuit het ‘wij’ communiceren dan mannen”, zegt ze. “Maar om verder te komen, moet je wel duidelijk maken wat je zelf hebt gepresteerd.” Davids: “Vrouwen vinden al snel dat goede wijn geen

krans behoeft, maar in de masculiene beoordelingscultuur is die krans juist wél nodig.”

Bij de faculteit IE&IS zijn vrouwen inmiddels geen uitzondering meer.

Toch domineren de mannen nog de top van de piramide. Sommige van die vaak wat oudere mannen moeten wel wennen aan het groeiende aandeel vrouwelijke wetenschappers. “Als je een voorstel indient met voornamelijk vrouwennamen erop, wordt daar soms verbaasd op gereageerd”, aldus Davids.

De intervisiegroep wordt geleid - misschien enigszins verrassend door een mannelijke ‘moderator’.

Dat is geen probleem, vinden de dames. Sterker nog: het heeft voordelen, zegt Podoynitsyna. “We doen ook rollenspellen, waarbij we situaties naspelen. Soms gaat dat om discussies met een mannelijke leidinggevende - als een man die kan spelen, is dat realistischer.”

Zoom in | 17

See for news www.cursor.tue.nl/en

Putting forward female talent?

Over two years ago, then Rector Hans van Duijn threatened to stop hiring any male associate or assistant professors. It was a way for the Executive Board to pressure departments to hire more women, as TU/e was and is the university with the smallest percentage of women in scientific positions. Over the past few years, female scientific staff has seen a steady increase. Special tenure tracks for women, changes in appointment procedures, workshops, intervision groups, ambassadors, and the Women in Science Eindhoven network (WISE) have all paid off. Still, the Board will have to decide whether or not extra measures are necessary and/or useful. There’s quite a rift between the targets set for 2020 back in 2012 and what departments consider feasible - especially where female full professors are concerned.

Text | Tom Jeltes Photos | Bart van Overbeeke

Since 2012, the percentage of female teaching staff has increased from 16 to 21, 15 percent of associate professors are now female (compared to 8 percent in 2012), and 10 percent of full professors is now female (from 7 in 2012), but that includes departing professor Maaike Kroon. Significant progress, but insufficient to reach the university’s 2020 goals (26, 20, and 20 percent respectively).

Or that’s what departments have indicated around the turn of last year.

According to departments, these numbers should be feasible: 24 percent of female assistant professors, 19 percent associate professors, and a mere 15 percent of full professors might be female by 2020. This fall, the Executive Board will discuss the number of female scientific staff members.

Based on those meetings, the Board will decide if the targets should be adjusted, or if the

university should consider extra measurements to advance the flow of scientific personnel.

The university should aim high The women’s network WISE (Women in Science Eindhoven, not to be confused with the tenure track of the same name) has 172 members and so represents a significant part of female scientific staff - including PhD candidates.

Chairwoman Andrea Fuster is an expert in the mathematics behind biomedical image analysis and the theory of relativity and assisitant professor at Mathematics & Computer Science. She’d be disappointed if the targets for 2020 were to be adjusted downwards.

She thinks the university should aim high: “If you don’t, you’ll never get where you want to be”, the

Spanish assistant professor believes.

“If you want to go from ten percent of female professors - less, consdering Maaike Kroon is leaving - to twenty and you eventually manage to realize seventeen or eighteen, you’ve done well. You’ll get to twenty a few years after, surely.” Fellow WISE board member Noortje Bax has a postdoc position at Biomedical Engineering. She works with microfibers that mimic cardiac tissue in order to investigate how cardiac diseases inflouence cardiac muscle contractions. She agrees with the chairwoman. “Say we set the target at fifteen percent now and reach that goal, people might sit back and let go of the ambition to get to twenty percent.

That’s a problem.”

Still, both board members are critical of hard quota or sanctions.

Bax: “If Maaike Kroon leaves, I wouldn’t necessarily want to hire a woman to replace her. The most important thing is TU/e finds

someone who is suitable for the position, regardless of their sex.”

Fuster agrees: “Quota are tricky.

After all, you don’t want people thinking a woman was appointed professor just because she’s not a man. Female talent is often doubted, which is something you won’t see with men. You have to prove a more balanced of staff members is beneficial to the university.”

Having said all that, the situation at TU/e is much beter than it used to be as far as the board members are concerned. “Our percentages are stll the lowest in the Netherlands, but the distribution is slowly becoming more balanced and more is done to improve the situation”, Fuster says. “The problem has been acknowledged and everyone now realizes what’s going on. Charters like Talent to the Top would have been unheard of a few years ago.

Gender diversity just wasn’t an issue. Today, every department

has one or two professors who act as ambassadors for female faculty members, and every advisory committee for new appointments should consist of at least two women.”

The latter measure was taken because people tend to think more highly of someone who is like them - same sex, for instance.

In reality, however, it can be quite challenging to find women for these advisory committees, says Bax. “It’s just that there are only few women who are eligible for these committees, and as a result their workload increases. It’s a reason for the committees at Biomedical Engineering to have only a single woman present most of the time.” Fuster sees room for improvement: “Departments should relieve women from other organizational tasks, really.”

18 | Onderzoek

29 oktober 2015

Interview | Tom Jeltes Foto | Bart van Overbeeke

Overtuigende technologie voor een betere wereld

Slimme en zuinige technologie kan een grote bijdrage leveren aan een duurzame samenleving.

Maar dan moeten mensen er wél gebruik van maken.

Hoogleraar Human-Technology Interaction Cees Midden onderzocht hoe je persuasive technology kunt inzetten om consumenten een duwtje in de goede richting te geven.

Vrijdag 30 oktober geeft hij zijn afscheidscollege, voorafgegaan door een symposium over deze overtuigingstechnologie.

Volgens kennisinstituut TNO blijken plug-in hybride auto’s zoals de Mitsubishi Outlander en Volvo V60 in de praktijk tot drie keer zoveel benzine te verbruiken als gespeci­ ficeerd. Die uitkomst is wellicht niet verwonderlijk: als je de accu vergeet op te laden, zijn deze auto’s gewoon zware benzineslurpers - extra zwaar zelfs door het lege accupakket dat ze moeten meetorsen.

Het nut van duurzame technologie staat of valt dus met het gedrag van de gebruiker; de beschikbaarheid van de techniek alleen is niet genoeg, weet psycholoog Cees Midden als geen ander. “De voordelen van duurzame technologie lekken deels weg. Als een zuinigere auto zo comfortabel is dat je bijna automatisch harder gaat rijden, doet dat de voordelen teniet.

Ook de aanleg van rechte, bredere wegen werkt wat dat betreft averechts.”

Midden, die deze week na bijna een kwart eeuw afscheid neemt als hoogleraar aan de TU/e, zal in zijn afscheidscollege betogen dat consumenten er op subtiele wijze toe moeten worden aangezet de juiste, duurzame keuzes te maken.

“Je moet mensen niet dwingen, maar je kunt er wel voor zorgen dat de duurzaamste optie het gemakke­ lijkst, leukst, of goedkoopst is. Of dat het de enige optie is, natuurlijk”.

Dat kan bijvoorbeeld door de technologie slimme feedback te laten geven aan de gebruiker.

“In veel nieuwere auto’s zie je dat al; die geven grafisch aan hoe zuinig je op een bepaald moment rijdt.”

Voelt de artificial agent aan als een persoon, dan kun je zijn feedback bijna niet negeren

Cees Midden in ‘De Slimste Woning van Nederland’. De dame op de display beïnvloedt met gezichtsuitdrukkingen het watergebruik van de bewoner.

Ook de wasmachine zou informatie kunnen geven over het energie­ verbruik van elk wasprogramma.

Al jaren geleden deed Midden experimenten waarin hij samen met

collega Jaap Ham een door Philips ontwikkeld robotje, Victor, feedback liet geven aan proefpersonen die een bepaalde wastaak - krijg modderige spijkerbroeken schoon - moesten verrichten. “Ze moesten onder meer de temperatuur en de centrifuge­ snelheid instellen. Victor gaf commentaar als ‘goed gedaan’, ‘fantastisch’, of ‘belabberd’.

Heel simpel, maar het had wel effect.

En dat terwijl mensen aangeven dat ze zich niets zouden aantrekken van een dergelijke artificial agent.

Het tegendeel blijkt waar.”

Als een artificial agent (een ‘kunstmatige persoon’) de juiste sociale signalen geeft, wordt de impact van de feedback groter, zo blijkt uit het onderzoek van Midden.

Simpelweg bij elke keuze het aantal kilowattuur tonen dat de was zou kosten - wellicht meer voor de hand liggend dan de inzet van een artificial agent - blijkt veel minder effectief. Om zo’n getal tot je door te laten dringen, is volgens de psycholoog een ander soort aandacht nodig dan om een opmerking van een robot te verwerken. En die analytische aandacht kunnen de meeste mensen eenvoudigweg vaak niet opbrengen. Voelt de artificial agent aan als een persoon, dan kun je zijn feedback daarentegen bijna niet negeren. We zijn nu eenmaal heel gevoelig voor de opinie van andere personen, zegt Midden. “Zelfs als we weten dat die ander het misschien helemaal niet meent, maar ons bewust vleit of naar de mond praat.”

In het optimale scenario is de beïnvloeding zo min mogelijk storend. Bijna onbewust, maar niet stiekem, benadrukt Midden, want dan kom je op ethisch dubieus terrein. Daarom wordt bij HumanTechnology Interaction, de groep die hij van 1993 tot 2013 leidde, ook onderzocht hoe je mensen kunt beïnvloeden door kleuren in een ruimte aan te passen, en het persoonlijk maken van adviezen.

“Als een systeem Piet herkent en weet wat zijn gewoonten en voorkeuren zijn, kun je daar makkelijker op inspelen. Als hij druk bezig is, kun je hem vragen

Research | 19

See for news www.cursor.tue.nl/en

of de thermostaat wat lager mag, maar je kunt ook met een iets andere kleur verlichting aangeven dat de temperatuur wordt aangepast.”

Mensen bleken meer bereid om een dijkdoorbraak te voorkomen in een virtuele wereld Middens onderzoek naar dergelijke persuasive technology is op natuurlijke wijze voortgevloeid uit het thema waarmee hij zich bij zijn komst naar de TU/e in 1991 voornamelijk bezighield, namelijk risico-inschattingen van het algemene publiek van zaken als

Persuasive technology for a better world

Smart and fuel-efficient technology can make a big contribution to a more sustainable society. However, people still have to use it then.

Professor of Human-Technology Interaction Cees Midden researched how you can deploy persuasive technology to nudge consumers into the right direction. On Friday October 30 he will present his valedictory lecture, preceded by a symposium about this persuasive technology.

kernenergie en genetische mani­ pulatie. “Al snel bleek dat bij het klimaatprobleem een vergelijkbare maar omgekeerde reactie van het publiek speelde: geen overschatting van de risico’s, maar een onder­ schatting.” Hoewel de meeste mensen wel onderkennen dat we de opwarming van de aarde potentieel desastreus kan zijn, handelen ze daar in het dagelijks leven vaker niet dan wel naar. “Het staat gewoon niet hoog op hun aandachtslijstje.”

Mensen onderschatten het risico van klimaatverandering door het gebrek aan concrete ervaringen, zegt de hoogleraar. Maar die ervaringen kun je tegenwoordig zelf opwekken in een virtuele wereld.

Midden en collega’s creëerden daarom in het virtual reality lab van Human-Technology Interaction een rivierlandschap, waar ze mensen in rond lieten lopen in de regen en met

Beeld uit de virtuele omgeving waarin proefpersonen werden blootgesteld om ze te doordringen van de ernst van overstromingsgevaar.

hoog water zichtbaar langs de rand van de dijken, gevolgd door een dijkdoorbraak met bijbehorende geluidseffecten. “Mensen bleken meer bereid om actie te ondernemen om een dijkdoorbraak te voorkomen dan wanneer je die informatie indirecter aanbiedt, bijvoorbeeld door dia’s van een overstroming te vertonen.”

Hoewel de potentie van persuasive technology dus bekend is, zien we het in de praktijk nog betrekkelijk weinig om ons heen. Een robotje op de wasmachine is misschien wat overdreven, maar een display met

The use of sustainable technology is made or marred by the user’s behavior; the availability of the technology alone is not enough, as psychologist Cees Midden knows full well. “The benefits of sustainable technology are partly leaking away. If a more economical car is so comfortable that you almost automatically go faster, this will undo the benefits. Similarly, the construction of straight, wider roads will have a contrary effect.”

Midden, who will after almost 25 years say goodbye as professor at TU/e this week, will argue in his valedictory lecture that consumers must be subtly urged to make the right, sustainable choices. “Although you shouldn’t force people, you can make sure that the most sustainable option is the easiest, the most fun or the cheapest. Or that it is the only option, of course”. One way in which this can be done is to make technology give smart feedback to the user. “You already see this in many newer cars; they indicate graphically how fuel-efficient your way of driving is at a certain moment.”

een pratend gezichtje is in technisch opzicht eenvoudig te realiseren.

Toch is dergelijke apparatuur nog niet op de markt. Zelfs Toon, de slimme thermostaat, heeft nog een tamelijk klassieke vormgeving met vooral letters en cijfers op de display. Midden voelt het echter niet als zijn taak om een doorbraak op de markt te forceren. “Dat is meer een taak voor het bedrijfsleven, met een rol voor de overheid.

Als je deze persuasive technology op grote schaal wilt introduceren, vergt dat een inspanning die je als academisch onderzoeker niet kunt leveren. Maar als er een beroep op

me gedaan wordt voor bijvoorbeeld advies, dan ben ik daarvoor uiteraard beschikbaar.”

Het afscheidscollege van Cees Midden vindt plaats op vrijdag 30 oktober om 16.00 in de Blauwe Zaal. Voorafgaand is op die zelfde locatie een symposium over ‘Persuasive Technology and Sustainability’. Beide gelegenheden zijn vrij toegankelijk. Voor het symposium is registratie wel verplicht (via hti@tue.nl).

washing task - clean muddy jeans. “Among other things, they had to set the temperature and centrifuge speed. Victor gave comments such as ‘well done’, ‘fantastic’, or ‘lousy’. Quite simple, but at once quite effective.

Even though people indicate that they would not take such an artificial agent seriously. The opposite turns out to be true.”

When an artificial agent (an ‘artificial person’) gives the right social signals, the impact of its feedback becomes bigger, as Midden’s research has shown. Simply indicating the number of kilowatt hours that each washing program would cost – which may be more obvious than the use of an artificial agent – proves to be far less effective. The psychologist thinks that allowing such a number to sink in requires another type of attention than what is needed to process a comment from a robot. And often people are simply incapable of mustering such analytical attention.

However, if the artificial agent feels like a person, it becomes almost impossible to ignore its feedback. The fact is we are quite sensitive to the opinions of other persons, says Midden. “Even if we know that they may not be serious, but are consciously flattering us or playing up to us.”

If the artificial agent feels like a person, it is almost impossible to ignore its feedback Washing machines, too, could give information about the energy consumption of each washing program. Many years ago Midden conducted experiments in which he and his colleague Jaap Ham made a small robot, Victor, which had been developed by Philips, give feedback to human subjects who had to carry out a certain

Cees Midden’s valedictory lecture will take place in the Blauwe Zaal at 16.00 hours on Friday October 30. Preceding it, a symposium about ‘Persuasive Technology and Sustainability’ will be held at the same location. Both events are freely accessible. For the symposium it is necessary to register (via hti@tue.nl).

20 | Onderzoek/Research

29 oktober 2015

Sluitstuk In de rubriek Sluitstuk vertellen afstudeerders en promovendi over hun (afstudeer)onderzoek. Wil je ook in deze rubriek, mail dan naar cursor@tue.nl.

Zout als verwarming In een blok zout van twee kubieke meter past in principe genoeg energie om de hele winter je woning mee te verwarmen: als je water toevoegt aan een droog zout, komt daarbij namelijk warmte vrij.

Promovendus Pim Donkers onderzocht in het Darcy Lab hoe dat proces precies werkt, en welk zout je het best kunt gebruiken voor deze thermochemische warmte-opslag.

Het principe is doodeenvoudig: gebruik de warmte van de zon om al het water uit een flink brok zout te laten verdampen. Op die manier leg je de zonnewarmte vast in het zout in een proces dat dehydratatie wordt genoemd. “Daarvoor moet je het zout verwarmen tot maximaal honderdvijftig graden”, vertelt promovendus Pim Donkers.

“En dat is prima mogelijk met een zonnecollector op je dak.”

Als je vervolgens die avond - of pas de volgende winter - warmte nodig hebt, kun je die uit het zout onttrekken door het bloot te stellen aan vochtige lucht. Wanneer zich watermoleculen nestelen tussen de zoutkristallen, komt namelijk

energie vrij in de vorm van warmte.

In principe ontstaat zo volgens de promovendus bij Technische Natuurkunde een oneindige cyclus van uitdrogen en bevochtigen (dehydratatie en hydratatie), waarmee je duurzaam opgewekte energie op een milieuvriendelijke manier tijdelijk kunt opslaan.

Wordt onze cv-ketel vervangen door een brok zout?

Maar de praktijk is uiteraard weerbarstiger. “We zien hetzelfde probleem als bij de accu van je mobiele telefoon: in het begin gaat die dagen mee, maar na een jaar nog maar een paar uur. Ook de zouten die we hebben getest blijken als het ware te degenereren.”

Met de MRI-detectoren van het Darcy Lab van de TU/e kon Donkers tot in detail zien hoe de watermole­ culen zich tussen de zoutdeeltjes nestelen, en hoe ze zich bij het verwarmen weer ontworstelen aan het zoutkristal.

Home Stretch Salt for heating In principle, a two-cubic-meter block of salt can hold enough energy to heat your house during the whole winter: if you add water to a dry salt, heat is generated. Doctoral candidate Pim Donkers researched in the Darcy Lab how that process works exactly, and which salt is the best one to be used for this thermochemical heat storage.

Pim Donkers

“We hebben in eerste instantie vooral sulfaatzouten onderzocht, omdat die goedkoop zijn. Maar het blijkt erg lastig om daar snel genoeg water in te krijgen. Je doorloopt diverse faseovergangen, van één naar twee en meer watermoleculen per sulfaatmolecuul. En bij elk van die overgangen ontstaan problemen en vertragingen. En hoe minder water je in het zout krijgt, hoe minder warmte je er later uit kunt halen.”

Koperchloride, een ander type zout, vertoont die problemen niet.

“Maar dat is dan weer veel duurder.

Om een woning te verwarmen heb je ongeveer twee kubieke meter zout nodig. Als je kiest voor koperchloride zou dat tienduizenden euro’s kosten en dat is niet rendabel.”

Toch ziet de natuurkundig ingenieur een toekomst voor thermochemische warmte-opslag. “Je kunt het zout in een poreus materiaal stoppen, dat zou in principe moeten helpen.

Of je kunt meerdere soorten zout mengen. Sulfaten nemen het water te slecht op, maar chloriden juist heel goed. Een combinatie zou

best goed kunnen werken.”

De toekomst zal uitwijzen of onze cv-ketel op termijn wordt vervangen door een brok zout. Het pilotproject van Donkers krijgt namelijk een vervolg; de komende jaren gaan hiermee vier nieuwe promovendi aan de slag in het Darcy Lab.

Text | Tom Jeltes Photo | Rien Meulman

In Home Stretch, graduate students and PhD students talk about their thesis.

Would you like to feature in this item, let us know at cursor@tue.nl

The principle is perfectly simple: use the heat of the sun to make all the water evaporate from a sizeable chunk of salt. In that way solar heat is captured in the salt in a process called dehydration. “This requires the salt to be heated to a maximum of 150 degrees Celsius”, doctoral candidate Pim Donkers explains.

“Which can be achieved very well with a solar collector on your roof.”

generated energy in an environmentally sound manner.

When you subsequently need that heat the same night - or only the next winter - you can extract it from the salt by exposing this to humid air. When water molecules lodge themselves among the salt crystals, this releases energy in the form of heat. In principle, as the doctoral candidate at Applied Physics elucidates, you thereby create an infinite cycle of dehydration and hydration, so that you can temporarily store sustainably

Of course, practice proves to be more unmanageable. “We come across the same problem as with the battery of your mobile phone: in the beginning it lasts you for days, but only a few hours after a year. Similarly, the salts that we have tested turn out to degenerate, as it were.” By means of the MRI detectors of the TU/e’s Darcy Lab Donkers could see in detail how the water molecules lodge themselves among the salt particles, and how

Will the central heating boiler be replaced by a block of salt?

when heated they wrestle free from the salt crystal again.

“At first instance we researched sulfate salts in particular, as they are cheap. However, it actually proves to be very difficult to make those absorb water fast enough.

You go through various phase transitions, from one to two and more water molecules per sulfate molecule. And problems and delays occur upon each and every one of those transitions. And the less water you get into the salt, the less heat you can later extract from it.”

Copper chloride, another type of salt, does not have those problems.

“That is much more expensive, though. To heat a house you need about two cubic meters of salt. If you decide on copper chloride, that would cost you tens of thousands of euros, which is not profitable.”

Nevertheless the physics engineer sees a future for thermochemical heat storage. “You can put the salt into a porous material, which should help in principle. Or you could mix several types of salt.

Whereas sulfates do not absorb water readily enough, chlorides do this very well indeed. So a combi­ nation could work quite well.”

The future will tell whether our central heating boiler will in time be replaced by a block of salt.

Indeed: the pilot project carried out by Donkers is going to get a sequel; over the coming years four new doctoral candidates will get going with this in the Darcy Lab.

Advertenties | 21

See for news www.cursor.tue.nl/en

Ontdek jouw master aan de Universiteit Leiden Think like others.

Or think for yourself.

Masterdag 6 november

Think Bold.

unileidenmasters.nl

Bij ons leer je de wereld kennen

400 years new Cursor131x200.indd 1

www.rug.nl/mastersweek

06-10-15 15:16

Je hebt nu Cursor-magazine in je handen, maar wist je dat we ook online te vinden zijn?

Op www.cursor.tue.nl vind je al het nieuws rondom de TU/e. Surf ook eens naar www.facebook.com/tuecursor en volg ons op www.twitter.com/tuecursor Wil jij jouw feest, lezing, symposium of andere activiteit gratis onder de aandacht brengen op www.tue.nl/agenda? Mail ons dan voor inloggegevens (cursor@tue.nl).

We zien je graag online terug! www.cursor.tue.nl

22 | Zoom in

29 oktober 2015

Gray skies m Text | Angela Daley Photo | iStockphoto It’s that time of year again - the days are getting shorter and what light there is might best be described as… murky. For some, the gray skies can have a profound effect on their mood. Aakash Vishnu, 23, (Department of Mechanical Engineering), has found the switch from sunny Chennai, India to Eindhoven’s gloom a challenge: “I delay going out. I look at the clouds and think: ‘I’ll stay in. Whatever I have to do, I’ll just do it later’.’’

When autumn comes, many of us experience a change in our daily habits - we might stay in a bit more, exercise a bit less and generally go into a mini-hibernation while we await the return of sunny days.

It’s perfectly normal to slow down in the winter. But for others, the change in seasons can throw them into a full-blown depression. And scientists really don’t know why.

It’s called Seasonal Affective Disorder, or SAD for short, and it generally hits people living at higher latitudes, like us here in Eindhoven.

What is SAD? SAD is a sub-type of major depression that’s commonly called winter depression or the winter blues.

Though the condition was first scientifically defined in 1984, historical references - particularly in Scandinavia - go back hundreds of years. The most commonly affected population is young people - the usual onset is between ages 18 and 30 - and it hits three times as many women as men. Like other forms of depression, sufferers might experience the following symptoms: • a persistent low mood • a loss of pleasure or interest in normal everyday activities • irritability • feelings of despair, guilt and worthlessness • feeling lethargic (lacking in energy) and sleepy during the day • sleeping for longer than normal and finding it harder to get up in the morning • craving carbohydrates and gaining weight Aakash has experienced many of these symptoms since arriving in

Eindhoven: “I sleep a lot more here and it’s harder to concentrate when I’m working in the lab. Plus, the weather makes me hungrier.”

Aakash’s friend, Nidish Rao, also Indian and working on his master’s in the Department of Mechanical Engineering, chimes in: “Winter gets a bit boring here. I tend to eat a lot of junk food - hagelslag, croissants, chocolate chip cookies, roomboter cake, potato chips.

These aren’t things I would eat at home.”

And though you might be tempted to think it’s a condition that only affects foreigners from sunny climates, like Aakash and Nidish, many Dutch people also have difficulty with winter depression.

Professor Yvonne de Kort from the Department of Industrial Enginee­ ring & Innovation Sciences is an expert in light and how we as humans respond to it. For the past three years, she’s conducted a survey with her primarily-Dutch bachelor’s students and has found that a whopping 35% suffer mild-to-severe symptoms of SAD. “The first time we did this survey was a real shocker. The number is quite high for Dutch standards. We think that young people are healthy and wouldn’t be bothered by such things, but they are.”

Prevention and Treatment Though the causes for SAD aren’t entirely understood, the most extensively studied treatment for the condition is light therapy.

Sitting in front of intense light for 15 to 20 minutes daily helps about 75% of sufferers. The theory behind the treatment is that when the sun

rises later each day, people’s circadian clocks tend to also slip later since these rhythms are regulated by light hitting the eye’s retina. But because most of us have to wake up at the same time

year-round, our bodies fall out of sync, which can lead to sleep and mood disturbances. Light therapy helps to harmonize these patterns.

(Want to try it for yourself? Head over to the TU/e sports center for

a dose of light therapy.)

Judith Beenhakker is a psychologist with the Education and Student Service Center (STU) and advises students to be mindful of their daily habits: “It is important that

Zoom in | 23

See for news www.cursor.tue.nl/en

make me blue

Stay in contact with your friends, go to social activities even if you are not feeling up to it - most of the time, once you get there, you’ll have a good time!”

And if all else fails and you’re still feeling blue (and constantly reaching for those oh-so-addictive stroopwafels) you can always follow Aakash Vishnu’s plan for beating winter depression: “I’m going to California next month. I planned my internship so I could have it in a sunny place and entirely skip the winter here.”

Beating SAD at TU/e

students who are sensitive to seasonal changes take care of themselves by living a regular life.

It doesn’t mean that they can never go to a party or have to go to bed at 22:30 sharp, but don’t do this every

night. You can drink alcohol, but again, don’t overdo it.” Other ways to prevent SAD - or treat it once you’ve got it - include: early morning walks and/or spending as much time outside as possible,

boosting your intake of vitamin D, exercise, healthy eating and making sure you stay connected to others.

Beenhakker: “Try to avoid isolation because being alone is also a trigger that worsens any depression.

Prof. De Kort and her colleague in the Human-Technology Interaction group, Femke Beute, want to impact the levels of SAD on campus by contributing to the Main Building’s renovation. As De Kort explains, their aim is to make it a SAD-free zone: “We know that light is used to treat SAD but that’s a cure.

We hope to prevent it. We’re thinking of testing scenarios where we lengthen the day or we give people a boost of light somehow.

If anything, work is the place where you can prevent SAD because you’re there five days a week.”

There’s also emerging evidence that different color temperatures can help prevent the condition, says De Kort, “Blue light is especially effective for suppressing melatonin and people think it’ll be more effective in preventing SAD. It also seems that prevention isn’t just about giving the right amount of light but it’s also related to the pleasantness of that light.

Warmer colors are generally more preferred.”

It’s a theory that’s at least anecdotally confirmed by Aakash and Nidish. Both students live in the space boxes on campus and said they intensely disliked the quality of light in their rooms. They’ve both since swapped out the bulbs for lighting that feels more comfortable to them. Aakash explains: “The lighting in my room was very dull.

In India, we use only white light so the lighting here made my eyes very tired. I went to Hema and Praxis and asked for very white light and they said that nobody uses that here. So when I went home to India, I bought the highest color temperature of blue-ish white light available on the market. It’s made a big difference for me.”

Though SAD isn’t perfectly understood, don’t take a dip in mood for granted as something that’s natural for this time of year. Get outside, move more, watch your diet and if the darkening days are truly getting you down - and an escape to the tropics isn’t an option - you can find help right here on campus by making an appointment with a student psychologist at the STU-reception desk or by calling them at 040 - 2472221.

Overal waar dagelijks in groten getale mensen komen, raken dingen kwijt.

Zo ook aan de TU/e.

Cursor speurt de hokken en portiersloges af waar deze kwijtgeraakte spullen terechtkomen. We zijn vooral benieuwd naar het verhaal achter deze eenzame kwijtgeraakte wezen, maar hey: we zijn de beroerdste niet. Als rechtmatige eigenaren hun eigendommen herkennen, zorgen wij ervoor dat je het terugkrijgt.

Tips? Mail naar cursor@tue.nl

Waar gevonden: zitje Metaforum nabij Reproshop Wat is het: in eerste instantie een vraagteken Waarom: Omdat dit nu eens een echte lost and found in de categorie ‘Shit-ikben-iets-kwijt-en-het-is-heel-kostbaar-en-ook-nog-eens-heel-belangrijk’ is.

Het ziet er in eerste instantie uit als een USB-stickie. No big deal, maar als je het openschuift, zie je dat het niet zo is. Wat je wel ziet, zijn cijfertjes, en gelukkig zijn ook cijfertjes te googlen. En Google leert ons dat het een PowerCel 110 is voor gebruik bij een Naida CI AB processor. Nog steeds abracadabra, edoch is het de kleinste heroplaadbare batterij die honderd keer heropgeladen kan worden.

En wat is dat Naida-ding dan? Een gehoorapparaat ontwikkeld door AB (Advanced Bionics), en als we het goed begrijpen vooral gebruikt door kinderen. Wie zijn wij om een kind een week, een dag, een uur langer nog verstoken te laten zijn van zijn/haar gehoor? Waarschijnlijk al vervangen, maar we hebben ook het prijskaartje gegoogled en 166 British Pounds is een behoorlijk prijskaartje. Dus kom op, ophalen dit ding! Hear, hear.

Dream and Dare

Zestig jaar bestaat de TU/e in 2016. Zestig jaar vol dagelijkse kleine en grote dromen en uitdagingen voor de mensen die er stude(e)r(d)en en werk(t)en. Cursor haakt graag aan op het ‘Dream and Dare’-lustrumthema van de universiteit met deze fonkelnieuwe rubriek, waarin TU/e’ers zichzelf en elkaar uitdagen met prikkelende opdrachten.

Concorde (part 2) In lingerie op de achterpagina van Cursor 4, daar hadden de dames van studentenruitersportvereniging Concorde weinig moeite mee. Alles voor het goede doel. Maar om nou een editie later óók nog eens iets te gaan doen met ‘zestig tinten grijs’, geïnspireerd op de levensjaren van de universiteit, dat ging sommige amazones toch echt wat te ver. “Een deel wilde iets doen met bodypaint, maar dat zag niet iedereen zitten”, vertelt Daphne Vogel van het vorige bestuur van de vereniging, communicatiestudente bij Fontys.

De vereniging besloot zuinig te zijn op haar keurige imago en koos een ándere uitdaging uit Cursors dare-aanbod: ‘Ga met een lange stok op het Limbopad staan en krijg 60 passanten zover dat ze de limbodans doen. Fotografeer alle 60 limbo­ dansers in actie en maak hiervan een vrolijk collage’. De weers­ omstandigheden waren op woensdagmiddag 21 oktober trouwens vérre van vrolijk, maar Daphne en oud-bestuurscollega’s Ilse en Debbie ging desondanks goedgemutst aan de slag.

Met steeds een kort praatje wisten de drie dames in een uur tijd zestig mensen onder het aan een paal gebonden halstertouw (“lekker toepasselijk”) door te kletsen. De moeilijkheidsgraad kon naar wens wat worden aangepast, al kreeg het trio sommige passerende TU/e-hoogleraren zelfs daarmee niet overstag.

Zo veerkrachtig als hun brein is, zo stijf is kennelijk het fysiek der professoren. “Dat kan mijn rug niet meer aan”, zo citeert Daphne de meest gebruikte smoes. Ook werd regelmatig onrustig richting station gebaard: “‘Nee, ik kan niet, want ik moet de trein halen’ - en dan rustig doorlopen”, aldus de Fontys-studente.

Zestig jaar TU/e = zestig limbodansers in actie (eerlijk is eerlijk, dit is inclusief de drie Concorde-leden zelf). Missie geslaagd, eindelijk. Zestig losse fotootjes leverde dat overigens niet op, “sommige mensen gingen tegelijk”.

Na twee achtereenvolgende achterpagina’s met Concorde vinden we het nu wel welletjes; hoogste tijd om het uitdagende zweepje over te dragen. De paardrijdsters richten hun pijlen op de handboogschutters van Da Vinci, volgens Daphne “toevallig” vaak de buren van Concorde op sportmarkten en dergelijke. “En onze oud-voorzitster Ilse kent hun voorzitter van nu.”

Hello... world?

Comic | Elles Raaijmakers Inkleuren | Minke Nijenhuis

De spelregels Wij vinden: je moet een gegeven paard niet in de bek kijken, een uitdaging evenmin. Benieuwd of we hier op het verkeerde paard wedden of dat de studentenhandboogvereniging juist het beste paard van stal blijkt. Of, om een voor Da Vinci toepasselijkere uitspraak aan te halen: een schot in de roos.

Cursor verwacht in ieder geval dat de vereniging de nodige pijlen op haar boog heeft. Shoot!

• heb plezier!

• breng jezelf of anderen niet in gevaar • maak niets stuk wat niet van jou is • steel niets • fotografeer (en eventueel ook film) alles, want we willen wel bewijs zien!

• vervul je uitdaging binnen de gestelde tijd