Microsoft Word - evrim-imer-tez.DOC

*(1(/ .$%8/ *g5(1 *g=/(0/(5 $d,6,1'$1

7h5.ø<( (.2120ø6ø1'(.ø .5ø=/(5 9( .5ø=/(5ø1 %8/$ù,&,/,ö, h=(5ø1( %ø5 8<*8/$0$

(YULP ø0(5

'DQÕúPDQ

<DUG 'Ro 'U +DVDQ ùDKLQ

8]PDQOÕN <HWHUOLN 7H]L

7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ 3L\DVDODU *HQHO 0 G UO ÷ Ankara, Eylül 2003

g16g=

%X oDOร รบPDGD PDOv VHUEHVWOHรบPH VRQUDVร QGD 7ย UNL\HยถGH RUWD\D oร NDQ

PDOv NUL]OHUH J|] DWPDN YH PDOv SL\DVDODUGD RUWD\D oร NDQ GDOJDODQPDODUร Q

ย ONHOHU DUDVร QGD EXODรบร Fร Oร N HWNLVL\OH HNRQRPLN WHPHOOHUL ER]DUDN \D\ร OPDVร

ROJXVXQX GHรทHUOHQGLUPHN DPDoODQPร รบWร U

%X DPDo GRรทUXOWXVXQGD PDOv NUL]OHUH JLGHQ \ROXQ DQODรบร OPDVร

EDNร Pร QGDQ PDOv EDVNร PDOv VHUEHVWOHรบPH YH PDOv NUL]OHU LOH LOJLOL OLWHUDWย U

LQFHOHQPLรบWLU %XQGDQ VRQUD PDOv VHUEHVWOHรบPH SL\DVDODUร Q \HQLGHQ

\DSร ODQGร Uร OPDVร NDSVDPร QGD 7ย UNL\HยถGHNL PDOv VHUEHVWOHรบPH |QFHVLQGHNL

\DSร PDOv VHUEHVWOHรบPH G|QHPL YH JHQHO RODUDN PDOv VHUEHVWOHรบPH

VRQUDVร QGD \DรบDQDQ YH .DVร P LOH รนXEDW NUL]OHUL HOH

DOร QPร รบWร U 'DKD VRQUD 7ย UNL\H HNRQRPLVL LoLQ LNWLVDWoร ODU DUDVร QGD

X]ODรบร PVDO GHรทHUOHU RODUDN VHoLOPLรบ PDOv NUL] J|VWHUJHOHULQGHQ FDUL LรบOHPOHU

SDUD LNDPHVL PHUNH] EDQNDVร UH]HUYOHUL YH JHFHOLN IDL] RUDQODUร LOH G|YL]

NXUODUร Qร Q VH\LUOHULQH EDNร OPร รบWร U 6RQ RODUDN 7ย UNL\HยถQLQ GH LoLQGH EXOXQGXรทX

EHรบ ย ONHQLQ VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ ELU ER\XWXQD J|VWHUJH RODELOHFHรทL

Gย รบย QFHVL\OH KLVVH VHQHGL SL\DVDVร HQGHNVOHULQLQ JHWLULOHULQGHQ \ROD oร NDUDN

NRรบXOOX YDU\DQV PRGHOOHULQLQ VRQXoODUร QD EDNร OPร รบWร U

%X oDOร รบPDGD HOH DOร QDQ G|QHP YH KLVVH VHQHGL SL\DVDVร HQGHNVL

YHULOHULQLQ

ELUELULQL

HWNLOHPH

GHUHFHOHULQLQ

o|]ย POHQPHVLQLQ

GLรทHU

oDOร รบPDODUGDQ IDUNOร Oร N J|VWHUGLรทL Gย รบย Qย OPHNWHGLU )DUNOร EDNร รบ Doร ODUร QGDQ

\DSร ODFDN GHรทHUOHQGLUPHOHUGHQ IDUNOร VRQXoODUD XODรบPDN Pย PNย QGย U

%X oDOร รบPDQร Q |]HOOLNOH EXODรบร Fร Oร N LOH LOJLOL E|Oย Pรผnรผn ortaya

oร NPDVร QGD HPHรทL JHoHQ 3URI 'U (UFDQ 8\JXUยถD WHรบHNNย U HGHULP

dDOร รบPDPร Q RUWD\D oร NPDVร QGD EDรบODQJร oWDQ EX \DQD \DUGร PODUร Qร YH

GHVWHรทLQL J|UGย รทย P WH] GDQร รบPDQร P <UG 'Ro 'U +DVDQ รนDKLQยถH WHรบHNNย Uย

bir borรง bilirim.

ødø1'(.ø/(5

ÖNSÖZ……………………………………………………………………………....1 ødø1'(.ø/(5 «««««««««««««««««««««« ù(.ø/ /ø67(6ø««««««««««««««««««««« «««« 7$%/2 /ø67(6ø«««««««« ««««««««««««««« «« .,6$/70$ /ø67(6ø« «««««««««««««««««« ««

EKLER……………………………………..……………………………………......7 ABSTRACT………………………………………………………………………..10

ÖZET………………………………………………………………………………...9

*ø5øù« ««««««««««««««««««««««««««««

Amaç ve Önem……………………………………………………………11 Yöntem……..………………………………………………………………12 Veri..………………………………………………………………………..13 Kapsam…………………………………………………………………….13 %ø5ø1&ø %g/h0

/ø7(5$7h5 7$5$0$6,«««««««««««««« « « ««««

0DOv %DVNÕ YH 0DOv 6HUEHVWOHúPH ««««« ««««««««««

0DOv %DVNÕ 7DQÕP YH .DSVDP«««««««««««

0DOv 6HUEHVWOHúPH 7DQÕP YH .DSVDP«««««««

Malî 6HUEHVWOHúPH 6 UHFLQGHNL *HOLúPHOHULQ 6ÕUDODQPDVÕ«

1.2. Malî Krizler…………………………………………………………………....20

Birinci Nesil Krizler….........……………………...............…..…20

%LULQFL 1HVLO .UL]OHU .DSVDPÕQGDNL 'L÷HU 7DUWÕúPDODU««

Yeni Nesil Krizler…………….....………………………….........24

%XODúÕFÕOÕN YH 0DOv .UL]OHU«««««««««««««««« «

7h5.ø<(¶'(

0$/Ì

ø.ø1&ø %g/h0

6(5%(67/(ù0(

3ø<$6$/$5,1

<(1ø'(1

<$3,/$1',5,/0$6, 9( 6215$6,1'$.ø .5ø=/(5«««««««««

0DOv 6HUEHVWOHúPH gQFHVLQGHNL <DSÕ««««««««««« « 0DOv

6HUEHVWOHúPH

'|QHPL

YH

3L\DVDODUÕQ

<HQLGHQ

<DSÕODQGÕUÕOPDVÕ«««««««««««««««««««««« 0DOv 6HUEHVWOHúPH 6RQUDVÕQGD <DúDQDQ .UL]OHUH *HQHO %DNÕú««

1994 Krizi… … … … … … … … … … … … … … … … … … … .............33

.DVÕP YH ùXEDW .UL]OHUL««««««««

7h5.ø<(

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

(.2120ø6ø1'(.ø

0$/ø

.5ø=

*g67(5*(/(5ø

9(

%8/$ù,&,/,. h=(5ø1( $03ø5ø. %ø5 8<*8/$0$««««««««««

Genel Kabul Gören Gözlemler ve Türkiye Ekonomisi… … … … … ..… .38

&DUL øúOHPOHU««««««««««««««««««

3DUD øNDPHVL«««««««««««««««««

0HUNH] %DQNDVÕ 5H]HUYOHUL«««««««««««

*HFHOLN )DL] 2UDQODUÕ YH '|YL] .XUODUÕ««««««« %XODúÕFÕOÕN h]HULQH $PSLULN %LU 8\JXODPD««««««««

*HQHO .DEXO *|UHQ .UL] *|VWHUJHOHUL YH %XODúÕFÕOÕN«««« Ön Analiz… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ..47

2UWDODPDGDQ 6DSPDQÕQ .RúXOVX] YH .RúXOOX 2ODVÕOÕNODUÕ«« .RúXOOX 'H÷LúHQ 9DU\DQV 0RGHOOHPHOHUL YH %XODúÕFÕOÕN««

0DOv 3L\DVD 9HULOHULQLQ ,VUDUFÕOÕNWHQ 8]DNODúPDVÕ «

7 UNL\H YH 0HNVLND +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVL *HWLULOHULQLQ øNL 'H÷LúNHQOL *$5&+ 0RGHOOHPHVL««««««««««

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SONUÇ… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … .65 KAYNAKÇA..… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … .… ...70 (. /ø67(6ø««««««««««««««««««««««««« «

ù(.ø/ /ø67(6ø

ù(.ø/ &DUL øúOHPOHU 0LO\RQ 'RODU $\OÕN 2UWDODPD ««««

ù(.ø/ Dolarizasyon Rasyosu..… … … … … … … … … … … … … .................40

ù(.ø/ 0HUNH] %DQNDVÕ 5H]HUYOHUL %U W 0LO\RQ 'RODU «««

ù(.ø/ ø0.% *HFHOLN )DL] 2UDQODUÕ YH $%' 'RODUÕ $OÕú .XUX

7$%/2 /ø67(6ø

7$%/2 +LVVH 6HQHGL 3L\DVDODUÕQÕQ dDOÕúPD 6DDWOHUL««« ««

7$%/2 * QO N +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVOHULQLQ øVWDWLVWLNVHO 7DQÕPODQPDVÕ

7$%/2 %LU <ÕOOÕN '|QHP øoLQGH .RúXOVX] 2ODUDN 2UWDODPDGDQ 6DSPD 2ODVÕOÕNODUÕ * Q 6D\ÕVÕ «««««««««««« «

7$%/2 øNL <ÕOOÕN '|QHP øoLQGH .RúXOVX] 2ODUDN 2UWDODPDGDQ 6DSPD 2ODVÕOÕNODUÕ * Q 6D\ÕVÕ «««««««««««««

7$%/2 %LU <ÕOOÕN '|QHP øoLQGH (OH $OÕQDQ hONHOHUGHQ %LULVLQLQ .HQGLVL 'ÕúÕQGDNL

'L÷HU

'|UW

hONH\H

.RúXOOX

2ODUDN

* QO N

2UWDODPDODUÕQGDQ 6DSPD 2ODVÕOÕNODUÕ * Q 6D\ÕVÕ ««

7$%/2 øNL <ÕOOÕN '|QHP øoLQGH (OH $OÕQDQ hONHOHUGHQ %LULVLQLQ .HQGLVL 'ÕúÕQGDNL

'L÷HU

'|UW

hONH\H

.RúXOOX

2ODUDN

* QO N

2UWDODPDODUÕQGDQ 6DSPD 2ODVÕOÕNODUÕ * Q 6D\ÕVÕ «

7$%/2 7HN 'H÷LúNHQOL *$5&+ 0RGHOOHUL

7$%/2 <DSÕVDO 'H÷LúLNOLN YH ,VUDUFÕOÕN

7$%/2 7 UNL\H +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ *HWLULVLQLQ 2UWDODPD (WUDIÕQGDNL .DUHOHULQLQ 5'/7 'L÷HU hONH (QGHNVOHULQGHNL 'DOJDODQPD (WNLVL

YH ,VUDUFÕOÕN Üzerindeki Etkileri...................................

7$%/2 %UH]LO\D YH 5XV\D (QGHNVOHULQLQ *HWLULOHULQLQ %HOLUOL (WUDIÕQGDNL .DUHOHULQLQ 7 UNL\H +LVVH 6HQHGL (QGHNVOHULQGHNL ,VUDUFÕOÕN

Üzerindeki Etkileri

7$%/2 0HNVLND YH 7 UNL\H¶QLQ +LVVH 6HQHGL *HWLULOHULQLQ øNL 'H÷LúNHQOL

*$5&+ 0RGHOL

.,6$/70$/$5 $%' $PHULND %LUOHúLN 'HYOHWOHUL $&) øoVHO %D÷ÕQWÕ )RQNVL\RQX

$') 'LFNH\ Fuller Birim Kök Testi

'ø%6 'HYOHW øo %RUoODQPD 6HQHWOHUL

(9'6 (OHNWURQLN 9HUL 'D÷ÕWÕP 6LVWHPL )%( )LQDQVDO %DVNÕ (QGHNVL

*$5&+ .RúXOOX 'H÷LúHQ 9DU\DQV 6 UHFL

*6<ø+ *D\UL 6DIL <XUWLoL +DVÕOD

,*$5&+ (úE W QOHúLN *$5&+ 6 UHFL ,0) 8OXVODUDUDVÕ 3DUD )RQX

ø0.% øVWDQEXO 0HQNXO .Õ\PHWOHU %RUVDVÕ 00. 0HYGXDW 0XQ]DP .DUúÕOÕNODUÕ 1'9 1HW 'Õú 9DUOÕNODU

1ø9 1HW øo 9DUOÕNODU

63. 6HUPD\H 3L\DVDVÕ .XUXOX

7&0% 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ 7/ 7 UN /LUDVÕ

(. /ø67(6ø

(N +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVOHULQLQ ' ]H\ 2ODUDN *UDILNOHUL

(N +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVOHULQLQ *HWLULOHULQLQ *UDILNOHUL

(N .RUHORJUDP YH %LULP .|N 7HVWOHUL 6RQXoODUÕ«««««

(N $UMDQWLQ +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVLQLQ 0(59$/ ' ]H\ 2ODUDN

.RUHORJUDPÕ

(N %UH]LO\D +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVLQLQ %29(63$ ' ]H\ 2ODUDN

.RUHORJUDPÕ

(N 0HNVLND +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVLQLQ 0(;%2/ ' ]H\ 2ODUDN

.RUHORJUDPÕ

(N 5XV\D +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVLQLQ 576 ' ]H\ 2ODUDN

.RUHORJUDPÕ

(N 7 UNL\H +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVLQLQ ø0.% ' ]H\ 2ODUDN

.RUHORJUDPÕ

(N $UMDQWLQ +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVLQLQ 0(59$/ %LULQFL )DUNÕQÕQ

.RUHORJUDPÕ

(N %UH]LO\D +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVLQLQ %29(63$ %LULQFL )DUNÕQÕQ .RUHORJUDPÕ

(N 0HNVLND +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVLQLQ 0(;%2/ %LULQFL )DUNÕQÕQ .RUHORJUDPÕ

(N 5XV\D +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVLQLQ 576 %LULQFL )DUNÕQÕQ

.RUHORJUDPÕ

(N 7 UNL\H +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVLQLQ ø0.% %LULQFL )DUNÕQÕQ .RUHORJUDPÕ

(N 2UWDODPDGDQ 6DSPDQÕQ .RúXOOX YH .RúXOVX] 2ODVÕOÕNODUÕQÕQ +HVDSODQPDVÕ

(N * QO N +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVOHULQLQ %LULQFL )DUNODUÕQÕQ .DUúÕOÕNOÕ .RUHORJUDPODUÕ««««««««««« ««

(N *UDQJHU 1HGHQVHOOL÷L 7HVWOHUL *HFLNPH 6D\Ã&#x2022;VÃ&#x2022; ««««««

(N øNL

'H÷LúNHQOL

.RúXOOX

9DU\DQV

7DKPLQL

øoLQ

.XOODQÃ&#x2022;ODQ

Program...â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ â&#x20AC;¦ ....96

g=(7 0DOv SL\DVDODUร Nร Vร WOD\DQ SROLWLNDODUร Q WHUN HGLOPHVL VHUPD\H

DNร PODUร Qร Q VHUEHVWOHรบPHVLQH QHGHQ ROPXรบWXU 0DOv EDVNร SROLWLNDODUร

VRQUDVร QGD JHOHQ PDOv VHUEHVWOHรบPH Vย UHFL D\Qร ]DPDQGD PDOv Nร Uร OJDQOร NODUร

GD |Q SODQD oร NDUPDNWDGร U

0DOv SL\DVDODUGDNL IRQ DNร PODUร Qร Q OLNLGLWHVLQLQ ROPDPDVร PDOv NUL]OHUL

WHWLNOH\HQ EDรบOร FD HWNHQOHUGHQ ELULVLGLU <HUOL YH \DEDQFร R\XQFXODUร Q

DUDVร QGDNL NDUPDรบร N HWNLOHรบLPL YH EX HWNLOHรบLPOHULQ VRQXoODUร Qร DQODPDN NROD\

ROPDGร รทร QGDQ SHN oRN LNWLVDWoร \HUOL YH \DEDQFร R\XQFXODUร Q EX NDUPDรบร N

HWNLOHรบLPLQLQ RUWD\D oร NDUGร รทร PDOv NUL]OHULQ |GHPHOHU GHQJHVL NUL]OHUL LOH D\Qร

]DPDQGD ROXรบWXรทXQX |QH Vย UHUHN |GHPHOHU GHQJHVL NUL]OHUL LOH PDOv NUL]OHUL

D\Qร DQODPGD NXOODQPDNWDGร U

%X oDOร รบPD ย o DQD E|Oย PGHQ ROXรบPDNWDGร U รธON E|Oย PGH |GHPHOHU

GHQJHVL NUL]OHUL\OH Hรบ]DPDQOร RODUDN RUWD\D oร NDQ PDOv NUL]OHULQ WHRULN DOW

\DSร Vร LQFHOHQPLรบWLU รธNinci

bรถlรผmde,

Tรผrkiye

ekonomisindeki

malรฎ

VHUEHVWOHรบPH GHQH\LPL LOH 7ย UN PDOv SL\DVDODUร Qร Q \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPDVร

YH EXQODUร Q DUNDVร QGDQ \DรบDQDQ NUL] G|QHPOHULQH JHQHO RODUDN GHรทLQLOPLรบWLU

6RQ E|Oย PGH LVH |QFH JHQHO NDEXO J|UHQ J|]OHPOHU Doร Vร QGDQ 7ย UNL\H

HNRQRPLVLQGHNL NUL]OHU HOH DOร QPร รบ GDKD VRQUD EXODรบร Fร Oร N ย ]HULQH $UMDQWLQ

%UH]LO\D 0HNVLND 5XV\D YH 7ย UNL\HยถQLQ Jย QOย N KLVVH VHQHGL SL\DVDVร

JHWLULOHULQGHQ ROXรบDQ YHUL WDEDQร Qร Q NXOODQร OGร รทร ELU X\JXODPD \DSร OPร รบWร U %X

oDOร รบPDQร Q NRรบXOOX GHรทLรบHQ varyans modellemesi ile Tรผrkiyeโ nin ilk defa ele

DOร QPDVร EDNร Pร QGDQ |QHPL EXOXQPDNWDGร U

$QDKWDU 6|]Fย NOHU 0DOv VHUEHVWOHรบPH 0DOv NUL]OHU EXODรบร Fร Oร N

NRรบXOOX GHรทLรบHQ YDU\DQV Vย UHFL

$%675$&7 /HDYLQJ WKH SROLFLHV WKDW UHSUHVV WKH ILQDQFLDO PDUNHWV FDQ FDXVH WKH

OLEHUDOL]DWLRQ RI FDSLWDO IORZV +RZHYHU ILQDQFLDO OLEHUDOL]DWLRQ LQ WKH DIWHUPDWK

RI ILQDQFLDO UHSUHVVLRQ FDQ OHDG WR ILQDQFLDO IUDJLOLW\

)LQDQFLDO IUDJLOLW\ FDQ EH DVVRFLDWHG ZLWK WKH FRQFHSW RI LQWHUQDWLRQDO

LOOLTXLGLW\ ZKLFK FDQ DOVR FRPH FORVH WR EHLQJ VXIILFLHQW WR WULJJHU D FULVLV

6LQFH IHZ SHRSOH ZHUH DEOH WR SUHGLFW WKH XQH[SHFWHG VKRFNV HYROYLQJ

WKURXJK FRPSOLFDWHG LQWHUDFWLRQ EHWZHHQ WKH GRPHVWLF DQG LQWHUQDWLRQDO

DJHQWV D VXEVWDQWLDO QXPEHU RI HFRQRPLVWV FRQWHQG WKDW EDODQFH RI

SD\PHQWV FULVHV RFFXU VLPXOWDQHRXVO\ ZLWK ILQDQFLDO FULVHV DQG XVH WKHVH WZR

WHUPV LQWHUFKDQJHDEO\

,Q WKLV VWXG\ ILQDQFLDO FULVHV DUH GLVFXVVHG LQ WKUHH PDLQ SDUWV ,Q WKH

ILUVW SDUW WKH WKHRUHWLFDO EDFNJURXQGV RI ILQDQFLDO FULVHV DUH VXUYH\HG LQ WKH

FRQWH[W RI EDODQFH RI SD\PHQWV FULVHV ZKLFK FDQ VLPXOWDQHRXVO\ RFFXU ZLWK

ILQDQFLDO FULVHV ,Q WKH VHFRQG SDUW WKH ILQDQFLDO OLEHUDOL]DWLRQ H[SHULHQFH RI

WKH 7XUNLVK HFRQRP\ WKH UHFRQVWUXFWLRQ RI WKH 7XUNLVK ILQDQFLDO PDUNHWV DQG

WKH IRUWKFRPLQJ FULVHV DUH WDNHQ LQWR DFFRXQW IURP D JHQHUDO SRLQW RI YLHZ ,Q

WKH ODVW SDUW JHQHUDOO\ DFFHSWHG LQGLFDWRUV RI FXUUHQF\ FULVHV DUH LQYHVWLJDWHG

IRU WKH 7XUNLVK HFRQRP\ )LQDOO\ DQ HPSULFDO VWXG\ RQ FRQWDJLRQ E\ XVLQJ WKH

GDWD RI GDLO\ VWRFN PDUNHW UHWXUQV RI $UJHQWLQD %UD]LO 0H[LFR 5XVVLD DQG

7XUNH\ LV PDGH 7KLV LV WKH ILUVW VWXG\ ZKLFK WDNHV 7XUNH\ LQWR DFFRXQW ZLWKLQ

WKH IUDPHZRUN RI FRQWDJLRQ E\ XVLQJ WKH PHWKRG RI JHQHUDOL]HG

DXWRUHJUHVVLYH FRQGLWLRQDO KHWHURVFHGDVWLFLW\ *$5&+

.H\ZRUGV )LQDQFLDO OLEHUDOL]DWLRQ ILQDQFLDO FULVHV FRQWDJLRQ

*$5&+

*รธ5รธรน

$PDo YH gQHP

%X oDOร รบPDQร Q DPDFร PDOv VHUEHVWOHรบPH VRQUDVร QGD RUWD\D oร NDQ

PDOv NUL]OHUH J|] DWPDN 7ย UN PDOv VLVWHPLQLQ VHUPD\H JLULรบ oร Nร รบODUร QD

J|VWHUJH RODELOHFHN ED]ร GHรทLรบNHQOHULQ VH\UL LOH PDOv SL\DVDODUGD RUWD\D oร NDQ

GDOJDODQPDODUร Q ย ONHOHU DUDVร QGD EXODรบร Fร Oร N HWNLVL\OH \D\ร OPDVร ROJXVXQX

GHรทHUOHQGLUPHNWLU

%LU \DQGDQ HNRQRPLN Eย \ย PH\L JHUoHNOHรบWLUPHN LoLQ Eย \ย N

\DWร Uร PODUD JHUHN GX\PDODUร ELU \DQGDQ GD HOOHULQGH EXOXQDQ PDOv ND\QDNODUร Q

\HWHUVL] ROXรบX JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUL ELU DoPD] LoLQGH Eร UDNPDNWDGร U

'LรทHU WDUDIWDQ PDOv VHNW|UGHNL KHU Wย U Nร Vร WODPD\ร Pย GDKDOH\L

NDSVD\DQ PDOv EDVNร SROLWLNDODUร Qร Q ELU NHQDUD Eร UDNร OPDVร KHP VHUPD\H

DNร PODUร Qร Q VHUEHVWOHรบPHVLQH QHGHQ ROPDNWD KHP GH PDOv VLVWHPLQ Lo YH Gร รบ

รบRNODUD NDUรบร GDKD Nร Uร OJDQ ELU \DSร VHUJLOHPHVLQH \RO DoPDNWDGร U )RQ

DNร PODUร Qร Q OLNLGLWHVLQLQ ROPDPDVร Doร Vร QGDQ PDOv Nร Uร OJDQOร N NUL]OHUL WHWLNOH\HQ

EDรบOร FD HWNHQOHUGHQ ELULVL RODUDN Gย รบย Qย OHELOLU <HUOL YH \DEDQFร R\XQFXODU

DUDVร QGDNL NDUPDรบร N HWNLOHรบLP YH EX HWNLOHรบLPOHULQ VRQXoODUร Qร DQODPDN NROD\

ROPDGร รทร LoLQ รบRNODUร Q QH ]DPDQ YH QHUHGH RUWD\D oร NDFDรทร KHU ]DPDQ

|QJ|Uย OHPH\HELOPHNWHGLU <HUOL YH \DEDQFร R\XQFXODUร Q NDUPDรบร N HWNLOHรบLPL

malรฎ krizler ile รถdemeler GHQJHVL NUL]OHULQLQ Hรบ]DPDQOร ROXรบPDVร QD QHGHQ

ROPDNWD E|\OHFH |GHPHOHU GHQJHVL NUL]OHUL LOH PDOv NUL]OHU D\Qร DQODPGD

NXOODQร OPDNWDGร U

%XODรบร Fร Oร N PDOv NUL]OHUOH LOJLOL OLWHUDWย UGH \HQL WDUWร รบร OPD\D EDรบODQPร รบ

ELU NRQXGXU %XODรบร Fร Oร N LOH LOJLOL GDKD |QFHGHQ 7ย UNL\HยถGH \DSร OPร รบ KHUKDQJL

ELU oDOร รบPD\OD NDUรบร ODรบร OPDPร รบWร U %X oDOร รบPD EXODรบร Fร Oร N LOH LOJLOL RODUDN

7ย UNL\Hยถ\L HOH DODQ |QFย oDOร รบPDODUGDQ ELULVL ROPDVร EDNร Pร QGDQ |QHP

WDรบร PDNWDGร U $\Uร FD LNL GHรทLรบNHQOL NRรบXOOX YDU\DQV PRGHOOHPHVLQGH 7ย UNL\H

YH 0HNVLNDยถ\ร HOH DODQ LON oDOร รบPD ROPDNWDGร U

<|QWHP

%X oDOร รบPDGD 7ย UN PDOv VLVWHPLQGHNL VHUPD\H JLULรบ oร Nร รบODUร QD

J|VWHUJH RODELOHFHN GHรทLรบNHQOHUL GHรทHUOHQGLUPHN DPDFร \OD |QFHOLNOH

LNWLVDWoร ODU DUDVร QGD JHQHO NDEXO J|UHQ J|]OHPOHU VW\OLVHG IDFWV RODUDN HOH

DOร QDQ X]ODรบร PVDO GHรทHUOHU J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOPXรบWXU 8]ODรบร PVDO

GHรทHUOHU LoLQ FDUL LรบOHPOHULQ SDUD LNDPHVLQLQ PHUNH] EDQNDVร UH]HUYOHULQLQ YH

IDL] RUDQODUร LOH G|YL] NXUODUร Qร Q VH\ULQL RUWD\D NR\DQ VHoLOPLรบ J|VWHUJHOHU

WHPHO DOร QPร รบ YH EX gรถstergeler genel kabul gรถren gรถzlemler olarak

EHQLPVHQPLรบWLU %X X]ODรบร PVDO GHรทHUOHU \ROX\OD VRQUDVร QGD 7ย UN PDOv

VLVWHPLQGH RUWD\D oร NDQ LNL Eย \ย N NUL] G|QHPL J|]OHQPLรบWLU

'DKD VRQUD PDOv SL\DVDODUGD RUWD\D oร NDQ GDOJDODQPDODU YH ย ONHOHU

DUDVร QGD EXODรบร Fร Oร N HWNLVL\OH EX GDOJDODQPDODUร Q \D\ร OPDVร ROJXVXQXQ ELU

SDUoDVร ROGXรทX Gย รบย Qย OHQ 7ย UNL\H 5XV\D $UMDQWLQ %UH]LO\D YH 0HNVLNDยถQร Q

Jย QOย N KLVVH VHQHGL SL\DVDVร JHWLULOHULQLQ GDOJDODQPDVร Qร Q HNRQRPHWULN RODUDN

รงรถzรผmlenmesi (YLHZV SURJUDPร LOH \DSร OPร รบWร U

%XODรบร Fร Oร N DQDOL]L LoLQ LON |QFH KLVVH VHQHGL SL\DVDVร HQGHNVL VHULOHULQLQ

NRรบXOVX] YH NRรบXOOX RODUDN NHQGL RUWDODPDODUร QGDQ VDSPD RODVร Oร NODUร

KHVDSODQPร รบWร U 'DKD VRQUD NRรบXOOX GHรทLรบHQ YDU\DQV *$5&+ Vย UHFL LOH

รถnceki dรถnemlerden gelen ยณVย USUL]ยด KDEHULQ RUWD\D oร NDUGร รทร EXODรบร Fร Oร รทร Q

PRGHOOHQHELOHFHรทL Gย รบย QFHVLQGHQ KDUHNHWOH NDUรบร Oร NOร NRUHORJUDP VRQXoODUร QD

J|UH HOH DOร QDQ VHULOHULQ WHN GHรทLรบNHQOL *$5&+ PRGHOL o|]ย POHPHOHUL

\DSร OPร รบ YH WHN GHรทLรบNHQOL *$5&+ o|]ย POHPHOHULQLQ ร VUDUFร Oร N J|VWHULS

J|VWHUPHGLรทL DUDรบWร Uร OPร รบWร U %XODรบร Fร Oร N ROJXVXQD GROD\Oร GD ROVD ELU \DNODรบร P

VDรทOD\DQ *$5&+ PRGHOOHULQGH NXOODQร ODQ VHULOHULQ ELUELUOHULQL Doร NOD\ร Fร Oร รทร Qร

anlamak iรงin bir neden VRQXo LOLรบNLVLQGHQ oRN VHULOHU LoLQ \DSร ODQ WDKPLQOHUH

\DUGร PFร ROPDVร Doร Vร QGDQ *UDQJHU QHGHQVHOOLรทL WHVWOHULQLQ VRQXoODUร QD YH

VHULOHULQ NDUรบร Oร NOร NRUHORJUDPODUร QD EDNร OPร รบWร U 6RQ RODUDN 7ย UNL\H YH

0HNVLND HQGHNVOHUL DUDVÕQGDNL LOLúNL LoLQ WHN GH÷LúNHQOL *$5&+¶D J|UH GDKD

ID]OD ELOJL LoHUGL÷L G ú QFHVL\OH LNL GH÷LúNHnli GARCH modeli çözümlemeleri

\DSÕOPÕúWÕU

9HUL %X oDOÕúPDGD VHoLOPLú PDNURHNRQRPLN E \ NO NOHU YH PDOv SL\DVD

YHULOHUL NXOODQÕOPÕúWÕU 0DNURHNRQRPLN E \ NO NOHU VRQUDVÕQGDNL D\OÕN

J|]OHPOHUH GD\DQDUDN 0HUNH] %DQNDVÕQÕQ (OHNWURQLN 9HUL 'D÷ÕWÕP

6LVWHPLQGHQ (9'6 DOÕQPÕúWÕU ø0.% JHFHOLN IDL] RUDQODUÕ J QO N RODUDN

5HXWHUV¶GHQ ND\GHGLOPLúWLU

*HQHO NDEXO J|UHQ J|]OHPOHU RODUDN NXOODQÕODQ úHNLOOHU EX LNL

ND\QDNWDQ DOÕQDQ J QO N ELOJLOHUH J|UH ROXúWXUXOPXú YH WDEORODU KDOLQGH

VXQXOPXú ELU YHUL WDEDQÕ NXOODQÕOPÕúWÕU

0DOv SL\DVDODUGD RUWD\D oÕNDQ GDOJDODQPDODU YH ONHOHU DUDVÕQGD

EXODúÕFÕOÕN HWNLVL\OH EX GDOJDODQPDODUÕQ \D\ÕOPDVÕ ROJXVXQX LQFHOHPHN LoLQ

ROXúWXUXODQ \ NVHN IUHNDQVOÕ J|]OHPOHUH GD\DQDQ GL÷HU YHUL WDEDQÕ VDGHFH

|QHPOL ROD\ODUÕQ GDOJDODQPD\D HWNLOHULQL \DQVÕWDELOHQ G ú N IUHNDQVOÕ

J|]OHPOHUGHQ IDUNOÕ RODUDN GDOJDODQPD\D QHGHQ RODQ SHN oRN N o N ROD\ÕQ

HWNLOHULQL GH LoHUPHNWHGLU %X QHGHQOH 7 UNL\H¶QLQ GH LoLQGH EXOXQGX÷X ELU

JUXS ONH LoLQ \ NVHN IUHNDQVOÕ YHUL NXOODQÕOPDVÕ G ú Q lerek bu ülkelerin

J QO N KLVVH VHQHWOHUL SL\DVDVÕ HQGHNVOHUL WRSODQPÕúWÕU %ORRPEHUJ¶GHQ

\DUDUODQÕODUDN 7 UNL\H 5XV\D $UMDQWLQ %UH]LO\D YH 0HNVLND LoLQ HOGH HGLOHQ

DGHW J QO N J|]OHPGHQ ROXúDQ YH (\O O LOH ùXEDW

DUDVÕQGDNL G|QHPL NDSVD\DQ EX YHUL WDEDQÕ DGHW J|]OHPL LoHUPHNWHGLU

.DSVDP %X oDOÕúPDGD PDOv NUL]OHUH JLGHQ \ROXQ DQODúÕOPDVÕ EDNÕPÕQGDQ PDOv

EDVNÕ PDOv VHUEHVWOHúPH YH PDOv VHUEHVWOHúPH V UHFLQGHNL JHOLúPHOHULQ

VÕUDVÕ YH PDOv NUL]OHU LOH LOJLOL LOH LOJLOL OLWHUDW U WDUDQPÕúWÕU 'DKD VRQUD PDOv

VHUEHVWOHúPH

SL\DVDODUÕQ

\HQLGHQ

\DSÕODQGÕUÕOPDVÕ

EDúOÕ÷Õ

DOWÕQGD

7 UNL\H¶GHNL PDOv VHUEHVWOHúPH |QFHVLQGHNL \DSÕ PDOv VHUEHVWOHúPH G|QHPL

YH JHQHO RODUDN PDOv VHUEHVWOHรบPH VRQUDVร QGD \DรบDQDQ YH .DVร P

LOH รนXEDW NUL]OHUL HOH DOร QPร รบWร U 6RQ RODUDN 7ย UNL\H HNRQRPLVL LoLQ

LNWLVDWoร ODU DUDVร QGD X]ODรบร PVDO GHรทHUOHU RODUDN HOH DOร QDQ PDOv NUL]

J|VWHUJHOHULQGHQ FDUL LรบOHPOHU SDUD LNDPHVL PHUNH] EDQNDVร UH]HUYOHUL YH

JHFHOLN IDL] RUDQODUร LOH G|YL] NXUODUร Qร Q VH\LUOHULQH J|] DWร OPร รบWร U $\Uร FD

7ย UNL\HยถQLQ GH LoLQGH EXOXQGXรทX EHรบ ย ONHQLQ VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ ELU

ER\XWXQD J|VWHUJH RODELOHFHรทL Gย รบย QFHVL\OH EX ย ONHOHULQ PDOv SL\DVDODUร QGD

RUWD\D oร NDQ GDOJDODQPDODUร Q GLรทHUOHULQH \DQVร PD ER\XWX DQODรบร OPD\D

oDOร รบร OPร รบWร U %X DPDoOD 7ย UNL\HยถQLQ GH LoLQGH EXOXQGXรทX EHรบ ย ONH LoLQ รบX

VRUXODUD FHYDS DUDQPDVร Gย รบย Qย OPย รบWย U L

6|] NRQXVX EHรบ ย ONHGHNL VHUPD\H KDUHNHWOHULQGHNL

GDOJDODQPDODUร Q ELU E|Oย Pย Qย Q J|VWHUJHVL RODQ KLVVH VHQHGL SL\DVDVร QGDNL

getiriler bu รผlkelerin birbirlerini etkileme derecesi iรงin bir gรถsterge olabilir mi?

LL

ร lkelerin birbirlerini etkileme derecelerinin รงรถzรผmlenmesi

LLL

%XODรบร Fร Oร N ROJXVX PDOv NUL]OHULQ JHQHO NDEXO J|UHQ J|]OHPOHUL

PDOv NUL]OHULQ |QJ|Uย OPHVLQGH NXOODQร ODELOLU PL" DUDVร QGD GHรทHUOHQGLULOHELOLU PL"

%ø5ø1&ø %g/h0

/ø7(5$7h5 7$5$0$6, 0DOv %DVNÕ 0DOv 6HUEHVWOHúPH YH 0DOv .UL]OHU 0DOv %DVNÕ 7DQÕP .DSVDP 1HRNODVLN JHOHQHN SL\DVD PHNDQL]PDVÕQÕQ GHQJH IL\DWÕQÕ YHUHFH÷L

G ú QFHVLQGHQ KDUHNHW HGHUHN JHOLúPHNWH RODQ ONHOHULQ E \ PHVLQLQ

DUNDVÕQGD WDVDUUXI NÕVÕWÕ ROGX÷XQX YXUJXODPDNWDGÕU

*HQHOGH PDOv VHNW|UGHNL KHU W U NÕVÕWODPD\Õ YH P GDKDOH\L

NDSVD\DFDN úHNLOGH NXOODQÕODQ YH |]HOGH QHJDWLI UHHO IDL] SROLWLNDODUÕ úHNOLQGH

X\JXODQDQ LNWLVDW SROLWLNDODUÕ 0F.LQQRQ V YH 6KDZ V

WDUDIÕQGDQ ³PDOv EDVNÕ´ RODUDN DGODQGÕUÕOPDNWDGÕU

'ROD\ÕVÕ\OD PDOv EDVNÕQÕQ X\JXODQGÕ÷Õ HNRQRPLOHUGH PHYGXDW YH

NUHGL IDL]OHUL JHQHOOLNOH UHHO RODUDN QHJDWLI VH\UHWPHNWH NUHGLOHU UDV\RQHO

kriterlere göre verilmemekte, yeni PDOv DUDoODUÕQ JHOLúWLULOPHVLQH RODQDN

VD÷ODPDPDNWD YH PDOv VHNW|UH JLULú ROGXNoD NÕVÕWODQPDNWDGÕU 6KDZ V 91),

ödemeler

dengesindeki

sermaye

KDUHNHWOHULQL NRQWURO LoLQ NXOODQÕODQ G|YL] NXUODUÕQÕQ \XUWLoL PDOv VHNW|U DGHWD

GÕúODPDVÕQÕ ERUVD LúOHPOHULQLQ |QHPOL ELU \HU WXWPDPDVÕQÕ YH PDOv NXUXPODUÕQ

JHUoHN IRQNVL\RQODUÕQÕQ |Q SODQD oÕNPDPDVÕQÕ X\JXODQDQ UHHO QHJDWLI IDL]

SROLWLNDVÕ QHGHQL\OH NUHGLOHULQ WHUFLKOL P úWHULOHUH YHULOPHVLQL PDOv EDVNÕ

SROLWLNDODUÕQÕQ |]HOOLNOHUL DUDVÕQGD VÕUDODPDNWDGÕU %XQD HN RODUDN 0F.LQQRQ

V \HWHUOL ND\QDN EXOXQDPDPDVÕ GXUXPXQGD J|U QHQ YH\D

J|Uย QPH\HQ Eย WoH Doร NODUร Qร NDSDWPDN LoLQ NXOODQร ODQ SROLWLNDODUร Q HQIODV\RQX

HWNLOHPHVLQL PDOv EDVNร SROLWLNDODUร Qร Q |]HOOLNOHUL DUDVร QGD GHรทHUOHQGLUPHNWHGLU

'LรทHU \DQGDQ Gร รบ WLFDUHW UHMLPL LOH |GHPHOHUH NRQXODQ \DVDNODU PDOv

EDVNร SROLWLNDODUร Qร Q X\JXODQGร รทร G|QHPGH FDUL LรบOHPOHU LOH VHUPD\H

KDUHNHWOHULQLQ ย ]HULQH FLGGL Nร Vร WODU NRQXOPDVร Qร EHUDEHULQGH JHWLUPHNWHGLU

8\JXUยถD J|UH PDOv EDVNร SROLWLNDODUร Qร Q X\JXODQGร รทร G|QHPGH VDELW

NXU UHMLPL X\JXODPDVร LOH ELUOLNWH LWKDODWD NRQXODQ PLNWDU NRWDVร LWKDODW

EHOJHOHUL JLEL oHรบLWOL Nร Vร WODPDODU LOH LKUDFDWWD X\JXODQDQ IDUNOร PDOODUD IDUNOร NXU

RUDQODUร X\JXODPDVร DVOร QGD PDOv SL\DVDODUร Q HWNLQ รบHNLlde dรผzenlenmesi

|Qย QGH |QHPOL ELU HQJHO ROXรบWXUPDNWDGร U

*HOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHULQ WHPHO VRUXQODUร QGDQ ELULVL WDVDUUXIODUร Q

\HWHUVL]OLรทLGLU 0DOv VHUEHVWOHรบPH LOH ELUOLNWH ROXรบDFDN SR]LWLI UHHO IDL]OHU

WDVDUUXIODUร FD]LS Nร OPDNWD DUWDQ WDVDUUXIODUร Q NUHGLOHUH G|Qย รบPHVL \DWร Uร PODUร

DUWWร UPDNWD E|\OHFH Eย \ย PH ROXPOX \|QGH HWNLOHQPHNWHGLU

<LQH JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH X\JXODQDQ IDL] SROLWLNDODUร Qร Q ELU

VRQXFX RODUDN EDQNDODUGD WXWXODQ PHYGXDWร Q JHWLULVL HQIODV\RQXQ JHULVLQGH

NDOPDNWDGร U %X \ย ]GHQ ND\QDNODU EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGHQ oRN DOWร Q JLEL

GHรทHUOL PDGHQOHUH YH\D JD\UL PHQNXOOHUH \DWร Uร OPDNWDGร U %XQX |QOHPHQLQ HQ

|QHPOL \ROODUร QGDQ ELULVL IDL]OHULQ UHHO RODUDN SR]LWLI KDOH JHWLULOPHVL YH

ND\QDNODUร Q EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QH oHNLOPHVLGLU %DQNDFร Oร N VHNtรถrรผne kayan bu

\HQL ND\QDNODU \DWร Uร PFร ODU WDUDIร QGDQ NXOODQร ODELOLU KDOH JHOPLรบ GHPHNWLU

$QFDN EX GXUXP EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ \HQL ND\QDNODUร QDVร O NXOODQGร รทร QD EDรทOร

RODUDN GHรทLรบHELOPHNWHGLU gUQHรทLQ 7ย UNL\HยถGH \DรบDQDQ EDQNDFร Oร N NUL]LQGH

ร zatay ve SDNยถร Q GD GHรทLQGLรทL JLEL EDQNDODUร Q GHYOHWH ERUo YHUPH\L

FD]LS J|UPHVL VRQXFXQGD EX ND\QDNODUร Q \DWร Uร PFร WDUDIร QGDQ NXOODQร OGร รทร Qร

V|\OHPHN GRรทUX ROPDPDNWDGร U

<DSร VDOFร RNXO JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHULQ JHUL NDOPDVร Qร Q WHPHO

QHGHQOHULQL RUWD\D NR\PDNWDGร U 7D\ORU JHUL NDOPร รบ ย ONHOHUGH ELU oRN

SL\DVDGD Dรทร UOร NOร RODUDN X\JXODQDQ IL\DWODUร Q VDELW ROPDVร Qร HQ D]ร QGDQ Nร VD

G|QHPGH EX SL\DVDODUร Q HWNLQ oDOร รบPDGร รทร Qร Q ELU J|VWHUJHVL ROGXรทXQX LOHUL

Vย UPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD 7D\ORUยถXQ GD GHรทLQGLรทL JLEL PDOv EDVNร

SROLWLNDODUร QD LON VLVWHPOL HOHรบWLULOHUGHQ ELULVL PDOv JHOLรบPH\L HQJHOOHPHVL

QHGHQL\OH \DSร VDOFร RNXO WDUDIร QGDQ \DSร OPร รบWร U

0DOv 6HUEHVWOHรบPH 7DQร P .DSVDP 0F.LQQRQ YH 6KDZ PDOv EDVNร SROLWLNDODUร Qร Q PDOv

JHOLรบPH\L HQJHOOHPHVL GROD\ร Vร \OD HNRQRPLN Eย \ย PH\L ROXPVX] RODUDN

HWNLOHGLรทLQL LOHUL Vย UHUHN HOHรบWLUL JHWLUPHNWH YH PDOv VHNW|UGH UDGLNDO ELU ELoLPGH

GHULQOHรบPH VDรทOD\DELOHFHN PDOv VHUEHVWOHรบPH SROLWLNDODUร Qร Q EHQLPVHQPHVLQL

|QHUPHNWHGLU %X SROLWLNDQร Q WHPHO YDUVD\ร Pร QGD PDOv VHNW|UGHNL

NDONร QPDQร Q HNRQRPLN Eย \ย PH\H |QFย Oย N HGHFHรทL DQOD\ร รบร Qร Q KDNLP ROGXรทX

Gย รบย QFHVL \DWPDNWDGร U

:LOOLDPVRQ YH 0DKDUยถD V J|UH PDOv VHUEHVWOHรบPHQLQ DOWร

WHPHO |]HOOLรทL EXOXQPDNWDGร U

.UHGL NRQWUROOHULQLQ NDOGร Uร OPDVร

)DL] RUDQODUร QGDNL Gย ]HQOHPHOHULQ NDOGร Uร OPDVร GHUHJXODWLRQ

%DQNDFร Oร N VHNW|Uย QH JLULรบ YH oร Nร รบODUร Q VHUEHVW Eร UDNร OPDVร Bankalara รถzerklik verilmesi,

%DQNDODUร Q VDKLSOHULQLQ |]HO ROPDVร

8OXVODUDUDVร VHUPD\H JLULรบOHULQLQ VHUEHVW Eร UDNร OPDVร

LOH

0DOv VHUEHVWOHรบPHQLQ LON LNL |]HOOLรทL PHYGXDW IDL]L YH NUHGL WDYDQODUร

|QFHOLNOL

VHNW|UOHUH

NUHGL

YHULOPHVL

X\JXODPDVร Qร Q

\ย Uย UOย NWHQ

NDOGร Uร OPDVร Qร YXUJXODPDNWDGร U %ย \ย PHQLQ DUNDVร QGD WDVDUUXI Nร Vร Wร Qร Q

ROGXรทX Gย รบย Qย Oย UVH IDL] WDYDQODUร YH NUHGL WD\ร QODPDVร Qร Q WDVDUUXIODU ย ]HULQGH

ROXรบWXUGXรทX EDVNร Qร Q VRQD HUHFHรทL VRQXFX oร NDUร ODELOPHNWHGLU

%DQNDFร Oร N VHNW|Uย QH JLULรบ YH oร Nร รบODUร Q VHUEHVW Eร UDNร OPDVร \HQL

NXUXPODUร Q PDOv VLVWHPH JLULรบLQL HQJHOOH\HQ X\JXODPDODUร Q NDOGร Uร OPDVร

DQODPร Qร WDรบร PDNWDGร U 8OXVODUDUDVร VHUPD\H JLULรบOHULQLQ VHUEHVW Eร UDNร OPDVร

LVH G|YL]OH |GHPHOHULQ \DSร OPDVร Qร Nร Vร WOD\DQ X\JXODPDODUD VRQ YHULOPHVL

RODUDN LIDGH HGLOHELOPHNWHGLU %|\OHFH PDOv VHUEHVWOHรบPH SROLWLNDODUร LOH

ELUOLNWH \XUWLoL PDOv SL\DVDODUร Q UHNDEHWH Doร N KDOH Jetirilebilmesi sรถz konusu

ROPDNWDGร U

+DJJDUG V QHRNODVLN SROLWLN LNWLVDGร Q GHYOHWLQ NRQWUROย

DOWร QGD WXWXรทX LWKDODW OLVDQVODUร Qร G|YL] NXUXQXQ WD\ร QODQPDVร Qร YH EXQXQ

Uย รบYHWL NDoDNoร Oร รทร YH NDUDERUVD\ร WHรบYLN HGHUHN ND\QDN GDรทร Oร Pร Qร

ER]GXรทXQX |QH Vย UPHNWHGLU

6HUEHVWOHรบPH SL\DVDODUGDNL IL\DW YH PLNWDU NRQWUROOHULQLQ NDOGร Uร OPDVร

DQODPร QD JHOPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD Wย Pย \OH VHUEHVW RODUDN WDQร PODQDELOHQ ELU

SL\DVDGD WDOHS YH\D DU]ร NRQWURO HWPHN DPDFร \OD IL\DW YH\D PLNWDU Nร Vร WODPDVร

EXOXQPDPDNWDGร U 8\JXUยถXQ GD EHOLUWWLรทL JLEL KHUKDQJL ELU รบHNLOGH DU]

YH\D WDOHEL Nร Vร WOD\DQ IL\DW YH\D PLNWDU NRQWUROOHULQLQ EXOXQPDPDVร

GXUXPXQGD E|\OHVL ELU SL\DVD VHUEHVW RODUDN WDQร PODQDELOPHNWHGLU %|\OHFH

QHRNODVLN Gย รบย QFHQLQ |QJ|UGย รทย ELoLPGH SL\DVD PHNDQL]PDVร Qร Q GHQJH

IL\DWร Qร YHUPHVL\OH JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHULQ Eย \ย PHVLQLQ DUNDVร QGDNL

WDVDUUXI Nร Vร Wร Qร Q Dรบร ODELOHFHรทL DQODรบร ODELOPHNWHGLU

.XUDPVDO RODUDN HOH DOร QGร รทร QGD Gร รบ WLFDUHW \DEDQFร VHUPD\H

SL\DVDODUร QGD \DSร ODQ LรบOHPOHU \XUWLoL PDOv SL\DVDODUGDNL YDUOร NODU LรบJย Fย

SL\DVDVร KDWWD WDUร P YH GLรทHU PDO SL\DVDODUร QGDNL ย Uย QOHU GH VHUEHVWOHรบPH

NDSVDPร QGD \HU DODELOLUOHU

0DOv 6HUEHVWOHรบPH 6ย UHFLQGHNL *HOLรบPHOHULQ 6ร UDVร *HOLรบPHNWH RODQ SHN oRN ย ONH Doร Vร QGDQ PDOv VHUEHVWOHรบPH

sรผrecinGHNL ROD\ODUร Q Vร UDVร PDOv VHUEHVWOHรบPHQLQ \DUDUODUร Qร PDNVLPL]H

HWPH\L ULVNOHULQL LVH PLQLPL]H HWPH\L DPDoODPDNWDGร U 0DOv VHUEHVWOHรบPH

NDYUDPร Qร Q |QFย OHULQGHQ RODQ 0F.LQQRQ |QFHOLNOH VHUPD\H

KDUHNHWOHULQGHNL Nร Vร WODUร Qร Q NDOGร Uร OPDVร GDKD VRQUD Gร รบ WLFDUHW PDOv SL\DVDODU

YH PDO SL\DVDODUร Qร Q |QOHULQGHNL HQJHOOHULQ NDOGร Uร OPDVร ELoLPLQGH ELU Vร UDODPD

EXOXQGXรทXQX LPD HWPHNWHGLU $\Uร FD X\JXODQDQ SROLWLNDODUD RODQ Jย YHQ IDUNOร HYUHOHUGH VHUEHVWOHรบPH SROLWLNDODUร Qร Q EDรบDUร Vร Qร HWNLOH\HQ |QHPOL HWNHQOHUGHQ

ELULVLGLU 'LรทHU \DQGDQ PDQWร NVDO RODUDN PDOv VHUEHVWOHรบPHQLQ ELU HYUHVL

!

EDรบDUร Vร ]

ROGXรทXQGD

RODPD\DELOHFHNWLU

ELU

VRQUDNL

HYUH\H

JHoPHN

V|]

NRQXVX

:LOOLDPVRQ YH 0DKDUยถร Q YXUJXODGร รทร JLEL PDOv VHNW|Uย Q

\HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPDVร SURJUDPODUร Qร Q \DQOร รบ Vร UD LOH X\JXODQPDVร EX

SURJUDPODUร Q EDรบDUร Vร ] ROPDVร Qร Q HQ |QHPOL QHGHQLGLU -RKQVWRQ V "

LVH oRN Kร ]Oร JHOLรบHQ PDOv VHUEHVWOHรบPHQLQ Eย \ย PH \DQOร VWUDWHMLOHU

X\JXOD\DQ ย ONHOHUGH Lo WDVDUUXI RUDQODUร Qร Q Gย รบPHVLQH \RO DoWร รทร Qร LIDGH

HWPHNWHGLU

'LรทHU \DQGDQ \LQH -RKQVWRQยถXQ V EHOLUWWLรทL JLEL VHUPD\H

KDUHNHWOHULQH JHWLULOHQ \HQLGHQ \DSร ODQGร UPDQร Q X\JXQ ROPD\DQ Vร UD LOH

\ย Uย Wย OPHVLQGH SDUDVDO NRQWUROย VDรทODPDN DPDFร \OD NUHGLOHU ย ]HULQGHNL

NRQWUROOHULQ GHYDP HWPHVL \XUWLoLQGHNL PDOv VLVWHPLQ HWNLQVL]OHรบPHVL LOH

VRQXoODQDELOPHNWHGLU %XQXQOD ELUOLNWH \XUWLoL \HULQH \XUWGร รบร QGDQ ERUoODQPDN

GDKD FD]LS KDOH G|Qย รบPHNWHGLU %X JHOLรบPHOHULQ DUNDVร QGDQ \HUOL SDUDQร Q

GHรทHU ND\EHWPHVL Gร รบ ERUFXQ KDGGLQGHQ ID]OD Eย \ย PHVL DQODPร

WDรบร PDNWDGร U

+DJJDUGยถD J|UH PDOv \DSร PDOv DoPD]ODU YH |GHPHOHU

GHQJHVL VRUXQODUร LOH ELUOLNWH GDKD N|Wย \H JLWPHNWH EX GXUXPODU PDOv \HQLGHQ

\DSร ODQGร UPD Vย UHFLQGH |QHPOL URO R\QDPDNWDGร U <ย NVHN Iร UVDW PDOv\HWOHUL

GROD\ร Vร \OD NUHGLOHULQ WHUFLKOL Pย รบWHULOHUH YHULOPHVL X\JXODPDVร PDOv NUL]

G|QHPOHULQGH EXQXQ Vย UGย Uย OPHVLQL ]RUODรบWร UPDNWDGร U gGHPHOHU GHQJHVLQGH

NDUรบร ODรบร ODQ VRUXQODU LVH VHUPD\H KDUHNHWOHULQH Nร VD G|QHPGH NRQXODQ

VHUPD\H Nร Vร WODUร X\JXODQPDVร Qร ]RUD VRNPDNWDGร U

/ 0 1 & 2 /& 3 0 % 4 + 5 * 3 * % * & 6 /6 , % % * & * & 0 * 7 *'5 6 0 6 8 6 9:& ; * 0 / <= % > @?A& ( B/( * 7-B 3 # ! $ % & ' ( ) *,+-* % .

C * 0 D9E+ /& *F2 % > % /& ) HG * I & * % * & 6J2 & ) / K 0 & % % /& L * % ) 6 & 6 % +-* 6J % M * +-( 7 *L* 0N3 * * % * & 6 1 % % 4 0 & % + O3 * * 6 % 6 P / 0 1 & 2 ) Q ) )/ R3 7 ( 0 0 *Q& / * 3 0S % N ( 5 % * +-* 6T 6 & * 6 ) *U( 7 B/( VB 1 0 + G * * % 7 0 % /& K * + * /6 ) *W( 7 B/( % * + * 7 *W ( % * +-* + * 6@+-* & / + H 0 & * & 6 % 6 % * & *P ) / X % + ( 4 0 ( & @YA 8 /& 7 * ) * / =+ * % . / 0 1 & 2 T /& 3 0 % 4 + ) / T5 @ 6 *Z3 &E 2 & R & *T /& +-* 7 RB/ & 4 [ 5 6 6 4 % * & 6 *Z ( % * R 0 & % % /& * % )\6 & 6 % +-* 6]5 _^/6 % 6]3 5 + ) ` /& + * 7 TB & 4 @ @7 * 3 * 6 3 & ( `^/6 % 6]3 & +- `7 % * 5 +'6 4 0 6 & ] ]1 7 % T3 (@2 % > % /& ! $ % /& -3 * 4 6 ) * ) )/ +-* & / + & % /& 2 & 2 % / +- 4 % & )/ &\a 3 bc % % * + d * ^ * & \ " e f gZh % 0 *i) 8/ 4 % % /& B % 4 + 4i2 % > % /&` % HB % 4 + / 0 X % * H2 % > % &@* & * 6 ) *H ) )/ jG * & % 6 % 6 % * &_ % )/( 8 ( (k & 0 * 7 * 7 + * 0 * )\6 & Tlm % 4 +- 4n2 % > % /& R+ * % . /& 3 0 % 4 + n 2 & _B/ 3 po % 0 *V) 8/ 4 % % /& n) * ^ *WB 2 5 % 2V3 5 + ) ) * % * + * 0 * ) 6 & \lm % 4 + / 0 ` % * `2 % > % /& ) T T+-* % . /& 3 0 % 4 + @B/ 3 /o % 0 *,) 8/ 4 % % /& * & 4 6 * & 4 6 7 *@ * % 6 * 0 * ) q & % ( % * &/ ) 7 % '^ /+r * +-* * % +-* 0 * ^ /+S) '3 (-2 % > % /& - 0 * )/ q7 * o/6 % * & 6>) 8/ 4 % % /& * & 4 6>) * ^ * 6 & 6 % B * 3 & 7 * o/6 /& B/ % /+ / 0 ) &\a s=* B B * & ) t >f

0DOv .UL]OHU %LULQFL 1HVLO .UL]OHU 0DOv VHUEHVWOHรบPHQLQ \XNDUร GD Vร UDODQDQ WHPHO |]HOOLNOHULQGHQ GH

DQODรบร ODELOHFHรทL JLEL PDOv VHUEHVWOHรบPH SROLWLNDODUร LOH ELUOLNWH SL\DVD

PHNDQL]PDVร GDKD ID]OD oDOร รบPD\D EDรบODPDNWDGร U 3L\DVD PHNDQL]PDVร Qร Q

GDKD ID]OD LรบOHPHVL PDOv \DSร Qร Q G|QHPVHO GHรทLรบLPOHUH NDUรบร GDKD GX\DUOร

KDOH G|Qย รบPHVLQH \RO DoPDNWDGร U %DรบND ELU LIDGH\OH G|QHPVHO GHรทLรบLPOHUH

NDUรบร GDKD GX\DUOร KDOH JHOHQ PDOv \DSร VLVWHPGHNL R\XQFXODUร Q VSHNย ODWLI

VDOGร Uร ODUร VRQXFXQGD NLPL ]DPDQ NUL]OHUH \RO DoDFDN รบHNLOGH Nร Uร OJDQ ELU

|]HOOLN VHUJLOHPH\H EDรบODPDNWDGร U gUQHรทLQ &DOYR V

VSHNย ODWLI VDOGร Uร ODUร Q \HUOL YH \DEDQFร R\XQFXODU DUDVร QGD NDUPDรบร N

HWNLOHรบLPOHU \DUDWDUDN Eย \ย N VHUPD\H KDUHNHWOHULQH \RO DoWร รทร Qร YH SHN oRN

LQVDQร Q |QJ|UPHVLQH RODQDN YHUPHGHQ HNRQRPLN YH PDOv \DSร ODUGD Eย \ย N

WDKULEDW \DSWร รทร Qร GLQDPLN ELU VHQDU\R LoLQGH HOH DOPDNWDGร U

.XUDPVDO RODUDN |GHPHOHU GHQJHVL NUL]OHUL LOH Hรบ]DPDQOร RODUDN

RUWD\D oร NDQ PDOv NUL]OHU LOH LOJLOL LON |QHPOL oDOร รบPDODUGDQ ELULVL .UXJPDQ

WDUDIร QGDQ \DSร OPร รบWร U .UXJPDQ EX oDOร รบPDVร QGD HNRQRPLN

WHPHOOHUGH SDUD YH PDOv\H SROLWLNDODUร Qร Q Dรบร Uร JHQLรบOHPHVLQLQ XOXVODUDUDVร

UH]HUYOHUL HULWHFHรทLQL EXQXQ VRQXFXQGD ROXรบDFDN ER]XOPDGD VDELW NXU

SDULWHVLQLQ WHUN HGLOHFHรทLQL |QH Vย UPHNWHGLU

.UXJPDQยถร Q YDUVD\ร PODUร QGDQ \ROD oร NDUDN VDELW NXU

X\JXODPDVร Qร Q QH ]DPDQ VHUEHVW Eร UDNร ODFDรทร QD LOLรบNLQ oHรบLWOL GLQDPLN

o|]ย POHPHOHU \DSร OPDNWDGร U gUQHรทLQ .DPXODLQHQ EDVLW GLQDPLN ELU

YDUVD\ร P LOH NXUXQ VDELWOHQPHVLQGHQ GRรทDFDN \DUDUร Q QHJDWLI ROPDVร %

0

GXUXPXQGD X\JXODQDQ NXU SROLWLNDVร Qร Q Eร UDNร ODFDรทร Qร |QH Vย UPHNWHGLU EN]

(รบLWOLN

% E 0

0

0[

(รบLWOLN ยถGH J|VWHULOHQ % W ]DPDQร QGD NXUXQ VDELWOHQPHVLQGHQ 0

GRรทDFDN \DUDUร E W ]DPDQร QGD R ย ONHGHNL LรบรบL]OLN RUDQร WLFDUHW Doร รทร 0

VHUPD\H DNร PODUร JLEL WHPHO PDNURHNRQRPLN JHOLรบPHOHUH RODQ Jย YHQL

0[

WยถGHQ ELU |QFHNL ]DPDQ GLOLPLQGH HQIODV\RQ YH LรบVL]OLNWHNL Dรบร Uร DUWร รบ LOH UHHO

ย FUHWOHUGHNL HULPH JLEL JHOLรบPHOHUL LoHUPHNWHGLU .UXJPDQยถร Q

YDUVD\ร PODUร QD

J|UH

\XUWLoL

NUHGLOHUGHNL

JHQLรบOHPH \XUWLoL SDUD WDOHELQL DUWWร UDFDN \XUWLoL SDUDQร Q HOGH WXWXOPDVร \OD

RUWD\D oร NDFDN VSHNย ODWLI VDOGร Uร ODU VHUPD\H ND\ร SODUร QD \RO DoDFDNWร U

6RQXoWD .DPLQVN\ YH GLรทHUOHULQH V J|UH .UXJPDQยถร Q

PRGHOL ยณOLNLGLWH NUL]LQLQ DUNDVร QGDQ JHOHQ G|QHPLQ XOXVODUDUDVร UH]HUYOHUGH

\DYDรบ \DYDรบ DPD NDOร Fร Gย รบย รบOHULQ YH \XUWLoL NUHGLOHULQ SDUD WDOHELQLQ ย ]HULQGH

Eย \ย PHVLQLQ RUWD\D oร NPDVร RODUDN WDQร PODQPDVร Qร |QHUPHNWHGLUยด

1970โ lerde LatiQ $PHULND ย ONHOHULQGH \DรบDQDQ NUL]OHULQ QHGHQOHULQL YH

RUWD\D oร Nร รบ PHNDQL]PDODUร Qร DQODPD\D \|QHOLN RODUDN JHOLรบWLULOHQ ELULQFL QHVLO

VSHNย ODWLI VDOGร Uร PRGHOOHULQH J|UH NUL]OHULQ oร Nร รบร WDPDPHQ PDOv QHGHQOHUH

GD\DQPDNWDGร U 'HYOHWOHU Eย WoH Doร NODUร Qร GDha รงok para basarak finanse

HGHUNHQ EX ย ONHOHUGHNL |]HO VHNW|U RUWD\D oร NDQ EX SDUD LOH GDKD oRN G|YL]

DOPDNWDGร U %DรบND ELU GH\LรบOH ELUELUL\OH WXWDUOร ROPD\DQ LNWLVDW SROLWLNDODUร Qร Q

\RO DoWร รทร ELULQFL QHVLO NUL] PRGHOOHULQGH GHYOHW ]DPDQODU DUDVร Eย Wรงe

Nร Vร WODUร Qร VHQ\RUDM \DSDUDN Gย ]HQOHPHNWHGLU %LULQFL QHVLO NUL]OHU X]XQ

G|QHPGH VDELW NXUXQ Vย UGย Uย OHELOLU ROPDGร รทร GXUXPODUGD RUWD\D oร NPDNWDGร U

g]HO VHNW|Uย Q RUWD\D oร NDQ SDUD LOH G|YL] DOPDVร VRQXFXQGD EDรบODQJร oWD

GXUDรทDQ VH\UHGHQ G|YL] UH]HUYOHULQGHNL D]DOร รบ EHOLUOL NULWLN VHYL\H\H XODรบWร NWDQ

VRQUD G|YL] UH]HUYOHULQGH FLGGL ND\ร SODUD \RO DoPDNWDGร U %DรบND ELU GH\LรบOH

G|YL] UH]HUYOHULQGHNL D]DOร รบร Q EHOLUOL NULWLN VHYL\H\H XODรบPDVร ELULQFL QHVLO NUL]

PRGHOOHULQGHNL YD]JHoLOPH] WHPHOL ROXรบWXUPDNWDGร r. Dรถviz rezervlerinde

RUWD\D oร NDQ FLGGL ND\ร SODU VRQXFXQGD VDELW NXU X\JXODPDVร QD GHYDP

HGLOHPHPHNWH G|YL] UH]HUYOHULQGH N|Wย OHรบPH RUWD\D oร NPDNWD \HUOL SDUD

\DEDQFร ย ONH SDUDODUร NDUรบร Vร QGD GHYDOย H HGLOPHNWHGLU Komulainenโ e (2001) u

gรถre, bu tรผr modelOHUGH NUL]OHULQ RUWD\D oร Nร รบร LOH G|YL] UH]HUYOHULQGHNL

D]DOPDQร Q NULWLN QRNWDVร DUDVร QGDNL LOLรบNLQLQ Jย Fย VSHNย ODWLI VDOGร Uร ODUD YH

R\XQFXODUร Q GDYUDQร รบODUร Qร Q WDKPLQ HGLOHELOLUOLรทLQH EDรทOร ROPDNWDGร U

v & ( B/+-* " ! ! ! " , ] +-( % * / " ! !\

%LULQFL 1HVLO .UL]OHU .DSVDPร QGDNL 'LรทHU 7DUWร รบPDODU \ร OODUร QGD $YUXSD 3DUD %LUOLรทLQH ย \H ย ONHOHU DUDVร QGD

\DรบDQDQ NUL]OHUGH ELULQFL QHVLO NUL] PRGHOOHULQLQ |QJ|UGย รทย DQODPGD

HNRQRPLN WHPHOOHUGH ER]XOPD J|]OHQPHPHVL EX NUL]OHULQ RUWD\D oร Nร รบร QGD

รถzel sektรถrรผn beklentilerindeki dengesizlLNOHU LรบVL]OLN YH IDL] RUDQODUร QGDNL

DUWร รบODU JLEL GHรทLรบLN IDNW|UOHULQ URO R\QD\DELOHFHรทLQL J|VWHUPHNWHGLU

%DรบODQJร oWD JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGH \DรบDQDQ NUL]OHUL Doร NODPDN LoLQ JHOLรบWLULOHQ EX

PRGHOOHUGH GDKD VRQUD JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH \DรบDQDQ NUL]OHUL

Doร NODPD\D \|QHOLN GHรทLรบLNOLNOHU \DSร OPร รบWร U 6RQXoWD .UXJPDQ PRGHOL

VRQUDNL \ร OODUGD oHรบLWOL NDWNร ODUOD ]HQJLQOHรบWLULOPLรบ YH JHOLรบWLULOPLรบWLU )ORRG YH

*DUEHUยถLQ .UXJPDQยถร Q PRGHOLQH \DSWร NODUร NDWNร ODU VRQUDVร QGD

RUWD\D oร NDQ YH HWNLOL PRGHOOHUGHQ ELULVL RODUDN GHรทHUOHQGLULOHQ JHOLรบWLULOPLรบ ELU

PRGHO XOXVODUDUDVร ILQDQV OLWHUDWย Uย QGH .UXJPDQ )ORRG *DUEHU PRGHOL RODUDN

DQร OPDNWDGร U )ORRG YH *DUEHU Nย oย N YH Gร รบD Doร N ELU HNRQRPLGH VDELW

G|YL] NXUX SROLWLNDVร Qร Q KDQJL NRรบXOODUGD VRQD HUHFHรทLQL J|VWHUPHNWHGLU

)ORRG YH *DUEHUยถLQ PRGHOLQGH VDELW G|YL] NXUX SROLWLNDVร Qร Q UH]HUYOHU

EHOLUOL ELU PLQLPXP Gย ]H\H LQHQH NDGDU Vย UGย Uย OHELOHFHรทL EX Gย ]H\H LQLOGLNWHQ

VRQUD GDOJDOร G|YL] NXUX SROLWLNDVร QD JHoLOHFHรทL YDUVD\ร OPDNWDGร U

.UXJPDQ )ORRG *DUEHU PRGHOLQGH VDELW NXU UHMLPLQLQ WHUN HGLOPHVL

LoLQ EDVLW ELU Gร รบVDO NXUDO EXOXQPDNWDGร U %XQD J|UH PHUNH] EDQNDODUร

XOXVODUDUDVร UH]HUYOHUL NULWLN ELU Gย ]H\H XODรบWร รทร ]DPDQ VDELW NXU UHMLPLQL WHUN edecektir. Buradaki minimum rezerv dรผzH\L DVOร QGD PHUNH] EDQNDVร Qร Q G|YL]

UH]HUYOHULQLQ

QH

NDGDUร Qร

VDELW

NXU

SROLWLNDVร Qร

Vย UGย UPHN

LoLQ

NXOODQDELOHFHรทLQLQ ELU J|VWHUJHVLGLU %DรบND ELU GH\LรบOH .UXJPDQ )ORRG

*DUEHU PRGHOLQGH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q VDKLS ROGXรทX Eย Wย Q UH]HUYOHULQ VDELW

NXU SROLWLNDVร Qร Q Vย UGย Uย OPHVL LoLQ NXOODQร ODELOHFHรทL \DQL PLQLPXP UH]HUY

Gย ]H\LQLQ Vร Iร UD HรบLW ROGXรทX YDUVD\ร OPDNWDGร U Bรถylece,

Krugman )ORRG Garber

modelinde,

devalรผasyonun

XOXVODUDUDVร UH]HUYOHUGH ND\ร S RODUDN RUWD\D oร NPDVร LoLQ ELU QHGHQ ROPDGร รทร Qร

รถne sรผreQ LNLQFL QHVLO VSHNย ODWLI VDOGร Uร PRGHOOHUL LPD HGLOPLรบ ROPDNWDGร U Komulainen (2001)โ e gรถre, ikinci nesil kriz modelleri de birinci nesil kriz

PRGHOOHULQGHNL JLEL G|YL] UH]HUYOHULQGHNL FLGGL ND\ร SODUร Q EHOLUOL ELU NULWLN

VHYL\H\H XODรบPDVร Qร WHPHO DOPDNWD ancak ikinci nesil kriz modellerinde dรถviz

UH]HUYOHULQGHNL FLGGL ND\ร SODU LOH ELUOLNWH EDรบND HWNHQOHU GH URO R\QDPDNWDGร U

dRรทXQOXNOD GDKD |QFHGHQ PDOv NUL]OHUOH NDUรบร ODรบPDPร รบ RODQ ย ONHOHUH

\RรทXQODรบDQ LNLQFL QHVLO VSHNย ODWLI VDOGร Uร PRGHOOHUL HQIODV\RQXQ HNRQRPLN

\DSร ย ]HULQGHNL EHNOHQPHGLN HWNLOHULQL YXUJXODPDNWDGร U %X \|Qย \OH LNLQFL

QHVLO NUL] PRGHOOHUL NHQGL NHQGLQL EHVOH\HQ ELU \DSร LoHUPHNWHGLU <ย NVHN

LรบVL]OLN \ย NVHN GHYOHW ERUFX YH \ย NVHN IDL] RUDQODUร Qร LGDUH HWPHN ELU GHYOHW

Doร Vร QGDQ NROD\ ROPDGร รทร QGDQ SL\DVDGDNL R\XQFXODU E|\OH ELU \DSร LoLQGH

QRPLQDO IDL] RUDQODUร Qร Q \ย NVHOHFHรทLQL YH \HUOL SDUDQร Q GHรทHU ND\EHGHUHN

GHQJH\H JHOHFHรทLQL ELOPHNWHGLU %|\OH ELU \DSร LoLQGH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q

NXUODUร YH\D IDL] RUDQODUร Qร VDYXQPDN LoLQ DWDFDรทร DGร PODUร Q EDQNDFร Oร N

VHNW|Uย QGH FLGGL ND\ร SODUD \RO DoDFDรทร RUWDGDGร U 'ROD\ร Vร \OD LNLQFL QHVLO

VSHNย ODWLI VDOGร Uร PRGHOOHULQGH ELU oHรบLW NHQGL NHQGLQL Gย ]HOWPH PHNDQL]PDVร

EXOXQPDNWDGร U Krugmanโ a (2000, s. 4) gรถre, โ bir ikinci nesil modelinde, faiz e

RUDQODUร Qร \ย NVHOWPH \ROX\OD IL]LNVHO RODUDN VDELW NXUX EHOLUVL] รบHNLOGH

VDYXQDELOHQ ELU Kย Nย PHW GHVWHNOHGLรทL NXU SROLWLNDVร Qร Q Jย YHQLOHELOLUOLรทL YH\D

GHVWHNOHGLรทL NXUX Eร UDNDUDN NXUX GDOJDODQPD\D Eร UDNPDQร Q RUWD\D oร NDUDFDรทร

politik รงรถzรผlmenin malรฎyetlerini gรถz รถnรผne alabilmelidirโ .

.XUODUร Q QH ]DPDQ VHUEHVW Eร UDNร ODFDรทร NRQXVX SHN oRN LNWLVDWoร

WDUDIร QGDQ HOH DOร QPDNWDGร U gUQHรทLQ 5HEHOR YH 9HJK PHUNH]

EDQNDODUร Qร Q ]DPDQODPDVร Qร Q |QHPOL ROGXรทXQX YH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q HQ

X\JXQ ]DPDQGD NXUODUร GHVWHNOHPH\L Eร UDNDFDรทร Qร LIDGH HWPHNWHGLU 5HEHOR

YH 9HJK VDELW NXU UHMLPLQLQ Eร UDNร OPDVร NRQXVXQGD LNL VHQDU\R

ย ]HULQGH GXUPDNWDGร U %X VHQDU\RODUGDQ ELUL VDELW NXU UHMLPLQL Eร UDNPDQร Q

JHWLUHFHรทL PDOv\HWOHU GLรทHUL VDELW NXU UHMLPLQLQ Vย UGย Uย OHELOLUOLรทL ย ]HULQGH

\RรทXQODรบPDNWDGร U 5HEHOR

YH

9HJK

V

RUWD

รบLGGHWOL

RODUDN

GHรทHUOHQGLULOHELOHFHN PDOv รบRNODUGD .UXJPDQ )ORRG *DUEHU PRGHOLQGHNL

UH]HUYOHULQ EHOLUOL ELU NULWLN VHYL\H\H JHOPHVL NXUDOร Qร Q HQ X\JXQ GXUXP

ROGXรทXQX NDEXO HWPHNWHGLU $QFDN D\Qร DUDรบWร Uร Fร ODU GDKD รบLGGHWOL PDOv รบRNODU

w + ( % * / " ! !\ , & ( B/+-* " ! ! ! u

NDUรบร Vร QGD KDUFDPD รบRNODUร RUWD\D oร NDU oร NPD] VDELW NXUX WHUN HWPHQLQ HQ

X\JXQ GXUXP ROGXรทXQX LIDGH HWPHNWHGLU

<HQL 1HVLO .UL]OHU

0HNVLND YH $V\D ย ONHOHULQGH \DรบDQDQ NUL]OHULQ

VRQUDVร QGD RUWD\D DWร ODQ \HQL QHVLO PDOv NUL] PRGHOOHUL DKODNL o|Nย QWย OHU LOH t

DVLPHWULN ELOJL VRUXQODUร Qร HOH DOPDNWD YH EX NUL]OHU VRQUDVร QGD J|Uย OHQ ROJX\X NUL]OHULQ ELU ย ONHGHQ GLรทHULQH \D\ร OPDVร Qร Doร NODPD\D \|QHOPHNWHGLU

0LVKNLQ PDOv VLVWHPLQ ELOJL DNร รบร QD Pย GDKDOH HWWLรทL รบRNODUร Q PDOv

LVWLNUDUVร ]Oร รทD \RO DoWร รทร Qร E|\OHFH PDOv VLVWHPGHNL \DWร Uร P Iร UVDWODUร Qร Q

ย UHWNHQ IRQODUD NDQDOL]H ROPDVร QD \DUGร PFร RODQ WHPHO LรบOHYLQ \HULQH

JHWLULOHPHGLรทLQL LIDGH HWPHNWHGLU 0LVKNLQ DVLPHWULN ELOJL VRUXQODUร

GROD\ร Vร \OD PDOv LVWLNUDUVร ]Oร รทD \RO DoDQ G|UW WHPHO HWNHQ ROGXรทXQX

YXUJXODPDNWDGร U %XQODU PDOv VHNW|U ELODQoRODUร Qร Q N|Wย \H JLWPHVL IDL]

RUDQODUร Qร Q \ย NVHOPHVL EHOLUVL]OLรทLQ DUWPDVร

ve malรฎ olmayan kesimin

ELODQoRODUร Qร Q N|Wย OHรบPHVLGLU 5DGHOHW YH 6DFK V EDQNDODU !

DUDVร QGDNL ERUo DOร รบYHULรบLQLQ Doร N RODUDN EHOLUWLOHQ YH\D Doร N RODUDN

EHOLUWLOPH\HQ รบHNLOGH NDUรบร Oร NOร RODUDN \ย Nย POย Oย NOHULQ JHUL |GHQHFHรทL JDUDQWLVL

LOH \ย Uย PHNWH ROGXรทXQX EHOLUWPHNWHGLU $QFDN EDQNDODUร Q HOOHULQGHNL IRQODUร

N|Wย \|QHWPHVL YH L\L GHQHWOHQHPHPHVL YH\D NDPX R\XQD รบHIIDI รบHNLOGH ELOJL

DNWDUร OPDPDVร

VRQXFXQGD

RUWD\D

oร NDQ

ULVNOL

GXUXPODUร Q

EHUWDUDI

HGLOHPHPHVL PDOv VLVWHPOHUL NLOLWOH\HFHN ER\XWD oร NDELOPHNWH KDWWD EX ULVNOHU

x, & )/ : % 4 % /& ) \ m & ) = /& / O0 * & * G 6 S & )/ E* % * O0 * & * G-^ * 6 ) *yG * % *S3 % B A * ^ 3 A % +-* +-* 6 ) * r * 7 * % * *

* + 0 & 3 % B/ & ( % * & 6 0 & 5 +z 7 *d* ^ % * 5 1 2 0 2 7 d7 % * 5 * 3 % + / 0 ) & {\ /& - 5 +d & )/ /& / % /& / & )/ B & ) 1 + 7 8/ )/2 4 2 > ) / _^ * & / > 0 % ` & )/ % /& ,7 2 > / G * d( 7 B ( % * +-* 6/* % * +d6 *dB % + / 0 ) & ]1 7 % @ & )/ & / d0 * & * G & )/ * % * ) * @ * 7 * % * * 3 % / d 0 / + 7 / ,) ( & ( + % * & 6\3 ('7 % % *`3 /& 0 * & * G 0 + 7 @5 * % 6 4 + * 0 * )\6 & |A} ~ ย ย ย ย ย ย ย ย ย H J & )/ 7 -* % * k0 * & * G 6 i* % )\6 8 6' & )/ 7 j0 2 + 2 7 % K > / ) 5 6 * & % * & 6 X > )/ - 4 % B/2 2 2i* & 0 0 6 & +-* ย 5 ( % % * +-* 6 & )/ /* % )\6 8 6 o & >; T 5 d7 0 /& T5 * % 6 4 +-* + * 6/) % * 7 6 6 7 % *`3 (_o & ; / _ ย & 0 + 7 / @^ * % @) 1 2 4 0 2 & 2 % + % * & * G * ) ) % 3 % + / 0 )/ & a ^ / u [ e f / 0 1 &m3 % * 5 % * & 6 7 *y3 (R / 0 1 & ) / ] /& +-* 7 % & ) c3 % & B/ R) * & * % +-*O % + * 6 ) * T7 *Z) *y & ) % /& ) / * & 0 6 4 0 * ย * Malรฎ 7 * % * + * 0 * ) 6 & % * 5 % * & 6j 1 0 2 7 ย B/ ) ย 3 * * % * & 6 So / y5 8/(S* 5 6 6 ) * S+-* ( % 3 & +-* % . 7 0 % r7 / A & +-* 7 3 ( % +-* Z % * 7O % + * +-* 0 * ) 6 & ย 1 7 % S3 % * 5 % * & 6 /6 c 1 0 2 7 yB/ 0 + 7 % S * & 4 6 % * 4 * yo / R5 Z3 * *c & )/ % /& = 6 +-* 5> / 8/ ย 7 1 % + / 0 ) & N & )/ % /& ) / J & 0Q)/2 4 2 4 % /&ย 0 * ) X 0 % % /& F ) )/ P3 7 ( 0 0 *M) * & * % +-* 6V % ( 5 % * + * 0 * ) 6 & a ^ / t f ย :ย * ' & * % * & 6 ) * * & 0 6 4 6 ,3 * *@3 % * 5 % * & 6/2 /& ) / % ( + ( - 0 B % / > % 3 * * 6 % 6 4 % * , 6 *d) 1 + % 1 ) 2 5j* % + * a + )/( * 0 0 o % * +-* f '( ( m * ) % >1 ) 2 5: & + a & ) q /& + f % 4 % /& ) * 7 * % * * 3 * *j * & % 6 % * & 6 % d3 * * 7 2 2 + % 2 % 2 % & * ) d( 7 ( + ( % ( 8 ( ) * - * 7 * % * +-* 0 * ) 6 &\a - ^ f ย * % . o 7 * * % * & ) * 3 % & % 8 * & 0 +-* 6 & )/ & / % /& / ย 7 ย / 'ย 1 0 2 ย ] & )/ +-2 4 0 /& % /& 3 & 3 & ) -* 7 6 & * +-* +-* 6 * ) / _ % +-* 0 * ) 6 & (,)/( & ( +P >* & 4 6 6 ) *` & )/ /& % /&=ย * ) /& @ % >0 ย 7 *@* ^ % * 5 1 2 0 2_ % ` * & 4 6 % * 4 + * +-* ) * ^ * * & ) /& + 7 d 0 / % % * 3 % + / 0 )/ & a - ^ / f iรง ย : * % . % + * 7 * d > + d3 % * 5 % * & 6 G * & * % * & 6 ) * * & 0 6 4-) % * 7 6 6 7 % *') * & * % +-* 0 */ G * -1 ) /+ % /& * & 0 + * 0 * @ * 0 * 6 4 6\* * % + * 0 * )\6 & /lm % 4 + / q0 ` % * @o 7 * * % * & ) *_ & 0 * 7 *,5 6 * ' / G % * 7 ) * 7 * G * ' & * /6 ) * * & 0 6 4 % * & 7 *,) *_ ( & ) 8/ 4 % % & +-* % . % +-* 7 * > +- 3 % * 5 % * & 6 2 & ) /+z * * * 3 % + / 0 )/ & a - ^ / [ f

ย ONHOHU DUDVร QGDNL PDOv LOLรบNLOHU YH DNWDUร P PHNDQL]PDODUร \ROX\OD GLรทHU

ย ONHOHUH GH EXODรบDELOPHNWHGLU

Krizlerin modellenmesinde, sermaye hareketlerinin de รถnemli yeri

EXOXQPDNWDGร U %X NDSVDPGD VHUPD\HQLQ WDP KDUHNHWOL ROGXรทX YDUVD\ร Pร

DOWร QGD VDELW YH\D GDOJDOร NXUXQ J|UHOL RODUDN HWNLQOLรทLQL LQFHOH\HQ ย QOย ELU

PRGHO GH 0XQGHOO Fleming modelidir. Dornbusch ve Fischer (1997)โ nin

EHOLUWWLรทL JLEL 0XQGHOO )OHPLQJ PRGHOL Doร N HNRQRPLOHUGH VHUPD\HQLQ WDP

KDUHNHWOL ROGXรทXQX YDUVD\DUDN VDELW NXU X\JXODPDVร QGD SDUD SROLWLNDVร Qร Q

รผretim seYL\HVL ย ]HULQGH Wย Pย \OH HWNLVL] RODFDรทร Qร VDYXQPDNWDGร U %|\OH ELU

GXUXPGD

\XUWLoLQGHNL

IDL]

RUDQODUร

Gย Q\DGDNL

IDL]

RUDQODUร QGDQ

IDUNVร ]ODรบPDPDNWDGร U 'RUQEXVFK YH )LVFKHUยถLQ GHรทLQGLรทL JLEL

E|\OHVL ELU GXUXPGD VDELW NXU X\JXODPDVร QGD PDOv\H SROLWLNDVร ย UHWLP

VHYL\HVLQL HWNLOHPHGH KD\OL HWNLQ ROPDNWDGร U

$QFDN 0XQGHOO Fleming modelinin รถdemeler dengesi ile ilgili olarak

J|VWHUGLรทL VRQXoODUร Q GRรทUX ROXS ROPDGร รทร ]DPDQ ]DPDQ VRUJXODQPDNWDGร U

%X VRQXoODUร Q VRUJXODQGร รทร |QHPOL \|QOHUGHQ ELUL PHUNH] EDQNDODUร Qร Q Gย Q\D

VHUPD\H SL\DVDODUร QGDQ UDKDWOร NOD ERUo DOร S YHUHELOGLรทL GXUXPODUGร U %DรบND ELU

GH\LรบOH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q YDGHOL LรบOHPOHU SL\DVDVร QGD G|YL] ERUoODQPDVร

YH\D G|YL] NDUรบร Oร รทร QGD ERUo DOPDVร JLEL Wย UHY SL\DVDODUร DUDoODUร Qร NXOODQDUDN

VHUPD\H SL\DVDODUร ย ]HULQGHQ ERUo DOร S YHUHELOGLรทL GXUXPODUGD 0XQGHOO

)OHPLQJ PRGHOLQLQ |GHPHOHU GHQJHVL LOH LOJLOL J|VWHUGLรทL VRQXoODUร Q \DQร OWร Fร

RODELOHFHรทL NRQXVX ED]ร LNWLVDWoร ODU WDUDIร QGDQ HOH DOร QPDNWDGร U gUQHรทLQ

2EVWIHOG PHUNH] EDQNDODUร Qร Q Gย Q\D VHUPD\H SL\DVDODUร QGDQ ERUo

DOร S YHUGLรทL GXUXPODUGD Gร รบ GHQJH Doร Vร QGDQ |GHPHOHU GHQJHVLQLQ \DQร OWร Fร

ELU J|VWHUJH RODELOHFHรทLQH GHรทLQPHNWHGLU

0XQGHOO )OHPLQJ PRGHOLQL ,6 LM ve รถdemeler dengesi รงerรงevesinde

ele alan รถnemli yazarlardan Velasco NXUODUร Q GDOJDODQPDVร NRUNXVX

HWUDIร QGD

GHYDOย DV\RQODUร Q

QH

]DPDQ

\ร Nร Fร

HWNLOHUL

RODELOHFHรทLQH

GHรทLQPHNWHGLU 9HODVFRยถ\D J|UH GHYDOย DV\RQXQ HWNLOHULQLQ \ร Nร Fร

ROPDVร รบX JLEL WHWLNOH\LFL GXUXPODUD EDรทOร Gร U %RUFXQ Eย \ย N PLNWDUGD \DEDQFร

/& + * 7 ,0 * +K^ * & > 0 % > / d % ( 4 * * 'o * & * * % B / 4 % /+ 7 & % G * & * % * & 6 6 d)/2 7 *'G * =ย * 3 0= ( &=& >; +- * % 0 6 ) *\ & * % * & 6 /6 S* % 0 6 ) *ย * % +-* 6 *z ) / S % ( & > / S z2 % > ) / S & +-* 7 z5 6 6 4 % * & 6 *S7 % * 5 * * q0 6 & h * & *ย 0 & 0 :7 & % o * & * /6 -) 8 /& & ( +-* 5 / >) / B ' 0 * 6 *-B % / ' * ) * & o 7 * * 7 * ) 1 j * 0 * * ย G * % /& j7 2 > % + * 8 % * 7 * & * ย 7 /& % o * & * * & 6 /6 ) * & * % 0 * * 0 6 &\a Y= & 3 ( ^j ย ^ /& t f

SDUDya (dolara) endekslenmesi, devalรผasyonu tetikleyen dolara endeksli borรง

VWRรทXQXQ LKUDFDWD RUDQร Qร Q \ย NVHN ROPDVร LKUDFDW WDOHELQLQ IL\DW HVQHNOLรทLQLQ

Gย รบย N ROPDVร VHUPD\HQLQ oร NWร LoLQGHNL SD\ร Qร Q Gย รบย N ROPDVร ILUPDODUร Q UHHO

NkUODUร Qร Q Gย รบPHVL

%XODรบร Fร Oร N YH 0DOv .UL]OHU 0DOv SL\DVDODUGD RUWD\D oร NDQ GDOJDODQPDODUร Q WLFDUL YH\D PDOv

LOLรบNLOHU \ROX\OD ELU ย ONHGHQ GLรทHULQH \D\ร Oร S \D\ร OPDGร รทร QD RGDNODQDQ

WDUWร รบPDODU HQ JHQHO DQODPGD EXODรบร Fร Oร N LOH LOJLOL WDUWร รบPDODUร Q WHPHOLQL

ROXรบWXUPDNWDGร U 'LรทHU \DQGDQ Nย UHVHO PDOv NUL]OHULQ HQ oDUSร Fร VRQXoODUร QGDQ

ELUL Gย Q\DQร Q ELU \HULQGH ROXรบDQ ELU ROD\ร Q HWNLOHULQLQ ย ONHOHU DUDVร WLFDUHW YH\D

PDOv LOLรบNLOHU \ROX\OD GLรทHUOHULQH \DQVร PDVร Gร U %XODรบร Fร Oร N

NDYUDPร

IDUNOร

oDOร รบPDODUGD

IDUNOร

รบHNLOOHUGH

DQODรบร ODELOPHNWHGLU gUQHรทLQ &DOYR YH 5HLQKDUW WLFDUHW YH\D PDOv

LOLรบNLOHU \ROX\OD ย ONHOHULQ ELUELUOHUL\OH NXUGXรทX EDรทODUร Q VRQXFXQGD RUWD\D oร NDQ

EXODรบร Fร Oร N LOH ย ONHOHULQ SRWDQVL\HO EDรทODUร Qร Q YDUOร รทร YH EX EDรทODUร Q NRQWURO

HGLOPHVL\OH RUWD\D oร NDQ รบRNODUร Q EXODรบPDVร DUDVร QGD ELU D\ร Uร PD JLWPLรบWLU

'LรทHU \DQGDQ &RUVHWWL YH GLรทHUOHUL ELUELULQH EDรทOร ROPDQร Q

WHUVLQH EXODรบร Fร Oร รทร PDOv SDQLNOHU J|Pย OHPH YH DQL RODUDN RUWD\D oร NDQ

EHNOHQWLOHUGHQ VDSPD JLEL QHGHQOHUOH YH ย ONHOHU DUDVร DNWDUPD PHNDQL]PDODUร

\ROX\OD oHรบLWOL ย ONHOHUGH \DSร VDO Nร Uร OPDODUD \RO DoDQ ELU ROJX RODUDN HOH

DOPDNWDGร U

hONHOHU DUDVร QGDNL LNWLVDGL EDรทODU PDOv NUL]OHULQ ELU ย ONHGHQ GLรทHULQH

JHoPHVLQGH DQDKWDU URO R\QDPDNWDGร U %X LOLรบNLOHULQ EDรบWD JHOHQOHULQGHQ ELUL

RODQ WLFDUL LOLรบNLOHU \ROX\OD NUL]OHULQ \D\ร OPDVร NRQXVXQGD SHN oRN oDOร รบPD

EXOXQPDNWDGร U gUQHรทLQ (LFKHQJUHHQ ELUELUL\OH KHP PDO KHP GH PDOv

YDUOร N WLFDUHWL \DSDQ LNL ย ONHGHQ ELULQGH G|YL]H VSHNย ODWLI VDOGร Uร \DรบDQPDVร

KDOLQGH EX ย ONHQLQ SDUDVร Qร Q UHHO DQODPGD GHรทHU ND\EHGHFHรทLQL GLรทHU

ย ONHQLQ WLFDUHW GHQJHVLQLQ ER]XODFDรทร Qร YH SDUDVร UHHO RODUDN GHรทHU ND\EHGHQ

ย ONHQLQ PDO WLFDUHWLQGH GLรทHU ย ONH\H J|UH GDKD \ย NVHN ELU UHNDEHW Jย Fย QH

VDKLS RODFDรทร Qร LIDGH HWPHNWHGLU %|\OH ELU GXUXPGD ELU ย ONHQLQ SDUDVร Qร Q

GHรทHU ND\EHWPHVL LOH ELUOLNWH EX ย ONHQLQ \DSWร รทร LWKDODW SDKDOร ODรบPDNWD YH

EXODรบร Fร Oร N EX ย ONHQLQ LKUDFDWร Qร Q XFX]ODPDVร LOH RUWD\D oร NPDNWDGร U %DรบND ELU

LIDGH\OH ELUELUL\OH \RรทXQ WLFDUL LOLรบNLOHU LoLQGH EXOXQDQ ย ONHOHU LoLQ ELU ย ONHQLQ

SDUDVร Qร GHYDOย H HWPHVL GLรทHU ย ONHQLQ oร NWร YH UHNDEHW Jย Fย QGH D]DOPD\D \RO

DoDFDรทร QGDQ GLรทHU ย ONHOHUH HN ELU PDOv\HW JHWLUPHNWHGLU

.UXJPDQ oRNOX GHQJH YDUVD\ร Pร \DSร OPDNVร ]ร Q EXODรบร Fร Oร รทร Q

DQODรบร ODPD\DFDรทร Qร YXUJXODPDNWDGร U dRNOX GHQJH YDUVD\ร Pร LOH ELU ย ONH\H

RODQ Jย YHQLQ o|NPHVL LOH ELUOLNWH R ย ONHQLQ Nร Uร OJDQ KDOH JHOPHVL YH NHQGLQGHQ

NLORPHWUHOHUFH X]DN \HUOHUGH EXOXQDQ ย ONHOHULQ EX JHOLรบPHGHQ HWNLOHQPHVL

QHGHQL\OH EX GXUXPXQ NHQGL NHQGLQL EHVOH\HQ ELU N|Wย PVHUOLรทL EHUDEHULQGH

JHWLUGLรทL LPD HGLOPHNWHGLU .UXJPDQยถร Q V EX \DNODรบร Pร \DUDUOร

RODELOHFHN ELU NUL] PRGHOLQLQ oRNOX GHQJH LoHUHFHN ELU PHNDQL]PD WDรบร PDVร Qร

YH EX PHNDQL]PD LoLQGH PDOv Nร Uร OJDQOร N LoLQ ELU |Ooย W EXOXQPDVร Qร |Q SODQD

oร NDUPDNWDGร U

รธNL HNRQRPLQLQ ELUELULQH EDรทOร \DSร Vร EX รผlkelerden birinde ortaya

oร NDQ NUL]LQ GLรทHULQH \D\ร OPDVร Qร Q QHGHQL RODELOPHNWHGLU (LFKHQJUHHQ

EXODรบร Fร Oร รทร Q XOXVODUDUDVร WLFDUHW EDรทODUร NXYYHWOL RODQ ย ONHOHUGH EHQ]HU

PDNURHNRQRPLN NRรบXOODUD VDKLS RODQ ย ONHOHUH J|UH GDKD oDEXN RUWD\D

oร NWร รทร Qร |ne sรผrmektedir.

3DUDVDO NUL]OHULQ \D\ร OPDVร LOH LOJLOL KDUHUHWOL WDUWร รบPDODUGDQ ELUL %HUJHU

YH :DJQHUยถLQ GHรทLQGLรทL JLEL NUL]OHULQ \D\ร OPDVร LOH LIDGH HGLOHELOHQ VDI

EXODรบร Fร Oร N ROJXVXQXQ SL\DVDODUร Q KHUKDQJL ELU DOJร ODQDQ WHPHO ROPDNVร ]ร Q

ELUELUOHULQLQ KDUHNHWOHULQH GX\DUOร Oร N J|VWHUPHVL LOH Pย PNย Q ROGXรทXGXU "

hONHOHU DUDVร QGD ELU รบRNXQ IDUNOร Oร N J|VWHUPHVL EX รบRNXQ ย ONHOHUH

EXODรบPD GHUHFHOHULQLQ IDUNOร ROPDVร QGDQ ND\QDNODQDELOPHNWHGLU 'UD]DQ

ELU ย ONHGHNL NUL]LQ GLรทHU ELU ย ONHGHNL ELU NUL] WDUDIร QGDQ L]OHQLS

L]OHQPHGLรทLQLQ EX NUL]LQ oร Nร รบ QRNWDVร Qร Doร NOD\DPD\DFDรทร Qร LIDGH HGHUNHQ

EXUDGD ELU WDQร PODPD VRUXQX LOH NDUรบร NDUรบร \D ROXQGXรทXQX |QH Vย UPHNWHGLU

'UD]DQยถร Q

EX

LGGLDVร QGD

J|]OHPOHQHPH\HQ

ELU

รบRNXQ

gรถzlemlenemeyen รถzelliklerLQLQ Nร Uร OJDQOร NODU \DUDWPDVร GXUXPXQXQ ELOJL YH

ย ] & B /&E Zby* B/ &ja " ! ! " f G * & % 6A2 % > % /& ) / ] * 3 0j ( & ( O 0 & * & % 6= % )/( 8/(` * & * 7 6 +'6 * % 0 6 ) *O3 (Z2 % > % /& ) / 1 % / q0 1 & % /& & % / &\ ( ( ) *' * & 4 6 % 6 % 6 % * & * 3 & 3 & % /& 7 % d * 6 % 3 * 8 % * 0 6 % 6 % )/( 8/( (- % /+- 4 0 &

ELOJLQLQ \D\ร OPDVร QGD |QHP ND]DQGร รทร RUWD\D oร NPDNWDGร U %X GXUXPGD

EXODรบร Fร Oร N LOH LOJLOL SHN oRN ย ONHGH EHQ]HU รบHNLOGH RUWD\D oร NDQ ROJXODUGDQ ELUL

de, 1997 Asya krizindeki gibi, malรฎ piyasalar yoluyla yatร Uร PFร ODUร Q ELU ย ONHGH

EXOXQDQ SRUWI|\OHULQL OLNLW KDOH G|Qย รบWย UHUHN NUL] EHNOHQWLVL\OH RUWD\D

oร NDELOHFHN ]DUDUODUร Qร Q |Qย QH JHoPH GDYUDQร รบร Gร U

%XODรบร Fร Oร N NRQXVX LoLQGH PDOv YDUOร N WLFDUHWLQLQ |QHPL oHรบLWOL \HUOHUGH

YXUJXODQPDNWDGร U %LOJL DVLPHWULVL VRQXFXQGD SD]DUODU DUDVร PDNURHNRQRPLN

EHOLUVL]OLNOHUGHQ NRUXQPDN DPDFร \OD EHOLUOL ELU ย ONH\H |]HO ELOJL WRSODQPDVร Qร Q

ED]ร PDOv\HWOHUL EHUDEHULQGH JHWLUGLรทLQL YXUJXOD\DQ .DPLQVN\ YH 5HLQKDUW

XOXVODUDUDVร WLFDUHWL ID]OD RODQ OLNLW PDOv YDUOร NODUร Q EXODรบร Fร Oร รทD NDUรบร

GDKD Nร Uร OJDQ ROGXรทXQX LIDGH HWPHNWHGLU

g % B/ ]* + 0 & ) 0 % 3 &A7 * 0 6 & 6 +- 6 /6 R > )/ RB 1 & O3 % B/ 7 \) * ^ *R* @ % * R * & 4 6 0 * & * G 0 * /7 * 0 6 & 6 +- 6 /6 % ) / 3 % & % 3 &\ * & % 6 - 5 d3 % & % 3 & + * & ; 5 ) dG 7 * 0 /& + 3 (- * & % 6 8 6 ^ * ) )/ ) / '( ( 3 &\G 7 * 0 *d* % + * 6 *d ) / % * 3 % + / 0 )/ & a * + 7j dย / ^ * & 0 " ! ! ! u f

ø.ø1&ø %g/h0

7h5.ø<(¶'( 0$/Ì 6(5%(67/(ù0( 3ø<$6$/$5,1 <(1ø'(1 <$3,/$1',5,/0$6, 9( 6215$6,1'$.ø .5ø=/(5

0DOv 6HUEHWOHúPH gQFHVLQGHNL <DSÕ Türkiye’de 1980 öncesinde yürütülen politikalar do÷UXOWXVXQGD IDL]

RUDQODUÕ YH G|YL] NXUODUÕ VÕNÕ úHNLOGH NRQWURO HGLOPHNWH\GL %DúND ELU GH\LúOH

EX G|QHPGH GHYOHW PDOv SL\DVDODUÕQ NRQWURO HGLOPHVL ]HULQGH EDVNÕQ ELU URO

R\QDPDNWD\GÕ gUQH÷LQ GHYOHW |QFHVLQGHNL G|QHPGH WLFDUL EDQNDODUÕQ

P úWHULOHULQH YHUGL÷L IDL] RUDQODUÕQÕ NRQWURO HGL\RUGX $\GR÷DQ YH dDSR÷OX

|QFHVLQGH X\JXODQDQ EX W U G ]HQOHPHOHULQ IDL] RUDQODUÕQÕQ

\DSD\ úHNLOGH G ú N VH\UHWPHVLQH \RO DoWÕ÷ÕQÕ YXUJXODPÕúWÕU |QFHVLQGH

GHYOHWLQ IDL] RUDQODUÕQÕ NDWÕ úHNLOGH NRQWURO HWPHVL\OH ELUOLNWH IDL] RUDQODUÕQ

HQIODV\RQ RUDQÕQÕQ EHOLUJLQ úHNLOGH DOWÕQGD NDOPÕúWÕU $úÕNR÷OX

¶OHULQ VRQXQGD KÕ]ODQDQ HQIODV\RQ LOH ELUOLNWH UHHO IDL]OHULQ QHJDWLI

VH\UHWWL÷LQL RUWD\D NR\PXúWXU

gWH \DQGDQ GÕú WLFDUHW UHMLPLQH NRQXODQ \DVDNODUOD ELUOLNWH

|QFHVLQGH VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ ]HULQH GH FLGGL NÕVÕWODU NRQXOPXúWXU

8\JXU ¶D J|UH VDELW NXU UHMLPL X\JXODPDVÕ\OD ELUOLNWH LWKDODWD NRQXODQ

PLNWDU NRWDVÕ LWKDODW EHOJHOHUL JLEL oHúLWOL NÕVÕWODPDODU LOH LKUDFDWD X\JXODQDQ

IDUNOÕ PDOODUD IDUNOÕ NXU RUDQODUÕQÕQ X\JXODQPDVÕ DVOÕQGD KHP PDO SL\DVDVÕQÕQ

KHP GH PDOv SL\DVDODUÕQ HWNLQ LúOHPHVLQL HQJHOOHPLúWLU

$\UÕFD |QFHVL G|QHPGH PDOv \DSÕQÕQ NÕVÕWOÕ ROPDVÕ LOH ELUOLNWH

PDOv SL\DVDODUGD NXOODQÕODQ DUDoODU GD JHOLúPHPLúWL 8\JXU¶D J|UH

|QFHVL G|QHPGH PHQNXO NÕ\PHWOHúWLUPH RUDQÕ \RN GHQHFHN NDGDU D]GÕ

2FDN NDUDUODUÕ\OD ELUOLNWH JHUoHNOHúHQ N|NO GH÷LúLNOLN LOH ELUOLNWH PDOv

SL\DVDODUÕQ VHUEHVWOHúPHVL YH E \ PH\H GD\DOÕ LVWLNUDU DUD\ÕúODUÕ J QGHPH

JHOGL

%X

DQODPGD

2FDN

NDUDUODUÕ

\DSÕODQGÕUÕOPDVÕQGD E \ N URO R\QDPÕúWÕU

PDOv

VHNW|U Q

\HQLGHQ

0DOv 6HUEHVWOHúPH 6 UHFL YH 3L\DVDODUÕQ <HQLGHQ <DSÕODQGÕUÕOPDVÕ VRQUDVÕQGD X\JXODQPD\D EDúODQDQ ,0) YH ' Q\D %DQNDVÕ¶QD

GD\DQDQ SROLWLNDODUOD HQ EDúWD GHYOHWLQ PDOv SL\DVDODUGDNL URO NÕVÕWODQPD\D

EDúODPÕúWÕU * OWHNLQ YH 6DN ¶ÕQ LIDGH HWWL÷L JLEL SL\DVD YH SL\DVDGDNL

NXUXPVDO \DSÕ oHUoHYHVLQGH JHUoHNOHúWLULOHQ PDOv VHUEHVWOHúPH V UHFL PDOv

LúOHPOHULQ JHUoHNOHúWLULOPHVLQGH EHOLUOL GH÷LúLPOHUL EHUDEHULQGH JHWLUPLúWLU

0DOv VHUEHVWOHúPH V UHFL LoLQGH LON RODUDN 7HPPX] ¶GH PHYGXDW

YH NUHGL IDL] RUDQODUÕ VHUEHW EÕUDNÕOPÕúWÕU ¶GH 6HUPD\H 3L\DVDVÕ .XUXOX

63.

NXUXOPXú \ÕOÕQGD .XUXO RSHUDV\RQHO DQODPGD J|UHYLQH

EDúODPÕúWÕU 6HUPD\H 3L\DVDVÕ .DQXQX LOH \HQL ELU %DQNDFÕOÕN .DQXQX

oÕNDUÕOPÕúWÕU ¶WH 0HUNH] %DQNDVÕ DOWÕQ VDWPD\D EDúODPÕú ¶GD

øVWDQEXO 0HQNXO .Õ\PHWOHU %RUVDVÕ ø0.% \HQLGHQ DoÕOPÕú 0D\ÕV ¶WH u

+D]LQH GHYOHW WDKYLOL LKDOHOHULQH oÕNPD\D EDúODPÕú 1LVDQ 6’da bankalar

DUDVÕ SDUD SL\DVDVÕ NXUXOPXú ùXEDW ¶GH DoÕN SL\DVD LúOHPOHUL EDúODPÕú

$÷XVWRV ¶GH EDQNDODU DUDVÕ G|YL] SL\DVDVÕ NXUXOPXúWXU $÷XVWRV ¶GD

oÕNDUÕODQ VD\ÕOÕ NDUDU 6DUDFR÷OX¶QXQ GH\LúL\OH GÕú WLFDUHW |GHPHOHUL

LOH VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ VHUEHVWOHúPHVL \|Q QGH |QHPOL ELU DGÕP ROPXúWXU

0DOv VHUEHVWOHúPHQLQ JHWLUGL÷L GH÷LúLP V UHFL VRQUDVÕQGD )LVFKHU¶LQ

GH LIDGH HWWL÷L JLEL X\JXODQDQ SDUD SROLWLNDODUÕ YH\D PDOv \HQL

\DSÕODQGÕUPD KHU ]DPDQ L\L VRQXo YHUPHPHNWHGLU )Lscher (2002), özellikle,

E|\OHVL G|QHPOHULQ VRQUDVÕQGD RUWD\D oÕNDQ IL\DW LVWLNUDUVÕ]OÕNODUÕQÕQ \HUOL YH

\DEDQFÕ R\XQFXODUÕ WHGLUJLQ HWWL÷LQL YH X\JXODQDQ SROLWLNDODUÕQ EDúDUÕVÕQÕ

vA 0 * 3 ( % j / ( % =6 7 + 0 % / & & * 6 e t $ ) * ( & ( % +-( 4 0 ( &\a 7 ) & " f

HWNLOH\HQ EX WHGLUJLQOLรทLQ VSHOย ODWLI VDOGร Uร ODUร Q EDรบOร FD QHGHQOHULQGHQ ELULVL

ROGXรทXQX YXUJXODPDNWDGร U

0DOv VHUEHVWOHรบPH Vย UHFL YH VRQUDVร QGD X\JXODQDQ SROLWLNDODUร Q

EDรบDUร \D XODรบPDVร QGD YH R\XQFXODU Doร Vร QGDQ Jย YHQ RUWDPร Qร Q ROXรบPDVร QGD

GHYOHWLQ UROย Qย Q Eย \ย N ROPDVร EHNOHQPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD E|\OHVL ELU

sรผreรงte, Gรผltekin YH 6DNยถร Q GHรทLQGLรทL JLEL GHYOHWLQ UROย SL\DVDODUร

J|]HWHQ รบHNLOGH EHOLUOHQPLรบ YH NXUXPVDO \DSร Qร Q ROXรบWXUXOPDVร QGD GHYOHWLQ

|QHPL RUWD\D oร NPร รบWร U

VRQUDVร QGDNL G|QHPGH \HQL PDOv DUDoODUร Q ROXรบPDVร

SL\DVDODUร Q LรบOHYOHULQL \HULQH JHWLUPHVL LoLQ \HQL NXUXPODUร Q ROXรบWXUXOPDVร Qร Q

GD |QHPLQL RUWD\D NR\PXรบWXU %|\OHFH PDOv VHUEHVWOHรบPH Vย UHFL LoLQGH

GHYOHWLQ J|]HWLPLQGH ROXรบWXUXODFDN \HQL NXUXPODU LNWLVDGL NDUDUODUร Q X\JXQ

รบHNLOGH DOร QPDVร QD NDWNร GD EXOXQDELOHFHNWLU $QFDN (UVHO YH g]Wย UN 93)โ รผn

EHOLUWWLรทL JLEL GHYOHWLQ \HUVL] Pย GDKDOHVL YH Nร Vร W NR\PDVร GXUXPXQGD ND\QDN

GDรทร Oร Pร ROXPVX] HWNLOHQHELOHFHNWLU 6RQXoWD 8\DQร Nยถร Q V|] HWWLรทL JLEL

PDOv VHUEHVWOHรบPH Vย UHFLQGH GHYOHWLQ UROย Qย Q PDOv NXUXOXรบODUร L]OHPHNWHQ

รถteye geรงmesi iktiVDGL HWNLQOLรทL D]DOWDFDNWร U %|\OH ELU QRNWDGD GHYOHWLQ UROย

PDOv NXUXOXรบODUD oHรบLWOL RUDQODU X\JXOD\DUDN PDOv ULVNOHUL D]DOWPD\ร KHGHIOHPHN

ROPDOร Gร U %DรบND ELU GH\LรบOH GHYOHW EX \ROOD PDOv NXUXOXรบODUร L]OHPH\H DOร UNHQ

PDOv \DSร Qร Q Jย oOHQPHVLQH GH NDWNร GD EXOXQDELOLU

0DOv VHUEHVWOHรบPH LOH ELUOLNWH Jย QGHPH JHOHQ VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ

EDรบODPDVร \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร ODQ PDOv VLVWHPGH Gร รบ IDNW|UOHUH YH รบRNODUD

NDUรบร GX\DUOร Oร NODUร Q DUWPDVร QHGHQL\OH PDOv \DSร Qร Q GHQHWLP YH J|]HWLPLQLQ

|QHPLQL DUWWร UPDNWDGร U %X QHGHQOH PDOv \DSร Qร Q GHQHWLP YH J|]HWLP

RWRULWHVLQLQ EDรทร PVร ] NDUDU DOPD \HWNLVLQH VDKLS ELU VWDWย GH EXOXQPDVร

DPDoODQDUDN VD\ร Oร %DQNDODU .DQXQX LOH ELUOLNWH (\Oย O ยถGH

%DQNDFร Oร N 'HQHWOHPH YH 'ย ]HQOHPH .XUXPX IDDOL\HWH JHoLULOPLรบWLU

VD\ร Oร NDQXQ LOH +D]LQH 0ย VWHรบDUOร รทร %DQNDODU <HPLQOL

0XUDNร SODUร LOH %DQND .DPEL\R *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQย Q IDDOL\HWOHULQH %DQNDFร Oร N

'HQHWOHPH YH 'ย ]HQOHPH .XUXPXยถQGD GHYDP HWPHVL X\JXQ J|Uย OPย รบWย U

$\Uร FD 0HUNH] %DQNDVร Eย Q\HVLQGH \ร Oร QGD EDQNDODUร Q JHOLรบHQ รบDUWODUD

X\JXQ RODUDN GHQHWOHPH LรบOHYLQLQ \ย Uย Wย OPHVL DPDFร \OD NXUXODQ %DQNDODU

*|]HWLP 0ย Gย UOย รทย LOH 6HUPD\H 3L\DVDVร .XUXOXยถQXQ EX LรบOHYGHNL ELULPOHUL

IDDOL\HWOHULQH %DQNDFร Oร N 'HQHWOHPH YH 'ย ]HQOHPH .XUXPXยถQGD GHYDP

HWPH\H EDรบODPร รบWร U

Malรฎ bDVNร SROLWLNDODUร Qร Q VRQD HUPHVL VRQUDVร QGDNL RQ \ร OOร N

G|QHPGH PDOv YDUOร NODUร Q oHรบLWOHQPHVLQL YH PDOv YDUOร NODUร Q SL\DVD

PHNDQL]PDVร QD GDKD GX\DUOร KDOH JHOPHVLQL EHUDEHULQGH JHWLUPLรบWLU $QFDN

PDOv VHUEHVWOHรบPH LOH ELUOLNWH Jย QGHPH JHOHQ XOXVODUDUDVร VHUPD\H

KDUHNHWOHULQLQ EDรบODPDVร \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร ODQ PDOv VLVWHPGH Gร รบ IDNW|UOHUH

YH GLรทHU Lo รบRNODUD NDUรบร GX\DUOร Oร NODUร Q DUWPDVร QHGHQL\OH PDOv \DSร GDNL

Nร Uร OJDQOร NODUร RUWD\D oร NDUPร รบWร U %X Nร Uร OJDQOร NODU oHรบLWOL J|VWHUJHOHULQ GDKD

\DNร QGDn izlenmesinin รถnemine dikkat รงekmektedir.

0DOv 6HUEHVWOHรบPH 6RQUDVร QGD <DรบDQDQ .UL]OHUH *HQHO %DNร รบ 7ย UNL\HยถGH PDOv VHUEHVWOHรบPH LOH EDรบOD\DQ WHPHO G|Qย รบย Pย Q

DUGร QGDQ VRQ RQ \ร O LoLQGH LNL Eย \ย N PDOv NUL] \DรบDQPร รบWร U %X NUL]OHULQ KDQJL

NRรบXOODUGD RUWD\D oร NWร รทร YH KDQJL IDNW|UOHUGHQ ND\QDNODQGร รทร Qร DQODPDN

DPDFร \OD EX G|QHPOHUGH J|]OHQHQ JHOLรบPHOHULQ |]HWOHQPHVL X\JXQ RODFDNWร U

ยตOร \ร OODUGD HNRQRPLN JHOLรบPHOHUH \|Q YHUHQ |QHPOL IDNW|UOHUGHQ ELULVL

X\JXODQDQ G|YL] NXUX SROLWLNDODUร ROPXรบWXU 90โ lar boyunca enflasyon

RUDQร Qร Q NRQWURO DOWร QD DOร QDELOPHVL YH NDPX NHVLPLQLQ \XUWLoL SL\DVDODUGDQ

NROD\Oร NOD ERUoODQDELOPHVL LoLQ G|YL] NXUODUร J|UHOL RODUDN 7/ยถQLQ GHรทHU

ND\EHWPH RUDQร QD J|UH Gย รบย N WXWXOPXรบWXU +HU QH NDGDU VRQUDVร

dรถnemin makroekRQRPLN SROLWLNDODUร Qร VWDQGDUWODรบWร UDUDN GHรทHUOHQGLUPHN

VDNร QFDOร ROVD GD ยถOร G|QHPOHULQ NUL]OHUH ]HPLQ KD]ร UOD\DQ GLรทHU ELU

|]HOOLรทLQLQ ERUoODQPD JHUHรทLQLQ Lo ERUoODQPD \ROX\OD ILQDQVH HGLOPHVL

ROGXรทX JHUoHรทL \DGVร QDPD] &HODVXQ V %DรบND ELU GH\LรบOH ยถOร

\ร OODUร Q PDOv \DSร GD Nร Uร OJDQOร NODUD \RO DoDQ |QHPOL ELU |]HOOLรทL ยณNDPX

Doร NODUร Qร Q Lo ERUoOD ILQDQVPDQร QGD EDQNDODUร Q Nร VD YDGHOL Gร รบ ERUoODQPD\OD

\DEDQFร SDUD SR]LV\RQODUร Qร DoDUDN YH ELODQoR Gร รบร UHSR LรบOHPOHULQL Eย \ย WHUHN

รผstlendiรทL DUDFร Oร N LรบOHYLQL Kร ]OD JHOLรบWLUPHVLGLUยด %X Vย UHoWH EDQNDODU Lo

ERUoODQPDQร Q YDGHVLQL Nร VDOWDUDN PDOv Nร Uร OJDQOร NODUร Q DUWPDVร QD \RO DoPร รบ YH

Lo ERUoODQPD IDL]OHULQLQ LoHUGLรทL ULVN SULPOHULQL oRN \ย NVHOWPLรบWLU

.UL]L

ยถODUร Q EDรบร QGDQ itibaren 1994โ e kadar iรง borcun, gayri safi milli

KDVร OD\D RUDQร \ย NVHOPH HรทLOLPL J|VWHUPLรบWLU %LU \DQGDQ GHYOHW Lo ERUoODQPD

IDL] RUDQODUร Qร Gย รบย UPHN YH ERUoODQPD YDGH \DSร Vร Qร X]DWPDN DPDFร \OD

VRQXQGD Doร NODUร Q ILQDQVPDQ \|QWHPLQL GHรทLรบWLUPLรบWL 'LรทHU \DQGDQ

VRQXQGD oร NDUร ODQ ELU \DVD LOH +D]LQHQLQ 0HUNH] %DQNDVร QD RODQ ELULNPLรบ

ERUoODUร VLOLQPLรบ YH HN Eย WoH oร NDUร ODUDN +D]LQHQLQ ERUoODQDELOPH LPNDQร LNL

NDWร QD oร NDUร OPร รบWร 6RQXoWD Doร N ILQDQVPDQร QGD +D]LQH JLWWLNoH DUWDQ RUDQGD

0HUNH] %DQNDVร ND\QDNODUร Qร NXOODQPD\D EDรบODGร .DPX Doร NODUร Qร Q Lo

ERUoODQPD \HULQH 0HUNH] %DQNDVร ND\QDNODUร \OD ILQDQVH HGLOPHVL

GHYDOย DV\RQ EHNOHQWLOHULQL DUWWร Uร UNHQ RUWD\D oร NDQ G|YL] WDOHEL SL\DVD NXUX LOH

UHVPL NXU DUDVร QGDNL IDUNร Kร ]OD DoPD\D EDรบODGร %|\OHFe, 1993โ รผn son

D\ODUร QGD SL\DVDODUGDNL LVWLNUDUVร ]Oร รทร Q DUWPDVร YH G|YL] NXUODUร QGDNL Dรบร Uร

GDOJDODQPDODU JHOHFHNOH LOJLOL N|Wย PVHU EHNOHQWLOHUL EHUHEHULQGH JHWLUPLรบ ROGX

EDรบODUร QGD \ย NVHN NDPX Doร NODUร QD NDUรบร Q IDL]OHULQ Gย รบย N WXWXOPDVร

devlet iรง ERUoODQPD VHQHWOHULQH 'รธ%6 RODQ WDOHEL Gย รบย UPย รบ SL\DVDGDNL ID]OD

OLNLGLWHQLQ G|YL]H \|QHOPHVL NXUODUGD DUWร รบD QHGHQ ROPXรบWXU 0HUNH] %DQNDVร

<ร OOร N 5DSRU V

ยถย Q LON oH\UHรทLQGH 7/ยถQLQ GHYDOย H ROPDVร YH JHFHOLN

faizlerin % 700โ lere รงร NPDVร LOH HNRQRPLQLQ ELU OLNLGLWH NUL]LQH JLUPLรบ ROPDVร

NDOร Fร WHGELUOHUL LoHUHQ YH ER]XODQ GHQJHOHUL Nร VD Vย UHGH \HULQH JHWLUHFHN ELU

LVWLNUDU SROLWLNDVร Qร Q DFLO รบHNLOGH X\JXODQPDVร Qร JHUHNWLUPLรบWLU %X DPDoOD

ROXรบWXUXODQ 1LVDQ LVWLNUDU SDNHWL Nร VD YDGHGH HQIODV\RQX Gย รบย Uย S PDOv

SL\DVDODUGD YH G|YL] NXUODUร QGD GHQJH\L VDรทODPD\ร KHGHIOHPLรบWLU 1LVDQ

LVWLNUDU SDNHWL RUWD YDGHGH PDOv SL\DVDODUGDNL LVWLNUDUVร ]Oร รทร Q WHPHO QHGHQL

RODQ \ย NVHN NDPX Doร NODUร QD YH Gร รบ Doร รทD NDOร Fร YH N|NOย o|]ย POHU

JHWLULOPHVLQL YH E|\OHFH X]XQ YDGHGH Vย UGย Uย OHELOLU ELU Eย \ย PH VDรทODQPDVร Qร

DPDoODPร รบWร U 0HUNH] %DQNDVร <ร OOร N 5DSRU V

%ย Wย Q EX NXUDPVDO JHUoHNOHUH NDUรบร Q g]DWD\ยถร Q LIDGH HWWLรทL

JLEL ยถWHNL OLNLGLWH NUL]LQH JLGHQ \RO Doร NoD ELU SROLWLND KDWDVร Gร U ยถWH

\DรบDQDQ SROLWLN JHOLรบPHOHU VRQUDVร QGD J|UHYH JHOHQ \HQL Kย Nย PHW IDL]

RUDQODUÕQÕ G ú UPH\L NÕVD YDGHOL HNRQRPLN KHGHIOHUL LoLQH DOPD\Õ KHGHIOHPLú

D\QÕ ]DPDQGD E WoH KDUFDPDODUÕQÕQ ¶LQH NDGDU RODQ NÕVPÕQÕ +D]LQH¶QLQ

0HUNH] %DQNDVÕ¶QGDQ NÕVD YDGHOL DYDQV RODUDN NXOODQPDVÕQD LPNDQ

WDQÕPÕúWÕU %HOOLUOL IDL] OLPLWOHUL LoLQGH +D]LQH¶QLQ \HWHULQFH ERUoODQDPDPDVÕ Lo

ERUoODQPDQÕQ NDPX ILQDQVPDQÕQGD \HWHUOL RODPDPDVÕQD GROD\ÕVÕ\OD GD

+D]LQH¶QLQ 0HUNH] %DQNDVÕ¶QGDQ \R÷XQ úHNLOGH NÕVD YDGHOL DYDQV \ROX\OD

ND\QDN NXOODQPDVÕQD \RO DoPÕúWÕU + N PHWLQ IDL] G ú UPH oDEDODUÕ DoÕN úHNLOGH G|YL]H \R÷XQ WDOHS JHOPHVL VRQXFXQGD 'ø%6 SL\DVDVÕQD FLGGL ]DUDU

YHUPLúWLU \ÕOÕQÕQ VRQ D\ODUÕQGDQ LWLEDUHQ +D]LQH¶QLQ Lo ERUoODQPD

LKDOHOHULQL LSWDO HWPHVL YH\D D] PLNWDUGD ERUoODQPDVÕ VRQXFXQGD SL\DVDGDNL

OLNLGLWH JLWWLNoH DUWDUDN G|YL] NXUODUÕ ]HULQGH EDVNÕ ROXúWXUPXú ¶ Q VRQ

D\ODUÕQGD EDúOD\DQ NXUODUGDNL KDUHNHWOLOLN ¶H JLULOGL÷LQGH DUWDUDN GHYDP

HWPLúWLU 0HUNH] %DQNDVÕ <ÕOOÕN 5DSRU V

1LVDQ NDUDUODUÕQÕ L]OH\HQ G|QHPGH +D]LQH 'ø%6 SL\DVDVÕQÕ

FDQODQGÕUPDN DPDFÕ\OD Lo ERUoODQPD IDL]OHULQL DUWWÕUPÕú ERUoODQPD YDGHOHULQL

GH ELU D\ YH\D GDKD NÕVD YDGHOHUH ND\GÕUPÕúWÕU %X JHOLúPHOHU VRQUDVÕQGD Lo

ERUoODQPDGD NDUúÕODúÕODQ J oO NOHU 0D\ÕV VRQXQD NDGDU GHYDP HWPLúWLU (Özatay 2000, s. 346 YH 0HUNH] %DQNDVÕ <ÕOOÕN 5DSRU V

.DVÕP YH ùXEDW .UL]OHUL NUL]LQGHQ \DNODúÕN \HGL \ÕO VRQUD RUWD\D oÕNDQ .DVÕP YH

ùXEDW NUL]OHULQLQ ¶H J|UH IDUNOÕ ROGX÷X WDUDI EX NUL]OHULQ G|YL] NXUXQD

GD\DOÕ ELU LVWLNUDU SURJUDPÕ X\JXODQÕUNHQ RUWD\D oÕNPÕú ROPDVÕGÕU g]DWD\ YH

6DN V VRQXQGD 8OXVODUDUDVÕ 3DUD )RQX¶QXQ ,0)

GHVWHNOHGL÷L ELU LVWLNUDU SURJUDPÕ X\JXODPD\D NRQPXúWXU %X SURJUDPÕQ WHPHO

DPDFÕ HQIODV\RQ RUDQÕQÕ o \ÕO LoLQGH WHN KDQHOL UDNDPODUD LQGLUPHNWL

3URJUDP G|YL] NXUXQX QRPLQDO oÕSD RODUDN NXOODQÕ\RUGX %X X\JXODPDGD

7/¶QLQ $%' 'RODUÕ LOH (XURGDQ ROXúDQ ELU SDUD VHSHWLQH J|UH DODFD÷Õ

GH÷HU |QFHGHQ DoÕNODQÕ\RUGX '|YL] NXUXQXQ DODFD÷Õ GH÷HUOHULQ |QFHGHQ

DoÕNODQPDVÕ G|YL] NXUX DUWÕúÕ EHNOHQWLVLQL LoHUHQ Lo ERUoODQPD IDL]OHULQLQ G|YL]

oÕSDVÕQD X\XP VD÷ODPDVÕ GXUXPXQGD \DEDQFÕ SDUD ED]ÕQGD UHHO IDL]OHULQ

\ NVHN NDODUDN VHUPD\H JLULúOHULQLQ DUWPDVÕQD QHGHQ ROX\RUGX 1LWHNLP

&HODVXQยถD J|UH .DVร P VRQXQGD 7ย UNL\HยถGH RUWD\D oร NDQ NUL]GH

HQIODV\RQGDNL LQLรบLQ EHNOHQGLรทL NDGDU Kร ]Oร ROPDPDVร UHHO NXUXQ

GHรทHUOHQPHVLQH QHGHQ ROPXรบWXU

2 G|QHPGH X\JXODQDQ Vร Nร SROLWLNDODUD NDUรบร Q \DSร VDO |QOHPOHULQ

EHNOHQGLรทL

NDGDU

Kร ]Oร

JHUoHNOHรบHPHPHVL

SURJUDPร Q

Jย YHQLOLUOLรทLQLQ

D]DOPDVร QD YH Lo ERUoODQPD IDL]OHULQGH \ย NVHOPH\H \RO DoPร รบWร U 6RQXoWD

DNWLIOHULQLQ |QHPOL E|Oย Pย +D]LQH NDรทร WODUร QGDQ ROXรบDQ EDQNDODUร Q DUWDQ

OLNLGLWH WDOHSOHUL .DVร P NUL]LQL WHWLNOH\HQ |QHPOL HWNHQOHUGHQ ELUL ROPXรบWXU

&HODVXQ V

\ร Oร QGD X\JXODQDQ SURJUDP 0HUNH] %DQNDVร Qร Q NDPX NHVLPLQH

DoWร รทร NUHGLOHUL Vร Qร UODPDN YH VWHULOL]DV\RQ \DSร OPDVร Qร |QOHPHN DPDFร \OD

0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q Doร N SL\DVD LรบOHPOHUL \ROX LOH YHUGLรทL OLNLGLWHQLQ 1HW รธo

9DUOร NODU 1รธ9 EDQGร oHUoHYHVLQGH EHOLUOHQPHVLQL |QJ|UPย รบWย U 1รธ9 X\JXODPDVร SDUD DU]ร Qร Q Wย Pย \OH VHUPD\H JLULรบOHULQH J|UH EHOLUOHQPHVLQL YH

IDL] RUDQODUร Qร Q GD SL\DVD NRรบXOODUร QGD ROXรบPDVร Qร KHGHIOHPLรบWLU %|\OHFH

VHUPD\H JLULรบOHULQLQ \ย NVHN ROGXรทX G|QHPOHUGH IDL] RUDQODUร Gย รบHUHN \HQL

VHUPD\H JLULรบLQL HQJHOOH\HFHN VHUPD\H JLULรบOHULQLQ D]DOGร รทร G|QHPOHUGH GH

IDL] RUDQODUร QGDNL DUWร รบ VHUPD\H JLULรบOHULQL DUWWร UDFDNWร U

\ร Oร SURJUDPร QGD |Ooย W RODUDN EHOLUOHQHQ 1รธ9 SHUIRUPDQVร QD

J|UH (รบLWOLN ยถGH J|VWHULOHQ 1รธ9 GHรทHUL โ WULO\RQ 7/ RODUDN

VDELWOHQPLรบWLU 1รธ9ยถGHNL GDOJDODQPDQร Q JHQLรบOLรทLQLQ ELU |QFHNL G|QHPLQ SDUD

WDEDQร Qร Q \ย ]GH EHรบL WDUDIร QGDQ EHOLUOHQHQ ELU EDQW LoLQGH NDOPDVร QD L]LQ

YHULOPLรบWLU 0HUNH] %DQNDVร <ร OOร N 5DSRU V

1รธ9 3DUD 7DEDQร 1'9

YH\D 3DUD

7DEDQร

(PLV\RQ

00.

6HUEHVW WHYGLDW

0HYGXDW

0XQ]DP

.DUรบร Oร NODUร

%X SURJUDP oHUoHYHVLQGH 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q SL\DVD\D VDรทODGร รทร

OLNLGLWH PLNWDUร Qร Q EHOLUOHQPHVLQGH 1รธ9 EDQGร Qร Q JHQLรบOLรทL YH +D]Lneโ nin

0HUNH] %DQNDVร ยถQGDNL PHYGXDWODUร HWNLOL ROPXรบWXU 0HUNH] %DQNDVร <ร OOร N

5DSRU V %X X\JXODPD Vร UDVร QGD 1รธ9 EDQGร Qร GLNNDWH DODUDN

SL\DVDQร Q OLNLGLWH LKWL\DFร Qร Q NDUรบร ODQPDVร Nร VD YDGHOL IDL]OHULQ \ร Oร LoLQGH รถnemli รถlรงรผde dalgalDQPDVร QD \RO DoPร รบWร U 'LรทHU WDUDIWDQ SL\DVDGDNL OLNLGLWH

GXUXPXQD J|UH EDQNDODUร Q Jย Q VRQXQGD |QFHGHQ Doร NODQPร รบ G|YL] NXUODUร

oHUoHYHVLQGH 0HUNH] %DQNDVร G|YL] YH HIHNWLI SL\DVDODUร QGD G|YL] DOร Pร QGD

YH\D VDWร Pร QGD EXOXQDUDN OLNLGLWH D\DUODPDODUร QD JLWWLรทL J|]OHQPLรบWLU %X

Vย UHGH 7/ IDL]OHULQLQ \ย NVHOGLรทL G|QHPOHUGH G|YL] VDWร รบODUร Qร Q \RรทXQODรบWร รทร

GLNNDWL oHNPLรบWLU 0DOv SL\DVDODUGDNL GDOJDODQPDQร Q HWNLVL LOH L .DVร P D\ร Qร Q

LNLQFL \DUร Vร YH $UDOร N D\ร Qร Q LON \DUร Vร QGD RUWD\D oร NDQ G|YL] WDOHEL LL 0HUNH]

%DQNDVร ยถQร Q Doร N SL\DVD LรบOHPOHULQGH NXOODQGร รทร oHรบLWOL \|QWHPOHU YH

EDQNDODUDUDVร SDUD SL\DVDVร \ROX LOH SL\DVD\D OLNLGLWH YHUPHVL 1รธ9 EDQGร Qร Q

Gร รบร QD oร Nร OPDVร QD YH 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q G|YL] SL\DVDVร QGD QHW VDWร Fร

ROPDVร QD \RO DoPร รบWร U

.DVร P ยถGH 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q SURJUDP OLPLWOHULQL DรบDUDN Doร N

SL\DVD LรบOHPOHUL \ROX\OD SL\DVD\ร IRQODPDVร VRQUDVร QGD VDรทODQDQ OLNLGLWH JHUHN

\HUOL JHUHNVH \DEDQFร R\XQFXODUร Q G|YL] DOร Pร QD \|QHOPHVLQH QHGHQ

ROPXรบWXU .DVร P ยถGH 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q 1HW รธo 9DUOร NODU 1รธ9

GHรทHULQL .DVร P Gย ]H\LQGH GRQGXUPD NDUDUร DODUDN OLNLGLWHQLQ VDGHFH

G|YL] NDUรบร Oร รทร QGD \DUDWDFDรทร Qร GX\XUPDVร Qร Q DUGร QGDQ IDL]OHULQ \ย NVHOPHVLQH

NDUรบร Q G|YL] UH]HUYOHUL HULPH\H GHYDP HWPLรบWLU &HODVXQ V YH

0HUNH] %DQNDVร <ร OOร N 5DSRU V

.DVร P ยถGH \DรบDQDQ LON VSHNย ODWLI VDOGร Uร VRQUDVร QGD 0HUNH]

%DQNDVร ยถGD ,0) LOH \DSร ODQ VWDQG E\ DQODรบPDVร QGD EHOLUOHQHQ NXU

SROLWLNDVร Qร Vย UGย UPHNWH Jย oOย N oHNPLรบWLU

7ย UNL\H HNRQRPLVLQGH EHNOH\LรบOHULQ ROXPVX]ODรบWร รทร ELU RUWDPGD

+D]LQHยถQLQ \ย NOย ELU Lo ERUo LWIDVร |QFHVL \DรบDQDQ EHNOHQPHGLN SROLWLN

JHUJLQOLNOHULQ SL\DVDODUGD SDQLNOH EDรบOD\DQ ELU Vย UHFH |QFย Oย N HWPHNWHGLU

&HODVXQ V YH 0HUNH] %DQNDVร <ร OOร N 5DSRU V

YXUJXODPDNWDGร U 7ย UN /LUDVร JHFHOLN IDL]OHULQLQ oRN ID]OD \ย NVHOPHVLQH NDUรบร Q

\HUOHรบLN R\XQFXODUร Q \RรทXQ G|YL] WDOHEL LOH ELUOLNWH NDPX EDQNDODUร YH 7ย UN

EDQNDFร Oร N

VLWHPLQGHNL

NDUรบร OD\DPDPDVร

ED]ร

|GHPHOHU

Eย \ย N

VLVWHPLQL

EDQNDODUร Q

OLNLGLWH

NLOLWOHPLรบWLU

7ย UN

LKWL\DoODUร Qร EDQNDFร Oร N

VLVWHPLQGHNL Eย \ย N ELU o|Nย รบย |QOHPHN DPDFร \OD รนXEDW ยถGH 7ย UN

/LUDVร ยถQร Q \DEDQFร SDUD ELULPOHUL NDUรบร Vร QGDNL GHรทHUL GDOJDODQPD\D

Eร UDNร OPร รบWร U %DรบND ELU LIDGH\OH รนXEDW ยถGH \DSร ODQ GHYDOย DV\RQ LOH

ELUOLNWH 0HUNH] %DQNDVร NXU UHMLPLQL GHรทLรบWLUGLรทLQL LODQ HWPLรบWLU

hdh1&h %g/h0

7h5.ø<( (.2120ø6ø1'(.ø 0$/ø .5ø= *g67(5*(/(5ø 9( %8/$ù,&,/,. h=(5ø1( $03ø5ø. %ø5 8<*8/$0$

*HQHO .DEXO *|UHQ *|]OHPOHU YH 7 UNL\H (NRQRPLVL .UL] |QFHVL G|QHPOHUGHNL HNRQRPLN JHOLúPHOHULQ LQFHOHQPHVL KHP

NUL]OHULQ RUWD\D oÕNÕú NRúXOODUÕQÕQ KHP GH NUL]OHULQ |QF J|VWHUJHOHULQLQ

EHOLUOHQPHVL EDNÕPÕQGDQ |QHPOLGLU %X E|O PGH DPDoODQDQ OLNLGLWH NUL]OHULQLQ

oHúLWOL J|VWHUJHOHULQLQ 7 UNL\H (NRQRPLVLQGH JHQHO NDEXO J|UHQ J|]OHPOHU

DoÕVÕQGDQ HOH DOÕQPDVÕGÕU øNWLVDWoÕODU DUDVÕQGD X]ODúÕPVDO GH÷HUOHU RODUDN benimsenen genel kabul gören gözlemler, malî sistemdeki sermaye

KDUHNHWOHULQL EHOLUJLQOHúWLUPHGH \DUGÕPFÕ ROPDNWDGÕU %X J|]OHPOHU PDOv

NUL]OHUH \RO DoDQ VSHN ODWLI VDOGÕUÕODU |QFHVLQGHNL VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ

VH\ULQL RUWD\D NR\DELOPHNWHGLU &DUL LúOHPOHULQ SDUD LNDPHVLQLQ PHUNH]

EDQNDVÕ UH]HUYOHULQLQ IDL] RUDQODUÕQÕQ G|YL] NXUODUÕQÕQ YH KLVVH VHQHWOHUL

SL\DVDVÕQÕQ VH\UL J|] |Q QGH EXOXQGXUXODUDN NUL]OHUH \RO DoDELOHQ VHUPD\H

hareketleri genel olarak gözlenebilPHNWHGLU 7 UNL\H (NRQRPLVLQGH \DNÕQ

JHoPLúWH RUWD\D oÕNDQ JHOLúPHOHU EX VH\LUOHU oHUoHYHVLQGH DúD÷ÕGD úHNLOOHU

\DUGÕPÕ\OD LQFHOHQHFHNWLU

&DUL øúOHPOHU ¶GHQ EHUL \ÕOOÕN FDUL LúOHPOHU YHULOHUL WDEORODúWÕUÕOPÕúWÕU EN] ùHNLO

&DUL LúOHPOHU L SHN oRN LNWLVDWoÕQÕQ ]HULQGH GXUGX÷X LWKDODW LOH LKUDFDW

DUDVÕQGDNL IDUNÕ \DQVÕWDQ GÕú WLFDUHW GHQJHVL LL WXUL]PLQ \HU DOGÕ÷Õ KL]PHWOHU

GHQJHVL LLL GR÷UXGDQ \DWÕUÕP SRUWI|\ \DWÕUÕPODUÕ LOH IDL] JHOLUL YH IDL] JLGHULQLQ

LoHULOGL÷L \DWÕUÕP JHOLUL GHQJHVL LY LúoL JHOLUOHUL EHGHOVL] LWKDODW JLEL

WUDQVIHUOHULQ \HU DOGÕ÷Õ FDUL WUDQVIHUOHUGHQ ROXúPDNWDGÕU &DUL LúOHPOHUGHNL dalgalanmalar Türkiye ekonomisindeki krizler öncesinde de kendisini

J|VWHUPLúWLU 6HUPD\H KDUHNHWOHULQLQ VHUEHVW ROGX÷X ¶Oarda büyük oranda

\DEDQFÕ VHUPD\H JLULúL ROPXúWXU %DúND ELU LIDGH\OH VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ

VHUEHVWOHúPHVL VRQUDVÕQGD KHP HNRQRPL NÕVD YDGHOL VHUPD\H KDUHNHWOHULQH

ED÷ÕPOÕ KDOH JHOPLú KHP GH HNRQRPLQLQ GÕú úRNODUD NDUúÕ GX\DUOÕOÕ÷Õ DUWPÕúWÕU

Türkiye ekoQRPLVLQGHNL WHPHO G|Q ú P Q DUGÕQGDQ GÕú WLFDUHW ]HULQGHNL

HQJHOOHULQ NDOGÕUÕOPDVÕ YH X\JXODQDQ NXU SROLWLNDODUÕ VRQXFXQGD ¶ODUGDQ

VRQUD FDUL LúOHPOHUGH E \ N GDOJDODQPDODU RUWD\D oÕNPÕúWÕU gUQH÷LQ

NUL]L |QFHVLQGH NHQGLQL J|VWHUHQ FDUL LúOHP DoÕNODUÕ NRQXVXQGD g]DWD\

V FDUL LúOHPOHULQ ¶GH GHQJHGH ROPDVÕQÕQ ¶WH XODúÕODQ FDUL

LúOHPOHU DoÕ÷ÕQÕ J|] DUGÕ HWPHN DQODPÕQD JHOPH\HFH÷LQL V|\OHPHNWHGLU ùHNLO

¶GHQ GH J|U OHELOHFH÷L JLEL FDUL LúOHPOHU DoÕ÷ÕQÕQ HQ G ú N VHYL\H\H

XODúWÕ÷Õ LNL E \ N G|QHPGHQ ELULVL RODQ ¶ Q DUNDVÕQGDQ NUL]L SDWODN

YHUPLúWLU

¦§

¨¤ ¦©ª

400,00

200,00

0,00 1990

¢£¤ ¥

-400,00

-600,00

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

-200,00

-800,00

-1.000,00

« ¬ ­ ­ ¬ ®q¯/° ± ²³­ ²µ´ ²µ¶³·]¸ ­ ¹ ºµ» ¼ ºµ­ ²µ° ¡

ùHNLO &DUL øúOHPOHU 0LO\RQ 'RODU <ÕOOÕN 2UWDODPD

]* 7 * { c /& > - * * 6 % / 0 & = /& YA* 8 6 0 6 + 0 /+ a :Y f

.DVÕP .UL]L |QFHVLQGH GH LWKDODWWDNL KÕ]OÕ DUWÕú GÕú DoÕ÷Õ ND\JÕ

YHULFL ER\XWD oÕNDUPÕúWÕU 'DKD |QFH NUL]LQGH RUWD\D oÕNDQ FDUL

KHVDSODUGDNL GDOJDODQPDODU .DVÕP YH ùXEDW NUL]OHUL |QFHVLQGH GH

NHQGLVLQL J|VWHUPLúWLU ùHNLO ¶GHQ L]OHQHELOHFH÷L JLEL ¶WHQ LWLEDren üç

\ÕO ER\XQFD EHOLUOL VHYL\HGH NDODUDN ID]OD GDOJDODQPD J|VWHUPH\HQ FDUL

KHVDSODU ¶GHQ VRQUD ¶H NDGDU EHOLUOL ELU DUWÕú H÷LOLPLQH JLUPLúWLU

.DVÕP YH ùXEDW NUL]OHUL |QFHVLQGH FDUL DoÕNODUGD FLGGL ELU DUWÕú

GLNNDWL oHNPHNWHGLU 'L÷HU \DQGDQ ¶GH ID]OD YHUHQ FDUL LúOHPOHULQ

¶GHQ LWLEDUHQ \HQLGHQ DUWDQ PLNWDUODUGD DoÕN YHUPH\H EDúODGÕ÷Õ GD J|]H

oDUSPDNWDGÕU EN] ùHNLO

3DUD øNDPHVL /LWHUDW UGH VSHN ODWLI VDOGÕUÕODU VRQXFXQGD R ONH SDUDVÕQD RODQ

J YHQLQ ND\ERODFD÷ÕQÕ EDúND ELU GH\LúOH R ONHQLQ SDUDVÕQÕQ EDúND ONH

SDUDODUÕ LOH LNDPH HGLOHFH÷L NRQXVXQGD X]ODúÕOPDNWDGÕU gUQH÷LQ 6HOoXN

V SDUD LNDPHVLQL EDúND ONHOHULQ SDUDVÕQÕQ ELU ONHQLQ \HUOL

SDUDVÕQÕQ JHOHQHNVHO LúOHYOHULQLQ \HULQL DOPDVÕ RODUDN WDQÕPODPDNWDGÕU

7 UNL\H¶GHNL \HUOHúLNOHULQ 7/¶GHQ NDoDUDN G|YL]H \|QHOPHVLQLQ VH\UL ùHNLO 3.2’de gösterilen dolarizasyon rasyosundan izlenebilmektedir. Genel kabul

J|UHQ J|]OHPOHUGHQ RODQ GRODUL]DV\RQ UDV\RVX G|YL] PHYGXDW KHVDSODUÕQÕQ

JHQLú DQODPOÕ SDUD WDQÕPÕQD HNOHQPHVL\OH ROXúWXUXODQ 0 <¶QLQ 7&0%¶QLQ

GRODúÕPGDNL SDUD YH YDGHOL YH YDGHVL] PHYGXDWODUGDQ ROXúDQ JHQLú DQODPOÕ

SDUD WDQÕPÕ 0 ¶\H RUDQÕQGDQ HOGH HGLOPHNWHGLU

ÝÞ

Ú ÛÜ Ö× ØÙ Ö×

¿ ¾ Á ¿ ¾ À ¿ ¾ ¿

0 < 0

¿ ½ ¾ Â ½ ¾ Á ½ ¾ À ½ ¾ ¿

Ã Ä Å>Æ

ǵÈ

Ã Ä Å>Æ

]* 7 * \ :Y

Ç>É

Ã=Ä Å>Æ

dzÊ

Ã=Ä Å>Æ

dzË

Ã Ä Å>Æ

Ç Ì

Ã Ä Å>Æ

ÇÍ

Ã=Ä Å>Æ

ǵÎ

Ã=Ä Å>Æ

ÇÏ

Ã Ä Å>Æ

ǵÐ

ÇÇ

Ã Ä Å>Æ Ã=Ä Å>Æ

ÈÈ

Ã Ä Å>Æ

ÈÉ

Ã Ä Å>Æ

ÈÊ

Ñ Ò]Ó Ô\Õ

ùHNLO 'RODUL]DV\RQ 5DV\RVX

VRQUDVÕQGD 7 UNL\H (NRQRPLVLQGH \DúDQDQ LNL E \ N NUL]

G|QHPL 7/¶\H RODQ J YHQLQ VDUVÕOGÕ÷ÕQÕ YH 7/¶QLQ \DEDQFÕ SDUDODU LOH LNDPH

HGLOGL÷LQL RUWD\D NR\PDNWDGÕU

ùHNLO ¶GHQ L]OHQHELOHFH÷L JLEL 0 < 0 RUDQÕ 1LVDQ YH ùXEDW

¶GH LNL GHID HQ \ NVHN GH÷HUOHULQH XODúPÕúWÕU +HU LNL G|QHPGH 0 < 0

RUDQÕQÕQ VHUJLOHGL÷L JHUoHN J oO SDUD LNDPHVL ROGX÷XGXU &LGGL VSHN ODWLI

VDOGÕUÕODUÕQ \DúDQGÕ÷Õ 1LVDQ YH ùXEDW G|QHPOHULQGH \DEDQFÕ SDUD

|QHPOL ER\XWODUGD \HUOL SDUDQÕQ \HULQL DOPÕúWÕU 'L÷HU \DQGDQ ¶WHQ VRQUD

0 < 0 RUDQÕQÕQ ]DPDQ LoLQGH DUWÕú H÷LOLPGH ROGX÷X J|]OHQPHNWHGLU %X

H÷LOLPH GLNNDW oHNHQ &LYFLU ¶WHQ VRQUD GRODUL]DV\RQ UDV\RVXQXQ

\HQL ELU SODWR\D RWXUGX÷XQX LIDGH HWPHNWHGLU

0HUNH] %DQNDVÕ 5H]HUYOHUL

.UXJPDQ YH )ORRG *DUEHU¶LQ GLNNDWL oHNWL÷L PHUNH]

EDQNDODUÕQÕQ X\JXODQDQ G|YL] NXUXQX UH]HUYOHULQ EHOLUOL ELU NULWLN VHYL\H\H

XODúDQD NDGDU GHYDP HWWLUHELOHFH÷L EX NULWLN VHYL\H\H XODúÕOGÕNWDQ VRQUD

PHUNH] EDQNDODUÕQÕQ X\JXODQDQ G|YL] NXUX SROLWLNDVÕQÕ WHUN HWPHN ]RUXQGD

NDODFD÷Õ LGGLDVÕ NUL]L YH .DVÕP LOH ùXEDW NUL]OHULQGH

GR÷UXODQPÕúWÕU ùHNLO ¶WHQ GH J|U OHELOHFH÷L JLEL KHU LNL NUL] G|QHPLQGH GH

G|YL] UH]HUYOHULQGH EHOLUJLQ D]DOÕúODU GLNNDWL oHNPHNWHGLU ûEü/ý þqü ÿ þ \ü ÿ/ü/ý ü\ý

30.000

ú

25.000

ôø ùö ö÷ òóô õ

20.000 15.000 10.000 5.000 0

ãä â ß àá

ãå â ß àá

ãæ â ß àá

ãç â ß àá

ãè â ß àá

ãé â ß àá

ãê â ß àá

ãë â ß àá í î ï ð\ñ

ãì â ß àá

ãã ß àá

â

ää â ß àá

åä â ß àá

æä â ß àá

çä â ß àá

ùHNLO 0HUNH] %DQNDVÕ 5H]HUYOHUL %U W 0LO\RQ 'RODU

* 7 * \ :Y

¶ Q VRQ D\ODUÕQGD PDOv SL\DVDODUGDNL LVWLNUDUVÕ]OÕNODUÕQ DUWPDVÕ YH

G|YL] NXUXQGDNL DúÕUÕ GDOJDODQPDODU JHOHFHN LOH LOJLOL N|W PVHU EHNOHQWLOHUL GH

EHUDEHULQGH JHWLUPLúWLU EDúODUÕQGD \ NVHN NDPX DoÕNODUÕQD NDUúÕQ

IDL]OHULQ G ú N WXWXOPDVÕ 'ø%6¶H RODQ WDOHEL G ú UP úW U %X G|QHPGH

SL\DVDGDNL ID]OD OLNLGLWHQLQ G|YL]H \|QHOPHVL NXUODUGD DUWÕúD QHGHQ ROPXúWXU

6RQXoWD $UDOÕN EDúÕQGDQ EDúOD\DUDN 1LVDQ RUWDVÕQD NDGDU GHYDP

HGHQ VSHN ODWLI VDOGÕUÕODU VRQXFXQGa döviz rezervleri 7.2 milyar dolardan 3.0

PLO\DU GRODUD LQPLúWLU 0HUNH] %DQNDVÕ <ÕOOÕN 5DSRU V

.DVร Pยถร QGD \DรบDQDQ VSHNย ODWLI VDOGร Uร ODU VRQUDVร QGD ,0) LOH

\DSร ODQ DQODรบPD VRQUDVร QGD ,0) LOH \DSร ODQ DQODรบPDODU รนHNLO ยถWHQ

J|Uย OHELOHFHรทL JLEL 0HUNH] %DQNDVร UH]HUYOHULQGH GH Eย \ย N GDOJDODQPDODUD

\RO DoPร รบWร U g]HOOLNOH .DVร P ยถGH \DรบDQDQ VSHNย ODWLI VDOGร Uร ODU

VRQUDVร QGD ,0) LOH \DSร ODQ DQODรบPDQร Q 0HUNH] %DQNDVร EUย W UH]HUYOHULQGH

DUWร รบD QHGHQ ROGXรทX GLNNDWL oHNPHNWHGLU

Hazineโ nin \ย NOย Lo ERUo LWIDVร |QFHVLQGH \DรบDQDQ SROLWLN JHUJLQOLN YH

EX JHUJLQOLNOHUH LOLรบNLQ Doร NODPDODU VRQUDVร QGD SL\DVDODUGD \DรบDQDQ SDQLN

\XUWLoLQGHNL \HUOHรบLN R\XQFXODUร Q G|YL]H \RรทXQ talep gรถstermesine yol aรงarak

รนXEDW ยถGH PLO\DU GRODUOร N G|YL] VDWร รบร \DSร OPDVร QD QHGHQ

ROPXรบWXU '|YL] WDOHELQLQ GHYDP HWPHVL 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q รนXEDW

ยถGH PLO\DU GRODU GDKD G|YL] VDWPDVร QD \RO DoPร รบWร U $\Qร Jย Q

%DQNDODUDUDVร 3DUD 3L\DVDVร QGD NRWDV\RQ RUDQร EDVLW \ย ]GH ยถH oร NPร รบWร U

0HUNH] %DQNDVร <ร OOร k Rapor 2001, s.89). Bu dรถnemde รถdemeler sisteminin

NLOLWOHQPHVLQH \RO DoDQ HQ |QHPOL QHGHQOHUGHQ ELULVL Nร VD YDGHOL IRQODPD

LKWL\DFร \ย NVHN RODQ ED]ร EDQNDODUร Q \ย Nย POย Oย NOHULQL NDUรบร OD\DPDPD VRUXQX

LOH NDUรบร NDUรบร \D NDOPDVร Gร U

รนXEDW VRQUDVร G|QHPGH NUL]LQ \DUDWWร รทร Jย YHQ HNVLNOLรทL

RUWDPร LOH ELUOLNWH |GHPHOHU VLVWHPLQGH ROXรบDQ GHQJHVL]OLNOHULQ |QOHQPHVL YH

PDOv SL\DVDODUGD LVWLNUDUร Q VDรทODQPDVร 0HUNH] %DQNDVร ยถQร Q WHPHO DPDFร

ROPXรบWXU $QFDN VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ NRQWURO HGLOHPHGLรทL ELU RUWDPGD KHP

G|YL] NXUXQXQ KHP GH IDL]OHULQ ELU DUDo RODUDN NXOODQร OPDVร RODQDNVร ] KDOH

JHOPLรบWLU &HODVXQ V

0HUNH] %DQNDVร EX G|QHPGH OLNLGLWH \|QHWLPL oHUoHYHVLQGH SL\DVD

IDL] RUDQODUร QD DOW YH ย VW OLPLWOHU JHWLUHUHN SL\DVDODUGD LVWLNUDU VDรทODPD

\|Qย QGH ELU DGร P DWPร รบWร U 'DOJDOร NXU UHMLPLQH JHoLรบWH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ

Gร รบ \ย Nย POย Oย NOHULQL \HULQH JHWLUHELOPHVL DPDFร \OD EDQNDODUD Jย QOย N RODUDN

LODQ HGLOHQ RUDQODUGD G|YL] GHSR RODQDรทร WDQร QPร รบWร U 0HUNH] %DQNDVร <ร OOร N

5DSRU V $\Qร DPDoOD 0HUNH] %DQNDVร WDUDIร QGDQ \DSร ODQ G|YL]

Pย GDKDOHOHUL SL\DVDQร Q X]XQ G|QHPOL GHQJH GHรทHULQL HWNLOHPHGHQ Nร VD

G|QHPOL Dรบร Uร GDOJDODQPDODUร |QOH\HELOPHN GRรทUXOWXVXQGD JHUoHNOHรบWLUPLรบWLU

'|YL] VDWร รบ LKDOHOHUL \ROX\OD 0HUNH] %DQNDVร WDUDIร QGDQ \DSร ODQ G|YL]

Pย GDKDOHOHUL VRQUDVร QGD EUย W UH]HUYOHU 7HPPX] ยถGH R G|QHPGHNL HQ

Gย รบย N VHYL\HVLQH JHOPLรบWLU EN] รนHNLO

*HFHOLN )DL] 2UDQODUร YH '|YL] .XUODUร

VRQXQGD

X\JXODQPD\D

NRQXODQ

SURJUDP

EDรบODQJร oWD

SL\DVDODUGD L\LPVHUOLN \DUDWPร รบ HNRQRPLGH FDQODQPD LOH ELUOLNWH JHFHOLN IDL]

RUDQODUร QGD Gย รบย รบOHUH \RO DoPร รบWร U $QFDN EXQXQOD ELUOLNWH FDUL LรบOHPOHU

Doร รทร Qร Q Eย \ย PH\H EDรบODPDVร IDL] RUDQODUร QGDNL EX Gย รบย รบOHULQ QH NDGDU

Vย UGย Uย OHELOHFHรทL LOH LOJLOL ND\Jร ODUร DUWWร UPร รบWร U 3L\DVDGDNL EHOLUVL]OLNOHU LOH IDL]

RUDQODUร DUDVร QGDNL LOLรบNL oHรบLWOL LNWLVDWoร ODUร Q YXUJXODGร รทร |QHPOL NRQXODUGDQ

ELULVLGLU gUQHรทLQ &DOYR YH 5HLQKDUW SL\DVDODUGDNL Jย YHQVL]OLN DUWWร NoD

JHFHOLN IDL]OHUGHNL GDOJDODQPDODUร Q GD R |Ooย GH DUWDFDรทร Qร LIDGH HWPLรบWLU 1.400.000

;< =>

800.000

567

400.000

200,00

9<HI

E FFG

150,00

A9

100,00 50,00

04/05/2001

04/03/2001

04/01/2001

04/11/2000

04/09/2000

,.-0/ 1 243

04/07/2000

04/05/2000

04/03/2000

04/01/2000

04/11/1999

04/01/1999

04/07/1999

200.000 0

HL M= HK =J

250,00

600.000

04/05/1999

?

:89:

QSR0T T U V W X Y QSV Y Z [ \ X \ ] ^ [0R _ ` a ` V b cdR W e b fSg W b h

1.000.000

04/03/1999

8< ?@

NOP

300,00

1.200.000

04/09/1999

A BB>

0,00

CD

รนHNLO รธ0.% *HFHOLN %DVLW )DL] YH $%' 'RODUร $Oร รบ .XUX

"!$#%!'& ( ! ) * +

รนHNLO ยถWHQ L]OHQHELOHFHรทL JLEL รธ0.% JHFHOLN ELOHรบLN IDL] RUDQODUร

&DOYR YH 5HLQKDUWยถร Q RUWD\D DWWร รทร Jย YHQVL]OLN RUWDPร Qร Q IDL]OHUGH

Eย \ย N GDOJDODQPDODUD \RO DoWร รทร \|Qย QGHNL WDUWร รบPDVร Qร GHVWHNOHPHNWHGLU

\ร Oร QGD X\JXODQDQ SURJUDP oHUoHYHVLQGH 1รธ9 EDQGร Qร GLNNDWH

DODUDN SL\DVDQร Q OLNLGLWH LKWL\DFร Qร Q NDUรบร ODQPDVร \DQL IDL] RUDQODUร Qร Q

VHUPD\H JLULรบ oร Nร รบODUร QD J|UH SL\DVD NRรบXOODUร QGD ROXรบPDVร Qร Q |QHP

ND]DQGร รทร G|QHPGH JHFHOLN IDL]OHUGHNL GDOJDODQPDQร Q WDEORODรบWร Uร OPDVร DQODP

ND]DQPDNWDGร U %X QHGHQOH รนHNLO ยถWH JHFHOLN IDL]OHU LOH G|YL] NXUODUร Qร Q

VH\UL ยถGDQ VRQUD HOH DOร QPร รบWร U

\ÕOÕQÕQ RUWDODUÕQD JHOLQGL÷LQGH FDUL LúOHPOHU DoÕNODUÕQÕQ EHOLUJLQ

úHNLOGH DUWPDVÕ LOH J|]OHQHQ VHUPD\H oÕNÕúODUÕ X\JXODQDQ SURJUDPÕQ

V UG U OHELOLUOL÷L LOH LOJLOL ND\JÕODUÕQ DUWPDVÕQD \RO DoPÕúWÕU .DVÕP

VRQODUÕQGD 'HPLUEDQN JLEL 'ø%6 SL\DVDVÕQGD |QHPOL ELU SD\D VDKLS ELU

EDQNDQÕQ SL\DVDGDQ ERUoODQDPDPDVÕ VRQXFXQGD \DúDGÕ÷Õ OLNLGLWH VRUXQX

.DVÕP ¶GHNL NUL]L WHWLNOH\HQ HWNHQ ROPXúWXU 'HPLUEDQN¶ÕQ SRUWI|\ QGH

EXOXQDQ 'ø%6¶OHUL VDWPDN ]RUXQGD NDOPDVÕ LOH IDL]OHU DUWPD\D EDúODPÕú YH

SL\DVDGDNL GHYDO DV\RQ EHNOHQWLVL \D\JÕQODúPÕúWÕU )DL]OHUGHNL EX IDUNOÕOÕNODU

VRQXFXQGD EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQGHNL VRUXQODUÕQ GHULQOHúPHVLQL |QOHPHN

DPDFÕ\OD 0HUNH] %DQNDVÕ 1ø9 LoLQ EHOLUOHQHQ WDYDQ X\JXODPDVÕQÕ JHoLFL ELU

V UH LoLQ DUD YHUHUHN VLVWHPH OLNLGLWH VD÷ODPÕúWÕU %X |QOHPOHUH NDUúÕQ JHFHOLN

IDL]OHULQ o KDQHOL UDNDPODUD oÕNPÕú YH VHUPD\H oÕNÕúODUÕQÕQ WHUV oHYULOPHVLQGH EDúDUÕOÕ ROXQDPDPÕúWÕU

.DVÕP NUL]L VRQUDVÕQGD X\JXODQDQ SURJUDP LOH LOJLOL ND\JÕODU

DUWPÕúWÕU ùXEDW ¶GH %DúEDNDQ YH &XPKXUEDúNDQÕ DUDVÕQGD \DúDQDQ ELU

WDUWÕúPD VRQUDVÕQGD EDúOD\DQ VSHN ODWLI VDOGÕUÕODU X\JXODQDQ SURJUDPÕQ

VRQXQX JHWLUPLúWLU

ùHNLO ¶WHQ GH L]OHQHELOHFH÷L JLEL .DVÕP YH ùXEDW

NUL]OHULQLQ DUGÕQGDQ 0D\ÕV ¶GH 0HUNH] %DQNDVÕ¶QÕQ \HQL HNRQRPLN

SURJUDP oHUoHYHVLQGH \ÕOÕ SDUD YH NXU SROLWLNDVÕQÕ NDPXR\XQD

DoÕNODPDVÕQD NDGDU JHFHOLN IDL] RUDQODUÕQGDNL EX GDOJDODQPD\D NDUúÕQ G|YL]

NXUX DOÕú SDULWHVL DUWÕú H÷LOLPLQL NRUXPDNWDGÕU 0HUNH] %DQNDVÕ <ÕOOÕN 5DSRU

V

%XODúÕFÕOÕN h]HULQH $PSLULN %LU 8\JXODPD *HQHO .DEXO *|UHQ .UL] *|VWHUJHOHUL YH %XODúÕFÕOÕN 6HUPD\H DNÕPODUÕ LNWLVDGv YH PDOv SHN oRN J|VWHUJH\L HWNLOH\HFHN

ER\XWD oÕNDELOPHNWHGLU .RGUHV YH 3ULWVNHU¶LQ GH÷LQGL÷L JLEL VHUPD\H

KDUHNHWOHULQGH

URO

R\QD\DQ

XOXVODUDUDVÕ

\DWÕUÕP

SRUWI|\OHUL

oHúLWOL

PDNURHNRQRPLN ULVNOHUL DOJÕOD\DFDN D\DUODPD\D JLWPHNWHGLU %X GXUXPGD

XOXVODUDUDVÕ SRUWI|\OHULQ ULVNOHUL DOJÕODPDGDNL KDVVDVL\HWL |Q SODQD

oร NPDNWDGร U %|\OHFH VHUPD\H DNร PODUร Qร Q HWNLOHULQLQ oHรบLWOL PHNDQL]PDODU

\ROX\OD LNWLVDGv YH PDOv SHN oRN J|VWHUJH\H \DQVร Gร รทร G|QHPOHUGH VHUPD\H

JLULรบ oร Nร รบODUร Qร |QHPOL |Ooย GH HWNLOH\HQ VSHNย ODWLI VDOGร Uร ODU PDOv \DSร GD

NDUรบร ODรบร ODQ Nร Uร OJDQOร NODUD \RO DoDUDN PDOv NUL]OHUL EHUDEHULQGH JHWLUPHNWHGLU

Her ne kadar Furman ve Stiglitz (1998) malรฎ krizlerin nedenleri ile

VRQXoODUร DUDVร QGD KHP LVWDWLVWLNVHO KHP GH NXUDPVDO RODUDN Wย Pย \OH DQODPOร

YH WDWPLQNDU LOLรบNLOHU EXOPDNWD ]RUODQร OGร รทร Qร YXUJXODVDODU GD OLNLGLWH NUL]OHULQLQ

L]OHQPHVL EDNร Pร QGDQ oHรบLWOL J|VWHUJHOHULQ EXOXQGXรทX LNWLVDWoร ODU WDUDIร QGDQ

RUWD\D NRQXOPDNWDGร U gUQHรทLQ .DPLVN\ YH GLรทHUOHUL LKUDFDWร UHHO

G|YL] NXUXQGDNL VDSPDODUร JHQLรบ DQODPOร SDUD DU]ร Qร Q QHW XOXVODUDUDVร

UH]HUYOHUH RUDQร Qร PLOOL JHOLUL YH KLVVH VHQHGL IL\DWODUร Qร OLNLGLWH NUL]OHULQLQ |QFย

J|VWHUJHOHUL RODUDN GHรทHUOHQGLUPHNWHGLU

6DFKV YH GLรทHUOHUL WDUDIร QGDQ NUL]OHUH NDUรบร Nร Uร OJDQOร รทร Q ELU

|Ooย Wย RODUDN WDQร PODQDQ NUL] HQGHNVL GDKD VRQUD PDOv SL\DVDODUGDNL EDVNร Qร Q

GHUHFHVLQL |OoPHN LoLQ JHQHO NDEXO J|UHQ ELU \|QWHP KDOLQH G|Qย รบPย รบWย U %X

NDSVDPGD NUL]OHULQ |QJ|Uย OPHVLQGH ILQDQVDO EDVNร HQGHNVLQLQ )%( GH รถnemini vurgulayan Uygur (2001), dรถviz rezervindeki, dรถviz kurundaki ve

JHFHOLN IDL]GHNL KDIWDOร N \ย ]GH GHรทLรบLPOHUL NXOODQDUDN ยถGHNL JLEL ELU

JHQHOOHรบWLUPH LOH .DVร P NUL]LQGH PDOv SL\DVDODUGD ROXรบDQ EDVNร \ร RUWD\D

NR\PXรบWXU

FBE= Faiz yรผzde GHรทLรบPHVL G|YL] NXUX \ย ]GH GHรทLรบPHVL dรถviz

UH]HUYL \ย ]GH GHรทLรบPHVL

(รบLWOLN ยถGH J|VWHULOHQ HQGHNV KHVDSODQร UNHQ NXOODQร ODQ KHU ย o

GHรทLรบNHQH IDUNOร Dรทร UOร N YHULOHELOLU $QFDN 8\JXU V EX GHรทLรบNHQOHULQ

VWDQGDUWODรบWร Uร OGร NWDQ VRQUD Dรทร UOร NVร ] RODUDN KHVDSODQGร รทร Qร YXUJXODPร รบWร U

)%(ยถQLQ EHOLUOL NULWLN GHรทHUOHUL DรบPDVร KDOL NUL]LQ ROGXรทXQD LOLรบNLQ ELU LรบDUHW

RODUDN DOร QDELOPHNWHGLU 8\JXU EX HรบLN GHรทHUL LoLQ )%(ยถQLQ VWDQGDUW

VDSPDVร Qร Q NXOODQร ODELOHFHรทLQH GLNNDWL oHNPLรบWLU 8\JXUยถXQ LIDGHVL\OH ยณNULWLN

GHรทHU LoLQ )%(ยถQLQ RUWDODPDVร ยต VWDQGDUW VDSPDVร ฯ LVH )%(W ! ยต ฯ ROGXรทX GXUXPGD ILQDQVDO NUL] ROGXรทX NDEXO HGLOLUยด

*HOLúPHNWH RODQ ONHOHUOH LOJLOL oDOÕúPDODUGD |QHPOL NUL] J|VWHUJHOHUL

RODQ VHUPD\H KDUHNHWOHULQGHNL GDOJDODQPDODUÕQ GÕú ERUo IDL]LQGH YH ULVN

i j

SULPLQGHNL \ NVHOPHOHULQ YH NÕVD YDGHOL Lo IDL]OHUGHNL GDOJDODQPDODUÕQ ONHOHU DUDVÕQGD Hú ]DPDQOÕ RODUDN RUWD\D oÕNÕS oÕNPDPDVÕ EXODúÕFÕOÕN

NDSVDPÕQGD GD HOH DOÕQDELOPHNWHGLU

'ROD\ÕVÕ\OD LVWDWLVWLNVHO DQODPGD EHOLUJLQ RODQ GDOJDODQPDODUÕQ

ELUOLNWH KDUHNHW HWPHVL EXODúÕFÕOÕ÷ÕQ YDUOÕ÷Õ LOH LOJLOL NDQÕWODU RODUDN

\RUXPODQDELOPHNWHGLU %X ED÷ODPGD PDOv SL\DVDODUGD RUWD\D oÕNDQ

GDOJDODQPDODUÕQ ONHOHU DUDVÕQGD D\QÕ ]DPDQGD RUWD\D oÕNÕS oÕNPDGÕ÷ÕQÕQ YH

EX GDOJDODQPDODU DUDVÕQGD EHQ]HUOLNOHU EXOXQXS EXOXQPDGÕ÷ÕQÕQ ELU

ER\XWXQXQ DPSLULN o|] POHQPHVLQGH IDL] RUDQODUÕ YH\D KLVVH VHQHGL

SL\DVDODUÕ HQGHNVOHUL NXOODQÕODELOPHNWHGLU

)DL] RUDQODUÕ ONHOHU DUDVÕQGDNL úRNODUÕQ DNWDUÕOPDVÕQGD DQDKWDU URO

R\QDPDVÕQÕQ \DQÕ VÕUD YDUOÕN IL\DWODQGÕUPDODUÕQGD GD |QHP WDúÕPDNWDGÕU %X

QHGHQOH KDQJL IDL] RUDQÕQÕQ VHoLOHFH÷L NRQXVXQXQ WDUWÕúPD\D DoÕN ROGX÷XQX

YXUJXOD\DQ (GZDUGV JHOLúPLú ONHOHULQ PDOv JHOHQH÷LQGH oHúLWOL IDL]

RUDQODUÕQÕQ GDYUDQÕúODUÕ YH JHWLUL H÷ULOHUinin çözümlenmesi üzerine pek çok

oDOÕúPD EXOXQGX÷XQD IDNDW JHOLúPHNWH RODQ SL\DVDODUÕQ IDL] RUDQODUÕQÕQ QDVÕO

KDUHNHW HGHFH÷LQH LOLúNLQ ID]OD oDOÕúPD EXOXQPDGÕ÷ÕQD GLNNDW oHNPHNWHGLU

'L÷HU ELU oDOÕúPDGD (GZDUGV YH 6XVPHO KLVVH VHQHGL

SL\DVDVÕ KDIWDOÕN YHULOHULQL NXOODQDUDN EX YHULOHULQ EHOLUOL ELU ]DPDQ LoLQGH QDVÕO

ELU GDOJDODQPD GDYUDQÕúÕ VHUJLOHGL÷LQL o|] POHUNHQ \ NVHN GHUHFHGHNL

GDOJDODQPDODUÕQ NÕVD V UHOL ROGX÷XQX YH EX WLSWHNL GDOJDODQPDODUÕQ ED]Õ

ONHOHUGH \DNODúÕN RODUDN D\QÕ ]DPDQGD ROXúWX÷XQX RUWD\D NR\PDNWDGÕU

gGHPHOHU GHQJHVL YH EDQNDFÕOÕN NUL]OHULQLQ Hú ]DPDQOÕ ROXS ROPDGÕ÷Õ

NRQXVXQD GH÷LQHQ .DPLQVN\ YH 5HLQKDUW LVH JHOHFHN D\ ER\XQFD

RUWD\D oÕNDELOHFHN NRúXOOX YH NRúXOVX] NUL] RODVÕOÕNODUÕQÕ o|] POH\HQ ELU yöntem kullaQPDNWDGÕU

k l m n'& )po q r r i st* +uiwv x4suiw y y r z { ) | }n ! { ~ u!' d( ! { { .! ) ~ "{ ! ) ~ w & * & "| " ' { } "!' { | s w

| ! '~ .!' { !') !' { !' "!' ~ { *w! | ! s !' p{ ~%| ! ~ d!' { !') ~ *" | ! { ~%| ) . | " ~ ) ! w! ) ~ ) ~ d | " ~ ) !" w!') ~ ) ~ d n " ) ~d*" " ~ & ) ( ~ "~w " * { .( { } ! " p *" | !'{ ~d| ) . ~ ) ( w { .! * ~ ~d ~ *w " & | ~ ) ! w!') ~ w!') ~ uq" | " ~ ) ! w!') ~ w !') { ~" ) ' | ! !') w " * * !') " ! " ) !' .!"( { !') ~ "| !' ~.| { n { ' banka | kredisi/döviz ) ~ ~ | ! re ! ) ~ * ) ~ p~ "| ! .* !'{ u! s | { n { "!¡ *" | ! { ~ ~ ¢ ~ w| ! | { n { { | &" '& & & ) n'& { d( | ) +

gQ $QDOL] <HUOL SDUDQÕQ DQL úHNLOGH GH÷HU ND\EHWPHVLQH \ NVHN IDL] RUDQODUÕQD

YH KLVVH VHQHGL IL\DWODUÕQÕQ DúÕUÕ G úPHVLQH QHGHQ ROGX÷XQGDQ DQL úHNLOGH

ROXúDQ VHUPD\H oÕNÕúODUÕ SHN oRN oDOÕúPDGD SDUD NUL]OHULQLQ EDúOÕFD

QHGHQOHULQGHQ ELUL RODUDN HOH DOÕQPDNWDGÕU gUQH÷LQ ,WR YH +DVKLPRWR

VHUPD\H KDUHNHWOHUL NUL]L RODUDN GH÷HUOHQGLULOHELOHFHN $V\D SDUD NUL]LQLQ

SHúL VÕUD 0HNVLND 5XV\D 7 UNL\H %UH]LO\D YH $UMDQWLQ NUL]OHULQLQ JHOGL÷LQL

LIDGH HWPHNWHGLU 'L÷HU ELU oDOÕúPDGD 5LJRERQ NUL]OHULQ ELUELULQLQ SHúL

VÕUD JHOPHVL RODUDN GD WDQÕPODQDELOHFHN EXODúÕFÕOÕ÷ÕQ \ NVHN IUHNDQVOÕ

ROD\ODUD GD\DQGÕ÷ÕQÕ |QH V UHUHN EX ROJXQXQ KLVVH VHQHGL SL\DVDVÕ JHWLULOHUL

IDL] RUDQODUÕ G|YL] NXUODUÕ YH\D EX GH÷LúNHQOHULQ GR÷UXVDO NRPELQDV\RQODUÕ LOH

iw£

DoÕNODQDELOHFH÷LQL YXUJXODPDNWDGÕU %X J|U úWHQ \ROD oÕNDUDN ROXúWXUXODQ \ NVHN IUHNDQVOÕ YHUL VHWL %ORRPEHUJ¶GHQ J QO N ED]GD WRSODQDQ %UH]LO\D

5XV\D 0HNVLND $UMDQWLQ YH 7 UNL\H¶QLQ (\O O LOH ùXEDW

DUDVÕQGDNL WRSODQDQ KLVVH VHQHGL SL\DVDVÕ HQGHNVL J|]OHPLQH GD\DQPDNWDGÕU (OH DOÕQDQ EHú ONHQLQ KLVVH VHQHGL SL\DVDODUÕQÕQ oDOÕúPD VDDWOHUL Tablo

3.1’den

görülmektedir.

Veri

toplama

sürecinde

hisse

senedi

SL\DVDODUÕQÕQ HQGHNVOHUL LoLQ WDULKOHULQ D\QÕ ROPDVÕ GLNNDWH DOÕQPÕú EX

ONHOHUGHNL VDDW IDUNODUÕ J|] DUGÕ HGLOPLúWLU

7$%/2 +ø66( 6(1('ø 3ø<$6$/$5,1,1 d$/,ù0$ 6$$7/(5ø

¹u«%¦0« · ºt¯ ¯'´ ¤t¥¾¦¨§ © ª « ºt¯ ¯'´¨© ¹u«%¦0« · ºt¯ ¯'´

t¤ ¥ ¦¨§ © ª « »  Ã%Ä Å Â ¿¨½ À Ä Å Â Â Ã%Ä Å Â ¿¨½ À Ä Å Â

¬ ­ ® ª ¯ » ¼¾½ ½ ½ Ä Â Â ¿¨½ Á Ä Â Â ½ Â%Ä Â Â ¿¨½ Æ Ä Â Â

°±¦ ²S¯%³ ´S© ³ »¾¿ À ½ Æ Ä Â Â ¿ Ç Å Ä Â Â ½ ½ Ä Â Â ¿¨½ Æ Ä Â Â

µu¦4«'¶ © · ª ¯ » ¿ À ½"À Ä Â Â ¿ Â Â Ä Â Â ½ Â%Ä Â Â ¿¨½ Á Ä Â Â

¸ «%§ ®%© § ¯ »¾¿0Á ½ À Ä Å Â ¿ Ç Å%Ä Å Â Â Á Ä Å Â ¿ ½ È Ä Å Â

7DEOR EX VHULOHULQ RUWDODPD PHG\DQ PDNVLPXP PLQLPXP

VWDQGDUW VDSPD JLEL WHPHO LVWDWLVWLNVHO GH÷HUOHULQL J|VWHUPHNWH YH oDUSÕNOÕN

NXUWRVLV -DUTXH Bera gibi sonuçlar yoluyla da bu VHULOHULQ GD÷ÕOÕPÕ KDNNÕQGD

ELOJL YHUPHNWHGLU %X VHULOHULQ G ]H\ YH ORJDULWPLN IDUN JUDILNOHUL VÕUDVÕ\OD (N

(N ¶GH \HU DOPDNWDGÕU

k É¾Ê { ( ' " { s ± " { u ! " $ " { n ~ ~ |' ) !' w "* { !') ~"* ! ( ~ ~ { ! { s !'{ ! { | "!' u| !Ë ) ( " " $ w "! p{ ~

{ { ) | { n { " " ! ( ~ { ! ) ~ ~% " w { " *" { *" | } " " Ì "!' Í Í { " | { n { " " ! ( ~ { !') ~ ~%n " Ì ) | ! ( !' d( ! |'~ ) o Î ( ! Ͼ "* ~ "( q r r"q s * + iwr x4+

%HOLUOL ELU RUWDODPD HWUDIÕQGD VHULOHULQ GD÷ÕOÕPÕQGDNL DVLPHWUL KDNNÕQGD

ELOJL YHUHQ oDUSÕNOÕN VRQXoODUÕQD J|UH $UMDQWLQ YH 5XV\D HQGHNVOHULQLQ

JHWLULOHULQLQ VÕIÕUGDQ N o N RODQ GH÷HUL EX VHULQLQ VROD oDUSÕN ROGX÷XQD GL÷HU

ONHOHULQ HQGHNVOHULQLQ JHWLULOHULQLQ VDKLS ROGX÷X VÕIÕUGDQ E \ N GH÷HUOHUL EX

ONHOHULQ VHULOHULQLQ VD÷D oDUSÕN ROGX÷XQD LúDUHW HWPHNWHGLU

7$%/2 *h1/h. +ø66( 6(1('ø 3ø<$6$6, (1'(.6ø *(7ø5ø/(5ø1ø1 ø67$7ø67ø.6(/ 7$1,0/$10$6, (\O O ùXEDW

Ð±Ñ Ò Ó Ô Õ Ö Ô × Ñ Ø Ù Ö Ú Û Ó Ü$Ø Ý"Þ Ö Ý"Ó ßuà Þ Û Ó Türkiye á Ñ Õ Ó Ú Ó âËÓ

Ü Ø ã Û Ó Ô

(

Ü$Ó Ý"Þ Ö â à â

ÜËÖ Ô Ö â à'â

ä Õ ã Ä ä Ó å â Ó

ætØ ç Ö è Ö â é¾Ó'Õ Þ Ó'Û ê Þ ê ë ì0í î4ï ð Â%Ä Â Â Â Â ½ Å Â Ä Â Â Â Â ½ Å Â%Ä Â Â Â Â Â Ã Â Ä Â Â Â Â ½ À Â%Ä Â Â Â Â ½ Æ ñ Ó Ñ å ê Ý Ú ê Ý

é à Ñ Õ ò'Þ Ö Þ

ó Ó Ñ ô à Ø ¿ × Ø%Ñ Ó

á Ú Ó'Þ ê Ú ê Ý

õ±ö Ù Ú Ø â ä Ó Û ê Þ ê

÷¨øùjp { { { |' w !" ~ ~ "~ ú ( { | ! !') ~.y + q i r û"ü ø i r { p{ { |' w! ~ ~ "~ ú ( { | ! !') ~ i r'+ j y £ £ + 6HULQLQ GD÷ÕOÕPÕQÕQ WHSHVLQLQ \DVVÕ YH\D VLYUL ROPDVÕ KDNNÕQGD ELOJL

YHUHQ NXUWRVLV GH÷HULQH J|UH tüm endekslerin getirilerinin getirilerinin üçten

E \ N RODQ GH÷HUL W P HQGHNV JHWLULOHULQLQ WHSHVLQLQ QRUPDO GD÷ÕOÕPD J|UH

GDKD VLYUL GD÷ÕOPÕú RODELOHFH÷LQH LOLúNLQ ELU VRQXFD LúDUHW HWPHNWHGLU

dDUSÕNOÕN YH NXUWRVLV GH÷HUOHUL LOH WXWDUOÕ RODQ -DUTXH %HUD LVWDWLVWL÷L

VRQXoODUÕ JLEL ELU DQODPOÕOÕN VHYL\HVLQGH

ð WDEOR GH÷HUL LOH

NDUúÕODúWÕUÕOGÕ÷ÕQGD $UMDQWLQ %UH]LO\D 0HNVLND 5XV\D YH 7 UNL\H VHULOHULQLQ

QRUPDO GD÷ÕOPÕú ROPDGÕ÷ÕQÕ RUWD\D NR\PDNWDGÕU

(OGHNL KLVVH VHQHGL ]DPDQ VHULVL HQGHNVOHULQLQ GXUD÷DQ ROXS

ROPDGÕ÷ÕQÕQ DUDúWÕUÕOPDVÕ LoLQ 'LFNH\ )XOOHU $') YH 3KLOOLSV Perron birim kök

WHVWOHUL LOH EX VHULOHULQ NRUHORJUDPODUÕQD EDNÕODELOPHNWHGLU %LULP N|N WHVWOHUL HQ

JHQHO ELoLPL\OH ¶GHNL JLEL ELU PRGHO \DUGÕPÕ\OD ROXúWXUXODQ KLSRWH]LQLQ WHVW HGLOPHVL\OH \DSÕODELOPHNWHGLU

ERú

¨\( \( ý0i ~ \( ý ~ (

k þ %! ~ ~ ù w "( *" " * ! "| !' . * ~ p ) ( { * " $) ~ * { ~ { ~ '~" { " !' d( ! |'~ ) +'ÿ w ~ ) ~ | ! { ! s ) ( { p! ( ) "| p!' ± dalgalanmaya sahip olan endeksi göstermektedir.

ยถGHNL \( \( \( รฝ0i DQODPร QD JHOPHNWH YH

ERรบ KLSRWH]L VHULGH

ELULP N|N ROGXรทXQX LIDGH HWPHNWHGLU (YLHZV \DUGร Pร \OD QHJDWLIOLรทL J|]

|Qย QH DOร QDUDN KHVDSODQDQ WHVW LVWDWLVWLรทL GHรทHUOHUL NULWLN GHรทHUOHUGHQ Eย \ย NVH

VHULGH ELULP N|N ROGXรทXQX Vร QD\DQ ERรบ KLSRWH] NDEXO HGLOHFHNWLU %X GXUXPGD

GXUDรทDQOร รทร Q ROPDGร รทร DQODรบร OPDNWDGร U

(N ยถWHQ J|Uย OHELOHFHรทL JLEL ย ONH VHULOHUL Gย ]H\ RODUDN $') YH

3KLOOLSV 3HUURQ LVWDWLVWLNOHULQLQ KHVDSODQDQ GHรทHUOHUL QHJDWLI ROPD GXUXPODUร

J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD YH LoLQ NULWLN GHรทHUOHULQGHQ Eย \ย N

ROPDNWDGร U %X QHGHQOH VHULOHU Gย ]H\ RODUDN HOH DOร QGร รทร QGD ELULP N|N

ROGXรทXQX Vร QD\DQ ERรบ KLSRWH] NDEXO HGLOHFHNWLU

'LรทHU \DQGDQ VHULOHULQ ORJDULWPLN ELULQFL IDUNร QD EDNร OGร รทร QGD $') YH

3KLOOLSV 3HUURQ LVWDWLVWLNOHULQLQ KHVDSODQDQ GHรทHUOHUL QHJDWLI ROPD GXUXPODUร

J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD YH LoLQ NULWLN GHรทHUOHULQGHQ Nย oย N

ROPDNWDGร U %X GXUXPGD VHULOHULQ ELULQFL IDUNร QGD ELULP N|N ROGXรทXQX Vร QD\DQ

ERรบ KLSRWH] UHGGHGLOHFHNWLU

'ย ]H\ RODUDN VHULOHULQ NRUHORJUDPODUร QD EDNร OGร รทร QGD ND\PDOร UDVVDO

VH\LUGHNL LoVHO EDรทร QWร IRQNVL\RQODUร Qร Q $&) D]DOGร รทร IDNDW KHPHQ \RN

ROPDGร รทร GLNNDWL oHNPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD VHULOHULQ Gย ]H\ RODUDN GXUDรทDQ

ROPDGร รทร LIDGH HGLOHELOPHNWHGLU EN] (N (N (N (N (N

6HULOHULQ ORJDULWPLN IDUNร DOร QGร รทร QGDNL NRUHORJUDPODUร Qร Q VHULOHULQ

Gย ]H\ RODUDN NRUHORJUDPODUร QGDQ IDUNOร RODUDN EH\D] Jย Uย OWย Oย ZKLWH QRLVH

bir gรถrย Qย P VHUJLOHGLรทL GLNNDWL oHNPHNWHGLU EN] (N (N (N (N

(N 'ROD\ร Vร \OD VHULOHULQ ELULQFL IDUNร DOร Qร QFD GXUDรทDQ KDOH JHOGLรทL

VRQXFXQD XODรบPDN \DQOร รบ ROPD\DFDNWร U

2UWDODPDGDQ 6DSPDQร Q .RรบXOVX] YH .RรบXOOX 2ODVร Oร NODUร 6DQGHU YH .OHLPHLU EXODรบร Fร Oร รทร WDQร PODUNHQ NXOODQร ODELOHFHN

ELU \|QWHPLQ SDUD NUL]OHULQLQ NRรบXOOX RODVร Oร รทร Qร KHVDSODPDN ROGXรทXQX |QH

i v

sรผrmektedir. %X J|Uย รบย Q ร รบร รทร QGD KLVVH VHQHGL SL\DVDODUร Qร Q RUWDODPDGDQ

VDSPD J|VWHUGLรทL Jย QOHULQ GDOJDODQPD\ร DUWWร UGร รทร Gย รบย QFHVLQGHQ \ROD oร Nร ODUDN %UH]LO\D 5XV\D 0HNVLND $UMDQWLQ YH 7ย UNL\HยถQLQ ELU \ร O YH\D GDKD

X]XQ ELU G|QHPGH RUWDODPDGDQ VDSWร รทร Jย QOHU LOH EXQODUร Q NRรบXOVX] YH NRรบXOOX

RODVร Oร NODUร LOH LOJLOL KHVDSODPDODU \DSร OPร รบWร U EN] (N

%X KHVDSODPDODUGD KLVVH VHQHGL HQGHNVOHULQGH ELU \ร O YH\D LNL \ร O

VRQUD D\Qร Jย QH GHQN Gย รบHQ GHรทLรบLP LOH HOH DOร QDQ HQGHNVLQ NHQGL RUWDODPD

GHรทHULQL NDUรบร ODรบWร UPDN DPDoODQPร รบWร U %X NDUรบร ODรบWร UPDGD ELU \ร O YH\D LNL \ร O

VRQUD D\Qร Jย QH GHQN Gย รบHQ HQGHNV GHรทLรบLPLQLQ HOH DOร QDQ ย ONHQLQ NHQGL

RUWDODPDVร QGDQ DUWร YH\D HNVL \|QGH VDSWร รทร Jย QOHUH ELU GLรทHU Jย QOHUH Vร Iร U

GHรทHUL YHULOPLรบWLU 'DKD VRQUD KHU ย ONHQLQ ELU GHรทHUL DOGร รทร Jย Q VD\ร Vร EHรบ

ย ONHQLQ RUWDODPDGDQ VDSWร รทร WRSODP Jย Q VD\ร Vร QD E|Oย QPย รบ YH ย ONHOHULQ HOH

DOร QDQ G|QHP LoLQGH NRรบXOVX] RODUDN NHQGL RUWDODPDODUร QGDQ VDSPD

RODVร Oร NODUร EXOXQPXรบWXU

7$%/2 %รธ5 <,//,. 'g1(0 รธdรธ1'( .2รน8/68= 2/$5$. 257$/$0$'$1 6$30$ 2/$6,/,./$5, *ย Q 6D\ร Vร

$UMDQWLQ

%UH]LO\D

0HNVLND 5XV\D

Tรผrkiye

7RSODP

2UWDODPDGDQ 6DSDQ

2UWDODPDGDQ 6DSDQ

.RรบXOVX] 2ODVร Oร N

*ย Q 6D\ร Vร

*ย Q 6D\ร Vร

%X รบHNLOGH \DSร ODQ KHVDSODPDODU VRQUDVร QGD HOGH HGLOHQ ELU \ร OOร N

dรถnem iรงinde รผlNHOHULQ Jย QOย N KLVVH VHQHGL SL\DVDVร HQGHNVOHULQLQ NRรบXOVX]

k รฟ & { ย ย ย { ย ย ย ( ย ย p{ ) .! ย & { { ย { ย ~ { ! ย w!' ย ย ย ย &}ย { ย ย ย | ย !'{ !ย { ย ย ย ย ย ย ย | ~ ย !')u "ย w( !'ย

ย ) !' .! ( { ! ) ~ ~ p~ "ย w!'{ !' ย ย ! * ~ |'~ ) o | !') !$ !'{ ~ ย ย !'~ ) s q r r"q s * +wรผ x4+

w ) ย { ย { ย * ! ) ย ย " !

RODUDN

NHQGL

RUWDODPDODUร QGDQ

VDSPD

RODVร Oร NODUร

7DEOR

ยถWH

gรถsterilmektedir.

7DEOR ยถH J|UH ELU \ร OOร N ELU G|QHP LoLQGH 5XV\D KLVVH VHQHGL

SL\DVDVร Jย QOย N HQGHNVLQLQ NRรบXOVX] RODUDN NHQGL RUWDODPDVร QGDQ VDSPD

RODVร Oร รทร Qร Q GLรทHU ย ONHOHUH J|UH GDKD \ย NVHN ROGXรทX GLNNDWL oHNPHNWHGLU 7DEOR

ยถWH HOH DOร QDQ ย ONHOHULQ Jย QOย N KLVVH VHQHGL HQGHNVOHULQLQ LNL \ร OOร N G|QHP

LoLQGH NRรบXOVX] RODUDN NHQGL RUWDODPDVร QGDQ VDSPD RODVร Oร NODUร \HU

DOPDNWDGร U

7DEOR YH 7DEOR ELUOLNWH HOH DOร QGร รทร QGD %UH]LO\D LoLQ GDKD X]XQ

G|QHPGH NRรบXOVX] RODUDN NHQGL RUWDODPDVร QGDQ VDSPD RODVร Oร รทร Qร Q Gย รบWย รทย

7ย UNL\H LoLQ NRรบXOVX] RODUDN NHQGL RUWDODPDVร QGDQ VDSPD RODVร Oร รทร Qร Q DUWWร รทร

RUWD\D oร NPDNWDGร U gWH \DQGDQ 7ablo 3.3 ve Tablo 3.4โ ten Tรผrkiye hisse

VHQHWOHUL SL\DVDVร HQGHNVLQLQ LNL \ร OOร N G|QHPGH RUWDODPDGDQ VDSPD

RODVร Oร รทร Qร Q GLรทHU ย ONHOHUH J|UH GDKD \ย NVHN ROGXรทX GD L]OHQHELOPHNWHGLU

7$%/2 รธ.รธ <,//,. 'g1(0 รธdรธ1'( .2รน8/68= 2/$5$. 257$/$0$'$1 6$30$ 2/$6,/,./$5, *ย Q 6D\ร Vร

$UMDQWLQ

%UH]LO\D

2UWDODPDGDQ 6DSDQ

2UWDODPDGDQ 6DSDQ

.RรบXOVX] 2ODVร Oร N

*ย Q 6D\ร Vร

0HNVLND

Tรผrkiye

5XV\D

7RSODP

*ย Q 6D\ร Vร

%LU ย ONHQLQ รบRNODUร YHUL\NHQ GLรทHU ย ONHQLQ รบRNODUร Qร Q KHVDED NDWร OPDVร

DPDFร \OD ย ONHOHULQ KHU ELULQLQ ELU \ร O YH\D LNL \ร O VRQUD D\Qร Jย QGH NHQGL

RUWDODPDVร QGDQ VDSWร รทร Jย QOHU NHQGLVL Gร รบร QGDNL GLรทHU ย ONH HQGHNVOHULQLQ

RUWDODPDGDQ VDSWร รทร Jย QOHUOH NDUรบร ODรบWร Uร ODUDN 7DEOR YH 7DEOR ยถGDNL

KHVDSODPDODU \DSร OPร รบWร U %X KHVDSODPDODUGD GLรทHU ย ONHOHULQ ELU \ร O YH\D LNL \ร O

VRQUD D\Qร Jย QGH HQGHNV GHรทLรบLPOHULQLQ NHQGL RUWDODPDODUร QGDQ VDSWร รทร

Jย QOHUGH HOH DOร QDQ ย ONHQLQ HQGHNVLQGH GH GHรทLรบLP RUWD\D oร Nร \RUVD HOH

DOร QDQ ย ONHQLQ HQGHNV GHรทLรบLPLQLQ ELU GLรทHU Jย QOHUGH Vร Iร U GHรทHUL DOGร รทร

YDUVD\ร OPร รบWร U 7DEOR YH 7DEOR ยถGDNL NRรบXOOX RODVร Oร N KHVDSODPDODUร QGD

ELU ย ONHQLQ NHQGL RUWDODPDVร Qร Q VDSPDVร NHQGLVL Gร รบร QGDNL G|UW ย ONHQLQ

RUWDODPDVร QGDQ VDSPDVร QD NRรบXOOX ROPDVร YDUVD\ร OGร รทร LoLQ KHU ELU ย ONHQLQ ELU

GHรทHUL DOGร รทร WRSODP Jย Q VD\ร Vร NHQGLVL Gร รบร QGDNL G|UW ย ONHQLQ ELU GHรทHUL DOGร รทร

Jย QOHUH J|UH EHOLUOHQPLรบWLU +HU ELU ย ONHQLQ NHQGLVL Gร รบร QGDNL GLรทHU G|UW ย ONH\H

NRรบXOOX RODUDN ELU GHรทHUL DOGร รทร Jย Q VD\ร Vร WRSODP Jย Q VD\ร Vร QD E|Oย QHUHN R

ย ONHQLQ HOH DOร QDQ G|QHP LoLQGH GLรทHU G|UW ย ONH\H NRรบXOOX RODUDN RUWDODPDGDQ

VDSPD RODVร Oร NODUร EXOXQPXรบWXU

7DEOR ยถH J|UH ELU \ร O VRQUD D\Qร Jย QGH KLVVH VHQHGL SL\DVDODUร

HQGHNVOHULQLQ ELUELUOHULQH NRรบXOOX RODUDN NHQGL RUWDODPDODUร QGDQ VDSWร NODUร

YDUVD\ร OGร รทร QGD $UMDQWLQยถLQ 5XV\D HQGHNVLQH NRรบXOOX RODUDN VDSPD RODVร Oร รทร

LOH 5XV\DยถQร Q $UMDQWLQ KLVVH VHQHGL HQGHNVLQH NRรบXOOX RODUDN RUWDODPDGDQ

VDSPD RODVร Oร NODUร QGD ยถXQ ย ]HULQGHNL GHรทHUOHU GLNNDWL oHNPHNWHGLU %DรบND

ELU LIDGH\OH HOH DOร QDQ ย ONHOHULQ ELUELUOHULQH NRรบXOOX RODUDN RUWDODPDGDQ

VDSWร NODUร YDUVD\ร OGร รทร QGD 5XV\D KLVVH VHQHGL SL\DVDVร HQGHNVLQLQ $UMDQWLQ YH

%UH]LO\D KLVVH VHQHGL SL\DVDODUร ย ]HULQGH GLรทHUOHULQH J|UH GDKD HWNLOL ROGXรทX

VRQXFXQD XODรบร OPDNWDGร U %XQX %UH]LO\D HQGHNVLQLQ 5XV\D HQGHNVLQH NRรบXOOX

RODUDN VDSWร รทร ยถOLN RODVร Oร N LOH 7ย UNL\HยถQLQ 0HNVLND HQGHNVLQH NRรบXOOX

RODUDN VDSWร รทร ยถOร N RODVร Oร N GHรทHUOHUL L]OHPHNWHGLU <DQL 7ย UNL\H KLVVH

VHQHGL SL\DVDVร Qร Q GLรทHU G|UW ย ONH\H NRรบXOOX RODUDN VDSWร รทร YDUVD\ร Pร DOWร QGD

0HNVLND KLVVH VHQHGL SL\DVDVร Qร Q 7ย UNL\H KLVVH VHQHGL SL\DVDVร ย ]HULQGH

GLรทHUOHULQH J|UH GDKD HWNLOL ROGXรทX J|]OHQPHNWHGLU

7DEOR ยถ\D J|UH LNL \ร O VRQUD D\Qร Jย QGH KLVVH VHQHGL SL\DVDODUร

HQGHNVOHULQLQ ELUELUOHULQH NRรบXOOX RODUDN NHQGL RUWDODPDODUร QGDQ VDSWร NODUร

YDUVD\ร OGร รทร QGD $UMDQWLQยถLQ 5XV\D YH 7ย UNL\H HQGHNVOHULQH NRรบXOOX RODUDN

VDSPD RODVร Oร รทร LOH 5XV\DยถQร Q 7ย UNL\H KLVVH VHQHGL HQGHNVLQH 7ย UNL\HยถQLQ

5XV\D HQGHNVLQH YH 0HNVLNDยถQร Q 7ย UNL\H HQGHNVLQH NRรบXOOX RODUDN

RUWDODPDGDQ VDSPD RODVร Oร NODUร QGDNL ยถXQ ย ]HULQGHNL GHรทHUOHUL GLNNDWL

oHNPHNWHGLU %DรบND ELU LIDGH\OH HOH DOร QDQ ย ONHOHULQ ELUELUOHULQH NRรบXOOX RODUDN

RUWDODPDGDQ VDSWร NODUร YDUVD\ร OGร รทร QGD $UMDQWLQ KLVVH VHQHGL SL\DVDVร

HQGHNVLQLQ 5XV\D YH 7ย UNL\H KLVVH VHQHGL SL\DVDODUร ย ]HULQGH 7ย UNL\H endeksinin Meksika endeksi รผzerinde ve Tรผrkiye endeksinin Rusya endeksi

LOH 5XV\D HQGHNVLQLQ 7ย UNL\H ย ]HULQGH GLรทHUOHULQH J|UH GDKD HWNLOL ROGXรทX

VRQXFXQD XODรบร OPDNWDGร U %XQXQOD ELUOLNWH 5XV\D HQGHNVLQLQ 0HNVLND

HQGHNVL ย ]HULQGH ยถD \DNร Q NRรบXOOX VDSPD RODVร Oร รทร RUWD\D oร NDUGร รทร

J|Uย OPHNWHGLU 5XV\D KLVVH VHQHGL SL\DVDVร Qร Q GLรทHU ย ONH HQGHNVOHULQGH LNL \ร O

VRQUD D\Qร Jย QGH GDKD \ย NVHN ELU NRรบXOOX VDSPD RODVร Oร รทร Qร RUWD\D

oร NDUPDNWDGร U

7$%/2 %รธ5 <,//,. 'g1(0 รธdรธ1'( (/( $/,1$1 h/.(/(5'(1 %รธ5รธ6รธ1รธ1 .(1'รธ6รธ ',รน,1'$.รธ 'รธรถ(5 'g57 h/.(<( .2รน8//8 2/$5$. *h1/h.

257$/$0$/$5,1'$1 6$30$ 2/$6,/,./$5, *ย Q 6D\ร Vร

$UMDQWLQ

! "$#

%UH]LO\D

$

! "$#

.RรบXOOX 2ODVร Oร N

.RรบXOOX 2ODVร Oร N

0HNVLND

! "$#

5XV\D

.RรบXOOX 2ODVร Oร N

! "$#

.RรบXOOX 2ODVร Oร N

Tรผrkiye

! "$#

.RรบXOOX 2ODVร Oร N

$UMDQWLQ

%UH]LO\D

0HNVLND

Tรผrkiye

5XV\D

7DEOR YH 7DEOR ELUOLNWH HOH DOร QGร รทร QGD ELU \ร OGDQ GDKD X]XQ

G|QHPGH HOH DOร QDQ ย ONHOHULQ 7ย UNL\H HQGHNVLQH NRรบXOOX RODUDN NHQGL

RUWDODPDODUร QGDQ VDSPD RODVร Oร NODUร Qร Q DUWWร รทร D\Qร G|QHP LoLQGH EX ย ONHOHULQ

%UH]LO\D HQGHNVLQH NRรบXOOX RODUDN NHQGL

RODVร Oร NODUร Qร Q Gย รบWย รทย GLNNDWL oHNPHNWHGLU

RUWDODPDODUร QGDQ VDSPD

7$%/2 รธ.รธ <,//,. 'g1(0 รธdรธ1'( (/( $/,1$1 h/.(/(5'(1 %รธ5รธ6รธ1รธ1 .(1'รธ6รธ ',รน,1'$.รธ 'รธรถ(5 'g57 h/.(<( .2รน8//8 2/$5$. *h1/h.

257$/$0$/$5,1'$1 6$30$ 2/$6,/,./$5, *ย Q 6D\ร Vร

$UMDQWLQ

$

! "$#

%UH]LO\D

$

% & ! "'#

.RรบXOOX 2ODVร Oร N

.RรบXOOX 2ODVร Oร N

5XV\D

$

%

$

! "$#

.RรบXOOX 2ODVร Oร N

$

%

$

! "$#

Tรผrkiye

.RรบXOOX 2ODVร Oร N

%UH]LO\D

0HNVLND

5XV\D

Tรผrkiye

.RรบXOOX 2ODVร Oร N

$

0HNVLND %

$

! "$#

$UMDQWLQ

.RรบXOOX 'HรทLรบHQ 9DU\DQV 0RGHOOHPHOHUL YH %XODรบร Fร Oร N (OH DOร QDQ VHULOHULQ YDU\DQVODUร Qร Q ]DPDQ LoLQGH GHรทLรบPHVL GXUXPX

NRรบXOOX GHรทLรบHQ YDU\DQV Vย UHFL *$5&+ LOH PRGHOOHQHELOPHNWHGLU %X

ELoLPGHNL PRGHOOHPHOHUGH YDU\DQV GDOJDODQPD JLEL Gย รบย Qย OGย รทย QGH

YDU\DQVร Q ]DPDQ LoLQGHNL GHรทLรบLPL GDOJDODQPDQร Q ]DPDQ LoLQGH GHรทLรบLPL

RODUDN GD DOJร ODQDELOPHNWHGLU %X Vย UHo LoLQ WHPHO RODUDN LNL GHQNOHPLQ WDKPLQ

HGLOPHVLQH JHUHN GX\XOPDNWDGร U %XQODUGDQ LONL ยถWH J|VWHULOHQ NRรบXOOX

RUWDODPD GHQNOHPLGLU %XUDGD EDรทร POร GHรทLรบNHQ RODQ \( WHN GHรทLรบNHQOL YH\D oRN GHรทLรบNHQOL ]DPDQ VHULVL PRGHOL LoLQGH WDKPLQ HGLOHELOPHNWHGLU ยถWHNL

LNLQFL WHPHO GHQNOHP LVH ELULQFL GHQNOHPLQ NRรบXOOX YDU\DQV HรบLWOLรทLGLU \(

( s ( a 1 K(

q K( I r ( รฝ4i K( รฝ0i

.RúXOOX YDU\DQV HúLWOL÷L o WHPHO HWNHQH ED÷OÕGÕU %XQODUGDQ LONL

VDELW YH\D RUWDODPDGÕU

q ( ý0i

r ELU

RODUDN J|VWHULOHQ GL÷HU ELU HWNHQ LVH ELU |QFHNL

dönemde dalgalanmaya neden olan “sürpriz” haber, daha teknik bir ifadeyle

WDKPLQ HGLOHQ PRGHOLQ ELU |QFHNL G|QHPLQGHNL KDWD WHULPL NDUHOHULQLQ NDWVD\Õ

tahmini veya ARCH terimidir. Üçüncü etken, h( ý4i , ise bir önceki dönemin

i y

YDU\DQVÕ GDKD WHNQLN ELU LIDGH\OH *$5&+ WHULPLGLU (OGH

EXOXQDQ

HQGHNVOHULQ

|Q

DQDOL]

oHUoHYHVLQGH

\DSÕODQ

GH÷HUOHQGLUPHOHUL VRQXFXQGD EX VHULOHULQLQ ELULQFL ORJDULWPLN IDUNODUÕQÕQ

GXUD÷DQ ROGX÷X DQODúÕOPÕúWÕU %X QHGHQOH *$5&+ V UHFL o|] POHPHVL

\DSÕOPDGDQ |QFH \DSÕODFDN WDKPLQOHUGH VHULOHULQ ELULQFL IDUNODUÕQÕQ

q r

NXOODQÕOPDVÕ X\JXQ RODFDNWÕU 'L÷HU \DQGDQ KLVVH VHQHGL HQGHNVOHULQLQ GL÷HU KLVVH VHQHGL HQGHNVOHULQLQ |QFHNL YH\D VRQUDNL G|QHPOHUL LOH ELUOLNWH

KDUHNHW HGLS HWPHGL÷LQLQ DQODúÕOPDVÕ DPDFÕ\OD HOH DOÕQDQ ONHOHULQ ELULQFL

IDUNODUÕQÕQ NDUúÕOÕNOÕ NRUHORJUDPODUÕQD EDNÕOPÕúWÕU EN] (N .DUúÕOÕNOÕ

NRUHORJUDPODUÕQ J|VWHUGL÷L VRQXoODUGDQ \ROD oÕNÕODUDN HQGHNVOHULQ JHWLULOHUL

LoLQ NRúXOOX RUWDODPD GHQNOHPOHUL VÕUDVÕ\OD

YH ¶GD

J|VWHULOPHNWHGLU 'L÷HU \DQGDQ 6DQGHU YH .OHLPHLU¶LQ GH LIDGH HWWL÷L

JLEL ELU QHGHQ VRQXo LOLúNLVLQGHQ ]L\DGH HQGHNVOHU LoLQ \DSÕODQ WDKPLQOHUH

\DUGÕPFÕ ROPDVÕ DoÕVÕQGDQ *UDQJHU QHGHQVHOOL÷L WHVWOHULQLQ VRQXoODUÕQD GD

EDúYXUXODELOPHNWHGLU EN] (N $QFDN *UDQJHU QHGHQVHOOL÷L VRQXoODUÕ

NDUúÕOÕNOÕ NRUHORJUDPODUÕQ J|VWHUGL÷L VRQXoODU LOH WXWDUOÕ EXOXQPDGÕ÷ÕQGDQ EX

PRGHOOHPHOHUGH *UDQJHU QHGHQVHOOL÷L VRQXoODUÕ J|] DUGÕ HGLOPLúWLU

QR¶OX HúLWOLN $UMDQWLQ HQGHNVLQLQ JHWLULVLQLQ %UH]LO\D YH 0HNVLND

HQGHNVOHULQLQ D\QÕ J QGHNL JHWLULVL LOH 7 UNL\H HQGHNVLQLQ ELU J Q |QFHNL

JHWLULVLQGHQ HWNLOHQGL÷LQL J|VWHUPHNWHGLU QR¶OX HúLWOLN 5XV\D HQGHNVLQLQ getirisinin Arjantin, Brezilya, Meksika ve Türkiye endekslerinin bir gün önceki

JHWLULVLQGHQ HWNLOHQGL÷LQL QR¶OX HúLWOLN LVH 7 UNL\H HQGHNVLQLQ JHWLULVLQLQ

0HNVLND HQGHNVLQLQ D\QÕ J QGHNL JHWLULVLQGHQ HWNLOHQGL÷LQL RUWD\D

NR\PDNWDGÕU

()

" & { { & ) " "* ! ~ ( { ~ '~ ~ "~ ( p~ ! | ~ { ! } "!' Ê #+*tÏ ( !') ~ p~ "!' | !-, Ê #+* Ï ( ! ) ~ p~ ~ w ( *" " ( p~ ~%* ) { | &" '& "| s w & { { & ) " "*u! ~ ( { ~ '~ . n'~ ~ ~ )'*" ~ ( !p! ~ (' { d( "| ) + / 0 | { "2 n 1'3 4'{ 2n 1'3 ý { 2n 1'3 5 4 { nÌo 1'3 1+3 5 k xt { |'& '& "| { "n ) ~ ( p~ ) ± " { $ { ) !' "| !' .* { ! ) ~ Ën ! ( ~ ) ~ { !') ~ "| !' ~'| ! ~ "~ ~ ~ | !p! ( u!' d( ! | ~ ) + k

โ ORJ $UMDQWLQ 6 & ฮฑ 7 โ ORJ %UH]LO\D 6 ฮฑ8 โ ORJ 0HNVLND 6 ฮฑ9 โ log(Tรผrkiye)6 : 7 6 ; < = > ? 6 @ ?

โ ORJ %UH]LO\D 6 & ฮฒ 7 โ ORJ $UMDQWLQ 6 ฮฒ 8 โ ORJ 0HNVLND 6 ฮฒ 9 โ log(Tรผrkiye)6 : 7 6 A < B C @ D E >

โ ORJ 0HNVLND 6 & ฮด 7 โ ORJ $UMDQWLQ 6 ฮด8 โ ORJ %UH]LO\D 6 ฮด9 โ log(Tรผrkiye)6 6 F$B G H @ G >

โ ORJ 5XV\D 6 & ฯ 7 โ ORJ $UMDQWLQ 6 : 7 ฯ 8 โ ORJ %UH]LO\D 6 : 7 ฯ 9 ฯ I โ log(Tรผrkiye)6 : 7 6 J%K H E >

โ log(Tรผrkiye)6 & ฯ 7 โ ORJ 0HNVLND 6

โ ORJ 0HNVLND 6 : 7

tTรผrkiye

.RรบXOOX RUWDODPD GHQNOHPOHULQLQ *$5&+ Vย UHFL HรบLWOLN ยถGDNL

JLEL \D]ร ODELOLU ฯ

q (~

ฯ ฮฑฮต

q ( ~ รฝ0i

ฮฒฯ

q ( ~ รฝ4i s

i= Arjantin, Brezilya, Meksika, Rusya, Tรผrkiye

.DUรบร Oร NOร NRUHORJUDPODU YH GHรทLรบNHQOHULQ DQODPOร Oร NODUร J|] |Qย QH

DOร QGร รทร QGD $UMDQWLQ %UH]LO\D 0HNVLND 5XV\D YH 7ย UNL\H LoLQ WHN GHรทLรบNHQOL

*$5&+ PRGHOOHULQLQ WDKPLQ VRQXoODUร 7DEOR ยถGH J|VWHULOPHNWHGLU

7DEOR ยถGHNL VRQXoODU LQFHOHQGLรทLQGH $UMDQWLQ SL\DVDVร QGDNL

JHWLULOHULQ 0HNVLND YH %UH]LO\D KLVVH VHQHGL SL\DVDODUร QGDNL JHWLULOHUGHQ SR]LWLI

\|QGH HWNLOHQGLรทL J|Uย OPHNWHGLU $UMDQWLQ HQGHNVL 7ย UNL\H HQGHNVLQGHQ GH pozitif yรถnde etkilenmektedir. Fakat Arjantin endeksinin Tรผrkiye endeksinden

HWNLOHQGLรทLQL J|VWHUHQ NDWVD\ร LVWDWLVWLNL RODUDN DQODPVร ]Gร U $UMDQWLQ

SL\DVDVร Qร Q YDU\DQV GHQNOHPLQH EDNร OGร รทร QGD $5&+ YH *$5&+ WHULPOHUL

LVWDWLVWLNL RODUDN DQODPOร YH NDWVD\ร WRSODPODUร ยถGXU 0DOv SL\DVD YHULOHULQLQ

oRรทXQGD NHQGLQL J|VWHUHQ YDU\DQV GHQNOHPLQGHNL ร VUDUFร Oร N $UMDQWLQ

SL\DVDVร QGD GD RUWD\D oร NPDNWDGร U

7DEOR %UH]LO\D SL\DVDVร QGDNL JHWLULOHULQ $UMDQWLQ YH 0HNVLND

SL\DVDVร Qร Q D\Qร Jย QGHNL JHWLULOHULQGHQ YH 7ย UNL\H SL\DVDVร Qร Q ELU Jย Q |QFHNL

JHWLULVLQGHQ SR]LWLI \|QGH HWNLOHQGLรทLQL RUWD\D NR\PDNWDGร U %UH]LO\DยถQร Q

YDU\DQV GHQNOHPLQGH LVWDWLVWLNL RODUDN DQODPOร RODQ $5&+ YH *$5&+

WHULPOHULQLQ NDWVD\ร WDKPLQOHULQLQ WRSODPร ยถGร U %X GXUXPGD $UMDQWLQ

SL\DVDVร QGDNL JLEL %UH]LO\DยถGD GD YDU\DQV GHQNOHPLQGH ร VUDUFร Oร N ROGXรทX

VRQXFX oร NDUร ODELOPHNWHGLU

7DEOR 0HNVLND SL\DVDVร Qร Q *$5&+ PRGHOLQGH $5&+ /0 WHVW

q i

LVWDWLVWLรทL VRQXFXQXQ DQODPOร ROGXรทXQX GROD\ร Vร \OD *$5&+ PRGHOLQGH $5&+ HWNLVL EXOXQGXรทXQX J|VWHUPHNWHGLU *$5&+ PRGHOLQLQ $5&+ /0

LVWDWLVWLรทL VRQXoODUร *$5&+ PRGHOLQGH $5&+ HWNLVL EXOXQPDGร รทร Qร

VHUJLOHPHNWHGLU %X GXUXPGD 0HNVLND HQGHNVLQLQ JHWLULVLQLQ *$5&+

ย ]HULQGHQ GHรทHUOHQGLULOPHVLQLQ X\JXQ RODFDรทร \|Qย QGH LSXoODUร EXOXQGXรทX

Gย รบย Qย OPย รบWย U 0HNVLND HQGHNVLQGHNL JHWLUL $UMDQWLQ %UH]LO\D YH 7ย UNL\H

SL\DVDODUร QGDNL D\Qร Jย QNย JHWLULGHQ SR]LWLI \|QGH HWNLOHQPHNWHGLU 0HNVLND

KLVVH VHQHGL SL\DVDVร QGDNL JHWLULQLQ KHP *$5&+ PRGHOLQLQ KHP GH

*$5&+ PRGHOLQLQ YDU\DQV GHQNOHPLQGHNL $5&+ YH *$5&+

WHULPOHULQLQ NDWVD\ร WDKPLQOHUL LVWDWLVWLNL RODUDN DQODPOร Gร U *$5&+ YH

*$5&+ PRGHOOHULQGHNL YDU\DQV GHQNOHPOHULQGHNL NDWVD\ร WDKPLQOHUL

WRSODPODUร Vร UDVร \OD YH ยถGXU ,VUDUFร Oร N 0HNVLND KLVVH VHQHGL

SL\DVDVร Qร Q *$5&+ PRGHOLQLQ YDU\DQV WHULPOHULQLQ $5&+ YH *$5&+

WHULPOHULQLQ NDWVD\ร WDKPLQOHUL WRSODPร Qร Q ROPDVร QGD NHQGLQL J|VWHUPLรบWLU 7DEOR 5XV\D KLVVH VHQHGL SL\DVDVร QGDNL JHWLULQLQ $UMDQWLQ Brezilya, Meksika ve Tรผrkiye endekslerinin bir gรผn รถnceki getirilerinden pozitif

\|QGH

HWNLOHQGLรทLQL

J|VWHUPHNWHGLU

5XV\DยถQร Q

YDU\DQV

GHQNOHPLQH

EDNร OGร รทร QGD $5&+ YH *$5&+ WHULPOHULQLQ LVWDWLVWLNL RODUDN DQODPOร ROGXรทX

J|Uย OPHNWH YH EX NDWVD\ร WDKPLQOHULQLQ WRSODPร ROPDNWDGร U 'LรทHU

SL\DVDODUGD ROGXรทX JLEL 5XV\D KLVVH VHQHGL SL\DVDVร JHWLULVLQLQ YDU\DQV

WDKPLQLQGH GH ร VUDUFร Oร N YDUOร รทร Qร RUWD\D NR\PDNWDGร U

Tablo 3.7โ ye gรถre Tรผrkiye hisse senedi piyasasร QGDNL JHWLULQLQ VDGHFH

0HNVLND KLVVH VHQHGL SL\DVDVร QGDNL D\Qร Jย QNย JHWLULGHQ SR]LWLI \|QGH

HWNLOHQPHNWHGLU 7ย UNL\HยถQLQ YDU\DQV GHQNOHPLQH EDNร OGร รทร QGD $5&+ YH

*$5&+ WHULPOHUL LVWDWLVWLNL RODUDN DQODPOร Gร U $5&+ YH *$5&+ WHULPOHULQLQ

NDWVD\ร WDKPLQOHUL WRSODPร ยถWย U (OH DOร QDQ GLรทHU KLVVH VHQHGL SL\DVDODUร Qร Q

JHWLUL GHQNOHPOHULQGHQ IDUNOร RODUDN 7ย UNL\H HQGHNVLQLQ JHWLULVLQGH Gย รบย N

ร VUDUFร Oร N NHQGLQL J|VWHUPHNWHGLU gWH \DQGDQ LVWDWLVWLNL RODUDN KDWD

/L(

k

3M NPO QSRST 3 5 O U RST 3 5 V O WXO YPRLT 3 5 Z[O%\ 3^] _ `P_a`P_ bdc2ePb f g hdiPgjh&N fP\ k _ lnm ePoPhp_ l-\2f _ k hd\Pq2_sr2\t`PRPlPRPl (p) testi uยฒ e b uLARCH % e2q%g l fPe%lw vsx y NXM QSM WXM Y2M%zw` N2{|o2_ Y2N m \2} _ lP_ lXv'~ y$ย $lย e }ย `2_ b ย l g lย q%g ย g b f%e%l[ย ePb uSk g NPk h&e2q%g oP_ Y2N m \2} _ uLe%b {%g q%g l f%eย m \2qLm \Pf%_ k hย \Pq2_ c2k \nc e%Y g k e%`P_ k hd\ u m \Pf _ b ย v'ย ย Pย ย m \PqLm&_ qLm e m _ qLm _ ย _'c e%b f g h&iPgย fP\ l2uSk \ hp_ l T ย cSย ย q2_ lP_ lย c e%b f g h&iPg+fP\ lPuSk \ hย m e%oPh&_ l \Pf%_ k _ b u \ l[uSR2k k ePl g k e%l&]%ย } k \ hย q e c% g ย ^ q%ย + gPย ย l2ย ย $ย Se%b Y g k hde2q%g c2k ep\ k fP\[\2f _ k hd\ u m \2f _ b ย ย 2ย dM l ย ย ย T ย cSย ย %ย $RPb e2f%e%lp`PRPk RPl e%l[ย Pย ย _ qLm e m _ qLm _ ย %_ ย ย qS\ b ` \PqLm k _ uaf2\ b \%iL\2q2_SY&N%k e%l T m eP`Pk N2q2Rp_ k \[uLePb {%g k e2{Lm g b g k e%`P_ k hย \ u m \Pf _ b

RODVÕOÕ÷Õ LOH DQODPOÕ RODQ YH ED÷ÕPVÕ] GH÷LúNHQOHUGHNL GH÷LúLPLQ VÕIÕU ROGX÷X

YDUVD\ÕPÕ DOWÕQGD ED÷ÕPOÕ GH÷LúNHQ RODQ 7 UNL\H HQGHNVLQGHNL JHWLULQLQ

EDúODQJÕo VHYL\HVLQLQ GL÷HU ONH\H NÕ\DVOD \ NVHNOL÷L GH GLNNDWL oHNPHNWHGLU 7$%/2

7(. '(öøù.(1/ø *$5&+ 02'(//(5ø

+LVVH 6HQHGL 3L\DVDODUÕQÕQ *HWLULOHUL

±§ ½ ¢ ¡ ¡ ¬' ¢ ¾ Ê ® Ë Ì £ ¤X¥§¦ ¨ [©%ª Ê ® Ë Ì$£

¨p¥s± ² & ª «s° ©%ª Ê ® Ë Ì$£ ¤X¥ µ «s° Ê ® Ë Ì$£ ¦^¸ ±§ª

ª « Ê ® Ë Ì$£ ¤w¥§¦ ¨ [©%£  ª ª » ¨p¥s± ² p£  ª ª Ê ® Ë Ì £ «s° » © £  ª ª Ê ® Ë Ì$£ ¤w¥ µ «s° » Ê ® Ë Ì £ ¹ ¤wº £  ª ª « »

P¡ ¢

£ ¤X¥§¦ ¨ [©%ª ¥+ » £ ¿ À Á ¼ ª à ¼'¿ ¼%Ä$Å

£

¼$£ ¿ Á Ç Á ¼%Ä$È ª É »2È'¿ »2Çs» ¼$£ ¿ Á Ä À Á Ã À ª É » Ç+¿ Á ¼ Æ

¬ ­ ¢ ® ¯P « ¨p¥s± ² &ª «s° ¼$£ ¿ ¼ ¼ ¼ Ã Æ ª Å » ¿ Ã Å À ¼'£ ¿ Ç Ç Ç À À Ä ª É »2Ç'¿ » Ä Å

¼'£ ¿ Ä Æ Å È Æ Ç ª É »PÆ$¿ À ¼ Å

Ê ® Ë Ì$£ ¹ ¤Xº

±§ ½ ¢ ¡ ¡ ¬' ¢ ¾ [¦aÎpÏj£ ª Ð » [¦aÎpÏj£ ª Ñ Ç Ò [¦aÎ Ïj£ ª » ® ½ ¢ ® ¢ ® ¢ ³ ° [¦aÎpϧ ©%¤Ô¸ ¬ ´2¡ ¢

¼'£ ¿ ¼ ¼ Å Å ¼ ª Æ ¼'¿ È Á+»

¤[¬$³S´ ¢ ³2 ¶ £ ¤X¥ µ ©%ª «s° ¼'£ ¿ ¼ ¼ ¼ Ç È ª È ¼'¿ Æ Å Ä ¼$¿ £ » »2Á Ç Ã ª Ç É È'¿ Ã%Ä$È ¼$£ ¿ Á+» Ç Á'»2À ª É »2À+¿ È Ã Æ

¼$¿ £ ¼ Ä Á Å Å ª Æ É Äs¿ Äs»2À

¼$¿ £ ¼ Á È Æ Ç ª ¼ É Äs¿ ¼%Ä$Æ

¼'¿ £ ¼ Ã Ã Ã È ª Á É Ä+¿ À Å Æ

9DU\DQV 'HQNOHPOHUL

¥+ ¼ À É ªÍ» ¿ À £ Ä

¼ Ã'ª »2É Á$¿ ¼%Ä$Æ Á$¿ È Ä ¼ ¼'¿ »2Á £ Ã Ç È Æ É ª ¼'¿ £ »SÄ »2È Á ª À É À'¿ Ç Æ Á Ã$¿ » »2Á

¥+Â » ¿ £ Ã Æ ¼ ª Ã É Ç+¿ Å À ¼ ¼$¿ £ »2Ç ¼ Å Á ª Á É Äs¿ Á Á È

¼'¿ È% £ Ä$Å Æ Ä ¼ É ªÓ¼'£ ¿ È Ç ¼'»PÅ'»2ª É Á Å$¿ Ç Ã Ç Ç Å$¿ À Ã Å Ã+»2¼ Ä+¿ Ä$È Ç Ã ¼ Ä Å'¿ Ã À À

È$¿ Ä$£ ¼

¥+Â

¤[¬$³ ´ ¢ ³2 £ ¤X¥ µ ©Pª «s° ¼$£ ¿ ¼ ¼ ¼ Ç È ª Ç ¼'¿ Å À ¼ ¼$¿ £ » »2È Á È ª Ã É È'¿ Ä Á Ä ¼$£ ¿ Ç Å Ç Á'» Ä ª É »PÈ'¿ ¼ Å È

¼'¿ Ç È Á

k Õ e%b ePlSm \2}d_ _ l fP\%uS_ k \ b%}d_ qLm eSm _ qLm _ _ fP\P 2\ b k \ b _ f%_ b V+Ö

Á$¿ Ã À Ç É É

¦ ·P´2¯P £ ¦^¸ ±§ª ¼'¿ ¼ £ ¼ ¼ È Æ Á ª É É » ¿ È Ã À

Türkiye £ ¹ ¤X º ª «a»P¼ ¼ ¼$¿ ¼ £ ¼'» » »PÃ ª É É » ¿ Æ Á Æ

¼'¿ £ Ç Á Ç À Ä ª »2É Ã'¿ Á Às»

¼$£ ¿ ¼ Ä ¼ ¼'»Pª ¼ » ¿ Ä »PÈ ¼$¿ £ »P¼ Å Ã'»Pª Å É Á'¿ È È Æ ¼$¿ £ »PÃ%Ä À Å ª Æ É Á'¿ Æ Ã Å ¼$¿ £ » »2Æ È È ª ¼ É À+¿ Á Å Á ¥+Â Á'¿ £ Å Å ¼ ª Ã É Á'¿ Á Ã Á ¼$¿ £ »PÅ'» Ä Å ª È É Ã'¿ À Á ¼

¥+Â Æ$¿ £ È È ¼ ª Ã É Äs¿ »2¼ Ç ¼'¿ £ » Ä Às»SÄ$ª Å É Äs¿ È%Ä$¼

¼$£ ¿ È+»2¼ ¼ Ç À ª É »PÈ'¿ Às» Ç Ã Ã Ç Æ'¿ » »PÃ É

¥+ » ¿ £ Å Å ¼ ªÀ É Ç+¿ ¼ Ç À ¼$¿ £ »PÆ Å À Å ª ¼ É Â Äs¿ » »PÁ ¼'£ ¿  » Ä$Á È Ç ª Ç É Á$¿ Á ¼ À ¼$£ ¿ Å Ã Ã Ã'»2À ª É Æ Ã'¿ » »2Å Ã Ã Á À'¿ Á ¼ Æ

¼$£ ¿ Æ Æ À Ã%Ä$Æ ª É Ç ¼$¿ Æ È À Ä Ç È'» ¿ Ã Å Á

¼'£ ¿ Æ È Æ+» À Ã ª É Ç Á'¿ Ç+»PÅ Ä$¼ ¼ Á$¿ Ä$È Æ

Äs¿ Æ Á È É

¼'¿ Á Ã ¼

Ç'¿ È Ä È É É

Ç+¿ » »P¼

e m q eSc%g k e%b N m N%uLN%b \%k e2qLc N%l2e r2\pfP\P %_ {S\ l rPePb c e%l q q NPb RPlPR2l2e&]% Pb \pf%×S}L\ k m _ k hp_ {Lm _ b Ø Ù

v U QL Sf%_ 2\ b k \ b _ Ù vs Q2 QL h&N2fP\%k _ l2_ ljm e%oPh&_ ldq N%lPR k e%b g f g b +o2 e m e&N%k e2q%g k g g _ k \ _ qLm e m ^ ^ÚÔ ^Ûp _ qL s m _ uS _LN%k ePb e%ujePlPk e%hpk g f g b ÚÜQSz o e m epNPk e q%g k g g2_ k \ _ q m e m _ qLm _ uS_LN%k e%b e%uje%l2k ePhpk g f g b

0DOv 3L\DVD 9HULOHULQGH ,VUDUFÕOÕNWDQ 8]DNODúÕOPDVÕ ÝPÝ

0DOv SL\DVDODUOD LOJLOL SHN oRN oDOÕúPDGD ]DPDQ VHULVL YHULOHULQGH

úRNODUÕQ ÕVUDUFÕ ROPDVÕ GXUXPX YXUJXODQPDNWDGÕU gUQH÷LQ (QJOH YH

%ROOHUVOHY V *$5&+ YH HúE W QOHúLN *$5&+ ,*$5&+ YDU\DQV

GHQNOHPOHULQGHNL ELULP N|N Q YH YDU\DQV GHQNOHPLQGHNL RUWDODPDQÕQ özelliklerini

incelemekte;

IGARCH

modelinde

α β ROGX÷XQX LIDGH

HWPHNWHGLU %DúND ELU oDOÕúPDGD %DLOOLH YH GL÷HUOHUL α β ROGX÷X

,*$5&+ PRGHOOHULQGH YDU\DQV GHQNOHPLQGHNL ELU úRNXQ NHQGLVLQL X]XQ ELU

G|QHP KLVVHWWLUPHNWH ROGX÷X YH úRNXQ HWNLVLQLQ X]XQ ELU JHOHFH÷H WDúÕQGÕ÷ÕQÕ

LIDGH HWPHNWHGLU

3RRQ YH *UDQJHU JHWLULOHULQ VÕIÕU HWUDIÕQGD GRODúWÕ÷Õ YH

YDU\DQVÕQ VDELW ROGX÷X GXUXPODUGD X]XQ ELU G|QHP ER\XQFD JHWLULOHULQ

YDU\DQVÕQÕQ

WHN

ELU

G|QHPGHNL

W UHWLOHELOHFH÷LQL LIDGH HWPHNWHGLU

YDU\DQVÕQ

EDVLW

ELU

NDWVD\ÕGDQ

&DPSEHOO YH GL÷HUOHULQLQ V |QH V UG ÷ ELoLPL\OH

,*$5&+ PRGHOLQLQ ÕVUDUFÕ ELU GD÷ÕOÕPÕQÕQ EXOXQPDVÕ ω ROPDVÕQD

ED÷OÕGÕU % W Q G|QHPOHU LoLQ D\QÕ YDU\DQVÕQ |QHULOGL÷L EX GXUXPGD HúLWOLN

¶GDNL NRúXOOX YDU\DQV HúLWOL÷LQLQ EHNOHQHQ GH÷HU ( σ m σ U

U

m Q

ROPDNWDGÕU

3RRQ YH *UDQJHU¶D V J|UH JHUoHN \DúDPGDNL GDOJDODQPDODU

VHULOHULQ EHOLUOL ELU RUWDODPD\D JHUL G|QPHVLQGHQ IDUNOÕOÕN J|VWHUPHNWHGLU

%DúND ELU LIDGH\OH EHOLUOL ELU RUWDODPD\D JHUL G|Q OPHPHVL PDOv YDUOÕN

JHWLULOHULQGH NRúXOOX GH÷LúHQ YDU\DQV EXOXQPDVÕQD YH GDOJDODQPDODUÕQ ÕVUDUFÕ

ROPD GXUXPXQGDQ X]DNODúPDVÕQD QHGHQ ROPDNWDGÕU

.RúXOOX GH÷LúHQ YDU\DQV GHQNOHPLQGHNL NDWVD\Õ WDKPLQOHULQLQ

WRSODPÕQÕQ ELUH \DNÕQ ROPDVÕ α β§ ED]Õ \D]DUODUFD HNRQRPLGH \DSÕVDO ELU

GH÷LúLNOL÷LQ J|VWHUJHVL RODUDN GD HOH DOÕQPDNWDGÕU gUQH÷LQ 0RUDQD V

NRúXOOX GH÷LúHQ YDU\DQV V UHFLQH ED]Õ NÕVÕWODU NRQXODUDN EX V UHoWHNL

ÕVUDUFÕ ROPD GXUXPXQGDQ X]DNODúPDQÕQ VWHVLQGHQ JHOLQHELOHFH÷LQL |QH

Þ Þ$ß Õ \ b q2_ qLm \ l2iL\Pà _ _ l cS\ b k \P{2 hp_ {&`P_ b uLe%b {%g k g ujN%k h&e f

g g l fPe%l ß g q2b e%b iPg k g u à NPk ePb e%u§á ×Pb uL L\%k \P{Lm _ b _ k hp_ {Lm _ b

Vย UPHNWHGLU 'LรทHU ELU oDOร รบPDGD +DPDR YH GLรทHUOHUL V *$5&+

PRGHOOHULQGH \DEDQFร SL\DVDODUGD RUWD\D oร NDQ JHOLรบPHOHULQ NRรบXOOX YDU\DQV

HรบLWOLNOHULQGH Gร รบVDO GHรทLรบNHQ JLEL KHVDED NDWร ODELOHFHรทLQL LIDGH HWPHNWHGLU

%X J|Uย รบOHU ร รบร รทร QGD HOH DOร QDQ KLVVH VHQHGL SL\DVDVร HQGHNVOHULQLQ

JHWLULOHULQLQ JUDILNOHULQH EDNร ODUDN KHU ELU HQGHNVLQ EHOLUJLQ ELoLPGH

RUWDODPDGDQ VDSPD J|VWHUGLรทL G|QHPOHUGH EX HQGHNVOHUGH \DSร VDO

GHรทLรบLNOLNOHULQ RUWD\D oร NPร รบ RODELOHFHรทL Gย รบย Qย OPย รบWย U (QGHNVOHULQ \DSร VDO

GHรทLรบLNOLN J|VWHUGLรทL G|QHPOHUH ELU GLรทHU G|QHPOHUH Vร Iร U GHรทHUL YHULOHUHN KHU

ELU HQGHNV LoLQ NXNOD GHรทLรบNHQ \DUDWร OPร รบWร U %X \ROOD ROXรบWXUXODQ NXNOD

GHรทLรบNHQOHULQ YDU\DQV GHQNOHPOHULQH HNOHQPHVLQLQ YDU\DQVร Q JHFLNPHOL

GHรทHULQL J|VWHUHQ $5&+ WHULPL ยถQร Q WDKPLQL LOH KDWD WHULPLQLQ JHFLNPHOL GHรทHULQL J|VWHUHQ *$5&+ WHULPL ยถQร Q WRSODPODUร QGD \DUDWWร รทร GHรทLรบLPOHUL GHรทHUOHQGLUPHN LoLQ 7DEOR ROXรบWXUXOPXรบWXU

7$%/2 <$3,6$/ '(รถรธรนรธ./รธ. 9( ,65$5&,/,.

ร lkeler $UMDQWLQ %UH]LO\D 0HNVLND 0HNVLND 5XV\D Tรผrkiye ย ร

ย ^ย +ย

vsย U ย QLย h&N2fP\%k _ lSfP\ uS_Sย O

<DSร VDO GHรทLรบLNOLN

ยถQร Q WDKPLQL

GHรทLรบLNOLN \RNVD <DSร VDO

ยถQร Q WDKPLQL

YDUVD

ย ย l g lย m e%oPhp_ lย q N%lPR2ย k e%b g f g b ย

7DEOR ยถH J|UH $UMDQWLQ HQGHNVLQLQ JHWLULVLQLQ NRรบXOOX YDU\DQV

GHQNOHPLQGH \DSร VDO GHรทLรบLNOLN \RNVD ELULP N|N EXOXQPDNOD ELUOLNWH \DSร VDO

GHรทLรบLNOLรทLQ NRรบXOOX YDU\DQV GHQNOHPLQH HNOHQGLรทLQGH $5&+ YH *$5&+

WHULPLQLQ NDWVD\ร WDKPLQOHUL WRSODPODUร D]DOPDNWDGร U 'ROD\ร Vร \OD $UMDQWLQ

KLVVH VHQHGL SL\DVDVร HQGHNVLQGHNL \DSร VDO ND\PD NRรบXOOX YDU\DQV

GHQNOHPLQL ELULP N|NWHQ X]DNODรบWร UPDNWDGร U <DQL \DSร VDO GHรทLรบLNOLรทLQ KHVDED

NDWร OPDVร ร VUDUFร Oร N GXUXPXQD Eย \ย N |Ooย GH o|]ย P JHWLUHELOPHNWHGLU

'LรทHU \DQGDQ 7DEOR ยถH J|UH 0HNVLNDยถQร Q *$5&+ PRGHOL YH

7ย UNL\H HQGHNVOHULQLQ JHWLULOHULVLQGHNL NRรบXOOX YDU\DQV GHQNOHPLQGHNL $5&+

YH *$5&+ WHULPLQLQ NDWVD\ร WDKPLQOHUL WRSODPร ร VUDUFร Oร N JLEL ELU VRUXQ

LOH SHN ID]OD NDUรบร NDUรบร \D NDOร QPDGร รทร Qร Gย รบย QGย UPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD

0HNVLNDยถQร Q *$5&+ PRGHOL YH 7ย UNL\HยถGH \DSร VDO GHรทLรบLNOLNOHULQ KHVDED

NDWร OPDVร ร VUDUFร Oร N LOH LOJLOL KHUKDQJL ELU GHรทLรบLNOLN RUWD\D NR\PDPDNWDGร U

7DEOR \DSร VDO GHรทLรบLNOLรทLQ KHVDED NDWร OPDVร QGDQ EDรทร PVร ] RODUDN

0HNVLNDยถQร Q *$5&+ PRGHOL LOH %UH]LO\D YH 5XV\D HQGHNVLOHULQLQ

JHWLULOHULQGH NRรบXOOX YDU\DQV GHQNOHPLQGH \DSร VDO GHรทLรบLNOLN ELULP N|N

EXOXQGXรทXQX J|VWHUPHNWHGLU %DรบND ELU LIDGH\OH \DSร VDO GHรทLรบLNOLรทLQ KHVDED

NDWร OPDVร 0HNVLND HQGHNVLQLQ *$5&+ PRGHOL LOH %UH]LO\D YH 5XV\D

HQGHNVOHULQLQ NRรบXOOX YDU\DQV GHQNOHPOHULQLQ ร VUDUFร Oร รทร QGD KHUKDQJL ELU

L\LOHรบPH RUWD\D NR\PDPDNWDGร U

%LU YH\D ELUGHQ ID]OD SL\DVDGDQ DOร QDQ ELOJLQLQ NXOODQร OPDVร Qร Q YDU\DQV

GHQNOHPLQOHULQGHNL HWNLOHULQL J|UPHN DPDFร \OD HรบLWOLN YH ยถGHNL

WDKPLQ HGLOHQ GHQNOHPOHULQ D\Qร NDOPDVร \OD ELUOLNWH HรบLWOLN ยถGD J|VWHULOHQ

G|UW ย ONHQLQ NRรบXOOX YDU\DQV HรบLWOLNOHULQH 7ย UNL\H KLVVH VHQHGL SL\DVDVร Qร Q

JHWLULVLQLQ RUWDODPD HWUDIร QGDNL NDUHOHUL 5'/7 HNOHQPLรบWLU 'LรทHU G|UW UPรข

ย ONHQLQ NRรบXOOX YDU\DQV HรบLWOLNOHULQH 7ย UNL\H KLVVH VHQHGL SL\DVDVร JHWLULVLQLQ

RUWDODPD HWUDIร QGDNL NDUHOHULQLQ 5'/7 HNOHQPHVLQLQ ร VUDUFร Oร N ย ]HULQGHNL etkisi Tablo 3.9โ da sergilenmektedir.

7ablo 3.9โ a gรถre, RDLT tahmin edilen denklemlerin hata terimleri ile

WDKPLQ YDU\DQVร Qร Q JHFLNPHOL GHรทHUOHULQGHQ EDรทร PVร ] RODUDN Vร UDVร \OD

$UMDQWLQ %UH]LO\D 0HNVLND YH 5XV\D HQGHNVOHULQGHNL GDOJDODQPDODUร

HWNLOHPHVL J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD $UMDQWLQ YH %UH]LO\DยถGDNL ร VUDUFร Oร N

GXUXPXQXQ GHYDP HWWLรทL GLNNDWL oHNPHNWHGLU 7DEOR ยถD J|UH 0HNVLND

HQGHNVLQLQ *$5&+ WDKPLQLQGH EHOLUJLQ ELU GHรทLรบLNOLN ROPDPDNOD ELUOLNWH

5'/7 5XV\D HQGHNVLQLQ WDKPLQ HGLOHQ GHQNOHPLQLQ KDWD WHULPL LOH WDKPLQ

YDU\DQVร Qร Q JHFLNPHOL GHรทHULQGHQ EDรทร PVร ] RODUDN 5XV\D HQGHNVLQLQ YH

0HNVLND HQGHNVLQLQ *$5&+ WDKPLQOHULQLQ ร VUDUFร Oร N GXUXPXQGD KDILI ELU

L\LOHรบPH RUWD\D oร NDUPDNWDGร U

ร รฃ cLรค MรฅiSO รครฆ_ u \ lรงiSMร Q รจ lรง รฉ+c2รช k e c%g q%g c2k e ย jย cSย iLย ร M e2f%k e%l f g b g k e%`P_ k hd\%u m \Pf _ b ย

โ dir. Do

ร รครซN%k h&e2q%gae c2l gยง}SePh&e%l fPetย %l ]Pย %b ร to e m etuLePb \Pq2_^N%k ePb e%uรฌf%e

7$%/2 7h5.ø<( +ø66( 6(1('ø 3ø<$6$6, *(7ø5ø6ø1ø1 257$/$0$ (75$),1'$.ø .$5(/(5ø1ø1 5'/7 'øö(5 h/.( (1'(.6/(5ø1'(.ø ,65$5&,/,. h=(5ø1'(.ø (7.ø6ø Ülkeler $UMDQWLQ %UH]LO\D 0HNVLND 0HNVLND 5XV\D Ù

^ +

¶QÕQ WDKPLQL

vs U QL h&N2fP\%k _ lSfP\ uS_S O

5'/7 ¶QLQ WDKPLQL

l g l m e%oPhp_ l q N%lPR2 k e%b g f g b

7$%/2 %5(=ø/<$ 9( 586<$ (1'(.6/(5ø1ø1 *(7ø5ø/(5ø1ø1 257$/$0$ (75$),1'$.ø .$5(/(5ø1ø1 7h5.ø<( +ø66( 6(1('ø (1'(.6/(5ø1'(.ø ,65$5&,/,. h=(5ø1'(.ø (7.ø/(5ø

Türkiye

¶QÕQ WDKPLQL

5'/% 5'/5 ¶QLQ WDKPLQL

%LUGHQ ID]OD SL\DVDGDQ JHOHQ bilginin Türkiye endeksinin varyans

GHQNOHPLQGHNL HWNLOHUL 7DEOR ¶GD YHULOPLúWLU 7 UNL\H HQGHNVLQLQ YDU\DQV

GHQNOHPLQH LVWDWLVWLNL RODUDN DQODPOÕ EXOXQDQ %UH]LO\D YH 5XV\D KLVVH VHQHGL

SL\DVDVÕ JHWLULOHULQLQ EHOLUOL ELU RUWDODPD HWUDIÕQGDNL NDUHOHULQLQ VÕUDVÕ\OD 5'/%

YH 5'/5 NDWVD\Õ WDKPLQOHUL HNOHQPLúWLU 7DEOR ELUGHQ ID]OD SL\DVDGDQ

DOÕQDQ JHoPLú ELOJLQLQ NXOODQÕOPDVÕQÕQ 7 UNL\H SL\DVDVÕQÕQ NRúXOOX YDU\DQV

GHQNOHPLQGHNL NDWVD\Õ WDKPLQOHULQLQ ÕVUDUFÕOÕN ]HULQGH L\LOHúPH RUWD\D

oÕNDUPDGÕ÷ÕQÕ VHUJLOHPHNWHGLU

7 UNL\H YH 0HNVLND +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVL

*HWLULOHULQLQ øNL 'H÷LúNHQOL *$5&+ 0RGHOOHPHVL

.LP YH 5XL V oRN GH÷LúNHQOL *$5&+ PRGHOOHULQLQ ELUGHQ

ID]OD SL\DVDGDQ DOGÕ÷Õ JHoPLú ELOJL\L NXOODQGÕ÷ÕQÕ YXUJXODPDNOD ELUOLNWH EX

modellerin hata teriminin tümünün varyans NRYDU\DQV PDWULNVLQGHQ JHOHQ

ELOJL\L NXOODQGÕ÷ÕQÕ |Q SODQD oÕNDUPDNWDGÕU

:LOH\ YH 'DLJOHU¶LQ V YXUJXODGÕ÷Õ JLEL LNL GH÷LúNHQOL *$5&+

PRGHOOHULQLQ |QHPOL ELU |]HOOL÷L LVH KHU LNL GH÷LúNHQ DUDVÕQGDNL SRWDQVL\HO

LOLúNL\L |Q SODQD oÕNDUDELOPHVLGLU

7DEOR ยถGHNL oDOร รบPD VDDWOHUL 7ย UNL\H VDDWL LOH 7ย UNL\H KLVVH VHQHGL

SL\DVDVร Qร Q NDSDQGร รทร ยถGD 0HNVLND KLVVH VHQHGL SL\DVDVร Qร Q oDOร รบPD\D

EDรบODGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU 'LรทHU \DQGDQ VDDW IDUNODUร J|] DUGร HGLOGLรทLQGH

NDUรบร Oร NOร NRUHORJUDP VRQXoODUร Qร Q J|VWHUGLรทL PRGHOOHU 7ย UNL\H YH 0HNVLND

DUDVร QGD Hรบ ]DPDQOร ELU LOLรบNL ROGXรทXQX RUWD\D NR\PDNWDGร U .DUรบร Oร NOร

NRUHORJUDP VRQXoODUร VDDW IDUNODUร LOH ELUOLNWH GLNNDWH DOร QGร รทร QGD LNL GHรทLรบNHQOL

*$5&+ PRGHOOHUL HรบLWOLN YH ยถGHNL JLEL J|VWHULOHELOPHNWHGLU โ ORJ 0HNVLND รญ & รฎ รฏ ฯ รฎLรฎ โ log(Tรผrkiye)รญ ฯ รฎ รฐ 'รญ โ log(Tรผrkiye)รญ

รญ รฑ+รฒ รณ รด รต รณ รถ

โ log(Tรผrkiye)รญ &รฐSรฏ ฯ รฐPรฎ โ ORJ 0HNVLND รญ รท รฎ ฯ รฐLรฐ ' รธ โ ORJ 0HNVLND รญ รท รฎ

tTรผrkiye

(3,11)โ deki Dm YH 'h GHรทLรบNHQOHUL KHU LNL HQGHNVWHNL \DSร VDO GHรทLรบLP

NXNODODUร Qร LIDGH HWPHNWHGLU <DSร VDO GHรทLรบLPL J|VWHUHQ 'm YH 'h VDGHFH RUWDODPD\ร GHรทLรบWLUGLรทL YDUVD\ร OGร รทร LoLQ YDU\DQV GHQNOHPLQH NRQXOPDPร รบWร U (3,11)โ deki modelin hata terimlerinin vektรถr gรถsteriminin

m

m ย Q

m ,โ ฆ . a 1 +

ROGXรทX YDUVD\ร OGร รทร QGD YH KยถQLQ 0HNVLND YH\D 7ย UNL\HยถQLQ JHWLULVLQGHNL

YDU\DQV HWNLVL ROGXรทX GXUXPGD SR]LWLI WDQร POร NRรบXOOX YDU\DQV NRYDU\DQV

PDWULNVL HรบLWOLN ยถGHNL JLEL ROPDNWDGร U รนย ePb ย รบ^รป ย z

รปรผz

รป

รปรฝz รฃ

M zdรนse%b ย รบ ร ย

รปย z

O รฃ

ร

z ร

รปย z

vย ย ย QLย z

รปรผz

O z

ร

ร

z

\Pq2ย ย QLย ย P \ q2ย ย Q ย ย ย ร

z

YH ยถGHNL HรบLWOLNOHULQ WDKPLQ VRQXFX 7DEOR ยถGH

YHULOPLรบWLU 7DKPLQ LoLQ NXOODQร ODQ SURJUDP (N ยถGH VXQXOPDNWDGร U 'HรทLรบLN

EDรบODQJร o GHรทHUOHUL NXOODQร ODUDN D\Qร VRQXoODUD XODรบร OGร รทร QGDQ JOREDO

PDNVLPXPD XODรบร OGร รทร YDUVD\ร OPDNWDGร U

7DEOR ยถGHNL VRQXoODU LQFHOHQGLรทLQGH 0HNVLND SL\DVDVร QGDNL

JHWLULOHULQLQ 7ย UNL\H SL\DVDVร QGDNL

JHWLULGHQ SR]LWLI yรถnde;

Tรผrkiye

SL\DVDVร QGDNL \DSร VDO ND\PDGDQ WHUV \|QGH HWNLOHQGLรทL J|Uย OPHNWHGLU 7ย UNL\H

SL\DVDVร QGDNL JHWLUL 0HNVLND SL\DVDVร Qร Q ELU Jย Q |QFHNL JHWLULVLQGHQ SR]LWLI yรถnde etkilenmektedir. Tรผrkiye endeksindeki getiri Meksika hisse senedi

SL\DVDVร QGDNL \DSร VDO ND\PDGDQ WHUV \|QGH HWNLOHQPHNWH IDNDW 0HNVLND

HQGHNVLQGHNL \DSร VDO ND\PD\ร LIDGH HGHQ NDWVD\ร Qร Q WDKPLQL LVWDWLVWLNL RODUDN

DQODPOร EXOXQPDPDNWDGร U

ร

7$%/2 0(.6รธ.$ 9( 7h5.รธ<(ยถ1รธ1 +รธ66( 6(1('รธ *(7รธ5รธ/(5รธ1รธ1 รธ.รธ '(รถรธรน.(1/รธ *$5&+ 02'(/รธ รพ

<

0HNVLND GORJ 0H[ERO < รฟ

' ' <

6DELW 7HULP

<

7ย UNL\H GORJ รธ0.% < รฟ

' ' <

.RรบXOOX 9DU\DQV .RYDU\DQV 0DWULNVL

/RJOLNHOLKRRG

รป ร ePb e%lSm \2}d_ ย _ l fP\ uS_ f2\Pย P\ b k \ b%}d_ qLm eSm _ qLm _ uSk \ b _ f _ b ย ย ย ย ร ร ร ย o2eSm epN%k e2q%g k g ย g2_ k \[_ qLm eSm _ qLm _ uS_LN%k e%b ePuje%lPk e%h&k g f g b ย

7DEOR ยถGH J|VWHULOHQ LNL GHรทLรบNHQOL *$5&+ PRGHOLQGHNL $5&+ YH

*$5&+ NDWVD\ร WDKPLQOHULQLQ LVWDWLVWLNL RODUDN DQODPOร ROGXรทX GLNNDWL oHNPHNWHGLU

.RรบXOOX YDU\DQV HรบLWOLNOHULQGHNL $5&+ YH *$5&+ WHULPOHULQLQ NDWVD\ร WDKPLQOHUL

0HNVLND YH 7ย UNL\HยถQLQ NHQGL SL\DVDODUร QGDQ JHOHQ ELU Jย Q |QFHNL ยณVย USUL]ยด KDEHUGHQ

YH NHQGL SL\DVDODUร Qร Q ELU Jย Q |QFHNL YDU\DQVร QGDQ HWNLOHQGLรทLQL J|VWHUPHNWHGLU

.RYDU\DQV GHQNOHPL LVH KHU LNL SL\DVDQร Q NRYDU\DQVร Qร Q ELU Jย Q รถnceki

NRYDU\DQVร QGDQ YH KHU LNL SL\DVDQร Q Vย USUL]OHULQGHQ D\Qร \|QGH HWNLOHQPHNWH

ROGXรทXQX RUWD\D NR\PDNWDGร U 'ROD\ร Vร \OD 0HNVLND YH 7ย UNL\H KLVVH VHQHGL รฐ

JHWLULOHUL VHULOHULQGH NRรบXOOX YDU\DQV EXOXQGXรทX VRQXFXQD XODรบร ODELOPHNWHGLU 0HNVLND

ve Tรผrkiye eQGHNVOHULQLQ JHWLULVLQGHNL oDSUD] WHULPOHULQ GH DQODPOร ROPDVร LNL

GHรทLรบNHQOL PRGHOLQ WHN GHรทLรบNHQOL PRGHOH J|UH GDKD ID]OD ELOJL LoHUGLรทL DQODPร Qร

WDรบร PDNWDGร U

ร รนse%b c e%lSq%g lย }Se%h&ePln_ ย _ l fP \nfP\2ย _ {2hd\Pq2_ย ย j\ u q2_ uLeรฌr2\รผรก ร Pb uS_ cS\

oP_ qSqS\รผqS\ l \2m k \ b _ l \รผc e m g b g h c e%Y e%ln`P_ b _ q2_ l2_ lรผY2N%b m ย ย c2ร PlPร Pl b _ q2uLk _ k _ ย _ ] _ `P_ f ร {2ร 2lPร Pk ร Pb qS\ ย `2ย c2k \ `P_ b Y2P N b m ย ย c2ร 2l b _ q2uSk _ k _ ย %_

รนse%b ย ย ย \ u q2_ uLe2OPรก$ร 2b uS_ cS\Pย M2รนย ePb ย ย j\ u q2_ uLe2ย O2รนย ePb ย รก ร Pb uS_ cS\Pย O%U N r%ย ย ย \ u q2_ uLe ย รก ร Pb uS_ cS\Pย N%k hde%u m e2f g b ย ย $ย c2k \ `P_ b f RPb RPhdf%e uLN r2e%b c e%lSq%g lpY2NS}2_ m _ ย %fP\Pย P\%b e%k h&e q%g2Y2N%b m ย ย c2ร Pl&b _ q2uSk _ k _ ย _ l&e%ย b m h&e2qPg l gS]%ย qLm \ b hย \ u m \Pf%_ b ย

'g5'h1&h %g/h0

6218d

0DOv VHNW|UGHNL KHU Wย UOย Nร Vร WODPD\ร YH Pย GDKDOH\L NDSVD\DQ PDOv

EDVNร SROLWLNDODUร Qร Q WHUN HGLOPHVL VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ VHUEHVW Eร UDNร OPD\D

EDรบODPDVร DQODPร QD JHOPHNWHGLU 6HUPD\H KDUHNHWOHUL ย ]HULQGHNL Nร Vร WODUร Q

NDONPDVร \OD ELUOLNWH PDOv VLVWHPLQ Lo YH Gร รบ รบRNODUD NDUรบร Nร Uร OJDQOร รทร Jย QGHPH

JHOPH\H EDรบODPร รบWร U %|\OH ELU G|QHPLQ VRQUDVร QGD PDOv NUL]OHUOH Hรบ]DPDQOร

RODUDN RUWD\D oร NDQ |GHPHOHU GHQJHVL NUL]OHUL \HUOL YH \DEDQFร R\XQFXODU

DUDVร QGDNL NDUPDรบร N \DSร Qร Q GD RGDN QRNWDVร Qร ROXรบWXUPDNWDGร U

0DOv NUL]OHULQ RUWD\D oร NPDVร QGD VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ |QHPL

\DGVร QDPD] %X NDSVDPGD VHUPD\H KDUHNHWOHULQGH \HUOL YH \DEDQFร

R\XQFXODU DUDVร QGDNL NDUPDรบร N \DSร Qร Q WHPHOLQGH X\JXODQDQ G|YL] NXUX YH

IDL] SROLWLNDODUร LON Vร UDGD GLNNDWL oHNPHNWHGLU %XQXQ \DQร Vร UD VHUPD\H

KDUHNHWOHULQLQ WHWLNOH\LFLVL RODQ SL\DVD R\XQFXODUร Doร Vร QGDQ Jย YHQ

ROXรบWXUDFDN PDNURHNRQRPLN GHรทLรบNHQOHULQ VH\LUOHULQLQ L]OHQPHVL GH |QHPOLGLU

8\JXODQDQ G|YL] NXUX SROLWLNDODUร Doร Vร QGDQ ย ]HULQGH X]ODรบร ODQ HQ |QHPOL

VRQXoODUGDQ ELUL PHUNH] EDQNDODUร Qร Q VSHNย ODWLI VDOGร Uร ODU NDUรบร Vร QGD VDELW

NXU UHMLPLQL EHOLUOL ELU QRNWD\D NDGDU GHYDP HWWLUHELOGLรทLGLU %DรบND ELU GH\LรบOH

G|YL] UH]HUYOHULQGHNL ND\ร SODUร Q EHOLUOL ELU HรบLN GHรทHULQL DรบPDVร PHUNH]

EDQNDODUร Qร G|YL] NXUXQX VHUEHVW Eร UDNPD\D ]RUODPDNWDGร U

Genel kabul gรถren gรถzlemlerden biri olarak, รถdemeOHU GHQJHVLQGHNL

LWKDODW YH LKUDFDW DUDVร QGDNL IDUNร \DQVร WDQ FDUL LรบOHPOHUGHNL GDOJDODQPDODUร Q

7ย UNL\H (NRQRPLVLQGHNL NUL]OHULQ |QFHVLQGH NHQGLVLQL J|VWHUGLรทL EX oDOร รบPDGD

GD RUWD\D oร NPร รบWร U hoย QFย E|Oย PGH GHรทLQLOGLรทL JLEL \ร OOร N RUWDODPDODU

WHPHOLQGH FDUL LรบOHPOHUGHNL KDUHNHWOHUGH KHP NUL]L KHP GH .DVร P

LOH รนXEDW NUL]OHUL |QFHVLQGH Doร NODUร Qร Q DUWWร รทร GLNNDWL oHNPHNWHGLU

*HQHO NDEXO J|UHQ J|]OHPOHUGHQ ELU GLรทHUL GH VSHNย ODWLI VDOGร Uร ODU

VRQXFXQGD ELU ย ONHQLQ SDUDVร QD RODQ Jย YHQLQ ND\ERODFDรทร R ย ONHQLQ

SDUDVร Qร Q GDKD Jย oOย ย ONH SDUDODUร \OD LNDPH HGLOHFHรทLGLU 3DUD LNDPHVLQLQ

VH\UL JHQLรบ DQODPOร SDUD WDQร Pร 0 LOH 0 ยถ\H G|YL] PHYGXDW KHVDSODUร Qร Q

HNOHQPHVL\OH ROXรบDQ 0 <ยถQLQ 0 ยถ\H RUDQร LOH L]OHQHELOPHNWHGLU %X

GRODUL]DV\RQ UDV\RVX\OD HOGH HGLOHQ VRQXoODUGDQ VRQUDVร QGD 7ย UNL\H

(NRQRPLVLQGH \DรบDQDQ LNL Eย \ย N NUL] G|QHPLQGH 7/ยถ\H RODQ Jย YHQLQ

VDUVร OGร รทร YH 7/ยถQLQ \DEDQFร SDUDODUOD LNDPH Kร ]ร QGD Vร oUDPDODU ROGXรทX RUWD\D

oร NPร รบWร U 'LรทHU \DQGDQ VRQUDVร QGD GRODUL]DV\RQ UDV\RVXQXQ \HQL ELU

SODWR\D RWXUPD\D EDรบODGร รทร GD GLNNDWL oHNPHNWHGLU

7ย UNL\HยถGH YH .DVร P LOH รนXEDW NUL]OHUL LOH ELUOLNWH

JHOHQ VSHNย ODWLI VDOGร Uร ODUร Q 0HUNH] %DQNDVร UH]HUYOHULQGH GH EHOLUJLQ

D]DOPDODUD \RO DoWร รทร RUWD\D oร NPร รบWร U 0DOv SL\DVDODUGDNL LVWLNUDUVร ]Oร NODU

EHNOHQWLOHULQ N|Wย PVHU ROPDVร YH Jย YHQ HNVLNOLรทLQLQ EXOXQGXรทX RUWDPODUGD

0HUNH] %DQNDVร UH]HUYOHUGH EHOLUJLQ D]DOPDODU ROPDVร KHU LNL NUL] G|QHPLQGH

GH X\JXODQDQ G|YL] NXUXQXQ WHUN HGLOPHVLQH YH EX NUL] G|QHPOHUL VRQUDVร QGD

TLโ nin GHYDOย H HGLOPHVLQH QHGHQ ROPXรบWXU 'ROD\ร Vร \OD ELULQFL QHVLO NUL]OHUGH

NDUรบร ODรบร ODQ XOXVODUDUDVร UH]HUYOHUGH \DYDรบ DPD NDOร Fร Gย รบย รบOHULQ \DรบDQPDVร

ROJXVX NUL]L YH .DVร P LOH รนXEDW NUL]OHUL G|QHPOHULQGH

kendisini gรถstermektedir.

<HQL QHVLO PDOv NUL] WDUWร รบPDODUร QGD \HULQL DOPD\D EDรบOD\DQ PDOv

NUL]OHULQ EXODรบร Fร Oร รทร NRQXVXQXQ WDP RODUDN QH DQODPD JHOGLรทL YH EXQXQ QDVร O

|Ooย OHELOHFHรทL ย ]HULQGH KHQย ] RUWDN ELU J|Uย รบH XODรบร ODPDPร รบWร U 'ROD\ร Vร \OD

EXODรบร Fร Oร N ROJXVXQXQ PDOv NUL]OHULQ JHQHO NDEXO J|UHQ J|]OHPOHUL DUDVร QGD

GHรทHUOHQGLULOPHVL NRQXVXQXQ KHQย ] Doร NOร N ND]DQPDGร รทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU

%X oDOร รบPDGD KLVVH VHQHGL HQGHNVOHULQLQ JHWLULOHULQGHNL รบRNODUร Q

EXODรบร Fร Oร รทร Q |Ooย OHELOPHVL DPDFร \OD \ย NVHN IUHNDQVOร J|]OHPOHUH GD\DQDQ YHUL

WDEDQร ROXรบWXUXOPXรบWXU <ย NVHN IUHNDQVOร J|]OHPOHU VDGHFH |QHPOL ROD\ODUร Q

GDOJDODQPD\D HWNLOHULQL \DQVร WDELOHQ Gย รบย N IUHNDQVOร J|]OHPOHUGHQ IDUNOร

RODUDN GDOJDODQPD\D QHGHQ RODQ SHN oRN Nย oย N ROD\ร Q HWNLOHULQL GH

iรงermektedir. Bu nedenle, sermaye hareketlerine bir gรถVWHUJH ROGXรทX

Gย รบย Qย OHUHN VDDW IDUNODUร GLNNDWH DOร QPDNVร ]ร Q (\Oย O LOH รนXEDW

DUDVร QGDNL Jย QOย N J|]OHPOHUH GD\DQDUDN $UMDQWLQ %UH]LO\D 0HNVLND 5XV\D

YH 7ย UNL\HยถQLQ KLVVH VHQHWOHUL HQGHNVL YHULOHUL WRSODQPร รบWร U hoย QFย E|Oย PGHNL รถn analizdH EX VHULOHULQ QRUPDO GDรทร OPDGร รทร $UMDQWLQ YH 5XV\D KLVVH VHQHWOHUL

SL\DVDVร HQGHNVOHULQLQ VROD oDUSร N GLรทHUOHULQLQ VDรทD oDUSร N ROGXรทX Wย P

VHULOHULQ GDรทร Oร Pร Qร Q WHSHVLQLQ QRUPDO GDรทร Oร PD J|UH VLYUL ROGXรทX GLNNDWL รงekmektedir.

2ODVร Oร N KHVDSODPDODUร GD EXODรบร Fร Oร รทร WDQร PODUNHQ NXOODQร ODELOHFHN

GLรทHU \ROODUGDQ ELULVL RODUDN EHOLUWLOPHNWHGLU %LU \ร O YH\D GDKD X]XQ ELU G|QHP

LoLQ KLVVH VHQHWOHUL HQGHNVOHULQLQ NRรบXOVX] RODUDN RUWDODPDGDQ VDSPD

RODVร Oร NODUร KHVDSODQGร รทร QGD X]XQ G|QHPGH %UH]LO\DยถQร Q RUWDODPDGDQ VDSPD

RODVร Oร รทร Qร Q Gย รบWย รทย 7ย UNL\HยถQLQ RUWDODPDGDQ VDSPD RODVร Oร รทร Qร Q DUWWร รทร

J|]OHQPLรบWLU

%LU \ร OGDQ GDKD X]XQ G|QHPGH LVH GLรทHU ย ONHOHULQ 7ย UNL\H HQGHNVLQH

NRรบXOOX RODUDN RUWDODPDODUร QGDQ VDSPD RODVร Oร NODUร \ย NVHOLUNHQ D\Qร G|QHP iรงinde bu รผlkeleULQ %UH]LO\D HQGHNVLQH NRรบXOOX RODUDN RUWDODPDODUร QGDQ VDSPD

RODVร Oร NODUร Gย รบPย รบWย U

.RรบXOOX GHรทLรบHQ YDU\DQV PRGHOOHPHOHULQLQ EXODรบร Fร Oร N LOH LOJLOL ED]ร

LSXoODUร YHUHELOHFHรทL Gย รบย QFHVLQGHQ KDUHNHWOH ย oย QFย E|Oย PGH WHN GHรทLรบNHQOL

YH LNL GHรทLรบNHQOL *$5&+ PRGHOOHUL ROXรบWXUXOPXรบWXU 7HN GHรทLรบNHQOL *$5&+

PRGHOOHULQGH HOH DOร QDQ /DWLQ $PHULND ย ONHOHULQLQ KLVVH VHQHGL SL\DVDVร

JHWLULOHULQLQ NHQGLVL Gร รบร QGDNL GLรทHU /DWLQ $PHULND ย ONHOHULQLQ KLVVH VHQHGL

SL\DVDVร HQGHNVOHULQGHNL JHWLULOHULQGHQ HWNLOHQPHNWH $UMDQWLQ YH %UH]LO\D Tรผrkiye endeksinin bir gรผn รถnceki getirisinden; Meksika ise Tรผrkiye

HQGHNVLQLQ D\Qร Jย QGHNL JHWLULVLQGHQ HWNLOHQPHNWHGLU 7HN GHรทLรบNHQOL *$5&+

PRGHOOHULQLQ NRรบXOOX YDU\DQV GHQNOHPOHULQGHNL $5&+ YH *$5&+ WHULPOHULQLQ

NDWVD\ร WDKPLQOHULQLQ LVWDWLVWLNL EHOLUJLQOLรทL EX SL\DVDODUGDNL ยณVย USUL]ยด

KDEHUOHULQ EXODรบร Fร Oร รทร QD LOLรบNLQ ED]ร NDQร WODU RODUDN GHรทHUOHQGLULOHELOPHNWHGLU

%|\OHFH V|] NRQXVX ย ONHOHULQ KLVVH VHQHGL SL\DVDVร JHWLULOHULQLQ ELUELUOHULQL

HWNLOHPHVL VRUXVXQD GROD\Oร GD ROVD ELU \DQร W EXOXQDELOPLรบWLU

(OH DOร QDQ /DWLQ $PHULND ย ONHOHUL YH 7ย UNL\HยถGHNL ยณVย USUL]ยด KDEHUOHULQ

EXODรบร Fร Oร รทร QD LOLรบNLQ 5XV\D KLVVH VHQHGL SL\DVDVร QGDNL JHWLULQLQ URO

R\QDPDGร รทร J|]OHQPHNOH ELUOLNWH 5XV\D HQGHNVLQGHNL JHWLULQLQ LVWDWLVWLNL

RODUDN DQODPOร EXOXQDQ Brezilya, Meksika ve Tรผrkiye hisse senedi

SL\DVDODUร Qร Q ELU Jย Q |QFHNL JHWLULOHULQH NRรบXOOX RODUDN GDOJDODQPD J|VWHUGLรทL

RUWD\D oร NPDNWDGร U $UMDQWLQ KLVVH VHQHGL SL\DVDVร Qร Q ELU Jย Q |QFHNL JHWLULVL

5XV\D KLVVH VHQHGL SL\DVDVร Qร Q JHWLULVLQL SR]LWLI HWNLOHPHNWH DQFDN LVWDWLVWLNL

RODUDN DQODPVร ] J|Uย QPHNWHGLU

.DUรบร Oร NOร NRUHORJUDP VRQXoODUร QD J|UH 7ย UNL\H KLVVH VHQHGL SL\DVDVร

HQGHNVLQGHNL

JHWLUL

0HNVLND

HQGHNVLQGHNL

JHWLULGHNL

GHรทLรบLPOHUOH

Doร NODQDELOGLรทL EDรบND ELU LIDGH\OH 7ย UNL\H KLVVH VHQHGL SL\DVDVร HQGHNVLQLQ

0HNVLND KLVVH VHQHGL SL\DVDVร HQGHNVLQGHNL GHรทLรบLPOHUH NRรบXOOX RODUDN

GDOJDODQPD VHUJLOHGLรทL RUWD\D oร NPDNWDGร U %|\OHFH LVWDWLVWLNL RODUDN DQODPOร

EXOXQDQ 7ย UNL\H Jย QOย N HQGHNVLQLQ 0HNVLND HQGHNVLQH NRรบXOOX RODUDN

VHUJLOHGLรทL GDOJDODQPDODU Ye Meksika gรผnlรผk endeksinin Tรผrkiye gรผnlรผk

HQGHNVLQH NRรบXOOX RODUDN VHUJLOHGLรทL GDOJDODQPDODU EX LNL SL\DVDGDNL NDUรบร Oร NOร

GDOJDODQPDODUร Q ELUELUOHULQH NRรบXOOX RODUDN EXODรบร Fร Oร รทร QD LOLรบNLQ NDQร WODU RODUDN

GHรทHUOHQGLULOHELOPHNWHGLU

Malรฎ piyasa verilerinGH Vร NOร NOD NDUรบร ODรบร ODQ YDU\DQV GHQNOHPLQGHNL ELU

รบRNXQ X]XQ G|QHP NHQGLVLQL KLVVHWWLUPHVL YH รบRNXQ HWNLVLQLQ X]XQ ELU

JHOHFHรทH WDรบร QPDVร RODUDN WDQร PODQDQ ร VUDUFร Oร N ROJXVX GXUXPX HNRQRPLGH

\DSร VDO ELU GHรทLรบLNOLรทLQ J|VWHUJHVL RODQ NXNOD GHรทLรบNHQOHU \DUGร Pร \OD HOH

DOร QDELOPHNWHGLU <DSร VDO GHรทLรบLNOLNOHU KHVDED NDWร OGร รทร QGD $UMDQWLQ KLVVH

VHQHGL SL\DVDVร Qร Q JHWLULVL ร VUDUFร Oร N VRUXQXQGDQ X]DNODรบPDNWDGร U <DSร VDO

ND\PDQร Q KHVDED NDWร OPDVร %UH]LO\D YH 5XV\D HQGHNVOHULQLQ JHWLULOHULQGHNL

GXUDรทDQ ROPDPD VRUXQXQD EHOLUJLQ ELU o|]ย P JHWLUPHPHNWH \DSร VDO

ND\PDQร Q KHVDED NDWร OPDVร 0HNVLND KLVVH VHQHGL SL\DVDVร Qร Q JHWLULVLQGH

KDILI ELU L\LOHรบPH RUWD\D oร NDUPDNWDGร U

%LUGHQ ID]OD SL\DVDGDQ DOร QDQ JHoPLรบ ELOJLQLQ NXOODQร OPDVร DPDFร \OD

KLVVH VHQHGL SL\DVDVร JHWLULOHULQLQ RUWDODPD HWUDIร QGDNL NDUHOHUL NHQGLVL

Gร รบร QGDNL GLรทHU ย ONHOHULQ NRรบXOOX YDU\DQV HรบLWOLNOHULQH HNOHQPLรบWLU %X \ROOD HOGH

HGLOHQ WHULPOHULQ NDWVD\ร WDKPLQOHULQLQ NRรบXOOX YDU\DQV HรบLWOLNOHULQGHNL $5&+

YH *$5&+ NDWVD\ร WDKPLQOHULQH HNOHQPHVL VRQUDVร QGD GD Vย UHNOLOLรทLQ KDOD

NHQGLVLQL J|VWHUGLรทL DQODรบร OPร รบWร U

รธNL GHรทLรบNHQ DUDVร QGDNL SRWDQVL\HO LOLรบNLQLQ |Q SODQD oร NPDVร QGD URO

R\QD\DQ oRN GHรทLรบNHQOL *$5&+ PRGHOLQGHNL NDWVD\ร ODUร Q DQODPOร Oร รทร Vย USUL]

ELU JHOLรบPH ROPDVร GXUXPXQGD 7ย UNL\H YH 0HNVLNDยตQร Q KLVVH VHQHGL

HQGHNVOHULQLQ JHWLULOHULQLQ ELUELULQL HWNLOH\HELOHFHรทL \|Qย QGHNL Gย รบย QFHOHUL

EHUDEHULQGH JHWLUPHNWHGLU

%X oDOร รบPDGD ย ONHOHULQ ELUELUOHULQL HWNLOHPH GHUHFHVLQLQ PDOv NUL]OHULQ

|QJ|Uย OPHVLQGH NXOODQร OPDVร VRUXVXQD Doร N ELU \DQร W EXOXQDPDPร รบWร U %X

NRQXQXQ D\Uร ELU oDOร รบPDGD HOH DOร QPDVร Gย รบย Qย OPHNWHGLU

0DOv SL\DVDODUGDNL GDOJDODQPDODU \DWร Uร P NDUDUODUร Qร Q DOร QPDVร QGD YH

PDOv SL\DVDODUร Q Gย ]HQOHQPHVLQGH |QHPOL \HU WXWPDNWDGร U 0DOv NUL]OHULQ

|QOHQPHVLQGH PDOv SL\DVDODUGDNL GDOJDODQPDODUร Q DUNDVร QGDNL EHOLUVL]OLรทLQ

X\JXQ ELoLPGH |Ooย OHELOPHVL Eย \ย N |QHP WDรบร PDNWDGร U

%XQXQOD ELUOLNWH NUL] RODVร Oร รทร Qร D]DOWPDN YH NUL]OHULQ |QFHOLNOH KDQJL

IDNW|UOHUGHQ ND\QDNODQGร รทร Qร YH NUL]OHULQ |QFย J|VWHUJHOHULQLQ EHOLUOHQPHVLQLQ

|QHPLQLQ J|]DUGร HGLOHPH\HFHรทL GH Doร NWร U $\Uร FD PDOv NUL]OHULQ รถngรถrรผlmesinde, bu krizlere gรถsterge olabilecek makroekonomik ve malรฎ

YHULOHUGHNL GDOJDODQPDODUร Q GRรทUX รบHNLOGH DQDOL] HGLOPHVL EX GDOJDODQPDODU

VRQUDVร QGD \DรบDQDELOHFHN ND\ร SODUร Q KHVDSODQPDVร Doร Vร QGDQ GD |QHPOLGLU

%X EDNร PGDQ NUL]OHUOH LOJLOL YHULOHULQ L]OHQPHVL \DQร QGD |QJ|Uย OHUGH

Nร Uร OJDQOร NODUD

J|VWHUJH RODELOHFHN

YHULOHULQ NULWLN HรบLN GHรทHUOHULQLQ

KHVDSODQPDVร NRQXVX GD |Q SODQD oร NDELOLU .UL] RODVร Oร NODUร Qร HWNLOH\HQ

IDNW|UOHULQ GRรทUX รบHNLOGH ELU DUD\D JHWLULOHUHN \RUXPODQPDVร Qร Q NUL]OHULQ

|QJ|Uย OHELOPHVLQGH KDWWD NUL]OHU RUWD\D oร NPDGDQ ELU HUNHQ X\DUร VLVWHPL

ROXรบWXUXOPDVร QGD NLOLW URO R\QD\DFDรทร Gย รบย Qย OHELOLU

.$<1$.d$

6D\ร Oร %DQNDODU .DQXQX %DQNDFร Oร N 'HQHWOHPH YH 'ย ]HQOHPH .XUXPX

0HY]XDWร KWWS ZZZ EGGN RUJ WU 1LVDQ

$รน,.2รถ/8 <DPDQ DQG +DVDQ (UVHO RUJ )LQDQFLDO /LEHUDOL]DWLRQ LQ

7XUNH\ $QNDUD &HQWUDO %DQN RI WKH 5HSXEOLF RI 7XUNH\

$รน,.2รถ/8, Yaman. โ Alternative Frameworks of Financial Liberalization and

)LQDQFLDO Reform in Turkeyโ , )LQDQFLDO /LEHUDOL]DWLRQ LQ 7XUNH\

$QNDUD &HQWUDO %DQN RI WKH 5HSXEOLF RI 7XUNH\ V

$<'2รถ$1 .ย UรบDW DQG *|NKDQ dDSRรทOX ยณ7KH +LJK 6SUHDGV DQG &RVWV RI )LQDQFLDO ,QWHUPHGLDWLRQ 7KH 7XUNLVK ([SHULHQFH 1988โ ,

)LQDQFLDO /LEHUDOL]DWLRQ LQ 7XUNH\ $QNDUD &HQWUDO %DQN RI WKH

5HSXEOLF RI 7XUNH\ V

BAILLIE, Richard,T., Tim Bollerslev, and Hans Ole Mikkelsen. โ Fractionally ,QWHJUDWHG

*HQHUDOL]HG

$XWRUHJUHVVLYH

&RQGLWLRQDO

Heteroskedasticityโ , -RXUQDO RI (FRQRPHWULFV 9RO V

%(5*(5, Wolfram and Helmut Wagner. โ Spreading Currency Crises: The

5ROH RI (FRQRPLF ,QWHUGHSHQGHQFHยด ,0) :RUNLQJ 3DSHU 1R

%5$,1$5' :LOOLDP & DQG *HRUJH / 3HUU\ HGV %URRNLQJV 3DSHUV RQ (FRQRPLF $FWLYLW\ :DVKLQJWRQ ' & %URRNLQJV ,QVWLWXWLRQ 3UHVV

CALVO, Guillermo, A. â&#x20AC;&#x153;Balance of Payments Crises in Emerging Markets:

Large Capital Inflows and Sovereign Governmentsâ&#x20AC;?, &XUUHQF\ &ULVHV

&KLFDJR 7KH 8QLYHUVLW\ RI &KLFDJR 3UHVV V

CALVO, Guillermo, A. and Carmen M. Reinhart. â&#x20AC;&#x153;Fear of Floatingâ&#x20AC;?, 1DWLRQDO

%XUHDX RI (FRQRPLF 5HVHDUFK :RUNLQJ 3DSHU 1R

&$/92, Guillermo, A. and Carmen Reinhart. â&#x20AC;&#x153;Capital Flows to Latin America:

Is there Evidence of Contagion Effects?â&#x20AC;?, 3ULYDWH &DSLWDO )ORZV WR

(PHUJLQJ 0DUNHWV :DVKLQJWRQ ' & ,QVWLWXWH )RU ,QWHUQDWLRQDO

(FRQRPLFV V

&$/92 *XLOOHUPR $ 0RUULV *ROGVWHLQ DQG (GXDUG +RFKUHLWHU HGV

3ULYDWH &DSLWDO )ORZV WR (PHUJLQJ 0DUNHWV :DVKLQJWRQ ' & ,QVWLWXWH

)RU ,QWHUQDWLRQDO (FRQRPLFV

&$03%(// -RKQ < $QGUHZ : /R DQG $ &UDLJ 0DFNLQOD\ 7KH (FRQRPHWULFV RI )LQDQFLDO 0DUNHWV 1HZ -HUVH\ 3ULQFHWRQ 8QLYHUVLW\

3UHVV

CELASUN, Merih. â&#x20AC;&#x153;2001 .UL]L gQFHVL YH 6RQUDVĂ&#x2022; 0DNURHNRQRPLN YH 0DOv %LU

'HáHUOHQGLUPH´ 2'7h 8OXVODUDUDVĂ&#x2022; (NRQRPL .RQJUHVL $QNDUD

EylĂźl 2002.

&ø9&ø5 øUIDQ Âł'ROODUL]DWLRQ DQG ,WV /RQ Run Determinants in Turkeyâ&#x20AC;?, 0LGGOH (DVW

(FRQRPLFV

6HULHV

IRUWKFRPLQJ

KWWS ZZZ HFRQWXUN RUJ 7XUNLVKHFRQRP\ 'ROODUL]DWLRQ 7HPPX]

&2//,16 6XVDQ 0 DQG 'DQL 5RGULN %URRNLQJV 7UDGH )RUXP

:DVKLQJWRQ ' & %URRNLQJV ,QVWLWXWLRQ 3UHVV

&256(77,, Giancarlo, Marcello Pericoli and Massimo Sbracia. â&#x20AC;&#x153;Some

&RQWDJLRQ 6RPH ,QWHUGHSHQGHQFH 0RUH 3LWIDOOV LQ 7HVWV RI )LQDQFLDO

Contagionâ&#x20AC;?, &(35 'LVFXVVLRQ 3DSHU 1R

'251%86&+ 5XGLJHU DQG 6WDQOH\ )LVFKHU 0DFURHFRQRPLFV 1HZ <RUN

0F*UDZ +LOO ,QF

'5$=$1, Allan. â&#x20AC;&#x153;Political Contagion in Currency Crisesâ&#x20AC;?, &XUUHQF\ &ULVHV

&KLFDJR 7KH 8QLYHUVLW\ RI &KLFDJR 3UHVV V

(':$5'6 6HEDVWLDQ DQG -HIIUH\ )UDQNHO HGV 3UHYHQWLQJ &XUUHQF\ &ULVHV LQ (PHUJLQJ 0DUNHWV &KLFDJR 8QLYHUVLW\ RI &KLFDJR 3UHVV

(':$5'6, Sebastian and Raul Susmel. â&#x20AC;&#x153;Volatility Dependence and

Contagion in Emerging Equity Marketsâ&#x20AC;?, 1DWLRQDO %XUHDX RI (FRQRPLF

5HVHDUFK :RUNLQJ 3DSHU 1R

(':$5'6, Sebastian. â&#x20AC;&#x153;Interest Rate Volatility, CaSLWDO &RQWUROV DQG Contagionâ&#x20AC;?, 1DWLRQDO %XUHDX RI (FRQRPLF 5HVHDUFK :RUNLQJ 3DSHU

1R

(,&+(1*5((1, Barry, Andrew K. Rose and Charles Wyplosz. â&#x20AC;&#x153;Contagious

Currency Crisesâ&#x20AC;?, 1DWLRQDO %XUHDX RI (FRQRPLF 5HVHDUFK :RUNLQJ

3DSHU 1R

(NGLE, Robert F. and Tim Bollerslev. â&#x20AC;&#x153;Modelling the Persistence of

Conditional Variancesâ&#x20AC;?, (FRQRPHWULF 5HYLHZV 9RO V

(56(/, Hasan and Emin Ă&#x2013;ztĂźrk. â&#x20AC;&#x153;Liberalization Attempts and Financial

Structure of Turkish Corporationsâ&#x20AC;?, )LQDQFLDO /LEHUDOL]DWLRQ LQ 7XUNH\

$QNDUD &HQWUDO %DQN RI WKH 5HSXEOLF RI 7XUNH\ V

),6&+(5, Stanley. â&#x20AC;&#x153;Exchange Rate Regimes: Is the Bipolar View Correct?â&#x20AC;?.

KWWS ZZZ VWHUQ Q\X HGX JOREDOPDFUR $UDOĂ&#x2022;N

FISCHER, Stanley. â&#x20AC;?Ten Years of Transition: Looking Back and Looking Forwardâ&#x20AC;?.

IMF

Staff

Paper

(unpublished).

KWWS ZZZ LLH FRP ILVFKHU (NLP

2002

FLOOD, Robert P. and Peter M. Garber. â&#x20AC;&#x153;Collapsing Exchange Rate 5HJLPHV

Some

Linear

Examplesâ&#x20AC;?,

(FRQRPLFV 9RO V

-RXUQDO RI ,QWHUQDWLRQDO

FURMAN, Jason and Joseph E. Stiglitz. â&#x20AC;&#x153;Economic Crises: Evidence and

Insights from East Asiaâ&#x20AC;?, %URRNLQJV 3DSHUV RQ (FRQRPLF $FWLYLW\

:DVKLQJWRQ ' & %URRNLQJV ,QVWLWXWLRQ 3UHVV V

*h/7(.ø1, BĂźlent and GĂźven Sak. â&#x20AC;&#x153;The Role of Securities Markets in the

)LQDQFLDO /LEHUDOL]DWLRQ 3URFHVV $Q (YDOXDWLRQ RI WKH 3ROLFLHV DQG

Performance of the Turkish Experinece in the 1980â&#x20AC;&#x2122;sâ&#x20AC;?, )LQDQFLDO

/LEHUDOL]DWLRQ LQ 7XUNH\ $QNDUD &HQWUDO %DQN RI WKH 5HSXEOLF RI

7XUNH\ V

+$**$5', Stephan. â&#x20AC;&#x153;The Political Economy of Financial Market Reformâ&#x20AC;?, 6HTXHQFLQJ" )LQDQFLDO 6WUDWHJLHV IRU

'HYHORSLQJ &RXQWULHV

:DVKLQJWRQ ' & %URRNLQJV ,QVWLWXWLRQ 3UHVV V

+$**$5' 6WHSKDQ 3DWKZD\V IURP WKH 3HULSKHU\ 1HZ <RUN &RUQHOO

8QLYHUVLW\ 3UHVV

HAMAO, Yasushi., Ronald W. Masulis and Ng, Victor. â&#x20AC;&#x153;Correlations in Price

Changes and Volatility across International Stock Marketsâ&#x20AC;?, 7KH

5HYLHZ RI )LQDQFLDO 6WXGLHV 9RO V

+$5:22' $OLVRQ DQG %UXFH / 5 6PLWK HGV 6HTXHQFLQJ" )LQDQFLDO 6WUDWHJLHV IRU 'HYHORSLQJ &RXQWULHV :DVKLQJWRQ ' & %URRNLQJV

,QVWLWXWLRQ 3UHVV

ITO, Takatoshi. and Yuko Hashimoto. â&#x20AC;&#x153;High )UHTXHQF\ &RQWDJLRQ RI

Currency Crises in Asiaâ&#x20AC;?, 1DWLRQDO %XUHDX RI (FRQRPLF 5HVHDUFK

:RUNLQJ 3DSHU 1R

ø67$1%8/ 0(1.8/ .,<0(7/(5 %256$6, 6DELW *HWLULOL 0HQNXO .Ă&#x2022;\PHWOHU

YH øúOHPOHUL HO NLWDEĂ&#x2022;

-2+16721, Barry. â&#x20AC;&#x153;The Speed of Financial Sector Reform: Risks and Strategiesâ&#x20AC;?,

6HTXHQFLQJ" )LQDQFLDO 6WUDWHJLHV IRU 'HYHORSLQJ

&RXQWULHV :DVKLQJWRQ ' & %URRNLQJV ,QVWLWXWLRQ 3UHVV V

.$0,16.Y Graciela and Carmen Reinhart. â&#x20AC;&#x153;On Crises, Contagion and Confusionâ&#x20AC;?, -RXUQDO RI ,QWHUQDWLRQDO (FRQRPLFV 9RO V

.$0,16.< Graciela L. and Carmen Reinhart. â&#x20AC;&#x153;The Twin Crises: The Causes

RI %anking and Balance of Payments Problemsâ&#x20AC;?, 7KH $PHULFDQ

(FRQRPLF 5HYLHZ 9RO V

KAMINSKY, Graciela, Saul Lizondo and Carmen M. Reinhart. â&#x20AC;&#x153;Leading

Indicators of Currency Crisesâ&#x20AC;?, ,0) 6WDII 3DSHUV 9RO 1R

V

.(<'(5 1XU 0RQH\ 7KHRU\ 3ROLF\ $SSOLFDWLRQ $QNDUD %DVĂ&#x2022;P *UDILN

KIM, Sangphill and Meng Rui. â&#x20AC;&#x153;Price, Volume and Volatility Spillovers among

New York, Tokyo and London Stock Marketsâ&#x20AC;?, ,QWHUQDWLRQDO -RXUQDO RI

%XVLQHVV 9RO V

.ODRES, Laura E. and Matthew Pritsker. â&#x20AC;&#x153;A Rational Expectations Model of

Financial Contagionâ&#x20AC;?, 7KH -RXUQDO RI )LQDQFH 9RO /9,, V

KOMULAINEN, Toumas. â&#x20AC;&#x153;Currency Crises in Emerging Markets: Capital

Flows and Herding Behaviourâ&#x20AC;?, %2),7 'LVFXVVLRQ 3DSHUV 1R

.58*0$1 3DXO HG &XUUHQF\ &ULVHV &KLFDJR 7KH 8QLYHUVLW\ RI &KLFDJR

3UHVV

KRUGMAN, Paul. â&#x20AC;&#x153;A Model of Balance of Payments Crisesâ&#x20AC;?, -RXUQDO RI

0RQH\ &UHGLW DQG %DQNLQJ 9RO V

.58*0$1 3DXl. â&#x20AC;&#x153;Balance Sheets, the Transfer Problem, and Financial

Crisesâ&#x20AC;?, ,QWHUQDWLRQDO 7D[ DQG 3XEOLF )LQDQFH 9RO V

LAHIRI, Amartya and Carlos Vegh. â&#x20AC;&#x153;Living with the Fear of Floatingâ&#x20AC;?,

1DWLRQDO %XUHDX RI (FRQRPLF 5HVHDUFK :RUNLQJ 3DSHU 1R

0F.,1121 5RQDOG , 0RQH\ DQG &DSLWDO LQ (FRQRPLF 'HYHORSPHQW

:DVKLQJWRQ ' & 7KH %URRNLQJ ,QVWLWXWLRQ

MISHKIN, Frederick. S. â&#x20AC;&#x153;Global Financial Instability: Framework, Events,

Issuesâ&#x20AC;?, -RXUQDO RI (FRQRPLF 3HUVSHFWLYHV 9RO V

MORANA, C. â&#x20AC;&#x153;IGARCH Effects: an Interpretationâ&#x20AC;?, -RXUQDO RI $SSOLHG

(FRQRPLF /HWWHUV 1R V

OBSTFELD, Maurice and Kenneth Rogoff. â&#x20AC;&#x153;Risk and Exchange Ratesâ&#x20AC;?, The

FRQIHUHQFH LQ KRQRU RI $VVDI 5D]LQ 7HO $YLY 8QLYHUVLW\ 0DUFK

OBSTFELD, Maurice.

â&#x20AC;&#x153;International Macroeconomics: Mundell )OHPLQJ

Modelâ&#x20AC;?. A lecture presented at the First Annual Research Conference

RI ,QWHUQDWLRQDO 0RQHWDU\ )XQG 1RYHPEHU

Ă&#x2013;ZATAY, Fatih and GĂźven Sak. â&#x20AC;&#x153;Banking Sector Fragility and Turkeyâ&#x20AC;&#x2122;s 2000

01 Financial Crisisâ&#x20AC;?, %URRNLQJV 7UDGH )RUXP :DVKLQJWRQ ' &

%URRNLQJV ,QVWLWXWLRQ 3UHVV V

Ă&#x2013;ZATAY, Fatih. â&#x20AC;&#x153;The 1994 Currency Crisis in Turkeyâ&#x20AC;?, -RXUQDO RI 3ROLF\

5HIRUP 9RO V

3221 6HU +XDQJ DQG Clive Granger. â&#x20AC;&#x153;Forecasting Financial Market Volatility

A

Reviewâ&#x20AC;?.

2001.

KWWS IDFXOW\ ZDVKLQJWRQ HGX

H]LYRW HFRQ )RUHFDVWLQJ)09RODWLOLW\3RRQ*UDQJHU SGI +D]LUDQ

RADELET, Steven and Jeffrey Sachs. â&#x20AC;&#x153;The Onset of the East Asian Financial

Crisisâ&#x20AC;?, &XUUHQF\ &ULVHV &KLFDJR 7KH 8QLYHUVLW\ RI &KLFDJR 3UHVV

V

REBELO, Sergio and Carlos A. Vegh. â&#x20AC;&#x153;When is it Optimal to Abandon a Fixed

Exchange

Rate?â&#x20AC;?.

2002.

KWWS ZZZ HFRQ XFOD HGX FYHJK SDSHUV UHEHOR YHJK $SULO SGI

7HPPX]

5,*2%21, Roberto. â&#x20AC;&#x153;Contagion: How to Measure it?â&#x20AC;?, 3UHYHQWLQJ &XUUHQF\ &ULVHV LQ (PHUJLQJ 0DUNHWV &KLFDJR 8QLYHUVLW\ RI &KLFDJR 3UHVV

V

SACHS, Jeffrey, Aaron Tornell and Andrés Velasco. “Financial Crises in

Emerging Markets: The Lessons from 1995”, 1DWLRQDO %XUHDX RI

(FRQRPLF 5HVHDUFK :RUNLQJ 3DSHU 1R

6$1'(5 +DUDOG DQG 6WHIDQLH .OHLPHLU &RQWDJLRQ DQG &DXVDOLW\ $Q (PSULFDO ,QYHVWLJDWLRQ RI )RXU $VLDQ &ULVLV (SLVRGHV 0DDVWULFKW

0DDVWULFKW 5HVHDUFK 6FKRRO RI (FRQRPLFV RI 7HFKQRORJ\ DQG

2UJDQL]DWLRQ 5HVHDUFK 0HPRUDQGD

6$5$&2ö/8 5 úG ³ <ÕOÕQD *LUHUNHQ 7 UN (NRQRPLVL´

KWWS ZZZ WFPE JRY WU 1LVDQ

SELÇUK, Faruk. “Currency Substitution in Turkey”, $SSOLHG (FRQRPLFV 9RO

V

6+$: (GZDUG 6 )LQDQFLDO 'HHSHQLQJ LQ (FRQRPLF 'HYHORSPHQW 1HZ

<RUN 2[IRUG 8QLYHUVLW\ 3UHVV

7$</25 /DQFH 6WUXFWXUDOLVW 0DFURHFRQRPLFV $SSOLFDEOH 0RGHOV IRU WKH

7KLUG :RUOG 1HZ <RUN %DVLF %RRNV

7&0% <ÕOOÕN 5DSRU $QNDUD 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ

7&0% <ÕOOÕN 5DSRU $QNDUD 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ

7&0% <ÕOOÕN 5DSRU $QNDUD 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ

8<$1,. 6 ³6HUPD\H 3L\DVDODUÕQÕQ *HOLúPHVLQGH 'HYOHWLQ 5RO ´ )LQDQV

' Q\DVÕ 1LVDQ V

UYGUR, Ercan. “Financial LLEHUDOL]DWLRQ DQG (FRQRPLF 3HUIRUPDQFH LQ Turkey”, )LQDQFLDO /LEHUDOL]DWLRQ LQ 7XUNH\ $QNDUD &HQWUDO %DQN RI

WKH 5HSXEOLF RI 7XUNH\ V

8<*85 (UFDQ Âł.UL]GHQ .UL]H 7 UNL\H .DVĂ&#x2022;P YH ĂšXEDW .UL]OHUL´

7Â UNL\H (NRQRPL .XUXPX 7DUWĂ&#x2022;ĂşPD 0HWQL 1R

9(/$6&2, Andres. â&#x20AC;&#x153;Financial Imperfections and Exchange Rate Policy in

Emerging Marketsâ&#x20AC;?, 2'7h 8OXVODUDUDVĂ&#x2022; (NRQRPL .RQJUHVL $QNDUD

14 EylĂźl 2002.

WILEY, Marilyn K. and Robert T. Daigler. â&#x20AC;&#x153;A Bivariate GARCH Approach to

WKH )XWXUHV 9ROXPH Volatility Issueâ&#x20AC;?, (DVWHUQ )LQDQFH $VVRFLDWLRQ

0HHWLQJV )ORULGD $SULO

:,//,$0621 -RKQ DQG 0ROO\ 0ahar. â&#x20AC;&#x153;A Survey of Financial Liberalizationâ&#x20AC;?,

(VVD\V LQ ,QWHUQDWLRQDO )LQDQFH 1R 3ULQFHWRQ 3ULQFHWRQ

8QLYHUVLW\ ,QWHUQDWLRQDO )LQDQFH 6HFWLRQ 1RYHPEHU

(./(5

(.

+LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÕ (QGHNVOHULQLQ ' ]H\ 2ODUDN *UDILNOHUL

! "

)*% + , " +

#$ % & " ' (

Türkiye

-/. , (

(.

+LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÃ&#x2022; (QGHNVOHULQLQ *HWLULOHULQLQ *UDILNOHUL .2

.3

.1

.2

.0

.1

-.1 .0

-.2

-.1

-.3 -.4

1996

1997

1998

1999

2000

2001

-.2

2002

1996

1997

1998

DLOGA

1999

2000

2001

2002

2001

2002

DLOGB

.15

.2

.10

.1

.05

.0

.00 -.1

-.05

-.2

-.10 -.15

1996

1997

1998

1999

2000

2001

-.3

2002

DLOGM

1996

1997

1998

1999

2000

DLOGR

.2 .1 .0 -.1 -.2 -.3

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

DLOGT

(.

.RUHORJUDP YH %LULP .|N 7HVWOHUL 6RQXoODUÕ =?>A@CB 02143 576 19873 :<; VXW4Y Z [ W7Y2\ ]A^C_`W`a4b

LNM*G 6 6 G O9EQP

D E :<F<G H9H 543 G ;JI9:<3 K c 5CEQH7d EQH :`H G EQH G e4G

LR543 3 14S BUT B B

fg5<h`G i ;j5lkX:`m*n ECn

c 5CEQH7d EQH :`H G EQH G e4G

=o3 p :4SQH G S

>rq*3 :9e<:4Sos*5Ce7G 6

P t9u v*wCw`x<y<z

x

P t*u v*{*|C{C{*{

}N3 5*~*G 6 m :

>rq*3 :9e<:4Sos*5Ce7G 6

P y7u {9|<{*wC Cv

x

P yRu {*w*yC C{*v

?5<i/E*G iQ:

>rq*3 :9e<:4Sos*5Ce7G 6

P t9u v*vRtQvC{Cv

x

P yRu {*{C{9|<w*w

q`EQm :

>rq*3 :9e<:4Sos*5Ce7G 6

P t9u yCwCw9yC|2t

x

P t*u yCwC{`x tUx

Türkiye

>rq*3 :9e<:4Sos*5Ce7G 6

VXW4Y Z [ W7Y2\ AZ Y Z 4 4Z9 < 7Y 9b > D =o3 p :<S H G S9K > D }N3 5*~CG 6 m :*K > D ?54i/E9G iQ:CK > D rq EQm :*K

D(Türkiye)

Beyaz gürültü Beyaz gürültü Beyaz gürültü Beyaz gürültü Beyaz gürültü

P t*u x<{RtUx4v

x

P t*u x2tCtQ Cw*

=?>r@ c 5*EQHRd EQH :9H G EQH G e4G

fg5<h`G i ;j5lkX:`m*n ECn

c 5*EQHRd EQH :`H G EQH G e4G

P y<{4u {C{`x4

x

P xCyRu yC|*y<vC *{

P yC{7u |<w7tCt w

x

P xCyRu |2t*t {C{*{

P tQv7u zCw* C C

x

P w*v7u C 9|< C{*{

P yC{7u w* Cw*wC `x

x

P x<{7u RtQ C 9x<{

P yC{7u y< * Rt z

x

P x*x2u y<v*wCvCw*{

N g / 4 U U C 9 ` r 9 / o U ¡` 9¢ ¡ ¤£¦¥ §Q£?¨A Q ?£¦¥U©¤ ª/ g U Q « 9 ` 9 `¢ ¡Q `¢ ¬Q ¡ 4 U U C 9 ` r QµU¡/ ¤ ¡Q¶ ±9®

§ –­*® ¯9­Q° ± –²C® ³Q°`­ ±*´ –2.5678’dir.

(.

$UMDQWLQ +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVร (QGHNVLQLQ 0(59$/ 'ย ]H\ 2ODUDN .RUHORJUDPร

รธoVHO %Dรทร QWร

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

3DUoDOร .RUHODV\RQ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

$& 3$& 4 6WDW รธoVHO %Dรทร QWร

(.

%UH]LO\D +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVร (QGHNVLQLQ %29(63$ 'ย ]H\ 2ODUDN .RUHORJUDPร

รธoVHO %Dรทร QWร _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

3DUoDOร .RUHODV\RQ

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

$& 3$& 4 6WDW รธoVHO %Dรทร QWร

(.

0HNVLND +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVร (QGHNVLQLQ 0(;%2/ 'ย ]H\ 2ODUDN .RUHORJUDPร

รธoVHO %Dรทร QWร

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

3DUoDOร .RUHODV\RQ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

$& 3$& 4 6WDW รธoVHO %Dรทร QWร

(.

5XV\D +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVร (QGHNVLQLQ 'ย ]H\ 2ODUDN .RUHORJUDPร รธoVHO %Dรทร QWร

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

3DUoDOร .RUHODV\RQ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

$& 3$& 4 6WDW รธoVHO %Dรทร QWร

(.

7ย UNL\H +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVร (QGHNVLQLQ รธ0.% 'ย ]H\ 2ODUDN

.RUHORJUDPร

รธoVHO %Dรทร QWร

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

3DUoDOร .RUHODV\RQ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

$& 3$& 4 6WDW

(.

$UMDQWLQ +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÃ&#x2022; (QGHNVLQLQ 0(59$/ %LULQFL )DUNÃ&#x2022;QÃ&#x2022;Q .RUHORJUDPÃ&#x2022;

øoVHO %D÷Ã&#x2022;QWÃ&#x2022;

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

3DUoDOÃ&#x2022; .RUHODV\RQ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

$& 3$& 4 6WDW 2ODVÃ&#x2022;OÃ&#x2022;N

(.

%UH]LO\D +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÃ&#x2022; (QGHNVLQLQ %29(63$ %LULQFL )DUNÃ&#x2022;QÃ&#x2022;Q

.RUHORJUDPÃ&#x2022;

øoVHO %D÷Ã&#x2022;QWÃ&#x2022; _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

3DUoDOÃ&#x2022; .RUHODV\RQ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

$& 3$& 4 6WDW 2ODVÃ&#x2022;OÃ&#x2022;N

(.

0HNVLND +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÃ&#x2022; (QGHNVLQLQ 0(;%2/ %LULQFL )DUNÃ&#x2022;QÃ&#x2022;Q øoVHO %D÷Ã&#x2022;QWÃ&#x2022;

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

.RUHORJUDPÃ&#x2022;

3DUoDOÃ&#x2022; .RUHODV\RQ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

$& 3$& 4 6WDW 2ODVÃ&#x2022;OÃ&#x2022;N

(.

5XV\D +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVÃ&#x2022; (QGHNVLQLQ 576 %LULQFL )DUNÃ&#x2022;QÃ&#x2022;Q

.RUHORJUDPÃ&#x2022;

øoVHO %D÷Ã&#x2022;QWÃ&#x2022; _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

3DUoDOÃ&#x2022; .RUHODV\RQ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

$&

3$&

4 6WDW 2ODVÃ&#x2022;OÃ&#x2022;N

(.

7ย UNL\H +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVร (QGHNVLQLQ รธ0.% %LULQFL )DUNร Qร Q รธoVHO %Dรทร QWร _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

.RUHORJUDPร

3DUoDOร .RUHODV\RQ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

$&

3$&

4 6WDW

2ODVร Oร N

(.

2UWDODPDGDQ 6DSPDQÕQ .RúXOOX YH .RúXOVX] 2ODVÕOÕNODUÕQÕQ +HVDSODQPDVÕ

(QGHNVLQ RUWDODPDVÕ

;

=¥

=²

=­

Q

1 ;

L Q

Q ;

i= 1,2,… … ,255

L Q

Q ;

i= 2,… … … ,256

L

Q

Q ;

i= 3,… … … ,257

L

0 H÷HU 0 H÷HU

i= 1,2,… … ,1943

= =

;

;

0 7RSODP RUWDODPDGDQ VDSDQ J Q VD\ÕVÕ

!

(.

*ย QOย N +LVVH 6HQHGL 3L\DVDVร (QGHNVOHULQLQ %LULQFL )DUNODUร Qร Q .DUรบร Oร NOร .RUHORJUDPODUร

$UMDQWLQ

%UH]LO\D

0HNVLND

$UMDQWLQ

%UH]LO\D

0HNVLND

5XV\D

7ย UNL\H

3 D H T H K ยทl{7u x*xย t/y

3 D H T H K ยทl{7u w*vC *w

3 D H T H K ยทยธ{4u t/|<zCz

3 D H T H K ยทl{4u {C *zCย

D tQย Cv*wCz9|<v4u |<w*K

D tQ *|CwRtQ *|7u vRtQK

D v7t wRtQย Cz4u y9x4K

D yCyC{Cv9y<z4u Cย *K

3 D H T H ยน2t K ยทl{7u y9xย tQ{

3 D H T H P tQK ยทl{7u {*|C Cย

D |Cw*|<w9y<z4u *{CK

D y*x<ย *yCย Cย 4u ย Cw*K

3 D H T H K ยทยธ{4u x*xย tQy

3 D H T H K ยทl{7u x<vCv9|

3 D H T H K ยทยธ{4u tQย 9x4z

3 D H T H K ยทl{4u tCtQzCv

D tQย CvCw*z*|Cv7u |<wCK

D yRt w*z9x*x4 4u v*|CK

D |C CvRtQ{Cย 4u x<{CK

D xCx<ย *|Cย C{4u vCย *K

3 D H T H ยน2t K ยทl{7u yCwC *ย

3 D H T H P tQK ยทl{7u t *ย *|

D z*v*y< *zRt9u *ย CK

D Cv*wCz*ย C 4u zCz*K

3 D H T H K ยทยธ{4u w*vC Cw

3 D H T H K ยทl{7u x<vCv9|

3 D H T H K ยทยธ{4u tQ Rt {

3 D H T H K ยทl{4u t w9|<ย

D tQ *|<w7t 9|Ru vRt K

D yRt w*z9x*x4 4u v*|CK

D 9|<zCz*v9xRu v*ย CK

D RtUx4z`x4w4u |CyCK

3 D H T H ยน2t K ยทl{7u y*y*x<z D z* C{Cw*vC 4u yC{CK

5XV\D

3 D H T H K ยทยธ{4u t/|<zCz

3 D H T H K ยทl{7u tQย 9x<z

3 D H T H K ยทl{7u tQ RtQ{

3 D H T H K ยทl{4u {*yCย C

D |Cw*|<w9y<z4u *{CK

D |C Cv7t {*ย 7u x<{CK

D 9|<z*zCv`x2u v*ย CK

D t {*w9x<vCv4u tQyCK

3 D H T H P t K ยท

3 D H T H P t K ยทl{7u yCwC *ย

3 D H T H P t K ยทl{7u y*y*x<z

3 D H T H P tQK ยทl{7u tQy9x4v

{7u y9xย tQ{

D z*v*yC Cz7t*u *ย CK

D z* C{*wCv* 7u yC{CK

D x4ย *{Cw*{*y7u *yCK

3 D H T H K ยทยธ{4u {* CzCย

3 D H T H K ยทl{7u t*t z*v

3 D H T H K ยทl{7u tQw*|Cย

3 D H T H K ยทยธ{4u {9y<ย C

D y*y<{Cv9y<z4u *ย CK

D x*x4ย 9|<ย *{7u v*ย CK

D 7t/x<z9x<w7u |*y<K

D tQ{Cw9x<vCv4u t/y<K

D v7t wRtQย Cz4u y9x4K

7ย UNL\H

3 D H T H ยน2t K ยท

3 D H T H ยน2t K ยท

3 D H T H ยน2t K ยทl{7u t/y*x<v

{7u yCwC *ย

{7u t Cย 9|

D x<ย C{Cw*{*y7u 9y<K

D z*v*y< *zRt9u *ย CK

D *vCw*zCย * 7u z*zCK

3DUDQWH] LoLQGHNL GHรทHUOHU KHVDSODQPร รบ W LVWDWLVWLNOHULGLU W ยบ Uยฅ Q U ยป

W ยบ !Wยผ ยฝ ยพ ยฟ ร LVH U ! ROPDNWDGร U

(.

*UDQJHU 1HGHQVHOOLรทL 7HVWOHUL *HFLNPH 6D\ร Vร

%Rรบ +LSRWH]

' %5(=รธ/<$ ' $5-$17รธ1 ยถLQ *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' 0(.6รธ.$ ' $5-$17รธ1 ยถLQ *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' 586<$

' $5-$17รธ1 ยถLQ *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' 7h5.รธ<(

' $5-$17รธ1 ยถQLQ *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' $5-$17รธ1 ' %5(=รธ/<$ ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' 0(.6รธ.$ ' %5(=รธ/<$ ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' 586<$

' %5(=รธ/<$ ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU D(Tร RKรธ<(

' %5(=รธ/<$ ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' $5-$17รธ1 ' 0(.6รธ.$ ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' %5(=รธ/<$ ' 0(.6รธ.$ ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' 586<$

' 0(.6รธ.$@ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' 785.รธ<( ' 0(.6รธ.$ ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' $5-$17รธ1

' 586<$ ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' %5(=รธ/<$

' 586<$ ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' 0(.6รธ.$

' 586<$ ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' 7h5.รธ<(

' 586<$ ยถQร Q *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' $5-$17รธ1 ' 7h5.รธ<( ยถQLQ *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' %5(=รธ/<$

' 7h5.รธ<( ยถQLQ *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' 0(.6รธ.$ ' 7h5.รธ<( ยถQLQ *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU ' 586<$

' 785.รธ<( ยถQLQ *UDQJHU QHGHQL GHรทLOGLU

Gรถzlem

) รธVWDWLVWLรทL

2ODVร Oร N

(

(

(

(

(

(.

øNL 'H÷LúNHQOL .RúXOOX 9DU\DQV 7DKPLQL øoLQ .XOODQÃ&#x2022;ODQ 3URJUDP

EL YDULDWH %(.. RI (QJOH DQG .URQHU

\ PX UHV

UHV a 1 +

+ RPHJD RPHJD EHWD + EHWD DOSKD UHV UHV

DOSKD

\ [

PX [

+ [ V\PPHWULF

+ YDULDQFH RI \ VDYHG DV YDUB\

+ FRY RI \ DQG \ VDYHG DV YDUB\

+ YDULDQFH RI \ VDYHG DV FRYB\ \

RPHJD [ ORZ WULDQJXODU

EHWD [ GLDJRQDO

DOSKD [ GLDJRQDO

ORDG ZRUNILOH ORDG F ?HYULP?VWRFNLQGLFHV ZI

VHULHV \ GORJ PH[LFR

VHULHV \ GORJ WXUNH\

VHULHV G GP GORJ PH[LFR

VHULHV G GW GORJ WXUNH\

VHW VDPSOH

ILUVW REVHUYDWLRQ RI V QHHG WR EH RQH RU WZR SHULRGV EHIRUH

WKH ILUVW REVHUYDWLRQ RI V VDPSOH V VDPSOH V

LQLWLDOL]DWLRQ RI SDUDPHWHUV DQG VWDUWLQJ YDOXHV

FKDQJH EHORZ RQO\ WR FKDQJH WKH VSHFLILFDWLRQ RI PRGHO VPSO V

JHW VWDUWLQJ YDOXHV IURP XQLYDULDWH *$5&+ HTXDWLRQ HT DUFK \ F \ G HTXDWLRQ HT DUFK \ F \ G

GHFODUH FRHI YHFWRUV WR XVH LQ EL YDULDWH *$5&+ PRGHO

VHH DERYH IRU GHWDLOV FRHI PX PX

PX

FRHI IX

IX

IX

FRHI GX GX

GX

FRHI RPHJD RPHJD

RPHJD

RPHJD

FRHI DOSKD DOSKD

DOSKD

FRHI EHWD EHWD

EHWD

FRQVWDQW DGMXVWPHQW IRU ORJ OLNHOLKRRG PORJ SL ORJ #DFRV

XVH YDU FRY RI VDPSOH LQ V DV VWDUWLQJ YDOXH RI YDULDQFH FRYDULDQFH PDWUL[ VHULHV FRYB\ \ #FRY \ PX IX \ GX G \ PX IX \ GX G

VHULHV YDUB\ #YDU \

VHULHV YDUB\ #YDU \

VHULHV VTUHV \ PX IX \ GX G A VHULHV VTUHV \ PX IX \ GX G

A VHULHV UHV UHV \ PX IX \ GX G \ PX IX \ GX G

/2* /,.(/,+22'

VHW XS WKH OLNHOLKRRG

RSHQ D QHZ EODQN OLNHOLKRRG REMHFW / 2 QDPH EYJDUFK

VSHFLI\ WKH ORJ OLNHOLKRRG PRGHO E\ DSSHQG

ORJO EYJDUFK EYJDUFK DSSHQG #ORJO ORJO EYJDUFK DSSHQG VTUHV \ PX IX \ GX G A EYJDUFK DSSHQG VTUHV \ PX IX \ GX G

A EYJDUFK DSSHQG UHV UHV \ PX IX \ GX G \ PX IX \ GX G

FDOFXODWH WKH YDULDQFH DQG FRYDULDQFH VHULHV EYJDUFK DSSHQG YDUB\ RPHJD A EHWD A YDUB\ DOSKD A VTUHV

EYJDUFK DSSHQG YDUB\ RPHJD A RPHJD A EHWD A YDUB\

DOSKD A VTUHV

EYJDUFK DSSHQG FRYB\ \ RPHJD RPHJD EHWD EHWD FRYB\ \

DOSKD DOSKD UHV UHV

GHWHUPLQDQW RI WKH YDULDQFH FRYDULDQFH PDWUL[ EYJDUFK DSSHQG GHWK YDUB\ YDUB\ FRYB\ \ A

LQYHUVH HOHPHQWV RI WKH YDULDQFH FRYDULDQFH PDWUL[ EYJDUFK DSSHQG LQYK YDUB\ GHWK EYJDUFK DSSHQG LQYK YDUB\ GHWK EYJDUFK DSSHQG LQYK FRYB\ \ GHWK

ORJ OLNHOLKRRG VHULHV EYJDUFK DSSHQG ORJO PORJ SL LQYK VTUHV LQYK UHV UHV LQYK VTUHV

ORJ GHWK

UHPRYH VRPH RI WKH LQWHUPHGLDU\ VHULHV

EYJDUFK DSSHQG #WHPS LQYK LQYK LQYK VTUHV VTUHV UHV UHV GHWK

HVWLPDWH WKH PRGHO VPSO V EYJDUFK PO VKRZRSWV P F H

FKDQJH EHORZ WR GLVSOD\ GLIIHUHQW RXWSXW VKRZ EYJDUFK RXWSXW JUDSK YDUFRY OLQH YDUB\ YDUB\ FRYB\ \ VKRZ YDUFRY

)LOHQDPH HYULP LPHU WH] 'LUHFWRU\ & ?HYULP 7HPSODWH & ?'RFXPHQWV DQG 6HWWLQJV?DSLHWSH?$SSOLFDWLRQ 'DWD?0LFURVRIW?7HPSODWHV?1RUPDO GRW 7LWOH

6XEMHFW

$XWKRU $3,(,3( .H\ZRUGV

&RPPHQWV

&UHDWLRQ 'DWH

&KDQJH 1XPEHU

/DVW 6DYHG 2Q

/DVW 6DYHG %\ $3,(73( 7RWDO (GLWLQJ 7LPH 0LQXWHV /DVW 3ULQWHG 2Q

$V RI /DVW &RPSOHWH 3ULQWLQJ 1XPEHU RI 3DJHV 1XPEHU RI :RUGV DSSUR[

1XPEHU RI &KDUDFWHUV DSSUR[