TVM Actueel - Nummer 181

ACTUEEL

Afzien in Dakar 2012 “Dagelijkse strijd tussen mens en truck”

Frits van Eerd, Allard Kalff, Peter van den Bosch en Jan de Rooy over Dakar Rally Plus: Succes in strijd tegen ladingdieven Vervoer over weg en water heeft de toekomst Oud-international Hans van Breukelen is altijd onderweg

ACTUEEL

www.tvm.nl | nr 181 | januari/februari 2012

Colofon TVM actueel is een periodieke uitgave van TVM verzekeringen en verschijnt ieder kwartaal.

Hoofdredactie: Jaap Stalenburg Redactie: Jolanda Metselaar, Annetta de Vries Fotografie: Gerlinde Schrijver Vormgeving: VosLibert communicatie, Wouter Nijman

In dit nummer 6

Redactieadres: TVM verzekeringen Van Limburg Stirumstraat 250 | 7901 AW Hoogeveen postbus 130 | 7900 AC Hoogeveen tel. +31 (0)528 29 29 99 | redactie@tvm.nl | info@tvm.nl www.tvm.nl, www.tvmschaats.tv TVM makelaardij tel. +31 (0)528 29 29 99 info@tvm.nl TVM intermediair B.V. tel. +31 (0)528 29 22 77 intermediair@tvm.nl TVM rechtshulp B.V. tel. +31 (0)528 29 25 55 rechtshulp@tvm.nl TVM zorg en inkomen tel. +31 (0)528 29 24 84 zorgeninkomen@tvm.nl TVM letselschaderegeling Europa B.V. tel. +31 (0)528 29 22 88 letselschaderegeling@tvm.nl TVM verzuimmanagement tel. +31 (0)528 29 24 92 verzuimmanagement@tvm.nl TVM international desk tel. +31 (0)528 29 23 17 internationaldesk@tvm.nl

Dakar Rally TVM actueel volgde de laatste zware dagen van de Dakar Rally in Peru. Emotionele verhalen en beelden uit de woestijn en de hoofdstad Lima. Interviews met Peter van den Bosch, Frits van Eerd, Allard Kalff en Dakar-held Jan de Rooy.

TVM veiligheidsplan tel. +31 (0)528 29 29 99 veiligheidsplan@tvm.nl TVM volmachten B.V. tel. +31 (0)528 29 25 40 volmachten@tvm.nl Overige e-mailadressen Schadebehandeling schade@tvm.nl Verzekeringen acceptatie@tvm.nl Mijn TVM mijntvm@tvm.nl Bij ongeval of ziekte onderweg kunt u bellen met: • SOS Alarmnummer tel. +31 (0)20 651 51 51 bij ongeval/ziekte beroepschauffeur buiten Nederland • TVM schade-alarmnummer tel. +31 (0)528 29 29 11 bij ongeval/schade aan vrachtauto en/of lading en bij diefstal en inbraakschade in het binnen- en buitenland • TVM alarmcentrale tel. +31 (0)71 36 41 854 Voor berging en transport van personen- en bestelauto’s na ongeval/schade in Nederland en buitenland

2 \ TVM ACTUEEL 181

1

14

Winnaar

SUCCes

Huilend stond Dakar-held Jan de Rooy aan de finish in Lima toen zijn zoon Gerard als eerste binnenkwam en winnaar werd van Dakar 2012.

“Dit raakt mij emotioneel.”

Justitie en politie hebben het afgelopen jaar veel succes geboekt in de strijd tegen ladingdieven.

Maar liefst 40 arrestaties. “We hebben de dadergroepen goed in beeld”, zegt landelijk Coördinerend Officier van Justitie mr. Olav Beckers.

Van de voorzitter

16

22 Hans van BreUKelen De legendarische oud-doelman van ondermeer PSV en Oranje Hans van Breukelen is veel onderweg. “Mijn auto is mijn kantoor.”

Minder files

32

Steeds meer transport verhuist van de weg naar het water.

Gevolg; minder fi les en vertraging. Transportbedrijf Hurkens Transport en Expeditie B.V. laat zien dat vervoer over weg en water goed samen gaan.

AfvalprodUCt als Koelmiddel

3 4

11 12

20

Van de voorzitter “Met TVM achter je, sta je sterker.”

Actueel Nieuws - Schademelden via de smartphone - Prins Pieter Christiaan op bezoek bij TVM verzekeringen - Sven Kramer is terug: Europese titel!

24

26

Rijbewijs ophalen...

Truckendoos met Toon Franken SON scheepsverzekeringen volwaardige dochter TVM groep “De omslag naar multimodaal vervoer is definitief ingezet.”

De gerespecteerde econoom professor Jaap van Duijn verwacht een zwaar 2012 voor alle Nederlanders “Zet je schrap en doe financieel geen gekke dingen.”

30

35

De transportsector werkt aan het milieu. Zo is CryoTech de nieuwste manier van koeling.

Wat gaan de trends worden in 2012?

De antwoorden komen van het bekende Trendwatchers-duo Lieke en Richard Lamb.

Steeds meer Nederlanders gaan op vakantie naar Thailand Er is veel te zien en het is er goedkoop.

CEO Albert Hendrikse van de Nijhof Wassink-groep treedt graag op als reisleider. Op de fiets desnoods.

ON THE ROAD Fotografe Gerlinde Schrijver is altijd onderweg om mooie foto’s te maken met de camera stand-by.

De uitsmijter Bram B. Bot gaat weer helemaal los.

Wil graag achter het stuur in Dakar Rally. Of droomt ervan…

Overname van (delen van) artikelen is toegestaan met schriftelijke toestemming van de redactie en mits de bron wordt vermeld.

Overname van foto’s en/of illustraties is niet toegestaan.

Beste lezers, Deze TVM actueel laat zien waarom TVM zo’n trouwe partner is voor de transport en logistieke sector en de automotive.

Door een intensieve campagne bijvoorbeeld van TVM, later samen met beroepsorganisatie TLN, zien we nu voor het eerst echt resultaat in de strijd tegen transportcriminaliteit.

Natuurlijk, we willen altijd meer. Maar ik vind het zonder meer een spectaculair resultaat dat de ambitieuze Officier van Justitie mr. Olav Beckers hier in dit maga­ zine, meldt dat er zicht is op de criminele netwerken rond ladingdiefstal en dat er in 2010 40 arrestaties zijn verricht. Een groot compliment voor Olav Beckers en de politiemensen van het Team Lading­ diefstal en de KLPD! Waar TVM ook graag in voorop loopt is het faciliteren van multimodaal vervoer. Per 1 januari is SON scheepsverzekeringen een volwaardige dochter van de TVM groep en kunnen we onze relaties optimaal op weg helpen. Nu Nederland dreigt dicht te slib­ ben is multimodaal vervoer steeds belang­ rijker aan het worden. Wij kunnen U varende en op de weg mobiel houden. Ook hier sta je sterker met TVM achter je!

En waar ik erg van onder de indruk was de afgelopen maand waren de verrichtingen van de Nederlanders in de Dakar Rally.

Natuurlijk in de eerste plaats een felicitatie voor het team De Rooy met de zege van Gerard, maar daarachter werd fel gestre­ den en keihard afgezien. We hebben de verrichtingen gevolgd van transportonder­ nemers als Eimbert Timmermans en Peter van den Bosch en de andere coureurs van het team XDakar. In dit magazine doen zij indringend hun verhaal en wij zijn trots hun teamsponsor te zijn geweest. Met de slogan ‘Met TVM achter je sta je sterker’ hebben we dat nogmaals benadrukt.

Tenslotte hoop ik u allen te treffen op de BedrijfsautoRAI van 17 tot en met 21 april in de RAI in Amsterdam. We zijn daar niet alleen met een ruime stand vertegen­ woordigd, maar we zijn ook hoofdsponsor van deze belangrijke beurs. Ook daar willen we waarmaken dat je met TVM achter je, echt sterker staat!

Arjan Bos

TVM A ACTUEEL CTUEEL 181 \ 3

Actueel NIEUWS

Sven Kramer Europees Kampioen

D

Schade afhandelen met de smartphone Om blikschade na een aanrijding nog sneller af te handelen, heeft het Verbond van Verzekeraars een website gelanceerd om via de smartphone melding te doen. Het vertrouwde blauwe formulier hoeft dan niet meer te worden ingevuld. Dit scheelt volgens het verbond veel tijd. Ook TVM werkt aan dit digitaal melden mee.

V

oor deze digitale vervanging van het oude vertrouwde schadeformulier werd de website mobielschademelden.nl gelanceerd. Hierop kunnen ook vrachtwagenchauffeurs met een smartphone makkelijker en sneller schade melden na een aanrijding. Het papieren schadeformulier kan daardoor bij een aanrijding in het handschoenenkastje blijven en dat levert op termijn een drie keer snellere schadeafhandeling op.

Naast de introductie van de mobiele website, zijn gratis Apps beschikbaar in de Apple App Store en de Android Market.

Deze App, een vernieuwingsinitiatief van het Verbond van Verzekeraars, voorziet duidelijk in een behoefte. De website werd op de dag van de lancering al een paar duizend maal bezocht. In de categorie Financiën staat de app op de nummer 1 positie. Televisie, radio, dagbladen en vaktijdschriften besteedden uitgebreid aan-

dacht aan deze innovatie.

Een speciale publiekscampagne is opgezet om meer automobilisten kennis te laten maken met het mobiel schade melden. Doel is dat op termijn zo’n zeventig procent van de circa één miljoen schademeldingen jaarlijks via de smartphone wordt afgewikkeld.

e koning is terug. Op indrukwekkende wijze werd Sven Kramer in Boedapest Europees Kampioen. Zijn vijfde titel alweer, maar bijzonder vanwege zijn rentree na een jaar blessureleed.

De kopman van TVM was in de Hongaarse hoofdstad op de fraaie buitenbaan in het centrum van de stad de snelste op de afsluitende 10 kilometer: 13.45,05.

Daarmee passeerde Kramer in het klassement ploeggenoot Jan Blokhuijsen, die 13.52,48 noteerde.

Na afloop keek de Olympisch kampioen nog even terug op zijn lange blessureperiode. “Ik heb behoorlijk in de piepzak gezeten. Dankzij mijn topsportarts Peter Vergouwen ben ik vandaag kampioen geworden”, aldus Kramer.

Achter Sven Kramer werd Jan Blokhuijsen tweede in het algemeen klassement en bij de vrouwen was er brons voor Ireen Wüst.

Bij de traditionele Nieuwjaarsbijeenkomst werd Sven Kramer nog eens gehuldigd door de medewerkers van TVM en ook daar reageerde hij enthousiast.

Op de websites www.tvm.nl en www.mobielschademelden.nl is meer informatie te vinden over digitale schadeafhandeling.

Kort nieUWs VertreK Simon KUipers Schaatser Simon Kuipers en de TVM schaatsploeg zijn per 1 januari uit el­ kaar gegaan. In een toelichting zei de sprinter naar nieuwe im­ pulsen te willen zoeken om zijn carrière voort te kunnen zetten.

4 \ TVM ACTUEEL 181

Bij TVM lukte het hem dit seizoen niet om voorin mee te rijden.

Woede over tariefsverHoGinG Transport en Logistiek Neder­ land (TLN) en Koninklijk Ne­ derlands Vervoer (KNV) zijn zeer verbolgen over de tariefs­ verhogingen per 1 januari 2012 voor de vergunningen en di­ gitachkaarten van vrachtau­ to’s, touringcars en taxi’s. Met instemming van de minister van Infrastructuur en Milieu

en de Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) verhoogt uitgiftebedrijf KIWA opnieuw haar tarieven. Het prijsverschil met andere landen in Europa loopt steeds meer op. ‘Dit ver­ schil valt geen ondernemer uit te leggen’, aldus TLN en KNV.

WinterBanden verpliCHt?

Nederlandse verzekeraars vra­ gen aandacht voor het gebruik van winterbanden. Hoewel

deze niet verplicht zijn, twijfe­ len verzekeraars niet aan het nut ervan. De remweg van winterbanden is namelijk twee keer zo kort als die van zomer­ banden (30 tegenover 62 me­ ter). Dat winterbanden door steeds meer automobilisten worden aangeschaft, juicht men dan ook toe, maar over de vraag of ze ook verplicht moeten worden gesteld, is het

vragen De TVM groep heeft per 1 januari 2012 een nieuwe rechtsvorm. De onderlinge waarborgmaatschappij TVM U.A. is per die datum omgezet in een Coöperatie TVM U.A. Dirk Jan Klein Essink, directeur Financiën en Organisatie, licht deze wijziging toe.

VRAAG 1

Waarom een nieuwe rechtsvorm?

“TVM dient als verzekeraar aan te sluiten bij de Europese richtlijnen voor verzekeraars (de zogenaamde Solvency II eisen). Door te voldoen aan deze richtlijnen is er beter toezicht op de risico’s voor verzekeraars als TVM én de beheersing daarvan. Door de rechtsvorm van TVM te wijzigen, kunnen we beter voldoen aan deze eisen. Daarnaast hebben we vanuit TVM ook hernieuwde strategische keuzes gemaakt, waarbij het overnemen van andere ‘onderlinge’ verzekeraars, een onderdeel vormt. Met de rechtsvorm Coöperatie zijn we daarin klaar voor de toekomst.”

Prins op bezoek bij TVM Prins Pieter Christiaan heeft eind december een bezoek gebracht aan TVM verzekeringen. Met president-directeur Arjan Bos besprak hij de laatste ontwikkelingen op het terrein van verzekeringen en transport.

Verder wilde hij meer weten over de rol van TVM als innovatieve sportsponsor.

D

e derde zoon van prinses Margriet en prof. mr. Pieter van Vollenhoven is onder meer voorzitter van Laureus Nederland. Laureus Nederland is opgericht in 2009 als onderdeel van de internationale Laureus Sport for Good Foundation en is als Nederlandse stichting een van de acht nationaal opererende dochterstichtingen. De missie van Laureus Nederland is de kracht van sport aan

te wenden om maatschappelijke problemen aan te pakken. Laureus Nederland financiert projecten waarbij sport wordt ingezet als instrument voor het teweegbrengen van maatschappelijke veranderingen. Verder is Prins Pieter Christiaan actief betrokken bij het Racingteam Holland. Arjan Bos: “Hij wilde graag weten hoe wij de ontwikkelingen zien in sportsponsoring en wat het bedrijf achter de succesvolle sponsor is.”

VRAAG 2

Wat verandert er precies?

“De verzekeringsportefeuille van TVM is anders ingedeeld. Binnen de TVM groep zijn nu twee verzekeringsmaatschappijen; TVM zakelijk N.V. voor het bedienen van de zakelijke markt en TVM particulier N.V. voor het bedienen van de particuliere markt.”

VRAAG 3

Wat merk ik daar als klant van?

“Op alle verzekeringsdocumenten, zoals polissen zullen de nieuwe bedrijfsnamen vermeld staan. Verder merkt u er in principe niets van. U behoudt dezelfde service en dezelfde contactpersonen.”

VRAAG 4

Wat verandert er voor mijn lidmaatschap?

“Er verandert niets. TVM blíjft een verzekeraar met een verenigingsstructuur en de Raad van Afgevaardigden en de Raad van Commissarissen behouden hun formele posities. In de structuur verandert weinig tot niets.”

VRAAG 5 Verbond van Verzekeraars terughoudend.

Minder files!

Volgens berekeningen van de ANWB is de filezwaarte in 2011 spectaculair gedaald.

Ten opzichte van de gemid­ delde filezwaarte van de afgelopen 5 jaar is er een daling van 27%. Volgens de ANWB hebben vooral weg­ gebruikers in de regio

Amsterdam dat ge­ merkt. Op de snelwe­ gen rond Rotterdam waren de files niet veel korter, toch was daar de daling 8%.

De belangrijkste oor­ zaken van de afname zijn het gunstige weer in het afgelopen jaar en de opening van spitsstroken

Hoe zit het met de overgenomen verzekeraars SON en OVZ binnen de TVM groep?

“OVZ versterkt de particuliere portefeuille binnen TVM. De binnenvaartactiviteiten van SON worden ondergebracht in de zakelijke portefeuille. Er komen in de Raad van Afgevaardigden ook twee vertegenwoordigers van de SON.”

TVM ACTUEEL 181 \ 5

“Dakar is jongensdroom” Alsof ie nooit anders gedaan had: voormalig Europees en wereldkampioen Judo Dennis van der Geest was tijdens de Dakar Rally actief als verslaggever voor RTL 7. Vrijwel dage­ lijks vloog hij met een helikopter boven de race en stond bij zware proeven soms luttele meters van passerende motor­ crossers. “Dit was een jongensdroom die uitkwam. Ik kende Dakar alleen van tv en spannende verhalen, maar dit overtrof mijn stoutste verwachtingen. Het is een waanzinnig evene­ ment en zeker topsport. En als je de rally uitrijdt helemaal.”

6 \ TVM ACTUEEL 181

Hollands glorie in Zuid-Amerika

Dakar Rally vol spanning en sensatie!

Het is zondagmiddag 16.00 uur in de Peruaanse hoofdstad Lima. Op het Plaza de Armas bejubelt een uitzinnige menigte nog steeds iedere Dakar-deelnemer. Opeens komt met een tevreden lach de coureur, de chef techniek en de rest van het Team XDakar Eimbert Timmermans met een getekend gelaat en grote glimlach de finishlijn overgewandeld. tekst: : Jaap Stalenburg/ beeld: Gerlinde Schrijver

V

ele uren zijn dan al verstreken na de triomfantelijke binnenkomst van Dakarwinnaar Gerard de Rooy die werd onthaald door dames in minuscule rokjes en hectoliters champagne en die ook nog eens honderden camera’s op zich wist gericht. Eimbert Timmermans viert zijn eigen feestje. Hij wandelt over de finish en speurt naar zijn sympathieke echtgenote Ans. Het is wat RTL-reporter en race-kenner Allard Kalff eerder op de dag zei: “Dit is Dakar.” Het ene jaar lukt alles en een jaar later zit alles tegen. Even verder na de finish springt CEO Frits van Eerd van Jumbo Supermarkten van de Jumbo Truck. Met nog wat gekleurde confetti op zijn gezicht en een fles champagne feliciteert hij Timmermans, het technisch brein van het Team XDakar. De man die de drie wedstrijdtrucks in zijn vrije tijd bouwde en nachtenlang na zware etappes vol materiaalpech nog zat te sleutelen.

Frits van Eerd zou zelf ook ‘Dakar’ doen, maar de overname van de supermarkt C1000 kostte de sympathieke Jumbo-directeur te veel tijd.

Enthousiast: “Ik heb de

afgelopen dagen regelmatig pijn in mijn buik gehad. Als je hier bent, dan zie je pas wat voor een uniek evenement de Dakar Rally is. Volgend jaar zal ik er zeker bij zijn. Ik neem mijn petje af voor het hele XDakar team. Alles hebben ze uit de kast gehaald om Lima compleet te halen en dat is gelukt.”

Te enthousiast Eimbert Timmermans is voor het enorme presidentiële paleis bij het hek gaan staan. Zegt met gemengde gevoelens op deze editie van de Dakar Rally

“Petje af voor het hele XDakar team” terug te kijken. “Vanaf dag een hebben we te veel grote en kleine problemen gehad om voor het klassement te kunnen meedoen. Achteraf denk ik dat we te enthousiast zijn geweest over het lichter maken van de trucks. Als lichter materiaal dezelfde of een grotere belasting krijgt te verduren, dan gaat het kapot. Ook hadden we problemen met de nieuwe turbo’s, de software stond te schraal afgesteld.” Eimbert sliep meer nachten niet dan wel. “Je bent een jaar bezig met het bouwen van de trucks.

Alle tijd gaat daarin zitten en in twee weken tijd worden ze gesloopt. Dat doet zeer en ik voel me verantwoordelijk en blijf ’s nachts met de mannen

doorwerken.” Zwaar was deze editie van Dakar zeker. In de eerste week een mix van stenen, rio’s en hobbelpaden en in Chili en Peru woestijnen en zandduinen die zo zwaar waren dat ze veel oudgedienden deden terugverlangen naar de Sahara. “In de duinen hier was het supertechnisch. Ze waren veel moeilijker dan we vooraf dachten: heel steil en daardoor moeilijk om te nemen met een truck,’’ vertelde Van den Bosch. ”Overal stonden en lagen auto’s en trucks. Het was een wirwar van sleeplinten. Als er overal auto’s staan, kun je het spoor niet meer volgen en moet je van de route af. Dan weet je niet meer waar je in verzeild raakt, want het roadbook geldt dan natuurlijk niet meer. Dat was wel een risico, maar het kon niet anders. We moesten er toch op de een of andere manier omheen.”

Een dag eerder treffen we Peter van den Bosch op ruim 300 kilometer ten zuiden van Lima in de woestijn, nabij de eerste hoofdstad van Peru: Pisco. Na een aardbeving bijna tien jaar geleden met duizenden slachtoffers, heeft de stad alle grandeur verloren en kennen de Peruanen Pisco alleen nog van het gelijknamige nationale drankje: pisco. Midden in de woestijn heeft de Dakar-organisatie een megabivak opgeslagen waar de duizenden volgers in- en uitlopen. ► TVM ACTUEEL 181 \ 7

“Bij XDakar gaan ze voor elkaar door ’t vuur” Natuurlijk had televisie­presentator Allard Kalff (RTL 7) oog voor de mindere resultaten van het team XDakar, maar van scorebord­journalistiek wilde hij niets weten. De Formule­1 verslaggever en oud­coureur gaf maar eens aan hoe in de Dakar Rally winst en verlies een millimeter van elkaar kunnen liggen.

“De trucks van XDakar hebben de meeste ellende in de eerste etappes gehad.

Daarna ging het beter, hoewel Peter van den Bosch nog op zijn kant ging en Jasper van den Heuvel in de problemen raakte. Het was voor mij fantastisch te zien hoe die mannen elkaar door die moeilijke momenten heen hielpen en als één team in Lima aankwamen. Compleet ook. Valt het dubbeltje volgend jaar anders dan doen ze in de top mee.”

Na een zware etappe is er tijd om na te praten met Peter van den Bosch, succesvol transportondernemer uit het Brabantse Erp en coureur uit passie. Het is snikheet rond het kampement van Team XDakar en een zandstorm geselt de monteurs die druk aan het sleutelen zijn om de trucks weer in gereedheid te brengen voor de slotparade in Lima.

Ervaring opbouwen Jij bent ontzettend ambitieus.

Is het dan frustrerend dat je vanwege materiaalpech soms niet die positie bereikt die je eigenlijk zou willen halen?

“Het is nou het tweede jaar dat ik zelf rij. Ik doe nu vier jaar aan Dakar mee.

Eerst ben ik als navigator en als monteur meegegaan in de race en nu twee jaar als rijder. Ik denk dat het bijna niet kan dat je in zo’n korte tijd ver naar voren komt. Je moet kilometers

8 \ TVM ACTUEEL 181

maken, je moet ervaring opbouwen. Ik heb natuurlijk in Nederland geen rally’s gereden met auto’s, ik heb altijd motorcross gedaan. Dat is toch iets anders dan met een vrachtwagen door de duinen rijden. Je hebt gewoon een aantal jaren nodig als je verder naar voren wil. Dan is materiaal zeker ook een belangrijk onderdeel, maar je moet vooral gewoon zelf leren rijden.”

de duinen rijden, dat heb ik zelf ook al gedaan. Dat is al een hele beleving op zich, maar met een truck van tien ton op zo’n hoge snelheid door de duinen rijden, dat is abnormaal. Dan denk je: dat kan toch niet, met een vrachtwagen zo hard rijden en op zulke prachtige plekken komen. Daarom denk ik dat veel transporteurs dat gewoon fascinerend vinden.”

Als je hier zo rondloopt, dan zie je overal Nederlandse transportbedrijven. Of het is met stickers op auto’s, of ze doen mee of ze zijn sponsor. Dit is echt het ‘event’ van de Nederlandse transportsector hè?

“Op de een of andere manier vinden transportondernemers het een leuke sport. Ik heb dat eerder al gezegd: ik verdien mijn geld met vrachtwagens en ik vind het onvoorstelbaar spectaculair zo’n Dakar Rally. Met een motor door

In de woestijn van Pisco gaat de zon onder. Eimbert Timmermans steekt een sigaret op. De perfectionist baalt van deze Dakar-editie. De sportman Eimbert Timmermans wil terugknokken. Volgend jaar succes boeken.

“Eerst alles maar eens laten bezinken.

Het lijstje met verbeterpunten is al klaar. De lengte valt best mee: ongeveer een A4-tje.”

Voorspelling: Eimbert is er volgend jaar gewoon bij! ◄

“Dit is een jongensdroom” Een bivak met duizenden volgers in een snik­ hete woestijn. Zandstormen zorgen voor een zicht van minder dan 100 meter. Het Dakar­ peloton trekt zich terug in de speciale tenten om beschut te staan. Simon van der Mark van het gelijknamige transportbedrijf blijft stoïcijns zitten in zijn visstoeltje, meteen naast de ingang van het streng bewaakte bivak. Iedere minuut van de dag geniet hij van zijn debuut in de Rally der Rally’s. “Ik rijd met een eigen servicetruck mee met Dakar­team Van Eikeren.

Wij hebben onderdelen mee en zijn dag en nacht inzetbaar voor reparaties. Dit is een jongensdroom voor mij. Hier ben ik al jaren mee bezig. Nog liever zou ik met een racetruck meedoen, maar die investering is me te groot.”

De Dakar Rally is niet alleen top­ sport voor de coureurs, maar ook voor die honderden begeleiders die vaak tot diep in de nacht bezig zijn om het materieel rijdende te houden of te krijgen. “Het is voor ons 24 uur per dag werken. Vaak is het maar de vraag of je ’s nachts aan slapen toe­ komt. Dat doen we trouwens in een klein tentje tussen loeiende generatoren en proefstarts van te repareren wagens. Maar ik kom volgend jaar gewoon weer terug.”

XDakar in cijfers Het hele team kwam over de finish in Lima. Peter van den Bosch werd 20e, Jasper van den Heuvel werd 21e en Eimbert Timmermans eindigde met zijn servicetruck als 27e in de wedstrijd. Bij de personenwagens werden Erik van Loon en zijn navigator Harmen Scholtalbers uiteindelijk 17e. Dit duo had veel pech in de laatste drie etappes, anders was een top tien notering voor de Mitsubishi zeker haalbaar geweest.

TVM ACTUEEL 181 \ 9

Heldenontvangst voor Gerard de Rooy Meer dan 100.000 Peruanen bezorgden Jan de Rooy (68) kippenvel. Op het erepodium op het centrale plein van Lima hield hij het niet droog toen zijn zoon Gerard een hartstochtelijke zoen kreeg van de rondemiss na zijn spectaculaire Dakar-zege. “Dit raakt mij erg.”, zei De Rooy in gesprek met TVM actueel. tekst: Jaap Stalenburg \ beeld: Gerlinde Schrijver

H

et was in alle opzichten een memorabel weekend voor Jan de Rooy. Zo was het precies 30 jaar geleden dat hij zelf het vrachtwagenklassement won en 25 jaar geleden dat hij met zijn DAF Turbo Twin weer het hoogste podium in Dakar haalde. Een dag voor de huldiging spreken we Jan de Rooy in het door zandstormen en hitte geteisterde bivak in de woestijn ten zuiden van Lima. “Ik ben trots op wat Gerard gepresteerd heeft, zeker na zijn ernstig ongeval een aantal jaren geleden waar

hij zwaar rugletsel opliep. De Ivecomet-neus waarin Gerard nu rijdt zorgt voor meer stabiliteit. Gerard kan ook profiteren van de enorme kennis en ervaring binnen ons team. We doen dit al een jaar of 30 en zijn hier met een team van 39 man.

Voor ons is dit professionele sport.

We zijn er het hele jaar mee bezig.”

De transportondernemer uit Son en Breugel was al even trots op de tweede plaats van Hans Stacey. “Daar droom je alleen maar van, maar we gaan gewoon door. Volgend jaar willen we weer winnen.” ◄

“Voor ons is dit professionele sport”

10 \ TVM ACTUEEL 181

TRU C K E N

DOOS

Bent u eigenaar van een klassiek voertuig van minimaal 20 jaar oud?

Dan kunt u dat uitstekend verzekeren bij TVM via De Klassieke Voertuigenpolis.

Zie: www.tvm.nl tekst: Ruud van Winkel \ beeld: Gerlinde Schrijver

y

Rijbewijs ophalen...

Toon Franken, Gennep

“Ik kan moeilijk dingen wegdoen.” Dat is Toon Franken ten voeten uit. “Van die paar centen die je ervoor krijgt, koop je nog geen fiets.” Het internationale trans­ portbedrijf Franken Transport uit Bergen (nu ca 75 wagens) werd officieel opgericht in 1935. Maar al lang daarvoor was de familie Franken bekend in de regio. Zo werd sinds 1907 met paard en wagen gereden voor de Coöp. Stoomzuivel­ fabriek en Melkinrichting ‘St. Jan’ uit Ottersum. In 1935 haalde oprichter Thei Franken bij de veldwachter zijn rijbewijs.

De veldwachter: “hoe ben je hier gekomen?” Thei: “met de vrachtwagen.”

Veldwachter: “onderweg iets geraakt?.”

Thei: “nee.” Veldwachter: “mooi, gefelici­ teerd!.” Eerst werd er gereden met Chevy’s en Bedfords, in 1962 werd de eerste nieuwe Austin aangeschaft. Toon (sinds 1964) en zijn vrouw hebben altijd keihard gewerkt onder het credo ‘op tijd op de goede plaats zijn’. Het bedrijf groeide sterk (grote klanten als Jan Linders en AVIKO) en het wagenpark werd uitge­ breid met veel Daf’s en Scania’s. Enkele daarvan zijn nu nog in originele staat aan­ wezig, zoals de prachtige Scania 110 Super uit 1975. “Als je zuinig op de wagens bent, hoef je niet eens te restaureren.” ◄ TVM ACTUEEL 181 \ 11

De omslag naar multimodaal vervoer is definitief ingezet Nieuwe scheepsvlaggen en nieuwe koffiemokken, nieuwe naamkaartjes en briefpapier. Schepen Onderlinge Nederland u.a. wordt door de samenwerking met TVM omgedoopt in SON scheepsverzekeringen. Per 1 januari wenden SON en TVM samen de steven richting multimodaal vervoer. tekst: Gerard den Elt \ beeld: Gerlinde Schrijver

K

ijk!”, roept directeur Mense Landlust geestdriftig, “dat is er één van ons.” Hij wijst met een dwingend arm­ gebaar naar de Nieuwe Maas. Acht paar ogen gaan richting het venster, waarachter een groots, meeslepend en nooit vervelend schouwspel op de rivier plaatsvindt. Het binnenvaartschip in kwestie is de Jacobus, dat op de Nieuwe Maas onder Ridderkerk voorbij vaart.

Landlust en zijn collega-directeur Bert Jansma kennen nagenoeg alle 845 binnenvaartschepen die bij hen verzekerd zijn. Logisch, ze zijn beiden meer dan 30 jaar in dienst bij de Schepen Onderlinge.

Ze kennen de schippers bij naam en toenaam. Ze weten bijvoorbeeld dat schipper Nico Stam van de Zeldenrust als sportactiviteit graag hardloopt – als het moet in het lege scheepsruim. Het is een kleine, warme en betrokken wereld met een volstrekt eigen taal en cultuur.

Maar die kennis is nog niets vergeleken bij die van Richard van der Straaten van de afdeling acquisitie in Ridderkerk.

Deze voormalige schipper kan uit een silhouet in de verte de naam van het schip en de schipper al herkennen, zeggen Landlust en Jansma met bewondering. “Er werken bij ons in de buitendienst veel mensen die gevaren hebben”, tekent Jansma de betrokken bedrijfscultuur.

12 \ TVM ACTUEEL 181

Toeteren

Hier in Ridderkerk gaan de harten van de beide directeuren van de Schepen Onderlinge open. In het hoofdkantoor in Groningen zetelen ze op een kantorenterrein, in de vestiging Ridderkerk varen de klanten één voor één voor hun neus voorbij. Sommige verzekerden – leden van de Onderlinge dus – zwaaien of toeteren even. Aangezien bijna vijftien procent van de circa 5700 binnenvaartschepen lid is van de Onderlinge, is het dus af en toe een behoorlijk lawaai. De Schepen Onderlinge Neder-

“De vervoerswereld verandert in snel tempo” land u.a. (kortweg SON) staat aan de vooravond van een nieuw tijdperk. Met ingang van 1 januari 2012 zoekt de onderlinge aansluiting bij de TVM groep. Dat gebeurt onder de nieuwe naam SON scheepsverzekeringen, want door onder de paraplu van TVM te werken mag de naam onderlinge wettelijk niet meer worden gevoerd.

De samenwerking komt op een uitgelezen moment, stelt Mense Landlust. De vervoerswereld verandert in snel tempo. De omslag naar multimodaal vervoer is definitief ingezet. “Er zijn steeds meer mensen die de keten van intermodaal vervoer in handen willen nemen”, verduidelijkt

zijn collega Jansma. “Dat betekent dat vervoer over de weg steeds vaker wordt gecombineerd met transport over water of per spoor.” Rondom Rotterdam is dat al goed merkbaar.

De wegen van en naar de Maasvlakte en de Tweede Maasvlakte (gereed in 2013) slibben dicht. Files op de A15 zijn een dagelijkse ergernis. En dat in een tijd dat er geen sprake is van economische hoogtij. Wat moet dat worden als het weer beter gaat.

“Vroeger was de binnenvaart pas na 200 kilometer een alternatief voor de vrachtauto, nu zie je dat dat omslagpunt soms al na 55 kilometer komt te liggen”, stelt Landlust. “Loonkosten, efficiëntie en milieueisen vragen om eigentijdse oplossingen.”

Vervoersstromen Dat vergt een sterke integratie van de vervoersstromen. Op vele plaatsen ontstaan transferia, waar containerschepen meren die pendelen tussen de Maasvlakte en de overslagplaats, vaak dichtbij een snelle aansluiting op het rijkswegennet. Om de hoek in Ridderkerk liggen er een paar.

Het transferium Drechtsteden in Alblasserdam bijvoorbeeld en het containertransferium Groenenboom in Ridderkerk. “En daar komt de kracht van de samenwerking met

De directeuren Bert Jansma (links) en Mense Landlust (rechts) van Son scheepsverzekeringen geloven in de samenwerking van weg- en watertransport.

TVM om de hoek kijken”, zegt Landlust. “De Schepen Onderlinge is sterk op het water, TVM groot op de weg.

En vroeg of laat gaat er overlap ontstaan. Dan kun je maar beter samenwerken.” Volgens collega Jansma past de samenwerking ook goed in het verzekeren van de hele transportketen.

“Want als je telkens stukjes van die transportketen moet verzekeren, dan bestaat altijd het risico van een lacune in de dekking. Door onze samenwerking en door nieuwe producten voor multimodaal transport, kunnen we dat oplossen.” Dat TVM en SON scheepsverzekeringen elkaar hebben gevonden, spruit voort uit de multimodale trend in het transport. De directie van de Schepen Onderlinge las namelijk in het jaarverslag van TVM dat deze verzekeraar geïnteresseerd was in binnenvaart. Landlust, net als bestuursvoorzitter Arjan Bos van TVM bestuurslid van de Federatie van Onderlinge Verzekeraars (FOV), greep meteen de telefoon. “We kennen elkaar in die functie al jaren. Ik vroeg Arjan Bos: word je mijn grootste concurrent of kunnen we dingen samendoen? In ons eerste gesprek was er meteen een klik.

We stelden vast dat we in beide maatschappijen te maken hadden met dezelfde zaken, de een op de weg en de ander op het water. Zodoende waren we het over veel zaken al eens, nog voordat er iets op papier stond.”

Zelfstandigheid

Het opgeven van zelfstandigheid is niet eenvoudig, bekent Bert Jansma.

Zeker wanneer je gewend bent eigen baas te zijn. Maar met de verhoogde financiële en vooral administratieve eisen van de overheid was het zonder meer wenselijk. De Schepen Onderlinge moest rekening houden met extra kosten ter grootte van het gebruikelijke jaarlijkse rendement, circa een half miljoen euro op een premie-inkomen van tien miljoen.

Door aansluiting te zoeken bij TVM, verviel die voorwaarde. TVM voldoet al ruimschoots aan de vereiste dekkingsbuffers en heeft de zogenoemde governance principes (administratie) al vergaand ingevuld. Het behoud van zelfstandigheid zal bij veel minder grote verzekeraars gaan leiden tot premieverhoging. Dankzij de samen-

werking met TVM hebben de schippers juist een voordeel. Zij krijgen de door hen betaalde waarborgsommen terug, een meevaller in economisch beroerde tijden. “En we hebben nóg een groot voordeel”, stelt Mense Landlust. “In tegenstelling tot andere onderlinge scheepsverzekeringen hoeven schippers deze waarborg ook niet meer te storten. Dat biedt ons een aanzienlijk concurrentievoordeel.” De koers naar een nieuwe bestemming is dus zorgvuldig uitgestippeld. SON Scheepsverzekeringen krijgt een zelfstandige positie binnen het geheel van TVM en behoudt de eigen naam en eigen kantoren in Groningen en Ridderkerk. “Dat is heel belangrijk”, stelt directeur Mense Landlust. “Want je kunt alleen zaken doen met binnenvaartschippers als je hun wereld en hun specifieke problemen kent.” ◄

Meer informatie over SON scheepsverzekeringen op: www.son.nl

TVM ACTUEEL 181 \ 13

Justitie succesvol in strijd tegen transportcriminelen

“Behoorlijke tik uitged Op de valreep van 2011 kan mr. Olav Beckers, landelijk coördinerend Officier van Justitie Transportcriminaliteit, nog een succes melden. “Precies vandaag hebben we nog een aanhouding gedaan en staat het totaal arrestaties in zaken die in 2011 door het Projectteam Ladingdiefstallen van de politie zijn behandeld op 40.” tekst: Jaap Stalenburg \ beeld: Gerlinde Schrijver en François Wieringa

O

nlangs had Olav Beckers staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie nog op bezoek. Aan zijn monsterverbond met de PvdA was het in 2008 te danken dat er nu een landelijk coördinerend Officier van Justitie Transportcriminaliteit is die samen met een ambitieus politieteam de jacht heeft geopend op ladingdieven en criminele organisaties die het op de transportsector hebben voorzien. Fred Teeven: “Ik zie dat de landelijke aanpak werkt en de komende jaren zullen we het team in tact laten net als een landelijk Officier van Justitie.” Olav Beckers kan daar in zijn werkkamer in het Paleis van Justitie alleen maar tevreden op reageren.

“Het grote succes is, denk ik, dat we met alle partijen die met criminaliteitsbestrijding bezig zijn, dus zowel publieke als private partijen, op één lijn zitten. We beogen allemaal dezelfde belangen en dat is namelijk zorgen dat de criminaliteit minder wordt. Dat is het grote plaatje.

We hebben natuurlijk het Convenant Aanpak Criminaliteit Transportsector, waar al die partijen in vertegenwoordigd zijn. Daarnaast, als het gaat om mijn specifieke eigen verantwoordelijkheid, zie ik dat het ladingdiefstallenteam in Zuid Nederland

hele leuke successen geboekt heeft in 2011.”

Wat zijn die successen?

“Het ladingdiefstallenteam deed voorheen alleen projectmatige onderzoeken.

Dat betekent dat er een projectplan werd geschreven en dat er ingezet werd op het ontmantelen van de criminele groepering. Dat waren vaak langdurige onderzoeken. Dat betekent ook dat je met veel politiecapaciteit lang bezig bent om één groepering aan te pakken. En ook dat je aan het eind van

die in ieder geval een tik hebben gekregen. Van een aantal groeperingen hebben we bijvoorbeeld gezien dat die in een vaste samenstelling opereerden.

Die hebben we naar mijn gevoel allemaal aangehouden en bij een aantal groeperingen hebben we in ieder geval de kern eruit gehaald, waardoor het hart van de groepering eruit is.”

Er is ook veel gewerkt in de afgelopen jaren met zogenaamde lokwagens op parkeerplaatsen, zeker in Brabant. Is dat een werkwijze die het in 2012 wordt gecontinueerd?

“Ja, de lokvrachtauto hebben we nog steeds. We zijn constant bezig op innovatieve wijze te proberen de criminelen een stap voor te zijn.

Dat betekent dat we naast de lokvrachtauto ook andere projecten proberen te ontwikkelen die dusdanig slim zijn dat de criminelen daarmee gepakt kunnen worden.”

“Bedrijven kunnen zelf heel veel doen diefstal en fraude te voorkomen”

14 \ TVM ACTUEEL 181

de rit misschien wel veel delicten oplost, maar weinig of minder verdachten aanhoudt. In 2011 zijn we begonnen met het snelle interventieteam en je ziet nu dat we aan het eind van 2011, in vergelijking met de voorgaande jaren, fors meer verdachten hebben aangehouden. Op dit moment zitten wij met het hele projectteam, het basisteam en het snelle interventieteam, op 40 aanhoudingen dit jaar. Vorig jaar waren dat er rond de 10.”

Een behoorlijke tik voor de georganiseerde misdaad die zich in ladingdiefstad had gespecialiseerd?

“Er zijn verschillende groeperingen

Wat gaan de trends worden voor 2012 als het om transportcriminaliteit gaat?

Zeilsnijden blijft een probleem, omdat dat een vrij eenvoudige vorm van criminaliteit is. Een nieuw fenomeen dat we in de laatste jaren zijn tegengekomen, is de vrachtuitwisselingsfraude,

eeld aan ladingdieven ladingdieven”

waarbij je ziet dat groeperingen proberen in te breken in computersystemen om lading te bemachtigen die ze vervolgens onder valse voorwendselen gaan ophalen bij bedrijven.

Wij waarschuwen daar net als verzekeraars voor. Bedrijven moeten bij twijfel nog beter checken en extra opmerkzaam zijn als bedrijven met

tussen aan de ene kant preventie en aan de andere kant het maken van kosten.”

Betekent dit dat er een moment komt dat politie en justitie zeggen: ‘we pakken zaken waar het preventief goed geregeld is wat sneller op dan zaken waarbij slordig gehandeld is?’

“Ja, dat is wel een consequentie die op een gegeven moment gaat komen.

We hebben dat afgesproken in het Convenant Aanpak Criminaliteit Transportsector. Daar is in opgenomen dat bij gelijkwegende zaken ondernemers die aantoonbaar meer preventieve maatregelen genomen hebben, voorrang krijgen. In dat kader hebben wij een top vijf preventieve maatregelen samengesteld, met TLN, de EVO en TAPA en het Openbaar Ministerie (OM). Op het moment dat die top vijf goedgekeurd wordt gaan wij in ieder geval vanuit politie en het OM aankondigen dat de ondernemers die de top vijf als standaard gebruiken, in ieder geval voorrang krijgen.

Dit voorjaar zou het al heel duidelijk kunnen zijn dat degene die de zaak op orde heeft voorrang krijgt bij een probleem. Bedrijven kunnen zelf heel veel doen om diefstal en fraude te voorkomen en daar spreken wij ze ook op aan.” ◄

“Zeilsnijden blijft een probleem” 06-nummers of e-mailaccounts werken bij bijvoorbeeld gmail of hotmail.”

Vindt u dat de transportwereld genoeg doet om criminaliteit te voorkomen?

“Ik merk dat er in de publiekprivate samenwerking steeds meer gebeurt en ook steeds meer betrokkenheid is van de private kant. Maar wat ik ook merk is dat, met name als het gaat om bijvoorbeeld het zeilsnijden, er vanuit de transportwereld toch nog steeds afwegingen worden gemaakt

TVM ACTUEEL 181 \ 15

Hurkens kiest steeds meer voor binnenvaart

“We moeten anders werken in wegvervoer�

Het kloppend hart van de vervoerseconomie rond Rotterdam wordt met moeite op gang gehouden.

Wegen slibben dicht. Verdere groei vraagt om samenwerking tussen wegvervoer, het spoor en de binnenvaart, is de overtuiging van transportondernemer Ed Hurkens. tekst: Gerard den Elt \ beeld: Gerlinde Schrijver

V

liegensvlug wordt de zware scheepscontainer uit het binnenvaartschip Shamrock overgeladen op de rood-witte vrachtwagencombinatie van chauffeur Kees Groen. Dat is snel gepiept, concludeert transportondernemer Ed Hurkens tevreden over zijn multimodale vervoersaanpak.

Als zijn chauffeur het terrein van Mainport Rotterdam Services (MRS) aan de Waalhaven in de Maasstad afrijdt, is hij binnen enkele minuten bij het afleveradres. En wat belangrijker is: keurig op tijd! “Afspraak is afspraak, dat is toch de gouden regel in de vervoerssector”, stelt Hurkens nuchter vast. “Om daar aan te kunnen blijven voldoen, zullen we in de toekomst anders moeten gaan werken in het wegvervoer. Doen we dat niet, dan loopt alles vast. En zullen we door­ lopend klanten moeten confronteren met de mededeling waarom we ondanks de goede planning toch niet op tijd kunnen leveren.” Hurkens spreekt de woorden uit op een

winderige, maar zonnige winterdag op de kade van het bedrijf MRS. Hier staan tot ver in de omtrek muren - néé, hele flatgebouwen van containers, met opschriften als CMA/CMG, Hanjin, Evergreen, Maersk en P&O Nedlloyd.

een van de vervoerders die dankbaar gebruik maakt van deze multimodaliteit. In deze contreien dreigt weldra een enorme vastloper te ontstaan.

Zeker wanneer de huidige crisis wordt overwonnen. De aanleg van de Tweede Maasvlakte brengt de komende jaren nieuwe vervoers­ stromen op gang, terwijl de A15 nu al dagelijks volstroomt met vrachtwagencombinaties. Het aantal te vervoeren containers zal tot en met 2030 vermoedelijk meer dan verdubbelen, van tien miljoen nu naar ruim twintig miljoen over twintig jaar.

In de ochtend- en avonduren staan er nu al doorlopend files op de A15 en N15, van de Thomassentunnel bij Rozenburg tot aan het Vaanplein zuidelijk van Rotterdam. En dat in beide richtingen. Er is door het kabinet inmiddels besloten tot de aanleg van een nieuwe Blankenburgtunnel, die verlichting moet bieden. In de tussentijd wordt er hier en daar wat gedotterd aan het wegennet, zoals de uitbreiding van de A15 met een rijbaan. Maar het blijft voor- ►

“De eerste file op het water moet nog ontstaan” Als mens voel je je plotseling enorm nietig in de schaduw van de vervoersdozen. MRS is gespecialiseerd in de overslag van containers van de binnenvaart naar het wegvervoer. Hier in de Rotterdamse Waalhaven draait de vervoerseconomie nog altijd op volle toeren, al is het een paar slagen minder hard dan in de hoogconjunctuur. Het transferium van MRS vormt de draaischijf in de samenwerking tussen binnenvaart en wegtransport. Bedrijven als MRS vormen de onmisbare schakels in het vervoer van de toekomst.

Verdubbelen Hurkens Transport uit Zwartewaal is

TVM ACTUEEL 181 \ 17

lopig chirurgisch lapwerk, vindt Ed Hurkens. Hij is zeer betrokken bij de ontwikkelingen in de sector. Als lid van Transport en Logistiek Nederland, met name Alliantie Zeecontainer Vervoer, volgt hij de ontwikkelingen op de voet.

Rivier Structurele oplossingen in de vorm van nieuwe wegen en tunnels vergen doorgaans zo’n vijftien jaar aan voorbereiding en aanleg. Hij zoekt de oplossing liever in multimodaal vervoer. De rivier ligt er immers al. Het water heeft bovendien een onbeperkte capaciteit.

De eerste file op het water moet nog ontstaan, aanvaringen en stremmingen uitgezonderd. De transportondernemer uit Zwartewaal, met 30 auto’s en twaalf eigen rijders onder contract, is één van de pioniers op het gebied van multimodaal vervoer. Hij omzeilt het dagelijkse fileleed op de A15 door gebruik te maken van de alternatieve waterweg. Zoals hij vaker in overleg met de klant, met name bij projectladingen, voor een samenwerking tussen weg- en watervervoer kiest. Op de (eerste) Maasvlakte worden de containers in de nachtelijke uren in een binnenvaartschip geladen. Vervolgens vaart het containerschip een route van amper 40 kilometer naar de kade van MRS aan de Waalhaven. ’s Ochtends vroeg pikken de vracht­auto’s van Hurkens de containers bij MRS op voor het laatste stukje van het vervoerstraject.

Voor deze modaliteit is economisch gezien nu nog geen strikte noodzaak, ‘maar dat gaat er straks bij de economische opleving en de drukte op de A15 wel van komen’. “Meerdere opdrachtgevers in het Waalhaven­ gebied verlangen ’s morgens stipt

containers aangeleverd te krijgen.

Want er staan mensen te wachten om handmatig te lossen. En als die mensen niet kunnen werken, dan kost dat geld”, verduidelijkt Hurkens. “Vertraging is dus een kostbare zaak. Niet alleen voor de klant, want ook onze chauffeurs staan machteloos in de file.

Opeens ligt dan het logistieke proces stil. Blijf ik over de A15 vervoeren, dan komen vroeg of laat de aflevertijden in het gedrang. Door het vervoer per schip en het laatste stukje per auto kan ik de aankomsttijd garanderen.

En met inzet van alleen de vrachtauto kan ik dat op dit traject niet – helaas niet.” Hurkens (45) kent het klappen van de zweep in het wegvervoer. Ooit was hij zelf chauffeur, in een tijd dat mobiele communicatie nog in de kinderschoenen stond. In 1993 begon hij in Delft met één auto, zijn eigen auto.

Zijn cabine was zijn kantoor. Daar rinkelde dankzij de gestage groei en

mogelijkheden: Of je laat alles bij het oude met alle risico’s van dien, of je verandert mee en speelt in op de vraag naar combinaties van vervoersstromen.” Daarnaast liggen er harde afspraken met de exploitanten van de containerterminals op de Tweede Maasvlakte over het vervoer naar het achterland. Nu gaat nog bijna 60 procent van de vracht per vrachtauto het havengebied uit. Dat mag in 2033 hooguit 35 procent zijn. Bedrijven moeten schonere opties kiezen, zoals het spoor en de binnenvaart, zo is de afspraak. Die verschuiving van het transport van vrachtwagens naar treinen en binnenvaartschepen wordt ook wel modal shift genoemd. Deze verschuiving moet uiteindelijk tot minder files leiden en minder uitstoot van schadelijke stoffen.” De trend van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) vraagt daarnaast om minder milieubelasting.

Het laten varen van één schip met 200 containers over een afstand van honderd kilometer – zeg van Rotterdam naar Nijmegen – is allicht schoner én goed­ koper dan het laten rijden van honderd vrachtauto’s. “Het transport per schip of per spoor is soms groener en goedkoper, dat beseft iedereen”, stelt Hurkens. “Klanten vragen mij ook om mee te denken over een duurzaam transportsysteem. En natuurlijk willen zij zo voordelig mogelijk uit zijn. Dan is het mijn taak als transportonder­ nemer om alternatieven te bieden.”

Zo’n alternatief is dikwijls een combinatie van wegtransport met vervoer over water of per spoor. Hurkens wijst in dat verband op de situatie in Duitsland, waar de Maut 20 eurocent per kilometer kost. “Dat is puur een

“Transport per schip over de Rijn of de Neckar is een heel aantrekkelijk alternatief”

18 \ TVM ACTUEEL 181

de opkomst van de mobieltjes steeds vaker de telefoon. Nadat hij acht auto’s op de weg had, besloot hij zelf thuis te blijven en de lading te gaan plannen. In de jaren daarna besloot Hurkens zich eerst in de Waalhaven en later in het landelijke Zwartewaal te vestigen. Dichtbij de Waalhaven, dichtbij de Maasvlakte en dichtbij de N57 richting Antwerpen, waar hij samen met Overmeer Transport de joint venture Container Concept Dynamics met vijftien wagens runt.

Schonere opties Hurkens: “De logistieke wereld verandert in rap tempo. Dan heb je twee

Om de files heen!

Mainport Rotterdam Services (MRS) begint in januari 2012 een unieke lijndienst over water. Het bedrijf biedt transportbedrijven een alternatief voor de lange files op de A15. Die ontstaan wanneer Rijkswaterstaat begint met werkzaamheden aan de infrastructuur tussen de Maasvlakte en Rotterdam-Vaanplein. Dat heeft een beperking van de wegcapaciteit met 25 procent tot gevolg. Mainport Rotterdam Services laat tweemaal per dag een lijndienst varen tussen de Maasvlakte en de Rotterdamse Waalhaven. Transporteurs kunnen containers inleveren of uithalen bij de MRS-terminal aan de Waalhaven. MRS brengt de containers vervolgens via het water naar de plek van bestemming. Ook haalt het Rotterdamse bedrijf daar de containers weer op.

MRS bedient verschillende terminals op de Maasvlakte.

De werkzaamheden aan de A15 duren tot 2014.

maatregel om het vervoer van de weg te krijgen en naar het spoor of naar het water te verschuiven. Verzet tegen die tolmaatregel is zinloos, dus pas je je logistieke proces daarop aan.

Transport per schip over de Rijn of de Neckar is een heel aantrekkelijk alternatief. Met name wegvervoer over langere afstanden wordt minder rendabel. Vandaar de zoektocht naar alternatieven, al blijven vrachtwagens altijd nodig. Soms is er geen andere mogelijkheid vanwege spoed, of de gewenste betrouwbaarheid van levering.”

Vervoersketen Het anders denken is volgens de transportondernemer een hele opgave. Een wegtransporteur is van oudsher gewend te denken in vervoersplanning, in kilometers en in opbrengsten.

Hurkens: “Het wegtransport zal ‘breder’ moeten leren denken, namelijk in de hele vervoersketen. Als wegvervoerder moet je niet blijven afwachten, maar juist het voortouw nemen. In mijn geval betekent het dat Hurkens Transport een totaalconcept aanbiedt, waarin ik voor onze auto’s in een aantal gevallen een rol opneem in het vooren natransport.” Het wegtransport zal daarom veranderen. Hurkens doet trouwens nog voldoende op de weg, want wegtransport blijft een solide en betrouwbare optie. Maar flexibiliteit in de vervoersmodaliteiten is noodzaak.

“Blijf je je als pure containertransporteur profileren, dan raak je vanzelf marktaandeel kwijt. Daarom moet je het hele traject in handen nemen en de regisseur worden van de multimodale vervoersketen. In dat geval kun je het voor- en natransport ter hand nemen en de regie blijven voeren over de vracht. Zo blijf je als transportonder­ nemer een boterham houden.” ◄ TVM ACTUEEL 181 \ 19

Prominente econoom voorspelt zware tijden

“Als verzekeraar staat TVM er gelukkig goed voor” Nederland is in de ban van de eurocrisis. Politici en centrale banken zijn druk bezig om rust te krijgen op de Europese financiële markten. Wat betekent dit voor de transportsector en voor TVM verzekeringen? We leggen het voor aan professor Jaap van Duijn. tekst: Jaap Stalenburg \ beeld: Gerlinde Schrijver

D

e eurocrisis, die in eerste instantie een politieke crisis was, is nu snel aan het ontaarden in een nieuwe Europese recessie. Als de overheden in de eurozone menen dat ze de crisis kunnen bezweren met drastische bezuinigingen en lastenverzwaringen, vrees ik dat 2012 en 2013 slechte jaren zullen worden. De overheidsuitgaven gaan dan omlaag, maar de particuliere bestedingen ook. Over­ heden zullen ambtenaren ontslaan, lonen bevriezen, de werkloosheid zal stijgen en de krimp zal naar de particuliere sector overslaan. Landen doen dan hun best om via de export nog te groeien, maar ze zullen er achter­ komen dat ze proberen te exporteren naar landen die zelf ook bezuinigen en dus minder gaan importeren. Zo komen we in Europa in een neerwaartse spiraal terecht.”

Voormalig Robeco-topman prof. dr.

J.J. van Duijn is lid van de Beleggings­ commissie van TVM en geldt als een van de meest gezaghebbende economen in Nederland.

Zijn analyses verschijnen wekelijks op zaterdag in De Telegraaf en hij is vaste gast bij tv-programma’s als Nieuwsuur en Pauw & Witteman.

(1974/75), een paar jaar van opleving, een tweede oliecrisis en snel alweer een nieuwe recessie. Maar die tweede reces-

de economische situatie in Nederland?

“Als verzekeraar staat TVM er gelukkig goed voor. Het is, naar balans en solvabiliteit kijkend, een sterk bedrijf. Als belegger merkt TVM, net zoals pensioenfondsen en particuliere beleggers dat doen, dat het onder de huidige omstandig­ heden moeilijk is om een goed rendement op de portefeuille te maken. Je hebt de keuze tussen min of meer veilige beleggingen (min of meer, want wat is nog echt veilig?), die een rendement van 1 tot 3% opleveren en riskantere beleggingen, met als het goed gaat rendementen dik in de dubbele cijfers, maar als het fout gaat behoorlijke verliezen.

Een opbrengst van gemiddeld 4%, vroeger het rendement dat de basis was van de rekenrente, is zonder risico niet meer te halen. Maar de minister van Financiën gebruikt een rendement van 4% wel als basis voor de vermogens­ rendementsheffing. Hij zou ons misschien eens moeten uitleggen hoe je zonder veel risico aan 4% kan komen.”

“Zet je schrap, en doe financieel geen gekke dingen”

Wat betekent dit in het bijzonder voor de transportsector?

“Voor bedrijven, en zeker voor de altijd conjunctuurgevoelige bedrijven in de transportsector, betekent dit dat ze zich moeten voorbereiden op mindere tijden. Ik vergelijk de huidige tijd met de jaren zeventig. Toen hadden we een oliecrisis (1973), een stevige recessie 20 \ TVM ACTUEEL 181

sie duurde wel veel langer (1980/82) en ging veel dieper dan de eerste. Pas in 1983 werd de weg omhoog weer ingeslagen. Na de recessie van 1974/75 wisten we dat de structurele problemen in de economie niet waren opgelost. Nu weten we hetzelfde. De kredietcrisis van 2008 was de eerste grote waar­ schuwing. De onevenwichtigheden in Europa zijn sindsdien alleen maar groter geworden. Zet je dus schrap, en doe financieel geen gekke dingen.”

U bent ook voorzitter van de beleggingscommissie van TVM verzekeringen. Hoe zal TVM moeten inspelen op die verslechtering van

De overheid stelt ook steeds meer eisen aan banken en verzekeraars.

“Banken en verzekeraars moeten in de toekomst aan veel strengere eisen voldoen dan voorheen. Voor de

De bekende econoom prof. dr. Jaap van Duijn voorspelt zware tijden voor de Nederlandse economie. banken is dat zeker terecht. De crisis van nu is tenslotte ontstaan uit een kredietcrisis, die weer het gevolg was van riskant leen- en uitleengedrag van financiële instellingen. Zie de enorme hypotheekschulden in Nederland.

Schulden kunnen alleen exploderen als banken bereid zijn die schulden te financieren. De bankensector is niet in staat gebleken zichzelf te reguleren en de toezichthouder was te goed van

vertrouwen. Dan roep je strengere regels over je af, waarbij het ook altijd zo is dat de pendule weer naar de andere kant doorschiet. Banken moeten hun balansen versterken en worden extra terughoudend bij het verlenen van krediet. Het is niet anders en bedrijven moeten daar rekening mee houden.

Bedrijven moeten gaan doen wat de bakker bij ons in dorp vroeger ook

al deed. De bakker die bij mijn ouders in de polder het brood bezorgde, had geen groeidoelstelling. Hij wilde alleen maar zijn klanten goed bedienen. En als wij tevreden waren, was hij dat ook. Hij verdiende letterlijk een goede boterham. Ons inkomen is nu gemiddeld vier keer zo hoog als toen – na inflatie. Dus als de bakker er toen goed van kon leven, kunnen wij dat nu ook, eurocrisis of geen eurocrisis.” ◄ TVM ACTUEEL 181 \ 21

BN’ER O N D E RWEG

“Reizen is één van mijn grootste hobby’s” Als speler zat Hans van Breukelen (55) altijd op de laatste rij in de spelersbus, veelal kaartend. Tegenwoordig belt hij voornamelijk als hij onderweg is.

“Mijn auto is mijn tweede kantoor geworden”, zegt de oud-doelman van onder meer PSV en Oranje, tegenwoordig een veelgevraagd spreker. tekst: Vincent de Vries \ beeld: Gerlinde Schrijver

“Ik irriteer me dan ook meer aan de mensen die een rood kruis negeren.

Of die geen ruimte geven als je invoegt.

Dan denk ik echt: waarom toch? Als we allemaal op tijd invoegen en we elkaar de ruimte geven, gaat het een stuk makkelijker en worden we een stuk vrolijker.”

J

aarlijks rijd ik tussen de 60.000 en 70.000 kilometer. Erg? Nee, hoor. Ik vind het juist heerlijk om onderweg te zijn. Reizen is één van mijn grootste hobby’s. En dat hoeft echt niet per se naar het buitenland te zijn. Natuurlijk, het is prachtig om in Oostenrijk te rijden. Die bergen geven zo de nietigheid van de mens aan. En wat te denken van de wijnvelden in Zuid-Frankrijk. Maar het polderlandschap doet daar echt niet voor onder, hoor. Rijd eens van Leeuwarden naar Holwerd, langs die kleine dorpjes.

Dat is puur genieten en dat doe ik dan ook. Wat ik zoal doe onderweg? Bellen, heel veel bellen. Als ik bijvoorbeeld per mail een aanvraag krijg voor een workshop, mail ik nooit terug, maar bel ik altijd. Doe ik bewust. In een persoonlijk gesprek kun je zo’n aanvraag veel beter beoordelen. En omdat ik mijn tijd nuttig wil besteden, kan ik dat het beste in de auto doen. Ik noem mijn auto niet voor niets mijn tweede kantoor. Verder bel ik veel met mijn kinderen en luister ik naar de radio. ’s Ochtends vroeg altijd naar Radio 1, voor de actualiteiten. Om negen uur schakel ik dan over naar Radio 2. En als ik dan ’s avonds weer naar huis ga, heb ik altijd Langs de Lijn aanstaan.

Ik zit dan altijd beheerst achter het stuur. Mijn kinderen zullen wel lachen

22 \ TVM ACTUEEL 181

als ze dit lezen, maar ik vind mezelf een goede rijder. Al denken ze daar in Engeland, waar ik in de jaren ’80 bij Nottingham Forrest speelde, wel anders over… Zo weet ik nog goed dat ik bij een stoplicht stond en ik bij groen ineens een draai maakte, zo tegen het verkeer in. De mensen moeten wel gedacht hebben: is die man dronken of zo? Ook omdat ik in een Engelse auto reed. Ja, dat waren zo van die eigenaardigheden, net zoals dat ik regelmatig verkeerd zat met schakelen of aan de verkeerde kant wilde instappen…

houd ik altijd afstand, rijd ik meestal rechts en let ik over het algemeen goed op de snelheid. Natuurlijk, als ik echt te laat ben, wil ik het pedaal nog weleens goed intrappen, met alle gevolgen van dien. Maar normaal gesproken ga ik altijd op tijd van huis zodat ik zelden te laat kom of me moet haasten. Daar heb je alleen maar jezelf mee. Bovendien scheelt het een hoop bekeuringen. Die krijg ik dan ook zelden, al heeft dat niet alleen te maken met mijn rijstijl. Zo zie ik vaak waar ‘ze’ staan.

Verder calculeer ik ook de files in. Al probeer ik meestal mijn afspraken zo in te plannen dat ik daar geen last van heb.

Maar soms ontkom je er niet aan. Nee, me eraan ergeren doe ik niet. Heeft geen zin. Hoort erbij. Want het helemaal oplossen, dat zal nooit gebeuren.

Ik zit vaak op de A2, maar ook al hebben ze die zo verbreed, zelfs op vrijdag kun je daar gewoon achteraan sluiten. Ik irriteer me dan ook meer aan de mensen die een rood kruis negeren. Of die geen ruimte geven als je invoegt. Dan denk ik echt: waarom toch? Als we allemaal op tijd invoegen en we elkaar de ruimte geven, gaat het een stuk makkelijker en worden we een stuk vrolijker.

“Jaarlijks rijd ik tussen de 60.000 en 70.000 kilometer” Bekeuringen

Dan is het wel even wennen als je daarna weer in Nederland bent. Want toen ik een keer op familie­bezoek was, dacht ik direct: wat rijdt die man voor me toch raar? Reed ik per ongeluk aan de andere kant. Dat heet dus gewenning. Want het gekke is: autorijden doe je heel onbewust, gaat automatisch. Soms heb je niet eens door waar je bent. Dan moet je ineens terug: naar denken hoe je eigenlijk moet autorijden. Dus een advies voor diegenen die in Engeland moeten rijden: neem een auto met automaat.

Dergelijke capriolen zoals in Engeland zul je me hier niet zien maken. Zo

Jaloezie

Met negativiteit heb ik sowieso weinig.

Voormalig Oranje-doelman Hans van Breukelen ziet zijn auto als zijn tweede kantoor.

Het maakt het leven veel minder leuk.

Dat probeer ik ook tijdens mijn workshops over te dragen. Zoals ik ook niks heb met jaloezie. Toen Mido, de oudspeler van Ajax, een rode Ferrari kocht, leek het land wel te klein. Want dat kon niet. Daarover heb ik me altijd verbaasd. Maar dat is typisch Nederland. In Engeland kwam de voorzitter destijds aanrijden in een Rolls-Royce, Jaguar of Bentley. De mensen vonden dat prachtig, maar in Nederland krijg je direct commentaar. Ik geloof liever in leven en laten leven. Als die jongens dat mooi vinden, prima. Dan moeten ze dat doen, zeker als ze daar een geweldige kick van krijgen.

Zelf heb ik in ieder geval nooit de

behoefte gehad om in dergelijke auto’s te rijden. Toen ik bij PSV speelde, had ik een Opel Omega. Een fijne familiewagen. Later kreeg ik een Chrysler Voyager, gevolgd door een Jeep Cherokee. Sinds drie jaar heb ik een Audi Q7.

Toen die op de markt kwam, vond ik het direct een geweldige wagen, maar veel te duur. Dus toen ik ‘m later kon overnemen van een van mijn beste vrienden, hoefde ik niet te twijfelen.

Een heel verschil met de spelers van tegenwoordig. Als zij zin hebben om een prachtige bolide te kopen, doen ze dat gewoon. Ze hebben nog gelijk ook.

Laten ze er lekker van genieten.

Daarover gaat het ook in mijn boek WINNEN - Van talent naar topspeler

dat in september verscheen en waar al 12.000 exemplaren van verkocht zijn.

Winnen betekent het maximale uit jezelf halen waaraan je veel plezier beleeft en dat plezier met anderen weten te delen. Hoe krijg je dat als persoon en als team voor elkaar? Dat is heel belangrijk. Want wat is mooier dan succesvol te zijn en daaraan ook nog herinnerd te worden… Dat merk ik zelf ook. Zelfs na 23 jaar trekken mensen aan hun ooglid als ze me zien.

Een herhaling van een beweging die ik maakte naar Igor Belanov tijdens de EK finale in 1988, vlak voordat hij een strafschop nam. Dat doen ze dan werkelijk overal, zelfs op de snelweg als ze me daar zien rijden.” ◄

Ook geïnteresseerd in een workshop van Hans van Breukelen? Kijk op www.hansvan­ breukelen.nl voor meer informatie.

TVM ACTUEEL 181 \ 23

TRE ND

WATCHER NOWconomy Ondanks de recessie zullen er in iedere economische sector succesvolle bedrijven zijn. Dit zijn met name de bedrijven die aansluiten op de trend ‘NOWconomy’, alles moet nu! Consumenten zijn door de opkomst van het internet en sociale media extra ongeduldig geworden. Men heeft een korte aandachtsspanne. Wie daar op inspeelt met nieuwe diensten en producten zal in 2012 succes hebben.

Lieke & Richard Lamb van Bureau TrendWatcher.com vormen samen hét trendwatchers­duo van Nederland.

Naast hun Trend­ Talk’s bespreken zij wekelijks bij BNR Nieuwsradio hun TrendsVerwachting™, terug te luisteren via TrendsVerwachting.nl.

Op verzoek van TVM geeft Richard Lamb dit keer…

10 Trends voor 2012.

1

Zorg als luxe product De zorgpremies stijgen in 2012 weer. Met name verzekeraars zullen aansturen op nog meer specialisatie van zorginstellingen om besparingen te bereiken. De reisafstanden naar een geschikt ziekenhuis zullen daarbij toenemen. Door de hoge kosten zal men minder bijverzekeren met alle gevolgen van dien bij ziekte.

2

Alles Tussendoor Generatieconflicten De spanningen in de samenleving tussen bevolkingsgroepen en tussen generaties lopen af en toe flink op, bijvoorbeeld vanwege de pensioenvoorzieningen. Door de overheid wordt in de Nationale Risicobeoordeling Bevindingenrapportage rekening gehouden met diverse vormen van sociale onrust.

24 \ TVM ACTUEEL 181

Er is sprake van een gefragmenteerde levensstijl. Multitaskend doet men als het ware alles tussendoor en tegelijkertijd. Flexwerken vervangt het afgebakende parttime werken. Privé en werk vloeien steeds makkelijker in elkaar over en de grenzen tussen de professionele- en privé-persoon vervagen. Zoals gezegd zal de economie zich globaal via ups-and-downs langzaam een weg omhoog zoeken door middel van een ‘Jarenlang Economisch Zaagtandherstel’.

5

Het Nieuwe Genieten In 2012 gaan we weer meer genieten en terug naar het kleine, pure, echte leven om ons heen.

Die positieve levenshouding noemen we ‘Het Nieuwe Genieten’ en deze komt voort uit het verschijnsel dat mensen momenteel welvaart en welzijn steeds vaker loskoppelen van elkaar: men kan met iets minder ook heel gelukkig zijn.

De focus verschuift van ‘bezit’ naar ‘beleving’.

3D TV en 3D printen Online Ruilhandel 2012 wordt een pittig jaar voor iedereen: burgers, bedrijven en overheid. Door zowel een loonstijging als een verwachte inflatie van 2% zal het zwartwerken en de ruilhandel toenemen. De sociale media en elektronische marktplaatsen spelen daarbij steeds meer een rol van betekenis.

De belastingdienst kijkt online mee op zoek naar misstanden.

6

In 2012 komen eindelijk de echte 3D-televisietoestellen op de markt. Die kunnen bekeken worden zonder een speciale 3D-bril. De introductie van echte 3D-TV wordt vooraf­ gegaan door 3D-smartPhones en 3D-tablets. Al zullen mensen niet standaard alles in 3D bekijken, ze zullen het wel standaard willen hebben. Ook komen de eerste 3D-printers van grote fabrikanten voor thuisgebruik beschikbaar in 2012. Een flinke stap richting 3D-bioprinting wordt gezet.

Super Sportjaar Met het EK schaatsen, de EK voetbal en de Olympische Zomerspelen in Londen plus de reguliere sportevenementen als de Tour de France en Wimbledon wordt 2012 een Super Sportjaar. Dat zal ook de verkoop van TV-toestellen en digitale videorecorders gunstig beïnvloeden.

Dilemma van Duurzaamheid

9

Groen is goed maar kan wel héél duur blijken te zijn. Dit roept het ‘Dilemma van Duurzaamheid’ op: hoe duurzaam willen we zijn en tegen welke prijs? Het leidt in ieder geval tot een kostenstijging voor alle denkbare producten en diensten. Op termijn zal de drang naar een meer duurzame samen­ leving het toch winnen van het kosten-denken op de korte termijn. Men blijft ook volop zoeken naar creatieve oplossingen om afval zo te gebruiken dat in feite niets echt afval is.

Nuclear Energy = New Clear Energy De opnieuw flink opgelaaide discussie rond kernenergie en duurzame energie zal worden voortgezet. Nieuwe kolencentrales worden zo ingericht dat ze naast kolen ook allerlei andere producten kunnen verbranden en zodoende als ‘duurzaam’ aangemerkt worden. Ondanks het feit dat Duitsland afgestapt is van kernenergie, ziet Nederland vooralsnog geen reden de plannen voor een tweede kerncentrale te laten varen. Pas over enkele decennia zal bijvoorbeeld zonne-energie als economische energiebron massaal kunnen worden aangewend. Tot die tijd zal ‘Nuclear energy’ als ‘New Clear Energy’ aan de man gebracht worden.

Dit vanwege het gebrek aan CO2-uitstoot.

TVM ACTUEEL 181 \ 25

TRAVEL

Albert Hendrikse is Thailand-fan

“Het echte Bangkok zie je op de fiets” Een scherpe bocht naar rechts. De citybikes kunnen de draai bijna niet maken. Ineens rijden we door de achterbuurten van Bangkok bijna een kleuterschool in. Tientallen peuters zingen fanatiek kerstliederen terwijl het buiten meer dan 30 graden is. Gastvrij Bangkok bekijken kan niet beter dan doodgewoon op de fiets. tekst: Jaap Stalenburg \ beeld: Gerlinde Schrijver

O

ndernemende Nederlanders kom je overal op de wereld tegen. In Bangkok is het Andre Breuer die na een jarenlange carrière in het textiel besloot om fietstochten te gaan organiseren waar­voor hij het bedrijf Recreational Bangkok Biking opzette. Dat laat nu per jaar duizenden toeristen echt zien wat er in deze waanzinnige metropool gebeurt. CEO Albert Hendrikse van de Nijhof Wassink Groep uit Rijssen komt al sinds het begin van de jaren ’90 in Thailand, waar zijn broer in de badplaats Huahin woont. “Ik kom er graag. Thaise mensen zijn aardig en onder invloed van het Boeddhistische geloof is het er erg relaxt. Overal waar je komt is er die geurmix van kruiden en vers eten en een ongekende gastvrijheid.” Ook Albert Hendrikse raadt Thailand-bezoekers aan om Bangkok per fiets te gaan verkennen. “Als je met 26 \ TVM ACTUEEL 181

de bus van paleis naar paleis en van tempel naar tempel rijdt, dan sta je het grootste deel van de dag in de file, met

drukke hoofdweg Rama 3 Road, maar ineens rijden we over een pad van nog geen 80 centimeter breed een van de achterbuurten van Bangkok in.

We zijn er zeer welkom. Overal staan de mensen te zwaaien en te klappen. Het is er zo klein dat we met de fietsen bijna door de huiskamers rijden, heerlijk geurende etenstafels staan midden op het smalle pad en geen moment voelen we ons bedreigd. Bij de kleuter­school, waar Andre Breuer toegewijd sponsor is, zingen tientallen kleuters ons toe: “We wish you a merry christmas.” Het zijn beelden die indruk maken. Fietsen in de sloppenwijk Yannawa is behendig sturen tussen golfplaten krotten door waar vrolijke mensen samen eten en de fietsers toejuichen alsof er een Tour de Franceetappe voorbij komt. Het is een ander Bangkok dan de zweterige wijken met seksclubs of de meer dan ►

“Dit is de echte schoonheid van Bangkok!” al die andere toeristen. Op de fiets kom je op plaatsen die je anders gewoon voorbij rijdt. Het meest aparte is dat je het ene moment nog met je fiets in het drukke verkeer rijdt en even later de rivier oversteekt en in de jungle bent. Op de terugweg fiets je dwars over de markt waar net de verse vis binnen is gebracht.”

Achterbuurten Met gids Auddy van Bangkok Biking en acht andere fietsers vertrekken wij in de vroege ochtend vanaf het kantoor van Andre Breuer. Het is op de flitsende citybikes eerst nog kruipdoor-sluip-door over de buiten­gewoon

Tip van Ellen Boonstra De Nederlandse journaliste Ellen Boonstra volgt vanuit Bangkok alle ontwikkelingen op toeristisch gebied in Zuidoost-Azië. Ze is daardoor een van de grootste kenners van toeristisch Bangkok. Haar tip: “bezoek het restaurant Cabbages & Condoms.”

Het zal op het eerste gezicht wat vreemd overkomen, maar condooms staan centraal in dit populaire restaurant waar het altijd druk is. Zelfs de kerstboom is versierd met condooms. De opbrengst van dit restaurant wordt verdeeld over twee projecten: boeren als een alternatief voor de papaver­teelt en daarnaast het belangrijkste: de aidsvoor­ lichting en anticonceptie. Het is inmiddels een van de populairste restaurants in Bang­ kok en het eten is er perfect en niet te duur.”

Meer informatie: www.cabbagesand­ condoms.com

TVM ACTUEEL 181 \ 27

400 tempels. Het echte leven in de metropool met meer dan 10 miljoen inwoners is eigenlijk de echte verborgen schat van Bangkok. Andre Breuer: ”Met de fiets zit je overal bovenop. Je ziet het echte Bangkok.” Even later zitten we bij een klein naaiatelier waar keihard wordt gewerkt om voor een paar euro’s T-shirts te produceren. Weer een paar minuten later moeten bewoners met rijstkommetjes hun knieën intrekken als wij op onze citybikes dwars door de woonkamer fietsen. Kinderen zwaaien enthousiast: “Hello, hello.”

bussen en auto’s vechten om iedere vierkante meter asfalt. De stilte overvalt je. We fietsen ineens tussen tropische fruit­bomen over betonnen platen op palen zodat je het hele eiland kan

vervuiling. Het is er spectaculair mooi.

Er liggen onder het fietspad-op-palen zelfs lome slangen. Volkomen ongevaarlijk overigens. Andre Breuer: ”Dit is de echte schoonheid van Bangkok. De meeste toeristen voelen zich beklemd in en door Bangkok. Dan is dit in alle opzichten een opluchting.”

“Thailand steeds populairder onder Nederlanders”

Lome slangen Maar ineens ligt de stad achter je. Na een rappe boottocht zijn we op het schiereiland Phra Phradaeng. Ineens is er de stilte.

Ongekend in een stad waar het leven 24 uur per dag doorgaat en knetterende tuk-tuk’s, brommertjes, 28 \ TVM ACTUEEL 181

zien. Langs de paden moddergoten en water. Langs het pad ook eenvoudige woonhuisjes en kleinere tempels. Het echte Thailand. Kokospalmen maken het tropische plaatje compleet. Een uniek gebied dat eigenlijk alleen per fiets te verkennen is en de ‘groene long’ heet te zijn van een metropool met veel

Goedkoop

Ook Albert Hendrikse zoekt in Bangkok liever dit soort plaatsen op dan de vaste toeristische hotspot’s. “Iedereen zou er een keer heen moeten gaan.

Thailand heeft een perfecte prijskwaliteitsverhouding. Uit eten gaan is erg goedkoop en de hotels zijn ook niet duur. Thailand is ook een steeds populairder wordende vakantiebestemVan alle Nederlandse vakantiegangers gaat ming onder Nederlanders 44 procent in 2012 op reis naar het buiten­ en ik kan me daar alles bij land, blijkt uit peilingen van vakantie.nl. voorstellen. Alleen moet Dit was in 2011 minder, namelijk 26 procent. je wel zelf een reisplanPopulair zijn Thailand (stijging van 19 procent) ning maken en ook daaren Zuid-Afrika (10 procent). heen gaan waar niet alle

Top De Bangkok top 3 van Albert Hendrikse

1 De Klongs

“Een prachtig gezicht, deze smalle kanaaltjes die eigenlijk door heel Bangkok stromen, het lijkt Venetië wel.

Uitgestrekte gebieden rond Bangkok zijn eigenlijk alleen per boot bereikbaar.

De mensen wonen, leven en werken langs het water. Een indrukwekkend en kleurrijk beeld.”

2 Fietsen door Bangkok

“De enige manier om een goed beeld van de stad te krijgen. Je krijgt meer te zien dan de voorspelbare toeristische attracties. Het ene moment rijd je bijna bij een Thais gezin door de huiskamer en even later fiets je tussen de mango- en bananenbomen en kom je bijna niemand meer tegen.”

3 Skyline

“Bangkok is natuurlijk een wereldstad.

Politiek en economisch heel belangrijk in Zuidoost-Azië. Deze stad heeft een fraaie moderne skyline, maar er is ook altijd weer iets klassieks te zien.

Bijvoorbeeld die schitterende oude schepen op de rivier. Een skyline die nooit verveelt.”

toeristen automatisch komen. Het koninklijk paleis is prachtig, maar op zo’n fietstocht zie je meer.” Blijft natuurlijk de vraag hoe gevaarlijk of ongezond zo’n fietstocht van een uur of vijf in het klamme Bangkok is? De equipe van TVM actueel deed het moeiteloos, maar vier jonge Chinese dames moesten halverwege afhaken omdat ze op een soort goedkope hakjes probeerden te fietsen en gekleed waren alsof ze in nachtelijk Bangkok een dansvloer onveilig moesten maken. Andre Breuer: “Natuurlijk zijn er risico’s. Amsterdam is ook

gevaarlijk, daar kun je tussen de tramrails komen. Met Nederlanders heb ik nooit problemen, die zijn gewend om te fietsen. Engelsen is een ander verhaal, die missen fiets­ervaring. We gaan inderdaad ook door de echte arme wijken van Bangkok, maar gevaarlijk is het nooit. Het is hier geen Afrika of Zuid-Amerika. De Thai zijn zo vriendelijk, die willen zelfs het weinige dat ze hebben nog met je delen.”

We verlaten Phra Phradaeng. Per longtail boat. De traditionele lang­ werpige Thaise boten die worden gebruikt voor personenvervoer in het

Venetië van Azië. Behendig stuurt de schipper zijn houten boot langs enorme zeeschepen en we zijn in no-time terug in de hectiek van Bangkok. Unieke ervaringen rijker. We sluiten de avond in Bangkok met Andre Breuer en zijn Thaise echtgenote af in een schitterend restaurant aan de oever van de Chao Praya. Genieten van de Thaise keuken en de lucht van verse kruiden.

De woorden van Albert Hendrikse galmen nog lang na daar aan de rivier.

“Iedereen zou eigenlijk eens in Thailand moeten gaan kijken. Het is een unieke ervaring.” ◄

Meer informatie Diverse bedrijven bieden fietstochten aan in en rond Bangkok.

Wij gingen mee met de Nederlander Andre Breuer die met zijn bedrijf Recreational Bangkok Biking diverse tochten organiseert.

Via zijn website www. bangkokbiking.com is meer informatie beschikbaar.

TVM ACTUEEL 181 \ 29

ON THE

ROAD

Een prachtige wirwar van wegen “In Azië ontstaan fraaie kunstwerken omdat regeringen proberen stevig door te pakken bij de aanpak van het fileprobleem. In Bangkok bijvoorbeeld sta je in het centrum van de stad bijna de hele dag stil.

Om zeker het zakelijk verkeer aan het rijden te houden, verrijzen op belangrijke plaatsen enorme bouwwerken waar wegen over elkaar lopen en zo voor een fotograaf mooie plaatjes opleveren. In Bangkok wordt bijna alles, als het om wegen en treinverbindingen gaat, de hoogte in gebouwd. Soms ontstaat er een prachtige wirwar van wegen.”

Gerlinde Schrijver is staffotograaf van onder meer TVM actueel en dagelijks “on the road.”

Voor dit magazine fotografeert ze veel verschillende zaken. Van een trainingskamp van de TVM schaatsploeg tot reisverhalen in de meest uiteenlopende landen.

30 \ TVM ACTUEEL 181

GROEN

Meer informatie over het milieuvriendelijke koelsysteem van Bakker transport op: www.bakker足transport足warehousing.nl 32 \ TVM ACTUEEL 181

“Boerenzoon heeft hart voor de natuur” CryoTech heet de nieuwste manier van koeling.

Een methode die alleen maar winnaars kent.

Met het milieu voorop. Directeur Anne Bakker van het gelijknamige transportbedrijf in Heerenveen over ‘groen ondernemen’: “Het moet voor mij in de eerste plaats rendement opleveren.” tekst: Jan Colijn \ beeld: Gerlinde Schrijver

M

et gepaste trots loopt Anne Bakker (58) door de koelloods. Nadat hij een methode ontwikkelde om een grote bedrijfsruimte niet alleen te koelen, maar bovendien zo efficiënt mogelijk in te richten, werd dit procedé binnen enkele maanden door andere bedrijven overgenomen. “Haha, inderdaad, misschien had ik patent moeten aanvragen. Daarin is wellicht meer te verdienen dan in het transport.”

Al heeft de roerganger van Bakker Transport en Warehousing beslist geen reden tot klagen. Sterker, zijn onderneming – gevestigd op het strategisch gelegen bedrijvenpark aan de rand van Heerenveen, op een steenworp afstand van de Friese voetbaltrots – groeit gestaag. Tegen de huidige economische ontwikkelingen in. “Vorig jaar zijn we 32 procent groter geworden.”

En dat nota bene voor een ondernemer, die op zijn 32e uitgeschakeld dreigde te worden door een ernstig auto-ongeval. “Ik was honderd procent arbeidsongeschikt verklaard. Terwijl ik daarvoor tien jaar planner bij een transportonderneming was en twee jaar directeur van een samenwerkingsverband van een dertigtal Friese bedrijven.”

Bakker weigerde zich echter bij de situatie neer te leggen. “Vanuit mijn slaapkamer ben ik een nieuw bedrijf begonnen. Met een telefoon en een fax.

We hebben toen een nieuw huis

gebouwd, maar op het moment dat de woning klaar was, was het kantoor te klein… Gelukkig hadden de banken vertrouwen in mij. Ik heb toen twee vrachtwagens aangeschaft en heb 1,2 hectare grond gekocht hier op IBF, het Internationaal Bedrijvenpark Friesland.

Daarvan is intussen een slordige 5500 vierkante meter bebouwd. We zijn nu een op- en overslagbedrijf, met een twintig combinaties tellend wagenpark, Hightech, al zeg ik het zelf.”

“Just in time” Dat zijn bedrijf met succes tegen de economische stroom in weet te roeien, is echter niet louter een kwestie van geluk.

“Tot vijf jaar geleden reden we uitsluitend internationaal. Spanje, ZuidFrankrijk, Marokko. Maar ik zag de klad erin komen. De export naar die landen werd steeds minder. Daarop hebben we geanticipeerd en het roer omgegooid.

Just in time”, klinkt het in goed Fries.

Tegenwoordig richt hij zich op het bevoorraden van supermarkten. “We werken voor een viertal grote spelers.”

Voor die strategiewijziging moest niet alleen het wagenpark, maar ook het bedrijfsgebouw flink op de schop.

Met Friese logica ontwikkelde Bakker een eigen koelloods. Al doet hij er niet geheimzinnig over dat hij zich daarvoor heeft laten inspireren door de welbekende bibliotheekkasten in gemeentehuizen. “Ik dacht: wat daar kan, moet ook in het groot kunnen.” ►

Tegengas De ethanoltruck waar Koninklijke Rotra in investeerde en die door Minister Cramer feestelijk werd ingewijd, heeft maar een jaar gereden. Dezelfde overheid die de truck stimuleerde, deed haar vervolgens de das om door met een dubbele heffing (accijns én alcohol) het rijden op ethanol volstrekt onrendabel te maken.

De afgelopen jaren hebben politieke partijen in de Tweede Kamer allemaal vanuit hun eigen overtuiging het energiebeleid mede vormgegeven.

Allemaal… maar nooit sámen. De poli­ tieke verschillen waren daarvoor te groot, en de wil ze te overbruggen was te klein.

Door die verdeeldheid wordt het ener­ giebeleid bij iedere nieuwe krachtsver­ houding in het parlement gewijzigd.

En bij iedere wijziging neemt de inves­ teringszekerheid af en stagneert de vooruitgang. Belastingvoordelen voor duurzame energie in de jaren negentig werden geschrapt door het eerste Kabinet Balkenende, de door Balke­ nende­II ingestelde subsidies werden op de valreep van het derde Kabinet weer gestaakt, waarna het vierde Kabinet er met horten en stoten weer enig nieuw leven inblies. En net op het moment dat er enige continuïteit lonkt, schrapt Rutte­I de stimulering van zon en wind op zee. Zie daar vijf­ tien jaar Nederlands energiebeleid.

De situatie is inmiddels urgent. Terwijl ons beleid zwabbert, dreigt klimaat­ verandering volgende generaties voor omvangrijke problemen te plaatsen.

Wereldwijd worden energievoorraden schaarser en de daaruit voortvloei­ ende hoge prijzen of stagnatie in de beschikbaarheid zetten onze welvaart op het spel.

We staan nu voor een fundamentele keuze. Durven we elkaar de hand te reiken om te komen tot voorstellen waarmee we onze energievoorziening veilig stellen en kansen grijpen voor onze economie? Ik ga ervoor!

Diederik Samsom Lid Tweede Kamerfractie PvdA TVM ACTUEEL 181 \ 33

GROEN

“Het is fluisterstil. Je kunt niet eens horen dat de installatie aanstaat.”

Anne Bakker: “Bij groen ondernemen is de clou van het verhaal dat je de investeringen moet doorberekenen aan de klant. En die klant wil dat niet betalen. Vandaar dat je moet zoeken naar creatieve oplossingen.”

Wandelend door de loods: “Kijk, hier ligt 480 ton aan goederen opgeslagen.

Het geheime wapen zijn de verrijdbare stellingen. Daardoor kunnen we hier 2600 pallets kwijt. En belangrijker: binnen vijf minuten kun je bij iedere gewenste pallet. Van hieruit gaan de goederen naar de havens in Rotterdam, waarna ze worden verscheept naar veertig landen.”

De bouw van deze loods gebeurde overigens op milieuvriendelijke wijze.

“De warmte die vrijkomt om de temperatuur hier op vijf graden Celsius te houden, pompen we op via tien kilometer plastic slangen die onder de vloer liggen. Want een klassieke fout in diepvrieshuizen is bijvoorbeeld dat de grond onder de vloer niet wordt verwarmd. Met als gevolg dat je soms wel vijf meter vorst in de grond hebt.

En dan kan het zomaar voorkomen dat die vloer spontaan naar boven komt. Ik heb het wel eens zien gebeuren dat een deur van een koelcel niet meer open wilde. Wat bleek: de vloer was vijf centimeter omhoog gestuwd...”

Bakker laat de aangrenzende machinekamer zien, waar de apparatuur staat te pruttelen. “We koelen op dezelfde manier zoals in

ACTUEEL 181 34 \ TVM ACTUEEL

Thialf gebeurt. En de door ons ontwikkelde methode met de verrijdbare stellingen in de koelloods is intussen gemeengoed in deze sector.”

Koelmiddel Sinds kort gaat een van zijn wagens met een hypermoderne CryoTechkoeler op pad. “Er wordt vloeibare kooldioxide gebruikt als koelmiddel.

Het beruchte CO2, een afvalproduct waarover overal in den lande wordt gediscussieerd omdat niemand wil dat het in z’n achtertuin in de bodem wordt opgeslagen. Nou, dat spul blijkt perfect om vrachtwagens te koelen. En belangrijk: er komen geen uitlaatgassen vrij. Het is compleet CO2-neutraal.”

Een ander groot voordeel is dat de apparatuur geruisloos werkt. “Het is fluisterstil. Je kunt niet eens horen dat de installatie aanstaat. Terwijl de koelapparatuur voorheen door een ronkende dieselmotor werd aange-

worden uitgerust met de CryoTech.

“Dat gebeurt geleidelijk. Vooral ook omdat de meeste van onze trucks nog maar een paar jaar oud zijn. Dat komt omdat we onze combinaties voortdurend vernieuwen. We willen ons wagenpark actueel hebben. Al onze wagens voldoen aan de laatste normen: Euro5.”

Boerenzoon Voor Bakker een kwestie van gezond ondernemen. “Ga maar na: onze vorige trucks liepen 1:3, de nieuwste halen 1:3,5. Uitgaande van 120.000 kilometer op jaarbasis levert dat een besparing van achtduizend euro op. Pér vrachtwagen. Groen ondernemen is echter een doorlopend proces. De volgende stap? We willen met de carrosseriebouwer rond de tafel over aerodynamische toepassingen. Daar valt ook nog veel winst te behalen. En als je daarmee dan ook nog een bijdrage kunt leveren aan het milieu, dan doe je dat als boerenzoon natuurlijk maar al te graag.”

Want waar het in de branche volgens Bakker allemaal om draait, is concurrerend werken: Net zoals hij vijf jaar geleden de gouden carrièremove maakte met zijn omschakeling op vervoer voor de supermarkten. Met Friese relativerende noot: “Ach, dat anticiperen hoort nu eenmaal bij ondernemen…”

Maar hoe nuchter ook: hij is trots op zijn bedrijf, waar opvolger Nic intussen klaar staat om het roer straks over te nemen: “In dertien jaar tijd is er veel gebeurd. En dat voor iemand die arbeidsongeschikt was verklaard. Kijk, dat tillen enzo behoort definitief tot het verleden, maar ik verdien tegenwoordig mijn geld met organiseren.” ◄

“We koelen op dezelfde manier zoals in Thialf gebeurt” dreven. Nog een groot voordeel. Dit type koeling is ‘piekgekeurd’: dank zij de geluidsarme apparatuur mogen we straks ook buiten de venstertijden aan winkels leveren. In de sector waarin wij opereren van groot belang.”

Het enige probleem was echter dat de leverancier Thermoking Transportkoeling nog geen landelijk dekkend netwerk van tankstations had.

“Maar dat is begin volgend jaar een feit. In Heerenveen hebben we intussen al zo’n vulstation; het zit hier zelfs om de hoek.”

Op den duur moeten alle vrachtwagens van Bakker

Januari 2012 Dromen van het podium Een mens moet altijd naar het hoogste m ed nav reem tein ilidan. lopueik eitiVind d fo en. estrev elomdniw amnlate afifde Als Jeroen Blijlevens .in

Tot mijn vrouw me in mijn zij porde en kI neb met v gonden, d nagewor eg ewas vroeg tarengek eitoch idik ed eof tsree zeg elmus, asniWilhe rd otuhet dat z tfenehvan eizinge mok n .nekeiha

jaren ‘90 ergens in Frankrijk tijdens duoh eu koO iz teerst de Tour ,hcals zkrewiel i maavoorw ed nzijn om tilibt, stiesprin tceeen over ni ,rona ak teph duwde redstree naveen deog mtnerast retseesteev ahcsnacht am ,pnde stavolge ahcde ileppik kjwerd narev owteerst no droik juich enrednadat nemNiet w fo r. illewakke thcend ooweg gew nkken d snegetro mijn pyjam ew erecht v njiezlhad wu naajasj op metrVos. ennoCor eets a,evan reemdesdcamer gizebvoor w temgens, taoveri voor wel neve raam ki nemasten tavmomen sladie rg‘ op ’neohet I .zag kIk ug d u nier oh eikwart .ybbhoofd u sltA het g revanui ikkuledat v ghoor, name act ,tdrow drowcontr ki vet van TVM eg reeen ikkulveen v gHooge .nain mijn kant werd opgestuurd voor een

.naates d nE stapt v najaar i gaarDit Maar ikeheb em khoop. ewt nog a negnid E .fhet oh :nevan sap eoring TVM netspons ew de re in ni vol nslem,eh maaBosch temden r-tea eh snovan XDaka g elPeter i nimzevan nE ?n ewt aw :een ok tLoon ad tsvan Eimbert Timme?rmans gnerk, tErik teH nee sni de veg tusse nav lneovan Frits atson Manne eiglEerd. tad van

m raaM r njiTVM si loarde jaarc ee verma na nde redmet ib :ect teh jontra ed na.v nediehcs wiele kram Priem e ,tCees tal ngevvan nerploe neleov tad had. o refiets on koeen nee geens na niet redik nak ejl tTerwi en si kI . od nebseizo En toen fooh rederrovorig aderdKrame ruetcSven d nav lb tie, eb dapiept wegen dmeonnuit tot tusse ilopBeen kesitHet avond ocni cerr mstiunaeteen heb iku –slweder tjibed, .rein a nE om had ned d tk ki taeld eg getaf ev nert dnatsrgespo eh zwaar u navp bik wwaaro 0.5 met lk tad :ehcnarb – lmenig .tpobord raaMronde b ki het ew nemaal 30.5 moklov tluminne gezie dom-idan .laaamer tnaWlangz jirn,kiwant Lulli evo wlens ed rg egetien. reed m nde nee teop aS niet, 3-9ikbaze een ac irbvol ki ,o raav lijk voor tem einde Z nee die ryhpeWüst, 561Ireen TVM ajak( ,)k spo de seizosen wz kiieatvan w iaaemerr needeleparad maar an e raik ert ne m ne nnizijn, njikunne hcshad omnooeg redetsplo sischaa toch ry nee ein echt b t laape stond g dCalga nireen oc eglbo atnColla .reniin te ev nE drtrede eb re i nhoogs na v kde ed naop geiw nden tot afsta tehvier oz tnaw ,drekezrev farg reel m. nedpodiu eduohet srvan

nE .07‘ neraj egeorv ed ni tad ej evo po 031 nad gninem nav ki neb snegir Wie is Bram B..Bot? ..si nigeb ioom nee gewlens ed Bram B. Bot is een export­Rotterdammer die voor zijn rust in Friesland is gaan wonen. Daar deelt hij een lap grond met opstallen met echtgenote Thea, weekendzoons Pieter en Robert, poes Cleo, katten Hielke en Dirk, zes schapen en een partij vijvervissen. Bot verdient zijn geld met het opschrijven van woorden. Kapperbezoekers kennen hem misschien nog uit de Panorama...

sno n.i ,4 tluaneR neE zo ,midde eg nacht lavde leeHn.in leeh fa om eotteneoud hien i eiznét e ktoch on r48 ew gwas nee l sMissc ,uoN .nedjir nee Skobr lree aan.

Ivan kjiversl rete ezegev :dg

b jim urkeook tpiheb nis En i sd49. en 44 ni kpas ua ben erotIk lc50. ema s een reetnorfnoceg drow reem tein tem dwijs. ed rijbe uohnirednilic ne djaar!

Volge xam edmijn -mumiwordt ensjaar iehlnd d ni( ,tootstiu-2OC tem raam ,)dnalstiuD PB ed taD .segatnecrepsgnilletjib ne M veb semalcerotua ed tiu enidnolb egilla ev .nevel eem deog ki nok raad ,neewdr E .djit njiz tem naageem teom snem ne )koo( regnal tein s’otua tad raaM gon raam ,njiz tcudorpterp nee ne retotstiuedixoidlook nee sthcels njip jim teod tad ,eokklemgnitsaleb .trah teh naa tad nereweb et mo rev et treov teH rood )leseid fo( enizneb jim jib ki dniv leW .tmoorts nereda ed nennak gon neffotsdnarb eleissof a nad nekiur redrekkel kuts nee djitl ki fooleg gam tad nE .tieticirtkele

XDAKAR TEAM 2012.

VAN LOON, SCHOLTALBERS, VAN DEN BOSCH, ROSEGAAR, VAN HEERTUM, TIMMERMANS, BLANKESTIJN, GLOUDEMANS, VAN DEN HEUVEL, GOTLIB, VERVOORT

MET TVM ACHTER JE STA JE STERKER. WWW.TVM.NL/XDAKAR