Hans van Duijn l a i ec
Sp
n e d n ie r v e Grot endinnen i r v ! n r e e t a tot l
18 | Bibberen voor de rector
20 | Met de poten in de modder
21 | Getrouwd met de rector
22 | Ach en Wee
Zijn grote vrienden en vriendinnen over Hans van Duijn
Zijn collega’s over de wetenschapper Hans van Duijn
Zijn vrouw over Hans van Duijn
Onze cartoonisten over Hans van Duijn
16 | Special afscheid Hans van Duijn
30 april 2015
Vertrekkend rector magnificus Hans van Duijn:
“In een fusie DelftEindhoven zag ik niets” “Veel tijd in je studie steken, valt voor mij niet onder de noemer ‘schools’”
Hij is de langstzittende rector van de TU/e en in de tien jaar dat Hans van Duijn aan het roer stond, heeft de universiteit turbulente veranderingen doorgemaakt. De afgelopen jaren gaf hij leiding aan twee majeure onderwijsprojecten die tot doel hebben de ingenieurs van de toekomst op te leiden. Een mogelijke fusie tussen Delft en Eindhoven die vijf jaar geleden zeer dichtbij was, zegt hij te hebben afgeweerd. Vandaag, tijdens de dies, draagt hij het stokje over aan zijn opvolger Frank Baaijens. Hij was pas vijf jaar werkzaam aan de TU/e toen hij op 1 april 2005 aantrad als rector magnificus. Hans van Duijn, die Technische Natuurkunde studeerde aan de TU/e, werd al na vier jaar hoog leraarschap decaan van de faculteit Wiskunde en Informatica. Een jaar later schoof hij door naar het rectoraat. Bij zijn aantreden stuitte hij naar eigen zeggen op een zorgelijke situatie bij bepaalde opleidingen. “Ze trokken weinig studenten, kenden een hoge uitval en de studenten die doorgingen, deden er ontzettend lang over. Ik was oprecht bang dat het ministerie zou zeggen dat bepaalde kleine opleidingen maar samengevoegd moesten worden. We moesten ons als universiteit moderniseren, en de studenten moesten hun studiegedrag aanpassen.” Met een pittig interview in Cursor en tijdens zijn rede bij de opening van het nieuwe academisch jaar gooide hij de knuppel in hoenderhok. “Dat moest ik doen, want ik was echt bang dat we door de bodem zouden zakken. Het duurde toch nog even voordat het besef doorbrak. Sommige mensen vonden het allemaal het bewijs dat we gewoon moeilijke opleidingen aanboden. Van mijn kritiek op het beroerde niveau van de wiskunde werden sommige opleidingendirecteuren witheet. Maar ik was er stellig van overtuigd dat ons hele onderwijs stevig opgeschud moest worden.” Hard werken en de inzet van taskforces en veel medewerkers maakten het mogelijk om in september 2012 een nieuw onderwijsmodel in te voeren: het Bachelor College. Dat moest
de student meer keuzevrijheid bieden en op die manier de opleidingen ook aantrekkelijker maken voor meisjes. In het komende collegejaar gaat ook de Graduate School van start. “Op een snelle invoering van het Bachelor College hebben we veel druk gezet. Samen met hoogleraar Lex Lemmens, die later dean is geworden van het Bachelor College, hebben we er de vaart in gezet, want anders zou er zo weer een jaar verloren gaan. Voor mij en voor de organisatie was Lex bij de uitvoering van dit proces goud waard. Als dean is hij verantwoordelijk voor de vijf basisvakken en kijkt hij bijvoorbeeld ook of en in welke mate gebruik gemaakt wordt van de keuzeruimte in het curriculum. Voor de Graduate School trekt hoogleraar Jan Fransoo de kar.” Van Duijn noemt het “een spannende periode, want het was best een risico om met zo’n ingrijpende operatie aan de slag te gaan. Onze vraag was: gaat het lukken? En daarna moesten we afwachten of het ook ging werken en of het zou aanslaan. Gaan de studenten met dit model beter studeren en kunnen onze docenten die verandering aan, want we vragen nogal wat van ze. Ze moesten hun vak ombouwen en aan de slag met bijvoorbeeld tussentoetsen en clickers.” Werd daarmee het onderwijs niet te schools? “Die kritiek kregen we wel eens van de betere studenten, die relatief gemakkelijk door hun studie rollen en er ook nog een boel naast doen. Maar grosso modo hebben denk ik veel studenten er baat bij. En gewoon veel tijd in je studie
Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl
steken, valt voor mij niet onder de noemer ‘schools’. De werkdruk voor onze medewerkers moeten we hierbij goed in de gaten houden, want we vragen veel van ze.” Een ander groot project dat Van Duijn niet onbenoemd wil laten, was de Instellingstoets die door OCW verplicht werd gesteld. Hiermee moest het bestuur laten zien in control te zijn. “In 2013 hebben we daar met man en macht aan gewerkt om die toets met een goed resultaat af te sluiten en het was voor ons soms ook een eyeopener.” Wat vindt Van Duijn van de kritiek op het volgens sommigen doorgeslagen rendementsdenken? “Het is waar dat we in de academische wereld zaken tegenwoordig graag cijfermatig benaderen. Kijk naar prestatieafspraken die universiteiten hebben moeten maken met het ministerie van OCW. Dat is blijkbaar de tijdsgeest en daar moet je het dan toch mee doen. Aan onze universiteit zitten we er, denk ik, netjes tussenin. We geven kleinschalig onderwijs met een goede verhouding in het aantal studenten op een docent. Als ik met studenten praat, heb ik niet de indruk dat ze heel erg bezig zijn met wat in Amsterdam gebeurt. Wij praten ook met grote regelmaat met onze studenten, zeker als het om ingrijpende aanpassingen gaat die hen betreffen.”
“Ik vond een fusie tussen Eindhoven en Delft niet kunnen” Als rector is hij vanzelfsprekend ook verantwoordelijk voor het onderzoek. Is hij tevreden over de ontwikkelingen op dat vlak? “Wat dat betreft was Kerst 2013 echt een topjaar voor me. We hebben toen Jan Mengelers, die topman was bij TNO, binnengehaald als nieuwe voorzitter, enorm goed gescoord bij het Zwaartekrachtprogramma van NWO en we gingen van start met ons Impulsprogramma, waarmee we in samenwerking met het bedrijfsleven 250 extra promotieplaatsen creëren. Dat was allemaal zo goed in balans. DIFFER opent na de
vakantie de deuren hier op de campus en we hebben het Instituut voor Complexe Moleculaire Systemen van hoogleraar Bert Meijer opgezet. Daar ben ik trots op, maar je moet het wel voortdurend in de gaten houden, anders ontglipt het je.” Tussen neus en lippen door vertelt Van Duijn dat rond april 2010 een mogelijke fusie tussen Delft en Eindhoven heel dichtbij was. “Beide Raden van Toezicht, die er zeer bedrijfsmatig inzaten, waren er erg van gecharmeerd en er is heel serieus naar de mogelijkheid gekeken. Maar ik vond dat niet kunnen. Twee instellingen die zo ongelijk waren qua omvang en met dezelfde aandachtsgebieden. Ik wilde dat niet voor mijn rekening nemen”, zegt hij breed glimlachend. Op dit moment beschouwt hij de Universiteit Utrecht en het bijbehorend academisch ziekenhuis als de belangrijkste universitaire partners voor de TU/e. “Op zeker vijf onderzoekslijnen zijn we gezamenlijk actief en voor de toekomst zie ik daar heel mooie kansen liggen.” Vorig jaar maakte maakten de TU/e en de Tilburg University bekend dat men in 2016 een Graduate School voor Big Data & Entrepreneurship wil opzetten in Den Bosch. Zien we in de toekomst meer van dit soort gezamenlijke projecten? “Als je op bepaalde gebieden, zoals Big Data, complementair bent qua onderwijs en onderzoek heb je volgens mij goud in handen. In dit geval met Tilburg is dat zo. Op de Chemelot Campus in Heerlen werken we overigens ook al samen met Maastricht. Verder staat niets vergelijkbaars op stapel. We zijn echt niet aan het toewerken naar één grote Brabantse universiteit, hoor.” Terugkijkend op vijftien jaar TU/e noemt Van Duijn de zorg voor kwaliteit en de zorg voor de opleidingen als de essentiële kenmerken van zijn universiteit. “Dat stellen we ook nooit ter discussie. Kijk maar hoe zorgvuldig we omgaan met benoemingen en naar de korte lijntjes tussen docent en student en tussen staf en bestuur. Je ziet het terug in het loopbruggenstelsel. Nieuw is dat we ook steeds internationaler worden, zowel qua staf als studenten en promovendi. Dat was tien jaar geleden heel anders. Ik hoop dat ook de campus levendiger wordt, ook na zes uur. De permanente
Special afscheid Hans van Duijn | 17
bewoning gaat daar hopelijk voor zorgen.” Na het neerleggen van zijn rectoraat blijft Van Duijn nog wel actief aan de TU/e. “Ik wil weer significant
meer tijd steken in mijn onderzoek. Zo ga ik bij de groep van hoogleraar David Smeulders van Werktuigbouwkunde bijdragen leveren op het wiskundig vlak. In de bestuurlijk sfeer zal ook nog wel het een en
ander op me af komen, maar dat gaat wel op een veel lager pitje.”
Interview | Han Konings Foto’s | Bart van Overbeeke
Van matig presterende scholier tot rector In de Blauwe Zaal van het Auditorium werd Hans van Duijn vorige week woensdag geïnterviewd door universiteitshoogleraar Anthonie Meijers en studente Tessie Hartjes. Het werd een openhartig gesprek. Bijvoorbeeld over het feit dat een rector het ook niet altijd even ‘netjes’ speelt. Zo zal zijn collega uit Aken niet gelukkig geweest zijn met het min of meer achter diens rug om binnenhalen van de KIC InnoEnergy door de TU/e. Van Duijn: “Daarbij was het ook zo’n nette man.” Aan zijn Twentse collega Ed Brinksma had hij ook heel wat uit te leggen toen hoogleraar Hans Kuipers in 2010 met zijn groep procestechnologen verkaste van Enschede naar Eindhoven. Met veel plezier vertelde hij over zijn jeugd in Vlissingen en zijn liefde voor de blues (“er zijn nummers waarbij ik echt zit te janken als ik net iets teveel op heb”). Het matig presteren aan het begin van zijn educatieve loopbaan lag aan het feit dat hij graag veel buiten was en gitaar speelde. De vonk sloeg later over. Goede herinneringen heeft hij aan zijn Leidse promotor Bert Peletier. “Dat was een meester-gezelrelatie zoals ik die elke promovendus zou toewensen.” TU/e-hoogleraar Mark Peletier - de zoon van - promoveerde op zijn beurt bij Van Duijn en volgde hem op toen hij rector werd. De Verenigde Staten, waar hij met zijn gezin een jaar doorbracht aan de universiteit van Minneapolis, betitelt hij als “een geweldig land, ongeacht de politiek. Je moet maar denken dat ook idiote presidenten uiteindelijk weer vertrekken.” Hij had er wel willen blijven, maar zijn vrouw Mieke wilde van hun drie zonen “geen Amerikaantjes” maken. Emigreren naar Australië liep spaak omdat het Amsterdamse Centrum voor Wiskunde en Informatica (CWI) hem een aanstelling als groepsleider aanbood. Dat hij niet altijd gelukkig was met degene die aan het roer stond van OCW, werd ook duidelijk. Ronald Plasterk werd met name genoemd. “Niet te geloven, wat hebben we op onderwijs toch een boel slechte ministers gehad. Allemaal plannetjes maken die het onderwijs niet beter gemaakt hebben.” Tot slot bekent hij dat hij de tijd die het rectoraat hem kost, zwaar onderschatte toen hij er aan begon. “Het is echt een inbreuk op je privéleven, maar het heeft me veel voldoening geschonken.” Wat voor een cijfer zou hij zichzelf geven voor tien jaar rectoraat? “Best wel een hoog cijfer.” Bekijk het interview op https://youtu.be/G1vAHDIotpo
18 | Special afscheid Hans van Duijn
30 april 2015
Bibberen voor de rector Tekst | Norbine Schalij Foto’s | Bart van Overbeeke Hij noemt ze zijn ‘grote vrienden en vriendinnen’, de studenten van de TU/e, wanneer hij ze toespreekt bij de opening van het academisch jaar. Met de meesten heeft Hans van Duijn geen persoonlijk contact, maar de actieve studenten die in een bestuur of de U-raad zitten komt hij tegen en zoekt hij op. Tweemaal per jaar ontmoette Van Duijn studieverenigingen tijdens ‘studentengesprekken’ om te voelen wat er leeft. Aan Wiskundebachelorstudenten gaf hij - voor het laatst in collegejaar 2013/14 - het vak Partiële differentiaalvergelijkingen. Hoe waren die contacten? Wat voor type docent was hij? Studenten die wij erover spraken roemen Van Duijns oprechtheid en zijn passie voor onderwijs. Maar ze zijn ook wel bang geweest voor zijn oordeel en moesten wennen aan zijn directheid. Hieronder een bloemlezing van de antwoorden die we kregen op de vraag: Hoe heb je het contact met de rector ervaren? “Hij was niet
het
standaard typ e nerd, maar zat liev er
Eerste indru
k
“De eerste ke er dat ik Hans van Duijn ontm was bij een di oet heb, scussiebijeen achter de mei ko mst met stud D it ging over de la den aan” en ten. ge rendemen ten en was he verhaal; dat he t bekende t beter moest en dergelijke. een wat norse Daar kreeg ik indruk van he m en het idee een praatje bi generatie maa da t hij onze j het E.S.C, hi r lu i vo nd . De tweede ke er hield hij ee activiteiten ni er was tijdens n verhaal dat et in plaats va hi j vo n de studie m nd dat extrac clubjes zijn in oesten gaan en urriculaire Eindhoven. To dat er ook teve en iemand op te bieden moe el kleine merkte dat ee st hebben na n studentens ast het studer altijd prima na tad ook wel ie en antwoordde ar mijn zin ge ts hij simpelweg had. Dit gaf m bij een kleine ; ik heb het hi ij toen de indr hechte club vr er uk dat hij vroege ienden zat, in elkaar. Ook he r als student mijn hoofd ee eft hij wat min n in tr de ov r op met de m daar ook die ert groepje ‘n indruk. Van m ensgerichte ge erds’ bij ijn huisgenoot neralist studen het altijd had di t, vanuit e over een bepa les van hem he alde kroeg op eft gehad wee verbaasde me de Boschdijk... t ik dat hij dan weer niet niet op Stratu . Echter in een hij helemaal ni mseind en da interview met et het standa t hem uit 2002 ard nerd type gitaar speeld kon ik lezen da was maar lieve e. Een laatste t r achter de m ding wat ik op heeft, 2 oude eiden aan zat merkelijk vond re en 2 jonger en is dat hij maa e. Op de een r liefst 4 zuss of andere man en ier had ik dat Tessie Hartjes, niet verwacht masterstudent .” e Electrical En gineering
nderwijs Passie voor o
“Een erg directe man
Rap vooruit
“Hans hekeld “Toen de TU in 2012 de punt e jes op de i ze Bachelor Colle tt e voor het h ge, verliep de o e z eer wij discussie rond OER mijns inzi om de ens een beetje stroef. Hans he s hoezeer wij st tu denten op de kelde udenten op de details bleven Wij vonden op hangen. onze beurt da de tails bleven h t de rector on fundamentele angen” ze vraagtekens te makkelijk aan schoof. De di de kant scussie schoot nauwelijks op langs elkaar he en de reden da en praatten. H arvoor was da ans verantwoo redeneren in t we volledig rdde alle nieu de context va w n e regels door de cultuuromslag Wij, daarente al te gen, schoten di e bi j he t Bachelor Co diezelfde rege ouderwetse on lle ge ls hoorde. af op basis van derwijs. onze ervaringe Toentertijd ha n met het d ik het niet do or, maar ironi conservatief en sch waren juis was hij de voor t wij studente uitstrevende.” n star en Giel op ’t Veld , van januari to t augustus 20 12 voorzitter va n Groep-één
ijn s om r van Hans van Du die geen doekje vurigst herinne t ge he ij lle m Co ik or at el ch “W Ba nt pu da t het agen dt” kwam er is het staartje da zijn mening win ergadering. Toen -v UR te n rs va ee jn ijn hi kreeg bij m knipsel tevoorsc ling een Cursor ees namelijk plotse waarin ik een vr het UR-podium or vo iteit. n al m kw lu ijs co rw mijn de onde mdheid duidelijk hteruitgang van enkel zijn ontste et ni het am kw f uitte voor de ac ga ke an twijfelen aan de rector ter plek ders zouden ga an ta ns ite In de reactie die bu t da s r ook enige vree rt gaat. naar voren maa e geen doekjes m zo aan het ha he t wa , /e g directe man di er TU n de ee , op t ijn ijs Du rw n de on Hans va et zijn visie op he ik tekenend voor isschien eens m m t he .” is t ijk el en id Dit voorval vind ud erdu re st op de TU/e is ov windt. Niet iede om zijn mening tzelfde onderwijs da or vo ie ss pa r zijn onderwijs, maa tot december van januari 2013 en ica at rm fo In chnische asterstudent Te Wessel Prins, m n. éé pn Groe 2013 fractielid va
Special afscheid Hans van Duijn | 19
Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl
Zijn kenmerke nde uitspraak:
‘Flauwekul, doen we niet!’
Zenuwachti g voor rectors oordeel
“Op 31 august us jl. was ik sa men met mijn in het Auditoriu werkgroep m de laatste vo orbereidingen die de daarop treffen voor de volgende dag aan het O pe ning Academ plaats zou vind De hele week isch Jaar-cerem en. was ik al vers onie chrikkelijk ze ik voor een za nuwachtig en al vol hooglera ke ek ik op tegen ren en bestuu het openbaar het moment da rders zou moe is voor mij no t ten verschijnen oit een proble ik écht m’n be . Spreken in em geweest, ste beentje vo m aa r or vo zetten. Op die or dit gezelsch vooral zenuw achtig omdat zondag in het ap wilde Hans ’s midda Auditorium w m’n speech te gs as ik echter la ngs zou komen horen oefene n en me finale om mij een la vanuit de verg feedback te ge atste keer aderingen van ven. Ik kende de universite resoluut van ta hem toen enke itsraad, waar fel veegde met l hij regelmatig de kenmerke en bij menige voorstellen nde uitspraak discussie geen ‘flauwekul, do blad voor de m het ergste als en we niet’ ond nam. Ik vr ik eenmaal m eesde die mid ijn speech vo or hem had vo dag dus ook orgedragen. Oogcontact ko n ik niet verm ijden tijdens dat hij van alle mijn monoloo s aan te merke g. Meteen ha n had. Ik werd toen ik door de d ik het gevoel steeds zenuw tekst heen was achtiger en w . Ik zette me sc as oprecht blij hrap. Tegen mijn an gsten in onts tond er echter naar me toe lo een grote glim pen, in een co lach op z’n ge mfortabele zo spijkerbroek, zicht. Hij kwam ndagsoutfit va gaf me een ha n loszittend ov nd en zei ‘goe goed’. Toen ve erhemd en ee d gedaan jong rtrok hij weer n en, morgen ko huiswaarts. mt helemaal Tijdens UR-ve rgaderingen w as Hans een ec Die middag za hte bestuurder g ik z’n warm , duidelijk en e kant, gewoo die samen met resoluut. n een ander lid mij een pracht va n de TU/e-gem ig evenement handdruk in éé eenschap wilde neerzett n klap volledi en en me met g geruststelde die ene . Jim Stolk, stud ent Industrial Design
k is nog
“Zijn boe
van College nificus r mag de recto omt hij
uijn k ans van D praak ge van H e ll afs o n c e h e c sje typis wege “Bij een nen, van stig zijn ja , in b ru t t a e o la d te ij n H n e . te e rd u g o e 5 min aar w et coll tels zichtb terrichting nd aan h a re a b fg e d ra o n vo erke mas t de kenm enten over welke uit, zoda d tu e. s g e n ll a o end a het c gen stell nen met ra in v g l e a b , p te o ril om rector zijn leesb n pakt een krijtje en van de die tijd al e zet rustig jg , n ri e k o te d e n g gaa colle ad voor zij willen linken om htingen van. Ik h k f a ioneerd a g n gepass erwac e heel erg v e t e e g ls h o cent a h l ik ra d iet al te goede do t jk von ch voo nog een Persoonli maar ik had hier n ijn en zag hem to r an e w rd n u e tu us, n Du genom ie bes magnific t Hans va r onder d ierover direct weg n e e e f m e o n n e ls a k v fe pro twij and ls h eens ges erg mijn aan de h ijn twijfe e om waren m t college r, en had e e e am, welk eds h g rd f w e u a k ll g o n tu c n s re ij o te u be v D rs r te e a n e a a g t v n elijk Na he Hans ing no s heel duid m naar mijn men er uitleg. schuilde. k ld o e o h jl n ti e s aro eze stig die en da waarin d hij gaf ru ven boek hikt is voor zelfstu re h c s e g .” zelf gesc die ik ken ook heel ieboeken die reden d tu s te s e be iskunde een van d nische W h c e T t n e terstud ens, mas Rik Schep
n van studiede beste ie ik ken” boeken d
e steeds e
Geen pas voor Industr sie ial Design
“Hans is geen fan van onz e faculteit ID”
“Ik heb persoo nlijk niets tege n hem, maar zijn beleid kijk als ik naar , zou ik het vo lgende willen Hans van Dui zeggen: jn is geen fan van onze facu het een oude lteit ID. Ik vind rwetse starre man, en niet Hij heeft heus he t gezicht van dingen goed een innovatie gedaan, maa persoonlijk pr ve universiteit. r het Bachelor estigeproject Co llege lijkt wel en dat is er te sn bestuurlijke pa een el doorgedruk rel die er nog t. Het komt ov snel moest ko er als een men.” Joep Elderman , masterstude nt Industrial D esign
20 | Special afscheid Hans van Duijn
30 april 2015
De wetenschapper Hans van Duijn:
“Met de poten in de modder” Interviews | Tom Jeltes Foto’s | Privé-archieven Na bijna een decennium zullen veel campusbewoners Hans van Duijn alleen als rector magnificus kennen, maar de scheidend rector had bij zijn aantreden al een respectabele carrière als wiskundige achter zich. En ook de afgelopen jaren presteerde hij het om, naast zijn verplichtingen als topbestuurder, met enige regelmaat in wetenschappelijke tijdschriften te publiceren. Na zijn afscheid zal hij dan ook zeker de gelegenheid te baat nemen zijn grote liefde, de wiskunde van poreuze media, weer op te pakken.
Hoewel Hans van Duijn uiteindelijk naam maakte in de toegepaste wiskunde, begon hij zijn academische carrière in 1972 door Technische Natuurkunde te gaan studeren aan de toenmalige TH Eindhoven. Hij had er toen al een tussenstap op een technische school opzitten, omdat zijn middelbareschooldiploma niet kwalificeerde voor hoger onderwijs. Het was in zijn familie namelijk allesbehalve vanzelfsprekend om door te leren, zo valt te lezen in het voorwoord bij een speciale editie van Computational Geosciences, een vakblad dat Van Duijn mede oprichtte. Deze bijzondere uitgave verscheen in ter gelegenheid van diens zestigste verjaardag en geeft een idee van de statuur die Van Duijn tijdens zijn wetenschappelijke carrière heeft verkregen. “Hans komt al tijden niet meer op wetenschappelijke conferenties”, vertelt Sorin Pop, universitair hoofddocent bij Wiskunde & Informatica. “Maar als men doorheeft dat ik uit Eindhoven kom, vragen ze me nog altijd om Hans de groeten te doen. Hij heeft een groot netwerk onder vakgenoten.” Pop leerde Van Duijn als postdoc kennen in Amsterdam, bij het Centrum Wiskunde & Informatica. Na een paar maanden verhuisde hij samen met zijn leermeester naar de TU/e, waar de scheidend rector vanaf het jaar 2000 hoogleraar was in de groep Toegepaste Analyse tot zijn verkiezing in het College van Bestuur in 2005. De Roemeen verzorgde jaren samen met Van Duijn het college Partiële Differentiaalvergelijkingen - voor de invoering van het Bachelor College een verplicht vak voor derdejaars wiskundestudenten. “Ik deed de instructiebijeenkomsten en Hans gaf de hoorcolleges. Ondanks zijn drukke schema heb ik in al die jaren zo goed als nooit voor hem hoeven invallen; dat zegt wel iets over hoe belangrijk hij het vond om onderwijs te geven.” Die toewijding - en het feit dat hij als rector überhaupt nog college gaf - zegt veel over zowel de bestuurder als de wetenschapper Hans van Duijn, vindt zijn opvolger als hoogleraar Toegepaste Analyse Mark Peletier. “Zijn redenering was: ik moet als bestuurder besluiten nemen met een grote impact op het onderwijsproces - denk alleen al aan de invoering van het Bachelor College - dan moet ik wel weten waar ik over praat. En de manier om dat te doen, is door met je poten in de modder te blijven staan.” Peletiers loopbaan is op diverse manier verbonden met die van Van Duijn. Niet alleen promoveerde laatstgenoemde - eerst in Delft, later in Leiden - bij Marks vader Bert Peletier, maar later promoveerde Peletier junior zelf weer bij Van Duijn. Het kost hem dan ook geen moeite om Van Duijn als wetenschapper te typeren. “Ik heb veel van hem opgestoken, vooral ook van zijn wetenschappelijke stijl. Het is een klassieke lijn in de wiskunde om het vak te bedrijven als l’art pour l‘art, maar Hans zoekt juist heel nadrukkelijk naar de relatie tussen de wiskunde en de toepassing. Dat zorgt voor mooie kruisbestuivingen.” Ook zijn achtergrond als natuurkundige, en het feit dat hij na zijn promotie in 1980 als onderzoeker aan het werk ging in het Delftse Soil Mechanics Laboratory, getuigt van de drang van Van Duijn om met zijn poten in de modder te staan. Veel van zijn wiskundige werk werd gedreven door concrete problemen vanuit de praktijk, bijvoorbeeld rond olie- en gaswinning. Hij werkte dan ook veel samen met ingenieurs. Peletier: “Zijn vakgebied, de wiskunde van poreuze media, beschrijft de beweging van water en zouten of verontreinigingen door gesteenten, door de grond, of het gedrag van olie en water in gasreservoir. Maar ook biologisch weefsel, ons lichaam, is een poreus medium. Het vakgebied is dus heel breed, en beslaat verschillende lengte- en tijdschalen. Dat maakt de wiskundige vergelijkingen vaak lastig op te lossen.”
“Hans zoekt heel nadrukkelijk naar de relatie tussen de wiskunde en de toepassing”
Die vergelijkingen hebben soms geen oplossing, en soms juist heel veel oplossingen, legt Pop uit. “Hans doorziet heel goed welke oplossingen in de praktijk relevant zijn. Dat is zijn kracht.” Hij roemt ook de persoonlijke stijl van de wetenschapper Van Duijn. “Ik weet nog goed hoe verbaasd ik was over zijn manier van begeleiden toen ik postdoc bij hem was. Hij gaf niet alleen adviezen, maar heel vaak stroopte hij ook daadwerkelijk zijn mouwen op en ging samen met je aan de slag. Dat was heel effectief. En ook als rector leverde hij nog verbazingwekkend veel input voor artikelen. En dat wordt de laatste tijd weer meer; je merkt dat zijn wiskundekriebels weer toenemen. Als je met hem hebt gesproken, ga je altijd weg met nieuwe inzichten.” Van Duijn zal dan ook niet op zijn wetenschappelijke lauweren gaan rusten, zo is de verwachting. Er liggen meerdere sabbaticals aan buitenlandse instituten in het verschiet, en hij zal een actieve rol gaan vervullen in het onlangs gestart Darcy Center - een samenwerking tussen de TU/e en de Universiteit Utrecht. Pop: “Daar is hij echt het brein achter geweest.”
“Zijn wiskundekriebels nemen weer toe”
Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl
Special afscheid Hans van Duijn | 21
Mieke van Duijn, de vrouw naast Hans
Het rectorschap als een ‘way of life’
Hij heeft een grote passie voor wiskunde, countrymuziek én Feyenoord. Samen delen ze hun liefde voor het onderwijs en jazz. Maar zij zit achter het stuur van de auto en beheert de rode privé-agenda. Na een decennium waarin Mieke van Duijn, de vrouw naast Hans, vooral doordeweeks haar eigen leven leidde, kijkt ze er naar uit om vaker samen gewone dingen te doen. “Ons dagelijks leven is de afgelopen tien jaar behoorlijk door het rectorschap beïnvloed, het is echt a way of life. Maar het heeft mijn leven ook verrijkt.”
“De afgelopen tien jaren heb ik een goede inkijk gekregen in de universitaire wereld. Ik heb veel interessante en aardige mensen ontmoet, mooie academische bijeenkomsten bijgewoond en feesten gevierd, zowel op de TU/e als bij andere instellingen. De twee lustra aan de TU/e springen er voor mij uit, met name de concerten op de Markt, evenals de opening van het academisch jaar. Zeker ook omdat het door studenten wordt georganiseerd”, somt Mieke de aspecten op die haar leven hebben verrijkt door het rectoraat van haar man. Gekleed in een zwarte rok, een leren jack en een rode sjaal om haar hals heeft ze even daarvoor de deur van haar woning in de Rotterdamse wijk Kralingen geopend. Ze serveert koffie met appeltaart in de ruime woonkamer met een foto van John Lee Hooker boven de haard, een schilderij van Herman Brood aan de wand en in de kast het beeldje van Hertog Jan, dat Hans begin april ontving van de provincie. “Daar is hij erg trots op en heel blij mee. Het was echt een grote verrassing.” Met een duidelijk hoorbare Brabantse tongval, want geboren en getogen in Den Bosch, vertelt ze geanimeerd over hoe zij het rectorschap van Hans heeft beleefd, over haar werk en gezin. Maar ook over de plannen ná 1 mei. Geregeld klinkt een aanstekelijke lach. Voor het eerst als ze terugdenkt aan hun ontmoeting eind jaren zestig bij een cabaretgroep in Eindhoven. Hans speelde gitaar in een bandje. In die tijd blokte de toekomstig rector nog op de hts en zij volgde een opleiding voor analist, die ze later verruilde voor de opleiding operatie-assistente. In 1971, het laatste studiejaar van
Hans aan de hts, zijn ze getrouwd. Toen de eerste van hun drie kinderen - Joost (40), Michiel (38) en Koen (36) - werd geboren stopte Mieke met haar werk in het ziekenhuis. De onregelmatige diensten lieten zich niet goed combineren met de opvoeding. Maar toen de jongste vier jaar was, startte ze een studie Nederlands. “De kinderen waren nog klein en Hans ving ze op in de avonden en op zaterdag als ik weg was. Hij ondersteunde en stimuleerde mij erg dit te doen.”
“We hebben beiden volmondig ‘ja’ gezegd op het aanbod” Omdat Hans voor zijn werk vaak drie maanden per jaar in het buitenland was, combineerde zij het huishouden en de kinderen met haar werk als docent in Capelle aan den IJssel. Geholpen door vriendinnen in een vergelijkbare situatie leidde ze een behoorlijk zelfstandig leven. “Hans wist op de mulo al wat hij - geïnspi reerd door een wiskundedocent wilde en is altijd hard aan het werk geweest. Als student, docent, hoogleraar, decaan en later als rector. Voor mij was het ook een opsteker dat het me lukte om alles goed te regelen thuis met de kinderen en daarnaast ook nog te studeren en vervolgens te werken als docent.” Het aanbod aan Hans om rector te worden, kwam als een verrassing. “Maar we hebben er beiden volmondig ‘ja’ op gezegd, want
zoiets doe je echt samen”, aldus Mieke, “anders lukt het niet.” Ze gelooft dat Hans zijn ambities zeker waar heeft gemaakt de afgelopen tien jaren. “Zijn belangrijkste drijfveer om het aanbod te accepteren, was dat hij het onderwijs aan de TU/e meer in balans wilde brengen met het onderzoek, waarop volgens hem lange tijd het accent lag.“ Dat het onderwijs hem zeer aan het hart gaat, blijkt volgens haar niet alleen uit de totstandkoming van het Bachelor College en de Graduate School, maar ook uit het feit dat hij nog elk jaar een college heeft gegeven en maandelijks gesprekken voerde met studenten. “Hij vindt het heel belangrijk jongeren te interesseren voor techniek. Daarbij is het hem ook gelukt om de TU/e meer op de kaart te zetten.” Hans staat volgens Mieke dichtbij mensen, gaat graag de dialoog aan, is zeer sociaal, maar ook open en direct. “Hij heeft nimmer een dubbele agenda: What you see, is what you get. Dat heeft zijn charme en die eigenschappen kwamen hem in zijn werk goed van pas.”
De rode agenda is heilig De impact van het rectorschap op hun gezamenlijk leven was groot. “Het is echt a way of life, want je hebt doordeweeks geen sociaal leven samen, je kunt niks plannen. Soms eet hij wel mee, maar je weet nooit wanneer. Daarom hebben we die dus”, en ze wijst naar een rode agenda op de salontafel. “Daarin staan de privé-afspraken. Ik waak ervoor dat we in het weekend even samen dingen ondernemen, zoals
fietsen hier in de omgeving, of naar de kinderen, de film of een concert. Maar hij houdt het zelf ook in de gaten, want ook hij heeft er behoefte aan even wat afstand te kunnen nemen. Zo ging hij in de carnavalsweek even naar een collega in Lyon. Of hij werkt de hele dag, en als het kan ook de avond, aan wiskunde, zijn grote passie. Zo ontspant hij. En ik kan mezelf heel goed vermaken, dus dat werkt prima.” Door de jaren kwamen in hun leven enkele grote keerpunten voorbij. Een daarvan was hun geplande emigratie met de twee jongste zonen naar Australië in 1995. Dat ging niet door omdat Hans een once in a lifetime-aanbod kreeg van het CWI en de plannen werden bijgesteld. In 2012 hoorde Mieke, vlak voordat ze naar Chicago wilden afreizen, dat ze borstkanker had. “Omdat we het nieuws in juli hoorden - het was bijna zomervakantie - kon Hans gelukkig vaak met me mee naar de afspraken in het ziekenhuis. Tegen de tijd dat hij weer aan de slag ging, was de operatie achter de rug. De bestraling en een chemokuur moest ik nog ondergaan, maar dat kon ik wel aan. Het heeft een grote impact gehad op ons leven. Maar gelukkig ben ik er goed doorheen gerold.”
Lyon, Spanje en Chicago wachten Als dringend advies aan Hans gaf Mieke hem mee goed na te denken over wat hij níet wil na 1 mei. “Voor je het weet zit je weer helemaal vol met zaken waar je achteraf helemaal geen zin in hebt.” Zij kijkt er naar uit om meer gewone dingen te doen. “Dat hij vaker mee eet.
Maar dat moet zich eerst nog bewijzen. Ik denk dat ik wel mijn kookkunsten moet gaan aanpassen, omdat ik gewend ben eenvoudige gerechten te maken voor mezelf.” Verder zijn de plannen voor na zijn afscheid overzichtelijk. Ze starten met een gezamenlijke trip naar Lyon en gaan daarna naar Texas waar Hans zich geheel gaat wijden aan wiskundige vraagstukken en zij Spaans wil leren. “We zijn er al vaker geweest en vinden het er beiden heel prettig. Hans houdt erg van countrymuziek. Maar we zullen ook vaker op onze kleinkinderen in Spanje kunnen passen. We vinden het echt een nieuwe dimensie om grootouders te zijn, daar genieten we heel erg van. Hans voetbalt met ze en leest ze voor. En misschien gaan we ook wat vaker naar jazzconcerten of stedentripjes maken - nee, we zijn niet van de natuur - en we willen nog steeds een keer naar Chicago.” Mieke ging in 2008 met prepensioen en haar werk als examinator voor het inburgeringexamen is afgelopen. Maar haar vrijwilligerswerk als gastvrouw voor kinderen en ouders op de dagverpleging in het Sofia Kinderziekenhuis en Erasmuszieken huis houdt ze aan. Het volgen van Feyenoord blijft ook zeker op de agenda staan. Maar een ding is zeker, omdat Hans geen rijbewijs heeft, houdt Mieke het stuur in handen. “Misschien is het voor ons huwelijk ook maar beter. Want zo direct hij in alles is, zo is hij dat ook met autorijden. Dat heb ik in de Verenigde Staten ervaren toen we daar woonden”, zegt ze met wederom een klaterende lach. Interview | Tiny Poppe Foto | Bart van Overbeeke
22 | Special afscheid Hans van Duijn
30 april 2015
Natuurlijk ontsnapte ook de rector niet aan de pen van de cartoonisten van Cursor. Vooral in Ach en Wee moest hij er regelmatig aan geloven.
an age a m omm Als h n Duijn klo izen va hu Hans Paul Wee en de p onist carto enmaal in cartoon. nog e afscheids een voor
Van Duijn ha alt de teugel s aan voor stud enten aan de TU/e. Zo wordt in 20 08 het Bindend Studie Advi es (BSA) ingevo erd.
Het CvB, Va n Duijn inclui s, trekt het bo etekleed aa n na het ‘weg kapen’ van vier Twentse proc estechnologe n.
Studenten draaien niet genoeg studie-uren dt per week, vin de rector.
De educatie ve to worden aang uwtjes etrokken met Van Du ijn als fitnessinstru cteur.
n ap va r odsch De bo ijn net voo n u a Van D vakantie v ten. en rst d e u k t s e d U/e aan T 2009