ødø1'(.ø/(5
ødø1'(.ø/(5 L
7$%/2 /ø67(6ø LY
ù(.ø/ /ø67(6ø Y
.,6$/70$ /ø67(6ø YL ÖZET....................................................... YLL $%675$&7 YLLL %ø5ø1&ø %g/h0
*ø5øù ø.ø1&ø %g/h0
)ø<$7 ø67ø.5$5, 9( '(öøù.(1 +('()/(0(/(5ø
(QIODV\RQ 0DOL\HWOHUL
=DPDQ 7XWDUVÕ]OÕ÷Õ
'H÷LúNHQ +HGHIOHPHOHUL
2.3.1. Parasal Büyüklük Hedeflemesi................
<DSÕVDO ' ]HQOHPHOHU
2.3.2. Döviz Kuru Hedeflemesi......................................................................12
1RPLQDO *6<ø+ +HGHIOHPHVL
(QIODV\RQ +HGHIOHPHVL
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM (1)/$6<21 +('()/(0(6ø1ø1 g1 .2ù8//$5, g=(//ø./(5ø
8<*8/$10$6, 9( h/.( g51(./(5ø ««« « «««««« ««
0HUNH] %DQNDVÕ %D÷ÕPVÕ]OÕ÷Õ
7HN +HGHILQ (QIODV\RQ 2ODUDN %HOLUOHQPHVL
)L\DW (Qdeksi Seçimi..............................................................................18
+HGHIOHPH '|QHPLQLQ 8]XQOX÷X
%DQW *HQLúOL÷L
2SWLPDO 2UDQ
+HVDS 9HUHELOLUOLN
L
*HOLรบPLรบ hONHOHUGH (QIODV\RQ +HGHIOHPHVL 8\JXODPDODUร 3.8.1. Ortak ร zellikler.......................................................................27
*HOLรบPHNWH RODQ hONHOHUGH (QIODV\RQ +HGHIOHPHVL 8\JXODPDODUร
0HUNH] %DQNDVร %Dรทร PVร ]Oร รทร
6HQ\RUDM
6ร รท )LQDQVDO 3L\DVDODU
<ROVX]OXN
รธVUDLO gUQHรทL รธVUDLOยถGH (QIODV\RQ +HGHIOHPHVL 8\JXODPDVร
8\JXODPD 6RQXoODUร
'LรทHU *HOLรบPHNWH 2ODQ hONH gUQHNOHUL
รนLOL
.RORPEL\D
0HNVLND
3HUX
%UH]LO\D Dร RDร NCร Bร Lร M
7h5.รธ<( (.2120รธ6รธ *(1(/ '(รถ(5/(1'รธ50(
1989 Dรถnemi.................................................................................43
1994 Dรถnemi......................................................
1999 Dรถnemi.................................................................................47
6RQUDVร
.UL] 'รถnemi............................................................................................50
*ย oOย (NRQRPL\H *HoLรบ 3URJUDPร 4.7. 2002 ve 2003 Dรถnemi....................................
7D\ORU .XUDOร YH 7ย UNL\H 8\JXODPDVร
7ย UNL\H gUQHรทL %(รนรธ1&รธ %g/h0
ร NERรธ/(5 9( 6218d
0HUNH] %DQNDVร %Dรทร PVร ]Oร รทร
5.2. ร ncelikli Tek Hedef...................................
+HGHI LOH รธOJLOL g]HOOLNOHU
LL
øODQ
)L\DW (QGHNVL
ùRNODUÕQ .DPXR\XQD $oÕNODQPDVÕ
1RNWD \D GD %DQW +HGHIL 5.3.5. Hedefleme Dönemi.................................................................74
ùHIIDIOÕN
3ROLWLND $UDoODUÕ
5.4. Sonuç.........................................................................................76
KAYNAKÇA...................................................................................
LLL
7$%/2 /รธ67(6รธ
6D\ID 1R
7DEOR %D]ร *HOLรบPLรบ hONHOHULQ 6HoLOPLรบ g]HOOLNOHUL
7DEOR (NRQRPLN *|VWHUJHOHU รธVUDLO
7DEOR %D]ร *HOLรบPHNWH 2ODQ hONHOHULQ 6HoLOPLรบ g]HOOLNOHUL
7DEOR 1993 Dรถnemi Bรผtรงe Dengesi......................................45
7DEOR 1993 Dรถnemi Ticaret Dengesi....................................47
7DEOR
Kriz ร ncesinde ve Kriz Dรถneminde SermayH +DUHNHWOHUL
7DEOR 3DUDVDO %ย \ย NOย N +HGHIOHUL YH *HUoHNOHรบPHOHU โ Tรผrkiye
7DEOR 0RGHO รธVWDWLVWLNL 6RQXoODUร
7DEOR 6HoLOPLรบ hONHOHULQ +HGHIOHUL
LY
ù(.ø/ /ø67(6ø
ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX <HQL =HODQGD
ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX .DQDGD
ùHNLO
ùHNLO
<ÕOOÕN (QIODV\RQ 'H÷HUOHUL )LQODQGL\D øVYHo øQJLOWHUH
<ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX øVUDLO
ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX øVUDLO
ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX ùLOL
ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX .RORPEL\D
ùHNLO <ÕOOÕN TÜFE Enflasyonu (Meksika. 1992
ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QI YH +HGHIOHUL 0HNVLND
ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX 3HUX
ùHNLO <ÕOOÕN (QIODV\RQ +HGHIOHUL YH *HUoHNOHúPHOHUL %UH]L\D
ùHNLO
ùHNLO
ùHNLO
$\OÕN 7h)( (QIODV\RQX 7 UNL\H $U – ùXE
$\OÕN 7()( TÜFE Enflasyonu (Türkiye. 2002).....................55
$\OÕN 7h)( (QIODV\RQX 7 UNL\H
ùHNLO
øo %RUo 6WRNXQXQ *D\UL 6DIL 0LOOL +DVÕOD¶\D 2UDQÕ 7 UNL\H
ùHNLO
&DUL $oÕ÷ÕQ *60+¶\H 2UDQÕ 7 UNL\H
ùHNLO
.DWVD\ÕODUÕQ 'H÷LúLPL
Y
.,6$/70$ /ø67(6ø
%''. %DQNDFÕOÕN ' ]HQOHPH YH 'HQHWOHPH .XUXPX 'ø( 'HYOHW øVWDWLVWLN (QVWLW V
'37 'HYOHW 3ODQODPD 7HúNLODWÕ
(50 (XURSHDQ ([FKDQJH 5DWH 0HFKDQLVP )(' )HGHUDO 5HVHUYH 6\VWHP *60+ *D\UL 6DIL 0LOOL +DVÕOD
*13 *URVV 1DWLRQDO 3URGXFW
*6<ø+ *D\UL 6DIL <XUW øoL +DVÕOD
,)6 ,QWHUQDWLRQDO )LQDQFLDO 6WDWLVWLFV ,0) ,QWHUQDWLRQDO 0RQHWDU\ )XQG ø72 øVWDQEXO 7LFDUHW 2GDVÕ 1ø9 1HW øo 9DUOÕNODU
185 1HW 8OXVODUDUDVÕ 5H]HUYOHU 37$ 3ROLF\ 7DUJHWV $JUHHPHQW
5%1= 5HVHUYH %DQN RI 1HZ =HDODQG
53,; 5HWDLO 3ULFH ,QGH[ ([FOXGLQJ 0RUWJDJH ,QWHUHVW 3D\PHQWV 7&0% 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ 7h)( 7 NHWLFL )L\DWODUÕ (QGHNVL
YL
g=(7 %X oDOÕúPD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL LQIODWLRQ WDUJHWLQJ VWUDWHMLVLQL YH
JHQHO NDEXO J|UP ú |Q NRúXOODUÕQÕ LQFHOH\HUHN JHOLúPHNWH RODQ ONHOHUH
X\JXODQDELOLUOL÷LQL DUDúWÕUPDNWDGÕU (NRQRPL OLWHUDW U QGH \D\JÕQ RODUDN
\ NVHN HQIODV\RQXQ WHPHO VHEHEL SDUD RWRULWHOHULQLQ HQIODV\RQLVW ELU H÷LOLP
J|VWHUPHVL RODUDN NDEXO J|UP úW U %X LWLEDUOD oDOÕúPDGD SDUD RWRULWHOHULQLQ
]DPDQ WXWDUVÕ]OÕ÷ÕQD GH÷LQLOHUHN EX SUREOHPLQ o|] P QH LOLúNLQ PHYFXW SDUD
SURJUDPODUÕQÕQ DoÕNODPDVÕ GD \DSÕOPÕúWÕU %X SURJUDPODUGDQ |]HOOLNOH
¶ODUGDQ J Q P ]H HQ oRN X\JXODQDQ YH EDúDUÕOÕ RODQ SURJUDPÕQ
HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL ROGX÷X VRQXFXQD YDUÕOPÕúWÕU
dDOÕúPDGD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL |Q NRúXOODUÕQÕQ JHOLúPHNWH RODQ
ONHOHUGHNL PHYFXGL\HWL WDUWÕúÕOPDNWD |]HO RODUDN GD 7 UNL\H |UQH÷L
LQFHOHQPHNWHGLU (QIODV\RQ KHGHIOHPHVLQGH WHPHO P GDKDOH DUDFÕ NÕVD
G|QHPOL IDL] RUDQODUÕGÕU 7D\ORU PHUNH] EDQNDODUÕQÕQ NÕVD G|QHPOL IDL]
RUDQODUÕQÕ NXOODQDUDN HQIODV\RQ YH UHWLP KHGHIOHULQH XODúDELOPHOHUL DPDFÕ LOH
³7D\ORU .XUDOÕ´ RODUDN ELOLQHQ ELU NXUDO WDQÕPODPÕúWÕU *HOLúPLú ONH YHULOHUL LOH
JHUoHNOHúWLULOHQ DPSLULN oDOÕúPDODUGD JHOLU G ]H\L YH HQIODV\RQ KHGHILQL
ELUOLNWH HOH DODQ EX NXUDOD GHVWHN RODQ VRQXoODU HOGH HGLOPLúWLU %X NXUDO
7 UNL\H LoLQ HQIODV\RQ E \ PH YH NÕVD G|QHPOL IDL] RUDQODUÕ DUDVÕQGDNL
LOLúNLQLQ DQODPOÕOÕ÷ÕQÕ VÕQDPDN DPDFÕ\OD WHVW HGLOPLú YH GH÷LúNHQ LúDUHWOHUL
JHOLúPLú ONHOHU LoLQ \DSÕODQ DPSLULN oDOÕúPDODUGD ROGX÷X JLEL SR]LWLI
EXOXQPXúWXU
YLL
$%675$&7
,1)/$7,21 7$5*(7,1* $33/,&$%,/,7< 72 '(9(/23,1*
&28175,(6 $1' 7+( &$6( 2) 785.(<
7KLV VWXG\ DLPV WR DQDO\VH WKH LQIODWLRQ WDUJHWLQJ VWUDWHJ\ DQG LWV
ZLGHO\ DFFHSWHG SUHFRQGLWLRQV VR DV WR GHWHUPLQH WKH IHDVLELOLW\ RI WKLV
VWUDWHJ\ WR GHYHORSLQJ FRXQWULHV ,W LV JHQHUDOO\ DFFHSWHG LQ HFRQRPLF
OLWHUDWXUH WKDW WKH PDLQ UHDVRQ IRU KLJK LQIODWLRQ LV WKH LQIODWLRQDU\ ELDVHG
SURJUDPV RI WKH PRQHWDU\ DXWKRULWLHV $V UHJDUGV WR WKLV IDFW WKLV VWXG\ DOVR
H[SODLQV WKH FXUUHQW PRQHWDU\ SURJUDPV WKDW DLP WR VROYH WKH “time inconsistency” problem of the monetary authorities. It is concluded that the most applicable and successful program, from 1990’s hitherto, is inflation
WDUJHWLQJ
,Q WKH VWXG\ WKH RFFXUUHQFH RI WKH SUHFRQGLWLRQV RI LQIODWLRQ WDUJHWLQJ
LQ GHYHORSLQJ FRXQWULHV LV VXUYH\HG DQG VSHFLDO HPSKDVLV KDV EHHQ JLYHQ WR
WKH 7XUNLVK FDVH 7KH PDLQ LQVWUXPHQW IRU LQIODWLRQ WDUJHWLQJ LV VKRUW WHUP
LQWHUHVW UDWHV 7D\ORU GHILQed a rule, named “Taylor Rule”, that enables
FHQWUDO EDQNV WR UHDFK LQIODWLRQ DQG RXWSXW WDUJHWV E\ XVLQJ WKH VKRUW WHUP
LQWHUHVW UDWHV (PSLULFDO VWXGLHV WKDW XVH WKH GDWD RI GHYHORSHG FRXQWULHV
support the conditions of the “Taylor Rule”. This rule has bHHQ WHVWHG WR
GHWHUPLQH WKH VLJQLILFDQFH RI WKH UHODWLRQVKLS EHWZHHQ LQIODWLRQ JURZWK DQG
VKRUW WHUP LQWHUHVW UDWHV IRU 7XUNH\ 7KH UHVXOWV RI WKH VLJQV RI WKH YDULDEOHV
KDYH EHHQ DVVHVVHG SRVLWLYH OLNHZLVH WKH HPSLULFDO VWXGLHV WKDW KDYH EHHQ
H[HUFLVHG IRU WKH GHYHORSHG FRXQWULHV
YLLL
%รธ5รธ1&รธ %g/h0 *รธ5รธรน
(NRQRPL OLWHUDWย Uย QGH \D\Jร Q RODUDN \ย NVHN HQIODV\RQXQ WHPHO
VHEHEL SDUD RWRULWHOHULQLQ HQIODV\RQLVW ELU HรทLOLP J|VWHUPHVL RODUDN NDEXO
J|UPย รบWย U 3DUD RWRULWHVLQLQ ]DPDQ WXWDUVร ]Oร รทร QGDQ WLPH LQFRQVLVWHQF\
ND\QDNODQDQ EX SUREOHPLQ o|]ย Pย YH IL\DW LVWLNUDUร Qร Q VDรทODQPDVร QD LOLรบNLQ
WDUWร รบPDODU LVH ยถOHUGHQ EHUL Vย UHJHOPHNWHGLU 6|] NRQXVX o|]ย P
|QHULOHULQGHQ VRQ \ร OODUGD HQ SRSย OHU RODQร LVH SDUD SROLWLNDVร RWRULWHOHULQLQ
QLKDL KHGHI RODQ IL\DW LVWLNUDUร Qร VDรทODPDN DPDFร LOH VD\ร VDO ELU HQIODV\RQ
KHGHIL EHOLUOHPHVL YH EXQX NDPXR\XQD Doร NODPDVร LOH WDQร PODQDQ HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVLGLU ยถOร \ร OODUGD ELU oRN ย ONH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQL ELU SDUD
SROLWLNDVร RODUDN X\JXODPD\D EDรบODPร รบWร U %X ย ONHOHULQ oRรทXQGD SDUDVDO bรผyรผklรผk hedeflemHVL \D GD VDELW NXU UHMLPLQLQ EDรบDUร Vร ] ROPDVร YH\D LVWHQHQ
VRQXoODUD XODรบPDNWD HWNLVL] NDOPDVร HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH JHoLOPHVLQLQ
WHPHO VHEHSOHUL ROPXรบWXU g]HOOLNOH JHOLรบPLรบ ย ONHOHULQ X\JXODPD\D NR\GXรทX
HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SURJUDPODUร HQIODV\RQX Gย รบย UPHNWH YH IL\DW LVWLNUDUร Qร
VDรทODPDNWD HWNLOL ROPXรบWXU 0DVVRQ YH GLรทHUOHUL EX EDรบDUร \D GD
GHรทLQHUHN HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL oDWร Vร Qร Q SDUDVDO JHQLรบOHPH YH
HQIODV\RQXQ PDOL\HWOHULQL Doร NODPDVร \|Qย QGHQ YH HQIODV\RQ EDVNร Vร QD รถnceden bir รถnlem alma mHWRGX ROXรบWXUPDVร Doร Vร QGDQ SHGDJRMLN ELU SROLWLND
ROGXรทXQX VDYXQPXรบODUGร U
6RQ \ร OODUGD JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHU GH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQL ELU
SDUD SROLWLNDVร UHMLPL RODUDN X\JXODPD\D EDรบODPร รบODUGร U %X oDOร รบPDQร Q DPDFร
enflasyon hedeflemesi รงerรงevesinin JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUH X\JXODQDELOLUOLรทL
YH |]HOOLNOH GH 7ย UNL\Hยถ\H X\JXODQDELOLUOLรทLQLQ LQFHOHQPHVLGLU %X DPDoOD NRQX
E|Oย PGH HOH DOร QPร รบWร U *LULรบ QLWHOLรทLQGHNL ELULQFL E|Oย Pย Q DUGร QGDQ LNLQFL
E|Oย PGH SDUD SROLWLNDODUร Qร Q JHQHO DPDFร RODQ IL\DW LVWLNUDUร HOH DOร QPร รบ
LVWLNUDUร Q VDรทODQDPDPDVร KDOLQGH JHUoHNOHรบHELOHFHN HQIODV\RQXQ PDOL\HWOHUL
YH ]DPDQ WXWDUVร ]Oร รทร VRUXQX LQFHOHQPLรบWLU %X VRUXQXQ o|]ย Pย DPDFร \OD
SROLWLNDFร ODU Doร Vร QGDQ LoLQ PHYFXW KHGHIOHPH VWUDWHMLOHUL GHรทHUOHQGLULOPLรบ YH parasal
bรผyรผklรผk
hedeflemesi,
dรถviz
kuru
hedeflemesi,
enflasyon
KHGHIOHPHVL YH JD\UL VDIL \XUW LoL KDVร OD KHGHIOHPHVL VWUDWHMLOHUL DYDQWDM YH
GH]DYDQWDMODUร RUWD\D NRQXODUDN LQFHOHQPLรบWLU
hoย QFย E|Oย PGH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ |Q NRรบXOODUร |]HOOLNOHUL YH
X\JXODQPDVร NRQXODUร GHรทHUOHQGLULOPLรบ JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGH YH JHOLรบPHNWH RODQ
ย ONHOHUGH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXODPDODUร LQFHOHQPLรบ YH RUWDN |]HOOLNOHULQLQ WHVSLWL \DSร OPร รบWร U g]HOOLNOH JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH oRN Vร N
J|Uย OHQ VHQ\RUDM PHUNH] EDQNDVร EDรทร PVร ]Oร รทร Vร รท ILQDQVDO SL\DVDODU JLEL
VRUXQODUD GHรทLQLOPLรบ YH \ROVX]OXรทXQ GD HQIODV\RQOD Pย FDGHOHGH \DUDWWร รทร
Vร Nร QWร ODU RUWD\D NRQXOPXรบWXU
'|UGย QFย E|Oย PGH 7ย UNL\H HNRQRPLVL KDNNร QGD JHQHO ELU
GHรทHUOHQGLUPH \DSร ODUDN |]HOOLNOH NUL] YH NUL] VRQUDVร G|QHPOHU ile gรผรงlรผ
HNRQRPL\H JHoLรบ SURJUDPร LQFHOHQPLรบWLU 7D\ORU PHUNH] EDQNDODUร Qร Q
Nร VD G|QHPOL IDL] RUDQODUร Qร NXOODQDUDN HQIODV\RQ YH ย UHWLP KHGHIOHULQH
XODรบDELOPHOHUL DPDFร LOH ยณ7D\ORU .XUDOร ยด RODUDN ELOLQHQ ELU NXUDO WDQร PODPร รบWร U
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVLQL X\JXOD\DQ JHOLรบPLรบ ย ONHOHULQ WDPDPร SDUD SROLWLNDVร
WHPHO HQVWUย PDQร RODUDN Nร VD G|QHPOL IDL] RUDQODUร Qร NXOODQGร NODUร QGDQ EX
NXUDOร NHQGL ย ONHOHULQH X\DUOD\DUDN HQIODV\RQ Eย \ย PH YH Nร VD G|QHPOL IDL]
RUDQODUร DUDVร QGDNL EDรทร |OoPH\H oDOร รบPร รบODUGร U %X E|Oย PGH D\Uร FD 7D\ORU
.XUDOร GHรทHUOHQGLULOPLรบ YH EX NXUDOร Q 7ย UNL\Hยถ\H X\JXODQPDVร QD oDOร รบร OPร รบWร U
$QFDN 7ย UNL\HยถGH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ KLo ELU G|QHP SDUD SROLWLNDVร
RODUDN X\JXODQPDPDVร QGDQ |Wย Uย 7ย UNL\H X\JXODPDVร Qร Q DPDFร VDGHFH Nร VD
dรถnemli IDL] RUDQODUร LOH Eย \ย PH YH HQIODV\RQ DUDVร QGDNL EDรทร Q \|Qย Qย
EHOLUOHPHN RODUDN Vร Qร UODQGร Uร OPร รบWร U %X
GHรทHUOHQGLUPHQLQ
DUGร QGDQ
EHรบLQFL
E|Oย PGH
7ย UNL\HยถGH
X\JXODQPDVร PXKWHPHO HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SURJUDPร LoLQ |QHULOHU
\DSร OPร รบWร U 7&0%ยถQLQ EDรทร PVร ]Oร รทร GHรทHUOHQGLULOPLรบ \HQL \DVDQร Q DUDo
EDรทร PVร ]Oร รทร Qร VDรทOD\ร S VDรทODPDGร รทร GHรทHUOHQGLULOPLรบ GDOJDOร NXUD GHรทLQLOHUHN
|QFHOLNOL WHN KHGHILQ HQIODV\RQ RODUDN EHOLUOHQHELOPHVL KXVXVX LQFHOHQPLรบWLU
$UGร QGDQ KHGHI LOH LOJLOL |]HOOLNOHU Doร Vร QGDQ oHรบLWOL |QHULOHU \DSร OPร รบWร U +HGHILQ
LODQร IL\DW HQGHNVL รบRNODUร Q NDPXR\XQD Doร NODQPDVร JHUHNOLOLรทL KHGHILQ QRNWD
\D GD EDQW RODUDN EHOLUOHQPHVL GXUXPODUร KHGHIOHPH G|QHPL รบHIIDIOร รทร Q
VD÷ODQPDVÕ YH SROLWLND DUDoODUÕ NRQXODUÕ LQFHOHQHUHN oDOÕúPDGDQ oÕNDQ sonuçlar sXQXOPXúWXU
รธ.รธ1&รธ %g/h0 )รธ<$7 รธ67รธ.5$5, 9( '(รถรธรน.(1 +('()/(0(/(5รธ
0DNURHNRQRPLN SROLWLNDODU WRSOXPXQ UHIDKร Qร DUWWร UPDN KHGHIL LOH
Gย รบย N HQIODV\RQ RUDQร \ย NVHN Eย \ย PH Gย รบย N LรบVL]OLN RUDQร ILQDQVDO LVWLNUDU
WLFDUHW ID]ODVร YH\D PDNXO WLFDUHW Doร รทร JLEL KHGHIOHUH XODรบPD\ร DPDoODUODU
3DUD SROLWLNDODUร Qร Q JHQHO NDEXO J|UPย รบ WHPHO DPDFร LVH IL\DW LVWLNUDUร Qร Q
VDรทODQPDVร Gร U 'ย รบย N HQIODV\RQ Gย ]H\OHULQGH LVWLNUDU ND]DQPร รบ IL\DWODU
JHOHFHN HQIODV\RQ RUDQร QD LOLรบNLQ EHOLUVL]OLNOHUL D]DOWDUDN HNRQRPLN NDUDUODUร Q
GDKD HWNLQ ELU รบHNLOGH DOร QPDVร Qร VDรทOD\DFDN YH \ย NVHN LVWLKGDP YH Eย \ย PH
KHGHIOHULQH XODรบร OPDVร \|Qย QGH SR]LWLI HWNLOHU \DUDWDFDNWร U
)L\DW LVWLNUDUร IL\DWODU HQIODV\RQ RUDQร Qร Q NDEXO HGLOHELOLU ELU VHYL\HGH
LVWLNUDU ND]DQPDVร Qร LIDGH HWPHNWHGLU .DEXO HGLOHELOLU VHYL\H LVH JHQHOGH
JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGH Vย UHJHOHQ \ร OOร N HQIODV\RQ DUDOร รทร RODUDN NDEXO
HGLOPHNWHGLU )L\DW LVWLNUDUร Qร Q SDUD SROLWLNDODUร Qร Q ELULQFLO KHGHIL KDOLQH
JHOPHVLQLQ HQ |QHPOL VHEHEL HQIODV\RQXQ \DUDWWร รทร HNRQRPLN YH WRSOXPVDO
PDOL\HWOHULQ Dรทร U ROPDVร Gร U (QIODV\RQ 0DOL\HWOHUL
3L\DVDODUGDNL DOร P VDWร P ERUo DOPD YHUPH \DWร Uร P \DSPD JLEL
NDUDUODU FDUL YH EHNOHQHQ HQIODV\RQ RUDQODUร GLNNDWH DOร QDUDN \DSร OPDNWDGร U
(QIODV\RQLVW RUWDPODUGD HNRQRPLN ELULPOHU \DWร Uร P YH Wย NHWLP NDUDUODUร Qร
DOร UNHQ J|UHOL IL\DW GHรทLรบLPOHULQL NROD\Oร NOD D\ร UW HGHPH]OHU YH VDรทOร NOร NDUDU almak iรงin gerekli bilgiye sahip olamazlar (Serdengeรงti, 2002). Bernanke ve
GLรทHUOHUL \ย NVHN HQIODV\RQ \DรบD\DQ ย ONHOHULQ JHQHO RODUDN ]D\ร I ELU
HNRQRPLN SHUIRUPDQV VHUJLOHGLNOHULQL VDYXQPXรบODU HQIODV\RQGDNL Kร ]Oร \ย NVHOLรบOHULQ HNRQRPL\H ]DUDU YHUGLรทLQL EXQXQ \DQร QGD \ย NVHN VH\UHGHQ DPD
GDOJDOร ROPD\DQ HQIODV\RQ RUDQODUร Qร Q GD ]DUDUOร ROGXรทXQX EHOLUWPLรบOHUGLU
รธVWLNUDUVร ] YH \ย NVHN IL\DWODUร Q HNRQRPL ย ]HULQGHNL HQ Eย \ย N WDKULEDWร
IDL] RUDQODUร Qร DUWWร UPDVร YH GDOJDOร ELU KDOH JHWLUPHVLGLU <DWร Uร PODU HWNLQOLรทLQL
\LWLULU ELULNLPOHU HQIODV\RQGDQ NRUXQPDN DPDFร LOH ย UHWNHQ ROPD\DQ DODQODUD
ND\DU <ย NVHN HQIODV\RQ \DรบDQDQ RUWDPODUGD HNRQRPLN ELULPOHU PHYFXW EHOLUVL]OLNWHQ GROD\ร X]XQ YDGHOL \DWร Uร P \DSPDNWDQ oHNLQLUOHU YH\D \ย NVHN
ULVN SULPOHUL WDOHS HGHUOHU %|\OHFH UHHO IDL] RUDQODUร GDKD GD \XNDUร oHNLOHUHN
\DWร Uร P NDUDUODUร Qร ROXPVX] \|QGH HWNLOHUOHU (QIODV\RQD EDรทOร RODUDN IDL]OHUGH
JHUoHNOHรบHQ GDOJDODQPDODU LVH G|QHPOHU LWLEDUร LOH \DWร Uร PODUร Q GD
GDOJDODQPDVร QD QHGHQ ROXU %XQD EDรทOร RODUDN Eย \ย PH RUDQODUร QGD GD
GDOJDODQPDODU \DรบDQร U 8]XQ YDGHGH LQFHOHQGLรทLQGH \ย NVHN HQIODV\RQ
\DรบD\DQ ย ONHOHUGH Eย \ย PH RUDQODUร Qร Q J|UHOL RODUDN Gย รบย N NDOGร รทร
gรถzlenPHNWHGLU *KRVK YH 3KLOOLSVยถLQ oDOร รบPDVร HQIODV\RQOD Eย \ย PH
DUDVร QGDNL QHJDWLI NRUHODV\RQX EHOLUWHUHN HQIODV\RQ RUDQร Qร Q ยถGDQ ยถ\H
oร NWร รทร GXUXPGD JHUoHNOHรบHQ Eย \ย PH RUDQร QGDNL D]DOร รบร Q HQIODV\RQ RUDQร Qร Q
ยถGDQ ยถ\H oร NWร รทร GXUXPGDNL Eย \ย PH D]DOร รบร QGDQ GDKD Eย \ย N ROGXรทXQX
VDYXQPXรบWXU %XQD HN RODUDN ILUPDODUร Q IL\DWODUร Qร Vร N GHรทLรบWLUPHOHUL GH
โ menรผ maliyetleriโ \DUDWDUDN ILUPDODUD HN \ย N JHWLUPHNWH YH \DWร Uร P
KDUFDPDODUร QD DNWDUร ODFDN ND\QDNODUร GD D]DOWPDNWDGร U
Enflasyonun รถnemli bir maliyHWL GH YHUJL VLVWHPL LOH DUDVร QGDNL
HWNLOHรบLPGHQ GROD\ร HNRQRPLQLQ LรบOH\LรบLQLQ HWNLQOLรทLQL Vร Qร UODPDVร Gร U )HOGVWHLQ
%XQD J|UH |]HOOLNOH DUWDQ RUDQOร YHUJL VLVWHPLQLQ X\JXODQGร รทร ย ONHOHUGH
QRPLQDO JHOLUGHNL DUWร รบODU QHGHQL\OH Pย NHOOHIOHU ELU ย VW YHrgi dilimine geรงmekte
E|\OHFH UHHO JHOLUOHULQH X\JXODQDQ YHUJL RUDQร DUWPDNWDGร U 5HHO JHOLUGHNL EX
J|UHOL D]DOร รบ |]HO Wย NHWLP KDUFDPDODUร Qร GD ROXPVX] \|QGH HWNLOHPHNWHGLU
.XUXPODU YHUJLVL GH YHUJL VRQUDVร UHHO NDUOร Oร รทร Gย รบย UHUHN \DWร Uร P
KDUFDPDODUร Qร D]DOWร Fร HWNL \DSPDNWDGร U (QIODV\RQXQ YHUJL VLVWHPL LOH LOLรบNLOL
RODUDN \DUDWWร รทร PDOL\HWOHU ย ]HULQH \DSร ODQ oDOร รบPDODU EX PDOL\HWOHULQ Gย รบย N
HQIODV\RQOX ย ONHOHUGH ELOH \ร OOร N *6<รธ+ยถQร Q ยถL VHYL\HOHULQGH ROGXรทXQX
gรถstermektedir
'ร รบ SL\DVDODU Doร Vร QGDQ EDNร OGร รทร QGD \ย NVHN HQIODV\RQXQ UHNDEHW
Jย Fย Qย ]D\ร IODWWร รทร YH \DEDQFร VHUPD\H\L FD\Gร UGร รทร V|\OHQHELOLU g]HOOLNOH
g]HOOLNOH JD\UL PHQNXO YH \DEDQFร SDUD Bknz. Coletti ve Oโ Reilly (1998). %NQ] )HOGVWHLQ 'RODGR *RQ]DOHV 3DUDPR YH 9LQDOV
ย UHWNHQ DODQODUGD \DWร Uร P DPDFร LOH JHOHELOHFHN RODQ X]XQ YDGHOL \DEDQFร
VHUPD\HQLQ HQIODV\RQXQ \DUDWWร รทร EHOLUVL]OLNOHU QHGHQL LOH JLULรบL ]RUODรบPDNWDGร U
%X GXUXPGD ย ONH\H GDKD oRN Nร VD YDGHOL NDU DPDFร Jย GHQ Vร FDN SDUD JLULรบOHUL
ROPDNWD Gร รบ รบRNODUD NDUรบร HNRQRPLQLQ Nร Uร OJDQOร รทร DUWPDNWDGร U
รธVWLNUDUVร ] YH \ย NVHN HQIODV\RQXQ HNRQRPLN PDOL\HWOHULQLQ \DQร Vร UD
รถnemli sosyal maliyetleri de varGร U *HOHFHN LOH LOJLOL WRSOXPGD ROXรบDQ
EHOLUVL]OLN ND\Jร ODUร Jย YHQVL]OLN RUWDPร \DUDWDELOLU รธQVDQODU YDNLWOHULQL YH
SDUDODUร Qร ELULNLPOHULQL NRUXPDN LoLQ X\JXQ \DWร Uร P DUDoODUร EXOPD \ROXQGD
KDUFD\DUDN NHQGLOHULQH GDKD D] YDNLW D\ร UPDN ]RUXQGD NDOร UODU Yรผksek
HQIODV\RQXQ QHGHQ ROGXรทX EHOLUVL]OLN VRQXFX JHUHN HNRQRPLN JHUHNVH VRV\DO
YH VL\DVDO LOLรบNLOHUGH YH Vย UHoOHUGH Nร VD YDGHOL \DNODรบร PODU YH DKODNL ROPD\DQ
GDYUDQร รบODU DUWDU 6HUGHQJHoWL %XQXQ \DQร QGD HQIODV\RQ VRQXFX
ROXรบDQ \ย NVHN IDL]OHU VHEHbi ile tรผketiciler ev ya da araba sahibi olmak gibi
X]XQ YDGHOL NUHGLOHUH GD\DQDQ RODQDNODUร QGDQ PDKUXP NDODFDNODUGร U =DPDQ 7XWDUVร ]Oร รทร
=DPDQ WXWDUVร ]Oร รทร SUREOHPL EDรทOD\ร Fร ELU SURJUDP ROPDGร รทร WDNGLUGH
SROLWLND X\JXOD\ร Fร ODUร Qร Q EXJย Q YHUGLNOHUi kararlar ve sรถzlerden ileride dรถnebilecekleri durumu ifade etmektedir. Bu kavram ilk olarak Kydland ve
3UHVFRWW WDUDIร QGDQ NXOODQร OPร รบ YH UDV\RQHO EHNOHQWLOHU WHRULVLQLQ
|QHPLQL Jย oOHQGLUHUHN GDKD VRQUD \DSร ODQ SDUD SROLWLNDVร oDOร รบPDODUร Qร GD
HWNLOHPLรบWLU %DUUR YH *RUGRQ ]DPDQ WXWDUVร ]Oร N SUREOHPLQLQ HQIODV\RQ
HรทLOLPL \DUDWWร รทร Qร VDYXQPXรบODUGร U %XQD J|UH SRSย OLVW SROLWLNDODUร VHYHQ
SROLWLND RWRULWHOHUL JHOHFHN G|QHPOHUGH SROLWLNDODUร Qร GHรทLรบWLUHELOLUOHU %XQX
bilen รถzel kesim de fiyat bekOHQWLOHULQL EX GHรทLรบLNOLรทH J|UH D\DUODU YH
HNRQRPLGH ELU HQIODV\RQ HรทLOLPL \DUDWร OPร รบ ROXU
%X QRNWD\ร GDKD GD DoDUVDN Kย Nย PHW W ]DPDQร QGD |]HO VHNW|Uย Q
beklentilerini veri alarak bir politika belirlemekte ve enflasyon ve bรผyรผme
KHGHIOHUL NR\PDNWDGร U +รผkรผmet, รถzel sektรถrรผn hedeflerini bu politika
oHUoHYHVLQGH EHOLUOH\HFHรทLQL Gย รบย QPHNWHGLU (QIODV\RQ EHNOHQWLOHUL ROXรบWXNWDQ
VRQUD GD W ]DPDQร QGD Kย Nย PHW NHQGL ID\GD IRQNVL\RQXQX PDNVLPL]H
HGHFHN \DQL LVWLKGDPร DUWWร UDFDN SRSย OLVW SROLWLNDODU L]OH\HFHNWLU $QFDN rasyonel beklentilere sahip รถzel sektรถr, hรผkรผmetin fayda fonksiyonunu
ELOPHNWH YH HQIODV\RQ EHNOHQWLOHULQL K N PHWLQ W DQÕQGD X\JXOD\DFD÷Õ politikaya göre belirlemektedir. Böylece uzun dönemde enflasyon atalet
ND]DQPÕú ROPDNWDGÕU %X QRNWDGD LNL NDYUDPÕQ |QHP ND]DQGÕ÷Õ V|\OHQHELOLU
Rasyonel beklentiler ve güvenilirlik.
Rasyonel beklentiler ekonomik birimlerin tahminlerinde gerekli tüm
ELOJL VHWOHULQL HWNLQ RODUDN NXOODQGÕNODUÕ YH VLVWHPDWLN KDWD \DSPDGÕNODUÕ
YDUVD\ÕPÕ ]HULQH NXUXOPXúWXU %X NXUDP LON RODUDN - 0XWK WDUDIÕQGDQ
RUWD\D DWÕOPÕú GDKD VRQUD LVH 7 6DUJHQW 1 :DOODFH YH 5 /XFDV WDUDIÕQGDQ
JHOLúWLULOPLúWLU 6DUJHQW YH :DOODFH UDV\RQHO EHNOHQWLOHUL 3KLOOLSV
(÷ULVL¶QH X\JXOD\DUDN EHNOHQHQ HQIODV\RQXQ LúVL]OL÷L HWNLOHPHGL÷LQL IDNDW
EHNOHQPH\HQ HQIODV\RQXQ LúVL]OL÷L JHoLFL RODUDN GR÷DO RUDQÕQ DOWÕQD
G ú UG ÷ Q J|VWHUPHNWHGLU %X QRNWDGD VLVWHPDWLN SDUD SROLWLNDODUÕQÕQ
EHNOHQHQ HQIODV\RQX HWNLOHGL÷L IDNDW EHNOHQPH\HQ HQIODV\RQ YH LúVL]OL÷L
HWNLOH\HPHGL÷L VRQXFXQD YDUGÕODU %X LNWLVDWoÕODUÕQ GD LoLQGH \HU DOGÕ÷Õ <HQL
.ODVLN 0DNUR øNWLVDW 2NXOXQXQ WHPHO EDúODQJÕo QRNWDVÕ UDV\RQHO EHNOHQWLOHU
NXUDPÕ RODUDN úHNLOOHQPLúWLU %X NXUDPÕ IRUP OH HGHUVHN W G|QHPLQGH ;
GH÷LúNHQLQLQ W G|QHPLQGHNL EHNOHQHQ GH÷HUL ;
EX GH÷HU úX úHNLOGH LIDGH HGLOHELOLU
;
( ; _ Π
ROVXQ EX GXUXPGD
%XUDGD ( EHNOHQHQ GH÷HU Π EHNOHQWL ROXúWXUXODQ GH÷LúNHQH LOLúNLQ
W P ELOJL VHWLQL J|VWHUPHNWHGLU 'HQNOHP EHNOHQHQ GH÷HULQ LOJLOL E W Q
GH÷LúNHQOHULQ ROXúWXUGX÷X ELOJL VHWLQH NRúXOOX ROGX÷XQX J|VWHUPHNWHGLU
3ROLWLND UHMLPOHULQGHNL KHUKDQJL ELU GH÷LúLNOLN ELOJL VHWL LoLQGH \HU DOÕU YH
EHNOHQWLOHU EX GH÷LúLNOL÷H J|UH úHNLOOHQLU 5DV\RQHO EHNOHQWLOHU NXUDPÕQD J|UH
HNRQRPLN ELULPOHULQ \DSWÕNODUÕ KDWDODU ³ ´ HWUDIÕQGD GXUD÷DQGÕU <DQL HNRQRPLN ELULPOHU VLVWHPDWLN KDWD \DSPD]ODU 6LVWHPDWLN KDWD \DSPD\DQ
HNRQRPLN ELULPOHU GH SROLWLND X\JXOD\ÕFÕODUÕQÕQ W DQÕQGD YHUGLNOHUL NDUDUÕQ W
DQÕQGD GH÷LúLS GH÷LúPH\HFH÷LQL W DQÕQGD VH]HELOLUOHU
.XúNXVX] SROLWLND RWRULWHOHUL EX GH÷LúLNOLNOHUL WRSOXPXQ UHIDKÕQÕ
PDNVLPL]H HWPHN DPDFÕ LOH \DSPDNWDGÕUODU $QFDN EX GH÷LúLNOLNOHULQ UDV\RQHO
EHNOH\LúOHUL RODQ HNRQRPLN ELULPOHUFH ELOLQL\RU ROPDVÕ HQIODV\RQ H÷LOLPLQL
DUWWร UDQ ELU ROJX RODUDN NDUรบร Pร ]D oร NPDNWDGร U 7HODWDU SR]LWLI HQIODV\RQ
WHRULVL oHUoHYHVLQGH HQIODV\RQXQ Gย รบย Uย OPHVLQLQ Eย \ย N |Ooย GH HQIODV\RQ
EHNOHQWLOHULQLQ Gย รบย Uย OPHVL NRQXVXQGDNL EDรบDUร \D EDรทODQPDNWD ROGXรทXQX
EHOLUWPLรบ YH EX EDรบDUร \ร GD PHUNH] EDQNDVร Qร Q IL\DW LVWLNUDUร Qร L]OHPH
\|Qย QGHNL NDUDUOร Oร รทร QD LOLรบNLQ DOJร ODPDODUร Q รบHNLOOHQGLUGLรทL Jย YHQLOLUOLN
GHUHFHVLQH HQGHNVOHQGLรทLQL VDYXQPXรบWXU
=DPDQ WXWDUVร ]Oร รทร Qร Q \DUDWWร รทร Jย YHQLOLUOLN SUREOHPL DQFDN SDUD
RWRULWHVLQLQ X\PDN ]RUXQGD ROGXรทX EDรทOD\ร Fร SROLWLND RUWDPร VDรทODQDELOLUVH
Dรบร ODELOLU %DรทOD\ร Fร SROLWLND W Gรถneminde t dรถneminde ilan edilen
SROLWLNDGDQ D\Uร OPD\ร LPNDQVร ] Nร ODU %|\OHFH HNRQRPLN ELULPOHULQ EHNOHQWLOHUL
GH X\JXODQDQ SROLWLND KHGHIOHUL GRรทUXOWXVXQGD JHUoHNOHรบHFHNWLU
$รบDรทร GD QRPLQDO ELU GHรทLรบNHQL KHGHIOH\HUHN SROLWLNDFร ODU Doร Vร QGDQ
EDรทOD\ร Fร Oร รทร VDรทODPD\D oDOร รบDQ G|UW WHPHO KHGHIOHPH VWUDWHMLVL LQFHOHQPLรบWLU 'HรทLรบNHQ +HGHIOHPHOHUL
=DPDQ WXWDUVร ]Oร รทร VRUXQXQXQ \DUDWWร รทร HQIODV\RQLVW HรทLOLPLQ RUWDGDQ
NDOGร Uร OPDVร LoLQ |QFHGHQ LODQ HGLOHQ NXUDOODUD J|UH \ย Uย Wย OHQ ELU SDUD
SROLWLNDVร VWUDWHMLVLQH LKWL\Do ROGXรทX NRQXVXQGD HNRQRPL oHYUHOHULQGH JHQHO
ELU J|Uย รบ ELUOLรทL ROXรบPXรบWXU $QFDN IL\DW LVWLNUDUร Qร Q VDรทODQDELOPHVL LoLQ KDQJL
SDUD SROLWLNDVร UHMLPLQLQ X\JXODQPDVร JHUHNWLรทL NRQXVX KDOD WDUWร รบร OPDNWDGร U
*HQHO RODUDN QRPLQDO ELU GHรทLรบNHQL oDSD RODUDN NXOODQDQ EX SROLWLNDODUร Q
X\JXOD\DFDN ย ONHOHULQ |]HOOLNOHULQH J|UH DYDQWDMODUร YH GH]DYDQWDMODUร
EXOXQPDNWDGร U %X E|Oย PGH V|]ย HGLOHQ EX G|UW KHGHIOHPH SROLWLNDVร
LQFHOHQPLรบWLU
3DUDVDO %ย \ย NOย N +HGHIOHPHVL
0RQHWDULVW YH QHR NODVLN PDNURHkonomik doktrin, fiyat dรผzeyinin para
VWRNX Gย ]H\L WDUDIร QGDQ EHOLUOHQGLรทLQL VDYXQPDNWD YH EX LWLEDUOD HQIODV\RQXQ
WHPHO VHEHELQLQ LVH SDUD DU]ร QGDNL DUWร รบ ROGXรทXQX RUWD\D NR\PDNWDGร U %X
GRNWULQH J|UH Nร VD G|QHPOL DU] รบRNODUร YH Kย Nย PHW Pย GDKDOHOHULQLQ ROPDGร รทร
GXUXPODUGD HNRQRPL KHU ]DPDQ GHQJH Gย ]H\LQGH RODFDNWร U 0LNWDU WHRULVL
RODUDN GD ELOLQHQ PRQHWDULVW WHRUL JHOLU YH IL\DW Gย ]H\LQLQ SDUDQร Q GRODรบร P Kร ]ร
VDELWNHQ SDUD VWRNXQGDNL GHรทLรบPHOHUOH GHรทLรบHFHรทLQL VDYXQXU 5HHO ย UHWLP
DUWÕú RUDQÕQGDQ GDKD ID]OD RODQ SDUD VWRNX DUWÕú RUDQÕ HQIODV\RQ \DUDWÕU
0RQHWDULVW WHRULQLQ VDYXQXFXODUÕ HQIODV\RQ RUDQÕQÕQ G ú U OPHVL DPDFÕ LOH
KHPHQ KHU ]DPDQ GDUDOWÕFÕ SDUD SROLWLNDVÕ X\JXODPDODUÕQÕ |QHUPLúOHUGLU
0RQHWDULVW YH QHR klasik makroekonomik doktrinin önemli ikL WDQH YDUVD\ÕPÕ
YDUGÕU ELULQFLVL SDUDQÕQ GRODúÕP KÕ]ÕQÕQ VDELW ROGX÷X LNLQFLVL LVH SDUD DU]ÕQÕQ
GÕúVDO ROGX÷XGXU %X LNL YDUVD\ÕP SDUDVDO E \ NO N JHOLU YH IL\DW G ]H\L
DUDVÕQGD PDQWÕNOÕ ELU LOLúNL NXUXOPDVÕQÕQ WHPHOLQL ROXúWXUXU $\QÕ oHUoHYHGH
SDUD RWRULWHOHULQLQ GÕúVDO SDUD DU]ÕQÕ GH÷LúWLUHUHN JHOLU YH IL\DW G ]H\LQL
HWNLOH\HELOHFH÷LQL GH RUWD\D NR\DU
0RQHWDULVW \DNODúÕPODU |]HOOLNOH YH ¶OHULQ EDúÕQGD oRN
popülerdi. Monetarist ve neo NODVLN PDNURHNRQRPLN GRNWULQOHULQ JHQHO NDEXO
görmesi R G|QHPOHUGH JHOLúPLú ONHOHULQ SDUD SROLWLNDODUÕQÕ EHOLUOHUNHQ EX
GRNWULQOHU GR÷UXOWXVXQGD NDUDU DOPDODUÕQD \RO DoÕ\RUGX 0HUNH] EDQNDODUÕ
0 0 JLEL SDUDVDO E \ NO NOHUL KHGHI DOÕ\RUODUGÕ %XQXQ \DQÕQGD
VRQODUÕ YH ¶OHUGH G Q\DGD ELU oRN ONH HQIODV\RQX ELU SUREOHP RODUDN
\DúDPÕúWÕ %X SUREOHPOHULQ o|] P DPDFÕ LOH PRQHWDULVW SROLWLNDODU DNWLYLVW
SROLWLNDODU RODUDN GD ELOLQPHNWHGLUOHU X\JXODQPÕú YH SDUDVDO E \ NO N
KHGHIOHPHVL PHUNH] EDQNDODUÕ WDUDIÕQGDQ \D\JÕQ RODUDN NXOODQÕOPÕúWÕU
$NWLYLVW SROLWLND X\JXOD\ÕFÕODUÕ HQIODV\RQ YH LúVL]OLN DUDVÕQGD ELU
QHWOHúPH 3KLOOLSV H÷ULVL ROGX÷XQX LGGLD HGHUOHU %X J|U úH J|UH HQIODV\RQX
G ú UPHQLQ PDOL\HWL LúVL]OLNWLU ¶OHUGH LONL 74’de ikincisi ise 1978
79’da olmak üzere iki tane petrol krizi \DúDQPÕúWÕU %X úRNODU G Q\D JHQHOLQGH
HQIODV\RQ RUDQODUÕQGD ELU DUWÕúD QHGHQ ROPXúWXU 0HUNH] EDQNDODUÕ EX úRNODUÕ
DWODWPDN DPDFÕ LOH GDUDOWÕFÕ SDUD SROLWLNDODUÕQÕ X\JXODPD\D NR\PXúWXU %X
SROLWLNDODU HQIODV\RQ RUDQÕQÕ G ú UPHNWHQ oRN L]OH\HQ \ÕOODUGD UHVHV\RQD
VHEHS ROPXúWXU
(NLP ¶GD %LUOHúLN 'HYOHWOHU )HGHUDO 5H]HUY 6LVWHPL )('
0 ¶GHNL E \ PH\L G ú UPH\L DPDoOD\DQ \HQL ELU SROLWLND X\JXODPD\D
NR\PXúODUGÕU %X SROLWLND WDPDPHQ EDúDUÕVÕ] ROPXú HQIODV\RQ YH LúVL]OLN
RUDQÕ DUWPÕú HNRQRPL UHVHV\RQD V U NOHQPLúWLU <DúDQDQ GDUDOPDQÕQ
DUGÕQGDQ $÷XVWRV¶XQGD )(' NÕVD G|QHP IDL] RUDQODUÕQÕ G ú UP ú
D\QÕ \ÕOÕQ (NLP D\ÕQGD LVH 0 SDUDVDO E \ NO N KHGHIOHPHVLQL WHUN HWPLú
DQFDN GDKD JHQLú SDUD WDQÕPODUÕ RODQ 0 YH 0 LoLQ NDPXR\XQD UHVPL KHGHI
Doร NODQPDVร QD GHYDP HWPLรบWLU (UWHVL \ร O 0 ยถGHNL Eย \ย PHQLQ GHYDP HWPHVLQH
UDรทPHQ HQIODV\RQ RUDQร Gย รบPH\H EDรบODPร รบWร U *60+ GHIODW|Uย \ร Oร QGD
ยถGHQ \ร Oร QGD VHYL\HVLQH LQPLรบWLU %X JHOLรบPHOHUH SDUDOHO olarak Friedman (1988), 1970โ lerin son dรถnemleri ve 1980โ lerde para, gelir ve
IL\DW DUDVร QGDNL LOLรบNLQLQ ND\EROGXรทXQX LWLUDI HWPLรบWLU %X EDรทร Q NRSPDVร QGD
WHPHO RODUDN LNL QHGHQ YDUGร U %LULQFLVL SDUDQร Q GRODรบร P Kร ]ร Qร Q YDUVD\ร OGร รทร
JLEL VDELW ROPDPDVร LNLQFLVL LVH SDUD DU]ร Qร Q LoVHOOLรทLQLQ JLGHUHN DUWPDVร Gร U
6RQ G|QHPOHUGH \DSร ODQ oDOร รบPDODU ILQDQVDO JHOLรบPHOHULQ YH \HQL SL\DVD\D
oร NDQ HQVWUย PDQODUร Q WHNQRORMLQLQ GH NDWNร Vร LOH SDUDQร Q LoVHOOLรทLQL DUWWร UGร รทร
\|Qย QGHGLU %|\OHFH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q SDUDVDO Eย \ย NOย NOHUL HWNLOHPH Jย Fย
D]DOPDNWDGร U
$NWLYLVW SROLWLNDODUร Q HNRQRPL OLWHUDWย Uย QGH ย o HVDVOร HOHรบWLULVL YDUGร U
%LULQFLVL \DSร ODQ ELU oRN HNRQRPHWULN oDOร รบPD VRQXFX HQIODV\RQ YH LรบVL]OLN
DUDVร QGD X]XQ G|QHPOL ELU LOLรบNLQLQ NDOPDGร รทร VRQXFXQD XODรบร OPDVร Gร U รธNLQFL
RODUDN )ULHGPDQ SDUD SROLWLNDVร Qร Q HNRQRPL ย ]HULQGH Jย oOย HWNLOHUL
ROGXรทXQX LGGLD HGHUNHQ EX HWNLOHULQ ยณX]XQ YH GHรทLรบNHQยด Vย UHOHUL ROGXรทXQX GD
EHOLUWPLรบ EX QHGHQOH |]HOOLNOH SROLWLNDFร ODUร Q SRSย OLVW SROLWLNDODU X\JXOD\DUDN
Nร VD G|QHPGH HWNLVLQL J|VWHUHFHN NDUDUODU DOPD HรทLOLPOHUL LOH DNWLYLVW
SROLWLNDODUร Q HWNLVL] Nร Oร QGร รทร Qร LIDGH HWPLรบWLU %|\OHFH Nร VD G|QHPOL HNRQRPL
SROLWLNDODUร X\JXOD\DQ ย ONHOHUGH DNWLYLVW SROLWLNDODUร Q HWNLVL] NDODFDรทร HOHรบWLULVL
\LQH )ULHGPDQยถร Q NHQGLVLQGHQ JHOPLรบWLU hoย QFย RODUDN SDUD SROLWLNDODUร Qร Q
]DPDQ
WXWDUVร ]Oร รทร
VRUXQX
ROPDVร
DNWLYLVW
SROLWLNDODUร Q
HWNLQOLรทLQL
D]DOWPDNWDGร U 3ROLWLND RWRULWHOHUL EHNOHQWLOHUL VDELW NDEXO HWPHNWHGLUOHU
รธVWHQLOHQ Eย \ย PH YH\D PLOOL JHOLU VHYL\HOHULQH XODรบPDN DPDFร \OD JHQLรบOHPH\H
\|QHOLN SROLWLNDODUร EHNOHQWLOHUL VDELW NDEXO HGHUHN X\JXOD\DELOLUOHU )DNDW
ILUPDODU YH LรบoL |UJย WOHUL EX WDU] GHรทLรบLNOLNOHUL JHQHOGH NROD\Oร NOD DQODUODU YH
EHNOHQWLOHULQL GHรทLรบWLUHUHN IL\DW D\DUODPDODUร Qร Jย QFHOOHรบWLULUOHU %X WLS
JHQLรบOHPH SROLWLNDODUร VRQXFXQGD PLOOL JHOLUGH ELU GHรทLรบPH ROPD]NHQ IL\DWODU
JHQHO VHYL\HVLQGH ELU DUWร รบ PH\GDQD JHOLU
gUQHรทLQ )ULHGPDQ YH 3KHOSV &DOYR YH %DUUR YH *RUGRQ
<DSร VDO 'ย ]HQOHPHOHU
,0) WDEDQOร LVWLNUDU SURJUDPODUร X\JXOD\DQ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHU
|QFHNL E|Oย PGH V|]ย HGLOHQ DNWLYLVW SDUD SROLWLNDODUร Qร LVWLNUDU VDรทODPD
sรผreciQGH X\JXODPร รบODUGร U )DNDW EX GHQH\LPOHULQ ELU oRรทX EDรบDUร Vร ]Oร NOD
VRQXoODQPร รบWร U %DรบDUร Vร ]Oร NODU LNL WHPHO HOHรบWLULGH \RรทXQODรบPร รบWร U %LULQFLVL
\XNDUร GD V|]ย HGLOHQ DNWLYLVW SROLWLNDODUร Q DUWร N JHoHUOLOLรทLQL \LWLUPHVLGLU รธNLQFL
RODUDN LVH ,0) WDEDQOร SURJUDPODUร Q \DSร VDO UHIRUPODUร LoHUPHPHVLGLU รธNLQFL
HOHรบWLUL \DSร VDOFร RNXO RODUDN ELOLQHQ NHVLPGHQ JHOPHNWHGLU <DSร VDOFร ODU ,0)
WDEDQOร LVWLNUDU SURJUDPODUร Qร Q Lo WDOHEL D]DOWPDN ย FUHWOHUL GRQGXUPDN
Kย Nย PHW
KDUFDPDODUร Qร
D]DOWPDN
JLEL
VDGHFH
WDOHS
\รถnlรผ
olan
X\JXODPDODUร Qร Q HWNLQ ELU o|]ย PH \|QHOLN ROPDGร รทร Qร VDYXQPDNWDGร UODU 7HN
WLS ,0) SURJUDPODUร Q HNRQRPLQLQ DU] \|Qย Qย KHVDED NDWPDGร รทร Qร \DSร VDO
UHIRUPODUOD GHVWHNOHQPHPLรบ GDUDOWร Fร ELU HNRQRPL SROLWLNDVร Qร Q EDรบDUร Vร ]
RODFDรทร Qร GD LIDGH HWPHNWHGLUOHU 'DUDOWร Fร
HNRQRPL
SROLWLNDODUร
Nร VD
G|QHPGH
|]HO \DWร Uร Pร
D]DOWDFDรทร QGDQ GROD\ร LรบVL]OLN YH VRV\DO WDQVL\RQX DUWWร Uร Fร HWNLOHUL GH
RODFDNWร U g]HOOLNOH VRQ G|QHPOHUGH ,0) EX HOHรบWLULOHUL KDNOร EXODUDN LVWLNUDU
SURJUDPร |QHULOHULQH \DSร VDO UHIRUPODUร YD]JHoLOPH] ELU XQVXU RODUDN GDKLO
HWPLรบWLU
0DVVRQ YH GLรทHUOHUL \DSร VDO UHIRUPODUร Q Kย Nย PHW WDUDIร QGDQ
\DUDWร ODQ VXQL NUL]OHUL D]DOWDFDรทร Qร ND\QDNODUร Q HWNLQ GDรทร Oร Pร QD NDWNร \DSDFDรทร Qร YH Eย \ย PH\L GHVWHNOH\HFHรทLQL VDYXQPXรบODUGร U %X QRNWDGD
|]HOOLNOH Gร รบVDO รบRNODUD GDKD Doร N RODQ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHULQ \DSร VDO
UHIRUPODUร Qร ELU DQ |QFH X\JXODPD\D NR\PDODUร NULWLN ELU |QHP DU] HWPHNWHGLU
9HUJL UHIRUPX Kย Nย PHW KDUFDPDODUร QD LOLรบNLQ UHIRUPODU EDQNDFร Oร N VLVWHPL
UHIRUPODUร VRV\DO VLJRUWDODr reformu, dรถviz kuru reformu ve ticaret
OLEHUDOL]DV\RQX \DSร OPDVร JHUHNHQ UHIRUPODUร Q EDรบร QGD JHOPHNWHGLU '|YL] .XUX +HGHIOHPHVL
'|YL] NXUX KHGHIOHPHVL |]HOOLNOH JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHU WDUDIร QGDQ
NXOODQร ODQ HWNLQ ELU SDUD SROLWLNDVร UHMLPLGLU hONH SDUDVร Qร Q Gย รบย N HQIODV\RQOX
Eย \ย N ELU ย ONHQLQ SDUDVร QD VDELWOHQPHVL HVDVร QD GD\DQร U %X VDELWOHPH
JHQHOGH LNL รบHNLOGH JHUoHNOHรบWLULOLU %LULQFLVLQGH G|YL] NXUX EHOLUOL OLPLWOHU
LoHULVLQGH GDOJDODQPD\D Eร UDNร Oร U Vย Uย QHQ NXU รธNLQFLVL ย ONH SDUDVร Qร Q ELUH ELU
G|YL] NXUXQD EDรทODQPDVร Gร U VDELW NXU '|YL] NXUX KHGHIOHPHVLQLQ DYDQWDMODUร
รบ|\OH Vร UDODQDELOLU
โ ข
(QIODV\RQ EHNOHQWLOHULQL NXUX ED] DOร QDQ ย ONHQLQ NXUXQD HรบLWOHU
โ ข
3DUD SROLWLNDVร NXU ย ]HULQGH \RรทXQODรบWร รทร QGDQ X\JXODPDODU
โ ข
RWRPDWLNOHรบLU %|\OHFH ]DPDQ WXWDUVร ]Oร รทร VRUXQX D]DOPร รบ ROXU
3ROLWLNDFร ODUร Q SDUD SROLWLNDVร ย ]HULQGH Nร VD G|QHPOL ID\GDFร
\DNODรบร PODU
X\JXODPDVร Qร
HQJHOOHU
%|\OH
LKWL\DUL
SROLWLNDODUร Qร Q \DUDWWร รทร HQIODV\RQ DWDOHWLQL GH D]DOWPร รบ ROXU
SDUD
Uygulamalar, dรถviz kuru hedeflemesLQLQ HQIODV\RQX Kร ]Oร ELU รบHNLOGH
Gย รบย UPH NRQXVXQGD HWNLQ ELU SDUD SROLWLNDVร DUDFร ROGXรทXQX J|VWHUPHNWHGLU
%XQXQ \DQร QGD JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGHQ )UDQVD \ร Oร QGD IUDQNร HQIODV\RQX
VHYL\HOHULQGH RODQ $OPDQ\DยถQร Q PLOOL SDUDVร QD VDELWOHPLรบWLU \ร Oร QD
JHOLQGLรทLQGH )UDQVDยถGD HQIODV\RQ RUDQร ยถWHQ )UDQVร ] RWRULWHOHULQFH NDEXO
HGLOHELOLU ELU UDNDP RODQ ยถ\H JHULOHPLรบWLU (NLP \ร Oร QGD LVH รธQJLOWHUH ERMโ ye (European Exchange Rate Mechanism) dahil olduktan hemen sonra
G|YL] NXUX EDQGร QD JHoPLรบWLU %X G|QHPGH RODQ HQIODV\RQ RUDQร LNL \ร O
LoHULVLQGH Gย ]H\LQH JHULOHPLรบWLU $QFDN EX WDULKWH SRXQGD \DSร ODQ
VSHNย ODWLI VDOGร Uร ODU VRQXFX รธQJLOWHUH (50ยถ\L YH VDELW NXU UHMLPLQL WHUN HWPHN
]RUXQGD NDOPร รบWร U *HOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH Vร NoD X\JXODQDQ G|YL] NXUX
KHGHIOHPHVL UHMLPL X\JXODPDQร Q LON G|QHPOHULQGH JHQHOOLNOH EDรบDUร Oร ROPXรบ
IDNDW ED]ร |UQHNOHUGH LVH NUL]OHUOH VRQXoODQPร รบWร U $UMDQWLQ SDUDVร Qร GRODUD
VDELWOH\HUHN \ร Oร QGD ยถOHUGH RODQ HQIODV\RQ RUDQร Qร ยถH
JHOLQGLรทLQGH VHYL\HOHULQH LQGLUPH\L EDรบDUPร รบWร U (NRQRPLN Eย \ย PH LVH
LOJLOL G|QHPGH ยถOLN ELU RUWDODPD \DNDODPร รบWร U )DNDW ยถODUร Q VRQXQGD
VDELW NXU UHMLPLQL WHUN HWPH\HQ $UMDQWLQยถGH HNRQRPLN Eย \ย PH GXUPXรบ FDUL
LรบOHPOHU Doร รทร Kร ]OD Eย \ย PH\H EDรบODPร รบ YH HNRQRPL \ร Oร QD JHOLQGLรทLQGH
NUL]H JLUPLรบWLU '|YL] NXUX KHGHIOHPHVLQLQ oHรบLWOL VDNร QFDODUร รบ|\OH รถzetlenebilir:
gUQHรทLQ 0XVVD YH GLรทHUOHUL (GZDUGV YH 6DYDVWDQR &DUDPD]]D YH $]L]
โ ข
'|YL] NXUX KHGHIOHPHVL X\JXOD\DQ ย ONH VSHNย ODWLI DWDNODUD NDUรบร
โ ข
.XUX KHGHIOHQHQ ย ONHGH \DรบDQDQ รบRNODU KHGHIOH\HQ ย ONH\H Hรบ DQOร
Doร N KDOH JHOPHNWHGLU
RODUDN \DQVร PDNWDGร U
'ร รบVDO \D GD LoVHO รบRNODUD SDUD SROLWLNDVร DUDoODUร NXOODQDUDN
โ ข
Pย GDKDOH HGLOPHVL ]RUODรบPDNWDGร U
'|YL] NXUX KHGHIOH\HQ ย ONHOHULQ LKUDFDW RODQDNODUร Doร Vร QGDQ
โ ข
UHNDEHW Jย Fย D]DOPDNWDGร U
%XQODUร Q \DQร QGD G|YL] NXUX KHGHIOHPHVL |]HOOLNOH JHOLรบPHNWH RODQ
ย ONHOHUGH ILQDQVDO Nร Uร OJDQOร รทร DUWWร UPDVร YH HNRQRPL\L ILQDQVDO NUL]OHUH Doร N
KDOH JHWLUPHVL QHGHQL LOH ED]ร HN GH]DYDQWDMODU GD JHWLUPHNWHGLU 0LVKNLQ 1999). ร zellikle yerel finansal kurumlar sabit dรถviz kuru rejiminde dรถviz
cinsinden borรงlanmayร WHUFLK HWPHNWHGLUOHU $QFDN RUWD\D oร NDQ ELU NUL]
VRQXFX HNRQRPLN SURJUDPร Q EDรบDUร Vร ] ROPDVร YH GHYDOย DV\RQ \DSร OPDVร EX
ILQDQVDO NXUXPODUร Q YDUOร N \ย Nย POย Oย N GHQJHOHULQL ER]DUDN LIODVODUD ELOH
Vย Uย NOH\HELOHFHNWLU 'LV\DWDW EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q ]D\ร I ROGXรทX ELU
HNRQRPLGH VHNW|U G|YL] ERUoODUร Qร ULVNOHUH NDUรบร GD NRUXPDGร \VD
GHYDOย DV\RQ ELODQoRODUร GDKD GD N|Wย OHรบWLUHFHNWLU J|Uย รบย Qย VDYXQPXรบWXU
$\Uร FD GHYDOย DV\RQ EHNOHQHQ YH JHUoHNOHรบHQ HQIODV\RQ RUDQODUร Qร GD
\ย NVHOWHFHรทLQGHQ IDL] RUDQODUร Qร DUWWร UDUDN \XUW LoL ILUPDODUร oRN ]RU GXUXPD
Gย รบย UHELOHFHNWLU 6RQXo RODUDN DUWDQ IDL] RUDQODUร YH ULVN รบLUNHWOHULQ YH
ILQDQVDO
NXUXOXรบODUร Q
sรผrรผkleyebilecektir.
ER]XODQ
ELODQoR
\DSร ODUร
ย ONH\L
UHVHV\RQD
gUQHรทLQ \DรบDQDQ VRQ NUL]H NDGDU $UMDQWLQ SDUD SROLWLNDVร ยณSDUD
NXUXOXยด WDUDIร QGDQ X\JXODQPDNWD\Gร 3DUD NXUXOX SH]R\X $PHULNDQ GRODUร
RODFDN รบHNLOGH VDELWOHPLรบWL $QFDN GHรทHUOHQHQ SH]R ]DPDQ LoLQGH $UMDQWLQยถLQ
Gย Q\D WLFDUHWLQGH UHNDEHW Jย Fย Qย ND\EHWPHVLQH \RO DoPร รบ FDUL LรบOHPOHU
Doร รทร Qร DUWWร UPร รบ Eย \ย PH YH ย UHWLP LVH EXQD EDรทOร RODUDN GXUPXรบWX %XQD
$UMDQWLQยถLQ Lo YH Gร รบ ERUoODUร Qร |GHPHGH \DรบDGร รทร ]RUOXNODUGD HNOHQLQFH
$UMDQWLQ \ร Oร LoHULVLQGH NUL]H JLUPLรบWLU
0HNVLNDยถGD YH $V\DยถGD \ร OODUร QGD \DรบDQDQ UHVHV\RQODUร Q WHPHO VHEHEL dรถviz kuru krizleridir.
Sonuรง olarak, รถrnekler gรถstermektedir ki dรถviz kuru hedeflemesi
|]HOOLNOH JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHU Doร Vร QGDQ HQ HWNLQ ELU HQIODV\RQ Gย รบย UPH
UHMLPL RODUDN J|]H oDUSPDNWDGร U $QFDN Gร รบVDO รบRNODUD oRN ID]OD Doร N
ROPDVร QGDQ |Wย Uย ULVNOHU LoHUPHNWH YH EDรบDUร Vร ] ROXQGXรทXQGD LVH HNRQRPL
ย ]HULQGH oRN \ร Nร Fร HWNLOHU Eร UDNDELOPHNWHGLU
1RPLQDO *6<รธ+ +HGHIOHPHVL 1RPLQDO *6<รธ+ KHGHIOHPHVL X\JXODQร รบร LWLEDUร \OD HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVLQH EHQ]HPHNWH YH ED]ร HNRQRPLVWOHU WDUDIร QGDQ HWNLQ ELU
alternatif rejim olarak gรถrรผlmektedir. %X SROLWLNDGD KHGHI IL\DWODUร Q \DQร QGD
QRPLQDO ELU *6<รธ+ Gย ]H\LGLU 0HUNH] %DQNDVร SURMHNVL\RQ QLWHOLรทLQGHNL UHHO
Eย \ย PH KHGHIOHULQGHNL GHรทLรบPHOHUH HQIODV\RQ KHGHILQL GHรทLรบWLUHUHN FHYDS
YHUPHNWHGLU
%|\OHFH
LVWHQHQ
UHHO
Eย \ย PH
KHGHIOHULQH
XODรบPD\ร
DPDoODPDNWDGร U $QFDN QRPLQDO *6<รธ+ KHGHIOHPHVLQLQ JHQHO NDEXO J|UPย รบ
ED]ร GH]DYDQWDMODUร YDUGร U gQFHOLNOH KHGHIOHQHQ *6<รธ+ Gย ]H\LQLQ
EHOLUOHQPHVL oRN ID]OD Gร รบVDO HWNHQLQ KHVDED NDWร OPDVร JHUHNOLOLรทL ROGXรทXQGDQ
]RUOXNODU LoHUPHNWHGLU รธNLQFL RODUDN Doร NODQDQ *6<รธ+ NDPXR\X WDUDIร QGDQ
Gย รบย N EXOXQXS Kย Nย PHW SROLWLNDODUร GDUDOWร Fร ROPDNOD HOHรบWLULOHELOLU %XQXQ
\DQร QGD NDPXR\X WDUDIร QGDQ QRPLQDO *6<รธ+ KHGHIOHPHVL UHHO *6<รธ+
KHGHIOHPHVL LOH oRN NROD\ NDUร รบWร Uร ODELOLU 6RQXo RODUDN KHP NDPXR\X
WDUDIร QGDQ GDKD UDKDW DQODรบร ODELOPHVL KHP GH KHVDSODQPDVร QGDNL NROD\Oร NODU
VHEHEL LOH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL QRPLQDO *6<รธ+ KHGHIOHPHVLQH J|UH GDKD
WHUFLK HGLOHQ ELU UHMLPGLU
(QIODV\RQ +HGHIOHPHVL (QIODV\RQ KHGHIOHPHVL SDUD SROLWLNDVร RWRULWHOHULQLQ QLKDL KHGHI RODQ
IL\DW LVWLNUDUร Qร VDรทODPDN DPDFร LOH VD\ร VDO ELU HQIODV\RQ KHGHIL EHOLUOHPHVL YH
EXQX NDPXR\XQD Doร NODPDVร LOH WDQร PODQDQ ELU UHMLPGLU (QIODV\RQ
KHGHIOHPHVL UHMLPLQLQ HQIODV\RQX NRQWURO HGHQ GLรทHU \|QWHPOHUGHQ WHPHO
IDUNร SDUD SROLWLNDVร DUDoODUร Qร Q Wย Pย Qย Q KHGHI GRรทUXOWXVXQGD NXOODQร OPDVร YH
JHoPLรบ \D GD FDUL HQIODV\RQ \HULQH JHOHFHN HQIODV\RQD RGDNODQPDVร Gร U
gUQHรทLQ +DOO YH 0DQNLZ
%HOLUOHQHQ KHGHI NDPXR\X WDUDIร QGDQ NROD\FD DQODรบร ODELOHQ Doร N ELU QRPLQDO
oDSD VDรทODPDNWDGร U
(NRQRPL OLWHUDWย Uย QGH SDUD SROLWLNDVร LoLQ HQ L\L VWUDWHMLQLQ
EHOLUOHQPHVL WDUWร รบPDVร ยณNXUDOD EDรทOร ยด UXOH YH โ ihtiyariโ (discreationary)
SROLWLNDODU oHUoHYHVLQGH \DSร OPDNWDGร U %HUQDQNH YH GLรทHUOHUL
HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXODPDVร Qร Q EX LNL SROLWLNDGDQ GD IDUNOร ROGXรทXQX
HVDVHQ GXUXPD J|UH KHP NXUDOD EDรทOร KHP GH LKWL\DUL RODUDN
X\JXODQDELOHFHรทLQL EHOLUWPLรบOHUGLU
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVL VDELW G|YL] NXUX X\JXODPDODUร Qร Q DNVLQH SDUD
SROLWLNDVร RWRULWHOHULQH Lo YH Gร รบ รบRNODUD NDUรบร GDKD HVQHN ELU SROLWLND L]OHPH
LPNDQร YHUPHNWHGLU %|\OHFH VDELW G|YL] NXUX UHMLPOHULQGHQ GDKD EDรทร PVร ] ELU
SDUD SROLWLNDVร UHMLPL ROPDNWDGร U (QIODV\RQ KHGHIOHPHVL SDUDVDO Eย \ย NOย NOHU
LOH QRPLQDO JHOLU DUDVร QGDNL LOLรบNL\H RGDNODQPDN \HULQH WHN ELU KHGHIH
RGDNODQGร รทร QGDQ SDUDQร Q GRODQร P Kร ]ร Qร Q EHOLUVL]OLรทL LOH LIDGH HGLOHQ SUREOHP
LOH LOLรบNLVL GH NDOPDPร รบWร U $\Uร FD EX UHMLP WHN KHGHI RODUDN HQIODV\RQX
EHOLUOHPHVL DQODรบร ODELOLU ROPDVร รบHIIDI ROPDVร |]HOOLNOHULQGHQ GROD\ร GD
PHUNH] EDQNDODUร Qร Q KHVDS YHUHELOLUOLNOHULQL YH Jย YHQLOLUOLNOHULQL GH
DUWWร UPDNWDGร U
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ ED]ร GH]DYDQWDMODUร GD EXOXQPDNWDGร U +HU
รบH\GHQ |QFH NDWร YH WDYL]VL] RODUDN X\JXODQPDVร JHUHNOLGLU 3DUD SROLWLNDVร Qร Q
HQIODV\RQ ย ]HULQGHNL HWNLOHUL ย ONHOHUH J|UH IDUNOร Oร NODU J|VWHUVH GH JHQHOGH
EHOLUVL] ROGXรทXQGDQ HQIODV\RQX GD NRQWURO HWPHN Jย oWย U %X LWLEDUOD EX UHMLP
bir parasal bรผyรผklรผk ya GD NXU KHGHIOHPHVLQH J|UH GDKD ]RUGXU $\Uร FD Nร VD
G|QHPGH HNRQRPLN Eย \ย PH\L Vร Qร UODQGร UDELOHFHN HWNLOHUL ROPDVร |]HOOLNOH
SROLWLNDFร ODU Doร Vร QGDQ Vร Nร QWร ODU \DUDWPDNWDGร U
hdh1&h %g/h0 (1)/$6<21 +('()/(0(6รธ1รธ1 g1 .2รน8//$5,
g=(//รธ./(5รธ 8<*8/$10$6, 9( h/.( g51(./(5รธ
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ JHQHO NDEXO J|UPย รบ LNL HVDV |Q NRรบXOX
EXOXQPDNWDGร U 0HUNH] %DQNDVร EDรทร PVร ]Oร รทร YH HQIODV\RQ KHGHIL Gร รบร QGD
SDUD RWRULWHOHULQL EDรทOD\ร Fร EDรบND KHUKDQJL ELU KHGHILQ ROPDPDVร %XQODUร Q
\DQร QGD HQIODV\RQ KHGHIOHPHsinin etkin olarak uygulanabilmesi iรงin fiyat
HQGHNVL VHoLPL KHGHIOHPH G|QHPL EDQW JHQLรบOLรทL RSWLPDO RUDQ YH KHVDS
YHUHELOLU ELU PHUNH] EDQNDVร |]HOOLNOHULQLQ GH Gย ]HQOHQPHVL JHUHNPHNWHGLU 0HUNH] %DQNDVร %Dรทร PVร ]Oร รทร
Ekonomi literatรผrรผnde, politik EDVNร GDQ X]DN ELU PHUNH] EDQNDVร Qร Q
LVWLNUDUOร YH Gย รบย N HQIODV\RQ KHGHILQL VDรทODPDN \|Qย QGH ELULQFLO NRรบXO ROGXรทX
JHQHO NDEXO J|UPย รบ ELU NDQร Gร U =DPDQ WXWDUVร ]Oร รทร Qร Q \DUDWWร รทร Jย YHQLOLUOLN
SUREOHPLQH LNLQFL E|Oย PGH GHรทLQLOPLรบWL %X SUREOHPLQ \DQร Vร Ua hรผkรผmetlerin
\ย NVHN NDPX PDOL\HVL Doร NODUร YHUPHOHUL YH EX Doร NODUร PHUNH] EDQNDVร
ND\QDNODUร LOH ILQDQVH HWPH\H oDOร รบPDODUร IL\DW LVWLNUDUร Qร WHKGLW HGHQ
XQVXUODUร Q EDรบร QGD JHOPHNWHGLU *ย YHQLOLUOLN VRUXQXQXQ o|]ย OPHVLQGH YH IL\DW
LVWLNUDUร Qร Q VDรทODQPDVร QGD X\JXQ ROPD\DQ Kย Nย PHW SROLWLNDODUร QD ยณKD\ร Uยด
GL\HELOHFHN ELU PHUNH] EDQNDVร Qร Q YDUOร รทร VRQ GHUHFH |QHPOLGLU )LVKHU
HWNLQ ELU SDUD SROLWLNDVร Qร Q |Q NRรบXOODUร Qร PHUNH] EDQNDVร Qร Q EDรทร PVร ]Oร รทร YH
HQIODV\RQXQ GLUHNW KHGHIOHQPHVL RODUDN EHOLUWPLรบWLU
0HUNH] EDQNDVร Qร Q EDรทร PVร ] ELU SDUD SROLWLNDVร X\JXOD\ร Fร Vร ROPDVร
HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL oDWร Vร Qร Q HQ WHPHO NRรบXOXGXU *HUoHNWH WDP DQODPร \OD
%X NRQXGDNL NDSVDPOร LON oDOร รบPD &XNLHUPDQ YH 1H\DSWร ยถQร Q ย ONH\L GDKLO HWWLรทL DUDรบWร UPDVร Gร U %X oDOร รบPDGD &XNLHUPDQ EDรทร PVร ] ELU PHUNH] EDQNDVร Qร Q HQIODV\RQX Gย รบย UPHN NRQXVXQGD GDKD EDรบDUร Oร RODFDรทร VRQXFXQD YDUPร รบWร U dDOร รบPDGD WRSOXODรบWร Uร OPร รบ \DVDO PHUNH] EDQNDVร EDรทร PVร ]Oร N HQGHNVL 7ย UNL\H LoLQ RODUDN KHVDSODQPร รบWร U %X RUDQ $OPDQ\D LoLQ รธVYLoUH LoLQ ยถGย U
EDรทร PVร ] ELU PHUNH] EDQNDVร EXOXQPDPDVร QD UDรทPHQ EXUDGD V|]ย HGLOHQ
RSHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร NWร U 2SHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร N PHUNH] EDQNDVร Qร Q
HQIODV\RQ KHGHILQH XODรบPDN DPDFร LOH HOLQGHNL Wย P HQVWUย PDQODUร Qร VHUEHVWoH
NXOODQDELOPHVL DQODPร QD JHOPHNWHGLU
(QIODV\RQ KHGHIOHULQH XODรบDELOPHN LoLQ SDUD SROLWLNDVร PDOL\H
SROLWLNDVร QD EDVNร Q ROPDOร Gร U %LU EDรบND GH\LรบOH PDOL\H SROLWLNDVร SDUD
SROLWLNDVร Qร Q HWNLOHULQL Vร Qร UOD\ร Fร YH\D X\JXODPDODUร Qร GLNWH HWWLULFL ROPDPDOร Gร U
0DOL\H SROLWLNDVร Qร HWNLQ Nร ODQ QRNWDODUร Q EDรบร QGD NDPXQXQ ERUoODQPD JHUHรทL
JHOPHNWHGLU %X LWLEDUOD Kย Nย PHWLQ PHUNH] EDQNDVร QGDQ ERUoODQPD RODQDNODUร
Vร Qร UODQGร Uร OPDOร \D GD WDPDPHQ NDOGร Uร OPDOร Gร U %XQXQ \DQร QGD ย ONHGH
Kย Nย PHWLQ GH ERUoODQDELOHFHรทL GHULQOLรทL RODQ ILQDQVDO SL\DVDODU EXOXQPDOร YH
YHUJL JHOLUOHULQLQ ERUoODQPD\ร D]DOWร Fร \|QGH DUWWร Uร OPDVร JHUHNPHNWHGLU %X รถzelliklerden
yoksun
รผlkelHUGH
HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVL
SURJUDPODUร
Kย Nย PHWOHULQ ERUoODQPD LKWL\DoODUร QHGHQL LOH ]DUDU J|UHELOLU gUQHรทLQ
Kย Nย PHWOHULQ Vร รท RODQ \HUHO ILQDQVDO SL\DVDODUGDQ ERUoODQPD oDEDODUร IDL]OHUL
DUWWร UDFDN YH PHUNH] EDQNDVร Qร Q IDL] SROLWLNDVร Qร HWNLOH\HFHNWLU $\Uร FD
ERUoODQPD DรบDPDVร QGD NDUรบร ODรบร ODQ Jย oOย NOHU Kย Nย PHWOHUL VHQ\RUDM \ROX LOH
JHOLU HOGH HWPH\H ]RUOD\DFDN YH SDUDVDO Eย \ย NOย NOHU PHUNH] EDQNDVร Qร Q
NRQWUROย QGHQ oร NPร รบ RODFDNWร U .ร VDFDVร \ย NVHN ERUoODQPD JHUHรทLQGHQ |Wย Uย hรผkรผmetlerin iรง borรงlanmaya yรถnHOPHVL YH\D VHQ\RUDM \ROX LOH JHOLU HOGH HWPH
]RUXQOXOXNODUร SDUD SROLWLNDVร Qร Q Jย Fย Qย \LWLUPHVLQH \RO DoDU 7HN +HGHILQ (QIODV\RQ 2ODUDN %HOLUOHQPHVL
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ LNLQFL |QHPOL |Q NRรบXOX SDUD SROLWLNDVร Qร Q
VDGHFH EHOLUOHQHQ HQIODV\RQ KHGHILQL JHUoHNOHรบWLUPH\L DPDoODPDVร Eย \ย PH
LVWLKGDP VHYL\HVL YH\D G|YL] NXUX LVWLNUDUร JLEL EDรบND KHGHIOHU VHoPHPHVLGLU
(QIODV\RQ Gร รบร QGD EHOLUOHQHQ SDUDVDO Eย \ย NOย NOHU \D GD HNRQRPLN GHรทLรบNHQ
KHGHIOHULQH XODรบPDN LoLQ X\JXODQDQ SROLWLNDODU HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL
SURJUDPร LOH oHOLรบHELOLU gUQHรทLQ VDELW NXU VLVWHPL LOH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL
UHMLPL oHOLรบPHNWHGLU 6DELW NXU VLVWHPLQGH ย ONHQLQ HQIODV\RQ RUDQร NXUX VDELW
RODUDN DOร QDQ ย ONH\H HQGHNVOHQGLรทLQGHQ RUWD YH\D X]XQ YDGHGH HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVL \DSร ODPD]
'LรทHU
\DQGDQ
HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVL
SURJUDPร Qร EDรบDUร \OD
X\JXOD\DQ JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGH IL\DW LVWLNUDUร \OD GROD\Oร LOLรบNLVL EXOXQDQ EDรบND
KHGHIOHUH GH XODรบร OGร รทร J|Uย OPย รบWย U 6DGHFH Nร VD G|QHPGH HQIODV\RQ
KHGHILQH XODรบPDN DPDFร LOH PHUNH] EDQNDODUร bรผyรผme aleyhine faiz
SROLWLNDODUร X\JXOD\DELOLU 8]XQ G|QHPGH *6<รธ+ \D GD WDP LVWLKGDP KHGHIOHUL
GH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL LOH WXWDUOร Gร U $QFDN EX EDรบDUร Qร Q VDรทODQPDVร QGDNL
HQ |QHPOL HWNHQ IL\DW LVWLNUDUร KHGHIOHULQLQ NUHGLELOLWHVLQLQ EX ย ONHOHULQ SDUD
RWRULWHOHULQFH VDรทODQPร รบ ROPDVร Gร U
g]HOOLNOH JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH NDPX ERUoODQPD JHUHรทL QHGHQL LOH
SDUD YH PDOL SROLWLNDODU DUDVร QGD GROD\Oร GD ROVD HWNLOHรบLP EXOXQPDNWDGร U 3DUD
SROLWLNDVร X\JXOD\ร Fร Vร NRQXPXQGDNL PHUNH] EDQNDODUร PDOL SROLWLNDODUร Q
HQIODV\RQ ย ]HULQGHNL HWNLOHULQL KHVDSODPDN GXUXPXQGDGร UODU (VDVHQ enflasyon hedeflemesi stratejisi uygulanmadan รถnce รถzellikle kamu kesiminin
ERUoODQPD JHUHรทLQLQ D]DOWร OPDVร YH SDUD SROLWLNDVร Qร Q PDOL\H SROLWLNDODUร QD
EDVNร Q KDOH JHWLULOPHVL EDรบDUร LoLn zorunlu gรถrรผlmektedir. )L\DW (QGHNVL 6HoLPL
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ LON DรบDPDVร KHGHIOHQHFHN IL\DW HQGHNVLQLQ
EHOLUOHQPHVLGLU )L\DW HQGHNVL JHQHO RODUDN DQODรบร ODELOLU YH NDPXR\X
WDUDIร QGDQ J|]OHPOHQHELOLU ROPDOร Gร U (QIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXOD\Dn รผlkeler
genel olarak tรผketici fiyat endeksini (Tร FE) veya รงekirdek enflasyonu
NXOODQPDNWDGร UODU %X HQGHNVOHUGHQ 7h)( NDPXR\X WDUDIร QGDQ NROD\
DQODรบร ODELOLU ROPDVร Doร Vร QGDQ EDVLW รบHIIDI YH Jย YHQLOLU ELU |Ooย W RODUDN
Gย รบย Qย OHELOLU $QFDN EX HQGHNV PHUNH] EDQNDVร Qร Q NRQWUROย QGH ROPD\DQ YH
G|QHPOHU LWLEDUร \OD GDOJDOร ELU VH\LU L]OH\HELOHQ WDUร P YH HQHUML IL\DWODUร Qร GD
LoHUPHNWHGLU 0DNVLPXP HVQHNOLN VDรทODPDVร Doร Vร QGDQ VHoLOHQ HQGHNV ELU
NHUHOLN IL\DW Vร oUDPDODUร J|VWHUHQ PDO JUXSODUร Qร YH GDU WDQร POร VHNW|UOHULQ IL\DW
GHรทLรบLNOLNOHULQL KDULo WXWPDOร Gร U %HUQDQNH YH GLรทHUOHUL gUQHรทLQ <HQL
=HODQGD KHGHIOHPH\H LON EDรบODGร รทร G|QHPGH GROD\Oร YHUJLOHU Vย EYDQVL\RQODU
YH IDL] PDOL\HWOHULQL KDULo WXWWXรทX Wย NHWLFL IL\DWODUร HQGHNVLQL KHGHIOHUNHQ
รธQJLOWHUH LSRWHN IDL] RUDQODUร Qร Q KDULo WXWXOGXรทX 53,; 5HWDLO 3ULFH ,QGH[
([FOXGLQJ 0RUWJDJH ,QWHUHVW 3D\PHQWV HQGHNVLQL KHGHIOHPLรบWLU $QFDN EX
Wย U HQGHNV KHGHIOHPHOHUL GXUXPXQGD PHUNH] EDQNDODUร NDPXR\XQD HQGHNVLQ
QDVร O KHVDSODQGร รทร Qร KDQJL PDO JUXSODUร Qร Q KDULo WXWXOGXรทXQX YH 7h)( LOH
QDVร O LOLรบNLOHQGLULOGLรทLQL DQODWPDN GXUXPXQGD RODFDNODUGร U <DQL |QHPOL RODQ
QRNWD
KHGHIOHQHQ
HQGHNVLQ
KDQJL
|QFHOLNOHU
J|]HWLOHUHN
QDVร O
ROXรบWXUXOGXรทXQXQ NDPXR\X WDUDIร QGDQ DOJร ODQDELOLU ROPDVร Gร U (QGHNV ELU NH]
EHOLUOHQGLรทLQGH LVH KHGHIOHPH Vย UHFL ER\XQFD GHรทLรบWLULOPHPHOLGLU dHNLUGHN
HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ GDKD HWNLQ ROPDVร QD UDรทPHQ NDPXR\X LOH GDKD
EDVLW YH รบHIIDI ELU LOHWLรบLP NXUXOPDVร DPDFร LOH ELU oRN PHUNH] EDQNDVร 7h)(
KHGHILQL WHUFLK HWPLรบWLU 6FKPLGW YH 7DSLD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL
X\JXOD\DQ PHUNH] EDQNDVร Qร LQFHOHGLNOHUL oDOร รบPDODUร QGD EX EDQNDODUGDQ 16 tanesinin Tร FE, 4 tanesinin ise รงekirdek enflasyonu hedeflediklerini
EHOLUWPLรบOHUGLU
+HGHIOHPH '|QHPLQLQ 8]XQOXรทX
%HUQDQNH YH GLรทHUOHUL ELU \ร OGDQ Nร VD YDGHOL ELU KHGHIOHPH
G|QHPLQLQ DQODPVร ] RODFDรทร Qร G|UW \ร OGDQ X]XQ ELU KHGHIOHPH G|QHPLQLQ GH
NUHGLELOLWHVLQLQ ]D\ร I RODFDรทร Qร YXUJXOD\DUDN KHGHIOHPH G|QHPLQLQ ELU LOH G|UW
\ร O DUDVร QGD EHOLUOHQPHVLQLQ X\JXQ RODFDรทร Qร VDYXQPXรบODUGร U (VDVHQ
KHGHIOHPH G|QHPLQLQ HQ |QHPOL EHOLUOH\LFLVL EDรบODQJร oWDNL HQIODV\RQ RUDQร LOH
KHGHIOHQHQ G|QHP VRQXQGDNL RUDQ DUDVร QGDNL IDUNร Q GHรทHULGLU 'HEHOOH
EDรบODQJร o HQIODV\RQXQXQ KHGHIOHQHQGHQ IDUNOร ROGXรทX GXUXPODUGD
uyguluma sรผresinin bu farka gรถUH HQ D] LNL \ร O ROPDVร JHUHNWLรทLQL EHOLUWPLรบWLU
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVL SURJUDPร Qร 0DUW WDULKLQGH LON NH] X\JXODPD\D
NR\DQ ย ONH RODQ <HQL =HODQGDยถGD KHGHIOHPH Vย UHVL \ร O RODUDN EHOLUOHQPLรบWL
รธVYHo YH )LQODQGL\D EX Vย UH\L \ร O RODUDN EHOLUOHUNHQ รธQJLOWHUH SDUODPHQWR
G|QHPL RODUDN X\JXODPร รบWร U 'LรทHU |UQHNOHUGHQ IDUNOร RODUDN VDGHFH
$YXVWUDO\D EX G|QHPL ELU Lรบ oHYULPL EXVLQHVV F\FOH Vย UHVL RODUDN
EHOLUOHPLรบWLU $QFDN LOHUL\H G|Qย N EHNOHQWLOHUGH EHOLUVL]OLN \DUDWPDVร QGDQ
GROD\ร EX X\JXODPD GLรทHU ย ONHOHU WDUDIร QGDQ EHQLPVHQPHPLรบWLU
%X oDOร รบPD\D J|UH $YXVWUDO\D %UH]LO\D .DQDGD รนLOL .RORPEL\D dHN &XPKXUL\HWL 0DFDULVWDQ รธ]ODQGD รธVUDLO 0HNVLND <HQL =HODQGD 1RUYHo 3HUX 3RORQ\D รธVYHo รธVYLoUH 7h)( .RUH *ย QH\ $IULND 7D\ODQG oHNLUGHN HQIODV\RQ รธQJLOWHUH LVH 53,; KHGHIOHPHNWHGLU
%DQW *HQLรบOLรทL
(QIODV\RQ KHGHIL LOH LOJLOL |QHPOL VRUXODUGDQ ELUL KHGHILQ ELU EDQW Pร
\RNVD ELU QRNWD Pร ROPDVร JHUHNWLรทLGLU (VDVHQ X\JXODPDODUGD EX LNL |UQHN GH
ย ONHOHULQ |]HOOLNOHULQH J|UH NXOODQร OPDNWDGร U 1RNWD KHGHIOHU EDQW KHGHIOHUH
J|UH NDPXR\X WDUDIร QGDQ GDKD L\L DOJร ODQDELOPHNWHGLU g]HO NHVLP QRNWD hedefi gelecek dรถnem enflasyon tahmini olarak bire bir kullanabilmektedir.
%DQW KHGHILQLQ DYDQWDMร LVH PHUNH] EDQNDODUร QD HVQHNOLN VDรทODPDVร Gร U 1RNWD
KHGHI VHoLOPHVL GXUXPXQGD |]HOOLNOH Nร VD G|QHPGH KHGHIL WXWWXUDELOPHN
DPDFร LOH PHUNH] EDQNDODUร SDUD SROLWLNDVร HQVWUย PDQODUร Qร \RรทXQ RODUDN
NXOODQDUDN SL\DVDODUGD GDOJDODQPD \DUDWDELOLUOHU
*HOHFHN G|QHP HQIODV\RQXQXQ WDKPLQLQGHNL ]RUOXNODU Gร รบVDO รบRN
RODVร Oร NODUร SDUD SROLWLNDVร DUDoODUร Qร Q HWNLQ NXOODQร ODPDPDVร VL\DVL
EHOLUVL]OLNOHU JLEL QHGHQOHUOH KHGHIOHQHQ HQIODV\RQ RUDQร LoLQ ELU DUDOร N YHUPHN
SDUD RWRULWHOHULQLQ JHQHOGH WHUFLK HWWLรทL ELU \RO ROPDNWDGร U %XQXQ \DQร QGD
DUDOร N YHUPHGHQ $YXVWUDO\D X\JXODPDVร QGD ROGXรทX JLEL LNL QRNWD RODUDN
KHGHI EHOLUOHQPHVL GXUXPX GD PHYFXWWXU %XQD ยณNDOร Q QRNWDยด GHQLOPHNWHGLU
$QFDN HQIODV\RQ KHGHIL RODUDN JHQLรบ ELU DUDOร N EHOLUOHQPHVLQLQ GH
ED]ร VDNร QFDODUร YDUGร U *HQLรบ ELU EDQW PHUNH] EDQNDVร Qร Q Jย YHQLOLUOLรทLQL
รบย SKH\H Gย รบย UHELOLU %XQXQ \DQร QGD NDPXR\XQXQ HQIODV\RQ EHNOHQWLOHULQLQ
IDUNOร ROXรบPDVร QD YH G|QHP LoHULVLQGH GHรทLรบPHVLQH \RO DoDUNHQ |]HOOLNOH yรผksek enflasyonlu รผlkelerde sadece รผst limitin hedeflenmesine de neden
RODELOLU %DQW DUDOร รทร Qร Q GDU WXWXOPDVร Qร Q GD GH]DYDQWDMODUร YDUGร U +HGHILQ GDU
DUDOร NWD NDOPDVร LoLQ \DSร ODQ PHUNH] EDQNDVร Pย GDKDOHOHUL LOH Nร VD G|QHPOL
IDL] RUDQODUร GDOJDOร ELU VH\LU L]OH\HUHN ILQDQVDO SL\DVDODUร Q LVWLNUDUร Qร ER]DELOLU
1LFKROO YH $UFKHU IDL] RUDQODUร oRN Vร N GHรทLรบWLUPHGLNoH HQIODV\RQX GDU
ELU EDQW KHGHIL LoHULVLQGH WXWPD\D oDOร รบPDQร Q oRN ]RU RODFDรทร Qร
VDYXQPXรบODUGร U %XQGDQ |Wย Uย HQIODV\RQ KHGHIL EHOLUOHQLUNHQ QRNWD KHGHILQ
YH EDQW KHGHIOHULQLQ Wย P DYDQWDM YH GH]DYDQWDMODUร SDUD RWRULWHOHULQFH FLGGL ELU
รบHNLOGe gรถzden geรงirilmelidir.
Bant hedeflemesinde alt limitin belirlenmesinin de bรผyรผk รถnemi
YDUGร U *HUoHNOHรบHQ HQIODV\RQXQ DOW OLPLWWHQ GDKD Gย รบย N oร NPDVร SL\DVDODUGD
EHOLUVL]OLรทH YH PHUNH] EDQNDVร Qร Q Jย YHQLOLUOLรทLQLQ D]DOPDVร QD \RO DoDFDNWร U
'HEHOOH JHUoHNOHรบHQ HQIODV\RQXQ DOW OLPLWLQ DOWร QD LQPHVLQL HOHNWULN
WHOOHULQH GRNXQPD\D EHQ]HWPLรบ YH EX GXUXPXQ ย UHWLP ย ]HULQGH ROXPVX]
HWNLOHUL RODFDรทร Qร EHOLUWPLรบWLU %XQXQ \DQร QGD *KRVK YH 3KLOOLSV
HQIODV\RQ \ย NVHN VHYL\HOHUGH\NHQ \DรบDQDQ ELU HQIODV\RQ Gย รบย รบย Qย Q ย UHWLPL
D]DOWร Fร GHรทLO DUWWร Uร Fร ELU HWNLVL RODELOHFHรทLQL VDYXQPXรบODUGร U <DSWร NODUร
DUDรบWร UPDGD ยถQร Q DOWร QD Gย รบHQ HQIODV\RQ RUDQODUร QGD LVH GH]HQIODV\RQ
Vย UHFLQLQ Eย \ย PH ย ]HULQGH WHUV ELU HWNL \DSDFDรทร Qร LGGLD HWPLรบOHUGLU <DQL
]DWHQ Gย รบย k enflasyona sahip รผlkelerde enflasyon hedefleri belirlenirken alt
OLPLWLQ KHVDSODQPDVร GD D\Uร ELU |QHP WDรบร PDNWDGร U 2SWLPDO 2UDQ
(QIODV\RQXQ รบLPGLNL GHรทHUL YH SURJUDP Vย UHVL HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL
LoLQ VD\ร VDO ELU UDNDP EHOLUOHPH DรบDPDVร QGDNL HQ |QHPOL HWNHQOHUGLU =DWHQ
HQIODV\RQX Gย รบย N VHYL\HOHUGH RODQ ย ONHOHU LoLQ NDUDU YHULOPHVL JHUHNHQ NRQX
HQIODV\RQXQ RSWLPDO RUDQร Qร Q QH ROGXรทXGXU" 7HRULN RODUDN X]XQ G|QHPGH
Vร Iร U HQIODV\RQ RUDQร Qร Q RSWLPDO ROXS ROPDGร รทร WDUWร รบร OPDNWDGร U 6RQ G|QHPOHUGH \DSร ODQ oDOร รบPDODUGD Gย รบย N VHYL\HOHUGH IDNDW SR]LWLI HQIODV\RQ
RUDQร Qร Q JHQHO HNRQRPL Doร Vร QGDQ \DUDUOร RODFDรทร VDYXQXOPXรบWXU )LVKHU
DUDVร SR]LWLI HQIODV\RQ RUDQร Qร Q RSWLPDO ROGXรทXQX
VDYXQPXรบWXU
6ร Iร UGDQ GDKD \ย NVHN HQIODV\RQ RUDQร Qร Q \DUDUODUร Qร VDYXQDQ WH]OHU
ย o DQD PDGGH RODUDN Vร UDODQDELOLU %LULQFLVL Vร Iร U HQIODV\RQ GXUXPXQGD HNVL
IDL] RUDQODUร LOH NDUรบร ODรบร ODELOPH ULVNLGLU %X GXUXP PHUNH] EDQNDVร Qร Q SDUD
SROLWLNDVร ย ]HULQGHNL HWNLVLQL D]DOWDELOHFHNWLU gUQHรทLQ UHVHV\RQ G|QHPOHULQGH
HNRQRPL\H FDQOร Oร N ND]DQGร UPDN DPDFร LOH IDL] RUDQODUร Qร Gย รบย UPHN RODQDNVร ]
RODFDNWร U รธNLQFL RODUDN DรบDรทร GRรทUX HVQHN ROPD\DQ ย FUHW YH IL\DWODU 3KLOOLSV
HรทULVL VRQXoODUร QD \RO DoDELOHFHN HQIODV\RQX Vร Iร UD LQGLUPHN Eย \ย PH รผzerinde olumsuz etkiler yaratabilecektir. ร รงรผncรผ tez, enflasyonun her
]DPDQ \XNDUร GRรทUX ELU DWDOHWLQLQ J|]OHQPLรบ ROPDVร Gร U %XQODUร Q \DQร QGD Vร Iร U
HQIODV\RQ KHGHIOHQPHVLQLQ GHIODV\RQ ULVNL GH EXOXQPDNWDGร U 8]XQ Vย UHOL
GHIODV\RQ G|QHPOHUL HNRQRPLGH FLGGL OLNLGLWH SUREOHPOHUL GRรทXUDUDN ILQDQVDO
VLVWHPLQ \DUD DOPDVร QD \RO DoDELOHFHNWLU
gUQHรทLQ )LVKHU +DOGHQH YH &OLIWRQ
+HVDS 9HUHELOLUOLN
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVL oHUoHYHVL JHUHรทL PHUNH] EDQNDODUร Qร Q KHVDS
YHUHELOLUOLรทLQL DUWWร UPDNWDGร U %LU HQIODV\RQ RUDQร Qร Q KHGHI RODUDN EHOLUOHQPHVL
PHUNH] EDQNDVร Qร Q EDรบDUร Vร Qร Q Vร QDQPDVร QGD |Ooย W RODFDNWร U +HGHILQ
WXWWXUXODPDPDVร YH\D FLGGL ELU รบHNLOGH Dรบร OPDVร KDOLQGH PHUNH] EDQNDVร QGDQ
GHWD\Oร ELU Doร NODPD EHNOHQHFHNWLU 'HEHOOH 'DKD JHQHO KHGHIOHUL RODQ
GLรทHU SDUD SROLWLNDVร UHMLPOHULQGH PHUNH] EDQNDVร NR\GXรทX KHGHIOHUL
WXWWXUDPDGร รทร ]DPDQ VRUXPOXOXรทX \ย NOHQPH\HELOLU
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVL UHMLPL X\JXODPDODUร QGD NDPXR\XQD \DSร ODQ
KHGHI Doร NODPDODUร JHQHO RODUDN PHUNH] EDQNDVร WDUDIร QGDQ \DSร OPDNOD ELUOLNWH
Kย Nย PHW LOH PHUNH] EDQNDVร DUDVร QGD \DSร ODQ \D]ร Oร PXWDEDNDWODUOD GD
GX\XUXODELOPHNWHGLU %|\OHFH PHUNH] EDQNDVร Kย Nย PHW LOH ELUOLNWH VRUXPOXOXN
DOPร รบ ROPDNWDGร U 0HUNH] EDQNDVร Qร Q VRUXPOXOXรทX WHN EDรบร QD \ย NOHQGLรทL
|UQHNOHUGH LVH NDPXR\XQD Doร NODPD \DSPDNOD ELOJLOHQGLUPHNOH YH KHGHI
WXWWXUXODPDGร รทร ]DPDQ LVH VDYXQPD yapmakla yรผkรผmlรผdรผr.
+HVDS YHUHELOLU ELU PHUNH] EDQNDVร Qร Q SDUD SROLWLNDVร GD รบHIIDI
ROPDOร Gร U 8\JXODQDQ SDUD SROLWLNDODUร QGD EHOLUVL]OLN ROPDGร รทร |Ooย GH SROLWLNDODU
รบHIIDIWร U 6D\ร VDO ELU HQIODV\RQ KHGHIL RODQ HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL UHMLPL SDUD
SROLWLNDVร QD รบHIIDIOร N VDรทODPDNWDGร U $QFDN EX QRNWDGD PHUNH] EDQNDODUร GD
Vย UHOL HQIODV\RQ UDSRUODUร \D\ร QOD\DUDN NDPXR\XQX ELOJLOHQGLUPHOLGLU
8\JXODPDGD PHUNH] EDQNDODUร EHOLUOHQHQ KHGHIOHULQ JHUoHNOHรบWLULOPHVLQGH
ND\GHGLOHQ LOHUOHPHOHU YH \DSร OPDVร Gย รบย Qย OHQOHUH GDLU NDPXR\XQD ELOJL
VXQPD YH UDSRUODPD LรบOHYOHULQL JHOLรบWLUPLรบOHUGLU รนHIIDIOร รทร Q VDรทODQPDVร YH
NDPXR\XQXQ Vย UHNOL ELOJLOHQGLULOPHVL |]HO VHNW|Uย Q SODQODUร Qร \DSDUNHQ
PHUNH] EDQNDVร Qร Q KHGHIOHULQL ED] DOPDVร Qร VDรทOD\DFDN YH EHNOHQWLOHUL
SURJUDP GRรทUXOWXVXQGD รบHNLOOHQGLUHUHN EHOLUVL]OLรทL D]DOWDFDNWร U gUQHรทLQ
รธQJLOWHUH PHUNH] EDQNDVร IDL] RUDQODUร Qร Q EHOLUOHQGLรทL SDUD SROLWLNDVร
NRPLWHVLQLQ D\Oร N J|Uย รบPHOHULQLQ WDP PHWQLQL \D\ร QODPDNWDGร U %X QRNWDGD HQ
VHUW X\JXODPD LVH <HQL =HODQGDยถGD J|Uย OPย รบWย U %X X\JXODPDGD HQIODV\RQ
KHGHIL WXWWXUXODPDGร รทร WDNGLUGH Kย Nย PHWLQ PHUNH] EDQNDVร EDรบNDQร Qร
gรถrevden alma yetkisi mevcuttur.
*HOLúPLú hONHOHUGH (QIODV\RQ +HGHIOHPHVL 8\JXODPDODUÕ
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVL ¶GDQ EDúOD\DUDN J Q P ]H NDGDU ELU oRN
JHOLúPLú ONHGH X\JXODQPDNWDGÕU 3DUDVDO E \ NO N KHGHIOHPHOHULQLQ WDWPLQ
HWPH\HQ VRQXoODUÕ VDELW NXU UHMLPOHULQGH \DúDQDQ EDúDUÕVÕ]OÕNODU JHQHOGH
HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SURJUDPÕQD JHoLúOHULQ QHGHQLQL ROXúWXUPXúWXU øON |QFH
<HQL =HODQGD WDUDIÕQGDQ X\JXODQDQ HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL GDKD VRQUD
.DQDGD øQJLOWHUH øVYHo )LQODQGL\D $YXVWUDO\D YH øVSDQ\D WDUDIÕQGDQ GD
EHQLPVHQHUHN X\JXODPD\D NRQXOPXúWXU
\ÕOÕQGD GDOJDOÕ NXUD JHoHQ <HQL =HODQGD SDUD SROLWLNDVÕQÕ
SDUDVDO E \ NO N KHGHIOHPHVL X\JXODPD\D EDúODPÕúWÕU $QFDN ILQDQVDO
SL\DVDODUGD \DúDQDQ OLEHUDOL]DV\RQ VDGHFH ELU WHN SDUDVDO E \ NO ÷
KHGHIOHPH\L ]RU YH \HWHUVL] NÕOPÕúWÕU %X QHGHQOH <HQL =HODQGD 0HUNH]
%DQNDVÕ 5%1= OLVWHOHPH \DNODúÕPÕ JHOLúWLUHUHN |QHPOL HNRQRPLN göstergeleri takip etme yoluQD JLWPLúWLU %X OLVWHOHPH LoHULVLQGH IDL] RUDQODUÕ
SDUDVDO E \ NO NOHU NXUODU *6<ø+ E \ PH RUDQODUÕ YH HQIODV\RQ EHNOHQWLOHUL
JLEL WHPHO PDNURHNRQRPLN J|VWHUJHOHU EXOXQPDNWDGÕU 3DUD RWRULWHOHUL
|]HOOLNOH IDL] RUDQODUÕ YH NXUODUD RGDNODQDUDN E \ PH YH HQIODV\RQ
KHGHIOHULQH XODúPD\Õ DPDoODPÕúODUGÕU )DNDW EX SROLWLND EDúDUÕOÕ ROPDPÕú
YH \ÕOODUÕQGD E \ PH RUDQODUÕQGD D]DOÕúODU PH\GDQD JHOPLúWLU
YH \ÕOODUÕQGD LVH HQIODV\RQ RUDQODUÕQGD ELU PLNWDU G ú ú VD÷ODQPÕú
ROVD ELOH HQIODV\RQ KHGHIOHULQ YH 2(&' RUWDODPDODUÕQÕQ ]HULQGH NDOPÕúWÕU
%X G|QHPGH K N PHW PHUNH] EDQNDVÕ \DVDVÕQGD GH÷LúLNOLNOHUOH EDúOD\DQ
HNRQRPLN UHIRUPODU X\JXODPD\D NR\PXúWXU ùXEDW ¶GD \ U UO ÷H JLUHQ
\DVD LOH 5%1=¶QLQ ED÷ÕPVÕ]OÕ÷Õ DUWWÕUÕOPÕúWÕU $\QÕ \DVD LOH RBNZ’nin temel
J|UHYLQLQ IL\DW LVWLNUDUÕQÕ VD÷ODPDN ROGX÷X EHOLUWLOPLúWLU
<HQL =HODQGD 8\JXODPDVÕQÕQ %D]Õ $QD 1RNWDODUÕ
•
(QIODV\RQ KHGHIL K N PHW LOH 5%1= DUDVÕQGD JHUoHNOHúWLULOHQ
3ROLWLND +HGHIL $QODúPDODUÕ 37$ VRQUDVÕQGD EHOLUOHQPHNWHGLU
Düzenlenen 37$ WRSODQWÕODUÕQGD PDOL\H EDNDQÕ YH PHUNH] EDQNDVÕ
EDúNDQÕ VD\ÕVDO ELU KHGHI ]HULQGH DQODúDUDN NDPXR\XQD LODQ
HWPHNWHGLUOHU
โ ข
Enflasyon hedefinin belirlenmesinde Tร FE รงekirdek enflasyonu
NXOODQร OPร รบ ROXS LON KHGHI \ย ]GH DUDOร รทร QGD Doร NODQPร รบWร U
7h)( QLQ KHVDSODQPDVร QGD IDL] PDOL\HWL XQVXUODUร GROD\Oร YHUJLOHU
NDPX NHVLQWLOHUL Gร รบ WLFDUHWWHNL |QHPOL IL\DW GHรทLรบLNOLNOHUL
oร NDUร OPร รบWร U ,0)
0HUNH] %DQNDVร HQIODV\RQ KHGHILQLQ WXWWXUXOPDVร QGDQ WHN EDรบร QD
โ ข
sorumludur, hรผkรผmetin mรผdahalesi sรถz NRQXVX GHรทLOGLU $QFDN
EDรบDUร Vร ] ROXQPDVร GXUXPXQGD Kย Nย PHWLQ 0HUNH] %DQNDVร
%DรบNDQร Qร J|UHYGHQ DOPD \HWNLVL YDUGร U
<ร OGD NH] ROPDN ย ]HUH HQIODV\RQ UDSRUX \D\ร PODQPDNWD ROXS EX
โ ข
rapor enflasyon tahminlerini de iรงermektedir. (NRQRPL SROLWLNDVร QGDNL \DSร VDO GHรทLรบLNOLNOHU YH SDUD SROLWLNDVร Qร Q
PDOL\H SROLWLNDVร QD EDVNร Q KDOH JHWLULOPHVL <HQL =HODQGDยถGD HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVLQH JHoLรบ DรบDPDVร Qร Q |QHPOL QRNWDODUร ROPXรบWXU 0DUW
WDULKLQGH Gย ]HQOHQHQ LON 37$ยถQร Q DUGร QGDQ HQIODV\RQ RUDQร \ร Oร VRQXQGD
DUDOร รทร QGD KHGHIOHQPLรบWLU รนHNLO ยถGHQ GH J|Uย OHFHรทL ย ]HUH
HQIODV\RQ RUDQร \ร Oร VRQXQGD VHYL\HOHULQH Gย รบย Uย OPย รบWย U 8.0%
7.0%
6.0% 5.0%
4.0%
3.0%
2.0%
1.0%
0.0%
-1.0%
1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
รนHNLO <ร OOร N 7h)( (QIODV\RQX ยฑ <HQL =HODQGD .D\QDN 5%1= LQWHUQHW VLWHVL ZZZ UEQ] JRYW Q]
$QFDN G|QHPLQGH *6<ø+ E \ PHVL D]DOPÕú YH LúVL]OLN
RUDQÕQGD DUWÕú J|]OHQPLúWLU YH HNRQRPL ELU UHVHV\RQ G|QHPL \DúDPÕúWÕU %X
G|QHPLQ KHPHQ DUGÕQGDQ L\LOHúPH EDúODPÕú HQIODV\RQXQ G ú N VHYL\HOHUGH
NDOPDVÕQD UD÷PHQ *6<ø+ E \ PHVL DUWPÕú YH LúVL]OLN RUDQÕQGD GD D]DOPD
EDúODPÕúWÕU (QIODV\RQ RUDQÕ \ÕOÕQD NDGDU EDQGÕQ LoLQGH NDOPÕú ¶GH
LVH LOH KHGHIL JHoPLúWLU \ÕOÕQGD LúoL SDUWLVLQLQ KHGHIL JHQLúOHWPH
|QHULOHULQH 5%1= WDUDIÕQGDQ VÕFDN EDNÕOPDPÕú DQFDN VHoLPOHUL VRQUDVÕ
\DSÕODQ LON 37$¶GD \HQL K N PHWLQ LVWH÷L GR÷UXOWXVXQGD EDQW RODUDN
JHQLúOHWLOPLúWLU <HQL =HODQGD \ÕOOÕN GHQH\LPL ER\XQFD KHGHIL JHoWL÷L LNL \ÕO
KDULo HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQL EDúDUÕ LOH X\JXODPÕúWÕU )DNDW EX X\JXODPD oRN
G ú N YH GDU DUDOÕNWD EHOLUOHQHQ HQIODV\RQ KHGHIOHULQLQ ED]Õ GH]DYDQWDMODUÕ
ROGX÷XQX GD J|VWHUPLúWLU øON RODUDN oRN G ú N YH GDU DUOÕNWD EHOLUOHQHQ
KHGHILQ GÕúÕQGD NDOPD ULVNL \ NVHNWLU NL 5%1= LNL NHUH KHGHILQ VW QGH
NDOPÕúWÕU øNLQFL RODUDN GDU EDQWODUÕQ PHUNH] EDQNDVÕQÕQ RSHUDV\RQHO
HVQHNOL÷LQL NÕVÕWODGÕ÷Õ V|\OHQHELOLU
<HQL =HODQGD¶GDQ ELU \ÕO VRQUD .DQDGD GD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL
UHMLPLQL X\JXODPD\D EDúODPÕúWÕU 3DUD RWRULWHOHUL SDUDVDO E \ NO N
KHGHIOHPHVL SURJUDPODUÕ LOH WDWPLQNDU VRQXoODUD XODúDPDGÕNODUÕQGDQ
HQIODV\RQX QRPLQDO oDSD RODUDN EHOLUOHPH\H NDUDU YHUPLúOHU YH HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVL SURJUDPÕQÕ X\JXODPD\D NR\PXúODUGÕU <HQL X\JXODPD 0DOL\H
%DNDQÕ YH 0HUNH] %DQNDVÕ %DúNDQÕ DUDVÕQGD YDUÕODQ RUWDN PXWDEDNDWOD
NDPXR\XQD GX\XUXOPXúWXU %X SURJUDPOD .DQDGD 8OXVDO %DQNDVÕ GD 5%1=
JLEL HQIODV\RQX G ú UPHNWH YH PDNXO VHYL\HOHUGH WXWPDNWD EDúDUÕOÕ ROPXúWXU
ùHNLO
6% 5% 4%
3% 2%
1% 0%
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX ± .DQDGD
.D\QDN ,)6 <HDUERRN NXOODQÕODUDN KD]ÕUODQPÕúWÕU
.DQDGD¶QÕQ DUGÕQGDQ øQJLOWHUH øVYHo )LQODQGL\D $YXVWUDO\D YH
øVSDQ\D GD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SURJUDPÕQÕ X\JXODPD\D NR\PXúODUGÕU
øQJLOWHUH øVYHo YH )LQODQGL\D¶GD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH JHoLúLQ HQ |QHPOL
VHEHEL EDúDUÕVÕ] RODQ VDELW NXU UHMLPOHULGLU . Eylül 1992’de \DúDQDQ NUL]
VRQUDVÕ øVSDQ\RO SH]DWDVÕQÕQ VW VWH GHYDO DV\RQODU \DúDPDVÕ $YUXSD .XU
0HNDQL]PDVÕ (50 LoLQGH \HU DODQ øVSDQ\D¶QÕQ NXU EDQGÕQÕ JHQLúOHWPHVLQH
\RO DoPÕúWÕU %XQXQ \DQÕQGD SDUDVDO E \ NO NOHU YH JHOLU G ]H\OHULQGH
\DúDQDQ EHOLUVL]OLNOHU VRQXFXQGD øVSDQ\D GD .DVÕP ¶GH HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVLQH JHoPLúWLU *HQHO RODUDN EDNÕOGÕ÷ÕQGD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL
X\JXODQDQ W P JHOLúPLú ONHOHUGH EDúDUÕOÕ ROPXúWXU 6|] JHoHQ ONHOHULQ
KHSVL HQIODV\RQX NDEXO HGLOHELOLU VHYL\HOHUH LQGLUPLúOHU YH LVWLNUDUD
NDYXúWXUPXúODUGÕU ùHNLO
øQJLOWHUH øVYHo YH )LQODQGL\D LVH \ÕOODUÕQGD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SURJUDPÕQÕ X\JXODPD\D EDúODPÕúODUGÕU
& ' ( )#*
! #"$ % ! 7.0
10.0
6.0
8.0
5.0 6.0
4.0 3.0
4.0
2.0
2.0
1.0 2002
2001
2000
1999
1995
1998
1994
2002
1997
1993
2001
1996
1992
2000
1991
2002
2000
2001
1998
1999
1996
1997
1994
1995
1992
1993
1990
1991
-2.0
1999
0.0
0.0
& #+ , ) - ) 9 8 7 6 5 4 3 2 1998
1996
1997
1994
1995
1992
1993
1990
1991
1
ùHNLO <ÕOOÕN (QIODV\RQ 'H÷HUOHUL )LQODQGL\D øVYHo øQJLOWHUH .D\QDN )LQODQGL\D YH øVYHo¶H DLW úHNLOOHU ,)6 <HDUERRN $SULO NXOODQÕODUDN
KD]ÕUODQPÕúWÕU øQJLOWHUH YHULOHUL LVH ZZZ EDQNRIHQJODQG FR XN VLWHVLQGHQ DOÕQPÕúWÕU
2UWDN g]HOOLNOHU
*HOLúPLú ONHOHUGH X\JXODQDQ HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL UHMLPL ED]Õ RUWDN
|]HOOLNOHU LoHUPHNWHGLU 0DVVRQ YH GL÷HUOHUL EX ONHOHU LoLQ WDQH WHPHO ortak ö]HOOLN EHOLUOHPLúOHUGLU %XQODU DúD÷ÕGD VÕUDODQPÕúWÕU •
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVL SURJUDPÕQÕ X\JXODPD\D NR\DQ W P JHOLúPLú
ONHOHULQ EDúODQJÕo HQIODV\RQX G ú N VHYL\HOHUGHGLU ¶GDQ
GDKD G ú N •
<XNDUÕGD V|] HGLOHQ ED]Õ ONHOHUGH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL VDELW
NXU UHMLPLQLQ EDúDUÕVÕ]OÕ÷D X÷UDPDVÕQÕQ DUGÕQGDQ X\JXODQPD\D
EDúODQPÕúWÕU $QFDN SURJUDPÕ X\JXOD\DQ W P JHOLúPLú ONHOHUGH enflasyon
hedefi
kur
hedeflemesi
önceliklidir.
dahil
tüm
politikalardan
โ ข
โ ข
0HUNH] EDQNDVร EDรทร PVร ]Oร รทร YH SDUD SROLWLNDVร Qร Q PDOL\H
SROLWLNDVร QD EDVNร QOร รทร Wย P ย ONHOHULQ RUWDN |]HOOLรทLGLU
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVL EX ย ONHOHUGH SDUD SROLWLNDVร Qร Q NUHGLELOLWHVLQL
VDรทODPDN J|UHYL ย VWOHQPLรบWLU %D]ร ย ONHOHUGH LVH PHUNH] EDQNDVร YH
Kย Nย PHW
KHGHIL
ย VWOHQPLรบOHUGLU
โ ข
ELUOLNWH
Doร NOD\DUDN
VRUXPOXOXรทX
RUWDN
Enflasyon ileriye yรถnelik (forward looking) hedeflenerek, enflasyon
ย ]HULQGH ROXรบDELOHFHN PXKWHPHO Gร รบVDO รบRNODUร HOLPLQH HWPH\H
oDOร รบPร รบODUGร U
0DVVRQ YH GLรทHUOHUL ยถQLQ EHOLUOHGLNOHUL |]HOOLNOHUH รบXQODU GD
HNOHQHELOLU โ ข
โ ข
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVLQL X\JXOD\DQ Wย P ย ONHOHUGH VDรทODP YH GHULQ
ELU ILQDQVDO \DSร YDUGร U
%X ย ONHOHULQ PHUNH] EDQNDODUร Qร Q WHPHO RSHUDV\RQ DUDFร Nร VD
G|QHPOL IDL] RUDQODUร ROPXรบWXU
$รบDรทร GDNL 7DEOR ยถGH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SURJUDPร Qร X\JXOD\DQ
JHOLรบPLรบ ย ONHOHULQ VHoLOPLรบ |]HOOLNOHUL YHULOPLรบWLU
7DEOR %$=, *(/รธรน0รธรน h/.(/(5รธ1 6(dรธ/0รธรน g=(//รธ./(5รธ hONHOHU
)L\DW (QGHNVL
+HGHI
6ย UH
(QIODV\RQ 5DSRUX
$YXVWUDO\D
Tร FE
% 2-3
.0/ 1 1 / 2
3547681 / 2
รธQJLOWHUH
RPIX*
% 2.5
9;:=<?>A@B1 /
3547681 / 2
รธVYHo
Tร FE
%2 ยฑ %1
4-8 รงeyrek
3547681 / 2
รธVYLoUH
Tร FE
%0-2
C;D=E :BF8:G1 H E 1 :GI=@J:G@BH K
.L> 6M/ I=1 >MIM@N/ 6?OAE
.DQDGD
Tร FE
%1-3
9;:=<?>A@B1 /
PQ47681 / 2
ร ekirdek Enf.
%2.5
.0/ 1 1 / 2
PQ47681 / 2
6-8 รงeyrek
3547681 / 2
.RUH
<HQL =HODQGD Tร FE %0-3 .D\QDN รธOJLOL ย ONH XOXVDO EDQNDODUร Qร Q LQWHUQHW VLWHOHUL
53,; 7h)(ยถGHQ LSRWHN IDL] |GHPHOHULQLQ oร NDUWร OPDVร LOH HOGH HGLOPLรบWLU
(QIODV\RQ +HGHIOHPHVLQLQ *HOLรบPHNWH 2ODQ hONHOHUGH 8\JXODQPDVร
*HOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH X\JXODQDQ EDรบDUร Vร ] LVWLNUDU SURJUDPODUร
EX ย ONHOHUL \HQL HNRQRPL SROLWLNDODUร DUD\ร รบODUร QD \|QHOWPLรบWLU %X QRNWDGD
JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGH EDรบDUร LOH X\JXODQDQ HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SURJUDPODUร
DOWHUQDWLI RODUDN J|Uย OPย รบWย U $QFDN HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ JHOLรบPHNWH
RODQ ย ONHOHUH X\JXODQDELOLUOLรทL VRUJXODPD\D Doร NWร U g]HOOLNOH EX ย ONHOHULQ
SURJUDPร Q JHUHNWLUGLรทL |Q NRรบXOODUร VDรทOD\DPDPร รบ ROPDODUร รบย SKHOHU
GRรทXUPDNWDGร U %XQXQ \DQร QGD X]XQ Vย UHOL \ร OOร N \ย NVHN NURQLN
HQIODV\RQ \DรบD\DQ ย ONHOHUGH Wย P QRPLQDO GHรทLรบNHQOHU DWDOHW J|VWHUPHNWH YH
SDUD SROLWLNDVร X\XPODรบWร Uร Fร ROPDNWDGร U 0DVVRQ YH GLรทHUOHUL 0HUNH] %DQNDVร %Dรทร PVร ]Oร รทร
%|Oย P ยถGH EHOLUWLOGLรทL JLEL HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SROLWLNDODUร QGD
EDรบDUร Oร ROXQPDVร LoLQ JHUHNOL HQ |QHPOL NRรบXOODUGDQ ELULVL EHOLUOHQHQ KHGHIOHUH
X\JXQ SDUD SROLWLNDVร Qร Q X\JXODQPDVร QGD PHUNH] EDQNDVร QD RSHUDV\RQHO
EDรทร PVร ]Oร รทร Q VDรทODQPDVร Gร U $QFDN JHOLรบPHNWH RODQ ELU oRN ย ONHGH NDPX
ERUoODQPD JHUHรทL PDOL\H SROLWLNDODUร Qร EDVNร Q KDOH JHWLUHUHN PHUNH]
EDQNDODUร Qร Q
RSHUDV\RQHO
EDรทร PVร ]Oร รทร Qร
Vร Qร UODPDNWDGร U
(NRQRPL
OLWHUDWย Uย QGH SDUD SROLWLNDVร Qร Q EDรทร PVร ]Oร รทร Qร HQJHOOH\HQ WHPHO SUREOHPOHULQ
EDรบร QGD VHQ\RUDM YH Vร รท VHUPD\H SL\DVDODUร JHOPHNWHGLU %X QRktada bir รงok
JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHQLQ RUWDN VRUXQX RODQ \ROVX]OXรทXQ GD EX OLVWH\H GDKLO
HGLOPHVL \HULQGH RODFDNWร U
6HQ\RUDM
6HQ\RUDM EDVLW RODUDN SDUDQร Q ย UHWLP PDOL\HWL LOH ย ]HULQGH \D]ร Oร
GHรทHU DUDVร QGDNL IDUN RODUDN WDQร PODQPDNWDGร U dDรทGDรบ HNRQRPL
OLWHUDWย Uย QGH LVH SDUD RWRULWHOHULQLQ SDUD \DUDWPDODUร QGDQ HOGH HWWLNOHUL ND]DQo
RODUDN WDQร PODQDELOLU *ย Qย Pย ]GH |]HOOLNOH GH D]JHOLรบPLรบ ย ONHOHU LoLQ HQ
|QHPOL YH ]RUXQOX JHOLU ND\QDNODUร QGDQ ELULVL KDOLQH JHOPLรบWLU 'HULQ YH
JHOLรบPLรบ ILQDQVDO SL\DValara
sahip
รผlkeler
senyoraj
gelirine
gerek
GX\PDPDNWDGร UODU 6ร รท VHUPD\H SL\DVDODUร QD VDKLS RODQ YH \ย NVHN
ERUoODQPD JHUHรทL RODQ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHULQ oRรทX LVH VHQ\RUDMร ELU JHOLU
ND\QDรทร RODUDN NXOODQPDNWDGร UODU g]HOOLNOH GHรทLรบNHQ YHUJL JHOLUOHUL DGDOHWVL]
JHOLU GDรทร Oร Pร HWNLQ ROPD\DQ YHUJL WRSODPD \|QWHPOHUL YH SROLWLN LVWLNUDUVร ]Oร N
VHEHEL\OH
JHOLUOHULQ
DUWWร Uร ODPDPDVร
EX
ย ONHOHUL
VHQ\RUDM
JHOLULQH
yรถneltmektedir. 6ร รท )LQDQVDO 3L\DVDODU
6ร รท ILQDQVDO SL\DVDODU GD PDOL\H SROLWLNDVร Qร Q EDVNร QOร รทร Qร DUWWร Uร Fร
|รทHOHUGHQGLU (VDVHQ EXUDGD LNL WDUDIOร ELU LOLรบNL YDUGร U %DVNร Q PDOL\H
SROLWLNDODUร ILQDQVDO SL\DVDODUร Q Vร รท ROPDVร QD QHGHQ ROGXรทX JLEL EX GXUXPXQ
WHUVL GH GRรทUXGXU *HOLรบPHPLรบ ILQDQVDO VLVWHP \XUW Gร รบร VHUPD\H
SL\DVDODUร QGD ERUoODQPD LPNDQODUร Qร Q Vร Qร UOร ROPDVร YH ย ONH LoLQGHNL VHUYHW
PLNWDUร Qร Q \HWHUVL]OLรทL Kย Nย PHWOHULQ ERUoODQPD RODQDNODUร Qร Vร Qร UODPDNWDGร U
%X GXUXPGD VHQ\RUDM YH GLรทHU ILQDQVDO EDVNร \|QWHPOHUL JHOLU \DUDWPD
DรบDPDVร QGD NDoร Qร OPD] KDOH JHOPHNWHGLU %X GXUXPGD Kย Nย PHWler bรผyรผk
PLNWDUOร WDKYLO YH ERQR LKUDo HGHUHN YH EX NDรทร WODUร Q ELU E|Oย Pย Qย Q EDQNDODU
WDUDIร QGDQ WXWXOPDVร Qร ]RUXQOX Nร ODUDN IDL]OHU ย ]HULQGH VXQL ELU EDVNร
\DUDWPDNWDGร UODU
<ROVX]OXN
'ย Q\D %DQNDVร WDUDIร QGDQ \DSร ODQ YH NDEXO J|UPย รบ HQ \D\Jร Q WDQร Pร
LOH \ROVX]OXN NDPX RWRULWHVLQGHQ DOร QDQ Jย o YH LPWL\D] LOH NLรบLVHO oร NDU HOGH
HWPHN GHPHNWLU <ROVX]OXN \DSร OPDVร HNRQRPLGHNL GHQJHOHULQ ER]XOPDVร QD
ย UHWLPLQ HWNLQOLรทLQLQ D]DODUDN Eย \ย PHQLQ \DYDรบODPDVร QD \RO DoPDNWDGร U
7DQ]L YH 'DYRRGL \ROVX]OXรทXQ Eย \ย PH\L \DYDรบODWPD VHEHSOHULQL DQD
EDรบOร NWD WRSODPร รบODUGร U %LULQFLVL \ROVX]OXN ย UHWNHQOLรทL D]DOWPDNWDGร U รธNLQFLVL
\ROVX]OXรทXQ \DWร Uร Pร WHWLNOHPH\HQ NDPX KDUFDPDODUร Qร DUWWร UPDVร Gร U hoย QFย
RODUDN \ROVX]OXN DOW \DSร NDOLWHVLQL Gย รบย UPHNWHGLU %รถylece, hem kamu hem
|]HO VHNW|U ย UHWLPLQGH HWNLQOLN D]DOPDNWDGร U '|UGย QFย RODUDN \ROVX]OXN NDPX
KDUFDPDODUร Qร Q ย UHWNHQ DODQODUGDQ GDKD D] ย UHWNHQ YH JHUHNVL] DODQODUD
ND\Gร UDELOLU %X DODQODUD \DSร ODQ EDWร N \DWร Uร PODU NDPX ERUo \ย Nย Qย
JHUHNVL]FH DUWWร UPDNWDGร U
6RQXo RODUDN \ROVX]OXN ย UHWNHQOLรทL D]DOWร S ERUo \ย Nย Qย DUWWร UDUDN
NDPX\D VHQ\RUDMD \|QHOPH \D GD \ย NVHN IDL]OH Lo ERUo DOPD ]RUXQOXOXNODUร
JHWLUPHNWH E|\OHFH PDOL\H SROLWLNDODUร Qร Q EDVNร QOร รทร DUWPDNWDGร U
øVUDLO gUQH÷L
*HOLúPHNWH
RODQ
ülkelerde
enflasyon
hedeflemesi
örnekleri
LQFHOHPHVLQGH øVUDLO GHQH\LPLQL HOH DOPDN ELU oRN EDNÕPGDQ LOJLQo RODFDNWÕU
. o N ELU ONH RODQ øVUDLO JHOLúPHNWH RODQ ONHOHULQ ELU oRN NDUDNWHULVWLN
|]HOOL÷LQL J|VWHUPHNWHGLU (VDVHQ SURJUDP LON X\JXODQGÕ÷ÕQGD NXU YH
HQIODV\RQ RODUDN LNL WDQH UHVPL KHGHI EHOLUOHQPLúWL YH HQIODV\RQ RUDQÕ LNL
KDQHOL UDNDPGDQ ROXúPDNWD\GÕ %XQXQ \DQÕQGD øVUDLO¶LQ WDQVL\RQX \ NVHN ELU
E|OJHGH ROPDVÕ GÕú HNRQRPLN YH VL\DVL úRNODUD DoÕN ROPDVÕ GD EX GHQH\LPL
|QHPOL NÕODQ QRNWDODUGÕU øVUDLO
\ÕOODUÕ
DUDVÕQGD
|]HOOLNOH
\ NVHN
KDUFDPDODUÕQGDQ |W U KLSHU HQIODV\RQ \DúDPDNWD\GÕ ùHNLO
100% 50%
1991
1990
1989
1988
0%
1980
150%
1987
200%
1986
250%
1985
300%
1984
350%
1983
400%
1982
450%
1981
NDPX
ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX ± øVUDLO .D\QDN ,)6 <HDUERRN
øVUDLO \ÕOÕQGD DQD KHGHIL HQIODV\RQX G ú UPHN RODQ KHWHUHGRNV
ELU LVWLNUDU SURJUDPÕ X\JXODPD\D NR\GX 3URJUDPGD |QFHOLN NDPX
KDUFDPDODUÕQÕQ D]DOWÕOPDVÕQD YHULOLUNHQ úHNHOLQ GH÷HUL GH LON \ÕO LoLQ GRODUD
VDELWOHQGL øNLQFL \ÕO LVH úHNHO * ONHOHULQLQ SDUDODUÕQGDQ ROXúDQ ELU VHSHWH
VDELWOHQGL 3URJUDP HQIODV\RQ RUDQÕQÕ LNL \ÕOGD ¶GHQ ¶OHUH G ú UHUHN
E \ N ELU EDúDUÕ VD÷ODGÕ $QFDN HQIODV\RQ RUDQÕ GDKD VRQUDNL \ÕOODUGD WHN
KDQHOL UDNDPODUD LQGLULOHPHGL \ÕOÕQD JHOLQGL÷LQGH HQIODV\RQ RUDQÕ
DUDVÕQGD GH÷LúHQ ELU VH\LU L]OHPLú YH EX QHGHQOH VDELW NXU UHMLPLQGH
úHNHO GH÷HU ND]DQPÕúWÕ %XQXQ \DQÕQGD øVUDLO ELU oRN NH] IDL] RUDQODUÕQGD
ROXúDQ E \ N GDOJDODQPDODU SDKDVÕQD VDELW NXUX VDYXQPDN DPDFÕ LOH
SL\DVDODUD P GDKDOHOHUGH EXOXQPDN ]RUXQGD NDOPÕúWÕ 8OXVODUDUDVÕ
SL\DVDODUGD UHNDEHWoL J F Q \LWLUPH\H EDúOD\DQ øVUDLO \ÕOÕQGD VDELW NXU
UHMLPLQL WHUN HGHUHN úHNHOL |QFHGHQ EHOLUOHQPLú ELU EDQW ± %3) içerisinde
GDOJDODQPD\D EÕUDNWÕ 0DUW ¶GD EX EDQGÕ JHQLúOHWPHVLQH UD÷PHQ ±
VSHN ODWLI DWDNODUÕ |QOH\HPHGL $UDOÕN WDULKLQGH øVUDLO HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVL SURJUDPÕQÕ X\JXODPD\D NR\PXúWXU øVUDLO 0HUNH] %DQNDVÕ
%DúNDQÕ YH 0DOL\H %DNDQÕ ELUOLNWH HQIODV\RQ KHGHILQL \ÕO VRQX LoLQ
RODUDN DoÕNODPÕúODUGÕU
øVUDLO¶GH (QIODV\RQ +HGHIOHPHVL 8\JXODPDVÕ
øVUDLO¶GH X\JXODQDQ HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ WHPHO |]HOOLNOHUL
DúD÷ÕGDNL JLEL |]HWOHQHELOLU •
(QIODV\RQ KHGHILQLQ EHOLUOHQPHVL KXVXVXQGD øVUDLO 0HUNH] %DQNDVÕ
%DúNDQÕQÕQ GDQÕúPDQOÕ÷Õ LOH 0DOL\H %DNDQÕ J|UHYOLGLU
•
+HGHI 7h)( RODUDN EHOLUOHQPLúWLU
•
(QIODV\RQ KHGHIL |QFHOLNOL ROPDN ND\GÕ LOH NXU KHGHIL GH
EHOLUOHQPLúWLU øON \ÕO LoLQ EDQW RODUDN LODQ HGLOPLúWLU $QFDN øVUDLO
NXUGD JHUoHNOHúHQ NÕVD G|QHPOL GDOJDODQPDODUD P GDKDOH HWPHPH
\ROXQX VHoPLúWLU %HUQDQNH YH GL÷HUOHUL •
ùHIIDI ELU SROLWLND VD÷ODPDN DPDFÕ LOH øVUDLO 0HUNH] %DQNDVÕ
HQIODV\RQ YH SDUD SROLWLNDVÕQGDNL JHOLúPHOHUL D\OÕN UDSRUODU KDOLQGH
\D\ÕPODPDNWDGÕU (QIODV\RQ UDSRUX 0DUW ¶GH \D\ÕPODQPD\D
EDúODPÕúWÕU %XQGDQ |QFH øVUDLO 0HUNH] %DQNDVÕ KHU o D\GD ELU “Son
Ekonomik
GeliúPHOHU´
EDúOÕ÷Õ\OD
WHPHO
HNRQRPLN
J|VWHUJHOHULQ VRQ GXUXPODUÕQÕ LUGHOH\HQ ELU UDSRU \D\ÕPODPDNWD\GÕ
3URJUDPÕQ X\JXODQPD\D EDúODPDVÕQGD \ÕO VRQUD \ÕOÕQGD
HQIODV\RQ RUDQÕ ¶GHQ KHGHILQ GH DOWÕQD ¶H G úP úW U (QIODV\RQ
RUDQÕQÕQ G úPHVLQGH GDUDOWÕFÕ ELU PDOL\H SROLWLNDVÕQÕQ L]OHQPHVL E WoH DoÕ÷Õ
*6<ø+ QLQ \ ]GH VLQGHQ \ ]GH LQH LQPLúWLU LúJ F PDOL\HWOHULQGHNL
G ú úOHU J|o QHGHQL\OH Lú J F DU]ÕQÕQ DUWPDVÕ UHWLPLQ E \ PHVL LWKDO
IL\DWODUร Qร Q XFX]ODPDVร \OD LWKDODWร Q DUWPDVร YH GDUDOWร Fร SDUD SROLWLNDVร Qร Q
X\JXODQPDVร HWNLOL ROPXรบWXU \ร Oร QGD ย ONHQLQ UHNDEHW Jย Fย Qย DUWWร UPDN
DPDFร \OD GHYDOย DV\RQ \DSร OPร รบ YH HQIODV\RQ KHGHIL \ย ]GH NXU EDQGร
LVH RODUDN EHOLUOHQPLรบWLU %X Gย ]HQOHPHOHULQ DUGร QGDQ *6<รธ+ Eย \ย PHVL
ยถ\H oร NPร รบ 7DEOR โ HQIODV\RQ LVH KHGHIOHULQ DOWร QGD
JHUoHNOHรบPLรบWLU $QFDN \ร Oร QD JHOLQGLรทLQGH RODUDN EHOLUOHQHQ
HQIODV\RQ KHGHIL ยถOLN ELU VDSPD\OD Dรบร OPร รบWร U %XQXQ ย ]HULQH รธVUDLO 0HUNH]
%DQNDVร SDUDVDO GDUDOPD SROLWLNDVร X\JXOD\DUDN IDL] RUDQODUร Qร ยถGHQ
ยถH \ย NVHOWPLรบWLU \ร Oร QGD NXU EDQGร Qร GDKD GD JHQLรบOHWHUHN ยฑ
SL\DVDODUD SDUD SROLWLNDVร Qร Q HVDV |QFHOLรทLQLQ HQIODV\RQ KHGHIL ROGXรทX VLQ\DOL
YHULOPLรบWLU
7DEOR (.2120รธ. *g67(5*(/(5 รธ65$รธ/ Z\[ ] ]_^a` pNqsrut pNqsrvp pNqsruw pNqsrux pNqsrzy pNqsrs{ pNqsru| pNqsru} pNqsrur pNqsruq pNqsqut pNqsqvp pNqsquw pNqsqux pNqsqzy pNqsqs{ pNqsqu| pNqsqu} pNqsqur pNqsquq
T ร F E 1 3 3 1 0 1 .5 1 3 1 .5 1 9 0 .7 4 4 4 .9 1 8 5 .2 1 9 .6 1 6 .1 1 6 .4 2 0 .7 1 7 .6 1 8 9 .4 1 1 .2 1 4 .5 8 .1 1 0 .6 7 8 .6 1 .3
M e v d u a t F a iz le r i
1 3 2 .9 4 8 3 .4 1 7 8 .8 1 8 .6 1 9 .4 1 4 .5 1 4 .1 1 4 .4 1 3 .9 1 1 .3 1 0 .4 1 2 .2 1 4 .1 1 4 .5 1 3 .1 1 1 -
RTSVUXW Y bdcfe e cfg 3 .6 4 .7 1 .4 2 .6 2 .2 4 .4 3 .6 6 .2 3 .4 1 .3 6 .2 5 .9 6 .7 3 .3 7 6 .8 4 .6 2 .9 2 .2 2 .2
W hjiBk lBmnkno 4 .8 5 .1 5 4 .5 5 .9 6 .7 7 .1 6 .1 6 .4 8 .9 9 .6 1 0 .6 1 1 .2 1 0 7 .8 6 .8 6 .6 7 .5 8 .6 8 .9
.D\QDN รธVUDLO 0HUNH] %DQNDVร LQWHUQHW VLWHVL ZZZ EDQNLVUDLO JRY LO
\ร Oร QGD 0DOL\H %DNDQOร รทร HQIODV\RQ KHGHILQL DUDOร รทร QGD
PDOL Doร รทร Q *6<รธ+ยถH RUDQร KHGHILQL LVH RODUDN EHOLUOHPLรบ DQFDN EX
RUDQ \ย ]GH RODUDN JHUoHNOHรบPLรบWLU \ร Oร LoLQ EHOLUOHQHQ
DUDOร รทร QGD ยถOร N ELU VDSPD ROPXรบWXU YH PDOL Doร N GD \LQH KHGHILQ ย ]HULQGH
NDOPร รบWร U 0DOL Doร N EDVNร Vร Qร Q GHYDP HGHFHรทLQH LQDQDQ SDUD SROLWLNDVร
RWRULWHOHUL \ร Oร LoLQ HQIODV\RQ KHGHILQL DUDOร รทร QGD EHOLUOHPLรบ YH
NXU EDQGร Qร LVH GDKD GD DoDUDN VHYL\HOHULQH \ย NVHOWPLรบWLU %X \ร O
HQIODV\RQ YH PDOL Doร N KHGHIOHUL RODUDN EHOLUOHQHQ KHGHIOHU
GR÷UXOWXVXQGD JHUoHNOHúPLúWLU \ÕOÕ LoLQ GH HQIODV\RQ KHGHIOHUL
GH÷LúWLULOPHPLúWLU $QFDN EX \ÕO G Q\DGD \DúDQDQ HNRQRPLN JHOLúPHOHU VHEHEL
LOH úHNHO GHYDO H HGLOPLú HQIODV\RQ LVH LOH KHGHIOHQHQ EDQGÕQ
LoHULVLQGH NDOPÕúWÕU 'HYDO DV\RQXQ DUGÕQGDQ \ÕOÕ LoLQ HQIODV\RQ
DUDOÕ÷ÕQGD KHGHIOHQPLúWLU %X KHGHIH XODúPDN DPDFÕ LOH øVUDLO 0HUNH] %DQNDVÕ
VÕNÕ SDUD SROLWLNDVÕ X\JXODPD\D EDúODPÕú YH |]HOOLNOH VL\DVDO EHOLUVL]OLNOHU
VHEHEL LOH EX SROLWLNDGDQ YD]JHoPHPLúWLU <ÕO VRQXQGD HQIODV\RQ RODUDN
DOW VÕQÕUÕQ GD DOWÕQGD JHUoHNOHúPLúWLU
8\JXODPD 6RQXoODUÕ
*HQHOGH øVUDLO¶GH X\JXODQDQ HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SURJUDPÕ EDúDUÕ
LOH \ U W OP úW U ùHNLO (QIODV\RQ KHGHIOHULQGH VW VÕQÕU VDGHFH
YH \ÕOODUÕQGD DúÕOPÕúWÕU %X \ÕOODUGD KHGHIOHQHQ HQIODV\RQXQ
DúÕOPDVÕQÕQ HQ |QHPOL VHEHEL NXU KHGHILQLQ WDPDPHQ WHUN HGLOPLú ROPDPDVÕ
YH UHHO FUHWOHUGH PH\GDQD JHOHQ DUWÕúODU QHGHQL LOH ROXúDQ PDOL JHQLúOHPH
YH NDPX KDUFDPDODUÕGÕU %XQD UD÷PHQ øVUDLO 0HUNH] %DQNDVÕ J YHQLOLUOL÷LQL
\LWLUPHPLúWLU
20.0% 18.0%
16.0%
14.0% 12.0% 10.0% 8.0% 6.0%
4.0%
2.0% 0.0% 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX ± øVUDLO .D\QDN ,)6 <HDU %RRN ¶GHQ \DUDUODQÕODUDN KD]ÕUODQPÕúWÕU
%|O P ¶GH EHOLUWLOGL÷L JLEL HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ |Q
NRúXOODUÕQGDQ ELULVL HQIODV\RQ GÕúÕQGD EDúND ELU KHGHILQ EHOLUOHQPHPLú
ROPDVÕGÕU øVUDLO HQIODV\RQ KHGHILQLQ \DQÕQGD NXU LoLQ EDQW KHGHIL GH
NR\PXúWXU (QIODV\RQ KHGHILQH XODúÕODELOPHVL DPDFÕ\OD X\JXODQDFDN NÕVD
G|QHPOL IDL] RUDQODUÕQÕQ NXU KHGHIL VÕUDVÕQGD ROXúDFDN IDL] RUDQÕQGDQ GDKD
\ NVHN RODFD÷Õ DoÕNWÕU %X GXUXPGD UHHO \XUW LoL IDL] RUDQODUÕ J|UHFHOL RODUDN
\ NVHN VHYL\HOHUGH RODFDNWÕU 5HHO DQODPGD \ NVHN IDL] RUDQODUÕ \DEDQFÕ
VHUPD\H LoLQ ELU FD]LEH XQVXUX \DUDWDFDN YH VHUPD\H JLULúOHULQH \RO DoDUDN
\HUOL SDUDQÕQ GH÷HUOHQPHVLQL VD÷OD\DFDNWÕU (VDVHQ NXU KHGHIL UHMLPOHULQGH EX
W U ELU GH÷HUlenmeye izin verilmeyerek, müdahale edilmesi gereklidir. Bu
GXUXP øVUDLO |UQH÷LQGH GH NDUúÕPÕ]D oÕNPÕúWÕU $QFDN øVUDLO NXU KHGHIL
EDQGÕQÕ V UHNOL JHQLúOHWHUHN |QFHOL÷L HQIODV\RQ KHGHILQH YHUGL÷LQL DoÕNoD
GX\XUPXúWXU +HGHILQ DúÕOGÕ÷Õ G|QHPOHUGH øVUDLO IDL] RUDQODUÕQÕ \ NVHOWPLú YH
VÕNÕ SDUD SROLWLNDVÕ X\JXOD\DUDN WDPDPHQ HQIODV\RQXQXQ G ú U OPHVLQH
\|QHOLN |QOHPOHU DOPÕúWÕU
'L÷HU *HOLúPHNWH 2ODQ hONH gUQHNOHUL øVUDLO GÕúÕQGD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXOD\DQ JHOLúPHNWH RODQ
ONHOHU ùLOL .RORPEL\D, Meksika, Peru, Brezilya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan
YH * QH\ $IULND RODUDN VÕUDODQDELOLU *|U OG ÷ ]HUH X]XQ \ÕOODUGÕU LVWLNUDUVÕ]
YH \ NVHN HQIODV\RQ VRUXQX \DúD\DQ /DWLQ $PHULND ONHOHULQLQ oR÷X
HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH JHoPLúOHUGLU %X ONHOHULQ X\JXODPDODUÕQD LOLúNLQ
VHoLOPLú |]HOOLNOHUL 7DEOR ¶GH J|VWHULOPHNWHGLU $úD÷ÕGD LVH EX ONHOHULQ
X\JXODPDODUÕQD NÕVDFD \HU YHULOPLúWLU
7DEOR %$=, *(/øù0(.7( 2/$1 h/.(/(5ø1 6(dø/0øù g=(//ø./(5ø
%UH]LO\D
.RORPEL\D 0HNVLND 3HUX ùLOL
)L\DW (QGHNVL
+HGHI
TÜFE
3.5 (2002)
TÜFE
6 (2002)
TÜFE
4.5 (2002)
TÜFE TÜFE
6 UH
~7 M = = G N ; G
<ÕOOÕN
$\OÕN n A = G ; 8 = G N $ M M M
<ÕOOÕN
1.5-3.5 (2002)
<ÕOOÕN
$\OÕN n A M G ¡¢ £? 5¤A¥M¥M¥M
2-4
8 çeyrek
$\OÕN n A = G §¦ 8¨M© £Q¤A¥M¥M¥M
<ÕOOÕN
$\OÕN n A = G ? A B $ M M M $\OÕN n A = G 5 A ¤A¥M¥M¥M
.D\QDN øOJLOL ONH LQWHUQHW VLWHOHUL ZZZ EFE JRY EU ZZZ EDQUHS JRY FR
ZZZ EDQ[LFR RUJ P[ ZZZ EFUS JRS SH ZZZ EFHQWUDO FO
ùLOL ùLOL HQIODV\RQ KHGHIL DoÕNODPD\D (\O O WDULKLQGH EDúODPÕú DQFDN
\ÕOÕQD JHOHQH NDGDU EX KHGHILQ \DQÕQGD G|YL] NXUX KHGHIL GH NR\PXúWXU
7DP RODUDN IXOO fledged)
enflasyon hedeflemesine geçmesi döviz kuru
KHGHILQL WHUN HWWLรทL (\Oย O \ร Oร QGD ROPXรบWXU $QFDN 0LVKNLQ YH 6DYDVWDQR
oLIWH KHGHI X\JXODQDQ G|QHPGH ELOH รนLOL 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q WHUFLKLQL
KHU ]DPDQ HQIODV\RQ KHGHILQLQ WXWWXUXOPDVร \|Qย QGH NXOODQGร รทร Qร
EHOLUWPLรบOHUGLU (VDVHQ รนLOL WHFUย EHVL ROGXNoD EDรบDUร Oร J|]ย NPHNWHGLU รนHNLO
(QIODV\RQ RUDQร ยถOHUGHQ \ร Oร VRQXQGD VHYL\HOHULQH
JHULOHPLรบWLU %X EDรบDUร GDNL HQ |QHPOL HWNHQOHULQ EDรบร QGD รนLOL 0HUNH]
%DQNDVร Qร Q IL\DW LVWLNUDUร QD KHU ]DPDQ ELULQFL |QFHOLรทL YHUPHVLQLQ \DQร Vร UD
V|] NRQXVX G|QHPGH \DSร VDO UHIRUPODUร Q YH PDOL GLVLSOLQLQ GH VDรทODQPร รบ
ROPDVร Gร U 13.5
11.5 9.5
7.5 5.5
3.5 1.5
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 รนHNLO <ร OOร N 7h)( (QIODV\RQX ยฑ รนLOL .D\QDN ,0) (FODF /DWLQ %XVLQHVV &KURQLFOH ZZZ ODWLQEXVLQHVVFKURQLFOH FRP
.RORPEL\D YH \ร OODUร QGD \DSร ODQ \DVD GHรทLรบLNOLNOHUL\OH .RORPEL\D
0HUNH] %DQNDVร RSHUDV\RQHO RODUDN EDรทร PVร ] KDOH JHOPLรบWLU %XQXQ \DQร QGD
\ร Oร QGD %DQND \ร OOร N HQIODV\RQ KHGHIOHUL LODQ HWPH\H EDรบODPร รบWร U $QFDN
.RORPEL\D GD รนLOL |UQHรทLQGH ROGXรทX JLEL HQIODV\RQXQ \DQร QGD G|YL] NXUX GD
KHGHIOHPLรบWLU รนLOL |UQHรทLQGHQ IDUNOร RODUDN .RORPEL\DยถGD X\JXODQDQ EX
SROLWLND JHQHOLQH EDNร OGร รทร QGD EDรบDUร Vร ] ROPXรบWXU 2UWDODPD \ร OOร N HQIODV\RQ
RUDQODUร ยถOHUGH LNHQ 1998 dรถneminde % 2 RODUDN
JHUoHNOHรบPLรบWLU %X EDรบDUร Vร ]Oร รทร Q WHPHO VHEHELQL 0LVNLQ YH 6DYDVWDQR
SDUD SROLWLNDVร X\JXODPDODUร QGD |QFHOLรทLQ HQIODV\RQ KHGHILQH YHULOPHPHVLQH
YH SRSย OLVW SROLWLNDODU X\JXODQPDVร QD EDรทODPร รบODUGร U
(\Oย O \ร Oร QGD .RORPEL\D GDOJDOร NXU X\JXODPDVร QD JHoPLรบ
0HUNH] %DQNDVร Qร Q รบHIIDIOร รทร Qร Q YH KHVDS YHUHELOLUOLรทLQLQ DUWWร Uร OPDVร \|Qย QGH
GDKD VRPXW DGร PODU DWร ODFDรทร Qร LODQ HGHUHN HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SROLWLNDVร Qร
GDKD Vร Nร X\JXOD\DFDNODUร Qร Q VLQ\DOLQL YHUPLรบWLU %XQXQ \DQร QGD HQIODV\RQ
KHGHIOHULQL \ร Oร LoLQ \ร Oร LoLQ YH \ร Oร LoLQ RODUDN
EHOLUOHPLรบWLU รนHNLO ยถGHQ EX \DQD 7h)( HQIODV\RQX
JHUoHNOHรบPHOHULQL J|VWHUPHNWHGLU รนHNLOยถGHQ GH J|Uย OHFHรทL ย ]HUH .RORPEL\D
GDOJDOร NXUD JHoWLNWHQ YH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SROLWLNDVร QD |QFHOLN
YHUGLรทLQGHQ EX \DQD HQIODV\RQX WHN KDQHOL UDNDPODUD LQGLUPH\L EDรบDUPร รบWร U
$QFDN \ร Oร QGD RODQD KHGHI ELUD] Dรบร OPร รบ YH RODUDN
JHUoHNOHรบPLรบWLU 25 20 15
10
5
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
รนHNLO <ร OOร N 7h)( (QIODV\RQX ยฑ .RORPEL\D .D\QDN ,0) (FODF /DWLQ %XVLQHVV &KURQLFOH ZZZ ODWLQEXVLQHVVFKURQLFOH FRP
0HNVLND
YH \ÕOODUÕQGD \DúDQDQ NUL]OHU 0HNVLND¶GD HQIODV\RQ RUDQÕQÕ
VÕoUDWPÕú ¶GH ¶GHQ ¶GH ¶H YH 0HUNH] %DQNDVÕQÕQ
J YHQLOLUOL÷LQL ]HGHOHPLúWLU %X NUL]LQ DUGÕQGDQ %DQND SDUDVDO E \ NO N
KHGHIOHPHVL VWUDWHMLVLQL X\JXODPÕú YH ¶H JHOLQGL÷LQGH \ÕOOÕN HQIODV\RQX
VHYL\HVLQH oHNPH\L EDúDUPÕúWÕU ùHNLO
50 40 30 20 10 0
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX ± 0HNVLND .D\QDN ,0) (FODF /DWLQ %XVLQHVV &KURQLFOH ZZZ ODWLQEXVLQHVVFKURQLFOH FRP
\ÕOÕQGD LVH 0HNVLND 0HUNH] %DQNDVÕ úHIIDIOÕ÷Õ DUWWÕUDFD÷ÕQÕ
YXUJXOD\DUDN WDP HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH JHoPLúWLU %X X\JXODPDGD ELU
EDQW \HULQH VW VÕQÕU EHOLUOHQPLúWLU \ÕOÕ LoLQ VW VÕQÕU LoLQ
LoLQ YH \ÕOÕ LoLQ RODUDN EHOLUOHQPLúWLU +HEEHO YH :HUQHU 2003). Hedefler ve gerçeklHúPHOHU ùHNLO ¶GH J|VWHULOPHNWHGLU
QRNWDODU JHUoHNOHúPHOHUL LIDGH HWPHNWHGLU
20 18
16 14 12 10 8 6
4
2 0 1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
รนHNLO <ร OOร N 7h)( (QIODV\RQX YH +HGHIOHU ยฑ 0HNVLND .D\QDN ,0) (FODF /DWLQ %XVLQHVV &KURQLFOH ZZZ ODWLQEXVLQHVVFKURQLFOH FRP YH
ZZZ EDQ[LFR RUJ P[ DGUHVL NXOODQร ODUDN KD]ร UODQPร รบWร U
3HUX
3HUX KLSHUHQIODV\RQ G|QHPLQH VRQ YHUPHN DPDFร LOH $รทXVWRV
ยถGD oRN JHQLรบ \DSร VDO UHIRUPODUร LoHUHQ \HQL ELU HNRQRPLN SURJUDP
X\JXODPD\D NR\PXรบWXU %X SURJUDPร Q LON DรบDPDVร QD J|UH Kย Nย PHW
KDUFDPDODUร Nร Vร WODQร \RU YHUJL UHIRUPODUร JHOL\RU YH JHQLรบ oDSOร ELU
|]HOOHรบWLUPH \ย Uย UOย รทH NRQX\RUGX รธNLQFL DรบDPDGD LVH .DPX NHVLPLQLQ
0HUNH] %DQNDVร QGDQ ERUoODQPDVร HQJHOOHQL\RU YH \DVDGD GHรทLรบLNOLNOHUOH
0HUNH] %DQNDVร GDKD EDรทร PVร ] ELU KDOH JHWLULOL\RUGX <HQL SURJUDPร Q
X\JXODQPDVร LOH $รทXVWRV WDULKLQGH \ร OOร N RODQ HQIODV\RQ RUDQร
ELU \ร O VRQUD ยถ\H LQPLรบWLU \ร Oร QGD LVH 3HUX 0HUNH] %DQNDVร 0DOL\H
%DNDQOร รทร LOH ELUOLNWH \ร OOร N HQIODV\RQ KHGHIOHUL LODQ HWPH\H EDรบODPร รบWร U 3HUXยถGD
JHUoHNOHรบHQ HQIODV\RQ RUDQODUร รนHNLO ยถGH J|VWHULOPLรบWLU
60 50 40
30
20
0
10
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
ùHNLO <ÕOOÕN 7h)( (QIODV\RQX ± 3HUX
.D\QDN ,0) (FODF /DWLQ %XVLQHVV &KURQLFOH ZZZ ODWLQEXVLQHVVFKURQLFOH FRP
%UH]LO\D
%UH]LO\D ¶GHQ 2FDN \ÕOÕQD NDGDU G|YL] NXUX KHGHIOHPHVL
X\JXODPÕúWÕU $VOÕQGD HQIODV\RQX G ú UPH NRQXVXnda bu program oldukça
EDúDUÕOÕ VD\ÕODELOLU $UDOÕN ¶GH VHYL\HOHULQGH RODQ \ÕOOÕN HQIODV\RQ
VRQXQGD \ÕOOÕN ¶QLQ DOWÕQD LQPLúWLU $QFDN $÷XVWRV ¶GH ª «
5XV\D¶GD \DúDQDQ NUL]LQ GH HWNLVL\OH UHDO ]HULQGH ROXúDQ GHYDO DV\RQ
EDVNÕVÕ EX UHMLPLQ WHUN HGLOPHVL LOH VRQXoODQPÕúWÕU
%X UHMLPLQ DUGÕQGDQ %UH]LO\D 0HUNH] %DQNDVÕ J YHQLOLUOL÷L YH IL\DW
LVWLNUDUÕQÕ WHNUDU VD÷ODPDN DPDFÕ\OD \ÕOÕQGD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL
X\JXODPDVÕQD JHoPLúWLU %X X\JXODPD ,0) WDEDQOÕ ELU LVWLNUDU SURJUDPÕ LOH
ELUOLNWH EDúODWÕOPÕúWÕU (QIODV\RQ KHGHIOHUL LON \ÕO LoLQ \ÕOÕ LoLQ YH
2001 için %4 olarak (± WROHUDQV OLPLWL LOH EHOLUOHQPLúWLU <HQL SURJUDP
5HDO¶LQ LVWLNUDU ND]DQPDVÕQÕ YH SDUD SROLWLNDVÕQÕQ J YHQLOLUOL÷LQL VD÷ODPD\D
\DUGÕPFÕ ROPXú YH HQIODV\RQ EHNOHQWLOHULQL KHGHIOHU G ]H\LQGH ROXúWXUPD\Õ
EDúDUPÕúWÕU <HQL SURJUDPÕQ X\JXODQPDVÕ LOH JHUoHNOHúHQ \ÕOOÕN HQIODV\RQ
RUDQODUÕ YH KHGHIOHU ùHNLO ¶GH J|VWHULOPHNWHGLU ¬
,)6 \HDUERRN NXOODQÕODUDN KD]ÕUODQPÕúWÕU
14 12 10 8 6 4 2
0 1998
1999
2000
2001
2002
2003
ùHNLO <ÕOOÕN (QIODV\RQ +HGHIOHUL YH *HUoHNOHúPHOHU %UH]LO\D .D\QDN %UH]LO\D 0HUNH] %DQNDVÕ øQWHUQHW 6LWHVL YHULOHUL NXOODQÕODUDN KD]ÕUODQPÕúWÕU
ZZZ EFE JRY EU
ùHNLO ¶GHQ J|U OG ÷ ]HUH YH \ÕOODUÕQGD
JHUoHNOHúHQ \ÕOOÕN HQIODV\RQ RUDQODUÕ WROHUDQV OLPLWOHUL LoLQGH NDOPÕúWÕU $QFDN
\ÕOÕQGD %UH]LO\D¶GD \DúDQDQ HQHUML NUL]L $UMDQWLQ¶GH \DúDQDQ HNRQRPLN
NUL] YH (\O O ROD\ODUÕQÕQ GD HWNLVL\OH G|YL] NXUX ]HULQGHNL EDVNÕ DUWPÕú YH
HQIODV\RQ RUDQÕ PHYFXW KHGHILQ VW VÕQÕUÕQÕQ SXDQ ]HULQGH
JHUoHNOHúPLúWLU \ÕOÕQGD LVH \HQL K N PHWLQ HNRQRPLN SURJUDPÕ LOH LOJLOL
EHOLUVL]OLNOHULQ \DUDWWÕ÷Õ J YHQVL]OL÷LQ GH HWNLVL\OH G|YL] NXUX EDVNÕVÕ GHYDP
HWPLú YH \DEDQFÕ VHUPD\H JLULúOHUL GXUPXúWXU 'HYDO DV\RQ RUDQODUÕ LoLQ
\ÕOOÕN YH LoLQ \ÕOOÕN RODUDN JHUoHNOHúPLúWLU 0LQHOOD YH
GL÷HUOHUL %|\OHFH \ÕOÕ LoLQ JHUoHNOHúHQ HQIODV\RQ RUDQÕ KHGHI VW
VÕQÕUÕQÕQ SXDQ ]HULQGH RODUDN JHUoHNOHúPLúWLU
%X ONHOHULQ KHSVL WDP HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXODPDVÕQD YH 7DEOR
¶GHQ GH J|U OG ÷ ]HUH G|QHPVHO HQIODV\RQ UDSRUX oÕNDUWPD\D VRQ
\ÕOODUGD EDúODPÕúODUGÕU %X LWLEDUOD WDP HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ JHOLúPHNWH
RODQ ONHOHUGHNL EDúDUÕVÕ NRQXVXQGD úLPGLGHQ ELU úH\ V|\OHPHN HUNHQ
RODFDNWÕU *HoHQ V UH LoHULVLQGH LVH ùLOL 0HNVLND YH 3HUX 0HUNH]
%DQNDODUÕQÕQ HQIODV\RQ KHGHIOHULQL LODQ HGLOHQ G ]H\OHUGH WXWWX÷X EXQXQ
\DQÕQGD %UH]LO\D YH .RORPEL\D¶GD LVH KHGHIOHULQ FLGGL RUDQODUGD DúÕOGÕ÷Õ J|]H
oDUSPDNWDGÕU %X VDSPDODUÕQ WHPHO QHGHQOHUL DUDVÕQGD HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVLQLQ |Q NRúXOODUÕQÕQ WDP RODUDN \HULQH JHWLULOHPHPHVL GÕúÕQGD LOJLOL
ONHOHULQ PDUX] NDOGÕNODUÕ Lo YH GÕú úRNODUÕQ GD SD\Õ YDUGÕU
'g5'h1&h %g/h0 7h5.ø<( (.2120ø6ø *(1(/ '(ö(5/(1'ø50(
7 UNL\H¶GH NURQLNOHúPLú \ NVHN HQIODV\RQ |]HOOLNOH ¶OHUGHQ EX
\DQD SUREOHP ROPD\D GHYDP HWPLúWLU (NRQRPLN DoÕGDQ \DUDWWÕ÷Õ PDOL\HWOHULQ
\DQÕ VÕUD VRV\DO WDQVL\RQXQ GD V UHNOL DUWPDVÕQD \RO DoPÕúWÕU 7 UNL\H¶QLQ
NURQLNOHúPLú \ NVHN HQIODV\RQ G|QHPL o E|O PGH LQFHOHQHELOLU '|QHPL
Bu dönem ihracata dayaOÕ E \ PH PRGHOLQLQ X\JXODQGÕ÷Õ YH ILQDQVDO
OLEHUDOL]DV\RQXQ EDúODGÕ÷Õ G|QHPGLU $UWDQ |GHPHOHU GHQJHVL DoÕNODUÕ YH
NDPX LNWLVDGL NXUXOXúODUÕQÕQ ERUoODUÕ \ÕOÕQGDQ EDúOD\DUDN 7 UNL\H¶\L ELU
G|YL] ILQDQVPDQÕ NUL]LQH V U NOHPLúWLU %X NUL] VRV\DO WDQVL\RQX GD DUWWÕUDUDN
GHPRNUDVLQLQ WÕNDQPDVÕ LOH VRQXoODQPÕúWÕU 7 UNL\H 2FDN WDULKLQGH
,0) GHVWHNOL LVWLNUDU SURJUDPÕQÕ X\JXODPD\D NR\PXúWXU %X SURJUDP NODVLN ª#®
RUWRGRNV ,0) WDEDQOÕ LVWLNUDU SURJUDPODUÕQGDQ IDUNOÕ GH÷LOGLU 6ÕNÕ SDUD
SROLWLNDVÕ X\JXODPDODUÕ YH FUHWOHULQ G ú U OPHVL LOH \XUW LoL WDOHELQ D]DOWÕOPDVÕ
\ROXQD JLGLOPLú YH HQIODV\RQ NRQWURO DOWÕQD DOÕQPD\D oDOÕúÕOPÕúWÕU 3URJUDP
XOXVDO HNRQRPLQLQ ND\QDN GD÷ÕOÕP PHNDQL]PDODUÕQGD SL\DVD IL\DWODUÕQÕQ
EHOLUOH\LFL ROPDVÕQÕ YH PDO YH KL]PHW LKUDFDWÕQÕ DUWWÕUPD\D \|QHOLN
X\JXODPDODUÕ GD LoHUPHNWHGLU %X VWUDWHML oHUoHYHVLQGH GHYDO DV\RQD JLGLOPLú
YH EXQXQ \DQÕQGD \R÷XQ GHYOHW WHúYLNOHUL LOH LPDODW VDQD\L LKUDFDWD
\|QOHQGLULOPLúWLU
VRQUDVÕ G|QHPLQ HQ EHOLUJLQ |]HOOLNOHULQGHQ ELULVL 7 UN /LUDVÕQÕQ
GH÷HULQLQ G ú N WXWXODUDN LKUDFDWÕQ IL\DW DYDQWDMÕ \ROX LOH WHúYLN HGLOPH\H
oDOÕúÕOPDVÕ ROPXúWXU $QFDN EX VWUDWHML ¶OL \ÕOODUÕQ EDúÕQGD X\JXODPD\D
NRQXODQ LVWLNUDU SURJUDPÕQÕQ HQIODV\RQ ]HULQGHNL ROXPOX HWNLOHULQL D]DOWPÕúWÕU
\ÕOÕQGD RODQ 7h)( HQIODV\RQX \ÕOÕQGD \ÕOÕQGD
\ÕOÕQGD GH \ÕOÕQGD \ÕOÕQGD \ÕOÕQGD ¯°
2FDN SURJUDPÕQGDQ |QFH 7 UNL\H ,0) GHVWHNOL o LVWLNUDU SURJUDPÕ X\JXODPÕúWÕU
\ร Oร QGD LVH Gย ]H\LQGH JHUoHNOHรบPLรบWLU
ยช ยฑ
Bu dรถnemde bรผtรงe
Doร NODUร Qร Q ILQDQVPDQร QGD VHQ\RUDM JHOLUOHUL |QHPOL ROPXรบ ยณร Oร POร ยด RUDQODUGD sรผrdรผrรผlen yurt iรงi enflasyon yoluyla kamu kesimine senyoraj geliri
DNWDUร OPร รบWร U <HOGDQ g]HW RODUDN Gร รบD Doร Oร P G|QHPL RODQ ยถOL
\ร OODUGD NDPXQXQ LKUDFDW WHรบYLNOHUL YH Gร รบ ERUo VHUYLVLQLQ \ย Nย VHEHSOHUL\OH
NDPX\D PRQHWL]DV\RQ DUDFร Oร รทร LOH JHOLU VDรทODQPDVร YH GHYDOย DV\RQLVW NXU
SROLWLNDODUร QHGHQL\OH HQIODV\RQLVW Vย UHo GHYDP HWPLรบWLU 7h)( HQIODV\RQX
\ร Oร QGD Vร oUD\DUDN YH ยถGD GD Gย ]H\LQGH JHUoHNOHรบPLรบWLU
\ร Oร QGDQ LWLEDUHQ 7ย UNL\HยถGH PHUNH] EDQNDFร Oร รทร QGD GD |QHPOL
GHรทLรบLPOHU \DรบDQPD\D EDรบODPร รบWร U |QFHVL SDUD RWRULWHOHUL GRรทUXGDQ
Pย GDKDOHOHUOH NDPX YH |]HO VHNW|Uย Q KDUFDPD YH SRUWI|\ \DSร ODUร Qร NRQWURO
HWPHNWH\GL .DONDQ YH GLรทHUOHUL ยถGDQ LWLEDUHQ 7&0% PRGHUQ
PHUNH] EDQNDFร Oร รทร LรบOHYOHULQL \HULQH JHWLUHELOPHN YH SDUD SROLWLNDODUร Qร HWNLQ
รบHNLOGH SL\DVD PHNDQL]PDODUร oHUoHYHVLQGH X\JXOD\DELOPHN DPDFร \OD GROD\Oร
SDUD SROLWLNDVร DUDoODUร Qร Q NXOODQร OPDVร QD LOLรบNLQ NXUXPVDO DOW \DSร Gย ]HQOHPHULQL Kร ]ODQGร UPร รบWร U %X DPDoOD 1LVDQ ยถGD 7&0% QH]GLQGH
Doร ODQ %DQNDODUDUDVร 3DUD 3L\DVDVร DUGร QGDQ รนXEDW ยถGH $oร N 3L\DVD
รธรบOHPOHUL E|Oย Pย NXUXOPXรบ YH 7&0% ILQDQVDO SL\DVDODUร \|QOHQGLUPH\H
EDรบODPร รบWร U %X SL\DVDODU DUDFร Oร รทร LOH ELU oRN \HQL ILQDQVDO HQVWUย PDQ
NXOODQร ODELOHFHN ROPDVร QD UDรทPHQ VHUPD\H SL\DVDODUร Qร Q Vร รท ROPDVร VHEHEL
LOH VDGHFH KD]LQH ERQRODUร YH GHYOHW WDKYLOOHUL NXOODQร OPร รบWร U $oร N SL\DVD
LรบOHPOHUL LOH 7&0% SL\DVDGDNL OLNLGLWH\L UHSR WHUV UHSR GRรทUXGDQ DOร P YH
GRรทUXGDQ VDWร P LรบOHPOHUL \DSDUDN NRQWURO HWPH\H EDรบODPร รบWร U Erรงel (1996)
7&0%ยถQLQ EX LรบOHPOHUL SL\DVDGD Pย PNย Q ROGXรทXQFD D] J|Uย QHUHN GLรทHU ELU
GH\LรบOH LรบOHPOHULQ LNL WDUDIOร ROPDVร QD |]HQ J|VWHUHUHN YH LPNDQODU HO
YHUGLรทLQFH LรบOHPOHUH WDUDI ROPD\DUDN JHUoHNOHรบWLUGLรทLQL EHOLUWPLรบWLU '|QHPL
\ร Oร QD JHOLQGLรทLQGH JHUHNOL VHoLFL \DWร Uร PODUร VDรทOD\DPD\DQ YH Lo
WDOHEL Nร VPD\D \|QHOLN RODQ X\JXODPDODU ย ONH\L UHVHV\RQD Vย Uย NOHPLรบ DQFDN
HQIODV\RQX Gย รบย UHPHPLรบWLU \ร Oร QGD LPDODW VDQD\L Eย \ย PH Kร ]ร ยถGD
NDOร UNHQ HQIODV\RQ RUDQร LVH Vร oUDPD \DSDUDN ยถH oร NPร รบWร U %XQXQ
ยฌยฒ
(QIODV\RQ RUDQODUร รธ72 HQGHNVL NXOODQร ODUDN HOGH HGLOPLรบWLU
\DQร QGD 7ย UN /LUDVร GHรทHUOHQPH\H EDรบODPร รบ YH LKUDFDWD \|QHOLN WHรบYLNOHU GH
D]DOPร รบWร U
\ร Oร QGDNL HQ |QHPOL HNRQRPLN JHOLรบPH 7ย UN /LUDVร ยถQร Q NRQYHUWร EO
KDOH JHOPHVL YH VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ VHUEHVWOHรบWLULOPHVLGLU %X \ROOD 7ย UNL\Hยถ\H Eย \ย N RUDQODUGD VHUPD\H JLULรบL ROPXรบ YH 7&0% UH]HUYOHULQGH
DUWร รบODU \DUDWPร รบWร U $QFDN VHUPD\H JLULรบOHUL 7&0%ยถQLQ IDL]OHU YH NXU
ย ]HULQGHNL NRQWUROย Qย ]D\ร IODWPร รบ YH 7ย UN /LUDVร GHรทHUOHQPH\H EDรบODPร รบWร U
%ย Wย Q EX JHOLรบPHOHUH NRรบXW RODUDN VRQUDVร 7ย UNL\H HNRQRPLVLQLQ ELULNLP
YH \DWร Uร P |QFHOLNOHULQLQ WDPDPHQ XOXVODUDUDVร ILQDQV SL\DVDODUร Qร Q
GHQHWLPLQH JLUHQ \ย NVHN XOXVDO IDL] YH Gย รบย N G|YL] NXUX WDUDIร QGDQ
EHOLUOHQGLรทL J|Uย OPHNWHGLU <HOGDQ .UL] |QFHVL G|QHPGH LVH NDPX
NHVLPL IDL] Gร รบร Doร รทร VRQXQGD LNHQ 1993 dรถneminde
RUWDODPD ยถH \ย NVHOPLรบ YH NDPX ERUo VWRNXQX Eย \ย WHQ ELU HWNL \DSPร รบWร U
&HODVXQ โ 1994 Dรถnemine ait bรผtรงe dengesi ise Tablo 4.2.1โ de
J|VWHULOPHNWHGLU 7DEORยถGDQ GD J|Uย OGย รทย ย ]HUH EX G|QHPGe en รงok artan
KDUFDPD NDOHPL \ย NVHN PLNWDUOร Lo ERUoODQPD QHGHQL\OH IDL] |GHPHOHUL
ROPXรบWXU
7DEOR %ย WoH 'HQJHVL ยณ ยดย ยต ยถ ยท ยธ ยน ยบ8ยป ยผ
7RSODP *HOLUOHU
7RSODP +DUFDPDODU
Cari Harcamalar Personel 'LรทHU &DUL <DWร Uร P 7UDQVIHU +DUFDPDODUร )DL] gGHPHOHUL 'ร รบ รธo .รธ7 OHUH 7UDQVIHU 'LรทHU 7UDQVIHU
%ย WoH 'HQJHVL
16,660 33,452 60,403 114,221 204,829 346,469 12,539 26,465 49,291 94,076 169,511 273,062 4,121 6,987 11,112 20,145 35,318 73,407 5,818 10,055 17,146 29,239 53,161 72,788 16,393 25,020 52,714 78,198 227,259 478,039 3,144 4,353 7,132 9,753 23,952 65,117 5,115 9,613 16,941 30,545 92,518 233,168 1,223 1,265 12,191 8,145 25,850 21,029 6,911 9,789 16,450 29,755 84,939 158,725
.D\QDN +D]LQH 0ย VWHรบDUOร รทร รธQWHUQHW 6LWHVL ZZZ KD]LQH JRY WU
7&0% \ร Oร QGD ELODQoR Eย \ย NOย NOHULQLQ KHGHIOHPHVLQH yรถnelik bir
SDUD SURJUDPร KD]ร UODPร รบ Kย Nย PHWLQ HWNLQ PDOL\H SROLWLNDODUร Qร Q HWNLVL\OH
HQIODV\RQ RUDQÕ ¶\D NDGDU JHULOHPLúWLU \ÕOÕQGD .|UIH] 6DYDúÕ¶QÕQ ª ½
HWNLVL LOH ELU SDUD SURJUDPÕ X\JXODPD\D NRQXODPDPÕú IL\DW LVWLNUDUÕQGDQ
]L\DGH ILQDQVDO SL\DVDODUGD LVWLNUDU VD÷ODQÕOPDVÕQD oDOÕúÕOPÕúWÕU \ÕOÕQGD
ELU SDUD SURJUDPÕ DoÕNODQPDVÕQD UD÷PHQ E WoH DoÕNODUÕQÕQ NRQWURO
HGLOHPHPHVL YH EX DoÕNODUÕQ |QHPOL ELU NÕVPÕQÕQ 7&0%¶GHQ NÕVD YDGHOL DYDQV
LPNDQÕ LOH ILQDQVPDQÕ VRQXFXQGD NDPX VHNW|U NUHGLOHULQGHNL DUWÕúODUGDQ
|W U SURJUDP X\JXODQDPDPÕúWÕU \ÕOÕQGD .|UIH] 6DYDúÕ¶QÕQ HWNLOHUL YH
NDPX ERUoODQPD JHUH÷LQLQ V UPHVL QHGHQL LOH \LQH ELU SDUD SROLWLNDVÕ LODQ
HGLOHPHPLúWLU g]HOOLNOH G|QHPLQGH E WoH DoÕNODUÕQÕQ NRQWURO DOWÕQD
DOÕQDPDPDVÕ YH EX DoÕNODUÕQ \R÷XQ Lo ERUoODQPD LOH ILQDQVPDQÕ VRQXFXQGD
IDL]OHU \ NVHN VH\UHWPLú EX GD ONH\H \R÷XQ ³VÕFDN SDUD´ JLULúOHULQH QHGHQ
ROPXú EX GD 7 UN /LUDVÕ¶QÕQ DúÕUÕ GH÷HUOHQPHVLQH \RO DoPÕúWÕU %LU DQODPGD
VSHN ODWLI QLWHOLNOL ND]DQoODUÕQ |QFHOL÷LQH GD\DOÕ E \ PH V UHFL ¶ Q
VRQXQGD EDúOD\DQ J YHQ EXQDOÕPÕ LOH ONH\L ELU NUL]H WDúÕPÕúWÕU 7h)(
HQIODV\RQ RUDQODUÕ ¶GH ¶GH YH ¶WH G ]H\LQGH
JHUoHNOHúPLúWLU \ÕOÕQGD LKUDFDW DUWÕú RUDQÕ VDELW NDOPDVÕQD NDUúÕQ ª ¾
ithalatta büyük RUDQGD DUWÕúODU \DúDQPÕú YH GÕú WLFDUHW DoÕ÷Õ QHUHGH\VH LNL\H
NDWODQPÕúWÕU 7DEOR g]HWOH EX G|QHPGH 7 UNL\H FLGGL ER\XWWD oLIWH
DoÕNOD WZLQ GHILFLW \DQL KHP \ NVHN PLNWDUODUGD E WoH DoÕ÷Õ KHP GH FDUL
DoÕNOD NDUúÕ NDUúÕ\D\GÕ ª ¿
¯ À
3URJUDPÕQ KHGHIOHULQGHQ WRSODP Lo \ N PO O NOHU YH WRSODP Lo YDUOÕNODU KHGHIOHUL WXWWXUXOPXú WRSODP ELODQoR E \ NO ÷ YH PHUNH] EDQNDVÕ SDUDVÕ KHGHIOHULQGHQ LVH oRN N o N ELU VDSPD ROPXúWXU ¯ Á ¯ Â (QIODV\RQ RUDQODUÕ 'ø( HQGHNVL NXOODQÕODUDN HOGH HGLOPLúWLU $NERVWDQFÕ ( YH ( 7XQo YH G|QHPL YHULOHULQL NXOODQDUDN \DSWÕNODUÕ oDOÕúPDODUÕQGD 7 UNL\H¶GH X]XQ G|QHPGH E WoH YH FDUL DoÕN DUDVÕQGD DQODPOÕ ELU LOLúNL EXOXQGX÷XQX VDYXQPXúODUGÕU
7DEOR ± 'g1(0ø 7ø&$5(7 '(1*(6ø 0LO\RQ 'RODU
<ÕOODU
øKUDFDW
øWKDODW
'HQJH
øKUDFDW – øWKDODW
.D\QDN '37 LQWHUQHW VLWHVL ZZZ GSW JRY WU
'|QHPL
% WoH DoÕNODUÕQÕQ YH GÕú WLFDUHW DoÕ÷ÕQÕQ E \ PHVL YH E WoH DoÕNODUÕ LOH
\ NVHN UHHO IDL]OHU GROD\ÕVÕ\OD NDPX ERUoODUÕQÕQ |]HOOLNOH Lo ERUFXQ NDWODQDUDN
DUWPDVÕ \ÕOÕQGD 7 UNL\H¶\L NUL]H V U NOHPLúWLU hONHGH EXOXQDQ VÕFDN
SDUDQÕQ NÕVD V UHGH oÕNPDVÕ LOH JHFHOLN ERUoODQPD RUDQODUÕ ¶LQ ]HULQH
oÕNPÕúWÕU 7 UN /LUDVÕQÕQ 2FDN WDULKLQGH RUDQÕQGD GHYDO H
HGLOPHVLQGHQ VRQUD ELOH 7&0% UH]HUYOHUL PLO\DU GRODU D]DOPÕúWÕU 7LFDUL
EDQNDODU PHYGXDW IDL] RUDQODUÕQÕ FLYDUÕQGD \ NVHOWLUNHQ D\OÕN KD]LQH
ERQRODUÕQGD IDL]OHU VHYL\HOHULQH oÕNPÕúWÕU 7 UN /LUDVÕ¶QÕQ DúÕUÕ GH÷HU
ND\EÕ 7h)( HQIODV\RQX \ÕOÕ VRQXQGD ¶\H IÕUODWPÕúWÕU
%X NUL]LQ KHPHQ DUGÕQGDQ NDPX ERUoODQPDVÕQÕ D]DOWPD\Õ YH LKUDFDWÕ
DUWWÕUPD\Õ KHGHIOH\HQ GDUDOWÕFÕ ELU HNRQRPLN SURJUDP \ U UO ÷H NRQPXúWXU
øVWLNUDU SURJUDPÕQÕQ WHPHO DPDFÕ NDPX DoÕNODUÕQÕ D]DOWDUDN LKUDFDWÕ DUWWÕUPDN
ROPXúWXU %X SURJUDPÕQ ILQDQVPDQÕQÕ VD÷ODPDN LoLQ K N PHW \ÕOÕ içerisinde IMF ilH \HQL ELU VWDQG E\ DQODúPDVÕ \DSPÕúWÕU $QFDN (\O O ¶GH
JHUoHNOHúHQ HUNHQ JHQHO VHoLPOHU QHGHQL LOH DQODúPD ER]XOPXúWXU *HQHO
RODUDN
EDNÕOGÕ÷ÕQGD
VRQUDVÕ
NDOÕFÕ
ELU
LVWLNUDU
SURJUDPÕ
X\JXODQDPDPÕúWÕU g]HOOLNOH ILQDQV SL\DVDODUÕQGD ROXúDQ J YHQVL]OLN
RUWDPÕQGD E \ PH ND\QD÷Õ RODUDN \ NVHN IDL]OL NÕVD YDGHOL \DEDQFÕ SDUD
JLULรบOHUL NDOPร รบWร U )DNDW \ร Oร QGDQ VRQUD Vร FDN SDUD JLULรบOHUL ELOH oRN
\ย NVHN UHHO IDL] RUDQODUร LOH VDรทODQDELOPLรบWLU
6RQXo RODUDN ยถOร \ร OODUร Q WHPHO |]HOOLNOHUL RODUDN SROLWLN
LVWLNUDUVร ]Oร N \DSร VDO UHIRUPODUGD DNVDPD \ย NVHN UHHO IDL]OHU Kร ]OD DUWDQ ERUo
VWRNX LVWLNUDU VDรทOD\DPD\DQ Eย \ย PH YH Nร Uร OJDQ EDQNDFร Oร N VLVWHPL VD\ร ODELOLU
%X G|QHPGH |]HOOLNOH Eย WoH Doร NODUร Qร Q NRQWURO DOWร QD DOร QDPDPDVร 7&0%ยถQLQ
IL\DW LVWLNUDUร QD RGDNODQPDVร Qร HQJHOOHPLรบ 7&0% DVร O RODUDN NXUODUGD IDL]
RUDQODUร QGD YH ILQDQVDO SL\DVDODUGDNL LVWLNUDUร Q NRUXQDUDN ERUoODQPDQร Q
oHYLULOHELOLUOLรทL WHKOLNHVLQL D]DOWPD\D |QFHOLN YHUPLรบWLU <ย NVHN IDL]OHU YH
\ย NVHN YH GDOJDOร HQIODV\RQXQ ROGXรทX EX G|QHPOHUGH X\JXODQPD\D oDOร รบร ODQ
Vร Nร SDUD SROLWLNDODUร LVH HWNLVL] NDOPร รบ KDWWD HQIODV\RQLVW EDVNร ODUร GD
DUWร UPร รบWร U %ย WoH Doร NODUร Qร Q NRQWURO HGLOHPHGLรทL RUWDPODUGD PHUNH]
EDQNDODUร Qร Q Vร Nร SDUD SROLWLNDODUร Qร Q HQIODV\RQ ย ]HULQGH HWNLVL] YH KDWWD
HQIODV\RQLVW ROGXรทX 6DUJHQW YH :DOODFH WDUDIร QGDQ WHRULN RODUDN GD
J|VWHULOPLรบWLU ยช ร
YH \ร OODUร QGD RUWD\D oร NDQ $V\D YH 5XV\D NUL]OHUL
HNRQRPLN GXUXPX GDKD GD N|Wย OHรบWLUPLรบWLU VRQUDVร \XUWLoL WDOHELQ
GDUDOPD\D GHYDP HWPHVL 5XV\D ND\QDNOร LKUDFDW WDOHELQLQ D]DOPDVร DUWDQ
Jย YHQVL]OLN RUWDPร QHGHQL LOH Vร FDN SDUD JLULรบ PLNWDUODUร Qร Q \ย NVHN UHHO IDL]
RUDQODUร QD UDรทPHQ Gย รบPHVL YH VL\DVDO RUWDPGDNL EHOLUVL]OLNOHU ย ONH\L \HQL ELU
ILQDQVDO NUL]H Vย Uย NOHPLรบWLU 6RQUDVร
<XNDUร GD V|]ย HGLOHQ HNRQRPLN GXUXPX Gย ]HOWPHN DPDFร LOH 7ย UNL\H
$UDOร N ยถGD ,0) GHVWHNOL ELU HQIODV\RQOD Pย FDGHOH SURJUDPร \ย Uย UOย รทH
NR\PXรบWXU
%X SURJUDPร Qร Q EHOOL EDรบOร QRNWDODUร รบ|\OH |]HWOHQHELOLU
โ ข
3URJUDPGD HQIODV\RQ KHGHIL EHOLUOHQPLรบ YH NXU DUWร รบร Qร Q EX
KHGHIL JHoPH\HFHรทL LODQ HGLOPLรบWLU %|\OHFH SURJUDP QRPLQDO oDSD
RODUDN G|YL] NXUXQX EHOLUOHPLรบWLU
ยฏ ร
6DUJHQW YH :DOODFH Eย WoH Doร NODUร Qร Q NRQWURO HGLOHPHGLรทL PDOL EDVNร QOร รทร Q ID]OD ROGXรทX HNRQRPLN RUWDPODUGD Vร Nร SDUD SROLWLNDVร Qร Q HWNLVL] NDODFDรทร Qร YH HQIODV\RQLVW EDVNร \ร DUWWร UDELOHFHรทLQL VDYXQPXรบODUGร U
โ ข
โ ข
โ ข
โ ข
.DPX KDUFDPDODUร Qร Q D]DOWร OPDVร YH JHOLUOHULQ DUWร Uร OPDVร \ROX LOH
IDL] Gร รบร ID]OD \DUDWร OPDVร KHGHIOHQPLรบWLU
.DPX ย FUHW DUWร รบODUร Qร Q HQIODV\RQ KHGHIL RUDQร QGD Gย ]HQOHQPHVL
|QJ|Uย OPย รบWย U
<DSร VDO UHIRUPODU EHOLUOHQPLรบ |]HOOLNOH EDQNDFร Oร N UHIRUPX YH
|]HOOHรบWLUPHQLQ KD\DWD JHoLULOPHVL SODQODQPร รบWร U
1HW รธo 9DUOร N 1รธ9 KHGHIL ยฑ GHรทLรบHELOHFHN รบHNLOGH โ
7ULO\RQ 7/ RODUDN EHOLUOHQPLรบ 1HW 8OXVODUDUDVร 5H]HUYOHU 185
LoLQ LVH WDEDQ JHWLULOPLรบWLU
3URJUDPร Q JHQHO NDEXO J|UPย รบ DUWร ODUร YH HNVLOHUL LVH รบ|\OH รถzetlenebilir: '|YL] NXUXQXQ oDSD RODUDN NXOODQร OPDVร QGD HQ Eย \ย N HWNHQ 7ย UNL\H
LoLQ \DSร ODQ oDOร รบPDODUGD HQIODV\RQXQ G|YL] NXUXQD GX\DUOร ROGXรทXQXQ RUWD\D
NRQXOPXรบ ROPDVร Gร U
ร ?ร
Bu durumda dรถviz kurunun sabitlenmesi ile enflasyonu
Gย รบย UPHQLQ PDNXO RODFDรทร HNRQRPLN ELULPOHUFH DNร OFร EXOXQPXรบ YH SURJUDP
EDรบODGร รทร QGD LVH HQ Eย \ย N GHVWHรทL EX VD\HGH DOPร รบWร U %XQXQ \DQร QGD G|YL]
UH]HUYOHULQLQ PLO\DU GRODUร JHoPHVL VSHNย ODWLI VDOGร Uร ODUD NDUรบร ELU Jย YHQ
WHรบNLO HWPHNWH\GL 3URJUDPD J|UH +D]LUDQ D\ร QGDQ LWLEDUHQ EDQW
X\JXODPDVร QD JHoLOHFHNWL %XQD J|UH EDQW LON DOWร D\ร Q VRQXQGD LNLQFL
DOWร D\ร Q VRQXQGD YH SURJUDP VRQXQGD ยถH oร NDUร ODFDNWร <DQL
DรบDPDOร RODUDN NXU WDDKKย Gย Qย Q KDILIOHWLOPHVL |QJ|Uย OPย รบWย
(QIODV\RQX Gย รบย UPH SURJUDPร Doร NODQGร รทร G|QHPGH JHQHO RODUDN
NDPXR\X GHVWHรทL EXOPXรบ IDNDW ED]ร oHYUHOHUGHQ GH HOHรบWLULOHU DOPร รบWร %X
HOHรบWLULOHUGHQ HQ |QHPOLVL G|YL]L oDSD RODUDN NXOODQDQ EHQ]HU SURJUDPODUร Q
ELUoRN ย ONHGH EDรบDUร Vร ] ROPDVร WHPHOLQH GD\DQร \RUGX '|YL] NXUXQX oDSD olarak kullanan Brezilya, Rusya, Meksika ve Taylandโ da programlar krizlerle
VRQD HUPLรบWL 7ย UNL\HยถGH GXUXP ยถODUGD \DรบDQPร รบ RODQ EX |UQHNOHUGHQ oRN
IDUNOร GHรทLOGL รธNLQFL RODUDN 7ย UNL\HยถQLQ GDKD |QFH ,0) GHVWHNOL X\JXODPD\D
NR\GXรทX SURJUDPGD GD EDรบDUร Vร ] ROPDVร SURJUDPร Q VDรทODPDVร JHUHNOL
RODQ Jย YHQL D]DOWร \RUGX 6RQ RODUDN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ ULVNOL \DSร Vร ร ร
gUQHรทLQ .DONDQ YH GLรทHUOHUL
GH÷LúWLULOPHGHQ SURJUDPD EDúODQPDVÕ SURJUDPÕQ HOHúWLULOHQ HQ |QHPOL
QRNWDODUÕQGDQ ELUL ROPXúWX
3URJUDPÕQ X\JXODQPD\D EDúODPDVÕ LOH Lo WDOHSWH YH UHWLPGH
FDQODQPD J|]OHQPLú ERUVD HQGHNVL WDULKLQLQ HQ \ NVHN VHYL\HOHULQH oÕNPÕú
YH IDL] RUDQODUÕQGD E \ N G ú úOHU \DúDQPÕúWÕU (QIODV\RQ RUDQÕ LVH VRQ
\ÕOÕQ HQ G ú N VHYL\HOHULQH JHULOHPLúWLU ùHNLO Ancak, TL’nin sürekli
GH÷HU ND]DQPDVÕ G úHQ IDL] RUDQODUÕ LOH ELUOLNWH Lo WDOHEL SDWODWPÕú YH FDUL
LúOHPOHU DoÕ÷ÕQÕ DUWWÕUPD\D EDúODPÕúWÕU %X QRNWDGD ONH \HQL ELU NUL]H GR÷UX sürüklenmeye EDúODPÕúWÕU
75.0%
70.0%
65.0% 60.0% 55.0%
50.0% 40.0%
ÏÐ
Ó Ó Ö
ÉÌÕ Ô
ÓÓ Ö
ÒØ
× ÖÉÐ
ÓÓ
Ó Ó
Í
Ô
ÖÉÌ
Í
Ë ÉÌ ÉÊ
ocak 01
Ñ
ÒÉ
ekim 00
Ë ÉÌ ÉÊ
ÓÓ
eylül 00
ÍÎ
temmuz 00
Î
haziran 00
30.0%
nisan 00
35.0%
mart 00
45.0%
ocak 00
ÓÙ
Ò ÑÉ
ÏÐ
ùHNLO ± $\OÕN 7h)( (QIODV\RQX ± 7 UNL\H $UDOÕN ± ùXEDW
.D\QDN 'ø( LQWHUQHW VLWHVL ZZZ GLH JRY WU
.UL] '|QHPL
<XNDUÕGD EHOLUWLOGL÷L JLEL QRPLQDO G|YL] NXUX oDSDVÕQÕQ LQDQGÕUÕFÕOÕ÷Õ YH
VHUPD\H JLULúOHUL LoLQ SR]LWLI DUELWUDM JHWLULOHULQLQ V UPHVL VRQXFX SURJUDPÕQ LON
D\Õ LWLEDUÕ LOH ONH\H JLUHQ \DEDQFÕ VHUPD\H PLNWDUÕQGD V UHNOL ELU DUWÕú
J|]OHQPLúWLU 7DEOR
7$%/2 .5รธ= g1&(6รธ1'( 9( .5รธ= 'g1(0รธ1'( 6(50$<( +$5(.(7/(5รธ 0รธ/<21
< D E D Q F ร OD U N et 6 H UP D \H $ N ร P ร ' R OD \Vร ] \D Wร Uร P
. UL] g Q F H V L (O c a k -E k im 2 0 0 0 )
3 R UWI| \ \D Wร Uร P ร
U zu n va d e li VH UP D \H D N ร P ร . ร VD va d e li VH UP D \H D N ร P ร Y e rli a k tรถ rle r: N e t 6 H UP D \H $ N ร P ร
15179
-1 0 4 4 2
589
2406
6789
-8 4 5 7
3200
-5 5 3
4600
-3 8 3 8
-5 2 5 7
-3 0 3 3
-7 5 1
-4 5 2
-7 3 0
949
-1 2 2 6
-1 8 4 7
-2 5 5 0
-1 6 8 3
-2 3 2 4 *
1 5 2 3 9 **
-7 5 9 8
-1 7 6 4
' R OD \Vร ] \D Wร Uร P
3 R UWI| \ \D Wร Uร P ร
. ร VD va d e li VH UP D \H N D \ร W Lo L . ร VD va d e li VH UP D \H N D \ร W G ร รบร R e ze rv ' H รท LรบP H OH UL
รธรบ OH P
C a ri D engesi
. UL] ' | Q H P L . D V ร P + D ]LUD Q
.D\QDN Boratav K. 2001. โ 2000 .UL]LQGH VHUPD\H +DUHNHWOHULยด รธรบOHWPH YH )LQDQV
s.10, Eylรผl 2001.
PLO\RQ ,0) NUHGLVL LOH UHVPL UH]HUYOHUGHNL PLO\RQ DUWร รบWDQ ROXรบXU
PLO\RQ ,0) NUHGLVL LOH UHVPL UH]HUYOHUGHNL PLO\RQ D]DOร รบWDQ ROXรบXU
%X
DUWร รบร Q WHPHO QHGHQL
Gร รบ ERUoODUGDNL \ย NVHOLรบ
RODUDN
J|]OHQPHNWHGLU %RUDWDY EX QRNWDGD Gร รบ ERUo VWRNXQXQ PLO\DU ร Mยช
GRODU DUWPDVร QD NDUรบร Q ยถLQ LON RQ D\ร LoLQ PLO\DU GRODU FDUL LรบOHP Doร รทร
ROXรบWXรทXQX YH Gร รบ ERUoODUร Q FDUL LรบOHP Doร รทร QGDQ EDรทร PVร ] ELU LYPH LOH Eย \ย U
KDOH JHOGLรทLQL EHOLUWPLรบWLU 'LรทHU ELU LIDGH LOH VHUPD\H JLULรบOHUL LOH FDUL LรบOHP
Doร NODUร DUDVร QGDNL EDรท NRSPDNWDGร U ร ยฏ
+D]LQH 0ย VWHรบDUOร รทร YHULOHULQH J|UH
3URJUDPÕQ LON D\ODUÕQGD KÕ]OD G úHQ IDL] RUDQODUÕ W NHWLFL NUHGLOHULQGH
GH ELU DUWÕúD \RO DoPÕúWÕ $UDOÕN VRQXQGD 7ULO\RQ 7/ RODQ EX
NUHGLOHU (NLP D\Õ LWLEDUÕ LOH 7ULO\RQ 7/¶\H oÕNPÕúWÕ $OÕQDQ
NUHGLOHULQ E \ N E|O P \DEDQFÕ RWRPRELO LWKDOLQH YH JD\UL PHQNXO DOÕPÕQD Å Å
\|QHOLN RODUDN NXOODQÕOPÕúWÕ g]HOOLNOH 7/¶QLQ UHHO RODUDN GH÷HUOHQPHVL \DEDQFÕ
PDO LWKDOLQH KÕ] ND]DQGÕUPÕú LWKDO PDOODUD RODQ Lo WDOHS SDWODPÕúWÕ %X
JHOLúPHOHU LOH ELUOLNWH FDUL DoÕN KÕ]OD E \ \HUHN PLO\DU GRODU VHYL\HOHULQH Å?«
XODúWÕ 3URJUDP EDúODQJÕFÕQGD FDUL DoÕN *60+¶QLQ 2’si yani 3.5 milyar
GRODU FLYDUÕ |QJ|U OP úW
³ $÷XVWRV (\O O¶ QH JHOLQGL÷LQGH 7 UNL\H¶QLQ GÕú ERUoODQPD
J|U QW V GÕúDUÕGDQ ERUoODQÕ\RU LWKDODW \DSÕ\RU GÕú ERUo JHUL |GHPH J F
JLGHUHN D]DODELOLU \RUXPODUÕQD QHGHQ ROX\RUGX ´ 8\JXU V .ÕVDFDVÕ
SURJUDPOD LOJLOL EHOLUVL]OLNOHULQ DUWPDVÕ YH J YHQLOLUOL÷LQLQ NXúNX\D G úPHVL LOH
7 UNL\H VRQEDKDUÕQGD NUL] RUWDPÕQD JLUPLú EXOXQX\RUGX .UL]L DWHúOH\HQ \ NO 'ø%6 SRUWI|\ EXOXQGXUDQ ELU EDQNDQÕQ IDL]OHULQ \ NVHOPHVL
LOH ELUOLNWH EDWPDVÕ ROPXúWXU
.DVÕP NUL]L \ NVHN IDL] PLO\DU GRODUOÕN UH]HUY ND\EÕ YH
PLO\DU GRODUOÕN HN ,0) NUHGLVL LOH DWODWÕODELOPLúWLU 0HYFXW SURJUDPÕQ
J YHQLOLUOL÷L EX NUL] LOH ELUOLNWH WDPDPHQ D]DOPÕú VDGHFH ED]Õ HNRQRPLN
oHYUHOHUFH SURJUDPÕQ V UG U OPHVL JHUHNWL÷L YH KDOHQ EDúDUÕOÕ RODELOHFH÷L
VDYXQXOPXúWXU
.DVÕP NUL]L DUGÕQGDQ J YHQLOLUOL÷L NDOPD\DQ ELU SDUD SROLWLNDVÕ YH
V UG U OHPH\HFH÷L EHOOL RODQ ELU DoÕN LOH SURJUDPGDQ WDYL] YHUPHGHQ GHYDP
NDUDUÕ VRQUDVÕQGD ùXEDW ¶GH GDKD E \ N LNLQFL ELU NUL] RUWD\D oÕNPÕúWÕU
(VDVHQ ONH |UQHNOHULQGH L]OHQHQ ¶WHQ VRQUD RUWD\D oÕNDQ W P NUL]OHULQ
G|YL] NXUXQX oDSD RODUDN NXOODQDQ ONHOHUGH \DúDQGÕ÷Õ\GÕ %X KDOGH .DVÕP
NUL]LQGHQ VRQUD J YHQLOLUOL÷L FLGGL úHNLOGH VDUVÕOPÕú RODQ SURJUDPÕ GHYDP
HWWLUPH oDEDODUÕ oRN ULVNOL\GL 3ROLWLN LVWLNUDUÕ ]D\ÕI RODQ ELU ONHGH \HQL ELU
NUL]LQ DNWLYH HGLFLVLQL EXOPDN GD VSHN ODW|UOHU DoÕVÕQGDQ KLo GH ]RU
ROPD\DFDNWÕ 1LWHNLP ùXEDW D\ÕQGD &XPKXUEDúNDQÕ LOH %DúEDNDQ DUDVÕQGD
JHUJLQOHúHQ RUWDP VRQXFXQGD 7 UNL\H oRN GDKD GHULQ RODQ ùXEDW NUL]LQH JLUGL
Ç Ç Ç Ú
øWKDO HGLOHQ RWRPRELO VDWÕúÕ \ÕOÕQGD ELU |QFHNL \ÕOD J|UH DUWÕú J|VWHUPLúWLU VRQX LWLEDUÕ LOH *6<ø+¶QLQ ¶X VHYL\HOHULQH JHOPLúWLU
รนXEDW ยถGH JHFHOLN IDL] RUDQODUร VHYL\HOHULQH XODรบWร (UWHVL Jย Q
Kย Nย PHWLQ PHYFXW SURJUDPร Q WHUN HGLOGLรทLQL YH GDOJDOร NXU UHMLPLQH JHoLOGLรทLQL
Doร NODPDVร LOH ELUOLNWH 7/ LON Jย Q LWLEDUร LOH GHรทHU \LWLUGL %XQXQ ย ]HULQH hรผkรผmet, IMFโ ye bir niyet mektubu gรถndererek,
X\JXODPD\D EDรบODPร รบWร U
yeni bir program
*ย oOย (NRQRPL\H *HoLรบ 3URJUDPร
*ย oOย HNRQRPL\H JHoLรบ SURJUDPร LON RODUDN PHYFXW LVWLNUDUVร ]Oร รทร YH
Jย YHQ EXQDOร Pร Qร RUWDGDQ NDOGร UPD\ร KHGHIOHPLรบWLU 3URJUDP EX KHGHIOHUH
XODรบPDN DPDFร LOH WHPHOGH รบX Gย ]HQOHPHOHUL SODQODPร รบWร U โ ข
โ ข
%DQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH \HQLGHQ \DSร ODQGร UPD oDOร รบPDODUร Qร Q
Kร ]ODQPDVร YH UHHO VHNW|UGH Jย YHQLQ \HQLGHQ WHVLV HGLOPHVL
0DOL VHNW|Uย Q \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPDVร DPDFร LOH EDรบWD 7&0%
.DQXQXยถQXQ %DQNDยถQร Q RSHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร รทร Qร VDรทOD\DFDN
รบHNLOGH GHรทLรบWLULOPHVL ROPDN ย ]HUH GHYOHWWH รบHIDIOร รทร Q VDรทODQPDVร
NDPX ILQDQVPDQร Qร Q Jย oOHQGLULOHUHN IDL] Gร รบร ID]ODQร Q DUWWร Uร OPDVร YH
HNRQRPLGH UHNDEHWLQ YH HWNLQOLรทLQ DUWWร Uร OPDVร DPDFร LOH \DVDO
dรผzenlemelerin \DSร OPDVร โ ข
โ ข
(QIODV\RQOD Pย FDGHOHGH DNWLI ELU SDUD SROLWLNDVร X\JXODQPDVร YH
รบDUWODU VDรทODQGร รทร QGD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH JHoLOPHVL
.DPXGD รบHIIDIOร N YH KHVDS YHUHELOLUOLรทLQ VDรทODQPDVร \ROVX]OXNOD
Pย FDGHOHGH HWNLQ ELU VLVWHP ROXรบWXUXOPDVร DPDFร LOH JHUHNOL \DVDO
Gย ]HQOHPHOHULQ \DSร OPDVร โ ข
6ย UGย Uย OHPH] Lo ERUo \DSร Vร Qร Q Gร รบ ILQDQVPDQ GHVWHรทL LOH dรผzeltilmesi ve enflasyon mรผcadelesi ile uyumlu bir gelirler
SROLWLNDVร Qร Q X\JXODQPDVร
3URJUDPร Q SDUD SROLWLNDODUร LoLQ ROXรบWXUGXรทX oHUoHYHQLQ HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVLQH JHoLรบL KHGHI DOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU (VDVHQ \ร Oร QGD
0HUNH] %DQNDVร EX DPDoOD ยณ|UWย N HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLยด VWUDWHMLVLQL
X\JXODPร รบWร U
*ย oOย HNRQRPL\H JHoLรบ SURJUDPร LOH \ร Oร \HQLGHQ \DSร ODQPDQร Q
EDรบODQJร Fร RODUDN J|]H oDUSPDNWDGร U <XNDUร GD VD\ร ODQODUร Q Gร รบร QGD 7&0%
NDPX YH IRQ EDQNDODUร Qร Q PHYFXW OLNLGLWH VRUXQXQX o|]PHN LoLQ GH ELU GL]L
RSHUDV\RQ JHUoHNOHรบWLUPLรบWLU รนXEDW NUL]L VRQUDVร QGD NDPX YH IRQ EDQNDODUร
JHFHOLN YDGHGH NDWULO\RQ 7ย UN OLUDVร FLYDUร QGD ERUoODQPDNWD YH SL\DVD
RUDQODUร Qร n รผzerinde faiz รถdemekteydi. Sรถzรผ edilen operasyonla TCMB ilk
HWDSWD NDPX YH IRQ EDQNDODUร QGDQ NDWULO\RQ 7/ยถOLN 'รธ%6 VDWร Q DOPร รบ YH
.DWULO\RQ 7/ยถOLN UHSR LPNDQร WDQร Pร รบWร U %X RSHUDV\RQOD NDPX YH IRQ
EDQNDODUร Qร Q OLNLGLWH Vร Nร รบร NOร รทร VRQD HUGLULOHUHN EX EDQNDODUร Q SL\DVD IDL]OHUL
Gย ]H\LQGHQ ERUoODQPDVร VDรทODQPร รบWร U .DPX YH IRQ EDQNDODUร Qร Q ERUoODQPD
JHUHรทL \ร Oร LoHULVLQGH NDGHPHOL RODUDN D]DOWร OPร รบ 1LVDQ ยถGH LVH
RSHUDV\RQ DPDFร QD XODรบDUDN VRQD HUPLรบWLU 6|] NRQXVX RSHUDV\RQ
VRQXFXQGD DUWDQ OLNLGLWH \LQH 7&0% WDUDIร QGDQ WHUV UHSR YH EDQNDODUDUDVร 7/
SL\DVDVร LรบOHPOHUL LOH oHNLOHUHN SL\DVDGDNL GDOJDODQPDODU YH DUWDQ SDUD
PLNWDUร Qร Q \DUDWDELOHFHรทL HQIODV\RQLVW EDVNร NRQWURO HGLOPLรบWLU $QFDN
6HUGHQJHoWL 0D\ร V WDULKLQGH Doร NODGร รทร <ร Oร 3DUD
3ROLWLNDVร 5DSRUXยถQGD \DSร ODQ RSHUDV\RQODUร Q NDOร Fร ROPDVร Qร NDPX YH IRQ
EDQNDODUร Qร Q Nย oย OWย OPHVLQH \DSร VDO VRUXQODUร Qร Q JLGHULOPHVLQH EX EDQNDODUD
]DUDUD QHGHQ RODFDN J|UHYOHU YHULOPHPHVLQH EDรทODPDNWD YH EDQNDFร Oร NOD LOJLOL gรถzetim
ve
denHWLP VLVWHPLQLQ HWNLQ KDOH JHWLULOPHVLQLQ JHUHNWLรทLQL
VDYXQPDNWDGร U
YH '|QHPL
\ร Oร QGD X\JXODQDQ SDUD SROLWLNDVร QGD SDUD WDEDQร LoLQ |QFHGHQ
LODQ HGLOHQ G|QHPOHU LWLEDUร \OD SHUIRUPDQV NULWHUL QLWHOLรทLQGH KHGHIOHU
EHOLUOHQPLรบWLU $QFDN X\JXODPDGD EX KHGHIOHUGHQ oRN HQIODV\RQ JHOLรบPHOHULQH
|QFHOLN YHULOPLรบWLU %X GXUXP 2FDN WDULKOL 0HUNH] %DQNDVร %DVร Q
'X\XUXVXยถQGD ยณ \ร Oร QD SDUDVDO KHGHIOHPH LOH EDรบODQร ODFDN YH D\Qร zamanda โ gelecek dรถnemโ enflasyonuโ na odaklanan bir para polLWLNDVร
X\JXODQDFDNWร U 'LNNDW HGLOLUVH ยณJHOHFHN G|QHP HQIODV\RQXยดQD RGDNODQDQ ELU
SDUD SROLWLNDVร D\Qร ]DPDQGD ยณ|UWย N ELU HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLยด DQODPร QD
JHOPHNWHGLU ยด LIDGHVL\OH GLOH JHWLULOPLรบ Nร VD YDGHOL IDL] RUDQODUร Qร Q LVH VDGHFH
YH VDGHFH IL\DW LVWLNUDUÕ WHPHO KHGHIL GR÷UXOWXVXQGD DNWLI RODUDN NXOODQÕODFD÷Õ
YXUJXODQPÕúWÕU
SURJUDPÕQGD HQIODV\RQ KHGHIL IDL] GÕúÕ E WoH ID]ODVÕQÕQ
*6<ø+¶\D RUDQÕ RODUDN EHOLUOHQPLú YH *60+ E \ PH RUDQÕ LVH
RODUDN |QJ|U OP úW U
\ÕOÕQGD 7h)( KHGHILQ SXDQ DOWÕQGD RODUDN
JHUoHNOHúPLúWLU ùHNLO *60+ E \ PHVL LVH |QJ|U OHQLQ oRN VW QGH
ROPXúWXU $QFDN IDL] GÕúÕ ID]OD KHGHILQ DOWÕQGD ¶GD NDOPÕúWÕU ùHNLO
¶GH 7h)( YH 7()( JHUoHNOHúPHOHUL 7DEOR ¶GH LVH SDUD WDEDQÕ QHW
XOXVODUDUDVÕ UH]HUYOHU QHW Lo YDUOÕNODU KHGHIOHUL YH JHUoHNOHúPHOHUL \HU
DOPDNWDGÕU
95.00%
ùHNLO $\OÕN 7()( 7h)( (QIODV\RQX ± 7 UNL\H .D\QDN 'ø( YHULOHUL NXOODQÕODUDN KD]ÕUODQPÕúWÕU ZZZ GLH JRY WU
DUDOÕN
25.00%
NDVÕP
ekim 02
35.00%
eylül 02
D÷VXWRV
45.00%
temmuz 02
haziran 02
55.00%
PD\ÕV
65.00%
nisan 02
mart 02
75.00%
úXEDW
TEFE
85.00%
ocak 02
TÜFE
7$%/2 3$5$6$/ %h<h./h. +('()/(5ø 9( *(5d(./(ù0(/(5ø ÛGÜ Ý8Þ_ßáà Þ_â
b6F ø õ c?ðed ô'F ÷ f g'g'f
ë ì í8ìQî$ì ï=ì ðGñ ò ó=ô õ$ô?ö ÷ ö ø ù ú û ü ý þ ÿ Gû
b6F h$ö ô%c iIF M'd ø F ÷jf'g'g f
î&H&GkGlL M c m3h&K n3KNf'g g'f
mI_'d Goc
ì§ø F3K ö _pf'g'g'f
Hedef
ã ä å æ ä çfè änéfêMä
Hedef
ã?ä å æ ä ç è änéfêMä
Hedef
ã?ä å æ ä ç è ä é êAä
Hedef
ã?ä å æ ä ç è änéfêMä
! " #%$ #&$ #'"%(
Rezervleri ) * + ) , + è . / 0 132 465 / è 7 å 8
6,659
6,281
8,918
10,042
Hazinenin IMF’ye borcu
10,283
10,737
12,914
12,914
1,302
1,299
1,893
1,742
(2)
9:# ; < = &='< =?>A@%( B'#%= C ( " #
vadeli döviz cinsi borcu (3) ëMø D&E8ø F&Gzî3F$÷ ö Gáö ðIH#õ JAK L ô K F ø F ø F ô?ö#I í H MNH ø O3K H$ø ú ú S8þ TNUNV V ü
Q
Q
Q
Q
Q
Q
Q
P Q Q R
W XZYI#&$ ( C #&$
8,519
9,135
7,232
7,504
14,803
15,456
18,591
18,591
1,875
1,783
2,728
2,508
(1) (Trilyon TL)
Hazine' nin IMF' ye borcu (2) 9:# ; < = &='< =?>A@%( B'#%= C ( " #
vadeli döviz cinsi borcu (3)
ëMø D&E8ø F&Gzî3F$÷ ö Gáö ðIH#õ [ \^] F ø K ö _ K F ø?ú ú a U T PN ` ` R UNV V ü
R
R R
R R R
R
.D\QDN 0HUNH] %DQNDVÕ %DVÕQ 'X\XUXODUÕ NXOODQÕODUDN KD]ÕUODQPÕúWÕU ZZZ WFPE JRY WU
7DEOR¶GDQ J|U OG ÷ ]HUH 7&0% SDUDVDO E \ NO NOHUH DLW W P
KHGHIOHUL WXWWXUPXúWXU %XQXQ \DQÕQGD WHPHO P GDKHOH DUDFÕ RODQ NÕVD
G|QHPOL IDL] RUDQODUÕ HQIODV\RQGDNL JHOLúPHOHUH SDUDOHO RODUDN \ÕOÕQGD
NH] LQGLULOHUHN JHFHOLN ERUoODQPD IDL] RUDQÕ ¶GDQ ¶H KDIWDOÕN
ERUoODQPD IDL] RUDQÕ LVH ¶GHQ ¶H G ú U OP úW U Å$®
\ÕOÕQGD \DúDQDQ VL\DVL EHOLUVL]OLNOHU YH VHoLPOHUH UD÷PHQ SDUD
SROLWLNDVÕQD LOLúNLQ W P KHGHIOHU WXWWXUXOPXúWXU %X EDúDUÕOÕ SDUD SROLWLNDVÕQÕQ
WHPHO VHEHEL 2FDN WDULKOL 7&0% EDVÕQ GX\XUXVXQGD \DSÕVDO
UHIRUPODUÕQ \ÕOÕQ LNLQFL \DUÕVÕQGD DNVDPDVÕQD UD÷PHQ VÕNÕ PDOL\H SROLWLNDODUÕ
YH 0HUNH] %DQNDVÕ¶QÕQ VDGHFH HQIODV\RQ RGDNOÕ SDUD SROLWLNDVÕ L]OHPHVL Ç °
ùXEDW NUL]L VRQUDVÕ 7&0% 7DVDUUXI 0HYGXDWÕ YH 6LJRUWD )RQX E Q\HVLQGHNL EDQNDODUÕQ NÕVD YDGHOL OLNLGLWH LKWL\DoODUÕQÕQ NDUúÕODQPDVÕ DPDFÕ\OD V|] NRQXVX EDQNDODUGDQ VDWÕQ DOGÕ÷Õ 'HYOHW øo %RUoODQPD 6HQHWOHUL NDUúÕOÕ÷Õ RODUDN SL\DVD\D |QHPOL |Oo GH OLNLGLWH VD÷ODPÕúWÕU \ÕOÕ VRQX LWLEDUÕ\OD EX OLNLGLWH NDWULO\RQ 7/ G ]H\LQGHGLU 7&0% \ÕOÕ ER\XQFD NÕVD YDGHGH V UHNOL SL\DVDGDQ ERUo DOPÕúWÕU
VD\HVLQGH JHUoHNOHรบWLรทL RODUDN Doร NODQPร รบWร U %ย \ย PH KHGHIL |QJ|Uย Qย Q LNL
NDWร QGDQ ELOH ID]OD RODUDN \ร OOร N RODUDN JHUoHNOHรบPLรบWLU
\ร Oร LoLQ LVH $UDOร N WDULKLQGH 'HYOHW %DNDQOร รทร YH
7&0%ยถQLQ RUWDN EDVร Q GX\XUXVXQGD \ร OOร N HQIODV\RQ RUDQร RODUDN LODQ
HGLOPLรบ Eย \ย PH |QJ|Uย Vย LVH RODUDN Doร NODQPร รบWร U 2FDN WDULKOL
7&0% EDVร Q GX\XUXVXQGD \ร Oร QGD GD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH JHoLOHQH
NDGDU \ร Oร QGD JD\HW EDรบDUร Oร RODQ ยณ|UWย N HQIODV\RQยด KHGHIOHPHVLQH
GHYDP HGLOHFHรทL YH Nร VD G|QHPOL IDL] RUDQODUร Qร Q JHOHFHN G|QHP
HQIODV\RQXQD RGDNOร RODFDรทร YH SDUD WDEDQร Qร Q LVH \LQH HN ELU oDSD LรบOHYL
J|UHFHรทL Doร NODQPร รบWร U 7&0% WDUDIร QGDQ \DSร ODQ EX GX\XUXGD ย ]HULQGH
รถnemlH GXUXODQ ELU GLรทHU QRNWD LVH PDOL GLVLSOLQ YH UHIRUPODUร Q DNVDWร OPDGDQ
Vย UGย Uย OPHVL JHUHNOLOLรทLQLQ \ร Oร QGDNL HQIODV\RQOD Pย FDGHOHGH WHPHO
IDNW|UOHUGHQ ELUL ROGXรทXGXU
YH \ร Oร LoLQ D\Oร N HQIODV\RQ JHOLรบPHOHUL YH 7&0% EHNOHQWL
anketi sonuรงlaUร รนHNLO ยถGH J|VWHULOPHNWHGLU
80.00%
%HNOHQWL $QNHWL <ร O 6RQX 7h)(
Tร FE
70.00%
60.00%
50.00%
40.00%
30.00%
+('()
20.00%
haziran 03
PD\ร V
nisan 03
Mart 03
รบXEDW
ocak 03
DUDOร N
NDVร P
ekim 02
eylรผl 02
DรทVXWRV
temmuz 02
PD\ร V
mart 02
haziran 02
รบXEDW
ocak 02
nisan 02
HEDEF 2003
10.00%
รนHNLO $\Oร N 7h)( (QIODV\RQX ยฑ 7ย UNL\H .D\QDN 'รธ( YH 7&0% YHULOHUL NXOODQร ODUDN KD]ร UODQPร รบWร U ZZZ GLH JRY WU ZZZ WFPE JRY WU
รนHNLOGHQ GH J|Uย OGย รทย ย ]HUH 2FDN D\ร QGD \ร O VRQX LoLQ RODQ
HQIODV\RQ EHNOH\LรบOHUL 7HPPX] ELULQFL G|QHP LWLEDUร \OD ยถH LQPLรบ YH KHGHI
LOH IDUN SXDQ Gย ]H\LQH JHULOHPLรบWLU \ร Oร EDรบร QGD \ร O VRQX HQIODV\RQ
EHNOH\LรบOHUL LOH KHGHIOHQHQ HQIODV\RQ RUDQร DUDVร QGDNL IDUN \DNODรบร N SXDQ
NDGDUGร %X GXUXP HQIODV\RQGDNL ROXPOX JHOLรบPHOHU YH 7&0%ยถQLQ WXWDUOร
SROLWLNDVร VRQXFX SDUD SROLWLNDODUร Qร Q Jย YHQLOLUOLรทLQLQ DUWWร รทร QD LรบDUHW
HWPHNWHGLU
$QFDN รนXEDW .UL]LQLQ DUGร QGDQ DUWDQ Lo ERUo VWRNX \ร Oร QGD
D]DOVD ELOH KDOD \ย NVHN VHYL\HOHUGH EXOXQPDNWDGร U รนHNLO
70
60
50 40
30
20
10
0 1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
รนHNLO รธo %RUo 6WRNXQXQ *60+ยถ\H RUDQร ยฑ 7ย UNL\H .D\QDN '37 ZZZ GSW JRY WU
0DODW\DOร PDOL GHULQOLรทLQ |Ooย Wย RODQ 0 *60+ YH 0 < *60+
RUDQODUร Qร Q ROGXNoD Gย รบย N ROGXรทXQX 7ย UNL\HยถGHNL PDOL SL\DVDODUร Q JHUHN
JHOLรบPLรบ JHUHNVH GH JHOLรบPHNWH RODQ ย ONH SL\DVDODUร \OD NDUรบร ODรบWร Uร OGร รทร QGD
KDOHQ Vร รท ROGXรทXQX VDYXQPXรบWXU %X QRNWDODU GLNNDWH DOร QGร รทร QGD 7ย UNL\HยถGH
PDOL EDVNร QOร รทร Q WDPDPHQ RUWDGDQ NDONWร รทร V|\OHQHPH]
%XQXQ \DQร QGD FDQODQPD\D EDรบOD\DQ LWKDODW YH DUWDQ Lo WDOHELQ
NUL]LQLQ DUGร QGDQ Gย ]HOPH\H EDรบOD\DQ FDUL Doร รทร WHNUDU DUWWร UGร รทร J|Uย OPHNWHGLU
รนHNLO &DUL Doร N LoLQ \ร Oร |QJ|Uย Vย PLO\DU GRODUGร U 0D\ร V
ยถH NDGDU JHUoHNOHรบHQ FDUL Doร N LVH PLO\DU GRODU VHYL\HOHULQGH
ROPXรบWXU 6RQEDKDUGD FDQODQDQ WDOHELQ GH HWNLVL\OH FDUL Doร N |QJ|Uย Vย Qย Q
JHUoHNOHรบHFHรทL J|Uย OPHNWH KDWWD SL\DVDODUGD Lo WDOHSWHNL DUWร รบD EDรทOร RODUDN
FDUL Doร รทร Q |QJ|Uย \ย ELOH DรบDFDรทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU NUL]LQLQ WHPHO
QHGHQLQLQ FDUL Doร NWDNL DUWร รบD GD\DQGร รทร Gย รบย Qย Oย UVH \ร Oร LoLQ FDUL Doร รทร Q
GLNNDWOH L]OHQPHVL JHUHNOLOLรทL Doร NWร U
3.0
2.0
0.0
1.0
-1.0
-3.0
-5.0
-2.0
-4.0
-6.0
2.3 1.0
-0.7
-1.0
-3.2 -4.9 1998
1999
2000
2001
2002
2003p
รนHNLO &DUL $oร รทร Q *60+ยถ\H 2UDQร ยฑ 7ย UNL\H 3URMHNVL\RQ .D\QDN '37 ZZZ GSW JRY WU
Sonuรง olarak, 7&0% HWNLQ SDUD SROLWLNDODUร LoLQ JHUHNOL DOW\DSร \ร
ยถOHULQ VRQODUร QGDQ LWLEDUHQ ROXรบWXUPXรบ DQFDN L Eย WoH GLVLSOLQLQ ELU Wย UOย
VDรทODQDPDPDVร LL VL\DVL YH HNRQRPLN LVWLNUDUVร ]Oร N VRQXFX UHHO IDL]OHULQ
yรผksek seyretmesi ve bunun sonucunda sรผrekli bRUoODUร Q oHYLULOHELOLUOLรทL
VRUXQXQXQ \DรบDQPDVร LLL EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ Nร Uร OJDQOร รทร YH LY \DSร VDO
UHIRUPODUร Q JHUoHNOHรบWLULOHPHPHVL JLEL QHGHQOHUOH ยถOร \ร OODUGD ILQDQVDO
SL\DVDODUGD LVWLNUDUD |QHP YHUHQ SROLWLNDODUD |QFHOLN YHUPLรบ LON NH]
\ร Oร QGD NXU oDSDVร QD GD\DOร oRN LGGLDOร ELU HQIODV\RQX Gย รบย UPH SROLWLNDVร QD
\|QHOPLรบWLU $QFDN \DSร VDO UHIRUPODUGDNL DNVDPDODU \DรบDQDQ Gร รบ รบRNODU YH
]D\ร I EDQNDFร Oร N VLVWHPL QHGHQL\OH EX XรทUDรบ NUL]OH YH NXU SROLWLNDVร Qร Q WHUNL LOH
VRQXoODQPร รบWร U รนXEDW NUL]LQGHQ VRQUD SDUD SROLWLNDVร Qร Q HWNLQOLรทL DQFDN
EDรบWD ILQDQVDO VLVWHP YH PDOL \DSร \ร LOJLOHQGLUHQ \DSร VDO UHIRUPODUร Q
JHUoHNOHúWLULOPHVL LOH P PN Q RODELOLUGL 1LWHNLP 7 UNL\H YH
\ÕOODUÕQGD E \ N ELU \DSÕVDO GH÷LúLP JHoLUPLú |]HOOLNOH ILQDQVDO VLVWHP
UHKDELOLWH HGLOPLúWLU %X oHUoHYHGH KDOD ERUoODUÕQ oHYLULOHELOLUOL÷L VRUXQ ROVD
ELOH RUWDP HWNLQ SDUD SROLWLNDODUÕ YH QLKD\HWLQGH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH
X\JXQ KDOH JHOPHNWHGLU 7&0% YH \ÕOODUÕQGD WDP HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVL ROPDVD GD UHVPL RODUDN LODQ HGLOPHPLú HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL
RODUDN WDQÕPODQDELOHFHN ³|UW N HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL´QL EDúDUÕ LOH
JHUoHNOHúWLUPLúWLU )DNDW PHYFXW FDUL DoÕN YH Lo ERUo VWRNX LOH ELUOLNWH
PXKWHPHO GÕú úRNODUÕQ QLKDL KHGHI RODQ WHN KDQHOL HQIODV\RQD XODúPDN
\|Q QGH WHKGLW WHúNLO HWWL÷L GH XQXWXOPDPDOÕGÕU 7D\ORU .XUDOÕ YH 7 UNL\H 8\JXODPDVÕ
¶OÕ \ÕOODUÕQ EDúÕQGDQ EX \DQD JHOLúPLú ONHOHU WHPHO SDUD SROLWLNDVÕ
DUDFÕ RODUDN NÕVD G|QHPOL IDL] RUDQODUÕQÕ NXOODQPDNWDGÕUODU 3DUD WDOHEL
IRQNVL\RQODUÕQGDNL \DSÕVDO EHOLUVL]OLNOHU DUWDQ ILQDQVDO OLEHUDOL]DV\RQ YH \HQL
\DWÕUÕP HQVWU PDQODUÕQÕQ RUWD\D oÕNPDVÕ SDUDVDO E \ NO NOHULQ NRQWURO
HGLOPHVLQL YH KHGHIOHQPHVLQL ]RUODúWÕUPÕúWÕU %XQGDQ |W U NÕVD G|QHPOL IDL]
RUDQODUÕ PHUNH] EDQNDODUÕ SDUD SROLWLNDODUÕ X\JXODPDODUÕ DoÕVÕQGDQ HQ HWNLQ
P GDKDOH DUDFÕ RODUDN NDOPÕúWÕU 7D\ORU PHUNH] EDQNDODUÕQÕQ NÕVD
G|QHPOL IDL] RUDQODUÕQÕ NXOODQDUDN HQIODV\RQ YH UHWLP KHGHIOHULQH
XODúDELOPHOHUL DPDFÕ LOH ³7D\ORU .XUDOÕ´ RODUDN ELOLQHQ ELU NXUDO WDQÕPODPÕúWÕU
%X NXUDO PHUNH] EDQNDODUÕQÕQ HNRQRPLN NRúXOODUGDNL GH÷LúLNOLNOHUH J|UH NÕVD
G|QHPOL LVWLNUDU KHGHIOHULQL YH HQIODV\RQ KHGHIOHULQL JHUoHNOHúWLUHELOPHOHULQL
VD÷ODPDN DPDFÕ\OD |QHULOHU VXQPDNWDGÕU .XUDO HQIODV\RQ KHGHILQ ]HULQGH
ROGX÷XQGD YH\D UHWLP G ]H\L SRWDQVL\HOL JHoWL÷LQGH IDL]OHULQ \ NVHOPHVLQL
WHUVL GXUXPGD GD G ú U OPHVLQL |QHUPHNWHGLU
*HOLúPLú ONH YHULOHUL LOH JHUoHNOHúWLULOHQ DPSLULN oDOÕúPDODUGD JHOLU
düzeyi ve enflasyon hedefini birlikte ele alan bu kurala destek olan sonuçlar
HOGH HGLOPLúWLU . q3r
Özellikle
enflasyon
hedeflemesi
uygulayan
ülkeler,
EHOLUOHQHQ KHGHIOHUH XODúPDN DPDFÕ LOH NÕVD G|QHPOL IDL] RUDQODUÕQÕ \R÷XQ ELU
úHNLOGH NXOODQPDNWDGÕUODU *RQ]DOHV YH 9HUD 7D\ORU NXUDOÕQD J|UH IDL] s t
gUQH÷LQ &ODULGD YH *HUWOHU
RUDQODUร Qร Q EHOLUOHQPHVL X\JXODPDVร Qร HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH oRN \DNร Q ELU
X\JXODPD ROGXรทXQX VDYXQPXรบODUGร U
7D\ORU NXUDOร EDVLW RODUDN รบ|\OH WDQร PODQDELOLU
U U ฮป \ \ ฮฒ ฯ ฯ u
u
u
%XUDGD U QRPLQDO Nร VD G|QHP IDL] RUDQร Qร U WDKPLQ HGLOHQ QRPLQDO u
IDL] RUDQร Qร ฯ HQIODV\RQ RUDQร Qร ฯ enflasyon hedefini, y รผretim dรผzeyini, y q3v
u
u
potansiyel รผretim dรผzeyini gรถstermektedir. Bu kuralda ฮป YH ฮฒ ย UHWLP Doร รทร Qร Q
YH HQIODV\RQ KHGHILQGHQ VDSPDQร Q NDWVD\ร ODUร Gร U &ODULGD YH GLรทHUOHUL q w
EX IRUPย Oย oHรบLWOL WDKPLQ PHWRWODUร NXOODQDUDN %LUOHรบLN 'HYOHWOHU
$OPDQ\D -DSRQ\D )UDQVD YH รธQJLOWHUH LoLQ WHVW HWPLรบOHUGLU 8ODรบร ODQ VRQXoODU
EX ย ONHOHU LoLQ 7D\ORU NXUDOร Qร Q oDOร รบWร รทร \|Qย QGHGLU %X GD Nร VD G|QHPOL
IDL]OHULQ DQD HQVWUย PDQ DUDFร RODUDN NXOODQร OGร รทร HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL
SURJUDPODUร Qร Q SDUDVDO Eย \ย NOย N KHGHIOHPHVL SURJUDPODUร QGDQ GDKD HWNLQ
ROGXรทX WH]OHULQL GHVWHNOHPHNWHGLU
7D\ORU PRGHOLQGH ย UHWLP Doร รทร YH HQIODV\RQ KHGHILQGHQ
VDSPD NDWVD\ร ODUร Qร RODUDN EHOLUOHPLรบWLU $QFDN EX EDVLW WHRULN PRGHO
oHรบLWOL SUDWLN ]RUOXNODUร Qร Q \DQร Vร UD KHU ย ONH LoLQ X\JXQ GHรทLOGLU %XQGDQ |Wย Uย enflasyon hedeflemesi uygulayan รผlkeler bu modeli basit ve benzer bir
PRGHOH G|Qย รบWย UPย รบOHU YH Nร VD G|QHPOL IDL] RUDQODUร LOH HQIODV\RQ DUDVร QGDNL
LOLรบNLQLQ VHYL\HVLQL WHVW HWPHN DPDFร LOH NXOODQPร รบODUGร U
%X QRNWDGD Nร VD G|QHPOL IDL] RUDQODUร LOH HQIODV\RQ RUDQODUร DUDVร QGD
DQODPOร ELU LOLรบNL EXOXQPDVร Qร Q HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL SURJUDPODUร Qร Q
EDรบDUร Vร QGD DQDKWDU URO R\QDGร รทร V|\OHQHELOLU <DSร ODQ DUDรบWร UPDODU EX LNL
GHรทLรบNHQ DUDVร QGD |]HOOLNOH JHOLรบPLรบ ย ONH |UQHNOHULQGH DQODPOร ELU LOLรบNL
ROGXรทXQX J|VWHUPHNWHGLU (QIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUH
X\JXODQDELOLUOLรทLQLQ DUDรบWร Uร OPDVร QRNWDVร QGD EX LNL GHรทLรบNHQ DUDVร QGDNL
LOLรบNLQLQ WHVW HGLOPHVL VRQ GHUHFH |QHPOLGLU
s x
%X RUDQ KHGHIOHQHQ HQIODV\RQ RUDQร LOH X\XPOXGXU U Uโ ฯ EXUDGD Uโ UHHO GHQJH IDL] RUDQร Gร U s z %OHMHU YH GLรทHUOHUL oHรบLWOL ย ONH |UQHNOHULQGHQ \ROD oร NDUDN ฮฒยถQLQ YH DUDVร QGD ฮปยถQร Q YH DUDVร QGD ROGXรทXQX VDYXQPXรบODUGร U
y
y
7ย UNL\H gUQHรทL
%X E|Oย PGH 7D\ORU NXUDOร LNLQFL oH\UHNWHQ G|UGย QFย
oH\UHรทH NDGDU RODQ ย oHU D\Oร N TXDUWHUO\ YHULOHU NXOODQร ODUDN 7ย UNL\H LoLQ
GHQHQPLรบWLU 7ย UNL\HยถGH V|]ย HGLOHQ G|QHP LoHULVLQGH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL
ELU SDUD SROLWLNDVร VWUDWHMLVL RODUDN NXOODQร OPDPร รบWร U %X QHGHQOH NXUXODFDN
GHQNOHPLQ WHPHO DPDFร Nร VD G|QHPOL IDL] RUDQODUร LOH Doร NOD\ร Fร GHรทLรบNHQOHU
DUDVร QGD ELU LOLรบNLQLQ ROXS ROPDGร รทร Qร Q Vร QDQPDVร Gร U %X LOLรบNLQLQ GHUHFHVL YH
EX GHUHFH\OH LOLรบNLOL RODUDN IDL] RUDQร EHOLUOHPH |QHULOHUL LVH EHOLUWLOHQ QHGHQGHQ
|Wย Uย NXUXODFDN GHQNOHPLQ VRQXoODUร LOH Doร NODQDPD\DFDNWร U 'HQNOHP
DรบDรทร GDNL รบHNLOGH ROXรบWXUXOPXรบWXU
)DL]{ $ % | ; %q = %} )DL]{ ~ | '80 '80
0RGHOGH )DL]{ LQWHUEDQN JHFHOLN ELOHรบLN IDL] RUDQODUร Qร ;
gerรงekOHรบHQ HQIODV\RQXQ EHNOHQHQGHQ VDSPDVร Qร = ย UHWLP Doร รทร Qร Q ELU
G|QHPOLN JHFLNPHOL GHรทHULQL )DL]{ ~ | LQWHUEDQN JHFHOLN ELOHรบLN IDL] RUDQODUร Qร Q ELU G|QHPOLN JHFLNPHOL GHรทHULQL '80 J|OJH GHรทLรบNHQL NUL]LQL
'80 J|OJH GHรทLรบNHQL LVH NUL]LQL LIDGH HWPHNWHGLU 7h)( YH *6<รธ+
YHULOHUL PHYVLPVHO RODUDN Gย ]HOWLOHUHN NXOODQร OPร รบWร U
; Wย NHWLFL IL\DW HQGHNVLQLQ PHYVLPVHOOLNWHQ DUร QGร Uร OPร รบ VHULOHUL
NXOODQร ODUDN ROXรบWXUXOPXรบWXU %X GHรทLรบNHQ 7D\ORU NXUDOร QD J|UH JHUoHNOHรบHQ
HQIODV\RQGDQ KHGHIOHQHQ HQIODV\RQXQ IDUNร Qร Q DOร QPDVร LOH HOGH HGLOPHNWHGLU
$QFDN LQFHOHQHQ G|QHPGH SDUD SROLWLNDODUร QGD HQIODV\RQ KLo ELU ]DPDQ WHN
KHGHI RODUDN EHOLUOHQPHGLรทLQGHQ GHQNOHPGH EHNOHQHQ HQIODV\RQ YHULOHUL
NXOODQร OPร รบWร U %HNOHQHQ HQIODV\RQ YHULOHULQLQ NXOODQร OPDVร QGDNL YDUVD\ร P
7&0%ยถQLQ WDPDPHQ Jย YHQLOLU ELU SROLWLND L]OHGLรทLGLU %X LWLEDUOD EHNOHQHQ
HQIODV\RQ VHULVL HQIODV\RQXQ JHoPLรบ YHULOHUL LOH ELU VRQUDNL G|QHPLQ YHULOHULQLQ
OLQHHU NRPELQDV\RQX RODUDN ROXรบWXUXOPXรบWXU &HODVXQ YH GLรทHUOHUL
oDOร รบPDODUร QGD 7ย UNL\HยถGHNL HQIODV\RQ EHNOHQWLOHULQLQ JHoPLรบ YHULOHUH J|UH
ROXรบWXUXOPDGร รทร Qร VDYXQPXรบODUGร U %XQD GD\DQDUDN EHNOHQWL VHULVLQGH ELU
VRQUDNL G|QHP HQIODV\RQ YHULOHULQLQ Dรทร UOร รทร DUWWร Uร OPร รบWร U รธQFHOHQHQ G|QHP
LoHULVLQGH 7ย UNL\H LoLQ VDรทOร NOร ELU HQIODV\RQ EHNOHQWL VHULVL GH PHYFXW GHรทLOGLU
0HYFXW RODQ VHULOHUGHQ 'รธ( LPDODW VDQD\L HรทLOLP DQNHWL VDGHFH LPDODW VDQD\L
YHULOHULQGHQ ROXรบWXรทXQGDQ 7h)( EHNOHQWLVL LoLQ Jย YHQLOLU ELU VHUL
ROXรบWXUPDPDNWDGร U 0HYFXW VHULOHUGHQ 7&0% EHNOHQWL DQNHWL LVH
$รทXVWRVยถXQGDQ EDรบODGร รทร QGDQ GDU ELU |UQHNOHP ROXรบWXUPDNWDGร U %XQXQ
\DQร QGD EX LNL VHUL GH ELU D\ VRQUDVร QD GDLU RODQ EHNOHQWLOHUL \DQVร WWร รทร QGDQ ELU
oH\UHรทH LOLรบNLQ EHNOHQWLOHUL Jย YHQLOLU RODUDN YHUPH\HFHNWLU %X QRNWDGD
HQIODV\RQ EHNOHQWL VHULVL \D\Jร Q ELU NXOODQร P RODQ |QFHNL G|QHP JHUoHNOHรบHQ
YH JHOHFHN G|QHPGH JHUoHNOHรบHQ 7h)( RUDQODUร Qร Q GRรทUXVDO NRPELQDV\RQX
รบHNOLQGH ROXรบWXUXOPXรบWXU
hUHWLP Doร รทร ORJDULWPLN RODUDN KHVDSODQDQ UHHO *6<รธ+ยถGHQ +RGULFN
3UHVFRWW \|QWHPL LOH ROXรบWXUXODQ ORJDULWPLN SRWDQVL\HO *6<รธ+ยถQLQ oร NDUWร OPDVร
LOH HOGH HGLOPLรบWLU 'HQNOHPGH LVH ย UHWLP Doร รทร Qร Q ELU G|QHPOLN JHFLNPHOL
GHรทHUL NXOODQร OPร รบWร U %XQXQ WHPHO QHGHQL YHUL WDNYLPLQGHQ |Wย Uย LoHULVLQGH
EXOXQXODQ G|QHPLQ ย UHWLP Doร รทร |Ooย POHULQH LOLรบNLQ EHOLUVL]OLNOHULQ ROPDVร Gร U
$oร N YHULVLQLQ Gร รบร QGD *6<รธ+ยถQLQ JLGLรบDWร Qร J|VWHUHELOHFHN GLรทHU UHHO VHNW|U
YHULOHUL GH NDSDVLWH NXOODQร P RUDQร VDQD\L ย UHWLP HQGHNVL YE SROLWLND
X\JXOD\ร Fร ODUร Qร Q HOLQH JHFLNPH\OH XODรบPDNWDGร U %XQGDQ |Wย Uย ELU |QFHNL
G|QHP Doร รทร LoLQGH EXOXQXODQ G|QHPH DLW |QHPOL ELU Doร NOD\ร Fร Oร รทD VDKLSWLU
รธQFHOHQHQ G|QHPGH YH \ร OODUร QGD ROPDN ย ]HUH LNL WDQH
|QHPOL NUL] \DรบDQPร รบWร U %XQGDQ GROD\ร Vร UDVร \OD '80 YH '80
J|OJH GHรทLรบNHQOHUL GHQNOHPH LODYH HGLOPLรบWLU
Elde edilen istatistiki sonuรงlar Tablo 4.8.1.1.โ de gรถsterilmektedir.
7$%/2 02'(/ ø67$7ø67ø.ø 6218d/$5
k ? ? o ^ k k l ^ ? k N ? ' ?
¡ k ¢ o£ ¤ ¥k ?
S a b it ( A ) X Z R (-1 ) Dum 9401 Dum 0101
8 .0 8 1 7 2 9 * 0 .2 7 3 1 5 9 * * 2 6 .2 9 4 1 5 * * 0 .3 2 8 2 7 3 * 3 5 .6 9 6 1 7 * 2 1 .7 8 5 1 8 *
R - k a r e = 0 .8 1 9 9 0 3 ¨§j ^ N ¦% j ª© « ¬ F = 4 0 .0 6 ¨±? l ¦N²³ k ¢j´ µ
S t d . H a ta 1 .1 3 0 4 8 6 0 .1 1 9 2 6 6 1 2 .3 2 3 6 4 0 .0 8 1 0 2 5 4 .2 1 2 9 6 6 3 .6 4 0 4 6 7
¦3 ¢j ? ¢j N
7 .1 4 8 8 9 7 2 .2 9 0 3 4 2 2 .1 3 3 6 3 5 4 .0 5 1 5 2 1 8 .4 7 2 9 2 9 5 .9 8 4 1 7 2
?®?®o¯ °?
¢j N¬ ©µ¶ ¬ ·^¸
A R C H L M = 0 .1 5 ¹ ¹º« ¬ «?»µ l l ¼ §j ^ k£ ? Z½l¾k¢j µ ^ ?¼ '¬ ¹¿« ¬ « ·À l l ¼ §j ^ k£ ? e½ ¾k¢j µ ^ ?¼ '¬
.D\QDN ( YLZHV VRQXoODUÕ
%X GHQNOHPGH DoÕNOD\ÕFÕ GH÷LúNHQOHULQ LúDUHWOHUL EHNOHQGL÷L ]HUH
SR]LWLI oÕNPÕúWÕU 6DELW WHULP J|OJH GH÷LúNHQOHU YH JHFHOLN ELOHúLN LQWHUEDQN
IDL]OHULQLQ ELU G|QHP JHFLNPHOL GH÷HUL J YHQ DUDOÕ÷ÕQGD LVWDWLVWLNL RODUDN
DQODPOÕ ; YH = GH÷LúNHQOHUL LVH J YHQ DUDOÕ÷ÕQGD LVWDWLVWLNL RODUDN
DQODPOÕ EXOXQPXúWXU
6DELW WHULP RODUDN EXOXQPXúWXU %XQD J|UH |UQHNOHP
G|QHPLQGH DoÕNOD\ÕFÕ GH÷LúNHQOHU VÕIÕU GH÷HULQGH VDELW WXWXOGX÷XQGD
RUWDODPD ILLOL IDL] RUDQÕ GROD\ÕQGD RODFDNWÕU
8\XP L\LOL÷LQLQ |Oo W RODQ G ]HOWLOPLú YH G ]HOWLOPHPLú EHOLUOLOLN
NDWVD\ÕODUÕ VÕUDVÕ\OD YH ¶GLU %X NDWVD\ÕODU DoÕNOD\ÕFÕ GH÷LúNHQOHULQ
ED÷ÕPOÕ GH÷LúNHQLQ ¶LQL DoÕNODGÕ÷Õ DQODPÕQD JHOPHNWHGLU %HOLUOLOLN
NDWVD\ÕVÕQÕQ HQ ID]OD RODFD÷Õ G ú Q OG ÷ QGH DoÕNOD\ÕFÕ GH÷LúNHQOHULQ
DoÕNODPD J F Q Q KD\OL \ NVHN ROGX÷X V|\OHQHELOLU 'H÷LúNHQOHU LoLQ \DSÕODQ
$XJPHQWHG 'LFNH\ Fuller birim kök testleri de dH÷LúNHQOHULQ GXUD÷DQ
ROGX÷XQX J|VWHUPHNWHGLU 4 YH 'XUELQ :DWVRQ LVWDWLVWLNOHULQH J|UH GHQNOHP
DUGÕúÕN ED÷ÕPOÕOÕN LoHUPHPHNWH YH $5&+ /0 HWNLVLQH GH UDVWODQPDPDNWDGÕU
7&0% NUL]LQLQ DUGร QGDQ ELU oRN NH] NRWDV\RQ LQGLULPLQGH
EXOXQPXรบWXU (Q VRQ LQGLULPL GH 7HPPX] WDULKLQGH JHUoHNOHรบWLUPLรบWLU
%X LQGLULPH J|UH 7&0% JHFHOLN ERUo DOPD IDL] RUDQODUร ยถ\H YH ERUo YHUPH IDL] RUDQร LVH ยถH oHNLOPLรบWLU 0RGHO LNLQFL oH\UHรทL LoLQ IDL]
DUWร รบODUร QD SDUDOHO RODUDN DUWร รบ ย oย QFย oH\UHรทL YH LNLQFL oH\UHรทL
LoLQ 7&0%ยถQLQ JHUoHNOHรบWLUGLรทL JLEL NRWDV\RQ LQGLULPL |QJ|UPHNWHGLU
G|UGย QFย oH\UHNWH ELULQFL oH\UHNWH YH ย oย QFย oH\UHNWH LVH DUWร รบ
|QJ|UPHNWHGLU $QFDN HQIODV\RQGDNL Gย รบย รบH SDUDOHO RODUDN 7&0% EX dรถnemlerde de kotasyoQ LQGLULPLQGH EXOXQPXรบWXU รธQFHOHQHQ G|QHP NHQGL LoLQGH oHรบLWOL G|QHPOHUH E|Oย QHUHN GHQNOHP
\HQLGHQ WHVW HGLOGLรทLQGH NDWVD\ร ODUGD |QHPOL IDUNOร Oร NODU ROGXรทX J|]H oDUSPDNWDGร U %X GXUXP EXOXQDQ NDWVD\ร ODUร Q G|QHPOHU LWLEDUร \OD VDELW
ROPDGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU 'HรทLรบHQ SROLWLNDODU HNRQRPLN RUWDP YH Gร รบVDO
IDNW|UOHU
NDWVD\ร ODUร Q
GHรทHUOHULQLQ
Eย \ย NOย รทย
NRQXVXQGD
EHOLUOH\LFL
ROPDNWDGร U 7ย UNL\HยถQLQ Nร Uร OJDQ ELU HNRQRPLN \DSร \D VDKLS ROPDVร YH X]XQ
Vย UH WHN ELU SDUD SROLWLNDVร QD EDรทOร NDOPDPDVร QHGHQL\OH NDWVD\ร GHรทHUOHULQLQ
GHรทLรบNHQ ROPDVร VRQ GHUHFH GRรทDOGร U
%X GHรทHUOHULQ KDQJL G|QHPOHU QDVร O ELU VH\LU L]OHGLรทLQLQ DUDรบWร Uร OPDVร
DPDFร \OD VDELW WHULP HQIODV\RQ Doร รทร YH *6<รธ+ Doร รทร GHรทLรบNHQOHULQH LOLรบNLQ
VWDQGDUG .DOPDQ ILOWUHOHPH \|QWHPL NXOODQร ODUDN GHรทLรบHQ NDWVD\ร ODUร
LQFHOHQPLรบWLU รธOJLOL PRGHO DรบDรทร GDNL JLEL NXUXOPXรบWXU q ร
)DL]{ ){ ฮธ{ ฮต{ ฮธ{ *{ ฮธ{ ~ | Z{
ฮต{ a1 ฯ ฮต q
Z{ a 1 4
){ > $ ; =@
%XUDGD 4 SR]LWLI WDQร POร [ PDWULV ฮธ{ ]DPDQ LoLQGH GHรทLรบHQ NDWVD\ร ODU
vektรถrรผnรผ gรถstermHNWHGLU gOoย P YH GXUXP GHQNOHPOHUL Vร UDVร \OD YH
QXPDUDOร GHQNOHPOHUGLU ){ $ ; YH = GHรทLรบNHQOHULQL VLPJHOHPHNWHGLU .DWVD\ร ODUร Q GHรทLรบLPL LOH LOJLOL JUDILNOHU DรบDรทร GDGร U
s ร
.DWVD\ร ODUร Q GHรทLรบLPL LOH LOJLOL )(' LoLQ EXQD EHQ]HU ELU oDOร รบPD 6KHQ YH GLรทHUOHUL WDUDIร QGDQ \DSร OPร รบ YH LQFHOHQHQ PRGHO NDWVD\ร ODUร Qร Q ]DPDQ LoLQGH GHรทLรบLP J|VWHUGLรทL VRQXFXQD YDUร OPร รบWร U
ß
è é ê ë ì í î ï é ð%ñ ò ó ò É
Í Î Ï Ð Ñ^Ò Ó Ô Õ Ô Å
á ç ã
ÊÉ
á
ÊÌ ÊË
ù&õ ú û õ ü ý
Û × Ü Ý × Þ
æß
Ê Ã Å
Ô
ÊÃ É
æ ß ç ã
ÊÃ Ì
æå
ß à à á
ß à à â
ß à à ã ô õ ö ÷ ø
ß à à ä
ÊÃ Ë
å á á å
Ã Ä Ä Å
Ã Ä Ä Æ
Ã Ä Ä Ç ÖN× Ø Ù Ú
Ã Ä Ä È
ÉNÅ Å É
þ
þ
þ ÿ ÿ
þ ÿ ÿ
þ ÿ ÿ
þ ÿ ÿ
ùHNLO .DWVD\ÕODUÕQ 'H÷LúLPL .D\QDN 0DWKODE 6RQXoODUÕ
*UDILNWHQ GH J|U OG ÷ ]HUH HQIODV\RQ DoÕ÷Õ JHUoHNOHúHQ
HQIODV\RQGDQ EHNOHQHQ HQIODV\RQXQ oÕNDUWÕOPDVÕ NDWVD\ÕVÕ YH VDELW WHULP
LQFHOHQHQ G|QHPGH ROGXNoD GDOJDOÕ ELU VH\LU L]OHPLúWLU *6<ø+ NDWVD\ÕVÕ LVH
YH G|QHPOHULQGH VDELW VRQUDVÕ LVH GDOJDOÕ ELU
KDOH JHOPLúWLU $QFDN LQFHOHQHQ G|QHPLQ VÕQÕUOÕ ROPDVÕ QHGHQL\OH EXOXQDQ
NDWVD\ÕODUÕQ LVWDWLVWLNVHO RODUDN DQODPOÕ ROGX÷X V|\OHQHPH] dDOÕúPDQÕQ
NDWVD\ÕODUÕQ GH÷LúLPL LOH LOJLOL EX E|O P Q Q WHPHO DPDFÕ LQFHOHQHQ G|QHP
içinde sabit bir para SROLWLNDVÕ X\JXODQPDGÕ÷ÕQGDQ PRGHOLQ NDWVD\ÕODUÕQÕQ GD
G|QHPOHU LWLEDUÕ\OD GH÷LúNHQ ROGX÷XQXQ EHOLUWLOPHVL YH GDKD VRQUD
\DSÕODELOHFHN RODQ D\QÕ SDUDPHWUHOHUOH LOJLOL oDOÕúPDODUD UHIHUDQV ROPDNWÕU
Sonuç olarak, kurulan denkleme (4.2) göre, incelenen dönem
LoHULVLQGH NÕVD G|QHPOL IDL] RUDQODUÕ LOH UHWLP DoÕ÷Õ YH HQIODV\RQ DoÕ÷Õ
DUDVร QGD SR]LWLI YH DQODPOร ELU LOLรบNL EXOXQPXรบWXU
q
Bulunan sonuรงlar,
LรบDUHWOHUL Doร Vร QGDQ &ODULGD YH GLรทHUOHUL ยถLQ %LUOHรบLN 'HYOHWOHU $OPDQ\D
-DSRQ\D )UDQVD YH รธQJLOWHUH LoLQ EXOGXรทX VRQXoODUD EHQ]HUGLU
s
6|]ย HGLOHQ SR]LWLI LOLรบNL .HVUL\HOL YH <DOoร Qยถร Q 98 dรถnemi iรงin enflasyon KHGHILQL \ร OOร N RODUDN DOGร NODUร 7ย UNL\H LoLQ 7D\ORU .XUDOร X\JXODPDVร \DSWร NODUร oDOร รบPDGD GD EXOXQPXรบWXU
%(รนรธ1&รธ %g/h0 g1(5รธ/(5 9( 6218d
%X E|Oย PGH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ |Q NRรบXOODUร |]HOOLNOHUL YH
LQFHOHQHQ ย ONH |UQHNOHUL ร รบร รทร QGD 7ย UNL\Hยถ\H X\JXODQDELOLUOLรทL YH EX NRQXGDNL
|QHULOHU LQFHOHQHUHN VRQXFD YDUร ODFDNWร U 0HUNH] %DQNDVร %Dรทร PVร ]Oร รทร
รธNLQFL E|Oย PGH EHOLUWLOGLรทL ย ]HUH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL oHUoHYHVLQLQ
HQ |QHPOL |Q NRรบXOX PHUNH] EDQNDVร Qร Q RSHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร รทร Gร U
2SHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร N SDUD RWRULWHOHULQLQ DPDoODUร QD XODรบPDN DPDFร LOH
her tรผrlรผ enstUย PDQร NXOODQDELOPHOHUL GHPHNWLU %DรบND ELU GH\LรบOH SDUD
SROLWLNDVร ย ]HULQGH PDOL EDVNร QOร รทร Q ROPDPDVร DQODPร QD JHOPHNWHGLU
0HUNH] %DQNDVร QD RSHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร N YHULOPHVL EX NXUXPX
politika otoriteleri ve kamuoyu รถnรผnde hesap verebilir bir konuma
JHWLUPHNWHGLU hONH |UQHNOHUL RSHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร รทD VDKLS YH KHVDS
YHUHELOLU RODQ PHUNH] EDQNDODUร Qร Q รบHIIDI ELU \DSร \D GD VDKLS ROGXNODUร Qร
J|VWHUPHNWHGLU %X GXUXP PHUNH] EDQNDVร Qร Q GROD\ร Vร LOH SDUD SROLWLNDODUร Qร Q
Jย YHQLOLUOLรทLQL DUWWร UPDNWDGร U
TรผrkL\HยถGH 0HUNH] %DQNDVร <DVDVร 1LVDQ WDULKLQGH
GHรทLรบWLULOPLรบWLU %X \HQL \DVD\D J|UH 7&0%ยถQLQ WHPHO DPDFร ยณIL\DW LVWLNUDUร Qร ยด
VDรทODPDN RODUDN Gย ]HQOHQPLรบ YH EX DPDFD XODรบPDN LoLQ X\JXODQDFDN SDUD
SROLWLNDVร DUDoODUร Qร Q GRรทUXGDQ EHOLUOHQPHVL \HWNLVL 7&0%ยถ\H YHULOPLรบWLU
WDULK VD\ร Oร .DQXQ LOH X\JXODQDFDN SDUD SROLWLNDVร Qร Q
EHOLUOHQPHVLQGH 3DUD 3ROLWLNDVร .XUXOX \HWNLOL Nร Oร QPร รบWร U 3DUD 3ROLWLNDVร }
.XUXOXยถQXQ J|UHY YH \HWNLOHUL LVH LOJLOL .DQXQGD EHOLUWLOGLรทL ย ]HUH รบ|\OHGLU
0DGGH $ WDULK VD\ร Oร .DQXQ LOH HNOHQPLรบWLU ยถGD EHOLUWLOGLรทL ย ]HUH ยณ3DUD 3ROLWLNDVร .XUXOX %DรบNDQยถร Q *XYHUQ|U EDรบNDQOร รทร DOWร QGD %DรบNDQ *XYHUQ|U <DUGร PFร ODUร %DQND 0HFOLVLQFH ย \HOHUL DUDVร QGDQ VHoLOHFHN ELU ย \H YH %DรบNDQ *XYHUQ|U ร Q |QHULVL ย ]HULQH Pย รบWHUHN NDUDUOD DWDQDFDN ELU ย \HGHQ ROXรบXU +D]LQH 0ย VWHรบDUร YH\D
โ a) Fiyat iVWLNUDUร Qร VDรทODPDN DPDFร \OD SDUD SROLWLNDVร LONH YH
VWUDWHMLOHULQLQ EHOLUOHQPHVL
E 3DUD SROLWLNDVร VWUDWHMLVL oHUoHYHVLQGH +ย Nย PHWOH ELUOLNWH HQIODV\RQ
KHGHILQLQ EHOLUOHQPHVL
F 3DUD SROLWLNDVร KHGHIOHUL YH X\JXODPDODUร NRQXVXQGD EHOLUOL
dรถnemler itibDUร \OD UDSRUODU KD]ร UOD\DUDN +ย Nย PHWLQ YH EHOLUOH\HFHรทL HVDVODU
GRรทUXOWXVXQGD NDPXR\XQXQ ELOJLOHQGLULOPHVL
G +ย Nย PHWOH ELUOLNWH 7ย UN /LUDVร Qร Q Lo YH Gร รบ GHรทHULQL NRUXPDN LoLQ
JHUHNOL WHGELUOHULQ DOร QPDVร YH \DEDQFร SDUDODU LOH DOWร Q NDUรบร Vร QGDNL
PXDGHOHtini tespit etmeye yรถnelik kur rejiminin belirlenmesidir.โ
3DUD 3ROLWLNDVร .XUXOXยถQXQ Kย Nย PHW LOH ELUOLNWH HQIODV\RQ KHGHILQL
EHOLUOHPHVL NRQXODFDN KHGHIH NUHGLELOLWH ND]DQGร UPDVร Doร Vร QGDQ |QHPOLGLU
<HQL \DVD PDOL EDVNร QOร รทร RUWDGDQ NDOGร UPDN DPDFร LOH TCMBโ nin
GLรทHU NDPX NXUXP YH NXUXOXรบODUร QD DYDQV YHUPHVLQL YH NUHGL DoPDVร Qร
NHVLQOLNOH \DVDNODPร รบWร U %X KXVXV WDULK VD\ร Oร .DQXQ LOH
GHรทLรบWLULOHQ 0DGGH ยถGD %DQNDQร Q \DSDPD\DFDรทร LรบOHPOHU RODUDN
WDQร PODQPร รบWร U
โ Banka, Hazine ile kamu NXUXP YH NXUXOXรบODUร QD DYDQV YHUHPH] YH
NUHGL DoDPD] +D]LQH LOH NDPX NXUXP YH NXUXOXรบODUร Qร Q LKUDo HWWLรทL ERUoODQPD
DUDoODUร Qร ELULQFLO SL\DVDGDQ VDWร Q DODPD] %DQND EX .DQXQOD \HWNL YHULOHQ
LรบOHPOHU Gร รบร QGD DYDQV YHUHPH] YH NUHGL DoDPD] YHUHFHรทL DYDQV YH DoDFDรทร
NUHGL WHPLQDWVร ] YH\D NDUรบร Oร NVร ] RODPD] KHU QH รบHNLOGH ROXUVD ROVXQ NHILO
RODPD] YH GRรทUXGDQ NHQGLVL LOH LOJLOL LรบOHPOHU Gร รบร QGD WHPLQDW YHUHPH] ยด
(VDV LWLEDUร LOH WDULKLQGH 7&0% .DQXQXยถQGD \DSร ODQ
GHรทLรบLNOLNOHU LOH 7ย UNL\H HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ WHPHO NRรบXOX RODQ PHUNH]
EDQNDVร Qร Q RSHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร รทร LONHVLQL \HULQH JHWLUPLรบWLU $QFDN
'|UGย QFย %|Oย PGH GHรทLQLOGLรทL ย ]HUH NDPX NHVLPL ERUoODQPD JHUHรทL YH
PHYFXW Lo ERUo VWRNX VHYL\HOHUL 7&0%ยถ\H RSHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร N VDรทODQPร รบ
ROVD ELOH PDOL\H SROLWLNDODUร Qร Q EDVNร QOร รทร Qร KLVVHWWLUHFHNWLU
EHOLUOH\HFHรทL 0ย VWHรบDU <DUGร PFร Vร WRSODQWร ODUD R\ KDNNร ROPDNVร ]ร Q NDWร ODELOLU %DรบNDQOร N *XYHUQ|UOย N %DรบNDQ *XYHUQ|U <DUGร PFร Oร รทร YH %DQND 0HFOLVL ย \HOLรทL J|UHYL VRQD HUHQOHULQ 3DUD 3ROLWLNDVร .XUXOX ย \HOLรทL GH VRQD HUHU ยด
gQFHOLNOL 7HN +HGHI
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVLQGH WHN DPDo EHOLUOHQPLรบ HQIODV\RQ KHGHILQL
WXWWXUPDNWร U 'LรทHU Wย P HNRQRPLN GHรทLรบNHQOHU DQFDN HQIODV\RQ KHGHIL LOH
X\XPOX LVH KHGHIOHQHELOLUOHU %LUoRN ย ONH EDรบDUร Vร ] G|YL] NXUX oDSDVร
GHQHPHOHULQGHQ VRQUD HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXODPDVร QD JHoPLรบOHUGLU
)DNDW ED]ร ย ONHOHUGH G|YL] NXUX LNLQFL ELU KHGHI RODUDN NXOODQร OPร รบWร U } |
6DELW NXU UHMLPOHULQGH RUWD YDGHGH HQIODV\RQX NXUX VDELWOHQHQ
รผlkeGHNLQGHQ IDUNOร ELU Gย ]H\GH KHGHIOHPHN Pย PNย Q GHรทLOGLU 'HEHOOH
$\Uร FD KHU ]DPDQ NXU KHGHIL LOH HQIODV\RQ KHGHILQLQ oHOLรบPHVL Pย PNย QGย U
HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXOD\DQ PHUNH] EDQNDODUร LoLQ HQ |QHPOL HQVWUย PDQ
Nร VD G|QHPOL IDL] RUDQODUร Gร U %X RUDQODU KHP HQIODV\RQ KHGHILQL KHP GH NXU
Gย ]H\LQL HWNLOHPHNWHGLU รธVUDLO |UQHรทLQGH GHรทLQLOGLรทL JLEL HQIODV\RQ KHGHIL LoLQ
X\JXQ J|Uย OHQ IDL] RUDQODUร NXU KHGHIOHULQGHQ VDSPD\D \RO DoDELOLU *|UHFHOL
\ย NVHN YH\D Gย รบย N IDL] RUDQODUร VHUPD\H JLULรบ YH oร Nร รบODUร QD \RO DoDUDN NXUGD
GHรทLรบLNOLNOHUH VHEHS RODELOLU 6RQXo RODUDN HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL \DSร Oร UNHQ
EX GRรทUXOWXGD oDOร รบPD\DQ Wย P GHรทLรบNHQOHU LoLQ D\Uร FD ELU KHGHI EHOLUOHQPHVL
VDNร QFDODU LoHUPHNWHGLU
<DรบDQDQ VRQ HNRQRPLN NUL] DUGร QGDQ 7ย UNL\H Vย Uย QHQ NXU VLVWHPLQL
WHUN HGHUHN รนXEDW WDULKLQGH GDOJDOร NXU UHMLPLQH JHoPLรบWLU .XU
KHGHILQLQ WHUN HGLOPHVL LOH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ |QFHOLNOL WHN KHGHI NRรบXOX
GD VDรทODQPร รบWร U
+HGHI LOH รธOJLOL g]HOOLNOHU รธODQ
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXOD\DQ ย ONHOHULQ ELU oRรทXQGD KHGHI \D
VDGHFH PHUNH] EDQNDVร \D GD Kย Nย PHW YH PHUNH] EDQNDVร WDUDIร QGDQ
RUWDNODรบD RODUDN Doร NODQPDNWDGร U 2UWDNODรบD Doร NODPDQร Q DPDFร SDUD SROLWLNDVร Qร Q \DQร Vร UD Kย Nย PHWLQ PDOL\H SROLWLNDVร Qร Q GD KHGHI Gร รบร QGD
ROXรบPD\DFDรทร L]OHQLPLQLQ NDPXR\XQD YHULOPHVLGLU +ย Nย PHWOHU JHQHOGH Nร VD
YDGHOL SRSย OLVW \DNODรบร PODUOD PDOL\H SROLWLNDODUร Qร GDKD EDVNร Q KDOH JHWLUPH\H
HรทLOLPOLGLUOHU (QIODV\RQ KHGHILQLQ RUWDNODรบD LODQร LOH Kย Nย PHWOHU HQ D]ร QGDQ
! gUQHรทLQ รธVUDLO รธVSDQ\D รนLOL
SDUD
SROLWLNDVร Qร Q
EDVNร QOร รทร Qร
NDEXO
izleyeceklerini kamuoyuna taahhรผt ederler.
HGHUHN
X\XPOX
ELU
SROLWLND
7ย UNL\HยถGH HNRQRPL VL\DVL JHOLรบPHOHUGHQ FLGGL รบHNLOGH HWNLOHPHNWH YH
รงok รงabuk tepki vermektedir. Bu nedenle Tรผrkiye iรงin hedefin hรผkรผmet ve
PHUNH] EDQNDVร WDUDIร QGDQ RUWDNODรบD Doร NODQPDVร SURJUDPร Q Jย YHQLOLUOLรทL
Doร Vร QGDQ VRQ GHUHFH |QHPOLGLU )L\DW (QGHNVL
6HoLOHFHN IL\DW HQGHNVL Jย YHQLOLU รบHIIDI YH NRQWURO HGLOHELOLU ROPDOร Gร U
รนHIIDIOร รทร Q YH Jย YHQLOLUOLรทLQ VDรทODQPDVร NDPXR\X WDUDIร QGDQ GRรทUX YH NROD\FD
DQODรบร ODELOLU ELU HQGHNVOH JHUoHNOHรบHELOLU %X QRNWDGD KHU D\ Jย QFHOOHQHQ
NDPXR\X WDUDIร QGDQ HQ NROD\ DQODรบร ODELOHQ YH ย ]HULQGH PDQย SODV\RQ
\DSร OPDVร RODVร Oร รทร HQ Gย รบย N RODQ ELU EDรบND GHรทLรบOH Jย YHQLOLU ELU HQGHNV RODQ
Tร FE uygun gรถrรผlmektedir.
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXOD\DQ PHUNH] EDQNDODUร QGDQ ED]ร ODUร
HVQHNOLN VDรทODPDN DPDFร LOH NRQWURO HGLOHPH\HQ IL\DW KDUHNHWOHULQL KDULo WXWDQ
oHNLUGHN HQIODV\RQX VHoPLรบOHUGLU 7ย UNL\HยถGH LVH |]HO LPDODW VDQD\L IL\DW
HQGHNVL ยณoHNLUGHN HQIODV\RQยด RODUDN WDQร PODQPร รบWร U g]HO LPDODW VDQD\L IL\DW
HQGHNVLQLQ \D GD PHUNH] EDQNDVร WDUDIร QGDQ NRQWUROย GDKD NROD\ RODFDN \HQL
ELU ยณoHNLUGHN HQIODV\RQยด WDQร PODQPDVร Qร Q HVQHNOLรทL DUWWร UDFDรทร NHVLQGLU $QFDN
EX HQGHNVLQ GH NDPXR\X WDUDIร QGDQ Jย YHQLOLU YH NROD\FD DQODรบร ODELOLU ROPDVร
VDรทODQPDOร Gร U
6RQXo RODUDN 7ย UNL\H 7h)( YH\D oHNLUGHN HQIODV\RQGDQ รบHIIDIOร N YH
NRQWURO HGLOHELOLUOLN Doร Vร QGDQ HQ HWNLQLQL VHoPHN GXUXPXQGDGร U <HQL ELU
oHNLUGHN HQIODV\RQ WDQร PODPDVร Qร Q NDPXR\X WDUDIร QGDQ DQODรบร OPDVร ]DPDQ
JHUHNWLUHFHรทLQGHQ 7ย UNL\H LoLQ DQD HQGHNV RODUak Tร FEโ nin seรงilmesi uygun
RODFDNWร U
รนRNODUร Q .DPXR\XQD $oร NODQPDVร
7DKPLQ HGLOHPH\HQ Gร รบVDO รบRNODU EHOLUOHQHQ KHGHIWHQ VDSPDODUD \RO
aรงabilir. Yeni Zelanda, ร ek Cumhuriyeti, Kanada ve Gรผney Afrika enflasyon
KHGHIOHPHVL X\JXODPDODUร QGD EHOOL ED]ร Gร รบVDO รบRNODU QHGHQL LOH KHGHIOHUGHQ
VDSPDODU RODELOHFHรทLQL NDPXR\XQD Doร NODPร รบODUGร U %XUDGDNL WHPHO DPDo
PHUNH] EDQNDVร SDUD SROLWLNDODUร Qร Q YH HQIODV\RQ KHGHILQLQ Jย YHQLOLUOLรทLQL
NRUXPDNWร U gUQHรทLQ dHN &XPKXUL\HWL 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q LQWHUQHW VLWHVLQGH
Vร UDODGร รทร Gร รบVDO IDNW|UOHUGHQ |QHPOL RODQODU รบXQODUGร U โ ข
'ย Q\D KDP PDGGH IL\DWODUร QGD YH HQHUML ย UHWLPL PDWHU\DOOHULQGH meydana gelebilecek olan bรผyรผk dalgalanmalar.
โ ข
โ ข
โ ข
โ ข
8OXVDO SDUD SROLWLNDVร YH Lo HNRQRPLN NRรบXOODUร Q Gร รบร QGD .RUXQDQร Q
GHรทHULQGH PH\GDQD JHOHELOHFHN RODQ Eย \ย N GHรทLรบLNOLNOHU
7DUร PVDO ย UHWLP รบDUWODUร QGD EX ย Uย QOHULQ IL\DWODUร QGD Eย \ย N
GDOJDODQPDODUD \RO DoDELOHFHN RODQ GHรทLรบLNOLNOHU
'RรทDO IHODNHWOHU YH JHQHO IL\DWODU JHQHO Gย ]H\LQL HWNLOH\HELOHFHN
RODQ GLรทHU RODรทDQ Gร รบร JHOLรบPHOHU
'ROD\Oร YHUJLOHUGH JHUoHNOHรบHELOHFHN RODQ EDVDPDN GHรทLรบLNOLNOHUL
7ย UNL\H 2UWDGRรทXยถGD VWUDWHMLN ELU E|OJHGH \HU DOGร รทร QGDQ Gร รบVDO
รบRNODUร Q HNRQRPL\L HWNLOHPH LKWLPDOL KHS ROPXรบWXU %XQXQ \DQร QGD 7ย UNL\HยถQLQ
Eย \ย N E|Oย Pย Qย Q ID\ KDWWร ย ]HULQGH ROPDVร ED]ร E|OJHOHULQLQ LVH VHO YH
KH\HODQ WHKGLGL DOWร QGD EXOXQPDVร GRรทDO IHODNHWOHULQ HNRQRPL\L HWNLOHPH
LKWLPDOLQL KHVDED NDWPD\ร JHUHNWLULU 6RQXo RODUDN SDUD SROLWLNDVร KHGHIOHUL
EHOLUOHQLUNHQ KDQJL KDOOHUGH EX KHGHIOHULQ GHรทLรบWLULOHELOHFHรทL YH\D LSWDO
HGLOHELOHFHรทL
Doร NODQPDOร Gร U
program
uygulamaya
geรงilmeden
รถnce
kamuoyuna
1RNWD \D GD %DQW +HGHIL Enflasyon hedeflemesinde belirlenmesi gereken รถnemli bir nokta da
KHGHILQ EDQW RODUDN Pร \RNVD QRNWD RODUDN Pร WDQร PODQPDVร JHUHรทLGLU %X
NRQX KHU QH NDGDU WHNQLN bir mesele gibi gรถrรผnse de esasen, merkez
EDQNDVร Qร Q Jย YHQLOLUOLรทL YH HQIODV\RQXQ Gย รบย รบ Kร ]ร NRQXODUร QGD LSXoODUร
YHUPHNWHGLU 0HUNH] EDQNDVร KHGHIL DรบWร รทร QGD \D GD DOWร QGD NDOGร รทร QGD
Jย YHQLOLUOLรทL VRUJXODQDFDNWร U
%DQW KHGHIOHPHVLQLQ HQ |QHPOL DYDQWDMร SDUD SROLWLNDODUร QD HVQHNOLN
VDรทODPDVร Gร U %DQW LoLQGH NDOร QGร รทร Vย UHFH SDUD RWRULWHOHUL GLรทHU SDUDVDO bรผyรผklรผkleri ya da รผretim dรผzeyini etkileyecek mรผdahalelerde bulunabilirler.
$\Uร FD EDQW QRNWD KHGHILQ WXWWXUXOPDVร QGDNL EHOLUVL]OLรทLQ GH ELU |Ooย Vย RODUDN
Gย รบย Qย OHELOLU %X DQODPร \OD EDQW Vร Qร UODUร OLWHUDWย UGH WROHUDQV OLPLWOHUL RODUDN
DGODQGร Uร OPร รบWร U 8\JXODPDGD JHQHO RODUDN EX OLPLWOHULQ DUDOร รทร QGD
GHรทLรบWLรทL V|\OHQHELOLU 7DEOR
$OWHUQDWLI RODUDN ED]ร ย ONHOHU NDOร Q QRNWD WKLFN SRLQW RODUDN
DGODQGร Uร ODQ KHGHIOHU EHOLUOHPLรบOHUGLU
}
q
Buna gรถre, nokta hedef yerine bir
QRNWD oHYUHVLQGH DUWร HNVL SXDQ \D GD LNL QRNWDGDQ ROXรบDQ KHGHIOHU
belirlenmektedir. Bu hedef bir nokta รงevresindeki merkezi temayรผlรผ
J|VWHUPHVL Doร Vร QGDQ |QHPOLGLU
7DEOR 6(dรธ/0รธรน h/.(/(5รธ1 +('()/(5รธ
h O N H OH U
1 R N WD + HGHI 3 .5 0 %
B r e z ily a
รธ Q J LOWH U H
% D Q W + H G H I L . D O ร Q 1 R N W D
2 .5 0 %
รธV Y H o
2%
N o rv e รง
2 .5 0 %
ร ek C u m h u r iy e t i รธ V U D LO
% 3 -5
Kanada
% 1 -3
K o re
% 2 -4
T a y la n d
% 0 -3 .5
% 2 -3
รน LOL
% 2 -4
A v u s t r a ly a
% 2 -3
P e ru
% 2 .5 ยฑ 1
.D\QDN
รธOJLOL
ย ONH
PHUNH]
ZZZ EDQNRIHQJODQG FR XN ZZZ EDQNLVUDLO JRY LO
EDQNDODUร
ZZZ ULVNEDQN VH
LQWHUQHW
VLWHOHUL
ZZZ QRUHJHV EDQN QR
ZZZ EDQN EDQNXH FDQDGD FD
ZZZ EFHQUDO FO ZZZ UED JRY DX ZZZ EFUS JRS SH
ZZZ ERN RU NU
ZZZ EFE JRY EU
ZZZ FQE F]
ZZZ QRW RU WK
%XQODUร Q Gร รบร QGD HQIODV\RQ LoLQ ELU WDYDQ GD KHGHIOHQHELOLU 7DYDQ
KHGHI DรบDรทร GRรทUX HQIODV\RQ EHNOHQWLOHULQGH SDUD SROLWLNDVร QD |QHPOL |Ooย GH
HVQHNOLN VDรทOD\DFDNWร U %|\OHFH NDPXR\XQD WDYDQ KHGHIWHQ DรบDรทร GD oร NDQ
s gUQHรทLQ $YXVWUDO\D YH 3HUX
ELU HQIODV\RQ RUDQร LoLQ DOW Vร Qร U EHOLUOHQPHGLรทLQGHQ DรบDรทร GRรทUX KHU KDUHNHWLQ
|]HOOLNOH
JHOLรบPHNWH
RODQ
ย ONHOHU
LoLQ
WROHUH
HGLOHELOHFHรทL
VLQ\DOL
YHULOPHNWHGLU รนX DQD NDGDU VDGHFH 0HNVLND ยถOLN ELU WDYDQ KHGHI }3}
Doร NODPร รบWร U
.UL] VRQUDVร GDOJDOร NXU UHMLPLQH JHoHQ GLรทHU ย ONHOHUGH ROGXรทX JLEL
7ย UNL\H GH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ LON DรบDPDVร QGD EDรทOD\ร Fร Oร รทร RODQ ELU
KHGHI VHoPHOLGLU %X QRNWD \D GD NDOร Q QRNWD KHGHIL RODELOLU $\Uร FD EX
KHGHIWH DรบDรทร GRรทUX VDSPDODUร Q GD WROHUH HGLOPHVL YH EX GXUXPXQ
NDPXR\XQD Doร NODQPDVร GD X\JXQ RODFDNWร U รธON HWDSWD EDรทOD\ร Fร Oร รทร RODQ YH
GLรทHU Wย P KHGHIOHUH J|UH |QFHOLรทL EXOXQDQ ELU HQIODV\RQ KHGHIL NDPXR\X
WDUDIร QGDQ GD PDNXO NDUรบร ODQDFDNWร U (QIODV\RQ LVWHQLOHQ VHYL\HOHUH
Gย รบย Uย OGย NWHQ VRQUD LVH EDQW KHGHIH JHoLOHUHN HVQHNOLรทL GDKD ID]OD RODQ
GLรทHU PDNUR Eย \ย NOย NOHULQ GH KHGHIOHQHELOHFHรทL ELU SDUD SROLWLNDVร QD
geรงilebilir.
+HGHIOHPH '|QHPL
hoย QFย E|Oย PGH GHรทLQLOGLรทL ย ]HUH KHGHIOHPH Vย UHVLQLQ EHOLUOHQPHVL
PHYFXW HQIODV\RQ RUDQร QD YH PHUNH] EDQNDVร Jย YHQLOLUOLรทLQH EDรทOร Gร U
*ย YHQLOLUOLรทL D] RODQ ELU PHUNH] EDQNDVร Qร Q X]XQ G|QHP KHGHIOHUL NDPXR\X
WDUDIร QGDQ LQDQGร Uร Fร EXOXQPD\DELOLU *ย YHQLOLUOLN SUREOHPLQGHQ GROD\ร
NDPXR\X EHNOHQWLOHULQL GDKD Nร VD YDGHGH YH KHGHIOHQHQ RUDQGDQ IDUNOร
ROXรบWXUDELOLU %X GXUXPGD X]XQ YDGHOL HQIODV\RQ KHGHILQLQ \DQร Vร UD Nร VD YDGHOL KHGHIOHU EHOLUOHQPHVL YH EX KHGHIOHULQ JHUoHNOHรบPHOHUL KDNNร QGD
NDPXR\XQD Vย UHNOL ELOJL YHULOPHVL X\JXQ RODFDNWร U .ร VD G|QHPOL KHGHIOHULQ
EHOLUOHQPHVLQGH HQ |QHPOL HWNHQ DNWDUPD PHNDQL]PDVร Qร Q JHFLNPH Vย UHVLGLU 7&0% VRQ G|QHPOHUGH \DรบDQDQ HNRQRPLN NUL]OHULQ DUGร QGDQ
Jย YHQLOLUOLรทLQL \HQLGHQ WHVLV HWPH DรบDPDVร QGDGร U %XQXQ \DQร QGD NURQLNOHรบHQ
VL\DVL LVWLNUDUVร ]Oร N SDUD SROLWLNDVร RWRULWHOHULQH X]XQ G|QHPOL SODQ \DSPD
RODQDรทร WDQร PDPDNWDGร U Bรถyle bir ortamda, uzun dรถnemli enflasyon
KHGHILQLQ \DQร Vร UD Nร VD G|QHPOL SHUIRUPDQV KHGHIOHUL GH EHOLUOHPHN SDUD
SROLWLNDVร Qร Q EDรทOD\ร Fร Oร รทร Doร Vร QGDQ X\JXQ RODFDNWร U .ร VD G|QHPLQ Vย UHVL LVH
DNWDUPD PHNDQL]PDODUร Qร Q JHFLNPH Vย UHVLQH SDUDOHO RODUDN EHOLUOHQPHOLGLU
gUQHรทLQ &OLIWRQ
.ร VD G|QHP KHGHIL GLรทHU ELU oRN HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXOD\ร Fร Vร ย ONHOHU
JLEL \ร OOร N RODUDN EHOLUOHQHELOLU $\Uร FD D\Oร N RODUDN \D\ร QODQDQ HQIODV\RQ
UDSRUODUร LOH SURJUDPร Q SHUIRUPDQVร NRQXVXQGD NDPXR\XQXQ ELOJLOHQGLULOPHVL
X\JXQ RODFDNWร U
รนHIIDIOร N
รนHIIDIOร N Jย YHQLOLU ELU SROLWLNDQร Q |Q NRรบXOXGXU รนHIIDI ELU SURJUDP
Doร N EDVLW YH DQODรบร ODELOLU ROPDOร Gร U g]HOOLNOH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL \DSDQ
Jย YHQLOLU Wย P PHUNH] EDQNDODUร รบHIIDI ELU SROLWLND X\JXODPDNWDGร UODU
(QIODV\RQ UDSRUODUร UHVPL NRQXรบPDODU D\Oร N LVWDWLVWLNOHU YE \|QWHPOHUOH
PHUNH] EDQNDODUร KDONร KHGHIOHU YH JHUoHNOHรบPH RUDQODUร NRQXVXQGD
ELOJLOHQGLUPHNWHGLUOHU %HUQDQNH YH GLรทHUOHUL รบHIIDI ELU SROLWLND LOH
PHUNH] EDQNDODUร Qร Q KDOND รบX ELOJLOHUL YHUPH\L DPDoODGร NODUร Qร EHOLUWPLรบOHUGLU
3DUD SROLWLNDVร KHGHIOHUL YH Nร Vร WODUร KHGHIOHULQ UDNDPVDO GHรทHUOHUL YH
JHUoHNOHรบPHOHU PHYFXW NRรบXOODUGD KHGHIOHUH QDVร O XODรบร ODFDรทร
KHGHIOHUGHQ VDSPDODUร Q QHGHQOHUL
7&0% .DVร P WDULKLQGHQ LWLEDUHQ SDUD SROLWLNDVร X\JXODPDODUร YH
HNRQRPLN JHOLรบPHOHUL LoHUHQ ยณ3DUD 3ROLWLNDVร 5DSRUXยดQX \D\ร QODPDNWDGร U %X
UDSRUGD LOJLOL G|QHP IL\DW JHOLรบPHOHUL SDUD YH NXU SROLWLNDVร PDOL SL\DVDODU kamu maliyesi ve iรง borรง stoku, genel denge, รถdemeler dengesi, para
SROLWLNDVร QGD LOHUL\H G|Qย N HQIODV\RQ GHรทHUOHQGLUPHOHUL NRQXODUร QGDNL
JHOLรบPHOHU YH EHNOHQWLOHU \HU DOPDNWDGร U %XQXQ \DQร QGD 7&0% LQWHUQHW VLWHVL hemen bรผtรผn makro bรผyรผklรผklere ve TCMB bilanรงosunun alt kalemlerine
LOLรบNLQ JHQLรบ ELU YHUL WDEDQร QD VDKLSWLU YH Vย UHNOL Jย QFHOOHQPHNWHGLU $\Uร FD
PHYFXW EXOXQDQ 7&0% ELODQoRVXQXQ DOW NDOHPOHULQGHQ J|VWHUJH QLWHOLรทLQGHNL
SDUD WDEDQร QHW Lo YDUOร NODU YH QHW XOXVODUDUDVร UH]HUYOHU KHGHIOHUL LOH LOJLOL
JHUoHNOHรบPHOHU GH KHGHIOHPH G|QHPL VRQD HUGLรทL Jย Q EDVร Q GX\XUXVX LOH
NDPX R\XQD Doร NODQPDNWDGร U %X LWLEDUOD KDOL KD]ร UGDNL SURJUDP LoLQ
7&0%ยถQLQ รบHIIDI ELU SROLWLND L]OHGLรทL V|\OHQHELOLU (QIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH
JHoLOGLรทLQGH LVH PHYFXW X\JXODPDQร Q \HQL SURJUDPD X\DUODQPร รบ KDOLQLQ
GHYDP HWWLULOPHVL X\JXQ RODFDNWร U
3ROLWLND $UDoODUร
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXOD\ร Fร Vร JHOLรบPLรบ ย ONHOHULQ KHPHQ KHSVL
WHPHO Pย GDKDOH DUDFร RODUDN Nร VD G|QHPOL IDL] RUDQODUร Qร NXOODQPDNWDGร U
'|UGย QFย E|Oย PGH LQFHOHQHQ 7D\ORU .XUDOร ยถQร Q 7ย UNL\H X\JXODPDVร QGD Nร VD
G|QHPOL IDL] RUDQODUร LOH JHUoHNOHรบHQ HQIODV\RQ YH KHGHIOHQHQ HQIODV\RQ IDUNร
DUDVร QGD JHOLรบPLรบ ย ONH |UQHNOHULQGHNLQH EHQ]HU SR]LWLI YH DQODPOร ELU LOLรบNL ROGXรทX EXOXQPXรบWXU $QFDN \LQH D\Qร E|Oย PGH EHOLUWLOGLรทL JLEL EX LOLรบNLQLQ
GHUHFHVL VRUJXODQDELOLU QLWHOLNWHGLU
.DONDQ YH GLรทHUOHUL HQIODV\RQ GLQDPLNOHULQL YH DNWDUPD
PHNDQL]PDVร LรบOH\LรบLQL Doร NODPDN DPDFร LOH 7ย UNL\H LoLQ J|VWHUJH QLWHOLรทLQGHNL
GHรทLรบNHQOHUL Wย UHWPLรบOHUGLU (OGH HWWLNOHUL VRQXoODUD J|UH HQIODV\RQXQ HQ
|QHPOL Doร NOD\ร Fร ODUร LQWHUEDQN IDL]OHUL YH NXU Gย ]H\LGLU $QFDN LQWHUEDQN
IDL]OHUL HQ |QHPOL Doร NOD\ร Fร GHรทLรบNHQOHUGHQ ROPDVร QD UDรทPHQ PRGHOGHNL
LรบDUHWL HNVLGLU .DONDQ YH GLรทHUOHUL HNVL LรบDUHWLQ QHGHQL RODUDN รบLUNHWOHULQ
DUWDQ PDOL\HWOHULQL YH VHUYHW HWNLVL LOH ]HQJLQOHรบHQ HNRQRPLN ELULPOHULQ
KDUFDPDODUร Qร J|VWHUPLรบOHUGLU <ย NVHN HQIODV\RQ VHYL\HOHULQGH Nร VD G|QHPOL
IDL] RUDQODUร Qร Q WHPHO Pย GDKDOH DUDFร RODUDN NXOODQร OPDVร Qร Q HWNLQ ROPD\DFDรทร
V|\OHQHELOLU $QFDN HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL oHUoHYHVLQGH Nร VD G|QHPOL IDL]
RUDQODUร QGDQ EDรบND HWNLQ ELU Pย GDKDOH DUDFร GD EXOXQPDPDNWDGร U 6RQXo
6RQXo RODUDN LNLQFL E|Oย PGH GHรทLQLOGLรทL ย ]HUH IL\DW LVWLNUDUร Qร Q
VDรทODQPDVร SDUD SROLWLNDVร Qร Q |QFHOLNOL DPDFร RODUDN NDEXO J|UPย รบWย U %X
DPDFD XODรบPDN LoLQ KDQJL SROLWLNDQร Q L]OHQHFHรทL LVH ย ONHQLQ HNRQRPLN YH
VRV\DO NRรบXOODUร QD EDรทOร ROPDNWDGร U %X SROLWLNDODUร Q X]XQ ELU G|QHP LoLQ
X\JXODQDFDรทร Gย รบย Qย OGย รทย QGH EDรทOD\ร Fร Oร รทร RODQ |QFHGHQ LODQ HGLOPLรบ YH
NDPXR\X WDUDIร QGDQ UDKDWoD DQODรบร ODELOHFHN RODQ ELU QRPLQDO GHรทLรบNHQ
KHGHILQLQ YDUOร รทร VRQ GHUHFH |QHPOLGLU +HGHILQ EHOLUOHQPHVL YH NDPXR\XQD
Doร NODQPDVร HQIODV\RQ EHNOHQWLOHULQL VDELWOHPHQLQ LON DGร Pร Gร U รธNLQFL DGร P LVH
EHOLUOHQHQ SROLWLNDQร Q WDYL]VL] \ย Uย Wย OHFHรทLQH LOLรบNLQ SDUD SROLWLNDVร
RWRULWHOHULQFH \DSร ODFDN RODQ WDDKKย WOHUGLU
dDOร รบPDQร Q LNLQFL E|Oย Pย QGH QRPLQDO GHรทLรบNHQ KHGHIOHPH VWUDWHMLOHUL
WDUWร รบร OPDNWDGร U %X VWUDWHMLOHUGHQ SDUDVDO Eย \ย NOย N KHGHIOHPHVL YH
ยถOHUGH oRN Vร N RODUDN NXOODQร OPร รบWร U $QFDN ILQDQVDO OLEHUDOL]DV\RQGDQ
|Wย Uย SDUDQร Q GRODรบร P Kร ]ร QGD PH\GDQD JHOHQ GHรทLรบPHOHU YH Vย UHNOL \HQL
HQVWUย PDQODUร Q SL\DVDODUD VXQXOPDVร LOH HQIODV\RQ YH SDUDVDO Eย \ย NOย N
DUDVร QGDNL EDรทร Q ]D\ร IODGร รทร J|Uย OGย รทย QGHQ EX VWUDWHML HVNL SRSย OHULWHVLQL
\LWLUPLรบWLU
Dรถviz kuru hedeflemesi enflasyon beklentilerini para biriminin
VDELWOHQGLรทL ย ONHGHNL HQIODV\RQ EHNOHQWLOHUL Gย ]H\LQH LQGLUPHN DPDFร
Jย WPHNWHGLU %DรบDUร Oร ROGXรทX WDNGLUGH HQIODV\RQGD Kร ]Oร ELU Gย รบย รบ
J|Uย OPHNWHGLU $QFDN EX SROLWLND SDUD RWRULWHOHULQLQ \XUW LoL SDUD SROLWLNDVร Qร Q
NRQWUROย Qย ND\EHWPHVLQH QHGHQ RODUDN ย ONH\L Gร รบ รบRNODUD YH VSHNย ODWLI
DWDNODUD Doร N KDOH JHWLUPHNWHGLU
*6<รธ+ KHGHIOHPHVL LVH oRN ID]OD Gร รบVDO HWNHQLQ KHVDED NDWร OPDVร
JHUHNOLOLรทLQGHQ HWNLQ RODUDN X\JXODQPDVร KD\OL ]RU ELU UHMLPGLU $\Uร FD
Doร NODQDQ *6<รธ+ VD\ร VDO KHGHILQLQ NDPXR\X WDUDIร QGDQ Gย รบย N EXOXQPDVร YH
hรผkรผmetin GDUDOWร Fร ROPDNOD HOHรบWLULOHELOPHVL LKWLPDOLQGHQ |Wย Uย GH SROLWLND
X\JXOD\ร Fร ODUร Doร Vร QGDQ SRSย OHU EXOXQPDPDNWDGร U
6RQ \ร OODUGD HQ SRSย OHU KHGHIOHPH VWUDWHMLVL RODUDN HQIODV\RQ
KHGHIOHPHVL J|]H oDUSPDNWDGร U *HOLรบPLรบ ย ONH |UQHNOHULQGH J|Uย OGย รทย ย ]HUH
HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL HQIODV\RQX Gย รบย UPHN YH LVWLNUDUD NDYXรบWXUPDN
Doร Vร QGDQ HWNLQ ELU SDUD SROLWLNDVร UHMLPL RODUDN NXOODQร OPร รบ YH EDรบDUร \D
XODรบPร รบWร U (NRQRPL OLWHUDWย Uย QGH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL X\JXODPDVร Qร Q LNL
WDQH |QHPOL |Q NRรบXOX ROGXรทX J|Uย รบย KDNLPGLU %XQODU SDUD SROLWLNDVร Qร Q
RSHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร รทร YH EDรบND KHUKDQJL ELU HNRQRPLN GHรทLรบNHQLQ KHGHI
RODUDN EHOLUOHQPHPHVL NRรบXOODUร Gร U $QFDN ย oย QFย E|Oย PGH GHรทLQLOGLรทL ย ]HUH
JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHULQ ELU oRรทX EX |Q NRรบXOODUร WDP RODUDN
VDรทOD\DPDPDNWDGร UODU g]HOOLNOH PDOL EDVNร QOร รทร Q \RรทXQ ROGXรทX ย ONHOHUGH EX sorun daha da bรผyรผktรผr. 7ย UNL\HยถGH GH 0HUNH] %DQNDVร JHoPLรบ \ร OODUGD |QFH SDUDVDO Eย \ย NOย N
KHGHIOHPHVL GDKD VRQUD GD \ร Oร QGD NXU KHGHIOHPHVL VWUDWHMLVL
X\JXODPร รบWร U $QFDN รนXEDW NUL]L LOH ELUOLNWH NXU oDSDVร WHUN HGLOPHN
]RUXQGD NDOร QPร รบWร U %XQXQ ย ]HULQH 7&0% NXU oDSDVร Qร Q WHUN HGLOGLรทLQH LOLรบNLQ
\DSWร รทร EDVร Q Doร NODPDVร QGD LOHUL ELU WDULKWH HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH
JHoLOHFHรทLQL GX\XUPXรบWXU $VOร QGD EX GXUXP NXU NUL]L \DรบDGร NWDQ VRQUD
HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH JHoHQ รธVSDQ\D YH รธQJLOWHUHยถQLQ GXUXPXQD
EHQ]HPHNWHGLU )DUNOร RODUDN 7ย UNL\HยถGH \ย NVHN HQIODV\RQ \ย NVHN UHHO
IDL]OHU YH \DVD JHUHรทL RSHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร รทร Nร Vร WOร ELU PHUNH] EDQNDVร
YDUGร U 'DOJDOร NXU X\JXODPDVร Qร Q DUGร QGDQ 7&0% NDQXQX GHรทLรบWLULOPLรบ
PHUNH] EDQNDVร QD RSHUDV\RQHO EDรทร PVร ]Oร N WDQร QDUDN SDUD SROLWLNDVร Qร Q
EDVNร QOร รทร Qร Q VDรทODQPDVร \|Qย QGH |QHPOL DGร PODU DWร OPร รบWร U %|\OHFH \HQL
\DVD YH GDOJDOร NXU UHMLPL LOH 7ย UNL\H HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQLQ HQ |QHPOL LNL
NRรบXOXQX VDรทODPD\D oDOร รบPร รบWร U %XQXQ \DQร QGD EDQNDFร Oร N YH ILQDQVDO
VLVWHPLQ \HQLGHQ Gย ]HQOHQPHVLQL VDรทOD\DQ NDPX VHNW|Uย UHIRUPODUร GD
\DSร OPร รบ YH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q GDKD VDรทOร NOร oDOร รบPDVร DPDFร Qร Jย GHQ
%''. NXUXOPXรบWXU $QFDN HQIODV\RQ RUDQร Qร Q YH IDL]OHUin yรผksek seviyelerde
ROPDVร KHGHIOHPH\H JHoPHGHQ |QFH ELU GH]HQIODV\RQ Vย UHFLQLQ \DรบDQPDVร Qร
JHUHNOL Nร OPDNWDGร U %X GXUXP KDOL KD]ร UGDNL Jย oOย HNRQRPL\H JHoLรบ
SURJUDPร QGD GD EHOLUWLOPLรบWLU
(QIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH JHoPH\H X\JXQ RUWDP VDรทODQDQD NDGDU
SDUasal bรผyรผklรผk hedeflemesi ile birlikte รถrtรผk enflasyon hedeflemesi
\DSร ODFDN EX DUDGD HQIODV\RQ PDNXO ELU VHYL\H\H oHNLOPH\H oDOร รบร ODFDNWร U
รนย SKHVL] EX JHoLรบ G|QHPLQGH SDUDVDO Eย \ย NOย N YH HQIODV\RQ KHGHIOHULQLQ
WXWWXUXOPDVร PHUNH] EDQNDVร Qร Q Jย YHQLOLUOLรทLQL DUWWร UDFDNWร U %X DUDGD 7&0%
HQIODV\RQ KHGHIOHPHVL LoLQ JHUHNOL WHNQLN oDOร รบPDODUร \DSPDNWDGร U $QFDN
7&0%ยถQLQ WDP HQIODV\RQ KHGHIOHPHVLQH JHoPHVL YH EXQGD EDรบDUร Oร ROPDVร
LoLQ PDOL GLVLSOLQLQ NHVLQWLVL] Vย UGย Uย OPHVL JHUHรทL Doร NWร U =LUD ERUoODUร Q
รงevULOHELOLUOLรทLQLQ WDUWร รบร OGร รทร ELU RUWDPGD PHUNH] EDQNDVร Qร Q IDL] RUDQODUร Qร sadece enflasyon hedefi รงerรงevesinde belirlemesi uzun dรถnemde mรผmkรผn
GHรทLOGLU %X oHUoHYHGH PDOL GLVLSOLQLQ GHYDPร YH ERUoODUร Q NDEXO HGLOHELOLU
Gย ]H\OHUH LQGLULOPHVL 7&0% Doร Vร QGan en รถnemli sorun olarak gรถrรผlmektedir.
.$<1$.d$ $.%267$1&, ( ve E. Tunç. 2001 â&#x20AC;&#x153;Turkish Twin Deficits: An Error
Correction Model of Trade Balance.â&#x20AC;? ERC Working Papersâ&#x20AC;?
%$552 R.J., ve D.B. Gordon. 1983 â&#x20AC;&#x153;A Positive Theory of Monetary Policy in
D Natural Rate Model.â&#x20AC;? -RXUQDO RI 3ROLWLFDO (FRQRP\
%(51$1.( % 7 /DXEDFK ) 0LVKNLQ YH 3 $GDP â&#x20AC;&#x153;Inflation
Targeting.â&#x20AC;? 3ULQFHWRQ 8QLYHUVLW\ 3UHVV 9RO
%25$7$9 K. 2001. â&#x20AC;&#x153;2000/2001 Krizinde Sermaye Hareketleri.â&#x20AC;? øúOHWPH YH
)LQDQV VD\Ă&#x2022; (\OÂ O
%/(-(5 I.M., M. Alfredo, P. Rabanal ve G. Schwartz. 2001. â&#x20AC;&#x153;Inflation
7DUJHWLQJ LQ WKH &RQWH[W RI ,0) Supported Adjustment Programs.â&#x20AC;?
,0) :RUNLQJ 3DSHUV
&$/92, Guillermo A. 1978. â&#x20AC;&#x153;On the Time &RQVLVWHQF\ RI 2SWLPDO 3ROLF\ LQ D
Monetary Economy.â&#x20AC;? (FRQRPHWULFD
&$5$0$==$ F. ve J. Aziz. 1998. â&#x20AC;&#x153;Fixed or Flexible Getting the Exchange Rate
Right
in
the
1990sâ&#x20AC;? ,0) (FRQRPLF ,VVXHV 1R
ZZZ LPI RUJ H[WHUQDO SXEV IW LVVXHV LQGH[ KWP
CELASUN, Merih. 2002. â&#x20AC;&#x153;2002 Krizi Ă&#x2013;ncesi ve SoQUDVĂ&#x2022; 0DNURHNRQRPLN YH
0DOL %LU 'HáHUOHQGLUPH ´ 2'7h 8OXVODUDUDVĂ&#x2022; (NRQRPL .RQJUHVL
$QNDUD
&(/$681 O., Gelos G., A. Prati. 2002. â&#x20AC;&#x153;Would â&#x20AC;&#x153;Cold Turkeyâ&#x20AC;? Work in Turkey?â&#x20AC;? ,0) :RUNLQJ 3DSHU
&/$5,'$ R., Gali ve M. Gerdler. 1996. â&#x20AC;&#x153;How Bundesbank Conducts
Monetary Policy.â&#x20AC;? 1%(5 :RUNLQJ 3DSHU 1R
&/$5,'$ R., Gali ve M. Gerdler. 1998. â&#x20AC;&#x153;Monetary Policy Rules in Pactice:
Some International Evidence.â&#x20AC;?, (XURSHDQ (FRQRPLF 5HYLHZ
&/,)721 Eric V. 1999. â&#x20AC;&#x153;Inflation Targeting: What is the MeaninJ RI WKH
Bottom of the Band?â&#x20AC;? ,0) 3ROLF\ 'LVFXVVLRQ 3DSHUV
&2/(77, D. ve Brian Oâ&#x20AC;&#x2122;Reilly. 1998. â&#x20AC;&#x153;Lower Inflation: Benefits and Costs.â&#x20AC;?
%DQN RI &DQDGD 5HYLHZ
&8.,(50$1 $ 6 :HEE YH % 1H\DSWĂ&#x2022; Âł0HDVXULQJ WKH ,QGHSHQGHQFH of Central Banks and Its Effect on Policy Outcomes.â&#x20AC;? Worldbank
(FRQRPLF 5HYLHZ
'(%(//( Guy. 1997. â&#x20AC;&#x153;Inflation Targeting in Practise.â&#x20AC;? ,0) :RUNLQJ 3DSHUV
',6<$7$7 Piti. 2001. â&#x20AC;&#x153;Currency CrLVLV DQG WKH 5HDO (FRQRP\ 7KH 5ROH RI
Banks.â&#x20AC;? ,0) :RUNLQJ 3DSHUV
'2/$'2 - *RQ]DOHV Paramo J.M. ve J. Vinals. 1997. â&#x20AC;&#x153;A Cost Benefit Analysis of Going From Low Inflation to Price Stability in Spain.â&#x20AC;?
)HGHUDO 5HVHUYH RI %DQN RI 1HZ <RUN
DOMAĂ&#x2021; øONHU YH Alfonso Mendoza. 2002. â&#x20AC;&#x153;Is There Room For Forex
,QWHUYDQWLRQV 8QGHU ,QIODWLRQ 7DUJHWLQJ )UDPHZRUN" (YLGHQFH )URP
Mexico and Turkey.â&#x20AC;? Ankara: 7&0% 'LVFXVVLRQ 3DSHUV
(':$5'6 S. ve A. M. Savastano. 1999. â&#x20AC;&#x153;Exchange Rates in Emerging (FRQRPLHV :KDW 'R :H Know? What Do We Need to Know?â&#x20AC;?,
1%(5 :RUNLQJ 3DSHU 6HULHV 1R
)(/'67(,1 M. 1983. â&#x20AC;&#x153;Inflation, Tax Rules and Capital Formation.â&#x20AC;? 8QLYHUVLW\
RI &KLFDJR 3UHVV
)(/'67(,1 M. 1996. â&#x20AC;&#x153;The Costs and Benefits of Going From Low Inflation
to Price Stability.â&#x20AC;? :RUNLQJ 3DSHU 1DWLRQDO %XUHDX RI
(FRQRPLF 5HVHDUFK
),6&+(5 $QGUHDV â&#x20AC;&#x153;New Zealandâ&#x20AC;&#x2122;s Experience with Inflation Targets.â&#x20AC;? ,QIODWLRQ 7DUJHWV HG E\ / /HLGHUPDQ DQG / ( 2 6YHQVVRQ /RQGRQ
&(35
),6&+(5 Stanley. 1994. â&#x20AC;&#x153;Modern Central Banking.â&#x20AC;? The Future of central
%DQNLQJ &DPEULGJH 8QLYHUVLW\ 3UHVV
)5,('0$1 M. 1968. â&#x20AC;&#x153;The Role of Monetary Policy.â&#x20AC;? $PHULFDQ (FRQRPLF
5HYLHZ 0DUFK VD\ID
)5,('0$1 M.B. 1988. â&#x20AC;&#x153;Lessons on Monetary Policy from the 1980â&#x20AC;&#x2122;s.â&#x20AC;?
-RXUQDO RI (FRQRPLF 3HUVSHFWLYHV 9 SS
*+26+ A. ve S. Phillips. 1998. â&#x20AC;&#x153;Warning: Inflation May Be Harmful To Your
Growth.â&#x20AC;? IMF Staff Papers, Vol.45, No.4.
*21=$/(= A.A. Luis ve Vera P.A. 2000. â&#x20AC;&#x153;Monetary Policy, Taylorâ&#x20AC;&#x2122;s Rule and Endogenous Fluctuations.â&#x20AC;?,
KWWS ZZZ XFP HV %8&0 FHH GRF KWP
+$/'(1( Andrew G. 1995. â&#x20AC;&#x153;Targeting Inflation.â&#x20AC;? %DQN RI (QJODQG
+$//, R. ve G. Mankiw.1994. â&#x20AC;&#x153;Nominal Income Targeting.â&#x20AC;? 1%(5 :RUNLQJ
3DSHU 1R :
+$=,52/$1 8Iuk. 1999. â&#x20AC;&#x153;Inflation Targeting: Japanese Case and Prospects
for Turkey.â&#x20AC;? $QNDUD +D]LQH 0 VWHĂşDUOĂ&#x2022;áĂ&#x2022; ($*0
,QWHUQDWLRQDO 0RQHWDU\ )XQG :RUOG (FRQRPLF 2XWORRN :DVKLQJWRQ
' &
.$/.$1 0 $ .Ă&#x2022;SĂ&#x2022;FĂ&#x2022; YH $ 3HNHU Âł/HDGLQJ ,QGLFDWRUV RI ,QIODWLRQ LQ
Turkey.â&#x20AC;?, ,UYLQJ )LVKHU &RPPLWWHH %XOOHWLQ 1RYHPEHU
.(65ø<(/ø 0HKWDS YH &LKDQ <DOoĂ&#x2022;Q Âł7D\ORU .XUDOĂ&#x2022; YH 7 UNL\H
8\JXODPDVĂ&#x2022; h]HULQH %LU 1RW ´ 7&0% 7DUWĂ&#x2022;ĂşPD 7HEOLáOHUL
.<'/$1' F.E. ve E.C. Prescott. 1977. â&#x20AC;&#x153;Rules Rather Than Discretion: The
inconsistency of Optimal Plans.â&#x20AC;? -RXUQDO RI 3ROLWLFDO (FRQRP\
0$/$7<$/, 1 . ´(QIODV\RQ +HGHIOHPHVL hONH 8\JXODPDODUĂ&#x2022;QD gUQHNOHU YH 7 UNL\HÂśGH 8\JXODQDELOLUOLáL ´ '37 <Ă&#x2022;OOĂ&#x2022;N 3URJUDPODU YH
.RQMRQNW U 'HáHUOHQGLUPH *HQHO 0 G UO á dDOĂ&#x2022;ĂşPD 5DSRUODUĂ&#x2022;
0$6621 5 3DXO $ 0 6DYDVWDQR YH 6 6KDUma. 1997. â&#x20AC;&#x153;The Scope for
Inflation Targeting in Developing Countries.â&#x20AC;? ,0) :RUNLQJ 3DSHU
0,1(//$ $ndre, P. S. Freitas, I. Goldfajin, M.k. Muinhos. 2003. â&#x20AC;&#x153;Inflation
7DUJHWLQJ LQ %UD]LO &RQVWUXFWLQJ &UHGLELOLW\ 8QGHU ([FKDQJH 5DWH
Volatility.â&#x20AC;? KWWS ZZZ XQL NLHO GH LIZ NRQIHU ODWLQDPHULFD IUHLWDV SGI
0,6+.,1 Frederic. 1999. â&#x20AC;&#x153;International Experiences With Different Monetary
Policy Regimes.â&#x20AC;? 1%(5 :RUNLQJ 3DSHUV
087+ j. 1961. â&#x20AC;&#x153;Rational Expectations and the Theory of Price Movements.â&#x20AC;?
(FRQRPHWULFD
0866$ 0 0DVVRQ 3 6ZRERGD $ -DGUHVLF ( 3DROR 0 YH %HUJ $ â&#x20AC;&#x153;Exchange Rate Regimes in an Increasingly Integrated World Economyâ&#x20AC;?, ,0) 2FFDVLRQDO 3DSHU
KWWS ZZZ LPI RUJ H[WHUQDO SXEV IW RS LQGH[ KWP
1,&+2// 3 YH ' $rcher. 1992. â&#x20AC;&#x153;An Announced Downward Path for
Inflation.â&#x20AC;? 5HVHUYH %DQN RI 1HZ =HDODQG %XOOHWLQ
3+(/36 Edmund. 1968. â&#x20AC;&#x153;Moeny Wage Dynamics and Labor Market
Equilibrium.â&#x20AC;? -RXUQDO RI 3ROLWLFDO (FRQRP\
6$5*(17 T.J. ve N. Wallace. 1978. â&#x20AC;&#x153;Rational ([SHFWDWLRQV WKH 2SWLPDO Monetary Instrument and the Optimal Money Supply Rule.â&#x20AC;? -RXUQDO
RI 3ROLWLFDO (FRQRP\ 6D\Ă&#x2022;
6$5*(17 T.J. ve N. Wallace. 1981. â&#x20AC;&#x153;Some Unpleasant Monetarist Arithmetic.â&#x20AC;? Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly ReviHZ
:LQWHU V
6&+0,'7 +(%%(/ K., M. Tapia. 2002. â&#x20AC;&#x153;Monetary Policy Implementation
DQG 5HVXOWV LQ 7ZHQW\ ,QIODWLRQ Targeting Countries.â&#x20AC;? &HQWUDO %DQN
RI &KLOH :RUNLQJ 3DSHUV 1R
6(5'(1*(d7ø 6 Âł <Ă&#x2022;OĂ&#x2022; 3DUD 3ROLWLNDVĂ&#x2022; 5DSRUX ´ 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVĂ&#x2022;ÂśQGD JHUoHNOHĂşWLULOHQ EDVĂ&#x2022;Q WRSODQWĂ&#x2022;VĂ&#x2022;QĂ&#x2022;Q
PHWQL ZZZ WFPE JRY WU
6(5'(1*(d7ø 6 Âł)L\DW øVWLNUDUĂ&#x2022; ´ 6L\DVDO %LOJLOHU )DN OWHVLÂśQGH
JHUoHNOHĂşWLULOHQ NRQXĂşPD PHWQL ZZZ WFPE JRY WU
6+(1 C. David R. H., Brown K. 1999. â&#x20AC;&#x153;Time 9DU\LQJ 5HVSRQVH RI 0RQHWDU\
3ROLF\ WR 0DFURHFRQRPLF &RQGLWLRQV 6RXWKHUQ (FRQRPLF -RXUQDO
7$%$1 6DPL ³(QIODVWRQ +HGHIOHPHVL 7 UNL\H øoLQ %LU 0RGHO 2ODELOLU
mi?â&#x20AC;? øNWLVDW øúOHWPH YH )LQDQV 'HUJLVL
7$1=, V., H. Davoodi. 1997. â&#x20AC;&#x153;Corruption, Public Investment and Growth.â&#x20AC;?
,0) :RUNLQJ 3DSHU
7$</25 J.B. 1993. â&#x20AC;&#x153;Discretion Versus Policy Rules in Practise.â&#x20AC;? &DUQHJLH
5RFKHVWHU &RQIHUHQFH 6HULHV RQ 3XEOLF 3ROLF\ SS
7(/$7$5 ( Âł)L\DW øVWLNUDUĂ&#x2022;´ øPDM <D\Ă&#x2022;QHYL
8<*85 ( Âł .DVĂ&#x2022;P YH ĂšXEDW .UL]OHUL h]HULQH
'HáHUOHQGLUPHOHU ´ Mßlkiye &LOW 0DUW 1LVDQ
9,1$/6 Jose. 1998. â&#x20AC;&#x153;Monetary Policy and Inflation: )URP 7KHRU\ WR Practice.â&#x20AC;? &HQWUH IRU (FRQRPLF 3ROLF\ 5HVHDUFK 'LVFXVVLRQ 3DSHU
6HULHV 1R
<(/'$1 ( â&#x20AC;&#x153;. UHVHOOHĂşPH 6 UHFLQGH 7 UNL\H (NRQRPLVL ´ øOHWLĂşLP
\D\Ă&#x2022;QODUĂ&#x2022;
<(/'$1 ( Âł7&0% 8]PDQ <DUGĂ&#x2022;PFĂ&#x2022;OĂ&#x2022;áĂ&#x2022; .XUV 1RWODUĂ&#x2022;.â&#x20AC;?
ø17(51(7 .$<1$./$5, ZZZ EDQN EDQNXH FDQDGD FD
ZZZ EDQNLVUDLO JRY LO
ZZZ EDQNRIHQJODQG FR XN
ZZZ EDQUHSJRY FR
ZZZ EDQ[LFR RUJ P[
ZZZ EFHQWUDO EF
ZZZ EFE JRY EU
ZZZ EFUS JRS SH
ZZZ ERN RU NU
ZZZ FQE F]
ZZZ GLH JRY WU
ZZZ GSW JRY WU
ZZZ KD]LQH JRY WU
ZZZ ODWLQEXVLQHVVFKURQLFOH FRP
ZZZ QRUHJHV EDQN QR
ZZZ QRW RU WK
ZZZ UED JRY DX
ZZZ UEQ] JRY Q]
ZZZ ULVNEDQN VH
ZZZ WFPE JRY WU