Vị trí
SO SÁNH KIẾN TRÚC TRUYỀN THỐNG VÀ KIẾN TRÚC BẢN ĐỊA
Thể loại công trình
Các công trình tại đúng nơi
khởi nguồn sinh ra những đường nét, hình thức kiến trúc đặc sắc gắn với địa phương
Hình thái
kiến trúc
Tồn tại trong số lượng rất ít các
thể loại công trình (nhà ở, nhà
cộng đồng vàmộtsố côngtrình
vănhóa)
Kiến trúc bản địa Các công trình có thể thấy ở một khu vực rộng lớn xung quanh nơi sinh ra và bồi đắp những đường nét và hình thức kiến trúc gắn với tộc người
Hình thái kiến trúc ít đa dạng, thường là đơn giản
Kiến trúc truyền thống
Bắt gặp trong tương đối nhiều thể loại công trình (nhà ở các quy mô
khác nhau; các công trình tôn
giáo, các công trình văn hóa …
Hình thái kiến trúc có thể đa dạng
và có nhiều cấp độ từ đơn giản
đến phức tạp
NHÀ Ở
•Khung sườn -> quan trọng nhất (kèo cột)
•Mái che (quan trọng chỉ sau khung sườn)
•Tường, vách -> ít quan trọng nhất (đôi khi có thể không có
3 gian 2 c Nhà chính, nhà phụ
•Nhà chính có vì kèo để phân chia các gian
•Mái nhà chính có thể có 2 dốc hoặc 4 dốc ( 3 gian 2 chái) Tường
•Vách đất, tường trình
•Tường đá ong
KI Ế N TRÚC B Ả N ĐỊ A
NHÀ C Ủ A NG ƯỜ I KINH Ở VÙNG
ĐỒ NG B Ằ NG B Ắ C B Ộ
Nhà ở trệt trên nền đất
Đơn giảnnhấtvàphổ biếnnhất
làkèo3 cộttronghệ kếtcấu
nhàngang
KIẾN TRÚC BẢN ĐỊA
KI Ế N TRÚC B Ả N ĐỊ A
NHÀ C Ủ A NG ƯỜ I KINH Ở VÙNG
ĐỒ NG B Ằ NG B Ắ C B Ộ
Nhà mái tranh dày, xốp, cách nhiệt rất tốt
Nhà có điều kiện -> sân gạch
Chiều cao nhà thấp
KIẾN TRÚC BẢN ĐỊA
KI Ế N TRÚC B Ả N ĐỊ A
NHÀ C Ủ A NG ƯỜ I KINH Ở VÙNG ĐỒ NG B Ằ NG THANH –NGH Ệ -T Ĩ NH
Nhiều bão, gió tây nam khô nóng -> nhà hướng nam + khung rất chắc chắn
Trong gian giữa có 1 bộ phận đắp tường trình hoặc xây gạch
KIẾN TRÚC BẢN ĐỊA
NHÀ C Ủ A NG ƯỜ I TÀY –NÙNG Ở THÁI NGUYÊN
Nhà sàn Tày –
Nùng (loại kỹ) có
cột kê trên đá tảng
Vách thường bằng
gỗ, 3-5-7 gian, thêm
2 chái -> lòng rộng
4-6-7, thậm chí 9
hàng cột
Mái lợp ngói hoặc
lá cọ / tranh
KI Ế N TRÚC B Ả N ĐỊ A
NHÀ C Ủ A DÂN T Ộ C THÁI Ở
LAI CHÂU
Hướng nhà thường là hướng của cả bản
(VD cùng nhìn về một ngọn núi)
Kiểu nhà sàn “khai điêng” có mái hình chữ
nhật hoặc gần vuông, cột kê trên đá tảng
Kiều nhà sàn “phăng đin” có cột chôn sâu
1-1,5m dưới đất, có bộ khung gỗ đơn giản hơn
KIẾN TRÚC BẢN ĐỊA
NHÀ RÔNG TÂY NGUYÊN
Nhà Rông là ngôi nhà chung
của cả buôn làng
Mái vươn cao hình lưỡi rìu
Mặt mái được lợp tranh mịn,
mượt óng
Phần trên cài các băng họa tiết
trang trí to, chắc
Trước nhà rông có 1 phần sàn
gỗ không lợp mái
8
cột trụ đều sát vách -> không
gian bên trong rất thoáng
NHÀ M Ả TÂY NGUYÊN
Các dân tộc Bana và Giarai tin
rằng người chết sẽ còn lưu
luyến “tạm trú” trong nhà mảở
phía tây của làng một thời gian
Mỗi nhà mả là một tổng thể
kiến trúc – điêu khắc, trang trí
Trongcuộcsốnghằngngày,vănhóa
thường đượchiểulà vănhọc, nghệ
thuật như thơ ca, mỹ thuật, sânkhấu, điện
ảnh...Các"trungtâmvănhóa"có ở khắp
nơichínhlàcáchhiểunày.
Mộtcáchhiểuthôngthườngkhác: văn
hóa làcáchsốngbaogồmphongcách ẩm
thực,trangphục,cư xử vàcảđứctin, tri
thức đượctiếpnhận...Vìthế chúngtanói
mộtngườinào đólà vănhóacao, cóvăn
hóa hoặc vănhóathấp, vôvănhóa.
Trong nhânloạihọc và xãhộihọc,kháiniệm
vănhóa được đề cập đếntheomộtnghĩa
rộngnhất.Vănhóabaogồmtấtcả mọithứ
vốnlàmộtbộ phậntrong đờisốngcon người [3] .
Vănhóakhôngchỉ lànhữnggìliênquan
đến tinhthần màbaogồmcả vậtchất.
Văn hóa bản địa là
những giá trị văn hóa đã
được đúc kết tại chính
nơi mà cộng đồng sinh
sống.
Có tính địa điểm rõ rệt, đôi khi có những giá trị
rất riêng trong một khu
vực nhỏ như một tỉnh,
huyện thậm chí là xã
Đối với kiến trúc, văn
hóa bản địa đặc biệt có
ý nghĩa khi chúng ta
hiểu biết, cảm nhận,
biết học hỏi một cách
thực sự.
3.3.1
VĂN HÓA BẢN ĐỊA
3.3.1
Kinh nghiệm xây dựng
nhà ở dân gian, sử
dụng gạch nung, gạch
đất, mái lợp rơm
rạ…khi thiết kế kiến trúc công trình(vật
liệu và các kỹ thuật)
Học hỏi về các quan niệm, về cách ứng xử với thiên nhiên, với bên trong và bên ngoài (tư tưởng và triết lý)
Học hỏi từ cách bố cục
và các cách xử lý hình
thức, học hỏi các
đường nét và chi tiết trang trí
3.3.2
3.3.2
Cần tránh những ý tưởng ngô nghê khi chạy theo hình thức mà thiếu sự sâu sắc, sự hài hòa và gợi mở
Cầntránhsự họchỏi theokiểu“saochép”–về biểuhiệnthìcóthể giốngnhaunhưngbản chấtquan điểm ứngxử khácnhau
3.3.2
KHAI THÁC CHẤT LIỆU BẢN ĐỊA TRONG KIẾN TRÚC3.3.2
Pháttriểnbềnvững: làcáchpháttriểnmà conngườivàxãhội hiệntại sốngvà đáp
ứng cácnhucầucủa mình màkhônglàm phươnghại đếnkhả năngcủacácthế hệ tươnglaitrongviệc
đáp ứngcácnhucầu củachúng
3.3.3