Η Κατάρρευση

Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ - Μέρος 4ο: Η Κατάρρευση ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τα χρόνια περνούσαν αλλά η παρένθεση των συνταγματαρχών μετεξελισσόταν σε καθεστώς. Η χούντα είχε χρηματοδοτήσει γενναία την προεκλογική εκστρατεία των Νίξον ~Αγκνιου. Ο Λευκός Οίκος ανταπέδωσε την προσφορά υποστηρίζοντας πλήρως την χούντακαι στέλνοντας τον Αμερικανό αντιπρόεδρο στην Αθήνα. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: «Την δημοκρατίαν εμείς δημιουργήσαμε ως πολίτευμα ως Έλληνες, εμείς γνωρίζομεν κατά την έννοια της, εμείς την οικοδομώμεν και θα την ολοκληρώσουμε επ’ ωφελεία του ελληνικού λαού, επ’ ωφελεία της συμμαχίας και του κόσμου…» ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Μικρές παράνομες αντιστασιακές οργανώσεις συνέχιζαν την δράση τους, αλλά άλλες εξαρθρώνονταν -τα μέλη τους βασανίζονταν φρικτά και στέλνονταν στις φυλακές. Μετά από μια δήλωση του υπέρ της αποκατάστασης της δημοκρατίας, ο Γεώργιος Ράλλης στάλθηκε εξορία στην Κάσο. Οταν επέστρεψε στην Αθήνα δεν μπορούσε να δουλέψει. Το δικηγορικό του γραφείο παρακολουθούσαν χαφιέδες που παρενοχλούσαν τους πελάτες . ΡΑΛΛΗΣ: Στο γραφείο δεν μπορούσα πια να πάω γιατί όποιος πελάτης να ερχότανε αν ερχόταν σε μένα ή σε άλλους, σε ποιον πήγες; Μόλις έβγαινε έξω. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Για αυτούς που έβγαιναν από την φυλακή, τα πράγματα ήταν ακόμη πιο δύσκολα. ΜΗΤΣΙΑΣ: Είχα πρόβλημα αρχικά συγκατοίκησης δεν ερχόντουσαν πολλοί να συγκατοικήσουν μαζί μου, γιατί δεν είχα και την δυνατότητα να ενοικιάζω και ένα διαμέρισμα μόνος μου. ΑΡΣΕΝΗ: Δουλειά δεν μπορούσα να ξαναρχίσω να δουλέψω στο θέατρο, δεν υπήρχε περίπτωση, δεν με έπαιρνε κανένας. ΜΙΣΣΙΟΣ: Ο κόσμος ήταν τρομοκρατημένος. Έκατσε. Ο κόσμος της αριστεράς δεν ήταν διατεθειμένος να περάσει άλλη μια φοβερή περιπέτεια. Ήταν ήδη τσακισμένος, τον είχε τσακίσει το παρακράτος, η τρομοκρατία. Τα 50 χρόνια βάσανο, τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Για να δώσουν εισαγωγικές εξετάσεις στις Ανώτατες σχολές οι υποψήφιοι ήταν υποχρεωμένοι να προσκομίζουν πιστοποιητικά που απεδείκνυαν ότι η οικογένεια τους δεν είχε σχέση με την αριστερά. ΜΙΣΣΙΟΣ: Και είπε νομίζω, ο μακαρίτης ο Κανελλόπουλος, όταν έγινε η δικτατορία ότι τώρα που χρειαζόμαστε τους Κομμουνιστές τους έχουμε τσακίσει. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Χρειαζόταν μια νέα γενιά ανθρώπων χωρίς βιώματα από την ταραγμένη ελληνική μεταπολεμική ιστορία. ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: ήμασταν παιδιά αστικών οικογενειών χωρίς να έχουμε σχέση με αριστερά, οι περισσότεροι τουλάχιστον. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Το 1969 ο Παπαδόπουλος προσπάθησε, χωρίς επιτυχία, να μιλήσει στους μαθητές σε μια διατεταγμένη συγκέντρωση στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Ήταν ένα περιστατικό που η χούντα δεν υπολόγισε όσο έπρεπε. ΑΦΗΓΗΤΗΣ: «Η 2η Ολυμπιάδα τραγουδιού υπήρξε και φέτος από τα μεγαλύτερα γεγονότα στον κόσμο του πενταγράμμου. ΜΑΓΚΑΚΗΣ:: Η πνευματική ζωή της Ελλάδας ήταν πάρα πολύ ζωντανή πριν από την δικτατορία. Με την δικτατορία σταμάτησε

ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: ΟΙ λίγοι καθηγητές που αντέδρασαν διώχθηκαν από τα Πανεπιστήμια. ΟΙ περισσότεροι συμβιβάστηκαν. Ο Νίκος Κιάος είχε καταδικασθεί για την συμμετοχή του στον Ρήγα Φεραίο. Οπως και άλλοι συναγωνιστές του διεγράφη από φοιτητής με απόφαση της Συγκλήτου . ΚΙΑΟΣ: θεωρούσαν ότι από τη στιγμή που καταδικαστήκαμε για τέτοια εγκλήματα με το νόμο 509 που βγαίναμε να ανατρέψουμε και μάλιστα βιαίως το πολίτευμα και το καθεστώς, έπρεπε να μας διώξουν και από το πανεπιστήμιο και μας έδιωξαν. ΜΙΚΗΣ: Εδώ πήγαινε ο Παπαδόπουλος και μιλούσε στους Πανεπιστημιακούς, πήγαινε στους χημικούς και τους μιλούσε για χημεία. Πήγαινε στους αστροφυσικούς και τους μιλούσε για τα αστέρια. Και τον άκουγαν όλοι κάτω. Δεν σηκώνονταν ούτε ένας πάνω. Ήταν κάτι το τρομακτικό. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ένας από αυτούς που ασφυκτιούσαν ήταν ο κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας Γιώργος Σεφέρης. Είχε επιλέξει την σιωπή. Ο Εντμουντ Κήλυ έχει μεταφράσει πολλά ποιήματα του στα αγγλικά. ΕΝΤΜΟΥΝΤ ΚΗΛΥ: Επειδή υπήρχε λογοκρισία, δεν μπορούσαν να γράψουν ό,τι ήθελαν. Προπαντός ο Σεφέρης έλεγε: «δεν μπορώ να γράψω εγώ τίποτα. Σκέπτομαι, αλλά δεν μπορώ να γράψω». ΡΟΜΠΕΡΤ ΚΗΛΥ: Η σιωπή του τον βασάνιζε. Αργότερα, η γυναίκα του μου είπε ότι είχε πέσει σε κατάθλιψη για αυτό ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Ρόμπερτ Κήλυ ,αδελφός του μεταφραστή του Σεφέρη, υπηρετούσε τότε στην αμερικανική πρεσβεία της Αθήνας. Ήταν από τους ελάχιστους διπλωμάτες που διαφωνούσαν με την ταύτιση των ΗΠΑ με την χούντα. ΡΟΜΠΕΡΤ ΚΗΛΥ: Αργότερα, έγινα τρομερά δυσάρεστος για τους συναδέλφους μου. Έψαξα στην εγκυκλοπαίδεια τη λέξη φασίστας και φασισμός. Και περιέγραφε πλήρως το πρόγραμμα, το οποίο εφάρμοζαν. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Το 1969 ο Σεφέρης αποφάσισε να μιλήσει. ΡΟΜΠΕΡΤ ΚΗΛΥ: Ήταν διάσημη δήλωση και βασανίστηκε πολύ για να τη βγάλει. Μου έδωσε ένα αντίγραφο και το έστειλα στην Ουάσιγκτον, αμέσως, όσο πιο γρήγορα μπορούσα. Περίμενε ότι θα τον συνελάμβαναν και θα τον έστελναν σε νησί. Του είχα πει: «δε θα σας αγγίξουν. Είστε πολύ γνωστός». ΣΕΦΕΡΗΣ: «Βλέπω μπροστά μου τον γκρεμό όπου μας οδηγεί η καταπίεση που κάλυψε τον τόπο. Αυτή η ανωμαλία πρέπει να σταματήσει. Και είναι εθνική επιταγή». ΡΟΜΠΕΡΤ ΚΗΛΥ: Την επόμενη φορά, που τον είδα, ήταν λίγες μέρες αργότερα. Ήταν πολύ αστείος. «Με επεσκέφθη η Αστυνομία, από το Τμήμα της περιοχής μου, και ο αστυνομικός του είπε: «μαθαίνουμε ότι κάματε μια δήλωση. Πράγματι», του απάντησε και του έδωσε ένα αντίγραφο. Το πήρε και τον ρώτησε γιατί έκανε τη δήλωση. «Την έκανα», του απάντησε, «γιατί αυτό πιστεύω. Εσείς δε θα λέγατε αυτό, που πιστεύετε;» Και σηκώθηκε και ξαναγύρισε στο Τμήμα. Αυτή ήταν όλη κι όλη η αντίδραση της κυβέρνησης. Τελεία και παύλα. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Σεφέρης δεν συνελήφθη και πολλοί αποφάσισαν να ακολουθήσουν το παράδειγμα του. ΕΝΤΜΟΥΝΤ ΚΗΛΥ: άρχισε να αλλάζει το κλίμα. Όλοι πήραν θάρρος. Μετά από αυτό, βγήκαν και τα 18 κείμενα και που όλοι κάπως άρχισαν να βλέπουν ότι υπάρχει κι άλλη στάση, από το να μη μιλάς. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τα 18 κείμενα και τα νέα κείμενα υπέγραφαν μια σειρά πνευματικοί άνθρωποι Πέρασαν από την λογοκρισία γιατί δεν αναφέρονταν παρά με υπαινιγμούς στην κατάσταση στην ~Ελλάδα.

ΜΑΓΚΑΚΗΣ: Είναι σημαντικοί πνευματικοί άνθρωποι που τα βγάλανε, που ήταν χαρακτηριστικό το ότι άρχιζε και ο αγώνας σε όλα τα επίπεδα. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Το 1971 ο Γιώργος Σεφέρης έφυγε από την ζωή. Η κηδεία του έδωσε την ευκαιρία για από τις πρώτες ανοιχτές εκδηλώσεις εναντίον της δικτατορίας. ΚΑΝΕΛΛΑΚΗΣ: Και μετά πήραμε το φέρετρο στους ώμους και πάνω στον τάφο του Σεφέρη αυθόρμητα αρχίσαμε να τραγουδάμε απαγορευμένα τραγούδια του Θεοδωράκη. Και το πρώτο που τραγουδήσαμε ήτανε «πάνω στην άμμο την ξανθή γράψαμε το όνομά σου», ωραίες στιγμές. ΑΦΗΓΗΤΗΣ (από διαφήμιση): «οι μοντέρνοι άνθρωποι πίνουν νες καφέ, τον καφέ που τονώνει και ξεκουράζει», ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Για να μοιάσει στις ΗΠΑ, η δικτατορία προχώρησε σε μια δυτικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας. Αμερικανικά προϊόντα όπως η Κόκα Κόλα εμφανιστήκαν για πρώτη φορά. Όταν μετά από 4 χρόνια ο Νίκος Κιάος αποφυλακίστηκε βρήκε μια διαφορετική χώρα. ΚΙΑΟΣ: βγήκα να φάμε σε μια ταβέρνα στη Κυψέλη. Και αυτό που θυμάμαι είναι στο διπλανό τραπέζι νέοι άνθρωποι, νεότεροι από εμάς, γιατί εγώ πλέον ήμουν 29 χρόνων, ακούω να παραγγέλνουν coca-cola. Τρώγανε φαγητό και έπιναν coca-cola, μου ήταν τελείως παράξενο. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Όμως παράλληλα όμως με την κόκα κόλα, συνυπήρχε η Ελλάς των Ελλήνων Χριστιανών. Και οι πιο ακραίες μορφές συντηρητισμού. ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Και μου έλεγε ότι γιατί απαγορεύετε την μίνι φούστα, αφού οι αρχαίοι πρόγονοι σας ήταν μάλιστα και γυμνοί τελείως. Και απήντησα. Δεν απαγόρευσα την κοντή φούστα. Αλλά είπα, όποιες έχουν ωραία γάμπα, να την δείχνουν. Όσες είναι στραβοπόδες να μην την δείχνουν. ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: Όταν μπήκα εγώ στο Πανεπιστήμιο ήταν το 1968. Η κατάσταση ήταν θλιβερή, δεν μπορώ να την περιγράψω. Είναι σαν και εκείνες τις ταινίες τις μουντές που βλέπεις να πέφτει μέσα σιγανή βροχή και όλα είναι γκρίζα. .. Οι φοιτητές πήγαιναν στα μαθήματα, δεν μιλούσαν μεταξύ τους, δεν γνωριζόντουσαν. Γενικά υπήρχε ένας φόβος και μια υποψία ότι ο άλλος που έρχεται να σου πει κάτι μπορεί να είναι και χαφιές..... ΛΕΚΑΤΣΑ: Οι χαφιέδες κείνη την εποχή ήταν είτε φοιτητές οι οποίοι είχαν παρασυρθεί και ανήκαν ιδεολογικά στη δικτατορία και υπηρετούσαν αυτούς τους ανθρώπους φέρνοντας πληροφορίες ή κανονικοί πολίτες οι οποίοι με τα κουστουμάκια τους εμφανίζονταν και έπαιζαν το ρόλο των φοιτητών ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο πατέρας του Νικήτα Λιοναράκη ήταν αξιωματικός. Στην γειτονιά του, η 21η Απριλίου έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: Εδώ λοιπόν στη συνοικία του Παπάγου που ζούσα εγώ ήτανε το αντίθετο από όλη την υπόλοιπη Ελλάδα, υπήρχε πανηγύρι. Και υπάρχει και κάτι που ντρέπομαι πάρα πολύ, αλλά τώρα άμα το πω δημόσια ίσως εξιλεωθώ. Κατά το μεσημεράκι πετύχαμε και έναν οικοδόμο, ο οποίος είχε μάλλον ξεμείνει λόγω του στρατιωτικού νόμου στην περιοχή, οπότε ήμασταν παρέα εμείς τότε πιτσιρικαρία και λοιπά, και τον πήραμε από πίσω τρέχοντας φωνάζοντας «άντε φύγε από δω ρε κομουνιστή», χωρίς να τον ξέρουμε τον άνθρωπο, με τα σκυλιά και τον πήγαμε μέχρι του Ζωγράφου. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τις ίδιες οικογενειακές καταβολές είχε και ο Παναγιώτης Κανελλάκης. ΚΑΝΕΛΛΑΚΗΣ: Ο πατέρας μου ήτανε στρατιωτικός και στην συνέχεια αυλικός. Ήτανε στην αυλή του Παύλου και στην συνέχεια του Κωνσταντίνου

ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Το 1969 ο Κανελλάκης ίδρυσε και έγινε πρόεδρος της Ελληνοευρωπαϊκής Κίνησης Νέων. Κύρια δραστηριότητα της ήταν η οργάνωση διαλέξεων. Σύντομα όμως έγινε χώρος συσπείρωσης της φοιτητικής νεολαίας. ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: εκεί μαζευότανε όλη η νεολαία που προφανώς δεν είχε σχέση με την χούντα και σιγά-σιγά έγινε και χώρος ζύμωσης των δημοκρατικών ιδεών. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τα γραφεία της Ελληνοευρωπαϊκής Κίνησης παρακολουθούσαν στενά οι πράκτορες της ασφάλειας Έπαιρναν τις ταυτότητες από όσους πήγαιναν στα γραφεία. Κι ύστερα καλούσαν τους κατόχους στην ασφάλεια. ΚΑΝΕΛΛΑΚΗΣ: Μια φορά με σταμάτησαν απέξω παίρνουν τις ταυτότητες και έτυχε να είναι Βερνίκος, Γουλανδρής, και Λάτσης, τρεις ταυτότητες. Οπότε έπεσε ψύχρα στους μπάτσους. Σου λέει τώρα που πάμε εμείς να τα βάλουμε; ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: Αυτοί δηλαδή σκεφθήκανε ότι αφού έχουμε τώρα οργανώσεις που κάνουνε βάζουν βόμβες και λοιπά. Άσε τους αυτούς γιατί κάνουν κάτι νόμιμο και θα τους ελέγχουμε. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: «ασθενή έχουμε εις τον γύψο τον βάλαμε, τον δοκιμάζουμε αν μπορεί να περπατάει με το γύψο. Σπάζουμε τον αρχικό γύψο και περιορίζουμε τον καινούργιο εκεί που χρειάζεται» ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στις αρχές του 1970 η δικτατορία ήταν διεθνώς απομονωμένη, ιδίως από την Ευρώπη. Είχε εκμεταλλευθεί την δυναμική πορεία της ελληνικής οικονομίας την δεκαετία του 60, που κάποια στιγμή είχε επιβραδυνθεί. Κύρια οικονομική δραστηριότητα ήταν οι οικοδομές, τότε δόθηκε το πράσινο φως για να κτισθούν πολυκατοικίες σε όλες τις ελληνικές πόλεις. Οι συνταγματάρχες κατέφυγαν στον εξωτερικό δανεισμό. Την επταετία 67-74 η Ελλάδα δανείστηκε όσα χρήματα είχε δανειστεί το ελληνικό κράτος από το 1821 έως το 1967. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Δεν υπήρχε αναταραχή. Αλλά έβλεπε ο Παπαδόπουλος, διότι του μιλούσαν οι πρέσβεις, οι δικοί μας στο εξωτερικό, τα θέματα. Υπήρχαν θέματα δυσκολίας με δάνεια, με τέτοια. Είχε αρχίσει πλέον, είχε κουραστεί η υπόλοιπος οικογένεια η ευρωπαϊκή και οι Αμερικανοί, ναι θα πάμε αύριο, θα πάμε μεθαύριο θα κάνουμε αυτό, ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Μέσα στο στρατόπεδο της χούντας, διάφορες ομάδες φιλονικούσαν για το μερίδιο της εξουσίας και το μέλλον του καθεστώτος. Άλλοι ήταν φιλοβασιλικοί, άλλοι πιο σκληροί και από τον Παπαδόπουλο. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: ο Παπαδόπουλος έλεγε στον καθένα αυτό που του άρεσε να ακούσει. Όταν πέρασαν δυο - τρία χρόνια κάθε ομάδα είπε τι γίνεται, είχες πει αυτό, δεν έκανες αυτό, είχες πει το άλλο. Υπήρχαν οι άλλοι που λέγανε ότι πρέπει να έρθει ο Βασιλεύς πίσω, και υπήρχαν οι άλλοι που έλεγαν ποτέ να μην κάνουμε εκλογές, οι νεότεροι, οι πολύ νεότεροι. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Παπαδόπουλος προσπαθούσε να ισορροπήσει .Περιόρισε την λογοκρισία και τον αριθμό των εξορισμένων, για να δώσει στο εξωτερικό μια εικόνα πολιτικών ανοιγμάτων. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Αι έκτακτοι συνθήκαι αι οποίαι επιβλήθησαν εξ ανάγκης δια να ελέγξομεν την κατάστασιν του σκάφους, ισχύον μόνο δι εκείνους οι οποίοι ενδεχομένως θα εσκέπτοντο να αποπειραθούν διασάλευσιν της εθνικής ασφαλείας και της δημοσίας τάξεως. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Ο Μεταξάς έλεγε δικτατορία έχουμε, πρέπει να κάνουμε συλλήψεις. Πρέπει να τους στείλουμε στα νησιά τους πολιτικούς. Τελείωσε η ιστορία. Ο Παπαδόπουλος έλεγε να μην στείλουμε είκοσι, να στείλουμε δέκα Φωνάζουν για τον κύριο Θεοδωράκη στο εξωτερικό, άσε τον, το Θεοδωράκη να φύγει. Φωνάζουν για τον κύριο τάδε, άσε τον να φύγει. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Η ελευθερία του ατόμου είναι απολύτως κεκαλυμμένη. Η ελευθερία του εκφράζεσθαι είναι απολύτως αποδεδομένη εις όσους επιθυμούν να την χρησιμοποιήσουν και

ίσως εν χρόνω εγκαιρότερον από ότι θα επέτρεπε η κατανόησις την οποίαν επέδειξαν κυρίως οι αντιπρόσωποι εις τον χώρον του τύπου. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Και η δικτατορία έχει συνταγές, όπως ο γιατρός. Λέει θα πάρεις τρία χάπια την ημέρα, αν πάρεις ένα δεν γίνεται τίποτα. Η δικτατορία έχει θα γίνει αυτό, εκείνο, εξορίες, συλλήψεις, ο, ο, ο, λογοκρισία και τα λοιπά. Τον άλλον να τον διώξω στο Παρίσι, τον τρίτο να τον πάρει ξέρω εγώ ο άλλος. Δεν γίνονται. Μπορεί να φαίνονται ωραία, αλλά δεν γίνονται. Βγαίνεις από το.. Ξέρεις κάθε δουλειά έχει και τους κανόνες της. Δεν γίνονται. Τα κάνεις, θα τα πληρώσεις. ΑΦΗΓΗΤΗΣ: «Η πανεπιστημιούπολη της πόλεως. Ήδη απέκτησε 2 νέα κτίρια δια τα εγκαίνια των οποίων μετέβη στην συμπρωτεύουσα ο Παπαδόπουλος όστις έτυχεν αποθεωτικής υποδοχής. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Η δικτατορία έκανε φιλότιμες προσπάθειες να προσεταιρισθεί τους φοιτητές. Καθιέρωσε τα δωρεάν συγγράμματα και την μεταφορά των χαμένων μαθημάτων στο επόμενο έτος. Αλλά οι φοιτητές ήθελαν κάτι περισσότερο. Μάζεψαν υπογραφές ζητώντας από το πρωτοδικείο την προκήρυξη εκλογών στους φοιτητικούς συλλόγους ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: Σε εκείνες τις συνθήκες δεν το υπέγραφε κανένας. Σε μία σχολή 6.000 ατόμων κάναμε δυόμισι μήνες, χωρίς υπερβολή δυόμισι μήνες, για να μαζέψουμε 42 υπογραφές, εκ των οποίων κάποιοι τις βάζανε, τις παίρνανε πίσω, κάποιοι άλλοι. Που να βρεθούν 42 υπογραφές που κάναμε αχ για να τις βγάλουμε. ΛΕΚΑΤΣΑ: Για εκείνη την εποχή όμως ήταν άθολος να μαζευτούν 42 υπογραφές μέσα από το φόβο που επικρατούσε ότι όποιος υπέγραφε και αυτό το κείμενο θα πήγαινε, θα στιγματιζόταν και θα είχε τις γνωστές επιπτώσεις. Το πρώτο, το κάλεσμα στην ασφάλεια. ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: φανταζότανε το βράδυ θα μας πιάσουνε θα μας σακατέψουν, θα μας στείλουν είτε εξορία, είτε θα μας έχουν να μας βασανίζουν στην ΕΣΑ και στην Ασφάλεια. Την άλλη μέρα πάμε στα πανεπιστήμια, μας κοιτάγανε σαν να ήμασταν φαντάσματα που ήρθαμε από τον άλλο κόσμο. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Οι πρωτεργάτες της συλλογής υπογραφών αναθάρρησαν. Στις 21 Απριλίου του 1972 οργάνωσαν την πρώτη δημόσια αντιδικτατορική διαδήλωση ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: αν δείτε πως ήταν εκείνη η διαδήλωση θα γελάσετε και θα γελάσετε ειρωνικά. Διότι ήταν τριάντα άτομα, άντε σαράντα, οι οποίοι καθόμασταν σε κάτι σκαλάκια που είχε μπροστά τα προπύλαια και είπαμε τα πολύ πλούσια συνθήματα, τον Εθνικό Ύμνο και το «Πότε θα κάνει ξαστεριά». ΛΕΚΑΤΣΑ: άκουγα κάποια τραγούδια και την ώρα που πλησιάζω προεξέχει ο Νικήτας ο Λιοναράκης ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: Μπήκανε ορμίσανε μπροστά και μας σπάσανε στο ξύλο. Την επόμενη μέρα, αυτό ήταν δηλαδή, έχει αρχίσει πια να πολιτικοποιείται το φοιτητικό κίνημα ΚΑΝΕΛΑΚΗΣ: Όταν είδαν πλέον ότι τα πράγματα είχαν αρχίσει να φουντώνουν, μας διέλυσαν. Με συνέλαβαν εμένα και με μια απόφαση τότε της Νομαρχίας Αθηνών διαλύθηκε το Σωματείο. Αυτό έγινε το 72, άνοιξη του 72. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Το φθινόπωρο του 72 προκηρύχθηκαν εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους. Έγιναν κάτω από καθεστώς τρομοκρατίας και στις περισσότερες σχολές έγινε νοθεία. ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: Εκεί έγιναν άπειρες μπαγαποντιές, όπου σε άλλες σχολές εξωθήσανε τους φοιτητές να κάνουν αποχή. Ας πούμε στην Νομική εμείς κάναμε. Σε άλλες τους αναγκάσανε να πάνε και βουτήξανε την κάλπη. Σε άλλες αλλοιώσανε τα αποτελέσματα ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Η νοθεία εξαγρίωσε τον φοιτητικό κόσμο. Στις αρχές του 1973 οι φοιτητικές κινητοποιήσεις πολλαπλασιαστικά. Η δικτατορία απάντησε στρατεύοντας τους πρωτεργάτες.

ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: Το ίδιο βράδυ γυρίζω σπίτι, με περιμένει ο μπαμπάς Λιοναράκης, στρατηγός ων, μου λέει σας στρατεύσανε. Εβδομήντα τρεις ήταν οι πρώτοι φοιτητές που συνελήφθησαν. Ήτανε δύο - τρεις από κάθε σχολή. Δηλαδή είχε σταμπάρει αυτούς που θεωρούσε αρχηγούς σε κάθε σχολή και είχε σκεφθεί η χούντα ότι μόλις εγώ πιάσω τους αρχηγούς πάει το φοιτητικό κίνημα. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στις στρατεύσεις, οι φοιτητές της Αθήνας απάντησαν με την κατάληψη της Νομικής Σχολής. ΛΕΚΑΤΣΑ: Μαζεύεται πάρα πολύ κόσμος απέξω. αυτό ήταν πολύ συγκινητικό γιατί μέχρι τότε τα πράγματα ήταν περιορισμένα μόνο μεταξύ των φοιτητικών σχολών. Για πρώτη φορά έχουμε συμμετοχή του λαού ΠΑΠΠΑΣ: Όταν λοιπόν έγινε η εξέγερση των φοιτητών της Νομικής και ανέβηκαν πάνω στην ταράτσα και φωνάζανε κλπ., μου είπε χαρακτηριστικά η γυναίκα μου εμείς ήμασταν κυβερνήτες στα καράβια με όπλα, με κανόνια, με 300 ανθρώπους ο καθένας. Και μου λέει, βρε δεν ντρέπεστε λιγάκι, βλέπετε τα παιδάκια και φωνάζουν εναντίον της δικτατορίας και εσείς καθόσαστε και λιβανίζετε ΑΦΗΓΗΤΗΣ: « Η σχολή ναυτοπαίδων στον Πόρο αποτελεί φυτώριον των μονίμων στελεχών του βασιλικού ναυτικού. Πέραν της ποικίλης και πολυπλέυρου μορφώσεως η οποία αποδίδεται εις τα ναυτόπαιδα, η σχολή αποδίδει μεγίστην σημασίαν εις τον αθλητισμό και την φυσική αγωγίν των ναυτοπαίδων» ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στο Ναυτικό οι περισσότεροι αξιωματικοί ήταν αντίθετοι με το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου. Ήδη από το 1968 μια μικρή ομάδα αξιωματικών περίμενε την κατάλληλη στιγμή για να κινηθεί εναντίον της χούντας. ΠΑΠΑΔΟΓΚΩΝΑΣ: κάναμε προσεκτικές μυήσεις. Διότι πραγματικά, εάν μεταφερθεί κανείς στις συνθήκες που επικρατούσαν τότε, έπρεπε να είναι κανείς πάρα πολύ προσεκτικός. Δεν ήξερες με ποιον μιλάς, τι θα πει, που θα πει και ούτω καθεξής. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τα αρχικά σχέδια προέβλεπαν απαγωγή του Παπαδόπουλου η κατάληψη της Κρήτης αλλά ματαιώθηκαν. Στις αρχές του 1973 το σχέδιο μπήκε στην τελική ευθεία. ΠΑΠΠΑΣ: Το σχέδιο ήταν να βγει ο στόλος και κυρίως τα αντιτορπιλικά, να ταξιδέψουμε προς τη Σύρα όπου εκεί να καταλάβουμε τη Σύρα όπως είχαμε μυήσει και τον Μουστακλή, ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο ταγματάρχης Σπύρος Μουστακλής είχε αποστρατευθεί λόγω της αντίθεσης του με την δικτατορία. Με την σειρά του, μύησε στο κίνημα τον ίλαρχο Μιχάλη Βαρδάνη. ΒΑΡΔΑΝΗΣ: θα γίνει κάτι σπουδαίο και μπορεί να βρεθούμε στην Σύρα. Είσαι; Ρωτάς του λέω αν είμαι; Βουρ. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Για να προσχωρήσουν στο κίνημα, πολλοί από τους αξιωματικούς ζητούσαν κάλυψη από πολιτικούς. Οι πρωτεργάτες ήρθαν σε επαφή με τον παλαιό πολιτικό Ευάγγελο Αβέρωφ. ΠΑΠΑΔΟΓΚΩΝΑΣ: ο Αβέρωφ προς τιμήν του μου είπε τότε ότι εάν θέλετε πολιτική κάλυψη από εμένα και αυτό σας αρκεί εγώ σας την δίνω, αλλά είναι άλλο η πολιτική κάλυψη η δική μου και άλλο η πολιτική κάλυψη του Καραμανλή ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Αβέρωφ ταξίδεψε στο Παρίσι και ενημέρωσε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. ΠΑΠΑΔΟΓΚΩΝΑΣ: Και είπε ο Καραμανλής ότι εκτιμώ την ευαισθησία των αξιωματικών και τα λοιπά, εάν εκδηλωθεί κάποια κίνηση θα βοηθήσω με δηλώσεις από εδώ από το Παρίσι και θα δούμε. Μου λέει ο Αβέρωφ, πως χαρακτηρίζεις την δήλωση Καραμανλή; Λέω, «λίαν ικανοποιητική». Εγώ μου λέει, την βλέπω μάλλον ουδετέρα. Όχι, λέω είναι θαυμάσια αυτή.

ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ανάμεσα στους αξιωματικούς επικρατούσαν διαφορετικές απόψεις για την απάντηση από το Παρίσι. Αλλά τον Απρίλιο του 73 ο Καραμανλής δημοσίευσε στην Βραδυνή ένα πολύκροτο άρθρο εναντίον της δικτατορίας. Για τους συνωμότες του Ναυτικού ήταν το πράσινο φως . ΠΑΠΑΔΟΓΚΩΝΑΣ: ορίστηκε και ημερομηνία, η 21η προς την 22α του μηνός Μαΐου. Περιττό να σας πω βεβαίως ότι ήταν το 90% των κυβερνητών των πλοίων εν ενεργεία, ήταν μυημένοι στο «Κίνημα του Ναυτικού». ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: εικοσιτετράωρα πριν την καθορισμένη ημερομηνία, έγινε φανερό ότι το κίνημα είχε προδοθεί. ΠΑΠΠΑΣ: Εγώ τι έκανα τότε. Εγώ πρώτα ετοίμασα το καράβι να φύγω, γιατί λέω αν πάω στο λιμεναρχείο θα με συλλάβουν γιατί ήμουν βέβαιος ότι είχε διαρρεύσει η πληροφορία. ΠΑΠΑΔΟΓΚΩΝΑΣ: Έγινε μια δραματική συνάντηση με τον Αβέρωφ κάπου προς την λίμνη του Μαραθώνα, του λέω ότι κύριε υπουργέ έτσι και έτσι αλλά να προχωρήσουμε τώρα εκεί που φτάσαμε. Μου λέει ο Αβέρωφ ότι εκεί που φτάσατε είτε πετύχετε είτε δεν πετύχετε, το αποτέλεσμα θα είναι οπωσδήποτε θετικό, θα κλονιστεί η δικτατορία, θα υπάρξουν ενδεχομένως κάποιες εξελίξεις. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Οι περισσότεροι από τους αξιωματικούς συνελήφθησαν πριν το κίνημα εκδηλωθεί. Ο Νίκος Παππάς εκμεταλλεύτηκε το γεγονός ότι βρισκόταν σε ασκήσεις του ΝΑΤΟ και με το αντιτορπιλικό Βέλος κατέφυγε στην Ιταλία. Φοβόταν όμως ότι η κίνηση του δεν θα γινόταν γνωστή. Μόλις έπιασε λιμάνι έστειλε με μια βάρκα τρεις αξιωματικούς για να δώσουν την είδηση. ΠΑΠΠΑΣ: θα πάτε στον τηλεφωνικό θάλαμο και θα πάρετε το Associated Press και θα δώσετε το σήμα. Αυτό ήταν και το τελικό χτύπημα κατά της Χούντας. Το οποίο, θα ήταν 10-11 το βράδυ, το Associated Press μόλις πήρε το σήμα αυτό κινητοποίησε όλο τον κόσμο, δημοσιογράφους, τηλεοράσεις όλης της Ευρώπης και έγινε ο σεισμός αυτός. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Οι συλληφθέντες μεταφέρθηκαν στο ΕΑΤ-ΕΣΑ , στο ανακριτικό κέντρο της στρατιωτικής αστυνομίας. ΒΑΡΔΑΝΗΣ: Με υποδέχονται στην ΕΣΑ, Σπανός, Χατζηζήσης και μου λένε Μιχάλη θα μας πεις για την ανταρσία του Ναυτικού. Λέω εγώ από τον κινηματογράφο ξέρω για την ανταρσία εγώ. Είχα δει ένα έργο ανταρσία στο Ναυτικό. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Οι αξιωματικοί βρέθηκαν συγκρατούμενοι των φοιτητών. ΛΙΟΝΑΡΑΚΗΣ: στο διπλανό κελί ήταν οι αξιωματικοί του Ναυτικού, στο παραδιπλανό ήταν ο Αβέρωφ και όλοι αυτοί οι παλιοί πολιτικοί που ήταν από το συντηρητικό χώρο. Δηλαδή ήταν όλο το φάσμα των πολιτικών δυνάμεων εκεί πέρα από αναρχικοί μέχρι τον Αβέρωφ και όλοι τρώγανε ξύλο. ΠΑΠΑΔΟΓΚΩΝΑΣ: θα έλεγα επειδή ακούω τώρα αυτές τις ημέρες για το Γκουαντάναμο, πολλά από αυτά που ακούω για το Γκουαντάναμο δεν είναι πολύ σπουδαία εν σχέσει με τα δικά μας εδώ της εποχής εκείνης ΒΑΡΔΑΝΗΣ: φτιάχνουνε μια κουλούρα κάτω, με στήνουν όρθιο. Και με δυο εσατζίδες με τα γκλοπς όρθιος, όταν κουραζόμουν και πήγαινα να σκύψω πέφτανε ένα εκατομμύριο γκλοπιές πάνω στους γλουτούς, πάνω στα χέρια, στους βραχίονες. ΚΑΝΕΛΛΑΚΗΣ: Θυμάμαι τα γκλόπ τα ξύλινα, δυο φορές θυμάμαι γκλόπ να σπάει. Να σπάει έτσι κατά μήκος από την πολύ χρήση. ΒΑΡΔΑΝΗΣ: Αυτό πρέπει να κράτησε η ορθοστασία και οι ξυλοδαρμοί έξι μέρες. Έχω παραισθήσεις, τους τοίχους των κελιών τους βλέπω ψυγεία με κόκα κόλες, είναι η δίψα.

ΚΑΝΕΛΛΑΚΗΣ: Δεν μου δίνανε νερό να πιω. Η ορθοστασία, πληροφορίες ψεύτικες για την οικογένειά μου ξέρω εγώ. Εικονικές εκτελέσεις, βγάζανε ένα πιστόλι για να σε καθαρίσουν ΒΑΡΔΑΝΗΣ: Έβλεπα τον πατέρα μου ο οποίος είχε πεθάνει, τον έβλεπα και μιλούσα. Παίρνανε οι φύλακες, οι ανθρωποφύλακες παίρνανε μορφές συγγενών. Με χτυπάγανε και λέω Γιώργο γιατί με χτυπάς; ΚΑΝΕΛΛΑΚΗΣ: Μεταξύ τους οι εσατζίδες από ότι ακούγαμε από τα κελιά παίζανε ξύλο συνέχεια. Υπήρχε μια αγριότητα συνεχής μεταξύ όλων των εμπλεκομένων προσώπων. Και ήτανε μια αγριότητα που δεν έκανε διάλειμμα ποτέ, όλο το εικοσιτετράωρο. Χτυπήματα μέσα σε όλα, που έβλεπες ότι δεν παίρνουνε καμία πρόνοια κανένα μέτρο να μην σε αφήσουνε ανάπηρο ή να μην σε αφήσουνε στον τόπο. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Από ένα τέτοια χτύπημα ο Σπύρος Μουστακλής έμεινε ανάπηρος για όλη του την ζωή. ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Ο Μουστακλής δεν έφαγε ούτε χαστούκι. Ούτε χαστούκι. Με βεβαίωσαν και είναι γεγονός. ΒΑΡΔΑΝΗΣ: Ο Σπύρος τον έχουνε σακατεμένο από τις πρώτες μέρες, απόφραξη της καρωτίδας, με χτύπημα και απόφραξη της καρωτίδας. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Το κίνημα του Ναυτικού ήταν μεγάλο πλήγμα για τους συνταγματάρχες. Ο Παπαδόπουλος προκήρυξε δημοψήφισμα για την κατάργηση της βασιλείας. Για τον εαυτό του κράτησε την θέση του προέδρου της Δημοκρατίας. ΠΑΤΤΑΚΟΣ(σποτ για δημοψήφισμα): αυτό που ξέρω είναι ότι εμείς σας αγαπούμε, το πόσο εσείς μας αγαπάτε, πρώτον θα το δείξετε την επομένη Κυριακή αν θα πείτε Ναιιιιιιι (χειροκροτήματα) ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Οι συνταγματάρχες δεν είχαν ανάγκη την προεκλογική εκστρατεία. Στην Κρήτη ένας μαθητής έπαιζε έξω από το σχολείο του-εκλογικό κέντρο μαζεύοντας τα πεταμένα ψηφοδέλτια. ΑΛΕΞΑΚΗΣ: Όπως μάζευα λοιπόν εγώ τα ψηφοδέλτια να τα πάρω για να τα έχω για σημειώματα, οτιδήποτε άλλο, διαπιστώνω ότι όλα ή η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοδελτίων ήταν ΝΑΙ, που σήμαινε δηλαδή ότι οι συγχωριανοί μου είχαν ψηφίσει ΟΧΙ στη χούντα. Άρχισα λοιπόν εγώ να φωνάζω και να μιλάω με τους στρατιώτες ότι βλέπετε εδώ έχει πολλά ΝΑΙ. Οπότε με πλησιάζει ένας στρατιώτης και μου λέει, αυτό δεν θα το πεις σε κανέναν και θα το ξεχάσεις και όταν βγήκαν βέβαια τα αποτελέσματα ήταν εντελώς ανάποδα, όλοι είχαν ψηφίσει ΝΑΙ και ελάχιστοι ΟΧΙ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: «Απαλλάξατε την Ελλάδα από την μοναρχίαν ήτις αποτελεί ξεπερασμένο πλέον υπόμνημα άλλων εποχών και αποδώσατε της την δημοκρατίαν την οποίαν ενοσταλγούσαν και λαχταρούσαν πολλαί Ελλήνων γεννεαι, δια να την λαμπρύνετε εσείς τα τέκνα σας και τα τέκνα των τέκνων σας. Ζήτω η ελληνική δημοκρατία» ΠΑΠΑΔΟΓΚΩΝΑΣ: Εγώ ήμουνα τότε βεβαίως σε απομόνωση και δεν ήξερα και μάλιστα κτύπαγα στον διπλανό μου, γιατί επικοινωνούσαμε με τα κτυπήματα στα κελιά που ήμασταν, «Τι γίνεται;» λέω. «Βλέπω τους στρατιώτες ότι δεν φοράνε στέμματα. Τι έγινε;». ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Μετά το δημοψήφισμα δόθηκε αμνηστεία στους πολιτικούς κρατούμενους. Αλλά αυτό ήταν για τον Παπαδόπουλο μια κίνηση με πολλά πολιτικά ρίσκα. Ορκισμένοι εχθροί του, όπως ο Αλέξανδρος Παναγούλης, βγήκαν από τις φυλακές έτοιμοι να αναλάβουν δράση. Ο Γιώργης Κλάδος, δήμαρχος των Ανωγείων το 1967, είχε μείνει στην παρανομία επί 6 χρόνια. Κρυβόταν , κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες μέσα στα Ανώγεια. ΚΛΑΔΟΣ: μου είχαν υποδείξει ένα μέρος, ένα μικρό σπηλιαράκι, σε έναν γκρεμό που ήταν δύσκολα προσιτό, και έμενα εκεί την ημέρα, κατέβαινα κάτω, στο χωριό κοντά, έπαιρνα φαγητό, έτρωγα και ξαναγύριζα πίσω, όσες μέρες έμενα εκεί. Δεν είχανε μάθει τίποτα από

όλους τους ανθρώπους, από πουθενά δεν έφτασε σε αυτούς η παραμικρή πληροφορία. Αποδείχτηκε από τα πράγματα. Και μια μέρα, έτσι, στα καλά καθούμενα, αποφασίζω να βγω στην νομιμότητα. Βγαίνω, λοιπόν, στην κυκλοφορία στο Ηράκλειο. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Τον Οκτώβριο του 1973 ορκίσθηκε πολιτική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον παλιό πολιτικό Σπύρο Μαρκεζίνη. Αλλά οι ουσιαστικές εξουσίες παρέμεναν στα χέρια του Παπαδόπουλου ΖΟΥΡΝΑΤΖΗΣ: Εμείς ως κυβέρνηση Μαρκεζίνη δεν είχαμε από την ώρα που ορκιστήκαμε καμία αρμοδιότητα ούτε στο ΥΠΕΘΑ, ούτε στο ΥΠΕΣ, ούτε στο ΥΠΔΤ, ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Εγώ είχα παρακαλέσει να μην μπει ο Μαρκεζίνης. Γιατί να μην μπει ο Μαρκεζίνης; Γιατί να μην μπει; Είναι γρουσούζης ο Μαρκεζίνης και δεν επιτυγχάνει. Τίποτα άλλο. Δεν είχα τίποτα εναντίον του. ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Δεν έκανε ο Μαρκεζίνης για αυτή την κατάσταση. Δεν γνώριζε το πνεύμα των στρατιωτικών. Όταν βγήκε ο Μαρκεζίνης και είπε ότι εκτιμώ βαθύτατα τον Ηλιού και θα θαυμάζω τον Λένιν, αυτά που τα έλεγε, σε χιλιάδες αξιωματικούς που είχαν ανατραφεί να μισούν τον Ηλιού και να μισούν τον Λένιν. Αυτά τα είπε σε πρες κόμφερανς. Και δεν ήταν χαζός, κάθε άλλο, ευφυέστατος, αλλά ήταν άσχετος με αυτή την συγκεκριμένη φάση της πολιτικής ιστορίας της Ελλάδος. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Με τις δηλώσεις του, ο Μαρκεζινης προσπαθούσε να πείσει τον πολιτικό κόσμο να πάρει μέρος στο πείραμα φιλελευθεροποίησης του Παπαδόπουλου. Αλλά αυτά τα πολιτικά ανοίγματα είχαν αντίθετο αποτέλεσμα. Στις 7 Νοέμβρη 1973, με ευκαιρία το μνημόσυνο του Γεωργίου Παπανδρέου σημειωθήκαν μεγάλες συγκρούσεις με την αστυνομία. ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Είχε φύγει η χούντα που τους ενοχλούσε. Και αφού είχε φύγει, μετά ενάμιση μήνα, απεφάσισαν να διώξουν, ποιον; Τον πολίτη πρωθυπουργό, τον Μαρκεζίνη, που πήγαινε για εκλογές εντός του 73, ή το αργότερο τον δεύτερο μήνα του νέου έτους. Ποιος φταίει; Πταιω, πταιες, πταιει, πταίομεν, πταίετε, πταίουσιν. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στα Πανεπιστήμια οι φοιτητές ζήτησαν εκλογές στους συλλόγους τους. Αλλά η κυβέρνηση Μαρκεζίνη επέμενε οι φοιτητικές εκλογές να διεξαχθούν μετά τις βουλευτικές , Την Τετάρτη 14 Νοεμβρίου φοιτητές κατέλαβαν το Πολυτεχνείο. Ο αστυνομικός διευθυντής Αθήνας Χριστολουκας ζήτησε από τον υφυπουργό Τύπου να συναντηθεί με τον Μαρκεζίνη. ΖΟΥΡΝΑΤΖΗΣ: Το ίδιο απόγευμα έρχεται στο δικό μου γραφείο εδώ δίπλα στη Ζαλωκώστα, ο ίδιος ο Χρηστολουκάς μήπως μπορέσω να τον φέρω σε επαφή με τον πρωθυπουργό, να του πεις τι κύριε Διευθυντή; Να του πω ότι αυτό που γίνεται αυτή τη στιγμή στο Πολυτεχνείο, θα είχανε συμπληρωθεί 4-5 ώρες κατάληψης, μπορεί να μας οδηγήσει μακριά ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Ζουρνατζής οδήγησε τον αστυνομικό διευθυντή στον υπουργό Παιδείας Παναγιώτη Σιφναίο. ΖΟΥΡΝΑΤΖΗΣ: Αφού άκουσε τι μπορεί να γίνει τις επόμενες μέρες από τα παιδιά, εγύρισε σε εμένα απευθυνόμενος, «Σπυράκη, ας τα παιδιά να κλάνουνε» ΛΕΚΑΤΣΑ: Αποφασίζουμε ότι τώρα πια ήρθε η στιγμή να κλιμακωθεί ο αγώνας μας ΖΟΥΡΝΑΤΖΗΣ: Έκαναν τη δική τους συντονιστική επιτροπή, άνοιξαν το ραδιόφωνο, εδώ πολυτεχνείο, εδώ πολυτεχνείο, Τετάρτη, Πέμπτη Παρασκευή γίνεται μία κορύφωση ΛΕΚΑΤΣΑ: Συμμετέχουν λαός και μαθητές ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Την Παρασκευή το μεσημέρι συνεδρίασε εκτάκτως το μικρό υπουργικό συμβούλιο με την συμμετοχή του Παπαδόπουλο. Ο Σπύρος Ζουρνατζής πρότεινε ελικόπτερα να ρίξουν δακρυγόνα στο προαύλιο του Πολυτεχνείου.

ΖΟΥΡΝΑΤΖΗΣ: Θα περάσουν λοιπόν αντί για 1, 3 και θα ρίξουν δακρυγόνα. Πέφτοντας τα δακρυγόνα θα δημιουργηθεί αυτό το μπουκακά, και τότε θα επέμβουν οι δυνάμεις του κ Χρηστολουκά να αδειάσουν τον περίβολο. Μεσημέρι.... Γύρισε λοιπόν ο Παπαδόπουλος και του λέει τι λέτε κ Μαρκεζίνη για αυτά που λέει ο υπουργός σας; Ο Μαρκεζίνης ανοήτως, είπε, ανοήτως, δεν άκουσα δεν ξέρω τίποτα. Βρείτε τα μεταξύ σας. Ήταν τόσο παθητικός μέτοχος αυτής της συνάντησης που έδειχνε ότι δεν είχε το κουράγιο να σκεφθεί κάτι για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση ΛΕΚΑΤΣΑ: Υπάρχουν κάποιες πληροφορίες ότι δεν υπάρχει περίπτωση θα καταλυθεί το άσυλο και θα χτυπήσουν και θα χτυπήσουν άσχημα. Επικρατεί η άποψη να μην αποχωρήσουμε και λέμε όσοι θέλουν να φύγουν είναι ελεύθεροι. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Η εξέγερση Είχε εξαπλωθεί σε όλη την Αθήνα. .Το βράδυ της Παρασκευής ο Ζουρνατζής επισκέφθηκε τον αρχηγό της αστυνομίας. ΖΟΥΡΝΑΤΖΗΣ: Και τις 2 φορές έπρεπε γιατί ήταν στην τουαλέτα και ρώτησα μάλιστα, τι συμβαίνει γιατί έχεις συχνοουρία, ε με αυτά που γίνονται λέει τι να κάνω. Δεν κρατιότανε ο συγχωρεμένος. ΛΕΚΑΤΣΑ: Η περισσότερη ζημιά σε θέματα θανάτου και θέματα τραυματισμών έγινε σε ανθρώπους που ήταν στους τριγύρω δρόμους, σε ανθρώπους που ήταν στα κάγκελα από τις λεγόμενες αδέσποτες, τις οποίες όταν άρχισαν να πέφτουν λέγαμε.. πλαστικά, πλαστικά μην φοβάστε. Εγώ πάντως είδα με τα ίδια μου τα μάτια τουλάχιστον 6 άτομα να καταλήγουν στο μικρό ιατρείο ένα κοριτσάκι κι αυτό 14 χρονών. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ήταν η κορυφαία εκδήλωση αντίστασης. Ο δικτάτορας έπρεπε η να διαφύγει στο εξωτερικό να κηρύξει τον στρατιωτικό νόμο. Και στην βία ΖΟΥΡΝΑΤΖΗΣ: Και είπε ο Παπαδόπουλος, αφού η αστυνομία δεν επαρκεί, με ΑΣΔΕΝ εντολή να επέμβει ο στρατός ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: «Ατυχώς αναρχικά στοιχεία, αποβλέποντα εις ανατροπή πάσας εννόμου τάξεως και εκμεταλλευόμενα την αφέλεια απροσγείωτων ατόμων και την ιδιοτέλεια πολιτικών προσώπων, εδημιούργησαν επικινδύνως εκρυθμον κατάστασιν. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Το πείραμα της ελεγχόμενης φιλελευθεροποίησης αλά τουρκικά είχε αποτύχει. Ο Παπαδόπουλος είχε χάσει το παιχνίδι. Στις 25 Νοεμβρίου η ομάδα των σκληρών αξιωματικών που ήταν αντίθετοι στα ανοίγματα του τον απομάκρυνε από την εξουσία. ΓΚΥΖΙΚΗΣ: «κύριος στόχος ο αντικομμουνιστικός φανατισμός. Σας προσκαλώ να αναφωνήσωμεν ζήτω το έθνος, ζήτω η επανάσταση ΦΑΡΜΑΚΗΣ: Είχα δει τον Παπαδόπουλο την Παρασκευή πριν από τις 25 ο Παπαδόπουλος ανέμενε κάτι, δεν ξέρω εάν ανέμενε να είναι επικεφαλής ο Ιωαννίδης, αλλά ότι ανέμενε κάτι το ανέμενε, δεν συζητείται. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο νέος ισχυρός άνδρας ήταν ο Δημήτρης Ιωαννίδης , αρχηγός της στρατιωτικής αστυνομίας. ΠΑΤΤΑΚΟΣ: Τον είχα ειδοποιήσει 15- 20 μέρες, αλλά και πριν. Διότι ήξερα από παλιά ότι ο Ιωαννίδης ετοιμάζετο με κάποιους άλλους, να μην πάνε σε εκλογές ποτέ. Επίστευε περισσότερο τον Ιωαννίδη από μένα. Επίστευε ότι ο Ιωαννίδης ήτο αρσακειάς. Και εγώ ήμουν αρσενικός. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στην θέση του νομικού συμβούλου του προέδρου της Δημοκρατίας υπηρετούσε ο σύμβουλος Επικρατείας Σπύρος Νικολάου. Ήταν σε συνεννόηση με την αντιστασιακή ομάδα του αξιωματικού Άγγελου Πνευματικού που είχε αποταχθεί μετά την 21 η Απριλίου. Στο γραφείο του Γκυζίκη ο κ. Νικολάου συνάντησε για πρώτη φορά τον Ιωαννίδη.

ΝΙΚΟΛΑΟΥ: ήρθε και μου έκανε εντύπωση, γιατί κάθισα απέναντί του, η σκληράδα των ματιών του και του προσώπου του, αυτουνού του ανθρώπου, του Ιωαννίδη, αυτά τα μάτια του, τα οποία είχαν μια σκληράδα φιδιού. Ήταν φοβερός. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Χιλιάδες συνελήφθησαν και βασανίστηκαν άγρια στην ΕΣΑ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ: φέρνανε παιδιά από το Πολυτεχνείο σωρηδόν, τα χτυπάγανε, τα κλωτσάγανε, τους βάζανε και γλείφανε το πάτωμα και τα λοιπά, κλωτσιές από εδώ, κλωτσιές από εκεί, τους φέρνανε κατά ομάδες, να τους τρομοκρατήσουν. ΛΕΚΑΤΣΑ: Με πήραν χωρίς ρούχα, με ένα νυχτικό. Φτάνοντας στο ΕΑΤ-ΕΣΑ δεν υπήρχαν κελιά πια είχαν καταληφθεί, είχε μεγάλη κίνηση το μαγαζί την εποχή αυτή και με βάλανε σε ένα κουτί από πιθανό ψυγείο, ήταν από τους πιο κρύους χειμώνες που έχει η Αθήνα ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ: Και μια μέρα βλέπω τον γιο μου. Τον οποίο τον είχαν και τον κτυπάγανε, τον βρίζανε, μπροστά μου ΝΙΚΟΛΑΟΥ: Χειρότερος και από την πιο σκληρή περίοδο Παπαδόπουλου, ήταν καθαρά φασιστικό κίνημα, πολύ σκληρό, τον τρέμανε όλοι. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Αυτή την φορά είχε εφαρμοσθεί η αυθεντική συνταγή της μεταξικής δικτατορίας. Στην Γυάρο στάλθηκαν όχι μόνο οι συνήθεις ύποπτοι αλλά άνθρωποι όπως ο πολιτικός του Κέντρου Μαύρος και ο ηθοποιός Σταύρος Παράβας. ΧΑΡΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟΣ: Ήμασταν όλοι-όλοι 26 και μας βάλανε κάτω στο αμπάρι. Σε αθλία κατάσταση όλοι, άλλοι δεν μπορούσαν να περπατήσουν, κτυπημένοι, ο Κιάος δεν μπορούσε να περπατήσει, ζαλιζόταν, τον είχαν τσακίσει στα βασανιστήρια και ρωτάμε «Που μας πάνε;». ΑΦΗΓΗΤΗΣ: «χορωδία ενόπλων δυνάμεων λέει τα κάλαντα την παραμονή των Χριστουγέννων του 73 στους: Υπ. Εθν. Άμυνας Λατσούδη, αρχηγό ενόπλων δυνάμεων Μπονάνο, αρχηγό στρατού Γαλατσάνο, αρχηγό ναυτικού Αραπάκη και αρχηγό αεροπορίας Παπανικολάου». ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Με την ανάληψη της εξουσίας, ο Ιωαννίδης έβαλε μπροστά ένα νέο σχέδιο: την ανατροπή του προέδρου Μακαρίου. Ο νέος δικτάτορας θεωρούσε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο φιλοκομμουνιστή. Τα σχέδια του Ιωαννίδη έγιναν γνωστά στο αμερικανικό Στέηντ Ντηπάρτμεντ. ΜΠΟΓΙΑΤ:'Ήμουν πεπεισμένος ότι ο Ελληνικός στρατός χρηματοδοτούσε την ΕΟΚΑ Β στην Κύπρο , με στόχο να ρίξει τον Μακάριο και να φέρει ελεγχόμενη κυβέρνηση από την Αθήνα. Πείσθηκα για αυτό το Φεβρουάριο του 1974. ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Στις αρχές του 74 ειδοποίησα τον πανίσχυρο πρόεδρο της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της γερουσίας τον αείμνηστο γερουσιαστή Γουίλιαμ Φουλμπράιτ ότι οι πληροφορίες μου μού λένε ότι ετοιμάζεται πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου. Την περίοδο αυτή άρχισε η δεύτερη περιπέτεια της απαγωγής μου από την Ουάσιγκτον. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Ηλίας Δημητρακόπουλος ήταν ο βασικός πολέμιος της δικτατορίας στις ΗΠΑκαι έπρεπε να φύγει από την μέση. Η χούντα είχε σχεδιάσει την απαγωγή του από την Ουάσιγκτον και την μεταφορά του στην Ελλάδα με υποβρύχιο. Ο χουντικός πρέσβης Παναγιωτάκος συζήτησε το σχέδιο απαγωγής με τον διπλωμάτη Χαράλαμπο Παπαδόπουλο. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Αντικείμενο της συζήτησης στην Ελλάδα, Να τον απαγάγουν από τις Ηνωμένες Πολιτείες. τον Δημητρακόπουλο, με υποβρύχιο ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ήταν μια μυστική αποστολή που προϋπέθετε την συνεργασία της αμερικανικής ναυτικής βάσης και των μυστικών υπηρεσιών. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ: Έχω την εντύπωση ότι ο Κίσσιγκερ ήταν ενημερωμένος

ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Χένρι Κισσινγκερ συμμεριζόταν την αντιπάθεια του Ιωαννίδη για τον Μακάριο. ΜΠΟΓΙΑΤ: Ο Κίσσιγκερ δεν συμπαθούσε το Μακάριο. Ο πρόεδρος Νίξον συμπαθούσε την Ελληνική κυβέρνηση. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στις 15 Ιουλίου η χούντα των Αθηνών ανέτρεπε με πραξικόπημα τον Μακάριο και προσπάθησε να τον δολοφονήσει. Ο Μακάριος κατάφερε να διαφύγει στο εξωτερικό. Ο Μακάριος είχε επιβιώσει, ανατρέποντας το σχέδιο της χούντας. ΟΙ Τούρκοι ετοιμάζονταν να εισβάλλουν. Στο προεδρικό Μέγαρο ο Γκιζίκης βρισκόταν σε απόγνωση. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ: Με παίρνει στο τηλέφωνο ο Νικολάου και μου λέει: Πήγαινε στον Παναγιώτη Κανελλόπουλο και πες του αυτή τη στιγμή να πάρει στο τηλέφωνο τον Γκιζίκη. Ο Γκιζίκης βρίσκεται στο γραφείο του με το πρόσωπο στα δυο του χέρια και αδυνατεί να δώσει λύση στα προβλήματα. ΝΙΚΟΛΑΟΥ: Και πήγε ο Άγγελος στον Κανελλόπουλο και του είπε, «Πρόεδρε, η κυβέρνηση βρίσκεται σε χάος. Νομίζω ότι πρέπει να αναλάβετε μια πρωτοβουλία, να παραδώσουν την εξουσία στους πολιτικούς». ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, πρωθυπουργός μέχρι την 21η Απριλίου, δίστασε και ζήτησε πίστωση χρόνου. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ: Την επομένη μέρα πράγματι πείθεται ο Κανελλόπουλος και παίρνει τον Γκιζίκη. Εν τω μεταξύ οι παρατρεχάμενοι οι Ιωαννίδη είχαν συλλάβει το μήνυμα, είχαν πιάσει το τηλεφώνημα και είχαν απομονώσει τον Γκιζίκη. Και του απαντάμε του Κανελλόπουλου ότι βρίσκεται στο Πεντάγωνο. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Ιωαννίδης έδινε σκληρή μάχη για να παραμείνει στην εξουσία. Αλλά στις 20 Ιουλίου οι Τούρκοι εισέβαλλαν στον Κύπρο. Η χούντα κάλεσε γενική επιστράτευση για να επικρατήσει χάος. Η στρατιωτική δικτατορία είχε οδηγήσει σε πλήρη διάλυση ακόμη και τον στρατό. Μόνος απτόητος ήταν ο Ιωαννίδης. Ο Τομ Μπόγιατ έφτασε εσπευσμένως στην Αθήνα. Ο δικτάτορας ήταν εκτός τόπου και χρόνου. ΜΠΟΓΙΑΤ: Μιλάμε για το 1973 εκείνος μιλούσε για το 1492. Μίλαγε για Κωνσταντινούπολη, όχι Ιστανμπούλ. Μιλούσαμε για κάποιο συμβιβασμό και αυτός μιλούσε για την επιστροφή της Κωνσταντινούπολης. 'Ηταν χάσιμο χρόνου. Ήταν τρομακτικό, ήταν περίεργο. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Στην Κύπρο, ο τουρκικός στρατός συνέχιζε την προέλαση του. Στις 23 Ιουλίου ο υπασπιστής του Γκιζικη Μπραβάκος ζήτησε ξανά επαφή με τον Κανελλόπουλο. Δεν έκρυψε ότι παρακολουθούσε τις συνομιλίες στο προεδρικό Μέγαρο. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ: την Τρίτη το πρωί πάει ο Μπρατάκος στο γραφείο του Νικολάου και λέει πάρε μου τον Κανελλόπουλο. ΝΙΚΟΛΑΟΥ: μου λέει «Έλα, θα γίνει αυτό που θέλετε». Εγώ δεν ήξερα τίποτα, δεν είχα συζητήσει ποτέ με τον Μπραβάκο. «Πάρε μου τον Κανελλόπουλο». ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ: Απαντάει ο Νικολάου δεν ξέρω που είναι ο Κανελλόπουλος. Άφησε τα αυτά, έχουμε παρακολουθήσει όλες σας τις συζητήσεις αυτές τις μέρες, ΝΙΚΟΛΑΟΥ: Λέω «Θα πάω στο γραφείο μου να δω το τηλέφωνό του, κάπου το έχω γραμμένο». «Έλα» λέει, «ξέρουμε ότι τον ξέρει, πάρε τον τώρα». ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ: πάρε τον λοιπόν και πέστου να έρθει εδώ μαζί με τους πολιτικούς αρχηγούς. ΝΙΚΟΛΑΟΥ: και άρχισε η σύσκεψη στο γραφείο του Γκυζίκη των πολιτικών αρχηγών.

ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Μετά από πρόταση του Αβέρωφ, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κλήθηκε επειγόντως από το Παρίσι. Τηλεφώνησε αμέσως στον στενό του συνεργάτη Παναγιώτη Λαμπρία. ΛΑΜΠΡΙΑΣ: Eγώ ήμουν στο Λονδίνο και το τηλεφώνημα για να τον συναντήσω για να γυρίσουμε μαζί, τον Καραμανλή, έγινε γύρω στις 5.00 το απόγευμα. Και λέει ότι: «Στις 9.00 να είσαι στο Παρίσι.» Του λέω: -«Αποκλείεται. Είμαι ακόμα εδώ, δεν υπάρχει εισιτήριο». Μου λέει: «Έλα με τα πόδια». Εγώ στις 9.00 φεύγω». ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Ο Λαμπρίας κατάφερε να φτάσει στο Παρίσι μέσα σε λίγες ώρες. Στο αεροπλάνο άκουσαν τα νέα από το BBC. ΛΑΜΠΡΙΑΣ: Το μεγαλύτερο πλήθος από εποχής απελευθέρωσης από τους Γερμανούς έχει συγκεντρωθεί με αναστάσιμες λαμπάδες, με ιαχές, με φωτογραφίες του Καραμανλή και τον περιμένει ως απελευθερωτή. Εγώ συγκινήθηκα, γιατί δεν ξέραμε τι γινόταν. Και γύρισα στον ίδιο τον Καραμανλή και του τα είπα, με αυτόν ενδεχομένως τον τόνο τον ενθουσιώδη. Τον κοιτάζω, μέχρι που ήταν μελαγχολικός: «Αυτό προσδιορίζει, μου λέει, το μέγεθος των ευθυνών μου». ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: ΟΙ σκληροί του Ιωαννίδη δεν είχαν παραδώσει τα όπλα. Ειχαν στείλει πεζοναύτες στο Ζάππειο που καιροφυλακτούσαν. ΝΙΚΟΛΑΟΥ: τα είδαμε αυτά με τα μάτια μας, είδαμε κινήσεις στον Κήπο, στον Εθνικό Κήπο, δηλαδή από την πίσω μεριά είχαν μαζευτεί πεζοναύτες ήταν; Μάλλον πεζοναύτες ήταν. Δηλαδή, πως το λένε, κάποια μονάδα έμπιστη του Ιωαννίδη. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ: αυτοί πιστεύανε ότι θα έρθουν οι πολιτικοί και θα έχουν πάλι την εξουσία, βλέποντας ότι χάνουν το παιχνίδι, ήταν έτοιμοι να επέμβουν εναντίον του πλήθους. Εμείς λοιπόν, με την ομάδα την δική μου, τον αδερφό μου, 2-3 άλλους αξιωματικούς και τον κλητήρα του Νικολάου είχαμε όπλα και είχαμε πιάσει τις γωνιές και περιμέναμε. ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: Το αεροπλάνο με τον Καραμανλή έφτασε στο αεροδρόμιο του Ελληνικου , όπου επικρατούσε χάος. ΛΑΜΠΡΙΑΣ: όταν είδα αυτή την ακαταστασία, την ανθρωποθάλασσα, το ότι κανένας, ότι όλοι είχαν προχωρήσει σ' αυτό το αεροπλανάκι που έμοιαζε καρυδότσουφλο μέσα στην ανθρωποθάλασσα, προσπαθούσαν να το σηκώσουν στα χέρια, μου πέρασε από το μυαλό: "Θα τον σκοτώσουν εν θριάμβω!" σκέφθηκα. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ: Κάποια στιγμή ο Μπραβάκος τσακώθηκε με έναν Ιωαννιδικό, τον Μπαλαϊνη να επέμβουν. Ο Μπαλαϊνης επέμενε η κυβέρνηση να είναι υπό τον έλεγχο των στρατιωτικών. Ο Μπραβάκος του λέει χάσαμε το παιχνίδι σταμάτα, ήμασταν μπροστά όταν γινόταν αυτή η συζήτηση ΛΑΜΠΡΙΑΣ: Άρχισε να μιλάει, δεν ακουγόταν τίποτα και ωρυόταν ο κόσμος. Οπότε κάποια στιγμή τσαντίστηκε και λέει: -Πάψτε ρε. Και ένας γεροντάκος που ήταν δίπλα λέει: -Ίδιος έφυγε, ίδιος γύρισε! ΑΦΗΓΗΤΗΣ: «Μετά την ορκομωσία του κ.Καραμανλή ως πρωθυπουργού ηκολούθησεν η 1 η φάση της ορκομωσίας μελών της κυβερνήσεως υπό του μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ.Σεραφείμ, ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Γκιζίκη ΡΑΛΛΗΣ: τον συνόδευσα να πάμε για την ορκωμοσία της Κυβερνήσεως. Και ήμασταν μες στο αμάξι και σε μια στιγμή γυρίζει και μου λέει με βουρκωμένα μάτια και φωνή έτσι σπασμένη, μου λέει Γιώργο δεν ξέρεις πόσο ήθελα να επανέλθω στην Ελλάδα αλλά ποτέ υπό αυτές τις συνθήκες ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ: ΟΙ Φυλακές άνοιξαν, οι εξόριστοι επέστρεψαν από την Γυάρο στην Αθήνα. Πέρασαν μήνες, πριν να σταθεροποιηθεί η κυβέρνηση Καραμανλή.

ΠΑΤΤΑΚΟΣ: 28 Οκτωβρίου, πρωί- πρωί, χτυπάει το κουδούνι, ήμουν στο κρεβάτι ακόμα, 6 η ώρα. Μπήκαν και μου είπαν, ντυθείτε, ετοιμάστε την βαλίτσα σας και ελάτε μαζί μας. Για που; Η εντολή μας είναι να σας πάμε κάπου. Που; Δίκη Χούντας: Σήμερα ενώπιον του 5μελούς εφετείου Αθηνών πρόκειται να εκδικαστούν οι αξιόποινες πράξεις της εσχάτης προδοσίας και της στάσεως στρατού ΠΑΤΤΑΚΟΣ (από δίκη): κάθομαι στον Κορυδαλλό !! ΤΕΛΟΣ.