'h1<$'$ )รธ1$16$/ 6(.7g5 .2162/รธ'$6<218 9( 7h5.รธ<( g51(รถรธ
Mehmet GENร AY
'DQร รบPDQ 3URI 'U .ย UรบDW $<'2รถ$1
8]PDQOร N <HWHUOLOLN 7H]L
7ย UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVร %DQNDFร Oร N YH )LQDQVDO .XUXOXรบODU *HQHO 0ย Gย UOย รทย $QNDUD 2FDN
g16g= ยถOHUGHQ LWLEDUHQ VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ VHUEHVWOHรบPHVL LOHWLรบLP
WHNQRORMLOHULQLQ LOHUOHPH J|VWHUPHVL YH ILQDQVDO SL\DVDODUร Q Nย UHVHO DQODPGD
Eย Wย QOHรบPHVL KHP JHOLรบPLรบ KHP JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHULQ HNRQRPLOHULQL
Nร Uร OJDQ YH NROD\ HWNLOHQLU KDOH JHWLUPLรบWLU 2UWD\D oร NDQ Nร Uร OJDQ \DSร ILQDQV
VHNW|Uย Qย Q \HQL DUD\ร รบODUD JLUPHVLQH \RO DoPร รบWร U %X DUD\ร รบODU
GRรทUXOWXVXQGD Wย P Gย Q\DGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWL |Q SODQD
oร NPร รบWร U %|\OH ELU \DSร LoHULVLQGH 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH HWNLQOLรทLQ YH
YHULPOLOLรทLQ VDรทODQPDVร UHNDEHW NRรบXOODUร Qร Q NRUXQPDVร YH ILQDQVDO LVWLNUDUร Q
VDรทODQPDVร |QHP ND]DQPร รบWร U
%X QRNWDGDQ KDUHNHWOH WH]LPGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLQOLรทH
YHULPOLOLรทH UHNDEHWH YH ILQDQVDO LVWLNUDUD HWNLOHULQH LOLรบNLQ JHoPLรบWH \DSร ODQ
oDOร รบPDODUGD HOGH HGLOHQ VDSWDPDODU |]HWOHQPHNWH * ย ONHOHUL YH VHoLOPLรบ
JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFL LQFHOHQPHNWHGLU
7ย P HOGH HGLOHQ EX ELOJLOHU ร รบร รทร QGD 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGHNL ILQDQVDO
konsolidasyon sรผrecL RUWD\D NRQXODUDN UDV\R DQDOL]OHUL DUDFร Oร รทร \OD 7ย UN
EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWLQLQ HWNLQOLรทH YHULPOLOLรทH UHNDEHW
NRรบXOODUร QD YH ILQDQVDO LVWLNUDUD HWNLOHUL LUGHOHQPHNWHGLU
%X DPDoOD KD]ร UODPร รบ ROGXรทXP oDOร รบPDPร Q EDรบร QGDQ LWLEDUHQ EHQL
ELULNLPOHUL\OH \|QOHQGLUHQ YH LGDUL Doร GDQ GHVWHN RODQ %DรบNDQ <DUGร PFร Vร
'Ro 'U (UGHP %Dรบoร ยถ\D %DQNDFร Oร N YH )LQDQVDO .XUXOXรบODU *HQHO 0ย Gย Uย รธ
+DNNร $UVODQยถD 0DOL 6HNW|U 'HรทHUOHQGLUPH 0ย Gย Uย 'U dLรทGHP .RรทDUยถD YH
ILNLU HOHรบWLUL YH DQOD\ร รบร LOH GHรทHUOL NDWNร ODUร Qร HVLUJHPH\HQ GHรทHUOL KRFDODUร P
3URI 'U .ย UรบDW $\GRรทDQยถD YH 3URI 'U รธUIDQ &LYFLUยถH WHรบHNNย U HGHULP
$\Uร FD EHQL EX Jย QOHUH JHWLUHQ DLOHPH YH GHVWHNOHULQL Vย UHNOL KLVVHWWLUHQ
GHรทHUOL DUNDGDรบODUร PD WHรบHNNย U HWPH\L ERUo ELOLULP
L
ødø1'(.ø/(5
6D\ID 1R
Ă&#x2013;NSĂ&#x2013;Z L
ødø1'(.ø/(5 LL 7$%/2 /ø67(6ø Y
Ú(.ø/ /ø67(6ø YLL .,6$/70$ /ø67(6ø L[
Ă&#x2013;ZET..............................................................................................................xi $%675$&7 [LLL
*ø5øÚ %ø5ø1&ø %g/h0 )ø1$16$/ .2162/ø'$6<21 .$95$0,1,1 7$1,0/$10$6, <g17(0/(5ø *(5(.d(/(5ø (1*(//(5 9( %(./(17ø/(5.....â&#x20AC;Ś.â&#x20AC;Ś..
)LQDQVDO .RQVROLGDV\RQ .DYUDPĂ&#x2022;QĂ&#x2022;Q 7DQĂ&#x2022;PODQPDVĂ&#x2022; 1.2. Finansal Konsolidasyonun Gerekçeleri................................................â&#x20AC;Ś.5 1.3. Finansal Konsolidasyonun Ă&#x2013;nĂźndeki Engeller.........................................6
Finansal Konsolidasyon YĂśntemleri............................
%LUOHĂşPH
6DWĂ&#x2022;Q $OPD
6WUDWHMLN $QODĂşPDODU 2UWDNOĂ&#x2022;NODU YH -RLQW 9HQWXUH
/LGHU .XUXOXĂşODUĂ&#x2022;Q 3L\DVD 3D\Ă&#x2022;QĂ&#x2022;Q $UWPDVĂ&#x2022;
7DVIL\H YH YH\D øIODV
)LQDQVDO .RQVROLGDV\RQ %HNOHQWLOHUL
1.6. Sonuç............................................................................................ ø.ø1&ø %g/h0 )ø1$16$/ .2162/ø'$6<2181 8/86$/ (.2120ø/(5 h=(5ø1'(.ø 2/$6, (7.ø/(5ø
$PSLULN dDOĂ&#x2022;ĂşPDODU YH 6RQXoODUĂ&#x2022;ÂŤÂŤ ÂŤÂŤÂŤÂŤÂŤÂŤÂŤÂŤÂŤÂŤÂŤ
(WNLQOLN YH 9HULPOLOLáH (WNLOHUL
5HNDEHW .RĂşXOODUĂ&#x2022;QD (WNLOHUL ÂŤ
)LQDQVDO øVWLNUDUD (WNLOHUL ÂŤ 2.2. Sonuç....................................................................â&#x20AC;Śâ&#x20AC;Ś..â&#x20AC;Śâ&#x20AC;Śâ&#x20AC;Śâ&#x20AC;Ś..â&#x20AC;Ś...36 LL
hdh1&h %g/h0
'h1<$'$ )ø1$16$/ .2162/ø'$6<21 $/$1,1'$.ø *(/øù0(/(5… … … … … … … … … … … … ..… … … … … … … … … … … … … ..39 $%' )LQDQV 6LVWHPLQGH .RQVROLGDV\RQ (÷LOLPL
* hONHOHUL )LQDQV 6LVWHPLQGH %LUOHúPH YH 6DWÕQ $OPDODU
* hONHOHULQLQ 0DOL 6LVWHP <DSÕVÕQÕQ *HOLúLPL
*HOLúPHNWH 2ODQ hONH %DQNDFÕOÕN 6LVWHPOHULQGH .RQVROLGDV\RQ
(÷LOLPL 3.4.1. Brezilya.....................................................................… … ...........59 3.4.2. Meksika................................… … … … … … … … … ......................61
øVUDLO ««««««««««
* QH\GR÷X $V\D hONHOHUL«« «« ««««
'R÷X $YUXSD hONHOHUL«««« « ««« 3.5. Sonuç....................................................................… … ..… … … … ..… ...66 'g5'h1&h %g/h0
7h5.ø<(¶'( )ø1$16$/ .2162/ø'$6<21 9( 7h5. %$1.$&,/,. 6ø67(0ø1( (7.ø/(5ø 4.1. Türk Finansal 6LVWHPLQH *HQHO %DNÕú ««««««
6RQUDVÕ 0DOL 3L\DVDODUÕQ 6HUEHVWOHúPHVL YH 'HULQOHúPHVL
7 UN %DQNDFÕOÕN 6HNW|U Q Q *HQHO g]HOOLNOHUL
4.3.1. Bilanço Büyüklü÷
.DUOÕOÕN 'XUXPX
.UHGL YH 0HYGXDW <DSÕVÕ
7 UN %DQNDFÕOÕN 6LVWHPLQGH .RQVROLGDV\RQ *HOLúLPL
%DQND 6D\ÕVÕQGDNL *HOLúPHOHU
%DQND %LUOHúPH YH 6DWÕQ $OPDODUÕ
7DVIL\HOHU
<HQL *LULúOHUL
<R÷XQODúPD
+HUILQGDKO +LUVFKPDQQ ++ (QGHNVL
)LQDQVDO .RQVROLGDV\RQXQ 7 UN %DQNDFÕOÕN 6LVWHPLQH (WNLVL
(WNLQOL÷H (WNLVL 7RSODP .UHGLOHULQ 7RSODP $NWLIOHU øoHULVLQGHNL 3D\Õ
0HYGXDWÕQ .UHGL\H '|Q ú P 2UDQÕ
7DKVLOL *HFLNPLú $ODFDNODUÕQ 7RSODP .UHGLOHUH 2UDQÕ LLL
9HULPOLOL÷H (WNLVL «
ùXEH %DúÕQD dDOÕúDQ 6D\ÕVÕ *HOLúLPL
4.5.2.2. Brüt Giderlerin Toplam AktifOHUH 2UDQÕ
%U W *LGHUOHULQ )DDOL\HW *HOLUOHULQH 2UDQÕ
1HW .RPLV\RQ *HOLUOHULQLQ )DDOL\HW *HOLUOHUL øoHULVLQGHNL
3D\Õ
6HUPD\H 3L\DVDVÕ øúOHPOHUL .DUODUÕQÕQ )DDOL\HW *HOLUOHUL
øoHULVLQGHNL 3D\Õ
5HNDEHW (WNLVL 7DVDUUXI 0HYGXDWÕ )DL] 2UDQODUÕQÕQ *HOLúLPL
.UHGL )DDOL\HWOHULQLQ $]DOPDVÕ
.DUOÕOÕ÷ÕQ $UWPDVÕ
0LNUR %D]GD )LQDQVDO øVWLNUDUD (WNLOHUL ««
1HW )DL] 0DUMÕ
$NWLI *HWLULVL 4.5.4.3. Özkaynak Getirisi.........................................................108
&DUL 2UDQ
.DOGÕUDo 2UDQÕ
0DNUR %D]GD )LQDQVDO øVWLNUDUD (WNLOHUL «««««« «
4.5.5.1. Büyüme........................................................................112
&DUL $oÕN
(QIODV\RQ 2\QDNOÕ÷Õ
.XU 2\QDNOÕ÷Õ
)DL] 2\QDNOÕ÷Õ
)LQDQVDO .RQVROLGDV\RQXQ g]HO YH <DEDQFÕ %DQNDODUD (WNLVL
(WNLQOL÷H (WNLVL
9HULPOLOL÷H (WNLVL .....................................................… 119 5HNDEHW (WNLVL
0LNUR %D]GD )LQDQVDO øVWLNUDUD (WNLOHUL ««
4.7. Sonuç....… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ................121 %(ùø1&ø %g/h0
6218d 9( g1(5ø/(5..........… … … … .… … .....................................… .....125 KAYNAKÇA.................................................................................................131
LY
7$%/2 /ø67(6ø 6D\ID 1R
7DEOR
.RQVROLGDV\RQXQ *HUHNoHOHUL 7HúYLN (GHQ ve Engelleyen Etkenler.......................… … .................................7
7DEOR
)LQDQVDO 6HNW|UGH *HUoHNOHúHQ %LUOHúPH YH 6DWÕQ $OPDODU 0LO\DU $%' 'RODUÕ h]HUL «««« «
7DEOR 7DEOR 7DEOR
7DEOR
7DEOR 7DEOR 7DEOR 7DEOR
' Q\DQÕQ (Q % \ N %DQNDODUÕQÕQ $NWLI % \ NO ÷ Q Q * hONHOHULQLQ *6<ø+¶\D 2UDQÕ
$%' %DQNDFÕOÕN 6HNW|U QGHNL 0HYGXDW * YHQFHVLQH 7DEL 7LFDUL %DQND YH 'L÷HU .XUXOXúODUÕQ 6D\ÕVÕ ««
%DQND YH 7DVDUUXI .XUXOXúODUÕ 6D\ÕVÕ
$NWLI % \ NO NOHULQH *|UH %DQND %LUOHúPHOHUL – $%' )LQDQVDO 6LVWHPLQGH %LUOHúPH YH 6DWÕQ $OPDODU – 0LO\DU $%' 'RODUÕ * hONHOHULQGH )LQDQVDO 6LVWHPGH %LUOHúPH YH (GLQLP (÷LOLPL 0LO\DU $%' 'RODUÕ ........................................… 45
$%' )LQDQVDO 6LVWHPGH %LUOHúPH YH 6DWÕQ $OPD (÷LOLPL 0LO\DU $%' 'RODUÕ
$% )LQDQVDO 6LVWHPGH %LUOHúPH YH 6DWÕQ $OPD (÷LOLPL 0LO\DU $%' 'RODUÕ
7DEOR -DSRQ )LQDQV 6LVWHPLQGH %LUOHúPH YH 6DWÕQ $OPD (÷LOLPL 0LO\DU $%' 'RODUÕ
7DEOR -RLQW 9HQWXUH YH 6WUDWHMLN $QODúPD 6D\ÕVÕ
7DEOR * hONHOHULQGH %DQND YH 6LJRUWD ùLUNHWL 6D\ÕVÕ
7DEOR * hONHOHULQGH %DQND <R÷XQODúPDVÕ
7DEOR * hONHOHUL +D\DW 6LJRUWDVÕ 6HNW|U QGH <R÷XQODúPD
7DEOR * hONHOHUL 'L÷HU 6LJRUWD 6HNW|U QGH <R÷XQODúPD
Y
7DEOR 6HoLOPLรบ *HOLรบPHNWH 2ODQ hONH %DQND 6LVWHPOHULQGH %DQND 6D\ร Vร YH 3L\DVD <RรทXQODรบPDVร
7DEOR 6HoLOPLรบ *HOLรบPHNWH 2ODQ 7LFDUL %DQNDFร Oร N 6LVWHPOHULQGH %DQND <RรทXQODรบPDVร Qร Q *HOLรบLPL
7DEOR
7DEOR 7DEOR 7DEOR
7DEOR
7DEOR
7DEOR
7DEOR
7DEOR
)LQDQVDO .XUXOXรบODUร Q $NWLIOHULQLQ 'Dรทร Oร Pร
$UDOร N รธWLEDUL\OH 0HYGXDW %DQNDODUร Qร Q $NWLI %ย \ย NOย รทย Qย Q 7RSODP )LQDQVDO 6LVWHP รธoHULVLQGHNL 3D\ร hONH gUQHNOHUL
6HoLOPLรบ )LQDQVDO 'HULQOHรบPH *|VWHUJHOHUL *60+ยถ\H 2UDQร
%DQNDFร Oร N 6HNW|Uย Qย Q g]ND\QDN *HWLULVL 0LO\DU 7/
6RQUDVร %DQND 6D\ร Vร
6RQUDVร %DQND %LUOHรบPH YH 6DWร Q $OPDODUร
6RQUDVร 'RรทUXGDQ 8OXVDO %DQND 7DVIL\HOHUL
6RQUDVร .XUXODQ %DQNDODU )DDO YH .DSDQDQ $\Uร POร
7/ 0HYGXDW 5HHO )DL] 2UDQODUร (Tร FE 1987= 100, %)..........102
7DEOR โ '|QHPLQGH 7ย UN %DQNDFร Oร N 6HNW|Uย
YL
ù(.ø/ /ø67(6ø 6D\ID 1R ùHNLO %DQNDFÕOÕN 6HNW|U Q Q %LODQoR % \ NO ÷ Q Q *HOLúLPL 7h)( 0LO\DU 7L)..............… .....................73
ùHNLO %DQNDFÕOÕN 6HNW|U Q Q %LODQoR % \ NO ÷ Q Q *6<ø+¶\D 2UDQÕ «« «««« «
ùHNLO .UHGL YH 0HYGXDW *HOLúLPL 7h)( 0LO\DU 7/ YH 0HYGXDWÕQ .UHGL\H '|Q ú P 2UDQÕ «
ùHNLO %DQNDFÕOÕN 6HNW|U QGH <R÷XQODúPD «««
ùHNLO %DQNDFÕOÕN 6HNW|U QGH 0HYGXDW <R÷XQODúPDVÕ (HH Endeksi)… … … … … … … … .................................................87 ùHNLO 7RSODP .UHGLOHULQ 7RSODP %LODQoR % \ NO ÷ øoLQGHNL 3D\Õ
ùHNLO 0HYGXDWÕQ .UHGL\H '|Q ú P 2UDQÕ
ùHNLO 7DKVLOL *HFLNPLú $ODFDNODUÕQ 7RSODP .UHGLOHUH 2UDQÕ
ùHNLO ùXEH YH dDOÕúDQ 6D\ÕVÕ %LQ $GHW .LúL
ùHNLO ùXEH %DúÕQD dDOÕúDQ 6D\ÕVÕ
ùHNLO Brüt GidHUOHULQ 7RSODP $NWLIOHUH 2UDQÕ
ùHNLO %U W *LGHUOHULQ )DDOL\HW *HOLUOHULQH 2UDQÕ
ùHNLO 1HW .RPLV\RQ *HOLUOHULQLQ )DDOL\HW *HOLUOHULQH 2UDQÕ
ùHNLO 6HUP 3L\ øúO .DUODUÕQÕQ )DDOL\HW *HOLUOHUL øoHULVLQGHNL 3D\Õ «
ùHNLO '7+ )DL] 2UDQODUÕ $%' 'RODUÕ &LQVLQGHQ $\OÕN $÷ÕUOÕNODQGÕUÕOPÕú
ùHNLO .UHGL )DDOL\HWOHULQLQ *HOLúLPL 7h)( (Milyar TL).… … … … … … … … ...................................................105 ùHNLO '|QHP 1HW .DUÕQÕQ *HOLúLPL 2UDQÕ 7h)( (Milyar TL).… … … … … … … … ...................................................105 ùHNLO 1HW )DL] 0DUMÕQÕQ *HOLúLPL YLL
รนHNLO $NWLI *HWLULVLQLQ *HOLรบLPL
รนHNLO g]ND\QDN *HWLULVLQLQ *HOLรบLPL
รนHNLO &DUL 2UDQร Q *HOLรบLPL
รนHNLO .DOGร UDo 2UDQร Qร Q *HOLรบLPL
รนHNLO %ย \ย PH 2UDQODUร Qร Q *HOLรบLPL
รนHNLO &DUL $oร รทร Q *60+ยถ\D 2UDQร Qร Q *HOLรบLPL
รนHNLO <ร OOร N (QIODV\RQ 2UDQODUร YH 2\QDNOร รทร
รนHNLO $%' 'RODUร Qร Q <ร OOร N 'HรทLรบLPL YH 2\QDNOร รทร
รนHNLO %LU $\ 9DGHOL 0HYGXDWODUร Q $\Oร N 5HHO *HWLULVL YH 2\QDNOร รทร
รนHNLO g]HO YH <DEDQFร %DQNDODU *UXEXQXQ (WNLQOLรทLQLQ *HOLรบLPL
รนHNLO g]HO YH <DEDQFร %DQNDODU *UXEXQXQ 9HULPOLOLรทLQLQ *HOLรบLPL
รนHNLO g]HO YH <DEDQFร %DQNDODU *UXEXQGD 5HNDEHWLQ *HOLรบLPL
รนHNLO g]HO YH <DEDQFร %DQNDODU *UXEXQXQ 0LNUR %D]GD )LQDQVDO รธVWLNUDUD .DWNร Vร
YLLL
.,6$/70$ /ø67(6ø $%
$YUXSD %LUOL÷L
%''.
%DQNDFÕOÕN ' ]HQOHPH YH 'HQHWOHPH .XUXPX
$%' %,6
&$0(/
$PHULND %LUOHúLN 'HYOHWOHUL
%DQN IRU ,QWHUQDWLRQDO 6HWWOHPHQWV 8OXVODUDUDVÕ gGHPHOHU %DQNDVÕ
&DSLWDO $GHTXDF\ $VVHW 4XDOLW\ 0DQDJHPHQW (DUQLQJV /LTXLGLW\ 6HUPD\H <HWHUOLOL÷L $NWLI NDOLWHVL <|QHWLP .DUOÕOÕN /LNLGLWH
'ø(
'HYOHW øVWDWLVWLN (QVWLW V
(&%
(XURSHDQ &HQWUDO %DQN $YUXSD 0HUNH] %DQNDVÕ
'7+ )('
'|YL] 7HYGLDW +HVDEÕ
)HGHUDO 5HVHUYH %DQN
*
*URXS RI 7HQ 2QODU *UXEX
*60+
*D\ULVDIL 0LOOL +DVÕOD
*
*6<ø+
*URXS RI 7ZHOYH 2QLNLOHU *UXEX *D\ULVDIL <XUWLoL +DVÕOD
++ (QGHNVL +HUILQGDKO +LUVFKPDQQ (QGHNVL ,0)
,QWHUQDWLRQDO 0RQHWDU\ )XQG 8OXVODUDUDVÕ 3DUD )RQX
2(&'
2UJDQL]DWLRQ IRU (FRQRPLF &R RSHUDWLRQ DQG 'HYHORSPHQW (NRQRPLN øúELUOL÷L YH .DONÕQPD gUJ W
/7&0
352(5 52$ 52(
/RQJ 7HUP &DSLWDO 0DQDJHPHQW 8]XQ 9DGHOL 6HUPD\H Yönetimi)
8OXVDO 0DOL 6LVWHPLQ <HQLGHQ <DSÕODQGÕUÕOPDVÕ YH * oOHQGLULOPHVL øoLQ 7HúYLN 3URJUDPÕ $NWLI *HWLULVL
: Özkaynak Getirisi L[
7%%
7 UNL\H %DQNDODU %LUOL÷L
7*$
7DKVLOL *HFLNPLú $ODFDNODU
7&0% 7/
706) TÜFE
7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ 7 UN OLUDVÕ
7DVDUUXI 0HYGXDW 6LJRUWD )RQX : Tüketici Fiyat Endeksi
[
g=(7 ยถOHUGHQ LWLEDUHQ VHUPD\H KDUHNHWOHULQLQ VHUEHVWOHรบPHVL GHUHJย ODV\RQ
LOHWLรบLP WHNQRORMLOHULQLQ LOHUOHPH J|VWHUPHVL YH ILQDQVDO SL\DVDODUร Q Nย UHVHO
Eย Wย QOHรบPHVL IDL] PDUMODUร Qร Q GDUDOPDVร QD \RO DoDUDN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q
NDUOร Oร รทร Qร D]DOWPร รบ YH ILQDQV VHNW|Uย Qย Q \HQL DUD\ร รบODUD JLUPHVLQH \RO DoPร รบWร U %X
DUD\ร รบODU GRรทUXOWXVXQGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWL |Q SODQD oร NPร รบWร U %X
Vย UHoWH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLQOLรทH YHULPOLOLรทH UHNDEHW NRรบXOODUร QD YH
ILQDQVDO LVWLNUDUD HWNLOHUL FLGGL WDUWร รบPD NRQXVX ROPXรบWXU %X oDOร รบPD Gย Q\DGD
JHOLรบPLรบ * ย ONHOHUL VHoLOPLรบ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHU YH 7ย UNL\HยถGH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ Vย UHFL KDNNร QGD ELOJL YHUPHNWH YH 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH
\DรบDQDQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLQOLรทH YHULPOLOLรทH UHNDEHW NRรบXOODUร QD YH
ILQDQVDO LVWLNUDUD HWNLOHULQL LQFHOHPHNWHGLU
Dรผnya รถrneklerinin incelenmesi sonucu elde edilen sonuรงlara gรถre, hem
JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGH KHP VHoLOPLรบ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH ยถOร \ร OODUGD FLGGL
DQODPGD ILQDQVDO VLVWHPOHUGH NRQVROLGDV\RQ \DรบDQGร รทร HYUHQVHO EDQNDFร Oร รทร Q |Q
SODQD oร NWร รทร YH ROLJRSROLVWLN \DSร \D GRรทUX ELU HรทLOLP ROGXรทX DQODรบร OPDNWDGร U Literatรผrde finansal konsolidasyonun ulusal ekonomilere etkileri konusunda fikir
ELUOLรทL ROPDPDVร QD UDรทPHQ JHQHO RODUDN HWNLQOLรทL YH YHULPOLOLรทL DUWร UGร รทร UHNDEHW
NRรบXOODUร Qร ER]GXรทX YH ILQDQVDO LVWLNUDUD ROXPOX NDWNร \DSWร รทร EXOJXODQPDNWDGร U
7ย UNL\H X\JXODPDVร QGD LVH \ร Oร QD NDGDU ILQDQVDO SDUoDODQPDQร Q
\DรบDQGร รทร Gย Q\DGDNL JHOLรบPHOHUH SDUDOHO RODUDN ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWLQLQ
JHo GH ROVD ยถGH EDรบODGร รทร YH .DVร P YH รนXEDW NUL]OHULQLQ DUGร QGDQ
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย \HQLGHQ \DSร ODQGร UPD oDEDODUร LOH ELUOLNWH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH
NRQVROLGDV\RQXQ XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบDELOGLรทL WHVSLW HGLOPLรบWLU <HQLGHQ
\DSร ODQGร UPDQร Q ELU VRQXFX RODUDN RUWD\D oร NDQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLQOLN
YHULPOLOLN UHNDEHW NRรบXOODUร YH ILQDQVDO LVWLNUDU ย ]HULQH HWNLOHUL LVH EHNOHQGLรทL JLEL FLGGL
WDUWร รบPDODUร GD EHUDEHULQGH JHWLUPLรบWLU
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ HWNLQOLรทL
ROXPOX \|QGH JHOLรบPHPLรบ DQFDN ]RUXQOX NRQVROLGDV\RQXQ DUGร QGDQ HWNLQOLN ROXPOX
\|QGH JHOLรบPLรบWLU )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH
YHULPOLOLรทLQ ROXPOX \|QGH JHOLรบWLรทL J|Uย OPHNWHGLU %DQNDFร Oร N VLVWHPLQGH Doร N
SR]LV\RQ DOPDN LVWHPH\HQ EDQNDODU Doร Vร QGDQ 7/ ND\QDNODUร Q |QHP ND]DQPDVร [L
QHGHQL\OH 7/ PHYGXDWODU Doร Vร QGDQ UHNDEHWLQ DUWWร รทร DQFDN NUHGL IDDOL\HWOHUL '7+
QHW NRPLV\RQ JHOLUL YH NDUOร Oร N Doร Vร QGDQ EDNร OGร รทร QGD UHNDEHWLQ D]DOGร รทร
DQODรบร OPDNWDGร U 1HW IDL] PDUMร DNWLI JHWLULVL |]ND\QDN JHWLULVL FDUL RUDQร Q YH NDOGร UDo
RUDQร QD JHOLรบLPLQH EDNร OGร รทร QGD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q SHUIRUPDQVร Qร Q DUWWร รทร YH
]RUXQOX NRQVROLGDV\RQXQ PLNUR DQODPGD ILQDQVDO LVWLNUDUD ROXPOX NDWNร Vร ROGXรทX
J|Uย OPHNWHGLU %HQ]HU JHUoHNOHรบPHOHU NDOGร UDo RUDQร KDULo |]HO YH \DEDQFร
EDQNDODU JUXEXQGD GD J|]OHPOHQPLรบWLU
<ย NVHN Eย \ย PH RUDQODUร HQIODV\RQ RUDQร Qร Q Kร ]OD JHULOHPHVL NXUGDNL YH
IDL]GHNL R\QDNOร รทร Q D]DOPDVร YH IDL]OHULQ Kร ]OD JHULOHPHVL ]RUXQOX NRQVROLGDV\RQXQ
PDNUR DQODPGD ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNร \DSWร รทร Qร DQFDN FDUL Doร รทร Q KDOHQ |QHPOL ELU
VRUXQ ROGXรทX DQODรบร OPDNWDGร U 'LรทHU \DQGDQ .DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL
|QFHVLQGH PDNUR HNRQRPLN LVWLNUDUVร ]Oร N EDQNDODUร Q PDOL Eย Q\HOHULQLQ ER]XOPDVร QD
QHGHQ ROPXรบ YH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ GDOJDVร Qร WHWLNOHPLรบWLU ร nรผmรผzdeki
dรถnemde
de,
dรผnya
genelinde
finansal
sistemlerde
NRQVROLGDV\RQXQ GHYDP HGHFHรทL EHNOHQPHNWHGLU 'ย Q\DGD \DรบDQDQ NRQVROLGDV\RQ
sรผreci, TรผrN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ XOXVODUDUDVร UHNDEHW Jย Fย Qย DUWร UPDVร Qร ]RUXQOX
Nร ODFDNWร U $\Uร FD PDNUR HNRQRPLN \DSร Qร Q Vย UGย Uย OHELOLUOLรทL \ย NVHN UHHO IDL]OHUL
D]DOWPD ]RUXQOXOXรทXQD GD\DQPDNWDGร U 7ย P EX IDNW|UOHU J|] |Qย QGH
EXOXQGXUXOGXรทXQGD 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWLQLQ YH
HYUHQVHO EDQNDFร Oร รทร Q |Qย Pย ]GHNL G|QHPGH GH |QHPLQL NRUXPDVร EHNOHQPHOLGLU
$QDKWDU .HOLPHOHU )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ HWNLQOLN YHULPOLOLN UHNDEHW YH
ILQDQVDO LVWLNUDU
[LL
$%675$&7 7KH RQJRLQJ OLEHUDOL]DWLRQ RI FDSLWDO PRYHPHQWV GHUHJXODWLRQ
DGYDQFHPHQWV LQ FRPPXQLFDWLRQ WHFKQRORJ\ DQG JOREDO LQWHJUDWLRQ RI ILQDQFLDO
PDUNHWV WLOO V FDXVHG ORZHU SURILWDELOLW\ IRU WKH EDQNLQJ V\VWHP E\ GHFUHDVLQJ
WKH LQWHUHVW PDUJLQ 6LQFH WKHQ ILQDQFLDO VHFWRU EHJDQ WR VHDUFK IRU QHZ
DSSURDFKHV 7KH UHVXOW RI WKHVH VHDUFK ZDV ILQDQFLDO FRQVROLGDWLRQ ,Q WKLV QHZ HUD
WKH HIIHFWV RI ILQDQFLDO FRQVROLGDWLRQ RQ HIIHFWLYHQHVV HIILFLHQF\ FRPSHWLWLRQ DQG
ILQDQFLDO VWDELOLW\ JDLQHG LPSRUWDQFH 7KLV VWXG\ SURYLGHV LQIRUPDWLRQ DERXW ILQDQFLDO
FRQVROLGDWLRQ SURFHVV LQ WKH GHYHORSHG * FRXQWULHV VHOHFWHG GHYHORSLQJ
FRXQWULHV DQG 7XUNLVK ILQDQFLDO V\VWHP DQG WKH HIIHFWV RI ILQDQFLDO FRQVROLGDWLRQ RQ
HIIHFWLYHQHVV HIILFLHQF\ FRPSHWLWLWRQ DQG ILQDQFLDO VWDELOLW\ LQ 7XUNLVK ILQDQFLDO
V\VWHP
7KH LQIRUPDWLRQ JDWKHUHG IURP H[SHULHQFHV RI RWKHU FRXQWULHV HPSKDVL]H
WKDW WKHUH ZDV D VLJQLILFDQW ILQDQFLDO FRQVROLGDWLRQ SURFHVV LQ WKH GHYHORSHG DQG
GHYHORSLQJ FRXQWULHV DQG WHQGHQF\ WRZDUGV XQLYHUVDO EDQNLQJ DQG ROLJRSROLVWLF
VWUXFWXUH 0RUHRYHU VWLOO WKHUH LV QRW D FRQVHQVXV RQ WKH HIIHFWV RI ILQDQFLDO
FRQVROLGDWLRQ 0RVWO\ LW LV DFFHSWHG WKDW ILQDQFLDO FRQVROLGDWLRQ KDV SRVLWLYH HIIHFWV
RQ HIIHFWLYHQHVV HIILFLHQF\ DQG ILQDQFLDO VWDELOLW\ DQG DGYHUVH HIIHFWV RQ
FRPSHWLWLRQ
,Q WKH 7XUNLVK FDVH LW LV IRXQG WKDW WKHUH KDG EHHQ D ILQDQFLDO
VHJPHQWDWLRQ XQWLO WKH ILQDQFLDO FRQVROLGDWLRQ SURFHVV EHJDQ LQ ODWHO\
FRPSDUHG WR ZRUOG H[SHULHQFHV DQG LW DSSURDFKHG WR WKH LQWHUQDWLRQDO OHYHOV DIWHU
WKH 1RYHPEHU DQG )HEUXDU\ FULVLV ZLWK WKH LPSOHPHQWDWLRQ RI WKH QHZ
EDQN UHVWUXFWXULQJ SURJUDP $V H[SHFWHG WKH GHEDWHV RQ WKH HIIHFWV RI ILQDQFLDO
FRQVROLGDWLRQ WR HIIHFWLYHQHVV HIILFLHQF\ FRPSHWLWLRQ DQG ILQDQFLDO VWDELOLW\ KDYH
EHJXQ DIWHU WKH HPHUJHQFH RI WKLV QHZ ROLJRSROLVWLF VWUXFWXUH DV D UHVXOW RI EDQN
UHVWUXFWXULQJ
2Q WKH ILQDQFLDO FRQVROLGDWLRQ SURJUHVV WKH HIIHFWLYHQHVV RI WKH 7XUNLVK
EDQNLQJ V\VWHP ZDV QRW VHHP SRVLWLYH RQ WKH RWKHU KDQG WKH HIIHFWLYHQHVV VHHP
SRVLWLYH DIWHU WKH LQYROXQWDU\ FRQVROLGDWLRQ RI WKH EDQNLQJ V\VWHP 0RUHRYHU
HIILFLHQF\ LV SRVLWLYH LQ WKH ILQDQFLDO FRQVROLGDWLRQ SURFHVV SHULRG %HFDXVH RI WKH
LQFUHDVLQJ LPSRUWDQFH RI 7/ IXQGV GXH WR WKH ZLOOLQJQHVV RI WKH EDQNLQJ V\VWHP WR [LLL
DYRLG WKH RSHQ SRVLWLRQ WKH FRPSHWLWLRQ LQ 7/ GHSRVLWV LQFUHDVHG +RZHYHU IRUHLJQ
H[FKDQJH GHSRVLWV FUHGLW GHYHORSPHQW QHW FRPPLVVLRQ LQFRPH DQG SURILWDELOLW\
VKRZ WKDW WKHUH LV D GHFUHDVH LQ FRPSHWLWLRQ 1HW LQWHUHVW PDUJLQ UHWXUQ RQ DVVHWV
UHWXUQ RQ HTXLW\ OHYHUDJH UDWLR DQG FXUUHQW UDWLR VKRZV WKDW ILQDQFLDO FRQVROLGDWLRQ
KDYH D VLJQLILFDQW HIIHFW RQ ILQDQFLDO VWDELOLW\ LQ PLFUR WHUPV 7KLV LV PRVWO\ REVHUYHG for the private and foreign banksâ&#x20AC;&#x2122; group, except leverage ratio. +LJK JURZWK UDWHV GHFUHDVH LQ WKH LQIODWLRQ UDWH GHFUHDVH LQ WKH YRODWLOLW\ RI
LQWHUHVW UDWHV DQG IRUHLJQ H[FKDQJH UDWHV LPSOLH WKDW LQYROXQWDU\ FRQVROLGDWLRQ KDV
SRVLWLYH FRQWULEXWLRQV RQ WKH ILQDQFLDO VWDELOLW\ LQ PDFUR WHUPV +RZHYHU FXUUHQW
DFFRXQW GHILFLW LV VWLOO DQ LPSRUWDQW SUREOHP 2Q WKH RWKHU KDQG WKH LQVWDELOLW\ LQ
PDFUR HFRQRPLF HQYLURQPHQW EHIRUH WKH 1RYHPEHU DQG 2FWREHU FULVLV
ZKLFK FDXVHG GHWHULRUDWLRQ LQ WKH ILQDQFLDO VWUXFWXUH RI EDQNV WULJJHUHG ILQDQFLDO
FRQVROLGDWLRQ ZDYH LQ WKH EDQNLQJ V\VWHP
,Q WKH QHDU IXWXUH LW LV H[SHFWHG WKDW WKH ILQDQFLDO FRQVROLGDWLRQ SURFHVV ZLOO
FRQWLQXH DOO RYHU WKH ZRUOG 7KLV RQJRLQJ SURFHVV ZLOO IRUFH WKH 7XUNLVK EDQNLQJ
V\VWHP WR LQFUHDVH KHU LQWHUQDWLRQDO FRPSHWLWLYHQHVV 0RUHRYHU WKH VXVWDLQDELOLW\ RI
WKH PDFUR HFRQRPLF V\VWHP GHSHQGV RQ GHFUHDVH LQ UHDO LQWHUHVW UDWHV :KHQ ZH
WDNH LQWR FRQVLGHUDWLRQ DOO RI WKHVH IDFWRUV LW VKRXOG EH H[SHFWHG WKDW WKH ILQDQFLDO
FRQVROLGDWLRQ DQG XQLYHUVDO EDQNLQJ ZLOO SUHVHUYH LWV LPSRUWDQFH LQ WKH 7XUNLVK
EDQNLQJ V\VWHP
.H\ZRUGV )LQDQFLDO FRQVROLGDWLRQ HIIHFWLYHQHVV HIILFLHQF\ FRPSHWLWLRQ
DQG ILQDQFLDO VWDELOLW\
[LY
*รธ5รธรน ยถOHUGHQ
LWLEDUHQ
VHUPD\H
KDUHNHWOHULQLQ
VHUEHVWOHรบPHVL
GHUHJย ODV\RQ LOHWLรบLP WHNQRORMLOHULQLQ LOHUOHPH J|VWHUPHVL YH ILQDQVDO
SL\DVDODUร Q Nย UHVHO Eย Wย QOHรบPHVL IDL] PDUMODUร Qร Q GDUDOPDVร QD \RO DoDUDN
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q NDUOร Oร รทร Qร D]DOWPร รบ Ye finans sektรถrรผnรผn yeni
DUD\ร รบODUD JLUPHVLQH \RO DoPร รบWร U <HQL DUD\ร รบODU GRรทUXOWXVXQGD VRQ \ร OODUGD
XOXVDO YH XOXVODUDUDVร ILQDQVDO VLVWHPOHUGH \DรบDQDQ \RรทXQ EDQND ELUOHรบPHOHUL
YH VDWร Q DOPDODUร PDOL Jย Fย Qย \LWLUPLรบ EDQNDODUร Q VLVWHPLQ Gร รบร QD oร NDUร OPDVร
YH OLGHU NXUXOXรบODUร Q SL\DVD SD\ODUร Qร DUWร UPDVร ILQDQVDO VLVWHPOHUGH \DรบDQDQ
NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWLQL HQ oRN WDUWร รบร ODQ NRQXODUร QGDQ ELULVL KDOLQH
JHWLUPLรบWLU )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWL ILQDQV VHNW|Uย QGH OLGHU NXUXOXรบODUร Q SD\ร Qร Q DUWPDVร QD QHGHQ ROPXรบ YH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
HWNLQOLN YH YHULPOLOLN UHNDEHW NRรบXOODUร YH ILQDQVDO LVWLNUDU ย ]HULQGHNL HWNLOHULQL
GH WDUWร รบPD NRQXVX KDOLQH JHWLUPLรบWLU
7ย UN ILQDQVDO VLVWHPLQGH GH .DVร P YH รนXEDW NUL]OHULQLQ
DUGร QGDQ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย \HQLGHQ \DSร ODQGร UPD oDEDODUร Qร Q DPDFร
Eย \ย \HPH\HQ KDWWD Nย oย OHQ ILQDQV VHNW|Uย QGH GDKL EDQNDODUร Q VDรทOร NOร
oDOร รบDELOPHVLQH RODQDN VDรทOD\DFDN \DSร Qร Q NXUXOPDVร Qร VDรทODPDN ROPXรบ YH
HYUHQVHO EDQNDFร Oร N LONHVL EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPDVร QGD
Dรทร U
EDVPร รบWร U
$QFDN
EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย QGH
DU]XODQDQ
\HQLGHQ
\DSร ODQGร UPDQร Q ยณEย \ย \HPH\HQ D\DNWD NDODPD]ยถยถ IHOVHIHVL ย ]HULQH GHรทLO
|OoHN HNRQRPLVLQLQ JHWLUHFHรทL HWNLQOLรทLQ YH YHULPOLOLรทLQ VDรทOD\DFDรทร PDOL\HW
DYDQWDMODUร UHNDEHW NRรบXOODUร Qร Q NRUXQPDVร ve finansal istikrar รผzerine
NXUXOPDVร JHUHNPHNWHGLU %X GRรทUXOWXGD WH]LQ DPDFร
L )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ NDYUDPร Qร \|QWHPOHULQL JHUHNoHOHULQL
HQJHOOHUL YH EHNOHQWLOHUL LL
/LWHUDWย UGHNL ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLQOLรทH YH
YHULPOLOLรทH UHNDEHW NRรบXOODUร QD YH ILQDQVDO LVWLNUDUD HWNLOHULQH LOLรบNLQ
oDOร รบPDODUร
LLL
* ย ONHOHUL VHoLOPLรบ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHU YH
ย ONHPL] ILQDQVDO VLVWHPOHULQGH \DรบDQDQ NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWLQL RUWD\D NR\PDN YH LY
7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \DรบDQDQ NRQVROLGDV\RQ
sรผrecinin TรผrN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ YH |]HO YH \DEDQFร EDQNDODU JUXEXQXQ
HWNLQOLรทLQH YH YHULPOLOLรทLQH UHNDEHW NRรบXOODUร QD YH ILQDQVDO LVWLNUDUD HWNLOHULQL
PDOL VLVWHPLQ GDKD VDรทOร NOร ELU \DSร \D RWXUWXOPDVร oHUoHYHVLQGH
LQFHOHPHNWLU
7H] \XNDUร GDNL DPDoODU GRรทUXOWXVXQGD EHรบ E|Oย PGHQ ROXรบDFDNWร U
%LULQFL E|Oย PGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ NDYUDPร \|QWHPOHUL JHUHNoHOHUL
HQJHOOHU YH EHNOHQWLOHU RUWD\D NRQXODFDNWร U
รธNLQFL E|Oย P ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLQOLรทH YH YHULPOLOLรทH
UHNDEHW NRรบXOODUร QD YH ILQDQVDO LVWLNUDUD HWNLOHULQH LOLรบNLQ \DSร ODQ DPSLULN
oDOร รบPDODUร YH EX oDOร รบPDODUGD HOGH HGLOHQ VDSWDPDODUร |]HWOH\HFHNWLU
ร รงรผncรผ bรถlรผm, G ย ONHOHUL YH VHoLOPLรบ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH
finansal konsolidasyon sรผrecini iรงermektedir. '|UGย QFย
E|Oย PGH
7ย UN
EDQNDFร Oร N
VLVWHPLQGHNL
ILQDQVDO
konsolidasyon sรผreci ortaya konulacak, daha sonra rasyo analizi yรถntemi
DUDFร Oร รทร \OD NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ YH |]HO YH \DEDQFร
EDQNDODU JUXEXQXQ HWNLQOLรทLQH YH YHULPOLOLรทLQH UHNDEHW NRรบXOODUร QD YH PLNUR
YH PDNUR ILQDQVDO LVWLNUDUD HWNLOHUL LQFHOHQHFHNWLU
6RQ E|Oย PGH WH]LQ DQD KDWODUร |]HWOHQHUHN JHQHO GHรทHUOHQGLUPH
\DSร ODFDNWร U
! " # $ % $ % $'& ( ) # * % $'& * ) % + ( , * # * & - $', # * ) ( . % , /& * 01 2 3 ( )'* # 4* .5, * ( # 6 7 * ) ( 9( :;+ * ( : 4* .5, *< >= . * * #9 ?# * @ ( AB* . $ ( .' % $ # ( C DA4 * @ = * E # * FG* .IH - 9J - # ( * , ( K 8 B& *LAB M # ( $', 2 3 ( )'* # 4* .5, * ( # 6
%ø5ø1&ø %g/h0 )ø1$16$/ .2162/ø'$6<21 .$95$0,1,1 7$1,0/$10$6,
<g17(0/(5ø *(5(.d(/(5ø (1*(//(5 9( %(./(17ø/(5 %X E|O PGH D÷ÕUOÕNOÕ RODUDN ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ WDQÕPÕ YH
DPSLULN oDOÕúPD VRQXoODUÕ \|QWHPOHUL WHúYLN HGHQ YH HQJHOOH\HQ HWNHQOHU
]HULQGH GXUXODFDN YH JHOLúPHNWH RODQ ONHOHUGHNL NRQVROLGDV\RQ EHNOHQWLOHUL
]HULQH \DSÕODQ DQNHW LQFHOHQHFHNWLU
)LQDQVDO .RQVROLGDV\RQ .DYUDPÕQÕQ 7DQÕPODQPDVÕ /HQFH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX ³EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGHNL HQ
|QHPOL \DSÕVDO GH÷LúLPOHUGHQ ELULVL RODUDN LIDGH HWWLNWHQ VRQUD ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQX HWNLQ YH YHULPOL oDOÕúPD\DQ ELU VHNW|UGH IDDOL\HW J|VWHUHQ
ILUPD VD\ÕVÕQGDNL D]DOPD YH Hú ]DPDQOÕ RODUDN IDDOL\HWLQL V UG UPH\H GHYDP
HGHQ úLUNHWOHULQ RUWDODPD E \ NOHULQLQ DUWPDVÕ´ RODUDN WDQÕPODPDNWDGÕU
$PLKXG YH 0LOOHU ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX ³ELUOHúPH YH VDWÕQ
DOPD WDVIL\H YH GL÷HU oÕNÕúODU VRQXFXQGD EDQND VD\ÕVÕQGDNL D]DOPD´ RODUDN
WDQÕPODPÕúWÕU dDOÕúPDODUÕQÕQ ELU EDúND E|O P QGH LVH ³EDQND VD\ÕVÕQGDNL
D]DOPD VRQXFXQGD LON EDQNDQÕQ DNWLI E \ NO ÷ Q Q VHNW|U LoLQGHNL SD\ÕQÕQ
DUWPDVÕ GL÷HU ELU LIDGH\OH EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGHNL \R÷XQODúPD´ ILQDQVDO
VLVWHPGH NRQVROLGDV\RQ RODUDN WDQÕPODQPDNWDGÕU
(&% $YUXSD 0HUNH] %DQNDVÕ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX
³ILQDQVDO VLVWHP LoHULVLQGH \HU DODQ NXUXOXúODUÕQ YH\D JUXSODUÕQ VHNW|U LoL YH\D
VHNW|UOHU DUDVÕ ELUOHúPH YH\D HGLQLPOHU VRQXFXQGD D]DOPDVÕ´ RODUDN
WDQÕPODPDNWDGÕU
,0) 8OXVODUDUDVÕ 3DUD )RQX ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX
³HQIRUPDV\RQ WHNQRORMLVL GHUHJ ODV\RQ YH N UHVHOOHúPHQLQ HWNLVL\OH GDUDODQ
IDL] PDUMODUÕQÕQ HWNLVL\OH OLGHU EDQNDODUÕQ KHP XOXVDO KHP GH XOXVODUDUDVÕ
SL\DVDODUGDNL GLรทHU EDQNDODUOD YH\D GLรทHU ILQDQVDO NXUXOXรบODUOD ELUOHรบPHVLยด
RODUDN WDQร PODPDNWDGร U N * 2QODU *UXEX \DSWร รทร oDOร รบPDGD ยณILQDQVDO VLVWHP
LoHULVLQGH |QHPOL URO R\QD\DQ NXUXOXรบ VD\ร Vร Qร Q D]DOPDVร YH\D V|] NRQXVX
NXUXOXรบODU DUDVร QGDNL UHNDEHWLQ D]DOPDVร VRQXFXQGD ILQDQVDO ND\QDNODUร Q
GDKD Vร Nร NRQWURO HGLOPHVLQL YH HWNLQ YH YHULPOL NXOODQร OPDVร Qร ยด ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ RODUDN WDQร PODPDNWDGร U .RQVROLGDV\RQ OLGHU NXUXOXรบODUร Q
SL\DVD SD\ร Qร Q DUWPDVร QGDQ ]D\ร I YH Jย oVย ] NXUXOXรบODUร Q VLVWHPLQ Gร รบร QD
oร NPDVร QGDQ YH\D PHYFXW รบLUNHWOHULQ NRPELQDV\RQODUร QGDQ ELUOHรบPH
HGLQLP RUWDN \DWร Uร PODU MRLQW YHQWXUH YH\D VWUDWHMLN DQODรบPD GD
ND\QDNODQDELOHFHรทL EX oDOร รบPDGD EHOLUWLOPLรบWLU
&XPPLQV YH 5XELR 0LVVDQV ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX
ยณGย รบย N SHUIRUPDQV VHUJLOH\HQ YH\D HWNLQ YH YHULPOL oDOร รบPDGร รทร LoLQ UHNDEHW
Jย Fย Qย \LWLUPLรบ รบLUNHWOHULQ ]RUXQOX YH\D J|Qย OOย RODUDN ELUOHรบPHOHU YH
HGLQLPOHU DUDFร Oร รทร \OD VLVWHP Gร รบร QD oร NPDVร ยด RODUDN WDQร PODPDNWDGร U
'RQRYDQ YH *DUW \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ $%' $PHULND
%LUOHรบLN 'HYOHWOHUL KD\DW VLJRUWDVร VHNW|Uย QGH \DรบDQDQ ELUOHรบPH YH
VDWร Q DOPD JHUoHNOHรบWLรทLQL LIDGH HWPHNWH YH EX JHOLรบPH\L ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ WUHQGL RODUDN WDQร PODPDNWDGร U
$PHO %DUQHV 3DQHWWD 6DOOHR ยณEDQND ELUOHรบPHOHUL YH
HGLQLPOHUL DUDFร Oร รทร \OD |OoHN HNRQRPLVLQLQ VDรทOD\DFDรทร HWNLQOLN YH YHULPOLOLN
DYDQWDMODUร QGDQ \DUDUODQPD VRQXFXQGD VHNW|UGH ROXรบDFDN \RรทXQODรบPD\ร ยด
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ RODUDN WDQร PODPDNWDGร U
Demirgรผรง .XQW /HYLQH YH /DHYHQ 1LVDQ ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQX ยณEDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH \RรทXQODรบPD RODUDN NDEXO HWPHNWH YH
VHNW|UGHNL HQ Eย \ย N ย o YH\D EHรบ EDQNDQร Q DNWLIOHULQLQ VHNW|UGHNL SD\ร Qร
DUWร UPDVร ยด RODUDN NDEXO HWPHNWHGLU
Demirgรผรง .XQW /HYLQH YH %HFN $รทXVWRV GH \DSWร NODUร
oDOร รบPDGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX EHQ]HU รบHNLOGH WDQร PODPร รบ YH V|]NRQXVX O PQ= * * # ( * ) ( .' " # $ ! ' % , 01 ?% $'& * ) % $'& ( ) # *L& *I% + ( , * # * 2 * - : ! .5, 3 # 6 PQ$ ( * : 9( :R& *S+ * ( : 9( :Q= . * ( ( T *U* , 4* .5, * ( # 6?% $'& ( ) # * V W X 2 , *Y
6 = *U # .LZ -[+ # - Z [ J ( !- :', - # 6 P 2 - Y\ * ! ( \ @'* ( . * # ( * ;Z ( # ( $ ( ] A9" 2 ( ;. - # - M -;= * * # (? ! # 3 ( ^ * #_Z ( # \ @'* ( ^ ( + # - Z -Y - :', - # = . * * # ( 9B* # . * @BZ .' # 3 3 !- - $ # # $ 3 T ( $B$ ( $', * 9( ( B = @'* * 4* $ ( *9$ 3 . 3 ( : Z ( # ( ^ (5 4 # 3 3 # 6
WDQร PGDQ \DUDUODQDUDN EDQND \RรทXQODรบPDVร YH NUL]OHU DUDVร QGDNL LOLรบNL\L
LQFHOHPLรบOHUGLU
+DUWPDQQ &DUOHWWL YH 6SDJQROR YH รนDK|]NDQ
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX ยณEDQND ELUOHรบPHOHUL VDWร Q DOPDODU YH WDVIL\HOHU
VRQXFXQGD
EDQNDFร Oร N
WDQร PODPDNWDGร U
VHNW|Uย QGH
\DรบDQDQ
\RรทXQODรบPDยด
RODUDN
)LQDQVDO .RQVROLGDV\RQXQ *HUHNoHOHUL ELULVL
)LQDQVDO VLVWHPOHUGH J|]OHQHQ HQ |QHPOL \DSร VDO GHรทLรบLPOHUGHQ
ELUOHรบPHOHU
YH
HGLQLPOHU
DUDFร Oร รทร \OD
\DรบDQDQ
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQGXU %LUOHรบPH YH HGLQLPOHULQLQ DUNDVร QGDNL QHGHQOHUL
+DZDZLQL YH 6ZDU\ * YH รนDK|]NDQ DรบDรทร GD รถzetlemektedir: โ ข
gOoHN HNRQRPLVL HFRQRPLHV RI VFDOH DUDFร Oร รทร \OD LรบOHP
PDOL\HWOHULQL Gย รบย UHUHN KHP ILQDQVDO NXUXOXรบXQ KLVVH GHรทHULQL KHP GH NDUร Qร
DUWร UPDN
hUย Q YH KL]PHW \HOSD]HVLQL oHรบLWOHQGLUHUHUHN YH GDKD JHQLรบ ELU X FRรทUDIL DODQD \D\ร ODUDN NDSVDP HNRQRPLVLQLQ HFRQRPLHV RI VFRSH โ ข
VDรทOD\DFDรทร DYDQWDMODUGDQ \DUDUODQPDN YH ULVNLQL D]DOWPDN โ ข
3D]DU SD\ร Qร YH\D WHNHO Jย Fย Qย DUWร UDUDN SL\DVDGDNL IL\DW
โ ข
0RQRSVRQL Jย Fย Qย DUWร UDUDN JLUGL IL\DWODUร Qร Gย รบย UPHN
UHNDEHWLQL D]DOWPDN โ ข
'DKD ID]OD Eย \ย \HUHN YH\D SL\DVD SD\ร Qร DUWร UDUDN GDKD ID]OD
โ ข
Gรถzetim ve denetim, risk yรถnetimi ve iรง kontrol sistemleri
โ ข
<|QHWLFL ULVNLQL D]DOWDUDN ID\GDVร Qร PDNVLPL]H HWPHN
Pย รบWHUL\H KL]PHW YH PDO VXQPDN PDOL\HWOHULQL D]DOWPDN โ ข
9HUJL NROD\Oร NODUร QGDQ ID\GDODQPDN
โ ข
Kรถtรผ yรถnetim tekniklerini tasfiye etmek,
โ ข
(QIRUPDV\RQ HNVLNOLรทL QHGHQL\OH SL\DVD GHรทHULQLQ DOWร QGD LรบOHP
J|UHQ EDQND\ร VDWร Q DOPDN ` $ a* .' 9( $ ( = # = * # *b)'* : ( , ( ( ^ ( # , 3 # # .c.' # 3 3 ^ 3 E # , 4 $ 3 3 ( T *<* , 4* .5, * ( # 6DdB# * ^ ( Z ( #!Z .' 3 Z .' M 3 3 .IJ ( @ B* , * # (? 3 : 3 Y$ ( + # , M 3 3 . T .5, # ( + ?T ( $ 1.'( # ! Y+ ( Z ( J ( @ 4* , * #D *Y& * # B* *EZ : ! $ 3 $ \ @ .' - $ -9Z .' 3 9.' $ e* .' 9( $ ( ( 4 & ', f # 3 B # # ! !) 3 :', 3 ^ 3 3 + \ $', * # B* .5, * ( # 6
โ ข
.XUXOXรบXQ VDKLS ROGXรทX |]HO ELOJLOHULQ \HU DOGร รทร YHUL WDEDQร Qร
โ ข
%DรบDUร Vร ] YH ILQDQVDO Jย oOย N LoHULVLQGHNL NXUXOXรบODUร NXUWDUPDN
HOGH HWPHN
YH\D WDVIL\H HWPHN
)LQDQVDO .RQVROLGDV\RQXQ gQย QGHNL (QJHOOHU )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ ELU oRN DYDQWDM VDรทODPDVร QD NDUรบร Oร N
VHNW|UHO \RรทXQODรบPDODUร Q YH\D VHNW|Uย Q HWNLQ YH YHULPOL oDOร รบPDVร Qร Q
|Qย QGHNL HQJHOOHULQ RUWD\D NRQXOPDVร |QHP DU] HWPHNWHGLU %X HQJHOOHULQ
WDQร PODQPDVร HQJHOOHULQ Dรบร OPDVร QD GD NDWNร VDรทOD\DFDN YH VHNW|UGH
IDDOL\HWWH EXOXQDQ รบLUNHWOHULQ HWNLQ YH YHULPOL oDOร รบPDVร ELUELUOHUL DUDVร QGDNL
UHNDEHW NRรบXOODUร Qร Q NRUXQPDVร YH ILQDQVDO LVWLNUDUร Q Jย oOHQGLULOPHVLQGH
GRรทUX DGร PODU DWร OPDVร VDรทODQDFDNWร U )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ
|Qย QGHNL HQJHOOHUL .ร UPDQ DรบDรทร GDNL รบHNLOGH EDรบOร NODQGร UPร รบWร U
6HNW|Uย WDP UHNDEHWWHQ X]DNODรบWร UDQ Vร Qร UOD\ร Fร Gย ]HQOHPHOHU
6HNW|UH JLULรบ oร Nร รบODUร Q |Qย QGHNL HQJHOOHU WDVDUUXID WDP Jย YHQFH
VDรทODQPDVร NDPX EDQNDODUร Qร Q VHNW|UGHNL Dรทร UOร รทร VHNW|Uย WDP UHNDEHWWHQ
X]DNODรบWร UDUDN ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQL HQJHOOHPHNWHGLU
%DQND ELUOHรบPHOHUL YH YHUJL X\JXODPDODUร g]HOOLNOH \DEDQFร
รบLUNHWOHULQ
ย ONHOHU
DUDVร QGD
DQODรบPD
ROPDPDVร
QHGHQL\OH
oLIWH
YHUJLOHQGLULOPHVL RODVร Oร รทร NXUXPODU YHUJLVL GDPJD YHUJLVL EDQND YH VLJRUWD
PXDPHOHOHUL YHUJLVL KDUoODU YE YHUJLOHULQ ELUOHรบPH YH\D GHYLU VRQUDVร QGD
EHOLUVL] ROPDVร VDWร ODQ รบLUNHWLQ VHUPD\HVLQLQ YHUJLOHQGLULOPHVL |QHPOL
YHUJLOHQGLUPH VRUXQODUร RODUDN RUWD\D oร NDELOPHNWH YH EDQND ELUOHรบPHOHULQL
HQJHOOHPHNWHGLU
6HUPD\H SL\DVDODUร QD LOLรบNLQ Gย ]HQOHPHOHU รนLUNHW KDOND Doร NOร N
RUDQODUร Qร Q Gย รบย N ROPDVร ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q RUWDNOร N \DSร ODUร YH EDQND
VDKLEL RODQ JUXSODUร Q DUDODUร QGDNL UHNDEHW KXNXNL DOW\DSร \D Jย YHQVL]OLN
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQL ]RUODรบWร UPDNWDGร U
.ร UPDQ D\Uร FD UHNDEHW \DVDODUร Qร Q NDWร ROPDVร YH UHNDEHW
NXUXOODUร QGDQ JHUHNOL L]LQOHULQ DOร QPDVร Qร Q ]RU ROPDVร Qร NXUXPODU DUDVร QGDNL
Nย OWย UHO IDUNOร Oร NODUร YH ELUOHรบPH YH GHYUDOPDODUOD LOJLOL PXKDVHEH
VWDQGDUWODUร Qร Q WDP RODUDN EHOLUOHQPHPHVLQLQ GH XOXVDO VLVWHPOHUGH
NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQL \DYDรบODWWร รทร Qร LIDGH HWPHNWHGLU
* .ร UPDQยถD HN RODUDN HWNLQ ROPD\DQ YHULPVL]
SL\DVD NRรบXOODUร Qร X]PDQODรบPDQร Q |QHP ND]DQPDVร Qร Gร รบ ND\QDN NXOODQร Pร
YH LQWHUQHWLQ JHOLรบLPLQL ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ |Qย QGHNL HQJHOOHU RODUDN
LIDGH HWPHNWHGLU * ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQD LOLรบNLQ KD]ร UODGร รทร
UDSRUGD ILQDQVDO VLVWHPOHUGH \DรบDQDQ NRQVROLGDV\RQXQ JHUHNoHOHULQL WHรบYLN eden ve engelleyen etkenleri Tablo 1โ de รถzetlemektedir. 7$%/2 .2162/รธ'$6<2181 *(5(.d(/(5รธ 7(รน9รธ. ('(1 9( (1*(//(<(1 (7.(1/(5
.RQVROLGDV\RQXQ 1HGHQOHUL 0DOL\HWOHUL $]DOWPD *ย Gย Vย ร lรงek ekonomisi (Aktif %ย \ย NOย รทย .DSVDP (NRQRPLVL hUย Q dHรบLWOLOLรทL *HOLUOHUL $UWร UPD 'DKD ID]OD Pย รบWHUL\H XODรบDELOPH 2QH VWRS VKRSSLQJ RODQDรทร Qร Q VDรทODQPDVร
.RQVROLGDV\RQX 7HรบYLN .RQVROLGDV\RQX (GHQ (WNHQOHU (QJHOOH\HQ (WNHQOHU 7HNQRORML (WNLQ ROPD\DQ YHULPVL] SL\DVD NRรบXOODUร (QIRUPDV\RQ WHNQRORMLVL )LQDQVDO \HQLOLN
( WLFDUHW .ย UHVHOOHรบPH 8OXVDO YH XOXVODUDUDVร SL\DVDODUGDNL ROXPOX KDYD )LQDQVDO ROPD\DQ รผrรผnlerin ticareti Euronun tedavรผle JLUPHVL hUย Q oHรบLWOLOLรทL DUWร Uร ODUDN 'HUHJย ODV\RQ ULVNOHULQ D]DOWร OPDVร 2UJDQL]DV\RQ \DSร Vร Qร g]HOOHรบWLUPH GHรทLรบWLUPH 3L\DVDGDNL Jย Fย Q )LUPDODUร Q ILQDQVDO DUWร Uร OPDVร GXUXPX .|Wย \|QHWLP 6HUPD\H SL\DVDODUร Qร Q WHNQLNOHULQL WDVIL\H HWPH WUHQGL LVWHรทL
<DVDO Vร Qร UODPDODU 9HUJL Gย ]HQOHPHOHUL
.ย OWย UHO IDUNOร Oร NODU
8]PDQODรบPDQร Q |QHP ND]DQPDVร 'ร รบ ND\QDN NXOODQร Pร ,QWHUQHW
gGh i j h k l m!npo qUr s q q1o t
)LQDQVDO .RQVROLGDV\RQ <|QWHPOHUL 8OXVDO EDQNDFร Oร N VLVWHPOHULQLQ \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPDVร QGD DWร ODQ
HQ |QHPOL DGร PODUGDQ ELULVL ILQDQVDO VLVWHPLQ |]HOOLNOH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ
NRQVROLGDV\RQX YH UDV\RQHOOHรบWLULOPHVLGLU )LQDQVDO VLVWHPLQ NRQVROLGDV\RQX
WHPHO RODUDN
• PHYFXW úLUNHWOHULQ NRPELQDV\RQODUÕQGDQ ELUOHúPH HGLQLP
RUWDN \DWÕUÕP YH\D VWUDWHMLN DQODúPD
• OLGHU NXUXOXúODUÕQ SL\DVD SD\ÕQÕQ DUWPDVÕQGDQ • ]D\ÕI YH J oV ] NXUXOXúODUÕQ WDVIL\H HGLOHUHN YH\D ELUOHúPH
DUDFÕOÕ÷Õ\OD VLVWHP GÕúÕQD oÕNDUÕOPDVÕQGDQ ND\QDNODQPDNWDGÕU %LUOHúPH
%XQODUGDQ ELULQFLVL RODQ ELUOHúPH\L PHUJHU +DZDZLQL YH 6ZDU\
³ELU NXUXOXúXQ NHQGL W ]HO NLúLOL÷LQL GH÷LúWLUHUHN ELU EDúNDVÕ\OD WHN ELU
\|QHWLP DOWÕQGD ELUOHúPHVL´ RODUDN WDQÕPODQPDNWDGÕU ùDK|]NDQ LVH
ELUOHúPHOHUL ³LNL úLUNHWLQ E \ PH DPDFÕ\OD YDUOÕNODUÕQÕ YH \ N PO O NOHULQL
ELUOHúWLUHUHN IDDOL\HWOHULQL KXNXNVDO YH HNRQRPLN DoÕGDQ WHN ELU ELUOLN KDOLQH
JHWLUPHVL YH W ]HO NLúLOL÷LQ WHN ELU oDWÕ DOWÕQGD WRSODQPDVÕ´ RODUDN
WDQÕPODPDNWDGÕU
³$\QÕ FR÷UDIL SL\DVDGD LúOHP \DSDQ LNL UDNLS EDQNDQÕQ ELUOHúPHVLQH
\DWD\ ELUOHúPH YH\D SD]DU LoL ELUOHúPH KRUL]RQWDO PHUJHU IDUNOÕ
ONHOHUGH IDDOL\HW J|VWHUHQ EDQNDODUÕQ ELUOHúPHVLQH LVH SD]DUODU DUDVÕ
ELUOHúPH LQWHUVWDWH PHUJHU ´ RODUDN WDQÕPODQPDNWDGÕU +DZDZLQL YH
6ZDU\ <DWD\ ELUOHúPHOHUGH DPDo WRSODP PDOL\HWOHUL D]DOWPDN
SL\DVD J F Q DUWÕUDUDN
rekabeti
azaltmak,
yüksek
sabit
maliyetli
IDDOL\HWOHUGH |OoHN HNRQRPLVL VD÷ODPDN U Q oHúLWOLOL÷LQL DUWÕUPDN YH
EDQNDQÕQ SL\DVD GH÷HULQL DUWÕUPDNWÕU %X DPDFD XODúPDQÕQ ELU \ROX ELUOHúPH
VRQUDVÕ úXEH VD\ÕVÕQÕ D]DOWPDNWÕU 3D]DUODU DUDVÕ ELUOHúPHOHULQ WHPHOLQGH LVH
IDUNOÕ E|OJHOHUH YH IDUNOÕ U QOHUH GD\DOÕ ULVNOHUL YH\D PDOL\HWOHUL D]DOWPDN YH
FR÷UDIL E \ PH \DWPDNWDGÕU 3DORPER
ILQDQVDO
VLVWHPGH
NRQVROLGDV\RQXQ
JHUoHNOHúPHVLQL VD÷OD\DQ ELUOHúPH oHúLWOHULQL EHú DQD EDúOÕN DOWÕQGD
VÕQÕIODQGÕUPDNWDGÕU
<DWD\ %LUOHúPH YH\D 3D]DU øoL %LUOHúPHOHU +RUL]RQWDO 0HUJHUV
%X ELUOHúPHOHUGH LNL ILUPD GD D\QÕ DODQGD YH SD]DUGD IDDOL\HW J|VWHUPHNWHGLU
$\QÕ FR÷UDIL SL\DVDGD IDDOL\HW J|VWHUHQ LNL UDNLS EDQNDQÕQ ELUOHúPHVL \DWD\
ELUOHúPH YH\D SD]DU LoL ELUOHúPH RODUDN DGODQGÕUÕOPDNWDGÕU ùDK|]NDQ
D\UÕFD \DWD\ ELUOHúPHOHUGH DPDFÕQ WRSODP PDOL\HWOHUL D]DOWPDN YH \ NVHN
VDELW PDOL\HWOL IDDOL\HWOHUGH |OoHN HNRQRPLVLQL VD÷ODPDN ROGX÷XQX
EHOLUWPHNWHGLU %X DPDFD XODúPDQÕQ ELU \ROX ELUOHúPH VRQUDVÕ úXEH YH
SHUVRQHO VD\ÕVÕQÕ D]DOWPDNWÕU
6ÕQÕU gWHVL %LUOHúPHOHU &URVV ERUGHU PHUJHUV 3D]DUODU DUDVÕ
ELUOHúPHOHULQ WHPHOLQGH LVH IDUNOÕ U QOHUH GD\DOÕ ULVNOHUL IDUNOÕ E|OJHOHUH
GD÷ÕWDUDN ULVN NRQVDQWUDV\RQXQX D]DOWPDN PDOL\HWOHUL D]DOWPDN YH FR÷UDIL
büyüme yatmaktadÕU $QFDN SD]DUODUDUDVÕ E \ PH GH \DEDQFÕ EDQNDODUÕQ
WHUFLKL EHOLUOH\LFL URO R\QDPDNWDGÕU
'LNH\ %LUOHúPHOHU 9HUWLFDO PHUJHUV %LU ILUPDQÕQ NHQGL
JLUGLOHULQLQ UHWLFLVL YH\D oÕNWÕODUÕQÕQ DOÕFÕVÕ LOH ELUOHúPHVL GLNH\ ELUOHúPH
RODUDN WDQPODQPDNWDGÕU gUQH÷LQ ELU EDQNDQÕQ VDGHFH ULVN \|QHWLPL YH\D
\D]ÕOÕP DODQÕQGD X]PDQODúPÕú ELU úLUNHWOH ELUOHúPHVL V|] NRQXVX
ELUOHúPHOHUH |UQHN RODUDN YHULOHELOLU
6ÕQÕI LoL %LUOHúPHOHU &RQJHQHULF PHUJHUV )LUPDODU DUDVÕQGD
GLNH\ YH \DWD\ ELU LOLúNL EXOXQPDPDNOD EHUDEHU ELUELUL LOH LOLQWLOL DODQODUGD
IDDOL\HW J|VWHUHQ ILUPDODUÕQ ELUOHúPHVLGLU %LU VX ILUPDVÕQÕQ JÕGD VHNW|U QGH
IDDOL\HW J|VWHUHQ EDúND ELU ILUPD LOH ELUOHúPHVL VÕQÕI LoL ELUOHúPH\H |UQHN
RODUDN YHULOHELOLU
<Õ÷ÕQ %LUOHúPHOHUL &RQJORPHUDWH PHUJHUV %LUELUOHUL LOH X]DNWDQ
\DNÕQGDQ LOJLVL ROPD\DQ ILUPDODUÕQ ELUOHúPHOHULGLU <D]ÕOÕP VHNW|U QGH \HU
DODQ ELU úLUNHW LOH WHNVWLO VHNW|U QGH \HU DODQ ELU úLUNHWLQ ELUOHúPHVL \Õ÷ÕQ
ELUOHúPHVLQH |UQHN YHULOHELOLU
%X VÕQÕIODQGÕUPDODUÕQ \DQÕ VÕUD ELUOHúPHOHU LoLQ EDúND DGODQGÕUPDODU
GD PHYFXWWXU gUQH÷LQ LNL WDUDIÕQ GD EHUDEHUFH DQODúPDVÕ VRQXFX
JHUoHNOHúHQ ELUOHúPHOHUH ³J|Q OO ELUOHúPHOHU´ IULHQGO\ PHUJHUV GHQLOPHNWH
EXQD NDUúÕQ KHGHI EDQNDQÕQ \|QHWLFLOHULQLQ LVWHPHPHVLQH UD÷PHQ
JHUoHNOHúHQ ELUOHúPH \D GD VDWÕQ DOPDODU ³J|Q OV ] ELUOHúPH´ KRVWLOH
PHUJHUV RODUDN DGODQGÕUÕOPDNWDGÕU %DúND ELU VÕQÕIODQGÕUPD GD ELUOHúHQ
ILUPDODUÕQ D\QÕ E Q\H LoLQGH ELUOLNWH KDUHNHW HWPHOHULQH ED÷OÕ RODUDN
³RSHUDV\RQHO ELUOHúPHOHU´ \D GD ELUOHúLOPHVLQH UD÷PHQ IDUNOÕ DODQODUGD
IDDOL\HW J|VWHUHQ ILUPDODU LoLQ NXOODQÕODQ ³ILQDQVDO ELUOHúPHOHU´ D\ÕUÕPÕGÕU 6DWÕQ $OPD
%LUOHúPHOHULQGHQ IDUNOÕ RODUDN VDWÕQ DOPD DFTXLVLWLRQ DUDFÕOÕ÷Õ\OD
GD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ \DúDQDELOPHNWHGLU 6DWÕQ DOPD NÕVDFD ELU
NXUXOXúXQ ELU EDúNDVÕQÕ GR÷UXGDQ VDWÕQ DOPDVÕ YH\D úLUNHWLQ ELU NÕVÕP
DNWLIOHULQLQ GH÷LúLPLQGHQ ND\QDNODQPDNWDGÕU 3DORPER %LU ILQDQV
NXUXOXúXQXQ GL÷HU NXUXOXúXQXQ NUHGL NDUWÕ SRUWI|\ Q VDWÕQ DOPDVÕ YH\D V|]
NRQXVX NXUXOXúXQ WDPDPÕQÕ VDWÕQ DOPDVÕ |UQHN RODUDN YHULOHELOLU
6WUDWHMLN $QODúPDODU 2UWDNOÕNODU YH -RLQW 9HQWXUH 2UWDN
<DWÕUÕP
&DQ RUWDN \DWÕUÕP RUWDNOÕN YH VWUDWHMLN DQODúPDODUÕ ³LNL YH\D
GDKD ID]OD úLUNHWLQ ELU HNRQRPLN IDDOL\HWL JHUoHNOHúWLUPHN LoLQ ELU DUD\D
JHOPHVL´ RODUDN WDQÕPODQPDNWDGÕU 6|] NRQXVX úLUNHWOHU IDUNOÕ IRQNVL\RQOX
SHUIRUPDQV J|VWHUPH\L NDUDUODúWÕUPDNWD YH DVÕO IDDOL\HW DODQODUÕQGD oDOÕúPD\Õ
V UG UHELOPHNWHGLU %X W U LúOHPOHUGH VRUXPOXOXN \DSÕODQ V|]OHúPH LOH
\ U W OPHNWHGLU %LUOHúPH YH HGLQLPOHUGHQ IDUNOÕ RODUDN ³MRLQW YHQWXUH´ JLEL
DQODúPDODU NDOÕFÕ GH÷LOGLU |PU \DSÕODQ V|]OHúPH\H ED÷OÕGÕU gUQHN RODUDN
+XJKHV $LUFUDIW &R LOH ELUOLNWH LNL -DSRQ úLUNHWL & ,WDK &R YH 0LWVXL -DSRQ
GHYOHWL LoLQ WHOHNRP QLNDV\RQ DPDoOÕ ROPDN ]HUH X]D\ X\GXVX \DSPD\Õ
MRLQW YHQWXUH RODUDN JHUoHNOHúWLUPHN ]HUH DQODúPÕúODUGÕU 'ROD\ÕVÕ\OD V|]
NRQXVX úLUNHWOHU NDUOÕ ELU DODQD G ú N PDOL\HWOHUOH YH ULVNOHUL SD\ODúDUDN JLUPH
IÕUVDWÕ HOGH HWPLú ROXUODU $\UÕFD E \ N úLUNHWOHU LOH X]PDQODúPÕú N o N YH
RUWD ER\ LúOHWPHOHULQ RUWDN Lú \DSPDODUÕQD YH ELU DPDFÕ JHUoHNOHúWLUPHOHULQH
RODQDN VD÷ODQPDNWDGÕU
$\UÕFD NUHGL NDUWÕ SD]DUODPDVÕQGD YH\D VLJRUWDFÕOÕN DODQÕQGD
oDOÕúPD \DSPDN LVWH\HQ GH÷LúLN ILQDQVDO NXUXOXúODU \D GD ILQDQV GÕúÕ úLUNHWOHU
YH\D VLYLO WRSOXP NXUXOXúODUÕ ELU DUD\D JHOHUHN ³MRLQW YHQWXUH´ ROXúWXUDELOLUOHU
$PDo JHUoHNOHúWL÷LQGH ³MRLQW YHQWXUH´ RUWDGDQ NDONPDNWDGÕU ³-RLQW YHQWXUH´
RUJDQL]DV\RQXQXQ |PU Q WDUDIODU JHoHNOHúWLUHFHNOHUL DPDFD J|UH WD\LQ
HGHUOHU (÷HU WDUDIODU EXQX EHOLUOHPHPLúOHUVH DPDo JHUoHNOHúLQFH\H NDGDU “joint
venture”
organizasyonu
devam
edecektir.
“Joint
venture”
RUJDQL]DV\RQXQGD WDUDIODUGDQ ELULQLQ LKPDO YH\D NDVWร QGDQ GROD\ร ย oย QFย
NLรบLOHULQ ]DUDUร V|] NRQXVX ROPXรบVD ]DUDU J|UHQ NLPVHOHU ยณMRLQW YHQWXUHยดD
NDWร ODQ GLรทHU NLPVH\H GH JLGHELOPHNWHGLUOHU
/LGHU .XUXOXรบODUร Q 3L\DVD 3D\ร Qร Q $UWPDVร 3L\DVDGD OLGHU RODQ NXUXOXรบODUร Qร Q ELUOHรบPH YH HGLQLP Gร รบร QGD EDรบDUร Oร
\|QHWLP YH SD]DUODPD WHNQLNOHUL JLEL NDUOร Oร รทร Qร DUWร UDQ \|QWHPOHU VRQXFXQGD
SL\DVD SD\ร Qร DUWร UPDVร YH\D SL\DVD GHรทHULQL DUWร UPDVร ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ \|QWHPOHULQGHQ ELULVL RODUDN NDEXO HGLOPHNWHGLU gUQHรทLQ
Demirgรผรง .XQW /HYLQH YH /DHYHQ YH รนDK|]NDQ
oDOร รบPDODUร QGD SL\DVD SD\ร Qร Q DUWPDVร Qร YH\D V|] NRQXVX NXUXOXรบODUร Q
VHNW|UH
J|UH
GDKD
Kร ]Oร
Eย \ย PHVLQL
JHUoHNOHรบPHVLQL VDรทODGร รทร Qร EHOLUWPHNWHGLU
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ
7DVIL\H YH YH\D รธIODV =D\ร I YH Jย oVย ] NXUXOXรบODUร Q WDVIL\H Vย UHFL LOH VLVWHP Gร รบร QD
oร NDUร OPDVร IDUNOร ODรบWร UPD YH HOGHQ oร NDUPD RODUDN LNL D\Uร Wย UGH
JHUoHNOHรบPHNWHGLU 'LรทHU ELU LIDGH LOH NXUXOXรบODUร Q RUWDNOร N \DSร ODUร
GHรทLรบPHNWHGLU )DUNOร ODรบWร UPDGD ILQDQVDO NXUXOXรบXQ VDKLSOLN \DSร Vร Qร Q RUDQVDO
GDรทร Oร Pร GHรทLรบPHNWHGLU (OGHQ oร NDUPDGD LVH SD\ VDKLSOHUL \HQL ROXรบXPXQ
KHUKDQJL ELU SDUoDVร QGD EXOXQPDPDNWD YH \HQL ELU LGDUL \DSร ROXรบWXUXOPDNWDGร U .XUXOXรบXQ VLVWHP Gร รบร QD oร NDUร OPDVร VRQXFXQGD GLรทHU
NXUXOXรบODUร Q SD\ร DUWPDNWD YH VHNW|UGH NRQVROLGDV\RQ JHUoHNOHรบPHNWHGLU )LQDQVDO .RQVROLGDV\RQ %HNOHQWLOHUL
* JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGH JHOHFHNWHNL ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ
EHNOHQWLOHULQH LOLรบNLQ ELU DQNHW Gย ]HQOHPLรบOHUGLU %X DQNHWLQ VRQXoODUร
LQFHOHQGLรทLQGH DรบDรทร GDNL VRQXoODUร Q HOGH HGLOGLรทL WHVSLW HGLOPHNWHGLU โ ข
$%'ยถGH DQNHWH NDWร ODQODU NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ GHYDP
HGHFHรทLQL DQFDN EDQNDODU DUDVร QGD NRQVROLGDV\RQXQ \DYDรบOD\DFDรทร Qร
EHNOHPHNWHGLUOHU $\Uร FD $%' HNRQRPLVLQGH FDQODQPDQร Q \DYDรบODPDVร
GXUXPXQGD VLJRUWDFร Oร N VHNW|Uย QGH FLGGL ELUOHรบPHOHU EHNOHGLNOHULQL GH
Doร NODPร รบODUGร U $\Uร FD VWUDWHMLN DQODรบPDODUร Q |QHP ND]DQDFDรทร Qร GD
EHOLUWPLรบOHUGLU
โ ข
.DQDGDยถGD DQNHWH NDWร ODQODU ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ ILQDQVDO
VLVWHPGH HWNLQOLรทLQ YH LVWLNUDUร Q VDรทODQPDVร QGD ELU ]RUXQOXOXN ROGXรทXQX
YXUJXODPร รบ YH Eย \ย N EDQNDODU DUDVร QGD ELU NDo \ร O LoHULVLQGH FLGGL ELUOHรบPHOHU
EHNOHGLNOHULQL
V|\OHPLรบOHUGLU
$QFDN
+ย Nย PHW
UHNDEHWLQ
ROXPVX]
HWNLOHQHFHรทLQH LOLรบNLQ ND\Jร ODUร QHGHQL\OH Eย \ย N EDQNDODU DUDVร QGD
ELUOHรบPH\H L]LQ YHUPHPHNWHGLU 6LJRUWDFร Oร N VHNW|Uย QGH LVH NRQVROLGDV\RQ
EHNOHQPHPHNWHGLU โ ข
-DSRQ\DยถGD DQNHWH NDWร ODQODU NRQVROLGDV\RQXQ Kร ]ODQDFDรทร Qร
โ ข
)UDQVDยถGD LVH HYUHQVHO EDQNDFร Oร รทร Q |QHPLQL \LWLUGLรทL YH GDKD
EHNOHPHNWHGLUOHU
X]PDQ EDQNDFร Oร รทD \DWร Uร P EDQNDFร Oร รทร YH\D SHUDNHQGH EDQNDFร Oร รทร GRรทUX
ELU \|QHOLP RODFDรทร DQNHWH NDWร ODQODUFD EHOLUWLOPLรบWLU โ ข
$OPDQ\DยถGD LVH |]HOOLNOH XOXVODUDUDVร ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
Kร ]ODQDFDรทร J|Uย รบย QH \HU YHULOLUNHQ XOXVDO SL\DVDODUGD GD \HQL ELUOHรบPHOHU
EHNOHQGLรทL EHOLUWLOPLรบWLU โ ข
รธWDO\DยถGD orta ve kรผรงรผk รถlรงekli bankalarda ulusal dรผzeyde
NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ JHUoHNOHรบHFHรทL EHNOHQPHNWHGLU 'LรทHU \DQGDQ
EDQNDFร Oร รทร Q IDL] Gร รบร JHOLU VDรทOD\DQ VDKDODUD YH X]PDQODรบPD\D \|QHOHFHรทL
GH X]PDQODUFD YXUJXODQPร รบWร U โ ข
รธQJLOWHUHยถGH LVH |]HOOLNOH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH ELUOHรบPHOHU
\DรบDQPDVร EHNOHQPHNWHGLU 6LJRUWDFร Oร N VHNW|Uย QGH GH NRQVROLGDV\RQ
Vย UHFLQLQ NDoร Qร OPD] ROGXรทX YXUJXODQPร รบWร U โ ข
%HOoLNDยถGD GD DQNHWH NDWร ODQODU NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ GHYDP
HGHFHรทLQL EHNOHPHNWHGLU $QFDN ILQDQVDO VHNW|UGH \DรบDQDQ EX \HQLGHQ
\DSร ODQPDQร Q HQIRUPDV\RQ WHNQRORMLVLQGHNL JHOLรบLP LOH LOJLOL ROGXรทX GD
YXUJXODQPร รบWร U โ ข
+ROODQGDยถGD HQIRUPDV\RQ WHNQRORMLVLQGHNL JHOLรบLPLQ Kร ]ร QD EDรทOร
RODUDN ILQDQVDO VLVWHPGH NRQVROLGDV\RQXQ GHYDP HWPHVLQLQ EHNOHQGLรทL
YXUJXODQPร รบWร U
โ ข
รธVSDQ\DยถGD LVH Eย \ย N NXUXOXรบODU DUDVร QGD HGLQLP YH ELUOHรบPH
EHNOHQPHGLรทL DQFDN Nย oย N YH RUWD |OoHNOL EDQNDODUGD ELUOHรบPHOHU
\DรบDQDELOHFHรทL EHOLUWLOPLรบWLU โ ข
รธVYHoยถWH LVH Nร WD $YUXSDยถVร QGD ELUOHรบHQ Eย \ย N รบLUNHWOHULQ XOXVDO
โ ข
รธVYLoUHยถGH LVH XOXVDO ED]GD NRQVROLGDV\RQ EHNOHQPHPHNOH ELUOLNWH
ILQDQVDO NXUXOXรบODUร GHYUDOPDVร Qร EHNOHQPHNWHGLU
Vร Qร U |WHVL HGLQLPOHULQ DUWDFDรทร Gย รบย QFHVL Dรทร U EDVPDNWDGร U 'LรทHU \DQGDQ
NDPX EDQNDODUร Qร Q |]HOOHรบWLULOPHVLQLQ GHYDP HWPHVL GXUXPXQGD XOXVDO
Gย ]H\GH NRQVROLGDV\RQ \DรบDQDELOHFHรทL GH EHOLUWLOPLรบWLU
$\Uร FD %DVHO ,, 8]ODรบร Vร ยถQร Q \ร Oร QGD X\JXODPD\D JHoPHVL LOH
ELUOLNWH ULVNOHULQL L\L \|QHWHPH\HQ EDQNDODUร Q VHUPD\H LKWL\DoODUร Qร Q DUWDFDรทร
YH ULVN \|QHWLP WHNQLNOHULQL JHOLรบWLUPLรบ RODQ VRILVWLNH EDQNDODUร Q VHUPD\H
LKWL\DFร Qร Q D]DODFDรทร J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOGXรทXQGD ULVNOHULQL L\L
\|QHWHPH\HQ EDQNDODUร Q \HQL G|QHPH D\DN X\GXUPDNWD ]RUODQDFDNODUร YH
GDKD ID]OD VHUPD\H EXOXQGXUPDN ]RUXQGD NDODFDNODUร EHOLULOPHNWHGLU .ย oย N
EDQNDODUร Q VRILVWLNH EDQNDODUD J|UH ULVNOHULQL GDKD L\L \|QHWHPHGLNOHUL YDU
VD\ร Pร DOWร QGD DUWร N R\XQXQ NXUDOODUร Qร Q HรบLW RODUDN X\JXODQPD\DFDรทร VRQXFX
%HQLQN WDUDIร QGDQ LGGLD HGLOPHNWHGLU %X YDUVD\ร P DOWร QGD GD oHรบLWOL
oDOร รบPDODUGD %DVHO ,,ยถQLQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ Kร ]ODQPDVร QD QHGHQ
RODFDรทร EHOLUWLOPHNWHGLU %HQLQN 6RQXo
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGHNL HQ |QHPOL \DSร VDO
GHรทLรบLPOHUGHQ ELULVL RODUDN LIDGH HGLOPHNWH YH oHรบLWOL ย ONHOHUGHNL X]PDQODUFD
JHOHFHNWH
GH
ILQDQVDO
YXUJXODQPDNWDGร U
NRQVROLGDV\RQ
Vย UHFLQLQ
GHYDP
HGHFHรทL
(WNLQ YH YHULPOL oDOร รบPD\DQ ELU VHNW|UGH IDDOL\HW J|VWHUHQ ILUPD
VD\ร Vร QGDNL D]DOPD VRQXFXQGD ILQDQVDO ND\QDNODUร Q GDKD Vร Nร NRQWURO
HGLOPHVLQL YH HWNLQ YH YHULPOL NXOODQร OPDVร YH\D OLGHU NXUXOXรบODUร Q SL\DVD
SD\ร Qร Q DUWPDVร ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ RODUDN WDQร PODPDNWDGร U dDOร รบPDGD
GD DQDOL]OHU ,0)ยถQLQ EX WDQร Pร oHUoHYHVLQGH \DSร ODFDNWร U
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQX WHรบYLN HGHQ WHPHO HWNHQOHU |]HW RODUDN
|OoHN HNRQRPLVL VDรทOD\DUDN LรบOHP PDOL\HWOHULQL Gย รบย UPHN ย Uย Q YH KL]PHW
\HOSD]HVLQL oHรบLWOHQGLUPHN SD]DU SD\ร Qร DUWร UPDN JLUGL IL\DWODUร Qร Gย รบย UPHN
YHUJL NROD\Oร NODUร QGDQ ID\GDODQPDN EDรบDUร Vร ] YH ILQDQVDO Jย oOย N LoHULVLQGHNL
NXUXOXรบODUร NXUWDUPDN RODUDN NDEXO HGLOPHNWHGLU )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
|Qย QGHNL HQJHOOHU HWNLQ ROPD\DQ YHULPVL] SL\DVD NRรบXOODUร \DVDO
Vร Qร UODPDODU YHUJL Gย ]HQOHPHOHUL Nย OWย UHO IDUNOร Oร NODU X]PDQODรบPDQร Q |QHP
ND]DQPDVร Gร รบ ND\QDN NXOODQร Pร YH LQWHUQHW RODUDN LIDGH HGLOPHNWHGLU
* DQNHWLQLQ VRQXoODUร QD J|UH LVH )UDQVD Gร รบร QGDNL Wย P
ย ONHOHULQ X]PDQODUร |Qย Pย ]GHNL G|QHPGH KHP XOXVDO KHP GH XOXVODUDUDVร
DODQGD
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ
GHYDP
HGHFHรทLQL
|QJ|UPHNWHGLU
)UDQVDยถGDNL X]PDQODU LVH ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q X]PDQODรบPD\D \|QHOHFHรทLQL
YH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ \DรบDQPD\DFDรทร Qร EHNOHPHNWHGLU %X oHUoHYHGH
DQNHWWHNL JHQHO EHNOHQWL YH %DVHO ,,ยถQLQ \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ X\JXODPD\D
JHoHFHรทL J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOGXรทXQGD ย ONHPL]GH GH OLGHU NXUXOXรบODUร Q
WRSODP DNWLIOHULQLQ VHNW|U LoLQGHNL SD\ร Qร Q DUWPDVร VRQXFXQGD VHktรถrde
\RรทXQODรบPDQร Q DUWPDVร YH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ GHYDP HWPHVL
EHNOHQPHNWHGLU
รธ.รธ1&รธ %g/h0 )รธ1$16$/ .2162/รธ'$6<2181 8/86$/ (.2120รธ/(5 h=(5รธ1'(.รธ 2/$6, (7.รธ/(5รธ
8OXVODUDUDVร DODQGD oRN VD\ร GD X\JXODPD |UQHรทL \DQร QGD OLWHUDWย U
]HQJLQOLรทL GH EXOXQDQ ILQDQVDO VHNW|UGH NRQVROLGDV\RQ DODQร QGD 7ย UNL\HยถGH
GH |]HOOLNOH EDQND ELUOHรบPHOHUL YH GHYUDOPDODUร YH |OoHN HNRQRPLVL DGร
DOWร QGD X\JXODPD |UQHNOHULQH GD\DOร |QHPOL oDOร รบPDODU EXOXQPDNWDGร U Finansal
konsolidasyon
konusuna
gรถsterilen
bu
ilgi,
NRQXQXQ KHP
DNDGHPLV\HQOHU KHP GH SROLWLND \DSร Fร ODU WDUDIร QGDQ PDOL VHNW|Uย Q Gร รบ
รบRNODUD NDUรบร GD\DQร NOร Oร รทร Qร Q DUWร Uร OPDVร Doร Vร QGDQ |QHP YHULOGLรทLQL
J|VWHUPHNWHGLU hONHPL]GH GH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ VHNW|Uย Q VDรทODP ELU
\DSร \D XODรบPDVร QGD o|]ย P RODUDN DOJร ODQPDVร |]HOOLNOH ย ONHPL]GH VRQ
G|QHPGH \DรบDQDQ .DVร P YH รนXEDW NUL]OHULQLQ DUGร QGDQ GDKD GD
DUWPร รบWร U %X DOJร ODPDQร Q WHPHOLQGH LVH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLQOLรทL YH
YHULPOLOLรทL DUWร UGร รทร YH NUL]OHUH NDUรบร HNRQRPLQLQ GD\DQร NOร Oร รทร Qร DUWร UDUDN
ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร QD NDWNร VDรทODGร รทร Gย รบย QFHVLGLU
%X Gย รบย QFHOHULQ GRรทUXOXรทXQD GDLU oDOร รบPDODU LVH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ ILQDQVDO VLVWHPLQ HWNLQOLรทLQH YH YHULPOLรทLQH VDรทODGร รทร
NDWNร ODU DGร DOWร QGD dLOOL =DLP 3DORPER 997), ร zkan ve Gรผnay (1998), Berger ve Hannan (1998), Mishkin (1998 ve 1999), ร ankaya
YH g] <DNร Fร YH dDQND\D $PHO %DUQHV 3DQHWWD YH 6DOOHR
WDUDIร QGDQ HOH DOร QPDNWDGร U )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ UHNDEHW
NRรบXOODUร QD HWNLOHUL $\Gร QOร 'HQL]HU 0LVKNLQ $QJHOLQL
YH &HWRUHOOL *ย QDO YH รนDK|]NDQ JLEL oDOร รบPDODU
WDUDIร QGDQ YXUJXODQPDNWDGร U )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ ILQDQVDO LVWLNUDUD
HWNLOHUL DODQร QGD \DSร ODQ oDOร รบPDODUGD LVH OLWHUDWย UGH 0HUFDQ YH <RODODQ
(2000), Serdar, Zenginobuz ve Orhan (2001), Beck, Demirgรผรง .XQW YH
/HYLQH YH $OOHQ YH *DOH JLEL |UQHNOHU NDUรบร Pร ]D oร NPDNWDGร U
$PSLULN dDOร รบPDODU YH 6RQXoODUร )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ XOXVDO HNRQRPLOHUL QDVร O HWNLOHGLรทL
NRQXVXQGD ย ]HULQGH HQ oRN GXUXODQ NRQX EDรบOร NODUร HWNLQOLN YH YHULPOLOLN
UHNDEHW NRรบXOODUร YH ILQDQVDO LVWLNUDU NRQXODUร Gร U (WNLQOLN YHULPOLOLN UHNDEHW
NRรบXOODUร YH ILQDQVDO LVWLNUDU DUDVร QGD \RรทXQ ELU LOLรบNL ROGXรทX 0LVKNLQ
YH * )LWFK YH ELUOLNWH LUGHOHQGLรทL ELOLQVH GH EX
E|Oย PGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ YHULPOLOLN YH HWNLQOLรทH UHNDEHW NRรบXOODUร QD
YH ILQDQVDO LVWLNUDUD HWNLOHULQH LOLรบNLQ OLWHUDWย UGHNL oDOร รบPDODUร Q LQFHOHPHVL
\DSร OPDNWDGร U
(WNLQOLรทH YH 9HULPOLOLรทH (WNLOHUL )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLQOLN YH YHULPOLOLรทH HWNLOHULQL RUWD\D
NR\PDGDQ |QFH HWNLQOLรทL YH YHULPOLOLรทL WDQร PODPDN ID\GDOร RODFDNWร U (WNLQOLN
JLUGLOHULQ YH oร NWร ODUร Q \DUDWWร รทร VRQXoODUร LIDGH HWPHNWHGLU gUQHรทLQ oร NWร ODUร Q
LVWHQHQ HWNL\L \DUDWPDVร HWNLQOLรทLQ VDรทODQGร รทร Qร LIDGH HWPHNWHGLU 9HULPOLOLN LVH
ND\QDNODU LOH QH ย UHWLOGLรทL LOH LOLรบNLOLGLU 9HULPOLOLรทLQ |Ooย OPHVL DVOร QGD
ย UHWNHQOLรทLQ |Ooย OPHVLGLU
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ LOH HWNLQOLN YH YHULPOLOLN DUDVร QGDNL LOLรบNL dLOOL
WDUDIร QGDQ RUWD\D NRQXOPXรบWXU dLOOL 1991 dรถnemi
LWLEDUL\OH |]HO WLFDUL EDQNDQร Q YHULOHULQL NXOODQDUDN oRN ย Uย QOย
PXOWLSURGXFW ELU PDOL\HW IRQNVL\RQX DUDFร Oร รทร \OD 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH
|OoHN YH NDSVDP HNRQRPLOHULQLQ YDUOร รทร Qร LQFHOHPLรบWLU dDOร รบPD รผรง girdi
PHYGXDW \XUW Gร รบร NUHGLOHU YH LรบJย Fย YH LNL oร NWร NUHGL YH PHQNXO GHรทHUOHU
Fย ]GDQร LoHUPHNWHGLU YH NDWULO\RQ 7/ DNWLI Eย \ย NOย NOHULQGH |OoHN
HNRQRPLVLQLQ Wย NHQGLรทL DQODรบร OPร รบWร U %XQD J|UH dLOOL EDQNDFร Oร N
sisteminde bรผyรผk bDQNDODUร Q Nย oย N EDQNDODUD J|UH PDOL\HW Doร Vร QGDQ ELU
DYDQWDMODUร EXOXQPDGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU %LU GLรทHU VRQXo VHNW|Uย Q ย UHWLPL
DUWร UPDVร VRQUDVร QGD PDOL\HWOHULQ GDKD GD Kร ]Oร DUWPDVร Gร U 'LรทHU \DQGDQ
Nย oย N EDQNDODU LoLQ oร NWร ODUร DUWร UPDQร Q |QHPOL ELU PDOL\HW DYDQWDMร V|] NRQXVX
LNHQ Eย \ย N EDQNDODU LoLQ WHUVLQLQ V|] NRQXVX ROPDVร D\Uร ELU VRQXoWXU
$\Uร FD RUWD Eย \ย NOย NWHNL EDQNDODU LoLQ |OoHรทLQ VDELW JHWLULVL ROGXรทX
EXOXQPXรบWXU %LU EDรบND VRQXo LVH EDQNDODUร Q PDOL\HW \DSร Vร Qร GHรทLรบHQ
NRรบXOODUD X\JXQ KDOH JHWLUHPHPHOHULGLU )LQDQVDO VHUEHVWOHรบPHQLQ EDรบDUร Oร
ROGXรทX UHNDEHWLQ DUWWร รทร YH Eย \ย N EDQNDODUร Q Nย oย N EDQNDODUD J|UH PDOL\HW
DYDQWDMODUร Qร Q NDOPDGร รทร ELU D\Uร VRQXoWXU
$OWXQEDรบ YH 0RO\QHX[ oDOร รบPDODUร QGD 7ย UN EDQNDFร Oร N
sektรถrรผnรผn 1988 \ร OODUร DUDVร QGDNL SHUIRUPDQVร Qร VHNW|Uย Q HWNLQOLรทLQL
YH YHULPOLOLรทLQL |OoHUHN DQDOL] HWPLรบOHUGLU $QFDN EX oDOร รบPDGD HWNLQOLN YH
YHULPOLOLN D\Qร EDรบOร N DOWร QGD LQFHOHQPLรบWLU 7RSODP JLGHUOHULQ WRSODP JHOLUOHUH
RUDQร WRSODP JLGHUOHULQ WRSODP DNWLIOHUH RUDQร YH SHUVRQHO JLGHUOHULQLQ WRSODP
JLGHUOHUH RUDQร Qร NXOODQDUDN 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ HWNLQOLรทLQL YH
YHULPOLOLรทLQL |OoPH\H oDOร รบPร รบODUGร U 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ $% $YUXSD
%LUOLรทL EDQNDODUร \OD Nร \DVODQPDVร GD EX oDOร รบPDGD \DSร OPDNWDGร U 7ย UN
EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ $% EDQNDODUร QD RUDQOD GDKD NDUOร IDNDW GDKD D] HWNLQ
YH YHULPOL ROGXรทX EXOJXODQPDNWDGร U $\Uร FD 7ย UN EDQNDODUร Qร Q GDKD HPHN
\RรทXQ oDOร รบWร NODUร YH |OoHNOHULQLQ $% EDQNDODUร QD J|UH oRN Nย oย N ROPDVร Qร Q
GD XOXVODUDUDVร UHNDEHW Doร Vร QGDQ GH]DYDQWDM \DUDWWร รทร oDOร รบPDQร Q GLรทHU
EXOJXODUร DUDVร QGD EXOXQPDNWDGร U
=DLP ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPHQLQ 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QH
etkilerini mikro dรผzeyde non SDUDPHWULN Vร Qร U \|QWHPL QRQ SDUDPHWULF
IURQWLHU PHWKRGRORJ\ LOH LQFHOHPLรบWLU $UDFร Oร N LQWHUPHGLDWLRQ \DNODรบร Pร Qร Q
NXOODQร OGร รทร oDOร รบPD JLUGL RODUDN SHUVRQHO VD\ร Vร IDL] YH DPRUWLVPDQ JLGHUOHUL
LOH NXOODQร ODQ VDUI PDO]HPHOHULQL oร NWร RODUDN LVH PHYGXDW YH NUHGL
Eย \ย NOย NOHULQL NDEXO HWPHNWHGLU 7DP ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPH |QFHVL
G|QHPL LOH WDP VHUEHVWOHรบPH VRQUDVร ELU \ร O |UQHN G|QHP
RODUDN DOร QPร รบWร U G|QHPL LoLQ EDQND \ร Oร LoLQ GH
EDQND VHoLOPLรบWLU dDOร รบPD G|QHPL DUDVร QGD 7ย UN EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย QGH WHNQLN HWNLQOLรทLQ DUWร รบ Kร ]ร Qร Q RUWDODPD \ย ]GH ROGXรทXQX D\Uร FD
]DPDQ LoLQGH EDQNDODUร Q NHQGL DUDODUร QGDNL HWNLQOLN IDUNODUร Qร Q GD D]DOGร รทร Qร
EXOJXODPDNWDGร U gWH \DQGDQ |]HO EDQNDODUGDNL HWNLQOLN \DEDQFร YH NDPX
EDQNDODUร QGDQ GDKD Kร ]Oร DUWPร รบVD GD NDPX EDQNDODUร JHQHOGH GDKD HWNLQGLU
%XQXQ WHPHO QHGHQL RODUDN LVH NDPX EDQNDODUร Qร Q \D\Jร Q รบXEH Dรทร
DUDFร Oร รทร \OD PHYGXDW WRSODPDGDNL EDรบDUร Vร WHFKQLFDO HIILFLHQF\ YH WRSODGร รทร
PHYGXDWODUร Kร ]OD NUHGL\H G|Qย รบWย UPHVLQGHQ ND\QDNODQPDNWDGร U $QFDN
NDPX EDQNDODUร GD EX ND\QDNODUร HWNLQ NXOODQPDNWD DOORFDWLYH LQHIILFLHQF\
GDKD EDรบDUร Vร ]Gร U %LU GLรทHU |QHPOL EXOJX GD EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ RSWLPDO
|OoHN Eย \ย NOย รทย QH Kร ]OD X\XP VDรทODGร รทร Gร U
u (UWXรทUXO YH =DLP SDUDPHWULN ROPD\DQ ย UHWLP Vร Qร Uร
\DNODรบร Pร Qร NXOODQDUDN 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ HWNLQOLรทLQLQ NDQWLWDWLI
DQDOL]LQL \DSPร รบODUGร U dDOร รบPDQร Q VRQXoODUร QD J|UH 7ย UN EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย Qย Q HWNLQOLรทL ยถGHQ LWLEDUHQ Gย ]HOPLรบ YH G|QHPOHULQGH
\ย ]GH LOH \ย ]GH DUDVร QGD DUWPร รบWร U \ร Oร QGD LVH \ร Oร QD J|UH
yรผzde LOH \ย ]GH DUDVร QGD JHULOHPLรบWLU 7HNQLN HWNLQVL]OLN EDNร Pร QGDQ
LVH |]HO EDQNDODUร Q NDPX EDQNDODUร Qร Q oRN ย VWย QGH ROGXรทX RUWD\D
NRQXOPDNWDGร U $QFDN NDPX YH |]HO VHNW|U EDQNDODUร EDNร Pร QGDQ HWNLQVL]OLN
HQGHNVOHUL \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ WHUVLQH G|QPHNWHGLU .DPX EDQNDODUร WHNQLN
HWNLQOLN NRQXVXQGD ย VWย QOย NOHULQL ND\EHWPLรบOHUGLU $\Uร FD VWDQGDUW VDSPDODU
GD DUWPร รบ VHNW|UGH KRPRMHQOLN GH D]DOPร รบWร U %ย Wย Q |OoHรทH J|UH JHWLUL
YDUVD\ร PODUร QGD |]HO VHNW|U EDQNDODUร LoLQ KHVDSODQDQ WHNQLN HWNLQOLN
NDWVD\ร ODUร NDPX EDQNDODUร Qร Q ย ]HULQGH EXOXQPXรบWXU
3DORPER EDQNDODUร Q ELUOHรบPH YH\D VDWร Q DOPD G|QHPOHUL
|QFHVL YH VRQUDVร HWNLQOLN YH NDUOร Oร NODUร Qร NDUรบร ODรบWร UDUDN ELUOHรบPHOHULQ
EDQNDODUร EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย YH HNRQRPL\L QDVร O HWNLOHGLรทLQL LQFHOHPLรบWLU
dDOร รบPDQร Q VRQXoODUร QD J|UH D\Qร Eย \ย NOย NWHNL Nย oย N EDQNDODUร Q
ELUOHรบPHOHUL VRQXFXQGD VLQHUML \ROX\OD EUย W JHOLU DUWร รบร VDรทODQGร รทร YH HWNLQ
oDOร รบDPD\DQ YH\D \HWHUOL SHUIRUPDQV J|VWHUHPH\HQ Nย oย N EDQNDODUร Q
SHUIRUPDQVODUร Qร Gย ]HOWWLรทL J|Uย OPย รบWย U $\Uร FD Eย \ย N EDQNDODUร Q \DWD\
ELUOHรบPHVLQLQ IL\DWODU YH UHNDEHWL ROXPVX] \|QGH HWNLOH\HELOPHVL QHGHQL\OH
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย YH HNRQRPL Doร Vร QGDQ QHW UHIDK DUWร รบร Qร Q YDUOร รทร Qร Q รบย SKHOL
ROGXรทX EXOJXODQPDNWDGร U (WNLQOLN ย ]HULQH oร NDQ VRQXoODUGD ELUOHรบPHOHULQ
JHQHOGH HWNLQOLรทL DUWWร Uร Fร ELU HWNLVLQLQ ROPDGร รทร DQFDN ELUOHรบPH VRQUDVร QGD
ED]ร PDOL\HW NDOHPOHULQGH Gย รบย รบย Q ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU
g]NDQ EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH |OoHN HNRQRPLVLQLQ EXOXQXS
EXOXQPDGร รทร Qร LQFHOHPLรบOHUGLU dDOร รบPDQร Q VRQXoODUร QD J|UH 7ย UN EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย QGH |OoHรทLQ DUWDQ JHWLULVL ROPDGร รทร Qร YH\D 7ย UN EDQNDODUร LoLQ |OoHN
HNRQRPLVLQLQ EXOXQPDGร รทร Qร WHVSLW HWPLรบOHUGLU .ย oย N EDQNDODU LoLQ oร NWร ODUร v K? # B* , # ( .w ! x \ ', * 9 * # y\ # * . * z$ 3 $ 3 x 3e! , * ! , ( . $'* b # + # 9 ! { \ , * 9(> # . , 3 9 ! .5, 3 # 6
DUWร UPDQร Q |QHPOL ELU PDOL\HW DYDQWDMร V|] NRQXVX LNHQ RUWD YH Eย \ย N |OoHNOL
EDQNDODU LoLQ WHUVLQLQ V|] NRQXVX ROGXรทX EXOJXODQPร รบWร U g]NDQ
dLOOLยถGHQ IDUNOร RODUDN RUWD |OoHNOL EDQNDODU LoLQ VDELW JHWLULOL |OoHN GHรทLO
|OoHรทLQ D]DODQ JHWLULVL ROGXรทXQX EXOJXODPร รบODUGร U
0LVKNLQ $%'ยถQGH VRQ \ร OGร U \DรบDQDQ ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ QHGHQOHULQL EDQNDFร Oร N VLVWHPLQH HWNLOHULQL YH EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย Qย Q |Qย Pย ]GHNL G|QHPOHUGH QDVร O รบHNLOOHQHFHรทLQL LQFHOHPLรบWLU
\ร OODUร DUDVร QGD $%'ยถQGH IDDOL\HW J|VWHUHQ WLFDUL EDQND VD\ร Vร Qร Q
DUDVร QGD ROGXรทX DQFDN VRQUDVร QGD UHNDEHWLQ DUWPDVร LOH
ELUOLNWH EDQND VD\ร Vร QGD D]DOPD \DรบDQGร รทร Qร EHOLUWPLรบWLU 6|] NRQXVX ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ GDOJDVร Qร Q VRQXFXQGD oRN Eย \ย N EDQNDODUร Q VHNW|UGH
SD\ODUร Qร DUWร UDUDN OLGHUOLรทL ย VWOHQGLรทLQL YH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย ย ]HULQGH
EDWPD\DFDN NDGDU Eย \ย N EDVNร Vร GD\DWWร รทร Qร YXUJXODPร รบWร U %DQNDFร Oร N
VLVWHPLQGH \DรบDQDQ NRQVROLGDV\RQXQ |OoHN HNRQRPLVLQLQ VDรทODGร รทร
DYDQWDMODUOD PDOL\HWOHUL Gย รบย UPHVLQLQ HWNLQOLรทL YH YHULPOLOLรทL DUWร UGร รทร oDOร รบPDGD
YXUJXODQPร รบWร U $\Uร FD NRQVROLGDV\RQXQ EDQNDODUร Q SRUWI|\ \DSร Vร Qร Q
oHรบLWOLOLรทLQL DUWร UPDVร QHGHQL\OH PDOL Eย Q\HOHULQLQ GDKD GD\DQร NOร KDOH JHOGLรทL
EHOLUWLOPLรบWLU
dRODN YH .ร Oร oNDSODQ 7ย UN WLFDUHW EDQNDODUร Qร Q PDOL\HW
\DSร ODUร Qร WUDQVORJ PDOL\HW IRQNVL\RQX DUDFร Oร รทร \OD LQFHOHPLรบOHUGLU %X PRGHOL kullanarak Tรผrkiyeโ de ticari bankalar iรงin รถlรงek ekonomisinin geรงerli olup
ROPDGร รทร DUDรบWร Uร OPร รบWร U dDOร รบPDODUร Qร Q VRQXFXQGD Eย \ย N |OoHNOL EDQNDODUGD
D]DODQ JHWLULQLQ V|] NRQXVX ROGXรทX EXQD NDUรบร Oร N DNWLI Eย \ย NOย รทย QHGHQL LOH
kรผรงรผk EDQND RODUDN QLWHOHQGLULOHQ EDQNDODUGD |OoHรทH J|UH DUWDQ JHWLUL ROGXรทX
EXOXQPXรบWXU $\Uร FD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH DUWDQ EDQND VD\ร Vร LOH ELUOLNWH
Nย oย N EDQNDODUร Q GDKD HWNLQ oDOร รบWร รทร DQFDN Eย \ย N EDQNDODUร Q UHNDEHWoL
NRรบXOODUD \HWHULQFH X\XP VDรทOD\DPDGร NODUร WHVSLW HGLOPLรบWLU %X oHUoHYHGH
VHUPD\H \HWHUOLOLรทL RUDQร QGDNL Gย รบย NOย N EDKDQH HGLOHUHN EDQND ELUOHรบPHOHULQL
VDYXQPDQร Q DQODPOร ROPD\DFDรทร \D]DUODUFD YXUJXODQPDNWDGร U
0DKPXG YH =DLP JHQHOOHรบWLULOPLรบ /HRQWLHI PDOL\HW
IRQNVL\RQXQX *HQHUDOL]HG /HRQWLHI &RVW )XQFWLRQ NXOODQDUDN VHUPD\H
KDUHNHWOHULQLQ VHUEHVWOHรบPHVLQLQ 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q PDOL\HW
\DSร Vร QD HWNLVLQL DUDรบWร UPร รบODUGร U 6|] NRQXVX oDOร รบPD YH \ร OODUร
YHULOHUL NXOODQร ODUDN \DSร OPร รบ YH JLUGLOHUOH oร NWร ODU DUDFร Oร N \DNODรบร Pร QD X\JXQ
RODUDN VHoLOPLรบWLU %DQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ JLUGLVL RODUDN LรบJย Fย |]ND\QDN
WRSODP PHYGXDW YH GLรทHU Wย P |Gย Qo DOร QPร รบ IRQODU NXOODQร OPร รบ EXQD NDUรบร Q
oร NWร RODUDN VDGHFH NUHGL KDFPL NDEXO HGLOPLรบWLU dDOร รบPDQร Q VRQXFXQGD LOJLOL dรถnem itibariyOH 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH Nร VD G|QHPGH Eย Wย Q JLUGLOHU LoLQ
WDOHELQ HVQHN ROPDGร รทร EXOJXODQPDNWDGร U 8]XQ G|QHPGH LVH VHUPD\H
PHYGXDW KDULo Eย Wย Q JLUGLOHUL LNDPH HGHELOLUNHQ Nร VD G|QHPGH Eย Wย Q JLUGLOHU
ELUELUOHULQL LNDPH HGHELOPHNWHGLU
$PLKXG YH 0LOOHU $%' EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH ยถOร
\ร OODUGD \DรบDQDQ EDQND ELUOHรบPHOHULQLQ PDOL\HWOHUH NDUOร Oร รทD YH YHULPOLOLรทH
HWNLOHULQL ELU PRGHO DUDFร Oร รทร \OD WDKPLQ HWPLรบOHUGLU 0RGHOGHQ HOGH HGLOHQ
VRQXoODUD J|UH ELUOHรบHQ EDQNDODUร Q GLรทHU EDQNDODUD RUDQOD NDUOร Oร NODUร Qร YH
YHULPOLOLNOHULQL DUWWร UGร NODUร DQFDN PDOL\HWOHULQL oRN D] D]DOWDELOGLNOHUL WHVSLW
HGLOPLรบWLU $\Uร FD YHULPOLOLN ND]DQoODUร Qร Q ELUOHรบPH VRQUDVร QGD ULVNLQ
GDรทร Wร OPDVร QGDQ ULVN GLYHUVLILFDWLRQ YH NRQVROLGH RODQ EDQNDODUร Q
SODVPDQODUร Qร PHQNXO GHรทHUOHUGHQ NUHGLOHUH ND\Gร UPDVร QGDQ GROD\ร EHNOHQHQ
JHOLULQ DUWPDVร QGDQ ND\QDNODQGร รทร DQODรบร OPร รบWร U $\Uร FD ยถOHUGHNL
NRQVROLGDV\RQGD EDQNDODUร Q YHULPOLOLรทL DUWร UPD ULVNOHUL GDรทร WPD JLEL DPDoODU
Jย WPHVLQH UDรทPHQ ยถODUGD DPDFร Q PDOL\HWOHUL D]DOWPDN ROGXรทX LIDGH
HGLOPLรบWLU
%HUJHU YH +DQQDQ ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q \RรทXQODรบPDVร Qร Q
\ย NVHN ROPDVร GXUXPXQGD Wย NHWLFLOHUH VDรทODQDQ ILQDQVDO KL]PHWOHULQ
SDKDOร ODรบWร รทร Qร YH EX GXUXPXQ V|] NRQXVX รบLUNHWOHULQ NDUOร Oร รทร Qร ROXPOX
HWNLOHGLรทLQL J|VWHUPLรบOHUGLU $QFDN EX Wย U SL\DVDODUGD VLVWHPLQ GDKD D] HWNLQ
YH YHULPOL oDOร รบWร รทร GD RUWD\D NRQXOPXรบWXU 'ROD\ร Vร \OD รบLUNHWLQ SL\DVDGDNL
Jย Fย Qย Q DUWPDVร QD NDUรบร Oร N HWNLQOLN YH YHULPOLOLรทLQ D]DOPDVร EDQNDQร Q SL\DVD
GHรทHULQLQ DUWPDVร Qร HQJHOOHPLรบWLU
<ร OGร Uร P G|QHPL LWLEDUL\OH 7ย UN EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย Qย Q YHULPOLOLรทLQL LQFHOHPHNWHGLU 7RSODP YDGHVL] YH YDGHOL PHYGXDW LOH
IDL] YH IDL] Gร รบร JLGHUOHULQ JLUGL WRSODP NUHGLOHU IDL] YH IDL] Gร รบร JHOLUOHULQ oร NWร
RODUDN NDEXO HGLOGLรทL oDOร รบPDGD YHUL ]DUIODPD DQDOL]L \|QWHPL NXOODQร OPร รบWร U
dDOร รบPD G|QHPLQ Eย Wย Qย LWLEDUL\OH 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH |OoHรทH J|UH
D]DODQ JHWLUL ROGXรทXQX YH\D GLรทHU ELU LIDGH\OH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ
Vย UHFLQLQ VLVWHPLQ LVWLNUDUร QD NDWNร VDรทODPD\DFDรทร HWNLQ EDQNDODUร Q GDKD
NDUOร ROGXรทXQX YH DNWLI NDOLWHVL LOH YHULPOLOLN DUDVร QGD ELU LOLรบNL ROPDGร รทร Qร
EXOJXODPDNWDGร U $\Uร FD \ร Oร QGDQ VRQUD EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH
YHULPOLOLรทLQ JHULOHGLรทL YH ยถOHUGHNL Kร ]Oร YHULPOLOLN DUWร รบร Qร Q ยถODUร Q LNLQFL
\DUร Vร QGD NRUXQDPDGร รทร GD oDOร รบPDQร Q GLรทHU VRQXoODUร DUDVร QGDGร U
&LQJL YH 7DUร P 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH
G|QHPLQH DLW SHUIRUPDQVร Qร Q GHรทHUOHQGLULOPHVLQL DPDoOD\DQ oDOร รบPDODUร QGD
ROLJRSROFย \DSร |]HOOLรทL J|VWHUHQ 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH LOHUL GHUHFHGH ELU
\RรทXQODรบPD J|]OHPLรบWLU .DPX EDQNDODUร Qร Q Dรทร UOร NOร RODUDN \HU DOGร รทร 7ย UN
EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH LQFHOHQHQ G|QHP ER\XQFD HWNLQOLN VNRUODUร
NRUHODV\RQXQXQ ELU WXWDUOร Oร N J|VWHUPHPLรบ ROPDVร KHU \ร Oร Q HWNLQOLN
Vร UDODPDVร Qร Q GHรทLรบNHQ NDUDNWHUGH ROGXรทXQD LรบDUHW HWPHNWHGLU $QFDN |]HO
VHNW|UH DLW ย o KROGLQJ EDQNDVร Qร Q G|QHP ER\XQFD WDP HWNLQ NRQXPGD
EXOXQGXNODUร GD VDSWDQPร รบWร U 'LรทHU \DQGDQ NDPX EDQNDODUร DQร ODQ G|QHPLQ
KHUKDQJL ELU \ร Oร QGD GDKL HWNLQ NRQXPGD ROPD\ร EDรบDUDPDPDNWDGร U &LQJL YH
7DUร P \ร OODU LWLEDUL\OH EDQNDODUDUDVร HWNLQOLN IDUNร Qร Q |OoHN
HWNLQOLรทLQGHNL Eย \ย N IDUNODUGDQ ND\QDNODQGร รทร Qร GD RUWD\D NR\PDNWDGร U %XQD
J|UH |]HOOLNOH NDPX EDQNDODUร Qร Q |OoHN Eย \ย NOย รทย Qย Q HWNLQVL]OLรทLQ WHPHO
ND\QDรทร Qร ROXรบWXUGXรทX Doร N ELU ELoLPGH J|Uย OPHNWHGLU *HQHOGH EDQNDODUร Q
ELUNDo LVWLVQD Gร รบร QGD |OoHN VRUXQX \DรบDGร NODUร DQODรบร OPDNWDGร U
* ELUOHรบPH YH HGLQLPOHU VRQXFXQGD JHUoHNOHรบHQ ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ รบLUNHWOHULQ SHUIRUPDQVร Qร ROXPOX HWNLOHGLรทLQH GDLU ELU
EXOJX\D XODรบDPDPร รบWร U dDOร รบPDQร Q VRQXFXQD J|UH ELUOHรบPH YH HGLQLPOHULQ
PDOL\HWOHULQ D]DOPDVร QD YH\D NDUOร Oร รทร Q DUWPDVร QD |QHPOL ELU NDWNร VDรทODPDGร รทร JHQHO RODUDN GD |]ND\QDNODUร Q DUWร รบร VDรทODPDGร รทร LIDGH
HGLOPHNWHGLU %LUH\VHO EDQNDFร Oร N DODQร QGD LVH NRQVROLGDV\RQXQ EHOOL ELU
Eย \ย NOย รทH
NDGDU
JHUoHNOHรบPHVLQLQ
ILQDQVDO
NXUXOXรบODUร Q
|OoHN
HNRQRPLVLQGHQ \DUDUODQPDODUร Qร VDรทODGร รทร EHOLUWLOPHNWHGLU %LUOHรบPH YH VDWร Q
DOPDODU VRQUDVร QGD NDSVDP HNRQRPLVLQGHQ \DUDUODQร ODELOGLรทLQH GDLU ELU
EXOJX\D XODรบร ODPDPร รบWร U
+XJKHV 0HVWHU YH 0RRQ EDQNDODUร Q VHUPD\H \DSร ODUร Qร Q YH
ULVN GDYUDQร รบODUร Qร Q IDUNOร ROPDVร QHGHQL\OH PDOL VHNW|UGH |OoHN HNRQRPLVLQLQ
YDU ROPDGร รทร Qร GROD\ร Vร \OD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ GDOJDVร Qร Q JHoLFL RODFDรทร Qร
NDQร WODPD\D oDOร รบPร รบODUGร U %X oHUoHYHGH Nย oย N EDQNDODUร Q |]ND\QDN
GHรทHULQL NRUXPDN LoLQ RSWLPXP Gย ]H\H J|UH GDKD oRN |]ND\QDN
EXOXQGXUGXNODUร Qร GLรทHU \DQGDQ Eย \ย N EDQNDODUร Q LVH Kย Nย PHWOHULQ
ยณEDWPD\DFDN NDGDU Eย \ย Nยด DQOD\ร รบร QD Vร รทร QDUDN RSWLPXP Gย ]H\LQ DOWร QGD
VHUPD\H EXOXQGXUGXNODUร Qร NDQร WODPร รบODUGร U 5LVkin sektรถrde yer alan her
EDQND LoLQ D\Qร ROPDVร GXUXPXQGD LVH |OoHN HNRQRPLVLQLQ YDU RODELOHFHรทLQL
EXOPXรบODUGร U
&XPPLQV YH 5XELR 0LVVDQV $%' VLJRUWDFร Oร N VHNW|Uย QGH
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ LOH ELUOLNWH HWNLQ YH YHULPOL oDOร รบPD\DQ YH ILQDQVDO
Doร GDQ L\L ELU SHUIRUPDQV VHUJLOHPH\HQ VLJRUWD รบLUNHWOHULQLQ VLVWHPGHQ
D\ร NODQGร รทร Qร VHNW|UGH ELUOHรบPH YH HGLQLP VRQUDVร QGD YHULPOLOLรทLQ DUWWร รทร Qร
DUWร N Eย \ย PHQLQ GHรทLO YHULPOLOLรทLQ KHGHIOHQGLรทLQL WHVSLW HWPLรบWLU $\Uร FD
ELUOHรบPHGH DPDFร Q N|Wย รบLUNHWOHUL L\LOHรบWLUPHN GHรทLO SL\DVDGDNL SD\ร Qร YH\D
DNWLI Eย \ย NOย รทย Qย DUWร UPDN ROGXรทX oDOร รบPDGD EHOLUWLOPLรบWLU
ร ankaya ve ร z (2001), 1993 \ร OODUร DUDVร QGD \HGL \ร OOร N JHOLU
WDEORVX YH ELODQoRODU NXOODQDUDN 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH NDPX
EDQNDODUร Qร Q |]HO EDQNDODUD RUDQOD GDKD YHULPOL oDOร รบร S oDOร รบPDGร รทร Qร WHVW
HWPLรบOHUGLU %X DPDoOD DNWLI Eย \ย NOย รทย |Ooย Wย HVDV DOร QDUDN =LUDDW %DQNDVร
+DON %DQNDVร (PODN %DQNDVร YH 9DNร IODU %DQNDVร ROPDN ย ]HUH G|UW NDPX
VHUPD\HOL EDQND GLรทHU \DQGDQ <DSร .UHGL %DQNDVร $NEDQN รธรบ %DQNDVร
*DUDQWL %DQNDVร ROPDN ย ]HUH G|UW GH |]HO VHUPD\HOL EDQND VHoPLรบOHUGLU %X
รงerรงevede HWNLQOLรทLQ |Ooย OPHVLQGH toplam kredilerin toplam aktifler iรงindeki
SD\ร PHYGXDWร Q NUHGL\H G|Qย รบย P RUDQร WRSODP NUHGLOHU YH PHQNXO
GHรทHUOHULQ WRSODPร Qร Q WRSODP DNWLIOHUH RUDQร WDKVLOL JHFLNPLรบ DODFDNODUร Q
WRSODP NUHGLOHU LoLQGHNL SD\ร NXOODQร OPร รบWร U 9HULPOLOLรทLQ |Ooย OPHVLQGH DNWLI
JHWLULVL |]ND\QDรทร Q JHWLULVL QHW NDUร Q PHYGXDWD RUDQร QHW NDUร Q WRSODP
PHYGXDWD RUDQร QHW NDUร Q NUHGLOHUH RUDQร QHW IDL] JHOLUOHULQLQ WRSODP DNWLIOHUH
RUDQร QHW IDL] JHOLUOHULQLQ |] ND\QDNODUD RUDQร QHW IDL] JHOLULQLQ WRSODP
PHYGXDWD RUDQร QHW IDL] JHOLULQLQ WRSODP NUHGLOHUH RUDQร QHW IDL] JHOLULQLQ
WRSODP NUHGLOHU LOH PHQNXO GHรทHUOHU WRSODPร QD RUDQร SHUVRQHO JLGHUOHULQLQ
WRSODP DNWLIOHUH RUDQร SHUVRQHO JLGHUOHULQLQ QHW IDL] JHOLUOHULQH RUDQร SHUVRQHO
JLGHUOHULQLQ WRSODP PHYGXDWD RUDQร SHUVRQHO EDรบร QD Gย รบHQ PHYGXDW KDFPL
SHUVRQHO EDรบร QD Gย รบHQ NUHGL PLNWDUร SHUVRQHO EDรบร QD Gย รบHQ WRSODP DNWLI
PLNWDUร SHUVRQHO EDรบร QD Gย รบHQ QHW NDU PLNWDUร SHUVRQHO EDรบร QD Gย รบHQ QHW
IDL] JHOLUL LรบOHWPH JLGHUOHULQLQ WRSODP DNWLIOHUH RUDQร รบXEH EDรบร QD Gย รบHQ
WRSODP DNWLI PLNWDUร รบXEH EDรบร QD PHYGXDW KDFLPOHUL รบXEH EDรบร QD RUWDODPD
NUHGL KDFPL รบXEH EDรบร QD RUWDODPD QHW IDL] JHOLUL รบXEH EDรบร QD RUWDODPD
SHUVRQHO YHULOHUL NXOODQร OPร รบWร U 5DV\R VRQXoODUร QD J|UH V|] NRQXVX |]HO
EDQNDQร Q D\Qร |OoHNWHNL NDPX EDQNDVร QD J|UH GDKD HWNLQ YH YHULPOL
oDOร รบWร รทร EXOXQPXรบWXU .DPX EDQNDODUร Qร Q |]HOOHรบWLULOPHVL\OH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ DUWDFDรทร Qร YH ILQDQVDO VLVWHPLQ GDKD HWNLQ YH YHULPOL
oDOร รบDFDรทร Qร GD oDOร รบPDODUร QGD LIDGH HWPLรบOHUGLU
%LU EDรบND oDOร รบPDGD <DNร Fร YH dDQND\D |OoHN HNRQRPLOHUL
YH PDOL\HW HWNLQOLรทL NRQXODUร QD RGDNODQDUDN 7ย UN EDQNDFร Oร รทร QGDNL PDOL\HW
\DSร Vร Qร DQDOL] HWPLรบOHUGLU %X oDOร รบPDGD Gย Q\D LOH HQWHJUDV\RQ Vย UHFLQGH
\DEDQFร EDQNDODU LOH UHNDEHW HGHELOPHN YH\D UHNDEHW Jย Fย Qย DUWร UDELOPHN
LoLQ 7ย UN EDQNDODUร Qร Q PDOL\HWOHULQL PLQLPL]H HWPHVL GLรทHU ELU LIDGH LOH
RSWLPXP |OoHNOH YH\D RSWLPXP |OoHรทH \DNร Q oDOร รบPDODUร JHUHNWLรทL
YXUJXODQPร รบWร U $QFDN 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \HU DODQ EDQNDODUร Q VD\ร FD
ID]OD YH Nย oย N |OoHNOL ROPDVร QHGHQL\OH EDQNDODUร Q oRรทXQXQ RSWLPDO
Eย \ย NOย รทย Q
ROGXNoD
DOWร QGD
YH\D
ย VWย QGH
|OoHNOHUGH
LรบOHWLOGLรทLQL
EXOPXรบODUGร U 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPL \ย NVHN PDOL\HWOHUOH oDOร รบPDNWD YH
|OoHN HNRQRPLVLQLQ DYDQWDMODUร QGDQ \DUDUODQDPDPDNWDGร U 'LรทHU \DQGDQ
<DNร Fร YH dDQND\D 7ย UNL\HยถGH EDQNDFร Oร รทร Q DVร O VRUXQXQXQ
Eย \ย NOย NWHQ GHรทLO NDPX EDQNDODUร Qร Q VHNW|U LoLQGHNL SD\ร Qร Q \ย NVHN ROPDVร
JLEL \DSร VDO QHGHQOHUGHQ ND\QDNODQGร รทร Qร EHOLUWPHNWH YH EX GXUXPXQ DQFDN
\DVDO Gย ]HQOHPHOHU LOH VHNW|Uย Q \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPDVร DUDFร Oร รทร \OD
Gย ]HOWLOHELOHFHรทLQL LIDGH HWPLรบOHUGLU
$OSHU %HUย PHQW YH 0DODW\DOร GH]HQIODV\RQ Vย UHFLQLQ
EDQNDFร Oร N VLVWHPL ย ]HULQGHNL HWNLOHULQL LQFHOH\HQ oDOร รบPDODUร QGD VHNW|UGH
NRQVROLGDV\RQ \DรบDQDFDรทร Nย oย N |OoHNOL EDQNDODUร Q PDOL\HW GH]DYDQWDMODUร Qร
GDKD QHW KLVVHGHFHรทL YH NDSDQDFDรทร ELUOHรบHFHรทL \DEDQFร EDQNDODUร Q
ELUOHรบPH VDWร Q DOPD \ROX\OD SD\ODUร Qร Q DUWDFDรทร LWLEDUOร UHHO VHktรถr
ILUPDODUร Qร Q EDQND NUHGLVL \HULQH ERQR \D GD EDQND JDUDQWLOL ERQR oร NDUDUDN
GDKD XFX] YH X]XQ YDGHOL ILQDQVPDQ VDรทOD\DFDรทร YH EX QHGHQOH EDQNDODUร Q
GDKD oRN Nย oย N YH RUWD |OoHNOL LรบOHWPHOHULQ ILQDQVPDQร QD \|QHOHELOHFHรทL
|QJ|Uย Vย QGH EXOXQPXรบODUGร U
$Pel, Barnes, Panetta ve Salleo (2003), teknoloji ve deregรผlasyon
VRQXFXQGD \DVDO Gย ]HQOHPHOHUGH \DรบDQDQ Kร ]Oร GHรทLรบLPOHU VRQUDVร QGD
Gย Q\DGD ELU ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ oร OJร QOร รทร Qร Q \DรบDQGร รทร Qร J|VWHUPLรบOHUGLU
dDOร รบPDODUร QGD VRQ \ร OGD JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGH VLJRUWDFร Oร N EDQNDFร Oร N YH
YDUOร N \|QHWLP รบLUNHWOHULQLQ IDDOL\HW J|VWHUGLรทL VHNW|UOHUGHNL JHQHO WUHQGOHU YH temel รถzellikler irdelenmektedir. Bu irdelemenin sonucunda รงok kรผรงรผk รถlรงekli
รบLUNHWOHUGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ JHUoHNOHรบPHVL GXUXPXQGD |OoHN
HNRQRPLVLQLQ
JHWLUGLรทL
DYDQWDMODUGDQ
\DUDUODQร OGร รทร
DQFDN
NDSVDP
HNRQRPLVLQLQ VDรทODGร รทร DYDQWDMODUGDQ \DUDUODQร ODPDGร รทร EDรบND ELU รบHNLOGH
LIDGH HWPHN JHUHNLUVH \|QHWLPVHO WHNQLNOHULQ YHULPOLOLรทLQGH JHOLรบPH
VDรทODQDPDGร รทร EXOXQPXรบWXU $\Uร FD HOGH HWWLNOHUL EXOJXODU SROLWLND \DSร Fร ODUร Q
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX GHVWHNOH\LFL GDYUDQร รบODUร QGDQ IDUNOร VRQXoODU RUWD\D
oร NWร รทร Qร RUWD\D NR\PDNWDGร U )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ VRQUDVร QGD EHNOHQHQ
Gย ]H\GH
\|QHWLPVHO
VDรทODQDPDGร รทร
|OoHN
WHNQLNOHUGH YH
JHOLรบPH
NDSVDP
ROPDGร รทร
HNRQRPLOHULQGHQ
YHULPOLOLรทLQ \HWHULQFH
\DUDUODQร ODPDGร รทร ย Uย QOHUGH oHรบLWOLOLรทLQ DUWPDGร รทร GD V|] NRQXVX oDOร รบPDGD
LGGLD HGLOPHNWHGLU $QFDN oDOร รบPDGD YHULPOLOLNWH VDรทODQDQ L\LOHรบPHQLQ
|Ooย OPHVLQLQ ]RU ROPDVร ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLOHULQLQ DQODรบร OPDVร Qร Q
X]XQ ]DPDQ DOPDVร GHรทHUOH |Ooย OHPH\HQ PDNVLPL]DV\RQ Jย Gย OHUL QRQ
YDOXH PD[LPL]LQJ PRWLYHV YH \DVDO Gย ]HQOHPHOHUGHNL NDWร Oร NODUร Q D]DOPDVร
QHGHQOHUL\OH
DNDGHPLV\HQOHULQ
EXOJXODUร Qร Q
SROLWLND
EHNOHQWLOHULQGHQ IDUNOร ODรบPร รบ RODELOHFHรทL EHOLUWLOPHNWHGLU
\DSร Fร ODUร Qร Q
$NJย o \ร Oร LWLEDUL\OH NDPX EDQNDODUร LOH |]HO EDQNDODUร Q
YHULPOLOLรทLQL Nร \DVODPร รบWร U %DQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH ย UHWLP YH oร NWร ODUร Q IL]LNL
RODUDN |Ooย OHPHGLรทLQGHQ YHULPOLOLรทLQ |]HOOLNOH SHUVRQHO YHULPOLOLรทLQLQ ELODQoR
Eย \ย NOย NOHULQGHQ NDU WXWDUร QGDQ JLGHU UDNDPODUร QGDQ \DUDUODQร ODUDN
|Ooย OGย รทย EHOLUWLOPLรบWLU dDOร รบDQ EDรบร QD YDUOร N oDOร รบDQ EDรบร QD PHYGXDW
oDOร รบDQ EDรบร QD NUHGL oDOร รบDQ EDรบร QD IDDOL\HW JHOLUL oDOร รบDQ EDรบร QD IDDOL\HW
NDUร oDOร รบDQ EDรบร QD QHW NDU SHUVRQHO JLGHULQLQ WRSODP DNWLIOHUH RUDQร GLรทHU
IDDOL\HW JLGHUOHULQLQ WRSODP ELODQoR Eย \ย NOย รทย QH RUDQร YH IDDOL\HW JLGHUOHULQLQ
WRSODP DNWLIOHUH RUDQร YHULPOLOLN J|VWHUJHOHUL RODUDN NXOODQร OPร รบWร U dDOร รบPDQร Q
VRQXoODUร QD J|UH \ร Oร LWLEDUL\OH NDPX EDQNDODUร Qร Q |]HO EDQNDODUD J|UH
GDKD YHULPOL ROGXรทX VRQXFX RUWD\D oร NPร รบWร U
)LWFK .DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q \DSร ODQGร Uร OPDVร SURJUDPร oHUoHYHVLQGH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ JHUoHNOHรบWLรทLQL YH YHULPOLOLN J|VWHUJHOHrinin (brรผt giderin brรผt
JHOLUH RUDQร EUย W JLGHULQ WRSODP DNWLIOHUH RUDQร รบXEH EDรบร QD oDOร รบDQ VD\ร Vร
QHW IDL] YH NRPLV\RQ JHOLULQLQ EUย W JHOLU LoHULVLQGHNL SD\ร QHW VHUPD\H
SL\DVDVร LรบOHPOHUL NDUร Qร Q EUย W JHOLU LoHULVLQGHNL SD\ร L\LOHรบPH\H LรบDUHW HWWLรทLQL
EXOPXรบODUGร U
5HNDEHW .RรบXOODUร QD (WNLOHUL (UWXรทUXO YH =DLP 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH
G|QHPLQGH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \RรทXQODรบPDQร Q D]DOGร รทร Qร UHNDEHWoL ELU
\DSร \D ELU EDรบND GH\LรบOH KRPRMHQ ELU \DSร \D NDYXรบPD HรทLOLPLQGH
ROXQGXรทXQX
WHVSLW
\RรทXQODรบPDQร Q
HWPLรบOHUGLU
D]DOGร รทร Qร
YH
%X
GXUXP
ILQDQVDO
EDQNDFร Oร N
SDUoDODQPDQร Q
VLVWHPLQGH ROGXรทXQX
J|VWHUPHNWHGLU hVWHOLN EX HรทLOLP |]HO EDQNDODUGD NDPX EDQNDODUร QD
QD]DUDQ GDKD EHOLUJLQGLU g]HO EDQNDODU DUDVร QGDNL UHNDEHW DUWร รบร Qร Q QHGHQL
RODUDN WDP ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPH YH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQH \HQL EDQND JLULรบOHUL
VRQUDVร QGD \RรทXQODรบPDQร Q D]DOPDVร J|VWHULOPLรบWLU \ร Oร QGD \DรบDQDQ
NUL] QHGHQL\OH LVH UHNDEHWoL \DSร GD JHULOHPH ROGXรทX ELU EDรบND EXOJXGXU
$\Gร QOร 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย LOH LOJLOL JHUoHNOHรบWLULOPLรบ RODQ
oDOร รบPDVร QGD 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q \ร OODUร DUDVร QGDNL
SL\DVD \DSร Vร DPSLULN RODUDN LQFHOHQPLรบWLU (OGH HGLOHQ VRQXoODUGD
\ร OODUร DUDVร QGD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q WHNHO SL\DVDVร รถzelliklerini
WDรบร Gร รทร Qร GLรทHU ELU GH\LรบOH VHNW|UGH \HU DODQ EDQNDODUร Q Eย Wย Q RODUDN ELU
WHNHO JLEL GDYUDQGร NODUร VRQXFXQD YDUร OPร รบWร U $QFDN \ร Oร QGDQ
\ร Oร QD NDGDU RODQ Vย UHoWH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q WHNHO SL\DVDVร QGDQ
PRQRSROLVWLN UHNDEHW \DSร Vร QD GRรทUX HYULOGLรทL KXVXVX GD YDUร ODQ GLรทHU
VRQXoODU DUDVร QGDGร U dDOร รบPDGD WHNHOOHรบPH\L Nร Uร Fร IDNW|UOHULQ EDรบร QGD
VHUPD\H SL\DVDVร QGDNL DOWHUQDWLIOHULQ oRรทDOPDVร J|VWHULOPLรบWLU
'HQL]HU \ร OODUร QD DLW YHULOHUL NXOODQDUDN ILQDQVDO
VHUEHVWOHรบPHQLQ YH VHNW|UH \HQL JLUHQ EDQNDODUร Q SL\DVD \DSร Vร QD YH
UHNDEHWH HWNLOHULQL DUDรบWร UDQ DPSLULN ELU oDOร รบPD \DSPร รบWร U %X oDOร รบPDGD
SL\DVD\D \HQL JLUHQ NXUXOXรบODUร Q |OoHN YH \DSร ODUร Qร Q HQ D] JLULรบ ROJXVX NDGDU
|QHPOL ROGXรทX J|VWHULOPHNWHGLU dDOร รบPDGD HOGH HGLOHQ VRQXoODU EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย QH \HQL JLULรบ \DSPDNWD RODQ Nย oย N EDQNDODUร Q UHNDEHW RUWDPร QGD
|QHPOL ELU GHรทLรบLNOLN \DUDWPDGร NODUร Qร J|VWHUPHNWHGLU %X VRQXFXQ |]HOOLNOH
ELUH\VHO EDQNDFร Oร N Doร Vร QGDQ |QHPOL ROGXรทX LIDGH HGLOPHNWHGLU %LU |QHPOL
VRQXo LVH SL\DVDGD EXOXQDQ Eย \ย N |OoHNOL EDQNDODUร Q Eย \ย NOย NOHULQLQ UHNDEHW
\DSร Vร ย ]HULQGH ROXPVX] HWNL \DUDWWร รทร YH VLVWHPGH \HQL JLULรบOHUL
HQJHOOHGLรทLGLU $\Uร FD 7ย UNL\HยถGHNL SL\DVD \DSร Vร Qร Q NDUOร Oร NOD GRรทUXGDQ LOLQWLOL
ROGXรทXQD LรบDUHW HGLOPHNWH YH \HQL EDQNDODUร Q VHNW|UH JLULรบOHULQLQ UHNDEHW
RUWDPร Qร L\LOHรบWLULFL ELU HWNLVL ROPDGร รทร RUWD\D NRQXOPDNWDGร U %DQNDFร Oร N
VLVWHPLQGH \RรทXQODรบPDQร Q UHNDEHWL D]DOWDUDN PDOL VLVWHPLQ HWNLQOLรทLQL
DUWร UDFDรทร EXOJXODQPDNWDGร U
0LVKNLQ GLรทHU oDOร รบPDODUร Q DNVLQH $%' EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย QGH VRQ \ร OGร U \DรบDQDQ NRQVROLGDV\RQXQ UHNDEHW NRรบXOODUร Qร
ROXPVX] HWNLOHPHGLรทLQL LIDGH HWPHNWHGLU $%' EDQNDFร Oร N VLVWHPLQH ELQOHUFH
EDQNDQร Q GDKLO ROPDVร YH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \RรทXQODรบPDQร Q oRN Gย รบย N
ROPDVร QHGHQL\OH PHJD EDQND ELUOHรบPHOHULQLQ UHNDEHWL ROXPVX] HWNLOHPHGLรทL
YXUJXODQPDNWDGร U
%DQNDFร Oร N
VLVWHPLQGHNL
FRรทUDIL
Vร Qร UODQGร UPDODUร Q
NDONPDVร Qร Q WDP WHUVLQH VHNW|U LoL UHNDEHWL DUWร UDUDN N|Wย EDQNDODUร Q WDVIL\H
HGLOPHVLQL VDรทOD\DFDรทร YH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ GDKD HWNLQ YH YHULPOL
oDOร รบPDVร QD RODQDN VDรทOD\DFDรทร EHOLUWLOPLรบWLU
&HWRUHOOL YH $QJHOLQL G|QHPLQGH รธWDO\DQ
EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH UHNDEHW NRรบXOODUร Qร Q JHOLรบLPLQL EDQND ED]ร QGD ELODQoR
YHULOHULQL NXOODQDUDN DQDOL] HWPHNWHGLU dDOร รบPDGD UHNDEHW NRรบXOODUร Qร Q YH
\DSร VDO UHIRUPODUร Q EDQNDFร Oร N VHNW|Uย ย ]HULQGHNL HWNLOHUL DUDรบWร Uร OPร รบWร U
$%ยถQGH \ร Oร QGD X\JXODQPD\D EDรบODQDQ รธNLQFL %DQNDFร Oร N 'LUHNWLIL
6HFRQG %DQNLQJ 'LUHFWLYH YH EXQD EDรทOร RODUDN RUWD\D oร NPร รบ RODQ 7HN
%DQNDFร Oร N /LVDQVร X\JXODPDVร SL\DVDODUD JLULรบ HQJHOOHULQLQ RUWDGDQ NDONWร รทร
YH ย \H ย ONH EDQNDFร Oร N VHNW|UOHULQLQ SRWDQVL\HO JLULรบOHUH Vย UHNOL Doร N KDOH
JHOPHOHUL DQODPร Qร WDรบร PDNWDGร U %X GXUXPXQ UHNDEHWL DUWร Uร Fร ELU HWNL
\DUDWDFDรทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU $QFDN EX JHOLรบPH\OH ELUOLNWH $YUXSD EDQNDFร Oร N
VLVWHPLQGH EDรบND ELU JHOLรบPH GDKD ROPXรบ YH VLVWHP \RรทXQ ELU ELUOHรบPH YH
GHYUDOPDODU Vย UHFLQH JLUPLรบWLU %XQODUD EDรทOร RODUDN $% ย \HVL ย ONHOHUGH
IDDOL\HW J|VWHUPHNWH RODQ EDQNDODUร Q VD\ร Vร QGD \ร OODUร DUDVร QGD
\ย ]GH RUDQร QGD D]DOPD ND\GHGLOPLรบ YH EX D]DOPDQร Q \ย ]GH ยถร
\ร OODUร DUDVร QGD JHUoHNOHรบPLรบWLU 3L\DVD Jย Fย SDUDGLJPDVร QD J|UH EX
GXUXPXQ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q UHNDEHW \DSร Vร ย ]HULQGH ROXPVX] HWNLOHUL
ROPDVร EHNOHQHFHNWLU 7ย P EX NRรบXOODU J|] |Qย QH DOร QDUDN \DSร ODQ รธWDO\DQ
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย NDSVD\DQ DPSLULN oDOร รบPDGD V|]ย HGLOHQ LNL รถQHPOL
GHรทLรบLPLQ SL\DVDGDNL UHNDEHW NRรบXOODUร QD QDVร O HWNL HWWLรทL DUDรบWร Uร OPร รบWร U
\ร OODUร DUDVร QGD LOJLOL SD]DU GLNNDWH DOร QDUDN EHรบ D\Uร FRรทUDIL E|OJH
รผzerinden \DSร ODQ DQDOL] VRQXoODUร QD J|UH ELUOHรบPH YH GHYUDOPDODU VRQXFX
EDQNDODUร Q SL\DVDGDNL Jย Fย Qย DUWWร UGร NODUร QD YH XOXVDO UHNDEHW NRรบXOODUร Qร
ER]GXNODUร QD GDLU ELU NDQร W EXODPDGร NODUร Qร EHOLUWPLรบ YH 7HN %DQNDFร Oร N
/LVDQVร Qร Q UHNDEHWH ROXPOX \DQVร Gร รทร EXOJXVX HOGH HGLOPLรบWLU $\Uร FD V|]
NRQXVX G|QHPGH NRQVROLGDV\RQXQ PDOL\HWOHUL D]DOWDUDN NDUOร Oร รทร DUWร UGร รทร YH
EDQNDFร Oร รทร ROXPOX HWNLOHGLรทL YXUJXODQPร รบWร U
*ย QDO 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH UHNDEHWLQ \HWHUVL] ROGXรทX
\RรทXQODรบPDQร Q \DรบDQGร รทร \DQL D] VD\ร GD EDQNDQร Q KDNLP ROGXรทX
ROLJRSROLVWLN ELU \DSร \D VDKLS ROGXรทXQX YH \RรทXQODรบPD RUDQODUร Qร Q oRN
\ย NVHN ROGXรทXQX LOHUL Vย UPHNWHGLU %DQNDFร Oร N VLVWHPLQGHNL \RรทXQODรบPDQร Q
\ย NVHNOLรทLQLQ NDQร Wร RODUDN GD VHNW|UGH DNWLI Eย \ย NOย รทย HQ \ย NVHN RODQ LON
EDQNDQร Q WRSODP DNWLIOHULQLQ WRSODP NUHGLOHULQLQ YH WRSODP PHYGXDWODUร Qร Q
VHNW|U LoLQGHNL SD\ร Qร Q \ร Oร LWLEDUL\OH Vร UDVร \OD \ย ]GH \ย ]GH YH
\ย ]GH ROPDVร Qร J|VWHUPHNWHGLU $\Uร FD SL\DVD\D JLULรบ YH oร Nร รบODUร Q Vร Qร UOร
ROPDVร Qร Q GD UHNDEHWL HQJHOOHGLรทLQL KDWWD Wย P EDQNDODUร Q ELU NDUWHO JLEL
GDYUDQGร NODUร VRQXFXQD YDUPDNWDGร U %X GXUXP \XUW LoL UHNDEHW Doร Vร QGDQ
HQJHO ROXรบWXUXUNHQ 7ย UN EDQNDODUร Qร Q Eย \ย NOย รทย NDPX EDQNDODUร Qร Q VHNW|U
LoLQGHNL SD\ร Qร Q \ย NVHNOLรทL YH VHNW|UGHNL EDQNDODUร Q Gร รบD Doร NOร รทร Qร Q D]
ROGXรทX J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOGXรทXQGD VHNW|Uย Q NDUWHO JLEL GDYUDQPDVร Qร Q
XOXVODUDUDVร UHNDEHW YH |OoHN HNRQRPLVL LoLQ JHUHNOL ROGXรทX VRQXFXQD
YDUร OPDNWDGร U *ย QDO VHNW|UGH \RรทXQODรบPDQร Q DUWPDPDVร YH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ WDPDPODQPDPDVร GXUXPXQGD 7ย UN EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย Qย Q XOXVODUDUDVร UHNDEHW Jย Fย QH VDKLS RODPD\DFDรทร Qร GD EHOLUWPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD 7ย UNL\HยถGH EDQNDODUร Q ELUOHรบPHOHULQL WHรบYLN HWPHN
YH NROD\ODรบWร UPDN LoLQ EDรบWD %DQNDODU .DQXQX ROPDN ย ]HUH 7ย UN 7LFDUHW
.DQXQX 6HUPD\H 3L\DVDVร .DQXQX 5HNDEHWLQ .RUXQPDVร +DNNร QGD .DQXQ
g]HOOHรบWLUPH .DQXQX YH 9HUJL .XUXPODUร QGD Gย ]HQOHPHOHU \DSร OPDVร Qร YH
$%ยถQLQ Gย ]HQOHPHOHUL LOH X\XPOX ELU ELUOHรบPH PHY]XDWร Qร Q ROXรบWXUXOPDVร Qร
|QHUPHNWHGLU %X DODQODUGD Gย ]HQOHPHOHU \DSร OPDGร รทร WDNGLUGH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ ย ONHPL]GH JHUoHNOHรบHPH\HFHรทL GH LIDGH HGLOPHNWHGLU
)LQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ
JHUoHNOHรบPHPHVL
GXUXPXQGD
EDQNDFร Oร N
VLVWHPLQGHNL GXUXPXQ Vย UGย Uย OHPH] ROGXรทX EHOLUWLOPHNWHGLU *
ELUOHรบPHOHU
YH\D
EDQND
JLULรบOHULQLQ
\DVDO
Gย ]HQOHPHOHUOH ]RUODรบWร Uร OPDVร VRQXFXQGD \RรทXQODรบPDQร Q \ย NVHN ROGXรทX
SL\DVDODUGD UHNDEHWLQ D]DOGร รทร Qร YH IL\DWODUร Q DUWWร รทร Qร EXOPXรบWXU $\Uร FD
ELUOHรบPHOHU VRQUDVร QGD SL\DVD Jย Fย Qย DUWร UDQ NXUXOXรบODUร Q EX Jย oOHULQL
NXOODQDUDN VSUHDGยถOHUL DUWร Uร S NUHGL IDDOL\HWOHULQL D]DOWWร NODUร YH Pย รบWHULOHULQLQ
]DUDU J|UGย รทย Qย EXOJXODPDNWDGร U %X ]DUDUร Q GDKD oRN ELUH\VHO EDQNDFร Oร N
YH ED]ร \DWร Uร P EDQNDFร Oร รทร KL]PHWOHULQGH \DรบDQGร รทร LIDGH HGLOPHNWHGLU %DQND
ELUOHรบPHOHUL
VRQXFXQGD
konsolidasyonun
likidite
ERQR
WDKYLO
รผzerindeki
SL\DVDODUร QGD
olumsuz
GD
etkilerinin
\DรบDQDFDN
gรถz
รถnรผnde
EXOXQGXUXOPDVร JHUHNWLรทL EHOLUWLOPHNWHGLU $\Uร FD * 12 รผlkelerinin sigorta
รบLUNHWOHUL YH \DWร Uร P IRQODUร VHNW|UOHULQGH IDDOL\HW J|VWHUHQ รบLUNHWOHULQ
EDQNDODUOD ELUOHรบPHVL VRQXFXQGD NRQVROLGDV\RQXQ Kร ]ODQGร รทร DQFDN
UHNDEHWLQ EX GXUXPGDQ ED]ร ย ONHOHUGH ROXPVX] ED]ร ย ONHOHUGH ROXPOX
HWNLOHQGLรทL EXOJXODQPDNWDGร U
)LQDQVDO รธVWLNUDUD (WNLOHUL 0LVKNLQ konsolidasyon
oDOร รบPDVร QGD
tecrรผbesini
gรถz
$%'ยถQGH
รถnรผnde
\DรบDQDQ
bulunGXUDUDN
ILQDQVDO
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ \DUDWWร รทร RODVร WHKOLNHOHU YH Iร UVDWODU ย ]HULQGH GXUPXรบWXU
7HPHO WHKOLNHQLQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ VRQUDVร QGD ED]ร EDQNDODUร Q
EDWPD\DFDN NDGDU Eย \ย N KDOH JHOPHVL ROGXรทXQX DQFDN PHYGXDWD
Jย YHQFHQLQ Vร Qร UODQGร Uร OPDVร Qร Q YH HWNLQ EDQND GHQHWLPLQLQ EX WHKOLNH\L
D]DOWDFDรทร Qร LIDGH HWPLรบWLU 'LรทHU \DQGDQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ oHรบLWOL
Iร UVDWODU \DUDWWร รทร GD YXUJXODQPDNWDGร U %XQODUGDQ ELULQFLVL ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ
PHYGXDWD
Jย YHQFHQLQ
Vร Qร UODQGร Uร OPDVร QD
RODQDN
VDรทODPDVร YH DKODNL ER]XOPDQร Q PRUDO KD]DUG |Qย QH JHoLOPHVLQL
VDรทODPDVร Gร U
$\Uร FD
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ
VRQUDVร QGD
ILQDQVDO
NXUXOXรบODUGD oHรบLWOLOLN DUWPDNWD YH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ ILQDQVDO VLVWHP
LoHULVLQGHNL |QHPL D]DOPDNWDGร U )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ VDรทODGร รทร ย oย QFย
Iร UVDW RODUDN GD OLGHU NXUXOXรบODUร Q VDรทOD\DFDNODUร HWNLQOLN YH YHULPOLOLN
DUDFร Oร รทร \OD V|] NRQXVX EDQNDODUร Q XOXVODUDUDVร UHNDEHW Jย Fย Qย Q GH DUWPDVร
ROGXรทX LIDGH HGLOPHNWHGLU 0LVKNLQ Wย P EX ROXPOX JHOLรบPHOHU
VRQUDVร QGD ยถODUGD DNWif ve รถzkaynak getirisinin rekor seviyelere
\ย NVHOGLรทLQL EXOJXODPร รบWร U
0DFH\ YH 0LOOHU ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQD QHGHQ RODQ EDQND
ELUOHรบPHOHUL YH VDWร Q DOPDODUร Qร Q $%' EDQNDODUร Qร Q XOXVODUDUDUDVร UHNDEHW
Jย Fย Qย YH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ LVWLNUDUร Qร QDVร O HWNLOHGLรทLQL LQFHOHPLรบOHUGLU
dDOร รบPDODUร Qร Q VRQXoODUร QD J|UH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ DUDFร Oร รทร \OD DVOร QGD
$%' EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH ELU WDVIL\H Vย UHFL \DรบDQGร รทร Qร ]DWHQ $%'
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q YDUOร NODUร Qร Q WRSODP ILQDQVDO YDUOร NODU LoHULVLQGHNL
SD\ร Qร Q GD VRQ \ร OGD \ย ]GH ยถGDQ \ย ]GH ยถD Gย รบPHVLQLQ GH EXQX
GRรทUXODGร รทร Qร J|VWHUPLรบOHUGLU %X oHUoHYHGH $%' EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH
\DรบDQDQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ DVOร QGD SL\DVDODU LoHULVLQGH FHUH\DQ HGHQ
ELU WDVIL\H Vย UHFL YH\D N|Wย EDQNDODUร Q D\ร NODQPDVร RODUDN NDEXO HGLOPHVL
JHUHNWLรทL
EHOLUWLOPLรบWLU
.ร VDFD
$%'ยถQGH
FHUH\DQ
HGHQ
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ ELU WDVIL\H Vย UHFL ROGXรทX LIDGH HGLOPHNWHGLU %X EDรทODPGD
$%'ยถQGH \DรบDQDQ Vย UHo 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH NUL]OHUL
VRQUDVร QGD \DรบDQDQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQH GH ร รบร N WXWPDNWDGร U
0HUFDQ YH <RODODQ EDQNDODUร Q SHUIRUPDQVร LOH |OoHN YH
Pย ONL\HW \DSร ODUร DUDVร QGDNL LOLรบNL\L LQFHOHPHNWHGLUOHU 9HUL =DUIODPD $QDOL]L | \|QWHPL NXOODQร ODUDN \DSร ODQ oDOร รบPD &$0(/ \DNODรบร Pร Qร Q XQVXUODUร QD NDUรบร Oร N JHOHQ ELU GL]L UDV\RQXQ YHUL RODUDN NXOODQร OPDVร \OD ROXรบWXUXOPDNWDGร U
%X oDOร รบPDGD YHUL ]DUIODPD \|QWHPL NXOODQร OGร รทร LoLQ Xo H[WUHPH GHรทHUOHU
DWร OPDN ]RUXQGD NDOร QPร รบWร U %XQD UDรทPHQ HWNLQOLN Vร Qร Uร Qร ROXรบWXUDQ
EDQNDODUร Q SHUIRUPDQV GHรทLรบNHQOHULQLQ GHรทHUOHUL J|]OHP Nย PHVLQH EDVNร Q
ROGXรทX LoLQ J|]OHPOHU JHQHOGH Gย รบย N HWNLQOLN VHviyesinde (ortalama yรผzde } .' . ~ M ( , ย ย L .5, ( TY~ $ $ * , ย ย / \ * , ( ย ~ 4 + * 4* , ย ย [.' # 3 3 . ~ * # ( + $ ย I& *ย ( . ( ( , *ย ~ ( ย - ( ( , ย CAMEL; รถz .' & # 9 # 3 3 4 ( @_* ( 4* $ ( ( # 6
J|Uย QPHNWHGLUOHU 9HUL =DUIODPD <|QWHPL VRQXoODUร QD J|UH 0HUFDQ
ve Yolalan (2000), finansal konsolidasyon sรผrecinin finansDO LVWLNUDUD NDWNร
\DSDFDรทร Qร LGGLD HWPHNWHGLU dDOร รบPD 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ ELU Eย Wย Q
RODUDN ยถH NDGDU SHUIRUPDQVร Qร Q DUWWร รทร Qร YH EDQND \RรทXQODรบPDVร Qร Q
D]DOGร รทร ยถWHQ VRQUD GD EHOLUJLQ ELU รบHNLOGH JHULOHGLรทLQL EXOPXรบWXU $\Uร FD
mรผlkiyet iliรบNLOHUL Doร Vร QGDQ EDNร OGร รทร QGD \DEDQFร YH |]HO EDQNDODUร Q NDPX
EDQNDODUร QD RUDQOD GDKD HWNLQ ROGXรทX |OoHN Doร Vร QGDQ EDNร OGร รทร QGD GD
\ร Oร QGDQ VRQUD RUWD YH Nย oย N |OoHNOL EDQNDODUร Q SHUIRUPDQVร Kร ]OD JHULOHUNHQ
Eย \ย N |OoHNOL EDQNDODUร Q J|UHOL RODUDN GDKD L\L ELU SHUIRUPDQV VHUJLOHGLรทL
EXOJXODQPร รบWร U %ย \ย N |OoHNOL EDQNDODUร Q SL\DVD SD\ร Qร Q DUWPDVร VRQXFXQGD
JHUoHNOHรบHFHN ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ SHUIRUPDQVร Qร
DUWร UDFDรทร LOHUL Vย Uย OPย รบWย U ILQDQVDO
* JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGH $%' $% YH -DSRQ\D \DรบDQDQ NRQVROLGDV\RQXQ
ILQDQVDO
LVWLNUDUD
HWNLOHULQL
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ ILQDQVDO ULVNOHUH HWNLVL EDรบOร รทร DOWร QGD LQFHOHPLรบWLU )LQDQVDO
ULVNOHU VLVWHPLN ULVNOHU YH ILQDQVDO NXUXOXรบ ED]ร QGD ULVNOHU EDรบOร รทร DOWร QGD D\Uร
D\Uร WDQร PODQPร รบ YH DQDOL] HGLOPLรบWLU dDOร รบPDGD $%'ยถQGH \DรบDQDQ ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ VRQUDVร QGD ED]ร ULVNOHU D]DOร UNHQ ED]ร ULVNOHUGH DUWร รบ \DรบDQGร รทร LIDGH HGLOPHNWHGLU gUQHรทLQ $%'ยถOL Eย \ย N EDQNDODUร Q KHP XOXVDO
KHP GH XOXVODUDUDVร DODQGD \DรบDGร รทร NRQVROLGDVyon sรผreci hem sektรถrรผn
KHP GH V|] NRQXVX NXUXOXรบODUร Q FRรทUDIL ULVNOHULQL D]DOWPร รบWร U %LUOHรบHQ
NXUXOXรบODUร Q \|QHWLPVHO YHULPOLOLรทLQGH DUWร รบ VDรทODQPร รบ ULVN JHWLUL HรทULVL
L\LOHรบWLULOHUHN GDKD D] ULVNOH GDKD oRN JHWLUL VDรทODQPD\D EDรบODQPร รบWร U $QFDN
NXUXOXรบODUร Q ELUOHรบPH VRQUDVร Dรบร Uร Eย \ย PHVLQGHQ GROD\ร oDOร รบDQODUร Q
L]OHQPHVL YH \|QHWLOPHVL ]RUODรบPร รบ D\Uร FD RSHUDV\RQHO ULVNOHU GH DUWPร รบWร U
'LรทHU \DQGDQ ULVN \|QHWLP WHNQLNOHUL YH WHNQRORMLGHNL JHOLรบPHOHU RSHUDV\RQHO
ULVNWHNL DUWร รบร GHQJHOHPHNWHGLU $%' iรงin temel riskin, finansal konsolidasyon
VRQXFXQGD L\LFH Eย \ย \HQ YH NDUPDรบร NODรบDQ ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q LIODVร
VRQXFXQGD RUWD\D oร NDELOHFHN VLVWHPLN ULVN RODVร Oร รทร Qร Q DUWPร รบ ROPDVร Gร U %X
oHUoHYHGH $%'ยถQGH \DรบDQDQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ ยณEDWPD\DFDN NDGDU
Eย \ย Nยด DOJร ODPDVร Qร DUWร UDUDN ILQDQVDO VLVWHPLQ Nร Uร OJDQOร รทร Qร DUWร UGร รทร
YXUJXODQPDNWDGร U dDOร รบPDQร Q $% ย ONHOHUL LOH LOJLOL E|Oย Pย QGH LVH \DรบDQDQ
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ GDOJDVร Qร Q FRรทUDIL ULVNL D]DOWWร รทร QD GDLU ELU EXOJX
HGLQLOHPHPLรบWLU $QFDN GHรทLรบLN VHNW|UOHUGH IDDOL\HW J|VWHUHQ NXUXOXรบODUร Q
ELUOHรบPHVL VRQXFXQGD RUWD\D oร NDQ ILQDQVDO KROGLQJOHULQ ILQDQFLDO
FRQJORPHUDWHV SL\DVDGDNL Jย Fย Qย Q DUWPDVร QD SDUDOHO RODUDN V|] NRQXVX
NXUXOXรบODUร Q SL\DVD GHรทHUL GDKD GD ID]OD DUWPร รบWร U $% ย ONHOHULQGH ILQDQVDO
LVWLNUDUร ROXPVX] HWNLOH\HELOHFHN ELU EDรบND ULVN LVH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ
VRQUDVร QGD NXUXOXรบODUร Q oHรบLWOL ย ONH YH VHNW|UOHUGH IDDOL\HW J|VWHUPH\H
EDรบODPDODUร QHGHQL\OH GDKD D] รบHIIDI ROPDODUร Gร U 'ROD\ร Vร \OD SL\DVD
GLVLSOLQLQLQ LVWHQLOGLรทL JLEL oDOร รบDPDPD RODVร Oร รทร RUWD\D oร NPDNWD YH VLVWHPLQ
Nร Uร OJDQOร รทร DUWPDNWDGร U $\Uร FD $% ย ONHOHULQGH NRQVROLGDV\RQ VRQUDVร PDOL
VHNW|UGH J|Uย OHQ Dรบร Uร \RรทXQODรบPD QHGHQL\OH ยณEDWPD\DFDN NDGDU Eย \ย Nยด
WHKOLNHVLQLQ DUWWร รทร YH EX NXUXOXรบODUร Q PHYGXDW Jย YHQFHVLQH WDEL ROPDVร
QHGHQL\OH GDKD ID]OD ULVN DOPDODUร GXUXPXQGD ILQDQVDO LVWLNUDUร Q WHKOLNH\H
JLUHELOHFHรทL LIDGH HGLOPHNWHGLU %X ULVNOHULQ RUWD\D oร NPDPDVร LoLQ $%
ย ONHOHULQGH GHQHWOH\LFL YH Gย ]HQOH\LFL NXUXOXรบODUD |QHPOL VRUXPOXOXNODU
Gย รบWย รทย GHQHWLPLQ VHUPD\H \HWHUOLOLรทL ย ]HULQH GHรทLO ULVN \|QHWLP VLVWHPOHUL
ย ]HULQH ROPDVร JHUHNWLรทL GH oDOร รบPDGD |]HOOLNOH EHOLUWLOPHNWHGLU -DSRQ\DยถGD
LVH NRQVROLGDV\RQXQ NUL] VRQUDVร QGD LIODV HGHQ NXUXOXรบODUร Q WDVIL\HVL รบHNOLQGH
ROGXรทX YXUJXODQPDNWDGร U .RQVROLGDV\RQ VRQUDVร QGD PDOL\HWOHULQ D]DOWร OPDVร
WHNQRORMLN DOW\DSร Qร Q Jย oOHQGLULOPHVL YH Pย รบWHUL WDEDQODUร Qร Q ELUOHรบWLULOPHVL
QHGHQL\OH RSHUDV\RQHO ULVNLQ D]DOGร รทร DQFDN EX NXUXOXรบODUร Q KDOHQ LQWHUEDQN
SL\DVDODUGDQ ERUoODQPD LOH D\DNWD NDOGร NODUร Gย รบย Qย OGย รทย QGH VLVWHPLN ULVN
WHKOLNHVLQLQ GHYDP HWWLรทL EHOLUWLOPHNWHGLU %X NXUXOXรบODUร Q ]RU GXUXPD Gย รบPHVL
GXUXPXQGD PHUNH] EDQNDODUร Qร Q ยณVRQ EDรบYXUXODQ PHUFLยด UROย Qย QDVร O
R\QD\DFDรทร GD KDOHQ EHOLUVL]GLU %X GXUXP ILQDQVDO LVWLNUDUร Q NRUXQPDVร
Doร Vร QGDQ ULVN ROXรบWXUPDNWDGร U &RรทUDIL ULVNLQ LVH NRQVROLGDV\RQ VRQUDVร QGD
D]DOPDGร รทร oDOร รบPDQร Q VRQXoODUร DUDVร QGD \HU DOPDNWDGร U
&XPPLQV YH 5XELR 0LVVDQV รบLUNHW HGLQLPOHULQGH รบLUNHWL
VDWร Q DODQร Q WHNQRORMLN DOW\DSร Vร Qร Q JHOLรบPLรบ YH \|QHWLPLQLQ \ย NVHN NDOLWHOL
ROPDVร |OoHN HNRQRPLVLQLQ DYDQWDMร QGDQ \DUDUODQDELOPHVL YH PDOL\HWOHUL
D]DOWDELOPHVL GXUXPXQGD ELUOHรบPHQLQ EDรบDUร Oร RODELOHFHรทLQL YH ILQDQVDO
LVWLNUDUD
NDWNร
VDรทOD\DFDรทร Qร
oDOร รบPDODUร QGD
J|VWHUPHNWHGLUOHU
dDOร รบPDODUร QGD GD J|Uย OGย รทย ย ]HUH ยถGH $% WDUDIร QGDQ \D\ร PODQDQ
ร รงรผncรผ NeVLO 6LJRUWDFร Oร N <|QHUJHVLQLQ 7KLUG *HQHUDWLRQ ,QVXUDQFH
'LUHFWLYH DUGร QGDQ รธVSDQ\RO VLJRUWDFร Oร N VHNW|Uย QGH \DรบDQDQ ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ ]D\ร I รบLUNHWOHUL VLVWHP Gร รบร QD oร NDUDUDN VHNW|Uย Q GDKD VDรทOร NOร
ELU \DSร \D NDYXรบPDVร Qร VDรทODPร รบWร U
6HUGDU =HQJLQREX] YH 2UKDQ 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q
UHNDEHWoL ROPDGร รทร YDUVD\ร Pร DOWร QGD EDQND ELUOHรบPHOHUL YH VDWร Q DOPDODUร
|QFHVLQGHNL \DSร VDO GXUXP LOH VRQUDVร QGDNL GXUXPX ELU PRGHO DUDFร Oร รทร LOH
Nร \DVODPร รบODUGร U $\Uร FD EDQND ELUOHรบPHOHULQL YH VDWร Q DOPDODUร Qร WHรบYLN HGHQ
HWNHQOHU YH NRรบXOODU ย ]HULQGH GH GXUPXรบODUGร U dDOร รบPDODUร Qร Q VRQXoODUร QD
J|UH VDELW PDOL\HWOHULQ \ย NVHNOLรทL QHGHQL\OH Nย oย N EDQNDODU DUDVร QGD
ELUOHรบPHOHULQ \DรบDQPDVร Qร Q UHIDK HWNLVL \DUDWPDNWDGร U 6HNW|UGHNL Eย \ย N
bankalar iรงin ise 5HNDEHW .XUXPXยถQXQ ELU HQJHO RODUDN RUWD\D oร NPD
RODVร Oร รทร Qร Q NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQL ]RUODรบWร UGร รทร D\Uร FD VDWร Q DOPD YH\D
ELUOHรบPHOHULQ WHNHU WHNHU GHรทLO EORN RODUDN \DSร OPDVร Qร Q GDKD DYDQWDMOร
RODFDรทร EHOLUWLOPHNWHGLU %XQXQ WHPHO QHGHQLQLQ LVH WHNHU WHNHU \DSร ODFDN
ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODUGD GLรทHU EDQNDODUร Q SL\DVD Jย Fย Qย YH NDUOร Oร รทร Qร
DUWร UDFDN ROPDODUร รบHNOLQGH LIDGH HGLOPHNWHGLU $\Uร FD EDQND ELUOHรบPHOHULQLQ
DUDFร Oร รทร LOH \DUDWร ODFDN ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ RUWDPร QGDQ Wย P EDQNDODUร Q
NDUOร oร NDFDรทร Qร Q DรบLNDU ROGXรทX DQFDN ELUOHรบPHQLQ PDOL\HWOHULQL GH KLoELU
EDQNDQร Q ย VWOHQPHN LVWHPHGLรทL oDOร รบPDGD J|Uย OPHNWHGLU
ย %X \DSร Vร \OD 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPL PDKNXP LNLOHPL (prisonerโ s
GLOHPPD |UQHรทLQH X\JXQ ELU \DSร VHUJLOHPHNWHGLU %X LNLOHPLQ \DSร VDO
GHรทLรบLPOHU DUDFร Oร รทร \OD Dรบร OPDPDVร GXUXPXQGD VHNW|UGHNL Nร Uร OJDQOร รทร Qร Q
DUWDFDรทร YH VLVWHPLQ GDKD LVWLNUDUVร ] oDOร รบDFDรทร EXOXQPXรบWXU
Beck, Demirgรผรง .XQW YH /HYLQH \ร Oร QGD \DSPร รบ ROGXNODUร
oDOร รบPDGD XOXVDO YH XOXVODUDUDVร EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \DรบDQDQ ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQL PHUFHN DOWร QD DOPร รบODUGร U %X oDOร รบPDGD EDQNDFร Oร N
VLVWHPLQGH \DรบDQDQ NRQVROLGDV\RQ Vย UHFL EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGHNL ย K ( $[, # T 3 Q+ \ @ , 3 U 3 U( . ( $ - ) - - UZ : 3 Q+ * * * # *I( + ( ( ( # 6?A4 J . - 9 # $ - $ . - - . # 3 3 .' # - - . # 3 , . ( # *4, - , - . - - .BJ * # ( ( 9Z ( # B J BT @ !$ = # 4* * M'* ^ ( ( Z ( 4* .5, * ( # 6 ย D $ / ( $4J * # ( . ('4 J . - e( *9 # 3 # 3 + \ # = : * # * .L( , ( # T , UZ - - ! L@ # # 6?% . ( $ ( * QZ ( # ( ( L M ^ 3 ( , ( # T ( , ( # T ) 3 3 L$ * # Z * $',GZ 3 # . 3 ! $ 3 ( ^ * # ( ( U( $ * $ 3 ; 1 ) M .5, 3 # 6 - ) - #D, * .U, * . Z ( # * ; # .S* *E 3 3 ^ 3 E ( $ ( ;\ * # ( $ ( (1.' Z - รถmรผr * * # * . boyu _( , ( # hapis T , yZ - yatma - ! .># $' * Z ( #/) \ @ = 8 w+ ( Z ( + \ # = 4* .5, * ( # 6Dย D $ eZ -<( . ( ( _Z ( #4, . 3 / _Z ( #4* . ( < # .;* * 3 3 ^ 3 ?Z ( # UJ ( $', *U , 3 U) 3 . ! .R J S & , 5f 3 3 # 6 M .[Z - -U+ * # )'* .' * :', ( # 4* ( [, * .R: # , 3 ?4 J . - ! # 3 ( , ( # T , SZ - - ! M . # 3 Q ( # Z ( # Z ( # * # ( *U$ \ @R& * # 4* * # ( & *Y.' # : 3 3 . 3 + = & * Q - ! # 3 3 # 6 ?-L - # - 4 Q # , U( .'( T # . 31J # * . * , , # @ 3 ) 3 . # 6G ?-U Y( : Z ( # ( ^ ( # . $ - -S ^ - # - # 61A4 J . - 9 # IJ * #DZ ( # ( ( ^ * # ( ( * *I& * # * # * .L J & , f 3RZ ( #Q - # - ! + * )'* M'* ^ ( (9Z ( *ย Z ( * L( , ( # T , ย Z - - ! M ^ 3 ( #S.' # : 39, # T 3/( . ย * , B* .b@ # - 3 # 6 AB J . - ! # 3 R - # - 9- , # T # QZ ( # ( ( : Z ( # ( ^ ( *[ : ! @R( $ * ( : Z ( # ( ^ ( # . $ -R * & # * *L+ ( # * # 6 = & * $ ( @ ( ^ ( .' 5+ * @' ( ^ ( Z -4 # , 4 9! J .'- 9 # 3 @ M 9. * ( * # ( ('. - # , # ! 3 = : = = . * # ('( ) ( _* 4 ^ 3 # M'* @ !! J . - e - # # 6
\RรทXQODรบPD RODUDN WDQร PODQPDNWD YH \RรทXQODรบPDQร Q \DรบDQDQ ILQDQVDO
NUL]OHUH HWNLVL LUGHOHQPHNWHGLU dDOร รบPDda 70 รผlkenin 1980 \ร OODUร QD DLW
YHULOHUL NXOODQร OPร รบ YH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ GDKD \RรทXQ
\DรบDQPDVร QHGHQL\OH EDQNDFร Oร NWD \RรทXQODรบPDQร Q \ย NVHN ROGXรทX UHNDEHW
NRรบXOODUร QD \|QHOLN Nร Vร WODPDODUร Q D] ROGXรทX YH UHNDEHW NRรบXOODUร Qร Q
NRUXQGXรทX ย ONHOHULQ EDQNDFร Oร N VLVWHPOHULQGH NUL] RODVร Oร รทร Qร Q GDKD Gย รบย N
ROGXรทX EXOJXODQPร รบWร U %DQND \RรทXQODรบPDVร Qร Q ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNร
\DUDWWร รทร EXOXQPXรบWXU $QFDN EDQND \RรทXQODรบPDVร Qร Q Dรบร Uร Gย ]H\GH ROGXรทX
รผlkelerde konsolidasyonun finansal istikrara kaWNร Vร Qร Q ]D\ร I KDWWD QHJDWLI
ROGXรทX EXQXQ WHPHOLQGH LVH Dรบร Uร \RรทXQODรบPDQร Q UHNDEHW NRรบXOODUร Qร
ER]PDVร ROGXรทX oDOร รบPDGD EXOJXODQPร รบWร U
Demirgรผรง Kunt, Laeven ve Levine (2003), 72 รผlkedeki 1.400
EDQNDQร Q
YHULOHULQL
NXOODQDUDN
EDQNDFร Oร N
Gย ]HQOHPHOHULQLQ EDQND W \RรทXQODรบPDVร Qร Q YH NXUXPVDOODรบPDQร Q EDQNDODUร Q QHW IDL] PDUMร รผzerindeki
HWNLOHULQL LQFHOHPLรบOHUGLU 1HW IDL] PDUMร Qร Q \ย NVHN ROGXรทX HNRQRPLOHUGH
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q NDUOร Oร รทร Qร Q \ย NVHN ROPDVร QHGHQL\OH |]ND\QDNODUร Qร Q
DUWDFDรทร GROD\ร Vร \OD ILQDQVDO VLVWHPLQ GDKD LVWLNUDUOร ELU \DSร \D NDYXรบDFDรทร
ELOLQPHNWHGLU 1HW IDL] PDUMร LOH ILQDQVDO LVWLNUDU DUDVร QGDNL V|] NRQXVX LOLรบNL
J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOGXรทXQGD QHW IDL] PDUMODUร Qร Q EDQNDFร Oร N VLVWHPL LoLQ
ELU LVWLNUDU J|VWHUJHVL ROGXรทX Gย รบย Qย OPHNWHGLU 'LรทHU \DQGDQ oDOร รบPDQร Q
VRQXoODUร Qร LQFHOHGLรทLPL]GH EDQND \RรทXQODรบPDVร Qร Q QHW IDL] PDUMODUร Qร
DUWร UDUDN ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNร VDรทODGร รทร J|Uย OPHNWHGLU $QFDN HQIODV\RQ YH
UHNDEHWL Nร Vร WOD\ร Fร Gย ]HQOHPHOHULQ YDUOร รทร ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ YH QHW IDL]
PDUMODUร DUDVร QGDNL SR]LWLI LOLรบNL\L ER]PDNWD YH QHW IDL] PDUMODUร Qร GDUDOWDUDN
EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH LVWLNUDUVร ]Oร รทร Q DUWPDVร QD QHGHQ ROPDNWDGร U
$OOHQ YH *DOH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ LOH ILQDQVDO LVWLNUDU
DUDVร QGDNL LOLรบNL\L LQFHOHPLรบOHUGLU )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQD QHGHQ RODQ
\RรทXQODรบPDQร Q UHNDEHWL D]DOWWร รทร EHOLUWLOHQ oDOร รบPDGD GLรทHU oDOร รบPDODUร Q
DNVLQH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ UHNDEHWL D]DOWPDVร QD UDรทPHQ ILQDQVDO
LVWLNUDUD NDWNร \DSWร รทร VDYร Qร Q JHQHOGH GRรทUX ROPDGร รทร |QH Vย Uย OPHNWHGLU
dDOร รบPDQร Q VRQXoODUร QD J|UH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ J|VWHUJHVL RODQ
EDQND \RรทXQODรบPDVร LOH ILQDQVDO LVWLNUDU DUDVร QGD oRN \ย ]Oย ELU LOLรบNL ย ?ย * , T ( @44 # f 3 * , T ( @_+ * ( # ( ( _, <T ( @_+ * , ( # ( (' .5, ( T * # */ # 3 # .D, 3 9 ! .5, 3 # 6
EXOXQPDNWDGร U +HU ย ONHQLQ NRรบXOODUร Qร Q IDUNOร YH NDUPDรบร N ROPDVร QHGHQL\OH
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ LOH ILQDQVDO LVWLNUDU DUDVร QGDNL D\Qร \|QOย ELU LOLรบNLQLQ
ROPDGร รทร J|]OHPOHQPLรบWLU gUQHรทLQ ILQDQVDO VLVWHPLQ HWNLQ YH YHULPOL
oDOร รบPDVร GXUXPXQGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ UHNDEHWL D]DOWPDVร QHGHQL\OH
ILQDQVDO LVWLNUDUD ROXPOX NDWNร \DSPD\DFDรทร Qร J|VWHUPLรบWLU
+DUWPDQQ &DUOHWWL YH 6SDJQDOR JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGH D] VD\ร GD
EDQNDQร Q DUWร N EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q \ย ]GH ยถLQL ROXรบWXUGXรทXQX
J|VWHUPLรบOHUGLU %X oHUoHYHGH EDQND ELUOHรบPHOHULQLQ VRQXFXQGD RUWD\D
oร NDQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ UHHO VHNW|UH NXOODQGร Uร ODQ NUHGLOHUGHNL
UHNDEHW NRรบXOODUร QD OLNLGLWHOHULQH YH D\ร UGร NODUร NDUรบร Oร NODUD HWNLOHULQLQ
LQFHOHQPHVL JHUHNWLรทLQL YXUJXODPร รบODUGร U %X DPDoOD EDQND ELUOHรบPHOHULQLQ
NUHGL UHNDEHWLQH EDQNDODUร Q Gร รบ รบRNODUD NDUรบร D\ร UGร NODUร Nร VD YDGHOL OLNLW
YDUOร NODUร QD YH WRSODP OLNLGLWHOHULQH HWNLOHULQL LQFHOHPLรบOHUGLU %LOLQGLรทL ย ]HUH
EDQNDODU NUHGL NXOODQGร UPDN LoLQ ELUELUOHUL\OH UHNDEHW HWPHNWH OLNLGLWH
รบRNODUร QD NDUรบร Nร VD YDGHOL OLNLW YDUOร NODU EXOXQGXUPDNWD YH JHUHNWLรทLQGH
LQWHUEDQN SL\DVDODUร QGDQ ILQDQVPDQ LKWL\DoODUร Qร VDรทODPDNWDGร U %X oHUoHYHGH oDOร รบPDQร Q VRQXoODUร QD J|UH EDQND ELUOHรบPHOHUL ELUOHรบHQ
EDQNDODUGD LoVHO SDUD SL\DVDVร ROXรบWXUPDNWD YH ILQDQVDO PDOL\HWOHULQL
D]DOWDUDN NUHGL IDL] RUDQODUร QGD Gย รบย รบH \RO DoPDNWDGร U 'ROD\ร Vร \OD
NRQVROLGDV\RQ VRQXFXQGD ER]XODQ UHNDEHW RUWDPร Qร Q ROXPVX] HWNLOHUL
PDOL\HWOHULQ D]DOPDVร VRQXFXQGD NUHGL IDL] RUDQODUร Qร Q Gย รบPHVL LOH RUWDGDQ
NDONPDNWDGร U (OGH HGLOHQ LNLQFL VRQXo LVH EDQNDODUร Q ELUOHรบPH VRQUDVร QGD
OLNLGLWH รบRNODUร QD NDUรบร GDKD ID]OD Nร VD YDGHOL OLNLW YDUOร N EXOXQGXUDELOPHOHULGLU
%XQXQ WHPHO QHGHQL RODUDN EDQNDODUร Q NXOODQGร UGร รทร NUHGLOHUGH oHรบLWOLOLรทLQ V DUWPDVร Qร Q EDQNDODUร Q OLNLGLWHOHULQL ROXPOX HWNLOHPHVL RODUDN J|VWHULOPLรบWLU $\Uร FD EDQNDODUร Q YH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ OLNLGLWH ULVNLQGHNL GHรทLรบLPOHU YH
likidite
ihtiyaรงlaUร GD GHรทHUOHQGLULOPLรบWLU %X E|Oย PGH Eย \ย N |OoHNOL
ELUOHรบPHOHUGH EHNOHQHQ OLNLGLWH LKWL\DFร Qร Q DUWWร รทร YH PHUNH] EDQNDODUร Qร Q
GDKD ID]OD OLNLGLWH WHPLQ HWPHN ]RUXQGD NDODFDรทร EHOLUWLOPLรบWLU %DQNDFร Oร N
VHNW|Uย QGH UHNDEHWLQ GDKD \RรทXQ ROPDVร GXUXPXQGD EDQNDODU GLรทHU
EDQNDODUGDQ GDKD UDKDW IRQODQDELOHFHรทL LoLQ PHUNH] EDQNDODUร GDKD D]
OLNLGLWH LOH V|] NRQXVX LKWL\DFร NDUรบร OD\DELOPHNWHGLU
ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย ย - @ - _& * ('. # * ('( ( : . ( * # ( ( 4 # , ! $ 3 Z * (p, ( !. # * ( * # */- @ ! : ! B+ ( ( 4* $ ( * 4~ T # . 3 $ * .p, \ # * # . = ) = .5ย Z = = . : ( # . * , * # ย & * 9Z * ( Z : 3 Z \ + * * # *R-'@ ! : 4 9.' . ! .5, 3 # 6
รนDK|]NDQ |]HOOLNOH |OoHN HNRQRPLVL Doร Vร QGDQ JHOLรบPLรบ ย ONH
EDQNDODUร QD Nร \DVOD oRN Nย oย N DNWLI Eย \ย NOย NOHULQH sahip olan Tรผrk
EDQNDODUร Qร Q XOXVODUDUDVร DODQGD IDDOL\HWWH EXOXQPDODUร Qร Q ELU EDรบND LIDGH LOH
IDDOL\HWOHULQLQ HWNLOL RODELOPHVLQLQ |OoHNOHULQLQ Eย \ย PHVL LOH \DNร QGDQ LOJLOL
EXOXQGXรทXQX EHOLUWPHNWHGLU 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH DOW\DSร \|Qย QGHQ
JOREDO EDQNDFร Oร N VLVWHPOHUL LOH UHNDEHW HGHELOHFHN \HWHUOLOLNWH EDQNDODU
EXOXQPDVร QD UDรทPHQ VRUXQXQ |OoHN IDNW|Uย QH RGDNODQGร รทร VDYร oDOร รบPDGD
RUWD\D NRQXOPDNWDGร U $\Uร FD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH NUL]OHUL
VRQUDVร QGD EDรบOD\DQ EDQND ELUOHรบPH YH ILQDQVDO konsolidasyon sรผrecinin
GDKD EDรบODQJร o QRNWDVร QGD ROGXรทX GD V|\OHQPHNWHGLU =DWHQ \DรบDQDQ
ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODUร Q JUXS LoL KDUHNHWOHU YH\D WDVIL\H Vย UHFLQGH
PH\GDQD JHOGLรทL GH oDOร รบPDGD YXUJXODQPDNWDGร U $QFDN *DUDQWL %DQNDVร YH
2VPDQOร %DQNDVร ELUOHรบPHVLQLQ GHรทHUOHQGLULOGLรทL Nร Vร PGD RUWD\D NRQDQ
HWNLQOLN ILQDQVDO SR]LV\RQXQ L\LOHรบWLULOPHVL |OoHN HNRQRPLVL KLVVHGDU
Doร Vร QGDQ ND]DQoODU YH ELUOHรบPH VRQUDVร LON G|QHPH LOLรบNLQ GLรทHU |Ooย POHU
ELUOHรบPH\H \|QHOWLOHQ PRWLYDV\RQODUร Q L\L WHVSLW HGLOPLรบ ROGXรทXQX YH Vย UHFLQ
EDรบDUร \OD WDPDPODQGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU รนDK|]NDQ VRQ RODUDN
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH รบX DQ PHYFXW \RรทXQODรบPDQร Q DUWPDVร EHNOHQWLVLQH
EDรทOร RODUDN Nย oย N |OoHNOL EDQNDODUร Q ELUOHรบHUHN UHNDEHW Jย Fย \ย NVHN GDKD
Jย oOย
EDQNDODU
ROXรบWXUPDVร
NRQXVXQD
RGDNODQPDODUร
JHUHNWLรทLQL
EHOLUWPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD EDQND ELUOHรบPHOHULQL WHรบYLN HGLFL Gย ]HQOHPHOHULQ
\DSร OPDVร Qร Q ]RUXQOX ROGXรทX LIDGH HGLOPHNWHGLU %XQXQ DOWHUQDWLI \|QWHPL
RODQ LoVHO Eย \ย PHQLQ PHYFXW ND\QDNODUร Q NDSDVLWHVLQH EDรทOร RODUDN Pย mkรผn
RODPD\DFDรทร oDOร รบPDGD LIDGH HGLOPHNWHGLU $NVL GXUXPGD QHW IDL] PDUMODUร YH
NDSVDPOร UHNDEHWH EDรทOร RUWD\D oร NDFDN EDรบDUร Vร ]Oร NODUร Q \DVDO RWRULWHOHUFH
VDรทODQDFDNODU WHรบYLNOHU LOH GDKL JLGHULOHPH\HFHรทL YXUJXODQPDNWDGร U
)LWFK .DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q \DSร ODQGร Uร OPDVร SURJUDPร oHUoHYHVLQGH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ JHUoHNOHรบWLรทLQL YH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ ILQDQVDO
LVWLNUDUD NDWNร \DSWร รทร Qร J|VWHUPLรบWLU %X DPDoOD QHW IDL] PDUMร DNWLI JHWLULVL YH
VHUPD\HQLQ JHWLULVLQGHNL L\LOHรบPHOHULQ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q SHUIRUPDQVร Qร
DUWร UDUDN ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNร \DSWร รทร Qร EXOPXรบODUGร U
.XPFX ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH VHNW|UGHNL SD\ร Qร
DUWร UPDN LVWH\HQ NXUXOXรบODUร Q IDL] Gร รบร JLGHUOHULQLQ \ย NVHN ROGXรทXQX LIDGH
HWPHNWHGLU )LQDQV VHNW|Uย QGH IDL] Gร รบร JHOLUOHULQ IDL] Gร รบร JLGHUOHUL
NDUรบร OD\DPDPDVร Qร Q HQ Eย \ย N QHGHQOHULQGHQ ELUL RODUDN GD Eย \ย \HELOPHN
LoLQ UHNDEHWWH IDL] Gร รบร JHOLUOHUGHQ IHUDJDW HWPH ]RUXQOXOXรทXQGDQ
ND\QDNODQGร รทร Qร
EHOLUWPHNWHGLU
Bu
รงerรงevede
sektรถrdeki
yeniden
\DSร ODQPDQร Q Nย oย N EDQNDODUร Q VHNW|U Gร รบร QD oร NPDVร QD \RO DoDFDN Dรบร Uร
UHNDEHW RUWDPร Qร GHรทLรบWLUPHNWHQ |OoHN HNRQRPLVLQLQ QLPHWOHULQGHQ
\DUDUODQDUDN ILQDQVDO LVWLNUDUD |QFHOLN YHULOPHVLQGHQ JHoPHNWH ROGXรทXQX
YXUJXODPDNWDGร U 6RQXo
L รธQFHOHQHQ DPSLULN oDOร รบPDODUGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
HWNLQOLN YH YHULPOLOLรทL DUWร UGร รทร QD GDLU J|Uย รบ D\Uร Oร NODUร ROGXรทX
J|Uย OPHNWHGLU dLOOL $OWXQEDรบ YH 0RO\QHX[ (UWXรทUXO YH =DLP
0LVKNLQ YH $PLKXG YH 0LOOHU &LQJL YH 7DUร P
&XPPLQV YH 5XELR 0LVVDQV dDQND\D YH g] <DNร Fร
YH dDQND\D ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ VRQUDVร QGD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH
HWNLQOLรทLQ YH YHULPOLOLรทLQ DUWWร รทร Qร RUWD\D NR\PDNWDGร U %XQXQ WHPHO
รบDUWODUร QGDQ ELULVLQLQ EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH |OoHรทLQ DUWDQ JHWLULVL ROPDVร
JHUHNWLรทL รบHNOLQGH LIDGH HGLOPHNWHGLU 'LรทHU \DQGDQ D\Qร oDOร รบPDODUGD
EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \RรทXQODรบPDQร Q D]DOPDVร GXUXPXQGD HWNLQOLรทLQ YH
YHULPOLOLรทLQ D]DOGร รทร GD RUWD\D NRQXOPXรบWXU 'LรทHU \DQGDQ %HUJHU YH +DQQDQ
<ร OGร Uร P * +XJKHV 0HVWHU YH 0RRQ YH
$PHO %DUQHV 3DQHWWD YH 6DOOHR ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ VLVWHPLQ
GDKD D] HWNLQ YH YHULPOL oDOร รบPDVร QD QHGHQ ROGXรทXQX EXOPXรบODUGร U $\Uร FD
(UWXรทUXO YH =DLP YH &LQJL YH 7DUร P 7ย UNL\H ย ]HULQH \DSWร NODUร
oDOร รบPDODUGD HQ HWNLQ EDQND JUXSODUร Qร Q Vร UDVร \OD \DEDQFร |]HO YH NDPX
EDQNDODUร ROGXรทX \DEDQFร YH |]HO EDQNDODUร Q GD NDPX EDQNDODUร QD RUDQOD
GDKD YHULPOL ROGXรทX EXOJXODPร รบODUGร U =DLP g]NDQ GLรทHU
oDOร รบPDODUร Q DNVLQH NDPX EDQNDODUร Qร Q |]HO EDQNDODUD RUDQOD GDKD HWNLQ
ROGXรทXQX EXOPXรบODUGร U
LL )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ XOXVDO HNRQRPLGHNL UHNDEHW
NRรบXOODUร Qร ROXPVX] HWNLOHGLรทL NRQXVXQGD ILNLU ELUOLรทL ROXรบPDPร รบWร U
(UWXรทUXO YH =DLP $\Gร QOร 'HQL]HU YH * YH
*ย QDO EDQND \RรทXQODรบPDVร Qร Q SL\DVDGD EXOXQDQ Eย \ย N |OoHNOL
EDQNDODUร Q Eย \ย NOย NOHULQLQ UHNDEHW \DSร Vร ย ]HULQGH ROXPVX] HWNL \DUDWDUDN
PDOL VLVWHPH \HQL JLULรบOHUL HQJHOOHGLรทLQL IL\DWODUร \ย NVHOWWLรทLQL EXOPXรบODUGร U
'LรทHU \DQGDQ EX J|Uย รบOHULQ WDP WHUVLQH 0LVKNLQ YH $QJHOLQL YH Cetorelli (2000)โ ye gรถre finansal konsolidasyon ulusal ekonomideki rekabet
NRรบXOODUร Qร DUWWร UPDNWDGร U Bu รงerรงevede, literatรผrde finansal konsolidasyonun
UHNDEHW NRรบXOODUร QD HWNLOHUL ย ]HULQGH WDP ELU ILNLU ELUOLรทL ROPDGร รทร
DQODรบร OPDNWDGร U )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ UHNDEHW NRรบXOODUร QD HWNLOHULQLQ
ย ONHGHQ ย ONH\H GHรทLรบWLรทL DQODรบร OPDNWDGร U
LLL )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร QD NDWNร
\DSWร รทร DQFDN ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q ยณEDWPD\DFDN NDGDU Eย \ย Nยด KDOH
JHOPHVLQLQ VLVWHPLN ULVN YH RSHUDV\RQHO ULVN WHKOLNHVLQL DUWร UGร รทร
DQODรบร OPDNWDGร U 0LVKNLQ YH * ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ
VRQUDVร QGD ED]ร EDQNDODUร Q EDWPD\DFDN NDGDU Eย \ย N KDOH JHOPHVLQLQ ULVN
ROXรบWXUGXรทXQX DQFDN PHYGXDWD Jย YHQFHQLQ Vร Qร UODQGร Uร OPDVร Qร Q YH HWNLQ
EDQND GHQHWLPLQLQ EX WHKOLNH\L D]DOWDFDรทร Qร LIDGH HWPLรบWLU $\Uร FD
RSHUDV\RQHO ULVNLQ GH |QHPLQL DUWร UGร รทร DQODรบร OPDNWDGร U 'LรทHU \DQGDQ
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ PHYGXDWD Jย YHQFHQLQ Vร Qร UODQGร Uร OPDVร QD RODQDN
VDรทODPDVร YH DKODNL ER]XOPDQร Q PRUDO KD]DUG |Qย QH JHoLOPHVLQL
VDรทODPDNWDGร U )LQDQVDO NXUXOXรบODU |OoHN HNRQRPLVLQLQ DYDQWDMODUร QGDQ
\DUDUODQDUDN XOXVODUDUDVร UHNDEHW Jย Fย Qย DUWร UPDNWDGร U %XQODUD HN RODUDN
0DFH\ YH 0LOOHU ILQDQVDO Doร GDQ ]D\ร I EDQNDODUร Q NRQVROLGDV\RQ
DUDFร Oร รทร \OD WDVIL\H HGLOGLรทLQL EHOLUWPLรบWLU $\Uร FD FRรทUDIL ULVNOHULQ D]DOGร รทร GD
EX oDOร รบPDODUGD RUWD\D NRQXOPDNWDGร U %HQ]HU J|Uย รบOHU 0HUFDQ YH <RODODQ
&XPPLQV YH 5XELR 0LVVDQV 6HUGDU =HQJLQREX] YH 2UKDQ
(2001), Beck, Demirgรผรง .XQW YH /HYLQH $OOHQ YH *DOH
+DUWPDQQ &DUOHWWL YH 6SDJQDOR รนDK|]NDQ YH .XPFX
WDUDIร QGDQ GD LIDGH HGLOPHNWHGLU
LY 6RQXo RODUDN OLWHUDWย UGH JHQHO NDQร ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
N|Wย EDQNDODUร Q WDVIL\H HGLOPHVLQL VDรทODPDVร YH\D N|Wย EDQNDODUร Q WDVIL\H
HGLOPHVL VRQXFXQGD RUWD\D oร NPDVร QHGHQL\OH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ GDKD
YHULPOL oDOร รบPDVร QD RODQDN VDรทOD\DFDรทร Gร U 8OXVODUDUDVร UHNDEHW Jย Fย DUWDQ
HWNLQ YH YHULPOL oDOร รบDQ VHNW|Uย Q LVH GDKD LVWLNUDUOร oDOร รบDFDรทร OLWHUDWย UGH
|]HOOLNOH YXUJXODQPDNWDGร U $QFDN ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ UHNDEHW
NRรบXOODUร Qร ROXPVX] HWNLOHGLรทLQH YH ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNร \DSPDGร รทร QD GDLU
J|Uย รบOHU GH OLWHUDWย UGH |QHPOL \HU WXWPDNWDGร U 'ROD\ร Vร \OD ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ ILQDQVDO VLVWHP ย ]HULQGHNL HWNLOHULQLQ ย ONHOHULQ NRรบXOODUร QD
J|UH GHรทLรบWLรทL Gย รบย Qย OPHNWHGLU 'LรทHU \DQGDQ NRQVROLGDV\RQXQ ILQDQVDO
LVWLNUDUD \DSWร รทร NDWNร ODU Gร รบร QGD \DUDWDFDรทร ULVNOHULQ GH J|] |Qย QGH
EXOXQGXUXOPDVร JHUHNWLรทL DQODรบร OPDNWDGร U
hdh1&h %g/h0 'h1<$'$ )ø1$16$/ .2162/ø'$6<21 $/$1,1'$.ø *(/øù0(/(5 )LQDQV SL\DVDODUÕQGDNL \DSÕVDO G|Q ú POHU JHQHO RODUDN \DúDQÕODQ
NUL]OHU VRQUDVÕQGD RUWD\D oÕNPÕúWÕU %DQNDFÕOÕN VLVWHPLQGHNL GH÷LúLP GH VRQ \ÕO LoLQGH \DúDQDQ ROXPVX] JHOLúPHOHU LOH LYPH ND]DQPÕúWÕU
6|] NRQXVX ROXPVX]OXNODUÕQ DUGÕQGDQ |]HOOLNOH ¶OÕ \ÕOODUGDQ
VRQUD NUL]OHUH NDUúÕ \HQL \DNODúÕPODU JHOLúWLULOLS XOXVODUDUDVÕ EDQNDFÕOÕN
VLVWHPLQLQ LVWLNUDUÕQÕQ DUWWÕUÕOPDVÕ \ROXQGD o|] POHU UHWLOPH\H oDOÕúÕOPÕúWÕU
%X oHUoHYHGH HYUHQVHO EDQNDFÕOÕN NDYUDPÕ RUWD\D oÕNPÕú YH XOXVDO
HNRQRPLOHUGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ |QHP ND]DQPÕúWÕU
%DQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ GHQHWLP DOWÕQD DOÕQPDVÕ \HQLGHQ \DSÕODQGÕUPD
DPDFÕ\OD ELUoRN EDQNDQÕQ JHoLFL RODUDN GHYOHW NXUXPODUÕQD YH\D PHYGXDW
J YHQFHVL IRQODUÕQD GHYUHGLOPHVL NXUWDUÕOPDVÕ P PN Q ROPD\DQ EDQNDODUÕQ
WDVIL\H HGLOHUHN DNWLIOHULQLQ DoÕN DUWÕUPD \ROX LOH VDWÕOPDVÕ G ú N PDOL\HWOH
OLNLGLWH DNWDUÕPÕ VD÷ODQDQ ED]Õ EDQNDODUGDQ GXUXPODUÕ G ]HOWLOHQOHULQ VDWÕúD
oÕNDUÕOPDVÕ J o GXUXPGDNL ED]Õ EDQNDODUÕQ SUREOHPOL NUHGLOHULQLQ GHYLU
DOÕQDUDN EDQND ELUOHúPHOHULQLQ WHúYLN HGLOPHVL ]RU GXUXPGDNL ED]Õ EDQNDODUD
VHUPD\H JLULúL VD÷OD\DELOPHN DPDFÕ\OD \DEDQFÕ VHUPD\H ]HULQGHNL
VÕQÕUODPDODUÕQ D]DOWÕOPDVÕ LIODV NDQXQODUÕQGD \HQLOLNOHU \DSÕOPDVÕ ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQX KÕ]ODQGÕUPÕúWÕU 7DEOR YH 7DEOR ¶GH GH G Q\D
JHQHOLQGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ J|VWHUJHVL RODQ EDQND ELUOHúPH YH VDWÕQ
DOPDODUÕQ KÕ]ODQGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU
1973 Bretton Woods sisteminin çökmesi ve petrol krizi, 1994 Tekila Krizi, 1997 ¡ ¢ £ ¤<¥B¦ ¢ § £ ¨ © ªc«G¬' ¤ ¦ ¡ § ¡ § ® ¯ ¢ £ §a° ¤ ± ¡ ¤ ¤ ¢² ® ¯ ³ ´ µ µ ¶ ¡ ¢ £ ¤a·Gª ¬' ¤ ¸ ¢ ¢¹ ® ¯ ³'§²º ¯ ® »B§ ¬ ¯[¼ §²½ ¤ ¾ ¨ ¢ ¤ ¸ £ ¤¿£ ª ® º ª ¢ ¡ ª © ª ¢À¤ ® Á »4¤ ¬ Y° ª ¨ ¡ ª »4¬ ª ³ ¡ ª ¡ ¤ ® ¢9° ¤ ± ¡  ¤ ¡ ¤ ® ¤ ® ¤ ¬ ¢ £ ¤!¬ ¤ ¡ »!¤ 5Á ¤ £ ® Ã
7$%/2 )ø1$16$/ 6(.7g5'( *(5d(./(ù(1 %ø5/(ù0( 9( 6$7,1 $/0$/$5 0ø/<$5 $%' '2/$5, h=(5ø
Ì Í Í Î Ú4Û ÜpÝ Þ ß?àIÞ áDâ ã1ä å ä æ ç!è Þ é ê ë ñ Þ ò Þ ÜóÛ s ì ö ð æ ô Û Ý ã â Ü èGõ Ý â Ü ê gGh i j h k l m!npo qUr s q q1o l o t Ä
Ì Í Í?Ì
Ì Í Í ÏÐÌ Í Í ÑÒÌ Í Í Ó
o q
ì
o o
o í
s s1ö o
o s ö í
î ï ö ÷
s î ö ÷
Ì Í Í Ô
Ì Í Í ÕÖÌ Í Í ×
s î
s1o
Ì Í Í ØÙÌ Í Í Í
í?ï
ð ë í ì o o î?ö qøð ï ö qùs î î ö qúí?î o ö qûs ï o ö q
7$%/2 'h1<$1,1 (1 %h<h. %$1.$/$5,1,1 $.7ø) %h<h./höh1h1 * h/.(/(5ø1ø1 *6<ø+¶<$ 25$1,
üDýYþ1ÿ üDýYþ1ÿ üDýYþ1ÿ üDýYþ1ÿ
ã ÿ LÏ Î ã ÿ LÑ Î ã ÿ /Ó Î ã ÿ RÔ Î
Ì Í Ø Î o ï?ö ð s ð?ö ð î q?ö ë î ð?ö í
gGh i j h k l m!npo qUr s q q1o l o t Ä
Ì Í Í Î î o ö ì í q ö î í ÷ ö q ð s1ö ë
Ì Í Í Ì î ð ö s í íGö í ð o ö ð ð ÷ ö ì
Ì Í Í Ï î í1ö s í í1ö o ð1o ö ð ð ÷?ö ì
Ì Í Í Ñ î ì ö q í ì ö î ð í1ö o ì q?ö ð
Ì Í Í Ó î ì ö ð í?÷?ö q ð ð?ö o ìGo ö ï
Ì Í Í Ô î ÷ ö ð í ë öð ð ì1ö ë ì íGö q
Ì Í Í Õ î ì1ö ë í ï ö q ð ì1ö ë ì ì1ö q
Ì Í Í × î ë öo ð1o ö o ìGo ö í ì ï?ö q
Ì Í Í Ø î ï?ö ë ð s ö ÷ ì î?ö s ÷1o ö s
' Q\D JHQHOLQGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ KÕ]ODQGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU
7DEOR YH 7DEOR ' Q\DQÕQ HQ E \ N EDQNDODUÕQÕQ NRQVROLGH DNWLI büyüklüklerinin, G ONHOHULQLQ *6<ø+ RUDQÕ – 1998 döneminde ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLVL\OH KÕ]OD DUWPÕúWÕU $\QÕ G|QHPGH HQ E \ N
EDQNDQÕQ DNWLI E \ NO ÷ Q Q * ONHOHULQLQ *6<ø+¶\D RUDQÕ \ ]GH
19,5’ten \ ]GH ¶H HQ E \ N EDQNDQÕQ \ ]GH ¶WHQ \ ]GH ¶\H
HQ E \ N EDQNDQÕQ \ ]GH ¶GHQ \ ]GH ¶\H HQ E \ N EDQNDQÕQ
LVH \ ]GH ¶WHQ \ ]GH ¶\H \ NVHOPLúWLU % \ N EDQNDODUÕQ GDKD GD
E \ PHVL
GL÷HU
EDQNDODUÕ
UHNDEHW
J oOHULQL
NRUuyabilmeleri
için
X]PDQODúPD\D YH\D EDQND ELUOHúPHOHULQH YH VDWÕQ DOPDODUD ]RUODPÕú
RUWDPD X\XP VD÷OD\DPD\DQ EDQNDODU PDOL J F Q \LWLUHUHN WDVIL\H
ROPXúODUGÕU *
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQH NDWWÕ÷Õ GH÷LúLP
LYPHVLQLQ GDKD DoÕN DQODúÕODELOPHVL DoÕVÕQGDQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
EXJ Q ELOH GDKD \R÷XQ |UQHNOHULQLQ \DúDQGÕ÷Õ $%' $YUXSD %LUOL÷L YH
JHOLúPHNWH RODQ HNRQRPLOHUGHNL YHULOHUL HOH DOPDN ID\GDOÕ RODFDNWÕU %X
E|O PGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ G Q\DQÕQ HQ E \ N HNRQRPLVL RODQ $%'
* ONHOHUL YH JHOLúPHNWH RODQ HNRQRPLOHUGHNL JHOLúLPL LQFHOHQHFHNWLU p 'Æ ¥ Å ¦ ¡ § ¡ § ® ¯ ¢ ¯ ¢BÁ ¨ ¾ ¡ ¤ »e¥_Ç?ÈDÉ Ê1¸ ¬ 'Á ¨ ¾ ¡ ¤ »b£ ¦ ¢ ¤9¦ ® § Á ¯ »!¯ ¢ ¯ ¢B ¤ ¡ ¤ ± D ¤ ® ¬ ¢ ¯ Ë ¤ £ §9§ Á »B§ 5Á § £ ¯ ® Ã
$%' )LQDQVDO 6LVWHPLQGH .RQVROLGDV\RQ (รทLOLPL $%' GH ODUGDQ OHUH NDGDU LOH DUDVร QGD
GHรทLรบHQ WLFDUL EDQND VD\ร Vร QGD GLNNDWH GHรทHU ELU LVWLNUDU sรถz konusudur.
OHULQ EDรบร QGDQ LWLEDUHQ WLFDUL EDQNDODUร Q VD\ร Vร QGD GUDPDWLN ELU Gย รบย รบ
EDรบODPร รบWร U (Q Eย \ย N EDQNDQร Q WRSODP DNWLI Eย \ย NOย รทย Qย Q EDQNDFร Oร N VHNW|Uย LoLQGHNL SD\ร 1997 dรถneminde yรผzde 18,5โ ten yรผzde 23,7โ ye
\ย NVHOPLรบWLU 6|] NRQXVX G|QHPGH HQ Eย \ย N EDQNDQร Q WRSODP DNWLI
Eย \ย NOย รทย Qย Q EDQNDFร Oร N VHNW|Uย LoLQGHNL SD\ร \ย ]GH ยถWHQ \ย ]GH ยถH
\ย NVHOPLรบWLU 0LVKNLQ $%' GH EDQND VD\ร Vร Qร Q D]DOPDVร Qร Q QHGHQL
OHU LOH ODUร Q EDรบร QGD \DรบDQDQ HWNLOL VHNW|UHO ]RUOXNODUGร U รนDK|]NDQ
PHYGXDWร Q PDOL\HW DYDQWDMร Qร Q D]DOPDVร IRQODUร Q NXOODQร Pร QGDQ
VDรทODQDQ JHOLU DYDQWDMร Qร Q D]DOPDVร YH JHOHQHNVHO EDQNDFร Oร รทร Q NDUODUร QGDNL
D]DOPD HรทLOLPLQL NRQVROLGDV\RQXQ WHPHO QHGHQOHUL RODUDN HOH DOPDNWDGร U
'LรทHU \DQGDQ NDUOร Oร NODUร Qร NRUXPD DPDFร \OD Eย \ย N ULVN DODQ
EDQNDODUร Q NDUรบร ODรบWร NODUร NUHGL ND\ร SODUร PHYGXDWD VDรทODQDQ Jย YHQFHQLQ
EDQNDODUร Q GLรทHU ILQDQVDO NXUXOXรบODUD NDUรบร RODQ UHNDEHW Jย Fย Qย D]DOWPDVร
Eย \ย N รบLUNHWOHULQ PHQNXO Nร \PHWOHU SL\DVDODUร QGDQ NROD\FD ERUo EXOPDODUร
QHGHQL\OH EDQNDODUร Q Gย รบย N NDOLWHGH ERUoODQร Fร ODUOD PXKDWDS NDOPDVร $%'
EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQH JLUPHVLQLQ QHGHQOHUL DUDVร QGD
VD\ร OPDNWDGร U $PLKXG YH 0LOOHU
7$%/2 $%' %$1.$&,/,. 6(.7g5h1'(.รธ 0(9'8$7 *h9(1&(6รธ1( 7$%รธ 7รธ&$5รธ %$1.$ 9( 'รธรถ(5 .858/8รน/$5,1 6$<,6, <HQL JLULรบOHU YH 7DULK NRQYHUVL\RQODU 7RSODP
*|Qย OOย ELUOHรบPHOHU
7DVIL\H ]RUXQOX ELUOHรบPHOHU YH GLรทHU oร Nร รบODU
gGh i j h k l i U
m h h ย r o รฏ รฏ รฌ t ร _h h j h h Uh h ย ร Bg j i ?jLr ! j ?j t รถ#" $ h % h j k h $ & h ' j j(" h h ) * k ) ) ) + h j * h , " ?k " ย ร
%DQND VD\ร Vร
<XNDUÕGDNL WDEORGD GD J|U OG ÷ ]HUH $%' EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH
G|QHPLQGH \HQL JLULú YH FRQYHUVLRQ J|Q OO
ELUOHúPH YH WDVIL\H J|Q OV ] ELUOHúPH YH GL÷HU oÕNÕú JHUoHNOHúPLúWLU
*|Q OO YH J|Q OV ] ELUOHúPH WDVIL\H YH GL÷HU oÕNÕúODUÕQ \HQL JLULúOHUGHQ
\ NVHN ROPDVÕ QHGHQL\OH GH V|] NRQXVX G|QHPGH EDQND VD\ÕVÕ ¶WHQ
¶H NDGDU JHULOHPLúWLU \ÕOÕQD NDGDU EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQH RODQ \HQL
JLULúOHULQ oÕNÕúODUGDQ ID]OD ROPDVÕQÕQ HWNLVL\OH ¶\D \ NVHOHQ EDQND
VD\ÕVÕ GDKD VRQUD D]DOPD WUHQGLQH JLUHUHN \ÕOÕ LWLEDUL\OH ¶H NDGDU
JHULOHPLúWLU %DúND ELU LIDGH\OH ¶OHULQ RUWDVÕQD NDGDU J|Q Olü ve gönülsüz
ELUOHúPHOHU WDVIL\HOHU YH GL÷HU oÕNÕúODUD UD÷PHQ \HQL JLULúOHULQ GDKD ID]OD ROPDVÕQÕQ HWNLVL\OH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ JHUoHNOHúHPHPLú DQFDN GDKD
VRQUDNL \ÕOODUGD |]HOOLNOH J|Q OO EDQND ELUOHúPHOHULQLQ HWNLVL\OH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ GDOJDVÕQÕQ $%' EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH GH \R÷XQ ELU úHNLOGH
\DúDQGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU
7$%/2 %$1.$ 9( 7$6$558) .858/8ù/$5, 6$<,6,
7LFDUL 'H÷LúLP %DQNDODU 7DULK 7RSODP 'H÷LúLP %DQNDODU 7DVDUUXI .XUXOXúODUÕ
7DVDUUXI .XUXOXúODUÕ 'H÷LúLP
gGh i j h k l i U
m h h r o ï ï ì t Ä _h h j h h Uh h Ä .- h h ) *Qk ) ) ) + h 4r " * " t ö/" h h ) * k 4k h " * Br h j 0 h j 1 h j h $ h " ?j t ö2 " h k " h h ) *2 % h j k h h 1 r 3) " ) h h j 0 4% h?j k t ö?i h <k 5 ?k 5 h " * ?r % ) j 0>h j 6 h?jYh $ h " ?j t & 5 5 j 7 5 , k " , ) [ k 5 % k 5 r $ "5 ) j j t h 8 5 9 + " Ä $%' EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH 1994 döneminde bDQND VD\ÕVÕ
\ ]GH D]DODUDN ¶GHQ ¶H JHULOHPLúWLU 6|] NRQXVX G|QHPGH 'Æ WDVDUUXI NXUXOXúODUÕQÕQ VD\ÕVÕ LVH \ ]GH D]DODUDN ¶GDQ ¶\H : ; ¤ ¬ ¤ ® ® ª'µ ËB¶ ª ® ª ¡ ª ± ¡ ¤ ® ´ Á ¦ § Á ¯ Â ¯ ¡ § ® £ § ¢c»4§ ¼ £ ª ¤ ÁDÁ ¨ ¾ ¡ ¤ ¾c'¨ ¢ ª ÁB ® § £ ¯ ¬ ¯ ¼ § ® § ¢c ª ® ª ¡ ª ± ¡ ¤ ®_¨ ¡ ¤ ® ¤ QÁ ¤ ¢ »9¡ ¤ ¢ »!¤ 5Á ¤ £ ® Ã «=<5>G¸ ¢ £ § ¬ ¨ ¢ ® ¤ ¬ ¢ £ ¤!£ ¯ © § ® Á ¦ § Á ¯ Â ¯ ® § £ ¯ ¡ § ® ¯ ¢ ¯5¼ § ® »4§ ¡ § ® ¯ ¢ §9£ §R¯ ³ ¯ ¢B¼ § ® ¯ ¡ »9¯ ±'Á ¯ ® Ã
JHULOHPLúWLU 7DEOR %DQND YH WDVDUUXI NXUXOXúODUÕQÕQ VD\ÕVÕQGDNL D]DOPD
GD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ JHUoHNOHúWL÷LQL J|VWHUPHNWHGLU
7$%/2 $.7ø) %h<h./h./h./(5ø1( *g5( %$1.$ %ø5/(ù0(/(5ø
áBä ý ä ? áBä ý ä ? ç Ü â Ý ä ò ä ý è â Û ç Ü â Ý ä ò ä ý è1â Û ü è Û ý Þ ý1Ý Þ?ÜpÛ ý A õCB Ý â à ü è Û ý1Û Ý Þ ý1Ý Þ ÜóÛ ý A õ=B Ý â à Ú4ÿ ã ÿ Ý ÿ Ú4ÿ ã ÿ Ý ÿ Ú â ý â Ý â Ü ä ý ü è Û ý1Û à Ú â ý â Ý â Ü ä ý Ú4ÿ ã ÿ Ý ÿ áBä ý ä ? ä ü è Û ý1Û à áBä ý ä ?óä áBä ý ä ?óä ç Ü â Ý ä ò ä @ áDâ ã1ä å ä ç Ü â Ýäò ä áDâ ã1ä å1ä D â ã1ä æ F ê D â ã ä @E@_æ F ê o G q npo q H o ö q G q nóo q H s ÷ í ð q o ì1ö q s G o q n s ð H ð ö o G o q n s ð H s í q o Ä í?ð q î o ö o î G s ð n ð q H o ð?ö s G s ð n ð q H ð íGo o Ä ð1o ï í s1ö ë í G ð q nóo q q H î 1 í ö G ì ë÷ ð q p n o q q H o Ä 1 î o s ì ì1ö ð ë ð G o q q n ð q q H ï î?ö ï G o q q n ð q q H o Ä s ÷ î o Ä î q ÷ ï ì1ö í ì G ð q q np o î o 1 í ö ï G ð q ÷ ð q q nóo o í o ë ÷ ö ì ÷ G o 1n ð ïë î?ö o G o 1n ð5 o Ä í s ï o î í ë î ö ÷ G I G I ð Ä ì ì ? ð ö ð ð o Ä ì í î ð î í o o ÷?ö s ë õ B Ýâ à A C Õ J Ñ Ó × A õCB Ý â à Õ J Ñ Ó × gGh i j h k l i U m h h r o ï ï ì t Ä _h h j h h Uh h Ä G HLK3 3 i ! j M ONP h ö G 4K3 9 i h M ONQ h Ä E 3R2 j *9 h h &5 j h k =% h?j k h h S j h i / ö 05 C j * " h k O% h?j k h h 6 j j k " h T% h?j k hU h i j j ö/ 05 j * " h k (" h V% h j k W h h i j W h h j 5 X Ä - h % ? j ) 1 j h &Y" h h *Z j [ h \ 0 X j * " h k X 5 j ] j " h % h?j k h h i j j ö 0 j * " h k 8" h Y% h j k h h i j , h h j 5 Ä 7DEOR DNWLI E \ NO NOHULQH J|UH WLFDUL EDQNDODUÕQ ELUOHúPH
RUDQODUÕQÕ J|VWHUPHNWHGLU 6RO SDQHOGHNL YHULOHU VDWÕQ DODQ EDQNDODUÕQ HGLQGL÷L
EDQND VD\ÕVÕQÕ J|VWHUPHNWHGLU % \ N EDQNDODUÕQ HQ DNWLI DOÕFÕODU ROGX÷X
DQODúÕOPDNOD ELUOLNWH DNWLI E \ NO ÷ PLO\DU $%' GRODUÕ ]HULQGH RODQ
EDQNDODUÕQ VDWÕQ DOPDQÕQ ¶VLQL \DNODúÕN \ ]GH ¶L JHUoHNOHúWLUGL÷L DQODúÕOPDNWDGÕU $\UÕFD 1994 döneminde 5 milyar
GRODUÕQ ]HULQGH DNWLI E \ NO ÷ QH VDKLS ELU EDQND RUWDODPD EDQND VDWÕQ
DOPÕúWÕU 'L÷HU \DQGDQ HQ N o N EDQNDGDQ VDGHFH ELU WDQHVL EDQND
VDWÕQ DOPD \ROXQD JLWPLúWLU 7DEOR¶QXQ VRO WDUDIÕ ³E \ N EDOÕ÷ÕQ N o N EDOÕ÷Õ
\HGL÷L´ G ú QFHVLQH \RO DoPDNWDGÕU $QFDN HGLQLOHQ EDQNDODU DoÕVÕQGDQ
ELUOHúPH HWNLQOL÷LQLQ |Oo OG ÷ WDEORQXQ VD÷ WDUDIÕ EX \DNODúÕPÕ
GR÷UXODPDPDNWDGÕU (GLQLOHQ EDQNDQÕQ ¶LQLQ PLO\RQ $%'
GRODUÕQGDQ N o N DNWLI E \ NO ÷H VDKLS EDQNDODU ROPDVÕQD UD÷PHQ HQ N o N
VÕQÕIWDNL HGLQLOHQ EDQNDODUÕQ V|] NRQXVX VÕQÕIWDNL WRSODP EDQNDODUD RUDQÕ
\ ]GH LNHQ HQ E \ N VÕQÕI DUDOÕ÷ÕQGD V|] NRQXVX RUDQ \ ]GH ¶GLU
'ROD\ÕVÕ\OD ELUOHúPH YH HGLQLPOHULQ E \ N EDQNDODU DUDVÕQGD GDKD \R÷XQ
JHUoHNOHúWL÷L YH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ |]HOOLNOH E \ N |OoHNOL EDQNDODUÕQ
ELUOHúPHOHULQGHQ ND\QDNODQGÕ÷Õ RUWD\D oÕNPDNWDGÕU
7$%/2 $%' )ø1$16 6ø67(0ø1'( *(5d(./(ù(1 %ø5/(ù0( 9( 6$7,1 $/0$/$5 0ø/<$5 $%' '2/$5,
^ _ _ `
^ _ _ _
a b b b
a b b ^
a b b a
f m c Zd f m c od' f m c od' f m c od' f m c Zd e5f g h i hUj n k l e5f g h i hUj n k l e5f g h i hpj n k l e5f g h i hpj n k l e5f g h i h j n k l 8 v w zy µ 'Æ ´ ¶ µ w ¶ Æ { |y v v w ¶ q f r h Cs Zs s f t ^#u ´x x ´ ´ }=~ f i t a u Æ { µ { y ¶ Æ ' Æ µ Æ v w { w v w µ { y Æ y { Æ ´ ´ ´ ´ ´x f d f r h h d y Æ x v ´Æ Æ ¶ { ¶ µ Æ { µ ´ Æ Æ x { Æ w ¶ ¶ ´x x ´ ´ f i f Zs t i u µ { Æ { ´ µ w y w v y y v v ¶ ´v v µ w ´ ´ x je f r h j h d y ¶ v ´ ¶ { µ#y { ¶ y { Æ { Æ Æ w ¶ v Æ ¶ µ ´ ´x x ´ x ´w k ¶ Æ
Æ µ y v { y v Æ { { y { v ¶ { { Æ Ê1¤ ¤ Á Ç ¤ © ¡ ´ x ´ ´ ´x ´ ' y y w Æ v µ v y µ Æ Æ y y »9¡ ¤ x ´ x ´ x ´ ´ ´y ' #y ¶ Æ { v Æ y
¶ ¶ v w µ µ Æ ¨ »9¯ ¬' ¨ ¢ Â ª ¡ ª ´x ´ ´ ´ ´
Æ µ µ { µ v v Æ { { Æ
Æ y µ < ¤ » ´x ´ ´ x ´ ´ f m ^ a _ ^8 ^ ^ ^ a ^8 ` _ _ a a ` ` ^8 ^ # ` j k l 9 Z¡ ¢¤£X ¥9 ¦ § ¦ ¨. 5 ¦3 ¥ , 4© ª ¥ ¥ V§ # ¦ ¨9« # ¬ ¦ 5 ® ¦ ¥ © \ ¥ ¥ V ¥ § , § # ¦ 5 ¯# 5 , 5 ° ± ¢!²!³ 5¦ .§ # ¦ 5 ´ ¯ ´ .§ # ¦ 5 P # ¥5 µ 5 ¦ ¥ 6 O¶ §4« / # 9 içermektedir.
'L÷HU \DQGDQ VRQ \ÕOODUGD \DúDQDQ JHOLúPHOHUL LQFHOHGL÷LPL]GH
EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH \DúDQDQ NRQVROLGDV\RQXQ GL÷HU VHNW|UOHUGH GHYDP
HWWL÷L EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH LVH D]DOGÕ÷Õ YH |QHPLQL \LWLUGL÷L J|U OPHNWHGLU
¶GH EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH PLO\DU GRODU ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPD
JHUoHNOHúLUNHQ ¶GH PLO\DU GRODU RODUDN JHUoHNOHúPLúWLU $UDFÕ
NXUXOXúODU |]HO ILQDQV NXUXOXúODUÕ WDVDUUXI úLUNHWOHUL YH VLJRUWDFÕOÕNWD GD EX
G|QHPGH ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ D]DOPDVÕQD UD÷PHQ NRQVROLGDV\RQXQ
GHYDP HWWL÷L DQODúÕOPDNWDGÕU
$%' ILQDQV VHNW|U QGH ¶OÕ \ÕOODUGD NRQVROLGDV\RQ H÷LOLPL LVH EX
E|O PGH GH÷LO * 12 ülkelerinde \DúDQDQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ H÷LOLPL
EDúOÕ÷Õ DOWÕQGD LQFHOHQHFHNWLU
* hONHOHULQGH %LUOHúPH YH 6DWÕQ $OPDODU *HOLúPLú HNRQRPLOHULQ ILQDQV VLVWHPOHULQGH NRQVROLGDV\RQ H÷LOLPLQL
HQ L\L úHNLOGH \DQVÕWPDVÕ QHGHQL\OH * ONHOHULQGH ELUOHúPH YH VDWÕQ
DOPDODUÕ VWUDWHMLN DQODúPD YH MRLQW YHQWXUH VD\ÕVÕQÕ LQFHOHPHN ID\GDOÕ
RODFDNWÕU
7$%/2 * h/.(/(5ø )ø1$16$/ 6ø67(0ø1'( %ø5/(ù0( 9( ('ø1ø0 (öø/ø0ø 0ø/<$5 $%' '2/$5,
^ _ _ ^·^8_ _ a ^ _ _ ¸^8_ _ ^ _ _ ¹^8_ _ ^ _ _ ¸^8_ _ ` ^ _ _ _ j k l Æ x x y ¶ »v v x¼x Æ Æ x µ v¼w#y ¼w#y ƽw ¶ ƽw#y »w x x¾x ´ { µ { Á{ w Â{#y µÂ v µ wÃy w { 8{ ´ ´ ´ ´ ´ x ´ x ¶ ´ Æ Æ x ´ y x Æ ´ Æ µ { ´ Æ Ã y y
v ¶ ¶x x x
w ¶ x 'µ { { 'Æ µ { w µ ´Æ { y v v x ´ ¶Â { Æ ´ µÂ{ { ´  v µ ´ µ ¶ à ¶ ´ ´ ´x x ´ Æ v ÆÄy y ¶¼ v w¼v w ¶ x y Æ x µ Æ x w w¼ w Æ Æ½ w x¼x ¶ yÅv à µ Æ ¶ Æ y ´ ÆÇ{ { ´ yÈ { Æ ´ x v ¶ ´ x y ¶ ´ w 8 { µ ´ y ¶ x ´ y Æ#y w ´ x { w µ ´ Æ { µ ´ µ à { w w Æ µ µ Ð y { x Ð y xv w µ v ¶ÒÆ { à { w x { ´ ¶Éy ´ ¶ v w w y w ' Æ û Æ y v y v µ { { Æ Æ v { ´ x ´ ´ ´ ´x ´ ´ ´ µ µ¼ { » { ¶ Êy x » v Æ v¼v { ÆÄ y ¶ ¼v { yËv { {É y ¶ ¶Ìy à y y y { Í { ´ v Æ x ´ w Æ µ ´ wÂ{#y ´ x 8{ x ´ Æ y x ´ y '¶ w ´ { w { Æ w ´ { à x x v#y ¶ µ Æ ¶ w ¶ 'Æ { | y µ |y v |y x { à w ¶ v { y µ µ
v¼w { {Îv v ¶ µ {Ãy y v Æ w#y w ´ x ´ ´ ´ ´ ´ ´ ´ w | y µ { { { Ð y x ¶ÒÆ Æ Ò { Æ Æ Æø µ Ò v Æ µ x à w ¶ Æ ´µ { { Æ ´w ¶ à ´ w ´ { ¶ ´ø y w ´ x v ´ ¶Â { Æ ´ ¶Â { ¶ ´ y ¶ à ¶ ´ { Æ yËv# y µ x x¼x ¶ ƽw w { ¶ v x ¶# y Æùµ ¶ w#y ¶ ¶ w¾w à { y { w µÂ { ¶ ÆÇ { ¶ y Æ µ {Ì y µ v ´ { v { ´ Æ Ã x Æ { ´ ´ ´ x v ´ ÆÇv { ´ y 8 v ´ x µ w
^8_ _ b ¿ s
º
¿ s h h
; ¨ ¾ ¡ ¤ »À> § © § ® º
e d' Æ
; ¨ ¾ ¡ ¤ »À> § © § ® º
¯ ® § Á Ç ¤ ¬ ¯ ® § Á Ç ¤ ¬
¯ ® § Á Ç ¤ ¬ ; ¨ ¾ ¡ ¤ »À> § © § ® e d' Æ h h º ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ » > § © § ® ; ¨ ¾ ¡ ¤ À f d f r h h d º ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ » > § © § ® ; ¨ ¾ ¡ ¤ À º e f ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ k » > § © § ® ; ¨ ¾ ¡ ¤ À q f r h s Zs m f Ï n º ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ C » > § © § ® ; ¨ ¾ ¡ ¤ À º ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ f m ¨ ¾ ¡ ¤ Ð » > § © § ® ; j k l ¥_Ò Ç?ÈDÉ ÊcÉ Ñ Ã ´ Æ#y ¤ Ó Ô Õ
ÖØ×Ù¡ Ú ± Ú Ú ¡ ¡ ¢Z°
´ Æ Æ
´ Æ
´ { v
´ Æ w
´ w
´ y v
´ { ¶
Æ ´ {
´ v w
´ ¶ Æ
G|QHPLQGH * ONHOHULQLQ PDOL VLVWHPLQGH
JHUoHNOHúHQ ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUD EDNWÕ÷ÕPÕ]GD
• <XUW LoL ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQÕQ \XUW GÕúÕQD J|UH GDKD D÷ÕUOÕNOÕ
ROGX÷X WRSODP ELUOHúPHOHULQ YH VDWÕQ DOPDODUÕQ \ ]GH ¶LQLQ
PLO\DU $%' GRODUÕ \XUW LoLQGHQ \ ]GH ¶VLQLQ PLO\DU $%' GRODUÕ
\XUW GÕúÕQGDQ ND\QDNODQGÕ÷Õ DQODúÕOPDNWDGÕU ùLUNHW VD\ÕVÕ DoÕVÕQGDQ
EDNÕOGÕ÷ÕQGD LVH PDOL VHNW|UGH \XUW LoL YH \XUW GÕúÕ ELUOHúPH YH
VDWÕQ DOPD \DúDQPÕúWÕU
• %LUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ PLO\DU $%' GRODUÕ GL÷HU ELU
ifadeyle yüzde 84,4’ü sektör içerisinde, 253 miO\DU $%' GRODUÕ LVH VHNW|U
GÕúÕQGD JHUoHNOHúPLúWLU %X oHUoHYHGH VHNW|U GÕúÕ ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUD
ILQDQVDO NXUXOXúODUÕQ VÕFDN EDNPDGÕ÷Õ DQODúÕOPDNWDGÕU
• WULO\RQ GRODU GH÷HULQGHNL ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ \ ]GH
¶VLQLQ EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH yüzde 17’sinin sigorta sektöründe, yüzde
¶LQLQ DUDFÕ NXUXOXúODU YH GL÷HUOHULQGH JHUoHNOHúPLúWLU
• %LUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ *6<ø+¶\D RUDQÕ YH ¶GD HQ
VW G ]H\OHULQH XODúDUDN \ ]GH YH \ ]GH RODUDN JHUoHNOHúPLú YH
– \ÕOODUÕ DUDVÕQGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ *6<ø+¶\D RUDQÕQÕQ
\ ]GH ¶H XODúPDVÕQÕ VD÷ODPÕúWÕU 7DEOR
7$%/2 $%' )ø1$16 6ø67(0ø1'( %ø5/(ù0( 9( 6$7,1 $/0$ (öø/ø0ø 0ø/<$5 $%' '2/$5,
¿ s
º
¯ ® § Á Ç ¤ ¬ ; ¨ ¾ ¡ ¤ »Ð> § © § ® ¿ s h h º ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ » > § © § ® ; ¨ ¾ ¡ ¤ Ð e d' Æ º ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ » > § © § ® ; ¨ ¾ ¡ ¤ Ð e d' Æ h h º ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ » > § © § ® ; ¨ ¾ ¡ ¤ Ð f d f r h h d º ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ » > § © § ® ; ¨ ¾ ¡ ¤ Ð º e f ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ k » > § © § ® ; ¨ ¾ ¡ ¤ Ð q f r h Cs Zs m f Ï n º ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ » > § © § ® ; ¨ ¾ ¡ ¤ Ð º ¯ ® § Á Ç ¤ ¬ f m » > § © § ® ; ¨ ¾ ¡ ¤ Ð j k l ¥_Ò Ç?ÈDÉ ÊcÉ Ñ ¯ ¢ £ § ¯ ¤ Ó ÔXÕ
ÖØ×Ù¡ Ú ± Ú Ú ¡ ¡ ¢Z°
^ _ _ bÛ^ _ _ ^Ü^8_ _ aÛ^ _ _ Û^ _ _ Ý^ _ _ ¸^ _ _ Ý^ _ _ ^ _ _ `Þ^ _ _ _ j k l x x Æ µ½ { ¶Ë { µ yËy y {¼ y µ {¼y v Ä v ƽy ¶ Æß{ v à{ à w µ ¶ y v Æ Æ ´ Æ ´ x { Æ ´ È { Æ ´ yáw x ´ wÂy w ´ { ¶ x ´ ¶ { w ´ ¶ w µ ´ ¶ ¶ w#y à ´ Æ |y µ 'Æ 'Æ 'µ ¶ Æ w Æ v { ¶ x ´y ´y ´ ´¶ Æ ´ v µø Æ
Ö |y wâ { w µ Æ
´ ´ ´ ´ ´x ´ 8 v ¶ùÆ Æ ¶#yã{ x ¶¼ y ¼y v v¼ y x y v w¼y { { Æ µ x { à y w ¶ v v Æ Æ ´ Ö ¶ ´ ¶ Æ µ ´ vÈ { Æ ´ Èw#y ´ ¶È v Æ ´ Æ w x ´ Æ µ ¶ ´ { µ ¶ ´ { ¶ w ´ y ´ Æ ¶ Æ Æ { {
{ ¶ y v v w v { w Æ w y ¶ y
v x ´y ´y Æ ´ { { Æ ´v w ¶ { Æ ´ w ¶ ¶ ´ { ´ zy v ´ x ´ ´ x ´ ù 8 { v ÆùÆ y {Ë { Æ x { vË { µ Ë{ {#yã{ w#yã{ y ¶ Æ y ¶ Æ Ã µ x y y Æ ´ ¶Ö v ´ û ¶ ´ v Æ { ´ Æäw { ´ {È{ y ´ µ { w ´ Æ µ µ ´ x w ´ y x µ w ´ Æ ´ Æ { { y { { w v v µ y wåy w Æ x x x x x x x x ´{ ´{ v v w v w v ø 8{ w Æä v ¶ { Æ 8{ Æ ´ ´ ´ ´ ´x ´ ´x ´ x ´ x { Æ { v Æ ¶ y y v { µ µ µ µ ¶ v x x x x ´ ´y ´w ¶ ´v v y y ' ´ Çy { ´ x Æ ¶ ´ { w ´ ¶ µ ´ y ´x ´ '¶ x Æ Æ {½ { w¼ y x y v vË v 'ƽy x µË v Æ µË v wæ { ¶ à{ à µ ¶#y v ¶ Æ Æ ´ v Æ ´ wÇ { Æ ´ ¶È{#y ´ v ¶ Æ ´ x v ¶ ´ v µ w ´ ¶ { ¶ x ´ v ´ y µ v { ´ ´ ´
´y
´{
´v
´v
´
´¶
Æ ´y
y y
´
´Æ
´{
G|QHPLQGH $%' PDOL VLVWHPLQGH JHUoHNOHúHQ
ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUD EDNWÕ÷ÕPÕ]GD
• <XUW LoL ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQÕQ \XUW GÕúÕQD J|UH GDKD D÷ÕUOÕNOÕ
ROGX÷X WRSODP ELUOHúPHOHULQ YH VDWÕQ DOPDODUÕQ \ ]GH ¶ Q Q PLO\DU
$%' GRODUÕ \XUW LoLQGHQ \ ]GH ¶VLQLQ PLO\DU $%' GRODUÕ \XUW
GÕúÕQGDQ ND\QDNODQGÕ÷Õ DQODúÕOPDNWDGÕU ùLUNHW VD\ÕVÕ DoÕVÕQGDQ EDNÕOGÕ÷ÕQGD
LVH PDOL VHNW|UGH \XUW LoL YH \XUW GÕúÕ ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPD
\DúDQPÕúWÕU
• %LUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ PLO\DU $%' GRODUÕ GL÷HU ELU
LIDGH\OH \ ]GH ¶VL VHNW|U LoHULVLQGH PLO\DU GRODUÕ LVH VHNW|U GÕúÕQGD
JHUoHNOHúPLúWLU %X oHUoHYHGH VHNW|UGÕúÕ ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUD ILQDQVDO
NXUXOXúODUÕQ VÕFDN EDNPDGÕ÷Õ DQODúÕOPDNWDGÕU
• PLO\DU $%' GRODUÕ GH÷HULQGHNL ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ
\ ]GH ¶ Q Q EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH \ ]GH ¶ Q Q VLJRUWD VHNW|U QGH
\ ]GH ¶ Q Q DUDFÕ NXUXOXúODU YH GL÷HU VHNW|UOHULQGH JHUoHNOHúPLúWLU
• %LUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ *6<ø+¶\D RUDQÕ YH ¶GD HQ
VW G ]H\OHULQH XODúDUDN VÕUDVÕ\OD \ ]GH YH RODUDN JHUoHNOHúPLú YH
V|] NRQXVX G|QHPGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ *6<ø+¶\D RUDQÕQÕQ \ ]GH
¶H XODúPDVÕQÕ VD÷ODPÕúWÕU 7DEOR %X RUDQODU * 12
ülke
RUWDODPDODUÕQÕQ ]HULQGH ROPDVÕ QHGHQL\OH $%'¶QLQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ
DODQÕQGD G Q\D\D |QF O N HWWL÷LQL J|VWHUPHNWHGLU
7$%/2 $% )ø1$16 6ø67(0ø1'( %ø5/(ù0( 9( 6$7,1 $/0$ 0ø/<$5 $%' '2/$5,
ó(ô1Ü éóÛ õ ÛÇöç # èO ¥ ¥ µ ¦ ø÷= ù 5 ç ó(ô1Ü é è ä ß ä ö # èO ¥ ¥ µ ¦ ø÷= ù 5 ç á Þ5 éZþ ÜóÛ õ?Û ö # èO ¥ ¥ µ ¦ ø÷= ù 5 ç á Þ5 éZþ Ü è ä ß ä ö # èO ¥ ¥ µ ¦ ø÷= ù 5 ç Ú â ý â ÿ?ä Ý ä ö # èO ¥ ¥ µ ¦ ø÷= ù 5 á Û õ Ü é â öç # èO ¥ ¥ µ ¦ ø÷= ù 5 ç Ü â ?ÿ ä 1ô ÜÙ1ô Ý ô öç # èO ¥ ¥ ß Ý â Ü ñ4Û ò1Þ?Ü µ ¦ ø÷= ù 5 öç # èO ¥ ¥ µ ¦ ø÷= ù 5 A õCB Ý â à Ö(è ¯ ° ¥ 9¢
^ _ _ b ^8_ _ ^ ^ _ _ a ^ _ _ ^8_ _ ^ _ _ ^ _ _ ^ _ _ ^ _ _ ` ^ _ _ _ j k l é ê ± ± ëì± ± ±í¡ ë ±î± ¡ ïì± Ú ±ì± ± éî¡ ë ±ð¡ é é ± ñ Úà¡ ¨ ï ò ò ¡#ê ¨ ñ ¡#ñ ¨ Ú ¡#ñ ¨ ¡ ± ò5¨ ê ¡ ± ¨ ñ ± ñ ¨ ë ± é5¨ ï ê ê ¨ ò ë é ¨ é ¡#± ò5¨ ± ñ ¡#ñ ° ê ú ñ ñ ñ ñ ± ñ Ú ò ê é ± ê ê ë ± ë é é5¡åò ï ñ ê ¨ ñ Ú5¨ ë ú ¨ ¡ãñ ¨ ê ú5¨ é é ¨ ± ò ¨ ¡ð± ¡ ¨ ë ¡ ò ¨ ñ ± ¡ ¨ ï ï Ú ° Ú é òα Ú ïì± Ú òû¡ ê ëì± Ú Úí¡ ë ëü± Ú êæ¡ ë ñý± Ú ú ± ú úà¡ ¨ ë é ¡ ï5¨ êí¡ Ú ¨ ï ¡ ú ¨ ê ± ë5¨ ± ¡#ñ ¨ ú ± ë ¨ ¡ ú Ú5¨ ¡ ê ò5¨ ê é ê5¨ ñ ¡ ú ¡ ¨ ë ñ Ú ë ° ê ú ò ê ú ò ï ò ñ é ò ë ê ë é ë Ú ê ¡ é ë ê é ë ¡ ú5¨ ± ú5¨ ï ú ¨ ò ±5¨ Ú ¡ ¨ ë ú ¨ ï ±5¨ ëä± ± ¨ é ± ê5¨ é ¡ ò5¨ ± ï ò ° é ò5¡ ¡ ú òí¡ ú ¡ì¡ ¡ Úí¡ ñ éí¡ ¡ êí¡ Ú ïî¡ ¡ Úá ñ ë ¡ ê ïà¡ ¨ ± ± ê ¡ é5¨ ñ ¡ Ú ¨ ò ¡ ¡ ¨ ê ¡ Ú5¨ ñ ï5¨ ¡È± é ¨ ñ ë ¨ òÈñ ê ¨ Ú é ¡ ¨ ò ¡ ¡ ú5¨ é ú ± ê5° ¡ ± é ñ ê ñ ï ñ ñ ú é ò ê é Ú é ê ê ¡ ñ ¡åò Ú é ú5¨ ê ± ¨ Ú ú ¨ ïí¡ Ú5¨ é ò5¨ é Ú ¨ ïí¡ é5¨ ï ú ò5¨ é ± ë ¨ ± ¡ ë5¨ ¡ ¡#± ê5° é ú ± ï5¡ ë ñ ê ë ï5¡ ¡ Ú ±í¡ ¡ ñÎé ë ò òË¡ Ú5¡áë5¡ ê ¡ ¨ ëα ¨ ú ¡ ¨ é ï ¨ ¡ ¡ ¨ ú ú ¨ é ê5¨ êÍê ¨ éÊú5¨ úÈ¡ ò5¨ ± ò ¡ ° é ¡ ¡ Úì± é ±î± ê ñî± ± ±î± é òì± é ñî± ï úä± ê ñý± ê ñ ú ¡ ¡ ±5¨ ò ñ ï ± ± ¨ ë ¡#ñ ¨ ë ¡ é ¨ ± ú Ú5¨ ± ¡ ê ¨ ¡ ú ±5¨ Ú ú ú5¨ Ú ë ë5¨ ñ ¡ Ú ú ¨ Ú ¡ ñ é5¨ Ú ò Ú ñ ° ò Ú5¨ ñ
Ú5¨ ±
Ú ¨ ±
Ú ¨ òìÚ5¨ ± ú
Ú ¨ ñ
Ú ¨ ñß¡ ¨ ¡ ò
¡ ¨ úË¡ ¨ ïîÚ5° ê ë
ÖØ×Ù¡ Ú ± Ú Ú ¡ ¡ ¢Z°
$% ILQDQV VHNW|U QGH G|QHPLQGH JHUoHNOHúHQ
ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕ LQFHOHGL÷LPL]GH DúD÷ÕGDNL VRQXoODUD
XODúÕOPDNWDGÕU
• <XUW LoL ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQÕQ \XUW GÕúÕQD J|UH GDKD D÷ÕUOÕNOÕ
ROGX÷X WRSODP ELUOHúPHOHULQ YH VDWÕQ DOPDODUÕQ \ ]GH ¶VLQLQ
PLO\DU $%' GRODUÕ \XUW LoLQGHQ \ ]GH ¶LQLQ PLO\DU $%' GRODUÕ
ND\QDNODQGÕ÷Õ DQODúÕOPDNWDGÕU ùLUNHW VD\ÕVÕ DoÕVÕQGDQ EDNÕOGÕ÷ÕQGD LVH PDOL
VHNW|UGH \XUW LoL YH \XUW GÕúÕ ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPD \DúDQPÕúWÕU
<XUW GÕúÕ NRQVROLGDV\RQ $% ONHOHULQLQ PDOL VLVWHPOHULQLQ $% VÕQÕUODUÕ
LoHULVLQGH KÕ]OD NRQVROLGH ROPDVÕQGDQ ND\QDNODPÕúWÕU
• %LUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ PLO\DU $%' GRODUÕ GL÷HU ELU
LIDGH\OH \ ]GH ¶ VHNW|U LoHULVLQGH PLO\DU GRODUÕ LVH VHNW|U GÕúÕQGD
JHUoHNOHúPLúWLU $% PDOL VLVWHPLQGH VHNW|UGÕúÕ ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUD *
ONHOHULQH J|UH ILQDQVDO NXUXOXúODUÕQ GDKD VÕFDN EDNWÕ÷Õ YH XOXVDO PDOL
VLVWHPOHULQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ DUDFÕOÕ÷Õ\OD \DYDú \DYDú ELUELUL\OH HQWHJUH
ROGX÷X DQODúÕOPDNWDGÕU
• PLO\DU $%' GRODUÕ GH÷HULQGHNL ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ
\ ]GH ¶ Q Q EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH \ ]GH ¶ Q Q VLJRUWD VHNW|U QGH
\ ]GH ¶ Q Q DUDFÕ NXUXOXúODU YH GL÷HU VHNW|UOHUGH JHUoHNOHúPLúWLU
• %LUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ *6<ø+¶\D RUDQÕ YH ¶GD HQ
VW G ]H\OHULQH XODúDUDN VÕUDVÕ\OD \ ]GH YH RODUDN JHUoHNOHúPLú
YH V|] NRQXVX G|QHPGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ *6<ø+¶\D RUDQÕQÕQ \ ]GH
¶H XODúPDVÕQÕ VD÷ODPÕúWÕU 7DEOR
7$%/2 -$321 )ø1$16$/ 6ø67(0ø1'( %ø5/(ù0( 9( 6$7,1 $/0$ 0ø/<$5 $%' '2/$5,
Ì Í Í Î
Ì Í Í Ì
ò ¡ ¡ öç # èO ¥ ¥ µ ¦ ø÷O ù 5 Âë ¨ ± Ú5¨ ± × × ó(ô1Ü é è ä ß ä öç # èO ¥ ¥ µ ¦ ø÷O ù 5 × × ç # O è ¥ ¥ ñ ï á Þ é þ ÜóÛ õ Û ö µ ¦ ø÷O ù 5 Âë ¨ ¡ × ç # O è ¥ ¥ ¡ ± á Þ5 éZþ Ü è ä ß ä ö µ ¦ ø÷O ù 5 ÂÚ ¨ ¡ÎÚ5¨ ± ç ò ë Ú â ý â ÿ?ä Ý ä ö # èO ¥ ¥ µ ¦ ø÷O ù 5 Âë ¨ ± × × ± á Û õ Ü é â öç # èO ¥ ¥ µ ¦ ø÷O ù 5 × Ú5¨ ± ç Ü â ÿ ä ô1ÜEôGÝ ô öç # èO ¥ ¥ × ¡ ß Ý â Ü ñBÛ ò1Þ?Ü µ ¦ ø÷O ù 5 × × çö # èO ¥ ¥ ò ¡ ¡ µ ¦ ø O ÷ ù 5 Â ë ¨ ± 5 Ú ¨± A õCB Ý â à ÖXè ¯ ° × ¥ 9¢ Ú ¨ ± é ó(ôGÜ éóÛ õ?Û
Ì Í Í Ï
Ì Í Í Ñ
Ì Í Í Ó
Ì Í Í Ô
Ì Í Í Õ
Ì Í Í ×
ñ
ï
±
±
ë ú ú ¨ ë ¡ × ë ú ú ¨ ë ¡ × ñ ú ú ¨ ë × × ò × ï ú ú ¨ ë
¡ é × ¡ × ¡ ò × ú × ï × ± × é × ¡ ë ×
ú Ú × ± × ú Ú × ± × ¡ ñ × ± × ¡#ê × ú ± ×
Ú ¨ Ú ñ
Ú5¨ ê ê
×
×
×
¡
¡
± ×
×
¡ ×
ò
×
é ×
ú ×
± ×
×
¡ ê 5Ú ¨ ± × × ú Ú5¨ ë ï ¡ ×
Ú5¨ Ú ±
±
×
× × × ú × ò
ÖØ×Ù¡ Ú ± Ú Ú ¡ ¡ ¢Z°
± × × ¡ ± × × ± × ú
Ì Í Í Ø
Ì Í Í Í A õCB Ý J
± ï ¡ Ú êß± ± ¡ Ú ¨ ¡ìé ê5¨ Ú ¡ ± ¡ ¨ ú ê ò ¡ é ¡ ¨ ê ú5¨ ñ ò ¨ Ú ú ¡ ï é ± Ú ï ¡ ° ¡ é ë ¡ ± ú ñ ¡ ñ ± ï Ú ¨ ê ¡ ¨ ñ ú ¨ ú ¡ Ú ñ ï ¡ Ú ë ¡ é ò ¨ ê ¡ ± Ú5¨ ë ú é ¡ ê Ú ¨ ê ± ° ± ú ± ± ò ò ¡ ¡ ñ Ú ¨ ¡ ¡ ¨ ê ±5¨ ò ú ò ¡ ¡ ¡ ± ú ë ¡ ¨ éûé ï ¨ ñ ¡ ± ê ¨ ú Ú ¨ Ú ñ
¡ ¨ ë ±
Ú ¨ ú ¡
G|QHPLQGH -DSRQ ILQDQV VLVWHPLQGH JHUoHNOHúHQ
ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕ LQFHOHGL÷LPL]GH
• Yurt içi biUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQÕQ \XUW GÕúÕQD J|UH GDKD D÷ÕUOÕNOÕ
ROGX÷X WRSODP ELUOHúPHOHULQ YH VDWÕQ DOPDODUÕQ \ ]GH ¶VÕQÕQ PLO\DU
$%' GRODUÕ \XUW LoLQGHQ \ ]GH ¶ Q Q PLO\DU $%' GRODUÕ ND\QDNODQGÕ÷Õ
DQODúÕOPDNWDGÕU ùLUNHW VD\ÕVÕ DoÕVÕQGDQ EDNÕOGÕ÷ÕQGD LVH PDOL VHNW|UGH
\XUW LoL YH \XUW GÕúÕ ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPD \DúDQPÕúWÕU )LQDQVDO
konsolidasyonun, Japonya’da G ONHOHULQH NÕ\DVOD GDKD G ú N ER\XWWD
\DúDQPÕúWÕU
• %LUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ PLO\DU $%' GRODUÕ GL÷HU ELU
LIDGH\OH \ ]GH ¶ VHNW|U LoHULVLQGH PLO\DU GRODUÕ LVH VHNW|U GÕúÕQGD
JHUoHNOHúPLúWLU
• PLO\DU $%' GRODUÕ GH÷HULQGHNL ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQ
\ ]GH ¶VÕQÕQ EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH \ ]GH ¶VL VLJRUWDFÕOÕN VHNW|U QGH
\ ]GH ¶VL DUDFÕ NXUXOXúODU YH GL÷HU VHNW|UOHUGH JHUoHNOHúPLúWLU %X DQODPGD
ILQDQVDO VLVWHPGH NRQVROLGDV\RQXQ PRWRUXQXQ EDQNDFÕOÕN VHNW|U ROGX÷X
DQODúÕOPDNWDGÕU
• %LUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODU *6<ø+¶\D RUDQÕ VDGHFH ¶GD \ ]GH
JHUoHNOHúHUHN FLGGL VHYL\HOHUH XODúPÕú YH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
*6<ø+¶\D RUDQÕQÕQ \ ]GH ¶H XODúPDVÕQÕ VD÷ODPÕúWÕU 7DEOR $QFDN bu oran yüzde 0,8 olan G ONHOHULQH J|UH G ú NW U 7$%/2 -2ø17 9(1785( 9( 675$7(-ø. $1/$ù0$ 6$<,6,
$%' .DQDGD -DSRQ\D $YXVWUDO\D %HOoLND )UDQVD $OPDQ\D øWDO\D +ROODQGD øVSDQ\D øVYHo øVYLoUH øQJLOWHUH 7RSODP *
ÖØ×Ù¡ Ú ± Ú Ú ¡ ¡ ¢Z°
7RSODP
* ย ONHOHULQLQ ILQDQV VLVWHPOHULQGH JHUoHNOHรบHQ MRLQW YHQWXUH
YH VWUDWHMLN DQODรบPD VD\ร Vร LQFHOHQGLรทLQGH
โ ข 1999 dรถneminde toplam 3.005 joint venture ve stratejik
DQODรบPD \DSร OPร รบWร U \ร Oร QGD RODQ VD\ร Qร Q \ร Oร LWLEDUL\OH ยถH
\ย NVHOPHVL MRLQW YHQWXUH YH VWUDWHMLN DQODรบPDODUร Q |QHPLQLQ DUWWร รทร Qร
gรถstermektedir (Tablo 3.11).
โ ข \ร OODUร DUDVร QGD MRLQW YHQWXUH YH VWUDWHMLN DQODรบPDODUร Q
HQ \RรทXQ ROGXรทX ย ONHOHU Vร UDVร \OD $%' รธQJLOWHUH -DSRQ\D $YXVWUDO\D YH
.DQDGDยถGร U 'LรทHU \DQGDQ WRSODP V|]OHรบPHOHULQ \ย ]GH ยถL $%'ยถQGH
JHUoHNOHรบPLรบWLU 7DEOR รธQJLOWHUH Gร รบร QGDNL $% ย ONHOHULQGH V|] NRQXVX
V|]OHรบPHOHUH SHN LWLEDU HGLOPHGLรทL J|Uย OPHNWHGLU 6DGHFH $OPDQ\D YH
Fransaโ da 1997 WDULKOHUL DUDVร QGD EX Wย U V|]OHรบPHOHULQ |Q SODQD
oร NWร รทร J|Uย OPHNWHGLU 7DEOR $%' รธQJLOWHUH .DQDGD $YXVWUDO\D YH Japonyaโ da da benzer bir trend gรถrรผlmektedir. Bir anlamda, joint venture ve
VWUDWHMLN DQODรบPDODUร Q VRQUDVร QGD ILQDQV VHNW|Uย QGH |Q SODQD oร NWร รทร
gรถrรผlmektedir.
โ ข $%'ยถQGH \ร Oร LWLEDUL\OH \ร OGD V|]OHรบPH LP]DODQร UNHQ EX
UDNDP \ร Oร LoHULVLQGH \HQL V|]OHรบPH LP]DODQPร รบWร U * hONHOHUL 0DOL 6LVWHP <DSร Vร Qร Q *HOLรบLPL
* ย ONHOHUL ILQDQV VLVWHPL ย ]HULQH \DSร ODQ LVWDWLVWLNOHU ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ
VLJRUWDFร Oร N
YH
EDQNDFร Oร N
ย ]HULQGH
\RรทXQODรบWร รทร Qร
gรถstermektedir. Bu รงerรงevede G 12 รผlkeleri finans sistemlerinde faaliyet
J|VWHUHQ EDQND YH VLJRUWD รบLUNHWOHULQLQ VD\ร Vร Qร YH V|] NRQXVX VHNW|UOHUGHNL
\RรทXQODรบPDODUร LQFHOHPHN JHUHNPHNWHGLU
7$%/2 * h/.(/(5ø1'( %$1.$ 9( 6ø*257$ Úø5.(7ø 6$<,6,
ABD
18,711
15,304
15,043
13,859
13,090
12,422
11,790
11,280
10,758
10,305
10,070
Kanada
11
66
67
71
68
65
61
52
53
54
53
Japonya
157
154
153
151
150
150
173
175
174
170
Avustralya
16
Belçika
34
31
31
33
42
42
42
42
45
44
115
119
121
150
147
143
140
131
119
117
Fransa
1,981
1,823
1,701
1,635
1,618
1,453
1,404
1,288
1,242
! "# !
4,719
4,460
4,200
4,038
3,872
3,784
3,674
3,577
3,403
379
368
351
335
284
271
264
255
248
239
180
173
177
175
173
174
172
169
162
169
327
323
319
316
316
318
313
307
498
450
108
109
112
116
124
124
457
444
434
419
393
382
370
360
1 507
1 491
1 469
1 462
1 458
1 484
1 467
1 468
Almanya
$ % ! & # ! $ ' ( ) 598 $ ' *) + ( & , *" ( + ( - . / 0 1 346 2 3 4 576 8 . 4 9 : ;76 < 4 < 6
Hollanda
198
ABD
126
1 448
1 418
1,409
1,350
1,316
1,262
1,241
1,201
1,150
1,134
1,109
Kanada
3,167
147
146
151
150
146
Japonya
22
30
30
30
30
31
31
44
45
46
47
Avustralya
48
60
59
54
48
50
50
50
48
46
38
40
43
42
32
30
27
27
80
141
149
147
143
138
138
140
138
135
126
381
338
342
326
327
319
323
320
319
318
314
62
71
74
76
77
83
87
$ % ! & # ! $ ' ( ) 15 $ ' *) + ( & , *" ( + ( - . / 0 =>6 ? < 576 8 .@ 4 A;76 < 4 < 6
96
96
97
98
95
96
99
107
108
109
30
30
32
31
29
28
29
30
37
40
29
29
30
30
30
31
31
32
31
32
205
202
196
194
191
174
177
177
176
Belçika Fransa
! "# !
Almanya Hollanda
84
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1,575
2,406
2,423
2,409
2,387
2,411
2,430
2,418
2,456
2,499
212
224
218
213
210
62
59
59
58
55
56
58
64
65
65
64
201
166
157
160
161
162
166
170
172
172
176
176
169
163
93
90
92
93
Fransa
388
463
489
467
466
356
345
343
312
307
300
Almanya
395
399
407
410
403
334
337
334
331
328
327
294
291
ABD Kanada Japonya Avustralya Belçika
! "# !
164
166
162
166
155
154
156
143
$ % ! & # ! 294 $ ' ( ) 73 97 $ ' *) + ( 89 & , *" ( + ( 570 - . / 0 1 1 Â&#x17D; Â? Â? Â&#x2018; Â? Â&#x2019; Â&#x201C; Ă&#x2013;Ă&#x2DC;Ă&#x2014;Ă&#x2122;ÂĄ Ă&#x161;Â? ¹ Ă&#x161; Ă&#x161; ÂĄ Â&#x201C; ÂĄ ¢Z°
385
391
393
314
280
288
286
338
315
299
278
254
246
236
99
100
112
109
111
99
100
120
120
93
93
95
98
96
96
100
105
106
571
566
576
574
594
578
599
594
Hollanda
372
385
1
1
1
1
1
1
1
1
1
*  ONHOHUL ILQDQV VHNW|U Q Q \DSĂ&#x2022;VĂ&#x2022;QĂ&#x2022; LQFHOHGLáLPL]GH JHQHO
RODUDN ILQDQVDO VLVWHPGH IDDOL\HW J|VWHUHQ EDQND YH VLJRUWD ĂşLUNHWL VD\Ă&#x2022;VĂ&#x2022;QĂ&#x2022;Q
D]DOGĂ&#x2022;áĂ&#x2022; J|rĂźlmektedir. Bu durum sĂśz konusu Ăźlkelerin ekonomilerinde
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ \DĂşDQGĂ&#x2022;áĂ&#x2022;QĂ&#x2022; GRáUXODPDNWDGĂ&#x2022;U 7DEOR
%DQND VD\Ă&#x2022;VĂ&#x2022; LQFHOHQGLáLQGH G Q\DQĂ&#x2022;Q HQ E \ N HNRQRPLVL RODQ
$%' ILQDQVDO VLVWHPLQGH IDDOL\HW J|VWHUHQ EDQND VD\Ă&#x2022;VĂ&#x2022;
dönemLQGH \ ]GH D]DODUDN ¶GHQ ¶H JHULOH\HUHN EDQNDFÕOÕN
VLVWHPLQGH NRQVROLGDV\RQ H÷LOLPLQL GR÷UXODPDNWDGÕU %DQND VD\ÕVÕ
\ÕOODUÕ DUDVÕQGD )UDQVD¶GD ¶GHQ ¶\H $OPDQ\D¶GD ¶GDQ
¶H øQJLOWHUH¶GH ¶GHQ ¶H øVYLoUe’de 457’den 360’a, Hollanda’da
¶GHQ ¶D øWDO\D¶GD ¶GDQ ¶H .DQDGD¶GD ¶GDQ ¶H øVSDQ\D¶GD
¶GHQ ¶\H øVYHo¶WH ¶GHQ ¶H JHULOHPLúWLU ' Q\DQÕQ E \ N
ekonomisi olan Japonya’da ise 1980 \ÕOODUÕ DUDVÕQGD EDQND VD\ÕVÕ
157’den ¶H \ NVHOPLúWLU %HQ]HU úHNLOGH %HOoLND YH $YXVWUDO\D¶GD GD
¶OÕ \ÕOODUGD EDQND VD\ÕVÕ DUWPÕúWÕU 7DEOR
+D\DW VLJRUWDVÕ úLUNHWOHULQLQ VD\ÕVÕ LQFHOHQGL÷LQGH $%'
$YXVWUDO\D .DQDGD %HOoLND øWDO\D )UDQVD $OPDQ\D YH øQJLOWHUH ILQDQVDO
VLVWHPOHULQGH KD\DW VLJRUWDVÕ úLUNHWOHULQLQ VD\ÕVÕQÕQ D]DOGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU
'L÷HU \DQGDQ -DSRQ\D %HOoLND +ROODQGD øVYHo øVYLoUH¶GH KD\DW VLJRUWDVÕ
úLUNHWOHULQLQ VD\ÕVÕQÕQ DUWWÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU $%' HNRQRPLVL LoLQ EX JHULOHPH
\ÕOODUÕ DUDVÕQGD \ ]GH ¶W U $OPDQ\D¶GD LVH D]DOÕú \ ]GH
VÕQÕUOÕ NDOPÕúWÕU -DSRQ\D¶GD D\QÕ G|QHPGH KD\DW VLJRUWDVÕ úLUNHWOHULQLQ VD\ÕVÕ
¶GDQ ¶H \ NVHOPLúWLU 7DEOR
'L÷HU VLJRUWD úLUNHWOHULQLQ VD\ÕVÕ LQFHOHQGL÷LQGH $YXVWUDO\D
%HOoLND øWDO\D )UDQVD $OPDQ\D +ROODQGD øVSDQ\D YH øQJLOWHUH ILQDQVDO
VLVWHPOHULQGH KD\DW VLJRUWDVÕ úLUNHWOHULQLQ VD\ÕVÕQÕQ D]DOGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU
'L÷HU \DQGDQ $%' øVYHo YH øVYLoUH¶GH KD\DW VLJRUWDVÕ úLUNHWOHULQLQ VD\ÕVÕQÕQ
DUWWÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU .DQDGD YH -DSRQ\D¶GD LVH FLGGL ELU GH÷LúLNOLN
J|U OPHPHNWHGLU $%' HNRQRPLVLQGH GL÷HU VLJRUWD úLUNHWOHULQLQ ¶OL
\ÕOODUGD KÕ]OD DUWWÕ÷Õ \ ]GH DQFDN ¶OÕ \ÕOODUGD FLGGL ELU GH÷LúLNOLN
\DúDQPDGÕ÷Õ DQODúÕOPDNWDGÕU -DSRQ\D¶GD ¶GH RODQ VD\Õ ¶D
sadece 64’e yükseOPLúWLU $OPDQ\D¶GD LVH ¶GH RODQ úLUNHW VD\ÕVÕ
¶GD ¶\H JHULOHPLúWLU 7DEOR
D E FHG SUTWV d7eLf e@g@e h eLi jLf k e Sml7n o p q eLr k e Belçika sLq eLf o e Str uHeLf k e v p eLr k e wAjLr r eLf g@e v o i eLf k e v o l>x@y v o l7z y@q x v f {Lz r p xLq x D E FtP
SUTWV d7eLf e@g@e h eLi jLf k e Sml7n o p q eLr k e Belçika
sLq eLf o e Str uHeLf k e v p eLr k e wAjLr r eLf g@e v o i eLf k e v o l>x@y v o l7z y@q x v f {Lz r p xLq x D E FHG K SUTWV d7eLf e@g@e h eLi jLf k e Sml7n o p q eLr k e Belçika sLq eLf o e Str uHeLf k e v p eLr k e wAjLr r eLf g@e v o i eLf k e v o l>x@y v o l7z y@q x v f {Lz r p xLq x D E FHG P
SUTWV d7eLf e@g@e h eLi jLf k e Sml7n o p q eLr k e Belçika
7$%/2 * h/.(/(5ø1'( %$1.$ <2ö81/$ù0$6,
G I@J@K XZY [>\ `7Y \ [@]7Y \
[@[ G I@J@K c XZY [ X [>aLY _ ]@`7Y _ _@\LY X
\@aLY c
G I@J@K [>^LY \ [ XLb b `7Y ] `>bLY X
_ `7Y X
G I@J@K [ XZY [ `Zc Y ] b@bLY ]
G I@I@K \LY ]>\ c] ]7Y c c bLY a
G I@ILG XZY ^ [ c ]7Y _ ] [>_LY _
G I@I@M XZY ^ X c ]7Y ` `7Y ] [>\LY X
G I@I>N XZY [ [Zc Y _ `7Y \ [>\LY X
G I@I O XZY XL_ [>^LY a `7Y _ [Zc Y a
G I@I@P XZY `>a [Zc Y [ `7Y _ [>^LY \
G I@I@Q XZY b X [Zc Y X `7Y [ [>^LY _
G I@I@R XZY a ] [Zc Y \ aLY \ [>^LY X
G I@I@J aLY _ ] [Zc Y _ aLY b [>^LY a
G I@I@I aLY c a [>^LY ] aLY X [Zc Y [
_@^LY ^
`@`7Y X
`@`7Y b
`@`7Y [
`>_LY ]
`>_LY X
` XZY ]
`@]7Y ]
]>^LY ]
`>bLY c
c aLY ^
c b
[@[
[@[
[ X
[Zc
[Zc
[@`
[@[
c [7Y ]
c@c Y a
c@c Y X
c@c Y `
c@c Y `
c [7Y b
c aLY c
c ]7Y b
[ X
G I@I@K c@c Y \ `>^LY [ \7c Y a ]@[7Y c XLa _7c Y b c ]7Y c
G I@ILG c \LY b [ `Zc Y ] \7c Y ] ]>_LY c
]>\LY ] \@aLY \ `@[7Y ^ _@\LY [ XLaLY ^
]@]7Y b X>`7Y \ `@] _@\LY \ XLaLY a
G I@I@M c _LY c X `>\LY ` \@^LY ] ]>\ `>^LY b `@]7Y [ c a [>_LY b ]@]7Y b XL_LY ` a ` _ XZY _ XLaLY [
G I@I>N c _LY a@b ]>^LY [ \@^LY [ ]Zc Y a `>^LY [ `@]7Y _ c] [@`7Y b ]@] XL\LY ` a@_ _@\LY X XLbLY b
G I@I O c `7Y _ [ ]>\ \@^LY \ `>bLY _ _@bLY b `>aLY c c _LY [ [@]7Y ] ]@`7Y ] XLaLY _ a ` _ XZY ] XLbLY `
G I@I@P c `7Y `@` ]>\LY X [>bLY _ `@]7Y a _@bLY b `>aLY c c _LY a \@\LY a ]@`7Y c XLaLY [ a X _ `7Y ] _@^LY X
G I@I@Q c bLY a ] ] XZY [ [>bLY [ `>aLY ` _@bLY b `>aLY a c ]7Y X \@\LY ` ]>_LY X XLaLY X a7c _ ]7Y a _ XZY \
G I@I@K c ]7Y [@] a XZY _ _ [7Y \ a@_LY c `>_LY X `>_LY `
G I@ILG G I@I@M G I@I>N [>^LY c@c|[Zc Y [Zc~[>\LY ^ [ a@_LY c a@_LY _ b@^LY _ _@\LY a _@\ _7c Y a a `7Y _ a `7Y a a@_ ]>_LY c ]>_LY [ a [7Y a a [7Y _ a@\LY X
G I@I O [ XZY [ X b@\LY _ _7c Y ] a@\LY [ ]>_LY X a XZY c
G I@I@P G I@I@Q [>_LY [>\}[>aLY a ` b XZY X b XZY a _7c _@^LY ` a7c Y ] a@\LY ] ]>_LY ] ]@`7Y _ a XZY c a XZY `
G I@I@R G I@I@J [>bLY \7c \@_LY `>\ b@_LY ] b@_LY X _ [7Y \ _7c a `7Y ] a `7Y _ ]>aLY b a@^LY [ a@_LY \ a@_LY [
G I@I@I \ `7Y ] b XZY b XLaLY a a ] a [7Y _ a XZY ` _ `7Y ] b@^LY a
`@]7Y a c aLY \
G I@I@R G I@I@J G I@I@I [>^LY `Zc|[@`7Y c b}[@`7Y _ ` ]@]7Y a ]@]7Y ] ]@]7Y c \7c \@^LY b [>bLY a ]>_ ]>\LY b ]>\LY b `@[7Y a `@`7Y ] ]Zc Y ` ]>^LY [ ]>^LY [ `>bLY \ c bLY c c aLY a \ [7Y a \@aLY \ \@bLY \ ]>bLY X a7c Y ] a [7Y [ X>]7Y [ a ] a X _@\LY ]
`>aLY c
a XZY ^ `>^LY [ ]@`7Y ^
a@_LY a _@aLY \ a@\
\ ]7Y _ a `7Y a `Zc Y a b@\
\@aLY _ a `7Y [ `Zc Y \ b@\
XL^LY c a `7Y [ `>^LY X b@\
XLbLY ] a@_LY ` `@[ b [
_@^ a XZY b `@[ b@^
XLaLY a a ]7Y b `@[7Y X b7c
_ XZY ` b@^LY [ `Zc Y a b@^
`>_LY `
`>a
`>_LY ]
`@`7Y c
`>_LY X
`>_LY \
`@`
`>_LY _
]@]7Y ]
G I@I@M G I@I>N G I@I O G I@I@P [>_LY a@\}[@]7Y a@b}[>bLY `Zc \7c Y [>_ b [7Y \ b@\LY b b@_LY X b@_LY b `>\LY [ `Zc Y a `Zc Y \ `Zc b [7Y ] b [ a@bLY a a@aLY _ a [7Y \ a [7Y X a [7Y X a [7Y a
G I@I@Q \ XZY ]@` b `7Y \ `>^LY X a@bLY ` a [7Y a
G I@I@K G I@ILG [@[7Y ^@a}[ XZY a ` b7c Y [ b7c Y b ` X `>\LY ] b7c b7c Y a
G I@I@R G I@I@J G I@I@I \@_LY XL\}XAc Y \@a X>[7Y _@_ b `7Y a b `7Y ` b `7Y _ `>^ _@aLY [ _ ` b7c Y ] b7c Y b b [7Y a a XZY a a `7Y \ a ]7Y a
sLq eLf o e Str uHeLf k e v p eLr k e X>`7Y [ X>]7Y \ XLaLY a _@aLY X _@bLY c _ ]7Y a `@[7Y \ `>_ wAjLr r eLf g@e a ]7Y a a@bLY \ b@^LY ] b@^LY c b@^LY [ a@bLY ] a@bLY ` b [ b@\LY b b XZY c v o i eLf k e v o l>x@y a [7Y ^ b@^ b@_ b@_ b@_ b X b [ b@\ b [ v o l7z y@q x v f {Lz r p xLq x ]>\LY c ]>_LY X ]@[7Y a ]@[7Y b ]Zc Y ` ]Zc Y c ]Zc Y b ]>^LY _ a [7Y a ÖØ×Ù¡ Ú ± Ú Ú ¡ ¡ ¢Z° B / ù ¦ § , [ C [« ´ ´ 1§ # ¦ 5 ø 8 Q« ´ ´ ¦ ´ ¦ µ ¦ .¥ ¥ ¨, C ´ L µ ¦ V « ´ ´ ¦ ´ ù ´ ¥ 5¥ °
* 12 ülkeleri EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q ILQDQVDO \DSÕVÕ LQFHOHQGL÷LQGH
EDQND ELUOHúPHOHUL YH VDWÕQ DOPDODU YH WDVIL\HOHU VRQXFXQGD \R÷XQODúPDQÕQ
DUWWÕ÷Õ YH VHNW|UGH NRQVROLGDV\RQ \DúDQGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU 7DEOR
(Q Eย \ย N EDQNDQร Q \RรทXQODรบPDVร LQFHOHQGLรทLQGH ABDโ nde
G|QHPLQGH \RรทXQODรบPDQร Q \ย ]GH ยถGHQ \ย ]GH ยถ\H
\ย NVHOGLรทL J|Uย OPHNWHGLU 'ย Q\DQร Q LNLQFL Eย \ย N HNRQRPLVL RODQ -DSRQ\DยถGD
LVH D\Qร G|QHPGH \RรทXQODรบPDQร Q \ย ]GH ยถWHQ \ย ]GH ยถH \ย NVHOGLรทL
J|Uย OPHNWHGLU .DQDGD +ROODQGD YH รธQJLOWHUHยถGH GH \RรทXQODรบPD DUWPร รบWร U
$YXVWUDO\DยถGD LVH ยถGH \ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPD ยถGD \ย ]GH
ยถ\H JHULOHPLรบ รธVYHoยถWH ยถGH \ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPD \ร Oร
LWLEDUL\OH D\Qร NDOPร รบWร U $QFDN V|] NRQXsu
iki
รผlkede
\RรทXQODรบPDQร Q \ย NVHN ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU 7DEOR
de
halen
รธON EDQNDQร Q \RรทXQODรบPDVร LQFHOHQGLรทLQGH ABDโ nde 1980
G|QHPLQGH \RรทXQODรบPDQร Q \ย ]GH ยถGHQ \ย ]GH ยถ\D \ย NVHOGLรทL
J|Uย OPHNWHGLU -DSRQ\DยถGD LVH D\Qร G|QHPGH \RรทXQODรบPDQร Q \ย ]GH ยถWHQ
\ย ]GH ยถH \ย NVHOGLรทL J|Uย OPHNWHGLU $OPDQ\DยถGD LVH \RรทXQODรบPD \ย ]GH
ยถGHQ \ย ]GH ยถH \ย NVHOVH GH KDOHQ HQ Gย รบย N \RรทXQODรบPD\D VDKLS ย ONH
NRQXPXQGDGร U .DQDGD %HOoLND )UDQVD +ROODQGD รธWDO\D รธVSDQ\D รธVYHo
รธVYLoUH YH รธQJLOWHUHยถGH GH \RรทXQODรบPD DUWPร รบWร U $YXVWUDO\DยถGD LVH ยถGH
\ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPDQร Q ยถGD \ย ]GH ยถD JHULOHPHVLQH UDรทPHQ
\RรทXQODรบPDQร Q KDOHQ oRN \ย NVHN ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU 7DEOR
รธON EDQNDQร Q \RรทXQODรบPDVร LQFHOHQGLรทLQGH ABDโ nde 1980
G|QHPLQGH \RรทXQODรบPDQร Q \ย ]GH ยถGHQ \ย ]GH ยถ\H \ย NVHOGLรทL
J|Uย OPHNWHGLU -DSRQ\DยถGD LVH D\Qร G|QHPGH \RรทXQODรบPDQร Q \ย ]GH
Gย ]H\LQGH NDOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU .DQDGD %HOoLND )UDQVD +ROODQGD รธWDO\D
รธVSDQ\D รธVYHo YH รธQJLOWHUHยถGH GH \RรทXQODรบPD DUWPร รบWร U $YXVWUDO\DยถGD LVH
ยถGH \ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPDQร Q ยถGD \ย ]GH ยถ\H JHULOHPHVLQH
UDรทPHQ \RรทXQODรบPD \ย NVHN VHYL\HOHULQL NRUXPXรบWXU 7DEOR
รธON EDQND \RรทXQODรบPDVร LQFHOHQGLรทLQGH ABDโ nde 1980
G|QHPLQGH \RรทXQODรบPDQร Q \ย ]GH ยถGHQ \ย ]GH ยถH \ย NVHOGLรทL
J|Uย OPHNWHGLU -DSRQ\DยถGD LVH D\Qร G|QHPGH \RรทXQODรบPDQร Q \ย ]GH ยถGHQ
\ย ]GH ยถ\D JHULOHGLรทL J|Uย OPHNWHGLU .DQDGD %HOoLND +ROODQGD รธWDO\D
รธVYHo YH รธQJLOWHUHยถGH GH ยถOร \ร OODUGD \RรทXQODรบPD DUWPร รบWร U $YXVWUDO\DยถGD
LVH ยถGH \ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPDQร Q ยถGD \ย ]GH ยถH
JHULOHPLรบWLU 7DEOR
7$%/2 * h/.(/(5ø +$<$7 6ø*257$6, 6(.7g5h1'( <2ö81/$ù0$
¦L L @ ¡ ¡>¡ ¦>
> @ L ¦L L ¦L L ¡ L ¡>¡ ¦L L
> @ L > ¦> 7 ¦> 7 ¡ ¡ ¦Z ¦> 7
> L @ ¦> 7 ¦@ Z ¡ 7 ¡ ¦Z ¦@ Z ¦
> @ L > ¡ 7 ¦Z¡@ ¡ ¦> 7 ¦ ¡ 7 ¡ ¦Z ¦> 7
> @ L ¡ 7 ¦Z¡@ ¦ ¦> 7 ¡ 7 ¡ ¦Z ¦ ¦@ Z
> @ L > ¡ 7 ¦@¦Z ¦ ¦Z ¡ 7 ¡ ¦Z ¦ ¦@
@ > L L ¡ 7 ¦@¦Z ¦> 7 ¦>¦ ¡ 7 ¦@ Z
¡ L
¡ ¦7 ¡
¡ L
¡ 7
¡ Z
¡
¡ 7 ¦
¡ 7
¡ 7 ¦
@ @
@ @
@ L
> 7 @¦7 ¦
L L > L L L ¦ ¦L L L L
L L > L L L ¦L L ¡ L L
> @ ¦> 7 ¡ L L L L Z¡ ¦L L L L
> @ ¦> L > > 7 @ Z ¡ > 7 ¦ ¦> 7 > 7
> ¦> L @ Z ¡ Z¡@ > 7 ¦> 7 > 7 ¡
> @ ¦> L ¦ > 7 @ Z ¦ > > 7 ¦> 7 Z¡@
> @ ¦> L @ > 7 > 7 @ 7 @ 7 ¦> 7 ¡ > 7
> @ ¦L L @ @ 7 > 7 ¡ Z¡@ @ 7 ¦ ¦> 7 @
@ > ¦L L ¡ @ 7 ¡ @ 7 L @ 7 ¦> 7 @ 7
@ 7
> L
@ 7 ¦
@ 7 ¡
@ 7
Z
@ 7
Z
@ 7
@ @
@ @
@ L
> L Z¡
> L > L ¡ L L L L > L
> L ¡ @ L L >¦7 > L
> @ > 7 ¡ @ 7 Z¡ > L L L @ 7 ¡
> @ @ L @ Z @ 7 > 7 > 7 @ 7
> @ L ¦> Z @ 7 > 7 > 7
> @ @ L @ ¦Z Z Z ¦ > 7 @ Z Z
> @ @ L @ Z ¡ @ 7 Z @ 7 > 7 Z
> @ > L > @ @ Z @ 7 > 7 @
@ > > L >¦ @¦ @ 7 Z @ 7 ¦ > 7 7¡@
> L
> L
L L
@ 7
7¡@
> 7 ¡
¦Z ¡
7¡@ ¡
>
@ @ @ @ @ L > @ > @ > > @ > @ > @ > 7 @ > L @ > L @ > L @ 7¡ ¦ Z¡ @ Z L @ > Z @ 7 @ 7 ¡ ¢ >£@¤> ¥ > L @ 7 @ 7 @ 7 Z Z Z Z Z §7¨ © ª « >¬ ¥ @ 7 @¦7 Z¡ > L @ 7 @ 7 Z @ 7 ¦ @ 7 ¡ Belçika 7« > © > L > L > L @ 7 @ 7 7¡@ Z Z m¬ ®¯ > ¥ @ 7 ¦ @¦7 > L Z ¦ Z ¦ Z Z ¦ ° ª L¬ ¥ ± ¤>¬ ¬ > @ @ > L Z¡ @¦7 @ 7 ¦ @ 7 ¦Z ¦Z 7¡@ ° © £ L ¥ ° © §>²>³ ° © §L´ ³ « ² ° @µ>´ ¬ ª ²>« ² >¦7 A¡ L L @ Z @¦Z ¦ Z¡ > 7 ¦ Z¡ ÖØ×Ù¡ Ú ± Ú Ú ¡ ¡ ¢Z° B / ù ¦ § , [ C [« ´ ´ 1§ # ¦ 5 ø 8 Q« ´ ´ ¦ ´ ¦ µ ¦ .¥ ¥ ¨, C « ´ ´ ¦ ´ ù ´ ¥ 5¥ °
@ > @¦7 Z¡ @ 7 ¡ ¦Z @ 7 7¡@ @ 7 @ 7
Z L @ > ¢ >£@¤> ¥ §7¨ © ª « >¬ ¥ Belçika 7« > © m¬ ®¯ > ¥ ° ª L¬ ¥ ± ¤>¬ ¬ > @ @ ° © £ L ¥ ° © §>²>³ ° © §L´ ³ « ² ° @µ>´ ¬ ª ²>« ² ·¶ Z L @ > ¢ >£@¤> ¥ §7¨ © ª « >¬ ¥ Belçika 7« > © m¬ ®¯ > ¥ ° ª L¬ ¥ ± ¤>¬ ¬ > @ @ ° © £ L ¥ ° © §>²>³ ° © §L´ ³ « ² ° @µ>´ ¬ ª ²>« ² L¸ Z L @ > ¢ >£@¤> ¥ §7¨ © ª « >¬ ¥ Belçika 7« > © m¬ ®¯ > ¥ ° ª L¬ ¥ ± ¤>¬ ¬ > @ @ ° © £ L ¥ ° © §>²>³ ° © §L´ ³ « ² ° @µ>´ ¬ ª ²>« ² L¶
@ @
@ @
@ L
¦L L > L ¦
¦A¡ ¡ @¦7 ¡ ¦7 ¡ ¦7 ¡ ¦L L
* 12
ülkeleri
@ > ¡ L ¦L ¡ L ¦
@ > @ L @ ¦> L
@ > ¦7 ¡ > > L
@ > > > 7
¦Z rün toplam aktif
KD\DW VLJRUWDVÕ VHNW|U Q Q ILQDQVDO \DSÕVÕ
LQFHOHQGL÷LQGH ELUOHúPH VDWÕQ DOPD YH WDVIL\HOHU VRQXFXQGD VHNW|UGH
\R÷XQODúPDQÕQ DUWPDVÕ NRQVROLGDV\RQD LúDUHW HWPHNWHGLU 7DEOR
(Q E \ N úLUNHWLQ \R÷XQODúPDVÕ LQFHOHQGL÷LQGH ABD’nde 1992
\ÕOODUÕ DUDVÕQGD \R÷XQODúPD \ ]GH ¶GHQ \ ]GH ¶\H JHULOHPLúWLU
Japonya’da da 1980 G|QHPLQGH \R÷XQODúPD RUDQÕQÕQ \ ]GH ¶GHQ
\ ]GH ¶\D JHULOHGL÷L J|U OPHNWHGLU (Q G ú N \R÷XQODúPD RUDQÕ
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH ROGXรทX JLEL $OPDQ\Dยถ\D DLWWLU $] ELU DUWร รบ ROVD GD
\ร Oร LWLEDUL\OH \RรทXQODรบPD \ย ]GH RODUDN JHUoHNOHรบPLรบWLU .DQDGD
+ROODQGD YH รธQJLOWHUH \RรทXQODรบPDQร Q D] GD ROVD DUWWร รทร GLรทHU ย ONHOHUGLU
Fransaโ da ise 1990โ da yรผzde 12,8 olan yoรทXQODรบPD ยถGD \ย ]GH ยถ\H
\ย NVHOPLรบWLU 7DEOR
รธON รบLUNHWLQ \RรทXQODรบPDVร LQFHOHQGLรทLQGH ABDโ nde 1992
G|QHPLQGH \RรทXQODรบPD \ย ]GH ยถGHQ \ย ]GH ยถ\H JHULOHPLรบWLU
Japonyaโ da ise 1980 \ร OODUร DUDVร QGD \RรทXQODรบPDQร Q \ย ]GH ยถGDQ
\ย ]GH ยถH \ย NVHOGLรทL J|Uย OPHNWHGLU (Q Gย รบย N \RรทXQODรบPD RUDQร QD VDKLS
$OPDQ\DยถGD LVH ยถGD \ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPD ยถGD \ย ]GH ยถH
JHULOHPLรบWLU .DQDGD )UDQVD YH รธQJLOWHUHยถGH GH \RรทXQODรบPD DUWPร รบWร U <ย NVHN
\RรทXQODรบPD RUDQODUร QD VDKLS $YXVWralya ve Hollandaโ da ise 1990โ da yรผzde
YH \ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPD ยถGD \ย ]GH YH \ย ]GH ยถ\H
JHULOHPLรบWLU 7DEOR
รธON รบLUNHWLQ \RรทXQODรบPDVร LQFHOHQGLรทLQGH ABDโ nde 1992
G|QHPLQGH \RรทXQODรบPD \ย ]GH ยถGHQ \ย ]GH ยถH \ย NVHOPLรบWLU
Japonyaโ da 1980 G|QHPLQGH \RรทXQODรบPD \ย ]GH ยถGDQ \ย ]GH
ยถ\D JHULOHPLรบWLU (Q VRQ YHULOHUH J|UH $OPDQ\D \ย ]GH LOH HQ Gย รบย N
\RรทXQODรบPD\D .DQDGD \ย ]GH LOH HQ \ย NVHN \RรทXQODรบPD\D VDKLS ย ONH
NRQXPXQGD EXOXQPDNWDGร U )UDQVD YH รธQJLOWHUHยถGH GH \RรทXQODรบPD DUWDUNHQ
\ย NVHN \RรทXQODรบPD RUDQODUร QD VDKLS $YXVWUDO\D YH +ROODQGD GD \RรทXQODรบPD
D]DOPร รบWร U 7DEOR
รธON รบLUNHWLQ \RรทXQODรบPDVร LQFHOHQGLรทLQGH ABDโ nde 1992
\ร Oร QGD \ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPD RUDQร ยถGH \ย ]GH ยถ\H
yรผkselmLรบWLU -DSRQ\DยถGD \ร OODUร DUDVร QGD \RรทXQODรบPD \ย ]GH
ยถWHQ \ย ]GH ยถH JHULOHPLรบWLU $OPDQ\D \RรทXQODรบPDQร Q HQ Gย รบย N ROGXรทX
ย ONH GXUXPXQGDGร U .DQDGD $YXVWUDO\D +ROODQGDยถGD \RรทXQODรบPD D]DOPร รบ
)UDQVD YH รธQJLOWHUHยถGH \RรทXQODรบPD DUWPร รบWร U 7DEOR
7$%/2 * h/.(/(5ø 'øö(5 6ø*257$ 6(.7g5/(5ø1'( <2ö81/$ù0$
¹ º »½¼
Ç È É ÕZÖL× Ö@Ø>Ö Ù Ö>Ú@Û>× Ü Ö Ç Ý7Þ ß à á ÖLâ Ü Ö Belçika ã7á Ö>× ß Ö Ç â ä¯Ö>× Ü Ö å à Ö7â Ü Ö æ ÛLâ â Ö>×@Ø@Ö å ß Ú ÖL× Ü Ö å ß Ý>ç>è å ß Ý7é è á ç å ×@êLé â à ç>á ç ¹ º »HÄ Ç È É ÕZÖL× Ö@Ø>Ö Ù Ö>Ú@Û>× Ü Ö Ç Ý7Þ ß à á ÖLâ Ü Ö Belçika ã7á Ö>× ß Ö Ç â ä¯Ö>× Ü Ö å à Ö7â Ü Ö æ ÛLâ â Ö>×@Ø@Ö å ß Ú ÖL× Ü Ö å ß Ý>ç>è å ß Ý7é è á ç å ×@êLé â à ç>á ç ¹ º »½¼ À Ç È É ÕZÖL× Ö@Ø>Ö Ù Ö>Ú@Û>× Ü Ö Ç Ý7Þ ß à á ÖLâ Ü Ö Belçika ã7á Ö>× ß Ö Ç â ä¯Ö>× Ü Ö å à Ö7â Ü Ö æ ÛLâ â Ö>×@Ø@Ö å ß Ú ÖL× Ü Ö å ß Ý>ç>è å ß Ý7é è á ç å ×@êLé â à ç>á ç ¹ º »½¼ Ä
¼ ¾@¿@À Ê7Ë Ì@Í Ô ÐLË Ô
¼ ¾@¿@À Ò>Î7Ë Ê@Î ÏLÊLË Ð
¼ ¾@¿@À Î ÑZË Ê@Í Ð@Ï7Ë Ó
¼ ¾@¾@À Ê7Ë Ì@Î Ô ÐLË Ï ÍLË Í Ô Ì ÊLË Ò Ô ÎLË Ò
¼ ¾@¾L¼ Ê7Ë Ï>Ð Ô ÐLË Î ÔÒ ÍLË Í Ê Ô Ò7Ë Ô
¼ ¾>¾@Á Ê7Ë Î@Í Ô ÐLË Ï Ô ÎLË Í ÍLË Í ÐLË Ñ Ô>Ô Ë Ñ
¼ ¾>¾@Â ÊLË Ñ@Ò Ô Ð7Ë Ô Ô@Ô@Ë Ó Í7Ë Ï Ð7Ë Ó Ô Ì7Ë Î
¼ ¾>¾ Ã ÊLË Ó Ï Ô ÑZË Í Ô@Ô@Ë Ó Í7Ë Ê Ð7Ë Ï Í7Ë Î
¼ ¾>¾@Ä ÊLË Ð@Ð Ô Ð Ô@Ô@Ë Ð Ô Ì7Ë Ð Ð7Ë Ô Ô Ì7Ë Ï
¼ ¾>¾@Å ÍLË Ò@Ò Ô ÑZË Í Ô@Ô@Ë Î Ô ÑZË Ï Ð7Ë Ô Ô@Ô
¼ ¾>¾@Æ ÍLË Ó>Î Ô Ð7Ë Ò Ô@Ô@Ë Î Ô ÑZË Ð ÑZË Í Ô@Ô@Ë Ó
¼ ¾@¾>¿ ÍLË ÑAÔ Ô Ð7Ë Î Ô@Ô@Ë Ò Ô Ó7Ë Ó Í7Ë Ò Ô@Ô@Ë Ê
Ô Ò7Ë Ð ¼ ¾@¾@À Ò>Î7Ë Ó@Î Ó>ÓLË Ò Î@Ï7Ë Ò ÏAÔ Ë Ñ ÒLÌLË Ó Î>ÊLË Ð
>Ô Ô Ë Ê ¼ ¾@¾L¼ Ò>Î7Ë Ñ>Í Ó@Ó ÎZÔ Ë Í ÏAÔ Ë Ô Ò>Ì Î>ÓLË Ï
>Ô Ô Ë Ï ¼ ¾>¾@Á Ò>Î7Ë Ì@Ê Ó@Ï7Ë Ñ Î>ÊLË Ð ÏLÌLË Ñ Ô ÍLË Ð Î>ÎLË Í
@Ô Ô@Ë Ñ ¼ ¾>¾@Â Ò>ÎLË Ò@Ñ Ó Ï Ò>Ê7Ë Ó Î@Í7Ë Í Ô Í7Ë Ó Î@Ì7Ë Ô
@Ô Ô@Ë Ñ Ô ÒZË Í ¼ ¾>¾ Ã ¼ ¾>¾@Ä Ò>ÎLË Î7Ô}Ò>ÓLË Ó Ò Ó@Î7Ë Ê Ó@Î7Ë Í Ò>Í7Ë Î Ò@ÑZË Ó Ï>Ì7Ë Í Ï@ÒZË Í Ô Í7Ë Ó Ô Í7Ë Ï Ò>Ð7Ë Ò Ò>Í7Ë Ô
Ô Ê7Ë Ô ¼ ¾>¾@Å Ò@Ñ7Ë Ó Ï Ó@Î7Ë Ñ Ò@ÑZË Î Ï@ÑZË Ô Ô Í7Ë Í Ò>Í7Ë Ñ
Ô Ð7Ë Í ¼ ¾>¾@Æ ÒLÐLË Ó>Ð Ó@Î7Ë Ð Ò>Ð7Ë Ô Ó ÑZË Ò Ò>Ì7Ë Ô Î7Ô@Ë Ô
>Ò Ï ¼ ¾@¾>¿ ÒLÍLË Ð@Ò Ó@Î7Ë Ð Ò@ÑZË Ñ Ó>Ê Ò@ÒZË Ð Î@Ì7Ë Ô
ÏLÊLË Ì
ÏLÊLË Ê
ÏLÊLË Ò
Ï>Í7Ë Í
Ï>Í7Ë Ñ
Ó@Ì7Ë Ï
Ó ÏZË Î
Ó@Î7Ë Ð
Ñ>Ê7Ë Ô
¼ ¾@¾@À Î@Ð7Ë Ï>Ó Ð>ÍLË Ð ÏLÊLË Ð Ñ@Ò ÎZÔ Ë Ð Ó>ÐLË Ó
¼ ¾@¾L¼ Î@Ð7Ë Ì@Ê Ð>ÍLË Î ÏAÔ Ë Ð ÑAÔ Ë Ï ÎZÔ Ë Î Ó@Ò7Ë Ñ
¼ ¾>¾@Á Î ÑZË Í@Ê Ð>ÊLË Í Ï>Ï7Ë Ò ÑLÌLË Ô Î>ÌLË Í Ó>ÌLË Ï
¼ ¾>¾@Â Î Ñ7Ë ÏZÔ Ð@Ê7Ë Ó Î@Í7Ë Í Ó@Í7Ë Ò Î@Ì7Ë Ê Ï@ÏZË Ð
¼ ¾>¾ Ã Î Ñ7Ë Î@Í Ð@Ê7Ë Ó Ï@ÏZË Ð Ñ>Ì7Ë Ñ Î7Ô@Ë Ô Ï>Ì7Ë Ó
¼ ¾>¾@Ä Î@ÊLË Ñ>Î Ð@Ê7Ë Ð ÏZÔ@Ë Ò Ñ>Ó7Ë Ï Î7Ô@Ë Ô Ï@ÒZË Ó
¼ ¾>¾@Å Ï>ÌLË Ñ>Í Ð@Ð7Ë Í Ï>Ì7Ë Ê Ñ@ÑZË Ê Î7Ô@Ë Ï Ï>Î
¼ ¾>¾@Æ Ï>Ò7Ë Ô Ò Ð@Ð7Ë Ï Î@Ð7Ë Ó Ð@Ó7Ë Ó Î7Ô@Ë Î Ï@Ï
¼ ¾@¾>¿ Ï>Ï7Ë ÏLÓ Ð@Ð7Ë Ò Ï>Ì7Ë Í Ð>Ð Î@Î7Ë Ô Ï>Î7Ë Ô
LÑ ÓLË Ñ ¼ ¾@¾@À Ï@ÑZË Î@Ó Í@Ï7Ë Î Ó>ÊLË Í Ð@Ñ7Ë Ò ÏLÌLË Î Ð>ÌLË Í
>Ñ Ê ¼ ¾@¾L¼ Ï@ÑZË Ì@Í Í@Ï7Ë Ò Ó>ÓLË Ò Ð>ÓLË Ó ÏLÌLË Ô Ñ>Ï7Ë Í
LÑ ÓLË Ð ¼ ¾>¾@Á Ï@ÑZË Ò>Ê Í@Ï7Ë Ò Ð>ÓLË Ò Ð>ÎLË Ó Ï>Ì Ñ>Ò7Ë Ô
@Ñ ÑZË Ô ¼ ¾>¾@Â Ï>ÓLË Ï>Ê Í ÏZË Ò Ñ@ÒZË Ï Ð ÒZË Í Ï>Ì Ó@Ó7Ë Ô
>Ñ Ó7Ë Ï ¼ ¾>¾ Ã Ï@Ï7Ë Í@Ð Í ÏZË Î Ó@Ð7Ë Ï Ð ÏZË Ï Ï>Ì7Ë Ó Ï>Í7Ë Í
>Ñ Ó7Ë Î ¼ ¾>¾@Ä Ï>ÐLË Ì Ò Í ÏZË Ï Ó7Ô@Ë Ð Ê@Ì7Ë Ò Ï>Ì7Ë Ò Ó7Ô@Ë Î
@Ñ Ñ ¼ ¾>¾@Å Ï>ÊLË Í@Ð Í@Î7Ë Î Ó ÒZË Î Ê@Ì7Ë Ñ Ï>Ì Ó ÒZË Ï
>Ñ Ó7Ë Ó ¼ ¾>¾@Æ Ó>ÌLË Î@Ò Í ÒZË Ï Ó@Ì7Ë Î Ê@Ó Î@Í7Ë Ð Ó@Î7Ë Ò
@Ð Ð7Ë Ð ¼ ¾@¾>¿ Ó@Ò7Ë Ô Ï Í ÒZË Ò Ó@Ì7Ë Í Ê ÑZË Ó ÏAÔ Ó ÒZË Î
¼ ¾@¾>¾
Ô Ñ ÍLË Ô
¼ ¾@¾>¾
Ó@Ñ Ò@Ò7Ë Ó
¼ ¾@¾>¾
Ð>Ó Î@ÎLË Ó
¼ ¾@¿@À ¼ ¾@¾>¾ Ç È É ÏLÓLË Í ÕZÖL× Ö@Ø>Ö Ù Ö>Ú@Û>× Ü Ö Í@Ò7Ë Ð Ç Ý7Þ ß à á ÖLâ Ü Ö Belçika ã7á Ö>× ß Ö Ê>Ó Ç â ä¯Ö>× Ü Ö ÏZÔ Ë Î å à Ö7â Ü Ö æ ÛLâ â Ö>×@Ø@Ö å ß Ú ÖL× Ü Ö å ß Ý>ç>è å ß Ý7é è á ç å ×@êLé â à ç>á ç Ð>ÎLË Ô Ð>ÓLË Ï Ð@Ò7Ë Ê Ð ÒZË Í Ð7Ô@Ë Ñ Ð7Ô@Ë Ô Ð7Ô@Ë Í Ð@Ì7Ë Ó Ê ÒZË Ê ÖØ×Ù¡ Ú ± Ú Ú ¡ ¡ ¢Z° B / ù ¦ § , [ C [« ´ ´ 1§ # ¦ 5 ø 8 Q« ´ ´ ¦ ´ ¦ µ ¦ .¥ ¥ ¨, C ´ L µ ¦ V « ´ ´ ¦ ´ ù ´ ¥ 5¥ °
* 12
ülkeleri
GL÷HU
VLJRUWD
VHNW|U Q Q
ILQDQVDO
\DSÕVÕ
LQFHOHQGL÷LQGH ELUOHúPH VDWÕQ DOPD YH WDVIL\HOHU VRQXFXQGD \R÷XQODúPDQÕQ
DUWWÕ÷Õ YH NRQVROLGDV\RQ JHUoHNOHúWL÷L J|U OPHNWHGLU 7DEOR
(Q E \ N úLUNHWLQ \R÷XQODúPDVÕ LQFHOHQGL÷LQGH ABD’nde 1980
\ÕOODUÕ DUDVÕQGD \R÷XQODúPDQÕQ \ ]GH ¶GHQ \ ]GH ¶\D \ NVHOGL÷L
J|U OPHNWHGLU -DSRQ\D¶GD GD D\QÕ G|QHPLQGH \R÷XQODúPD RUDQÕ \ ]GH
¶GHQ \ ]GH ¶H \ NVHOPLúWLU (Q G ú N \R÷XQODúPD RUDQÕ EDQNDFÕOÕN
YH KD\DW VLJRUWDVร VHNW|Uย QGH ROGXรทX JLEL $OPDQ\Dยถ\D DLW ROVD GD ยถGH
\ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPD ยถGD \ย ]GH ยถH \ย NVHOPLรบWLU )UDQVD YH
รธQJLOWHUHยถGH \RรทXQODรบPD DUWPร รบ +ROODQGDยถGD LVH \RรทXQODรบPD D]DOPร รบWร U
7DEOR
รธON รบLUNHWLQ \RรทXQODรบPDVร LQFHOHQGLรทLQGH ABDโ nde 1980
G|QHPLQGH \RรทXQODรบPD \ย ]GH ยถGHQ \ย ]GH ยถ\H \ย NVHOPLรบWLU
Japonyaโ da ise 1980 DUDVร QGD \RรทXQODรบPD \ย ]GH ยถGHQ \ย ]GH
ยถ\H \ย NVHOPLรบWLU $OPDQ\DยถGD ยถGD \ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPD
ยถGD \ย ]GH ยถH \ย NVHOVH GH KDOHQ HQ Gย รบย N \RรทXQODรบPD RUDQร QD
sahip รผlke konumunu sรผrdรผrmeNWHGLU )UDQVD YH รธQJLOWHUHยถGH \RรทXQODรบPD
DUWPร รบ $YXVWUDO\D YH +ROODQGDยถGD LVH \RรทXQODรบPD JHULOHPLรบWLU 7DEOR
รธON รบLUNHWLQ \RรทXQODรบPDVร LQFHOHQGLรทLQGH ABDโ nde 1980
\ร Oร QGD \ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPDQร Q \ร Oร QGD \ย ]GH ยถH
\ย NVHOPLรบWLU -Dponyaโ da ise 1980 DUDVร QGD \RรทXQODรบPD \ย ]GH
ยถGHQ \ย ]GH ยถ\H \ย NVHOPLรบWLU $OPDQ\DยถGD ยถGD \ย ]GH RODQ
\RรทXQODรบPD ยถGD \ย ]GH ยถH \ย NVHOVH GH KDOHQ HQ Gย รบย N \RรทXQODรบPD
RUDQร QD VDKLS ย ONH NRQXPXQX Vย UGย UPHNWHGLU )UDQVD YH รธQJLOWHUHยถGH
\RรทXQODรบPD DUWPร รบ $YXVWUDO\D YH +ROODQGDยถGD LVH \RรทXQODรบPD JHULOHPLรบWLU
7DEOR
รธON รบLUNHWLQ \RรทXQODรบPDVร LQFHOHQGLรทLQGH ABDโ nde 1980
G|QHPLQGH \RรทXQODรบPD \ย ]GH ยถGDQ \ย ]GH ยถH \ย NVHOPLรบWLU
Japonyaโ da ise 1980 DUDVร QGD \RรทXQODรบPD \ย ]GH ยถGHQ \ย ]GH
ยถ\H JHULOHVH GH HQ \ย NVHN \RรทXQODรบPD RUDQร QD VDKLSWLU $OPDQ\DยถGD
ยถGD \ย ]GH RODQ \RรทXQODรบPD ยถGD \ย ]GH ยถH \ย NVHOVH GH
KDOHQ HQ Gย รบย N \RรทXQODรบPD RUDQร QD VDKLS ย ONH NRQXPXQX Vย UGย UPHNWHGLU
)UDQVD YH รธQJLOWHUHยถGH \RรทXQODรบPD DUWPร รบ $YXVWUDO\D YH +ROODQGDยถGD
\RรทXQODรบPD JHULOHPLรบWLU 7DEOR
*HOLรบPHNWH 2ODQ hONH %DQNDFร Oร N 6LVWHPOHULQGH )LQDQVDO
.RQVROLGDV\RQ (รทLOLPL
%DQNDFร Oร N NUL]OHUL VRQUDVร QGD IDL] RUDQODUร Qร Q DUWPDVร YH \HUHO SDUD
ELULPL GHรทHULQLQ Gย รบPHVL ERUo \ย Nย Qย Q YH ULVNWHQ NRUXQDPD\DQ ERUoOXODUร Q
DUWPDVร QD YH EDWร N NUHGLOHULQ Kร ]OD oRรทDOPDVร QD QHGHQ ROPXรบWXU %DWร N
NUHGLOHUH ED÷OÕ ]DUDUODUÕQ JHOLúHQ HNRQRPLOHULQ KHPHQ KHU NHVLPL ]HULQGH
ROXPVX] HWNLOHULQLQ ROPDVÕ LVH VHNW|UGH \HQLGHQ \DSÕODQPD JHUH÷LQL
GR÷XUPXúWXU (UG|QPH] <HQLGHQ \DSÕODQPDODUGD DPDo EDQNDFÕOÕN
VHNW|U Q Q PDOL RSHUDV\RQHO YH \DSÕVDO \|QGHQ J oOHQGLULOPHVL ROPXú
LVWLNUDU SURJUDPODQQÕ X\JXOD\DQ W P ONHOHUGH EHQ]HU ROXúXPODU PH\GDQD
JHOPLúWLU
%UH]LO\D 0HNVLND øVUDLO * QH\GR÷X $V\D YH 'R÷X $YUXSD
ONHOHULQGH
X\JXODQDQ
LVWLNUDU
SURJUDPODUÕQÕQ
ILQDQV
VHNW|U QGH
NRQVROLGDV\RQ H÷LOLPL ]HULQH HWNLOHUL GHYDP HGHQ NÕVÕPGD HOH DOÕQDFDNWÕU
7$%/2 6(dø/0øù *(/øù0(.7( 2/$1 %$1.$&,/,. 6ø67(0/(5ø1'( %$1.$ ë 6$<,6, 9( 3ø<$6$ <2ö81/$ù0$6,
¡ ï ï ñ
± Ú Ú Ú ì © ¥ 9¢
ì © 5 m ¥ .¢ è ò ¥ ¥ ó O
íïî ðmñ öï÷½øùö
ì ö ¦ ³ ¦ úûöïüþý ÿ ö õý ö £X ³ ¦ ì ò ö ¯ö Çek Cumhuriyeti
ì ¦
Türkiye
ò
¦ (ú # ò
¦ ¡ Ú
ï ô= O è ò ¥ ¥ ó ò
¦ (ú ò
¦ ¡ Ú
õ ô= #
ú Ú ± ò ¡ ò
ò ± ¨ ë ñ ñ ¨ é ñ é5¨ ò
ë ê ¨ ï é ë5¨ ú ë ú5¨ ò
¡ ° ± ê ú ¨ ê ï5¡ ë ¨ ï ¡ ° Ú ú ¡ ¨ é
¡ ú ¡ Ú ¡ ú
ñ ú5¨ ò ñ ú5¨ ñ ñ ¡ ¨ é
é é ¨ é ë ±5¨ ± é ï ¨ ñ
ë ï ï ¨ é ¡ ° Ú Ú ò ë ò ñ ¨ ñ
± Ú ê ± ñ ò ú ê
ú ï5¨ ¡ ñ ï5¨ ï ñ ë5¨ ú
é ú5¨ ¡ é ë5¨ ë ë Ú5¨ ë
é ò ê5¨ ï ¡ ° ± ± Ú ¨ ï ¡ ° Ú Ú ò ¨ ñ
¡ ¡ ú ¡ ï ê ± ú
ú ï5¨ ë ò ò5¨ ± ò ê ¨ ú
ë Ú ¨ é ë ò ¨ ê ï ñ ¨ ò
ë ê ò ¨ é ¡ ° ± é ë ¡ ° ú ê Ú
ò ò ñ Ú ë ± é ±
é ± ò é5¨ ï ò ± ¨ ë ñ Ú5¨ é
ï é ë ñ ¨ é ë ê ¨ ï é ï5¨ ¡
±5° ¡ Ú ¡ ¨ ò ¡ ° ò é ë ¨ ë ¡ ° ± ê ú ¨ ê ï ò é ¨ ±
ñ ± ú ï é é é ï
ê ï5¨ é ò5¡ ¨ ò ñ ú5¨ ò ú ò5¨ ï
ï Ú ¨ ú ë Ú ¨ é é é ¨ é é ±5¨ Ú
¡ ° é ò é ¡ ° ± ñ ¡ ë ï ï ¨ é é5¡ Ú ¨ ±
ì 3 ± Ú Ú5¡ ¢Z° ì Z¥ µ ¦ 9¥ § ¥ ° ± Ú Ú ÚQ ¥ ¦5 ¤© 5 ¦ 5 ¯ 4 5 P« ´ ´ .ú Úp« # P© ¦ ¦ ¥ ¦ 9¥ § ¥ ° ì © ! # 3¦ ¥C С ï ï ïQ © ¦ § ¥ ¦ « ¦ 5 X (© 5 ¦ 5 5 ° ó 1 ¥ ¦ ¥ 3 ( 5¦ 5 ¨ ô X ÷ 5 © Y = £ 5¦ 1 ¦ 9 §# ° £! ] ò ¦ ò ¦8 #« ¦ ¥ ¯ 8 °
%UH]LO\D /DWLQ $PHULND QÕQ HQ E \ N EDQNDFÕOÕN SD]DUÕQD VDKLS %UH]LO\D GD
\DúDQDQ KHU NUL]LQ VRQUDVÕQGD EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQL GR÷UXGDQ HWNLOH\HFHN
JHOLúPHOHU ILQDQV VLVWHPLQLQ \HQLGHQ \DSÕODQPDVÕQÕ ]RUXQOX KDOH JHWLUPLúWLU
GH X\JXODPD\D NRQDQ ³UHDO SODQÕ´ LOH HQIODV\RQ KDQHOLGHQ WHN KDQHOL
UDNDPODUD G úHUNHQ EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQGH GH E \ N SUREOHPOHUH VHEHS
ROPXúWXU (UG|QPH] @ +LSHUHQIODV\RQ G|QHPLQGH VD÷ODQDQ \ NVHN
JHWLULOHULQ D]DOPDVÕ VHNW|UH GHYOHW P GDKDOHVLQL JHUHNWLUPLú LNL \ÕOGD WRSODP
EDQND \HQLGHQ \DSÕODQGÕUPD\D WDEL WXWXOPXú NRQVROLGDV\RQODUOD EDQND
VD\ÕVÕ D]DOWÕOPÕú YH EDQND VLVWHPLQ \ ]GH LQL NRQWURO HGHU KDOH
JHOPLúWLU ,0)
< NVHN HQIODV\RQ RUWDPÕQGD EDQND YH úXEH VD\ÕODUÕQGD |QHPOL
DUWÕúODU PH\GDQD JHOPLú OHULQ VRQXQGD RODQ WLFDUL EDQND VD\ÕVÕ
¶GH \H G úHUHN \DEDQFÕ EDQNDODUÕQ VHNW|U LoLQGHNL SD\Õ DUWPÕúWÕU
\ÕOÕ LWLEDUL\OH VHNW|UGHNL DNWLIOHULQ \ ]GH VL NDPX\D \ ]GH VL \HUHO
|]HO EDQNDODUD \ ]GH VL \DEDQFÕ |]HO EDQNDODUD YH \ ]GH GH \DEDQFÕ
|]HO EDQND úXEHOHULQH DLWWLU ,0)
%LUOHúPH YH GHYUDOPDODU NRQXVXQGD \ÕOÕQGD EDúOD\DQ 352(5
8OXVDO PDOL VLVWHPLQ \HQLGHQ \DSÕODQGÕUÕOPDVÕ YH J oOHQGLULOPHVL LoLQ WHúYLN
SURJUDPÕ LOH LOHUOHPH ND\GHGLOPLúWLU 352(5 EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH
ELUOHúPHOHULQ KÕ]OÕ úHNLOGH JHUoHNOHúWLULOPHVL DPDFÕ\OD YHUJL WHúYLNOHUL YH NUHGL
LPNDQODUÕQÕQ VXQXOPDVÕQD LOLúNLQ VLVWHPOHUL NDSVDPDNWDGÕU 6D÷ODQDQ EX avantajdan ilk önce UnibDQND %UH]LO\D¶QÕQ DOWÕQFÕ E \ N EDQNDVÕ %DQFR
1DFLRQDO¶Õ \HGLQFL E \ N EDQND DODUDN /DWLQ $PHULND¶QÕQ E \ N
EDQNDVÕQÕ \DUDWPDN DPDFÕ\OD \DUDUODQPÕúWÕU ([FHOO %DQN EX SURJUDPÕ GRQXN
DNWLIOHUL GHYOHW WDUDIÕQGDQ WDVIL\H HGLOHQ %DQFR (FRQRPLFR¶QXQ VD÷ODP
NÕVPÕQÕ DOPDN LoLQ NXOODQPÕúWÕU $\UÕFD V|] NRQXVX SURJUDP %DPHULQGXV
%DQFR 0HUFDQWLO GH 5HFLIH %DQRUWH %DQFR 8QLWHG YH %DQFR 0DUWLQHOOL
WDUDIÕQGDQ GD X\JXODQPÕúWÕU (UG|QPH]
g]HOOLNOH GHQ VRQUD XOXVODUDUDVÕ EDQNDODU GD EDQNDFÕOÕN
VHNW|U QGH \DWÕUÕPODUÕQÕ DUWWÕUPÕúODUGÕU %XQODUÕQ |UQHNOHUL DUDVÕQGD $%1
$0%52 QXQ %DQFR 5HDO H +6%& QLQ %DPHULQGXV D &DL[D *HUDO GH
'HSRVLWRV XQ %DQFR %DQGHULDQGHV H \DSWÕ÷Õ \DWÕUÕPODU J|VWHULOHELOLU $%'
EDQNDODUÕ %UH]LO\D GD HQ oRN ULVN YH \DWÕUÕPD \|QHOHQ EDQNDODU ROPXúODUGÕU
*HOLúLP SURJUDPODUÕQÕQ E \ N |Oo GH WDPDPODQPDVÕ LOH ELUOLNWH
ONH\H JLUHQ \DEDQFÕ EDQNDODU EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQGH UHNDEHWL YH DNWLI
NDOLWHVLQL \ NVHOWPLúOHUGLU %DQNDODUÕQ NRPLV\RQ JHOLUL VD÷OD\DQ \DWÕUÕP
EDQNDFÕOÕ÷Õ YH NXUXPVDO ILQDQVPDQ IDDOL\HWOHUL DUWÕú J|VWHUPLú %UH]LO\D !#"
Bu program çerçevesinde yeni banka alacak $&%('*)+%&,&%.-*/ ,&%10&%32 %(/ 435(6 %*'*7 %(6 8 '(8 '9%*7 : 8 '&;(%.) 6 <*; /=/ > )+%(' 8 0&%1?(7 %('*> %*)@: %1;A8 6 B(CD,16 8 E %F$1%*'*)+%&,(8(0&%&: 8 'G%(7 %(' $1%('*)+% ,&%IH 0 %&: 8 'G%(7 ;A8 ?A8I$1%('1)+%(' 8 ' > %(7 /&4 %(6 %(6 7 %(6 8 '(8(J1< 6 K / 7 < 6 / ' / - : %(71<*; / 7 > <101/ 01L*6 <1: / ,17 < )+%*-1%&: > % / > )+%('(8+: %(' 8 '*> %()@: %1;A8 6 B
EDQNDODUร NRPLV\RQ JHOLUL \DUDWDFDN \HQL ย Uย QOHU JHOLรบWLUPH\H RGDNODQPร รบ YH
RSHUDV\RQHO PDOL\HWOHUL Gย รบย UPHN LoLQ WHNQRORML \DWร Uร PODUร QD Dรทร UOร N
YHUPLรบOHUGLU 3HHN YH 5RVHQJUHQ
.ร VDFD %UH]LO\Dโ da ILQDQVDO VLVWHP \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร Oร UNHQ
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH ELUOHรบPHOHULQ Kร ]Oร รบHNLOGH JHUoHNOHรบWLULOPHVL DPDFร \OD
YHUJL WHรบYLNOHUL YH NUHGL RODQDNODUร VDรทODQPร รบWร U %DQND\ร VDWร Q DODQ EDQND\D
VDWร Q DOGร รทร EDQNDQร Q PDOL ]DUDUODUร Qร YHUJLOHULQ LSWDO HGLOPHVL VXUHWL\OH
NDSDWPD RODQDรทร WDQร QPร รบWร U %LU oRN EDQND EX DYDQWDMODUGDQ \DUDUODQPร รบWร U
%X X\JXODPDODU VRQXFXQGD 7DEOR ยถGD GD J|Uย OGย รทย JLEL ++ +HUILQGDKO
@M
+LUVFKPDQQ (QGHNVL \ร Oร QGD LNHQ \ร Oร QGD ยถ\D \ย NVHOPLรบ YH VHNW|UGH NRQVROLGDV\RQ DUWPร รบWร U ,0) 0HNVLND &LGGL HNRQRPLN SUREOHPOHU YH NUL]OHU \DรบD\DQ 0HNVLND X\JXODGร รทร
SURJUDPODUOD HQIODV\RQ RUDQร Qร ย o KDQHOL UDNDPODUGDQ WHN KDQHOL UDNDPODUD
LQGLUPH\L EDรบDUPร รบ DQFDN 7HNLOD NUL]L VRQUDVร \DรบDQDQ devalรผasyon ve
HQIODV\RQXQ \ย ]GH ยถOHUH Iร UODPDVร EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH GHULQ \DUDODU
DoPร รบWร U .UL]OH EHUDEHU ILQDQVDO VLVWHPGH |]HOOLNOH PRUWJDJH ELUH\VHO YH
Nย oย N LรบOHWPHOHUH YHULOHQ NUHGLOHU Eย \ย N |Ooย GH VRUXQOX KDOH JHOPLรบ WDNLS
HGHQ \ร OODUGD NUL]LQ ER\XWODUร Qร Q Eย \ย NOย รทย QHGHQL\OH HWNLOHULQLQ GHYDP
HWPHVL YH ELODQoR WHPL]OHPH oDOร รบPDODUร WRSODP DNWLIOHULQ *6<รธ+ \D RUDQร Qร
\ย ]GH GHQ \ย ]GH D JHULOHWPLรบWLU
NUL]LQGHQ VRQUD Wย P EDQNDODU GHYOHWOHรบWLULOPLรบ VHNW|UGH
RODQ EDQND VD\ร Vร H JHULOHPLรบWLU %DQNDODU Gย รบHQ HQIODV\RQ RUWDPร QD
X\JXQ o|]ย POHU JHOLรบWLUPHN ELU \DQD D\DNWD NDODELOPH oDEDVร QD JLUPLรบOHU YH
WHPHO VWUDWHMLOHULQL PHYFXW SODVPDQODUร Qร HQ Nร VD Vย UHGH L\LOHรบWLUPH\H
RGDNODPร รบODUGร U
<XUW LoLQGHNL ND\QDN HNVLNOLรทL QHGHQL\OH WDze sermayeye ihtiyaรง
GX\XODQ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QH \DEDQFร EDQNDODUร Q NDWร Oร Pร Kร ]OD DUWPร รบ
\ร Oร VRQXQGD %%9$ Qร Q %DQFRPHUL YH %6&+ QLQ %DQFD6HUILQ L VDWร Q DOPDVร LOH !N
) L*7 7 %('(8 7 %('F0+: %('&;*%(6 :Q$*/ 6 ,&O(' : <(> ; / 6 BDRS%('*)+%*7 %(6 8 ' HH Endeksi herhangi bir sektรถrdeki konsolida0+,&5('*L O(7 P&> <() / P&/ ' )+%(6 < 7 < 6 / '*/ '=: 5(-17 %(> 8 ;A8 6 BQY WU/ 7 < W1W*W*WV%*6 %10(8 '&;*%X;*<*?1< 6 %(7 > %()@: %1;A8 6 B W*W1W*W=: < ) Y>T/ 6 <1)@J1<1; : / L1' % -*: 7 /%(,&6 %18 ' 0&%8 'U,&%[-*Z1/ ,&%(%1)+0&/ %1>\;*%(5() 7 ; /QL&-1?(%&L*,1'*7 L %(6 / 8 Y ' %*8 'V 6 <1: <&: > < )@: <AH&W[/ 0 <[$*/ 6IP 5*) / 6 )]<1: / '^J*%(6 5*7 ;(L&? L piyasada herkesin รงok kรผรงรผk paya 0&%(Z1/ - 5(7 ; L ? L*'1% / Y %*6 <1:(<1: > < )@: <*; / 6A_ ` a bIH c(W*W +d B
\DEDQFร EDQNDODUร Q WRSODP DNWLIOHULQ LoLQGHNL SD\ร \ย ]GH QLQ ย ]HULQH
oร NPร รบWร U .RQVROLGDV\RQODU VRQXFXQGD 0HNVLND EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH
\RรทXQODรบPD DUWPร รบ YH HQ Eย \ย N ย o EDQNDQร Q DNWLI Eย \ย NOย รทย VHNW|Uย Q DNWLI
WRSODPร Qร Q \ย ]GH LQL ROXรบWXUXU KDOH JHOPLรบWLU 3HHN YH 5RVHQJUHQ
6RQXo RODUDN 0HNVLND EDQNDFร Oร N VLVWHPL NRQVROLGDsyon sรผrecinde
HQ |QHPOL DGร PODUร DWDQ ย ONH ROPXรบWXU hONHQLQ HQ Eย \ย N ย o EDQNDVร
PHYGXDWODUร Q \ย ]GH ยถร QD VDKLS ROPXรบ YH 7DEOR ยถGD J|Uย OGย รทย JLEL
2000 dรถneminde HH endeksi 355 puan birden artarak 1.005
VHYL\HOHULQGHQ ยถD \ย NVHOPLรบWLU %X /DWLQ $PHULND EDQNDFร Oร N VLVWHPOHUL
LoHULVLQGHNL HQ Eย \ย N DUWร รบWร U %X DUWร รบร Q HQ |QHPOL QHGHQL LNLQFL YH ย oย QFย
Eย \ย N EDQNDODUร Q VHNW|UGH IDDOL\HW J|VWHUHQ HQ Eย \ย N รธVSDQ\RO EDQNDVร
WDUDIร QGDQ VDWร Q DOร QPDVร Gร U ,0) รธVUDLO
OHULQ LON \DUร Vร QGD \DรบDQDQ KLSHUHQIODV\RQ RUWDPร QGDQ VRQUD
HNRQRPLGH GHQJHOHULQ NXUXOPD\D EDรบODPDVร GDKD VDรทOร NOร EDQNDFร Oร N VHNW|Uย
EHNOHQWLOHULQL GH EHUDEHULQGH JHWLUPLรบ DQFDN 2UWDGRรทX SUREOHPLQLQ
o|]ย POHQHPHPHVL QHGHQL\OH \DEDQFร ODUร Q VHNW|UH LOJLVL Vร Qร UOร NDOPร รบWร U
\ร Oร LWLEDUL\OH รธVUDLO EDQNDFร Oร N VLVWHPL \RรทXQODรบPร รบ ELU \DSร \D
VDKLSWLU (Q Eย \ย N EHรบ EDQND VHNW|Uย Q \ย ]GH GDQ ID]ODVร Qร HOLQGH
EXOXQGXUPDNWDGร U WLFDUL \DWร Uร P YH PRUWJDJH ROPDN ย ]HUH
EDQNDQร Q IDDOL\HW J|VWHUGLรทL VHNW|U EDQND VD\ร Vร Doร Vร QGDQ JHQLรบ YH UHNDEHWoL
JLEL J|Uย QVH GH DVOร QGD VHNW|Uย Q \ย ]GH OXN Nร VPร Qร ROXรบWXUDQ Nย oย N
EDQNDODUร Q Eย \ย N Nร VPร EHรบ Eย \ย N EDQNDQร Q LรบWLUDNLGLU รนDK|]NDQ *ย QH\GRรทX $V\D hONHOHUL
*ย QH\GRรทX $V\D ย ONHOHULQGH \ร Oร RUWDODUร QGD EDรบOD\DQ YH GDKD
VRQUD Gย Q\DQร Q oHรบLWOL ย ONHOHULQL HWNLOH\HQ NUL] HVDV RODUDN SDUD SL\DVDVร |]HO
RODUDN GD EDQNDFร Oร N NUL]L รบHNOLQGH EDรบODPร รบWร U %DQNDODUร Q NUHGL KDFLPOHULQLQ
XODรบWร รทร \ย NVHN RUDQ NUHGLOHULQ G|Qย รบย QGH \DรบDQDQ Vร Nร QWร ODUOD ELUOLNWH
VHNW|Uย Q Lo IRQODPDGD NXOODQGร รทร Gร รบ ERUo NUL]LQH \RO DoPร รบWร U .UHGL DODQ
LรบOHWPHOHULQ \DรบDGร รทร NUL] EDQNDODUร YH NUHGLW|UOHUL GHULQGHQ HWNLOH\HUHN SHN
oRรทXQXQ WDVIL\HVLQH YH VDWร รบร QD QHGHQ ROPXรบ YH VHNW|UGHNL \RรทXQODรบPD\ร
DUWร UPร รบWร U 7%%
7D\ODQG (QGRQH]\D .RUH YH 0DOH]\D GD EDQNDODUร Q WDVIL\H
Vย UHFLQGHNL DODFDNODUร Qร Q WRSODPร *6<รธ+ \D RUDQ RODUDN \ย ]GH yรผzde 50
DUDOร รทร QGD JHUoHNOHรบPLรบWLU .UL]GHQ HWNLOHQHQ ย ONH X\JXODPDODUร QGD EDQNDODUร
\HQLGHQ \DSร ODQGร UPD oDOร รบPDODUร VRUXQOX DNWLIOHULQ \|QHWLPL JLEL |]GH D\Qร
\DNODรบร PGD IDUNOร ODรบร U QLWHOLNWH รบHNLOOHQPLรบWLU gUQHรทLQ EDQND \HQLGHQ
\DSร ODQGร UPD SURJUDPODUร Qร Q |QHPOL ELU SDUoDVร RODQ VRUXQOX DNWLIOHULQ
\|QHWLPL NRQXVX *ย QH\GRรทX $V\D ย ONHOHULQLQ KHSVLQGH รบLUNHW UHIRUPX YH bรผtรงe reformu ile biUOLNWH HOH DOร QPร รบWร U $QFDN 7D\ODQG GD KHU EDQNDQร Q NHQGL
GXUXPX J|] |Qย QH DOร QDUDN D\Uร D\Uร \HQLGHQ \DSร ODQGร UPD \DNODรบร Pร
EHQLPVHQLUNHQ (QGRQH]\D GD Wย P EDQNDODU LoLQ JHQHO NXUDOODU NDEXO J|UPย รบ
YH X\JXODQPร รบWร U (UG|QPH]
*ย QH\GRรทX $V\D EDQNDODUร Qร Q Dรบร Uร ERUoOXOXNODUร Qร Q DOWร QGD \DWDQ
VHUPD\H \HWHUVL]OLรทL YH GHUHJXODV\RQODU \XUW LoL YH Vร Qร U |WHVL ELUOHรบPH
DNร Pร Qร Q \RรทXQODรบPDVร Qร RODQDNOร KDOH JHWLUPLรบWLU 0DOH]\D GDQ -DSRQ\D \D
*ย QH\GRรทX $V\D ย ONHOHULQLQ WDPDPร QGD EDQNDODUร Q DNWLILQGH EXOXQDQ
SUREOHPOL NUHGLOHU GHYOHWOHU WDUDIร QGDQ ROXรบWXUXODQ $NWLI <|QHWLP )RQODUร
WDUDIร QGDQ VDWร Q DOร QDUDN GHVWHN YHULOPH\H oDOร รบร OPร รบWร U 7D\ODQG GD
EDQNDODUGD WDVIL\H Vย UHFLQGHNL NUHGLOHULQ WRSODP NUHGLOHUH RUDQร \ย ]GH
Endonezya' da yรผzde 36 dรผzeylerine uODรบPร รบ (QGRQH]\D GD RODQ |]HO
PLOOL EDQND VD\ร Vร NUL]OHU VRQUDVร QGD \H Gย รบPย รบ YH VHNW|Uย Q \ย ]GH L
GHYOHW NRQWUROย QH JHoPLรบWLU
0DOH]\DยถGD \ร O VRQX LWLEDUL\OH ย ONHQLQ EDQNDFร Oร N VLVWHPLQL
NRQVROLGH HGHUHN YHULPOLOLรทL YH UHNDEHWL DUWร UPD\ร KHGHIOH\HQ ELU ELUOHรบPH
SURJUDPร RUWD\D NR\PXรบWXU $UDOร N WDULKL LWLEDUL\OH EDQNDQร Q ยถVL
EDQNDFร Oร N JUXEXQGD NRQVROLGH HGLOPLรบWLU %ย Wย Q EX oDOร รบPDODUร Q
VRQXFXQGD EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \RรทXQODรบPD DUWPร รบ YH ++ HQGHNVL 7DEOR
3.16โ da da gรถrรผOGย รทย JLEL 2000 dรถneminde 918,9โ dan 1.005,1โ e
\ย NVHOPLรบWLU ,0)
Krizin meydana gelmesinden sonra Eylรผl 1998' de (QGRQH]\D GDNL
\HWNLOLOHU NDPX EDQNDVร Qร %DQN 0DQGLUL DGร DOWร QGD WHN ELU EDQNDGD
WRSODPÕúWÕU %X EDQNDODUÕQ N|W DNWLIOHUL \HQLGHQ \DSÕODQGÕUPD NXUXPX
,%5$ \D DNWDUÕOPÕúWÕU +D]LQH RSHUDV\RQODUÕ PHUNH]LOHúWLULOPLú YH EX DUDGD
PHUNH]L ELU NUHGL ELULPL ROXúWXUXOPXúWXU 7DNLSWHNL DODFDNODUÕQ E \ N NÕVPÕQÕQ
%DQN 0DQGLUL GH NDOPDVÕ NDUDUODúWÕUÕOPÕúWÕU
7D\ODQG \DúDGÕ÷Õ ILQDQVDO NUL]GHQ oÕNDELOPHN LoLQ \DEDQFÕ
EDQNDODUD NROD\OÕNODU VD÷ODPÕúWÕU $QFDN EDQND ELUOHúPHOHUL YH VDWÕQ DOPDODU
NRQXVXQGD PHY]XDW GH÷LúLNOL÷LQH JLGLOPHPLúWLU %XQXQ VRQXFXQGD 7DEOR
¶GD J|U OG ÷ JLEL ++ HQGHNVL 2000 döneminde 1.031,7’den 854,4’e geriOHPLúWLU
* .RUH¶GH \HQLGHQ \DSÕODQPDQÕQ DPDFÕ EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ o
NDWHJRUL\H D\UÕOPDVÕQÕ KHGHIOHPLúWLU
L % \ N EDQNDODUÕQ ELUOHúPHVL\OH ROXúDFDN |QF EDQNDODU
LL .RQXW NUHGLVL VD÷OD\DQ YH SHUDNHQGH EDQNDFÕOÕN \DSDQ RUWD
ölçekli bankalar,
LLL g]HO DODQODUGD X]PDQODúPÕú E|OJHVHO N o N EDQNDODU %X DPDoOD K N PHW HWNLQ YH EHOOL E \ NO NWHNL EDQNDODUÕQ
ELUOHúPHOHULQL WHúYLN HWPLúWLU %DQNDFÕOÕN VLVWHPLQGHNL SHN oRN N o N
EDQNDQÕQ \DUDWWÕ÷Õ YHULPVL]OLN JLGHULOPH\H YH |OoHN HNRQRPLVLQGHQ
\DUDUODQPDN \ROX\OD GDKD UHNDEHWoL ELU RUWDP \DUDWÕOPD\D oDOÕúÕOPÕúWÕU
$\UÕFD .RUH K N PHWL ELUOHúHQ EDQNDODUÕQ VWDW OHULQLQ N|W OHúPHVLQL
HQJHOOHPHN YH ELUOHúHQ EDQNDODUÕQ VHUPD\H \HWHUOLN UDV\RODUÕQÕ L\LOHúWLUPHN
LoLQ NDPX ND\QDNODUÕQGDQ DNWDUPD \DSPÕúWÕU ³)LQDQV 3L\DVDODUÕQÕQ
ø\LOHúWLULOPHVL
.DQXQXQGD´
\DSÕODQ
GH÷LúLNOLNOH
ELUOHúPH
LúOHPOHUL
NROD\ODúWÕUÕOPÕú ILQDQV NXUXOXúODUÕ DUDVÕQGDNL ELUOHúPHOHUH YHUJL WHúYLNOHUL
JHWLULOPLúWLU .DQXQOD )LQDQVDO 'HQHWLP .RPLWHVL¶QH ]RU GXUXPGDNL ILQDQV
NXUXOXúODUÕQD ELUOHúPHOHUL WDOLPDWÕ YHUPH )LQDQV YH (NRQRPLGHQ 6RUXPOX
%DNDQD ILQDQV NXUXOXúODUÕQÕQ WDVIL\H HGLOPHVL VRQXFX ROXúDQ JHOLUL ELUH\VHO \D
GD NXUXPVDO YHUJLGHQ PXDI WXWDELOPH \HWNLVL YHULOPLúWLU %HQ]HU úHNLOGH
%DNDQ¶D ELUOHúPH VÕUDVÕQGD VDWÕQ DOÕQDQ JD\UL PHQNXOOHULQ YHUJLOHULQGH LQGLULP
\DSPD YH\D WDPDPHQ PXDI WXWPD KDNNÕ GD WDQÕQPÕúWÕU $QFDN \LQH GH EX
\DSÕODQODUÕQ \HWHUOLOL÷L WDUWÕúPDOÕGÕU %X G|QHPGH 7DEOR ¶GD GD J|U OG ÷
JLEL ++ HQGHNVL G|QHPLQGH ¶GDQ ¶\H JHULOHPLúWLU
,0) 01). Finansal konsolidasyon sรผrecinde, .RUH GH NUL] EDรบODQJร Fร QGD
RODQ WLFDUL EDQND VD\ร Vร \ร Oร LWLEDUL\OH \H Gย รบPย รบ YH GHYOHW
NRQWUROย Qย Q KLo ROPDGร รทร VHNW|UGH EDQND GHYOHW NRQWUROย QH JHoPLรบWLU
รนDK|]NDQ
'RรทX $YUXSD hONHOHUL
dHN &XPKXUL\HWLยถQGH ยถOร \ร OODUGD SL\DVD \RรทXQODรบPDVร GLรทHU
ย ONHOHUH J|UH oRN \ย NVHNWLU $QFDN \DEDQFร NDWร Oร Pร QGDNL DUWร รบ YH VHNW|UGH
OLGHU RODQ YHULPVL] NDPX EDQNDODUร Qร Q SL\DVDODUGDNL SD\ร Qร Q D]DOPDVร SL\DVD
\RรทXQODรบPDVร Qร D]DOWPร รบWร U 7DEOR ยถGD GD ++ HQGHNVLQLQ
G|QHPLQGH ยถWHQ ยถH JHULOHPHVLQH UDรทPHQ ++ HQGHNVLQLQ KDOHQ
\ย NVHN VHYL\HOHULQL NRUXGXรทX YH ++ HQGHNVLQGHNL D]DOร รบร Q YHULPVL] NDPX
EDQNDODUร Qร Q VHNW|UGHNL SD\ODUร Qร Q D]DOPDVร QGDQ ND\QDNODQGร รทร J|] |Qย QGH
EXOXQGXUXOGXรทXQGD ILQDQVDO SDUoDODQPDQร Q NRQVROLGH ELU \DSร VHUJLOH\HQ
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย ER]PDGร รทร DQODรบร OPDNWDGร U =DWHQ \ร Oร LoHULVLQGH
NRQVROLGDV\RQ WUHQGLQLQ \HQLGHQ EDรบODGร รทร QD GDLU LรบDUHWOHU GH J|Uย OPHNWHGLU
,0)
7DEOR ยถGD GD J|Uย OGย รทย JLEL 0DFDULVWDQโ da HH Endeksi ร ek
&XPKXUL\HWLยถQGHNL EHQ]HU QHGHQOHUOH Gย รบย รบ WUHQGL VHUJLOHPLรบ YH ยถGHQ
ยถ\H JHULOHPLรบWLU \ร Oร LoHULVLQGH ,3%ยถQLQ ELU dHN EDQNDVร WDUDIร QGDQ
VDWร Q DOร QPDVร NRQVROLGDV\RQ WUHQGLQL DUWร UPร รบWร U
3RORQ\Dโ da da Merke] $YUXSDยถGDNL GLรทHU ย ONHOHUGH \DรบDQDQ
JHOLรบPHOHU SDUDOHOLQGHNL QHGHQOHUOH 2000 dรถneminde HH endeksinin
ยถGDQ ยถ\H JHULOHGLรทL D\Qร WDEORGD J|Uย OPHNWHGLU
.ร VDFD 'RรทX $YUXSD ย ONHOHULQGH \DEDQFร NDWร Oร Pร YH NDPX
EDQNDODUร Qร Q YHULPVL]OLรทL VRQXFX SL\DVDGDNL SD\ODUร Qร Q D]DOPDVร YH \HQLGHQ
\DSร ODQGร UPD NDSVDPร QGD WDVIL\H HGLOHQ EDQNDODU QHGHQL\OH EDQND VD\ร Vร Qร Q
D]DOGร รทร
\RรทXQODรบPDQร Q
DQODรบร OPDNWDGร U
DUWWร รทร
YH
NRQVROLGDV\RQXQ
JHUoHNOHรบWLรทL
6RQXo
L ยถOร \ร OODUGD KHP JHOLรบPLรบ KHP JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH
EDQND ELUOHรบPHOHUL VDWร Q DOPDODUร YH WDVIL\HOHU QHGHQL\OH WDP DQODPร \OD
ELU
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ
GDOJDVร
\DรบDQPDNWDGร U
)LQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ HQ |QHPOL J|VWHUJHVL RODQ EDQND ELUOHรบPH YH VDWร Q
DOPDODUร Qร Q |]HOOLNOH \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ Kร ]ODQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU $\Uร FD
Gย Q\DQร Q HQ Eย \ย N EDQNDODUร Qร Q NRQVROLGH DNWLI Eย \ย NOย NOHULQLQ *
ย ONHOHULQLQ *6<รธ+ยถ\D RUDQร Qร Q โ G|QHPLQGH \DNODรบร N RODUDN LNL\H
NDWODQPร รบ ROPDVร GD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ YDUOร รทร Qร WH\LW HWPHNWHGLU
%ย \ย N EDQNDODUร Q GDKD GD Eย \ย PHVL GLรทHU EDQNDODUร UHNDEHW Jย oOHULQL
NRUX\DELOPHOHUL LoLQ X]PDQODรบPD\D YH\D EDQND ELUOHรบPHOHULQH YH VDWร Q
DOPDODUD ]RUODPDNWD \HQL R\XQ NXUDOODUร QD X\XP VDรทOD\DPD\DQ EDQNDODU LVH
finansal gรผcรผnรผ yitirerek tasfiye olmakta YH\D GLรทHU EDQNDODUOD ELUOHรบPHN
]RUXQGD NDOPDNWDGร U
LL 'ย Q\DยถQร Q HQ Eย \ย N HNRQRPLVL RODQ $%' LQFHOHQGLรทLQGH
EDQNDFร Oร N DUDFร NXUXP YH KD\DW VLJRUWDVร Gร รบร QGDNL VLJRUWDFร Oร N
VHNW|UOHULQGH
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ
GDOJDVร Qร Q
\DรบDQGร รทร
DQODรบร OPร รบWร U โ 2002 dรถneminde ABD finans sisteminde faaliyet
J|VWHUHQ EDQND DUDFร NXUXP YH KD\DW VLJRUWDVร Gร รบร QGDNL VLJRUWD NXUXOXรบODUร
VD\ร Vร QGD FLGGL JHULOHPHOHU \DรบDQPร รบWร U $\Uร FD EDQNDFร Oร N YH GLรทHU
VLJRUWDFร Oร N VHNW|UOHULQGH NRQVROLGDV\RQ \DรบDQร UNHQ KD\DW VLJRUWDFร Oร รทร
sektรถrรผnde finansal parรงalanma gรถrรผlmektedir.
LLL * ย ONHOHUL LQFHOHQGLรทLQGH ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODUร Q
HWNLVL\OH G|QHPLQGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ |QHP
ND]DQPร รบWร U g]HOOLNOH \XUW LoL YH VHNW|U LoL ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODUร Q
\DรบDQGร รทร EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGHQ VRQUD Vร UDVร \OD VLJRUWDFร Oร N YH DUDFร
NXUXOXรบODUGD ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODUร Q \DรบDQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU 6HNW|UOHU
DUDVร YH \XUW Gร รบร ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODU LVH LNLQFL SODQGD NDOPร รบWร U 0DOL
sistemde faaliyet gรถsteren รบLUNHW VD\ร Vร QGD GD FLGGL JHULOHPHOHU \DรบDQPร รบWร U
LY $YUXSD %LUOLรทL ย ONHOHULQLQ JHQHOLQGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ
DODQร QGD \ร OODUร DUDVร QGD * RUWDODPDVร Qร Q YH $%'ยถQLQ
JHULVLQGH NDOร QGร รทร J|Uย OPHNWHGLU ร zellikle yurt iรงi ve sektรถr iรงi biUOHรบPH
YH VDWร Q DOPDODUร Q \DรบDQGร รทร EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGHQ VRQUD Vร UDVร \OD
VLJRUWDFร Oร N YH DUDFร NXUXOXรบODUGD ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODUร Q \DรบDQGร รทร
J|Uย OPHNWHGLU 6HNW|UOHU DUDVร YH \XUW Gร รบร ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODU LVH LNLQFL
SODQGD NDOPร รบWร U *HQHO RODUDN PDOL VLVWHPGH IDDOL\HW J|VWHUHQ รบLUNHW
VD\ร Vร QGD GD JHULOHPHOHU \DรบDQGร รทร YH \RรทXQODรบPDQร Q DUWWร รทร J|Uย OPHNWHGLU
Y -DSRQ\DยถGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ G|QHPLQGH
GLรทHU * ย ONHOHULQH J|UH JHULGH NDOPร รบWร U ร zellikle yurt iรงi ve sektรถr iรงi
ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODUร Q \DรบDQGร รทร EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGHQ VRQUD
Vร UDVร \OD VLJRUWDFร Oร N YH DUDFร NXUXOXรบODUGD ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODUร Q
\DรบDQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU 6HNW|UOHU DUDVร YH \XUW Gร รบร ELUOHรบPH YH VDWร Q
DOPDODU LVH LNLQFL SODQGD NDOPร รบWร U 0DOL VLVWHPGH IDDOL\HW J|VWHUHQ รบLUNHW
VD\ร Vร QGD * ย ONHOHULQLQ WHUVLQH DUWร รบODU \DรบDQPDVร QD UDรทPHQ EDQNDFร Oร N
YH KD\DW VLJRUWDVร Gร รบร QGDNL GLรทHU VLJRUWDFร Oร N VHNW|Uย QGH \RรทXQODรบPDQร Q LON
NXUXOXรบ Doร Vร QGDQ DUWWร รทร J|Uย OPHNWHGLU GLรทHU
YL *HQHO RODUDN * ย ONHOHULQGH EDQNDFร Oร N DUDFร NXUXOXรบ YH
VLJRUWDFร Oร N
VHNW|UOHULQGH
รบLUNHW
VD\ร ODUร QGD
D]DOPD
YH
\RรทXQODรบPD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQL GRรทUXODVD GD KD\DW
VLJRUWDFร Oร รทร QGD ILQDQVDO SDUoDODQPD ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU %X GXUXP
KD\DW VLJRUWDVร Gร รบร QGDNL ILQDQV VHNW|Uย DOW JUXSODUร Qร Q GR\XP QRNWDVร QD
XODรบPDVร QHGHQL\OH PDOL\HWOHUL YH UHNDEHWL D]DOWPD \ROXQD JLWWLNOHULQL RUWD\D
NR\PDNWDGร U 3ROLWLND \DSร Fร ODUร Q LVH ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNร \DUDWDFDรทร
Gย รบย QFHVL\OH EX GXUXPX WHรบYLN HWWLNOHUL DQODรบร OPDNWDGร U
YLL 6HoLOPLรบ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH ยถOร \ร OODUGD NDPX
EDQNDODUร Qร Q YHULPVL]OLรทL VRQXFX SL\DVDGDNL SD\ODUร Qร Q D]DOPDVร
\DEDQFร NDWร Oร Pร Qร Q DUWPDVร YH \HQLGHQ \DSร ODQGร UPD NDSVDPร QGD WDVIL\H
HGLOHQ
EDQNDODU
QHGHQL\OH
EDQND
VD\ร Vร Qร Q
D]DOGร รทร
\RรทXQODรบPDQร Q DUWWร รทร YH ILQDQV VLVWHPOHULQGH NRQVROLGDV\RQXQ
JHUoHNOHรบWLรทL J|Uย OPHNWHGLU 6HoLOPLรบ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONH |UQHNOHULQGH
2000 dรถneminde, 'RรทX $YUXSD %UH]LO\D 0HNVLND รธVUDLO *ย QH\GRรทX
$V\D ย ONHOHUL EX WHFUย EHOHUL EL]]DW \DรบDPร รบWร U 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH
LVH \ร Oร LOH \ร Oร Qร YH GLรทHU VHoLOPLรบ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONH EDQNDFร Oร N
VLVWHPOHUL LOH 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Nร \DVODGร รทร Pร ]GD EDQND VD\ร Vร Qร Q
DUWWร รทร ILQDQVDO SDUoDODQPDQร Q \DรบDQGร รทร YH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH
NRQVROLGDV\RQXQ Gย รบย N NDOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU
'g5'h1&h %g/h0 7h5.รธ<(ยถ'( )รธ1$16$/ .2162/รธ'$6<21 9( 7h5. %$1.$&,/,. 6รธ67(0รธ
7ย UN )LQDQVDO 6LVWHPLQH *HQHO %DNร รบ *ย oOย ELU HNRQRPLQLQ YDUOร รทร Eย \ย \HQ YH VDรทOร NOร oDOร รบDQ ELU ILQDQVDO
sektรถr ile mรผmkรผndรผr. EtNLQ ELU ILQDQVDO VLVWHP WDVDUUXIODUร Q oRN IDUNOร
ND\QDNODUGDQ WRSODQPDVร YH YHULPOL DODQODUGD NXOODQร OPDVร QD DUDFร Oร N HGHU
E|\OHFH KHP \DWร Uร PODU KHP GH WDVDUUXI HGHQOHU PHQIDDW VDรทODU 6HUPD\H
SL\DVDVร KHQย ] JHOLรบPH DรบDPDVร QGD RODQ ย ONHPL]GH ILQDQV VHNWรถrรผnรผn
WHPHOLQL 7DEOR ยถGH GH J|Uย OGย รทย ย ]HUH JHOHQHNVHO RODUDN EDQNDFร Oร N
VLVWHPL ROXรบWXUPDNWDGร U 0DOL ND\QDNODUร Q oRN Eย \ย N ELU E|Oย Pย EDQNDODU
WDUDIร QGDQ WRSODQPDNWD YH NXOODQGร Uร OPDNWDGร U <XUW Gร รบร ND\QDNODUร Q GD
|QHPOL ELU E|Oย Pย EDQNDODU DUDFร Oร รทร \OD VDรทODQPDNWDGร U 0DOL 3L\DVDODU
dDOร รบPD *UXEX
7$%/2 )รธ1$16$/ .858/8รน/$5,1 $.7รธ)/(5รธ1รธ1 '$รถ,/,0,
%DQNDODU %DQND Gร รบร ILQDQVDO NXUXOXรบODU g]HO ILQDQV NXUXPODUร 6LJRUWD รนLUNHWOHUL /HDVLQJ รนLUNHWOHUL )DNWRULQJ รนLUNHWOHUL 7ย NHWLFL )LQDQVPDQ รนLUNHWOHUL 6HUPD\H 3L\DVDODUร QGD รธรบOHP <DSDQ $UDFร .XUXPODU
e f(g h fAi jIk lIm n o k i+p n q(f pDe rsh*tDo uAqIn&v wAxAx ySz|{
+D]LUDQ
<DNร Q G|QHPGH ILQDQVDO VHNW|UH |]HOOLNOH GH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQH
RODQ Jย YHQ FLGGL RODUDN ]HGHOHQPLรบWLU g]HOOLNOH ย ONHPL]GH \DรบDQDQ VRQ
ILQDQVDO NUL]OHU ILQDQVDO VLVWHPLQ \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPDVร Qร Jย QGHPH
JHWLUPLรบWLU <HQLGHQ \DSร ODQGร UPD GD |]HOOLNOH EDQND ELUOHรบPHOHUL YH N|Wย
EDQNDODUร Q WDVIL\H HGLOPHVL Jย QGHPH JHOPLรบ YH 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH
Kร ]Oร ELU NRQVROLGDV\RQ Vย UHFL \DรบDQPร รบWร U .RQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ
\DรบDQGร รทร EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q LVH PDOL VHNW|U LoHULVLQGHNL SD\ร +D]LUDQ
LWLEDUL\OH \ย ]GH RODUDN JHUoHNOHรบPLรบWLU 0DOL 3L\DVDODU dDOร รบPD
*UXEX
$\Uร FD EDQND Gร รบร ILQDQVDO NXUXOXรบODUD LOLรบNLQ FLGGL Gย ]HQOHPHOHU
\DSร OPDPDVร GLรทHU VHNW|UOHULQ Vร รท NDOPDVร QGD HWNHQ ROPXรบWXU %X VHNW|UOHUH
LOLรบNLQ Gย ]HQOHPHOHULQ XOXVODUDUDVร NULWHUOHUH X\JXQ KDOH JHWLULOPHVL YH PDNUR
HNRQRPLN LVWLNUDUร Q VDรทODQPDVร GXUXPXQGD EDQNDGร รบร ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q
ILQDQVDO VLVWHP LoHULVLQGHNL SD\ร DUWDFDNWร U
7$%/2 $5$/,. รธ7รธ%$5รธ</( 0(9'8$7 %$1.$/$5,1,1 $.7รธ) รซ|} %h<h./hรถh1h1 )รธ1$16$/ 6รธ67(0 รธdรธ1'(.รธ 3$<, h/.( g51(./(5รธ
e f(g h fAi jI~^ Ah*g1f ย fShIi1f qAย
hONH $Gร $%' $UMDQWLQ %UH]LO\D )LOLSLQOHU )UDQVD +ROODQGD รธVYHo -DSRQ\D .DQDGD .RUH 0DOH]\D 0DFDULVWDQ 0HNVLND Norveรง 3HUX รนLOL 7D\ODQG <HQL =HODQGD 7ย UNL\H
3D\ร
DรผnyD |UQHNOHULQL LQFHOHGLรทLPL]GH GH VHoLOPLรบ ย ONHOHUH Nร \DVOD 7ย UN
ILQDQVDO VLVWHPLQGH PHYGXDW EDQNDODUร Qร Q SD\ร Qร Q oRN \ย NVHN ROGXรทX
DQODรบร OPDNWDGร U 'ROD\ร Vร \OD 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ WRSODP ILQDQVDO
VLVWHP LoHULVLQGHNL SD\ร Qร Q \ย ]GH ROGXรทX YH EDQND Gร รบร ILQDQVDO
NXUXOXรบODUOD LOJLOL รบLUNHW ED]ร QGD YHULOHUH XODรบร ODPDGร รทร YH JHQHO RODUDN EX
NXUXOXรบODUร Q EDQNDODUร Q LรบWLUDNOHUL ROGXรทX J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD PHYGXDW
!#ย
ย ย *' ,&%V$&%('*)+%10(8 HQ> <1J1; L&%&: $1%('1)+%(7 %(6 8 '(8 ' : 5(-*7 %*>ย 2 / '1%(' 0&%(7s01/ 0]: < >ย / P+< 6 / 0&/ ' ;*< ) / -1%&,(8 '(8 hesaplarken, reel sektรถrรผn _ ,1L*6 : / P&/12 / '1%('&0 ;A8 Y 8S) L16 L*7 L Y Y 7 %(6 d > <1J1; L&%&: $1%('*)+%(7 %*6 8 '1% ,1ย *) ย *> 7 ย *7 ย *) 7 < 6 / ' in, reel sektรถrรผn toplam finansal yรผkรผmlรผlรผkleri / P&/ '&;*<() / -1%&,(8 '(81) L*7 7 %('*>[8 : 8 6 B1ย 8 0&%*E %IH1$&%('*)+%*E*8 7 8 ?I8 ' %('&% 2 %*%*7 / , <&:A)+5('*L 01L 5(7 %(' ) 6 <*; /ย ,1%*) 7 % Y 8 > 8 '&;(%(' Z1%(6 <()]<1: <*;(/ 7 > / Y : / 6 B
EDQNDODUร Qร Q LQFHOHQPHVLQLQ ILQDQVDO VLVWHPLQ WDPDPร Qร Q DQODรบร OPDVร LoLQ
\HWHUOL RODFDรทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU
6RQUDVร 0DOL 3L\DVDODUร Q 6HUEHVWOHรบPHVL YH 'HULQOHรบPHVL ยถOL \ร OODUOD ELUOLNWH Gย Q\D HNRQRPLVL Kร ]Oร ELU GHรทLรบLP Vย UHFLQH
JLUPLรบWLU %X GHรทLรบLP Vย UHFLQLQ |QHPOL XQVXUODUร QGDQ ELUL XOXVODUDUDVร
VHUPD\H DNร PODUร Qร Q |Qย QGHNL HQJHOOHULQ NDONPDVร YH IRQ DNร PODUร Qร Q
NRPSR]LV\RQXQXQ GHรทLรบPLรบ ROPDVร Gร U %X G|QHPGH ELUoRN JHOLรบPHNWH RODQ
ย ONH ILQDQVDO VLVWHPOHULQL VHUEHVWOHรบWLUPLรบWLU $QFDN ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPH
Vย UHFL EDVLW ELU WHUFLK PHVHOHVL GHรทLO ELU \HUGH NDoร Qร OPD] ELU Vย UHo RODUDN
NDUรบร Pร ]D oร NPDNWDGร U dย QNย |QFHVLQGH GDKD oRN GHYOHWWHQ GHYOHWH
UHVPL NUHGLOHU รบHNOLQGH RODQ IRQ DNร PODUร EX \ร OODUOD ELUOLNWH QLWHOLN GHรทLรบWLUGLOHU
ยถOร \ร OODUD JHOLQGLรทLQGH XOXVODUDUDVร VHUPD\H KDUHNHWOHUL LoLQGH SRUWI|\
\DWร Uร PODUร YH Nร VD YDGHOL NUHGLOHU |QHPOL GHUHFHGH Dรทร UOร N ND]DQPร รบODUGร
*HOHQHNVHO RODUDN Gร รบ ND\QDN LKWL\DFร LoLQGH RODQ JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHU EX
EDรทODPGD NDONร QPDODUร Qร ILQDQVH HGHELOPHN LoLQ ILQDQVDO VLVWHPOHULQL
VHUEHVWOHรบWLUGLOHU
'ย Q\DGDNL EX JHOLรบPHOHU YH 7ย UNL\HยถGH ยถOL \ร OODUร Q VRQXQGD
|GHPHOHU GHQJHVL SUREOHPOHUL QHGHQL\OH \DรบDQPD\D EDรบODQDQ HNRQRPLN
GXUJXQOXN VDQD\LQLQ G|YL] JHUHNVLQLPLQL GH NDUรบร OD\DELOHFHN \HQL ELU
VDQD\LOHรบPH VWUDWHMLVLQLQ EHQLPVHQPHVL ]RUXQOXOXรทXQX RUWD\D oร NDUPร รบWร U
VRQUDVร 7ย UN ILQDQVDO VLVWHPLQLQ VHUEHVWOHรบWLULOPHVL DODQร QGD DGร PODU
DWร OPD\D EDรบODQPร รบWร U \ร Oร QGD Lo SD]DUD \|QHOLN ย UHWLPLQ \DSร OGร รทร LWKDO
LNDPHFL VDQD\LOHรบPH VWUDWHMLVL WHUN HGLOHUHN SL\DVD HNRQRPLVLQH GD\DOร Gร รบD
Doร OPD\ร YH Gร รบVDWร PD \|QHOLN ย UHWLPL HVDV DODQ ELU NDONร QPD SROLWLNDVร
EHQLPVHQPLรบWLU <HQL VWUDWHML\L GHVWHNOHPHN HNRQRPLQLQ VHUEHVW SL\DVD
HNRQRPLVL NXUDOODUร QD J|UH \HQLGHQ \DSร ODQPDVร Qร YH WDVDUUXIODUร Q LVWLNUDUOร
Eย \ย PH LoLQ JHUHNOL VHYL\H\H \ย NVHOWLOPHVLQL VDรทODPDN DPDFร \OD D\DUODQDQ
G|YL] NXUX YH SR]LWLI UHHO IDL] SROLWLNDVร X\JXODQPD\D EDรบODQPร รบ PDOL
SL\DVDODUร Q VHUEHVWOHรบPHVL YH GHULQOHรบPHVLQH \|QHOLN Gย ]HQOHPHOHU
\DSร OPร รบWร U 7%%
%X G|QHPGH \DSร ODQ |QHPOL Gย ]HQOHPHOHU โ ข
0HYGXDW YH NUHGL IDL] RUDQODUร Qร Q VHUEHVWOHรบWLULOPHVL
•
=RUXQOX NDUúÕOÕN YH GLVSRQLELOLWH \ N PO O NOHULQLQ D]DOWÕOPDVÕ
•
<DEDQFÕ EDQNDODUÕQ 7 UNL\H¶GH IDDOL\HW J|VWHUPHOHUL LoLQ X\JXQ
•
7LFDUL EDQND NXUXOXúXQXQ NROD\ODúWÕUÕOPDVÕ VD÷ODQDUDN UHNDEHWLQ
•
7 UN EDQNDFÕOÕ÷ÕQÕQ GÕúD DoÕOPDVÕ YH WHNQRORMLN DOW\DSÕQÕQ
•
<HQL ILQDQVDO U QOHULQ NXOODQÕPÕQD L]LQ YHULOPHVL W NHWLFL NUHGLVL
•
'|YL] LúOHPOHULQH JHWLULOHQ NÕVÕWODPDODUÕQ ¶WH NDOGÕUÕOPDVÕ
•
Finansal piyasalardan elde edilen gelirlerin üzerindeki vergilerin
•
0HQNXO NÕ\PHW SL\DVDODUÕQÕQ ROXúWXUXOPDVÕ ¶GD øVWDQEXO
ELU RUWDPÕQ KD]ÕUODQPDVÕ
WHúYLN HGLOPHVL YH HWNLQOL÷LQ VD÷ODQPDVÕ
J oOHQGLULOPHVL RWRPDV\RQXQ DUWPDVÕ YE NUHGL NDUWÕ YE
NDGHPHOL RODUDN D]DOWÕOPDVÕ
0HQNXO .Õ\PHW 3L\DVDODUÕQÕQ NXUXOPDVÕ ¶GH 7& 0HUNH] %DQNDVÕ¶QÕQ
DoÕN SL\DVD LúOHPOHULQH EDúODPDVÕ ¶GH G|YL] HIHNWLI SL\DVDVÕQÕQ
NXUXOPDVÕ YH ¶GD DOWÕQ SL\DVDODUÕQÕQ NXUXOPDVÕ RODUDN VD\ÕODELOLU 2(&'
7$%/2 6(dø/0øù )ø1$16$/ '(5ø1/(ù0( *g67(5*(/(5ø *60+¶<( 25$1,
0 5 0 <5 %DQNDFÕOÕN 6HNW|U $NWLI % \
7DVDUUXI 2UDQÕ .DPX .HVLPL %RUoODQPD *HUH÷L
e f(g h fAi j& (u f(lAn h(u F (q1p uA (fSo D (uso n uso n1i* A fShS fSo fAi *uAq(fA S fShIm 1p# o#{
)LQDQVDO VHUEHVWOHúPH JD\UHWOHUL VRQXFXQGD ILQDQVDO NXUXOXúODU
P úWHULOHULQH \HQL HQVWU PDQODU VXQPD\D EDúODGÕODU 7 NHWLFL NUHGLOHUL YH
NUHGL NDUWÕ NXOODQÕPÕ KÕ]OD \D\JÕQODúWÕ ùXEHOHU P úWHULOHULQH GDKD KÕ]OÕ KL]PHW
YHUPH\H EDúODGÕODU 6HUEHVW SL\DVD HNRQRPLVL DQOD\ÕúÕ oHUoHYHVLQGH IL\DW NRQWUROOHUL NDOGÕUÕOGÕ gGHPHOHU SDUD WUDQVIHUOHUL YH VHUPD\H SL\DVDODUÕQGD
LúOHP \DSPDN \DEDQFÕ SDUD LúOHPOHUL NROD\ODúWÕ 7 P EXQODUÕQ VRQXFXQGD
\XNDUÕGDNL WDEORGD J|U OG ÷ ]HUH ILQDQVDO VLVWHPLQ GHULQOHúWL÷L DQFDN
EXQXQ GDKD oRN \DEDQFร SDUD FLQVLQGHQ WDVDUUXIODU DUDFร Oร รทร \OD VDรทODQGร รทร
gรถrรผlmektedir.
7ย UN %DQNDFร Oร N 6HNW|Uย Qย Q *HQHO g]HOOLNOHUL 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q |]HOOLNOHUL Nร VDFD J|]GHQ JHoLULOGLรทLQGH
JHQHO NDUDNWHULVWLNOHU RODUDN 7ย UN EDQNDODUร Qร Q \ย NVHN ULVNOHU DODUDN NDUOร
oDOร รบWร รทร Qร
HQIODV\RQXQ
VHNW|Uย Q
NDUOร Oร รทร QGD
|QHPOL
ELU
GD\DQDN
ROXรบWXUGXรทXQX NDPX Doร NODUร Qร ILQDQVH HWPHQLQ VHNW|Uย Q HVDV oDOร รบPD
NRQXVX KDOLQH JHOGLรทLQL NDPX EDQNDODUร Qร Q LKWLVDV IRQNVL\RQXQX JLGHUHN
\LWLUGLรทLQL KDOHQ X\JXODQPDNWD RODQ PHYGXDW VLJRUWD VLVWHPLQLQ VHNW|UGH
DKODNL ER]XOPD\D PRUDO KD]DUG SUREOHP YH \DQOร รบ VHoLP DGYHUVH
VHOHFWLRQ SUREOHPOHULQH \RO DoWร รทร Qร WLFDUL EDQNDODUร Q ยณ\DWร Uร P NUHGLVLยด
V|]Fย รทย Qย XQXWWXรทXQX V|\OHPHN Pย PNย QGย U dDQND\D YH g]
$QFDN .DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD PHYGXDWD Jย YHQFHQLQ
Nร Vร WODQPDVร LOH ELUOLNWH รบHIIDIOร N DUWPร รบ LVWLNUDU SURJUDPร Qร Q EDรบDUร \D
XODรบPDVร LOH ELUOLNWH NDPX ILQDQVPDQ LKWL\DFร Qร Q D]DOPDVร QD EDรทOร RODUDN GD
VHNW|Uย Q \HQLGHQ LKWLVDV DODQร QD \|QHOGLรทL DQODรบร OPDNWDGร U 6HNW|UGH
\DรบDQDQ V|] NRQXVX JHOLรบPHOHU VHNW|Uย Q ELODQoR Eย \ย NOย รทย NDUOร Oร N GXUXPX
PHYGXDW YH NUHGLOHULQLQ \DSร Vร EDรบOร NODUร DOWร QGD DรบDรทร GD LUGHOHQPHNWHGLU %LODQoR %ย \ย NOย รทย
3ODQOร G|QHPGH X\JXODQDQ QHJDWLI UHHO IDL] YH Dรบร Uร GHรทHUOL \HUOL SDUD
SROLWLNDODUร EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q JHOLรบLPLQL ROXPVX] \|QGH HWNLOHPLรบ 1976 G|QHPLQGH WDVDUUXIODU D]DOPร รบ YH PDOL VLVWHP
รถzellikle
Nย oย OPย รบWย U 7%% 7DVDUUXIODUร DUWร UPDN YH PDOL VLVWHP LoLQH รงekebilmek iรงin 1980โ den sonra benimsenen pozitif reel faiz ve ayarlanan
G|YL] SROLWLNDODUร VHNW|UH \HQL EDQND JLULรบOHULQH L]LQ YHULOPHVL VHNW|Uย Q
\DEDQFร EDQND UHNDEHWLQH Doร OPDVร YH G|YL] LรบOHPOHUL LOH VHUPD\H
KDUHNHWOHULQGH VHUEHVWOHรบPH\H JLGLOPHVL VHNW|Uย Q Kร ]OD Eย \ย PHVLQH QHGHQ
ROPXรบ ELODQoR Eย \ย NOย รทย 1999 dรถneminde reel olarak bรผyรผmรผรบWย U
850
800
750 700
650
600 550
500 450
400
350
ย *ย ย ย 1ย *ย |ย Iย +ย ย ย ย ย ย ]ย
1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 424
400
371
365
382
419
482
440
467
566
654
678
803
768
797
696
651
Ey l. 04 700
รนHNLO %DQNDFร Oร N 6HNW|Uย Qย Q %LODQoR %ย \ย NOย รทย 7h)( 0LO\DU 7/
e f(g h fAi j&ย ย ย ย ย ย (uso n ย uso n1i*ย Aย ย fShSย ย fSo fAi ย (uIq(fAย Sย fShIm ย ย 1p#ย o#{
\ร Oร Wย NHWLFL IL\DWODUร QD J|UH \ร Oร QGD PLO\DU 7/ DNWLI
Eย \ย NOย รทย QH VDKLS EDQNDFร Oร N VHNW|Uย \ร Oร QD NDGDU Nย oย OPH HรทLOLPL
J|VWHUPLรบWLU \ร Oร QGD VHUPD\H KDUHNHWOHULQH WDP VHUEHVWOHรบPH
JHWLULOPHVL LOH ELUOLNWH VHNW|Uย Q ELODQoR Eย \ย NOย รทย ยถWH PLO\DU 7/ยถ\H
NDGDU \ย NVHOPLรบWLU NUL]LQLQ HWNLVL\OH Nย oย OHQ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q
ELODQoR Eย \ย NOย รทย \ร Oร LWLEDUL\OH PLO\DU 7/ยถ\H JHULOHPLรบWLU
\ร Oร QGDQ LWLEDUHQ VHNW|Uย Q ELODQoR Eย \ย NOย รทย \ย NVHN UHHO IDL] YH |QJ|Uย OHELOLU
NXU SROLWLNDODUร Qร Q GD HWNLVL\OH Kร ]OD Eย \ย PH\H EDรบODPร รบ YH ยถGD milyar TLโ ye, 1997โ de 654 milyar TLโ ye ve 1999โ da 803 milyar TLโ ye
\ย NVHOPLรบWLU รนXEDW NUL]LQH NDGDU ELODQoR Eย \ย NOย รทย Qย NRUX\DQ
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย 2001 krizlerinin etkisiyle bilanรงosunu kรผรงรผltme
\ROXQD JLWPLรบ YH LWLEDUL\OH PLO\DU 7/ยถ\H NDGDU JHULOHPLรบWLU
\ร Oร QGD EHNOHQWLOHULQ L\LOHรบPHVL VRQXFXQGD NUHGL KDFPLQGH \DรบDQDQ ROXPOX
JHOLรบPHOHU VRQXFXQGD ELODQoR Eย \ย NOย รทย (\Oย O LWLEDUL\OH PLO\DU
7/ยถ\H NDGDU JHULOHPLรบWLU %LODQoR Eย \ย NOย รทย Qย Q EX GDUDOร รบร QGD NXUGDNL
JHULOHPH\H EDรทOร RODUDN \DEDQFร SDUD FLQVLQGHQ SODVPDQODUร Q 7ย UN OLUDVร
NDUรบร Oร รทร Qร Q D]DOPDVร YH IRQD DNWDUร ODQ EDQNDODUร Q VLVWHP Gร รบร QD oร NDUร OPDVร
URO R\QDPDNWDGร U $\Uร FD EDQNDODUร Q HQ Eย \ย N SODVPDQร RODQ NDPX
ERUoODQPD VHQHWOHULQLQ Wย ]HO YH JHUoHN NLรบLOHUFH WDOHS HGLOPHVL GH |QHPOL URO
R\QDPร รบWร U *HUoHN NLรบLOHULQ SRUWI|\OHULQGH EXOXQDQ GHYOHW WDKYLOOHUL $UDOร N
ยถWH NDWULO\RQ 7/ยถ\H (\Oย O ยถWH NDWULO\RQ 7/ยถ\H \ย NVHOPLรบWLU
¨I§D¡ § ¤I¢D¡ § ¤I§D¡ § ¦I¢D¡ § ¦I§D¡ § ¥A¢D¡ § ¥A§D¡ § ¢I¢D¡ § ¢I§D¡ § S¢D¡ § S§D¡ §
¤A§D¡ ¦
¦A©D¡#£
¥I ¡
¢I¢D¡ ¥
S¥ ¡ ©
«¬ «¬
¬
S ¡ « ¯¬¬« ¬«¬
S¢D¡ ¤ ¬°«¬
s¨D¡ ¬±«¬
¥S¦D¡
¢ £ ¡
¢A§s¡ª£ ¬«¬²
¦I ¡
¥A¥ ¡#£
¢A¤D¡ ¢
¢ £(¡ ¨
¢A©s¡ ¤
® «¬
¨A§D¡ §
¤A¤D¡#£
¬«¬³
¬´«¬
¬«¬
® ¬«¬
¬¬ «¬ ¯°
¯¯ °
¯¯
« °¯ ¯°
¯°
±¯
·Qµ¯² ¶ ¸
ùHNLO %DQNDFÕOÕN 6HNW|U Q Q %LODQoR % \ NO ÷ Q Q *6<ø+¶\D 2UDQÕ
e f(g h fAi j& (uso n uso n1i* A fShS fSo fAi (uIq(fA S fShIm 1p# o {1wAxAx(yFgI (n n hF ~ ~ e (uDo n uDo n1i( I fshS m 1p# o {
ùHNLO ¶GH J|U OG ÷ ]HUH EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q ELODQoR
E \ NO ÷ Q Q *6<ø+¶\D RUDQÕQÕ LQFHOHGL÷LPL]GH \ÕOÕQGD \ ]GH RODQ RUDQÕQ \ÕOÕ LWLEDUL\OH \ ]GH ¶\H JHULOHGL÷L J|U OPHNWHGLU
6HUPD\H KDUHNHWOHULQH WDP VHUEHVWOHúPHQLQ HWNLVL\OH \ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ
V|] NRQXVX RUDQÕQ \ NVHOPH\H EDúODGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU NUL]L |QFHVLQGH \ÕOÕ LWLEDUL\OH \ ]GH ¶D NDGDU \ NVHOGL÷L J|U OPHNWHGLU
\ÕOÕQGD \DúDQDQ NUL]LQ HWNLVL\OH EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q ELODQoR
E \ NO ÷ Q Q *6<ø+¶\D RUDQÕ \ÕOÕ LWLEDUL\OH \ ]GH ¶\H JHULOHPLúWLU
\ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ \ NVHN UHHO IDL] SROLWLNDVÕQÕQ GD HWNLVL\OH KÕ]OD
\ NVHOPH\H GHYDP HWPLú YH \ÕOÕQGD \ ]GH ¶H XODúPÕú YH \ÕOÕ
VRQXQGD 706) 7DVDUUXI 0HYGXDWÕ 6LJRUWD )RQX YH NDPX EDQNDODUÕQD
DNWDUÕODQ |]HO WHUWLS GHYOHW Lo ERUoODQPD VHQHWOHULQLQ GH HWNLVL\OH \ ]GH ¶D
NDGDU XODúPÕúWÕU .UL] VRQUDVÕQGD HNRQRPLQLQ N o OPHVLQH UD÷PHQ EDWÕN
EDQNDODUÕQ VLVWHP GÕúÕQD oÕNDUÕOPDVÕQÕQ NDPX ERUoODQPD JHUHNVLQLPLQLQ
D]DOPDVÕQÕQ NDPX ERUoODQPD VHQHWOHULQH EDQND GÕúÕ NHVLPGHQ JHOHQ \R÷XQ
WDOHELQ HWNLVL\OH V|] NRQXVX RUDQ \ÕOÕ LWLEDUL\OH \ ]GH ¶H NDGDU
JHULOHPLúWLU .ÕVDFD NDPXQXQ ILQDQVPDQÕ LoLQ EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q
SODVPDQODUÕQD LKWL\Do D]DOPÕúWÕU \ÕOÕQGD NUHGL SL\DVDVÕQÕQ FDQODQPDVÕ
LOH ELUOLNWH ELODQoR E \ NO ÷ Q Q *6<ø+¶\D RUDQÕ \ ]GH (\O O LWLEDUL\OH
¶H \ NVHOPLúWLU 6|] NRQXVX L\LOHúPH NDPXQXQ ILQDQVPDQÕQGDQ GH÷LO
UHHO VHNW|UH NXOODQGÕUÕODQ NUHGLOHUGHQ ND\QDNODQPÕúWÕU
.DUOÕOÕN *HOLúLPL %DQNDFÕOÕN VHNW|U LOH LOJLOL WDUWÕúPDODUÕQÕQ |QHPOL ELU E|O P Q
EDQNDODUÕQ NDUOÕ oDOÕúÕS oDOÕúPDGÕNODUÕ ROXúWXUPDNWDGÕU %LOLQGL÷L JLEL ELU
NXUXPXQ NDUOÕ oDOÕúÕS oDOÕúPDGÕ÷ÕQÕ DQODPDQÕQ HQ L\L \ROX R LúH \DWÕUÕODQ
VHUPD\HQLQ WRSODP |]ND\QDN QH NDGDU ND]DQo QHW G|QHP NDUÕ VD÷ODGÕ÷ÕQD EDNPDNWÕU %DQNDODU DoÕVÕQGDQ EX WRSODP |]ND\QDNODUÕQ
VD÷ODGÕ÷Õ QHW G|QHP NDUÕ \D GD |]ND\QDN JHWLULVL 52( DQODPÕQD
gelmektedir (Çankaya ve Öz, 2001).
7$%/2 %$1.$&,/,. 6(.7g5h1h1 g=.$<1$. *(7ø5ø6ø 0ø/<$5 7/
¹ º » ¼ ½s¾ Ã ¾ ¿ ÀAÁ ½(Â ÃS½ Á ¼ ½sÄÆÅ ÇIÈ Ë É^½sÊ Ä Ì Ç Í ÎGÏ=Ð Ñ Ò Ó]Ô(Õ&Ö ×IØ ÙIÚAÛ ÜsÝIÙ ÞSßsà á Ó]Ô(Õ&â Þ Ø ãIÚAÚ áSã Þ ÞIÜ à Ü Ó]Ô(Õ1Õ ßDØ áAÚAã ×IØ ßIÙAÛ ÞSãsà Þ Ó]Ô(Õ&Ô ãDØ ÛIãAÚ ×IØ Ù ÞSÚ ×*Ûsà Þ Ó]Ô*Ô1ä ×*ßDØ ã ×&Þ Ü Ø ÚD×&Ü ÞSßsà Ü Ó]Ô*ÔAÓ ÞAá Ø ÜsãD× ßDØ ßIßAÛ Þ × à Ú Ó]Ô*Ô&å ÜsÛDØ Ú ÜSß ×1ÞDØ Ù ×&Þ ÞSßsà Û Ó]Ô*Ô1æ ÛIá Ø ×1ÞAÛ ÞSÙsØ ×A×1Ý ÞSãsà Þ Ó]Ô*Ô&ç ×&áAáDØ ßAßIÙ Ý × Ø ßAÚIÛ ×*ãsà Û Ó]Ô*Ô1è Ý á × Ø Ý ×1Û ×1ÚAÝsØ áIÜSß ÞSãsà Ù Ó]Ô*Ô1Ö ÙIãAãsØ ÙAÛ Þ ÞAß × Ø Ú ×&Þ Ý × à ã Ó]Ô*Ô1â × Ø ÙIÝAãsØ ÞSÚ Þ ÜSÙ Ü Ø ÛAÝ(Ü ÞSÙsà Ý Ó]Ô*Ô*Õ ÝsØ ÞIÞSÛsØ ÞIÜSÝ Ù ÞSÛsØ ÞIÜAÞ ÞAÞDà á Ó]Ô*Ô1Ô Ü Ø ÚIÚAÛsØ ÞIÜAÞ é ÜAÜSÛDØ Ý ÜSß éê×A× à Þ å(ä*ä1ä áDØ ÛIãAÝsØ ãAÙIÝ é#ÝsØ ÞIÜSÙDØ ÜSÛIá é ÜSáDà ß ×&á Ø ÞIÞIÜ Ø áAÞAÙ é ÞDØ ÞSãIãDØ ÛIÙIá éê×&Ü à × å(ä*äAÓ å(ä*ä&å ÞAßDØ Ý ÞSÚsØ ÛIÞAÙ Þ Ø Û(ÜsÚsØ ÞAáIÞ ×A× à á å(ä*ä1æ ÝIßDØ ×&áSßsØ ßAÛ á ßDØ ßIÙIÞDØ ÚAÛIÝ ×*ßsà ã ÝIÛDØ Û ÞSÛsØ ÛAÙIß ßDØ ãIÛAÝsØ áSÚIÝ ×&Ü à ã ë ì1í î ä1ç ï ð(ñ ò ðAó ô&õ ö ö ÷(øsù ú û øsù ú&ó(üAû û ðSòSý û ðSù ðAó þ*øAÿ(ð Sû ðS ò ý #ý ù Ø1ÞAÚAÚ(Ü ñ ý û ý(ú ú òF ö ï ÷(øDù ú û øDù ú1ó(üIû û ðsòAý û ý #ý ù
7DEOR ¶GHQ GH J|U OG ÷ JLEL 7 UN EDQNDFÕOÕN VHNW|U
G|QHPLQGH DOGÕ÷Õ \ NVHN ULVNOHU NDUúÕOÕ÷ÕQGD \ NVHN RUDQOÕ NDUODU HOGH
HWPLúOHUGLU $QFDN SDUD SURJUDPÕQÕQ L\LPVHU EHNOHQWLOHUL YH .DVÕP
YH ùXEDW NUL]OHULQLQ HWNLVL\OH YH \ÕOODUÕQGD
]DUDUÕQD oDOÕúPÕúODUGÕU %X ]DUDUÕQ LoHULVLQGH EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q \HQLGHQ
\DSÕODQGÕUPD PDOL\HWOHUL ROGX÷X GD J|] |Q QGH EXOXQGXUXOPDOÕGÕU %X
PDOL\HWOHU YH JHUoHNOHúHQ ]DUDUODUÕQ VRQXFXQGD 52( \ÕOÕQGD \ ]GH 46,5 ve 2001’de yüzde – JHUoHNOHúPLúWLU $QFDN VHNW|U Q V|] NRQXVX \ NVHN NDUOÕOÕ÷ÕQD UD÷PHQ EX WDEORQXQ
DUNDVÕQGD NDUODUÕQ |]HO ]DUDUÕQ LVH NDPX ROGX÷XQXQ J|] DUGÕ HGLOPHPHVL
JHUHNPHPHNWHGLU .DU HGHPH\HQ |]HO EDQNDODUÕQ ]DUDUODUÕ PHYGXDW
Jย YHQFHVL DUDFร Oร รทร \OD 706)ยถ\H WUDQVIHU HGLOPHNWH YH ]DUDU GRรทUXGDQ
NDPX\D \DQVร Wร OPDNWDGร U 7%% $UDOร N YHULOHULQH J|UH |]HO EDQNDODUร Q
NDPX\D DNWDUGร NODUร ]DUDU NDWULO\RQ 7/ยถGLU 'ROD\ร Vร \OD NDPX |]HO YH
\DEDQFร EDQNDODUร Q NDUOร oDOร รบWร NODUร 7DEOR ยถGH J|Uย OVH GH 706)ยถ\H
GHYUHGLOHQ EDQNDODUร Q JHoPLรบ \ร O NDU YH ]DUDUODUร J|] |Qย QGH
EXOXQGXUXOGXรทXQGD ULVNOHULQ JHUoHNOHรบWLรทL G|QHPOHUGH RUWD\D oร NDQ
]DUDUODUร Q NDPX\D WUDQVIHU HGLOGLรทL DQODรบร OPDNWDGร U .UHGL YH 0HYGXDW <DSร Vร
7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH PHYGXDWร Q NUHGL\H G|Qย รบย P RUDQร Qร
LQFHOHPHGHQ |QFH NUHGL YH PHYGXDWร Q \DSร Vร ย ]HULQGH GXUPDN ID\GDOร
RODFDNWร U
7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q PHYGXDW \DSร Vร Qร LQFHOHGLรทLPL]GH X]XQ
YDGHOL ND\QDN SUREOHPL \DรบDQGร รทร GLNNDW oHNPHNWHGLU 6HNW|UH RODQ Jย YHQLQ
VDรทODQDPDPDVร Nร VD YDGHOL PHYGXDWODUD \ย NVHN IDL] YHULOPHVL YH
HNRQRPLQLQ R\QDN ELU \DSร \D VDKLS ROPDVร PHYGXDWร Q YDGHVLQLQ
X]DWร ODPDPDVร QD QHGHQ ROPDNWDGร U 2(&' 'LรทHU \DQGDQ
\ร Oร QGD \DรบDQDQ HNRQRPLN NUL] VRQUDVร PHYGXDWD VDรทODQDQ WDP Jย YHQFH GH
HNRQRPL\H |QHPOL |Ooย GH ]DUDU YHUPLรบWLU 7DVDUUXI PHYGXDWODUร Qร Q \ย ]GH \ย ]
Jย YHQFH DOWร QGD ROPDVร QHGHQL\OH VRUXPVX]FD KDUHNHW HGHQ ED]ร EDQNDODU
NHQGL PDOL GXUXPODUร Qร GLNNDWH DOPDNVร ]ร Q PHYGXDWD \ย NVHN RUDQOร IDL]OHU
YHUPLรบ YH IDL]OHULQ GDKD GD \ย NVHOPHVLQH QHGHQ ROPXรบ YH YDGH \DSร Vร Qร Q GD
X]DPDVร Qร HQJHOOHPLรบWLU 0HYGXDWD WDP Jย YHQFHQLQ NDONPDVร LOH ELUOLNWH
UHNDEHW NRรบXOODUร Qร VDGHFH UHNODP KDUFDPDODUร YH \ย NVHN IDL]OHU GHรทLO
ELODQoR Eย \ย NOย NOHUL NUHGLELOLWH PDOL \DSร Qร Q Jย oOย Oย รทย YH VD\GDPOร รทร
EHOLUOH\HFHNWLU 7%%
7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q NXOODQGร UGร รทร NUHGLOHULQ WDPDPร QD \DNร Qร
ELUH\VHO YH LรบOHWPH NUHGLOHULQGHQ ROXรบPDNWDGร U %DQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q WHPHO
LรบOHYLQLQ \DWร Uร PODUร GHVWHNOHPHN ROPDVร JHUHNLUNHQ NUHGLOHU Eย \ย N |Ooย GH
\DWร Uร P Gร รบร NUHGLOHU RODUDN NXOODQร OPDNWDGร U 0HYGXDWร Q YDGH \DSร Vร Qร Q GD
Nร VD ROPDVร Qร Q HWNLVL\OH X]XQ YDGHOL \DWร Uร PODU GHรทLO Nร VD YDGHOL Wย NHWLP
HรทLOLPOHULQH YH\D Nร VD YDGHOL \ย NVek getirili kamu borรงlanma senetlerine
!#" ! $ % !'& ( ) & * +,$ - & % & - . / 0 1 ( ' ve krediyi iรงermektedir.
SODVPDQ WHUFLK HGLOPHN ]RUXQGD NDOร QPDNWDGร U %DQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q |QHPOL
\DWร Uร PODUร ILQDQVH HWPH LรบOHYLQL GH Eย \ย N |Ooย GH \LWLUGLรทL DQODรบร OPDNWDGร U
(ร ankaya ve ร z, 2001).
6RQXo RODUDN WDVDUUXI PHYGXDWร QD VDรทODQDn tam gรผvence sektรถrde
IRQODQPD PDOL\HWOHULQL DUWร UPร รบ PHYGXDWร Q YDGHVLQL Nร VDOWPร รบWร U 'ROD\ร Vร \OD
UHHO VHNW|UH NXOODQGร Uร ODQ NUHGLOHULQ PDOL\HWL DUWPร รบ YH X]XQ YDGHOL \DWร Uร PODUร Q
ILQDQVPDQร ]RUODรบPร รบWร U <AB
:3
6=8 @ ? = :3:3> ; <9 ;:
59 8 47 4 56 7 2 34
600
90
550 80
500 450
70
400 350
60
300 50
250 200
:> I C3 FH FG DE C ; :: 59 8 47 656 CC 2 34
40
150 100
1987
1988 1989
1990 1991
1992 1993
1994 1995
1996 1997
1998 1999
2000 2001
2002 2003 Eyl.04
Toplam Kredi Hacmi
183
153
155
168
161
172
191
165
191
239
292
249
226
233
195
139
161
Toplam Mevduat
244
218
217
207
218
231
245
273
299
385
423
441
533
496
549
465
422
451
74.9
70.0
71.3
81.2
74.0
74.4
78.2
60.5
63.9
62.0
69.1
56.5
42.4
47.0
35.5
29.9
38.2
51.1
?JB
KML N O P Q N R O S T U V L T W XZY [ \
30
230
รนHNLO .UHGL YH 0HYGXDW *HOLรบLPL 7h)( 0LO\DU 7/ YH 0HYGXDWร Q .UHGL\H '|Qย รบย P 2UDQร รฏ รฐ(รฑ รฒ รฐAรณ รด&รต รถ รถ รท(รธsรน รบ รป รธsรน รบ&รณ(รผAรป รป รฐSรฒSรฝ รป รฐSรน รฐAรณ รพ*รธAรฟ(รฐ Sรป รฐSรฒ รฝ # รฝ รน ร
7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย \ร Oร QGD \DรบDQDQ HNRQRPLN NUL]GHQ
VRQUD X\JXODQDQ \ย NVHN UHHO IDL] SROLWLNDVร Qร Q HWNLVL\OH NUHGL NXOODQGร UPD
DOร รบNDQOร รทร Qร ND\EHWPH\H EDรบODPร รบ YH ULVNVL] RODUDN DOJร ODQDQ YH \ย NVHN
NDUODU
VDรทOD\DQ
GHYOHW
WDKYLOL
YH
KD]LQH
ERQRODUร QD
\|QHOPH\H
EDรบODPร รบODUGร U 'ROD\ร Vร \OD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย DUDFร Oร N IRQNVL\RQXQX \HULQH
JHWLUHPHPH\H YH NDPX\X IRQODPD\D EDรบODPร รบODUGร U รนHNLO ยถGH J|Uย OGย รทย
ย ]HUH \ร Oร QGD \ย ]GH RODQ PHYGXDWร Q NUHGL\H G|Qย รบย P RUDQร
\ร Oร QGD \ย ]GH ยถH JHULOHPLรบWLU
.DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL QHGHQL\OH SL\DVDODUGD GHQJHOHULQ
ER]XOGXรทX UHHO VHNW|UOH ILQDQV NHVLPL DUDVร QGDNL LOLรบNLQLQ NRSPD QRNWDVร QD
JHOGLรทL YH NDPXQXQ ERUoODQPD JHUHNVLQLPLQLQ UHNRU Gย ]H\GH DUWWร รทร
ELOLQPHNWHGLU \ร Oร QGD EDQNDODU UHHO VHNW|UH YH Wย NHWLFL\H NUHGL\L
NÕVDUDN \ NVHN IDL]OHUOH GHYOHWL IRQODPÕúWÕU %X V UHoWH PHYGXDWÕQ NUHGL\H
G|Q ú P RUDQÕ HQ G ú N düzeylerine gerilerken, kamunun borçlanma
JHUH÷LQGHNL DUWÕú SDUDOHOLQGH |]HOOLNOH |]HO YH \DEDQFÕ EDQND JUXEXQGD \HU
DODQ EDQNDODUÕQ GHYOHW WDKYLOL YH +D]LQH ERQRVX SRUWI|\ DúÕUÕ ELoLPGH
E \ P úW U %DQNDODU |]HO YH \DEDQFÕ EDQNDODU JUXEXQGDQ ND\QDNOÕ RODUDN
\ÕOÕQGDNL HNRQRPLN NUL] RUWDPÕQGD UHHO VHNW|U YH W NHWLFL\H NUHGL\L
NÕVDUDN \ NVHN IDL]OHUOH GHYOHWL IRQODPD SROLWLNDVÕQÕ \HQLGHQ V UG UPH\H ]0^
EDúODPÕúODUGÕU GH WDULKLQLQ HQ G ú N QRNWDVÕQD \ ]GH LQHQ PHYGXDWÕQ NUHGL\H G|Q ú P RUDQÕ EDQNDODUÕQ E \ N E|O P Q Q NDPX
ERUoODQPD VHQHWOHULQH \|QHOGL÷LQL J|VWHUPHNWHGLU
YH \ÕOODUÕQGD LVH UHHO IDL]OHULQ WHNUDU G úPHVLQLQ HWNLVL\OH
PHYGXDWÕQ NUHGL\H G|Q ú P RUDQÕ \ NVHOPH\H EDúODPÕú YH 1LVDQ
LWLEDUL\OH PHYGXDWÕQ NUHGL\H G|Q ú P RUDQÕ \ ]GH ¶H \ NVHOPLúWLU
6RQXo RODUDN PHYGXDWÕQ NUHGL\H G|Q ú P RUDQÕQÕ EHOLUOH\HQ
IDNW|UOHU UHHO IDL]OHULQ DUWWÕ÷Õ G|QHPOHUGH WDVDUUXIXQ UHHO RODUDN DUWPDVÕ YH
UHHO VHNW|U YH KDQH KDONÕQD NXOODQGÕUÕODQ NUHGLOHULQ UHHO RODUDN D]DOPDVÕ UHHO
IDL]OHULQ G úW ÷ G|QHPOHUGH LVH HNRQRPRQLQ FDQODQPD\D EDúODPDVÕ LOH
ELUOLNWH WDVDUUXIXQ UHHO RODUDN D]DOPDVÕ YH UHHO VHNW|U YH KDQH KDONÕQD
NXOODQGÕUÕODQ NUHGLOHULQ UHHO RODUDN DUWPDVÕGÕU
7 UN %DQNDFÕOÕN 6LVWHPLQGH .RQVROLGDV\RQ *HOLúLPL \ ]\ÕOÕQ JHOLúPHNWH RODQ HNRQRPLOHUL DUDVÕQGD \HU DODQ 7 UN
EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQGH .DVÕP YH ùXEDW NUL]OHULQGHQ |QFH GL÷HU
ONHOHUH J|UH SDUoDODQPÕú ELU EDQNDFÕOÕN VLVWHPL NUL]OHUGHQ VRQUD LVH
NRQVROLGDV\RQXQ JHUoHNOHúWL÷L ELU EDQNDFÕOÕN VLVWHPL ROGX÷X *HORV YH 5ROGRV
ùDK|]NDQ YH )LWFK WDUDIÕQGDQ LIDGH HGLOPHNWHGLU %X çerçevede, tezin bu bölümünde, finansal konsolidasyon göstergeleri olan
EDQND VD\ÕVÕQGDNL JHOLúPHOHU EDQND ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕ WDVIL\HOHU
\HQL JLULúOHU ++ HQGHNVL YH \R÷XQODúPD HOH DOÕQDUDN EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQGHNL
konsolidasyon veya parçalanma süreci incelenecektir. _
%N] 6I ¶GD |]HO YH \DEDQFÕ EDQNDODU JUEXQXQ PHYGXDWÕQÕQ NUHGL\H G|Q ú P RUDQÕ \ÕOÕQGD \ ]GH LNHQ ¶GH \ ]GH ¶\H JHULOHPLúWLU ùHNLO
%DQND 6D\ร Vร QGDNL *HOLรบPHOHU VRQUDVร QGD 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH IDDOL\HW J|VWHUHQ
EDQND VD\ร Vร Qร Q LQFHOHQPHVL ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ DQODรบร OPDVร Doร Vร QGDQ
da รถnem arz etmektedir. Lence (1996), ECB (2000), G ,0)
(2001) ve Demirgรผรง NXQW /HYLQH YH %HFN EDQND VD\ร Vร QGDNL
D]DOPDQร Q ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX LรบDUHW HWWLรทLQL EHOLUWPHNWHGLU 7$%/2 6215$6, %$1.$ 6$<,6,
g]HO .DPXVDO <DEDQFร .DONร QPD 706) QD 6HUPD\HOL 6HUPD\HOL 6HUPD\HOL YH <DWร Uร P 'HYUHGLOHQ %DQNDODU %DQNDODU %DQNDODU %DQNDODUร %DQNDODU 7RSODP (\O
รฏ รฐ รฑ รฒ(รฐSรณ รด รต รถ รถ
Tablo 4.5โ de de gรถrรผldรผรทย ย ]HUH 7ย UN EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH
\ร Oร QGD |]HO EDQND NDPX EDQNDVร \DEDQFร VHUPD\HOL EDQND
NDONร QPD YH \DWร Uร P EDQNDVร Qร Q IDDOL\HW J|VWHUGLรทL J|Uย OPHNWHGLU
VRQUDVร ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPH Uย ]JDUร X\JXODQDQ HNRQRPL SROLWLNDODUร Qร Q
EDWร Oร ย ONHOHUFH JHQHO NDEXO J|UPHVL YH GHVWHNOHQPHVL ย ONHPL]LQ 2UWDGRรทX
SD]DUODUร QD \DNร QOร รทร LKUDFDW VHNW|Uย QGH \DรบDQDQ SDWODPD YH 7ย UNL\HยถQLQ Gร รบ
WLFDUHW SRWDQVL\HOLQLQ DUWPDVร JLEL HWNHQOHULQ HWNLVL\OH |]HOLNOH \DEDQFร EDQND
VD\ร Vร QGD DUWร รบ J|Uย OPย รบWย U <DEDQFร EDQND VD\ร Vร 1990 dรถneminde
¶WHQ ¶H \ NVHOPLúWLU $QFDN V|] NRQXVX DUWÕú JHQHO RODUDN úXEH
IDDOL\HWOHUL LOH VÕQÕUOÕ NDOPÕúWÕU 'L÷HU \DQGDQ \HQL SL\DVD NRúXOODUÕQD |]HO
EDQNDODUÕQ D\DN X\GXUDPDGÕNODUÕ YH |]HO EDQND VD\ÕVÕQÕQ ¶WH \DúDQDQ
EDQNDFÕOÕN NUL]LQLQ HWNLVL\OH LWLEDUL\OH ¶D NDGDU JHULOHGL÷L J|U OPHNWHGLU
.DPX EDQNDODUÕQGD D\QÕ G|QHPGH ELU GH÷LúLNOLN J|U OPHPHNWHGLU
¶OHUGHQ LWLEDUHQ LVH EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH NDPX EDQNDODUÕQÕQ
VD\ÕVÕQÕQ D]DOPD WUHQGLQH JLUGL÷L |]HO EDQND VD\ÕVÕQÕQ LVH DUWWÕ÷Õ
J|U OPHNWHGLU ¶WH RODQ EDQND VD\ÕVÕ NUL]L |QFHVL \ÕOÕ
LWLEDUL\OH ¶H NDGDU \ NVHOPLúWLU g]HO EDQND VD\ÕVÕ GD ¶GDQ ¶\H
\ NVHOPLúWLU %X GXUXP VHNW|UGH ILQDQVDO SDUoDODQPD \DúDQGÕ÷ÕQÕ
göstermektedir. 199 \ÕOÕQGD \DúDQDQ ILQDQVDO LVWLNUDUVÕ]OÕN QHGHQL\OH |]HO
EDQND\D HO NRQXOPDVÕ LOH ELUOLNWH EDQND VD\ÕVÕ ¶\H JHULOHPLúWLU
\ÕOÕQGD \DúDQDQ NUL]GHQ VRQUD EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH IDDOL\HW
J|VWHUHQ EDQND VD\ÕVÕQGD DUWÕú GHYDP HWPLú \ÕOÕQGD EDQND LOH UHNRU
VHYL\H\H XODúPÕúWÕU G|QHPLQGH |]HO EDQND VD\ÕVÕ ¶H NDGDU
\ NVHOPLúWLU \ÕOÕ SDUD SURJUDPÕ |QFHVL VHNW|UGH IDDOL\HW J|VWHUHQ EDQND
VD\ÕVÕQD J|UH ILQDQVDO SDUoDODQPD GRUXN QRNWDVÕQD XODúPÕúWÕU
.DVÕP YH ùXEDW NUL]OHULQLQ HWNLVL\OH EDQNDFÕOÕN
VHNW|U Q Q \HQLGHQ \DSÕODQGÕUÕOPDVÕ JHUHNOLOL÷L RUWD\D oÕNPÕú YH EDQNDFÕOÕNWD
J YHQ YH LVWLNUDUÕ VD÷ODPDN DGÕQD UHNDEHWL D]DOWPDN YH D] VD\ÕGD EDQND LOH
\HWLQPH VWUDWHMLVLQH JLGLOPH\H EDúODQPÕúWÕU ùDK|]NDQ %DQNDFÕOÕN
VHNW|U Q Q \HQLGHQ \DSÕODQGÕUÕOPDVÕ SROLWLNDODUÕ VRQXFXQGD \ÕOÕ LWLEDUL\OH
|]HO EDQND VD\ÕVÕ VRQUDVÕ HQ G ú N VHYL\HVL RODQ ¶H NDGDU
JHULOHPLúWLU .DPX EDQNDODUÕQÕQ VD\ÕVÕ GD ¶H JHULOHPLúWLU <DEDQFÕ VHUPD\HOL
EDQND YH NDONÕQPD YH \DWÕUÕP EDQNDODUÕQÕQ VD\ÕVÕQGD GD JHULOHPH \DúDQGÕ÷Õ
J|U OPHNWHGLU $QFDN \DEDQFÕ EDQNDODUÕQ VD\ÕVÕQGDNL D]DOPD \XUWGÕúÕQGDNL
ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUGDQ YH \DEDQFÕ EDQND RODUDN NDEXO HGLOHQ 7 UN
VHUPD\HOL
EDQNDODUÕQ
|]HO
EDúODQPDVÕQGDQ ND\QDNODQPÕúWÕU
EDQND
VWDW V QGH
NDEXO
HGLOPH\H
%DQND %LUOHúPH YH 6DWÕQ $OPDODUÕ %DQNDODUÕQ YH LúWLUDNOHULQLQ GHYLU YH ELUOHúPHOHULQL WHúYLN \|Q QGH
JHWLULOHQ G ]HQOHPHOHULQ GH NDWNÕVÕ\OD YH \ÕOODUÕQGD PDOL VHNW|UGH
GHYLU YH ELUOHúPHOHUGH DUWÕú J|]OHQPHNWHGLU %''. %DQNDFÕOÕN ' ]HQOHPH ve Denetleme Kurumu) ve TBB verilerine göre, bu yönetmelik çerçevesinde
\ÕOÕ YH VRQUDVÕQGD ¶VL J|Q OO WRSODP EDQND ELUOHúPHVL YH VDWÕQ
DOPD JHUoHNOHúPLúWLU 3DPXNEDQN¶ÕQ 7 +DONEDQN¶OD ELUOHúPHVL GH .DVÕP
¶GH JHUoHNOHúPLúWLU
%DQND ELUOHúPH YH VDWÕQ DOPDODUÕQÕ LQFHOHGL÷LPL]GH .DVÕP YH
ùXEDW NUL]OHULQH NDGDU J|Q OO EDQND ELUOHúPHVL YH\D VDWÕQ DOPD
\DúDQPDGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU +D]LUDQ WDULK YH VD\ÕOÕ 5HVPL
*D]HWH¶GH \D\ÕPODQDQ ³%DQNDODUÕQ %LUOHúPH YH 'HYLUOHUL +DNNÕQGD
<|QHWPHOLN´ YH WDULK YH VD\ÕOÕ 5HVPL *D]HWH¶GH
\D\ÕPODQDQ <|QHWPHOLN 'H÷LúLNOL÷L EX DQODPGD DWÕODQ |QHPOL ELU DGÕP ROPXú
YH J|Q OO EDQND ELUOHúPHOHUL YH VDWÕQ DOPDODU LYPH ND]DQPÕúWÕU
*|Q OO EDQND ELUOHúPHOHULQH EDNÕOGÕ÷ÕQGD $÷XVWRV
WDULKLQGH %LUOHúLN 7 UN .|UIH] %DQNDVÕ QÕ W P KDN DODFDN ERUo YH
\ N PO O NOHUL\OH YH W ]HO NLúLOL÷L VRQD HUGLUPHN VXUHWL\OH 2VPDQOÕ
%DQNDVÕ QD GHYUHGLOPLú YH 2VPDQOÕ %DQNDVÕ GD $UDOÕN WDULKL LWLEDUL\OH
*DUDQWL %DQNDVÕ oDWÕVÕ DOWÕQGD ELUOHúPLúWLU
706) E Q\HVLQGHNL 'HPLUEDQN ÕQ +6%& \H GHYUL LVH \LQH $UDOÕN
WDULKLQGH JHUoHNOHúPLúWLU 7HNIHQ <DWÕUÕP YH )LQDQVPDQ %DQNDVÕ LOH
\DWÕUÕP EDQNDFÕOÕ÷Õ DODQÕQGD \ÕOÕQGDQ EX \DQD KL]PHW YHUHQ 7HNIHQ
+ROGLQJ W P EDQNDFÕOÕN LúOHPOHULQGH KL]PHW YHUHQ ELU EDQND KDOLQH
JHOHELOPHN YH KL]PHW \HOSD]HVLQL JHQLúOHWPHN DPDFÕ\OD WLFDUL EDQNDFÕOÕN
OLVDQVÕ RODQ %DQN (NVSUHV L VDWÕQ DOPÕúWÕU %DQN (NVSUHV LQ 7HNIHQ <DWÕUÕP YH
)LQDQVPDQ %DQNDVÕ QD GHYUL (NLP WDULKLQGH WDPDPODQÕUNHQ \HQL
EDQNDQÕQ XQYDQÕ 7HNIHQEDQN ROPXúWXU
2FDN GH LVH 6 PHUEDQN ÕQ 2\DN %DQN D GHYULQH LOLúNLQ
LúOHPOHU WDPDPODQPÕúWÕU 6ÕQDL <DWÕUÕP %DQNDVÕ 0DUW WDULKLQGH
7 UNL\H 6ÕQDL .DONÕQPD %DQNDVÕ $ ù \H GHYUHGLOPLú )LQDQVEDQN GD ùXEDW
GH )LED %DQN LOH ELUOHúPLúWLU
G|QHPLQGHNL ]RUXQOX EDQND ELUOHúPHOHUL EDQNDFÕOÕN
VLVWHPLQGH \DúDQDQ NRQVROLGDV\RQXQ HQ |QHPOL QHGHQL RODUDN RUWD\D
oÕNPDNWDGÕU =RUXQOX ELUOHúPHOHU 706) WDUDIÕQGDQ |]ND\QD÷ÕQÕ WDPDPHQ
\LWLUPLรบ RODQ EDQNDODUD HO NRQXOPDVร VRQUDVร QGD ]RUOD ELUOHรบWLULOHUHN WDVIL\H
HGLOPHVLGLU 6|] NRQXVX EDQNDODUร Q ELUOHรบWLUPH DUDFร Oร รทร \OD WDVIL\H HGLOPHVL
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX Kร ]ODQGร UPร รบWร U
7$%/2 6215$6, %$1.$ %รธ5/(รน0( 9( 6$7,1 $/0$/$5,
+('() %$1.$ =RUXQOX %DQND %LUOHรบPHOHUL ` รฟ รฐsรฒ Aa รผAรป*รถ รฐsรฒ รณ1รฐIรฟAรฝ Tc รบ รฟ(รฐSรน a รฐsรฒ รณ d รน รฐ e f s g รผ ` รณ รบ รฟ(รฐ
รถ รฐSรฒIรณ1รฐ รฟAรฝ ` ( รบ+รท(รธ รฏQรน รธ D e รบ(รถ รฐSรฒIรณ1รฐ รฟAรฝ ` รฟ รฐsรฒ Aa รผAรป hi รฒIรบ รฑ1รธ j รฐsรฒ
e รฝD g รฝ k[รฒ รฐ'elS f รป รผ รถ รฐSรฒIรณTรท(รธ hi รป รฐAรณGรฏQรน รธ s e รบ(รถ รฐsรฒ รณ รต ร รต รผAรน รบ m รถ รฐsรฒ รณ1รฐ รฟAรฝ รต An รน รณ(รบ รฑ1รธpo#Dg รน รธ F รธsรฒAรป รธsรน รถ รฐSรฒIรณ&รฐIรฟAรฝ รธsรฒAรบ m'(q รบ รป รบ รณGรถ รฐsรฒ รณ1รฐ รฟAรฝ h,Ar รธlIa รฐSรฒIรณ รถ รฐsรฒ รณGรฏ รฐ Sรบ รฐSรป ^s รฐ * รฐsรนDรถ รฐsรฒ รณ
s รผAรน Ia รฐSรฒIรณ
h รฟ' a รฐsรฒ รณ ` รฒ รธDรน Ia รฐSรฒIรณ hi รป รฐSรณ รถ รฐsรฒ รณ1รฐIรฟAรฝ uTรป รผ*รฟ(รฐsรป*รถ รฐsรฒIรณ hwvxj รถ รฐsรฒIรณ&รฐIรฟAรฝ รฏ รธDรฒ Ia รฐSรฒIรณ รตiflAรน รฐSรณ Ia รฐSรฒIรณ ht รบ a รฐsรฒ รณ ` รณ รบ รฟ(รฐ'D รถ รฐsรฒ รณ1รฐIรฟAรฝ Tj รฝ รฒ(รฐsรบ0^s รฐ # รฝ รน#รฝ รถ รฐsรฒIรณ&รฐIรฟAรฝ y รฐl รผ รณ Ia รฐSรฒIรณ *|Qย OOย %DQND %LUOHรบPHOHUL รฏwsz รน { รธ' m รถ รฐsรฒ รณ1รฐ รฟAรฝ d รฟ รฐSรฒAรป รฝ(รถ รฐsรฒ รณ1รฐIรฟAรฝ | ` รถ k รถ รฐSรฒIรณ 6DWร Q $OPDODU รธl รบ รน Ia รฐSรฒIรณ รธsรน a รฐsรฒIรณ Sรผm รถ รฐsรฒ รณ&รธSรณ&รฟ'Sรน รธAรฟ ย รบ รป รป รบย T F k รฑ
e รฝ รฒ รถ รฐSรฒIรณ1รฐ รฟAรฝ
รฏ รฐ(รฑ รฒ รฐAรณ รด&รต รถ รถ
%รธ5/(รนรธ/(1 %$1.$ 7$5รธ+ b รบ รน รฐAรฐ รถ รฐSรฒIรณ1รฐ รฟAรฝ ร *ร IรฃAร b รบ รน รฐAรฐ รถ รฐSรฒIรณ1รฐ รฟAรฝ ร *ร IรฃAร b รบ รน รฐAรฐ รถ รฐSรฒIรณ1รฐ รฟAรฝ ร *ร IรฃAร ` Fรถ รฐSรฒIรณ&รฐIรฟAรฝ ร *ร IรฃAร b รบ รน รฐAรฐ รถ รฐSรฒIรณ1รฐ รฟAรฝ ร *ร IรฃAร hi รป รฐSรณGรถ รฐSรฒIรณ&รฐIรฟAรฝ ร *ร IรฃAรฃ รต ร รฏ รฐsรป รณ(รฝ รฒ F รฐ รถ รฐsรฒ รณ1รฐIรฟIรฝ ร *ร IรฃAร c รฐsรป รณGรถ รฐsรฒ รณ1รฐ รฟAรฝ ร *ร Iร Iร hi รป รฐSรณGรถ รฐSรฒIรณ&รฐIรฟAรฝ ร *ร Iร Iร Sรผmerbank Sรผmerbank Sรผmerbank Sรผmerbank ht รบ aIรฐSรฒIรณ
ht รบ Ia รฐSรฒIรณ b รบ รน รฐAรฐ รถ รฐSรฒIรณ1รฐ รฟAรฝ
Sรผmerbank รถ รฐ รฑIรฝ รฒ e รฝ รน aIรฐSรฒIรณ
รถ รฐ รฑIรฝ รฒ e รฝ รน aIรฐSรฒIรณ รถ รฐ รฑIรฝ รฒ e รฝ รน aIรฐSรฒIรณ รถ รฐ รฑIรฝ รฒ e รฝ รน aIรฐSรฒIรณ รถ รฐ รฑIรฝ รฒ e รฝ รน aIรฐSรฒIรณ รตijTรฏ รถ c รฐsรป รณ aIรฐSรฒIรณ1รฐ รฟAรฝ
d รฟ' FรฐSรฒAรป รฝ รถ รฐSรฒIรณ&รฐIรฟAรฝ v รฐSรน รฐSรฒ รบ(รถ รฐSรฒIรณ&รฐIรฟAรฝ [ D| รบ รฒ รฐsรฒ*รฟ' a รฐsรฒ รณ c}jTรถw~ d รฑ*รฐAรณ aIรฐSรฒIรณ รต รธsรณ { รธsรฒ#^s รฐ' รธDรฒIรบ m a รฐsรฒ รณ
ร Sร Iร Aร
ร รท(รธ | รบ รฒ ร รถ รฐSรฒIรณ
ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร Iร ร Sร Iร Iร ร Sร Iร Iร ร Sร Iร Iร ร Sร Iร Iร ร Sร Iร Iร ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร ร ร Sร Iร Iร
/HQFH $PLKXG YH 0LOOHU &XPPLQV YH 5XELR 0LVVDQV (2001), Hartmann, Carletti ve Spagnalo (2003), zorunlu ve gรถnรผllรผ banka
ELUOHรบPHOHULQL
YH
VDWร Q
DOPDODUร
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ
RODUDN
WDQร PODPDNWDGร U 7DEOR ยถGD G|QHPLQGH 7ย UN EDQNDFร Oร N
VLVWHPLQGH ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODUร Q V|] NRQXVX ROPDGร รทร GROD\ร Vร \OD
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ .DVร P YH รนXEDW NUL]OHULQLQ DUGร QGDQ
JHUoHNOHรบWLรทL J|Uย OPHNWHGLU
7DVIL\HOHU $PLKXG YH 0LOOHU 0LVKNLQ * YH +DUWPDQQ
&DUOHWWL YH 6SDJQDOR EDQND WDVIL\HOHULQLQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX
LรบDUHW HWWLรทLQL EHOLUWPHNWHGLU %X oHUoHYHGH 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH
VRQUDVร EDQND ELUOHรบPHOHUL YH GHYUDOPDODUร VRQXFXQGD RUWD\D oร NDQ WDVIL\HOHU
Gร รบร QGD |]ND\QDรทร Qร WDPDPHQ \LWLUHQ EDQNDODUร Q GRรทUXGDQ WDVIL\HVLQLQ GH
LQFHOHQPHVL ID\GDOร RODFDNWร U
7$%/2 6215$6, '2รถ58'$1 8/86$/ %$1.$ 7$6)รธ<(/(5รธ
รฏ รฐ(รฑ รฒ รฐAรณ รด&รต รถ รถ
%$1.$ $', 7ย UNL\H %DรทFร ODU %DQNDVร 7<7 %DQN รธPSH[EDQN 0DUPDUD %DQNDVร %LUOHรบLN <DWร Uร P %DQNDVร 3DUN <DWร Uร P %DQNDVร $WODV <DWร Uร P %DQNDVร 2NDQ <DWร Uร P %DQNDVร 7ย UN 7LFDUHW %DQNDVร 7 รธPDU %DQNDVร
7$5รธ+
7DEOR ยถ\L LQFHOHGLรทLPL]GH ยถGH 7 %DรทFร ODU %DQNDVร Qร Q
NUL]LQGH 7<7 7ย UNL\H 7XUL]P <DWร Uร P 9H 'ร รบ 7LFDUHW %DQNDVร $ รน รธPSH[ YH
0DUPDUD %DQNDVร ยถQร Q .DVร P YH รนXEDW NUL]OHULQGH 3DUN <DWร Uร P
$WODV <DWร Uร P 2NDQ <DWร Uร P YH 7ย UN 7LFDUHW %DQNDVร ยถQร Q \ร Oร QGD LVH
รธPDU %DQNDVร ยถQร Q GRรทUXGDQ WDVIL\H HGLOGLรทL YH VHNW|UGH NRQVROLGDV\RQXQ
JHUoHNOHรบPHVLQH NDWNร VDรทODQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU 'RรทUXGDQ WDVIL\HOHULQ Vร Qร UOร
ROPDVร
WDVIL\H
JHUoHNOHรบHELOPHVL
Vย UHFLQLQ
ND\QDNODQPDNWDGร U
YH
VDGHFH
J|Qย OOย
GHQHWLP
oร Nร รบODUD
RWRULWHVLQLQ
L]LQ
L]QL
LOH
YHULOPHPHVLQGHQ
<HQL *LULรบOHU Finansal parรงalanmaya yol aรงan en รถnemli etken ve gรถstergelerden
ELULVL EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH \DรบDQDQ \HQL EDQND JLULรบOHULGLU รนDK|]NDQ
7$%/2 6215$6, .858/$1 %$1.$/$5 )$$/ 9( .$3$1$1 $<5,0/, %$1.$ $', )DDO %DQNDODU $GDEDQN 7HNVWLOEDQN )LQDQVEDQN 7DLE <DWร Uร P %DQNDVร ([LPEDQN 7XUNLVKEDQN 7DW <DWร Uร P %DQNDVร $OWHUQDWLIEDQN 7HNIHQEDQN รธ0.% 7DNDV YH 6DNO %DQNDVร $QDGROXEDQN 2\DNEDQN 'HQL]EDQN *6' <DWร Uร P%DQNDVร 'LOHU <DWร Uร P EDQNDVร & .UHGL YH .DONร QPD %DQNDVร dDOร N <DWร Uร P %DQNDVร 1XURO <DWร Uร P %DQNDVร 2NDQ <DWร Uร P %DQNDVร
7$5รธ+
รฏ รฐ(รฑ รฒ รฐAรณ รด&รต รถ รถ
%$1.$ $', .DSDQDQ %DQNDODU ,PSH[EDQN 8OXVDO %DQN )LED %DQN (*6 %DQN %DQN .DSLWDO 0DUPDUD %DQNDVร .|UIH] %DQNDVร 7<7 %DQN %LUOHรบLN <DWร Uร P %DQNDVร 7HNIHQ <DW YH )LQ %DQNDVร .HQWEDQN 7RSUDNEDQN 3DUN <DWร Uร P %DQNDVร <XUWEDQN 2NDQ <DWร Uร P %DQNDVร $WODV <DWร Uร P %DQNDVร
7$5รธ+
7DEOR LQFHOHQGLรทLQGH VRQUDVร EDQND\D EDQNDFร Oร N
\DSPD YH YH\D PHYGXDW NDEXO HWPH L]QL YHULOGLรทL EX GXUXPXQ ILQDQVDO
SDUoDODQPD\ร WHWLNOHGLรทL J|Uย OPHNWHGLU g]HOOLNOH YH
G|QHPLQGH VHNW|UH JLULรบOHULQ \DรบDQGร รทร YH VHNW|UGHNL \DSร Qร Q
ER]XOGXรทX DQODรบร OPDNWDGร U )DDOL\HW L]QL YHULOHQ EDQNDODUGDQ ยถVร Qร Q oHรบLWOL
QHGHQOHUOH EDQNDFร Oร N \DSPD YH PHYGXDW NDEXO HWPH L]LQOHUL NDOGร Uร OPร รบ
banka ise halen faaliyetlerini sรผrdรผrmektedir.
(&% ,0) YH * oDOร รบPDODUร QGD GD
J|Uย OGย รทย JLEL 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH G|QHPLQGH \DรบDQDQ
\RรทXQ EDQND JLULรบOHUL ILQDQVDO SDUoDODQPD \DรบDQGร รทร Qร RUWD\D NR\PDNWDGร U <RรทXQODรบPD ] ย
Lence (1996), Demirgรผรง Kunt, Levine ve Laeven (2003), Demirgรผรง
.XQW /HYLQH YH %HFN EDQND \RรทXQODรบPDVร Qร ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ
RODUDN WDQร PODPDNWDGร U 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ NUL]OHUL
|QFHVLQGH \RรทXQ EDQND JLULรบOHULQLQ HWNLVL\OH SDUoDODQPร รบ ELU J|Uย QWย VXQXS ] ย ย ย ย $ ย ' ! 1 (ย ย i !ย " ย - ย .ย ย " 1 . !'& (# ! (ย ) & *
- ย ย
ย
" ! 0 !'& !ย ) ย ย " ย - ย ย ย 'ย ! ย !ย % ' ) ย ! ' wย - &w$
VXQPDGÕ÷ÕQÕQ YH V|] NRQXVX NUL]OHU VRQUDVÕQGD \DúDQDQ EDQND ELUOHúPHOHUL
YH WDVIL\HOHULQLQ EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ \DSÕVÕ ]HULQGHNL HWNLOHULQLQ DQODúÕOPDVÕ
ONHPL]GHNL ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ JHOLúLPLQL RUWD\D NR\DFDNWÕU %X oHUoHYHGH 7 UN EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQGH ILQDQVDO VLVWHPGH NRQVROLGDV\RQ
H÷LOLPLQLQ |QHPOL J|VWHUJHOHULQGHQ ELULVL RODQ EDQND \R÷XQODúPDVÕQÕQ
LQFHOHQPHVL ID\GDOÕ RODFDNWÕU 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10
1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
}
Ey l. 04
21.5
20.6 19.1 20.8 19.4 17.8 18.4 17.8 17.8 16.9 20.3 16.4 16.1 16.7 15.8 16.9 17.7 18.7 18.7
75.2
72.6 72.9 72.5 71.5 70.0 66.3 65.7 71.7 70.2 69.9 66.9 67.6 67.5 69.2 79.5 80.8 82.3 82.3
57.0 55.6 54.0 52.4 50.9 49.0 45.0 44.4 48.4 48.2 48.6 43.8 44.1 46.3 47.8 54.4 58.4 60.3 59.9
90.6 88.9 88.2 88.1 87.3 87.0 79.7 79.9 83.5 83.4 85.7 83.2 83.1 83.2 83.6 92.9 94.9 95.9 95.7
ùHNLO %DQNDFÕOÕN 6HNW|U QGH <R÷XQODúPD
ï ð(ñ ò ðAó ô&õ ö ö à ö ðSòIó&ðsû ðSù#ý ý m[÷*øDù ú û øDù ú1ó(üAû û ðSòSý û ðsù ðAó þ*øAÿ(ð Sû ðSò ý ý ù Ø&ÞSÚIÚ Ü ñIý û ý õi~ ö ÷(øsù ú û øsù ú1ó*üAû û ðSòSý û ý ý ù Ø (Q E \ N EDQNDQÕQ DNWLI E \ NO ÷ Q Q VHNW|U LoLQGHNL SD\ÕQÕ
LQFHOHGL÷LPL]GH \ÕOÕQGD \ ]GH RODQ
en
büyük
banka
\R÷XQODúPDVÕQÕQ NUL]LQGHQ VRQUD G Q\DGDNL NRQVROLGDV\RQ WUHQGLQLQ
WHUVLQH \HQL EDQND JLULúOHULQLQ YH EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q ELODQoRVXQXQ
E \ PHVLQLQ HWNLVL\OH \ÕOÕQGD \ ]GH ¶D NDGDU JHULOHGL÷L \ÕOÕ
KDULo \R÷XQODúPDQÕQ JHULOHPH\H GHYDP HWWL÷L YH \ÕOÕ LWLEDUL\OH \ ]GH
¶H NDGDU JHULOHGL÷L J|U OPHNWHGLU .DVÕP YH ùXEDW NUL]OHUL
VRQUDVÕQGD EDQND ELUOHúPHOHULQLQ YH WDVIL\HOHULQLQ DUWPDVÕ VRQXFXQGD
EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q DNWLI E \ NO ÷ Q Q D]DOPDVÕ LOH ELUOLNWH 0DUW
LWLEDUL\OH HQ E \ N EDQNDQÕQ DNWLI E \ NO ÷ Q Q VHNW|U LoLQGHNL SD\Õ \ ]GH
¶\D \ NVHOPLúWLU
øON EHú EDQNDQÕQ DNWLI E \ NO ÷ Q Q VHNW|U LoLQGHNL SD\ÕQÕ
LQFHOHGL÷LPL]GH \ÕOÕQGD \ ]GH RODQ LON EHú EDQND
\RรทXQODรบPDVร Qร Q \ร Oร QGD \ย ]GH ยถH JHULOHGLรทL NUL]LQGHQ VRQUD
Eย \ย N EDQNDODUD YH NDPX EDQNDODUร QD \|QHOLP QHGHQL\OH \ร Oร QGD \ย ]GH
ยถH NDGDU \ย NVHOGLรทL DQFDN NUL]LQGHQ VRQUD PHYGXDWD JHWLULOHQ
Jย YHQFHQLQ HWNLVL\OH V|] NRQXVX WDULKWHQ LWLEDUHQ \RรทXQODรบPDQร Q JHULOHPH\H
EDรบODPDVร VRQXFXQGD \ร Oร QGD \ย ]GH ยถH NDGDU JHULOHGLรทL YH EX
WDULKWHQ LWLEDUHQ NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ EDรบODGร รทร J|Uย OPHNWHGLU
\ร Oร QGD ED]ร EDQNDODUร Q 706) Eย Q\HVLQH DOร QPDVร VRQXFXQGD V|] NRQXVX
EDQNDODUGDQ GLรทHU EDQNDODUD PHYGXDW NDoร รบร Qร Q YH .DVร P YH รนXEDW
NUL]OHUL VRQUDVร QGD EDQND ELUOHรบPHOHULQLQ YH WDVIL\HOHULQLQ DUWPDVร Qร Q
HWNLVL\OH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q DNWLI Eย \ย NOย รทย Qย Q D]DOPDVร VRQXFXQGD
0DUW WDULKL LWLEDUL\OH LON EHรบ EDQNDQร Q DNWLI Eย \ย NOย รทย Qย Q VHNW|U LoLQGHNL
SD\ร \ย ]GH ยถH \ย NVHOPLรบWLU
รธON RQ YH LON \LUPL EDQNDQร Q DNWLI Eย \ย NOย รทย Qย Q VHNW|U LoLQGHNL
SD\ร Qร LQFHOHGLรทLPL]GH GH LON EHรบ EDQND \RรทXQODรบPDVร QD EHQ]HU ELU
HรทLOLP ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ \RรทXQODรบPDQร Q
D]DOPDVร QD UDรทPHQ Nrizinde mevduata tam gรผvence getirilmesinin
HWNLVL\OH VLVWHPGHNL ]D\ร I Jย oVย ] YH YHULPVL] EDQNDODUร Q D\ร NODQDPDGร รทร YH
\ร Oร QGDQ |QFH EDQND JLULรบOHULQLQ GH ROPDVร Qร Q HWNLVL\OH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ JHUoHNOHรบHPHGLรทL DQFDN \ร Oร QGD EDรบOD\DQ ILQDQVDO
\RรทXQODรบPD \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q \HQLGHQ
\DSร ODQGร Uร OPDVร oDOร รบPDODUร VRQXFXQGD V|] NRQXVX EDQNDODUร Q EDQNDFร Oร N
VLVWHPL Gร รบร QD oร NDUร OPDVร VRQXFXQGD LYPH ND]DQPร รบ YH .DVร P YH
รนXEDW NUL]OHULQGHQ VRQUD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ L\LFH EHOLUJLQOHรบPLรบWLU
6RQXo RODUDN \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
EDรบODPDVร QD UDรทPHQ \HWHUVL] NDOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU .DVร P YH รนXEDW
NUL]OHUL |QFHVLQGH NRQVROLGH RODPDPร รบ EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \DรบDQDQ
EDQNDFร Oร N NUL]L VRQUDVร QGD ]D\ร I EDQNDODUร Q VLVWHP Gร รบร QD oร NPDVร LOH ELUOLNWH
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ
7ย UN
EDQNDFร Oร N
VLVWHPLQGH
JHUoHNOHรบWLรทL
J|Uย OPHNWHGLU 7H]GH HOH DOร QDQ JHOLรบPLรบ YH JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHULQ
EDQNDFร Oร N
VLVWHPOHUL
J|]
|Qย QGH
EXOXQGXUXOGXรทXQGD
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ JHUoHNOHรบWLรทL GRรทUXODQPDNWDGร U gQย Pย ]GHNL G|QHPGH $%
Vย UHFLQLQ Kร ]ODQPDVร YH Gย Q\D JHQHOLQGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ GDKD GD
DUWPDVÕ GXUXPXQGD XOXVODUDUDVÕ UHNDEHW J F Q DUWÕUPDN ]RUXQGD NDODFDN
RODQ 7 UN EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQGH \R÷XQODúPDQÕQ DUWPDVÕ EHNOHQPHOLGLU +HUILQGDKO +LUVFKPDQQ ++ (QGHNVL %DQNDFÕOÕN
VLVWHPLQGH
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ
|QHPOL
J|VWHUJHOHULQGHQ ELULVL GH PHYGXDWWDNL \R÷XQODúPD\Õ J|VWHUHQ ++ HQGHNVLGLU
,0) g]HOOLNOH 706) WDUDIÕQGDQ HO NRQXODQ EDnkalardan büyük
EDQNDODUD PHYGXDW NDoÕúÕ \DúDQGÕ÷Õ J|] |Q QGH EXOXQGXUXOGX÷XQGD ++
HQGHNVLQLQ |QHPL DQODúÕOPDNWDGÕU 7 UN EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQGH HQ E \ N LON
EHú LON YH LON DoÕVÕQGDQ ++ HQGHNVLQLQ JHOLúLPL ùHNLO ¶GH
LQFHOHQPHNWHGLU 1400 1300 1200 1100 1000 900 800 700 600 500 400 300
1987 1988
555
456
478
542
503
362
452
453
1228
1009
964
927
851
701
783
749
1314
1090 1065
1048
990
849
899
1331
1103 1074
1058
1001
870
917
1986
t i ¡ £¢M¡
1989
1990 1991
1992
1993 1994
1997 1998
1999
2002
2003
Ey l.0 4
339
403
467
554
697
853
898
966
734
884
997
1059 1110
748
906
1012
1079 1129
1995
1996
2000 2001
425
414
330
400
427
461
364
754
681
462
613
661
700
635
864
868
780
627
759
782
802
882
885
801
659
793
804
822
ùHNLO %DQNDFÕOÕN 6HNW|U QGH 0HYGXDW <R÷XQODúPDVÕ ++ (QGHNVL
ï ð(ñ ò ðAó ô õ ö ö à ö ðsò ó1ðSû ðsù ý ý m ÷(øDù ú û øDù ú ó(üAû û ðsòSý û ðsù ðAó þ*øAÿ(ð Sû ðSò ý #ý ù Ø ÞAÚAÚ(Ü ñIý û ý ú ú ò õi~ ö ÷*øDù ú û øDù ú ó(üIû û ðsòAý û ý #ý ù Ø (Q E \ N EDQND DoÕVÕQGDQ ++ HQGHNVLQL LQFHOHGL÷LPL]GH
\ÕOÕQGD RODQ ++ HQGHNVLQLQ WDP ILQDQVDO VHUEHVWOHúPHQLQ HWNLVL\OH
\ÕOÕQGD ¶\H JHULOHGL÷L DQFDN ¶GH ¶\H \ NVHOGL÷L J|U OPHNWHGLU
NUL]L VRQUDVÕQGD PHYGXDWD WDP J YHQFH JHWLULOPHVLQLQ HWNLVL\OH
\ÕOÕQGD ¶D NDGDU JHULOH\HQ ++ HQGHNVL GDKD VRQUDNL \ÕOODUGD DUWPD\D
EDúODPÕú YH \ÕOÕ LWLEDUL\OH ¶H NDGDU \ NVHOPHVLQH UD÷PHQ \ÕOÕ
LWLEDUL\OH ¶H \ÕOÕQGD ¶D JHULOHGL÷L J|U OPHNWHGLU \ÕOÕQGD 7
(PODN %DQNDVÕ¶QÕQ PHYGXDWODUÕQÕQ ELU NÕVPÕQÕQ YH WDULKLQGH 7
øPDU %DQNDVÕ¶QÕQ PHYGXDWODUÕQÕQ =LUDDW %DQNDVÕ¶QD GHYUHGLOPHVL YH
EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH IDDOL\HW J|VWHUHQ EDQND VD\ÕVÕQÕQ D]DOPDVÕ
VRQXFXQGD ++ HQGHNVL \ร Oร QGD ยถH \ร Oร QGD ยถ\H 0DUW
LWLEDUL\OH UHNRU VHYL\H RODQ ยถH \ย NVHOPLรบWLU
รธON EHรบ EDQNDQร Q Doร Vร QGDQ ++ HQGHNVLQL LQFHOHGLรทLPL]GH
\ร Oร QGD RODQ ++ HQGHNVL WDP ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPH VRQUDVร QGD
UHNDEHWLQ DUWPDVร YH NUL]L VRQUDVร QGD PHYGXDWD WDP Jย YHQFH
JHWLULOPHVLQLQ HWNLVL\OH \ร Oร QGD ยถ\H NDGDU JHULOHPLรบWLU \ร O VRQX
LWLEDUL\OH ยถH \ย NVHOHQ ++ HQGHNVL SDUD SURJUDPร Qร Q HWNLVL\OH ยถH
JHULOHPLรบ DQFDN .DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD EDQND
ELUOHรบPHOHULQLQ YH WDVIL\HOHULQLQ DUWPDVร Qร Q HWNLVL\OH \ร Oร LWLEDUL\OH ยถ\H 2002โ de 853โ e; 2003โ de 898โ e 0DUW WDULKL LWLEDUL\OH ยถH \ย NVHOPLรบWLU รธON RQ YH LON \LUPL EDQND Doร Vร QGDQ ++ HQGHNVLQL
LQFHOHGLรทLPL]GH LON EHรบ EDQND \RรทXQODรบPDVร QD EHQ]HU ELU HรทLOLPLQ ROGXรทX
gรถrรผlmektedir. ยถGD G|YL] LรบOHPOHULQGH YH VHUPD\H KDUHNHWOHULQGH WDP
VHUEHVWOHรบPHQLQ NDPXQXQ ILQDQVPDQ Doร รทร Qร NDSD\DELOPHN LoLQ X\JXODQDQ
\ย NVHN UHHO IDL] SROLWLNDODUร Qร Q YH NUL]LQGH PHYGXDWD WDP Jย YHQFH ] ยค
JHWLULOPHVLQLQ HWNLVL\OH VLVWHPGHNL ]D\ร I Jย oVย ] YH YHULPVL] EDQNDODUร Q D\ร NODQDPDPDVร Qร Q HWNLVL\OH ILQDQVDO SDUoDODQPDQร Q GH FRQVROLGDWLRQ
\DรบDQGร รทร YH \ร Oร QGDQ |QFH EDQND JLULรบOHULQLQ GH ROPDVร Qร Q HWNLVL\OH
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ JHUoHNOHรบHPHGLรทL DQFDN \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPDVร oDOร รบPDODUร VRQXFXQGD V|]
NRQXVX EDQNDODUร Q EDQNDFร Oร N VLVWHPL Gร รบร QD oร NDUร OPDVร VRQXFXQGD ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ EDรบODGร รทร YH .DVร P YH รนXEDW NUL]OHULQGHQ
VRQUD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ Kร ]ODQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU
Sonuรง olarak, HH endeksine gรถre finansal konsolidasyonun 1997
\ร Oร QGD EDรบODGร รทร DQFDN \HWHUOL ROPDGร รทร J|Uย OPHNWHGLU .DVร P YH รนXEDW
NUL]OHUL |QFHVLQGH NRQVROLGH RODPDPร รบ EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \DรบDQDQ
EDQNDFร Oร N NUL]L VRQUDVร QGD ]D\ร I EDQNDODUร Q VLVWHP Gร รบร QD oร NPDVร LOH ELUOLNWH
++ HQGHNVLQLQ UHNRU VHYL\HOHUH \ย NVHOGLรทL YH 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH ย
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ XOXVODUDUDVร GHQH\LPOHUย J|] |Qย QH DOร QGร รทร QGD JHUoHNOHรบWLรทL J|Uย OPHNWHGLU gQย Pย ]GHNL G|QHPGH $% Vย UHFLQLQ Kร ]ODQPDVร
ve dรผnya genelinde finansal konsolidasyonun devam etmesi durumunda ยฅยงยฆ
ย ย ยฌ ยญ ยฎย ยฏ ยจยฃยฉ,ยฉยซยช ย ย ยฌ ]0ยฒ ยณ ยด ยด ยด (# 1 ยต} 1 ( ' ) #ยถ ! ยฉ ! 0 ยท & & %0 '(# ' ! ยฉ ! 0 - & % &0 ยธยฃ - % $ ย ' ! 1 (ย % & ยฉ )ยฐ * ยฑยฃ ' *
XOXVODUDUDVร UHNDEHW Jย Fย Qย DUWร UPDN ]RUXQGD NDODFDN RODQ 7ย UN EDQNDFร Oร N
VLVWHPLQGH ++ HQGHNVLQLQ DUWPDVร EHNOHQPHNWHGLU
)LQDQVDO .RQVROLGDV\RQXQ 7ย UN %DQNDFร Oร N 6LVWHPLQH (WNLVL Tezin
bu
bรถlรผmรผnde,
finansal
]
konsolidasyonunย EDQNDFร Oร N
sektรถrรผne etkiVLย ย \ร Oร Mart 2004 dรถnemini kapsayan ve Tรผrkiye
%DQNDODU %LUOLรทL WDUDIร QGDQ \D\ร PODQDQ JHOLU WDEORVX YH GLรทHU EDQND ELOJLOHUL
รบXEH YH oDOร รบDQ VD\ร Vร YH 7& 0HUNH] %DQNDVร WDUDIร QGDQ \D\ร PODQDQ 7/ YH
<3 IDL] RUDQODUร YH ELODQoR YHULOHUL NXOODQร ODUDN HWNLQOLN YHULPOLOLN YH ILQDQVDO
LVWLNUDU J|VWHUJHOHUL UDV\R DQDOL]L DUDFร Oร รทร \OD LUGHOHQHFHN ELUELUOHULQH J|UH
DYDQWDMODUร YH GH]DYDQWDMODUร RODQ SDUDPHWULN YH SDUDPHWULN ROPD\DQ ยฌ
yรถntemler ihmal edilecektirย \ร Oร JHOLU WDEORVX YH ELODQoR YHULOHUL iรงin
%''. YHULOHUL NXOODQร ODFDNWร U *HoPLรบH \|QHOLN YHUL Nร Vร Wร QHGHQL\OH EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย DQDOL]LQGH 7/ YH <3 D\Uร Pร GD J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOPDPร รบ 706)
NDSVDPร QGD ROPD\DQ |]HO YH \DEDQFร PHYGXDW EDQNDODUร JUXEX LVH D\Uร ELU bรถlรผmde (4.6) รถzet olarak aQDOL] HGLOHFHNWLU 5DV\R DQDOL]LQGHQ elde edilen sonuรงlar finansal konsolidasyon
Vย UHFL LOH LOLรบNLOHQGLULOPH\H oDOร รบร ODFDNWร U %|\OHFH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ LOH
HWNLQOLN YHULPOLOLN UHNDEHW NRรบXOODUร YH ILQDQVDO LVWLNUDU PDNUR YH PLNUR
ED]GD DUDVร QGDNL LOLรบNL WH]GH DQDOL] HGLOPLรบ RODFDNWร U (WNLQOLรทH (WNLVL
%LOLQGLรทL ย ]HUH HWNLQOLN JLUGLOHULQ YH oร NWร ODUร Q \DUDWWร รทร VRQXoODUร LIDGH
HWPHNWHGLU gUQHรทLQ oร NWร ODUร Q LVWHQHQ HWNL\L \DUDWPDVร HWNLQOLรทLQ VDรทODQGร รทร Qร
LIDGH HWPHNWHGLU รธQDQ YH dDQND\D YH g] oDOร รบPDODUร QGD
WRSODP NUHGLOHULQ WRSODP DNWLIOHU LoHULVLQGHNL SD\ร Qร PHYGXDWร Q NUHGL\H
G|Qย รบย P RUDQร Qร YH WDKVLOL JHFLNPLรบ DODFDNODUร Q WRSODP NUHGLOHUH RUDQร Qร
EDQNDODUD LOLรบNLQ HWNLQOLN RUDQODUร RODUDN NXOODQPร รบODUGร U 6|] NRQXVX
oDOร รบPDODUGD JLUGLOHULQ UHHO VHNW|UH NUHGL RODUDN NXOODQGร Uร OPDVร YH oร NWร ODUร Q
WDKVLOL JHFLNPLรบ DODFDNODUD G|Qย รบPHPHVL HWNLQOLN RODUDN NDEXO HGLOPHNWHGLU ยฎ ยฅ ยฒ ยฉ x" ย ย ( ย ย ! ! % 0$ ! % $ %0- $ !# " 1#" ! 0 !'& !# ) ย " ย - ย ย ย ย ! ย ! % ' ) ย ! ' ย - & ! ) " ! 0 ยฎย ยฎ !xยนiยนยบ ! ' ยป% ! ' 0 & 1 $ 0 " ยป ' ( ) ' * 7 ยฐ0 ย " ! 0 ยท & & p% %0 (# t 0 ' % ! ย ( ' ย $ ย ( - !ยบ ย ย ย ยบ" ยผย - ยฝ% / ย ยฝ$ !ย 0 & ! (ย ยฝ- & & ( ยฎย " ยพ ! 0 & & 1 ( - # & ! (ย (x& 10 & * ยฟ ! . (# } performans รถlรงme yรถntemleri kabaca rasyo analizi, parametrik (ekonometrik) ve parametrik ยญ $ ( - ! ยช (ย (ย ยป% ' wย $ ร ' (# ( - ย ! '(# ' ยผ$ ยฝย ร 'ย ย " ย ย ยญ - & " * ยฉ ร ' ย ย / ,$ ! - ย ! (# ' ! / ย % ! !# ยป ! ' ! #ร ย # ! )ร # ยฐ ! ยปร &0 & ยช ร ! !'. ย *
Tezde sรถz konusu oranlar irdelenecek ve finansal konsolidasyon ile
LOLรบNLOHQGLULOPH\H oDOร รบร ODFDNWร U
7RSODP .UHGLOHULQ 7RSODP $NWLIOHU รธoHULVLQGHNL 3D\ร 5HHO VHNW|UH NXOODQGร Uร ODQ NUHGLOHULQ WRSODP DNWLIOHU LoHULVLQGHNL
SD\ร Qร Q \ย NVHN ROPDVร EDQNDODUร Q DQD DUDFร Oร N IRQNVL\RQXQX \HULQH
JHWLUGLรทLQL DU]XODQDQ oร NWร \D \|QHOGLรทLQL J|VWHUPHNWHGLU 'LรทHU ELU LIDGH\OH
ND\QDNODUร Qร DU]XODQDQ oร NWร \D \|QOHQGLUHUHN HWNLQ ROGXรทXQX J|VWHUPHNWHGLU
$PLKXG YH 0LOOHU dDQND\D YH g] รนHNLO ยถGD WRSODP
NUHGLOHULQ WRSODP DNWLIOHU LoHULVLQGHNL SD\ร J|Uย OPHNWHGLU
46.0
45.0
39.7
36.8
38.2
37.5
30
40.9 31.7 30.4
25
28.2
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
20
24.8 24.5
19.9
รนHNLO 7RSODP .UHGLOHULQ %LODQoR %ย \ย NOย รทย รธoLQGHNL 3D\ร
Eyl.04
35
42.3
2003
40.9
41.8
2002
40
43.1
44.7 42.2
2001
45
2000
50
1986
รฏ รฐ(รฑ รฒ รฐAรณ รด&รตi~ย ย รถ รท(รธsรน รบ รป รธsรน รบ1รณ*รผAรป รป รฐSรฒSรฝ รป รฐSรน รฐAรณ รพ(รธIรฟ(รฐ Sรป รฐSรฒ รฝ #รฝ รน ร 1ร Aร Aร (ร รฑIรฝ รป รฝ(รบ รบ รฒFรถ รฏ รท(รธDรน รบ รป รธDรน รบ1รณ(รผIรป รป รฐsรฒAรฝ รป ย รฝ #รฝ รน ร
รนHNLO ยถGD GD J|Uย OGย รทย JLEL 1996 dรถneminde kredilerin
ELODQoR LoHULVLQGHNL SD\ร Qร Q \ย ]GH LOH \ย ]GH DUDVร QGD GDOJDODQGร รทร gรถrรผlmektedir. 1989 1994 dรถneminde kredilerin toplam aktifler iรงerisindeki
SD\ร Qร Q D]DOGร รทร 1996 dรถneminde yรผzde 37,5โ ten yรผzde 44,7โ ye
\ย NVHOGLรทL J|Uย OPHNWHGLU %DQND JLULรบOHULQLQ ROGXรทX DQFDN EDQND
\RรทXQODรบPDVร YH ++ HQGHNsinin artarak finansal konsolidasyon sรผrecinin
EDรบODGร รทร \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ NUHGLOHULQ WRSODP DNWLIOHU LoHULVLQGHNL SD\ร Qร Q
Kร ]OD D]DOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU
$QFDN .DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD \ร Oร
itibariyle yรผzde 24,5โ e gerileyen vH \ร O VRQX LWLEDUL\OH \ย ]GH ยถH
NDGDU JHULOH\HQ NUHGLOHULQ WRSODP DNWLI LoHULVLQGHNL SD\ร HNRQRPLGHNL Eย \ย PH
SHUIRUPDQVÕQD ED÷OÕ RODUDN NUHGL NXOODQÕFÕODUÕQÕQ JHUL |GHPH NDELOL\HWOHULQLQ
JHoPLú G|QHPOHUH J|UH DUWPDVÕ NDPX ERUoODQPD VHQHWOHULQLQ JHWLULVLQLQ
D]DOPDVÕ LOH NUHGL NXOODQGÕUPDQÕQ |QHP ND]DQPDVÕ LOH ELUOLNWH (\O O
LWLEDUL\OH \ ]GH ¶\H \ NVHOPLúWLU
6RQXo RODUDN ILQDQV VHNW|U QGH NRQVROLGDV\RQ H÷LOLPLQLQ EDúODGÕ÷Õ
\ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ WRSODP NUHGLOHULQ ELODQoR E \ NO ÷ LoHULVLQGHNL
SD\ÕQÕQ D]DOGÕ÷Õ DQFDN \ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
XOXVODUDUDVÕ VHYL\HOHUH XODúPDVÕ LOH ELUOLNWH NUHGLOHULQ ELODQoR E \ NO ÷
LoHULVLQGHNL SD\ÕQÕQ DUWPD\D EDúODGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU
0HYGXDWÕQ .UHGL\H '|Q ú P 2UDQÕ 7RSODP NUHGLOHULQ WRSODP PHYGXDWODUD RUDQÕ PHYGXDWODUÕQ KDQJL
DODQODUD SODVH HGLOGL÷LQL EHOLUOHPHN EDNÕPÕQGDQ |QHPOL ELU J|VWHUJHGLU
dDQND\D YH g] 0HYGXDWODUÕQ NUHGL\H G|Q úPHVL EDQNDFÕOÕN
VLVWHPLQLQ HWNLQOL÷LQL RUWD\D NR\PDNWDGÕU ÕÚÛ ÌÓ
ÖÑÏ Ù Ø
Ö ÓÌÓÌ× Ô ÕÒ ÔÓ ÎÒ Ñ ÍÐ Í ÎÏ Ð Ë ÌÍ
600
90
550 80
500 450
70
400 350
60
300 50
250 200
ÛØã
Ó× â ÜÌ ßá ßà ÝÞ Ü Ô ÓÓ ÎÒ Ñ ÍÐ ÏÎÏ ÜÜ Ë ÌÍ
40
150 100
1987
1988 1989
1990 1991
1992 1993
1994 1995
1996 1997
1998 1999
2000 2001
2002 2003 Eyl.04
Toplam Kredi Hacmi
183
153
155
168
161
172
191
165
191
239
292
249
226
233
195
139
161
230
Toplam Mevduat
244
218
217
207
218
231
245
273
299
385
423
441
533
496
549
465
422
451
75
70
71
81
74
74
78
60
64
62
69
57
42
47
36
30
38
51
äæå ç è é ê ç ë è ì í î ï0å í ð ñZò ó ô
ùHNLO 0HYGXDWÕQ .UHGL\H '|Q ú P 2UDQÕ
30
ï ð(ñ ò ðAó ô&õi~ ö ÷(øsù ú û øsù ú1ó*üAû û ðSòSý û ðSù ðAó þ(øIÿ(ð Sû ðSò ý #ý ù Ø1ÞAÚAÚ(Ü ñIý û ý(ú ú òFö ï ÷(øDù ú û øDù ú1ó(üIû û ðsòAý û ý #ý ù Ø Ã õiflAû ðl ó*ù ø esú*þ(ð q ú+÷(øÄ f Sû ð Å Fø ÷ esü ð Iõ}Æ |,hwÇ ñ1øºÈ ×*ÛIãAÙ É ×1ÚAÚ Ê r zsù ø þ*øAÿ*ðlSû ðsò ý #ý ù Ø ùHNLO ¶GH J|U OG ÷ JLEL G|QHPLQGH PHYGXDWÕQ
NUHGL\H G|Q ú P RUDQÕ \ ]GH ¶WHQ \ ]GH ¶H \ NVHOPLúWLU NUL]L LOH
ELUOLNWH G|Q ú P RUDQÕQÕQ \ ]GH ¶D JHULOHGL÷L J|U OPHNWHGLU %DQND
JLULúOHULQLQ ROGX÷X DQFDN EDQND \R÷XQODúPDVÕ YH ++ HQGHNVLQLQ DUWWÕ÷Õ YH
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ EDรบODGร รทร \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ LVH
PHYGXDWร Q NUHGL\H G|Qย รบย P RUDQร Kร ]OD D]DOPร รบWร U
.DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD \ร Oร LWLEDUL\OH
PHYGXDWร Q NUHGL\H G|Qย รบย P RUDQร \ย ]GH ยถ\D JHULOHPLรบWLU \ร O VRQX
LWLEDUL\OH LVH \ย ]GH ยถD NDGDU JHULOH\HQ PHYGXDWร Q NUHGL\H G|Qย รบย P RUDQร
(\Oย O LWLEDUL\OH \ย ]GH ยถH \ย NVHOPLรบWLU
6RQXo RODUDN ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQH JLULOHQ \ร Oร QGDQ
LWLEDUHQ PHYGXDWร Q NUHGL\H G|Qย รบย P RUDQร Qร Q D]DOGร รทร DQFDN ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ XOXVODUDUDVร VHYL\H\H XODรบPDVร LOH ELUOLNWH HWNLQOLรทLQ DUWPD\D
EDรบODGร รทร J|Uย OPHNWHGLU $QFDN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH NRQVROLGDV\RQXQ
HWNLQOLรทH ROXPOX HWNLOHULQLQ JHFLNPHVLQLQ DUNDVร QGD \ร Oร QGD \DรบDQDQ
*ย QH\GRรทX $V\D YH /RQJ 7HUP &DSLWDO 0DQDJHPHQW /7&0 YH
5XV\D NUL]OHUL QHGHQL\OH Gร รบ NRQMRQNWย Uย Q N|Wย ROPDVร EDWร N NUHGLOHUH NDUรบร Oร N
D\Uร OPDPDVร LoLQ FDQOร J|VWHULOPHVL oHรบLWOL ELODQoR PDN\DMODPD WHNQLNOHULQLQ
NXOODQร OPDVร ED]ร EDWร N JUXS NUHGLOHULQLQ FDQOร J|VWHULOPHVL NRQVROLGDV\RQXQ
XOXVODUDUDVร VHYL\HOHULQ DOWร QGD ROPDVร \ย NVHN UHHO IDL]OHU YH Gร รบODPD HWNLVL
EXOXQPDNWDGร U 7ย P EX ROXPVX]OXNODUร Q .DVร P YH รนXEDW
NUL]OHULQLQ DUGร QGDQ JLGHULOPHVL LOH ELUOLNWH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH \DรบDQDQ konsolidasyon sรผrecinde etkinlikte iyileรบPH J|]OHPOHQPLรบWLU 7DKVLOL *HFLNPLรบ $ODFDNODUร Q 7RSODP .UHGLOHUH 2UDQร 7DKVLOL JHFLNPLรบ DODFDNODUร Q 7*$ WRSODP NUHGLOHUH RUDQร DNWLI
NDOLWHVLQLQ HQ |QHPOL J|VWHUJHOHULQGHQ ELULVL RODUDN NDEXO HGLOPHNWHGLU รธQDQ
2000 ve ร ankaya ve ร z, 2001). %DQNDQร Q HQ |QHPOL oร NWร Vร Qร Q NUHGL
ROGXรทXQX Gย รบย Qย UVHN 7*$ RUDQร oร NWร Qร Q QH NDGDU HWNLQ NXOODQร OGร รทร Qร QH
NDGDUร Qร Q EDWร รทD G|Qย รบWย รทย Qย J|VWHUPHNWHGLU รนHNLO ยถGH \ร OODUร
LWLEDUL\OH 7*$ RUDQร J|Uย OPHNWHGLU
25
15
20
10
5
0 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Brรผt TGA/Kredi
7.6
7.3
7.3
3.8
4.3
5.4
3.6
3.3
4.2
2.8
2.1
2.2
7.6
Net TGA/Kredi
6.2
4.5
2.8
1.5
1.3
2.1
1.5
1.4
2.0
1.3
0.8
1.1
4.4
11.9 11.5 17.2 23.4 14.4 4.6
4.6
5.9
7.0
1.7
Ey l. 04 6.5 0.7
รนHNLO 7DKVLOL *HFLNPLรบ $ODFDNODUร Q 7RSODP .UHGLOHUH 2UDQร รตwรถ รท'รธ'รถ รน'รบ รปiรผย รฝยซรพ รฟ รน รถlรธ รถ รถ รน รถ รถlรธ pรท รธpรพ รตยบรฟ รน รถยฃรธ
%Uย W 7*$ยถQร Q WRSODP NUHGLOHUH RUDQร QD EDNWร รทร Pร ]GD
G|QHPLQGH Vย UHNOL JHULOHGLรทL DQODรบร OPDNWDGร U โ da yรผzde 7,6 olan brรผt
7*$ยถQร Q WRSODP NUHGLOHUH RUDQร \ร Oร LWLEDUL\OH \ย ]GH ยถH NDGDU
JHULOHPLรบWLU $QFDN EX JHULOHPHQLQ QH NDGDU JHUoHรทL \DQVร WWร รทร WDUWร รบPDOร Gร U
%LOLQHQ WHPHO QHGHQOHU RODUDN EDWร N NUHGLOHULQ NDUรบร Oร N D\Uร OPDPDVร LoLQ FDQOร
gรถstHULOPHVL oHรบLWOL ELODQoR PDN\DMODPD WHNQLNOHULQLQ NXOODQร OPDVร |]HO
EDQNDODUร Q NDPX NXUXOXรบODUร QD NXOODQGร UGร รทร NUHGLOHULQ 7*$ LoHULVLQGH
J|VWHULOHPHPHVL YE VRUXQOX JUXS NUHGLOHULQLQ FDQOร J|VWHULOPHVL
gรถsterilmektedir (OECD, 2002).
2FDN WDULKL LWLEDUL\OH X\JXODPD\D EDรบODQDQ \HQL ยณ7HN 'ย ]HQ
+HVDS 3ODQร ยถQGDยด EDQNDODU WDUDIร QGDQ ELOGLULOHQ 7*$ยถODUOD LOJLOL \HQL ELU
Gย ]HQOHPH\H JLGLOPHVL LOH ELUOLNWH 7*$ RUDQร DUWPD\D EDรบODPร รบ YH \ร Oร
LWLEDUL\OH \ย ]GH ยถD \ย NVHOPLรบWLU .DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL
VRQUDVร QGD \ร O VRQX LWLEDUL\OH LVH \ย ]GH ยถH NDGDU \ย NVHOHQ 7*$
RUDQร EDQNDODUร Q NUHGL NXOODQGร Uร UNHQ GDKD |]HQOL GDYUDQPDODUร HNRQRPLGHNL
Eย \ย PH SHUIRUPDQVร QD EDรทOร RODUDN NUHGL NXOODQร Fร ODUร Qร Q JHUL |GHPH
NDELOL\HWOHULQLQ JHoPLรบ G|QHPOHUH J|UH DUWPDVร YH รธVWDQEXO \DNODรบร Pร QD
DOร QDQ NUHGLOHUGHNL DUWร รบร Q HWNLVL\OH (\Oย O LWLEDUL\OH \ย ]GH ยถH
JHULOHPLรบWLU %''.
6RQXo RODUDN ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ EDรบODGร รทร \ร Oร QGDQ
LWLEDUHQ 7*$ RUDQร DUWPD\D EDรบODPร รบ DQFDN ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบWร รทร YH \ร OODUร QGD 7*$ RUDQร
JHULOHPLรบWLU
(WNLQOLN J|VWHUJHOHUL RODUDN NXOODQGร รทร Pร ] WRSODP NUHGLOHULQ WRSODP
DNWLIOHU LoHULVLQGHNL SD\ร PHYGXDWร Q NUHGL\H G|Qย รบย P RUDQร YH EUย W 7*$ยถQร Q
WRSODP NUHGLOHUH RUDQร LQFHOHQGLรทLQGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH
HWNLQOLรทLQ D]DOGร รทร DQFDN EDQNDFร Oร รทร Q \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPDVร SURJUDPร
VRQXFXQGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบPDVร
EDQNDODUร Q NUHGL NXOODQGร Uร UNHQ GDKD |]HQOL GDYUDQPDODUร HNRQRPLGHNL
Eย \ย PH SHUIRUPDQVร QD EDรทOร RODUDN NUHGL NXOODQร Fร ODUร Qร Q JHUL |GHPH
NDELOL\HWOHULQLQ JHoPLรบ G|QHPOHUH J|UH DUWPDVร YH รธVWDQEXO \DNODรบร Pร QD
DOร QDQ NUHGLOHUGHNL DUWร รบร Q HWNLVL\OH HWNLQOLรทLQ DUWPD\D EDรบODGร รทร J|Uย OPHNWHGLU 9HULPOLOLรทH (WNLVL 9HULPOLOLN ND\QDNODU LOH QH ย UHWLOGLรทL LOH LOLรบNLOLGLU 9HULPOLOLรทLQ
|Ooย OPHVL DVOร QGD ย UHWNHQOLรทLQ |Ooย OPHVLGLU %DQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH ย UHWLP
oร NWร ODU IL]LNL RODUDN |Ooย OHPHGLรทLQGHQ \DUDWร ODQ NDWPD GHรทHU GH ILQDQVDO
DUDFร ODUGD |QHPOL ER\XWWD ROPDGร รทร QGDQ YHULPOLOLN SHUVRQHO YH รบXEH VD\ร Vร
bilanรงo, gelir JLGHU WDEORVXQGDQ \ROD oร Nร ODUDN |Ooย OPH\H oDOร รบร OPDNWDGร U
%DQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH YHULPOLOLรทLQ |Ooย OPHVLQGH NXOODQร ODQ ELU oRN J|VWHUJH
ROPDNOD ELUOLNWH WH]GH $OWXQEDรบ YH 0RO\QHX[ ร ankaya ve ร z (2001),
* $NJย o YH )LWFKยถLQ NXOODQPร รบ ROGXรทX รบXEH EDรบร QD
oDOร รบDQ VD\ร Vร EUย W JLGHUOHULQ WRSODP DNWLIOHUH RUDQร EUย W JLGHUOHULQ IDDOL\HW
JHOLUOHULQH RUDQร QHW NRPLV\RQ JHOLUOHULQLQ EUย W JHOLUOHU LoHULVLQGHNL SD\ร QHW ! "
VHUPD\H SL\DVDVร LรบOHP NDUODUร Qร Q IDDOL\HW JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร YHULPOLOLN
J|VWHUJHVL RODUDN NXOODQร ODFDNWร U
รนXEH %Dรบร QD dDOร รบDQ 6D\ร Vร *HOLรบLPL รนXEH EDรบร QD oDOร รบDQ VD\ร Vร Qร Q DUWPDVร |Qย Pย ]GHNL G|QHPOHUGH
JLGHUOHULQ
DUWDFDรทร Qร
GROD\ร Vร \OD
รบXEH
YHULPOLOLรทLQLQ
D]DODFDรทร Qร
J|VWHUPHNWHGLU $OWXQEDรบ YH 0RO\QHX[ 0LVKNLQ YH )LWFK
รนXEH EDรบร QD oDOร รบDQ VD\ร Vร QGDNL JHOLรบPHQLQ DQODรบร ODELOPHVL LoLQ |QFHOLNOL
RODUDN รบXEH YH oDOร รบDQ VD\ร Vร QGDNL JHOLรบPHQLQ L]OHQPHVL ID\GDOร RODFDNWร U ยฎ$#
% & & ' ( )+*-,/. * ' ( 0 ( 1 2 0 3+,4. * ' ( 0 ' * 0 ( 5 6 7 & ( 89. * ' ( 0 ( 1 7 & ( 8;: < = < . * ' ( 0?> *@: ( A * 0?7 & ( 8B: < = < . * ' ( 0?, C D ' & E < FG( =H, ( 0 & I+' * 0 : * 59* ' : *@* : ( ' * 5 . * ' ( 0 ' * 0 1 5+* , D & 0 & J-& '+D-C-8-( JH)-C 5KIH& 0 <L> *KC ' & A & 5 3-JH, 3M. * ' ( 0 ' * 0 : * 5N& 0 < 5-: < 0 < ' EN&-J < ( ' *K* ' : *N* : ( ' E * IO, * : ( 0 P
^]\ U \
Z[\ V
YT T
W RX URV ST QR
180
170
7.5
160 150
7.0
e
6.5
[\Z V
^cd b YT T
6.0 W RX
140
5.5
130
ab _`
5.0
120
f$g$h i jkgml n$g opi nOi jmqkrps nkgpo i nti
8.0
1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Eyl04
4.5
151.3 153.1 154.1 152.9 146.8 144.7 139.0 144.8 148.2 154.9 166.5 174.0 170.4 137.5 123.3 123.2 127.0 5.12 5.21 5.31 6.01 6.17 6.17 6.08 6.21 6.43 6.85 7.35 7.68 7.85 6.91 6.11 5.97 6.05
รนHNLO รนXEH YH dDOร รบDQ 6D\ร Vร %LQ $GHW .LรบL รตwรถ รท'รธ'รถ รน'รบ รป}รพ รพ รฟ รน รถlรธ รถ รถ รน รถ รถlรธ
รนHNLO LQFHOHQGLรทLQGH โ G|QHPLQGH รบXEH VD\ร Vร Qร Q
DUWWร รทร YH oDOร รบDQ VD\ร Vร Qร Q D]DOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU \ร Oร QGD oDOร รบDQ
VD\ร Vร YH รบXEH VD\ร Vร LNHQ LWLEDUL\OH oDOร รบDQ VD\ร Vร
ยถH JHULOHPLรบ YH รบXEH VD\ร Vร ยถD \ย NVHOPLรบWLU NUL]LQLQ
\DรบDQPDVร Qร Q DUGร QGDQ IRQODQPD LKWL\DFร Qร \XUW LoL ND\QDNODUGDQ PHYGXDW
WRSOD\DUDN NDUรบร ODPD\ร YH ELUH\VHO EDQNDFร Oร รทD Dรทร UOร N YHUPH\L |Q J|UHQ
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH รบXEH YH oDOร รบDQ VD\ร Vร DUWPD\D EDรบODPร รบ YH \ร Oร
LWLEDUL\OH oDOร รบDQ VD\ร Vร ยถH รบXEH VD\ร Vร ยถH \ย NVHOPLรบWLU
ยถGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQH JLULOPHVLQH UDรทPHQ oDOร รบDQ
VD\ร Vร \ร Oร QD NDGDU รบXEH VD\ร Vร LVH \ร Oร QD NDGDU DUWPD\D GHYDP
HWPLรบWLU %X GXUXP PDOL\HWOHULQ GDKD GD DUWPDVร QD QHGHQ ROPXรบWXU .DVร P
YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย \HQLGHQ
\DSร ODQGร UPD SURJUDPร oHUoHYHVLQGH EDQND VD\ร Vร Qร Q D]DOPDVร Qร Q HWNLVL\OH
รบXEH YH oDOร รบDQ VD\ร Vร D]DOPร รบWร U
รนHNLO ยถGH YHULPOLOLN J|VWHUJHVL RODUDN NDEXO HGLOHQ รบXEH EDรบร QD
oDOร รบDQ VD\ร Vร Qร Q JHOLรบLPL J|Uย OPHNWHGLU
30
29
29.5
28
29.0 29.4
25.4
23
23.8
22
23.5
23.3 23.0
22.6
22.9
22.7 22.6
21.7
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1988
20
19.9 20.2
1989
21
20.7
21.0
รนHNLO รนXEH %Dรบร QD dDOร รบDQ 6D\ร Vร รตwรถ รท'รธ'รถ รน'รบ รป}รพ รพ รฟ รน รถlรธ รถ รถ รน รถ รถlรธ
Eyl-04
24
2003
25
2002
26
2001
27
G|QHPLQGH รบXEH EDรบร QD oDOร รบDQ VD\ร Vร Qร Q \ย NVHN ROGXรทX
J|Uย OPHNWHGLU ยถGD RODQ รบXEH EDรบร QD oDOร รบDQ VD\ร Vร LWLEDUL\OH
RODUDN JHUoHNOHรบPLรบWLU .DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q \HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPDVร SURJUDPร Qร Q HWNLVL\OH รบXEH
EDรบร QD oDOร รบDQ VD\ร Vร LWLEDUL\OH LOH HQ Gย รบย N VHYL\HVLQH JHULOHPLรบWLU
%DQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ ELUH\VHO EDQNDFร Oร รทD Wย NHWLFL NUHGLOHUL YH NUHGL
NDUWODUร RGDNODQPDVร HWNLOHULQL \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ J|VWHUPH\H EDรบODPร รบ
YH รบXEH EDรบร QD oDOร รบDQ VD\ร Vร DUWPD\D EDรบODPร รบ YH (\Oย O WDULKL LWLEDUL\OH
\ย ]GH ยถH \ย NVHOPLรบWLU $QFDN รบXEH EDรบร QD oDOร รบDQ VD\ร Vร Qร Q KDOHQ Gย รบย N
VHYL\HOHUGH NDOPDVร Qร Q WHPHO QHGHQOHUL RODUDN LQWHUQHW EDQNDFร Oร รทร QGD
JHOLรบLP $70 NXOODQร Pร Qร Q DUWPDVร JLEL WHNQRORMLN JHOLรบPHOHU J|VWHULOHELOLU
7ย P EX JHOLรบPHOHU J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOGXรทXQGD \ร Oร QGDQ
LWLEDUHQ รบXEH EDรบร QD oDOร รบDQ VD\ร Vร Qร Q D]DOGร รทร EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q
\HQLGHQ \DSร ODQGร Uร OPDVร VRQXFXQGD HQ Gย รบย N VHYL\HOHUH JHULOHGLรทL ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบร OGร รทร \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ LVH
NXUXPVDO EDQNDFร Oร NWDQ GDKD Gย รบย N ULVNH VDKLS RODQ ELUH\VHO EDQNDFร Oร รทD ! u
\|QHOLPLQ DUWPDVร QHGHQL\OH YHULPOLOLรทLQ D]DOPD\D EDรบODGร รทร J|Uย OVH GH
Gย รบย N VHYL\HOHUGH NDOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU %LUH\VHO EDQNDFร Oร รทD \|QHOLN \DSร ODQ
\DWร Uร PODUร Q JHUL G|QPHPHVL GXUXPXQGD LVH VHNW|Uย Q FLGGL YHULPVL]OLN ยฎmv
w &-J+* ' x x )+* 5 ( J+* 0 EN&-)+* y+8-' & = < J < 1 JH, & 5-: & 0 ,?)-& I+' & = < E : & 2 ( 0 * )+J+* ' 2 & 5 IH& z < ' < A < 5{I+y 0 y E J-& ' 2 & 5 IH& z < ' < IO, & 5;: & | &9: 3-= 3 I . * 0 (H} : * 5 E * EM* 0 ( J I+( 5+* 6 : * 7 & y ' , 0 ( J ItF J-& | ( DNC ' : y+A y 5 yL> y 0 . y ' & EN& IO, & : < 0 P
VRUXQX\OD NDUรบร NDUรบร \D NDODFDรทร )LWFK WDUDIร QGDQ EHOLUWLOVH GH V|]
NRQXVX RUDQร Q WHNQRORML DODQร QGD VDรทODQDQ LOHUOHPHOHU QHGHQL\OH Gย รบย N
VHYL\HOHULQL NRUXGXรทX J|Uย OPHNWHGLU
%Uย W *LGHUOHULQ 7RSODP $NWLIOHUH 2UDQร $OWXQEDรบ YH 0RO\QHX[ YH )LWFK EUย W JLGHUOHULQ WRSODP
DNWLIOHUH RUDQร QGDNL JHULOHPHQLQ YHULPOLOLรทL DUWร UGร รทร Qร EHOLUWPLรบOHUGLU
25.4
23.1
22.0
22.7
21.0 22.1 20.2
22.3
18.9
22.7
17.9
17.5
Eyl.04
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
13.1
2003
23.7
22.5
16.8
29.5
1989
30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14 13
1988
รนHNLO %Uย W *LGHUOHULQ 7RSODP $NWLIOHUH 2UDQร รตwรถ รท'รธ'รถ รน'รบ รพ/ ~ B ย { รธ รปยผรพ รพร รฟ ย ย รถ รถ รน+ ย { รธ รปย รผ รฝยบรพ รฟ รน รถยฃรธ รถ รถlรนย รถ รถยฃรธ - ย รท ย ~ ย รธp รพ รตยบ รฟ รน รถยฃ รธ ย k
\ร Oร QGD WDP ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPH LOH ELUOLNWH ND\QDN PDOL\HWLQLQ
D]DOPDVร VRQXFXQGD EUย W JLGHUOHULQ WRSODP DNWLIOHUH RUDQร QGD
\ร OODUร DUDVร QGD \ย ]GH ยถGHQ \ย ]GH ยถ\D \ย NVHOPLรบWLU NUL]LQGH
ND\QDN PDOL\HWOHULQLQ DUWPDVร Qร Q HWNLVL\OH V|] NRQXVX RUDQ DUWPร รบ DQFDN
\ร Oร QGD \ย ]GH ยถH JHULOHPLรบWLU \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ LVH YHULPOLOLรทLQ
D]DOPD\D GHYDP HWWLรทL ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQLQ EDรบODGร รทร
\ร Oร QGDQ LWLEDUHQ LVH Kร ]ODQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU \ร Oร QGD \ย ]GH RODQ
brรผt giderlerin toplam aktiflHUH RUDQร \ร Oร QGD \ย ]GH ยถ\D NDGDU
\ย NVHOPLรบWLU \ร Oร QGD SDUD SURJUDPร Qร Q ROXPOX HWNLVL\OH IDL]OHULQ
Gย รบPHVLQLQ VRQXFXQGD V|] NRQXVX RUDQ \ย ]GH ยถ\H JHULOHPHVLQH
UDรทPHQ .DVร P YH รนXEDW NUL]OHULQLQ HWNLVL\OH EX VHYL\HOHULQL
NRUXPXรบWXU 0DNUR HNRQRPLN NRรบXOODUร Q L\LOHรบPHVL\OH IDL]OHULQ Kร ]OD Gย รบPHVL
\ร Oร LWLEDUL\OH \ย ]GH RODQ EUย W JLGHUOHULQ DNWLIOHUH RUDQร Qร Q (\Oย O
ยถWH \ย ]GH ยถH NDGDU JHULOHPHVLQL VDรทODPร รบWร U
g]HW RODUDN EUย W JLGHUOHULQ WRSODP DNWLIOHUH RUDQร Qร Q ILQDQVDO
SDUoDODQPD Vย UHFLQGH \ย NVHOGLรทL YH ]RUXQOX NRQVROLGDV\RQ VRQUDVร QGD HQ
Gย รบย N VHYL\HOHULQH JHULOHGLรทL DQODรบร OPDNWDGร U
%Uย W *LGHUOHULQ )DDOL\HW *HOLUOHULQH 2UDQร $OWXQEDรบ YH 0RO\QHX[ dDQND\D YH g] YH )LWFK
(2004) brรผt gLGHUOHULQ IDDOL\HW JHOLUOHULQH RUDQร QGDNL JHULOHPHQLQ YHULPOLOLรทL
DUWร UGร รทร Qร EHOLUWPLรบOHUGLU
88.4 89.4
86.0
89.4
89.9
90.0 90.5
85.3 85.1
85.1
81.7
85.1
Eyl.04
รนHNLO %Uย W *LGHUOHULQ )DDOL\HW *HOLUOHULQH 2UDQร รตwรถ รท'รธ'รถ รน'รบ รป}รพ รพ รฟ รน รถlรธ รถ รถ รน รถ รถlรธ ย รท รธยซรพ รต รฟ รน รถยฃรธ ย k
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1992
1991
83.6
1990
90.7
89.2
1994
100.6
91.2
1993
1988
98 96 94 92 90 88 86 84 82 80
1989
102 100
รนHNLO LQFHOHQGLรทLQGH EUย W JLGHUOHULQ IDDOL\HW JHOLUOHULQH RUDQร Qร Q
WDP ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPHQLQ DUGร QGDQ 1993 dรถneminde yรผzde
ยถGHQ \ย ]GH ยถ\D JHULOHGLรทL J|Uย OPHNWHGLU NUL]L VRQUDVร QGD V|]
konusu oran 1994โ te yรผzde 89,4โ e yรผkselmiรบ YH \ร Oร QGD \ย ]GH ยถH
JHULOHPLรบ YH LVWLNUDUOร ELU VH\LU L]OH\HUHN LWLEDUL\OH GH \ย ]GH RODUDN
JHUoHNOHรบPLรบWLU 0HYGXDWD VDรทODQDQ Jย YHQFH YH *ย QH\GRรทX $V\D YH
5XV\D NUL]L YH ยณ/RQJ 7HUP &DSLWDO 0DQDJHPHQWยด รบLUNHWLQLQ LIODVร Qร Q
\DUDWWร รทร HWNLOHU QHGHQL\OH \XUWGร รบร QGDQ ERUoODQPD RODQDNODUร Qร Q Nร Vร WOร YH
PDOL\HWOL ROPDVร EDQNDODUร Q Pย รบWHULOHULQH \ย NVHN UHHO IDL] |QHUPHVLQL
EHUDEHULQGH JHWLUPLรบ YH EUย W JLGHUOHULQ IDDOL\HW JHOLUOHULQH RUDQร \ร Oร QGD
\ย ]GH ยถ\H \ร Oร QGD \ย ]GH ยถ\D \ย NVHOPLรบWLU
.DVร P YH รนXEDW NUL]OHULQLQ DUGร QGDQ รบXEH YH oDOร รบDQ
VD\ร Vร QGDNL D]DOPDQร Q PDOL\HWOHUL DรบDรทร oHNPHVL \XUW Gร รบร QGDQ ERUoODQPD
PDOL\HWOHULQLQ D]DOPDVร YH NDPX ERUoODQPD VHQHWOHULQGHQ HOGH HGLOHQ \ย NVHN
IDL] JHOLUOHULQLQ HWNLVL\OH IDDOL\HW JHOLUOHUL DUWPร รบ YH EUย W JLGHUOHULQ IDDOL\HW
JHOLUOHULQH RUDQร \ร Oร LWLEDUL\OH \ย ]GH ยถ\H NDGDU JHULOHPLรบWLU
Sonuรง olarak, 1997 2000 dรถneminde brรผt giderler faaliyet gelirleri
RUDQร Qร Q DUWWร รทร .DVร P YH รนXEDW NUL]OHULQLQ DUGร QGDQ ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ LYPH ND]DQPDVร LOH ELUOLNWH EUย W JLGHUOHULQ IDDOL\HW JHOLUOHULQH
RUDQร Qร Q D]DOGร รทร YH YHULPOLOLรทLQ DUWWร รทร J|]OHPOHQPHNWHGLU
1HW .RPLV\RQ *HOLULQLQ )DDOL\HW *HOLUOHUL รธoLQGHNL 3D\ร )LWFK QHW NRPLV\RQ Jelirlerinin faaliyet gelirleri iรงerisindeki
SD\ร Qร Q DUWPDVร Qร YHULPOLOLN DUWร รบร RODUDN LIDGH HWPHNWHGLU
4.29
Eyl.04
2003
2002
2.38
1998
1997
2.79
2001
2.94
2.84
5.27
3.86
2000
3.49 4.13
1999
3.77
1995
2.0
5.17
4.88
4.52
1994
3.0
4.79
1993
4.0
8.11
5.50
1992
5.0
1991
6.0
1990
7.0
8.90
1989
8.0
1996
9.0
1988
รนHNLO 1HW .RPLV\RQ *HOLUOHULQLQ )DDOL\HW *HOLUOHULQH 2UDQร รตwรถ รท'รธ'รถ รน'รบ รป}รพ รพ รฟ รน รถlรธ รถ รถ รน รถ รถlรธ ย รท รธยซรพ รต รฟ รน รถยฃรธ ย k
รนHNLO LQFHOHQGLรทLQGH QHW NRPLV\RQ JHOLUOHULQLQ IDDOL\HW JHOLUOHUL
LoHULVLQGHNL SD\ร Qร Q \ร Oร LWLEDUL\OH \ย ]GH RODUDN JHUoHNOHรบWLรทL DQFDN
GDKD VRQUD \ร OODU LWLEDUL\OH EDQNDFร Oร N VLVWHPL LoHULVLQGHNL |QHPLQL D]DOWWร รทร YH
\ร Oร LWLEDUL\OH \ย ]GH ยถH NDGDU JHULOHGLรทL J|Uย OPHNWHGLU
\ร Oร QGDQ LWLEDUHQ LVWLNUDUOร ELU JHOLU ND\QDรทร RODQ QHW NRPLV\RQ
JHOLUOHULQLQ |QHPL EDQNDFร Oร N VHNW|Uย WDUDIร QGDQ \HQLGHQ DQODรบร OPDVร YH
VDรทODQDQ EDQNDFร Oร N KL]PHWOHULQGHQ NRPLV\RQ DOร QPD\D EDรบODPDVร \OD IDDOL\HW
JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร Kร ]OD DUWPD\D EDรบODPร รบWร U \ร Oร QGD \ย ]GH
RODQ QHW NRPLV\RQ JHOLUOHULQLQ IDDOL\HW JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร (\Oย O
LWLEDUL\OH \ย ]GH ยถH \ย NVHOPLรบ YH EDQNDFร Oร รทร Q DQD IDDOL\HW NRQXODUร
DUDVร QGD \HULQL DOPร รบWร U
6RQXo RODUDN ยถGH EDรบOD\DQ NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH \ร Oร
KDULo QHW NRPLV\RQ JHOLUOHULQLQ IDDOL\HW JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร Qร Q DUWWร รทร
NRQVROLGDV\RQXQ DUWPDVร LOH ELUOLNWH YHULPOLOLรทLQ GH Kร ]OD DUWWร รทร J|Uย OPHNWHGLU
$\Uร FD NDUOร Oร NWDNL DUWร รบร Q UHNDEHWL D]DOWWร รทร \RUXPODUร J|] |Qย QGH
EXOXQGXUXOGXรทXQGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH QHW NRPLV\RQ
JHOLUOHULQGHNL DUWร รบ GLNNDW oHNLFLGLU
6HUPD\H 3L\DVDVร รธรบOHPOHUL .DUODUร Qร Q )DDOL\HW *HOLUOHUL
รธoHULVLQGHNL 3D\ร
dDQND\D YH g] YH )LWFK \DSWร NODUร oDOร รบPDGD VHUPD\H
SL\DVDVร LรบOHPOHUL NDUODUร Qร Q IDDOL\HW JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร Qร Q DUWPDVร Qร
YHULPOLOLรทLQ DUWWร รทร รบHNOLQGH \RUXPODPDNWDGร U $QFDN ย ONHPL] X\JXODPDVร QGD
VHUPD\H SL\DVDODUร QGD DOร P YH VDWร P VRQXFXQGD HOGH HGLOHQ NDUODUร Q
\DQร QGD IDL] Gย รบย รบOHUL YH \ย NVHOLรบOHUL VRQXFXQGD NDPX ERUoODQPD
VHQHWOHULQLQ \HQLGHQ GHรทHUOHQPHVL VRQXFX ROXรบDQ NDU YH ]DUDUODUร Q GD
VHUPD\H SL\DVDVร LรบOHP NDUODUร LoHULVLQGH J|VWHULOGLรทL XQXWXOPDPDOร Gร U
9.87
3.67
7.60
4.22
3.01
2.39
6.36
2.31 1.71
0.89
Eyl.04
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
-3.11
1990
1988
-4.0
3.81
1989
-2.0
6.45
4.18
4.0
0.0
6.25
5.22
6.0
2.0
6.16
1992
8.0
1991
10.0
รนHNLO 6HUPD\H 3L\ รธรบO .DUODUร Qร Q )DDOL\HW *HOLUOHUL รธoHULVLQGHNL 3D\ร รตwรถ รท'รธ'รถ รน'รบ รป}รพ รพ รฟ รน รถlรธ รถ รถ รน รถ รถlรธ ย รท รธยซรพ รต รฟ รน รถยฃรธ ย k
รนHNLO LQFHOHQGLรทLQGH WDP ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPHQLQ VHUPD\H
SL\DVDVร LรบOHP NDUODUร Qร Q IDDOL\HW JHOLUOHULQLQ DUDVร QGD \ย ]GH
ยถGHQ \ย ]GH ยถD NDGDU JHULOHPHVLQH QHGHQ ROGXรทX DQODรบร OPDNWDGร U
6HUPD\H SL\DVDVร LรบOHP NDUODUร Qร Q IDDOL\HW JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร Qร Q
1993 dรถneminde yรผzde 2,39โ dan yรผzde 6,16โ yD \ย NVHOGLรทL DQFDN
NUL]LQLQ HWNLVL\OH \ย ]GH ยถH JHULOHGLรทL J|Uย OPHNWHGLU \ร Oร QGD \ย ]GH
ยถH \ย NVHOHQ RUDQ YH \ร OODUร QGD JHULOHPLรบWLU YH
\ร OODUร QGD WHNUDU \ย NVHOGLNWHQ VRQUD .DVร P YH รนXEDW NUL]OHULQLQ
HWNLVL\OH \ร Oร QGD \ย ]GH ยถD YH \ร Oร QGD LON NH] ]DUDUD G|QHUHN yรผzde
โ
RODUDN
JHUoHNOHรบPLรบWLU
)LQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ
JHUoHNOHรบPHVL LOH ELUOLNWH \ร Oร QGD VHUPD\H SL\DVDVร LรบOHP NDUODUร Qร Q
IDDOL\HW JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร Qร Q \ย ]GH \ร Oร QGD LVH UHNRU
Nร UDUDN \ย ]GH (\Oย O LWLEDUL\OH \ย ]GH ROGXรทX DQODรบร OPDNWDGร U
ร zetlenecek olursa, finansal konsolidasyon sรผrecinde sermaye
SL\DVDVร LรบOHP NDUODUร Qร Q IDDOL\HW JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร Qร Q YH
\ร OODUร KDULo DUWWร รทร ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ JHUoHNOHรบPHVL LOH ELUOLNWH UHNRU
Nร UGร รทร DQODรบร OPDNWDGร U %X GXUXP ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH NUL]
G|QHPL KDULo YHULPOLOLรทLQ DUWWร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU $\Uร FD NDUOร Oร NWDNL DUWร รบร Q
UHNDEHWL D]DOWWร รทร \RUXPODUร J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOGXรทXQGD VHUPD\H
SL\DVDVร LรบOHP NDUODUร QGDQ HOGH HGLOHQ JHOLUOHUGHNL DUWร รบ LOH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบPDVร Qร Q D\Qร G|QHPGH
XODรบPDVร GLNNDW oHNLFLGLU
5HNDEHWH (WNLVL )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ DUWPDVร Qร Q UHNDEHW NRรบXOODUร QGD ER]XOPD
\DUDWWร รทร JHQHO RODUDN NDEXO J|UPHNWHGLU (UWXรทUXO YH =DLP 5LVVHHXZ
YH * %DQND ELUOHรบPHOHULQLQ YH GHYUDOPDODUร Qร Q WDVIL\HOHULQ
YH OLGHU NXUXOXรบODUร Q SL\DVD SD\ร Qร Q DUWPDVร Qร Q UHNDEHW NRรบXOODUร Qร ER]GXรทX
NDEXO edilmektedir. Tezin bu bรถlรผmรผnde finansal konsolidasyon dรถneminde
7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH UHNDEHW NRรบXOODUร Qร Q ER]XOXS ER]XOPDGร รทร
LQFHOHQHFHNWLU %X oHUoHYHGH 7/ WDVDUUXI PHYGXDWODUร QD X\JXODQDFDรทร
ELOGLULOHQ IDL] RUDQODUร UHHO NUHGL IDDOL\HWOHULQGHNL JHOLรบLP YH NDUOร Oร รทร Q
JHOLรบLPL DUDFร Oร รทร \OD UHNDEHW NRรบXOODUร YH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ DUDVร QGDNL
LOLรบNL RUWD\D NRQXOPD\D oDOร รบร ODFDNWร U
7DVDUUXI 0HYGXDWร )DL] 2UDQODUร Qร Q *HOLรบLPL 5LVVHHXZ * YH ,0) PHYGXDW IDL]
RUDQODUร QGDNL DUWร รบร Q UHNDEHW DUWร รบร QD LรบDUHW HWWLรทLQL YXUJXODPDNWDGร U $รบร Uร
UHNDEHW RUWDPร QGD \ย NVHN IDL]OHU |QHULOGLรทL J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOGXรทXQGD
7/ WDVDUUXI PHYGXDWODUÕQD X\JXODQDQ IDL] RUDQODUÕQÕQ YH $%' GRODUÕ
FLQVLQGHQ
'7+
IDL]
RUDQODUÕQÕQ
DQODúÕOPDVÕQGD GD J|VWHUJH RODFDNWÕU
L]OHQPHVL
UHNDEHWWHNL
JHOLúLPLQ
7$%/2 7/ 0(9'8$7 )$ø= 25$1/$5, 7h)(
1RPLQDO 5HHO D\ D\ D\ D\ Eylül.04 õwö ÷'ø'ö ù'ú ûiü ý«þ ÿ ù öl
ø
ö ö ù ö ölø ÷ ùM ö xÿ ö ÷ ù ~ xö ÷ M ù ö # ÿ ~ xö' ÷ ù ö ; @
7DEOR LQFHOHQGL÷LQGH 7/ WDVDUUXI PHYGXDWODUÕQD X\JXODQDQ UHHO
IDL] RUDQODUÕQÕQ ILQDQVDO SDUoDODQPD G|QHPLQGH FLGGL ELU IRQODQPD ND\QD÷Õ
RODUDN J|U OPHGL÷L YH JHUoHNOHúHQ HQIODV\RQ RUDQODUÕQÕQ DOWÕQGD IDL] |QHULOGL÷L J|U OPHNWHGLU – \ÕOODUÕ DUDVÕQGD EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q
P úWHULOHULQH |]HOOLNOH D\OÕN PHYGXDWODU LoLQ G ú N UHHO IDL] YH\D QHJDWLI IDL] önermesi
TL
PHYGXDWODU
GR÷UXODPDNWDGÕU
LoLQ
FLGGL
ELU
UHNDEHW
\DúDQPDGÕ÷ÕQÕ
\ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ VHNW|UGH 0HUNH] %DQNDVÕ¶QÕQ 7 UN OLUDVÕQD
\ NVHN UHHO IDL] SROLWLNDVÕQD P WHDNLEHQ 7/ PHYGXDW IDL]OHUL LoLQ \ NVHN UHHO
IDL] X\JXODPDVÕ EDúODGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU .DVÕP YH ùXEDW NUL]OHUL
VRQUDVÕQGD NXU ULVNL DOPDN LVWHPH\HQ EDQNDODUÕQ 7/ PHYGXDWD \|QHOPHVL
/ - ; - 9 - @ + { - - H
-¡ ¢ £ ¤ ¤ ¥; - ; ¦ §N t¨ ¥+© ©-ª ¨ ¤ ¥H« - + -¢H -¦ -ª ¬ ¥Hª O¥+© © ¦ §K® ®¯ ±°- ¢- ² § O¡ ³ ´ µ+ ¶ ¡G + - + @¦ 9¦ @ - § O¡ ·¥ ¸ + ¹ ® - ; - º º §N O¡ ³¹»? ° ¼¢-¦ ½ - ½¡¾ - - + ¯¥¿ - À H ¢H -¦ Á º º ¶@¡¾ - - + @ ; ¦ ½ °- ¢- ² § O¡ ³ Ã?Ä?Å + M + M - Æ® Å - H -¡ ¢ £ ¤ ¤ ÇK - L ¦ §K - O t¨ ¥+© © ª ¨ ¤ ÇK - G + ¢H -¦ -ª ¬ È°- ¢- ² § O¡ ³É´ µ+ ¶É¡ - - + 4® Å - @ ¹¦ ? ¦ ¯ · §M O¡ ± - ±Ê ¸ ¾ 1)*100 ® + formülü { - º º §N O¡ ³¹»? ° ¼¢-¦ ½ - ½¡¾ - - + @ÇÁ - À H ¢H -¦ Á º º ¶@¡¾ - - + @ ; ¦ ½ °- ¢- ² § O¡ ³
D\Uร FD NUL] |QFHVLQGH EDQNDODUร Q ND\QDN LKWL\DFร Qร Q DUWPDVร \ย NVHN UHHO
IDL]OHULQ
WHPHO
JHUHNoHOHULQL
ROXรบWXUPDNWDGร U
<XNDUร GD
QHGHQOHUOH 7/ PHYGXDWODU LoLQ UHNDEHW DUWDUDN GHYDP HWPLรบWLU 16 14 12 10 8 6 4 2
EHOLUWWLรทLPL]
Mar.90 Eyl.90 Mar.91 Eyl.91 Mar.92 Eyl.92 Mar.93 Eyl.93 Mar.94 Eyl.94 Mar.95 Eyl.95 Mar.96 Eyl.96 Mar.97 Eyl.97 Mar.98 Eyl.98 Mar.99 Eyl.99 Mar.00 Eyl.00 Mar.01 Eyl.01 Mar.02 Eyl.02 Mar.03 Eyl.03 Mar.04 Eyl.04
รนHNLO '7+ )DL] 2UDQODUร $%' 'RODUร &LQVLQGHQ $\Oร N $รทร UOร NODQGร Uร OPร รบ รตwรถ รท'รธ'รถ รน'รบ รปiรผย รฝยซรพ รฟ รน รถlรธ รถ รถ รน รถ รถlรธ
รนHNLO LQFHOHQGLรทLQGH \ร Oร QGD EDรบOD\DQ ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQH UDรทPHQ ILQDQVDO SDUoDODQPD G|QHPLQGH ROGXรทX JLEL
|QJ|Uย OHELOLU NXU QHGHQL\OH SR]LV\RQ DoPDQร Q WHรบYLN HGLOPHVL\OH '7+ LoLQ
UHNDEHWLQ DUWPD\D GHYDP HWWLรทL J|Uย OPHNWHGLU $QFDN .DVร P YH $UDOร N
NUL]OHULQLQ DUGร QGDQ JHUoHNOHรบHQ ]RUXQOX NRQVROLGDV\RQXQ DUGร QGDQ
'7+ IDL] RUDQODUร LoLQ UHNDEHWLQ Kร ]OD D]DOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU )('ยถLQ Gย รบย N
IDL] SROLWLNDVร QHGHQL\OH EDQNDODUร Q \XUWGร รบร QGDQ ERUoODQPD PDOL\HWOHULQLQ
D]DOPDVร NXU ULVNL DOPDPD WHUFLKL QHGHQL\OH \DEDQFร SDUD FLQVLQGHQ
IRQODQPDGDQ NDoร Qร OPDVร YH \DEDQFร SDUD FLQVLQGHQ NUHGL NXOODQGร Uร Pร QD
LOLรบNLQ RODUDN \ย Uย UOย NWHNL NDPEL\R PHY]XDWร QD J|UH \DEDQFร SDUD FLQVLQGHQ
NUHGL NXOODQGร Uร ODFDN Pย รบWHULQLQ G|YL] ND]DQGร UDQ LรบOHPOHUOH LรบWLJDO HGHQ ELU
ILUPD\D VDKLS ROPDVร JHUHNOLOLรทL QHGHQOHUL\OH '7+ LoLQ UHNDEHW D]DOWPร รบWร U
6RQXo RODUDN ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH
\ย NVHOPHVLQH UDรทPHQ NXU ULVNL DOPDN LVWHPH\HQ EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ 7/
DNWLIOHULQL 7/ LOH IRQODPD LVWHรทL 7/ PHYGXDWODU LoLQ UHNDEHWLQ GHYDP HWPHVLQH
\RO DoPร รบWร U %LOLQGLรทL ย ]HUH 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ HQ |QHPOL ND\QDN
PDOL\HWOHULQGHQ ELULVLQLQ '7+ ROPDVร QD UDรทPHQ \DEDQFร SDUD FLQVLQGHQ
SODVPDQODUร Q JHWLULVLQLQ Gย รบย N ROPDVร YH EDQNDODUร Q NXU ULVNL DOPDPD
WHUFLKOHUL QHGHQL\OH \DEDQFร SDUD FLQVLQGHQ IRQODQPDGDQ NDoร QPDVร '7+ LoLQ
UHNDEHWL D]DOWPร รบWร U
.UHGL )DDOL\HWOHULQLQ $]DOPDVร * ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ UHNDEHWL D]DOWWร รทร Qร YH
NXOODQGร Uร ODQ NUHGLOHUGH D]DOPD \DรบDQGร รทร Qร EHOLUWPHNWHGLU %XQD JHUHNoH
RODUDN GD UHNDEHWLQ D]DOPDVร LOH ELUOLNWH EDQNDODUร Q NUHGL NXOODQGร UPDGD VHoLFL
ROPD\D EDรบODPDODUร Qร J|VWHUPHNWHGLU %X DPDoOD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ LOH
7*$ KDULo FDQOร NUHGLOHU LOLรบNLOHQGLULOPH\H oDOร รบร ODFDNWร U 29500 27500 25500 23500 21500 19500 17500 15500 13500
1987 1988 1989
1990 1991 1992 1993
1994 1995 1996 1997 1998
1999 2000 2001 2002
2003
Ey l.0 4
Kredi 18269 15290 15477 16798 16149 17152 19128 16510 19087 23868 29239 24928 22618 23336 19508 13879 16137 23048
รนHNLO .UHGL )DDOL\HWOHULQLQ 7*$ +DULo *HOLรบLPL 7h)( 0LO\DU 7/ รตwรถ รท'รธ'รถ รน'รบ รปiรผย รฝยซรพ รฟ รน รถlรธ รถ รถ รน รถ รถlรธ pรท รธpรพ รตยบรฟ รน รถยฃรธ
รนHNLO LQFHOHQGLรทLQGH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ NXOODQGร UGร รทร
NUHGLOHULQ G|QHPLQGH \DYDรบ GD ROVD UHHO RODUDN DUWWร รทร
gรถrรผlmektedir. 19 IL\DWODUร \OD ยถGH WULO\RQ 7/ RODQ NUHGL
IDDOL\HWOHULQLQ NUL]L |QFHVLQGH WULO\RQD \ย NVHOPLรบWLU NUL]LQLQ
HWNLVL\OH WULO\RQ 7/ยถ\H JHULOH\HQ NUHGL PLNWDUร โ 1997 dรถneminde
\DรบDQDQ NUHGL SDWODPDVร QHGHQL\OH Kร ]OD \ย NVHOPLรบ YH LWLEDUL\OH UHNRU
VHYL\H RODQ WULO\RQ 7/ยถ\H \ย NVHOPLรบWLU \ร Oร EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH
UHNDEHWLQ HQ \RรทXQ ROGXรทX G|QHP RODUDN RUWD\D oร NPร รบWร U
G|QHPLQGH EDQNDODUร Q NXOODQGร UGร รทร NUHGL WXWDUร UHHO
RODUDN D]DOPD\D EDรบODPร รบ DQFDN SDUD SURJUDPร Qร Q \DUDWWร รทร L\LPVHU
KDYDQร Q HWNLVL\OH NUHGL IDDOL\HWOHUL UHHO RODUDN DUWPร รบWร U $QFDN .DVร P
YH รนXEDW NUL]OHULQLQ HWNLVL\OH \HQLGHQ JHULOHPH\H EDรบOD\DQ NUHGL
IDDOL\HWOHUL \ร Oร LWLEDUL\OH IL\DWODUร \OD HQ Gย รบย N VHYL\H RODQ
WULO\RQ 7/¶\H JHULOHPLúWLU (\O O LWLEDUL\OH LVH IL\DWODUÕ\OD WULO\RQ
7/¶\H \ NVHOPLúWLU
6RQXo RODUDN \ÕOÕQGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ V UHFLQLQ
EDúODPDVÕ LOH ELUOLNWH NUHGL IDDOL\HWOHULQLQ D]DOPD\D EDúODGÕ÷Õ YH UHNDEHWLQ
D]DOGÕ÷Õ DQODúÕOPDNWDGÕU \ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ \DúDQDQ NUHGL DUWÕúÕ GDKD oRN
NUHGL IDDOL\HWOHULQLQ DúÕUÕ JHULOHPHVLQGHQ YH PDNUR HNRQRPLGH \DúDQDQ
LVWLNUDUGDQ ND\QDNODQPDNWDGÕU
.DUOÕOÕ÷ÕQ $UWPDVÕ 'HQL]HU YH * ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ UHNDEHWL
D]DOWDUDN NDUOÕOÕ÷Õ DUWÕUGÕ÷ÕQÕ YH NDUOÕOÕNWDNL DUWÕúÕQ UHNDEHWLQ D]DOGÕ÷ÕQD LúDUHW
HWWL÷LQL EHOLUWPHNWHGLU ùHNLO ¶GH NDUOÕOÕ÷ÕQ JHOLúLPL J|U OPHNWHGLU
2000 1500
1000 500
0 -500
-1000
-1500 -2000
-2500
1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 696
907
606
884
736
990
1269
715
1218 1644 1679 1404
Ey l.0 4
-529 -2482 -1137 1008 1525 1456
ùHNLO '|QHP 1HW .DUÕQÕQ *HOLúLPL 7h)( 0LO\DU 7/
ËÉÌ Í Î Ì Ï Ð-Ñ4ÒNÓ{Ô Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù Ì × Ì Ï Ü Ö Ý Ì Þ Ù Ì Î ß Û à á Û × â ã ä ä å9Í Û Ù Û Ø æ Ø Î9Ô ç ç Ë@Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù ß Û à á Û × â
ùHNLO LQFHOHQGL÷LQGH EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ NDUOÕOÕ÷ÕQÕQ
G|QHPLQGH \DYDú GD ROVD UHHO RODUDN DUWWÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU ¶GH
trilyon TL olan dönem QHW NDUÕ NUL]L |QFHVLQGH IL\DWODUÕ\OD
WULO\RQD \ NVHOPLúWLU NUL]LQLQ HWNLVL\OH WULO\RQ 7/¶\H JHULOH\HQ G|QHP
QHW NDUÕ – G|QHPLQGH DUWPD\D GHYDP HWPLú YH LWLEDUL\OH
UHNRU VHYL\H RODQ WULO\RQ 7/¶\H \ NVHOPLúWLU
G|QHPLQGH G|QHP QHW NDUÕ KÕ]OD D]DOPÕú YH \ÕOÕ
LWLEDUL\OH EDQNDFÕOÕN VHNW|U ]DUDU HWPH\H EDúODPÕúWÕU .DVÕP YH ùXEDW
NUL]OHULQLQ HWNLVL\OH ]DUDU GDKD GD DUWPÕú YH IL\DWODUÕ\OD
\ÕOÕQGD WULO\RQ 7/ YH \ÕOÕQGD WULO\RQ 7/ ]DUDU HWPLúOHUGLU
\ÕOÕ LWLEDUL\OH LVH \HQLGHQ NDU HWPH\H EDúODPÕúODU YH IL\DWODUÕ\OD
WULO\RQ 7/ NDU \D]PÕúODUGÕU (\O O LWLEDUL\OH LVH QHW G|QHP NDUÕ
IL\DWODUÕ\OD WULO\RQ 7/¶\H \ NVHOPLúWLU
6RQXo RODUDN \ÕOÕQGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ V UHFLQLQ
EDúODPDVÕQD UD÷PHQ – G|QHPLQGH NDUOÕOÕ÷ÕQ D]DOGÕ÷Õ YH UHNDEHWLQ
\R÷XQODúWÕ÷Õ
DQODúÕOPDNWDGÕU
\ÕOÕQGDQ
LWLEDUHQ
LVH
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ HWNLOHULQL J|VWHUGL÷L YH EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q \HQLGHQ NDU
HWPH\H EDúODGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU
0LNUR %D]GD )LQDQVDO øVWLNUDUD (WNLVL è é
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ SHUIRUPDQVÕQD NDWNÕ
\DSWÕ÷Õ OLWHUDW UGH JHQHO RODUDN NDEXO J|UPHNWHGLU 6|] NRQXVX SHUIRUPDQV
DUWÕúÕQÕQ GD ILQDQVDO LVWLNUDUÕ ROXPOX HWNLOHGL÷L EHOLUWLOPHNWHGLU (UWX÷UXO YH
=DLP 5LVVHHXZ * 10, 2001; Demirgüç .XQW )LWFK
YH *|QHQo YH .ÕOÕoKDQ
1HW IDL] PDUMÕ DNWLI JHWLULVL 52$ |]ND\QDN JHWLULVL 52( FDUL RUDQ
YH NDOGÕUDo RUDQÕQGDNL L\LOHúPHOHULQ EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ SHUIRUPDQVÕQD YH
GROD\ÕVÕ\OD ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNÕ \DSWÕ÷Õ ,0) dDQND\D YH g]
YH )LWFK WDUDIÕQGDQ RUWD\D NRQXOPXúWXU %X oHUoHYHGH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ JHUoHNOHúPHVL VRQUDVÕQGD V|] NRQXVX RUDQODUGDNL ROXPOX
JHOLúPHOHU ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNÕ \DSWÕ÷ÕQD LúDUHW
HWPHNWHGLU $\UÕFD ùDK|]NDQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ VRQXFXQGD QHW
IDL] PDUMÕQGD L\LOHúPHQLQ +DUWPDQQ &DUOHWWL YH 6SDJQDOR OLNLGLWHQLQ
FDUL RUDQ DUWPDVÕQÕQ ILQDQVDO LVWLNUDUÕ ROXPOX HWNLOH\HFH÷LQL EXOPXúODUGÕU
Tezde, IMF’nin (2000) mikro finansal istikrar göstergeleri içerisinde
\HU DODQ QHW IDL] PDUMÕ 52$ 52( FDUL RUDQ YH NDOGÕUDo RUDQÕ ILQDQVDO
LVWLNUDU J|VWHUJHVL RODUDN NXOODQÕODFDN YH V|] NRQXVX RUDQODUGDNL JHOLúLP 7 UN
EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQGHNL NRQVROLGDV\RQ LOH LOLúNLOHQGLULOPH\H oDOÕúÕODFDNWÕU
$\UÕFD FDUL RUDQ YH QHW IDL] PDUMÕ 7&0% YHULOHUL NXOODQÕODUDN KHP 7/ KHP GH
<3 ED]ÕQGD LUGHOHQHFHNWLU
êmë Å ¡ í §N ¹ · -¢+ /¢ ¢H¡ §N ·¢- í §N í M¤ µ- 4¢t +¢H¡ §î¢-¦ º - + ¢+¢+¬ ï ð4ñ ªÆ - ò É ²
Å ì ó §N {µ- § 4 H + + §K óH¡ ³ ñ ôNï@¤ © © © ªp¶ º Å ó § { ¢- µ+ B -¢- ¢- í §K Æ ¢H¡ ¤ ï ð4ñ ª; - õ§N + ¦ °H¡ - -¡ Ȧ ·¢- - H -¡ § O¡ ö ÷ H - + ò - -¢- M ¢H¡ + Æ ¢H¡ Lø?´ ôNù ú-ð ¤ ¢+ §N + + B + ¡ í ¶ O¡ ? H ¡ ¢ ¶ - + ¡ §K B ó- ¢ ¶ t ¶ + ¡ B 9² - ¢- ; ¢ + - º+ - tª - +¡ §N ;¦ ¡ - - H¦- § O¡ ³
1HW )DL] 0DUMÕ û ü
1HW IDL] PDUMÕ QHW IDL] JHOLULQLQ IDL] JHOLULQLQ IDL] JLGHULQGHQ IDUNÕ
WRSODP DNWLIOHUH RUDQÕ RODUDN WDQÕPODQPDNWDGÕU 'HPLUJ o .XQW /HYLQH YH
/DHYHQ dRODN ùDK|]NDQ 'HPLUJ o .XQW /HYLQH YH
/DHYHQ )LWFK oDOÕúPDODUÕQGD QHW IDL] PDUMÕQÕQ DUWPDVÕQÕQ
EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ SHUIRUPDQVÕQÕ DUWÕUGÕ÷ÕQÕ YH GROD\ÕVÕ\OD ILQDQVDO
LVWLNUDUD NDWNÕ \DSWÕ÷ÕQÕ EHOLUWPLúOHUGLU
24.0
21.0
18.0
15.0
12.0
9.0
3.0 6.0
0.0 -3.0
Toplam TL YP
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
3.49
2.06
4.86
7.19
6.99
8.34
9.16
6.50
7.91
8.06
9.93
7.03
4.78
9.28
6.30
4.73
5.45
16.25 18.52 13.90
9.01
23.42
8.63
6.09
7.78
0.92
-2.86 -0.51
2.58
1.94
1.71
0.00
-2.40
ùHNLO 1HW )DL] 0DUMÕQÕQ *HOLúLPL
Ë Ì Í Î Ì Ï ÐNý Ö áNþ Ì Ø ÿ Ö Ù Ø × L É Ø Ø æ Ø Î¾ÑLÔ Ô /á Þ Ù Ì ß Ì Ï+á Ø þ Ù Ö ×BØ æ Ø ÎÈÑ4ÒNÓ{Ô Gã ä ä å Í Û Ù ÛLØ æ Ø Î Ü Ö Ý Ì Þ Ù Ì Î ß Û à á Û × â+Ñ NÕ Ö ±Ø æ Ø ÎKÑ4ÒNÓ{Ô Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù ß Û à á Û × â
Ô çMç Ë
2003 Eyl.04
Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù Ì × Ì Ï
ùHNLO LQFHOHQGL÷LQGH EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ V UHNOL SR]LWLI QHW
IDL] PDUMÕ LOH oDOÕúWÕ÷Õ YH QHW IDL] PDUMÕQÕQ \ÕOODUÕ DUDVÕQGD DUWDUDN
yüzde 2,06’dan yüzde 9,16’yD \ NVHOGL÷L J|U OPHNWHGLU NUL]LQLQ
DUGÕQGDQ ¶WH \ ]GH ¶\H JHULOH\HQ QHW IDL] PDUMÕ ¶H NDGDU DUWPÕú
YH \ÕO VRQX LWLEDUL\OH \ ]GH ¶H \ NVHOPLúWLU .DVÕP YH ùXEDW
2001 krizlerine kadar yüzde 4,78’e kadar gerileyen net faiz marMÕ NUL]LQ
DUGÕQGDQ \ÕOÕ LWLEDUL\OH \ ]GH JLEL oRN \ NVHN VHYL\HOHUH XODúPÕúWÕU
YH ¶WH QHW IDL] PDUMÕ JHULOHPHVLQH UD÷PHQ \ NVHN VHYL\HOHULQL
NRUXPD\D GHYDP HWPLú (\O O ¶WH \ ]GH RODUDN JHUoHNOHúPLúWLU
'L÷HU \DQGDQ EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q 7/ SODVPDQODUÕQD YH <3
ERUoODQPD\D D÷ÕUOÕN YHUGLNOHUL ELOLQPHNWHGLU .DVÕP YH ùXEDW
NUL]OHUL |QFHVLQGH V|] NRQXVX GXUXP DoÕN SR]LV\RQGDQ ND\QDNODQPÕúWÕU ê ¡M ±§ ¾°- ¢- ² §N -¢ - ¾°- § ® ¹ ¢ G°- §Á · - - µ G²- ¾µ- +¢ + ¾ + ¡M ¯ ¾ O¡
®H ® + ®-í ®M - M ® - Æ º º - º º §Nº-óH¡ º ³
'L÷HU \DQGDQ NUL] VRQUDVÕQGD DoÕN SR]LV\RQODUÕQÕ NDSDWPD DPDFÕ\OD YHULOHQ
dövi]H HQGHNVOL SODVPDQODUÕQÕQ |]HOOLNOH NDPX ERUoODQPD VHQHWOHULQLQ 7/
RODUDN PXKDVHEHOHúPHVL QHGHQL\OH EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q SODVPDQODUÕQÕQ
oR÷X 7/ RODUDN PXKDVHEHOHúPHNWH YH <3 FLQVLQGHQ NDUODUÕ ROGX÷XQGDQ
GDKD G ú N J|] NPHNWHGLU
%X ED÷ODPGD EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q \ NVHN QHW IDL] PDUMÕ LOH
oDOÕúWÕ÷Õ YH YHULPOLOL÷LQL NRUXGX÷X J|U OPHNWHGLU 6DGHFH \ÕOÕQGD SDUD
SURJUDPÕQÕQ ROXPOX HWNLVL\OH EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH UHNDEHWLQ \R÷XQODúPDVÕ
EDQNDODUÕQ SODVPDQODUÕQÕQ IDL]OHULQLQ IRQODQPD IDL]OHULQGHQ GDKD KÕ]OÕ
G úPHVL LOH G ú N QHW IDL] PDUMÕ LOH oDOÕúWÕNODUÕ J|U OPHNWHGLU 'L÷HU \DQGDQ
\ NVHN QHW IDL] PDUMÕQÕQ ELU QHGHQL GH IDL]OHULQ KÕ]OD G úPHVL VRQXFX
EDQNDODUÕQ NÕVD YDGHOL IRQODQPD PDOL\HWOHULQL G ú N IDL]OH \HQLGHQ
IL\DWODQGÕUPDODUÕ YH IDL] JLGHUOHULQL D]DOWPDODUÕGÕU $NWLI *HWLULVL
$NWLILQ JHWLULVL QHW G|QHP NDUÕQÕQ WRSODP DNWLIOHUH RUDQÕ RODUDN
WDQÕPODQPDNWD YH EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ NDUOÕOÕ÷ÕQÕ RUWD\D NR\PDNWDGÕU
0LVKNLQ YH *|QHQo YH .ÕOÕoKDQ 0LVKNLQ ,0)
* *|QHQo YH .ÕOÕoKDQ YH )LWFK DNWLI JHWLULVLQLQ
ILQDQVDO LVWLNUDUÕ ROXPOX HWNLOHGL÷LQL YXUJXODPDNWDGÕUODU
3.5 1.7
1.5
2.9
2.6
2.4
2.3
1.9
1.6
2.6
1.4
1.6
0.5 -0.5
2.3 2.1
2.6
2.4
1.6
2.0
-0.7
Eyl.04
2003
2002
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
-3.2
1990
1989
-3.5
-1.4
1988
-2.5
2001
-1.5
1987
2.5
1986
ùHNLO $NWLI *HWLULVLQLQ *HOLúLPL
ËÉÌ Í Î Ì Ï Ð-Ñ4ÒNÓ{Ô Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù Ì × Ì Ï Ü Ö Ý Ì Þ Ù Ì Î ß Û à á Û × â ã ä ä å9Í Û Ù Û Ø æ Ø Î9Ô ç ç Ë@Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù ß Û à á Û × â
ùHNLO LQFHOHQGL÷LQGH EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQGH DNWLI JHWLULVLQLQ
DUDVÕQGD \ ]GH LOH \ ]GH DUDVÕQGD GDOJDODQGÕ÷Õ
DQODúÕOPDNWDGÕU \ÕOÕQGD HQ \ NVHN VHYL\HVLQH XODúDQ 52(
ve 1994’te yüzde 1,6 ile HQ G ú N VHYL\H\H XODúPÕúWÕU
\ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ LVH EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q ]DUDUÕQD oDOÕúPD\D
EDúODPDVÕ LOH ELUOLNWH DNWLI JHWLULVL QHJDWLIH G|QP úW U .DVÕP NUL]LQLQ
HWNLVL\OH \ÕOÕQGD \ ]GH – LOH HQ N|W SHUIRUPDQVÕQÕ VHUJLOH\HQ
EDQNDFÕOÕN VHNW|U ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ DUWPDVÕ LOH ELUOLNWH G|QHP QHW
]DUDUÕQÕ \ÕOÕQGD D]DOWPÕú YH LWLEDUL\OH \HQLGHQ NDU HWPH\H
EDúODPÕúWÕU 52$ ¶WH \ ]GH ¶H (\O O ¶WH \ ]GH ¶\H XODúPÕúWÕU
g]HWOHQHFHN ROXUVD \ÕOÕQGD ILQDQVDO NRnsolidasyon sürecinin
EDúODPDVÕQD UD÷PHQ EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q DNWLI JHWLULVLQH J|UH EDNWÕ÷ÕPÕ]GD
SHUIRUPDQVÕ DUWPDPÕú DQFDN 0D\ÕV ¶GH GX\XUXODQ \HQLGHQ
\DSÕODQGÕUPD SURJUDPÕQÕQ DUGÕQGDQ KHP ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQX KÕ]ODQPÕú
KHP GH EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q SHUIRUPDQVÕ DUWDUDN ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNÕ
\DSPD\D EDúODPÕú YH NRQVROLGDV\RQ |QFHVL VHYL\HOHUH \ NVHOPLúWLU g]ND\QDN *HWLULVL
g]ND\QDNODUÕQ JHWLULVL WRSODP |]ND\QDNODUÕQ WRSODP DNWLIOHUH RUDQÕ
RODUDN WDQÕPODQPDNWD YH EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ NDUOÕOÕ÷ÕQÕ RUWD\D NR\PDNWDGÕU
0LVKNLQ YH *|QHQo YH .ÕOÕoKDQ 0LVKNLQ ,0) YH
* *|QHQo YH .ÕOÕoKDQ YH )LWFK |]ND\QDN
JHWLULVLQLQ ILQDQVDO LVWLNUDUÕ ROXPOX HWNLOHGL÷LQL YXUJXODPDNWDGÕU 40.0
30.0
25.6
22.6 15.8
14.8
-14.1
ùHNLO g]ND\QDN *HWLULVLQLQ *HOLúLPL
ËÉÌ Í Î Ì Ï Ð-Ñ4ÒNÓ{Ô Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù Ì × Ì Ï Ü Ö Ý Ì Þ Ù Ì Î ß Û à á Û × â ã ä ä å9Í Û Ù Û Ø æ Ø Î9Ô ç ç Ë@Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù ß Û à á Û × â
Eyl.04
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
-46.5
1995
1994
-50.0
28.7
18.9
1993
-40.0
31.8 27.3
11.6
1992
-30.0
28.2
-11.2
1991
-20.0
25.9 21.0
19.2
1990
-10.0
24.4
25.4
1989
0.0
1988
10.0
28.2
1987
20.0
1986
%DQNDFร Oร N VLVWHPLQGH |]ND\QDN JHWLULVLQLQ DUDVร QGD
\ย ]GH LOH \ย ]GH DUDVร QGD GDOJDODQGร รทร DQODรบร OPDNWDGร U
\ร Oร QGD HQ \ย NVHN VHYL\HVLQH XODรบDQ DNWLI JHWLULVLQLQ NUL]LQGH \ย ]GH
LOH HQ Gย รบย N VHYL\H\H XODรบPร รบWร U
\ร Oร QGDQ LWLEDUHQ LVH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q ]DUDU Doร NODPD\D
EDรบODPDVร LOH ELUOLNWH 52$ JLEL 52( GH QHJDWLIH G|QPย รบWย U .DVร P
NUL]LQLQ HWNLVL\OH \ร Oร QGD |]ND\QDNODUร Q Kร ]OD HULPHVL YH VHNW|Uย Q FLGGL
]DUDUODU \D]PDVร LOH ELUOLNWH \ย ]GH โ 46,5 รถzkaynak getirisi ile en kรถtรผ
SHUIRUPDQVร Qร VHUJLOH\HQ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
0D\ร V ยถGH GX\XUXODQ \HQLGHQ \DSร ODQGร UPD SURJUDPร LOH ELUOLNWH
รบLGGHWOHQPHVL VRQXFXQGD ]DUDUร Qร \ร Oร QGD D]DOWPร รบ YH LWLEDUL\OH
\HQLGHQ NDU HWPH\H EDรบODPร รบWร U g]ND\QDN JHWLULVL \ร Oร QGD \ย ]GH
ยถ\D (\Oย O ยถWH \ย ]GH ยถH XODรบPร รบWร U
.ร VDFD |]ND\QDN JHWLULVLQLQ ย ONHPL] Doร Vร QGDQ LOJLQo ELU RUDQ ROGXรทX
DQODรบร OPDNWDGร U %DQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q Gย รบย N VHUPD\H LOH oDOร รบPDVร YH
\ย NVHN JHWLUL ULVN RUDQร QD VDKLS HQVWUย PDQODUD SODVPDQ \DSPDVร QHGHQL\OH
52( oRN \ย NVHN YH\D Gย รบย N JHUoHNOHรบPHNWHGLU $QFDN .DVร P YH
รนXEDW NUL]OHUL KDULo \ย NVHN 52( LOH oDOร รบPDVร LVWLNUDU J|VWHUJHVLGLU
\ร Oร QGD EDรบOD\DQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQH UDรทPHQ EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย Qย Q |]ND\QDN JHWLULVLQH J|UH SHUIRUPDQVร DUWPDPร รบ DQFDN ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ Kร ]ODQGร รทร G|QHPGH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q SHUIRUPDQVร
DUWDUDN ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNร \DSPร รบWร U $QFDN KDOHQ NRQVROLGDV\RQ |QFHVL
G|QHPH J|UH Gย รบย N NDOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU $QFDN \HQL G|QHPGH 52(ยถQLQ
Gย รบย N NDOPDVร Qร Q DUNDVร QGD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q Doร N SR]LV\RQ YH\D yรผkseN NUHGL ULVNL DOPD\DUDN JHWLUL ULVN RUDQร Qร Gย รบย UPHVL GH \DWPDNWDGร U &DUL 2UDQ &DUL RUDQ OLNLW YDUOร NODUร Q OLNLW \ย Nย POย Oย NOHUH RUDQร RODUDN
WDQร PODQPDNWDGร U 7%% &DUL RUDQ EDQNDQร Q OLNLGLWH รบRNODUร QD NDUรบร
D\DNWD NDOร S NDOPD\DFDรทร Qร RUWD\D NR\PDNWDGร U $\Uร FD OLNLGLWH DUWร รบร Qร Q
ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNร VDรทODGร รทร NDEXO HGLOPHNWHGLU dDQND\D YH g]
,0) YH )LWFK
80
70 60 50 40
30
20 10
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003 Ey l.04
TL
26.98 25.99 24.28 22.42 24.11 27.77 20.78 25.61 19.36 18.81 17.39 16.44 23.77 23.53 19.12 16.92 13.27
YP
76.42 65.64 52.32 48.99 51.88 51.90 48.41 40.38 31.54 36.60 33.59 33.45 31.58 32.77 24.61 22.83 24.49
Topl. 57.61 54.23 48.55 50.17 53.07 57.48 51.87 48.49 45.78 31.39 29.40 26.61 25.97 28.01 22.45 20.06 18.98
ùHNLO &DUL 2UDQÕQ *HOLúLPL
ËÉÌ Í Î Ì Ï Ð-Ñ4ÒNÓ{Ô Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù Ì × Ì Ï Ü Ö Ý Ì Þ Ù Ì Î ß Û à á Û × â ¯Í Û Ù Ù Ì × Û Ì × Ì Ý Û Î Ì·Ù Ø Ï Ø áÉÕ Ì × Ù Û Ï Ù Ì × Î Ì Ï Ø á Ö Ö × Ù Ö × Ì Î Ï-Ì Ù Ì × ÿ × Ú Î Ù Ú Ï Ì × à Û Ù Û Ï Ù Ì × ?Ù Ø Ï Ø áÉÍ Ï ß Ù Ù Ï Ù Ö × ß;Ö Õ Ú Ì á Õ Ö@Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù Ì Î;Ï × Ö Ø Ù Ö × Ï Ì Ù Ö ß@Ù Ö × Ø Ï Ì Ú Ù+Ö Ø Ù ß@Ø à á Ø × â ã ä ä åÈÍ Û Ù Ù Ì × Û Ø æ Ø ÎòÙ Ø Ï Ø áLÕ Ì × Ù Û Ï Ù Ì ×Nß;Ö × Ï-Ö ÿ Ì Î Ï Ì Ý Û Î Ì Î¾Ì Ù Ì Ì Ï Ù Ì × Ì Î Ï Ì Ù Ì × Ì Î¾Ì Ù Ì Ì Ï Ù Ì × Þ Ì × ÌÈÞ Ø Í â Ì Ù Ì Ì Ï Ù Ì × ÿ × Ú Î Ù Ú¯Ï Ì × à Û Û Ï Ù Ì × ?Ù Ø Ï Ø áÉÍ Ï ß@Ù Ù Ï Ù Ö × ß;Ö Õ Ú Ì á Ì Î Ï Ì Ù Ì × Ì × æ Ù Ì × ß9Ö × Ï-Ö ÿ Ì Î Ï Ì Ý Û Î Ì × æ Ù Ì × Þ Ì × Ì¿Þ Ø Í â × æ Ù Ì × Ï Ì Ú ÙNÖ Ø Ù ß@Ø à á Ø × â ã ä ä ã ã ä ä åÀÍ Û Ù Ù Ì × Û Ø æ Ø ÎÀÙ Ø Ï Ø á;Í Ï ß@Ù Ù Ï Ù Ö × Ø ÎÀØ æ Ö × Ø Ý Ø Î Ö½× Ö Þ
Ì Ü Ø Ù – Ö Ø Ù ß@Ø à á Ø × â
% & ( # !
!
" ! # #$ $ $ $ ! '! ( ! ( #$ $ $ $ ) ! *!# +! *! #$ $ $ $ ,
%DQNDFÕOÕN VHNW|U QGH FDUL RUDQ – \ÕOODUÕ DUDVÕQGD \ ]GH
¶GDQ \ ]GH ¶\H JHULOHPLú YH ¶WH \ ]GH ¶D \ NVHOPLúWLU
NUL]L LOH ELUOLNWH X]XQ YDGHOL SODVPDQODUÕQ NÕVD YDGHOL IRQODUOD ILQDQVH HGLOPHVL
DQOD\ÕúÕQÕQ EHQLPVHQPH\H EDúODQPDVÕ EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQLQ OLNLW \DSÕVÕQÕ
ER]PD\D EDúODPÕú YH \ÕOÕQGD FDUL RUDQ \ ]GH ¶\D JHULOHPLúWLU
$QFDN .DVÕP YH ùXEDW NUL]OHULQLQ DUGÕQGDQ 0HUNH]
%DQNDVÕ¶QÕQ SL\DVD\D OLNLGLWH VD÷ODPDVÕ\OD ELUOLNWH \ÕOÕQGD \ ]GH ¶H
\ NVHOPLú HNRQRPL\H J YHQLQ DUWPDVÕ\OD EDQNDODUÕQ X]XQ YDGHOL NUHGL
NXOODQÕPÕQD YH NDPXQXQ ILQDQVPDQÕQD \|QHOPHVL LOH ELUOLNWH FDUL RUDQ
¶ Q o QF oH\UH÷LQGH \ ]GH ¶D \ NVHOPLúWLU
'L÷HU \DQGDQ 7/ FDUL RUDQÕQ <3 FDUL RUDQD J|UH GDKD G ú N
ROGX÷X J|U OPHNWHGLU %X GD EDQNDODUÕQ <3 DoÕVÕQGDQ OLNLGLWH VÕNÕúÕNOÕ÷ÕQD
GDKD GX\DUOÕ ROGXNODUÕQÕ RUWD\D NR\PDNWDGÕU
6RQXo RODUDN \ÕOÕQGD EDúOD\DQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ
V UHFLQH
UD÷PHQ
EDQNDFÕOÕN
VHNW|U QGH
FDUL
RUDQGD
L\LOHúPH
VD÷ODQDPDPÕúWÕU %X GXUXP ILQDQVDO NRQVROLGDsyon döneminde, likidite
DoÕVÕQGDQ ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNÕ VD÷ODQDPDGÕ÷ÕQÕ RUWD\D NR\PDNWDGÕU
%XQXQ WHPHOLQGH LVH EDQNDFÕOÕN VHNW|U Q Q NÕVD YDGHOL IRQODPDODUOD X]XQ
YDGHOL NDPX ND÷ÕWODUÕQD SODVPDQ DOÕúNDQOÕ÷ÕQÕ NRUXPDVÕ EXOXQPDNWDGÕU .DOGÕUDo 2UDQÕ
.DOGÕUDo RUDQÕ WRSODP \ N PO O NOHULQ |]ND\QDNODUD RUDQÕ RODUDN
WDQÕPODQPDNWD YH DNWLI NDOLWHVLQGHNL JHOLúLPL RUWD\D NR\PDNWDGÕU dRODN
,0) YH YH )LWFK
9.6
9.9
ùHNLO .DOGÕUDo 2UDQÕQÕQ *HOLúLPL
2003
2002
5.8
6.4
Eyl.04
7.0
2001
8.9
2000
5
10.0
1999
6
10.0 10.6 10.0
1998
7
9.7
1997
8
9.9
1996
9
12.7
1995
10
1994
11
13.4 12.4
1993
12
1992
13
16.0
1991
14
15.2
1990
15
1989
16
1988
ËÉÌ Í Î Ì Ï Ð-Ñ4ÒNÓ{Ô Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù Ì × Ì Ï Ü Ö Ý Ì Þ Ù Ì Î ß Û à á Û × â
.DOGÕUDo RUDQÕ \ÕOODUÕ DUDVÕQGD ¶GHQ ¶D
JHULOHPLúWLU .DOGÕUDo RUDQÕ \ÕOODUÕ DUDVÕQGD \ ]GH LOH
DUDVÕQGD \DWD\ ELU VH\LU L]OHPLúWLU NUL]LQGH LOH HQ \ NVHN YH
\ÕOÕQGD LOH HQ G ú N VHYL\HGH JHUoHNOHúPLúWLU \ÕOÕQGD LVH \ÕOÕ
SDUD SURJUDPÕQÕQ ROXPOX HWNLOHU \DUDWDFD÷Õ EHNOHQWLVL\OH EDQNDFÕOÕN VHNW|U
FLGGL ELU \ N DOWÕQD JLUPLú YH WRSODP \ N PO O NOHU |]ND\QDNODUÕQ NDWÕQD
XODúDUDN UHNRU VHYL\H\H XODúPÕúWÕU
.DVÕP YH ùXEDW NUL]OHUL LOH ELUOLNWH NDPX EDQNDODUÕQÕQ
|]ND\QDNODUÕQÕQ DUWÕUÕOPDVÕ YH J oV ] YH ]D\ÕI EDQNDODUÕQ VLVWHP GÕúÕQD
oÕNDUÕOPDVÕ LOH ELUOLNWH NDUOÕOÕ÷ÕQÕ DUWÕUDUDN |]ND\QDN \DSÕVÕQÕQ J oOHQGLULOPHVL
VRQXFXQGD NDOGÕUDo RUDQÕQÕQ KÕ]OD G úW ÷ YH \ÕOÕ VRQXQGD ¶H
XODúWÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU
6RQXo RODUDN \ÕOÕQGD EDúOD\DQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ
V UHFLQH UD÷PHQ EDQNDFÕOÕN VHNW|U QGH SDUD SURJUDPÕQÕQ ROXPOX
HWNLVL\OH \ NVHN ULVN DODQ EDQNDFÕOÕN VLVWHPLQGH NDOGÕUDo RUDQÕ KÕ]OD DUWPÕúWÕU
$QFDN .DVร P YH รนXEDW NUL]OHULQLQ DUGร QGDQ NDPX EDQNDODUร QD
ND\QDN DNWDUร OPDVร YH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q IDL]OHULQ Kร ]OD Gย รบPHVL LOH
ELUOLNWH
NDUOร Oร รทร Qร Q
DUWPDVร
LOH
|]ND\QDNODUร Qร Q
DUWPDVร
VHNW|UGH
NRQVROLGDV\RQXQ Kร ]ODQGร รทร EX G|QHPGH NDOGร UDo RUDQร Qร Q Kร ]OD JHULOHPHVLQH
QHGHQ ROPXรบ YH ILQDQVDO LVWLNUDU ROXPOX \|QGH HWNLOHQPLรบWLU 0DNUR %D]GD )LQDQVDO รธVWLNUDUD (WNLVL
,0) Eย \ย PH RUDQร HNRQRPLN Eย \ย PH FDUL Doร N |GHPHOHU
GHQJHVL HQIODV\RQ R\QDNOร รทร YH IDL] YH NXU R\QDNOร รทร Qร PDNUR ED]GD ILQDQVDO
LVWLNUDU J|VWHUJHVL RODUDN NXOODQPDNWDGร U 7H]GH ,0)ยถQLQ GH NXOODQPร รบ ROGXรทX
RUDQODUGDNL JHOLรบLP LQFHOHQHUHN 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGHNL NRQVROLGDV\RQ
Vย UHFLQGH PDNUR ED]GD ILQDQVDO LVWLNUDUGDNL JHOLรบPH LQFHOHQPH\H
oDOร รบร ODFDNWร U
%ย \ย PH
%ย \ย PH RUDQร HNRQRPLQLQ Nร Uร OJDQOร รทD NDUรบร Jย Fย Qย Q DUWWร รทร Qร
RUWD\D NR\PDNWDGร U ,0)
10.0
8.0
6.0
8.14 9.37
-2.0
7.78
6.34
9.70
5.00
0.0
8.29 7.12
6.40
2.0
7.95
9.8
6.8
4.0
3.86
1.45 1.63
0.35
.- /
ร ร ร ร ร ร ร ร รง
-6.08
Eyl.04
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1993
1992
1991
1990
-9.54
1989
-10.0
-6.08
1988
-8.0
1987
-6.0
1994
-4.0
1986
รนHNLO %ย \ย PH 2UDQODUร Qร Q *HOLรบLPL
*HoPLรบWH PDOL VLVWHPGH \DรบDQDQ JHQLรบOHPHOHUOH NDPXQXQ ILQDQVH
HGLOPHVL HNRQRPLN VLVWHPGH Nร Uร OJDQOร รทร DUWร UPDNWD YH JHOHFHN G|QHPOHUGH
PDOL VLVWHPLQ GDUDOWร OPD\D oDOร รบร OPDVร LOH ELUOLNWH VRUXQODU Jย QGHPH
JHOPHNWHGLU 2(&' %X oHUoHYHGHQ EDNร OGร รทร QGD ย ONHPL]GH Kร ]Oร
Eย \ย PH RUDQODUร Qร Nย oย OPHOHULQ YH GXUJXQOXNODUร Q L]OHGLรทL J|rรผlmektedir.
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ |QFHVL EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \RรทXQ NUHGL
NXOODQGร UDQ EDQNDODUร Q Eย \ย PH RUDQODUร QGDNL GDOJDODQPDODU QHGHQL\OH
SODVPDQODUร Qร Q ROXPVX] HWNLOHQPHVL PDOL \DSร ODUร Qร Q ER]XOPDVร QD QHGHQ
ROPXรบWXU 6|] NRQXVX EDQNDODUร Q WDVIL\H ROPDVร LOH ELUOLNWH NRQVROLGDV\RQ GD
Kร ]ODQPร รบWร U
\ร Oร QGD EDรบOD\DQ NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWLQGH GH Eย \ย PHGHNL
GDOJDODQPDODUร Q GHYDP HWWLรทL J|Uย OPHNWHGLU %DQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบWร รทร G|QHPGH UHHO NUHGLOHUGH GH
WRSDUODQPD \DรบDQPDVร Eย \ย PH\L ROXPOX HWNLOHPLรบWLU
'LรทHU \DQGDQ 2(&' UDSRUXQGD GD EHOLUWLOGLรทL JLEL Kย Nย PHW
SROLWLNDODUร QD GX\XODQ Jย YHQ $% ย \HOLรทL \ROXQGD VDรทODQDQ LOHUOHPHOHU YH ,0)
YH 'ย Q\D %DQNDVร LOH VDรทODQDQ Vร Nร LรบELUOLรทL Kร ]Oร Eย \ย PH\L VDรทOD\DQ GLรทHU
|QHPOL HWNHQOHUGLU 6|] NRQXVX XOXVODUDUDVร oร SDODUร Q NRUXQPDVร GXUXPXQGD
Eย \ย PHQLQ GHYDP HGHFHรทL EHOLUWLOPHNWHGLU &DUL $oร N
&DUL Doร รทร Q Kร ]OD Eย \ย PHVL \XUWGร รบร QGDQ Nร VD YDGHOL ERUoODQPDODUร
gรผndeme getirmesi nedeniyle ILQDQVDO Nร Uร OJDQOร รทร DUWร UPDNWDGร U %X Doร GDQ
,0) YH 6XPPHUV FDUL Doร รทร Q *60+ยถ\D RUDQร Qร Q \DNร QGDQ
L]OHQPHVL JHUHNWLรทLQL EHOLUWPHNWHGLUOHU
-0.6
-1.3 -1.4 -1.4
ร ร ร ร ร ร ร ร -ร 4ร Nร {ร
2002
2000
1999
รนHNLO &DUL $oร รทร Q *60+ยถ\D 2UDQร Qร Q *HOLรบLPL
Eyl.04
-4.9
-4.8
1994
1993
1992
1991
1990
-3.5
1989
-5.0
2001
-4.0
-2.9
-1.7
2003
-3.0
-0.8
-0.7
-0.9
1988
-2.0
0.2
1998
0.0 -1.0
1.0
0.9
1997
1.0
2.2
2.0
1.8
1996
2.0
1995
3.0
1987
ยถOร \ร OODUGDQ LWLEDUHQ ย ONHPL]GH FDUL Doร รทD GD\DOร Eย \ย PH
SROLWLNDVร L]OHQGLรทL DQODรบร OPDNWDGร U \ร Oร QGD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH
EDรบOD\DQ YH \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบDQ ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQD
UDรทPHQ
V|]
NRQXVX
SROLWLNDQร Q
WHUNHGLOPHGLรทL
DQODรบร OPDNWDGร U 'ROD\ร Vร \OD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH FDUL Doร รทร Q
D]DOWร OPDVร QD NDWNร VDรทODQDPDPร รบ YH PDNUR HNRQRPLN \DSร GD FDUL Doร N
Nร Uร OJDQ ELU XQVXU RODUDN YDUOร รทร Qร NRUXPXรบWXU 'LรทHU \DQGDQ FDUL Doร รทร Q
ILQDQVH HGLOHPHPHVL VRQXFXQGD PDNUR HNRQRPLN LVWLNUDUร ER]PDVร
GXUXPXQGD EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ SODVPDQODUร Qร Q ROXPVX] HWNLOHQHUHN
EDQNDODUร Q ]D\ร I Gย รบPHVLQH QHGHQ RODELOHFHNWLU YH \HQL ELU NRQVROLGDV\RQ
GDOJDVร Qร WHWLNOH\HELOHFHNWLU
2(&' 7ย UNL\H UDSRUXQGD GD FDUL Doร รทร Q *6<รธ+ยถ\H RUDQร Qร Q
yรผzde 3ยถย DรบWร รทร GXUXPODUGD HNRQRPLGH GX\DUOร Oร รทร Q DUWWร รทร Qร YXUJXODPร รบWร U
$\Qร UDSRU FDUL Doร N *6<รธ+ RUDQร Qร Q \ย ]GH VHYL\HOHULQGH NDOPDVร
GXUXPXQGD KHUKDQJL ELU WHKOLNHQLQ J|Uย OPHGLรทLQL V|] NRQXVX RUDQร Q \ย ]GH
VHYL\HVLQL DรบPDVร GXUXPXQGD NDPXQXQ GDKD \ย NVHN IDL] Gร รบร ID]OD YHUHUHN
YH WDOHEL Nร VDUDN FDUL Doร รทร Q VRUXQ ROPDVร Qร HQJHOOH\HFHรทL EHOLUWPHNWHGLU
021
(QIODV\RQ 2\QDNOร รทร ,0) HQIODV\RQGD \DรบDQDQ R\QDNOร รทร Q ILQDQVDO Nร Uร OJDQOร N
J|VWHUJHVL ROGXรทXQX EHOLUWPHNWHGLU $QFDN JHoPLรบ \ร OODUGD รผlkemizdeki
\ย NVHN HQIODV\RQ RUWDPร YH HQIODV\RQXQ VRQ \ร OODUGD Kร ]OD Gย รบWย รทย J|]
|Qย QGH EXOXQGXUXOGXรทXQGD HQIODV\RQXQ L]OHQPHVL ID\GDOร RODFDNWร U 354
X2Y : Z 6"7 79TU8 : ;2G2<><2=@O[? <@72? A 7 7BA2\@A2?9=27@72N ; ;]C9? : D Q E P ;@D F.=@; = D ^ : : DD C>CH; 7]G 79Q 8; : ;2C>; <>=@T_? D 727RA J97I`2`_<@? O : G_7K^9J>; LMQ S#;@D : T =9N ;2; < C9D9O <@<>? P 7 ; A@79\@N A ; 7@Q N PR;U<@G#; :S N TUG];2G < N D O 7#: TUD 7 G#VUCa<@P G ? N 7WO Q b J>LM;@=2: D CH? Q P ; : ; TU;2< D 72;
140 120
TÜFE
100 80 60 40 20
45
40 35
30
25 20
ggh i c efd
15
10 5
0
Ara.88 Haz.89 Ara.89 Haz.90 Ara.90 Haz.91 Ara.91 Haz.92 Ara.92 Haz.93 Ara.93 Haz.94 Ara.94 Haz.95 Ara.95 Haz.96 Ara.96 Haz.97 Ara.97 Haz.98 Ara.98 Haz.99 Ara.99 Haz.00 Ara.00 Haz.01 Ara.01 Haz.02 Ara.02 Haz.03 Ara.03 Haz.04
0
TÜFE
j.kml n)o2p q o
ùHNLO <ÕOOÕN (QIODV\RQ 2UDQODUÕ YH 2\QDNOÕ÷Õ
ËÉÌ Í Î Ì Ï Ð-Ñ4ÒNÓ{Ô Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù Ì × Ì Ï Ü Ö Ý Ì Þ Ù Ì Î ß Û à á Û × â
IL\DWODUÕ\OD JHUoHNOHúHQ \ÕOOÕN ED]GD HQIODV\RQ RUDQODUÕQÕQ D\OÕN
JHOLúLPLQL LQFHOHGL÷LPL]GH ¶OÕ \ÕOODUGDNL \ NVHN HQIODV\RQ RUWDPÕ GLNNDW
oHNPHNWHGLU (QIODV\RQ \ ]GH LOH \ ]GH DUDOÕ÷ÕQGD GDOJDODQPÕúWÕU
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ EDúODGÕ÷Õ \ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ LVH HQIODV\RQGD
G ú ú WUHQGLQLQ EDúODPDVÕ GLNNDW oHNLFLGLU $QFDN V|] NRQXVX JHOLúPHQLQ
³G ú N HQIODV\RQ RUWDPÕQD D\DN X\GXUDPD\DQ EDQNDODUÕQ HOHQPHVL
VRQXFXQGD
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ
JHUoHNOHúWL÷L´
úHNOLQGH
\RUXPODQDELOHFH÷L XQXWXOPDPDOÕGÕU 2(&' XOXVODUDUDVÕ oÕSDODUGD
VD÷ODQDQ EDúDUÕQÕQ HQIODV\RQXQ WHN KDQHOL UDNDPODUD G úPHVLQL VD÷OD\DQ HQ
|QHPOL HWNHQ ROGX÷XQX YXUJXODPÕúWÕU 6|] NRQXVX XOXVODUDUDVÕ oÕSDODUÕQ
NRUXQPDVÕ GXUXPXQGD HQIODV\RQXQ WHN KDQHOL UDNDPODUGD NDODFDNWÕU (QIODV\RQXQ
R\QDNOÕ÷ÕQ
J|]OHPOHQHQ
DUWWÕ÷Õ
DúÕUÕ
ND\QDNODQPDNWDGÕU
R\QDNOÕ÷ÕQÕ
LQFHOHGL÷LPL]GH
DQODúÕOPDNWDGÕU R\QDNOÕ÷ÕQ
LVH
¶GHQ
NUL]
LWLEDUHQ
HQIODV\RQXQ
KÕ]OÕ
G|QHPOHULQGH HQIODV\RQGD
G ú ú QGHQ
0 r
.XU 2\QDNOÕ÷Õ .XUODUGD J|U OHQ DúÕUÕ R\QDNOÕN ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUÕQÕ WHKGLW
HWPHNWHGLU ,0) YH %X DPDoOD $%' GRODUÕQÕQ \ÕOOÕN ED]GD
GH÷LúLPL YH R\QDNOÕ÷Õ ùHNLO ¶GD LQFHOHQPHNWHGLU
28
90 80
24 20 16 12 8
60
50 40 30
20
10 0
-10 -20
Ara.88 Haz.89 Ara.89 Haz.90 Ara.90 Haz.91 Ara.91 Haz.92 Ara.92 Haz.93 Ara.93 Haz.94 Ara.94 Haz.95 Ara.95 Haz.96 Ara.96 Haz.97 Ara.97 Haz.98 Ara.98 Haz.99 Ara.99 Haz.00 Ara.00 Haz.01 Ara.01 Haz.02 Ara.02 Haz.03 Ara.03 Haz.04
4
70
Dolar Kuru
| ~ }
32
) @
Dolar Kuru
ùHNLO $%' 'RODUÕQÕQ <ÕOOÕN 'H÷LúLPL YH 2\QDNOÕ÷Õ
ËÉÌ Í Î Ì Ï Ð-Ñ4ÒNÓ{Ô Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù Ì × Ì Ï Ü Ö Ý Ì Þ Ù Ì Î ß Û à á Û × â
$%' GRODUÕQÕQ \ÕOOÕN GH÷LúLPLQL YH R\QDNOÕ÷ÕQÕ LQFHOHGL÷LPL]GH
|]HOOLNOH NUL] G|QHPOHULQGH YH HUWHVL \ÕO R\QDNOÕ÷ÕQ KÕ]OD DUWWÕ÷Õ NXUODUGDNL
\ÕOOÕN GH÷LúLPLQ DUWPDVÕ LOH R\QDNOÕ÷ÕQ DUWWÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU $QFDN ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ EDúODGÕ÷Õ \ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ .DVÕP YH ùXEDW
NUL]OHUL KDULo GRODU NXUXQGDNL GH÷LúLPLQ D]DOGÕ÷Õ DQODúÕOPDNWDGÕU $QFDN
GRODU NXUXQGD \DúDQDQ R\QDNOÕN \ÕOÕQGDQ LWLEDUHQ D]DOPD\D
EDúODPÕúWÕU %XQD JHUHNoH RODUDN ROLJRSROLVWLN \DSÕQÕQ G|YL] SL\DVDODUÕQGD
GDKD HWNLQ úHNLOGH SL\DVD \DSÕFÕOÕ÷Õ URO Q VWOHQHELOPHVL J|VWHULOHELOLU
2(&'¶QLQ ]HULQGH GXUGX÷X XOXVODUDUDVÕ oÕSDODUÕQ NRUXQPDVÕ
GXUXPXQGD G|YL] NXUXQGD R\QDNOÕ÷ÕQ GD D]DOPDVÕ EHNOHQPHNWHGLU 3[s
2X Y : Z27 TUG <@O t"A Q A27 ?@=27@; C9: D E D F umvxwyN ? : ; QxC9A Q A27 A 7R<@? 7zJ>L{;@=9N ; C9O2<>P ; 7@N ; Q P"<@; S T ;@< D 7#D 7#V <@? 7zJ>L{;@=2: D C]? Q P ; : ; T ;2< D 7@; <@? 72A2\@A 7@N ;]? Q P ;@=@;]^ D C>; 7]Q ; C>; TRD 7_J9` `_O : G]^9; Q S#D : TU;2< D9<@? 7 A2\@A 79N ; G#: N G G N#O : TUG CaP G N#O Q b
0
)DL] 2\QDNOÕ÷Õ 5HHO IDL]OHUGH J|U OHQ DúÕUÕ R\QDNOÕ÷ÕQ ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUÕQÕ
WHKGLW HWWL÷L ,0) WDUDIÕQGDQ NDEXO J|UPHNWHGLU %X DPDoOD EDQNDFÕOÕN
VHNW|U Q Q HQ |QHPOL IRQ ND\QD÷Õ RODQ PHYGXDWODUÕQ ELU D\ YDGHGH |QHULOHQ
IDL]OHULQLQ D\OÕN ED]GD UHHO JHWLULVLQLQ JHOLúLPL YH R\QDNOÕ÷Õ ùHNLO ¶GH
LQFHOHQPHNWHGLU
45 40
35 30 25 20 15 10 5
5
4
3
2 1
0
-1
-2
Ara.88 Haz.89 Ara.89 Haz.90 Ara.90 Haz.91 Ara.91 Haz.92 Ara.92 Haz.93 Ara.93 Haz.94 Ara.94 Haz.95 Ara.95 Haz.96 Ara.96 Haz.97 Ara.97 Haz.98 Ara.98 Haz.99 Ara.99 Haz.00 Ara.00 Haz.01 Ara.01 Haz.02 Ara.02 Haz.03 Ara.03 Haz.04
0
Reel Faiz
50
" ¡>¢ £ ¡
Reel faiz
ùHNLO %LU $\ 9DGHOL 0HYGXDWODUÕQ $\OÕN 5HHO *HWLULVL YH 2\QDNOÕ÷Õ
ËÉÌ Í Î Ì Ï Ð-Ñ4ÒNÓ{Ô Õ Ö × Ø Ù Ö × Ø Ï Ú Ù Ù Ì Î Û Ù Ì × Ì Ï Ü Ö Ý Ì Þ Ù Ì Î ß Û à á Û × â
%LU D\ YDGHOL 7/ PHYGXDW IDL] RUDQODUÕQÕQ D\OÕN ED]GD UHHO JHWLULVLQLQ
JHOLúLPLQL LQFHOHGL÷LPL]GH \ÕOÕ |QFHVLQGH LVWLNUDUVÕ] ELU \DSÕ VHUJLOHQGL÷L
görülmektedir. 1988 – \ÕOODUÕ DUDVÕQGD 7/ PHYGXDWÕQ LOJLOL D\GDNL UHHO
JHWLULVLQLQ GH÷LúNHQ ELU \DSÕ DU] HWWL÷L DQODúÕOPDNWDGÕU
\ÕOÕQGD EDúOD\DQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ G|QHPLQGH LVH .DVÕP
YH ùXEDW NUL]OHUL KDULo 7/ PHYGXDWODUÕQ D\OÕN ED]GD V UHNOL UHHO
JHWLUL VD÷ODGÕ÷Õ DQODúÕOPDNWDGÕU <R÷XQODúPDQÕQ DUWPD\D EDúODGÕ÷Õ ELU
G|QHPGH V|] NRQXVX JHOLúPHQLQ DUNDVÕQGD LVH 0HUNH] %DQNDVÕ¶QÕQ \ NVHN
UHHO IDL] SROLWLNDVÕ YH \ NVHN NDPX NHVLPL ERUoODQPD LKWL\DFÕ \DWPDNWDGÕU
%LU D\ YDGHOL 7/ PHYGXDW IDL] RUDQODUÕQÕQ D\OÕN ED]GD R\QDNOÕ÷ÕQÕ
LQFHOHGL÷LPL]GH NUL] G|QHPOHUL KDULo R\QDNOÕ÷ÕQ G ú N ROGX÷X J|U OPHNWHGLU
; O ?9=272; C9: D E D F " {T.G2 2N#A2;9P ; A>=9 #A : ; 72; 7 JR;@=2: D C 8 ; O R? Q ; 72: ; Q D 7#D 7 ;@=2: D CR72? T O 72; : G2P O Q O <2O 7 O 7 <@? 7 J>Lz;@=9N ; C9O <>P ; 79N ; Q P <@; S2T ;2< D 7 D 7#V <@? 7zJ[L{;@=2: D C ? Q P ; : ; T ;2< D 72; X@Y : Z 7 T.G <2O2<@? 72A2\@A 7@N ; ? Q P ;@=@; ^ D C>; 7 Q ; C>; T_D 7{J9` ` O : G ^9; Q S D : T ;2< D2<@? 7 A2\9A 7@N ; G#: N2G]G N#O : T.G#CaP G N#O Q b
)LQDQVDO
SDUoDODQPD
G|QHPLQGH
LVH
R\QDNOร รทร Q
\ย NVHN
ROGXรทX
DQODรบร OPDNWDGร U \ร Oร QGD R\QDNOร รทร Q DUWPDVร QGD LVH Kย Nย PHWH GX\XODQ
Jย YHQLQ DUWPDVร YH $% Uย ]JDUร Qร Q HWNLVL\OH IDL]OHUGH \DรบDQDQ Kร ]Oร Gย รบย รบ
HWNLOL ROPXรบWXU
ร zet olarak, konsolidasyon dรถneminde eQIODV\RQGDNL Gย รบย รบH EDรทOร
RODUDN PHYGXDWODUร Q D\Oร N ED]GD UHHO JHWLULVLQLQ DUWWร รทร GLรทHU \DQGDQ
HQIODV\RQGDNL JHOLรบPH\H EDรทOร RODUDN R\QDNOร รทร Q DUWWร รทร J|Uย OPHNWHGLU
(QIODV\RQGDNL Gย รบย รบย Q DUGร QGDQ HQIODV\RQGD WHN KDQHOL UDNDPODUร Q NDOร Fร
ROPDVร LOH ELUOLNWH R\QDNOร รทร Q D]DOPDVร YH LVWLNUDUร Q NDOร Fร ROPDVร
EHNOHQPHOLGLU
)LQDQVDO .RQVROLGDV\RQXQ g]HO YH <DEDQFร %DQNDODUD (WNLVL 7H]LQ EX E|Oย Pย QGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ |]HO YH \DEDQFร
EDQNDODU JUXEXQD HWNLVL UDV\R DQDOL]OHUL DUDFร Oร รทร \OD LQFHOHQHFHktir. Sรถz
konusu grubun incelenmesindeki amaรง finansal konsolidasyon hareketinin
NDPX HWNLVLQGHQ DUร QGร Uร OPร รบ EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QH HWNLOHULQL DQDOL] HWPHNWLU (WNLQOLรทH (WNLVL
ร ร ร ร ร ร ร ร
ร ร ร ร 2ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร ร
80 75 70 65 60 55 50 45 40 35 30 25
12.0 10.0
6.0 4.0
ร ร ร
ร ร ร ร
2.0
1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Eyl04
Kredi / Mevduat
49.7 55.1 70.2 65.4 70.5 76.1 54.7 57.4 61.8 66.8 64.2 53.1 61.2 35.7 45.0 52.0 65.9
Kredi / T. Aktifler
33.3 36.7 43.4 40.2 39.4 39.9 37.1 38.5 42.6 43.3 40.2 31.9 35.6 26.7 31.0 33.3 38.8
TGA / T.Kredi
1.8
ร ร
8.0
0.9
0.5
0.7
0.8
0.6
1.1
0.4
0.4
0.6
1.0
1.4
1.6
11.1
8.8
6.7
0.0
4.6
รนHNLO g]HO YH <DEDQFร %DQNDODU *UXEXQXQ (WNLQOLรทLQLQ *HOLรบLPL
ยค ยฅ ยฆ#ยง#ยฅ ยจ#ยฉ@ยชย ยซ ยซย ยฌ ยญ"ยฎ ยฏ ยฐ ยญ"ยฎ ยฏ@ยจ ยฑ ยฐ ยฐ ยฅยฒยงยฒยณ ยฐ ยฅยฒยฎ ยฅ ยจRยด ยญ ยต ยฅ ยถยฒยฐ ยฅยฒยง ยทย ยณ ยธ2ยน ยณ ยฎ ยบ2ยป ยผ ยผ ยฝ{ยฆ#ยณ ยฐ ยณ ยฏ ยพ#ยฏ ยง{ยซ ยฟUยฟUยคย ยฌ ยญ)ยฎ ยฏ ยฐ ยญ)ยฎ ยฏ2ยจ ยฑ ยฐ ยฐ ยฅ"ยง ยณ ยฐ ยทย ยณ ยธ2ยน ยณ ยฎ ยบ
6HoLOPLรบ HWNLQOLN J|VWHUJHOHUL LQFHOHQGLรทLQGH |]HO YH \DEDQFร
EDQNDODU JUXEXQGD \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ EDรบOD\DQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ
sรผrecinde sektรถrรผn eWNLQOLรทLQLQ D]DOGร รทร J|]OHQPHNWHGLU $QFDN
\ร Oร QGDQ LWLEDUHQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบPDVร
EDQNDODUÕQ NUHGL NXOODQGÕUÕUNHQ GDKD |]HQOL GDYUDQPDODUÕ HNRQRPLGHNL
E \ PH SHUIRUPDQVÕQD ED÷OÕ RODUDN NUHGL NXOODQÕFÕODUÕQÕQ JHUi ödeme
NDELOL\HWOHULQLQ JHoPLú G|QHPOHUH J|UH DUWPDVÕ YH øVWDQEXO \DNODúÕPÕQD
DOÕQDQ NUHGLOHUGHNL DUWÕúÕQ HWNLVL\OH HWNLQOL÷LQ DUWPD\D EDúODGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU 9HULPOLOL÷H (WNLVL
ÿõ ýû þ ü úó ÷øù õö òóô
30.0
28.0
24.0
20.0
15.0
9.0
22.0
6.0
18.0 16.0
3.0
14.0 12.0
õö
ü òõ ÷ õ
ò õ ÷ õ
12.0
26.0
ò ò
ó ú õ
0.0
198 198 199 199 199 199 199 199 199 199 199 199 200 200 200 200 Eyl8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 04 19.4 22.6 20.5 19.9 18.7 14.5 20.8 17.4 17.8 17.8 19.8 19.5 16.9 16.3 16.4 14.3 12.3
Gider/ Aktifler
!" $# &% &' ( ) (
28.1 27.7 27.3 22.7 21.0 20.9 19.8 19.9 20.3 20.5 20.1 19.9 19.2 18.6 18.7 20.0 20.6
Net Kom. Gel. / Faal. Gel.
4.0
3.0
3.3 3.1
2.5
2.5
1.7 4.5
3.8
3.6
3.8 3.5
5.3
5.7
5.7 7.7
Serm. Piy. Gel. / Faal. Gel.
0.0
7.2
5.6 3.3
5.0
6.8
4.7 7.2
5.0
2.4
4.0 11.5 5.0
6.2
9.2 14.3 9.1
7.3
ùHNLO g]HO YH <DEDQFÕ %DQNDODU *UXEXQXQ 9HULPOLOL÷LQLQ *HOLúLPL
¤ ¥ ¦#§#¥ ¨#©@ª « « ¬ "® ¯ ° "® ¯@¨ ± ° ° ¥²§²³ ° ¥²® ¥ ¨R´ µ ¥ ¶²° ¥²§ · ³ ¸2¹ ³ ® º2» ¼ ¼ ½{¦#³ ° ³ ¯ ¾#¯ §{« ¿U¿U¤ ¬ )® ¯ ° )® ¯2¨ ± ° ° ¥"§ ³ ° · ³ ¸2¹ ³ ® º 6HoLOPLú
YHULPOLOLN
J|VWHUJHOHUL
LQFHOHQGL÷LQGH
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ V UHFLQGH YHULPOLOL÷LQ ROXPOX \|QGH JHOLúWL÷L J|]OHQPHNWHGLU
(QIRUPDV\RQ WHNQRORMLVL DODQÕQGDNL JHOLúPHOHULQ GH EX ROXPOX V UHFH NDWNÕ
\DSWÕ÷Õ ELOLQPHNWHGLU
5HNDEHW (WNLVL Krediler (TÜFE 87=100)
18000
2200
16000
14000 12000
1600
10000
1300
8000
6000
1000
4000
700
2000 0
ç[è5éaê>ë ì5è í_î>ï ð ñ
Kredi ler
åæäâ ã
1900
1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
Eyl04
6197 6406 7594 7746 8437 10960 8905 1019613912 1780016442 14804 1498313083 13389 1361617211 587
411
510
612
578
815
857
1137 1394 1698 1829 2100 1283
677
854
850
825
ùHNLO g]HO YH <DEDQFÕ %DQNDODU *UXEXQGD 5HNDEHWLQ *HOLúLPL
¤ ¥ ¦#§#¥ ¨#©@ª « « ¬ "® ¯ ° "® ¯@¨ ± ° ° ¥²§²³ ° ¥²® ¥ ¨R´ µ ¥ ¶²° ¥²§ · ³ ¸2¹ ³ ® º2» ¼ ¼ ½{¦#³ ° ³ ¯ ¾#¯ §{« ¿U¿U¤ ¬ )® ¯ ° )® ¯2¨ ± ° ° ¥"§ ³ ° · ³ ¸2¹ ³ ® º
400
Þ ßàáÜÝ
Ø ÙÚÛ ÔÕÓ Ò×Ö ÑÒ
.UHGL IDDOL\HWOHULQLQ JHOLรบLPL LQFHOHQGLรทLQGH ILQDQVDO SDUoDODQPD
G|QHPLQGH UHNDEHWLQ DUWWร รทร DQFDN ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH
UHNDEHWLQ DUWPDGร รทร \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ LVH NUHGLOHUGH \DรบDQDQ UHHO DUWร รบ
QHGHQL\OH UHNDEHWLQ DUWWร รทร J|]OHPOHQPHNWHGLU .DUOร Oร รทร Q JHOLรบLPL Doร Vร QGDQ
EDNร OGร รทร QGD ILQDQVDO SDUoDODQPD G|QHPLQGH UHNDEHWLQ D]DOGร รทร ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH LVH Kร ]OD DUWWร รทร DQODรบร OPDNWDGร U $QFDN QHW G|QHP
NDUร QGDNL GHรทLรบLPOHU EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGHNL NRQVROLGDV\RQGDQ ]L\DGH
EDQNDODUร Q ULVN LรบWDKร Qร D]DOWDUDN GDKD Gย รบย N NDUODUD UD]ร ROPDVร QGDQ
ND\QDNODQPDNWDGร U
0LNUR %D]GD )LQDQVDO รธVWLNUDUD (WNLVL
78
70.0
50.0
60.0
16.0
-
+ 4063 405 12/ 03 +,. * -
12.0
8.0
40.0 30.0
4.0 0.0 : ; < =?> @ ; AC BD@ ;$E$>
ROA
NFM ROE
Cari Oran
ROE, Cari Oran
9
20.0
20.0 10.0 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 3.2
2.4
2.9
3.2
2.7
3.0
3.6
4.3
4.3
4.1
4.5
4.5
3.0
1.4
7.6
8.8
9.3
8.9
8.2
7.2
8.2
8.1
7.8
7.3
9.1
9.2
11.4
5.2
4.1
2.5
6.0
7.9
7.8
8.7
10.7
9.0
9.5
10.2
12.4 10.2
7.5
6.5
2.0
2.1
15.1 17.9 5.3
3.4
Eyl04
0.0
1.9 12.3 5.1
44.6 29.2
34.2 38.8 35.8
44.0 47.3 57.2
59.0 60.8
53.4 54.0 29.7
27.9 15.0 13.7
14.1
39.9 32.0
28.4 30.3 34.0
38.2 33.2 30.9
24.3 22.8
22.1 23.8 28.6
27.7 18.5 14.4
17.8
รนHNLO g]HO YH <DEDQFร %DQNDODU *UXEXQXQ 0LNUR %D]GD )LQDQVDO รธVWLNUDUD .DWNร Vร
ยค ยฅ ยฆ#ยง#ยฅ ยจ#ยฉ@ยชย ยซ ยซย ยฌ ยญ"ยฎ ยฏ ยฐ ยญ"ยฎ ยฏ@ยจ ยฑ ยฐ ยฐ ยฅยฒยงยฒยณ ยฐ ยฅยฒยฎ ยฅ ยจRยด ยญ ยต ยฅ ยถยฒยฐ ยฅยฒยง ยทย ยณ ยธ2ยน ยณ ยฎ ยบ2ยป ยผ ยผ ยฝ{ยฆ#ยณ ยฐ ยณ ยฏ ยพ#ยฏ ยง{ยซ ยฟUยฟUยคย ยฌ ยญ)ยฎ ยฏ ยฐ ยญ)ยฎ ยฏ2ยจ ยฑ ยฐ ยฐ ยฅ"ยง ยณ ยฐ ยทย ยณ ยธ2ยน ยณ ยฎ ยบ
1HW IDL] PDUMร DNWLI JHWLULVL YH |]ND\QDN JHWLULVLQLQ JHOLรบLPL
EDQNDFร Oร NWD \DรบDQDQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ G|QHPLQGH ILQDQVDO LVWLNUDUร Q
ROXPOX \|QGH JHOLรบPHGLรทL DQFDN NRQVROLdasyon รถncesi yรผksek rakamlara
\HQLGHQ XODรบร OGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU =RUXQOX NRQVROLGDV\RQ G|QHPLQGH
JUXEXQ NDOGร UDo RUDQร QGD FLGGL DUWร รบODU \DรบDQPDVร |]ND\QDNODUร Qร Q ย ]HULQGH
FLGGL ELU \ย N DOWร QD JLULOGLรทLQL FDUL RUDQGD \DรบDQDQ Kร ]Oร JHULOHPH OLNLGLWH
Doร Vร QGDQ ROXPOX ELU JHOLรบPH ROPDGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU $QFDN NDOGร UDo
RUDQร QGD \ร Oร Qร Q LON ย o oH\UHรทLQGH \DรบDQDQ ROXPOX JHOLรบPH YH FDUL
RUDQD LNLQFLO GHUHFH OLNLW YDUOร N RODUDN NDEXO HGLOHQ PHQNXO GHรทHUOHULQ GDKLO
HGLOPHVL GXUXPXQGD ROXPOX ELU WDEOR RUWD\D oร NDFDNWร U
6RQXo
L 7ย UN ILQDQVDO VLVWHPLQGH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ EDVNร Q ROGXรทX YH
VHoLOPLรบ Gย Q\D |UQHNOHULQH J|UH V|] NRQXVX EDVNร QOร รทร Q oRN \ย NVHN ROGXรทX
DQODรบร OPDNWDGร U 'ROD\ร Vร \OD WH]GH EDQND Gร รบร VHNW|UOHUH LOLรบNLQ YHUL Nร Vร Wร YH
ILQDQVDO VLVWHPGHNL EDQNDODUร Q EDVNร QOร รทร J|] |Qย QGH EXOXQGXUXODUDN
7ย UNL\H X\JXODPDVร QGD EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \DรบDQDQ NRQVROLGDV\RQ
KDUHNHWL LQFHOHQPLรบWLU
LL 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ JHQHO |]HOOLNOHUL LQFHOHQGLรทLQGH
โ ข
WDP ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPH VRQUDVร |]HOOLNOH \DEDQFร SDUD
โ ข
WDP ILQDQVDO VHUEHVWOHรบPH VRQUDVร QGD DNWLI Eย \ย NOย รทย UHHO RODUDN
FLQVLQGHQ WDVDUUXIODU DUDFร Oร รทร \OD ILQDQVDO GHULQOHรบPHQLQ JHUoHNOHรบWLรทL
Kร ]OD DUWPDVร QD UDรทPHQ .DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQD, kamu borรงlanma senetlerine banka Gร รบร NHVLPGHQ
JHOHQ \RรทXQ WDOHEH HQIODV\RQGDNL YH G|YL] NXUODUร QGDNL JHULOHPH\H YH NDPX
NHVLPLQLQ ERUoODQPD LKWL\DFร QGDNL D]DOPD\D EDรทOร RODUDN UHHO RODUDN
Nย oย OGย รทย โ ข
\ย NVHN HQIODV\RQ RUWDPร QD YH NDPX NHVLPLQLQ \ย NVHN Lo
ERUoODQPD LKWL\DFร QD EDรทOร RODUDN \ย NVHOHQ UHHO IDL]OHU QHGHQL\OH \ย NVHN
NDUOร Oร N RUDQODUร \OD oDOร รบWร NODUร YH UHHO HNRQRPL\H ND\QDN VDรทODPDNWDQ ]L\DGH
NDPX ERUoODQPD VHQHWOHULQH SODVPDQ \DSWร NODUร gรถrรผlmektedir.
LLL 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH โ 997 dรถneminde finansal
SDUoDODQPD \DรบDQGร รทร \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ LVH EDQND JLULรบOHULQLQ D]DOPDVร
YH VHNW|UGH IDDOL\HW J|VWHUHQ OLGHU NXUXOXรบODUร Q SD\ร Qร DUWร UPDVร QHGHQL\OH D]
GD ROVD NRQVROLGDV\RQXQ EDรบODGร รทร DQFDN \HWHUVL] NDOGร รทร WHVSLW HGLOPLรบWLU
.DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD \DรบDQDQ \RรทXQ EDQND
ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODUร YH WDVIL\HOHUL VHNW|UH JLULรบOHULQ GXUPDVร YH NDPX
EDQNDODUร QD ND\QDN DNWDUร OPDVร VRQXFXQGD \ร Oร LWLEDUL\OH EDQNDFร Oร N sektรถrรผnde
konsolidasyonun
zorunlu
olaraN \DรบDQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU
.RQVROLGDV\RQXQ GLรทHU JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGHQ IDUNOร RODUDN ]RUXQOX RODUDN
\DรบDQPDVร FLGGL PDOL \ย NOHUL GH EHUDEHULQGH JHWLUPLรบWLU
โ ข
โ 2001 dรถneminde 35 yeni banka sisteme dahil olarak
ILQDQVDO SDUoDODQPD\D NDWNร \DSPร รบODU DQFDN V|] NRQXVX EDQNDODUร Q ยถVร
GDKD VRQUDNL \ร OODUGD VLVWHP Gร รบร QD oร NPร รบWร U <HQL VLVWHPH GDKLO RODQ
EDQNDODUร Q \DUร Vร QD \DNร Qร Qร Q EDรบDUร Vร ] ROPDVร VLVWHPH NDSDVLWHVLQLQ
ย ]HULQGH EDQNDQร Q GDKLO ROGXรทXQX XOXVODUDUDVร VWDQGDUWODU J|] |Qย QGH
EXOXQGXUXOPDGDQ EDQNDODUD IDDOL\HW L]QL YHULOGLรทLQL YH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH
NRQVROLGDV\RQ LKWL\DFร Qร RUWD\D NR\PDNWDGร U โ ข
VRQUDVร J|Qย OOย ]RUXQOX EDQND ELUOHรบPHVL VDWร Q
DOPD YH WDVIL\H JHUoHNOHPLรบWLU *|Qย OOย ELUOHรบPHOHULQ YH VDWร Q DOPDODUร Q
WDPDPร ]RUXQOX ELUOHรบPHOHULQ ยถL +D]LUDQ WDULK YH VD\ร Oร
5HVPL *D]HWHยถGH \D\ร PODQDQ ยณ%DQNDODUร Q %LUOHรบPH YH 'HYLUOHUL +DNNร QGD
<|QHWPHOLNยด YH WDULK YH VD\ร Oร 5HVPL *D]HWHยถGH
\D\ร PODQDQ <|QHWPHOLN 'HรทLรบLNOLรทL VRQUDVร QGD JHUoHNOHรบPLรบWLU โ ข
++ HQGHNVL YH \RรทXQODรบPD RUDQODUร HQ Eย \ย N LON EHรบ LON YH
LON EDQND Doร Vร QGDQ LQFHOHQGLรทLQGH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH โ
\ร OODUร DUDVร QGD EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH ILQDQVDO SDUoDODQPD \ร Oร QGDQ
LWLEDUHQ NRQVROLGDV\RQXQ EDรบODGร รทร YH \ร Oร QGD XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH
XODรบร OGร รทร J|Uย OPHNWHGLU
LY )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQH HWNLVLQLQ
HWNLQOLN YHULPOLOLN UHNDEHW PLNUR YH PDNUR ED]GD ILQDQVDO LVWLNUDU Doร Vร QGDQ
UDV\R DQDOL]L DUDFร Oร รทร \OD LQFHOHQPHVL VRQXFXQGD โ ข
(WNLQOLN 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ
EDรบOD\DQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH VHNW|Uย Q HWNLQOLรทLQLQ D]DOGร รทร
J|]OHQPHNWHGLU $QFDN \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบPDVร EDQNDODUร Q NUHGL NXOODQGร Uร UNHQ daha รถzenli
GDYUDQPDODUร HNRQRPLGHNL Eย \ย PH SHUIRUPDQVร QD EDรทOร RODUDN NUHGL
NXOODQร Fร ODUร Qร Q JHUL |GHPH NDELOL\HWOHULQLQ JHoPLรบ G|QHPOHUH J|UH DUWPDVร YH
รธVWDQEXO \DNODรบร Pร QD DOร QDQ NUHGLOHUGHNL DUWร รบร Q HWNLVL\OH HWNLQOLN DUWPร รบWร U โ ข
9HULPOLOLN รนXEH EDรบร QD oDOร รบDQ VD\ร Vร QD QHW NRPLV\RQ
JHOLUOHULQLQ IDDOL\HW JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร QD VHUPD\H SL\DVDVร LรบOHP
NDUODUร Qร Q IDDOL\HW JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร QD YH EUย W JLGHUOHULQ IDDOL\HW
JHOLUOHULQH RUDQร ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH YHULPOLOLรทLQ ROXPOX \|QGH
HWNLOHQGLรทLQL RUWD\D NR\PDNWDGร U โ ข
5HNDEHW 7DVDUUXI PHYGXDWร 7/ UHHO IDL] RUDQODUร Qร Q JHOLรบLPLQH
EDNร OGร รทร QGD NXU ULVNL DOPDN LVWHPH\HQ EDQNDODUร Q 7/ ND\QDNODUD \|QHOPHVL
VRQXFXQGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบWร รทร
G|QHPGH UHNDEHWLQ DUWWร รทร J|Uย OPHNWHGLU '7+ IDL] RUDQODUร Qร Q NUHGL
IDDOL\HWOHULQLQ QHW NRPLV\RQ JHOLUOHULQLQ YH NDUOร Oร รทร Q JHOLรบLPLQH EDNร OGร รทร QGD
UHNDEHWLQ D]DOGร รทร DQODรบร OPDNWDGร U โ ข
0LNUR ED]GD ILQDQVDO LVWLNUDU 1HW IDL] PDUMร 52$ YH 52(ยถQLQ
JHOLรบLPL LQFHOHQGLรทLQGH EDQNDFร Oร NWD NUL] G|QHPOHUL KDULo ILQDQVDO
SDUoDODQPD YH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ G|QHPOHUL DUDVร QGD FLGGL IDUNOร Oร NODU
ROPDGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU .RQVROLGDV\RQ G|QHPLQGH NDPX EDQNDODUร QD
ND\QDN DNWDUร OPDVร VRQXFXQGD NDOGร UDo RUDQร QGDNL JHULOHPH ILQDQVDO LVWLNUDU
Doร Vร QGDQ ROXPOX RODUDN \RUXPODQVD GD FDUL RUDQGD \DรบDQDQ Kร ]Oร JHULOHPH
OLNLGLWH Doร Vร QGDQ ROXPOX ELU JHOLรบPH ROPDGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU $QFDN FDUL
RUDQD LNLQFLO GHUHFH OLNLW YDUOร N RODUDN NDEXO HGLOHQ PHQNXO GHรทHUOHULQ GDKLO
HGLOPHVL GXUXPXQGD ROXPOX ELU WDEOR RUWD\D oร NDFDNWร U โ ข
0DNUR ED]GD ILQDQVDO LVWLNUDU %ย \ย PH RUDQร HQIODV\RQ
RUDQร Qร Q Kร ]OD JHULOHPHVL NXUGDNL YH IDL]GHNL R\QDNOร รทร Q D]DOPDVร YH IDL]OHULQ
Kร ]OD JHULOHPHVL EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH \DรบDQDQ ]RUXQOX NRQVROLGDV\RQXQ
XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบWร รทร G|QHPH GHQN JHOPLรบWLU &DUL Doร รทร Q D\Qร
G|QHPGH ROXPVX] \|QGH JHOLรบWLรทL J|]OHPOHQPHNWHGLU 'LรทHU \DQGDQ
NRQVROLGDV\RQ |QFHVL EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \RรทXQ NUHGL NXOODQGร UDQ
EDQNDODUร Q PDOL \DSร ODUร Eย \ย PH RUDQODUร QGDNL GDOJDODQPDODU NXU YH IDL]GHNL
GDOJDODQPDODU \ย NVHN FDUL Doร NODU YH \ย NVHN HQIODV\RQ QHGHQL\OH ER]XOPXรบ
YH WDVIL\H ROPDODUร LOH NRQVROLGDV\RQ NDoร Qร OPD] RODUDN JHUoHNOHรบPLรบWLU
+ย Nย PHW SROLWLNDODUร QD GX\XODQ Jย YHQ $% ย \HOLรทL \ROXQGD VDรทODQDQ
LOHUOHPHOHU YH ,0) YH 'ย Q\D %DQNDVร LOH VDรทODQDQ Vร Nร LรบELUOLรทL PDNUR ED]GD
ILQDQVDO LVWLNUDUD |QHPOL NDWNร ODU VDรทODPร รบWร U โ ข
g]HO YH \DEDQFร EDQNDODU JUXEX
Sektรถrde
finansal
parรงalanma ve zorunlu konsolidasyon sรผrecinde etkinlik, verimlilik, rekabet
Doร Vร QGDQ \DรบDQDQ JHOLรบPHOHU EHQ]HU รบHNLOGH |]HO YH \DEDQFร EDQNDODU
JUXEXQGD GD J|]OHPOHQPHNWHGLU )LQDQVDO LVWLNUDUD NDWNÕ DQODPÕQGD VHNW|U Q
JHULVLQGH NDOÕQGÕ÷Õ YH \ NVHN NDOGÕUDo RUDQÕ\OD oDOÕúÕOGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU 7$%/2 ± 'g1(0ø1'( 7h5. %$1.$&,/,. 6(.7g5h bdc"efefg bdc"cfh
(WNLQOLN
¤m® "m)¯ ° "® ¯ §]ªMn ¶²° ¥ ·po]¨9¹ ¯ q ° )® TrR® ¥"§ ³ #d¬ m"±#¥#¹ ³ §z¤m® f m"¯ ¦2 X¿ v""§ w "¸ wOr ® ¥"§ ³ u ªMxXoUy §²³ §]zª n²¶ ° ¥²· ¤m® f m)¯ ° )® T rR® ¥"§ ³
FHGJIJKMLON bdc"cfhfg ifj"jfi
ifj"jfifg ifj"jlk
LQPJGJRTSUGTVXWZYMWZ[]\U^"YMWZ[HIMW _`NHaQYQa b.cfe"eDg b.cfc"hDg ifj"jfifg bdc"cfh i"jfj"i i"jfjdk
9HULPOLOLN
¿.± ® ¥ls²¥²§ r ° ±#·{µ#±.t r ° ± · ° ± ¿ ± ® ¥ls²¥²§ rR° ± · µ ± t rR° ± · ° ± ¿.± ® l¥ s²¥²§ r ° ±#·{µ#±.t r ° ± · ° ± ¿ ± ® ¥ls²¥²§ rR° ± · µ ± t rR° ± · ° ± ¿.± ® l¥ s²¥²§ r ° ±#·{µ#±.t r ° ± · ° ± ¿ ± ® ¥ls²¥²§ rR° ± · µ ± t rR° ± · ° ±
±"| %« ¥#¸ ³ § ¥T}U¥²° ³ ¸ ¥²§`~ ¥ ¦ ³ µ ³ r ° ± · ° ± rR° ± · ° ± r ° ±#· µ ±.t r ° ±#· ° ± r ° ±#· ° ± r ° ± · µ ± t ¹) ¤ n²· ¯ µ2.¦ n²O§ x])° lº ²¥ ¥"° ¯ ¦2 D¹ x )° º r ® ¥"§ ³ r ° ±#· µ ±.t rR° ± · ° ± r ° ± · ° ± ¿ ± ® ¥ls²¥²§ r ° ±#· ° ± rR° ± · ° ± ~m)® ·z¥ ¦2 m¯ ¦ "º ¸#° º ¤ ¥"® ° "º ²¥ ¥"° ¯ ¦2#¹ ¿.± ® l¥ s²¥²§ r ° ±#·{µ#±.t r ° ± · ° ± rR° ± · µ ±.t r ° ±#· ° ± rR° ± · ° ± x]"° ¯ ® ° "® ¯ § T rR® ¥"§ ³ «m® w2D¹ x ¯ m )® ° )® ¯ § ²¥ ¥"° ¯ ¦2#D¹ x )° .º rR® ¥²§²³ ¿.± ® l¥ s²¥²§ r ° ±#·{µ#.± t r ° ± · ° ± r ° ±#· ° ± rR° ± · µ ± t rR° ± · ° ± «m® w2D¹ x ¯ m )® ° )® ¯ §_zª n ¶²° ¥ p · o]¨9¹ ¯ q ° "® T r ® ¥"§ ³ r ° ±#· µ .± t ¿.± ® l¥ s²¥²§ r ° ± · ° ± ¿ ± ® l¥ s²¥²§ r ° ±#· ° ± rR° ± · ° ±
{
5HNDEHW
¿mªX «m¯ ®.o.¦H .¥"m "° ¯ "¥²¯ t`rR® ¥²§ ° ¥²® ³ r ° ± · ° ± rR° ± · ° ± r ° ±#· µ ±.t ª] u d¬ m"±#¥ ¹ l³ m "d° ²¥"¯ t`rR® ¥²§ ° ¥²® ³ r ° ±#· µ ±.t ¿.± ® ¥ls²¥²§ r ° ± · ° ± ¤m± ° ° ¥²d§ m)³ ® ³ ° ¥² § m "° ¤m® " m)¯ ° "® r ° ± · ° ± r ° ±#·{µ#±.t r ° ± · ° ± r ° ±#· ° ± rR° ± · µ ± t rR° ± · ° ± ¤ ¥"® ° ³ ° ³ ¨ r ° ±#· ° ± r ° ±#·{µ#±.t r ° ± · ° ± rR° ± · µ ±.t rR° ± · µ ± t ¿.± ® ¥"s ¥"§ ¹) ¤ n²· ¯ µ2.¦ n²O§ x])° lº ²¥ ¥"° ¯ ¦2 D¹ x )° ¯ ® ° )® ¯ § r ® ¥"§²³ r ° ± · ° ± r ° ±#·{µ#±.t r ° ±#· µ ±.t ¿ ± ® ¥ls²¥²§ rR° ± · µ ± t r ° ± · µ ± t
0LNUR %D]GD )LQDQVDO øVWLNUDU
¹ ²¥"¯ t u ¥²® ³ o]¨9¹ ¯ qDx] ¹ ¯ ® ¯ µ ¯
¤ ¥"° m)³ ® ¥ ¾ZrR® ¥"§ ³
° ± · ° ± ¿.± ® ¥ls²¥²§ r ° ± · ° ± r ° ±#·{µ#±.t r ° ± · ° ± r ° ±#·{µ#.± t ¿.± ® l¥ s²¥²§ r ° ±#·{µ#.± t r ° ±#· µ . ± t ¿.± ® l¥ s²¥²§
Özkaynak Getirisi
r
Cari Oran (MDC Hariç)
0DNUR %D]GD )LQDQVDO øVWLNUDU
«Mw ¦lw#· rR® ¥"§ ° ¥"® ³ ¥"® $¯ o ¾ ³ ¨ § q ° ¥#µ2.¦ n²`§ rR® ¥²§ ° ¥²® ³ . § q ° ¥#µ2.¦ n²`§ rU¦#§#¥ ¨ ° ³ s)³ . ¤m± ®)¿ " s)¯ ¸ ¯ · ¯ ¤m± f® r ¦#§ ¥²¨ ° ³ sx³ "¥²¯ t`rR® ¥²§ ° ¥²® ³ "¥²¯ t`rU¦#§#¥ ¨ ° ³ s)³
¿.± ® ¥ls²¥²§ r ° ±#· ° ± rR° ± · µ ± t ¿.± ® ¥"s ¥"§ r ° ± · ° ± r ° ±#· ° ± r ° ±#· ° ± ¿.± ® ¥"s ¥"§ r ° ± · ° ± r ° ±#· ° ± rR° ± · µ ± t ¿.± ® ¥"s ¥"§ r ° ± · ° ± ¿ ± ® l¥ s²¥²§ ¿.± ® "¥ s ¥"§ r ° ± · µ ± t ¿.± ® l¥ s²¥²§ rR° ± · µ .± t r ° ±#· ° ± r ° ± · µ ± t
° ±#· µ ±.t r ° ±#·{µ#±.t r ° ± · ° ± r ° ±#· µ ±.t r ° ±#·{µ#±.t r ° ±#· µ ±.t r ° ±#· µ . ± t rR° ± · ° ± r ° ± · ° ± r ° ± · ° ± rR° ± · ° ± r ° ±#· µ ±.t r ° ±#· µ . ± t rR° ± · ° ± r ° ± · ° ± r ° ±#· µ . ± t rR° ± · ° ± r ° ± · ° ± r ° ±#· µ . ± t rR° ± · ° ± r ° ± · ° ± r ° ± · ° ± rR° ± · ° ± r ° ±#· µ .± t r
%(รนรธ1&รธ %g/h0 6218d 9( g1(5รธ/(5 )LQDQVDO VLVWHPOHUGH \DรบDQDQ NRQVROLGDV\RQ WUHQGL HYUHQVHO
EDQNDFร Oร N Vย UHFLQGH \DรบDQDQ HQ |QHPOL \DSร VDO GHรทLรบLPOHUGHQ ELULVL RODUDN
NDEXO J|UPHNWH YH ยถOL \ร OODUGDQ LWLEDUHQ JHOLรบPLรบ ย ONHOHUGH J|]OHPOHQHQ
|]HOOLNOH ยถOร \ร OODUGDQ LWLEDUHQ Gย Q\D ILQDQV SL\DVDODUร QD HJHPHQ RODQ ELU
KDUHNHW RODUDN NDUรบร Pร ]D oร NPDNWDGร U )LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HQ |QHPOL
gรถsterJHVL RODQ EDQND ELUOHรบPH YH VDWร Q DOPDODUร Qร Q Gย Q\D JHQHOLQGH
|]HOOLNOH \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ Kร ]ODQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU $\Uร FD Gย Q\DQร Q HQ
Eย \ย N EDQNDODUร Qร Q NRQVROLGH DNWLI Eย \ย NOย NOHULQLQ * ย ONHOHULQLQ *6<รธ+ยถ\D
RUDQร Qร Q โ G|QHPLQGH \DNODรบร N RODUDN LNL\H NDWODQPร รบ ROPDVร GD
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ YDUOร รทร Qร WH\LW HWPHNWHGLU %ย \ย N EDQNDODUร Q GDKD
GD Eย \ย PHVL GLรทHU EDQNDODUร UHNDEHW Jย oOHULQL NRUX\DELOPHOHUL LoLQ X]PDQODรบPD\D YH\D ELUOHรบPHOHUH ]RUODPDNWD \HQL R\XQ NXUDOODUร QD X\XP
VDรทOD\DPD\DQ EDQNDODU PDOL Jย Fย Qย \LWLUHUHN WDVIL\H ROPDNWD YH\D GLรทHU
EDQNDODUOD ]RUXQOX RODUDN ELUOHรบPHN ]RUXQGD NDOPDNWDGร U
* ย ONHOHULQL LQFHOHGLรทLPL]GH Gย Q\DQร Q HQ Eย \ย N HNRQRPLVL
RODQ $%'ยถQGH EDQNDFร Oร N DUDFร NXUXOXรบ VLJRUWDFร Oร N VHNW|UOHULQGH YH
KD\DW VLJRUWDVร KDULo ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ \DรบDQPDNWDGร U
G|QHPLQGH $%' ILQDQV VLVWHPLQGH IDDOL\HW J|VWHUHQ EDQND DUDFร
NXUXP YH KD\DW VLJRUWDVร Gร รบร QGDNL VLJRUWD NXUXOXรบODUร VD\ร Vร QGD FLGGL
D]DOPDODU \DรบDQPร รบWร U +D\DW VLJRUWDFร Oร รทร VHNW|Uย QGe finansal parรงalanma
gรถrรผlmektedir.
$YUXSD %LUOLรทL ย ONHOHULQLQ JHQHOLQGH YH -DSRQ\DยถGD ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ \ร OODUร DUDVร QGD * ย ONHOHUL
RUWDODPDVร Qร Q YH $%'ยถQLQ JHULVLQGH NDOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU Ancak, sektรถr
ED]ร QGD XOXVDO YH XOXVODUDUDVร DQODPGD $%'ยถQGH \DรบDQDQ JHOLรบPHOHULQ
EHQ]HU รบHNLOGH \DรบDQGร รทร J|Uย OPHNWHGLU
*HOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUGH ยถOร \ร OODUGD NDPX EDQNDODUร Qร Q
YHULPVL]OLรทL VRQXFX SL\DVDGDNL SD\ODUร Qร Q D]DOPDVร \DEDQFร NDWร Oร Pร Qร Q
DUWPDVร YH \HQLGHQ \DSร ODQGร UPD NDSVDPร QGD WDVIL\H HGLOHQ EDQNDODU
QHGHQL\OH EDQND VD\ร Vร Qร Q D]DOGร รทร \RรทXQODรบPDQร Q DUWWร รทร YH ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQXQ JHUoHNOHรบWLรทL J|Uย OPHNWHGLU 6HoLOPLรบ JHOLรบPHNWH RODQ
รผlke รถrneklerinde, 1994 2000 dรถneminde, 'RรทX $YUXSD %UH]LO\D 0HNVLND
รธVUDLO *ย QH\GRรทX $V\D ย ONHOHUL EX WHFUย EHOHUL EL]]DW \DรบDPร รบWร U hONHPL]GH
LVH \ร Oร LOH \ร Oร Qร YH GLรทHU JHOLรบPHNWH RODQ ย ONHOHUOH ย ONHPL]L
Nร \DVODGร รทร Pร ]GD EDQND VD\ร Vร Qร Q DUWWร รทร ILQDQVDO SDUoDODQPDQร Q \DรบDQGร รทร
YH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH NRQVROLGDV\RQXQ V|] NRQXVX ย ONHOHUH J|UH Gย รบย N
NDOGร รทร VHNW|Uย Q SDUoDODQPร รบ ELU \DSร VHUJLOHGLรทL J|Uย OPHNWHGLU
Dรผnya finansal sistemlerinde sรผregelen konsolidasyon hareketine
UDรทPHQ 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH โ 1997 dรถneminde finansal
SDUoDODQPD \DรบDQGร รทร \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ LVH EDQND JLULรบOHULQLQ D]DOPDVร
YH VHNW|UGH IDDOL\HW J|VWHUHQ OLGHU NXUXOXรบODUร Q SD\ร Qร Q DUWPDVร QHGHQL\OH
\DYDรบ GD ROVD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ EDรบODGร รทร DQFDN \HWHUVL] NDOGร รทร
DQODรบร OPDNWDGร U .DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD \DรบDQDQ
\RรทXQ EDQND ELUOHรบPHOHUL VDWร Q DOPDODUร YH WDVIL\HOHUL VHNW|UH JLULรบOHULQ
GXUPDVร YH NDPX EDQNDODUร QD ND\QDN DNWDUร OPDVร VRQXFXQGD \ร Oร
LWLEDUL\OH ILQDQV VHNW|Uย QGH NRQVROLGDV\RQXQ ]RUXQOX RODUDN JHUoHNOHรบWLรทL
DQFDN XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบร OGร รทร J|Uย OPHNWHGLU hONHPL]GH
YH
Gย Q\D
ILQDQV
VLVWHPOHULQGH
NRQVROLGDV\RQ GDOJDVร Qร WHรบYLN HGHQ WHPHO HWNHQOHU
\DรบDQDQ
โ ข gOoHN HNRQRPLVL VDรทOD\DUDN LรบOHP PDOL\HWOHULQL Gย รบย UPHN โ ข hUย Q YH KL]PHW \HOSD]HVLQL oHรบLWOHQGLUPHN โ ข 3D]DU SD\ร Qร DUWร UPDN โ ข *LUGL IL\DWODUร Qร Gย รบย UPHN โ ข 9HUJL NROD\Oร NODUร QGDQ ID\GDODQPDN โ ข %DรบDUร Vร ] YH ILQDQVDO Jย oOย N LoHULVLQGHNL NXUXOXรบODUร NXUWDUPDN โ ข %ย \ย N |OoHNOL EDQNDODUร Q NUL]GHQ GDKD D] HWNLOHQHFHรทL YH VLVWHPGH
Gย ]HQOH\LFL |QHPOL LรบOHYOHU ย VWOHQHELOHFHรทL VDYร
RODUDN NDEXO HGLOPHNWHGLU $\Qร oDOร รบPDODUGD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ |Qย QGHNL HQJHOOHU HWNLQ
ROPD\DQ YHULPVL] SL\DVD NRรบXOODUร \DVDO Vร Qร UODPDODU YHUJL Gย ]HQOHPHOHUL
Nย OWย UHO IDUNOร Oร NODU X]PDQODรบPDQร Q |QHP ND]DQPDVร Gร รบ ND\QDN NXOODQร Pร
RXWVRXUFLQJ YH LQWHUQHW RODUDN LIDGH HGLOPHNWHGLU
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ ILQDQV VLVWHPLQH VDรทODGร รทร ID\GDODU
OLWHUDWย UGH WDUWร รบPD NRQXVX ROPDNOD EHUDEHU LQFHOHQHQ DPSLULN oDOร รบPDODUGD
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLQOLรทL YH YHULPOLOLรทL DUWร UGร รทร QD GDLU J|Uย รบ
D\Uร Oร NODUร ROGXรทX J|Uย OPHNWHGLU dLOOL $OWXQEDรบ YH 0RO\QHX[
(UWXรทUXO YH =DLP 0LVKNLQ YH $PLKXG YH 0LOOHU
&LQJL YH 7DUร P &XPPLQV YH 5XELR 0LVVDQV dDQND\D YH g]
<DNร Fร YH dDQND\D ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ VRQUDVร QGD
HWNLQOLรทLQ YH YHULPOLOLรทLQ DUWWร รทร Qร RUWD\D NR\PDNWDGร U %XQXQ WHPHO
รบDUWODUร QGDQ ELULVLQLQ EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH |OoHรทLQ DUWDQ JHWLULVL ROPDVร
JHUHNWLรทL รบHNOLQGH LIDGH HGLOPHNWHGLU 'LรทHU \DQGDQ %HUJHU YH +DQQDQ
<ร OGร Uร P * +XJKHV 0HVWHU YH 0RRQ YH
$PHO %DUQHV 3DQHWWD YH 6DOOHR ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ VLVWHPLQ
GDKD D] HWNLQ YH YHULPOL oDOร รบPDVร QD QHGHQ ROGXรทXQX EXOPXรบODUGร U
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ XOXVDO HNRQRPLGHNL UHNDEHW NRรบXOODUร Qร
ROXPVX] HWNLOHGLรทL NRQXVXQGD ILNLU ELUOLรทL ROXรบPDPร รบWร U (UWXรทUXO YH =DLP
$\Gร QOร 'HQL]HU YH * 10 (2001) ve Gรผnal (2001),
EDQND \RรทXQODรบPDVร Qร Q SL\DVDGD EXOXQDQ Eย \ย N |OoHNOL EDQNDODUร Q
Eย \ย NOย NOHULQLQ UHNDEHW \DSร Vร ย ]HULQGH ROXPVX] HWNL \DUDWDUDN PDOL VLVWHPH
\HQL JLULรบOHUL HQJHOOHGLรทLQL IL\DWODUร \ย NVHOWWLรทLQL EXOPXรบODUGร U 'LรทHU \DQGDQ
EX J|Uย รบOHULQ WDP WHUVLQH 0LVKNLQ YH $QJHOLQL YH &HWRUHOOL ยถ\H
J|UH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ XOXVDO HNRQRPLGHNL UHNDEHW NRรบXOODUร Qร
L\LOHรบWLUPHNWHGLU
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ ILQDQVDO NXUXOXรบODUร Q SHUIRUPDQVร Qร
DUWร UDUDN ILQDQVDO VLVWHPLQ LVWLNUDUร QD NDWNร \DSWร รทร DQFDN ILQDQVDO
NXUXOXรบODUร Q ยณEDWPD\DFDN NDGDU Eย \ย Nยด KDOH JHOPHVLQLQ VLVWHPLN ULVN YH
RSHUDV\RQHO ULVN WHKOLNHVLQL DUWร UGร รทร DQODรบร OPDNWDGร U 0LVKNLQ YH *
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ VRQUDVร QGD ED]ร EDQNDODUร Q EDWPD\DFDN NDGDU Eย \ย N
KDOH JHOPHVLQLQ ULVN ROXรบWXUGXรทXQX DQFDN PHYGXDWD Jย YHQFHQLQ
Vร Qร UODQGร Uร OPDVร Qร Q YH HWNLQ EDQND GHQHWLPLQLQ EX WHKOLNH\L D]DOWDFDรทร Qร LIDGH
HWPLรบWLU $\Uร FD RSHUDV\RQHO ULVNLQ GH |QHPLQL DUWร UGร รทร YXUJXODQPDNWDGร U
'LรทHU
\DQGDQ
ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQ
PHYGXDWD
Jย YHQFHQLQ
Vร Qร UODQGร Uร OPDVร QD RODQDN VDรทODPDVร YH DKODNL ER]XOPDQร Q PRUDO KD]DUG
|Qย QH JHoLOPHVLQL VDรทODPDNWDGร U 0HUFDQ YH <RODODQ &XPPLQV YH
5XELR 0LVVDQV 6HUGDU =HQJLQREX] YH 2UKDQ %HFN
Demirgรผรง .XQW YH /HYLQH $OOHQ YH *DOH +DUWPDQQ &DUOHWWL
YH 6SDJQDOR รนDK|]NDQ )LWFK YH .XPFX GH
EDQNDODUร Q SHUIRUPDQVODUร Qร Q ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ DUDFร Oร รทร \OD DUWWร รทร Qร YH
SHUIRUPDQV DUWร รบร Qร Q ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNร \DSWร รทร Qร EHOLUWPHNWHGLUOHU
7ย UNL\H X\JXODPDVร Qร LQFHOHGLรทLPL]GH 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH
โ G|QHPLQGH ILQDQVDO SDUoDODQPD \DรบDQGร รทร \ร Oร QGDQ
LWLEDUHQ EDQND JLULรบOHULQLQ D]DOPDVร YH OLGHU NXUXOXรบODUร Q SD]DU SD\ร Qร
DUWร UPDVร QHGHQL\OH EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH NRQVROLGDV\RQXQ EDรบODGร รทร .DVร P
YH รนXEDW NUL]OHUL VRQUDVร QGD ]RUXQOX RODUDN JHUoHNOHรบHQ
NRQVROLGDV\RQ VRQUDVร QGD XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบร OGร รทร DQODรบร OPร รบWร U
)LQDQVDO NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ
HWNLQOLรทLQLQ JHOLรบLPLQLQ UDV\R DQDOL]L DUDFร Oร รทร \OD LQFHOHQPHVL VRQXFXQGD
KHP 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH KHP |]HO YH \DEDQFร EDQNDODU JUXEXQGD
\ร Oร QGDQ LWLEDUHQ EDรบOD\DQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWLQGH VHNW|Uย Q
HWNLQOLรทLQLQ D]DOGร รทร DQFDN \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ
XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH XODรบPDVร LOH ELUOLNWH HWNLQOLรทLQ DUWPD\D EDรบODGร รทร
gรถrรผlmektedir. Amel, Barnes, Panetta ve SallHRยถQXQ LIDGH HWWLรทL JLEL
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ HWNLQOLรทH HWNLOHUL X]XQ YDGHGH NHQGLQL J|VWHUPLรบWLU
8]XQ YDGHGH HWNLOHULQLQ RUWD\D oร NPDVร Qร Q WHPHO QHGHQOHUL ILQDQVDO
NRQVROLGDV\RQD UDรทPHQ \ร Oร QGD \DรบDQDQ *ย QH\GRรทX $V\D YH
/7&0 YH 5XV\D NUL]OHUL QHGHQL\OH Gร รบ NRQMRQNWย Uย Q N|Wย ROPDVร EDWร N
NUHGLOHULQ NDUรบร Oร N D\Uร OPDPDVร LoLQ FDQOร J|VWHULOPHVL oHรบLWOL ELODQoR
PDN\DMODPD WHNQLNOHULQLQ NXOODQร OPDVร ELU Nร Vร P VRUXQOX JUXS NUHGLOHULQLQ
FDQOร J|VWHULOPHVL Gร รบODPD HWNLVL YH \ย NVHN UHHO IDL]OHUGLU .DVร P YH
รนXEDW NUL]OHULQLQ DUGร QGDQ EDQNDODUร Q NUHGL NXOODQGร Uร UNHQ GDKD |]HQOL
GDYUDQPDODUร HNRQRPLGHNL Eย \ย PH SHUIRUPDQVร QD EDรทOร RODUDN NUHGL
NXOODQร Fร ODUร Qร Q JHUL |GHPH NDELOL\HWOHULQLQ JHoPLรบ G|QHPOHUH J|UH DUWPDVร YH
รธVWDQEXO \DNODรบร Pร QD DOร QDQ NUHGLOHUGHNL DUWร รบร Q HWNLVL\OH ROXPOX\D G|QPHVL
VRQXFXQGD NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH HWNLQOLN ROXPOX \|QGH HWNLOHQPLรบWLU
1HW NRPLV\RQ JHOLUOHULQLQ IDDOL\HW JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร QD
VHUPD\H SL\DVDVร LรบOHP NDUODUร Qร Q IDDOL\HW JHOLUOHUL LoHULVLQGHNL SD\ร QD EUย W
JLGHUOHULQ WRSODP DNWLIOHUH RUDQร QD YH EUย W JLGHUOHULQ IDDOL\HW JHOLUOHULQH
RUDQร QD EDNร OGร รทร QGD ]RUXQOX NRQVROLGDV\RQ Vย UHFLQGH YHULPOLOLรทLQ ROXPOX
\|QGH JHOLรบWLรทL DQODรบร OPDNWDGร U รนXEH EDรบร QD oDOร รบDQ VD\ร Vร QD EDNร OGร รทร QGD
LVH KHP VHNW|Uย Q KHP |]HO YH \DEDQFร EDQNDODU JUXEXQXQ YHULPOL oDOร รบWร รทร gรถrรผlmektedir. 7DVDUUXI PHYGXDWร 7/ UHHO IDL] RUDQODUร Qร Q JHOLรบLPL LQFHOHQGLรทLQGH
NXU ULVNL DOPDN LVWHPH\HQ EDQNDODUร Q 7/ ND\QDNODUD \|QHOPHVL VRQXFXQGD
ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQXQ XOXVODUDUDVร VHYL\HOHU XODรบWร รทร G|QHPGH 7/ WDVDUUXI
PHYGXDWODUร LoLQ UHNDEHWLQ DUWWร รทร $%' GRODUร FLQVLQGHQ '7+ยถODU LoLQ
UHNDEHWLQ D]DOGร รทร J|Uย OPHNWHGLU .UHGL IDDOL\HWOHULQLQ QHW NRPLV\RQ
JHOLUOHULQLQ YH NDUOร Oร รทร Q JHOLรบLPL ]RUXQOX NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWLQGH KHP
EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH KHP |]HO YH \DEDQFร EDQNDODU JUXEXQGD UHNDEHWLQ
D]DOGร รทร QD LรบDUHW HWPHNWHGLU $QFDN UHNDEHWLQ D]DOPDVร EDQNDFร Oร N
VLVWHPLQGHNL NRQVROLGDV\RQGDQ ]L\DGH \ย NVHN JHWLULOL KD]LQH ERQRODUร Qร Q
EDQNDODUร Q
NDUOร Oร รทร Qร
DUWWร UPDVร QGDQ
|]HQGLUPHPHOHULQGHQ ND\QDNODQPDNWDGร U
YH
NUHGL
NXOODQGร UPDODUร Qร
1HW IDL] PDUMร Qร Q DNWLI JHWLULVLQLQ |]ND\QDN JHWLULVLQLQ NDOGร UDo
RUDQร Qร Q JHOLรบLPL EDQNDFร Oร N VHNW|Uย Qย Q SHUIRUPDQVร Qร Q DUWWร รทร Qร YH ]RUXQOX konsolidasyon
dรถneminde
PLNUR DQODPGD ILQDQVDO LVWLNUDUD NDWNร
VDรทODGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU )LQDQVDO SDUoDODQPD G|QHPLQGH FDUL RUDQGDNL
Kร ]Oร JHULOHPH ROXPVX]OXN \DUDWVD GD ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ G|QHPLQGH
OLNLGLWH VHYL\HVL NRUXQPXรบWXU 0HQNXO GHรทHUOHULQ OLNLW YDUOร N NDEXO HGLOPHVL
GXUXPXQGD OLNLGLWHGHNL JHOLรบLP ROXPOXGXU 'LรทHU \DQGDQ |]HO YH \DEDQFร
EDQND JUXEXQXQ SHUIRUPDQVร Qร Q VHNW|Uย Q JHULVLQGH NDOGร รทร VHNW|UH YH NDPX
EDQNDODUร QD J|UH \ย NVHN NDOGร UDo RUDQร \OD oDOร รบWร รทร J|Uย OPHNWHGLU
.DVร P YH รนXEDW NUL]OHUL |QFHVLQGH \DรบDQDQ PDNUR
HNRQRPLN LVWLNUDUVร ]Oร N EDQNDODUร Q PDOL Eย Q\HOHULQLQ ER]XOPDVร QD QHGHQ
ROPXรบ YH EDQNDFร Oร N VHNW|Uย QGH ILQDQVDO NRQVROLGDV\RQ GDOJDVร Qร
WHWLNOHPLรบWLU 'LรทHU \DQGDQ PDOL GLVLSOLQLQ VDรทODQPDVร YH LVWLNUDU SURJUDPร Qร Q
EDรบDUร Oร ROPDVร LOH ELUOLNWH \ย NVHN Eย \ย PH RUDQODUร HQIODV\RQ RUDQร Qร Q Kร ]OD
JHULOHPHVL NXUGDNL YH IDL]GHNL R\QDNOร รทร Q D]DOPDVร YH IDL]OHULQ Kร ]OD
JHULOHPHVL ]RUXQOX NRQVROLGDV\RQXQ DUDFร Oร รทร \OD XOXVODUDUDVร VHYL\HOHUH
XODรบร ODQ \ร Oร QGDQ LWLEDUHQ PDNUR DQODPGD ILQDQVDO LVWLNUDUร Q
VDรทODQGร รทร Qร J|VWHUPHNWHGLU &DUL Doร รทร Q ROXPVX] \|QGH JHOLรบPHVLQH UDรทPHQ
JHUHNOL |QOHPOHULQ DOร QPDVร YH ILQDQVPDQร VRUXQX \DรบDQPDPDVร GXUXPXQGD
VRUXQ \DUDWPD\DFDรทร DQODรบร OPDNWDGร U
7ย UNL\H X\JXODPDVร QGD EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH \DรบDQDQ ]RUXQOX konsolidasyon
dรถneminde
rekabet
kRรบXOODUร QD LOLรบNLQ รบย SKHOHU YH
ROXPVX]OXNODU ROVD GD VHNW|Uย Q HWNLQOLรทLQLQ YHULPOLOLรทLQLQ YH PLNUR YH PDNUR
ED]GD ILQDQVDO LVWLNUDUร Q L\LOHรบWLรทL J|Uย OPHNWHGLU 'ROD\ร Vร \OD 7ย UN EDQNDFร Oร N
VHNW|Uย QGH \DรบDQDQ ]RUXQOX NRQVROLGDV\RQXQ UDV\RQHO YH NDoร Qร OPD] ELU
o|]ย P ROGXรทX DQODรบร OPDNWDGร U $\Uร FD * 10โ un (2001), G 12โ yi kapsayan
DQNHW VRQXoODUร QD J|UH |Qย Pย ]GHNL G|QHPGH GH Gย Q\D JHQHOLQGH ILQDQVDO
VLVWHPOHUGH NRQVROLGDV\RQXQ GHYDP HGHFHรทL YH 2(&' 7ย UNL\H
UDSRUXQGD Doร NODQGร รทร JLEL 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQLQ XOXVODUDUDVร UHNDEHW
Jย Fย Qย DUWร UPD YH \ย NVHN UHHO IDL]OHUL D]DOWPD ]RUXQOXOXรทX J|] |Qย QGH
EXOXQGXUXOGXรทXQGD 7ย UN EDQNDFร Oร N VLVWHPLQGH NRQVROLGDV\RQ KDUHNHWLQLQ
YH HYUHQVHO EDQNDFร Oร รทร Q |Qย Pย ]GHNL G|QHPGH |QHPLQL NRUXPDVร
EHNOHQPHNWHGLU
.$<1$.d$ Akgรผรง, ร . (2 Temmuz 2004). Bankalarda Verimlilik. &XPKXUL\HW *D]HWHVL V Allen, F. ve Gale, D. (Eylรผl, 2003). Competition and Financial Stability. :KDUWRQ )LQDQFLDO ,QVWLWXWLRQV &HQWHU :RUNLQJ 3DSHU 1R (ULรบLP 7DULKL 0DUW ILF ZKDUWRQ XSHQQ HGX ILF SDSHUV SGI
$OSHU & ( %HUXPHQW + YH 0DODW\DOร . 7KH ,PSDFW RI 'LVLQIODWLRQ 3URJUDP RQ WKH 6WUXFWXUH RI WKH 7XUNLVK %DQNLQJ 6HFWRU (YLGHQFH IURP %RรทD]LoL -RXUQDO 9RO 1R
$OWXQEDรบ < YH 0RO\QHX[ 3 *ย PUย N %LUOLรทLQH *LULรบ 6ย UHFLQGH 7ย UN %DQNDFร Oร N 6LVWHPLQLQ 'HรทHUOHQGLULOPHVL 8]PDQ *|]ย \OH %DQNDFร Oร N 'HUJLVL 6D\ร
$PHO ' %DUQHV & 3DQHWWD ) YH 6DOOHR & +D]LUDQ &RQVROLGDWLRQ DQG (IILFLHQF\ LQ WKH )LQDQFLDO 6HFWRU $ 5HYLZ RI WKH ,QWHUQDWLRQDO (YLGHQFH &HQWHU IRU ,QWHUQDWLRQDO 6WXGLHV RQ (FRQRPLF *URZWK 5HVHDUFK 3DSHU 6HULHV 9RO 1R VI
$PLKXG < YH 0LOOHU * %DQN 0HUJHUV DQG $FTXLVLWLRQV 'RUGUHFKW .OXZHU $FDGHPLF 3XEOLFDWLRQV $QJHOLQL 3 YH &HWRUHOOL 1 รนXEDW %DQN &RPSHWLWLRQ DQG 5HJXODWRU\ 5HIRUP 7KH &DVH RI WKH ,WDOLDQ %DQNLQJ ,QGXVWU\ )HGHUDO 5HVHUYH %DQN RI &KLFDJR 5HVHDUFK 'HSDUWPHQW :RUNLQJ 3DSHU 6HULHV :3
$YUXSD 0HUNH] %DQNDVร 0HUJHUV DQG $FTXLVLWLRQV ,QYROYLQJ WKH (8 %DQNLQJ ,QGXVWU\ )DFWV DQG ,PSOLFDWLRQV (&% :RUNLQJ 3DSHUV (ULรบLP (NLP ZZZ HFE LQW SXE SGI RWKHU HXENPHUJHUVHQ SGI
$\Gร QOร รธ 7ย UN %DQNDFร Oร N 6LVWHPL 3L\DVD <DSร Vร 6HUPD\H 3L\DVDVร .XUXOX <D\ร QODUร <D\ร Q 1R
%''. รนXEDW %DQNDFร Oร N 6HNW|Uย 'HรทHUOHQGLUPH 5DSRUX $QNDUD
Beck, T., Demirgรผรง .XQW $ YH /HYLQH 5 $รทXVWRV %DQN &RQFHQWUDWLRQ DQG &ULVHV 1%(5 :RUNLQJ 3DSHU 6HULHV 1R
%HQLQN + :LOO 6XSHUYLVRUV +DYH 7RR 0XFK 'LVFUHWLRQ 8QGHU 7KH New Regimeโ *OREDO 5LVN 5HJXODWRU 9ROXPH ,VVXH VI
%HUJHU $ 1 YH +DQQDQ 7 + 7KH (IILFLHQF\ &RVW RI 0DUNHW 3RZHU LQ WKH %DQNLQJ ,QGXVWU\ $ 7HVW Rf โ Quiet Lifeโ and Related +\SRWKHVHV 5HYLHZ RI (FRQRPLFV DQG 6WDWLVWLFV &LOW 6D\ร V
%R\G - YH *UDKDP 6 / &RQVROLGDWLRQ LQ 86 %DQNLQJ ,PSOLFDWLRQV IRU (IILFLHQF\ DQG 5LVN )HGHUDO 5HVHUYH %DQN RI 0LQQHDSROLV :RUNLQJ 3DSHU 1R
Can, M. (2003). ABD Ticaret Hukukunda Temel Düzenlemeler. %DúDUÕ 0HY]XDW 'HUJLVL 6D\Õ (ULúLP (NLP KWWS ZZZ EDVDUP FRP WU
&LQJL 6 YH 7DUÕP $ 0D\ÕV 7 UN %DQND 6LVWHPLQGH 3HUIRUPDQV Ölçümü DEA 0$/048,67 7)3 (QGHNVL 8\JXODPDVÕ 7%% $UDúWÕUPD 7HEOL÷OHUL 6HULVL 6D\Õ VI
&XPPLQV - ' YH 5XELR 0LVVDQV 0 'HUHJXODWLRQ &RQVROLGDWLRQ DQG (IILFLHQF\ (YLGHQFH )URP WKH 6SDQLVK ,QVXUDQFH ,QGXVWU\ :KDUWRQ 6FKRRO :RUNLQJ 3DSHU 6HULHV
Çankaya, F. ve Öz, M. (2001). 7 UNL\H¶GH .DPX %DQNDODUÕQÕQ g]HOOHúWLULOPHVL .DPX YH g]HO 6HUPD\HOL 7LFDUHW %DQNDODUÕQGD (WNLQOLN YH 9HULPOLOLN $QDOL]L øVWDQEXO 7%% <D\ÕQ 1R Çilli, H. (1995). Economies of Scale and Scope in Banking : Evidence from WKH 7XUNLVK &RPPHUFLDO %DQNLQJ 6HFWRU 7&0% 7DUWÕúPD 7HEOL÷OHUL 1R
dRODN g ) YH .ÕOÕoNDSODQ 6 0D\ÕV %DQNDFÕOÕN 6HNW|U QGH gOoHN (NRQRPLOHUL 7 UN 7LFDUHW %DQNDODUÕ øoLQ %LU 0DOL\HW )RQNVL\RQX ,9 8OXVDO (NRQRPHWUL YH øVWDWLVWLN 6HPSR]\XPX %HOHN $QWDO\D
Çolak, Ö. F. (1999). TürkiyH¶GH YH ' Q\D¶GD %DQND %LUOHúPHOHUL 8]PDQ *|] \OH %DQNDFÕOÕN 6D\Õ VI
Demirgüç .XQW $ /HYLQH 5 YH /DHYHQ / 1LVDQ 7KH ,PSDFW RI %DQN 5HJXODWLRQV &RQFHQWUDWLRQ DQG ,QVWLWXWLRQV RQ %DQN 0DUJLQ :RUOG %DQN 3ROLF\ 5HVHDUFK :RUNLQJ 3DSHU 1R
Demirgüç .XQW $ /HYLQH 5 YH %HFN 7 $÷XVWRV %DQN &RQFHQWUDWLRQ DQG &ULVHV 1%(5 :RUNLQJ 3DSHU 1R Denizer, C. (Eylül 1997). The Effects of Financial Liberalization and New %DQN (QWU\ RQ 0DUNHW 6WUXFWXUH DQG &RPSHWLWLRQ LQ 7XUNH\ :RUOG %DQN 0DFURHFRQRPLFV *URZWK DQG 'HYHORSPHQW 5HVHDUFK *URXS :RUNLQJ 3DSHU
'RQRYDQ 6 YH *DUW $ 0D\ÕV 7KH )LQDQFLDO 'HWHUPLQDQWV RI 0HUJHU DQG $FTXLVLWLRQ 3UHPLXPV 3DLG IRU 86 /LIH ,QVXUDQFH &RPSDQLHV $%,7 $QQXDO &RQIHUHQFH 0RQURHYLOOH 3HQQV\OYDQLD
(UG|QPH] 3 $ $UDOÕN %UH]LO\D %DQNDFÕOÕN 6LVWHPL 7%% <D\ÕQODUÕ %DQNDFÕOÕN $UDúWÕUPD %LULPL (ULúLP .DVÕP KWWS ZZZ WEE RUJ WU WXUNFH DUDVWLUPDODU %UH]LO\D %DQNDFLON 6LVWHPL GRF
(UWX÷UXO $ YH =DLP 2 7 UN %DQNDFÕOÕ÷ÕQGD (WNLQOLN 7DULKL *HOLúLP .DQWLWDWLI $QDOL] %LONDPDW øúOHWPH YH )LQDQV <D\ÕQODUÕ <D\ÕQ 1R
)LQDQFLDO 6WUXFWXUH DQG (FRQRPLF 'HYHORSPHQW 'DWDEDVH (ULúLP $UDOÕN 7KH :RUOG %DQN *URXS 5HVHDUFK 'DWDEDVH KWWS ZZZ ZRUOGEDQN RUJ UHVHDUFK SURMHFWV ILQVWUXFWXUH GDWDEDVH KW P
),7&+ 5DWLQJV 1LVDQ 7XUNLVK %DQNV 5HYLHZ DQG 2XWORRN /RQGUD *HORV * 5 YH 5ROGRV - .DVÕP &RQVROLGDWLRQ DQG 0DUNHW 6WUXFWXUH LQ (PHUJLQJ 0DUNHW %DQNLQJ 6\VWHPV ,0) :RUNLQJ 3DSHU 1R (ULúLP KWWS ZZZ ZRUOGEDQN RUJ UHVHDUFK FRQIHUHQFHV ILQDQFLDOBJOREDOL]DWL RQ FRQVROLGDWLRQ SGI
*|QHQo + YH .ÕOÕoKDQ % .UHGL 3RUWI|\ dHúLWOHQGLUPHVLQLQ %DQND 3HUIRUPDQVÕ h]HULQGHNL (WNLVL 7%% %DQNDFÕODU 'HUJLVL
*URXS RI 7HQ 5HSRUW RQ &RQVROLGDWLRQ LQ WKH )LQDQFLDO 6HFWRU %DVHO (ULúLP KWWS ZZZ ELV RUJ SXEO JWHQ KWP Günal, M. 7 UN %DQNDFÕOÕN 6HNW|U Q Q 6RUXQODUÕ YH *HOHFH÷L %DQNDFÕOÕN ' ]HQOHPH 9H 'HQHWOHPH .XUXPX <HQL 0HYGXDW 6LJRUWD 6LVWHPL gQHULVL %DQND %LUOHúPH 9H 'HYLUOHUL $QNDUD $72
+DUWPDQQ 3 &DUOHWWL ( YH 6SDJQROR * .DVÕP %DQN 0HUJHUV &RPSHWLWLRQ DQG /LTXLGLW\ (&% :RUNLQJ 3DSHU 6HULHV 1R (ULúLP KWWS ZZZ HFE LQW SXE SGI VFSZSV HFEZS SGI +DZDZLQL * $ DQG 6ZDU\ , 0HUJHUV DQG $FTXLVLWLRQV LQ 7KH 86 %DQNLQJ ,QGXVWU\ (YLGHQFH )URP &DSLWDO 0DUNHWV $PVWHUGDP 1RUWK +ROODQG
+XJKHV - 3 0HVWHU - / YH 0RRQ & $UH 6FDOH (FRQRPLHV LQ %DQNLQJ (OXVLYH RU ,OOXVLYH" (YLGHQFH 2EWDLQHG E\ ,QFRUSRUDWLQJ &DSLWDO 6WUXFWXUH DQG 5LVN 7DNLQJ LQWR 0RGHOV RI %DQN 3URGXFWLRQ -RXUQDO RI %DQNLQJ DQG )LQDQFH &LOW 6D\Õ
øQDQ ( $ %DQND (WNLQOL÷LQLQ gOo OPHVL YH ' ú N (QIODV\RQ 6 UHFLQGH %DQNDFÕOÕNWD (WNLQOLN 7%% %DQNDFÕODU 'HUJLVL
,QVXUDQFH ,QIRUPDWLRQ ,QVWLWXWH )LQDQFLDO 6HUYLFHV )DFWV %RRN :DVKLQJWRQ (ULúLP KWWS ZZZ ILQDQFLDOVHUYLFHVIDFWV RUJ ,QWHUQDWLRQDO 0RQHWDU\ )XQG 0DFURSUXGHQWLDO ,QGLFDWRUV RI )LQDQFLDO 6\VWHP 6RXQGQHVV ,0) 2FFDVLRQDO 3DSHUV 1R
BBBBBB $÷XVWRV )LQDQFLDO 6HFWRU &RQVROLGDWLRQ LQ (PHUJLQJ 0DUNHWV ,0) :RUOG (FRQRPLF DQG )LQDQFLDO 6XUYH\V &KDSWHU 9 (ULúLP (NLP KWWS ZZZ LPI RUJ H[WHUQDO SXEV IW LFP HQJ SGI FKDS SGI
.ÕUPDQ $ +D]LUDQ %DQND %LUOHúPHOHUL YH 'HYUDOPDODUÕ 6RUXQODU Önlemler ve Öneriler. 7 UNL\H %DQNDODU %LUOL÷L 5DSRUX V
.XPFX ( %DQNDFÕOÕNWD <HQLGHQ <DSÕODQPD + UUL\HW *D]HWHVL V
/HQFH 6 5HFHQW &KDQJHV LQ WKH 6WUXFWXUH RI WKH %DQNLQJ ,QGXVWU\ &DXVHV (IIHFWV DQG 7RSLFV IRU 5HVHDUFK ,RZD 6WDWH 8QLYHUVLW\ 'HSDUWPHQW RI (FRQRPLFV :RUNLQJ 3DSHUV
0DFH\ - 5 YH 0LOOHU * 3 %DQN 0HUJHUV DQG $PHULFDQ %DQN &RPSHWLWLYHQHVV (Editör: Y. Amihud ve G. Miller) s. 175 .OXZHU $FDGHPLF 3XEOLVKHUV 1HWKHUODQGV 0DKPXG 6 YH =DLP 2 &RVW 6WUXFWXUH RI 7XUNLVK 3ULYDWH %DQNLQJ ,QGXVWU\ $ */ 5HVWULFWHG &RVW )XQFWLRQ $SSURDFK 2'7h *HOLúPH 'HUJLVL 6D\Õ
0DOL 3L\DVDODU dDOÕúPD *UXEX Türk Mali Sektörü Raporu ø]PLU øNWLVDW .RQJUHVL 0HUFDQ 0 YH <RODODQ 5 7 UN %DQNDFÕOÕN 6LVWHPLQGH gOoHN YH 0 ONL\HW <DSÕODUÕ LOH )LQDQVDO 3HUIRUPDQVÕQ øOLúNLVL <.% 7DUWÕúPD 7HEOL÷OHUL 6HULVL 1R
0LVKNLQ ) 6 7HPPX] %DQN &RQVROLGDWLRQ 'DQJHUV DQG 2SSRUWXQLWLHV 1%(5 :RUNLQJ 3DSHUV 1R BBBBBB %DQN &RQVROLGDWLRQ $ &HQWUDO %DQNHU V 3HUVSHFWLYH 1%(5 :RUNLQJ 3DSHUV 1R (ULúLP .DVÕP KWWS SDSHUV VVUQ FRP VRO SDSHUV FIP"DEVWUDFWBLG
2UJDQL]DWLRQ RI (FRQRPLF &RRSHUDWLRQ DQG 'HYHORSPHQW .DVÕP $QQXDO 5HYLHZ 7XUNH\ 3DULV
BBBBBB. (Eylül 2004). (FRQRPLF 5HYLHZ – 7XUNH\ )LUVW 'UDIW 3DULV
Özkan, G. (1998). Economies of Scale and Scope in the Turkish Banking ,QGXVWU\ 7KH -RXUQDO RI (FRQRPLFV 6D\Õ 1R
3DORPER / 0DUW %DQND %LUOHúPH YH 6DWÕQ $OPDODUÕ 7%% %DQNDFÕODU 'HUJLVL 6D\Õ Peek, J. ve Rosengren, E. S. (Eylül 2000). Implications of the Globalizations RI WKH %DQNLQJ 6HFWRU 7KH /DWLQ $PHULFDQ ([SHULHQFH 1HZ (QJODQG (FRQRPLF 5HYLHZ )HGHUDO 5HVHUYH %DQN RI %RVWRQ
5LVVHHXZ 3 (VWLPDWLQJ 7KH 'HWHUPLQDQWV RI )LQDQFLDO 3HUIRUPDQFH RI 9HU\ 6PDOO 6HUYLFH )LUPV 9ULMHW 8QLYHUVLWHLW (FRQRPLF DQG 6RFLDO ,QVWLWXWH <D\ÕQODUÕ (ULúLP (\O O KWWS ZZZ XVDVEH RUJ NQRZOHGJH SURFHHGLQJV 3 5LVVHHXZ 3')
Serdar, A., Zenginobuz, Ü. ve Orhan, M. A. (Mart 2001). The Likely Impact RI 0HUJHUV DQG $FTXLVLWLRQV RQ WKH 7XUNLVK %DQNLQJ 6HFWRU $ 6W\OL]HG 0RGHO DQG 6LPXODWLRQV %R÷D]LoL -RXUQDO 5HYLHZ RI 6RFLDO (FRQRPLF DQG $GPLQLVWUDWLYH 6WXGLHV (ULúLP (NLP KWWS ZZZ HFRQ ERXQ HGX WU SDSHUV SGI ZS SGI
6XPPHUV / ,QWHUQDWLRQDO )LQDQFLDO &ULVHV &DXVHV 3UHYHQWLRQ DQG &XUHV $PHULFDQ (FRQRPLF 5HYLHZ
ùDK|]NDQ % & 7HPPX] %DQND %LUOHúPHOHUL Türkiye Bankalar %LUOL÷L <D\ÕQODUÕ 1R øVWDQEXO
7 UNL\H %DQNDODU %LUOL÷L %DQNDODUÕPÕ] øVWDQEXO
BBBBBB %DQNDODUÕPÕ] øVWDQEXO BBBBBB %DQNDODUÕPÕ] øVWDQEXO BBBBBB %DQNDODUÕPÕ] øVWDQEXO BBBBBB %DQNDODUÕPÕ] øVWDQEXO BBBBBB %DQNDODUÕPÕ] øVWDQEXO BBBBBB %DQNDODUÕPÕ] øVWDQEXO
BBBBBB 0DUW 6HoLOPLú hONHOHUGH %RUo <HQLGHQ <DSÕODQGÕUPDVÕ 8\JXODPDODUÕ
BBBBBB <ÕOÕQGD 7 UNL\H %DQNDODU %LUOL÷L YH 7 UN %DQNDFÕOÕN 6LVWHPL øVWDQEXO
<DNÕFÕ $ 7 YH dDQND\D ) 7 UN %DQNDFÕOÕN 6LVWHPLQLQ gOoHN (NRQRPLOHUL $oÕVÕQGDQ 'H÷HUOHQGLULOPHVL 7%% %DQNDFÕODU 'HUJLVL
<ÕOGÕUÕP & (YDOXDWLRQ RI WKH 3HUIRUPDQFH RI 7XUNLVK &RPPHUFLDO %DQNV $ 1RQ 3DUDPHWULF $SSURDFK LQ &RQMXQFWLRQ ZLWK )LQDQFLDO 5DWLR $QDO\VHV ,QWHUQDWLRQDO &RQIHUHQFH LQ (FRQRPLFV ,,, 2'78 $QNDUD
=DLP 2 7KH (IIHFW RI )LQDQFLDO /LEHUDOL]DWLRQ RQ WKH (IILFLHQF\ RI 7XUNLVK &RPPHUFLDO %DQNV $SSOLHG )LQDQFLDO (FRQRPLFV