noimosini fytwn

Page 1

Κάποτε, ξεφυλλίζοντας ένα πολύ παλιό περιοδικό, βρήκα αυτό το τεστ παρατήρησης για την ιστορία της κιβωτού. Και ο καλλιτέχνης που σχεδίασε αυτό το τεστ παρατήρησης έκανε κάποια σφάλματα, κάποια λάθη. Υπάρχουν περίπου 12 λάθη. Κάποια από αυτά είναι πολύ εύκολα. Υπάρχει ένα φουγάρο, μια κεραία, μια λάμπα και ένα κλειδί κουρδίσματος πάνω στην κιβωτό. Κάποια είναι σχετικά με τα ζώα, τον αριθμό. Αλλά υπάρχει ένα πολύ πιο θεμελιώδες λάθος στη συνολική ιστορία της κιβωτού που δεν αναφέρεται εδώ. Και αυτό το πρόβλημα είναι: πού είναι τα φυτά; Έτσι τώρα έχουμε το Θεό ο οποίος πρόκειται να βυθίσει τη Γη μόνιμα, ή τουλάχιστον για μια πολύ μεγάλη περίοδο, και κανείς δεν φροντίζει για τα φυτά. Ο Νώε χρειάστηκε να πάρει δύο από κάθε είδος πτηνού, από κάθε είδος ζώου, από κάθε είδος πλάσματος που κινείται, αλλά καμία αναφορά στα φυτά. Γιατί; Σε ένα άλλο σημείο της ίδιας ιστορίας, όλα τα ζωντανά πλάσματα είναι μόνο τα ζωντανά πλάσματα που βγήκαν από την κιβωτό, όπως τα πτηνά, η κτηνοτροφία και τα άγρια ζώα. Τα φυτά δεν είναι ζωντανά πλάσματα. Αυτό είναι το θέμα. Αυτό είναι ένα θέμα που δεν προκύπτει από τη Βίβλο, αλλά είναι κάτι που πάντα συντρόφευε την ανθρωπότητα.

Ας ρίξουμε μια ματιά σε αυτόν τον ωραίο κώδικα που προέρχεται από ένα βιβλίο της Αναγέννησης. Βλέπουμε εδώ την περιγραφή της φυσικής τάξης. Είναι μια καλή περιγραφή διότι ξεκινά από τα αριστερά -- έχουμε τις πέτρες -- αμέσως μετά τις πέτρες, τα φυτά που μόλις μπορούν να ζουν. Έχουμε τα ζώα που μπορούν να ζουν και να αισθάνονται, και, στην κορυφή της πυραμίδας, βρίσκεται ο άνθρωπος. Αυτός δεν είναι ο συνηθισμένος άνθρωπος. Ο "Homo studiosus" -- ο επιμελής άνθρωπος. Αυτό είναι αρκετά παρήγορο για ανθρώπους σαν εμένα -- είμαι καθηγητής πανεπιστημίου -- αυτός να είναι εκεί στην κορυφή της δημιουργίας. Αλλά είναι κάτι τελείως λάθος. Το γνωρίζετε πολύ καλά για τους καθηγητές. Αλλά είναι λάθος και για τα φυτά, διότι τα φυτά δεν είναι απλά ικανά να ζουν, μπορούν να αισθάνονται. Είναι πολύ πιο πολύπλοκα στον τρόπο που αισθάνονται από τα ζώα. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, κάθε μία κορυφή ρίζας μπορεί να ανιχνεύει και να παρακολουθεί ταυτόχρονα και συνεχώς τουλάχιστον 15 διαφορετικές χημικές και φυσικές παραμέτρους. Και επίσης μπορούν να δείχνουν και να παρουσιάζουν μια τέτοια εκπληκτική και σύνθετη συμπεριφορά που μπορεί να περιγραφεί μόνο με τον όρο νοημοσύνη. Λοιπόν, αλλά αυτό είναι κάτι -- αυτή η υποτίμηση των φυτών είναι κάτι που πάντα μας συνοδεύει.

Ας ρίξουμε μια ματιά τώρα σε αυτή την ταινία μικρού μήκους. Έχουμε τον Ντέιβιντ Ατένμπορο. Ο Ντέιβιντ Ατένμπορο πραγματικά αγαπά τα φυτά. Έκανε μερικές από τις ομορφότερες ταινίες για τη φυτική συμπεριφορά. Λοιπόν, όταν μιλά για τα φυτά, καθετί είναι σωστό. Όταν μιλά για τα ζώα έχει την τάση να παραλείπει το γεγονός ότι υπάρχουν τα φυτά. Η μπλε φάλαινα, το μεγαλύτερο πλάσμα που υπάρχει στον πλανήτη. Αυτό είναι λάθος, τελείως λάθος. Η μπλε φάλαινα, είναι ένας νάνος αν συγκριθεί με το πραγματικό μεγαλύτερο πλάσμα που υπάρχει στον πλανήτη -- που είναι αυτό το υπέροχο, φανταστικό Sequoiadendron giganteum. (Χειροκρότημα) Και αυτός είναι ένας ζωντανός οργανισμός που έχει μια μάζα τουλάχιστον 2.000 τόννων. Λοιπόν, η ιστορία ότι τα φυτά είναι κάποιοι οργανισμοί χαμηλού επιπέδου επισημοποιήθηκε πολύ καιρό πριν από τον Αριστοτέλη, ο οποίος στο "Περί Ψυχής" -- ένα βιβλίο με πολύ μεγάλη επιρροή για το Δυτικό πολιτισμό --


έγραψε ότι τα φυτά είναι στο μεταίχμιο μεταξύ έμβιου και άβιου. Έχουν απλά ένα είδος ψυχής πολύ χαμηλού επιπέδου. Ονομάζεται βλαστική ψυχή, επειδή τους λείπει η κίνηση, και άρα δε χρειάζεται να αισθάνονται. Για να δούμε.

Εντάξει, κάποιες από τις κινήσεις των φυτών είναι πολύ γνωστές. Αυτή είναι μια πολλή γρήγορη κίνηση. Αυτό είναι μια Διωναία, μια "μυγοπαγίδα της Αφροδίτης" που κυνηγά σαλιγκάρια. Λυπάμαι για το σαλιγκάρι. Αυτό είναι κάτι που απορρίπτεται για αιώνες, παρά τα στοιχεία. Κανείς δεν μπορούσε να πει ότι τα φυτά μπορούσαν να φάνε ένα ζώο, διότι ήταν αντίθετο με τη φυσική τάξη. Αλλά τα φυτά μπορούν επίσης να εμφανίζουν πολλές κινήσεις. Κάποιες είναι πολύ γνωστές, όπως η άνθηση. Είναι απλά ζήτημα χρήσης κάποιων τεχνικών όπως η ασυνεχής εικονοληψία. Κάποιες είναι πολύ πιο πολύπλοκες. Κοιτάξτε αυτό το νεαρό φασόλι που κινείται για να γυρίσει στο φως κάθε φορά. Και είναι πραγματικά τόσο χαριτωμένο. Είναι σαν έναν άγγελο που χορεύει. Μπορούν επίσης να παίζουν. Πραγματικά παίζουν. Αυτά είναι νεαρά ηλιοτρόπια, και αυτό που κάνουν δεν μπορεί να περιγραφεί με κανέναν άλλο όρο από το παιχνίδι. Εξασκούνται όπως πολλά νεαρά ζώα, για την ενήλικη ζωή, όπου θα κληθούν να παρακολουθούν τον ήλιο όλη τη μέρα. Μπορούν να αποκρίνονται στη βαρύτητα, φυσικά, έτσι τα βλαστάρια αυξάνονται αντίθετα από το διάνυσμα της βαρύτητας και οι ρίζες προς το διάνυσμα της βαρύτητας. Μπορούν όμως και να κοιμούνται. Αυτό είναι ένα Mimosa pudica. Έτσι κατά τη διάρκεια της νύχτας, συστρέφουν τα φύλλα και μειώνουν την κίνηση, και κατά τη διάρκεια της μέρας, έχουμε το άνοιγμα των φύλλων -- με πολλή περισσότερη κίνηση. Είναι ενδιαφέρον επειδή αυτός ο μηχανισμός ύπνου έχει διατηρηθεί τέλεια. Είναι ίδιος σε φυτά, έντομα και σε ζώα. Κι έτσι αν χρειάζεται να μελετήσετε το πρόβλημα ύπνου, είναι εύκολο να το μελετήσετε σε φυτά, για παράδειγμα, παρά σε ζώα, είναι πολύ ευκολότερο ακόμα και από πλευράς ηθικής. Είναι ένα είδος χορτοφαγικού πειραματισμού.

Τα φυτά είναι ακόμα ικανά να επικοινωνούν. Είναι εκπληκτικά στην επικοινωνία. Επικοινωνούν με άλλα φυτά. Μπορούν να ξεχωρίσουν συγγενείς και μη. Επικοινωνούν με φυτά και με άλλα είδη, και επικοινωνούν με ζώα παράγοντας χημικές πτητικές ουσίες, για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της επικονίασης. Η επικονίαση, είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα για τα φυτά, διότι μετακινούν τη γύρη από το ένα άνθος στο άλλο, όμως δεν μπορούν να μετακινούνται από το ένα άνθος στο άλλο. Έτσι χρειάζονται ένα φορέα και αυτός ο φορέας είναι κανονικά ένα ζώο. Πολλά έντομα έχουν χρησιμοποιηθεί από τα φυτά ως φορείς για τη μεταφορά της γύρης, αλλά όχι μόνο έντομα, ακόμα και πτηνά, ερπετά, και θηλαστικά όπως νυχτερίδες και ποντίκια κανονικά χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά της γύρης. Είναι σοβαρή υπόθεση. Έχουμε τα φυτά που δίνουν στα ζώα ένα είδος γλυκού συστατικού -- με πολλή ενέργεια -- παίρνοντας ως αντάλλαγμα τη μεταφορά της γύρης. Αλλά μερικά φυτά εκμεταλλεύονται τα ζώα, όπως στην περίπτωση των ορχιδέων που υπόσχονται σεξ και νέκταρ και δε δίνουν τίποτα σε αντάλλαγμα για τη μεταφορά της γύρης.


Υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα πίσω από όλη αυτή τη συμπεριφορά που έχουμε δει. Πώς είναι δυνατό να το κάνουν χωρίς εγκέφαλο; Χρειάστηκε να περιμένουμε μέχρι το 1880, όταν αυτός ο σπουδαίος άνδρας, ο Κάρολος Δαρβίνος, εκδίδει ένα υπέροχο, εκπληκτικό βιβλίο που ξεκινά μια επανάσταση. Ο τίτλος είναι "Η Δύναμη της Κίνησης στα Φυτά." Σε κανέναν δεν επιτρεπόταν να μιλήσει για την κίνηση στα φυτά πριν από τον Κάρολο Δαρβίνο. Σε αυτό το βιβλίο, είχε τη βοήθεια του γιου του, Φράνσις -- που ήταν ο πρώτος καθηγητής της φυσιολογίας φυτών στον κόσμο, στο Κέιμπριτζ -- έλαβαν υπόψη τους κάθε μία κίνηση για 500 σελίδες. Και στην τελευταία παράγραφο του βιβλίου, είναι ένα είδος στυλιστικού γνωρίσματος, αφού συνήθως ο Κάρολος Δαρβίνος τοποθετούσε, στην τελευταία παράγραφο κάθε βιβλίου, το πιο σημαντικό μήνυμα. Έγραψε ότι, "Δεν είναι καθόλου υπερβολικό να πούμε ότι το άκρο του ριζιδίου συμπεριφέρεται σαν τον εγκέφαλο ενός από τα κατώτερα ζώα." Δεν μιλά μεταφορικά. Έγραψε μερικά πολύ ενδιαφέροντα γράμματα σε έναν από τους φίλους του που ήταν ο Τζ. Ντ. Χούκερ, ή, εκείνο τον καιρό, ο πρόεδρος της Βασιλικής Εταιρείας, άρα η μέγιστη επιστημονική αυθεντία στη Βρετανία μιλώντας για τον εγκέφαλο στα φυτά.

Βλέπουμε μια κορυφή ρίζας που αναπτύσσεται πάνω σε μια κεκλιμένη επιφάνεια. Μπορείτε να αναγνωρίσετε αυτό το είδος της κίνησης, την ίδια κίνηση που τα σκουλήκια, τα φίδια και κάθε ζώο που κινείται πάνω στο έδαφος χωρίς πόδια μπορεί να επιδείξει. Και δεν είναι μια εύκολη κίνηση, διότι, για να κινηθείς έτσι, πρέπει να κινήσεις διαφορετικές περιοχές της ρίζας και να συγχρονίσεις αυτές τις διαφορετικές περιοχές χωρίς να έχεις εγκέφαλο. Έτσι μελετήσαμε την κορυφή της ρίζας, και βρήκαμε ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη περιοχή που είναι εδώ, χρωματισμένη μπλε -- ας την ονομάσουμε μεταβατική ζώνη. Και αυτή η περιοχή, είναι μια πολύ μικρή περιοχή. Είναι μικρότερη από ένα χιλιοστό. Και σε αυτή τη μικρή περιοχή έχετε την υψηλότερη συγκέντρωση οξυγόνου μέσα στα φυτά, και το πιο σημαντικό, έχετε αυτά τα είδη σημάτων εδώ. Τα σήματα που βλέπετε εδώ είναι δυναμικό ενεργείας, είναι τα ίδια σήματα που οι νευρώνες του εγκεφάλου μου, των εγκεφάλων μας, χρησιμοποιούν για να ανταλλάξουν πληροφορίες. Τώρα ξέρουμε ότι η κορυφή της ρίζας έχει μόνο λίγες εκατοντάδες κύτταρα που παρουσιάζουν αυτό το χαρακτηριστικό, αλλά τώρα ξέρουμε πόσο μεγάλη είναι η κορυφή της ρίζας ενός μικρού φυτού, όπως η σίκαλη. Έχουμε σχεδόν 14 εκατομμύρια ρίζες. Έχουμε 11,5 εκατομμύρια κορυφές ρίζας και ένα συνολικό μήκος πάνω από 600 χιλιομέτρων και μια πολλή μεγάλη επιφάνεια.

Ας φανταστούμε τώρα ότι κάθε μία κορυφή ρίζας δουλεύει σε δίκτυο με όλες τις άλλες. Εδώ έχουμε, στα αριστερά, το Ίντερνετ και στα δεξιά, το ριζικό σύστημα. Δουλεύουν με τον ίδιο τρόπο. Είναι ένα δίκτυο μικρών υπολογιστικών μηχανών που δουλεύουν σε δίκτυα. Και γιατί μοιάζουν τόσο πολύ; Επειδή εξελίχθηκαν για τον ίδιο λόγο: για να επιβιώσουν της θήρευσης. Δουλεύουν με τον ίδιο τρόπο. Μπορείτε να αφαιρέσετε το 90% του ριζικού συστήματος και τα φυτά συνεχίζουν να λειτουργούν. Μπορείτε να αφαιρέσετε το 90% του Ίντερνετ και αυτό συνεχίζει να λειτουργεί. Μια πρόταση, λοιπόν, για τους ανθρώπους που


δουλεύουν με δίκτυα: τα φυτά μπορούν να σας δώσουν καλές προτάσεις για το πώς να εξελίξετε τα δίκτυα.

Και μια άλλη δυνατότητα είναι μια τεχνολογική δυνατότητα. Ας φανταστούμε ότι μπορούμε να κατασκευάσουμε ρομπότ και ρομπότ που είναι εμπνευσμένα από τα φυτά. Μέχρι τώρα, ο άνθρωπος εμπνεόταν μόνο από τον άνθρωπο ή τα ζώα για την παραγωγή ενός ρομπότ. Έχουμε το ζωοειδές -- τα κανονικά ρομπότ εμπνεύστηκαν από τα ζώα, το εντομοειδές κ.ο.κ. Έχουμε τα ανδροειδή που είναι εμπνευσμένα από τον άνθρωπο. Αλλά γιατί δεν έχουμε κανένα φυτοειδές; Αν θέλετε να πετάξετε, είναι καλό να κοιτάξετε τα πτηνά, να εμπνευστείτε από τα πτηνά. Αν όμως θέλετε να εξερευνήσετε εδάφη, ή αν θέλετε να αποικίσετε μια νέα περιοχή, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να εμπνευστείτε από τα φυτά που είναι αυθεντίες σε αυτό. Έχουμε μια άλλη δυνατότητα πάνω στην οποία δουλεύουμε στο εργαστήριό μας, που είναι να κατασκευάσουμε υβρίδια. Είναι πολύ πιο εύκολο να κατασκευάσεις υβρίδια. Υβρίδιο σημαίνει είναι κάτι που είναι μισό ζωντανό και μισό μηχανή. Είναι πολύ πιο εύκολο να δουλεύεις με φυτά απ' ότι με ζώα. Έχουν υπολογιστική δύναμη. Έχουν ηλεκτρικά σήματα. Η σύνδεση με τη μηχανή είναι πολύ πιο εύκολη, πολύ πιο εφικτή ακόμα και ηθικά. Και υπάρχουν τρεις δυνατότητες πάνω στις οποίες δουλεύουμε για να κατασκευάσουμε υβρίδια, οδηγούμενα από φύκια, ή από τα φύλλα και τελικά από το πιο ισχυρά μέρη των φυτών, από τις ρίζες.

Λοιπόν, σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. Και πριν τελειώσω, θα ήθελα να διαβεβαιώσω ότι κανένα σαλιγκάρι δεν έπαθε κακό κατά τη δημιουργία αυτής της παρουσίασης. Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.