øù 027ø9$6<218 9( 6218d/$5,
7h5.ø<( &80+85ø<(7 0(5.(= %$1.$6,¶1'$ %ø5 8<*8/$0$
$OL 6LQDQ 6(0(5&ø 8]PDQOÕN <HWHUOLOLN 7H]L
7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ øQVDQ .D\QDNODUÕ *HQHO 0 G UO ÷ $QNDUD +D]LUDQ
øù 027ø9$6<218 9( 6218d/$5,
7h5.ø<( &80+85ø<(7 0(5.(= %$1.$6,¶1'$ %ø5 8<*8/$0$
$OL 6LQDQ 6(0(5&ø 'DQÕúPDQ
'Ro 'U 5H\KDQ %ø/*ød
8]PDQOÕN <HWHUOLOLN 7H]L 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ øQVDQ .D\QDNODUÕ *HQHO 0 G UO ÷ $QNDUD +D]LUDQ
g16g= %DQD GH÷HUOL ]DPDQÕQÕ D\ÕUÕS ELOJL YH GHQH\LPOHUL LOH \RO J|VWHUHQ
KRFDP 'Ro 'U 5H\KDQ %LOJLo¶H oDOÕúPDQÕQ KHU DúDPDVÕQGD GHVWHNOHULQL
HVLUJHPH\HQ øQVDQ .D\QDNODUÕ *HQHO 0 G U /H\OD gQH\¶H YH *HQHO 0 G U
<DUGÕPFÕVÕ 0XVWDID $OLP dLoHN¶H GH÷HUOL J|U ú YH \RUXPODUÕQÕ SD\ODúDQ YH
EDQD KHU ]DPDQ GHVWHN RODQ 2UJDQL]DV\RQ YH 'H÷HUOHQGLUPH 0 G U 'U
hPLW g]FDQ¶D YH 0 G U <DUGÕPFÕVÕ * O g]DWD\¶D oDOÕúPD DUNDGDúODUÕPD
\DSÕODQ J|U úPHOHUH YH DQNHW oDOÕúPDVÕQD NDWÕODQ YH VRUXODUÕ Lçtenlikle
\DQÕWOD\DQ 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ 7&0% oDOÕúDQODUÕQD VRQVX]
WHúHNN UOHULPL VXQDUÕP
$\UÕFD EX oDOÕúPDQÕQ KD]ÕUODQPDVÕ V UHFLQGH GHVWH÷LQL YH VDEUÕQÕ
EHQGHQ HVLUJHPH\HQ HúLP )XO\D¶\D YH VD÷ODGÕ÷Õ E \ N PDQHYL NDWNÕGDQ
GROD\Õ PLQLN NÕ]ÕP 0HOLV¶H WHúHNN U HGHULP
L
ødø1'(.ø/(5 6D\ID 1R ÖNSÖZ ............................................................................................................ L
ødø1'(.ø/(5 LL
7$%/2 /ø67(6ø LY
ù(.ø/ /ø67(6ø YL
.,6$/70$ /ø67(6ø YLL
(. /ø67(6ø YLLL
ÖZET ................................... L[
$%675$&7 [L
*ø5øù
%ø5ø1&ø %g/h0
027ø9$6<21 .$95$0, 9( 027ø9$6<21 7(25ø/(5ø
0RWLYDV\RQXQ 7DQÕPÕ øKWL\DoODU YH Güdüler ..............................................................................
Motivasyon Süreci .................................................................................. 0RWLYDV\RQ 6 UHFLQGH .DUúÕODúÕODQ 6RUXQODU
Motivasyonun Önemi .............................................................................
0RWLYDV\RQ 7HRULOHUL .DSVDP 7HRULOHUL
øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL 7HRULVL (5* 7HRULVL
Çift Faktör Teorisi .................
%DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVL
Süreç Teorileri ...........................................................................
(úLWOLN 7HRULVL %HNOHQWL 7HRULVL
3RUWHU /DZOHU 0RGHOL
Amaç Teorisi ......................................
LL
รธ.รธ1&รธ %g/h0
<g17(0
Evren ve ร rneklem
*|Uย รบPH )RUPX
$QNHW )RUPX
$QNHWLQ %|Oย POHUL LOH รธOJLOL $oร NODPDODU I. Bรถlรผm ร ift Faktรถr Teorisi
II. Bรถlรผm dDOร รบDQODUร 2OXPVX] <|QGH (WNLOH\HQ Faktรถrler
,,, %รถlรผm %DรบDUร รธKWL\DFร 7HRULVL
IV. Bรถlรผm %HNOHQWL 7HRULVL
V. Bรถlรผm dDOร รบDQODUร Q รธรบ <DรบDPร \OD รธOJLOL dHรบLWOL .RQXODU +DNNร QGDNL 'ย รบย QFHOHUL
VI. Bรถlรผm .LรบLVHO %LOJLOHU
3LORW 8\JXODPD
$QNHW )RUPXQXQ 'Dรทร Wร OPDVร YH 7RSODQPDVร
9HULOHULQ $QDOL]L YH <RUXPODQPDVร
hdh1&h %g/h0
%8/*8/$5 9( <2580
*|Uย รบPH )RUPXQD รธOLรบNLQ %XOJXODU $QNHW )RUPXQD รธOLรบNLQ %XOJXODU *ย YHQLUOLN 'ย ]H\OHULQH รธOLรบNLQ %XOJXODU
VI. Bรถlรผm .LรบLVHO %LOJLOHUH รธOLรบNLQ %XOJXODU
I. Bรถlรผm ร ift IDNW|U 7HRULVLQH รธOLรบNLQ %XOJXODU
II. Bรถlรผm dDOร รบDQODUร 2OXPVX] <|QGH (WNLOH\HQ )DNW|UOHUH รธOLรบNLQ %XOJXODU III. Bรถlรผm %DรบDUร รธKWL\DFร 7HRULVLQH รธOLรบNLQ %XOJXODU
IV. Bรถlรผm %HNOHQWL 7HRULVLQH รธOLรบNLQ %XOJXODU
V. Bรถlรผm รธรบ <DรบDPร QD รธOLรบNLQ dHรบLWOL .RQXODUD <|QHOLN ร lรงekler ile รธOJLOL %XOJXODU 'g5'h1&h %g/h0
6218d 9( g1(5รธ/(5 KAYNAKร A ..................................................
(./(5
LLL
7$%/2 /รธ67(6รธ
6D\ID 1R
7DEOR dDOร รบDQODUร Q hFUHW (รบLWVL]OLรทLQH 9HUHFHNOHUL 7HSNLOHUH รธOLรบNLQ (รบLWOLN 7HRULVL 7DKPLQOHUL
7DEOR 'Dรทร Wร ODQ YH 7RSODQDQ $QNHWOHULQ %LULPOHUH *|UH 'Dรทร Oร Pร YH *HUL '|Qย รบ <ย ]GHOHUL
7DEOR $QNHWL &HYDSOD\DQODUร Q %LULPOHUH *|UH 'Dรทร Oร Pร 7DEOR $QNHW )RUPXQXQ 2OXรบWXUXOPDVร $PDFร \OD *|Uย รบPH <DSร ODQ %LULPOHUL YH .LรบL 6D\ร ODUร Qร *|VWHULU 7DEOR
7DEOR 0RWLYH (GLFL YH +LM\HQ )DNW|UOHU LOH %XQODUD รธOLรบNLQ 3XDQODUร Q +HVDSODQPDVร
7DEOR 0RWLYH (GLFL YH +LM\HQ )DNW|UOHUH รธOLรบNLQ gOoHN
7DEOR YรถneticileU dDOร รบPD $UNDGDรบODUร YH รธรบLQ รธoHULรทLQLQ dDOร รบDQODUร Motive Etme Yรผzdelerini Gรถsterir Tablo .................................... 7DEOR Gรผvenirlik Dรผzeylerini Gรถsteren Cronbach $OSKD .DWVD\ร ODUร
7DEOR $QNHWL <DQร WOD\DQODUร Q <Dรบ &LQVL\HW (รทLWLP 'XUXPX +L]PHW 6ย UHVL YH %XOXQXODQ 8QYDQGDNL .ร GHPH *|UH 'Dรทร Oร Pร
7DEOR FaktรถrlerLQ dDOร รบDQODU รธoLQ gQHP 'HUHFHVLQH *|UH 0RWLYH (GLFL YH +LM\HQ )DNW|U 3XDQODUร QD $LW %HWLPVHO รธVWDWLVWLNOHU
7DEOR )DNW|UOHULQ dDOร รบDQODUD 6DรทODQPD 'HUHFHVLQH *|UH 0RWLYH (GLFL YH +LM\HQ )DNW|U 3XDQODUร QD $LW %HWLPVHO รธVWDWLVWLNOHU
7DEOR <|QHWLFL YH dDOร รบDQODUร Q 0RWLYH (GLFL YH +LM\HQ )DNW|U 3XDQODUร QD $LW %HWLPVHO รธVWDWLVWLNOHU
7DEOR Faktรถrlere Verilen ร neme Gรถre Hesaplanan Motive Edici )DNW|U 3XDQODUร รธoLQ <|QHWLFL YH dDOร รบDQODUD *|UH <DSร ODQ ANCOVAโ ya Ait Sonuรงlar ..........................................................
7DEOR )DNW|UOHULQ 6DรทODQma Derecesine Gรถre Hesaplanan 0RWLYH (GLFL )DNW|U 3XDQODUร รธoLQ <|QHWLFL YH dDOร รบDQODUD *|UH <DSร ODQ $1&29$ยถ\D $LW 6RQXoODU 7DEOR Motivasyonu Olumsuz Yรถnde Etkileyen Faktรถrlerin dDOร รบDQODUร 5DKDWVร ] (WPH 'HUHFHOHULQH YH dDOร รบPD 2UWDPร QGD %XOXQXS %XOXQPDPDODUร QD *|UH %HWLPVHO รธVWDWLVWLNOHUL
LY
7DEOR Motivasyonu Olumsuz Yönde Etkileyen Faktörlerin dDOÕúDQODU øoLQ gQHP 'HUHFHOHULQH YH dDOÕúPD 2UWDPÕQGD %XOXQXS %XOXQPDPDODUÕQD *|UH <DSÕODQ 6ÕUDODPD
7DEOR %DúDUÕ øOLúNL .XUPD YH * o øKWL\DFÕ 3XDQODUÕQD $LW %HWLPVHO øVWDWLVWLNOHU %DQND *HQHOL
7DEOR %DúDUÕ øOLúNL .XUPD YH * o øKWL\DFÕ 3XDQÕ 2UWDODPDODUÕQD *|UH %LULPOHULQ 6ÕUDODPDODUÕ
7DEOR 8QYDQ *UXSODUÕ øWLEDUL\OH %DúDUÕ øOLúNL .XUPD YH * o øKWL\DFÕ 3XDQODUÕQD $LW %HWLPVHO øVWDWLVWLNOHU
7DEOR %DúDUÕ øOLúNL .XUPD YH * o øKWL\DFÕ 3XDQÕ 2UWDODPDODUÕQD *|UH 8QYDQ *UXSODUÕQÕQ 6ÕUDODPDODUÕ
7DEOR øúL .DOLWHOL <DSPD YH 'DKD )D]OD øúL %LWLUPH .ULWHUOHULQH Göre Hesaplanan MotiYDV\RQ 3XDQODUÕQÕQ %DQND *HQHOLQH $LW %HWLPVHO øVWDWLVWLNOHUL 7DEOR %LULPOHULQ dDOÕúDQODUÕQ 0RWLYDV\RQ 3XDQÕ 2UWDODPDODUÕQD *|UH $129$ 6RQXoODUÕ
7DEOR %LULPOHULQ dDOÕúDQODUÕQ 0RWLYDV\RQ 3XDQÕ 2UWDODPDODUÕQD *|UH 6ÕUDODPDVÕ
7DEOR <|QHWLFL YH dDOÕúDQODUÕQ 0RWLYDV\RQ 3XDQÕ 2UWDODPDODUÕQD *|UH $129$ 6RQXoODUÕ
7DEOR <|QHWLFL YH dDOÕúDQODUÕQ 0RWLYDV\RQ 3XDQÕ 2UWDODPDODUÕQD *|UH 6ÕUDODPDVÕ
7DEOR dDOÕúDQODUÕQ 0RWLYDV\RQ 3XDQODUÕ LOH øú <DúDPÕQD øOLúNLQ dHúLWOL .RQXODU $UDVÕQGDNL øOLúNLOHUL *|VWHUHQ 3HDUVRQ .RUHODV\RQ .DWVD\ÕODUÕ
7DEOR dDOÕúDQODUÕQ 0RWLYDV\RQ 3XDQODUÕ LOH .LúLVHO %LOJLOHU $UDVÕQGDNL øOLúNLOHUL *|VWHUHQ 3HDUVRQ .RUHODV\RQ .DWVD\ÕODUÕ
7DEOR øú 7DWPLQL 'H÷LúNHQL .RQWURO (GLOGL÷LQGH .LúLVHO %LOJLOHUH øOLúNLQ 'H÷LúNHQOHULQ dDOÕúDQODUÕQ 0RWLYDV\RQ 3XDQODUÕ LOH øOLúNLVLQL *|VWHUHQ 5HJUHV\RQ $QDOL]L 6RQXoODUÕ
7DEOR .LúLVHO %LOJLOHUH øOLúNLQ 'H÷LúNHQOHU .RQWURO (GLOGL÷LQGH øú 7DWPLQL 'H÷LúNHQLQ dDOÕúDQODUÕQ 0RWLYDV\RQ 3XDQODUÕ LOH øOLúNLVLQL *|VWHUHQ 5HJUHV\RQ $QDOL]L 6RQXoODUÕ
7DEOR dDOÕúDQODUÕQ øú <DúDPÕQD øOLúNLQ dHúLWOL .RQXODUGDNL ' ú QFHOHULQH $LW %HWLPVHO øVWDWLVWLNOHU
Y
ù(.ø/ /ø67(6ø 6D\ID 1R
ùHNLO Motivasyon Süreci ..
ùHNLO 0DVORZ¶XQ øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL
ùHNLO øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL LOH (5* 7HRULOHULQLQ .DUúÕODúWÕUPDVÕ
ùHNLO 7DWPLQ YH 7DWPLQVL] (GLFLOHULQ .DUúÕODúWÕUPDVÕ
ùHNLO *HOHQHNVHO *|U ú LOH +HU]EHUJ¶LQ *|U ú Q Q .DUúÕODúWÕUPDVÕ
ùHNLO %HNOHQWL 7HRULVL
ùHNLO 3RUWHU /DZOHU 0RWLYDV\RQ 0RGHOL ùHNLO dDOÕúDQODUÕQ gQHP YH 6D÷ODQPD 'HUHFHOHULQH *|UH 0RWLYH (GLFL YH +LM\HQ )DNW|U 3XDQÕ 2UWDODPDODUÕ
ùHNLO dDOÕúDQODUÕQ %LULP %D]ÕQGD gQHP 'HUHFHVLQH *|UH 0RWLYH (GLFL YH +LM\HQ )DNW|U 3XDQÕ 2UWDODPDODUÕ
ùHNLO %LULPOHULQ 0RWLYH (GLFL )DNW|UOHULQ 6D÷ODQPD 'HUHFHVLQH *|UH 6ÕUDODPDVÕ
ùHNLO %LULPOHULQ +LM\HQ )DNW|UOHULQ 6D÷ODQPD 'HUHFHVLQH *|UH 6ÕUDODPDVÕ
ùHNLO <|QHWLFL YH dDOÕúDQODUÕQ 0RWLYH (GLFL )DNW|UOHULQ 6D÷ODQPD 'HUHFHVLQH *|UH 6ÕUDODPDVÕ
ùHNLO <|QHWLFL YH dDOÕúDQODUÕQ +LM\HQ )DNW|UOHULQ 6D÷ODQPD 'HUHFHVLQH *|UH 6ÕUDODPDVÕ
ùHNLO %DQND *HQHOLQGH %DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVLQH *|UH øKWL\DoODUÕQ 6ÕUDODPDVÕ
ùHNLO %LULPOHUH *|UH %DúDUÕ øOLúNL .XUPD YH * o øKWL\DFÕ 3XDQÕ 2UWDODPDODUÕ
YL
.,6$/70$ /ø67(6ø $1&29$
$QDO\VLV RI &RYDULDQFH .RYDU\DQV $QDOL]L
&%57
Central Bank of the Republic of Turkey (Türkiye &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ
$129$
(5* 6366 7&0%
$QDO\VLV RI 9DULDQFH 9DU\DQV $QDOL]L
([LVWHQFH 5HODWHGQHVV DQG *URZWK 9DU ROPD øOLúNL YH *HOLúPH
6WDWLVWLFDO 3DFNDJH IRU 6RFLDO 6FLHQFHV 6RV\DO %LOLPOHU øoLQ øVWDWLVWLNVHO 3DNHW
7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ
YLL
(. /รธ67(6รธ 6D\ID 1R
(N $QNHWLQ 'Dรทร Wร OGร รทร %LULPOHUL YH %X %LULPOHUGH <DUGร PFร +L]PHWOHU 6ร Qร Iร 'ร รบร QGDNL dDOร รบDQ 6D\ร ODUร Qร *|VWHULU 7DEOR
(N *|Uย รบPH )RUPX
(N $QNHW
(N รธGDUH 0HUNH]L %LULPOHULQGH dDOร รบDQODUร Q 0RWLYH (GLFL YH +LM\HQ )DNW|U 3XDQODUร QD $LW %HWLPVHO รธVWDWLVWLNOHU )DNW|UOHULQ gQHP YH 6DรทODQma Derecelerine Gรถre).......................
(N รธGDUH 0HUNH]L %LULPOHUL รธWLEDUL\OH %DรบDUร รธOLรบNL .XUPD YH *ย o รธKWL\DoODUร QD $LW %HWLPVHO รธVWDWLVWLNOHU
YLLL
g=(7 %X DUDúWÕUPDQÕQ DPDFÕ 7&0% oDOÕúDQODUÕQÕQ PRWLYDV\RQODUÕ ]HULQGH
HWNLOL RODQ IDNW|UOHUL EHOLUOHPHN oDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQ G ]H\OHULQL |OoPHN YH
oDOÕúDQODUÕQ Lú \DúDPÕQD LOLúNLQ oHúLWOL NRQXODUGDNL GX\JX YH G ú QFHOHULQL
|÷UHQPHNWLU %X DPDFÕ JHUoHNOHúWLUPHN ]HUH 7&0% øGDUH 0HUNH]L¶QGH ELU
DQNHW X\JXODPDVÕ \DSÕOPÕúWÕU $UDúWÕUPDQÕQ HYUHQL øGDUH 0HUNH]L
ELULPLQGH oDOÕúDQ \DUGÕPFÕ KL]PHWOHU VÕQÕIÕ GÕúÕQGDNL NLúLGHQ |UQHNOHPL
LVH NLúLGHQ ROXúPXúWXU
*HUL G|QHQ DQNHWOHUGHQ DGHGLQLQ GH÷HUOHQGLUPH LoLQ X\JXQ
úDUWODUÕ WDúÕGÕ÷Õ EHOLUOHQPLú YH EXQODUGDQ HOGH HGLOHQ YHULOHU WRSOXODúWÕUÕODUDN
DQDOL]OHULQ \DSÕOPDVÕ LoLQ 6RV\DO %LOLPOHU LoLQ øVWDWLVWLN 3DNHW 6366
SURJUDPÕQD DNWDUÕOPÕúWÕU øVWDWLVWLNVHO DQDOL]OHU RODUDN J YHQLUOLN DQDOL]L
IUHNDQV GD÷ÕOÕPODUÕ RUWDODPDODU LNLOL NDUúÕODúWÕUPD W WHVWL .RYDU\DQV $QDOL]L
$1&29$ 9DU\DQV $QDOL]L $129$ NRUHODV\RQ YH UHJUHV\RQ WHNQLNOHUL
X\JXODQPÕúWÕU
$QNHW LOH WHPHO RODUDN PRWLYDV\RQ WHRULVLQLQ WHVW HGLOPHVL
DPDoODQPÕúWÕU dLIW IDNW|U %DúDUÕ øKWL\DFÕ YH %HNOHQWL 7HRULOHUL %HNOHQWL
7HRULVL LOH LOJLOL VRUXODU WHRUL\H LOLúNLQ PRWLYDV\RQ SXDQÕQÕQ KHVDSODQDELOPHVL
DPDFÕ\OD VRUX JUXEX DOWÕQGD YHULOPLúWLU %X WHRULOHUH LOLúNLQ RODUDN HOGH HGLOHQ
veriler; Banka geneli, birimler ve yöneticiler oDOÕúDQODU DoÕODUÕQGDQ HOH
DOÕQDUDN GH÷HUOHQGLULOPLú YH NDUúÕODúWÕUPDODU \DSÕOPÕúWÕU %X WHRULOHULQ %DQND
JHQHOLQH DLW VRQXoODUÕ DúD÷ÕGD |]HWOHQPLúWLU
dLIW IDNW|U 7HRULVL dDOÕúDQODU LoLQ PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|UOHU
\DNODúÕN RODUDN D\QÕ GHUHFHGH |QHPOLGLU oDOÕúDQODU KLM\HQ IDNW|UOHULQ %DQND
YH\D LúOHUL WDUDIÕQGDQ NHQGLOHULQH GDKD ID]OD VD÷ODQGÕ÷ÕQÕ G ú QPHNWHGLUOHU
%DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVL 7HRUL DoÕVÕQGDQ |Q SODQD oÕNDQ LKWL\Do
EDúDUÕ LKWL\DFÕGÕU RQX LOLúNL NXUPD YH J o LKWL\DoODUÕ WDNLS HWPHNWHGLU
L[
%HNOHQWL 7HRULVL +HU oDOÕúDQ LoLQ WHRUL oHUoHYHVLQGH ³LúL NDOLWHOL
\DSPD´ YH ³GDKD ID]OD LúL ELWLUPH´ NULWHUOHULQH J|UH D\UÕ PRWLYDV\RQ SXDQÕ
KHVDSODQPÕúWÕU %XQODUGDQ ³LúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHULQLQ RUWDODPDVÕQÕQ GDKD
\ NVHN oÕNPDVÕ GROD\ÕVÕ\OD EX NULWHULQ oDOÕúDQODUÕ GDKD oRN PRWLYH HWWL÷L
\RUXPX \DSÕODELOLU
$QDKWDU .HOLPHOHU Motivasyon, Motivasyon Teorileri, Çift faktör Teorisi,
%DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVL YH %HNOHQWL 7HRULVL
[
$%675$&7 7KLV VWXG\ DLPV DW GHWHUPLQLQJ WKH IDFWRUV WKDW DIIHFW WKH PRWLYDWLRQDO
VWDWH RI WKH VWDII RI WKH &HQWUDO %DQN RI WKH 5HSXEOLF RI 7XUNH\ &%57
PHDVXULQJ WKHLU PRWLYDWLRQDO OHYHO DV ZHOO DV OHDUQLQJ WKHLU IHHOLQJV DQG
WKRXJKWV RQ YDULRXV LVVXHV UHJDUGLQJ WKH ZRUN OLIH ,Q RUGHU WR UHDFK WKLV DLP
RXW RI SHUVRQQHO D TXHVWLRQQDLUH ZDV DSSOLHG WR D VDPSOH RI
HPSOR\HHV ZRUNLQJ DW GLIIHUHQW GHSDUWPHQWV RI WKH &%57 +HDG 2IILFH
H[FOXGLQJ WKH DX[LOLDU\ HPSOR\HHV
2QO\ SHUVRQQHO DQVZHUHG WKH TXHVWLRQQDLUH 7KH 6366
IRU :LQGRZV 6WDWLVWLFDO 3DFNDJH 3URJUDPPH ZDV XVHG LQ WKH DQDO\VLV RI WKH
GDWD FROOHFWHG WKURXJK WKH DQVZHUV WR WKH TXHVWLRQQDLUH DQG UHOLDELOLW\
DQDO\VLV IUHTXHQF\ GLVWULEXWLRQ PHDQV SDLUHG VDPSOHV W WHVW YDULDQFH
DQDO\VLV FRYDULDQFH DQDO\VLV FRUUHODWLRQ DQDO\VLV DQG UHJUHVVLRQ DQDO\VLV
ZHUH XWLOL]HG LQ LQWHUSUHWLQJ WKH UHVXOWV
%\ WKH TXHVWLRQQDLUH LW ZDV EDVLFDOO\ DWWHPSWHG WR WHVW PRWLYDWLRQDO
WKHRULHV 7ZR IDFWRU 7KH 1HHG IRU $FKLHYHPHQW DQG ([SHFWDQF\ 7KHRULHV
7KH TXHVWLRQV UHJDUGLQJ WKH H[SHFWDQF\ WKHRU\ DUH GLYLGHG LQWR VXEJURXSV
VR DV WR FDOFXODWH WKH PRWLYDWLRQ VFRUH 7KH GDWD ZHUH HYDOXDWHG IURP
DVSHFWV
WKH
RYHUDOO
UHVXOW
IRU
WKH
%DQN
GHSDUWPHQWV
PDQDJHUV VXERUGLQDWHV %HORZ LV WKH RYHUDOO UHVXOW IRU WKH %DQN
DQG
7ZR IDFWRU 7KHRU\ ,W LV WKRXJKW WKDW ERWK PRWLYDWRUV DQG K\JLHQH
IDFWRUV DUH DOPRVW HTXDOO\ LPSRUWDQW IRU WKH HPSOR\HHV KRZHYHU K\JLHQH
IDFWRUV DUH PRUH SURYLGHG WR WKH HPSOR\HHV E\ WKH %DQN RU OLQH PDQDJHUV
UDWKHU WKDQ PRWLYDWRUV
7KH 1HHG IRU $FKLHYHPHQW 7KHRU\ $OO LQ DOO WKH QHHG IRU
DFKLHYHPHQW LV PXFK PRUH LPSRUWDQW WKDQ WKH QHHG IRU DIILOLDWLRQ DQG WKH
QHHG IRU SRZHU
[L
7KH ([SHFWDQF\ 7KHRU\ )RU HDFK HPSOR\HH WZR PRWLYDWLRQDO scores are calculated according to criteria for â&#x20AC;&#x153;doing the job in a qualified mannerâ&#x20AC;? and â&#x20AC;&#x153;finishing more tasksâ&#x20AC;?. It can be proposed that the criteria for â&#x20AC;&#x153;doing the job in a qualified mannerâ&#x20AC;? drives the employees more due to the fact that the mean for â&#x20AC;&#x153;doing the job in a qualified mannerâ&#x20AC;? is higher than the
mean for â&#x20AC;&#x153;finishing more tasksâ&#x20AC;?.
.H\ :RUGV 0RWLYDWLRQ 0RWLYDWLRQ 7KHRULHV 7ZR IDFWRU 7KHRU\ 7KH 1HHG
)RU $FKLHYHPHQW DQG ([SHFWDQF\ 7KHRU\
[LL
*ø5øù gUJ WOHU LoLQGH EXOXQGXNODUÕ WRSOXPODU JLEL GLQDPLN ELU \DSÕ\D
VDKLSWLUOHU =DPDQ LoHULVLQGH |UJ WOHULQ oHúLWOL NRQXODUD EDNÕú DoÕODUÕ
GH÷LúPHNWH |UJ WVHO NDYUDP YH V UHoOHU \HQLGHQ WDQÕPODQPDNWDGÕU 6RQ
\ÕOODUGD |UJ WOHUGH SHUVRQHO \|QHWLPLQGHQ LQVDQ ND\QDNODUÕ \|QHWLPLQH
JHoLOPHVL GH EX oHUoHYHGH HOH DOÕQDELOLU gUJ WOHU LQVDQ ND\QD÷ÕQÕQ NHQGLOHUL
LoLQ QH NDGDU |QHPOL ROGX÷XQXQ IDUNÕQD YDUPÕú YH |UJ WVHO HWNLQOLN YH
YHULPOLOL÷H DQFDN LQVDQ ND\QD÷ÕQGDQ HQ L\L úHNLOGH ID\GDODQÕOPDVÕ \ROX\OD
XODúDELOHFHNOHULQL DQODPÕúODUGÕU
dDOÕúDQODUÕQ |UJ W LoLQGHNL GDYUDQÕúODUÕ YH EX GDYUDQÕúODUÕQ QHGHQOHUL
NRQXVXQGD \DSÕODQ oDOÕúPD YH DUDúWÕUPDODU LVH GDKD HVNLOHUH GD\DQPDNWDGÕU
dDOÕúDQODUÕQ GDYUDQÕúODUÕQGD YH J|VWHUGLNOHUi performansta önemli rol
R\QD\DQ PRWLYDV\RQ LVH EXJ QH NDGDU HQ oRN LOJL oHNHQ NRQXODUÕQ EDúÕQGD
JHOPLúWLU 0RWLYDV\RQ NLúLOHULQ EHOLUOL ELU DPDFÕ JHUoHNOHúWLUPHN ]HUH NHQGL
DU]X YH LVWHNOHUL LOH GDYUDQPDODUÕ V UHFLGLU gUJ W DoÕVÕQGDQ PRWLYDV\RQ LVH
KHP |UJ W Q KHP GH oDOÕúDQODUÕQ LKWL\DoODUÕQÕ WDWPLQ HGHFHN ELU Lú RUWDPÕ
\DUDWDUDN NLúLQLQ KDUHNHWH JHoPHVL LoLQ LVWHNOHQGLULOPHVL V UHFL RODUDN
WDQÕPODQDELOLU \ ]\ÕOÕQ EDúÕQGDQ LWLEDUHQ PRWLYDV\RQOD LOLúNLOL oHúLWOL
NRQXODUGD oDOÕúPDODU \DSÕOPÕú ROPDVÕQD UD÷PHQ 6WHHUV YH 3RUWHU
|]HOOLNOH ¶ODUGDQ VRQUD oDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQX LOH LOJLOL RODUDN HQG VWUL
YH |UJ W SVLNRORMLVL DODQÕQGDNL oDOÕúPDODU KÕ]ODQPÕú YH PRWLYDV\RQD GH÷LúLN
DoÕODUGDQ \DNODúDQ oHúLWOL WHRULOHU RUWD\D NRQPXúWXU .DQIHU %X
WHRULOHU \|QHWLFLOHUH PRWLYDV\RQXQ oDOÕúDQODUÕQ LúOH LOJLOL GDYUDQÕúODUÕQÕ QDVÕO
HWNLOHGL÷LQL YH EX GDYUDQÕúODUÕQ JHULVLQGH \DWDQ QHGHQOHUL J|VWHUHUHN
\|QHWLFLOHULQ oDOÕúDQODUÕ GDKD L\L DQODPDODUÕQD \DUGÕPFÕ ROPDNWD YH RQODUGDQ
GDKD HWNLQ YH YHULPOL ELU úHNLOGH \DUDUODQPDN LoLQ oHúLWOL SHUVRQHO SROLWLND YH
X\JXODPDODUÕ JHOLúWLUPHOHULQL VD÷ODPDNWDGÕU
0RWLYDV\RQ oDOร รบDQร Q SHUIRUPDQVร Qร EHOLUOH\HQ XQVXUODUGDQ ELULGLU
0RWLYDV\RQ Gย ]H\L Gย รบย NVH L\L HรทLWLP DOPร รบ LรบL LoLQ JHUHNOL EHFHUL YH
ND\QDNODUD VDKLS ELU oDOร รบDQGDQ ELOH \HWHUOL YHULP DOPDN Pย PNย Q GHรทLOGLU
:KHWWHQ YH &DPHURQ V %X GXUXPXQ IDUNร QGD RODQ |UJย WOHU VRQ
\ร OODUGD oDOร รบDQODUร Q Pย PNย Q RODQ HQ \ย NVHN SHUIRUPDQVร J|VWHUPHOHULQL
VDรทODPDN DPDFร \OD PRWLYDV\RQ ย ]HULQH GDKD ID]OD HรทLOPH\H EDรบODPร รบODUGร U
%X JHOLรบPHOHU ร รบร รทร QGD 7&0% oDOร รบDQODUร Qร Q PRWLYDV\RQ GXUXPODUร Qร Q
DUDรบWร Uร OPDVร Qร Q ELU ]RUXQOXOXN KDOLQH JHOGLรทL Gย รบย Qย OPHNWHGLU $UDรบWร UPDQร Q gQHP YH $PDFร
*ย Qย Pย ]GH |UJย WOHU LQVDQ ND\QDNODUร QGDQ HWNLQ ELU รบHNLOGH
ID\GDODQDELOPHN DPDFร \OD oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQODUร Qร Q L\LOHรบWLULOPHVLQH
\|QHOLN SURJUDPODUD \HU YHUPHNWH YH EX รบHNLOGH KHP |UJย WVHO HWNLQOLN YH
YHULPOLOLรทH XODรบPDNWD KHP GH oDOร รบDQODUร Q Lรบ WDWPLQOHULQL VDรทODPDNWDGร UODU %X
GXUXP oDOร รบDQODUร Q PXWOXOXN YH YHULPOLOLรทLQL VDรทODPDN LoLQ oDOร รบPDODU \DSDQ
LQVDQ ND\QDNODUร Qร Q PRWLYDV\RQX HWNLQ ELU DUDo RODUDN NXOODQDELOHFHรทL
VRQXFXQX RUWD\D NR\PDNWDGร U %X JHUoHรทLQ ร รบร รทร QGD 7&0% รธQVDQ .D\QDNODUร
*HQHO 0ย Gย UOย รทย Eย Q\HVLQGH PRWLYDV\RQ NRQXVXQGD \DSร ODQ EX DUDรบWร UPD
VRQ \ร OODUGD X\JXODQPD\D EDรบODQDQ Lรบ WDQร PODUร Lรบ KDFLPOHUL J|UHY WDQร PODUร
YH JHUHNOHUL JLEL oDรทGDรบ LQVDQ ND\QDNODUร X\JXODPDODUร Qร WDPDPOD\ร Fร ELU
XQVXU ROPDVร EDNร Pร QGDQ |QHP DU] HWPHNWHGLU
0RWLYDV\RQ NRQXVXQGDNL WHRULOHU JHQHOOLNOH RUWD\D NRQXOGXNODUร
WRSOXPODUร Q Nย OWย UHO |]HOOLNOHULQL GLNNDWH DODQ YDUVD\ร PODU LoHUPHNWHGLUOHU %X
WHRULOHU IDUNOร Nย OWย UHO |]HOOLNOHUH VDKLS WRSOXPODUGD X\JXODQGร รทร QGD IDUNOร
VRQXoODU RUWD\D oร NDELOPHNWHGLU %X DUDรบWร UPD HOH DOGร รทร PRWLYDV\RQ
WHRULOHULQLQ JHoHUOLOLรทLQL IDUNOร ELU Nย OWย UGH WHVW HGHUHN OLWHUDWย UH NDWNร \DSPDVร
Doร Vร QGDQ GD |QHP DU] HWPHNWHGLU $UDรบWร UPDGD
7&0%
oDOร รบDQODUร Qร Q
PRWLYDV\RQODUร Qร
oHรบLWOL
PRWLYDV\RQ WHRULOHUL Doร Vร QGDQ HOH DODQ ELU DQNHW X\JXODPDVร \DSร OPร รบWร U %X
DQNHW LOH oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQX รผzerinde etkili olan faktรถrler belirlenmeye,
oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQ Gย ]H\OHUL |Ooย OPH\H YH oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQOD
LOJLOL oHรบLWOL NRQXODUGDNL GX\JX YH Gย รบย QFHOHUL |รทUHQLOPH\H oDOร รบร OPร รบWร U
%X DUDรบWร UPDQร Q DPDFร X\JXODQDQ DQNHW \ROX\OD HOGH HGLOHQ EXOJXODU
ร รบร รทร QGD \|QHWLPH oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQODUร Qร Q L\LOHรบWLULOPHVLQH \|QHOLN
oHรบLWOL |QHULOHUGH EXOXQPDNWร U %X \ROOD \|QHWLPLQ oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQ
Gย ]H\OHULQL \ย NVHOWHUHN RQODUGDQ GDKD HWNLQ YH YHULPOL ELU รบHNLOGH \DUDUODQPDN
ย ]HUH oHรบLWOL SHUVRQHO SROLWLND YH X\JXODPDODUร JHOLรบWLUPHVLQH NDWNร GD
EXOXQXOPDVร KHGHIOHQPHNWHGLU .DSVDP YH 6ร Qร UOร Oร NODU
%X DUDรบWร UPD 7&0% รธGDUH 0HUNH]L ELULPOHULQL NDSVDPDNWDGร U 7HIWLรบ
.XUXOX %DรบNDQOร รทร ย UHWLP ELULPL ROPDVร QHGHQL\OH IDUNOร ELU \DSร \D VDKLS RODQ
%DQNQRW 0DWEDDVร *HQHO 0ย Gย UOย รทย YH รนXEHOHU NDSVDP Gร รบร QGD Eร UDNร OPร รบWร U
$UDรบWร UPDQร Q HYUHQL รธGDUH 0HUNH]L ELULPLQGH \DUGร PFร KL]PHWOHU Vร Qร Iร
Gร รบร QGDNL NLรบLGHQ (N |UQHNOHPL LVH NLรบLGHQ ROXรบPDNWDGร U
$UDรบWร UPD NDSVDPร QGD EXOXQDQ รธo 'HQHWLP *HQHO 0ย Gย UOย รทย EX ELULPGHQ
oRN D] VD\ร GD DQNHW JHUL G|QPHVL QHGHQL\OH \DSร ODQ LVWDWLVWLNVHO DQDOL]OHUH
GDKLO HGLOPHPLรบWLU <|QWHP
<XNDUร GD NDSVDPร EHOLUWLOHQ ELULPOHUH \DNODรบร N ย o KDIWDOร N ELU ]DPDQ
GLOLPL LoLQGH DGHW DQNHW GDรทร Wร OPร รบ EXQODUGDQ DGHGL WRSODQPร รบ JHUL
G|Qย รบ RUDQร RODUDN JHUoHNOHรบPLรบWLU *HUL G|QHQ DQNHWOHUGHQ
DGHGLQLQ GHรทHUOHQGLUPH LoLQ X\JXQ รบDUWODUGD ROGXรทX EHOLUOHQPLรบ YH |UQHNOHPLQ
HYUHQL WHPVLO HGHU QLWHOLNWH ROGXรทX Gย รบย Qย OGย รทย QGHQ LVWDWLVWLNVHO DQDOL]OHULQ
\DSร OPDVร QD NDUDU YHULOPLรบWLU $QNHWOHUH LOLรบNLQ YHULOHU VD\ร VDO RODUDN NRGODQร S
GHรทLรบNHQOHUH J|UH WRSOXODรบWร Uร OPร รบ YH DQDOL]OHULQ \DSร ODELOPHVL LoLQ 6366
SURJUDPร QD DNWDUร OPร รบWร U .XOODQร ODQ LVWDWLVWLNVHO DQDOL]OHU DUDVร QGD Jย YHQLUOLN
DQDOL]L IUHNDQV GDรทร Oร PODUร RUWDODPDODU LNLOL NDUรบร ODรบWร UPD W WHVWL $1&29$
$129$ NRUHODV\RQ YH UHJUHV\RQ VD\ร ODELOLU $UDรบWร UPDQร Q 3ODQร
$UDรบWร UPD E|Oย PGHQ ROXรบPDNWDGร U รธON E|Oย PGH PRWLYDV\RQ
NDYUDPร PRWLYDV\RQ WHRULOHUL oDOร รบDQODUร PRWLYH HWPHN ย ]HUH NXOODQร ODQ oHรบLWOL
WHNQLNOHU YH PRWLYDV\RQ Lú WDWPLQL LOLúNLVL LOH LOJLOL OLWHUDW U WDUDPDVÕ \DSÕOPÕúWÕU
%HOOL EDúOÕ PRWLYDV\RQ WHRULOHUL NDSVDP YH V UHo WHRULOHUL ROPDN ]HUH DQD
JUXS DOWÕQGD HOH DOÕQPÕúWÕU .DSVDP WHRULOHULQGHQ øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL
9DU ROPD øOLúNL YH *HOLúPH (5* dLIW IDNW|U YH %DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULOHUL
6 UHo 7HRULOHULQGHQ LVH (úLWOLN %HNOHQWL YH $PDo 7HRULOHUL LOH 3RUWHU /DZOHU
0RGHOL LQFHOHQPLúWLU dDOÕúDQODUÕ PRWLYH HWPHN ]HUH NXOODQÕODQ WHNQLNOHUGHQ
HOH DOÕQDQODU DUDVÕQGD oDOÕúDQODUÕQ |Y OPHVL DPDoODUD J|UH \|QHWLP Lú
WDVDUÕPÕ \|QWHPOHUL YH DOWHUQDWLI G ]HQOHPHOHU VD\ÕODELOLU
øNLQFL E|O PGH oDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQX NRQXVXQGD 7&0% øGDUH
0HUNH]L¶QGH \DSÕODQ DQNHW X\JXODPDVÕQÕQ \|QWHPLQH DLW ELOJLOHU \HU
DOPDNWDGÕU 6ÕUDVÕ\OD DUDúWÕUPDQÕQ HYUHQ YH |UQHNOHPLQH DQNHWLQ
KD]ÕUODQPDVÕ DPDFÕ\OD JHOLúWLULOHQ J|U úPH IRUPXQD YHULOHULQ WRSODQPDVÕQGD
NXOODQÕODQ DQNHWLQ ROXúWXUXOPD DúDPDODUÕ YH E|O POHULQH YHULOHULQ DQDOL]L YH
\RUXPODQPDVÕQD LOLúNLQ ELOJLOHU YHULOPLúWLU
Üçüncü bölümünde, gör úPH YH DQNHW IRUPX \ROX\OD WRSODQDQ
YHULOHULQ LVWDWLVWLNVHO DQDOL]L VRQXFX HOGH HGLOHQ EXOJXODU DNWDUÕOPDNWD YH
\RUXPODQPDNWDGÕU
'|UG QF YH VRQ E|O PGH LVH J|U úPH IRUPX YH DQNHWWHQ HOGH
HGLOHQ EXOJXODU |]HWOHQPLú YH EXQODUÕQ GR÷UXOWXVXQGD oDOÕúDQODUÕQ
PRWLYDV\RQODUÕQÕQ L\LOHúWLULOPHVLQH \|QHOLN |QHULOHUGH EXOXQXOPXúWXU
%รธ5รธ1&รธ %g/h0 027รธ9$6<21 .$95$0, 9( 027รธ9$6<21 7(25รธ/(5รธ 0RWLYDV\RQXQ 7DQร Pร 0RWLYDV\RQ NDYUDPร EXJย QH NDGDU ELUoRN IDUNOร รบHNLOOHUGH
WDQร PODQPร รบWร U %X WDQร PODUGDQ ED]ร ODUร DรบDรทร GD YHULOPLรบWLU
/DWLQFHGH ยณKDUHNHW HWPHNยด DQODPร Qร WDรบร \DQ ยณPRYHUHยด NHOLPHVLQGHQ
Wย UH\HQ PRWLYDV\RQ NHOLPHVL WHPHO RODUDN ยณKDUHNHWH JHoLUHQยด DQODPร QGD
NXOODQร Oร U $GDLU V
0RWLYDV\RQ 5REELQV V ยถH J|UH oDOร รบDQร Q ELUH\VHO ELU
LKWL\DFร Qร Q NDUรบร ODQPDVร QD EDรทOร RODUDN |UJย WVHO DPDoODUD XODรบPDN ย ]HUH
\ย NVHN Gย ]H\GH oDED KDUFDPDVร LoLQ LVWHNOL ROPDVร /XWKDQV V ยถD
J|UH ELU DPDFD \|QHOLN GDYUDQร รบ \D GD Jย Gย \ย EDรบODWDQ IL]\RORMLN YH\D
psikolojik bir eksiklik veya ihtiyaรง; LussLHU V ยถH J|UH LVH NLรบL\L
LKWL\DoODUร Qร NDUรบร ODPDN ย ]HUH GDYUDQร รบD \|QOHQGLUHQ LoVHO Vย UHoWLU %X
WDQร PODUGD PRWLYDV\RQXQ ND\QDรทร Qร Q NLรบLQLQ oHรบLWOL LKWL\DoODUร ROGXรทX
YXUJXODQPDNWDGร U
3LQGHU V PRWLYDV\RQX JHQHO RODUDN LQVDQร Q KHP iรงinden
KHP GH Gร รบร QGDQ ND\QDNODQDUDN LรบH \|QHOLN GDYUDQร รบร EDรบODWDQ EX GDYUDQร รบร Q
\|Qย Qย \RรทXQOXรทXQX YH Vย UGย Uย OPHVLQL EHOLUOH\HQ ELUWDNร P HQHUMLN Jย oOHU
RODUDN WDQร PODU %HQ]HU รบHNLOGH 6WHHUV YH 3RUWHU V ยถGD
PRWLYDV\RQXQ GDYUDQร รบร EDรบODWDQ \|QOHQGLUHQ YH Vย UGย Uย OPHVLQL VDรทOD\DQ
รบH\ ROGXรทXQX EHOLUWPHNWHGLUOHU %X
WDQร PODUGD
\|Q
KDUFDQDQ
oDEDQร Q
|UJย Wย Q
DPDoODUร
GRรทUXOWXVXQGD ROPDVร JHUHNWLรทLQL YXUJXODU <RรทXQOXN NLรบLQLQ QH |Ooย GH oDED
KDUFDGร รทร Qร J|VWHULU 6ย UGย UPH LVH NLรบLQLQ oDEDVร Qร QH Nadar uzun bir sรผre ile
GHYDP HWWLUHELOHFHรทLQL EHOLUWLU 5REELQV V
.DQIHU V 7ROPDQ YH /HZLQ WDUDIร QGDQ JHOLรบWLULOHQ ELOLรบVHO
\DNODรบร PD J|UH PRWLYDV\RQXQ NLรบLQLQ GHรทLรบLN GDYUDQร รบ DOWHUQDWLIOHUL DUDVร QGDQ
VHoLP \DSPDVร Qร HWNLOH\HQ DQDKWDU Vย UHoOHU ROGXรทXQX YXUJXODU
%DรบND ELU WDQร PD J|UH PRWLYDV\RQ NLรบLOHULQ EHOLUOL ELU DPDFD XODรบPDN
LoLQ NHQGL DU]X YH LVWHNOHUL LOH GDYUDQPDODUร Vย UHFLGLU .RoHO V
&DQ V PRWLYDV\RQX |UJย Wย Q YH ELUH\LQ LKWL\DoODUร Qร
WDWPLQ HGHQ ELU Lรบ RUWDPร \DUDWDUDN ELUH\LQ KDUHNHWH JHoPHVL LoLQ HWNLOHQPHVL
YH LVWHNOHQGLULOPHVL Vย UHFL RODUDN WDQร PODPDNWDGร U
6PLWKHU V LVH PRWLYDV\RQX NLรบLOHULQ LรบOHULQL \DSPDODUร Qร
VDรทOD\DQ Jย o RODUDN WDQร PODPDNWDGร U
%X WDQร PODUD EDNร OGร รทร QGD PRWLYDV\RQXQ NLรบLQLQ LoLQGHQ \D GD
Gร รบร QGDQ ND\QDNODQDQ IDNW|UOHU QHGHQL\OH ROXรบDELOGLรทL NLรบLQLQ GDYUDQร รบWD
EXOXQDELOPHVL LoLQ ]RUXQOX ROGXรทX NLรบLQLQ GDYUDQร รบร Qร EHOLUOL KHGHIOHUH
\|QOHQGLULS GDYUDQร รบร Q Vย UGย Uย OPHVLQL VDรทODGร รทร YH NLรบLQLQ GHรทLรบLN GDYUDQร รบ
DOWHUQDWLIOHUL DUDVร QGD VHoLP \DSPDVร QGD HWNLOL ROGXรทX VRQXoODUร oร NDUร ODELOLU รธKWL\DoODU YH *ย Gย OHU
รธQVDQ GDYUDQร รบร Qร Q RUWD\D oร NPDVร QGD |QHPOL URO R\QD\DQ LKWL\Do YH
Jย Gย OHU KDNNร QGD ELOJL VDKLEL ROPDN PRWLYDV\RQ Vย UHFLQLQ DQODรบร OPDVร Qร
NROD\ODรบWร UDFDNWร U
รธKWL\DoODU IL]\RORMLN \D GD SVLNRORMLN GHQJHQLQ ER]XOPDVร VRQXFXQGD
RUWD\D oร NDQ HNVLNOLNOHUGLU %X HNVLNOLNOHU Doร รทD oร NDQD NDGDU NLรบL PRWLYH ROPD]
/XWKDQV V รธKWL\DoODU WHPHO IL]\RORMLN LKWL\DoODUร LoHUHQ ELULQFLO
ihtiyaรงlar ve VRV\DO YH SVLNRORMLN LKWL\DoODUร LoHUHQ LNLQFLO LKWL\DoODU ROPDN ย ]HUH
LNL JUXSWD WRSODQDELOLU 1HZVWURP YH 'DYLV V
Birincil ihtiyaรงlar grubunda besin, su, seks ve uyku gibi ihtiyaรงlar yer
DOร U <DรบDPร Q WHPHO JHUHNOHULQGHQ ND\QDNODQDQ EX LKWL\aรงlar, tรผm insanlarda
DQFDN GHรทLรบLN \RรทXQOXNODUGD EXOXQXUODU รธNLQFLO LKWL\DoODU ]LKLQVHO YH UXKVDO
LKWL\DoODUร NDSVDU YH EX QHGHQOH GDKD NDUPDรบร N ELU \DSร GDGร U .LรบL ROJXQODรบWร NoD RUWD\D oร NDQ EX LKWL\DoODUD |] VD\Jร J|UHY GX\JXVX UHNDEHW
kendini gรถsterme, ait olma, sevme ve sevilme gibi ihtiyaรงlar รถrnek olarak
J|VWHULOHELOLU รธNLQFLO LKWL\DoODU ELULQFLO LKWL\DoODUD RUDQOD ELUH\OHU DUDVร QGD GDKD
Eย \ย N IDUNOร Oร N J|VWHULU NRรบXOODUD YH ]DPDQD EDรทOร RODUDN GD GHรทLรบLU
<|QHWLFLOHULQ DOGร NODUร KHU NDUDU oDOร รบDQODUร Q LNLQFLO LKWL\DoODUร Qร HWNLOHGLรทLQGHQ
\|QHWLFLOHULQ EXQXQ IDUNร QGD ROPDVร YH NDUDUODUร Qร Q oDOร รบDQODU ย ]HULQGHNL
HWNLOHULQL J|] |Qย QGH EXOXQGXUPDODUร JHUHNPHNWHGLU
*ย Gย NLรบLOHULQ EHOLUOL GDYUDQร รบODUร Qร Q QHGHQOHULQL Doร NOD\DQ YH ELU
GDYUDQร รบOD VRQXoODQDQ Gย UWย \D GD LWLFL Jย oWย U &DQ V %LU EDรบND
WDQร PD J|UH Jย Gย LUDGHVL GRรทUXOWXVXQGD NLรบL\L ELU Wย U H\OHPH J|Wย UHQ YH
NLรบLQLQ LoLQGHQ JHOHQ ELU Wย U LKWL\Do \D GD WXWNXGXU $GDLU V
Gรผdรผlerle ilgili en bรผyรผk zorluk, gรผdรผlerin gรถzle gรถrรผlememesi ve
DQFDN GDYUDQร รบODUD EDNร ODUDN Jย Gย OHU KDNNร QGD WDKPLQGH EXOXQXODELOPHVLGLU
6WHHUV YH 3RUWHU V GDYUDQร รบODUD EDNDUDN Jย Gย OHUL WDKPLQ HWPHQLQ
KHUKDQJL ELU GDYUDQร รบร Q ELUGHQ oRN Jย Gย VRQXFX ROXรบDELOPHVL NLรบLOHU
WDUDIร QGDQ Jย Gย OHULQ JL]OHQHELOPHVL ELUoRN Jย Gย Qย Q EHQ]HU YH\D D\Qร
GDYUDQร รบODU \ROX\OD LIDGH HGLOHELOPHVL EHQ]HU Jย Gย OHULQ IDUNOร GDYUDQร รบODU
\ROX\OD LIDGH HGLOHELOPHVL Nย OWย UHO YH NLรบLVHO IDUNOร Oร NODUร Q EHOLUOL Jย Gย OHULQ LIDGH biรงimlerini รถnemli รถlรงรผde etkileyebilmHVL QHGHQL\OH ]RUODรบWร รทร Qร EHOLUWLUOHU *ย Gย OHU GH LKWL\DoODUD EHQ]HU รบHNLOGH Vร Qร IODQGร Uร ODELOLU /XWKDQV
V ยถD J|UH ย o oHรบLW Jย Gย YDUGร U %LULQFLO Jย Gย OHU JHQHO Jย Gย OHU YH
LNLQFLO Jย Gย OHU %LULQFLO Jย Gย OHU |รทUHQLOPHPLรบ YH IL]\RORMLN WHPHOL RODQ
Jย Gย OHUGLU 7ย P LQVDQODUGD D\Qร RODQ EX Jย Gย OHUH |UQHN RODUDN DoOร N susuzluk, uyku, seks ve annelik gรผdรผleri รถrnek olarak gรถsterilebilir. Genel
Jย Gย OHU |รทUHQLOPHPLรบ DQFDN IL]\RORMLN WHPHOL ROPD\DQ Jย Gย OHUGLU 0HUDN
HWPH IDDOL\HWWH EXOXQPD YH EDรทOร Oร k gรผdรผleri genel gรผdรผlere รถrnek olarak
J|VWHULOHELOLU รธNLQFLO Jย Gย OHU LVH |รทUHQLOPLรบ Jย Gย OHUGLU *ย o EDรบDUPD EDรทOร Oร N gรผvenlik ve statรผ gรผdรผleri bu tรผr gรผdรผlerdir.
0RWLYDV\RQ 6ย UHFL รนHNLO ยถGH PRWLYDV\RQ Vย UHFLQLQ JHQHO ELU PRGHOL YHULOPLรบWLU 6DDO YH
.QLJKW V
รธoVHO GHQJHVL]OLN GXUXPX รธKWL\Do LVWHN YH\D EHNOHQWLOHU YH EXQODUD LOLรบNLQ WDKPLQOHU
'DYUDQร รบ YH\D KDUHNHW
รธoVHO GXUXPGDNL GHรทLรบLNOLN
Gรผdรผ veya amaรง
รนHNLO 0RWLYDV\RQ 6ย UHFL
! " # $
.LรบLGHQ NLรบL\H |QHP GHUHFHOHUL GHรทLรบPHNOH ELUOLNWH KHU NLรบLQLQ oHรบLWOL
LKWL\Do LVWHN YH EHNOHQWLOHUL YDUGร U %XQODUร Q NDUรบร ODQPDPDVร \D GD
JHUoHNOHรบPHPHVL GXUXPXQGD NLรบLGH LoVHO ELU ยณGHQJHVL]OLN GXUXPXยด YH\D ELU
ยณGHQJHVL]OLN KLVVLยด RUWD\D oร NDU .LรบL\L UDKDWVร ] HGHQ EX GHQJHVL]OLN GXUXPX sonuรงta motivasyonun enerji veren ya da harekete geรงiren unsuru haline
G|Qย รบย U .LรบL EHOLUOL GDYUDQร รบODUร Q EX LKWL\DoODUร LVWHNOHUL YH\D EHNOHQWLOHUL
NDUรบร OD\DUDN LoVHO GHQJHVL]OLN GXUXPXQX D]DOWDFDรทร Qร WDKPLQ HGLS RQD J|UH
GDYUDQร U %X WDKPLQH GD\DOร GDYUDQPD PRWLYDV\RQXQ \|QOHQGLUHQ YH\D
DPDFD \|QHOLN IRQNVL\RQXQX ROXรบWXUXU 'DYUDQร รบ EX PRGHOH J|UH ELU
geribildirim sรผUHFL LOH Vย UGย Uย Oย U dDOร รบDQ LoVHO GHQJHVL]OLN GXUXPXQX RUWDGDQ
NDOGร UPDN DPDFร \OD \DSWร รทร GDYUDQร รบร Q VRQXoODUร Qร J|]OHPOH\HUHN DPDFร QD
\DNODรบร S \DNODรบPDGร รทร Qร GHรทHUOHQGLULU %X GHรทHUOHQGLUPH\H J|UH NLรบL PHYFXW
GDYUDQร รบร Qร Vย UGย UHELOLU YH\D GHรทLรบWLUHELOLr, ya da ilerleme az ise veya amaรง
oRN QHW GHรทLOVH GDYUDQร รบร Eร UDNDELOLU
0RWLYDV\RQ 6ย UHFLQGH .DUรบร ODรบร ODQ 6RUXQODU 0RWLYDV\RQ Vย UHFLQGH ELUWDNร P VRUXQODUOD NDUรบร ODPDN RODVร Gร U 6WHHUV
YH 3RUWHU V %XQODUGDQ LONL GDKD |QFH GH EHOLUWLOGLรทL รผzere, gรผdรผlerin
J|]OH J|Uย OHPHPHVL QHGHQL\OH VDGHFH GDYUDQร รบODUD EDNร ODUDN Jย Gย OHU
KDNNร QGD WDKPLQGH EXOXQXODELOPHVLGLU รธNLQFLVL NLรบLOHULQ VDKLS ROGXรทX
Jย Gย OHULQ ]DPDQ LoLQGH GHรทLรบHELOPHOHUL YH oRรทX ]DPDQ ELUELUOHUL LOH oDWร รบPD
iรงinde olabilmeleri nedenL\OH J|]OHPOHQPHOHULQLQ YH NHVLQ ELU รบHNLOGH
|Ooย OPHOHULQLQ oRN ]RU ROPDVร Gร U hoย QFย Vย ELUH\VHO IDUNOร Oร NODU QHGHQL\OH
NLรบLOHULQ Jย Gย OHUH YHUGLNOHUL |QHPLQ YH EXQODUD XODรบPDN LoLQ KDUFDGร NODUร
oDEDQร Q |QHPOL |Ooย GH IDUNOร Oร N J|VWHUHELOPHVLGLU 6RQXQFXVX LVH JHQHO
RODUDN Jย Gย OHULQ DoOร N VXVX]OXN YE \RรทXQOXรทXQXQ WDWPLQ HGLOPHOHUL ย ]HULQH
|QHPOL |Ooย GH D]DOPDVร QD YH NLรบLOHULQ EDรบND Jย Gย OHUH \|QHOPHOHULQH NDUรบร Q
ED]ร Jย Gย OHULQ \RรทXQOXรทXQXQ WDWPLQ HGLOPHOHUL ย ]HULQH GDKD GD DUWPDVร Gร U
7HUIL HWWLULOHQ ELU oDOร รบDQร Q LOHULGH ELU WHUIL GDKD DODELOPHN EHNOHQWLVL LOH oRN
oDOร รบPD Jย Gย Vย Qย Q Jย oOHQPHVL EX GXUXPD |UQHN RODUDN YHULOHELOLU 0RWLYDV\RQXQ gQHPL
0RWLYDV\RQ oDOร รบDQ SHUIRUPDQVร Qร Q EHOLUOH\LFL XQVXUODUร QGDQ ELULGLU Yรผksek
motivasyon
oDOร รบDQODUร Q
dรผzeylerinin
\ย NVHN
SHUIRUPDQV
J|VWHUPHOHULQH |QHPOL NDWNร Vร EXOXQPDVร QHGHQL\OH PRWLYDV\RQX DQODPDN
|QHPOLGLU 3HUIRUPDQV DรบDรทร GDNL GHQNOHP LOH LIDGH HGLOHELOLU :KHWWHQ YH
&DPHURQ V
3HUIRUPDQV <HWHQHN [ 0RWLYDV\RQ <HWHQHN YH PRWLYDV\RQXQ Doร Oร PODUร LVH รบX รบHNLOGHGLU <HWHQHN %HFHUL [ (รทLWLP [ .D\QDNODU WHNQLN SHUVRQHO SROLWLN YE 0RWLYDV\RQ รธVWHN [ .DUDUOร Oร N 3HUIRUPDQV GHQNOHPLQGH J|Uย OGย รทย ย ]HUH oDOร รบDQODUร Q \ย NVHN
SHUIRUPDQV J|VWHUPHOHUL RQODUร Q \HWHQHNOHUL \DQร QGD PRWLYDV\RQODUร QD GD
EDรทOร Gร U 0RWLYH HGLOPHGLรทL WDNGLUGH L\L HรทLWLP DOPร รบ LรบL LoLQ JHUHNOL EHFHUL YH
ND\QDNODUD VDKLS ELU oDOร รบDQGDQ ELOH \HWHUOL YHULP DOPDN Pย PNย Q GHรทLOGLU
'HQNOHPOHULQ oDUSร P รบHNOLQGH ROPDODUร oDOร รบDQร Q SHUIRUPDQV J|VWHUHELOPHVL
iรงin denklemlerGH \HU DODQ Wย P |รทHOHULQ JHUHNOL ROGXรทXQX J|VWHUPHNWHGLU
0RWLYDV\RQXQ Vร Iร U ROPDVร GXUXPXQGD SHUIRUPDQV GD Vร Iร U RODFDNWร U
<ย NVHN PRWLYDV\RQD VDKLS oDOร รบDQODU LรบOHULQL \DSDUODUNHQ HQ L\L \ROX bulma ve yรผksek kaliteli รผrรผn ve hizmetler รผretme gayreti iรงLQGHGLUOHU .DUDUOร
RODQ YH NHQGLOHULQH J YHQHQ EX oDOÕúDQODU ELU WDNÕPÕQ SDUoDVÕ ROPDNWDQ
oDOÕúPD
DUNDGDúODUÕQD
\DUGÕP
HWPHNWHQ
YH
RQODUÕ
GHVWHNOH\HUHN
FHVDUHWOHQGLUPHNWHQ KRúODQÕUODU *LEVRQ YH GL÷HUOHUL V
0RWLYDV\RQOD ROXPOX Lú WXWXP YH GDYUDQÕúODUÕ DUDVÕQGD J oO ELU LOLúNL
YDUGÕU (÷HU LúOHUL oDOÕúDQODUÕ PRWLYH HWPL\RUVD oDOÕúDQODU DUDVÕQGD LúH
JHOPHPH LúH JHo NDOPD YH LúWHQ D\UÕOPD JLEL ROXPVX] VRQXoODU RUWD\D oÕNDU
YH EX GXUXP KHP |UJ W Q SHUIRUPDQVÕQÕ YH YHULPOLOL÷LQL ROXPVX] \|QGH
HWNLOHU KHP GH E \ N PDGGL ND\ÕSODUD \RO DoDU 2'7h 6(0 0RWLYDV\RQ 7HRULOHUL
0RWLYDV\RQXQ oDOÕúDQÕQ SHUIRUPDQVÕQGD |QHPOL URO R\QD\DUDN
oDOÕúDQGDQ GDKD HWNLQ YH YHULPOL úHNLOGH \DUDUODQÕOPDVÕQÕ VD÷ODPDVÕ
nedeniyle, bugüne kadar psikologlar tDUDIÕQGDQ PRWLYDV\RQD IDUNOÕ DoÕODUGDQ
\DNODúDQ ELUoRN PRWLYDV\RQ WHRULVL RUWD\D NRQPXúWXU
øú PRWLYDV\RQXQX DoÕNODPD\D oDOÕúDQ LON WHRULOHU PRWLYH HGLOPLú
GDYUDQÕúD \RO DoDQ GH÷LúLN IDNW|UOHU ]HULQGH GXUPXúODUGÕU gUQH÷LQ G UW
WHRULOHUL IL]\RORMLN LKWL\DoODUGDQ PDKUXPL\HWLQ URO Q YXUJXODUNHQ SHNLúWLUPH
WHRULOHUL GDYUDQÕúÕQ WHPHO EHOLUOH\LFLVLQLQ JHoPLú GDYUDQÕúODUOD LOJLOL VRQXoODU
YH YH\D |G OOHU ROGX÷XQX LOHUL V UP úOHU LKWL\Do WHRULOHUL LVH SVLNRORMLN
LKWL\DoODU YH\D GH÷HUOHULQ PRWLYDV\RQ ]HULQGHNL URO QH RGDNODQPÕúODUGÕU
'RQRYDQ V
Motivasyon konusunda günümüze kadar ortaya konan teoriler
³.DSVDP 7HRULOHUL´ YH ³6 UHo 7HRULOHUL´ RODUDN LNL DQD JUXS DOWÕQGD WRSODQDELOLU .DSVDP 7HRULOHUL .DSVDP WHRULOHULQLQ DVÕO DPDFÕ NLúLQLQ
içinde
bulunan
ve
GDYUDQÕúODUÕQD \|Q YHUHQ PRWLYDV\RQOD LOLúNLOL IDNW|UOHUL RUWD\D NR\PDNWÕU
6WHHUV YH GL÷HUOHUL V %X WHRULOHU HVDV RODUDN ELUH\VHO LKWL\DoODU
]HULQGH GXUXU øKWL\DoODU D]DOWPD\D YH\D RUWDGDQ NDOGÕUPD\D oDOÕúWÕ÷ÕPÕ]
IL]LNVHO YH\D UXKVDO HNVLNOLNOHUGLU .DSVDP WHRULOHUL Lú \HULQGH oDOÕúDQODUÕQ
PRWLYDV\RQXQX VD÷ODPDGD |QHPOL RODQ úH\LQ oDOÕúDQODUÕQ LKWL\DoODUÕQD
ROXPOX รบHNLOGH \DQร W YHUHQ ELU Lรบ RUWDPร ROGXรทXQX VDYXQXU 6FKHUPHUKRUQ YH
GLรทHUOHUL V %X VD\HGH \|QHWLFLOHULQ oDOร รบDQODUร GDKD L\L
\|QHWHELOHFHรทL YH RQODUร |UJย W DPDoODUร GRรทUXOWXVXQGD GDYUDQPD\D VHYN
HGHELOHFHรทL YDUVD\ร OPDNWDGร U .RoHO V
.DSVDP WHRULOHUL oHUoHYHVLQGH รธKWL\DoODU +L\HUDUรบLVL 7HRULVL (5* Teorisi, ร ift )DNW|U 7HRULVL YH %DรบDUร รธKWL\DFร 7HRULVL Nร VDFD |]HWOHQHFHNWLU รธKWL\DoODU +L\HUDUรบLVL 7HRULVL .OLQLN SVLNRORMLVL DODQร QGD oDOร รบPDODU \DSDQ $EUDKDP 0DVORZ
รธKWL\DoODU +L\HUDUรบLVL 7HRULVLQL ยถOร \ร OODUร Q RUWDODUร QD GRรทUX RUWD\D NR\PXรบ
YH ยถOL \ร OODUร Q VRQODUร QD NDGDU JHOLรบWLUPLรบWLU ยถOร \ร OODUร Q EDรบร QGDQ
LWLEDUHQ oDOร รบPD \DรบDPร QGD PRWLYDV\RQXQ UROย Qย Q |QH oร NPDVร \OD ELUOLNWH
WHRUL |UJย WVHO GDYUDQร รบร Doร NODPDN ย ]HUH |UJย W SVLNRORJ YH \|QHWLFLOHUL
WDUDIร QGDQ JHQLรบ รบHNLOGH WDUWร รบร Oร S X\JXODQPD\D EDรบODQPร รบWร U 6WHHUV YH
3RUWHU V
รธKWL\DoODU +L\HUDUรบLVL 7HRULVL LQVDQODUร Q GDYUDQร รบODUร Qร LKWL\DoODUร Qร Q
\|QOHQGLUGLรทLQL YH LQVDQ LKWL\DoODUร Qร Q HQ WHPHO RODQGDQ HQ ย VW Gย ]H\GH RODQD
GRรทUX KL\HUDUรบLN รบHNLOGH Vร UDODQGร รทร Qร |QH Vย UHU 3RUWHU YH GLรทHUOHUL
V 0DVORZ KL\HUDUรบL LoLQGH \HU DODQ LKWL\DoODUร EHรบ JUXS DOWร QGD WRSODPร รบWร U
,YDQFHYLFK YH 0DWWHVRQ V
)L]\RORMLN รธKWL\DoODU .LรบLQLQ \DรบDPร Qร Vย UGย UHELOPHVL LoLQ JHUHNOL
WHPHO LKWL\DoODUร iรงeren bu gruba รถrnek olarak DoOร N VXVX]OXN EDUร QPD VHNV
YH GLรทHU EHGHQVHO LKWL\DoODU YHULOHELOLU
*ย YHQOLN รธKWL\DoODUร .LรบLQLQ IL]LNVHO YH UXKVDO oHYUHVLQLQ
Jย YHQOLรทL LOH LOJLOL LKWL\DoODUร LoHUHQ EX JUXED |UQHN RODUDN HPQL\HWWH ROPD
IL]LNVHO YH GX\JXVDO ]DUDUODUGDQ NRUXQPD LVWLNUDUOร YH Gย ]HQOL ROPD JLEL ihtiyaรงlar verilebilir. 6RV\DO รธKWL\DoODU .LรบLQLQ EDรบNDODUร WDUDIร QGDQ NDEXO HGLOPHVL
DUNDGDรบOร N YH VHYJL LOH LOJLOL LKWL\DoODUร EX JUXSWD \HU DOร U
6D\JÕQOÕN øKWL\DoODUÕ g] VD\JÕ |]HUNOLN YH EDúDUPD JLEL LoVHO
VD\JÕQOÕN IDNW|UOHUL LOH VWDW VDKLEL ROPD WDQÕQPD YH LOJL JLEL GÕúVDO VD\JÕQOÕN
IDNW|UOHUL EX JUXSWD \HU DOÕU
.HQGLQL *HUoHNOHúWLUPH øKWL\DoODUÕ .LúLQLQ VDKLS ROGX÷X W P
SRWDQVL\HOL NXOODQDUDN RODELOHFH÷LQLQ HQ L\LVL ROPDVÕ YH NLúLVHO JHOLúPH LOH LOJLOL
LKWL\DoODUÕ EX JUXSWD \HU DOÕU
0DVORZ VRQUDGDQ EX LKWL\DoODUD LNL LKWL\Do GDKD HNOHPLúWLU %LOLúVHO
LKWL\DoODU YH HVWHWLN LKWL\DoODUÕ %LOLúVHO LKWL\DoODU ELOPH YH DQODPD LOH LOJLOL
LKWL\DoODUÕ NDSVDUNHQ HVWHWLN LKWL\DoODUÕ J ]HO úH\OHUH \|QHOPH LVWH÷L LOH LOJLOL
LKWL\DoODUÕ NDSVDU 0DVORZ JHQHOOLNOH |UJ WVHO GDYUDQÕú LOH LOJLOL oDOÕúPDODUGD
NDSVDQPD\DQ EX LKWL\DoODUÕ KL\HUDUúLVLQH GDKLO HWPHPLúWLU 0LQHU V øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL 7HRULVLQLQ YDUVD\ÕPODUÕ úXQODUGÕU −
øKWL\DoODU DúD÷ÕGDQ \XNDUÕ\D GR÷UX KL\HUDUúLN ELU \DSÕ LoLQGH
−
.LúLOHU LKWL\DoODUÕQÕ KL\HUDUúLGH HQ DOWWD EXOXQDQ LKWL\DoODUGDQ
VÕUDODQÕUODU
EDúOD\DUDN VÕUD LOH WDWPLQ HGHUOHU %XOXQXODQ G ]H\GHNL LKWL\DoODU E \ N oranda tatmin edilmeden daha üst düzeydeki ihtiyaçlar aktif hale gelmezler.
øKWL\DoODUGDQ ELULVL E \ N RUDQGD NDUúÕODQGÕ÷ÕQGD ELU VRQUDNL LKWL\Do EDVNÕQ
KDOH JHOLU YH NLúL KL\HUDUúLGH DúD÷ÕGDQ \XNDUÕ\D GR÷UX KDUHNHW HGHU −
øQVDQODUÕ PRWLYH HGHQ WDWPLQ HGLOPHPLú LKWL\DoODUGÕU E \ N
RUDQGD WDWPLQ HGLOPLú ELU LKWL\Do DUWÕN NLúL\L PRWLYH HWPH] YH EX QHGHQOH
GDYUDQÕúODU ]HULQGH HWNLVL \RNWXU $QFDN NHQGLQL JHUoHNOHúWLUPH LKWL\DoODUÕ
EX GXUXPD LVWLVQD WHúNLO HGHU %X LKWL\DoODU WDWPLQ HGLOGLNOHULQGH D]DOPD]ODU
DNVLQH NLúL EX LKWL\DoODUÕQÕ GDKD oRN WDWPLQ HWPH LVWH÷L GX\DU
ùHNLO ¶GH øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL J|U OPHNWHGLU (Q DOWWD \HU DODQ
IL]\RORMLN LKWL\DoODU J YHQOLN LKWL\DoODUÕ YH VRV\DO LKWL\DoODU ³HNVLNOLN LKWL\DoODUÕ´
YH\D ³DOW G ]H\ LKWL\DoODU´ RODUDN DGODQGÕUÕOÕU 0DVORZ¶D J|UH EX LKWL\DoODU
WDWPLQ HGLOPHGL÷L V UHFH NLúL IL]LNVHO YH UXKVDO DoÕGDQ VD÷OÕNOÕ ELU LQVDQ RODUDN
JHOLúHPH] %XQD NDUúÕOÕN VD\JÕQOÕN LKWL\DoODUÕ LOH NHQGLQL JHUoHNOHúWLUPH
LKWL\DoODUÕ ³JHOLúPH LKWL\DoODUÕ´ YH\D ³ VW G ]H\ LKWL\DoODU´ RODUDN DGODQGÕUÕOÕU
%X LKWL\DoODUÕQ WDWPLQL NLúLQLQ JHOLúHUHN SRWDQVL\HOLQH XODúPDVÕQÕ VD÷ODU
+HOOULHJHO YH GL÷HUOHUL V ùHNLOGH D\UÕFD |UJ WOHULQ oDOÕúDQODUÕQ
LKWL\DoODUÕQÕ KDQJL X\JXODPDODUOD NDUúÕOD\DELOHFHNOHUL GH EHOLUWLOPHNWHGLU &DQ
V
? @ <; 4 A B 7 9 B 6 C 2e T6 F S ; 7 1 0.B 6 : C 9 B 2 =)B& a 9 9 B 6<C
|e} ~ } ~ } ' } ~ .
D BEA F C 2 9 C 8 ? @ ;<4 A B 7 9 B 6<C G H I JEI K L MON I P L P QRI
ve statü sahibi olma)
D a b A B 9 ? @ ;<4 A B 7 9 B 6 G c W d Q&W MEI Z N ] Y QRI ME[_Z QeY Z [ \ ^_f_g ^Eh ^R[ IEi_I P QTI `
0.1 2 3 4 2 4 5 1 6 7 1 8 9 1 : ;<4 6 =>1 ? @ ;<4 A B 7 9 B 6<C
~ ~ } .~ ' } ~ .
5TSEU 1 2 9 4 8 ? @ ;<4 A B 7 9 B 6<C G V W X Y Z [OW Y W K \ W PR[ ] K ^ P QRI ME[ ] K [_^ duymama,] güvenlik içinde Y QTI `
j 4 k_A a 9 a_l 4 8 ? @ ;<4 A B 7 9 B 6 G m'IEd I M_h ^ M f Z f_W n W [ M_nEZ PEh Z f_W N `
o Z J Z h_W YOg W Y Z J QTWRd WTf p [Oh_W Y Q&W ] Y I P I [_Y I K L M q ]EN I PEh Z f_W Y Z P ] K N I_fEI>[ ] P ^ Y I n_I r L fEI K IEN L n L Z J Y W K sut K W d Z PTI \ L d WRhE] K ^ QeY ^ Y ^Er ^ M fEI q L Y I PRZ J Z PevEW r W P Z Y W K W [ övülmesi, ^ fEg ^ PRI_f Y L yükselme, [ M Z N Z v I K Y L_] Y statüye I P I [_Y I K
x f ^ QeY ^Ry_I Y L J QRIRg K ^ q Y I K L M I K [ IE\ I JEy_I>Z Y Z J [_Z Y W K ] K N I Q)L d W>y W J Z N Y ZOhE]Eh fEI Y{z I I Y Z f_WEN Y W K c'Z g ] K N I&d WeW Q&W [_Y Z Y Z [&q K ]Eg K I QRY I K L M Z J&g p_d W P n W h Z M_W QeZ Pwd WehEI r Y L [_Y L Z J [ ] J ^ Y Y I K L M f_W N W P_W [_Y Z M ^_f ^EJE^ QeY ^&d W iyi önderlik
Ücret, Z f Z y_I Y L yan J QRIeödemeler, [ ] J ^ Y Y I K L
ùHNLO 0DVORZ¶XQ øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL
%& ' ! # () * + -,. / .+ .+ # ! $ #
+L\HUDUúLQLQ EHOLUOL ELU G ]H\LQGH EXOXQDQ ELU NLúL WDWPLQ HGLOPHPLú ELU
LKWL\DFÕ GROD\ÕVÕ\OD HNVLNOLN KLVVHGHUVH R LKWL\Do KDNLP KDOH JHOHUHN NLúLQLQ
G ú QFHOHULQL YH KDUHNHWOHULQL \|QOHQGLUPH\H EDúODU .LúL EX LKWL\DFÕQÕ WDWPLQ
HWWL÷LQGH LKWL\Do |QHPLQL \LWLULU YH ELU VW G ]H\GHNL LKWL\DFÕ KDUHNHWH JHoLULU
%X GLQDPLN G|QJ NLúL ³NHQGLQL JHUoHNOHúWLUPH´ G ]H\LQH XODúÕQFD\D NDGDU
KL\HUDUúLGH EXOXQDQ KHU G ]H\GH WHNUDUODQÕU 3RUWHU YH GL÷HUOHUL V
7HRUL\H J|UH oDOÕúDQODUÕ PRWLYH HWPHN LoLQ oDOÕúDQODUÕQ NHQGLOHULQL
JHOLúWLUHELOHFHNOHUL X\JXQ ELU LNOLP \DUDWÕOPDVÕ YH EX \ROOD oDOÕúDQODUÕQ VW
G ]H\ YH\D JHOLúPH LKWL\DoODUÕQD \|QOHQGLULOPHVL JHUHNPHNWHGLU %X VD\HGH
oDOÕúDQODU |UJ WVHO DPDoODU GR÷UXOWXVXQGD KDUHNHWH JHoLULOPLú RODFDNWÕU
:DKED YH %ULGZHOO øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL 7HRULVLQLQ JHoHUOLOL÷L
KDNNÕQGD \DSÕODQ DPSLULN oDOÕúPDODUÕ J|]GHQ JHoLUPLúOHU YH úX VRQXoODUÕ HOGH
HWPLúOHUGLU −
$PSLULN oDOÕúPDODU WHRUL\L oRN D] GHVWHNOHPHNWHGLU
−
øQVDQ LKWL\DoODUÕQÕQ 0DVORZ¶XQ EHOLUWWL÷L VÕQÕIODUD D\UÕOPDVÕ YH
−
.LúLQLQ WDWPLQ HGLOPHPLú LKWL\DoODUÕQÕQ KDNLP KDOH JHOHUHN NLúLQLQ
EXQODUÕQ KL\HUDUúLN ELU G ]HQ LoLQGH EXOXQPDVÕ KDNNÕQGD \HWHUOL NDQÕW \RNWXU
G ú QFH YH KDUHNHWOHULQL \|QOHQGLUGL÷L |QHUPHVLQL GHVWHNOH\HQ J oO NDQÕWODU
EXOXQDPDPÕúWÕU −
.LúLQLQ ELU G ]H\GHNL LKWL\DoODUÕQÕQ WDWPLQ HGLOPHVLQLQ ELU VW
G ]H\GHNL LKWL\DoODUÕ KDUHNHWH JHoLUGL÷L |QHUPHVL DUDúWÕUPD VRQXoODUÕ
WDUDIÕQGDQ GHVWHNOHQPHPLúWLU
:DKED YH %ULGZHOO WHRULQLQ JHoHUOLOL÷LQLQ NDQÕWODQDPDPDVÕQGD
DPSLULN oDOÕúPDODUD X\JXQ ROPD\DQ \DSÕVÕQÕQ YH \DSÕODQ DUDúWÕUPDODUGD
NDYUDP \|QWHP YH |Oo P SUREOHPOHULQLQ EXOXQPDVÕQÕQ GD URO ROGX÷XQX
YXUJXODPÕúODUGÕU
øKWL\DoODU
+L\HUDUúLVL
7HRULVL
VD÷GX\XOX
PDQWÕ÷Õ
YH
NROD\
DQODúÕODELOLUOL÷L QHGHQL\OH |]HOOLNOH \|QHWLFLOHU WDUDIÕQGDQ E \ N LOJL LOH
NDUúÕODQPÕúWÕU 7HRUL VD\HVLQGH \|QHWLFLOHU oDOÕúDQODUÕQ LKWL\DoODUÕQÕ EHOLUOHPH
NRQXVXQGD GDKD ELOLQoOL KDOH JHOPLú YH oDOÕúDQODUÕQ IDUNOÕ LKWL\DoODUD VDKLS
RODELOHFHNOHULQLQ IDUNÕQD YDUPÕúODUGÕU dDOÕúDQODUD V UHNOL RODUDN D\QÕ |G OOHUL
YHUPHQLQ PRWLYDV\RQX G ú UG ÷ YH oDOÕúDQODUÕ WDWPLQ HGLOPHPLú
LKWL\DoODUÕQÕQ GDKD oRN PRWLYH HWWL÷L G ú QFHVL \|QHWLFLOHULQ HNVLNOLN
LKWL\DoODUÕQGDQ oRN JHOLúPH LKWL\DoODUÕ ]HULQGH RGDNODQPDVÕQD \RO DoPÕúWÕU
1HZVWURP YH 'DYLV V
(5* 7HRULVL &OD\WRQ $OGHUIHU ¶OL \ÕOODUÕQ EDúÕQGD 0DVORZ¶XQ øKWL\DoODU
+L\HUDUúLVLQL J|]GHQ JHoLUHUHN |]HOOLNOH |UJ WVHO RUWDPGDNL LQVDQ
LKWL\DoODUÕQD \|QHOLN NDYUDPVDO ELU oHUoHYH\H VDKLS (5* DGÕ\OD DQÕODQ
WHRULVLQL RUWD\D NR\PXúWXU $OGHUIHU¶H J|UH o WHPHO LKWL\Do JUXEX YDUGÕU
6FKQHLGHU YH $OGHUIHU 9DU ROPD øOLúNL YH *HOLúPH 7HRUL LVPLQL EX o
LKWL\Do JUXEXQXQ øQJLOL]FH NDUúÕOÕNODUÕQÕQ EDú KDUIOHULQGHQ DOÕU
9DU ROPD øKWL\DoODUÕ øQVDQÕQ IL]\RORMLN YH PDGGHVHO LVWHNOHUL EX
JUXSWD \HU DOÕU $oOÕN VXVX]OXN JLEL G UW OHU LOH FUHW \DQ |GHPHOHU YH bedensel güvenlik gibi maddesel ihtiyaçlar bu gruba örnek olarak verilebilir. Bu ihtiyaçlar, Maslow’un fizyolojik ve güvenlik ihtiyaç gruplDUÕQD NDUúÕOÕN JHOLU øOLúNL øKWL\DoODUÕ %X LKWL\DoODU LQVDQODUÕQ NLúLOHU DUDVÕ LOLúNLOHU NXUXS
NDUúÕOÕNOÕ RODUDN G ú QFH YH KLVOHULQL SD\ODúPD LVWHNOHUL LOH LOJLOLGLU %X
LKWL\DoODU 0DVORZ¶XQ VRV\DO LKWL\DoODUÕQD NDUúÕOÕN JHOLU
*HOLúPH øKWL\DoODUÕ .LúLOHULQ NHQGLOHUL YH oHYUHOHUL ]HULQGH \DUDWÕFÕ
YH UHWNHQ HWNLOHUGH EXOXQDELOPH LVWHNOHULQL LoHULU %XQODU 0DVORZ¶XQ VD\JÕQOÕN
LKWL\DoODUÕ LOH NHQGLQL JHUoHNOHúWLUPH LKWL\DoODUÕQD NDUúÕOÕN JHOLU
0DVORZ¶XQ øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL 7HRULVL LOH (5* 7HRULVLQLQ
NDUúÕODúWÕUPDVÕ ùHNLO ¶WH YHULOPLúWLU
u u R e¡ >¢£ T ¢ >¢ ¤& ¥&
¢ | §¦ ¢T ¥&
Üst düzey ihtiyaçlar
o W PE\ Z P Z g W K y W [_Y W J N Z K Q&W
s W Y Z J Q&W
c.IEf_g L P Y L [ c']Eh fEI Y
Y Z JE[_Z
Güvenlik
I K ] Y QRI
Z iOfE] Y ]O Z [
Alt düzey ihtiyaçlar
X_N Z fEI yEY I K X Z f_W K I K J Z [uh L K I>Z Y W)[ I K J L Y I P L K ¨ © PRI Y N \ p_i W f_\ W>v ^ Y ^ PEI P&N IEN QeZ PTW \ Z Y Q&W QeZ J Z X_N Z fEI yEY I K M_W PTg p yEY peZ X_N Z fEI yEY I K \ L K ¨
o.Z J Z Y W K Z M N IEN QRZ PTW \ Z Y Q&W QeZ JRZ X_N Z fEI yEY I K QT]EN Z d WeW \ W K ¨
ùHNLO øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL LOH (5* 7HRULOHULQLQ .DUúÕODúWÕUPDVÕ
ª « .+ ¬. ! $ #
(5* 7HRULVL GH øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL 7HRULVL JLEL NLúL\L WDWPLQ
HGLOPHPLú LKWL\DoODUÕQÕQ PRWLYH HWWL÷LQL YH NLúLQLQ DOW G ]H\ LKWL\DoODUÕQÕ WDWPLQ
HWWLNoH GDKD VW G ]H\ LKWL\DoODUD \|QHOHUHN KL\HUDUúLGH DúD÷ÕGDQ \XNDUÕ
GR÷UX LOHUOH\HFH÷LQL EHOLUWLU $QFDN EX WDWPLQ HWPH ilerleme sürecine ilave
RODUDN (5* 7HRULVLQGH ELU GH KD\DO NÕUÕNOÕ÷Õ gerileme süreci vaUGÕU (÷HU NLúL
V UHNOL RODUDN VW G ]H\ LKWL\DoODUÕQÕ WDWPLQ HWPHGH KD\DO NÕUÕNOÕ÷ÕQD X÷UDUVD
R ]DPDQ DOW G ]H\ LKWL\DoODUÕ DNWLI KDOH JHOHFHN YH NLúL W P oDEDVÕQÕ EX
LKWL\DoODUD \|QHOWHFHNWLU gUQH÷LQ NLúL JHOLúPH LKWL\DoODUÕQÕ WDWPLQ HWPHGH
uzun süreOL KD\DO NÕUÕNOÕ÷Õ \DúDUVD R ]DPDQ LOLúNL LKWL\DoODUÕQD \|QHOHUHN EX
LKWL\DoODUÕQÕ WDWPLQ HWPH\H oDOÕúDFDNWÕU *RUGRQ V
øKWL\DoODU +L\HUDUúL 7HRULVLQH J|UH KL\HUDUúLGH EHOOL ELU G ]H\GH
EXOXQDQ NLúLQLQ ELU VW G ]H\GHNL LKWL\DFÕQÕQ RUWD\D oÕNDELOPHVL LoLQ EXOXQGX÷X G ]H\GHNL LKWL\DFÕQÕQ WDWPLQ HGLOPHVL JHUHNPHNWHGLU %XQGDQ IDUNOÕ
RODUDN (5* 7HRULVL NLúLQLQ EHOLUOL ELU ]DPDQGD ELUGHQ oRN LKWL\DFÕQÕQ D\QÕ
DQGD DNWLI KDOGH RODELOHFH÷LQL EHOLUWLU 5REELQV V
ERG Teorisinin geçHUOLOL÷LQL WHVW HWPHN ]HUH \DSÕODQ VÕQÕUOÕ VD\ÕGDNL
oDOÕúPD WHRUL\H øKWL\DoODU +L\HUDUúLVL 7HRULVLQH NÕ\DVOD GDKD oRN GHVWHN
VD÷ODPÕúWÕU 3RUWHU YH GL÷HUOHUL V %X GXUXP 0DVORZ¶XQ WHRULVLQLQ
HQ EDúWD |]HOOLNOH |UJ WOHUGH X\JXODQPDN DPDFÕ\OD RUWD\D NRQPXú ELU WHRUL
ROPDPDVÕQD YH WHRULQLQ NDYUDPVDO \HWHUVL]OLNOHULQLQ |UJ WVHO J|VWHUJHOHU
JHOLúWLULOPHVLQL NROD\ODúWÕUPDPDVÕQD ED÷ODQDELOLU 6FKQHLGHU YH $OGHUIHU
V
dLIW )DNW|U 7HRULVL Frederick Herzberg (1966), iki yüz muhasebeci ve mühendis ile
\DSWÕ÷Õ DQNHWLQ VRQXoODUÕQD GD\DQDUDN ¶OL \ÕOODUÕQ VRQODUÕQGD dLIW faktör
7HRULVLQL RUWD\D NR\PXúWXU +HU]EHUJ oDOÕúDQODUÕQ LúOHULQGHQ QH LVWHGLNOHUL
VRUXVXQXQ FHYDEÕQÕ DUDúWÕUPÕú oDOÕúDQODUGDQ LúOHUL LOH LOJLOL ³ROD÷DQ VW L\L´ YH
³ROD÷DQ VW N|W ´ KLVVHWPHOHULQH \RO DoDQ GXUXPODUÕ D\UÕQWÕOÕ RODUDN
DQODWPDODUÕQÕ LVWHPLú YH YHULOHQ FHYDSODUÕ WDEORODúWÕUDUDN VÕQÕIODQGÕUPÕúWÕU
+HU]EHUJ¶LQ EX oDOÕúPD VRQXQGD HOGH HWWL÷L oDOÕúDQODUÕQ LúH \|QHOLN
WXWXPODUÕQÕ HWNLOH\HQ IDNW|UOHU ùHNLO ¶WH J|VWHULOPLúWLU
ù ü ý õ þ ð õ ÿ ñ ü ý õ õ ö î ÷ î õ ÿ ö ñÏþ ü ý õ õ öeò õ ô ó ý ñ ó Ì · · º À Ë · ± À ±EÁT· ³ ±R´O° ±_ ³ ¹ ³ µ.Å º Æ Áe² Æ ² Æ ´
ùEú û û ü ý õ þ ð õ ÿ ñ ü ý õ õ ö î ÷ î õ ÿ ö ÷ ÿ ï ý ÿ ñÏþ ü ý õ õ öRò õ ô ó ý ñ ó
² ° º ² ° ÁT° ° ² ³ Á&° u
» º É ®_¶ Ê_Å ² ³ ¶ ³ ´O· ¹ À ¯E°>³ Â · º ° ¹ ³
Ç§È E± °E¶ ³ Á à ¹ ¶ ² ° º ² °>³ ² ³ _´ ³ ² ° º ¿§· ² À ÁT·>´{Å Æ ² ² · º À Ã'Ä º °E¶ ¿§· ² À ÁT·R· º ´O·  · ² · º À ³ ² °>³ ² ³ ´_³ ² ° º » ¼ ° ²{½_· ¾E·E¶ ¸ ¹ ¶ ² · º ² ·>³ ² ³ ´ ³ ² ° º µ ¶ · ¶ ® &®_¯E° ± ² ³ ´
ÍÏÎ Ð
Ñ Ð
ÒÐ
ÓÐ
ÔÐ
¶ · ¶ Áe³ ± ¹ ³ ¼ ² ³ ³ ±E° ´O·E¶ ´EÀ Â ·>ê Æ ² Æ ±E· ± ¶ ® Áìë · ´{¶ È º ² ° º
¶ · ¶ Áe³ ± ³ ±E° ´O· ¶ ´ À Â ·>ê Æ ² Æ ±E· ± ¶ ® Áìë · ´{¶ È º ² ° º
á Ú â ãOÜ ä'å æEç Ù è à ß Ü à Ô é
Ö é
× Ø Ù Ú ÛOÜ Ü_Ý Ú Þ Ú ß Ü à Õ Ô
Ò Ô
ÍÏÕ Ð Ö Ð Ñ Ð Ó Ð Ð Ó Ð Ñ Ð Ö Ð ÍÏÕ Ð ó õ ö ñÏþ î ï ð ñ
Ð ÔÐ íTî ï ð ñ)ò<ó ñ ô_õ ö ÷ ø
Ó Ð
ÒÐ
Ñ Ð
ÍÏÎ Ð
ùHNLO 7DWPLQ YH 7DWPLQVL] (GLFLOHULQ .DUúÕODúWÕUPDVÕ
* .+ + ' $ #
+HU]EHUJ LúWH WDWPLQ RODQ oDOÕúDQODUÕQ EX GXUXPX ³LúLQ LoHUL÷LQH´
|]J IDNW|UOHUOH DoÕNODPD H÷LOLPL J|VWHUGL÷LQL EHOLUWPLú ve bu faktörlere
³PRWLYH HGLFLOHU´ DGÕQÕ YHUPLúWLU øOHUOHPH WDQÕQPD VRUXPOXOXN EDúDUÕ LúLQ
NHQGLVL YH JHOLúPH PRWLYH HGLFL IDNW|UOHUH |UQHN RODUDN YHULOHELOLU $NVLQH LúWH
WDWPLQ ROPDGÕNODUÕQÕ EHOLUWHQ oDOÕúDQODU LVH EX GXUXPX LúLQ LoHUL÷L LOH LOJLVL
ROPD\DQ ³oHYUHVHO´ IDNW|UOHUOH DoÕNODPD H÷LOLPL J|VWHUPLúOHUGLU +HU]EHUJ¶LQ
³KLM\HQ IDNW|UOHU´ DGÕQÕ YHUGL÷L EX IDNW|UOHUH |UJ W SROLWLNDODUÕ \|QHWLP FUHW
oDOÕúPD NRúXOODUÕ VW DVW YH oDOÕúPD DUNDGDúODUÕ LOH LOLúNLOHU VWDW |]HO KD\DW
YH Lú J YHQOL÷L |UQHN RODUDN YHULOHELOLU +HU]EHUJ
+HU]EHUJ \DSWÕ÷Õ oDOÕúPDODU VRQXFXQGD LQVDQODUÕ LúOHULQGH WDWPLQ
HGHQ IDNW|UOHUOH WDWPLQVL] HGHQ IDNW|UOHULQ IDUNOÕ ROGX÷X VRQXFXQD XODúPÕúWÕU
'L÷HU ELU DQODWÕPOD JHOHQHNVHO EDNÕú DoÕVÕ WDWPLQ YH WDWPLQVL]OL÷L ELU ER\XWXQ
LNL NDUúÕW XFX RODUDN J|U UNHQ +HU]EHUJ EX NDYUDPODUÕQ IDUNOÕ LNL ER\XWX WHPVLO
HWWL÷LQL YH ELUELULQLQ ]ÕGGÕ ROPDGÕ÷ÕQÕ LOHUL V UP úW U +HU]EHUJ %LU LúWHQ
WDWPLQVL]OL÷H \RO DoDQ |]HOOLNOHUL oÕNDUPDN R LúL PXWODND WDWPLQ HGHQ ELU Lú
KDOLQH JHWLUPH] VDGHFH ³Q|WU´ ELU GXUXP ROXúWXUXU +HU]EHUJ¶LQ EHOLUWWL÷L LNLOL
\DSÕGD ³WDWPLQ´ LQ ]ÕGGÕ ³WDWPLQ ROPDPD´ ³WDWPLQVL]OL÷LQ´ ]ÕGGÕ LVH ³WDWPLQVL]
ROPDPD´ GÕU 5REELQV V
*(/(1(.6(/ *g5hù
7DWPLQ
7DWPLQVL]OLN +(5=%(5* ø1 *g5hùh
7DWPLQ
0RWLYH (GLFL )DNW|UOHU
7DWPLQ 2OPDPD +LM\HQ )DNW|UOHU
7DWPLQVL] 2OPDPD
7DWPLQVL]OLN
ùHNLO *HOHQHNVHO *|U ú LOH +HU]EHUJ¶LQ *|U ú Q Q .DUúÕODúWÕUPDVÕ
" ( ! ¬
+HU]EHUJ¶H J|UH NLúL LúLQL VHYGLNoH LúLQGH EDúDUÕOÕ ROXS WDQÕQGÕNoD
VRUXPOXOXN VWOHQLS WHUIL HWWLNoH YH LúLQGH NHQGLVLQL JHOLúWLUGLNoH WDWPLQ
RODFDNWÕU $NVL GXUXPGD LVH WDWPLQVL] ROPD\DFDN IDNDW WDWPLQ ROPD GXUXPX
RUWDGDQ NDONDFDNWÕU +LM\HQ IDNW|UOHUL LoLQGHNL NRúXOODU L\L ROPD]VD oDOÕúDQODU
WDWPLQVL] NDOÕUODU &DQ V
Çift IDNW|U 7HRULVLQH oHúLWOL HOHúWLULOHU \|QHOWLOPLúWLU %XQODU DUDVÕQGD
PRGHOLQ NLúLOHU DUDVÕ IDUNOÕOÕNODUÕ \HWHULQFH GLNNDWH DOPDPDVÕ LOH \DSÕODQ
DUDúWÕUPDODUÕQ PRGHOLQ DoÕNODPDODUÕQD \|QHOLN WXWDUVÕ] VRQXoODU RUWD\D
NR\PDVÕ YH PRWLYH HGLFLOHU LOH KLM\HQ IDNW|UOHU ROPDN ]HUH IDUNOÕ LNL ED÷ÕPVÕ]
IDNW|U Q YDUOÕ÷ÕQÕ JHQHOOLNOH GHVWHNOHPHPHVL VD\ÕODELOLU .LQJ $\UÕFD
WHRULQLQ JHoHUOLOL÷LQL WHVW HGHQ DUDúWÕUPDFÕODUÕQ PRGHOL WDP RODUDN
DQOD\DPDGÕNODUÕ EX QHGHQOH \DQOÕú YDUVD\ÕPODU W UHWWLNOHUL \HWHUVL] \|QWHPOHU
NXOODQGÕNODUÕ YH HOGH HWWLNOHUL VRQXoODUÕ \DQOÕú úHNLOGH \RUXPODGÕNODUÕ GD LOHUL
V U OP úW U :KLWVHW YH :LQVORZ
+HU]EHUJ \DSWÕ÷Õ oDOÕúPDODUOD PRWLYDV\RQ NRQXVXQD ELUoRN NDWNÕGD
EXOXQPXúWXU %XQODUÕQ HQ |QHPOLOHULQGHQ ELUL LúLQ LoHUL÷L YH LúLQ oHYUHVL
D\ÕUÕPÕQD YXUJX \DSDUDN ³Lú ]HQJLQOHúWLUPH´ G ú QFHVLQL RUWD\D NR\PDVÕGÕU
+HU]EHUJ¶H J|UH LúOHU oDOÕúDQODUÕQ VÕQÕUODUÕQÕ GDKD ID]OD ]RUOD\DFDN RQODUD
GDKD ID]OD VRUXPOXOXN NLúLVHO JHOLúPH YH LOHUOHPH IÕUVDWÕ YHUHFHN YH RQODUÕQ
WDQÕQPDODUÕQÕ VD÷OD\DFDN úHNLOGH \HQLGHQ G ]HQOHQGL÷L WDNGLUGH oDOÕúDQODUÕQ
PRWLYDV\RQODUÕ DUWDFDNWÕU 3DXO YH GL÷HUOHUL +HU]EHUJ NHQGLVLQGHQ
|QFHNLOHUGHQ IDUNOÕ RODUDN |]HOOLNOH Lú RUWDPÕQGDNL PRWLYDV\RQD \|QHOLN ELU
WHRUL RUWD\D NR\PXú YH WHRULVLQL DUDúWÕUPD YH GHQH\OHU VRQXFX HOGH HWWL÷L
YHULOHUH GD\DQGÕUPÕúWÕU 6LVWHPDWLN ELU \DSÕ\D YH VDGH ELU GLOH VDKLS ROGX÷X
LoLQ \|QHWLFLOHU WDUDIÕQGDQ NROD\OÕNOD DQODúÕODQ WHRULVL oDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQ
G ]H\OHULQL \ NVHOWPHN LoLQ EHOLUOL |QHULOHUGH EXOXQPDNWDGÕU +HU]EHUJ¶LQ
NDWNÕODUÕQGDQ ELU GL÷HUL LVH oDOÕúPDODUÕ LOH DUDúWÕUPDFÕODUÕ PRWLYDV\RQ
NRQXVXQGD oHúLWOL WHRULOHU JHOLúWLUPHOHUL NRQXVXQGD WHúYLN HWPLú ROPDVÕGÕU
6WHHUV YH 3RUWHU
%DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVL %DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVL LON RODUDN ¶OX \ÕOODUÕQ VRQODUÕQD GR÷UX
+HQU\ 0XUUD\ WDUDIÕQGDQ RUWD\D NRQPXú DQFDN ¶OÕ \ÕOODUÕQ EDúÕQGDQ
LWLEDUHQ 'DYLG 0F&OHOODQG WDUDIÕQGDQ JHOLúWLULOPLúWLU 0F&OHOODQG EHOLUOL LKWL\DoODUÕQ ELUH\OHUL PRWLYH HWPH J F ]HULQGH GXUPXúWXU 6WHHUV YH
GL÷HUOHUL 7HRUL\H J|UH ELUH\OHU LKWL\DoODUÕ LoLQGH \DúDGÕNODUÕ N OW UGHQ
EDúODUÕQGDQ JHoHQ oHúLWOL ROD\ODU \ROX\OD |÷UHQLUOHU YH\D HGLQLUOHU %X QHGHQOH
WHRUL ³g÷UHQLOPLú øKWL\DoODU 7HRULVL´ RODUDN GD DQÕOPDNWDGÕU %X |÷UHQLOPLú
LKWL\DoODU LQVDQODUÕQ GXUXPODUÕ DOJÕODPD ELoLPLQL HWNLOH\HQ YH RQODUÕ EHOLUOL ELU
DPDFD XODúPDN ]HUH PRWLYH HGHQ H÷LOLPOHUL WHPVLO HGHU %HOLUOL ELU LKWL\DFÕ
HGLQHQ NLúL R LKWL\DFÕ HGLQPH\HQ NLúL\H J|UH IDUNOÕ úHNLOGH GDYUDQÕU
0F&OHOODQG |]HOOLNOH o LKWL\Do ]HULQGH GXUPXúWXU %DúDUÕ LKWL\DFÕ J o
LKWL\DFÕ YH LOLúNL NXUPD LKWL\DFÕ &KHUULQJWRQ
%DúDUÕ LKWL\DFÕ %HOLUOL VWDQGDUWODUD J|UH EDúDUÕOÕ ROPD EDúDUPD YH
VW Q ROPD LoLQ oDED KDUFDPD úHNOLQGH LIDGH HGLOHELOLU 0F&OHOODQG HQ
NDSVDPOÕ oDOÕúPDVÕQÕ EDúDUÕ LKWL\DFÕ ]HULQH \DSPÕú YH EX LKWL\DFD VDKLS RODQ
ELUH\OHUGH úX |]HOOLNOHULQ EXOXQGX÷XQX EHOLUOHPLúWLU −
3UREOHPOHUH çözüm üretmek veya bir görevi yerine getirmek
−
.HQGLOHUL LoLQ RUWD ]RUOXNWD KHGHIOHU EHOLUOHPH YH KHVDSODQPÕú
−
3HUIRUPDQVODUÕ KDNNÕQGD VRPXW JHULELOGLULP DOPDN için güçlü bir
DPDFÕ\OD NLúLVHO VRUXPOXOXN DOPDN LoLQ J oO ELU LVWHN GX\DUODU ULVNOHU DOPD H÷LOLPL J|VWHULUOHU LVWHN GX\DUODU
* o LKWL\DFÕ %DúNDODUÕQÕ NRQWURO HWPH RQODUÕQ GDYUDQÕúODUÕQÕ
HWNLOHPH YH RQODUGDQ VRUXPOX ROPD LKWL\DFÕGÕU 0F&OHOODQG¶D J|UH J o
LKWL\DFÕQD VDKLS ELUH\OHUGH úX |]HOOLNOHU EXOXQXU
−
%DúNDODUÕQÕ HWNLOHPHN YH \|QHWPHN LoLQ LVWHN GX\DUODU
−
%DúNDODUÕQÕ NRQWURO HWPHN LVWHUOHU
โ
/LGHU WDNLS HGHQ LOLรบNLVLQL Vย UGย UPHNOH LOJLOHQLUOHU
รธOLรบNL NXUPD LKWL\DFร 'LรทHU LQVDQODUOD DUNDGDรบoD YH Vร Nร LOLรบNLOHU
NXUPD YH Vย UGย UPH LVWHรทLGLU 0F&OHOODQGยถD J|UH LOLรบNL NXUPD LKWL\DFร QD VDKLS
ELUH\OHULQ |]HOOLNOHUL รบXQODUGร U โ
%DรบNDODUร WDUDIร QGDQ NDEXO J|UPHN LVWHUOHU
โ
$UNDGDรบOร NODUร QD GHรทHU YHUGLNOHUL NLรบLOHU WDUDIร QGDQ EDVNร
\DSร OGร รทร QGD RQODUร Q LVWHNOHULQL \HULQH JHWLUPH YH NXUDOODUร QD X\PD HรทLOLPL gรถsterirler. โ
%DรบNDODUร Qร Q GX\JXODUร QD |QHP YHULUOHU
Teoriye gรถre, รถUJย W RUWDPร QGD NLรบLOHUL PRWLYH HWPHN LoLQ RQODUD
LKWL\DoODUร QD X\JXQ LรบOHU YHUPHN JHUHNPHNWHGLU %DรบDUร LKWL\DFร \ย NVHN NLรบLOHUL
PRWLYH HWPHN LoLQ RQODUD Doร N YH XODรบร ODELOLU DPDoODUD VDKLS UXWLQ ROPD\DQ YH
Vร Qร UODUร Qร ]RUOD\DQ J|UHYOHU YHUPHN SHUIRUPDQVODUร KDNNร QGD Kร ]Oร YH Vร N
JHULELOGLULPGH EXOXQPDN YH Vย UHNOL RODUDN \HQL รบH\OHU \DSPDODUร LoLQ DUWDQ
RUDQGD VRUXPOXOXN YHUPHN JHUHNLU *ย o LKWL\DFร \ย NVHN NLรบLOHUL PRWLYH HWPHN
LoLQ RQODUร Q LรบOHULQL SODQODPDODUร QD YH NRQWURO HWPHOHULQH Pย PNย Q ROGXรทX
NDGDU L]LQ YHUPHN |]HOOLNOH NDUDUODUGDQ HWNLOHQGLNOHUL GXUXPODUGD RQODUร GD
NDUDU DOPD Vย UHFLQH GDKLO HWPHN \DOQร ] oDOร รบPDODUร Qร VDรทODPDN YH ELU LรบLQ
EHOLUOL ELU E|Oย Pย \HULQH Wย Pย Qย \DSPDODUร Qร VDรทODPDN JHUHNLU รธOLรบNL NXUPD
LKWL\DFร \ย NVHN NLรบLOHUL PRWLYH HWPHN LoLQ LVH RQODUร Q ELU WDNร Pร Q SDUoDVร
ROPDODUร Qร VDรทODPDN RQODUร |Yย S WDQร QPDODUร Qร VDรทODPDN YH \HQL oDOร รบDQODUร
|UJย WH DOร รบWร UPDN YH HรทLWPHN LoLQ GDKD ID]OD VRUXPOXOXN YHUPHN JHUHNLU
/XVVLHU V
0F&OHOODQGยถร Q oDOร รบPDODUร QGDQ \|QHWLFLOHULQ YH JLULรบLPFLOHULQ EDรบDUร Oร
RODELOPHOHUL LoLQ \ย NVHN EDรบDUร LKWL\DFร Jย Gย Vย QH VDKLS ROPDODUร JHUHNWLรทL EX
QHGHQOH EX Jย Gย Qย Q |UJย WOHU LoLQ |]HO |QHP WDรบร Gร รทร VRQXFXQD XODรบร ODELOLU
*ย o YH LOLรบNL NXUPD LKWL\DoODUร GD \|QHWLPVHO EDรบDUร LOH \DNร QGDQ LOLรบNLOL ROPD
HรทLOLPLQGHGLU dDOร รบPDODU HQ L\L \|QHWLFLOHULQ Jย o LKWL\DoODUร Qร Q \ย NVHN LOLรบNL
NXUPD LKWL\DoODUร Qร Q LVH Gย รบย N ROGXรทXQX J|VWHUPHNWHGLU 0F&OHOODQG LNL Wย U
Jย o LKWL\DFร ROGXรทXQX EHOLUWLU 6RV\DO YH .LรบLVHO 6RV\DO Jย o LKWL\DFร Jย Fย Q
JUXS YH\D |UJย WVHO DPDoODU GRรทUXOWXVXQGD NXOODQร OPDVร LVWHรทLQL \DQVร Wร U
.LรบLVHO Jย o LKWL\DFร LVH Jย Fย Q WDPDPHQ NLรบLVHO WDWPLQ LoLQ NXOODQร OPDVร LVWHรทLQL
EHOLUWLU .LรบLVHO Jย o LKWL\DFร QD VDKLS NLรบLOHU EDรบNDODUร Qร EDรบDUร Oร ROPD
NRQXVXQGD HWNLOHPHN \HULQH GDKD oRN NHQGL NLรบLVHO EDรบDUร ODUร LOH
LOJLOHQGLNOHULQGHQ |UJย W Doร Vร QGDQ ยณ\ร Nร Fร ยด ELU HWNL\H VDKLSWLUOHU %X QHGHQOH
\ย NVHN EDรบDUPD LKWL\DFร QD VDKLS ROVDODU ELOH EX NLรบLOHULQ KHU ]DPDQ L\L
\|QHWLFL RODFDNODUร Qร YDU VD\PDN GRรทUX ROPD] 0F&OHOODQG YH %XUQKDP
0F&OHOODQG EDรบDUร LKWL\DFร LOH HNRQRPLN JHOLรบPLรบOLN DUDVร QGDNL LOLรบNL\L
GH LQFHOHPLรบWLU <DSWร รทร oDOร รบPDODU VRQXFXQGD ย ONHOHULQ HNRQRPLN JHOLรบPLรบOLN
Gย ]H\L LOH ย ONH LQVDQODUร Qร Q EDรบDUร oDEDODUร DUDVร QGD SR]LWLI ELU LOLรบNL EXOPXรบWXU
%XQD J|UH JHUL NDOPร รบ ย ONHOHUGH EDรบDUร Jย Gย Vย QH YXUJX \DSร ODUDN LQVDQODUD
EX \|QGH WHONLQGH EXOXQXOPDVร HNRQRPLN NDONร QPD\ร NROD\ODรบWร UDFDNWร U
VRQXFXQD XODรบร ODELOLU 0F&OHOODQG
%DรบDUร รธKWL\DFร 7HRULVL 0F&OHOODQGยถร Q YHUL WRSODUNHQ NXOODQGร รทร
SVLNRORMLN WHVWLQ NLรบLOHULQ LKWL\DoODUร Qร WDKPLQ HWPH \HWHQHรทLQLQ WDUWร รบPDOร
ROGXรทX JHUHNoHVL\OH HOHรบWLULOPLรบWLU %X WHVWWH NLรบL\H ELU GL]L UHVLP
J|VWHULOPHNWH NLรบLGHQ EX UHVLPOHUGH QH J|UGย รทย Qย DQODWPDVร YH\D EXQODUOD
LOJLOL KLND\HOHU \D]PDVร LVWHQPHNWH HOGH HGLOHQ EXOJXODU \RUXPODQDUDN
LKWL\DoODUร EHOLUOHQPHNWHGLU +HOOULHJHO YH GLรทHUOHUL V รธKWL\DoODUร Q
\HWLรบNLQOHU WDUDIร QGDQ |รทUHQLOHELOPHVL |QHUPHVL Jย Gย OHULQ JHQHOOLNOH oRFXNOXN
oDรทร QGD |รทUHQLOGLรทL YH \HWLรบNLQOHU WDUDIร QGDQ |รทUHQLOPHOHULQLQ oRN ]RU ROGXรทX
JHUHNoHVL\OH HOHรบWLULOPLรบWLU 7HRUL\H \|QHOWLOHQ ELU EDรบND HOHรบWLUL LVH LKWL\DoODUร Q
NDOร Fร RODUDN HGLQLOPHVLQLQ Jย oOย รทย Qย YXUJXODU 3RUWHU YH GLรทHUOHUL
V
6ย UHo 7HRULOHUL 6ย UHo WHRULOHUL GDYUDQร รบร Q QDVร O EDรบODGร รทร Qร QDVร O \|QOHQGLULOGLรทLQL YH
QDVร O Vย UGย Uย OGย รทย Qย Doร NODPD\D oDOร รบร UODU %X WHRULOHU GDYUDQร รบODUร Q DOWร QGD
\DWDQ EHOLUOL SVLNRORMLN Vย UHoOHUH RGDNODQร UODU YH |]HOOLNOH NLรบLOHULQ
GDYUDQร รบODUร \OD LOLรบNLOL NDUDU DOPD VLVWHPLQLQ LรบOH\LรบLQL Doร NODPD\D Dรทร UOร N
YHULUOHU 3RUWHU YH GLรทHUOHUL V
6ย UHo WHRULOHUL oHUoHYHVLQGH (รบLWOLN 7HRULVL %HNOHQWL 7HRULVL
3RUWHU /DZOHU 0RGHOL YH $PDo 7HRULVL Nร VDFD |]HWOHQHFHNWLU (รบLWOLN 7HRULVL
รธรบ \HULQGHNL VRV\DO HWNLOHรบLPOHULQ oDOร รบDQODUร Q LรบOHULQH NDUรบร WHSNLOHULQL
YH |UJย WWHNL NDWร Oร PODUร Qร QDVร O HWNLOHGLรทLQL LQFHOH\HQ VRV\DO GHรทLรบ WRNXรบ
Vย UHoOHUL WHRULOHULQGHQ ELUL GH (รบLWOLN 7HRULVLGLU
ยถOร \ร OODUGD 6WDF\ - $GDPV WDUDIร QGDQ RUWD\D NRQDQ (รบLWOLN
7HRULVL PRWLYDV\RQXQXQ WHPHOLQGH LQVDQODUร Q NHQGLOHULQH HรบLW GDYUDQร OPDVร
LVWHรทLQLQ \DWWร รทร Qร EHOLUWLU 7HRULGH WHPHO NDYUDP YDUGร U .LรบL (รบLWOLรทL \D GD HรบLWVL]OLรทL DOJร OD\DQ NLรบL
'LรทHU NLรบL gGย O YH NDWNร DQODPร QGD NDUรบร ODรบWร UPD \DSร ODQ NLรบL gGย OOHU oร NWร ODU .LรบLQLQ oDOร รบPDVร NDUรบร Oร รทร HOGH HWWLรทL ย FUHW \DQ
|GHPHOHU VWDWย WDQร QPD L\L oDOร รบPD NRรบXOODUร JLEL |Gย OOHU
.DWNร ODU JLUGLOHU .LรบLQLQ LรบLQH WDรบร Gร รทร HรทLWLP ]HND GHQH\LP yetenek, emek gibi รถzellikler $GDPV ยถD J|UH oDOร รบDQODU ELU |UJย WOH RODQ LOLรบNLOHULQL |UJย WH
VDรทODGร NODUร NDWNร ODU NDUรบร Oร รทร QGD |Gย OOHU HOGH HWWLNOHUL ELU GHรทLรบ WRNXรบ Vย UHFL
RODUDN DOJร ODUODU dDOร รบDQODU LรบH \|QHOLN NDWNร ODUร oDED GHQH\LP HรทLWLP
\HWNLQOLN YE LOH EX NDWNร ODU VRQXFX HOGH HWWLNOHUL |Gย OOHUL ย FUHW Gย ]H\L ย FUHW
DUWร รบODUร WDQร QPD YE J|VWHUHQ |Gย O NDWNร RUDQODUร Qร EHQ]HU ELU LรบL \DSDQ
GLรทHU NLรบLOHULQ |Gย O NDWNร RUDQODUร LOH NDUรบร ODรบWร Uร UODU dDOร รบDQร Q \DSWร รทร RUDQ
NDUรบร ODรบWร UPDODUร VRQXFXQGD NDUรบร ODรบDELOHFHรทL GXUXPODU DรบDรทร GD J|VWHULOPLรบWLU
ร ร .ร ร ร .ร ร ร .ร
!
ร . ร . ร .
'DKD D] |Gย OOHQGLULOPH\H EDรทOร HรบLWVL]OLN 1HJDWLI HรบLWVL]OLN (รบLWOLN
'DKD oRN |Gย OOHQGLULOPH\H EDรทOร HรบLWVL]OLN 3R]LWLI HรบLWVL]OLN
%XUDGD ร ร
.ร ร .
dDOร รบDQร Q |Gย O NDWNร RUDQร %HQ]HU GXUXPGDNL GLรทHU NLรบLOHULQ |Gย O NDWNร RUDQร
.DUรบร ODรบWร UPD VRQXFXQGD HรทHU oDOร รบDQร Q RUDQร EHQ]HU GXUXPGDNL
NLรบLOHULQ RUDQร QD HรบLWVH oDOร รบDQ LoLQ ELU HรบLWOLN KDOLQLQ YDU ROGXรทX V|\OHQHELOLU
dDOร รบDQ GXUXPXQ DGLO ROGXรทXQX Gย รบย Qย U (รทHU oDOร รบDQ RUDQร Q HรบLW ROPDGร รทร Qร
J|Uย UVH ELU HรบLWVL]OLN JHULOLPL \DรบDU dDOร รบDQ NHQGLVLQLQ GDKD D]
|Gย OOHQGLULOGLรทLQL Gย รบย Qย \RUVD EX GXUXP NLรบLGH Nร ]Jร QOร N HรทHU GDKD oRN
|Gย OOHQGLULOGLรทLQL Gย รบย Qย \RUVD EX GXUXP NLรบLGH VXoOXOXN \DUDWร U .LรบL EX
GXUXPX RUWDGDQ NDOGร UPDN LoLQ GDYUDQร รบVDO YH ELOLรบVHO VWUDWHMLOHU JHOLรบWLULU
$GDPV EX ROXPVX] JHULOLP KDOLQLQ NLรบL\H EX GXUXPX Gย ]HOWPHN LoLQ
PRWLYDV\RQ VDรทODGร รทร Qร VDYXQPDNWDGร U
%XUDGD WHRUL LOH LOJLOL RODUDN YXUJXODQPDVร JHUHNHQ ED]ร QRNWDODU YDUGร U
0RZGD\ YH &ROZHOO V %LULQFLVL NLรบLGH HรบLWOLN YH\D HรบLWVL]OLN
GX\JXVXQXQ ROXรบPDVร LoLQ JHUHNOL NRรบXOODUร Q GXUXPXQ REMHNWLI |]HOOLNOHULQGHQ
oRN NLรบLQLQ NDWNร YH |Gย OOHUL DOJร ODPDVร QD EDรทOร ROGXรทXGXU รธNLQFLVL oDOร รบDQร Q
\ย NVHN NDWNร \DSPDVร QD UDรทPHQ Gย รบย N |Gย OOHU DOPDVร GXUXPXQGD NHVLQOLNOH
HรบLWVL]OLN KLVVLQH NDSร ODFDรทร Qร V|\OHPHN GRรทUX GHรทLOGLU HรทHU NDUรบร ODรบWร UPD
\DSWร รทร NLรบL GH D\Qร GXUXPGD LVH NLรบL HรบLWVL]OLN KLVVLQH NDSร OPD\DELOLU 6RQ
RODUDN HรบLWVL]OLN oDOร รบDQร Q NDUรบร ODรบWร UPD \DSWร รทร NLรบL\H RUDQOD KHP \ย NVHN KHP
GH Gย รบย N ย FUHW DOPDVร GXUXPXQGD RUWD\D oร NDELOPHNWHGLU
dDOร รบDQร Q NHQGLVL LOH Nร \DVODPDN ย ]HUH VHoWLรทL UHIHUDQV (รบLWOLN
7HRULVLQLQ |QHPOL ELU GHรทLรบNHQLGLU YH WHRUL\L GDKD NDUPDรบร N ELU KDOH
JHWLUPHNWHGLU dDOร รบDQ oDOร รบWร รทร NXUXPGDNL HVNL SR]LV\RQXQGD ND]DQGร รทร
WHFUย EHOHULQL oDOร รบWร รทร NXUXP Gร รบร QGDNL ELU GXUXP YH\D SR]LV\RQ GROD\ร Vร \OD
ND]DQGร รทร WHFUย EHOHULQL oDOร รบWร รทร NXUXPGDNL ELU NLรบL\L YH\D JUXEX \D GD
oDOร รบWร รทร NXUXP Gร รบร QGDNL ELU NLรบL\L \D GD JUXEX NHQGLVLQH UHIHUDQV RODUDN
DODELOLU 5REELQV V
(รบLWOLN 7HRULVLQL LQFHOHUNHQ ยณGDรทร Wร ODQ DGDOHWยด YH ยณVย UHoVHO DGDOHWยด
D\Uร Pร Qร \DSPDNWD ID\GD YDUGร U (รบLWOLN 7HRULVLQLQ ย ]HULQGH GXUGXรทX ยณGDรทร Wร ODQ
DGDOHWยด |Gย OOHULQ ELUH\OHU DUDVร QGD HรบLW PLNWDUGD YH HรบLW GHIDODU GDรทร Wร OPDVร
ย ]HULQGH RGDNODQร U ยณ6ย UHoVHO DGDOHWยด LVH |Gย OOHULQ GDรทร Wร OPDVร QGD NXOODQร ODQ
Vย UHoOHULQ oDOร รบDQODU WDUDIร QGDQ DGLO รบHNLOGH DOJร ODQร S DOJร ODQPDGร รทร LOH LOJLOHQLU
&URSDQ]DQR YH 5XSS V %LUELUL LOH HWNLOHรบLP LoLQGH EXOXQDQ EX LNL
IDUNOร DGDOHW NDYUDPร ELUH\LQ |UJย WOH RODQ GHรทLรบ WRNXรบ LOLรบNLVLQLQ DGLO ROXS
ROPDGร รทร QD NDUDU YHUPHVLQGH |QHPOL URO R\QDU %X EDรทODPGD RUWD\D NRQDQ
ยณDGLO Vย UHo HWNLVLยด ELUH\OHULQ JHQHOOLNOH DGDOHWVL] ELU VRQXo LOH LOLรบNLOL ROXPVX]
WHSNLOHULQLQ EX VRQXoODUร Q DGLO Vย UHoOHU NXOODQร ODUDN GDรทร Wร OGร รทร QD LQDQPDODUร
GXUXPXQGD D]DODFDรทร Qร YH\D RUWDGDQ NDONDFDรทร Qร EHOLUWPHNWHGLU 'RQRYDQ
V <DSร ODQ DUDรบWร UPDODU GDรทร Wร ODQ DGDOHWLQ oDOร รบDQร Q Lรบ WDWPLQLQGH
GDKD Eย \ย N HWNLVL ROGXรทXQX Vย UHoVHO DGDOHWLQ LVH oDOร รบDQร Q |UJย WVHO
EDรทOร Oร รทร Qร \|QHWLFLOHULQH RODQ Jย YHQLQL YH LรบWHQ D\Uร OPD QL\HWLQL HWNLOHPH
HรทLOLPLQGH ROGXรทXQX J|VWHUPHNWHGLU %X QHGHQOH \|QHWLFLOHU |Gย OOHULQ QDVร O
GDรทร Wร OGร รทร QD LOLรบNLQ ELOJL\L Doร N ELU รบHNLOGH SD\ODรบPDOร WDUDIVร ] YH WXWDUOร
Vย UHoOHU L]OHPHOL YH Vย UHoVHO DGDOHWLQ DOJร ODQPDVร LoLQ EHQ]HU X\JXODPDODUร
WHNUDUODPDOร Gร UODU 5REELQV V
$GDPV HรบLWVL]OLN GXUXPX LOH NDUรบร ODรบDQ ELU oDOร รบDQร Q GXUXPXQ
|]HOOLNOHULQL GLNNDWH DODUDN HรบLWOLรทL WHNUDU VDรทODPDN ย ]HUH DรบDรทร GD VD\ร ODQ DOWร
\|QWHPGHQ ELULQL NXOODQDFDรทร Qร EHOLUWLU
.LรบL NDWNร ODUร Qร JLUGLOHULQL GHรทLรบWLULU gUQHรทLQ HVNLVL NDGDU oDED
KDUFDPD] ]DPDQ D\ร UPD]
.LรบL |Gย OOHULQL oร NWร ODUร Qร GHรทLรบWLULU gUQHรทLQ SDUoD EDรบร oDOร รบDQ
ELUH\OHU NDOLWH\L Gย รบย Uย S GDKD oRN ย UHWLP \DSDUDN ย FUHWOHULQL DUWร UDELOLUOHU
.LรบL WXWXPODUร Qร GHรทLรบWLULU gUQHรทLQ KHUNHV NDGDU oDOร รบWร รทร Qร
Gย รบย QHQ ELU NLรบL KHUNHVWHQ oRN GDKD ID]OD oDED KDUFDGร รทร Qร Q IDUNร QD YDUDUDN
oDED Gย ]H\LQL Gย รบย Uย U oDOร รบร U
.LรบL NDUรบร ODรบWร UPD \DSWร รทร NLรบLQLQ NDWNร YH |Gย OOHULQL GHรทLรบWLUPH\H .LรบL NDUรบร ODรบWร UPD \DSWร รทร NLรบL\L GHรทLรบWLULU .LรบL HรบLWVL]OLN GXUXPXQGDQ X]DNODรบร U gUQHรทLQ LVWLID HGHUHN LรบWHQ
D\Uร Oร U \D GD GHYDPVร ]Oร รทร DUWDU
(รบLWOLN 7HRULVLQLQ JHoHUOLOLรทLQL WHVW HWPHN ย ]HUH ELUoRN DUDรบWร UPD
\DSร OPร รบWร U $UDรบWร UPDODUร Q |QHPOL ELU E|Oย Pย oDOร รบDQODUร Q ย FUHWH QDVร O WHSNL
YHUHFHNOHUL KDNNร QGDNL WHRUL WDKPLQOHULQL WHVW HWPH\H \|QHOPLรบWLU %X
oDOร รบPDODUGD ยณGLรทHU oDOร รบDQODUD J|UH GDKD ID]ODยด YH ยณGLรทHU oDOร รบDQODUD J|UH
GDKD D]ยด ย FUHW |GHQPHVL รบHNOLQGH LNL oHรบLW ย FUHW HรบLWVL]OLรทL LOH ยณVDDWOLN ย FUHWยด YH
ยณSDUoD EDรบร ย FUHWยด ROPDN ย ]HUH LNL oHรบLW ย FUHW รถdeme yรถntemi รผzerinde
GXUXOPXรบWXU %X NRQXGDNL WHRUL WDKPLQOHUL 7DEOR ยถGH |]HWOHQPLรบWLU
0RZGD\ V
7$%/2 d$/,รน$1/$5,1 h&5(7 (รนรธ76รธ=/รธรถรธ1( 9(5(&(./(5รธ 7(3.รธ/(5( รธ/รธรน.รธ1 (รนรธ7/รธ. 7(25รธ6รธ 7$+0รธ1/(5รธ
6DDWOLN hFUHW 3DUoD EDรบร ย FUHW
'LรทHU oDOร รบDQODUD J|UH GDKD |] |GHPH
'LรทHU oDOร รบDQODUD J|UH GDKD ID]OD |GHPH
hUHWLP PLNWDUร YH\D ย Uย Q NDOLWHVL Gย รบHU
hUHWLP PLNWDUร YH\D รผrรผn kalitesi artar
hUHWLP PLNWDUร DUWDU IDNDW ย Uย Q NDOLWHVL Gย รบHU
"! #%$ & ')( * +,& - . ( /
hUHWLP PLNWDUร D]DOร U fakat รผrรผn kalitesi artar
7DEOR ยถGH J|Uย OGย รทย ย ]HUH ย FUHW HรบLWVL]OLรทL GXUXPXQGD NLรบLOHULQ รบX
GDYUDQร รบODUร VHUJLOH\HFHรทL YDUVD\ร OPDNWDGร U
−
Zamana göre ücret verilmesi (saatlik ücret) durumunda, daha
ID]OD FUHW DODQODU HúLW úHNLOGH FUHW DODQODUD J|UH GDKD fazla üretim yaparlar
veya daha kaliteli ürünler üretirler. −
hUHWLP PLNWDUÕQD J|UH FUHW DOÕQPDVÕ SDUoD EDúÕ FUHW
GXUXPXQGD GDKD ID]OD FUHW DODQODU HúLW FUHW DODQODUD J|UH GDKD D] IDNDW daha kaliteli üretim yaparlar. −
Zamana göre ücret verilmesi durumunda (saatlik ücret), daha az
FUHW DODQODU HúLW úHNLOGH FUHW DODQODUD J|UH GDKD D] YH\D GDKD NDOLWHVL] üretim yaparlar. −
hUHWLP PLNWDUÕQD J|UH FUHW DOÕQPDVÕ SDUoD EDúÕ FUHW
GXUXPXQGD GDKD D] FUHW DODQODU HúLW FUHW DODQODUD J|UH GDKD oRN PLNWDUGD üretim yaparlar, fakat daha kalitesiz ürünler üretirler. hFUHW HúLWVL]OL÷LQH \|QHOLN DUDúWÕUPDODU ³GL÷HU oDOÕúDQODUD J|UH GDKD
D] FUHW DOÕQPDVÕ´ GXUXPXQX JHQHOOLNOH GHVWHNOHPHVLQH UD÷PHQ ³GL÷HU
oDOÕúDQODUD NÕ\DVOD GDKD ID]OD FUHW DOÕQPDVÕ´ GXUXPXQGD WXWDUVÕ] VRQXoODU
RUWD\D NR\PXúWXU %X GXUXP NLúLOHULQ GDKD ID]OD FUHW DOPDODUÕ GXUXPXQGD
GDKD D] FUHW DOPDODUÕ GXUXPXQD J|UH GDKD WROHUDQVOÕ GDYUDQGÕNODUÕ YH EX W U
ELU HúLWVL]OL÷L JLGHUPHN ]HUH GDKD D] oDED KDUFDGÕNODUÕ úHNOLQGH
\RUXPODQPÕúWÕU
(úLWOLN 7HRULVLQLQ JHoHUOLOL÷LQH \|QHOLN RODUDN \DSÕODQ LON DPSLULN
oDOÕúPDODU WHRUL\L NÕVPHQ GHVWHNOHPLú DQFDN WHRULQLQ |UJ WOHUGH JHUoHN
oDOÕúPD NRúXOODUÕQGD X\JXODQDELOLUOL÷L YH WHRULQLQ DQDKWDU GH÷LúNHQOHULQLQ
|Oo OPHVLQGHNL J oO NOHU QHGHQL\OH HOHúWLULOHU DOPÕúWÕU 6RQ \ÕOODUGD \DSÕODQ
DUDúWÕUPDODU LVH WXWDUVÕ] VRQXoODU YHUPLúWLU %X DUDúWÕUPDODUGD RUWD\D NRQDQ
WHRUL LOH LOJLOL VRUXQODU úXQODUGÕU (úLWOLN GX\JXVX VD÷ODPD\D oDOÕúDQ NLúLQLQ
VHUJLOH\HELOHFH÷L GDYUDQÕúODU KDNNÕQGD EHOLUOL WDKPLQOHUGH EXOXQDPDPDVÕ
ELUH\VHO IDUNOÕOÕNODUD LOLúNLQ GH÷LúNHQOHULQ LKPDO HGLOPHVL YH UHIHUDQV DOÕQDQ
GL÷HU NLúL\OH LOJLOL EHOLUVL]OLN 'RQRYDQ V
(รบLWOLN 7HRULVLQH J|UH |UJย WOHUGH oDOร รบDQODUร PRWLYH HWPHN LoLQ
\|QHWLFLOHULQ DรบDรทร GDNL NRQXODUD GLNNDW HWPHOHUL ID\GDOร RODFDNWร U /XVVLHU
V โ
<|QHWLFLOHU HรบLWOLรทLQ oDOร รบDQODUร Q DOJร ODPDVร QD EDรทOร ROGXรทXQX
โ
gGย OOHU DGLO ROPDOร Gร U
โ
<ย NVHN SHUIRUPDQV |Gย OOHQGLULOPHOLGLU DQFDN oDOร รบDQODU EHOLUOL
ELOPHOLGLU EX DOJร ODPD KHU ]DPDQ GRรทUX ROPD\DELOLU
oร NWร ODU HOGH HGHELOPHN LoLQ EHOLUOL JLUGLOHU JHUHNWLรทLQL DQODPDOร Gร U
(รบLWOLN 7HRULVL Lรบ \HULQGH \DSร ODQ VRV\DO NDUรบร ODรบWร UPD Vย UHoOHULQLQ YH
oDOร รบDQODUร Q HรบLWVL]OLN DOJร ODPDODUร Qร Q VRQXoODUร Qร Q |QHPLQL YXUJXODPDVร
Doร Vร QGDQ PRWLYDV\RQ NRQXVXQD NDWNร GD EXOXQPXรบWXU %HNOHQWL 7HRULVL
%HNOHQWL 7HRULVLQLQ WHPHOOHUL /HZLQ YH 7ROPDQยถร Q LQVDQ GDYUDQร รบร Qร Q
PDNVDWOร DPDFD \|QHOLN YH Eย \ย N |Ooย GH ELOLQoOL QL\HWOHUH GD\DOร ROGXรทXQX
VDYXQDQ |QFHNL oDOร รบPDODUร QD GD\DQร U 6WHHUV YH GLรทHUOHUL V
9LFWRU + 9URRP WDUDIร QGDQ RUWD\D NRQXODQ %HNOHQWL 7HRULVL ELUH\OHULQ
GDYUDQร รบODUร Qร Q DOWHUQDWLIOHU DUDVร QGDQ ELOLQoOL RODUDN \DSWร NODUร VHoLPOHULQ ELU
VRQXFX ROGXรทXQX YH EX VHoLPOHULQ |]HOOLNOH LQDQo YH WXWXPODUร Q DOJร ODQPDVร
YH ROXรบPDVร JLEL SVLNRORMLN Vย UHoOHUOH VLVWHPDWLN RODUDN LOLรบNLOL ROGXรทXQX
VDYXQXU %XQX \DSDUNHQ NLรบLOHULQ DPDFร ID\GDODUร Qร PDNVLPL]H \D GD
]DUDUODUร Qร PLQLPL]H HWPHNWLU 9URRPยถD J|UH oDOร รบDQODU oHรบLWOL Lรบ GDYUDQร รบODUร Qร
DNร OFร รบHNLOGH GHรทHUOHQGLULUOHU YH NHQGLOHULQL HQ GHรทHU YHUGLNOHUL LรบOH LOJLOL
|Gย OOHUH XODรบWร UDFDN RODQ GDYUDQร รบODUร VHoHUOHU %X QHGHQOH oDOร รบDQODU
EDรบDUDELOHFHNOHULQH YH EDรบDUGร NODUร QGD GHรทHUOL |Gย OOHU HOGH HGHELOHFHNOHULQH
LQDQGร NODUร J|UHYOHUL oHNLFL EXOXU EXQODU LoLQ oDED KDUFDPDN LVWHUOHU %HNOHQWL
Teorisine gรถUH NLรบLOHULQ oDED KDUFDPD SRWDQVL\HOLQLQ QH ROGXรทX |QHPOLGLU
7HRUL EX SRWDQVL\HOL KHVDSODPD\D oDOร รบร U EXQX \DSDUNHQ GH NLรบLOHULQ UDV\RQHO
รบHNLOGH NDUDU DOGร NODUร Qร YDUVD\DU
7HRULQLQ |QHPOL NDYUDP YH LOLรบNLOHUL DรบDรทร GD Doร NODQPร รบWร U 6RQXoODU .LรบLQLQ LรบH \|QHOLN EHOLUOL GDYUDQร รบODUร VRQXFXQGD HOGH
HWPH\L XPGXรทX VRQXoODUGร U
7HRULGH ยณELULQFL GHUHFH VRQXoODUยด YH ยณLNLQFL GHUHFH VRQXoODU D\Uร Pร ยด
\DSร OPDNWDGร U ยณ%LULQFL GHUHFH VRQXoODUยด SHUIRUPDQVร ROXรบWXUDQ oDEDQร Q
VRQXFXQGD RUWD\D oร NDUODU YH LรบL \DSPD LOH GRรทUXGDQ LOLรบNLOLGLUOHU %XQODU
ย UHWNHQOLN GHYDPVร ]Oร N YH LรบWHQ D\Uร OPD JLEL VRQXoODUGร U ยณรธNLQFL GHUHFH
VRQXoODUยด LVH ยณELULQFL GHUHFH VRQXoODUยด WDUDIร QGDQ VDรทODQDQ |Gย OOHU YH\D
FH]DODU QLWHOLรทLQGH RODQ ย FUHW DUWร รบร WHUIL EDรบDUร KLVVL oDOร รบPD
DUNDGDรบODUร QGDQ NDEXO J|UPH YH LรบWHQ oร NDUร OPD JLEL QLKDL VRQXoODUGร U
,YDQFHYLFK YH 0DWWHVRQ V
'HรทHU (OGH HGLOPHVL XPXODQ VRQXoODUร Q NLรบL LoLQ oHNLFLOLN GHUHFHVLQL
EHOLUWLU %LU VRQXFXQ GHรทHUL ยณ ยด LOH ยณ ยด DUDVร QGD GHรทLรบHELOLU .LรบLQLQ
gerรงekOHรบPHVLQL oRN LVWHGLรทL ELU VRQXFXQ ย FUHW WHUIL YE GHรทHUL ยณ ยด
JHUoHNOHรบPHVLQL KLo LVWHPHGLรทL ELU VRQXFXQ LรบWHQ DWร OPD YE GHรทHUL LVH
โ ยดGLU .LรบL VRQXFXQ JHUoHNOHรบPHVLQL LVWH\LS LVWHPHGLรทL NRQXVXQGD
NDUDUVร ]VD GHรทHU ยณ ยดGร U 6RQXoODUร Q oHNLFLOLรทL GROD\ร Vร \OD VRQXoODUD YHULOHQ
GHรทHU NLรบLGHQ NLรบL\H J|UH GHรทLรบLU %XUDGD YXUJXODQPDVร JHUHNHQ |QHPOL ELU
QRNWD oDOร รบDQร Q VRQXoODUร Q GHรทHULQL EHOLUOHUNHQ HOGH HWWLรทL JHUoHN WDWPLQ
Gย ]H\LQH J|UH GHรทLO HOGH HGHFHรทLQL XPGXรทX WDWPLQ Gย ]H\LQH J|UH KDUHNHW
HWPHVLGLU
dDED 3HUIRUPDQV %HNOHQWLVL d ร 3 .ร VDFD ยณEHNOHQWLยด RODUDN
DGODQGร Uร ODQ oDED SHUIRUPDQV EHNOHQWLVL NLรบLQLQ LรบLQGH VDUI HWWLรทL oDEDQร Q
SHUIRUPDQVD G|Qย รบPH RODVร Oร รทร NRQXVXQGDNL J|Uย รบย Qย EHOLUWLU YH ยณ ยด LOH ยณ ยด
DUDVร QGD GHรทHUOHU DODELOLU .LรบL oDEDVร Qร Q SHUIRUPDQVD G|Qย รบHFHรทLQGHQ
HPLQVH GHรทHU ยณ ยด oDEDVร Qร Q SHUIRUPDQVD G|Qย รบPH\HFHรทLQGHQ HPLQVH
GHรทHU ยณ ยด ROXU
3HUIRUPDQV 6RQXo %HNOHQWLVL 3 ร 6 ยณ$UDoVDOOร Nยด RODUDN GD
LVLPOHQGLULOHQ SHUIRUPDQV VRQXo EHNOHQWLVL NLรบLQLQ EHOLUOL ELU Gย ]H\GH performans
gรถstermesinin,
kendisine
belirli
(ikinci
derece)
sonuรงlar
VDรทOD\DFDรทร NRQXVXQGDNL J|Uย รบย Gย U dDED SHUIRUPDQV EHNOHQWLVLQGH ROGXรทX
JLEL SHUIRUPDQV VRQXo EHNOHQWLVL GH ยณ ยด LOH ยณ ยด DUDVร QGD GHรทHUOHU DODELOLU
.LรบL SHUIRUPDQVร QD EDรทOร RODUDN EX LNL GHรทHUGHQ ELULQH HรบLW \D GD EX GHรทHUOHU
DUDVร QGD ELU VRQXo EHNOHQWLVLQH VDKLS RODELOLU
<XNDUร GD Doร NODQDQ NDYUDP YH LOLรบNLOHU รนHNLO ยถGD J|VWHULOPHNWHGLU ร aba
3HUIRUPDQV
%HNOHQWL
0%1 2,3 3 4 5 6 ! & ' ( ( / & - . '7/8(
Sonuรงlar
$UDoVDOOร N
'HรทHU
รนHNLO %HNOHQWL 7HRULVL
%XQD J|UH ELU NLรบLQLQ KDUFDPDN LVWHGLรทL oDED PLNWDUร oDED LOH
SHUIRUPDQV DUDVร QGD DOJร ODGร รทร LOLรบNL\H EHNOHQWL SHUIRUPDQV YH VRQXoODU
DUDVร QGD DOJร ODGร รทร LOLรบNL\H DUDoVDOOร N YH VRQXoODUร Q NLรบL J|]ย QGHNL GHรทHULQH
YDOHQFH EDรทOร Gร U &KHUULQJWRQ V %HNOHQWL 7HRULVL EX
GHรทLรบNHQOHUOH PRWLYDV\RQ DUDVร QGDNL LOLรบNL\L HQ EDVLW KDOL\OH รบX รบHNLOGH RUWD\D
NR\PDNWDGร U
0RWLYDV\RQ %HNOHQWL [ 'HรทHU [ $UDoVDOOร N 3LQGHU ยถGH EHOLUWLOGLรทL ย ]HUH 9URRP NLรบLQLQ EHNOHQWLOHU
DUDoVDOOร NODU YH GHรทHUOHU KDNNร QGDNL Gย รบย QFHOHULQLQ ELUH\GH ELU PRWLYDV\RQ
ยณJย Fย ยด ROXรบWXUPDN ย ]HUH SVLNRORMLN EDNร PGDQ ELUELUL LOH HWNLOHรบLP KDOLQGH
ROGXรทXQX VDYXQXU ยณ*ย Fย Qยด ELU NLรบLQLQ EHOLUOL ELU \|QGH KDUHNHW HWPH QL\HWLQLQ
NXYYHWLQL WHPVLO HWWLรทL V|\OHQHELOLU
9URRP WHRULVLQL รบX รบHNLOGH IRUPย OH HWPLรบWLU Q )9 ฦ ฮฃ (9 : 9: YH 9: ฦ <7=">
Q
[ฮฃ ,: ; 9; ] ? =@>
%XUDGD )9
ELU L H\OHPLQL |UQHรทLQ EHOLUOL ELU SHUIRUPDQV Gย ]H\LQH XODรบPD\D oDOร รบPDN \DSPDN ย ]HUH NLรบLQLQ KLVVHWWLรทL
psikolojik gรผรง, (9 :
eylemin,
9:
sonuรง MยถQLQ NLรบL J|]ย QGHNL GHรทHUL
,: ;
sonuรง Mโ nin, ikinci derece sonuรง olan Nยถ\D XODรบร OPDVร QGDNL
9;
ikinci derece sonuรง olan NยถQร Q GHรทHULGLU
sonuรง
(M)โ nin
eldH
NRQXVXQGDNL EHNOHQWLQLQ NXYYHWL
HGLOPHVLQL
VDรทOD\DFDรทร
DUDoVDOOร รทร
7HRUL\H J|UH NLรบLOHU EHOLUOL ELU GXUXPGD NHQGLOHULQH DOWHUQDWLIOHU
DUDVร QGDQ HQ ID]OD SR]LWLI Jย Fย \D GD HQ D] QHJDWLI Jย Fย VDรทOD\DFDN RODQ
GDYUDQร รบODUร VHoHUOHU .LรบLOHU EXQX \DSDUNHQ VDKLS ROGXNODUร ELOJL\H GD\DOร
RODUDN \DSWร NODUร GHรทHUOHQGLUPHOHUL NXOODQร UODU 0RWLYDV\RQ Doร Vร QGDQ
EDNร OGร รทร QGD HรทHU SHUIRUPDQV Gย ]H\OHUL ELU NLรบLQLQ HOGH HWPH\L XPGXรทX
VRQXoODU RODUDN HOH DOร Qร UVD NLรบL KHU SHUIRUPDQV Gย ]H\LQH LOLรบNLQ GHรทHUOHUL
DUDoVDOOร รทร YH EHNOHQWLOHUL GHรทHUOHQGLUHFHN YH NHQGLVLQH HQ ID]OD SR]LWLI Jย Fย
VDรทOD\DFDN SHUIRUPDQV Gย ]H\LQH XODรบPDN ย ]HUH oDED KDUFDPD\ร VHoHFHNWLU
'LรทHU WDUDIWDQ HรทHU NLรบL GHรทHUOHQGLUPHOHUL VRQXFXQGD GDKD DOW ELU SHUIRUPDQV
Gย ]H\LQLQ NHQGLVLQH GDKD ID]OD SVLNRORMLN Jย o VDรทOD\DFDรทร QD LQDQร UVD R DOW
Gย ]H\L VHoHFHNWLU %XUDGD YXUJXODQPDVร JHUHNHQ QRNWD oDOร รบDQร Q Gย รบย N ELU
Gย ]H\GH SHUIRUPDQV VHUJLOHPHVLQLQ NHQGLVLQLQ \DSWร รทร VHoLPOHULQ ELU VRQXFX
ROGXรทXGXU
dDUSร P รบHNOLQGH RODQ \XNDUร GDNL IRUPย OH J|UH PRWLYDV\RQ Jย Fย Qย Q
ROXรบPDVร LoLQ GHรทHU DUDoVDOOร N YH EHNOHQWLQLQ KHSVLQLQ ELUGHQ NLรบL WDUDIร QGDQ
ROXPOX รบHNLOGH DOJร ODQPDVร JHUHNPHNWHGLU (รทHU NLรบL J|VWHUHFHรทL oDED
VRQXFXQGD LVWHGLรทL VRQXoODUร |Gย OOHUL HOGH HWPHVLQL VDรทOD\DFDN SHUIRUPDQV
Gย ]H\LQH XODรบDFDรทร QD LQDQPร \RUVD EDรบND ELU GH\LรบOH EX NRQXGD EHNOHQWLVL
\RNVD PRWLYDV\RQ Jย Fย ROXรบPD\DFDNWร U .LรบL Jerekli performans dรผzeyine
XODรบDFDรทร QD LQDQร \RU DQFDN EX EDรบDUร Vร Qร Q NHQGLVLQH KHUKDQJL ELU |Gย O
VDรทODPD\DFDรทร Qร Gย รบย Qย \RUVD \DQL DUDoVDOOร N LOLรบNLVL J|UHPL\RUVD \LQH
PRWLYDV\RQ Jย Fย ROXรบPD\DFDNWร U .LรบL L\L ELU SHUIRUPDQV J|VWHUHUHN EDรบDUร Oร
RODFDรทร QD YH EX EDรบDUร Vร VRQXFXQGD oHรบLWOL |Gย OOHU HOGH HGHFHรทLQH LQDQร \RU
DQFDN EX |Gย OOHUL EHรทHQPL\RUVD PRWLYDV\RQ Jย Fย Qย Q ROXรบPDVร EHNOHQPH]
3LQGHU V
%HNOHQWL 7HRULVLQLQ JHoHUOLOLรทLQH LOLรบNLQ RODUDN \DSร ODQ LON DUDรบWร UPDODU
modele belli bir dรผzeye NDGDU GHVWHN YHUPLรบ YH PRGHOLQ HQ L\LPVHU
\DNODรบร POD RUWD Gย ]H\GH JHoHUOL ROGXรทX VRQXFX oร NDUร OPร รบWร U 'RQRYDQ
V $QFDN VRQUDGDQ PRGHOLQ JHoHUOLOLรทLQL WHVW HWPHN LoLQ \DSร ODQ EX
DUDรบWร UPDODUGD |QHPOL PHWRGRORMLN KDWDODU \DSร OGร รทร J|Uย รบย KDNLP ROPD\D
EDรบODPร รบWร U %X KDWDODUร รบX รบHNLOGH |]HWOHPHN Pย PNย QGย U 'RQRYDQ
3LQGHU
.LรบLOHU DUDVร WDVDUร PODUร Q NXOODQร OPDVร %HNOHQWL 7HRULVLQLQ
DPDFร NLรบLQLQ NDUรบร ODรบWร รทร oHรบLWOL GDYUDQร รบ DOWHUQDWLIOHUL DUDVร QGDQ KDQJLOHULQL
VHoHFHรทL NRQXVXQGD WDKPLQOHUGH EXOXQPDNWร U $QFDN \DSร ODQ DUDรบWร UPDODUร Q
Eย \ย N ELU E|Oย Pย QGH EX GXUXP GLNNDWH DOร QPDPร รบ YH WHRUL NLรบLOHU DUDVร QGDNL
GDYUDQร รบ YH WXWXPODU KDNNร QGD WDKPLQOHUGH EXOXQPDN DPDFร \OD NXOODQร OPร รบWร U
7HRULQLQ NLรบL \HULQH NLรบLOHU DUDVร \DNODรบร POD WHVW HGLOPHVL NLรบLOHU DUDVร QGDNL
\HWHQHN IDUNOร Oร NODUร NLรบLOHULQ \DSWร NODUร LรบOHULQ ]RUOXN GHUHFHOHUL NLรบLOHULQ LรบOHUL
NDUรบร Oร รทร QGD HOGH HWWLNOHUL |Gย OOHU DUDVร QGDNL IDUNODU JLEL IDNW|UOHULQ GLNNDWH
DOร QPDPDVร QHGHQL\OH VDNร QFDOร Gร U YH WHRULQLQ JHoHUOLOLรทL LOH LOJLOL KDWDOร
VRQXoODU HOGH HGLOPHVLQH \RO DoPDNWDGร U %X NRQXGD \DSร ODQ DUDรบWร UPDODU
NLรบLOHULQ KDUFD\DFDรทร oDED VHYL\HVLQL WDKPLQ HWPHGH NLรบL ED]ร QGD \DSร ODQ
DQDOL]OHULQ NLรบLOHU DUDVร QGD \DSร ODQ DQDOL]OHUH J|UH GDKD ย VWย Q ROGXรทX
yรถnรผnde bulgular orWD\D NR\PXรบWXU .HQQHG\ YH GLรทHUOHUL 0DWVXL YH
GLรทHUOHUL 0XFKLQVN\
รธรบ SHUIRUPDQVร Qร Q NULWHU RODUDN NXOODQร OPDVร %HNOHQWL 7HRULVL
ELUH\LQ WHUFLKLQL QL\HWLQL YH oDED Gย ]H\LQL WDKPLQ HWPHN ย ]HUH WDVDUODQPร รบWร U
$QFDN oDOร รบPDODUร Q Eย \ย N ELU E|Oย Pย QGH oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQ Jย Fย
WDKPLQOHUL oDED Gย ]H\L \HULQH SHUIRUPDQVOD NDUรบร ODรบWร Uร OPร รบWร U dDED Gย ]H\LQLQ
|Ooย OPHVLQLQ SHUIRUPDQVร Q |Ooย OPHVLQH J|UH GDKD ]RU ROPDVร QGDQ
ND\QDNODQDQ EX GXUXP KHP WHRUL Doร Vร QGDQ X\JXQ GHรทLOGLU KHP GH PRGHOLQ
GRรทUX WDKPLQ HWPH JHoHUOLOLรทLQL GDKD Gย รบย N RODUDN J|VWHUPHNWHGLU
7HRUL NDYUDPODUร Qร Q |Ooย OPHVL 'HรทHU DUDoVDOOร N YH EHNOHQWL
|Ooย WOHULQLQ GHรทHUOHULQLQ EHOLUOHQPHVLQGH NXOODQร ODQ \|QWHPOHU QHGHQL\OH
JHoHUOLOLN YH Jย YHQLOLUOLNOHULQLQ Gย รบย N ROPDVร
ยณ(NRQRPLN LQVDQยด YDUVD\ร Pร %HNOHQWL 7HRULVL NLรบLOHULQ NDUDU
YHUGLNOHUL NRQX LOH LOJLOL Wย P GDYUDQร รบ VHoHQHNOHULQGHQ YH EXQODUD LOLรบNLQ
VRQXoODUGDQ
KDEHUGDU
ROGXNODUร Qร
YDUVD\PDNWDGร U
$\Uร FD
NLรบLOHULQ
EXOXQDFDNODUร RSWLPXP GDYUDQร รบร EHOLUOHPHN ย ]HUH WDVDUODPร รบ ELU GL]L \RUXFX
KHVDSODPDODUGD EXOXQDFDNODUร YDUVD\ร OPDNWDGร U ยณ(NRQRPLN LQVDQยด YDUVD\ร Pร
RODUDN |]HWOH\HELOHFHรทLPL] EX YDUVD\ร P NLรบLOHULQ Eย \ย N ELU E|Oย Pย Qย Q
GDYUDQร รบODUD YH VRQXoODUD LOLรบNLQ Wย P ELOJL\H VDKLS ROPDPDODUร GDYUDQร รบ
seรงeneklerindeQ RSWLPXP RODQร KHU ]DPDQ VHoPH\HELOPHOHUL YH EHOLUOL ELU
GXUXPGD JHQHOOLNOH Wย P DOWHUQDWLI GDYUDQร รบ VHoHQHNOHULQL GHรทHUOHQGLUPHN LoLQ
WHรบHEEย VWH EXOXQPDPDODUร QHGHQL\OH JHUoHNoL GHรทLOGLU
dDUSร P รบHNOLQGHNL IRUPย O %HNOHQWL 7HRULVLQGH NLรบLQLQ VHoLPLQL
RQXQ oHNLFLOLN YH EHNOHQWL LOH LOJLOL DOJร ODPDVร Qร Q ELU IRQNVL\RQX RODUDN J|UHQ
oDUSร P รบHNOLQGHNL IRUPย O GH HOHรบWLULOPLรบWLU )RUPย Oย Q oDUSร P รบHNOLQGH ROPDVร
oHNLFLOLN YH EHNOHQWLQLQ ELUELULQGHQ EDรทร PVร ] ROGXรทX YDUVD\ร Pร QD GD\DQPDNWD
YH EXQODUGDQ ELUL Vร Iร U GHรทHULQL DOGร รทร QGD NLรบLQLQ EHOLUOL ELU GDYUDQร รบWD
EXOXQPDVร LoLQ PRWLYDV\RQ Jย Fย GH Vร Iร U ROPDNWDGร U dHNLFLOLN YH EHNOHQWLQLQ
ELUELULQGHQ EDรทร PVร ] ROPD\DELOHFHรทL EX QHGHQOH NLรบLOHULQ GDYUDQร รบ
DOWHUQDWLIOHUL DUDVร QGDQ VHoLP \DSDUNHQ EX XQVXUODUร ELUOHรบWLUPHN ย ]HUH oDUSร P
\HULQH ยณWRSODPDยด GD\DOร ELU IRUPย O NXOODQDELOHFHNOHUL EHOLUWLOPLรบWLU %X GXUXPGD
oHNLFLOLN YH EHNOHQWLGHQ ELULQLQ Vร Iร U GHรทHULQL DOPDVร KDOLQGH ELOH PRWLYDV\RQ
Jย Fย ROXรบDFDNWร U
%HNOHQWL 7HRULVLQLQ JHoHUOLOLรทLQL GRรทUXGDQ WHVW HWPHN ย ]HUH VRQ
\ร OODUGD \DSร ODQ NDSVDPOร DUDรบWร UPDODUGDQ ELUL GH 9DQ (HUGH YH 7KLHUU\
WDUDIร QGDQ \DSร OPร รบ RODQGร U %X DUDรบWร UPDGD GDKD |QFH %HNOHQWL
7HRULVL KDNNร QGD \DSร OPร รบ RODQ \HWPLรบ \HGL oDOร รบPD HOH DOร QDUDN EX
oDOร รบPDODUGD HOGH HGLOHQ DPSLULN VRQXoODU 9URRPยถXQ RULMLQDO WHRULVL YH LรบOH
LOJLOL NULWHUOHU Doร Vร QGDQ DQDOL] HGLOHUHN WRSOXODรบWร Uร OPร รบWร U $UDรบWร UPDGD
ย ]HULQGH GXUXODQ WHRUL LOH LOJLOL NDYUDPODU รบXQODUGร U dHNLFLOLN DUDoVDOOร N
beklenti, gรผรง modeli (beklenti x รงekicilik), รงekicilik modeli (รงekiFLOLN [
DUDoVDOOร N NULWHU GHรทLรบNHQOHUL SHUIRUPDQV oDED QL\HW WHUFLK YH VHoLP YH
NLรบL LoL NLรบLOHU DUDVร WDVDUร P NDUรบร ODรบWร UPDVร $PDFร %HNOHQWL 7HRULVL
GHรทLรบNHQOHUL LOH LรบOH LOJLOL NULWHUOHU DUDVร QGDNL LOLรบNLQLQ QH NDGDU JHoHUOL ROGXรทXQX
RUWD\D NR\PDN RODQ EX DUDรบWร UPDGD HOH DOร QDQ oDOร รบPDODUร Q RULMLQDO WHRULQLQ
YDUVD\ร PODUร Qร Vร Qร UOร |Ooย GH GHVWHNOHGLรทL VRQXFX HOGH HGLOPLรบWLU $QFDN EX
VRQXFXQ HOGH HGLOPHVLQGH NXOODQร ODQ oDOร รบPDODUร Q Eย \ย N ELU oRรทXQOXรทXQGD \D
NLรบLOHU DUDVร NDUรบร ODรบWร UPDODUร Q NXOODQร OPDVร \D GD SHUIRUPDQVร Q NULWHU RODUDN
DOร QPDVร JLEL KDWDODU \DSร OPร รบ ROPDVร QHGHQL\OH GLNNDWOL ROXQPDVร JHUHNWLรทL
YXUJXODQPDNWDGร U
%HNOHQWL 7HRULVL KDNNร QGD GRรทUX รบHNLOGH \DSร ODQ DUDรบWร UPDODU LVH
WHRULQLQ LQVDQร Q QL\HW YH oDEDVร Qร WDKPLQ HGHELOPH NRQXsunda gรผรงlรผ,
\DSDFDรทร VHoLPL WDKPLQ HGHELOPH NRQXVXQGD LVH PDUMLQDO GHVWHN VDรทODPร รบ
JHUoHN |UJย WVHO RUWDPODUGDNL GDYUDQร รบODUร Q WDKPLQ YH GHรทLรบWLULOPHVLQH X\JXQ
ROGXรทXQX YH |UJย WVHO RUWDPODUGDNL ELUH\OHULQ VHoLP \DSDUNHQ NXOODQGร NODUร
Vย UHoOHUH \|QHOLN Doร N YH PDQWร NOร ELU PRGHO VDรทODGร รทร Qร RUWD\D NR\PXรบWXU %X
YHULOHUH EDNร OGร รทร QGD LVH WHRULQLQ SRWDQVL\HO RODUDN JHoHUOL YH \DUDUOร ELU
PRWLYDV\RQ PRGHOL ROGXรทX VRQXFXQD XODรบร ODELOLU 'RQRYDQ V
%HNOHQWL 7HRULVLQH J|UH oDOร รบDQODUร PRWLYH HWPHN LVWeyen bir yรถnetici;
oDOร รบDQODUร Q EHNOHQWLOHULQL ROXPOX รบHNLOGH HWNLOHPHN LoLQ RQODUร HรทLWLPLQL
DOGร NODUร YH \HULQH JHWLUHELOHFHNOHUL J|UHYOHUH DWDPDOร Gร U dDOร รบDQร Q \HWHUOL
EHFHUL VHYL\HVLQH VDKLS ROPDVร QD LODYH RODUDN oDEDVร Qร oHYUHOH\HQ NRรบXOODUร Q
X\JXQ ROGXรทXQD YH EDรบDUร Vร QD NDWNร GD EXOXQDFDรทร QD LQDQPDVร JHUHNLU
$UDoVDOOร N YH oHNLFLOLN NDYUDPODUร Qร NXOODQPDN DPDFร \OD \|QHWLFLOHU oHNLFL
|Gย OOHULQ L\L Lรบ SHUIRUPDQVร LOH LOLรบNLOHQGLULOGLรทLQGHQ HPLQ ROPDOร YH EX EDรทร Q
oDOร รบDQODU WDUDIร QGDQ DOJร ODQPDVร Qร VDรทODPDOร Gร UODU <ย NVHN SHUIRUPDQV
NDUรบร Oร รทร QGD GDรทร Wร ODQ |Gย OOHU oDOร รบDQODUร Q LVWHNOHULQH X\JXQ ROPDOร Gร U
<|QHWLFLOHU IDUNOร NLรบLOHULQ IDUNOร LKWL\DoODUร ROGXรทXQXQ EXQODUร Q ]DPDQOD YH
GXUXPD J|UH GHรทLรบHELOHFHรทLQLQ YHULOHQ |Gย OOHULQ ED]ร NLรบLOHUH oHNLFL JHOLUNHQ
ED]ร ODUร QD LWLFL JHOHELOHFHรทLQLQ IDUNร QGD ROPDOร YH NLรบLOHUH J|UH IDUNOร ODรบDQ รถdรผller vermelidirler (Pinder, 1987, s.82 3RUWHU /DZOHU 0RGHOL %HNOHQWL 7HRULVL GDKD VRQUD 3RUWHU YH /DZOHU WDUDIร QGDQ
JHOLรบWLULOPLรบWLU 3RUWHU YH /DZOHU 9URRPยถXQ oDOร รบDQODUร Q J|VWHUHFHรทL oDEDQร Q
oDOร รบDQODUร Q HOGH HGHFHNOHUL VRQXoODUD YHUGLNOHUL GHรทHUH YH oDEDODUร Qร Q EX
|Gย OOHUL HOGH HWPHOHULQL VDรทOD\DFDรทร LQDQFร Qร Q GHUHFHVLQH EDรทOร ROGXรทX
J|Uย รบย QH NDWร OPร รบODUGร U $QFDN oDEDQร Q KHU ]DPDQ SHUIRUPDQVOD
VRQXoODQPD\DELOHFHรทLQL YXUJXODPร รบODU YH KHP GHรทHUOHU YH EHNOHQWL
DUDVร QGDNL KHP GH oDED YH PRWLYDV\RQ DUDVร QGDNL LOLรบNLOHULQ 9URRPยถXQ
PRGHOLQGHQ GDKD NDUPDรบร N ROGXรทXQX LOHUL Vย UPย รบOHUGLU 3RUWHU /DZOHU 0RGHOL
รนHNLO ยถGH J|VWHULOPHNWHGLU T
i jkK J K8D K E L K
รถzellikler
ร dรผlรผn [ K \ K,I ]
^ _ P `,a P B8D B8Dcb B d B e f,g P H8P B X a P a \,a
W _ P `ma P B D B D K r ] J e f,g P P K,I
t _ u b)X K8P V GmK8I o H8I npB D X q d B r B8I a s
h ร aba
รถdรผller
U vwB J nx] D
t,y [za r X B P
Z l H8P B P `ma P B n@B X a
รถdรผller
รนHNLO 3RUWHU /DZOHU 0RWLYDV\RQ 0RGHOL
A B C D B E F G H I J K8I L KNM B)OQP K8ISR T U V W8R)X Y T V Z
0RGHOH J|UH oDOร รบDQร Q oDEDVร LNL |QHPOL IDNW|U WDUDIร QGDQ RUWDNODรบD
RODUDN EHOLUOHQLU (OGH HGHFHรทL VRQXoODUD |Gย OOHUH NLรบLQLQ YHUGLรทL GHรทHU YH
NLรบLQLQ oDEDVร Qร Q EX |Gย OOHULQ HOGH HGLOPHVLQL QH GHUHFHGH VDรทOD\DFDรทร
NRQXVXQGDNL LQDQFร .LรบLOHU HOGH HGHFHNOHUL |Gย OOHUL GHรทHUOL EXOX\RU YH
oDEDODUร VRQXFXQGD EX |Gย OOHUH XODรบDELOHFHNOHULQH LQDQร \RUODUVD EHOLUOL
Gย ]H\GH oDED KDUFD\DFDNODUGร U .LรบLQLQ KDUFDGร รทร oDEDQร Q LรบL PH\GDQD
JHWLUHQ J|UHYOHULQ \HULQH JHWLULOPHVL RODUDN WDQร PODQDQ ยณLรบ SHUIRUPDQVร QDยด
G|Qย รบHELOPHVL LoLQ NLรบLQLQ EHOLUOL Gย ]H\GH \HWHQHรทH VDKLS ROPDVร YH LรบL LOH LOJLOL
J|UHYOHUL oRN L\L DQODPร รบ ROPDVร LรบLQH LOLรบNLQ UROย Qย Q Doร N ROPDVร JHUHNLU
$NVL WDNGLUGH NLรบL oRN ID]OD oDED KDUFDVD ELOH JHUHNOL SHUIRUPDQVร
J|VWHUHPH\HELOLU 0RGHO SHUIRUPDQVร Q ]RUXQOX RODUDN Lรบ WDWPLQL LOH LOLรบNLOL
ROPD\DELOHFHรทLQL YH SHUIRUPDQV LOH Lรบ WDWPLQL DUDVร QGDNL LOLรบNLQLQ ELUoRN XQVXUD
EDรทOร ROGXรทXQX YXUJXODPDNWDGร U %XQD J|UH SHUIRUPDQV NLรบL\H KHU ]DPDQ
|UJย WVHO |Gย OOHU VDรทODPD\DELOLU gGย OOHU GH LoVHO YH Gร รบVDO |Gย OOHU ROPDN ย ]HUH
LNL\H D\Uร ODELOLU รธoVHO |Gย OOHU J|VWHULOHQ SHUIRUPDQV VRQXFXQGD GRรทUXGDQ
RUWD\D oร NWร NODUร QGDQ \|QHWLP WDUDIร QGDQ YHULOHQ Gร รบVDO |Gย OOHUH J|UH \ย NVHN
SHUIRUPDQVOD GDKD \DNร QGDQ LOLรบNLOLGLU 0RGHO NLรบLOHULQ NHQGL SHUIRUPDQVODUร
KDNNร QGD \DSWร NODUร GHรทHUOHQGLUPHOHULQ HOGH HWWLNOHUL |Gย OOHULQ DGLO ROXS ROPDGร รทร QD NDUDU YHUPHOHULQGH Eย \ย N HWNLVL ROGXรทXQX EHOLUWPHNWHGLU %DรบND
ELU GH\LรบOH NLรบLOHU |Gย OOHUL PXWODN GHรทHUOHUL LOH GHรทLO NLรบLVHO EDNร รบ Doร ODUร \OD
GHรทHUOHQGLUPHNWH YH GDKD \ย NVHN SHUIRUPDQV J|VWHUGLNOHULQH LQDQGร NODUร QGD
GDKD GHรทHUOL |Gย OOHUH KDN ND]DQGร NODUร Qร Gย รบย QPHNWHGLUOHU .LรบLOHULQ HOGH
HWWLNOHUL |Gย OOHU GROD\ร Vร \OD KLVVHWWLNOHUL WDWPLQ YH\D WDWPLQVL]OLN LOHULGH HOGH
HWPH\L XPGXNODUร |Gย OOHUH YHUHFHNOHUL GHรทHUL EHOLUOHPHOHULQH \DUGร PFร ROXU
รนHNOLQ ย VW E|Oย Pย QGH \HU DODQ JHULELOGLULP G|QJย Vย EX LOLรบNL\L J|VWHUPHNWHGLU
รนHNOLQ DOW E|Oย Pย QGH \HU DODQ JHULELOGLULP G|QJย Vย LVH NLรบLQLQ oDEDVร Qร Q QH
|Ooย GH |Gย OOHU HOGH HWPHVLQL VDรทOD\DFDรทร NRQXVXQGDNL J|Uย รบย Qย Q WHFUย EHOHUL
WDUDIร QGDQ EHOLUOHQGLรทLQL J|VWHUPHNWHGLU 3LQGHU V
3RUWHU /DZOHU 0RGHOL WHPHO RODUDN |UJย WOHUGH ย FUHW YH ย FUHWLQ oDOร รบDQ
PRWLYDV\RQXQGDNL UROย LOH LOJLOL NRQXODUร Doร NODPD\D oDOร รบPร รบWร U 0RGHO
KDNNร QGD \DSร ODQ HOHรบWLULOHUGHQ ELUL PRGHOLQ ย FUHW Gร รบร QGDNL GLรทHU SHUIRUPDQV
VRQXoODUร LoLQ JHQHOOHรบWLULOHELOPHVL LoLQ LODYH DUDรบWร UPDODUร Q \DSร OPDVร
JHUHNWLรทLGLU %DรบND ELU HOHรบWLUL LVH PRGHOLQ YDUVD\ร PODUร Qร Q X]XQ ELU ]DPDQ
GLOLPLQGH WHNUDUODQPDN VXUHWL\OH \DSร OPDVร \HULQH NHVLW DOร QDUDN \DSร OPร รบ
ROPDVร EX QHGHQOH GH PRGHOLQ JHoHUOLOLรทLQLQ JHUoHNWH ROGXรทXQGDQ GDKD ID]OD
oร NDELOHFHรทLGLU 3RUWHU Lawler Modeli, yรถneticilere รถrgรผtlerde motivasyon ile
LOJLOL GXUXPODUร DQODPDN YH DQDOL] HWPHN ย ]HUH WHPHO WHรบNLO HWPHVL YH
|UJย WOHULQ
|Gย OOHQGLUPH
SROLWLND
YH
X\JXODPDODUร Qร Q
HWNLQOLรทLQL
GHรทHUOHQGLUPHOHUL LoLQ \RO J|VWHUPHVL EDNร PODUร QGDQ ID\GDOร ROPXรบWXU 3RUWHU
YH GLรทHUOHUL V
$PDo 7HRULVL ยถOร \ร OODUร Q VRQODUร QGD /RFNH WDUDIร QGDQ RUWD\D NRQDQ $PDo
7HRULVL GDYUDQร รบร Q HQ |QHPOL QHGHQOHULQGHQ ELULVLQLQ LQVDQODUร Q ELOLQoOL DPDo
YH QL\HWOHUL ROGXรทXQX EX QHGHQOH oDOร รบDQODUD XODรบPDODUร JHUHNHQ DPDoODU
EHOLUOHQPHVLQLQ RQODUร PRWLYH HWPHNWH oRN HWNLOL ELU \|QWHP ROGXรทXQX LOHUL
Vย UPHNWHGLU %DรบND ELU GH\LรบOH WHRUL ELU J|UHY LoLQ EHOLUOHQHQ SHUIRUPDQV
DPDoODUร Qร Q NLรบLQLQ R J|UHYL QH NDGDU L\L รบHNLOGH \HULQH JHWLUHFHรทLQL
EHOLUOHGLรทLQL YXUJXODPDNWDGร U /DWKDP YH /RFNH
/RFNH \DSWร รทร oDOร รบPDODUGD NHQGLOHULne zor amaรงlar belirlenen
NLรบLOHULQ RUWD Jย oOย NWH \D GD GDKD NROD\ KHGHIOHU EHOLUOHQHQ NLรบLOHUH Nร \DVOD
GDKD \ย NVHN SHUIRUPDQV J|VWHUGLNOHULQL VDSWDPร รบWร U /RFNH D\Uร FD EHOLUOL YH
Vร Qร UODUร Qร ]RUOD\DQ DPDoODUD VDKLS NLรบLOHULQ NHQGLOHULQH EHOLUVL] YH
โ yDSDELOGLรทLQLQ HQ L\LVLQL \DSยด รบHNOLQGH DPDoODU EHOLUOHQHQ NLรบLOHUH J|UH GDKD yรผksek performans gรถsterdiklerini ve รผcret ile performans geribildirimlerinin,
NLรบLQLQ GDKD \ย NVHN DPDoODU EHOLUOHPHVLQL VDรทODPDODUร GXUXPXQGD
SHUIRUPDQVร \ย NVHOWWLรทLQL J|]OHPOHPLรบWLU
$PDo 7HRULVLQLQ ย ]HULQGH GXUGXรทX ELU EDรบND NRQX GD DPDoODUร Q QDVร O
EHOLUOHQGLรทLGLU <DSร ODQ oDOร รบPDODUGD DPDoODUร Q \|QHWLFLOHU YH oDOร รบDQODU
WDUDIร QGDQ ยณRUWDNODรบD EHOLUOHQPHVLยด \|QWHPLQLQ DPDoODUร Q \|QHWLFL WDUDIร QGDQ
EHOLUOHQHUHN oDOร รบDQODUD ELOGLULOPHVL \|QWHPLQH J|UH GDKD ย VWย Q ROGXรทX
VRQXFXQD YDUร OPร รบWร U 2UWDNODรบD NDUDU DOPDQร Q ELU ID\GDVร GD \|QHWLFLQLQ
DVWODUร Qร Q NDWNร ODUร \OD LOJLOL NRQX KDNNร QGD ELOJLVLQL DUWร UPDVร YH EX VD\HGH
GDKD NDOLWHOL NDUDUODU DODELOPHVLGLU
Teoriye gรถre amaรงlar โ beOLUOLยด ROPDOร YH DPDoODUร Q JHUoHNOHรบWLULOPHVL
LoLQ Pย PNย Q ROGXรทX NDGDU ยณ]DPDQ Vร Qร UODPDVร ยด NRQPDOร Gร U $PDoODU NLรบLOHULQ
Vร Qร UODUร Qร ]RUODPDOร DQFDN XODรบร ODELOLU ROPDOร Gร U 8ODรบร OPDVร ]RU DPDoODU
oDOร รบDQODU WDUDIร QGDQ EHQLPVHQGLNOHUL WDNGLUGH NROD\ DPDoODUD J|UH NLรบLOHULQ
GDKD \ย NVHN SHUIRUPDQV J|VWHUPHOHULQL VDรทODUODU $QFDN oDOร รบDQODU
DPDoODUร Q XODรบร ODPD] ROGXรทXQX Gย รบย Qย \RUODUVD KHP EXQODUร NDEXO
HWPH\HFHN KHP GH EXQODUD XODรบPDN LoLQ oDED KDUFDPD\DFDNODUGร U
Kendilerine gรผvenleri az olan veya yeterli GHUHFHGH \HWHQHNOL ROPD\DQ
oDOร รบDQODUD NHQGLOHULQH oRN Jย YHQHQ YH \HWHQHNOL oDOร รบDQODUD J|UH XODรบร OPDVร
GDKD NROD\ KHGHIOHU YHULOPHVL GDKD X\JXQ RODFDNWร U 'ย รบย Qย OPHVL JHUHNOL RODQ
ELU EDรบND NRQX GD DPDoODUร Q ELUH\OHUH PL \RNVD JUXSODUD Pร \|QHOLN RODUDN
EHOLUOHQHFHรทLGLU *UXSODUD \|QHOLN DPDoODU EHOLUOHPHQLQ oDOร รบDQODU DUDVร QGD
LรบELUOLรทLQL YH WDNร P UXKXQX JHOLรบWLUPH JLEL ID\GDODUร ROGXรทX DQFDN DPDoODUร Q
ELUH\VHO RODUDN EHOLUOHQPHVLQLQ ELUH\VHO VRUXPOXOXรทX GDKD L\L JHOLรบWLUHFHรทL YH
ELUH\VHO SHUIRUPDQVร Q GHรทHUOHQGLULOPHVLQL NROD\ODรบWร UDFDรทร V|\OHQHELOLU +DQJL
\|QWHPLQ NXOODQร ODFDรทร QD NDUDU YHULUNHQ J|UHYLQ GLรทHU J|UHYOHUH QH GHUHFHGH
EDรทร POร ROGXรทXQD EDNPDNWD ID\GD YDUGร U
Latham ve Locke (1979) Amaรง Teorisinin uygulanabilmesi iรงin
\|QHWLFLOHULQ DVWODUร Qร Q DPDoODUร NDEXOOHQPHOHULQL YH DPDoODUD EDรทOร NDOPDODUร Qร VDรทODPDODUร JHUHNWLรทLQL EHOLUWPLรบOHUGLU $VWODU DPDoODUร Q DGLO YH
PDNXO ROGXรทXQX Gย รบย QPHOLGLUOHU DNVL KDOGH RQODUร UHGGHGHUOHU %XUDGD
\|QHWLFLOHULQ GHVWHรทL GH oRN |QHPOLGLU <|QHWLFLOHU oDOร รบanlara amaรงlara
XODรบPDODUร LoLQ GHVWHN ROPDOร RQODUร Q LรบOHULQL NROD\ODรบWร UPDOร YH RQODUGDQ QH
EHNOHQGLรทLQL Doร N RODUDN RUWD\D NR\PDOร Gร UODU dDOร รบDQODU Vร Qร UODUร Qร ]RUOD\DQ
DQFDN DGLO ELU SHUIRUPDQV DPDFร QD XODรบWร NODUร QGD KHP JXUXU GX\DFDNODU KHP
GH WDWPLQ RODFDNODUGร U dDOร รบDQODUร Q ELU DPDFD EDรบDUร LOH XODรบPDODUร RQODUร Q
JHOHFHNWHNL DPDoODUร NDEXOOHQPH HรทLOLPOHULQL GH Jย oOHQGLUHFHNWLU
dDOร รบDQODU NHQGLOHUL LoLQ EHOLUOHQHQ DPDoODUD JHQHOOLNOH LNL QHGHQOH
GLUHQHELOLUOHU %LULQFLVL DPDFD XODรบPDN LoLQ JHrekli gรผven, yetenek, bilgi ve
EHQ]HUL XQVXUODUD VDKLS ROPDGร NODUร Qร Gย รบย QHELOLUOHU รธNLQFLVL EHOLUOHQHQ
DPDFD XODรบPDGD NLรบLVHO RODUDN JXUXU GX\PD JLEL LoVHO |Gย OOHU YH ย FUHW WHUIL
WDQร QPD JLEL Gร รบVDO |Gย OOHU Doร Vร QGDQ KHUKDQJL ELU NLรบLVHO ID\GD
gรถrmeyHELOLUOHU %X VRUXQX o|]PHN LoLQ NXOODQร ODQ \|QWHPOHU DUDVร QGD
oDOร รบDQD NHQGLQH RODQ Jย YHQLQL YH \HWHQHNOHULQL JHOLรบWLUPHN ย ]HUH WDVDUODQPร รบ
HรทLWLPOHU YHULOPHVL DPDoODUร Q EHOLUOHQPHVL Vย UHFLQGH DVWODUร Q GD \HU
DOPDVร Qร Q VDรทODQPDVร YH oDOร รบDQD DPDoODUD XODรบPDVร LoLQ oHรบLWOL |Gย OOHU
|QHULOPHVL VD\ร ODELOLU
<|QHWLFLOHU oDOร รบDQODUD EHOLUOHQHQ DPDoODUD XODรบDELOPHOHUL LoLQ JHUHNOL
ND\QDNODUร SDUD ]DPDQ GRQDQร P \DUGร P YE VDรทODPDOร oDOร รบDQODUร Q
ND\QDNODUร DPDoODUD XODรบPDN ย ]HUH VHUEHVWoH NXOODQPDODUร QD Iร UVDW YHUPHOL
YH |UJย W SROLWLNDODUร Qร Q DPDoODUD XODรบPD\ร HQJHOOHPHGLรทLQGHQ HPLQ ROPDOร Gร UODU <|QHWLFLOHULQ \DSPDODUร JHUHNHQ รบH\OHUGHQ ELU GLรทHUL LVH
oDOร รบDQODUD SHUIRUPDQVODUร KDNNร QGD NHVLQ รบHNLOGH JHULELOGLULPGH EXOXQPDNWร U
dDOร รบDQODU KHGHIOHUL GRรทUXOWXVXQGD QH NDGDU JHOLรบPH ND\GHWWLNOHUL KDNNร QGD
JHULELOGLULP DOร UODUVD EX RQODUD \DSPDN LVWHGLNOHUL LOH \DSWร NODUร DUDVร QGDNL
IDUNร EHOLUOHPHOHULQH \DUGร PFร ROXU EDรบND ELU GH\LรบOH JHULELOGLULP GDYUDQร รบร
\|QOHQGLULU 5REELQV V dDOร รบDQ JHULELOGLULPGHQ HOGH HWWLรทL ELOJL\H
J|UH DPDFร QD XODรบPDN ย ]HUH KDUFDGร รทร oDED Gย ]H\LQL YH\D VWUDWHMLVLQL
J|]GHQ JHoLUHUHN \HQLGHQ D\DUOD\DFDNWร U
$PDo 7HRULVL oDOร รบDQร PRWLYH HWPHN ย ]HUH DPDoODUร Q EHOLUOHQPHVLQLQ
EDVLW YH HWNLQ ELU \|QWHP ROGXรทXQX DQFDN GRรทUX รบHNLOGH NXOODQร OPDVร
JHUHNWLรทLQL VDYXQPDNWDGร U <DQOร รบ รบHNLOGH NXOODQร OGร รทร QGD |UQHรทLQ DPDoODU
DGLO รบHNLOGH EHOLUOHQPHGLรทLQGH \D GD DPDoODUD XODรบร OPDVร Pย PNย Q GHรทLOVH
WDWPLQVL]OLN YH\D Gย รบย N SHUIRUPDQVD \RO DoDELOLU
/RFNH YHULPOL oDOร รบPDQร Q DPDFD \|QHOPLรบ GDYUDQร รบ
JHUHNWLUGLรทLQL ELOLQoOL รบHNLOGH DPDo EHOLUOHPHQLQ LUDGH\H GD\DOร ELU Vย UHo
ROPDVร QHGHQL\OH Wย P |UJย WOHULQ oDOร รบDQODUร Qร |UJย WVHO DPDoODUOD X\XPOX
DPDoODU EHOLUOHPHOHUL NRQXVXQGD LNQD HWPHOHUL JHUHNWLรทLQL EHOLUWPLรบWLU /RFNHยถD gรถre รงeรบLGL GHUHFHVL YH WDQร PD ELoLPOHUL GHรทLรบVH ELOH oDOร รบPD PRWLYDV\RQXQX
Doร NODPD\D oDOร รบDQ WHRUL YH \DNODรบร PODUร Q QHUHGH\VH Wย Pย EX JHUHNOLOLรทLQ
IDUNร QGD ROPXรบ YH EX JHUoHNWHQ NDoDPDPร รบODUGร U %X GXUXPXQ EDรบOร FD
QHGHQL UDV\RQHO LQVDQ GDYUDQร รบร Qร Q DPDoODUD \|QHOLN ROPDVร Gร U
/RFNH SHUIRUPDQVร HWNLOH\HQ PRWLYDV\RQ ND\QDรทร Qร DPDoODUร Q
|]HOOLNOHUL\OH LOLรบNLOHQGLUPLรบWLU <ย NVHN PRWLYDV\RQ LoLQ DPDoODUร Q |]HOOLNOHUL
รบXQODU ROPDOร Gร U $รบDQ V /XWKDQV V (UHQ V
$PDoODU Doร N YH EHOLUJLQ ROPDOร JHQHO LIDGHOL DPDoODUGDQ
NDoร Qร OPDOร Gร U
%HOLUVL] DPDoODU GDYUDQร รบODUGDNL LVWHN YH NDUDUOร Oร รทร D]DOWร UODU
$PDoODU RQX JHUoHNOHรบWLUHFHN NLรบL WDUDIร QGDQ VDKLSOHQLOPHOL
EHQLPVHQPHOLGLU .LรบLQLQ
DPDFร Qร
NHQGLVLQLQ
EHOLUOHPHVL
GXUXPXQGD
RQODUร
VDKLSOHQHFHรทLQGHQ PRWLYDV\RQ YH SHUIRUPDQVร DUWDFDNWร U %X QHGHQOH
\|QHWLFLOHU DPDoODUร Q QH ROGXรทXQX V|\OHPHNWHQVH DPDoODUร Q QH ROPDVร
JHUHNWLรทLQH DVWODUร \OD ELUOLNWH NDUDU YHUPHOLGLUOHU <DQL LรบOHWPHOHUGH ยณDPDoODUD
J|UH \|QHWLPยด X\JXODQPDOร Gร U
Amaรงlar LGGLDOร ROPDOร Gร U 7HRUL DPDFร Q ]RUOXN GHUHFHVLQLQ NLรบLQLQ PRWLYDV\RQ GHUHFHVLQL GH
EHOLUOH\HFHรทLQL V|\OHU %X QHGHQOH ]RU DPD XODรบร ODELOLU DPDoODU NROD\
DPDoODUD J|UH NLรบL\L GDKD ID]OD PRWLYH HWPHNWHGLU
$PDoODUD QH GHQOL XODรบร OGร รทร QD GDLU JHULELOGLULP VDรทODQPDOร Gร U 6RQXoODUD GDLU REMHNWLI YH ]DPDQร QGD YHULOHQ ELOJL NLรบL EDรบDUร Oร \VD EX
EDรบDUร Vร Qร |รทUHQHUHN GDKD รบHYNOH LรบLQH VDUร OPDVร QD EDรบDUร Oร GHรทLOVH
QHGHQOHULQL DUDรบWร Uร S EDรบDUร \D XODรบPDVร QD \RO DoPDNWDGร U
$PDo 7HRULVLQLQ JHoHUOLOLรทLQL WHVW HWPHN DPDFร \OD \DSร ODQ
DUDรบWร UPDODUGD WHRUL\L |QHPOL GHUHFHGH GHVWHNOH\HQ VRQXoODU HOGH HGLOPLรบWLU
'RQRYDQ V %X DUDรบWร UPDODU EHOLUOL ]RU KHGHIOHULQ oDOร รบDQODUร Q
GDKD \ย NVHN Gย ]H\GH oDED KDUFDPDODUร QD YH ELUH\OHULQ J|UHYOHULQL Vย UGย UPH
NRQXVXQGD GDKD NDUDUOร ROPDODUร QD \RO DoWร รทร Qร ELUH\OHUL J|UHYOH LOJLOL
DNWLYLWHOHUH YH ELOJL\H \|QHOWWLรทLQL ELUH\OHULQ J|UHYOH LOJLOL VWUDWHMLOHU
JHOLรบWLULOPHVLQL VDรทODGร รทร Qร YH ELUH\OHUL GDKD SODQOร KDUHNHW HWPH\H WHรบYLN
HWWLรทLQL J|VWHUPLรบWLU $PDo 7HRULVL NLรบL WDUDIร QGDQ NRQXODQ KHGHIOHULQ ND\QDรทร
ELUH\LQ ]DPDQ LoLQGH KHGHIOHUGHQ \DUDUODQร UNHQ NXOODQGร รทร Vย UHoOHU YH
ELUH\OHULQ NDUPDรบร N SHUIRUPDQV oHYUHOHULQGH ELUGHQ oRN KHGHIH D\Qร DQGD QDVร O UHDNVL\RQ J|VWHUGLรทLQL Doร NOD\DPDPDVร QHGHQL\OH HOHรบWLULOPLรบWLU
%X E|Oย PGH D\Uร QWร Oร RODUDN Doร NODQDQ PRWLYDV\RQ WHRULOHULQGHQ
ร ift IDNW|U %DรบDUร รธKWL\DFร YH %HNOHQWL 7HRULOHUL WHRULOHUL VHoLOPLรบ YH 7&0%
oDOร รบDQODUร Qร Q PRWLYDV\RQODUร EX WHRULOHU oHUoHYHVLQGH LQFHOHQPLรบWLU
ø.ø1&ø %g/h0 <g17(0 %X E|O PGH oDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQX NRQXVXQGD 7&0%¶GH \DSÕODQ
X\JXODPDQÕQ \|QWHPLQH DLW ELOJLOHUH \HU YHULOPLúWLU $QNHW WHNQL÷L NXOODQÕODUDN
\DSÕODQ
EX
X\JXODPDGD
%DQND
oDOÕúDQODUÕQÕQ
LúOHULQH
\|QHOLN
PRWLYDV\RQODUÕQÕ ROXPOX YH ROXPVX] \|QGH HWNLOH\HQ IDNW|UOHU KDQJL W U
PRWLYDV\RQD VDKLS ROGXNODUÕ PRWLYDV\RQ G ]H\OHUL YH EXQODUOD NLúLVHO ELOJLOHUH
LOLúNLQ GH÷LúNHQOHU YH LúH \|QHOLN ED]Õ NDYUDPODU DUDVÕQGDNL LOLúNLOHU
LQFHOHQPLúWLU
6ÕUDVÕ\OD DUDúWÕUPDQÕQ HYUHQ YH |UQHNOHPLQH DQNHWLQ KD]ÕUODQPDVÕ
DPDFÕ\OD JHOLúWLULOHQ J|U úPH IRUPXQD YHULOHULQ WRSODQPDVÕQGD NXOODQÕODQ
DQNHWLQ ROXúWXUXOPD DúDPDODUÕ YH E|O POHULQH YHULOHULQ DQDOL]L YH
\RUXPODQPDVÕQD LOLúNLQ ELOJLOHU YHULOPLúWLU (YUHQ YH gUQHNOHP
$UDúWÕUPDQÕQ HYUHQL \DUGÕPFÕ KL]PHWOHU VÕQÕIÕ GÕúÕQGD NDODQ 7&0%
øGDUH 0HUNH]L oDOÕúDQODUÕQGDQ DUDúWÕUPDQÕQ |UQHNOHPL LVH øGDUH 0HUNH]L
ELULPLQGH oDOÕúDQ NLúLGHQ ROXúPDNWDGÕU
'D÷ÕWÕODQ YH WRSODQDQ DQNHWOHULQ ELULPOHUH J|UH GD÷ÕOÕPÕ YH JHUL G|Q ú
\ ]GHOHUL 7DEOR ¶GH J|VWHULOPLúWLU 7&0% øGDUH 0HUNH]L¶QGH EXOXQDQ
ELULPGH oDOÕúDQ \DUGÕPFÕ KL]PHWOHU VÕQÕIÕ GÕúÕQGDNL WRSODP NLúLGHQ
ROXúDQ JUXED (N DGHW DQNHW GD÷ÕWÕOPÕú YH EXQODUGDQ DGHGL JHUL
WRSODQPÕúWÕU *HUL G|Q ú \ ]GHVL RODUDN JHUoHNOHúPLúWLU
7$%/2 '$รถ,7,/$1 9( 723/$1$1 $1.(7/(5รธ1 %รธ5รธ0/(5( *g5( '$รถ,/,0, 9( *(5รธ 'g1hรน <h='(/(5รธ 'Dรทร Wร ODQ $QNHW 7RSODQDQ *HUL '|Qย รบ 6D\ร Vร $QNHW 6D\ร Vร <ย ]GHVL $UDรบWร UPD *Q 0G %DQNDFร Oร N YH )LQDQVDO .XUXOXรบODU *Q 0G %Dรบ +XNXN 0ย รบDYLUOLรทL YH +XNXN รธรบOHUL *Q 0G %LOLรบLP 7HNQRORMLOHUL *Q 0G 'ร รบ รธOLรบNLOHU *Q 0G (PLV\RQ *Q 0G *ย YHQOLN YH 6DYXQPD 6HNUHWHUOLรทL รธo 'HQHWLP *Q 0G รธOHWLรบLP *Q 0G รธQVDQ .D\QDNODUร *Q 0G รธQรบDDW YH 0DO]HPH *Q 0G รธVWDWLVWLN *Q 0G รธรบoL '|YL]OHUL *Q 0G 0XKDVHEH *Q 0G 3L\DVDODU *Q 0G 6RV\DO รธรบOHU *Q 0G 723/$0 %รธ5รธ0/(5
รธo 'HQHWLP *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQGH oDOร รบDQ NLรบiden 13โ รผne anket
YHULOPLรบ DQFDN DGHW DQNHW JHUL G|QPย รบ YH JHUL G|Qย รบ \ย ]GHVL RODUDN
JHUoHNOHรบPLรบWLU *HUL G|QHQ D] VD\ร GDNL DQNHWLQ รธo 'HQHWLP *HQHO
0ย Gย UOย รทย ยถQย GRรทUX รบHNLOGH WHPVLO HGHPH\HFHรทL Gย รบย Qย OGย รทย QGHQ EX JHQHO
Pย Gย UOย N DUDรบWร UPD Gร รบร QGD Eร UDNร OPร รบWร U
รธQVDQ .D\QDNODUร *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQGH JHUL G|Qย รบ \ย ]GHVL LOH
GLรทHU ELULPOHUH Nร \DVOD Gย รบย N Gย ]H\GH NDOPร รบWร U %X ELULPGH DQNHWLQ HOHNWURQLN
RUWDPGD SLORW X\JXODPDVร \DSร OPร รบ DQFDN \DรบDQDQ ELUWDNร P WHNQLN VRUXQODU
QHGHQL\OH oDOร รบDQODU DQNHW GRV\DVร Qร DoPDNWD YH YHUL WDEDQร QD ND\GHWPHNWH
]RUOXN \DรบDPร รบODUGร U %X GXUXP JHUL G|Qย รบ \ย ]GHVLQLQ GLรทHU ELULPOHUH J|UH
Gย รบย N oร NPDVร QD \RO DoPร รบWร U
Geriye kalan 502 adet anketten 20 adedi, analiz iรงin gerekli niteliklere
VDKLS ROPDGร NODUร DQODรบร OGร รทร QGDQ DUDรบWร UPD Gร รบร QGD Eร UDNร OPร รบ YH 7&0%
รธGDUH 0HUNH]LยถQGH EXOXQDQ ELULPH GDรทร Wร ODQ WRSODP DGHW DQNHW
GHรทHUOHQGLUPH\H DOร QPร รบWร U %LULPOHU LWLEDUL\OH DQNHWL FHYDSOD\DQODUร Q VD\ร ODUร
YH \ย ]GHOHUL 7DEOR ยถGH J|VWHULOPLรบWLU 7DEOR LQFHOHQGLรทLQGH DQNHWL
FHYDSOD\DQODUร Q ELULPOHUH J|UH GDรทร Oร Pร QGD ยถOLN SD\OD %LOLรบLP 7HNQRORMLOHUL
*HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQย Q ยถOXN SD\OD รธรบoL '|YL]OHUL *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQย Q
¶OLN SD\OD øOHWLúLP *HQHO 0 G UO ÷ ¶Q Q YH ¶OLN SD\OD 3L\DVDODU
*HQHO 0 G UO ÷ ¶Q Q LON VÕUDODUGD \HU DOGÕNODUÕ J|U OPHNWHGLU %Dú +XNXN 0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL *HQHO 0 G UO ÷ LOH VRQ VÕUDGD \HU
DOPDNWDGÕU %X GXUXP EX ELULPGH GL÷HU ELULPOHUH J|UH oDOÕúDQ VD\ÕVÕQÕQ GDKD
D] ROPDVÕQD ED÷ODQPDNWDGÕU %XUDGD oDOÕúDQ NLúLGHQ ¶LQH DQNHW YHULOPLú
DGHW DQNHW JHUL G|QP ú YH JHUL G|Q ú \ ]GHVL RODUDN JHUoHNOHúPLúWLU 7$%/2 $1.(7ø &(9$3/$<$1/$5,1 %ø5ø0/(5( *g5( '$ö,/,0, %ø5ø0/(5 $UDúWÕUPD *Q 0G %DQNDFÕOÕN YH )LQDQVDO .XUXOXúODU *Q 0G %Dú +XNXN 0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL *Q 0G %LOLúLP 7HNQRORMLOHUL *Q 0G 'Õú øOLúNLOHU *Q 0G (PLV\RQ *Q 0G * YHQOLN YH 6DYXQPD 6HNUHWHUOL÷L øOHWLúLP *Q 0G øQVDQ .D\QDNODUÕ *Q 0G øQúDDW YH 0DO]HPH *Q 0G øVWDWLVWLN *Q 0G øúoL '|YL]OHUL *Q 0G 0XKDVHEH *Q 0G 3L\DVDODU *Q 0G 6RV\DO øúOHU *Q 0G 723/$0
Q
< ]GH
*|U úPH )RUPX $QNHW IRUPXQXQ ROXúWXUXODELOPHVL LoLQ JHUHNOL YHULOHUL WRSOD\DELOPHN
DPDFÕ\OD |QFHOLNOH ELU J|U úPH IRUPX JHOLúWLULOPLúWLU (N 2UJDQL]DV\RQ YH
'H÷HUOHQGLUPH 0 G UO ÷ ¶QGH oDOÕúDQ NLúL LOH J|U úPHOHU \DSÕODUDN
IRUPGD \HU DODQ VRUXODUÕQ DoÕN YH DQODúÕOÕU ROXS ROPDGÕ÷Õ WHVW HGLOPLú YH
gerekli görülen düzeltmeler yaSÕODUDN IRUPD VRQ úHNOL YHULOPLúWLU \ÕOÕ
\D]ÕQGD \DNODúÕN D\OÕN ELU V UH LoHULVLQGH J|U úPH IRUPXQX X\JXODPDN
]HUH 7&0% øGDUH 0HUNH]L ELULPOHUL ]L\DUHW HGLOHUHN VLFLO QXPDUDODUÕQÕQ VRQ
KDQHOHULQGH \HU DODQ UDNDPODUD J|UH UDVWJHOH úHNLOGH EHOLUOHQHQ oDOÕúDQ
LOH \ ] \ ]H J|U úPHOHU \DSÕOPÕú YH oDOÕúDQODUÕQ VRUXODUD YHUGLNOHUL FHYDSODU
ND\GHGLOPLúWLU *|U úPH \DSÕODQ ELULPOHU YH NLúL VD\ÕODUÕ 7DEOR ¶WH
J|VWHULOPLúWLU
7$%/2 $1.(7 )2508181 2/8ù7858/0$6, $0$&,</$ *g5hù0( <$3,/$1 %ø5ø0/(5ø 9( .øùø 6$<,/$5,1, *g67(5ø5 7$%/2 %ø5ø0/(5
$UDúWÕUPD *Q 0G %DQNDFÕOÕN YH )LQDQVDO .XUXOXúODU *Q 0G %Dú +XNXN 0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL *Q 0G %LOLúLP 7HNQRORMLOHUL *Q 0G (PLV\RQ *Q 0G Güvenlik ve Savunma SekreterOL÷L øo 'HQHWLP *Q 0G øQVDQ .D\QDNODUÕ *Q 0G øQúDDW YH 0DO]HPH *Q 0G øVWDWLVWLN *Q 0G øúoL '|YL]OHUL *Q 0G 0XKDVHEH *Q 0G 3L\DVDODU *Q 0G 6RV\DO øúOHU *Q 0G 7HIWLú .XUXOX %DúNDQOÕ÷Õ 723/$0
.LúL 6D\ÕVÕ
$QNHW )RUPX *|U úPH IRUPXQGDQ HOGH HGLOHQ YHULOHU DQDOL] HGLOPLú E|O P YH
VRUXGDQ ROXúDQ DQNHW IRUPX ROXúWXUXOPXúWXU (N $QNHW LOH WHPHO
RODUDN PRWLYDV\RQ WHRULVLQLQ WHVW HGLOPHVL DPDoODQPÕúWÕU dLIW IDNW|U %DúDUÕ
øKWL\DFÕ YH %HNOHQWL 7HRULOHUL %HNOHQWL 7HRULVL LOH LOJLOL VRUXODU WHRUL\H LOLúNLQ
PRWLYDV\RQ SXDQÕQÕQ KHVDSODQDELOPHVL DPDFÕ\OD VRUX JUXEX DOWÕQGD
YHULOPLúWLU %X WHRULOHUH LOLúNLQ RODUDN HOGH HGLOHQ YHULOHU −
%DQND JHQHOL
−
%LULPOHU
−
Yöneticiler oDOÕúDQODU
DoÕODUÕQGDQ HOH DOÕQDUDN GH÷HUOHQGLULOPLú YH NDUúÕODúWÕUPDODU \DSÕOPÕúWÕU Yöneticiler kendi içinde üst, orta ve alt düzey yöneticiler olmak üzere 3 gruba
D\UÕOPÕúWÕU hVW G ]H\ \|QHWLFLOHU JHQHO P G U YH JHQHO P G U
\DUGÕPFÕODUÕQGDQ RUWD G ]H\ \|QHWLFLOHU P G UOHUGHQ YH DOW G ]H\ \|QHWLFLOHU
P G U \DUGÕPFÕODUÕQGDQ ROXúPDNWDGÕU <DSÕODQ EX D\ÕUÕPOD IDUNOÕ XQYDQODUGD
EXOXQDQ \|QHWLFLOHU DUDVÕQGD ROPDVÕ PXKWHPHO IDUNOÕOÕNODUÕQ RUWD\D NRQPDVÕ
DPDoODQPÕúWÕU
$QNHWLQ %|Oย POHUL LOH รธOJLOL $oร NODPDODU $รบDรทร GD DQNHW IRUPXQXQ E|Oย POHUL LOH LOJLOL D\Uร QWร Oร Doร NODPDODU \HU
DOPDNWDGร U
, %|Oย P dLIW )DNW|U 7HRULVL ร ift IDNW|U 7HRULVL oHUoHYHVLQGH oDOร รบDQODUร oDOร รบPD\D \|QOHQGLUHQ
EDรบND ELU GH\LรบOH PRWLYH HGHQ IDNW|UOHUL |OoPH\H \|QHOLN EX E|Oย PGH
VRUXGDQ ROXรบDQ ELU |OoHN NXOODQร OPร รบWร U gOoHรทLQ JHOLรบWLULOPHVLQGH 0DUJHULVRQ
V ยถGDQ \DUDUODQร OPร รบWร U +HU]EHUJ WDUDIร QGDQ RUWD\D NRQDQ EX
WHRUL\H J|UH LรบLQ ยณLoHULรทLQHยด YH ยณoHYUHVLQHยด LOLรบNLQ IDNW|UOHU D\Uร Pร
\DSร OPDNWDGร U dDOร รบDQODUร DVร O PRWLYH HGHQ LรบLQ LoHULรทLQH LOLรบNLQ IDNW|UOHUGLU
รธรบLQ oHYUHVLQH LOLรบNLQ YH\D GLรทHU DGร \OD KLM\HQ IDNW|UOHULQ oDOร รบPD RUWDPร QGD
EXOXQPDVร oDOร รบDQODUร GRรทUXGDQ PRWLYH HWPH] DQFDN PRWLYH ROPDODUร LoLQ
X\JXQ ELU RUWDP \DUDWร U %X E|Oย PGH DGร JHoHQ IDNW|U JUXEX LOH LOJLOL
|Ooย POHU \DSร OPร รบWร U $QNHWWH
oDOร รบDQODUD
Lรบ
\DรบDPODUร QGD
NHQGLOHULQL
oDOร รบPD\D
\|QOHQGLUHQ ELU EDรบND GH\LรบOH PRWLYH HGHQ DGHW PRWLYH HGLFL IDNW|U LOH
DGHW KLM\HQ IDNW|U NDUร รบร N RODUDN YHULOPLรบ YH oDOร รบDQODUGDQ KHU IDNW|Uย Q RQODU
LoLQ ยณ|QHP GHUHFHVLQLยด YH ยณ%DQNDยถQร Q YH\D LรบOHULQLQ EX IDNW|Uย NHQGLOHULQH QH
NDGDU VDรทODGร รทร Qร ยด ยถOL |OoHN ย ]HULQGH D\Uร D\Uร LรบDUHWOHPHOHUL LVWHQPLรบWLU ยถOL รถlรงekte faktรถrlerin รถnem derecelerini gรถstermek รผzere en az, orta ve en รงok
Gย ]H\OHUH GHQN JHOHQ ยณKLo |QHPOL GHรทLOยด ยณRUWD GHUHFHGH รถnemliโ ve โ รงok
|QHPOLยด LIDGHOHUL IDNW|UOHULQ VDรทODQPD GHUHFHOHULQL J|VWHUPHN ย ]HUH HQ D]
RUWD YH HQ oRN Gย ]H\OHUH GHQN JHOHQ ยณKLo VDรทODQPDPDNWDGร Uยด ยณRUWD GHUHFHGH
VDรทODQPDNWDGร Uยด YH ยณWDPDPHQ VDรทODQPDNWDGร Uยด LIDGHOHUL NXOODQร OPร รบWร U %X
รบHNLOGH KHU oDOร รบDQร Q KHP PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|UOHUH QH NDGDU |QHP
YHUGLรทL KHP GH EX IDNW|UOHULQ NHQGLOHULQH QH NDGDU VDรทODQGร รทร NRQXVXQGDNL
Gย รบย QFHOHUL EHOLUOHQPH\H oDOร รบร OPร รบWร U
dDOร รบDQODUร Q PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|UOHUH YHUGLNOHUL SXDQODU D\Uร
D\Uร WRSODQDUDN KHU oDOร รบDQ LoLQ ยณ|QHP GHUHFHVLQH J|UH PRWLYH HGLFL IDNW|U
SXDQร ยด ยณVDรทODQPD GHUHFHVLQH J|UH PRWLYH HGLFL IDNW|U SXDQร ยด |QHP
GHUHFHVLQH J|UH KLM\HQ IDNW|U SXDQÕ´ YH ³VD÷ODQPD GHUHFHVLQH J|UH KLM\HQ
IDNW|U SXDQÕ´ ROPDN ]HUH D\UÕ SXDQ KHVDSODQPÕúWÕr. Anketin I. bölümünde
yer alan Çift IDNW|U 7HRULVLQH LOLúNLQ |OoHNWHNL PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|UOHU
LOH EXQODUD LOLúNLQ SXDQODUÕQ KHVDSODQPDVÕ 7DEOR ¶WH J|VWHULOPLúWLU
{k|w} ~ |w
7$%/2 027ø9( ('ø&ø 9( +ø-<(1 )$.7g5/(5 ø/( %81/$5$ ø/øù.ø1 38$1/$5,1 +(6$3/$10$6,
D K8nxP ] B npB a)H P B8DQd ] I8] r
y B r B ISa ] b ] D%o a I X B J L K,I ] P n@K X ]
Yüksek ücret u C ] b)B8P a r n@B D a D%J B E f ] I K f ] P n"K X ]
v K,I o ]7K J n@KQL Kx] P K,I P K8n"K
Karar E)B J a P B d alma ] P n"K sürecine u r X H8I nxP P \,
0RWLYH (GLFL )DNW|UOHU
jkK J K8D K E P K8I ]7` K,P ] r)J ] I n"K"L K"C)K8D ] d ] P `8] P K,I E)B B8D npB"H P B8D B \ma B n@B8D a P B8D P B C B d ] P n"K e ` g I P g \ g
723/$0
+HU]EHUJ
BBBB BBBB BBBB BBBB
BBBB
_ D P B C a r P a7C e D K J ] n u C ] K8n"K8E P ] P ] E E)H r P P B ISa
Yüksek ücret _ b a E%d ] I e I ` g J8 H8P ] J ] E B X a
BBBB BBBB
+LM\HQ )DNW|UOHU
BBBB BBBB
{k|w} ~ |w
Banka’da yüksek statü B P a r n@B"B8I E)B f B r P B ISa ] P K ] C ] ] P ] r E ] P K,I
u r%` g L K,D )K X ]
BBBB
WDUDIÕQGDQ
B \,P a E P a b B8P a r n@BpE)H r P P B8I a u r%` g L K,D P ] \,])q ] r%C)K8I ] D f K E ] H P B X a J K8 P ] E K8P K,I f K8D"E H8I D n@B s
KLM\HQ
BBBB BBBB BBBB BBBB BBBB BBBB BBBB BBBB BBBB
723/$0
IDNW|UOHU
BBBB
DUDVÕQGD
VD\ÕODQ
VRUXGDNL ³\ NVHN FUHW´ IDNW|U QH EX IDNW|U Q PRWLYH HGLFL QLWHOLNWH ROGX÷X
\|Q QGHNL WDUWÕúPDODU J|] |Q QGH EXOXQGXUXODUDN PRWLYH HGLFL IDNW|UOHU
DUDVÕQGD GD \HU YHULOPLúWLU 0DUJHULVRQ V
2. soruda yer alan “Banka’da yüksek statü” ve 16. soruda yer alan
³]DPDQÕ SODQOD\DELOPH |]J UO ÷ ´ IDNW|UOHULQLQ DQNHWL FHYDSOD\DQODU
WDUDIÕQGDQ WDP RODUDN DQODúÕOPDGÕ÷Õ L]OHQLPL HGLQLOGL÷LQGHQ PRWLYH HGLFL YH
KLM\HQ IDNW|U SXDQODUÕ KHVDSODPDODUÕQGD NDSVDP GÕúÕ EÕUDNÕOPDODUÕQD NDUDU YHULOPLúWLU
0RWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|U SXDQODUÕQD LOLúNLQ |OoHN 7DEOR ¶WH
YHULOPLúWLU
7$%/2 027ø9( ('ø&ø 9( +ø-<(1 )$.7g5 38$1/$5,1$ ø/øù.ø1 g/d(. 3XDQ $UDOÕ÷Õ
'H÷HU
31 ve üzeri
Yüksek Puan
DUDVÕ
2OGXNça Yüksek Puan
DUDVÕ
2OGXNoD ' ú N 3XDQ ' ú N 3XDQ
13’ten az
,, %|O P dDOÕúDQODUÕ 2OXPVX] <|QGH (WNLOH\HQ
)DNW|UOHU
Bu bölümde, iú \DúDPÕQGD oDOÕúDQODUÕ ROXPVX] \|QGH HWNLOH\HQ
EDúND ELU GH\LúOH PRWLYDV\RQODUÕQÕ G ú UHQ IDNW|UOHUL |Oomeye yönelik 12 adet
VRUXGDQ ROXúDQ ELU |OoHN \HU DOPDNWDGÕU dDOÕúDQODUGDQ EX IDNW|UOHUGHQ KHU
ELULQLQ RQODUÕ UDKDWVÕ] HWPH GHUHFHVLQL YH IDNW|UOHULQ %DQND¶GD LúOHULQGH QH
GHUHFHGH EXOXQGX÷XQX ¶OL |OoHN ]HULQGH D\UÕ D\UÕ LúDUHWOHPHOHUL LVWHQPLúWLU 5’li |OoHNWH IDNW|UOHULQ UDKDWVÕ] HWPH GHUHFHOHULQL J|VWHUPHN ]HUH HQ D] RUWD
YH HQ oRN G ]H\OHUH GHQN JHOHQ ³KLo UDKDWVÕ] HWPH]´ ³RUWD GHUHFHGH UDKDWVÕ]
HGHU´ YH ³oRN UDKDWVÕ] HGHU´ LIDGHOHUL IDNW|UOHULQ EXOXQPD GHUHFHOHULQL göstermek üzere en az, orta ve en çok düzeylere denk gelen “hiç EXOXQPDPDNWDGÕU´ EXOXQPDNWDGÕU´
PRWLYDV\RQODUÕQÕ
³RUWD
GHUHFHGH
ROXPVX]
\|QGH
LIDGHOHUL
EXOXQPDNWDGÕU´
NXOODQÕOPÕúWÕU
%X
HWNLOHGL÷L
YH
E|O PGH
G ú Q OHQ
³oRN
ID]OD
oDOÕúDQODUÕQ
IDNW|UOHUGHQ
KDQJLOHULQLQ oDOÕúDQODUÕ GDKD oRN UDKDWVÕ] HWWL÷LQLQ YH EXQODUÕQ %DQND¶GD YH\D
oDOÕúDQODUÕQ LúOHULQGH QH GHUHFHGH EXOXQGX÷XQXQ EHOLUOHQPHVL DPDoODQPÕúWÕU ,,, %|O P %DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVL
%DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVL oHUoHYHVLQGH oDOÕúDQODUÕQ LúOHUL YH NHQGLOHUL\OH
LOJLOL DOJÕODUÕ KDNNÕQGD ELOJL HGLQPH\L DPDoOD\DQ EX E|O PGH VRUXGDQ
ROXúDQ ELU |OoHN NXOODQÕOPÕúWÕU gOoH÷LQ JHOLúWLULOPHVLQGH *RUGRQ
V ¶GDQ \DUDUODQÕOPÕúWÕU %DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVL oHúLWOL LKWL\DoODUÕQ ELUH\OHUL
motive etme gücünü vurgulamakta ve özHOOLNOH EDúDUÕ J o YH LOLúNL NXUPD
LKWL\DoODUÕ ]HULQGH GXUPDNWDGÕU
Ölçekte yer alan 1 DUDVÕQGDNL VRUXODU %DúDUÕ øKWL\DFÕ
DUDVÕQGDNL VRUXODU øOLúNL .XUPD øKWL\DFÕ YH DUDVÕQGDNL VRUXODU * o
øKWL\DFÕQÕ |OoPH\H \|QHOLNWLU dDOÕúDQODUGDQ FHYDSODUÕQÕ ¶OL /LNHUW WLSL |OoHN
]HULQGH LúDUHWOHPHOHUL LVWHQPLúWLU gOoHNWH \HU DODQ LIDGHOHU ³NHVLQOLNOH
NDWÕOPÕ\RUXP´ ³SHN NDWÕOPÕ\RUXP´ ³NDUDUVÕ]ÕP´ ³ROGXNoD NDWÕOÕ\RUXP´ YH
³NHVLQOLNOH NDWÕOÕ\RUXP´ úHNOLQGHGLU dDOÕúDQODUÕQ |OoHNWHQ DOGÕNODUÕ SXDQODU
WRSOXODúWÕUÕOPÕú YH KHU ELU VRUX JUXEX LoLQ DOGÕNODUÕ SXDQODU KHVDSODQPÕúWÕU %X
SXDQODUD J|UH %DQND JHQHOLQGH ELULPOHU ED]ÕQGD YH \|QHWLFLOHU LOH oDOÕúDQODU
DUDVÕQGD KDQJL LKWL\DFÕQ |Q SODQD oÕNWÕ÷ÕQÕQ EHOLUOHQPHVLQH oDOÕúÕOPÕúWÕU ,9 %|O P %HNOHQWL 7HRULVL
%HNOHQWL 7HRULVL oHUoHYHVLQGH oDOÕúDQODUÕQ LúOHUL\OH LOJLOL EHNOHQWLOHULQH
GD\DOÕ RODUDN PRWLYDV\RQ G ]H\OHULQL |OoPH\H \|QHOLN EX E|O PGH VRUX
JUXEXQGDQ ROXúDQ ELU |OoHN \HU DOPDNWDGÕU gOoH÷LQ KD]ÕUODQPDVÕQGD
3HWHUVRQ YH 6WHYHQV V ¶GDQ \DUDUODQÕOPÕú YH VRUXODUGD
JHUHNOL J|U OHQ GH÷LúLNOLNOHU \DSÕODUDN %DQND LoLQ X\JXQ KDOH JHWLULOPLúWLU
%HNOHQWL 7HRULVLQH J|UH NLúLQLQ EHNOHQWLOHU DUDoVDOOÕNODU YH GH÷HUOHU
KDNNÕQGDNL G ú QFHOHUL ELUH\GH ELU PRWLYDV\RQ ³J F ´ ROXúWXUPak üzere
SVLNRORMLN EDNÕPGDQ ELUELUOHUL LOH HWNLOHúLP KDOLQGHGLU ³* o´ ELU NLúLQLQ EHOLUOL
bir yönde hareket etme niyetinin kuvvetini temsil eder.
7HRUL\H J|UH KHU NLúLQLQ HOGH HWPHN LVWHGL÷L oHúLWOL VRQXoODU YH EX
VRQXoODUÕQ RQXQ J|] QGH IDUNOÕ GH÷HUOHUL YDUGÕU .LúL HOGH HWPHN LVWHGL÷L
VRQXoODU LOH SHUIRUPDQV G ]H\L DUDVÕQGD ELU DUDoVDOOÕN LOLúNLVL J|UPHNWHGLU
6DGHFH EHOLUOL ELU SHUIRUPDQV G ]H\LQH XODúPDVÕ GXUXPXQGD LVWHGL÷L
VRQXoODUÕ HOGH HGHELOHFH÷LQH LQDQPDNWDGÕU *HUHNOL SHUIRUPDQV G ]H\LQH
XODúPDN LoLQ oDED KDUFDPDVÕ JHUHNWL÷LQL ELOHQ NLúL KDUFDGÕ÷Õ oDEDQÕQ
SHUIRUPDQVD G|Q úHFH÷L NRQXVXQGD ELU EHNOHQWL\H VDKLSWLU %HNOHQWL 7HRULVL
PRWLYDV\RQX YH\D EDúND ELU GH\LúOH J F EX o NDYUDPD ED÷OÕ RODUDN úX
úHNLOGH DoÕNODPDNWDGÕU
0RWLYDV\RQ %HNOHQWL [ $UDoVDOOÕN [ 'H÷HU
$QNHWLQ ,9 E|O P QGH \HU DODQ VRUX JUXEX DOWÕQGD DUDoVDOOÕN LOH
LOJLOL VRUX VRUX JUXEX DOWÕQGD GH÷HU LOH LOJLOL VRUX YH VRUX JUXEX
DOWÕQGD EHNOHQWL LOH LOJLOL VRUX \HU DOPDNWDGÕU <XNDUÕGDNL IRUP O WHPHO
DOÕQDUDN NLúLOHULQ EX VRUXODUD YHUGLNOHUL FHYDSODUD J|UH ³PRWLYDV\RQ SXDQODUÕ´
KHVDSODQPÕúWÕU +HVDSODPDODUOD LOJLOL D\UÕQWÕODU DúD÷ÕGD YHULOPLúWLU
VRUX JUXEX DOWÕQGD \HU DODQ DUDoVDOOÕN LOH LOJLOL VRUX ³LúL NDOLWHOL
\DSPD´ YH ³GDKD ID]OD LúL ELWLUPH´ NULWHUOHULQH GD\DOÕ RODUDN NHUH
WHNUDUODQPÕúWÕU %XUDGD DPDo oDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQ G ]H\OHULQLQ EX
NULWHUH J|UH IDNOÕODúÕS IDUNOÕODúPDGÕ÷ÕQÕ EHOLUOHPHNWLU %X NULWHUOHUOH LOLúNLOHUL J|]
|Q QH DOÕQDUDN VRUX JUXEX DOWÕQGD \HU DODQ VRUXGDQ YH VRUXODU ³LúL
NDOLWHOL \DSPD´ YH VRUXODU LVH ³GDKD ID]OD LúL ELWLUPH´ NULWHUOHULQH GD\DOÕ
KHVDSODPDODUGD NXOODQÕOPÕúWÕU
³øúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHULQH J|UH NLúLOHULQ PRWLYDV\RQ SXDQODUÕ
KHVDSODQÕUNHQ VRUX JUXEXQXQ LON VRUXVX LOH VRUX JUXEXQGD \HU DODQ
VRUX D\QÕ QXPDUDOÕ VRUXODU ELUELUL\OH ROPDN ]HUH oDUSÕOPÕú [ [
YE HOGH HGLOHQ DGHW oDUSÕP VRQXFX WRSODQPÕú YH ¶H E|O QHUHN
RUWDODPDVÕ DOÕQPÕúWÕU VRUX JUXEXQXQ YH VRUXODUÕ WRSODQPÕú YH ¶\H
bölünerek ortalamalarÕ DOÕQPÕúWÕU (OGH HGLOHQ EX RUWDODPD ELUELUOHUL\OH
oDUSÕODUDN KHU ELU oDOÕúDQ LoLQ ³LúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHULQH GD\DOÕ PRWLYDV\RQ
SXDQÕ EXOXQPXúWXU ³'DKD ID]OD LúL ELWLUPH´ NULWHULQH J|UH NLúLOHULQ PRWLYDV\RQ
SXDQODUÕQÕQ KHVDSODPDVÕ LoLQ GH D\QÕ DGÕPODU WHNUDUODQPÕú DQFDN
KHVDSODPDODUGD VRUX JUXEXQXQ DUDVÕ VRUXODUÕ LOH VRUX JUXEXQXQ
YH VRUXODUÕ NXOODQÕOPÕúWÕU
6RQXo RODUDN KHU ELU oDOÕúDQ LoLQ %HNOHQWL 7HRULVL oHUoHYHVLQGH ³LúL
NDOLWHOL \DSPD´ YH ³GDKD ID]OD LúL ELWLUPH´ NULWHUOHULQH J|UH D\UÕ PRWLYDV\RQ
SXDQÕ KHVDSODQPÕúWÕU 'L÷HU E|O POHUGHQ IDUNOÕ RODUDN ¶OL |OoH÷LQ NXOODQÕOGÕ÷Õ bu bölümde; −
VRUX JUXEXQGD ³JHUoHNOHúPH RODVÕOÕ÷ÕQÕ´ J|VWHUPHN ]HUH HQ
D] RUWD YH HQ oRN G ]H\OHUH GHQN JHOHQ ³oRN G ú NW U´ ³RUWD G ]H\GHGLU´ YH “çok yüksektir” ifadeleri,
โ
2. soru grubunda โ รถnem derecesiniโ gรถstermek รผzere HQ D] RUWD
ve en รงok dรผzeylere denk gelen โ รงok az รถnemlidirโ , โ orta derecede รถnemlidirโ ve โ รงok รถnemlidirโ ifadeleri; โ
VRUX JUXEXQGD LVH ยณVร NOร รทร ยด J|VWHUPHN ย ]HUH โ hiรงbir zamanโ ,
ยณED]HQยด ยณVร N Vร Nยด YH ยณKHU ]DPDQยด LIDGHOHUL
NXOODQร OPร รบWร U %X E|Oย PGH KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ SXDQODUร HQ D] YH HQ
oRN GHรทHUOHULQL DODELOPHNWHGLU
9 %|Oย P dDOร รบDQODUร Q รธรบ <DรบDPร \OD รธOJLOL dHรบLWOL .RQXODU
+DNNร QGDNL 'ย รบย QFHOHUL
Bu bรถOย PGH oDOร รบDQODUร Q DรบDรทร GDNL NRQXODU KDNNร QGDNL Gย รบย QFHOHUL
LOH LOJLOL ELOJL HGLQLOPH\H oDOร รบร OPร รบWร U โ
รธรบ WDWPLQL DUDVร VRUXODU
โ
%DรบDUร GXUXPX DUDVร VRUXODU
โ
Motivasyon dรผzeyi, 13. soru,
โ
+DUFDQDQ HPHN PLNWDUร DUDVร VRUXODU
โ
รธVWLID HWPH QL\HWL DUDVร VRUXODU
โ
+DUFDQDQ ]DPDQ DUDVร VRUXODU
โ
5DV\RQHO NDUDU YHUPH DUDVร VRUXODU
ยถOL |OoHรทLQ NXOODQร OGร รทร EX E|Oย PGH |OoHNWHNL LIDGHOHU VRUX JUXSODUร QD
J|UH IDUNOร Oร N J|VWHUPHNWHGLU +DUFDQDQ ]DPDQOD LOJLOL DUDVร VRUXODUGD
oDOร รบDQODUร Q KDUFDGร NODUร ]DPDQD LOLรบNLQ \ย ]GHOHULQL YHULOHQ ERรบOXNODUD
\D]PDODUร LVWHQPLรบWLU
9, %|Oย P .LรบLVHO %LOJLOHU %X E|Oย PGH oDOร รบDQODUร Q NLรบLVHO ELOJLOHULQH \|QHOLN VRUXODUD \HU
YHULOPLรบWLU dDOร รบDQODUD JHQHO Pย Gย UOย NOHUL XQYDQODUร \DรบODUร FLQVL\HWOHUL
|รทUHQLP GXUXPODUร %DQNDยถGDNL KL]PHW Vย UHOHUL YH EXOXQGXNODUร XQYDQGDNL
Nร GHPOHUL LOH LOJLOL ELOJLOHU VRUXOPXรบWXU &LQVL\HW YH |รทUHQLP GXUXPX LOH LOJLOL
VRUXODU VHoPHOL GLรทHU VRUXODU LVH Doร N XoOXGXU 3LORW 8\JXODPD 2OXรบWXrulan
anket
formunun
รถncelikle
elektronik
ortamda
X\JXODQPDVร SODQODQPร รบ YH EX DPDoOD ([FHO SURJUDPร QGD IRUPXQ HOHNWURQLN
ELU YHUVL\RQX KD]ร UODQPร รบWร U 3LORW X\JXODPD \DSร OPDVร DPDFร \OD KD]ร UODQDQ
IRUP HOHNWURQLN SRVWD \ROX\OD รธQVDQ .D\QDNODUร *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQGH oDOร รบDQ
NLรบL\H \ROODQPร รบ YH NHQGLOHULQGHQ DQNHWL FHYDSODQGร UPDODUร LVWHQPLรบWLU
(OHNWURQLN RUWDPGD DQNHWL FHYDSODQGร UDQODUร Q NLPOLNOHULQLQ EHOOL ROPDPDVร LoLQ
oDOร รบDQODUร Q DQNHWOHUL YHUL WDEDQร QD GRรทUXGDQ ND\GHGHELOGLNOHUL ELU
SURJUDPGDQ \DUDUODQร OPร รบWร U %X SURJUDP DQNHWOHULQ YHUL WDEDQร QD UDVWJHOH
รบHNLOGH ย UHWLOPLรบ QXPDUDODU DOWร QGD ND\GHGLOPHVLQH LPNDQ YHUPLรบ YH DQNHWL
FHYDSOD\DQODUร Q NLPOLNOHULQLQ JL]OL WXWXOPDVร VDรทODQPร รบWร U
รธQVDQ .D\QDNODUร *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQGH J|QGHULOHQ DQNHWWHQ
WDQHVL JHUL G|QPย รบWย U *HUHN DQNHWL GROGXUXUNHQ oDOร รบDQODUร Q VRUGXNODUร
VRUXODU JHUHNVH DQNHW FHYDSODUร Qร Q DQDOL]L VRQXFX HOGH HGLOHQ EXOJXODU
GHรทHUOHQGLULOHUHN \HWHULQFH DQODรบร Oร U ROPDGร รทร Gย รบย Qย OHQ VRUXODUร Q ELU Nร VPร
IRUPGDQ oร NDUร OPร รบ JHUL\H NDODQODU ย ]HULQGH GHรทLรบLNOLNOHU \DSร ODUDN DQNHW
IRUPXQD VRQ รบHNOL YHULOPLรบWLU $QNHW JHQHO Pย Gย UOย N oDOร รบDQODUร QD WHNUDU
X\JXODQPร รบ YH \HWHUOL QLWHOLNWH ROGXรทX Gย รบย Qย OHQ DGHW DQNHWLQ รธQVDQ
.D\QDNODUร
*HQHO
0ย Gย UOย รทย ยถQย
NXOODQร OPDVร QD NDUDU YHULOPLรบWLU
WHPVLO
HWPHN
ย ]HUH
DUDรบWร UPDGD
(OHNWURQLN RUWDPGD KD]ร UODQDQ DQNHW GRV\DVร VRUXODUD EDรทOร oRN
VD\ร GD OLQN LoHUPHVL QHGHQL\OH Eย \ย N ELU ER\XWD XODรบPร รบ YH EXQD EDรทOร RODUDN
NLรบLVHO ELOJLVD\DUODUGD Doร OPDVร QGD YH YHUL WDEDQร QD ND\GHGLOPHVLQGH VRUXQODU
\DรบDQPร รบWร U Bu durum gรถz รถnรผnde bulundurularak anketin elektronik
RUWDPGD X\JXODQPDVร QGDQ YD]JHoLOPLรบWLU
$QNHW )RUPXQXQ 'Dรทร Wร OPDVร YH 7RSODQPDVร 6RQ รบHNOLQL DODQ DQNHW IRUPX oRรทDOWร OPร รบ YH ELULPOHUH oDOร รบDQ VD\ร ODUร
LOH RUDQWร Oร ROPDN ย ]HUH GDรทร Wร OPร รบWร U 'Dรทร WPD LรบOHPL Vร UDVร QGD ELULP
\|QHWLFLOHUL YH oDOร รบDQODUOD J|Uย รบย OHUHN DQNHWLQ DPDFร DQODWร OPร รบ YH DQNHWH
YHULOHQ
FHYDSODUร Q
NHVLQOLNOH JL]OL WXWXODFDรทร WHNUDU YXUJXODQPร รบWร U
Yรถneticiler oDOร รบDQODU NDUรบร ODรบWร UPDVร Qร Q \DSร ODELOPHVL LoLQ KHU JHQHO
mรผdรผrlรผktH JHQHO Pย Gย U YH HQ D] JHQHO Pย Gย U \DUGร PFร Vร \OD KHU
Pย Gย UOย NWH Pย Gย U YH HQ D] Pย Gย U \DUGร PFร Vร QD DQNHW YHULOPHVL JHUL\H
NDODQ DQNHWOHULQ Pย Gย UOย NOHUGH EXOXQDQ XQYDQODUD RUDQVDO RODUDN GDรทร Wร OPDVร
VDรทODQPร รบWร U $QNHWOHULQ ELULPOHUH GDรทร Wร OPDVร QD EHOLUOHQHQ ELU WDNYLP
LoHULVLQGH \ร Oร 1LVDQ D\ร RUWDVร QGD EDรบODQPร รบ YH GDรทร Wร ODQ Wย P DQNHWOHULQ
WRSODQPDVร \DNODรบร N KDIWD Vย UPย รบWย U %X Vย UH LoHULVLQGH oDOร รบDQODUD DQNHWOH
LOJLOL VRUXODUร Qร FHYDSODQGร UPDN VXUHWL\OH \DUGร PFร ROXQPXรบWXU 9HULOHULQ $QDOL]L YH <RUXPODQPDVร
$QNHWOHUH LOLรบNLQ YHULOHULQ LVWDWLVWLNVHO DQDOL]OHULQLQ \DSร OPDVร QGD 6366
SURJUDPร QGDQ \DUDUODQร OPร รบWร U 9HULOHU VD\ร VDO RODUDN NRGODQร S
GHรทLรบNHQOHUH J|UH WRSOXODรบWร Uร OGร NWDQ VRQUD SURJUDPD DNWDUร OPร รบWร U
รธVWDWLVWLNVHO DQDOL]OHU RODUDN Jย YHQLUOLN DQDOL]L IUHNDQV GDรทร Oร PODUร
RUWDODPDODU LNLOL NDUรบร ODรบWร UPD W WHVWL $1&29$ $129$ NRUHODV\RQ YH
UHJUHV\RQ WHNQLNOHUL X\JXODQPร รบWร U
hdh1&h %g/h0 %8/*8/$5 9( <2580 %X E|Oย PGH J|Uย รบPH YH DQNHW IRUPX \ROX\OD WRSODQDQ YHULOHULQ
LVWDWLVWLNVHO DQDOL]L VRQXFX HOGH HGLOHQ EXOJXODU \HU DOPDNWDGร U *|Uย รบPH )RUPXQD รธOLรบNLQ %XOJXODU
*|Uย รบPH IRUPXQGDQ HOGH HGLOHQ EXOJXODU DรบDรทร GD |]HWOHQPLรบWLU ยณ0RWLYDV\RQ WHULPL VL]H QH LIDGH HWPHNWHGLU"ยด รบHNOLQGHNL VRUX\D
YHULOHQ FHYDSODUGD |QH oร NDQ NDYUDPODU \DSร ODQ LรบL VHYPHN LรบWHQ GR\XP
VDรทODPDN LรบH NDUรบร GX\XODQ LVWHN YH Jย Gย OHQPH EDรบNDODUร Qร oDOร รบPDN
DPDFร \OD LVWHNOHQGLUPHN \|QHOWPHN YH WHรบYLN HWPHNWLU
ยณ%DQNDยถGD LรบLQL]L \DSDUNHQ VL]L ROXPOX YH ROXPVX] \|QGH PRWLYH HGHQ faktรถrler nelerdir ve EX IDNW|UOHU รบX DQNL oDOร รบPD RUWDPร Qร ]GD PHYFXW PXGXU"ยด
รบHNOLQGHNL VRUX\D YHULOHQ FHYDSODUร Q %DQND LQVDQ LOLรบNLOHUL YH Lรบ LOH LOJLOL
ROPDN ย ]HUH ย o EDรบOร N DOWร QGD WRSODQDELOHFHรทL J|Uย OPย รบWย U
%DQND LOH LOJLOL RODQODU dDOร รบDQODU 7&0%ยถQLQ ย ONH HNRQRPLVLQGH
R\QDGร รทร URO QHGHQL\OH VDKLS ROGXรทX |QHPLQ YH WRSOXP LoLQGHNL VD\Jร Q
NRQXPXQXQ PRWLYDV\RQODUร Qร ROXPOX \|QGH HWNLOH\HQ HQ |QHPOL IDNW|UOHULQ
EDรบร QGD JHOGLรทLQL GLOH JHWLUPLรบOHU YH %DQNDยถQร Q ELU SDUoDVร ROPDNWDQ PXWOXOXN
GX\GXNODUร Qร EHOLUWPLรบOHUGLU %DQNDยถQร Q VDรทODGร รทร PDGGL YH VRV\DO RODQDNODUร Q
oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQODUร Qร GRรทUXGDQ HWNLOHGLรทL J|]OHPOHQHQ GLรทHU ELU
EXOJXGXU
รธQVDQ LOLรบNLOHUL LOH LOJLOL RODQODU dDOร รบDQODU \|QHWLFLOHU oDOร รบPD
DUNDGDรบODUร YH DVWODU LOH RODQ LOLรบNLOHULQLQ PRWLYDV\RQODUร ย ]HULQGH Eย \ย N HWNLVL
ROGXรทXQX YXUJXODPร รบODUGร U dDOร รบDQODU \|QHWLFLOHULQGHQ NHQGLOHULQH NDUรบร
ROXPOX WXWXP YH GDYUDQร รบODU VHUJLOHPHOHULQL DQOD\ร รบOร ROPDODUร Qร HรบLW รบHNLOGH
GDYUDQPDODUÕQÕ J|U úOHULQH GH÷HU YHUHUHN RUWDNODúD NDUDU DOPDODUÕQÕ
NHQGLOHULQH GDKD ID]OD LQLVL\DWLI YH VRUXPOXOXN YHUPHOHULQL SHUIRUPDQVODUÕQÕ
REMHNWLI NULWHUOHUH J|UH GH÷HUOHQGLUHUHN |G OOHQGLUPHOHULQL JHULELOGLULPGH
EXOXQPDODUÕQÕ YH KDN HWWLNOHULQGH WDNGLU HWPHOHULQL EHNOHPHNWHGLUOHU
dDOÕúDQODUÕQ E \ N ELU oR÷XQOX÷X L\L LQVDQ LOLúNLOHULQLQ EXOXQGX÷X KX]XUOX ELU
oDOÕúPD RUWDPÕQÕQ NHQGLOHUL LoLQ HQ |QHPOL PRWLYDV\RQ ND\QDNODUÕQGDQ ELUL
ROGX÷X \|Q QGH J|U ú ELOGLUPLúOHUGLU
øú LOH LOJLOL RODQODU dDOÕúDQODU LúOHULQLQ DQODPOÕ ROPDVÕ
EDúNDODUÕQD ID\GD VD÷ODPDVÕ JHOLúWLULFL ROPDVÕ VDKLS ROGXNODUÕ W P ELOJLOHUL
NXOODQPDODUÕQD IÕUVDW WDQÕPDVÕ YH NHQGLOHULQL WDWPLQ HWPHVL EHNOHQWLVL LoLQGH
ROGXNODUÕQÕ EHOLUWPLúOHUGLU dDOÕúDQODUÕQ ELU GL÷HU EHNOHQWLVL GH LúOHULQL DUDo
JHUHo YH GRQDQÕPÕQ \HWHUOL ROGX÷X X\JXQ IL]LNVHO úDUWODUD VDKLS
KDYDODQGÕUPD D\GÕQODWPD J U OW HUJRQRPL YE ELU oDOÕúPD RUWDPÕ LoLQGH
\DSDELOPHNWLU
%DQND SHUVRQHOLQLQ PRWLYDV\RQX EX IDNW|UOHULQ oDOÕúPD RUWDPODUÕQGD
EXOXQXS EXOXQPDPDVÕQD J|UH ROXPOX \D GD ROXPVX] \|QGH HWNLOHQPHNWHGLU
dDOÕúPDN LoLQ \HWHUOL PRWLYDV\RQD VDKLS ROXS ROPDGÕNODUÕ VRUXOGX÷XQGD
oDOÕúDQODUÕQ ¶L \HWHUOL PRWLYDV\RQD VDKLS ROGXNODUÕQÕ ¶L PRWLYDV\RQODUÕQÕQ \HWHUVL] ROGX÷XQX EHOLUWLUNHQ ¶L LVH EX NRQXGD NHVLQ
ELU J|U ú EHOLUWPHPLúWLU
³øúLQL]L \DSDUNHQ \|QHWLFLOHULQL] oDOÕúPD DUNDGDúODUÕQÕ] YH LúLQL]LQ
LoHUL÷L VL]L PRWLYH HGL\RU PX"´ úHNOLQGHNL VRUX\D YHULOHQ FHYDSODUD LOLúNLQ
\ ]GHOHU 7DEOR ¶GH J|VWHULOPHNWHGLU <|QHWLFLOHU oDOÕúPD DUNDGDúODUÕ YH
LúLQ LoHUL÷LQLQ oDOÕúDQODUÕ PRWLYH HWPH \ ]GHOHUL VÕUDVÕ\OD YH % 71’dir. 7$%/2 <g1(7ø&ø/(5 d$/,ù0$ $5.$'$ù/$5, 9( øùø1 ød(5øöø1ø1 d$/,ù$1/$5, 027ø9( (70( <h='(/(5ø1ø *g67(5ø5 7$%/2
Yöneticiler
øúLQ LoHUL÷L
dDOÕúPD DUNDGDúODUÕ
0RWLYH HGL\RU 0RWLYH HWPL\RU
)LNULP \RN
dDOร รบPDN LoLQ \HWHUOL PRWLYDV\RQD VDKLS ROPDGร NODUร Qร EH\DQ HGHQ
oDOร รบDQODUD ยณQHGHQ %DQNDยถGDQ D\Uร ODUDN EDรบND ELU \HUGH oDOร รบPD\ร
Gย รบย QPHGLNOHULยด VRUXOGXรทXQGD oDOร รบDQODUร Q WDPDPร QD \DNร Q ELU E|Oย Pย Lรบ
Jย YHQFHVLQH VDKLS ROPDQร Q NHQGLOHUL LoLQ |QHPOL ROGXรทXQX %DQNDยถQร Q
VDรทODGร รทร PDGGL YH VRV\DO RODQDNODU LOH HPHNOLOLN NRรบXOODUร Qร Q GLรทHU ELUoRN
NXUXPD Nร \DVOD GDKD L\L ROGXรทXQX EX QHGHQOH D\Uร OPD\ร Gย รบย QPHGLNOHULQL
EHOLUWPLรบOHUGLU 7&0% JLEL VD\Jร Q ELU |UJย WWH oDOร รบร \RU ROPDQร Q LรบOHULQL
VHYPHOHULQLQ YH GLรทHU oDOร รบDQODUOD L\L LOLรบNLOHU LoLQGH ROPDODUร Qร Q NDUDUODUร QGD
HWNLOL ROGXรทXQX GLOH JHWLUHQ EX oDOร รบDQODUGDQ ELU E|Oย Pย LOHULGH NHQGLOHULQL
PRWLYH HGHFHN NRรบXOODUร Q ROXรบDFDรทร NRQXVXQGD L\LPVHU ROGXNODUร Qร
YXUJXODPร รบODUGร U
dDOร รบDQODUร Q ยณ%DQNDยถGD VL]L JHQHO DQODPGD PXWOX YH PXWVX] HGHQ
IDNW|UOHUL EHOLUWLQL]ยด รบHNOLQGHNL VRUX\D YHUGLNOHUL FHYDSODU LรบOHULQL
\DSDUODUNHQ oDOร รบDQODUร ROXPOX YH ROXPVX] \|QGH PRWLYH HGHQ IDNW|UOHULQ
VRUXOGXรทX VRUX\D YHUGLNOHUL FHYDSODUOD EHQ]HU QLWHOLN WDรบร PDNWDGร U 'LรทHU
WDUDIWDQ oDOร รบDQODUร Q NHQGLOHULQL PXWOX HGHQ IDNW|UOHUH YHUGLNOHUL IDUNOร
FHYDSODUD |UQHN RODUDN %DQNDยถQร Q oDOร รบDQODUD VDรทODGร รทร \XUW LoL \XUW Gร รบร
OLVDQVย VWย YH PHVOHN LoL HรทLWLP RODQDNODUร %DQNDยถGDNL LQVDQ YH NLรบLOHU DUDVร
LOLรบNL NDOLWHVLQLQ \ย NVHNOLรทL %DQNDยถQร Q VDKLS ROGXรทX NXUXP Nย OWย Uย YH HVNL\H
Nร \DVOD DUWDQ WHNQRORML NXOODQร Pร ELOJLVD\DUODรบPD รธQWHUQHW H SRVWD PRGHUQ
Eย UR PDNLQHOHUL YE GROD\ร Vร \OD oDOร รบPD รบDUWODUร QGDNL L\LOHรบPH VD\ร ODELOLU
dDOร รบDQODUร Q NHQGLOHULQL PXWVX] HGHQ IDNW|UOHUH YHUGLNOHUL FHYDSODUGDQ
|QH oร NDQODUD |UQHN RODUDN ED]ร LรบOHULQ \ย Uย Wย OPHVL Vร UDVร QGD RUWD\D oร NDQ
YHULPVL] YH HWNLQOLNWHQ X]DN X\JXODPDODU %DQNDยถQร Q Eย URNUDWLN \DSร Vร %DQND
ELULPOHUL DUDVร QGDNL LOHWLรบLP HNVLNOLรทL oDOร รบDQODUร Q DOGร NODUร HรทLWLPH X\JXQ
ROPD\DQ ELULPOHUGH oDOร รบPDODUร SHUIRUPDQV GHรทHUOHQGLUPHVLQLQ REMHNWLI
NULWHUOHUH J|UH \DSร OPDPDVร YH EXQXQ VRQXFXQGD |GHQHN EDVDPDรทร
DOร QPDPDVร \ย NVHOWLOHUHN \DSร ODQ DWDPDODUร Q NLรบLOHULQ \HWNLQOLรทL Gร รบร QGD
NULWHUOHULQ |Q SODQD oร NPDVร QHGHQL\OH DGLO ROPDPDVร YH ED]ร GXUXPODUGD WHUIL
HGHELOPHN LoLQ oRN X]XQ Vย UH EHNOHPHN ]RUXQGD NDOร QPDVร oDOร รบDQODU
DUDVร QGD Iร UVDW HรบLWVL]OLรทL \DUDWร OPDVร %DQNDยถGDNL PDGGL YH VRV\DO RODQDNODUร Q
HVNL\H YH GLรทHU NDPX NXUXPODUร QD Nร \DVOD D]DOPDVร VD\ร ODELOLU
ยณ%DQNDยถGD LรบOHUL\OH LOJLOL RODUDN NHQGLOHULQL HQ PXWOX YH HQ PXWVX] HGHQ
ROD\ODUยด VRUXOGXรทXQGD oDOร รบDQODUร Q |UQHN YHUPHNWH Jย oOย N oHNWLNOHUL YH EHOLUOL
ROD\ODUร |UQHN J|VWHUPHN \HULQH JHQHOOHPHOHU \DSPD\ร WHUFLK HWWLNOHUL
J|]OHQPLรบWLU %X JHQHOOHPHOHUH J|UH oDOร รบDQODUร Hn mutlu eden faktรถrler;
HรทLWLPOHULQH X\JXQ VHYGLNOHUL NHQGLOHULQL JHOLรบWLUPHOHULQH RODQDN VDรทOD\DQ YH
WDWPLQ HGHQ ELU LรบH VDKLS ROPDN J|UHYOHULQL EDรบDUร LOH \HULQH JHWLUPHN YH
EXQXQ NDUรบร Oร รทร QGD WDNGLU HGLOLS |Gย OOHQGLULOPHN oDOร รบPDODUร LOH EDรบNDODUร QD
ID\GD VDรทODPDN \|QHWLFLOHUL oDOร รบPD DUNDGDรบODUร YH DVWODUร LOH L\L LOLรบNLOHULQLQ
ROGXรทX KX]XUOX YH KHU Doร GDQ HรบLWOLN LONHVLQH GD\DOร ELU RUWDPGD oDOร รบPDNWร U
%X IDNW|UOHULQ VDรทODQDPDPDVร GXUXPXQGD oDOร รบDQODU PXWVX] ROPDNWDGร UODU
ยณ*HOHFHN \ร OODUGD %DQNDยถGD รบX DQGD EXOXQGXรทXQX] J|UHYGHQ GDKD
ย VW ELU J|UHYH \ย NVHOPH NRQXVXQGDNL EHNOHQWLOHULQL] QHOHUGLU"ยด รบHNOLQGHNL
VRUX NDUรบร Vร QGD oDOร รบDQODUร Q ยถย ROXPOX ยถX LVH ROXPVX] EHNOHQWL
LoLQGH ROGXNODUร Qร ยถVร LVH ILNLUOHUL ROPDGร รทร Qร EH\DQ HWPLรบWLU
dDOร รบDQODUร Q Eย \ย N ELU E|Oย Pย ยณPHVOHNL DPDoODUร Qร Qยด LรบOHULQL GDKD
YHULPOL ELU รบHNLOGH \DSDELOPHN ย ]HUH NHQGLOHULQL KHP WHRULN KHP GH SUDWLN
Doร GDQ JHOLรบWLUPHN YH VDKLS ROGXNODUร Wย P SRWDQVL\HOL NXOODQDUDN KHP
ELULPOHULQH KHP GH %DQNDยถ\D GDKD ID\GDOร ROPDN ROGXรทXQX EHOLUWPLรบWLU
dDOร รบDQODUร Q ยณNLรบLVHO DPDoODUร QGDยด LVH DLOHOHUL LOH ELUOLNWH GDKD YDNLW
JHoLUPHN YH RQODUD GDKD L\L ELU JHOHFHN VDรทODPDN |Q SODQD oร NPDNWDGร U รธOJL
DODQODUร QD GDKD ID]OD ]DPDQ D\ร UPDN YH VRV\DO YH Nย OWย UHO HWNLQOLNOHUH GDKD
ID]OD NDWร OPDN GLรทHU NLรบLVHO DPDoODU DUDVร QGD VD\ร ODELOLU
dDOร รบDQODU \DSร ODQ J|Uย รบPHOHUH oRN ROXPOX ELU รบHNLOGH \DNODรบPร รบ YH
%DQNDยถGD PRWLYDV\RQ NRQXVXQGD ELU oDOร รบPD \DSร OPDVร GROD\ร Vร \OD GX\GXNODUร
PHPQXQL\HWL GLOH JHWLUPLรบOHUGLU dDOร รบDQODU PRWLYDV\RQXQ NHQdileri iรงin
|QHPLQL YXUJXODPร รบ \|QHWLFLOHUGHQ EX NRQXGD GDKD GX\DUOร ROPDODUร Qร
EHNOHGLNOHULQL YH EDรบWD \|QHWLFLOHU ROPDN ย ]HUH %DQND SHUVRQHOLQH PRWLYDV\RQ
NRQXVXQGD HรทLWLP YHULOPHVL JHUHNWLรทLQL EHOLUWPLรบOHUGLU
$QNHW )RUPXQD รธOLรบNLQ %XOJXODU Bu bรถlรผmde anket formu yoluyla toplanan verilerin istatistiksel analizi
VRQXFX HOGH HGLOHQ EXOJXODU DQNHW E|Oย POHUL LWLEDUL\OH YHULOPLรบWLU $QNHWLQ
JHQHOLQH ร รบร N WXWPDN DPDFร \OD DQNHW IRUPXQGD NXOODQร ODQ |OoHNOHULQ Jย YHQLUOLN
dรผzeylerine ve VI. bรถlรผmde yer alDQ NLรบLVHO ELOJLOHUH LOLรบNLQ EXOJXODUD |QFHOLN
YHULOPLรบWLU
*ย YHQLUOLN 'ย ]H\OHULQH รธOLรบNLQ %XOJXODU 7DEOR ยถGH DQNHWWH \HU DODQ WHRUL YH oHรบLWOL NRQXODUD \|QHOLN
|OoHNOHU LoLQ Jย YHQLUOLN &URQEDFK $OID NDWVD\ร ODUร YHULOPLรบWLU $QNHWL ROXรบWXUDQ
รถOoHNOHULQ Jย YHQLUOLN NDWVD\ร ODUร Qร Q EDรบDUร LKWL\DFร YH LVWLID HWPH QL\HWL
|OoHNOHUL KDULFLQGH YH ย ]HULQGH ROPDVร QHGHQL\OH DQNHWLQ JHQHO RODUDN Lo
WXWDUOร Oร รทD VDKLS ROGXรทX V|\OHQHELOLU %DรบDUร LKWL\DFร YH LVWLID HWPH QL\HWLQH
yรถnelik รถlรงeklerde alfa NDWVD\ร Vร Qร Q Gย รบย N oร NPDVร Qร Q Nร VPHQ EX |OoHNOHUGH
\HU DODQ VRUX VD\ร Vร Qร Q D] ROPDVร QGDQ ND\QDNODQGร รทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU
7$%/2 *h9(1รธ5/รธ. 'h=(</(5รธ1รธ *g67(5(1 &521%$&+ $/3+$ .$76$<,/$5, 7HRULOHUH YH .RQXODUD *|UH gOoHNOHU
ร ift faktรถr 7HRULVL Motive edici faktรถrler (verilen รถnem derecesine gรถre) Hijyen faktรถrler (verilen รถnem derecesine gรถre) %DรบDUร รธKWL\DFร 7HRULVL %DรบDUร LKWL\DFร รธOLรบNL NXUPD LKWL\DFร *ย o LKWL\DFร %HNOHQWL 7HRULVL $UDoVDOOร N LรบL NDOLWHOL \DSPD $UDoVDOOร N GDKD ID]OD LรบL ELWLUPH 'HรทHU %HNOHQWL .RQXODU Motivasyonu olumsuz yรถnde etkileyen faktรถrler รธรบ WDWPLQL %DรบDUร GXUXPX (PHN 0LNWDUร รธVWLID HWPH QL\HWL 5DV\RQHO NDUDU YHUPH
$OSKD .DWVD\ร Vร
9, %|O P .LúLVHO %LOJLOHUH øOLúNLQ %XOJXODU gUQHNOHPLQ \Dú FLQVL\HW H÷LWLP GXUXPX KL]PHW V UHVL YH EXOXQXODQ
XQYDQGDNL NÕGHPH J|UH GD÷ÕOÕPÕ 7DEOR ¶WH J|VWHULOPLúWLU
7$%/2 $1.(7ø <$1,7/$<$1/$5,1 <$ù &ø16ø<(7 (öø7ø0 '85808 +ø=0(7 6h5(6ø 9( %8/818/$1 819$1'$.ø .,'(0( *g5( '$ö,/,0,
% ,
¢ ¡ £)¤¦¥ § £ ¨ © ª )® ¯ °) ¢¡ £)¤¢£ ± £)² ª °)°)¯ ° ´z¡ £)¤¢£ ± £)² ª ¬ ³)¯ ¬ ®¢¡ £)¤¢£ ± £)² ª ¬ ¶)¯ °z¡ £)¤¢£ ± £)² ª 7¬%¡ £)¤¦¥ §c·7¸ § ± ¹ ½ § ¥ £ ¾ ² ª ¸
« «7³ ¬ µ ¬ « ® µ µ ¶ «7°
¬ ¬ « ® « ¶ ¬ °7¬ ´ « ¶ ® « ¶
¿ £)À ª Á Â8± Ãħ à ½ § ¥ £ ¾ ² ª ¸
°)® ° ´ ¶
¬ ´ ³ ¬ ´ «
Ì ¹ ²7§ ¥)§%À)§ Á Í ¹ Î Ã7Ï ¨ Ð Ñ ª Ã Ò Ó ± §)© ¹ ÔÕ¯ ¢¥)§)¡ £¢¬ ¡ ª ¨ ¨ ª à ½ § ¥ £ ¾ ² ª ¸
° ³ « 7« ° ´ «7³)® ¬
® ° ¬ ¬ ¶ ) ³ ³ µ
Þ Æ ß ÙcÊ)Ë º à á à
³ ¯ ¢¡ ª ¨ £ ± £)² ª ®)¯ «7³z¡ ª ¨ £ ± £ ² ª «)« ¯ «7 z¡ ª ¨ £ ± £ ² ª «Ý® ¯ ³z¡ ª ¨ £ ± £ ² ª « ¯ z¡ ª ¨ £ ± £ ² ª )® ¯ ° ³z¡ ª ¨ £ ± £ ² ª ° «k¡ ª ¨Ä¥)§ ·7¸ § ± ¹ ½ § ¥ £ ¾ ² ª ¸
µ « ® ° «Ý¬ « «7³)® ° « « ¶
«Ý® µ «Ý ´ «)« ³ ´ ° ) ³ ® ¬ ³ «
â Ü á Ü Ç Ü á » ÇQãwÇ)ä » Ç å » æ Æ ç à å Ê Ù è
³ ¯ ¢¡ ª ¨ £ ± £)² ª ®)¯ «7³z¡ ª ¨ £ ± £ ² ª «)« ¯ «7 z¡ ª ¨ £ ± £)² ª «Ý® ¯ ³z¡ ª ¨ £ ± £ ² ª «k¡ ª ¨Ä¥)§ ·7¸ § ± ¹ ½ § ¥ £ ¾ ² ª ¸
° ¬ ® ¬ ® ¬ ®
¶ « µ «)« « ³ « ´
ºw» ¼
ÅkÆ Ç)È Æ É)Ê)Ë
Ö¦× Ø Ê Ç Æ ÙÛÚwÜ Ø Ü Ù@Ü
Üniversite/Yüksek Okul Yüksek lisans/Doktora
éèêcë ì í%î
$QNHWL FHYDSOD\DQODUÕQ \Dú RUWDODPDVÕ ¶W U $QNHWL FHYDSOD\DQODU
\Dú JUXSODUÕ LWLEDUL\OH LQFHOHQGL÷LQGH \Dú DUDVÕ JUXEXQ ¶OXN SD\OD
LON VÕUDGD \HU DOGÕ÷Õ EXQX ¶OÕN SD\OD \Dú DUDVÕ JUXEXQ YH
¶OÕN SD\OD \Dú DUDVÕ JUXEXQ L]OHGL÷L J|U OHELOLU $QNHWL
FHYDSOD\DQODUÕQ ¶ \Dú YH ]HUL JUXED JLUPHNWHGLU
$QNHWL FHYDSOD\DQODUร Q FLQVL\HWH J|UH GDรทร Oร Pร NDGร Q
HUNHN YH FHYDSVร ] รบHNOLQGHGLU %XQD J|UH NDGร Q YH HUNHNOHU
DUDVร QGD GHQJHOL ELU GDรทร Oร Pร Q ROGXรทX V|\OHQHELOLU gรทUHQLP
GXUXPXQD
J|UH
GDรทร Oร P
รบX
รบHNLOGHGLU
$QNHWL
FHYDSOD\DQODUร Q ยถL ย QLYHUVLWH YH\D \ย NVHN RNXO PH]XQXGXU ยถVL
yรผksek lisans veya dRNWRUD GHUHFHVLQH VDKLSWLU ยถย LVH Doร N|รทUHWLP
PH]XQXGXU YH\D KDOHQ Doร N|รทUHWLPH GHYDP HWPHNWHGLU $oร N|รทUHWLPOH LOLรบLรทL
ROGXรทXQX EH\DQ HGHQ NLรบLGHQ WDQHVL KDOHQ HรทLWLPOHULQH GHYDP
HWWLNOHULQL EH\DQ HWPLรบOHUGLU
+L]PHW Vย UHVLQH J|UH GDรทร Oร PD EDNร OGร รทร QGD DQNHWL FHYDSOD\DQODUร Q
% 30โ unun 16 20, % 22โ sinin ise 21 KL]PHW \ร Oร JUXSODUร QGD \HU DOGร รทร
J|Uย OPHNWHGLU %DรบND ELU GH\LรบOH DQNHWL FHYDSOD\DQODUร Q ยถVLQLQ \ร O YH
ย ]HULQGH KL]PHWL EXOXQPDNWDGร U
$QNHWL FHYDSOD\DQODUร Q EXOXQGXNODUร XQYDQGDNL Nร GHPOHULQH J|UH
GDรทร Oร Pร LQFHOHQGLรทLQGH ยถVLQLQ \ร O DUDVร QGD ยถLQLQ \ร O
DUDVร QGD ยถLQLQ LVH \ร O DUDVร QGD Nร GHPH VDKLS ROGXNODUร
gรถrรผlmektedir.
, %|Oย P dLIW IDNW|U 7HRULVLQH รธOLรบNLQ %XOJXODU 0RWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|UOHULQ oDOร รบDQODU LoLQ ยณ|QHP GHUHFHVLยดQH
J|UH |UQHNOHPLQ PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|U SXDQร RUWDODPDODUร KHVDSODQPร รบ
ROXS 7DEOR ยถWH J|VWHULOPLรบWLU
7$%/2 )$.7g5/(5รธ1 d$/,รน$1/$5 รธdรธ1 g1(0 '(5(&(6รธ1( *g5( 027รธ9( ('รธ&รธ 9( +รธ-<(1 )$.7g5 38$1/$5,1$ $รธ7 %(7รธ06(/ รธ67$7รธ67รธ./(5
ย
รฏ ย รฏ ย รฐ ย รฑ,ย mรฒ ย %ย รฒ)รณ ย 8รฒ
รช } รดSรต8รถ รต8รทxรต
{รจรด ย ย { รต,รธ,รทxรต
ย รน รถ รบ รปcรถ รผ ย รฝ,ย รพ รฟw} ย รช } รดSรต8รถ รต8รทxรต ย รป รฌ
รฎ |8รด รบ ย รฏ ย รบ รบ รต รฒ รดย รฟw} รซ ~ รต ย
รบ 8ย ย 8รต รฒ รดSรฟรจ} รซ ~ รต ย
Buna gรถre รถrneklemin motive edici faktรถr puaQร RUWDODPDVร
g/d KLM\HQ IDNW|U SXDQร RUWDODPDVร LVH g/d ยถGLU
gOoHรทH J|UH SXDQ YH ย ]HULVLQLQ \ย NVHN SXDQ VD\ร OGร รทร YH ELU oDOร รบDQร Q
PDNVLPXP SXDQ DODELOHFHรทL Gย รบย Qย OGย รทย QGH PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|U
SXDQODUร Qร Q oRN \ย NVHN oร NWร รทร YH ELUELULQH oRN \DNร Q ROGXรทX V|\OHQHELOLU %X
oDOร รบDQODUร Q KHP PRWLYH HGLFL KHP GH KLM\HQ IDNW|UOHUH oRN |QHP YHUGLNOHULQL
YH EXQODUร HรบLW GHรทHUGH J|UGย NOHULQL J|VWHUPHNWHGLU
0RWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|UOHULQ oDOร รบDQODU LoLQ |QHP GHUHFHVLQL
ELOPHN NDGDU oDOร รบDQODUร Q EX IDNW|UOHULQ NHQGLOHULQH ยณQH NDGDU VDรทODQGร รทร ยด
NRQXVXQGDNL
Gย รบย QFHOHULQL
ELOPHN
GH
|QHP
WDรบร PDNWDGร U
7DEOR ยถWH %DQNDยถQร Q YH\D LรบOHULQLQ EX IDNW|UOHUL oDOร รบDQODUD QH NDGDU
VDรทODGร รทร QD LOLรบNLQ RODUDN KHVDSODQDQ PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|U SXDQร
RUWDODPDODUร J|VWHULOPLรบWLU
7$%/2 )$.7g5/(5รธ1 d$/,รน$1/$5$ 6$รถ/$10$ '(5(&(6รธ1( *g5( 027รธ9( ('รธ&รธ 9( +รธ-<(1 )$.7g5 38$1/$5,1$ $รธ7 %(7รธ06(/ รธ67$7รธ67รธ./(5
ย
รฏ ย รฏ ย รฐ ย รฑ,ย mรฒ ย %ย รฒ)รณ ย 8รฒ
รช } รดSรต8รถ รต8รทxรต
{รจรด ย ย { รต,รธ,รทxรต
ย รน รถ รบ รปcรถ รผ ย รฝ,ย รพ รฟw} ย รช } รดSรต8รถ รต8รทxรต ย รป รฌ
รฎ |8รด รบ ย รฏ ย รบ รบ รต รฒ รดย รฟw} รซ ~ รต ย
รบ ย 8ย 8รต รฒ รดSรฟรจ} รซ ~ รต ย
gUQHNOHPLQ PRWLYH HGLFL IDNW|U SXDQร RUWDODPDVร g/d
LOH ROGXNoD \ย NVHN oร NDUNHQ KLM\HQ IDNW|U SXDQร RUWDODPDVร LVH
(5ร Lร = 3.80) LOH \ย NVHN oร NPร รบWร U %X GXUXP oDOร รบDQODUร Q KLM\HQ IDNW|UOHULQ
PRWLYH HGLFL IDNW|UOHUH RUDQOD NHQGLOHULQH GDKD ID]OD VDรทODQGร รทร Qร
Gย รบย QGย NOHULQL J|VWHUPHNWHGLU รนHNLO ยถGH รธGDUH 0HUNH]L oDOร รบDQODUร Qร Q
IDNW|UOHULQ |QHP YH VDรทODQPD GHUHFHOHULQH J|UH KHVDSODQDQ PRWLYH HGLFL YH
KLM\HQ IDNW|U SXDQODUร NDUรบร ODรบWร UPDOร RODUDN J|VWHULOPLรบWLU dDOร รบDQODU
Doร Vร QGDQ PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|UOHU \DNODรบร N RODUDN D\Qร GHรทHUGHGLU
DQFDN oDOร รบDQODU KLM\HQ IDNW|UOHULQ %DQND YH\D LรบOHUL WDUDIร QGDQ NHQGLOHULQH
GDKD ID]OD VDรทODQGร รทร Qร Gย รบย QPHNWHGLUOHU
%X GXUXP oDOร รบDQODUร Q LรบH \|QHOLN WDWPLQVL]OLNOHULQL JLGHUGLNOHUL DQFDN
WDWPLQ ROPD NRQXVXQGD GDKD ]D\ร I NDOGร NODUร รบHNOLQGH \RUXPODQDELOLU %LU
EDรบND Doร GDQ EDNร OGร รทร QGD %DQND oDOร รบDQODUร KLM\HQ IDNW|UOHULQ NHQGLOHULQH
PRWLYH HGLFL IDNW|UOHUH Nร \DVOD GDKD ID]OD VDรทODQGร รทร Qร Gย รบย QGย NOHULQGHQ
PRWLYH RODELOPHOHUL LoLQ X\JXQ ELU RUWDPร Q YDU ROGXรทX V|\OHQHELOLU %X QHGHQOH
ร ift IDNW|U 7HRULVL oHUoHYHVLQGH %DQNDยถGD PRWLYH HGLFL IDNW|UOHUH Dรทร UOร N
YHULOPHVL GXUXPXQGD oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQ Gย ]H\OHULQLQ \ย NVHOHFHรทLQL varsaymak mรผmkรผndรผr. @2F DE C1 0 B A2 9@ 7>= ? 9
78 7< :; 9 71 8 56 42 32 12 /0
40 35 30 25 20 15 10 5 0
! "# $ % & %
'( ) *+ ,- ! ". $ % & % ร nem Derecesi
GIHKJ L H MKN H OIP Q P R.P SKT
รนHNLO dDOร รบDQODUร Q gQHP YH 6DรทODQPD 'HUHFHOHULQH *|UH 0RWLYH (GLFL YH +LM\HQ )DNW|U 3XDQร 2UWDODPDODUร
Motive edici ve hijyen faktรถrlere verilen รถnem derecesine gรถre
KHVDSODQDQ RUWDODPDODU DUDVร QGD LVWDWLVWLNVHO Doร GDQ DQODPOร ELU IDUN ROXS
ROPDGร รทร Qร WHVW HWPHN ย ]HUH LNLOL NDUรบร ODรบWร UPD W WHVWL X\JXODQPร รบWร U %XQD J|UH
RUWDODPDODU DUDVร QGD DQODPOร ELU IDUN YDUGร U W S
0RWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|UOHULQ oDOร รบDQODUD VDรทODQPD GHUHFHVLQH
J|UH KHVDSODQDQ RUWDODPDODU DUDVร QGD LVWDWLVWLNVHO Doร GDQ DQODPOร ELU IDUN
ROXS ROPDGร รทร Qร WHVW HWPHN ย ]HUH GH LNLOL NDUรบร ODรบWร UPD W WHVWL WHNUDUODQPร รบWร U
%XQD J|UH RUWDODPDODU DUDVร QGD DQODPOร ELU IDUN YDUGร U W
S
dDOร รบDQODUร Q PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|UOHUH YHUGLNOHUL |QHPL YH EX
IDNW|UOHULQ oDOร รบDQODUD VDรทODQPD GHUHFHVLQL รธGDUH 0HUNH]L ELULPOHUL ED]ร QGD
EHOLUOHPHN ย ]HUH |UQHNOHPLQ PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|U SXDQODUร QD DLW
RUWDODPDODU DOร QPร รบWร U (N รนHNLO ยถGH รธGDUH 0HUNH]L oDOร รบDQODUร Qร Q PRWLYH
edici ve hijyen faktรถrlere โ verdikleri รถnemiโ gรถsteren ortalamalar birimlere
J|UH J|VWHULOPLรบWLU
m_s
qr ] o^p n_ fm
dkj l f de di gh f d^ e bc _ `^ _a_ \]
39 38 37 36 35 34 33 32
Ba n
k
UWV X V Y-Z [ X
M uh as eb e Pi ya sa la r
n Em is yo
ve
Fi n
Ku
r
31
Motive Edici Faktรถrler
Hijyen Faktรถrler
รนHNLO dDOร รบDQODUร Q %LULP %D]ร QGD gQHP 'HUHFHVLQH *|UH 0RWLYH (GLFL YH +LM\HQ )DNW|U 3XDQร 2UWDODPDODUร
รนHNLO ยถWH รธGDUH 0HUNH]L ELULPOHUL PRWLYH HGLFL IDNW|UOHULQ NHQGLOHULQH
VDรทODQPD GHUHFHVLQH J|UH HQ \ย NVHN GHรทHUH VDKLS RODQGDQ EDรบODPDN ย ]HUH
Vร UDODQPร รบ YH ELULPOHULQ EX IDNW|UOHUH YHUGLNOHUL |QHP GHUHFHOHUL GH D\Qร รบHNLO
ย ]HULQGH J|VWHULOPLรบWLU %XQD J|UH รธGDUH 0HUNH]L ELULPOHUL LoLQGH *ย YHQOLN YH
6DYXQPD 6HNUHWHUOLรทL oDOร รบDQODUร PRWLYH HGLFL IDNW|UOHULQ NHQGLOHULQH
VDรทODQPD GHUHFHVLQL HQ \ย NVHN J|Uย UNHQ 6RV\DO รธรบOHU *HQHO 0ย Gย UOย รทย
oDOร รบDQODUร LVH HQ Gย รบย N RODUDN J|UPHNWHGLU 0RWLYH HGLFL IDNW|UOHUH YHULOHQ
|QHP Doร Vร QGDQ %DQNDFร Oร N YH )LQDQVDO .XUXOXรบODU *HQHO 0ย Gย UOย รทย LON
Vร UDGD \HU DOร UNHQ %Dรบ +XNXN 0ย รบDYLUOLรทL YH +XNXN รธรบOHUL *HQHO 0ย Gย UOย รทย
VRQ Vร UDGD \HU DOPร รบWร U
TCMBโ nin operasyonHO ELULPOHUL RODQ $UDรบWร UPD %DQNDFร Oร N YH
)LQDQVDO .XUXOXรบODU 'ร รบ รธOLรบNLOHU (PLV\RQ 3L\DVDODU รธVWDWLVWLN รธรบoL '|YL]OHUL
*HQHO 0ย Gย UOย NOHULQGH oDOร รบDQODUร Q VDรทODQPD GHUHFHVLQH J|UH PRWLYH HGLFL
IDNW|U SXDQร RUWDODPDVร RODUDN KHVDSODQPร รบ YH GHVWHN ELULPOHUL RODQ
%Dรบ +XNXN 0ย รบDYLUOLรทL YH +XNXN รธรบOHUL %LOLรบLP 7HNQRORMLOHUL รธOHWLรบLP รธQVDQ
.D\QDNODUร รธQรบDDW YH 0DO]HPH 0XKDVHEH 6RV\DO รธรบOHU *HQHO 0ย Gย UOย NOHUL
LOH *ย YHQOLN YH 6DYXQPD 6HNUHWHUOLรทLยถQGH oDOร รบDQODUร Q RUWDODPDVร RODQ
ยถย Q DOWร QGD NDOPร รบWร U 40
~ย
ย ย ย } | ย ~ ย ย ย ย ย ย ย ย } ย ย ย ย ~ ~ }~ {|
ย
35 30 25 20 15 10 5
Ku
r
e
Ba n
t(u v u wyx z v
k
ve
Fi n
se b M uh a
Em is yo n
Pi
ya sa l
ar
0
ร nem Derecesi
ย Iย Kย ย ย ย ย ย ย ย Iย ย ย ย .ย Kย Kย
รนHNLO %LULPOHULQ 0RWLYH (GLFL )DNW|UOHULQ 6DรทODQPD 'HUHFHVLQH *|UH 6ร UDODPDVร
รนHNLO ยถWH รธGDUH 0HUNH]L ELULPOHUL KLM\HQ IDNW|UOHULQ VDรทODQPD
GHUHFHVLQH J|UH HQ \ย NVHN GHรทHUH VDKLS RODQGDQ EDรบODPDN ย ]HUH Vร UDODQPร รบ
YH ELULPOHULQ EX IDNW|UOHUH YHUGLNOHUL |QHP GHUHFHOHUL GH D\Qร รบHNLO ย ]HULQGH
J|VWHULOPLรบWLU %XQD J|UH รธQVDQ .D\QDNODUร *HQHO 0ย Gย UOย รทย oDOร รบDQODUร KLM\HQ
IDNW|UOHULQ NHQGLOHULQH VDรทODQPD GHUHFHVLQL HQ \ย NVHN J|Uย UNHQ 6RV\DO รธรบOHU
*HQHO 0ย Gย UOย รทย oDOร รบDQODUร LVH HQ Gย รบย N RODUDN J|UPHNWHGLU (PLV\RQ
*HQHO 0ย Gย UOย รทย oDOร รบDQODUร EX IDNW|UOHUH YHUGLNOHUL |QHP Doร Vร QGDQ LON
Vร UDGD \HU DOร UNHQ รธQรบDDW YH 0DO]HPH *HQHO 0ย Gย UOย รทย oDOร รบDQODUร VRQ
Vร UDGD \HU DOPDNWDGร U
0RWLYH HGLFL IDNW|UOHUGH ROGXรทX JLEL %DQNDFร Oร N YH )LQDQVDO
.XUXOXรบODU LOH 6RV\DO รธรบOHU *HQHO 0ย Gย UOย NOHUL oDOร รบDQODUร Qร Q KLM\HQ IDNW|UOHUH
GLรทHU ELULPOHUGH oDOร รบDQODUD Nร \DVOD GDKD ID]OD GHUHFHGH |QHP YHUPHOHULQH
UDรทPHQ EX IDNW|UOHULQ NHQGLOHULQH GDKD D] GHUHFHGH VDรทODQGร รทร Qร
Gย รบย QPHOHUL GLNkat รงekicidir.
40
®¦´
²³ ±¥ ¤ ° ¯¦ ® ©ª« ¬ ¨¦ §¦ ¥¦ £¤
35 30 25 20 15 10 5
Ku r Fi n ve nk Ba
( y¡ ¢
Pi ya sa l
M uh
as e
ar
be Em is yo n
0
Önem Derecesi
µ ¶+· ¸ ¶ ¹ º»¶ ¼I½ ¾ ½ ¿.½ ÀKÁ
ùHNLO %LULPOHULQ +LM\HQ )DNW|UOHULQ 6D÷ODQPD 'HUHFHVLQH *|UH 6ÕUDODPDVÕ
6RQ RODUDN øGDUH 0HUNH]L oDOÕúDQODUÕQÕQ |QHP YH VD÷ODQPD
GHUHFHOHULQH J|UH PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|UOHUH LOLúNLQ G ú QFHOHUL
yönHWLFLOHU YH oDOÕúDQODU D\UÕPÕ WHPHO DOÕQDUDN EHOLUOHQPH\H oDOÕúÕOPÕúWÕU
<|QHWLFLOHU VW RUWD YH DOW G ]H\ \|QHWLFLOHU ROPDN ]HUH JUXED D\UÕOPÕúWÕU
hVW G ]H\ \|QHWLFLOHU JHQHO P G U YH JHQHO P G U \DUGÕPFÕODUÕQGDQ RUWD düzey
yöneticiler
müdürlerden
ve
alt
düzey
yöneticiler
ise
müdür
\DUGÕPFÕODUÕQGDQ ROXúPDNWDGÕU 7DEOR ¶GD \|QHWLFL YH oDOÕúDQODUD DLW betimsel istatistikler görülmektedir.
7$%/2 <g1(7ø&ø 9( d$/,ù$1/$5,1 027ø9( ('ø&ø 9( +ø-<(1 )$.7g5 38$1/$5,1$ $ø7 %(7ø06(/ ø67$7ø67ø./(5
 à ÄÆÅ ÃÈÇÊÉÌË Í Ë
Î Å Ï Ð ÑWÉÌÒ Ó É
Ô ÉÌÕ Ð ÓIÉ
ÐW× Ø Ó Ü Ñ(Ã Ó ÐÌÕ Õ Ò Ó É
íÊî ï ð ñ òôó õIð ö ð
÷ùø ú û ø ü ýyø Önem
Ý É Ð Åô× Ø Ó Ü Ñ(Ã Ó ÐÌÕ Õ Ò Ó É Ò Ð(× Ø Ó Ü Ñ(Ã Ó ÐÌÕ Õ Ò Ó É
Å Ò Ú Å Ã Ò ÅIÉ
ü
÷ùø ú û ø ü ýyø Önem
ð Kò
íÊî ï ð ñ òôó õIð ö ð
ü
÷ùø ú û ø ü ýyø Önem
ð Kò
íÊî ï ð ñ òôó õIð ö ð
ð Kò
ü
ð Kò
÷ùø ú û ø ü ýyø Önem ÷ùø ú û ø ü ýyø Önem
íÊî ï ð ñ òôó õIð ö ð
ü ý ò
÷ùø ú û ø ü ýyø Ö
ü
÷ùø ú û ø ü ýyø Önem ÷ùø ú û ø ü ýyø Önem
Ã
à ×ÙÖ Ø ÚIÛ
Ã Ü Ö Ø ÏÆÛ
âKã âKã âKã âKã æ â I æ â I æ â I æ â I ã ì ã ì ã ì ã ì æ æ æ æ
äÆå ä ã æ ä ç æ â ä ä ä ã ÿ ä âKå ä ä äÆä ç â ç
æ ç æ ì ÿæ ì ÿ
ÿæ å æ ÿ ÿ ÿ ÿ ÿ ÿ
ÿ ÿ
Ý É ÐÞÛ Û êÆê è é Û êÆþ èÆè Û è é Û è èÆè èÆè Û è éê Û é þ è Û è è é Û é è è Û þ è éþ Û þ Û è ê Û é è Û è Û ê é Û þ è Ûþ é ß
Ð àWÛ ß ÅIá Û
ÿäIë ìÆæ ë ä æ ë ä æ æ ë ì å äIë åÆä æ ë ÿåÆå æ ë å äIë ç ÿæ ë ã ä ë ìÆì ÿäIë ç ÿ ëâ ÿ æ ë ã ã ë çÆì ÿæ ë æÆì ë ì
0RWLYH HGLFL IDNW|UOHULQ \|QHWLFL YH oDOÕúDQODUD VD÷ODQPD GHUHFHVLQH
J|UH \DSÕODQ VÕUDODPD ùHNLO ¶WH J|VWHULOPLúWLU %XQD J|UH VW G ]H\
\|QHWLFLOHU NHQGLOHULQH VD÷ODQDQ PRWLYH HGLFL IDNW|UOHU DoÕVÕQGDQ HQ ROXPOX
J|U úH VDKLSWLU RUWD YH DOW G ]H\ \|QHWLFLOHU LOH oDOÕúDQODU VÕUDVÕ\OD RQODUÕ WDNLS
etmektedir. Motive edici faktörOHUH HQ ID]OD |QHP YHUHQ JUXS oDOÕúDQODU
ROXUNHQ RUWD DOW YH VW G ]H\ \|QHWLFLOHU RQODUÕ VÕUDVÕ\OD WDNLS HWPHNWHGLU
ùHNLO ¶H J|UH oDOÕúDQODU PRWLYH HGLFL IDNW|UOHUH \|QHWLFLOHUH NÕ\DVOD daha fazla derecede önem vermekte, ancak bu faktörlerin kendiOHULQH
\|QHWLFLOHUH RUDQOD GDKD D] GHUHFHGH VD÷ODQGÕ÷ÕQÕ G ú QPHNWHGLUOHU
dDOÕúDQODU \|QHWLFLOLN NDGHPHOHULQGH LOHUOHGLNoH PRWLYH HGLFL IDNW|UOHULQ
NHQGLOHULQH
GDKD
ID]OD
RUDQGD
göstermektedirler.
VD÷ODQGÕ÷ÕQÕ
G ú QPH
H÷LOLPL
E 7GHF D6 5 C 7 <B <A ?@ > <6 = :; 7 8 79 67 45
ร st Dรผzey Yรถneticiler
Orta Dรผzey Yรถneticiler
! " # $% & " '
Alt Dรผzey Yรถneticiler
(!)%*,+ ).-0/21 3 1
IJ%K," & LMMN O,' O PQO RTS
รนHNLO <|QHWLFL YH dDOร รบDQODUร Q 0RWLYH (GLFL )DNW|UOHULQ 6DรทODQPD 'HUHFHVLQH *|UH 6ร UDODPDVร ร nem derecesi
+LM\HQ IDNW|UOHULQ \|QHWLFL YH oDOร รบDQODUD VDรทODQPD GHUHFHVLQH J|UH
\DSร ODQ Vร UDODPD รนHNLO ยถGD J|VWHULOPLรบWLU %XQD J|UH ย VW Gย ]H\ \|QHWLFLOHU
KLM\HQ IDNW|UOHULQ NHQGLOHULQH VDรทODQPD GHUHFHVL Doร Vร QGDQ HQ L\LPVHU J|Uย รบH
VDKLSNHQ RUWD YH DOW Gย ]H\ \|QHWLFLOHU LOH oDOร รบDQODU Vร UDVร \OD RQODUร
L]OHPHNWHGLU +LM\HQ IDNW|UOHUH HQ ID]OD |QHP YHUHQ JUXS oDOร รบDQODU ROPXรบWXU
2QODUร Vร UDVร \OD DOW RUWD YH ย VW Gย ]H\ yรถneticiler izlemektedir.
รนHNLO ยถ\D J|UH oDOร รบDQODU KLM\HQ IDNW|UOHUH \|QHWLFLOHUH Nร \DVOD
GDKD ID]OD GHUHFHGH |QHP YHUPHNWH DQFDN EXQODUร Q NHQGLOHULQH GDKD D]
GHUHFHGH
VDรทODQGร รทร Qร
Gย รบย QPHNWHGLUOHU
dDOร รบDQODU
\|QHWLFLOLN
kademelerinde ilerledikรงe hijyen faktรถrlerin kendilerine daha fazla derecede
VDรทODQGร รทร Qร
D]DOPDNWDGร U
Gย รบย QPH\H
EDรบODPDNWD
YH
EXQODUD
YHUGLNOHUL
|QHP
Z U Y V vn|
z{ ym l x wn uv
qrs t n o np mn kl
Y U X V X U WV W U V U ร st Dรผzey Yรถneticiler
Orta Dรผzey Yรถneticiler
b!c%d,e c.f0gih j h
Alt Dรผzey Yรถneticiler ร nem derecesi
[!\ ] ^ _%\ ` ] \ a }~\T ,] \ `Tย ย \ย ย ~ย a ย ย Qย ย Tย
รนHNLO <|QHWLFL YH dDOร รบDQODUร Q +LM\HQ )DNW|UOHULQ 6DรทODQPD 'HUHFHVLQH *|UH 6ร UDODPDVร
Yรถnetici ve oDOร รบDQ JUXSODUร LWLEDUL\OH PRWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|U
SXDQODUร QD DLW RUWDODPDODUร Q EXQODU ย ]HULQGH HWNLVL ROGXรทX Gย รบย Qย OHQ ED]ร
GHรทLรบNHQOHULQ NRQWURO HGLOPHVL VXUHWL\OH NDUรบร ODรบWร Uร OPDVร DPDFร \OD 7HN )DNW|UOย $1&29$ X\JXODQPร รบWร U ยณ)DNW|UOHUH YHULOHQ รถneme gรถre hesaplanan
PRWLYH HGLFL IDNW|U SXDQODUร HPHN PLNWDUร EDรบDUร GXUXPX Lรบ WDWPLQL
GHรทLรบNHQOHUL NRQWURO HGLOGLรทLQGH XQYDQ JUXSODUร QD J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N
J|VWHUPHNWH PLGLU"ยด VRUXVXQXQ FHYDEร Qร DUDรบWร UPDN LoLQ \DSร ODQ $1&29$ยถ\D
LOLรบNLQ VRQXoODU 7DEOR ยถGH YHULOPLรบWLU 7DEOR\D J|UH HPHN PLNWDUร EDรบDUร
GXUXPX Lรบ WDWPLQL GHรทLรบNHQOHUL NRQWURO HGLOGLรทLQGH \|QHWLFLOHU ย VW RUWD YH DOW
Gย ]H\ YH oDOร รบDQODU EDNร Pร QGDQ IDNW|UOHUH YHULOHQ |QHPH J|UH KHVDSODQDQ
PRWLYH HGLFL IDNW|U SXDQร Qร Q DQODPOร Oร N Gย ]H\L oร NPร รบ YH DQODPOร ELU
IDUNOร Oร N J|VWHUPHPLรบWLU ) S ! %X GHรทLรบNHQOHULQ PRWLYH
HGLFL IDNW|U SXDQร ย ]HULQGHNL HWNLVL WRSOX RODUDN GHรทLO GH D\Uร D\Uร LQFHOHQGLรทLQGH HPHN PLNWDUร GHรทLรบNHQLQLQ DQODPOร Oร N Gย ]H\L )
S YH EDรบDUร GXUXPX GHรทLรบNHQLQLQ DQODPOร Oร N Gย ]H\L LVH
) S RODUDN EXOXQPXรบWXU %X GHรทHUOHU ยถWHQ
Nย oย N ROGXรทX LoLQ EX LNL GHรทLรบNHQLQ IDNW|UOHUH YHULOHQ |QHPH J|UH KHVDSODQDQ
PRWLYH HGLFL IDNW|U SXDQร ย ]HULQGHNL HWNLOHUL D\Uร D\Uร DQODPOร EXOXQPXรบWXU
7$%/2 )$.7g5/(5( 9(5ø/(1 g1(0( *g5( +(6$3/$1$1 027ø9( ('ø&ø )$.7g5 38$1/$5, ødø1 <g1(7ø&ø 9( d$/,ù$1/$5$ *g5( <$3,/$1 $1&29$¶<$ $ø7 6218d/$5 ÔùÅIÉ ÓIÒ ÓIÉ Ó É Û Å Û Ý É Ð Å Ò Å È ß× Ó ÉÌÛ Î Ã Ò Å Û × Ø Æ Û !( á Û Ô Å É Ó Ò Ó É û ûý û ÿ ò ï ð ð í-î õÆò çIâ ë ã åIë â æ ãIë â+ä ë ã å Ië ý ü ø ÿ ÿ ÿ ÿ ò ð ò î ï
Æ ç I ì ë â â â ë Æ ç ì ë Æ â â ã ë â ã Ië ý ø ÿ ÿ ó ò íyð ï ä ì ë Æ ç ì â ë Æ ä I ì ë ç ì æ I ì ë ì å Ië ø ø ý ÿ ÿ ÿ ãÆæ ë ä â ë ã æIë ä ë ì Ië äÆå ÿ ÿ ÿ ÿ ø ï ý ð ü ð ë â ë Ië æIë å Ië ãÆæ ü ø ü û ø ÿÆÿ ÿ ÿ ñ ë å æ æ ë â ë ç ç â ë æ ç Ië ä ø ø ÿ ÿ ÿ ï åÆåÆìIë âKì æ ë âTIë å û øÆý ÿ ÿÆÿ î ( ãÆç æÆãIâ ë â ë û ûý û øÆý ÿ ÿÆÿ ò ï ð ð MW î ã ìIë åÆæ Ië ! J = .148 (Düz. R ë âKæ å ¡
³)DNW|UOHULQ oDOÕúDQODUD %DQND LúOHUL WDUDIÕQGDQ VD÷ODQPD GHUHFHVLQH
J|UH KHVDSODQDQ PRWLYH HGLFL IDNW|U SXDQODUÕ \Dú JUXSODUÕ YH Lú WDWPLQL
GH÷LúNHQOHUL NRQWURO HGLOGL÷LQGH XQYDQ JUXSODUÕQD J|UH DQODPOÕ ELU IDUNOÕOÕN
J|VWHUPHNWH PLGLU"´ VRUXVXQXQ FHYDEÕQÕ DUDúWÕUPDN LoLQ \DSÕODQ $1&29$¶\D
LOLúNLQ VRQXoODU 7DEOR ¶GH YHULOPLúWLU 7DEOR\D J|UH \Dú JUXSODUÕ YH Lú
WDWPLQL GH÷LúNHQOHUL NRQWURO HGLOGL÷LQGH \|QHWLFLOHU VW RUWD YH DOW G ]H\ YH
oDOÕúDQODU EDNÕPÕQGDQ IDNW|UOHULQ VD÷ODQPD GHUHFHVLQH J|UH KHVDSODQDQ
PRWLYH HGLFL IDNW|U SXDQÕQÕQ DQODPOÕOÕN G ]H\L oÕNPÕú EDúND ELU GH\Lú
DQODPOÕ ELU IDUNOÕOÕN J|VWHUPLúWLU ) S %X
GH÷LúNHQOHULQ PRWLYH HGLFL IDNW|U SXDQÕ ]HULQGHNL HWNLVL WRSOX RODUDN GH÷LO GH
D\UÕ D\UÕ LQFHOHQGL÷LQGH \Dú JUXSODUÕ GH÷LúNHQLQLQ DQODPOÕOÕN G ]H\L
) S YH Lú WDWPLQL GH÷LúNHQLQLQ DQODPOÕOÕN G ]H\L
LVH ) S RODUDN EXOXQPXúWXU %X GH÷HUOHU
¶WHQ N o N ROGX÷X LoLQ EX LNL GH÷LúNHQLQ IDNW|UOHULQ oDOÕúDQODUD VD÷ODQPD
GHUHFHVLQH J|UH KHVDSODQDQ PRWLYH HGLFL IDNW|U SXDQÕ ]HULQGHNL HWNLOHUL D\UÕ
D\UÕ DQODPOÕ EXOXQPXúWXU
7$%/2 )$.7g5/(5ø1 6$ö/$10$ '(5(&(6ø1( *g5( +(6$3/$1$1 027ø9( ('ø&ø )$.7g5 38$1/$5, ødø1 <g1(7ø&ø 9( d$/,ù$1/$5$ *g5( <$3,/$1 $1&29$¶<$ $ø7 6218d/$5 Ó ÉÌÛ Å Û Ý É Ð Å Ò Å È ÔùÅIÉ ÓIÒ ÓIÉJ !W á Û ß×ùÓIÉÌÛ Î Ã Ò Å Û × Ø Æ Û Ô Å É ÓIÒ Ó É û ûý û ò ï ð ð í-î õÆò ÿ å Æç æ~¢ ã ¢ âKä âKå~¢ å ì ãÆç~¢ çÆç ~¢ ý ü ø ò ð ò î ï
ÿ ÿ ÿ ä ç ~ ç ¢ å , â ¢ ä Æ ç ç ¢ å + â ä ¢ ã ~¢ ø û ø £ ÿ ÿ å ì ¢ â,¢ åÆì ¢ æÆæ~¢ åÆä ~¢ ø ï ý ð ü ð ÿ ÿ ÿ æ ìÆæ ¢ å â,¢ æÆì æ ¢ å âKì ¢ ä ~¢ ü ø ü û ø ñ ÿ ÿ ÿ ä ¢ äÆç æ ¢ ä â ¢ æ âÆâ ¢ å ç ~¢ ø ø ï ÿ ÿÆÿ I ì â ì ¢
ì â ~ ã ¢ ä ~¢ å å û øÆý î ( ÿ æÆæ ç å äÆå~¢ ãIâ ¢ û ûý û øÆý ò ï ð ð MW î ÿ âKã ä Æ ç ¢ æÆç ã ~¢ ! J = .398 (Düz. R ë æ ì âT¡
,, %|O P dDOÕúDQODUÕ 2OXPVX] <|QGH (WNLOH\HQ )DNW|UOHUH
øOLúNLQ %XOJXODU
dDOÕúDQODUÕ ROXPVX] \|QGH HWNLOH\HUHN PRWLYDV\RQODUÕQÕ G ú UHQ EX
IDNW|UOHULQ oDOÕúDQÕ UDKDWVÕ] HWPH GHUHFHOHULQH YH Lú RUWDPÕQGD EXOXQXS
EXOXQPDPDODUÕQD J|UH KHVDSODQPÕú EHWLPVHO LVWDWLVWLNOHUL 7DEOR ¶GD
YHULOPLúWLU
7$%/2 027ø9$6<218 2/8068= <g1'( (7.ø/(<(1 )$.7g5/(5ø1 d$/,ù$1/$5, 5$+$76,= (70( '(5(&(/(5ø1( 9( d$/,ù0$ 257$0,1'$ %8/8183 %8/810$0$/$5,1$ *g5( %(7ø06(/ ø67$7ø67ø./(5ø
¤~¥ ¦T¥T§ ¨ © ª.« § ¬ ®~ ¯ °TT¨ ± ² .³µ´ ¯ º ¥,»T¼ ½J¾ ¼ Æ Þ ß × Ú
fikirlerinin göz önüne
å Ü Ø ä Æ
Ù Æ Æ ÆQÞ
º ¥ »Q§ ´ ¯2¸ ¯ ÇÉÈ Ê ËTÌ Í Î%Í Ï Ë,Ð Ï ËMÑ%Ò%Ó%Ò ÊTÒ Ê Ô%Õ Ð Ö Ê Ï Ò Ð àÉÍ á Ë Ð â Ò Ï ã Ó%Ò Ê Ï Ò Ð Ï Ò Ñ%Ò%Ó%Ò ÊTÒ Ê Ô%Õ Ð Ö ÊTÏ Ò Ð æ Ò Ï ã Ó%Ò Ê Ï Ò Ð ã ÊMÒTç,Í Ï Ó Ë è Í Ï ç Ë çTË á Ë,Ð Ï Ë,Ê%ç,Í Ð Í Ï é Ë,é0Ë Ô Í ë  Ë,Ð Í Ê%çTË,è Íìç,Í á Ë,Ð Ò%ç Ò Ï ËTÌ Ô Í í%Ï Í è Ï Ë,Ð Yöneticilerin yeniliá Ë ÒTâ ã è Õ Ï éMÒ éMÒ Ô ã æ Ò Ï ã Ó%Ò Ê Ï Ò Ð ã Ê Í ÓTÏ Ë Í Ï ï,Í Ï Í
Ò ë Ï ã Ê éMÒ é0Ò Ô ã ÓTÏ Ë.Í Ï ï,Í Ï Íìï Ë,Ð Í òTÍ Ï ç Í Ð Í é0ç Ë òTë Ö Ï Ö Ê Ö Ï é0Ò éMÒ Ô ã Ó ç ã Ó ãTè Õ Ê Ö%ÓTé0Ò Ï Ò Ð óTË çTË ç,Í è Õ ç,Ö ë  Ë,Ð Í Ô Ì Ð Ë Ô Í ë ÓTÍ ÊMé Õ Ê Õ Ì Õ Ê Ï Ö á,Ö ë Ñ Ë,Ð Í Ê%çTË,è Í Õ Ï Ö é Ô Ö í ô Óµ Í í%Í è Ô Ë Ï è Õ ÓTÖ Ï Ï Ò Ð Araçõ gereç ve ç Õ ÊTÒ Ê,ã éöÑ ËTÌ Ë Ð Ô Í í%Ï Í á,Í
² ×,Ø Ù
«~² ®!¿%À ¼
«~² Á ¿ »%¼
Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú
Æ
×,Ø ×,Ü Ø ×,Ø Ù ×,Ü Ø ä
×,Ü ×,Ü Ø ä
×,Ü ,× Ø ×,Ø Ù
Æ
×,Ø Ù ×,Ü
Ú
 ¯§¼
¶!· ¸ ·,² · ¹ ¶!· ¸ ·,²,¬.¥,¬.¥T¨ © ² ¥ ³µ´ ¯
§ Ä ¼ Ã ¥,¹,¼
Ã × Û ×,ÜÝÙ Û Ø%× Æ ä ä × Û Ù Û × × Û Ü%×êÙ Û å
²
«~² ÁÅ¿,»T¼
Æ
Ú
Þ
Æ
Ú
Þ
Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú Æ
Ú
×,ÜTÜ Þ
×,ÜTÜ ×,Ü ×
Ú × Û Ý Ù Ù Û Ü Üî×,Ü%å Þ ä Æ × Û ØÝÙ Û ×,ØTÙ Þ Ú × Û ßTåðÙ Û Ø ×,Ü Æ ä × Û Ù Û Ø Üî×,ÜTØ Þ Æ Þ × Û Ù ÛÙ ×,ÜTÜ Þ Æ × Û ß Æ Ù Û Ø äTÞÜî×,Ø × Û ßÝÙ Û ×,ÜTØ Þ × Û åðÙ Û Ø Øî×,ØTÙ Æ äTÞ × Û ÜÝÙ Û ×,ØTÙ
«J² ®!¿TÀ ¼
Û å Ø
§ Ä ¼ Ã ¥ ¹,¼ Ã Æ Æ Û Ø Æ Û ÙTå
ß Û ß Ù
Æ Þ Û ß
 ¯ §i¼ Û Ø ß
Þ ß Û ×
Æ Æ Û × Þ Æ Æ Û ÜTå Û Ø Þ ÚñÆ Æ Æ ÛØ Û Þ ÆÝÆ Ú ÛØ ÛÙ Þ Æ Æ ß Û Ù Û × Æ ß Û ×,Æ Ü ÆÝÆ Û ÙTå ß Û Û ÙTå Þ ä Æ Þ Û ß Û å Þ Æ Þ Æ Û ×,ß Û
7DEOR ¶GD oDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQXQX ROXPVX] \|QGH HWNLOH\HQ
IDNW|UOHULQ oDOÕúDQODU LoLQ |QHP GHUHFHOHULQH YH oDOÕúPD RUWDPÕQGD EXOXQXS
EXOXQPDPDODUÕQD J|UH \DSÕODQ VÕUDODPD YHULOPLúWLU dDOÕúDQODUÕQ EX IDNW|UOHUH
YHUGLNOHUL |QHP DoÕVÕQGDQ ³oDOÕúDQODUÕQ DGLO úHNLOGH GH÷HUOHQGLULOPHPHVL´ LON
VÕUDGD ³Lú \HULQGHNL GL÷HU DGDOHWVL]OLNOHU´ LNLQFL VÕUDGD ³\|QHWLFLOHUOH \DúDQDQ
VRUXQODU´ o QF VÕUDGD JHOPHNWH ³LúLQ PRQRWRQOX÷X´ LVH VRQ VÕUDGD \HU
DOPDNWDGÕU øú \HULQGH EX IDNW|UOHUGHQ HQ ID]OD ³Lú \HUL VWUHVL´ EXOXQPDNWD
³oDOÕúDQODUÕQ DGLO úHNLOGH GH÷HUOHQGLULOPHPHVL´ YH ³Lú \HULQGHNL GL÷HU DGDOHWVL]OLNOHU´ RQX WDNLS HWPHNWHGLU øú \HULQGH oDOÕúDQODUÕ UDKDWVÕ] HGHQ
faktörlerden en az bulunan ise “araç JHUHo YH GRQDQÕP \HWHUVL]OL÷L´GLU 7$%/2 027ø9$6<218 2/8068= <g1'( (7.ø/(<(1 )$.7g5/(5ø1 d$/,ù$1/$5 ødø1 g1(0 '(5(&(/(5ø1( 9( d$/,ù0$ 257$0,1'$ %8/8183 %8/810$0$/$5,1$ *g5( <$3,/$1 6,5$/$0$
)DNW|UOHULQ dDOÕúDQÕ ¶OL gOo )DNW|UOHULQ %XOXQXS 5DKDWVÕ] (WPH 'HUHFHVLQH *|UH 2UW 6ÕUDODPD %XOXQPDPDVÕQD *|UH *|UH 3XDQ dDOÕúDQODUÕQ DGLO úHNLOGH øú \HUL VWUHVL GH÷HUOHQGLULOPHPHVL øú \HULQGHNL GL÷HU dDOÕúDQODUÕQ DGLO úHNLOGH DGDOHWVL]OLNOHU GH÷HUOHQGLULOPHPHVL <|QHWLFLOHUOH \DúDQDQ øú \HULQGHNL GL÷HU VRUXQODU DGDOHWVL]OLNOHU dDOÕúDQODUÕQ LúOH LOJLOL øú GÕúÕ NRQXúPDODU YH fikirlerinin göz önüne GHGLNRGX DOÕQPDPDVÕ øú \HUL VWUHVL
<|QHWLFLOHULQ \HQLOL÷H DoÕN ROPDPDVÕ øú \HULQGHNL ROXPVX] IL]LNVHO NRúXOODU
øú GÕúÕ NRQXúPDODU YH GHGLNRGX øúOH LOJLOL JHULELOGLULPGH EXOXQXOPDPDVÕ 'L÷HU oDOÕúDQODUOD \DúDQDQ VRUXQODU Araç JHUHo YH GRQDQÕP \HWHUVL]OL÷L øúLQ PRQRWRQOX÷X
øúLQ PRQRWRQOX÷X
øú \HULQGHNL ROXPVX] IL]LNVHO NRúXOODU dDOÕúDQODUÕQ LúOH LOJLOL fikirlerinin göz önüne DOÕQPDPDVÕ <|QHWLFLOHUOH \DúDQDQ VRUXQODU øúOH LOJLOL JHULELOGLULPGH EXOXQXOPDPDVÕ <|QHWLFLOHULQ \HQLOL÷H DoÕN ROPDPDVÕ 'L÷HU oDOÕúDQODUOD \DúDQDQ VRUXQODU Araç JHUHo YH GRQDQÕP \HWHUVL]OL÷L
¶OL gOo *|UH 2UW 3XDQ
,,, %|O P %DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVLQH øOLúNLQ %XOJXODU %DQND JHQHOLQGH KDQJL LKWL\DFÕQ |Q SODQD oÕNWÕ÷ÕQÕQ EHOLUOHQHELOPHVL
DPDFÕ\OD |UQHNOHPLQ EDúDUÕ LOLúNL NXUPD YH J o LKWL\DFÕ SXDQODUÕQÕQ
RUWDODPDODUÕ DOÕQDUDN NDUúÕODúWÕUÕOPÕúWÕU 7DEOR ¶GH EX GXUXPX J|VWHUHQ
EHWLPVHO LVWDWLVWLNOHU \HU DOPDNWDGÕU
7$%/2 %$ù$5, ø/øù.ø .850$ 9( *hd ø+7ø<$&, 38$1/$5,1$ $ø7 %(7ø06(/ ø67$7ø67ø./(5 %$1.$ *(1(/ø øKWL\Do 7 U %DúDUÕ øOLúNL .XUPD * o
Q
(Q ' ú N
(Q 6WG < NVHN 2UWDODPD 6DSPD
¶OL gOo *|UH 2UWDODPD
%DQND JHQHOLQGH EDúDUÕ LKWL\DFÕ LON VÕUDGD \HU DOÕUNHQ LOLúNL NXUPD
LKWL\DFÕ LNLQFL VÕUDGD J o LKWL\DFÕ LVH VRQ VÕUDGD \HU DOPDNWDGÕU * o LKWL\DFÕ
RUWDODPDVÕQÕQ ¶OL |OoHNWH ¶ Q DOWÕQGD oÕNPDVÕ GLNNDW oHNLFLGLU
2UWDODPDODU DUDVÕQGD LVWDWLVWLNVHO DoÕGDQ DQODPOÕ ELU IDUN ROXS
ROPDGÕ÷ÕQÕ WHVW HWPHN ]HUH LNLOL NDUúÕODúWÕUPD W WHVWL \DSÕOPÕúWÕU %XQD J|UH
%DúDUÕ LOH øOLúNL .XUPD øKWL\DFÕ DUDVÕQGD W S øOLúNL .XUPD LOH * o øKWL\DFÕ DUDVÕQGD W S %DúDUÕ LOH * o øKWL\DFÕ DUDVÕQGD W S úHNOLQGH LOLúNL ROXS RUWDODPDODU DUDVÕQGD DQODPOÕ ELU IDUN EXOXQPXúWXU %DúDUÕ LOLúNL NXUPD YH J o LKWL\DoODUÕQÕQ %DQND JHQHOLQGHNL
VÕUDODPDVÕ ùHNLO ¶GH J|VWHULOPLúWLU Teoriye göre, öUJ W RUWDPÕQGD NLúLOHUL
PRWLYH HWPHN LoLQ RQODUD LKWL\DoODUÕQD X\JXQ LúOHU YHUPHN JHUHNWL÷LQGHQ
\DSÕODQ EX GXUXP WHVSLWL |]HO |QHP WDúÕPDNWDGÕU
û~÷ ú ø úJ÷
% #$ "
ù ø
!
ù,÷ ø ÷ ü ý þ ýJÿ
þ ÿ
ý
Güç
ùHNLO %DQND *HQHOLQGH %DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVLQH *|UH øKWL\DoODUÕQ 6ÕUDODPDVÕ
øGDUH 0HUNH]L ELULPOHULQGH KDQJL LKWL\DFÕQ |Q SODQD oÕNWÕ÷ÕQÕQ
EHOLUOHQPHVL DPDFÕ\OD ELULP ED]ÕQGD EHWLPVHO LVWDWLVWLNOHU KHVDSODQPÕúWÕU
(N %LULPOHULQ EDúDUÕ LOLúNL NXUPD YH J o LKWL\DFÕ SXDQODUÕQD \|QHOLN
RUWDODPDODUÕ ùHNLO ¶GH J|VWHULOPLúWLU
= 2< :; 29 71 8
56
42 32 12
/0
30 25 20 15 10 5
as eb e Pi ya sa la r
M uh
Em is yo n
Ba
nk
Fi n
Ku
r
0
&(' ) ' *,+ -.)
> ?A@B?DC E
F G H @AIJHBK LDC MN?
Güç
ùHNLO %LULPOHUH *|UH %DúDUÕ øOLúNL .XUPD YH * o øKWL\DFÕ 3XDQÕ 2UWDODPDODUÕ
%DúDUÕ LOLúNL NXUPD YH J o LKWL\Do SXDQÕ RUWDODPDODUÕQD J|UH
ELULPOHULQ VÕUDODPDVÕ HQ \ NVHN RUWDODPD\D VDKLS RODQGDQ EDúODPDN ]HUH
7DEOR ¶GH YHULOPLúWLU %XQD J|UH EDúDUÕ LKWL\DFÕ HQ \ NVHN ELULP (PLV\RQ
*HQHO 0 G UO ÷ LNHQ HQ G ú N RODQ øQVDQ .D\QDNODUÕ *HQHO 0 G UO ÷ ¶G U
øOLúNL NXUPD LKWL\DFÕ EDNÕPÕQGDQ * YHQOLN YH 6DYXQPD 6HNUHWHUOL÷L LON VÕUDGD
\HU DOÕUNHQ %Dú +XNXN 0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL *HQHO 0 G UO ÷ VRQ
VÕUDGD \HU DOPDNWDGÕU * o LKWL\DFÕ DoÕVÕQGDQ LVH 6RV\DO øúOHU *HQHO
0 G UO ÷ HQ \ NVHN RUWDODPD\D VDKLSNHQ %Dú +XNXN 0 úDYLUOL÷L YH +XNXN
øúOHUL *HQHO 0 G UO ÷ HQ G ú N RUWDODPD\D VDKLSWLU
<DSÕODQ EX VÕUDODPDODUOD ELULPOHUGH EDúDUÕ J o YH LOLúNL NXUPD
LKWL\DoODUÕQGDQ KDQJLVLQLQ |Q SODQD oÕNWÕ÷ÕQÕQ EHOLUOHQPHVL DPDoODQPÕúWÕU +HU
ELULPGH |QH oÕNDQ LKWL\DFD X\JXQ LúOHULQ WDVDUODQPDVÕ \ROX\OD oDOÕúDQODUÕQ
PRWLYDV\RQ G ]H\OHULQLQ DUWÕUÕOPDVÕ P PN QG U 7DEORGD %Dú +XNXN
0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL *HQHO 0 G UO ÷ KHU LKWL\DFD \|QHOLN
VÕUDODPDGD GD OLVWHQLQ VRQODUÕQGD \HU DOPDNWDGÕU
7$%/2 %$ù$5, ø/øù.ø .850$ 9( *hd ø+7ø<$&, 38$1, 257$/$0$/$5,1$ *g5( %ø5ø0/(5ø1 6,5$/$0$/$5, 6ÕUDODPD
%DúDUÕ
(PLV\RQ
6RV\DO øúOHU
2UW 3XDQ
øKWL\Do 7 U
øOLúNL .XUPD
* Y YH 6DY 6HN
2UW 3XDQ
* o
6RV\DO øúOHU
%DQN YH )LQ .XU
6RV\DO øúOHU
(PLV\RQ
Güv ve Sav Sek
$UDúWÕUPD
0XKDVHEH
øOHWLúLP
'Õú øOLúNLOHU $UDúWÕUPD
øQVDQ .D\QDNODUÕ (PLV\RQ %LOLúLP 7HNQRORMLOHUL 'Õú øOLúNLOHU
0XKDVHEH øQúDDW YH 0DO]HPH %LOLúLP 7HNQRORMLOHUL øVWDWLVWLN
0XKDVHEH
3L\DVDODU %Dú +XN 0 ú YH +XN øúO
3L\DVDODU
øúoL '|YL]OHUL
øOHWLúLP
øQúDDW YH 0DO]HPH %DQN YH )LQ .XU
øVWDWLVWLN
øúoL Dövizleri
øQVDQ .D\QDNODUÕ
$UDúWÕUPD
3L\DVDODU %LOLúLP 7HNQRORMLOHUL %DQN YH )LQ .XU 'Õú øOLúNLOHU øQúDDW YH 0DO]HPH
2UW 3XDQ
Güv ve Sav Sek
øQVDQ .D\QDNODUÕ
øVWDWLVWLN
øúoL '|YL]OHUL øOHWLúLP
%Dú +XN 0 ú YH %Dú +XN 0 ú YH +XN øúO +XN øúO
%DúDUÕ LOLúNL NXUPD YH J o LKWL\DoODUÕQGDQ KDQJLVLQLQ \|QHWLFLOHU YH
oDOÕúDQODU DUDVÕQGD GDKD \D\JÕQ ROGX÷XQX EHOLUOHPHN ]HUH KHVDSODQDQ
EHWLPVHO LVWDWLVWLNOHU 7DEOR ¶WH J|VWHULOPLúWLU
7$%/2 819$1 *583/$5, ø7ø%$5ø</( %$ù$5, ø/øù.ø .850$ 9( *hd ø+7ø<$&, 38$1/$5,1$ $ø7 %(7ø06(/ ø67$7ø67ø./(5
øKWL\Do 8QYDQ *UXEX 7 U %DúDUÕ hVW ' ]H\ <|QHWLFLOHU øOLúNL .XUPD Güç %DúDUÕ 2UWD ' ]H\ <|QHWLFLOHU øOLúNL .XUPD Güç %DúDUÕ $OW ' ]H\ <|QHWLFLOHU øOLúNL .XUPD Güç %DúDUÕ dDOÕúDQODU øOLúNL .XUPD Güç
O
P O QSRUT.RWV
P O XYR VAZ [.V
_af g \^] _a` b ` cd`
e
e h.cd` `
i j b kDl^b m g nYo ] [ \^] _pg
Tablo 3.13’deki RUWDODPDODUD GD\DQDUDN \|QHWLFL YH oDOÕúDQODUÕQ o
LKWL\Do JUXEXQD J|UH \DSÕODQ VÕUDODPDODUÕ 7DEOR ¶WH YHULOPLúWLU
7$%/2 %$ù$5, ø/øù.ø .850$ 9( *hd ø+7ø<$&, 38$1, 257$/$0$/$5,1$ *g5( 819$1 *583/$5,1,1 6,5$/$0$/$5, 6ÕUDODPD
%DúDUÕ
2UWD ' ]H\ <|QHWLFLOHU dDOÕúDQODU
Alt Düzey Yöneticiler hVW ' ]H\ <|QHWLFLOHU
øKWL\Do 7 U øOLúNL .XUPD dDOÕúDQODU
Alt Düzey Yöneticiler Orta Düzey Yöneticiler hVW ' ]H\ <|QHWLFLOHU
* o
2UWD ' ]H\ <|QHWLFLOHU Alt Düzey Yöneticiler dDOÕúDQODU
hVW ' ]H\ <|QHWLFLOHU
%XQD J|UH EDúDUÕ LKWL\DFÕ HQ \ NVHN RODQ XQYDQ JUXEX 2UWD ' ]H\
<|QHWLFLOHU LNHQ HQ G ú N RODQ hVW ' ]H\ <|QHWLFLOHUGLU dDOÕúDQODU LOLúNL
NXUPD LKWL\DFÕ DoÕVÕQGDQ LON VÕUDGD \HU DOÕUNHQ hVW ' ]H\ <|QHWLFLOHU VRQ
VÕUDGD \HU DOPDNWDGÕU * o LKWL\DFÕQD HQ oRN JHUHNVLQLP GX\DQ XQYDQ JUXEX Orta Düzey Yöneticiler olurken, en az ihtiyaç duyan grup ise Üst Düzey Yöneticiler ROPXúWXU %DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVLQH \|QHOLN RODUDN \DSÕODQ oDOÕúPDODU
\|QHWLFLOHULQ EDúDUÕOÕ RODELOPHOHUL LoLQ \ NVHN EDúDUÕ LKWL\DFÕ J G V QH VDKLS
ROPDODUÕ JHUHNWL÷LQL HQ L\L \|QHWLFLOHULQ J o LKWL\DoODUÕQÕQ \ NVHN LOLúNL NXUPD
LKWL\DoODUÕQÕQ LVH G ú N ROGX÷XQX J|VWHUPLúWLU $UDúWÕUPD VRQXoODUÕ EX
ED÷ODPGD GH÷HUOHQGLULOGL÷LQGH HOGH HGLOHQ EXOJXODUÕQ WHRUL\L VDGHFH LOLúNL
NXUPD LKWL\DFÕ DoÕVÕQGDQ WDP RODUDN GHVWHNOHGL÷L VRQXFXQD YDUÕODELOLU 7DEOR
¶WH YHULOHQ VÕUDODPDGD EX LKWL\DFÕQ oDOÕúDQODUGD HQ ID]OD ROGX÷X
\|QHWLFLOLN NDGHPHOHULQGH LOHUOHQGLNoH D]DOGÕ÷Õ J|U OPHNWHGLU
,9 %|O P %HNOHQWL 7HRULVLQH øOLúNLQ %XOJXODU ³øúL NDOLWHOL \DSPD´ YH ³GDKD ID]OD LúL ELWLUPH´ NULWHUOHULQH J|UH
KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ SXDQODUÕQÕQ %DQND JHQHOLQH DLW EHWLPVHO LVWDWLVWLNOHUL
7DEOR ¶WH J|VWHULOPLúWLU 7DEORGDQ J|U OG ÷ ]HUH %DQND oDOÕúDQODUÕQÕQ
³LúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHULQH J|UH KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDVÕ
³GDKD ID]OD LúL ELWLUPH´ NULWHULQH J|UH KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ SXDQÕ
RUWDODPDVÕ LVH ¶GÕU %X GXUXP ³LúL NDOLWHOL \DSPDQÕQ´ ³GDKD ID]OD LúL
ELWLUPH\H´ NÕ\DVOD oDOÕúDQODUÕ GDKD ID]OD PRWLYH HWWL÷L úHNOLQGH \RUXPODQDELOLU
7$%/2 øùø .$/ø7(/ø <$30$ 9( '$+$ )$=/$ øùø %ø7ø50( .5ø7(5/(5ø1( *g5( +(6$3/$1$1 027ø9$6<21 38$1/$5,1,1 %$1.$ *(1(/ø1( $ø7 %(7ø06(/ ø67$7ø67ø./(5ø .ULWHU O
P O QSRUT R V
P O XYR VDZU[.V
\^] _a` b ` cd`
øúL .DOLWHOL <DSPD
'DKD )D]OD øúL %LWLUPH
_af g e
`.h.cd` e
%XOXQDQ RUWDODPD DUDVÕQGD LVWDWLVWLNVHO DoÕGDQ DQODPOÕ ELU IDUN ROXS
ROPDGÕ÷ÕQÕ WHVW HWPHN ]HUH LNLOL NDUúÕODúWÕUPD W WHVWL \DSÕOPÕúWÕU %XQD J|UH
RUWDODPDODU DUDVÕQGD DQODPOÕ ELU IDUN YDUGÕU W S
dDOÕúPDQÕQ EXQGDQ VRQUDNL E|O P QGH \HU DODQ KHVDSODPDODUGD
oR÷XQOXNOD ³LúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHULQH J|UH KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ SXDQÕ
NXOODQÕOPÕúWÕU
øGDUH 0HUNH]L ELULPOHUL DUDVÕQGD ³LúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHUL HVDV
DOÕQDUDN KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDODUÕQD J|UH NDUúÕODúWÕUPD
\DSDELOPHN DPDFÕ\OD 7HN <|QO $129$ NXOODQÕOPÕúWÕU
0RWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDODUÕQD J|UH øGDUH 0HUNH]L ELULPOHULQL
NDUúÕODúWÕUPDN ]HUH \DSÕODQ $129$¶\D LOLúNLQ VRQXoODU 7DEOR ¶GD
YHULOPLúWLU $QNHW VD\ÕVÕ DGHGLQ DOWÕQGD EXOXQDQ %Dú +XNXN 0 úDYLUOL÷L YH
+XNXN øúOHUL *HQHO 0 G UO ÷ Q DQDOL]H GDKLO HGLOPHPLúWLU %XQD J|UH
øGDUH 0HUNH]L ELULPOHUL PRWLYDV\RQ SXDQÕ DoÕVÕQGDQ DQODPOÕ ELU IDUNOÕOÕN
göstermektedir (F(13, 459) = 2.13, p <
7$%/2 %ø5ø0/(5ø1 d$/,ù$1/$5,1 027ø9$6<21 38$1, 257$/$0$/$5,1$ *g5( $129$ 6218d/$5, *UXSODU DUDVÕQGD *UXS LoLQGH 7RSODP
.DUHOHU 7RSODPÕ
6HUEHVWOLN 2UWDODPD 'HUHFHVL .DUHOHU
) q
O
b ` crb s b s V QSRUtu[uv k
0RWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDODUÕ DUDVÕQGD EXOXQDQ DQODPOÕ IDUNÕQ KDQJL
ELULPOHU DUDVÕQGD ROGX÷XQXQ EHOLUOHQHELOPHVL DPDFÕ\OD oRNOX NDUúÕODúWÕUPD
WHVWOHULQGHQ 7XNH\ WHVWL \DSÕOPÕúWÕU 7HVWLQ VRQXFXQD J|UH RUWDODPDODU
DUDVÕQGDNL DQODPOÕ IDUN %LOLúLP 7HNQRORMLOHUL *HQHO 0 G UO ÷ LOH * YHQOLN YH
6DYXQPD 6HNUHWHUOL÷L¶QLQ RUWDODPDODUÕ DUDVÕQGDNL IDUNWDQ ND\QDNODQPDNWDGÕU
%HNOHQWL 7HRULVL oHUoHYHVLQGH ³LúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHUL HVDV DOÕQDUDN
KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDODUÕQD J|UH LGDUH 0HUNH]L ELULPOHULQLQ
VÕUDODPDVÕ HQ \ NVHN PRWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDVÕQD VDKLS RODQGDQ
EDúODPDN ]HUH 7DEOR ¶GH YHULOPLúWLU %XQD J|UH HQ \ NVHN PRWLYDV\RQ
SXDQÕ RUWDODPDVÕQD VDKLS ELULP %Dú +XNXN 0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL *HQHO
0 G UO ÷ ROXUNHQ HQ G ú N RUWDODPD\D VDKLS ELULP %LOLúLP 7HNQRORMLOHUL
*HQHO 0 G UO ÷ ROPXúWXU
6ÕUDODPDGD GLNNDW oHNHQ ELU QRNWD %DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVL
oHUoHYHVLQGH EDúDUÕ LOLúNL NXUPD YH J o LKWL\DoODUÕ DoÕVÕQGDQ QHUHGH\VH HQ
G ú N RUWDODPDODUD VDKLS %Dú +XNXN 0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL *HQHO
0 G UO ÷ ¶Q Q %HNOHQWL 7HRULVL DoÕVÕQGDQ HQ \ NVHN PRWLYDV\RQ SXDQÕ
RUWDODPDVÕQD VDKLS ROGX÷XGXU %X GXUXP oDOÕúDQODUÕ oHúLWOL PRWLYDV\RQ
WHRULOHUL
DoÕVÕQGDQ
GH÷HUOHQGLULUNHQ
GLNNDWOL
ROXQPDVÕ
JHUHNWL÷LQL
göVWHUPHNWHGLU %DQND¶QÕQ RSHUDV\RQHO ELULPOHUL RODQ $UDúWÕUPD %DQNDFÕOÕN
YH )LQDQVDO .XUXOXúODU 'Õú øOLúNLOHU (PLV\RQ 3L\DVDODU øVWDWLVWLN øúoL
'|YL]OHUL *HQHO 0 G UO NOHULQGH oDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDVÕ
RODUDN KHVDSODQPÕú YH EX RUWDODPD GHVWHN ELULPOHUL RODQ %Dú +XNXN
0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL %LOLúLP 7HNQRORMLOHUL øOHWLúLP øQVDQ .D\QDNODUÕ
øQúDDW YH 0DO]HPH 0XKDVHEH 6RV\DO øúOHU *HQHO 0 G UO NOHUL LOH * YHQOLN
YH 6DYXQPD 6HNUHWHUOL÷L¶QGH oDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDVÕ RODQ
¶LQ DOWÕQGD NDOPÕúWÕU
7$%/2 %ø5ø0/(5ø1 d$/,ù$1/$5,1 027ø9$6<21 38$1, 257$/$0$/$5,1$ *g5( 6,5$/$0$6, 6ÕUDODPD
%LULPOHU %Dú +XN 0 ú YH +XN øúO Güv. ve Sav 6HN øOHWLúLP 3L\DVDODU 6RV\DO øúOHU (PLV\RQ %DQN YH )LQ .XU $UDúWÕUPD øQúDDW YH 0DO]HPH øQVDQ .D\QDNODUÕ 'Õú øOLúNLOHU øúoL '|YL]OHUL 0XKDVHEH øVWDWLVWLN %LOLúLP 7HNQRORMLOHUL
O
P O QSRUT R V
P O XYRWVAZ [ V
_afxg `. e h.cd`
\w] _a`.b ` cd`
e
<|QHWLFLOHU YH oDOÕúDQODU DUDVÕQGD ³LúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHULQH J|UH
KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDODUÕ DoÕVÕQGDQ ELU IDUN ROXS ROPDGÕ÷ÕQÕ
NDUúÕODúWÕUPDN ]HUH 7HN <|QO $129$ NXOODQÕOPÕúWÕU <DSÕODQ $129$¶\D
LOLúNLQ VRQXoODU 7DEOR ¶GH YHULOPLúWLU gQFHNL DQDOL]GH ROGX÷X JLEL %Dú
+XNXN 0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL *HQHO 0 G UO ÷ DQDOL]H GDKLO HGLOPHPLúWLU %XQD J|UH XQYDQ JUXSODUÕ PRWLYDV\RQ SXDQÕ DoÕVÕQGDQ DQODPOÕ
ELU IDUNOÕOÕN J|VWHUPHNWHGLU ) S
7$%/2 <g1(7ø&ø 9( d$/,ù$1/$5,1 027ø9$6<21 38$1, 257$/$0$/$5,1$ *g5( $129$ 6218d/$5, *UXSODU DUDVÕQGD *UXS LoLQGH 7RSODP
.DUHOHU 7RSODPÕ
6HUEHVWOLN 2UWDODPD 'HUHFHVL .DUHOHU
) q
O
b ` crb s b s V QSRUtu[uv k
0RWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDODUÕ DUDVÕQGD EXOXQDQ DQODPOÕ IDUNÕQ KDQJL
XQYDQ JUXSODUÕ DUDVÕQGD ROGX÷XQXQ EHOLUOHQHELOPHVL DPDFÕ\la
çoklu
NDUúÕODúWÕUPD WHVWOHULQGHQ 7XNH\ WHVWL \DSÕOPÕúWÕU 7HVWLQ VRQXFXQD J|UH
RUWDODPDODU DUDVÕQGDNL DQODPOÕ IDUN ³RUWD G ]H\ \|QHWLFLOHU´ LOH ³oDOÕúDQODUÕQ´
RUWDODPDODUÕ DUDVÕQGDNL IDUNWDQ ND\QDNODQPDNWDGÕU
³øúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHUL HVDV DOÕQDUDN KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ SXDQÕ
RUWDODPDODUÕQD J|UH \|QHWLFLOHU YH oDOÕúDQODU DoÕVÕQGDQ XQYDQ JUXSODUÕQÕQ
VÕUDODPDVÕ HQ \ NVHN PRWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDVÕQD VDKLS RODQ JUXSWDQ
EDúODPDN ]HUH 7DEOR ¶GD YHULOPLúWLU %XQD J|UH HQ \ NVHN PRWLYDV\RQ
SXDQÕ RUWDODPDVÕQD VDKLS XQYDQ JUXEX RUWD G ]H\ \|QHWLFLOHU HQ G ú N
RUWDODPD\D VDKLS XQYDQ JUXEX LVH oDOÕúDQODUGÕU %HNOHQWL 7HRULVLQH LOLúNLQ
|OoHNWHQ HQ ID]OD SXDQ DOPDN P PN Q ROPDVÕQD UD÷PHQ RUWDODPD
SXDQODU oRN G ú N oÕNPÕú YH EX SXDQÕQ \DUÕVÕ RODQ SXDQÕQ GD DOWÕQGD
NDOPÕúWÕU <|QHWLFLOHULQ PRWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDODUÕQÕQ oDOÕúDQODUÕQ
RUWDODPDODUÕQGDQ \ NVHN oÕNPDVÕ oDOÕúDQODUÕQ \|QHWLFLOLN NDGHPHOHULQGH
LOHUOH\LS GDKD ID]OD \HWNL YH VRUXPOXOXN DOGÕNoD PRWLYDV\RQ G ]H\OHULQLQ
\ NVHOGL÷L úHNOLQGH \RUXPODQDELOLU
7$%/2 <g1(7ø&ø 9( d$/,ù$1/$5,1 027ø9$6<21 38$1, 257$/$0$/$5,1$ *g5( 6,5$/$0$6, 6ÕUDODPD %LULPOHU
O
Orta Düzey Yöneticiler Üst Düzey Yöneticiler Alt Düzey Yöneticiler dDOÕúDQODU
P O Q(R T.R V
P O XYR VDZU[.V
_afxg ` e h cd`
\w] _a` b ` cd`
e
dDOÕúDQODUÕQ LúL NDOLWHOL \DSPD YH GDKD ID]OD LúL ELWLUPH NULWHUOHULQH
J|UH KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ SXDQODUÕ LOH DQNHWLQ 9 E|O P QGH \HU DODQ Lú
\DúDPÕQD LOLúNLQ oHúLWOL NRQXODU YH 9, E|O P QGH \HU DODQ NLúLVHO ELOJLOHUH
LOLúNLQ GH÷LúNHQOHU DUDVÕQGD LOLúNL ROXS ROPDGÕ÷ÕQÕ LOLúNL ROPDVÕ GXUXPXQGD
EXQXQ \|Q Q EHOLUOHPHN ]HUH NRUHODV\RQ DQDOL]L \DSÕOPÕúWÕU .RUHODV\RQ
NDWVD\ÕVÕQÕQ PXWODN GH÷HU RODUDN DUDVÕQGD ROPDVÕ GXUXPXQGD
“yüksek”, 0.70 DUDVÕQGD ROPDVÕ GXUXPXQGD ³RUWD´ DUDVÕQGD
ROPDVÕ GXUXPXQGD LVH ³G ú N´ G ]H\GH LOLúNL ROGX÷X YDUVD\ÕOPÕúWÕU
0RWLYDV\RQ SXDQODUÕ LOH Lú \DúDPÕQD LOLúNLQ oHúLWOL NRQXODU DUDVÕQGDNL
LOLúNLOHUL J|VWHUHQ NRUHODV\RQ DQDOL]LQH LOLúNLQ VRQXoODU 7DEOR ¶GH
J|VWHULOPLúWLU %XQD J|UH oDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQ SXDQODUÕ LOH −
øú WDWPLQOHUL DUDVÕQGD RUWD G ]H\GH SR]LWLI \|QGH
−
%DúDUÕ GXUXPODUÕ DUDVÕQGD RUWD G ]H\GH SR]LWLI \|QGH
−
%H\DQ HWWLNOHUL PRWLYDV\RQ G ]H\OHUL DUDVÕQGD RUWD G ]H\GH
pozitif yönde, −
+DUFDGÕNODUÕ HPHN PLNWDUÕ DUDVÕQGD RUWD G ]H\GH SR]LWLI \|QGH
−
øVWLID HWPH QL\HWOHUL DUDVÕQGD G ú N G ]H\GH QHJDWLI \|QGH
−
dDOÕúPD ]DPDQODUÕQÕQ \DSPDODUÕ JHUHNHQ LúOHUH D\ÕUGÕNODUÕ
−
$PLUOHULQLQ oDOÕúDQODUÕQ oDOÕúPD ]DPDQODUÕQÕQ \DSPDODUÕ JHUHNHQ
\ ]GHOHUL DUDVÕQGD G ú N G ]H\GH SR]LWLI \|QGH
LúOHUH D\ÕUGÕNODUÕ \ ]GHOHUL KDNNÕQGDNL J|U úOHUL DUDVÕQGD G ú N G ]H\GH pozitif yönde, −
dDOÕúPD DUNDGDúODUÕQÕQ ]DPDQODUÕQÕQ \DSPDODUÕ JHUHNHQ LúOHUH
−
5DV\RQHO NDUDU YHUPHOHUL DUDVÕQGD G ú N G ]H\GH SR]LWLI \|QGH
D\ÕUGÕNODUÕ \ ]GHOHUL KDNNÕQGDNL J|U úOHUL DUDVÕQGD G ú N G ]H\GH SR]LWLI yönde,
LOLúNL EXOXQPXúWXU
* p< 0.05 ¡
¤ ©¦ | ª
§¨ ¦
z
¤
§¨ ¦ ©¦ | ª
An.Düz.
An.Düz.
** p< 0.01 (iki uçlu)
¤ ¥ ¤ ¥ ² ¥ ² ¥
¬ ¤ ¯³
¥
¥
¥
¤ £ U
¤ ¥ ¤ ¥ £ ¬´ ¥ ¬® ¥ ² °° ²
°
¬ ¤ ² ²
¥
¥
¥
U ¤ £
¤ ¥ ¤ ®¥ ¥ ¥´ ² ¥ ²°° ¥
¤ ¥ ¤ ¥£ ¥ ® ³ ¥´ ¯° ¬
¤ ¥ ¤ ¥ ¬´ ¯ ¥ ³ ³¥ ¥ °° ¥
¤ ¥ ¤ ¥ ¬ ³£ ¥ ¬ ¥ ¯ °¯° ¥
²³
µ ¤ ¥ ¤ ¥ ¬´ ®£ ¥ ® ¥£ ¬° °
µ ¤ ¥ ¤ ¥ ®¬ ®£ ¥ ³ ³ ¥£ °°
°°
£´
´¥
¤ ¥ ¤ ¥´ ¬ ¥ ² ³¥ ¥ ¥ °° ¥
¬
¤ ¥ ¤ ¥ ¬ ² ¥ ®¯ ¥ ¥ ¥°° ¥
¥°
£
£
¤ ¥ ¤ ¥£ ¯³ ¬
¥
¤ ¥ ¤ ¥ £ ¥ ® ¥ ¥ °° ¥
¬´
°°
´¥
¤ ¥ ¤ ¥ ² ¥ ´ ¥ ¥ °° ¥ ¬®
¨
¤ ¥ ¤ ¥ £ ¥ ¥
An.Düz.
¤ ¥ ¤ ¥ £² ¥ ¥¥ ¥ ¬°°
¤ ¥ ¤ ¥ ² ¥ ¥ ¥¥ °° ¥
¬ ¤ ¥
¥
¥
¥
¤ £ U
¤ ¥ ¤ ¥ ¬ ¯ ¥ ¥¥ ¬± ¯ °° ¥
µ ¤ ¥ ¤ ¥´ ¬ ® ¥ ¥£ ¥ ²°° ¥
¤ ¥ ¤ ¥ ¬ ´² ¥ ¥¥ ¬ °° ¥
¬
¬
¤ ¥ ¤ ¥ ²´ ¥ £° ¯ ¥¥ ° ²³
¤ ¥ ¤ ¥´ ¬ ±¥ ¥¥ ®£ °° ¥
§¨ ¦
¤ ¥ ¤ ¥ £ ¥ ® ¥£ ²° ¯ °
©¦ ¤ ª
¤
¤ ¥ ¤ ¥´ ¥ ¯ ¥ ¯° ¥ °
°°
´¥
®¯
±
¬® ¤
¥
¥
¥
¤ £
°
µ ¤ ¥ ¤ ¥ ¬ £ ¥ ¬ ¥£ ¯£°
¤ ¥ ¤ ¥ ®¬ ¥ ¬® ¥ °² ² ¥ °
¤ ¥ ¤ ¥£ ¥ ±± ± ¥ ° ¥ ° ¬®
±²
¬
¤ ¥ ¤ ¥ ¥ ¬ ¥ ¬
¬
¤ ¥ ¤ ¥£ ®¬ ¥ ® ¥£ °£ ¯ °
¨
«
An.Düz.
¬´
©¦ | ª
§¨ ¦
§¨ ¦
§¨ ¦
¬± ¤ ´
¥
¥
¥
¤ £ U
°°
³
²
¥
¥
¥
¥
¤ £ U
¤ ¥ ¤ ¥ ¥ £² ¥¥ °¥°
¤ ¥ ¤ ®¥ ¥ ¥´ ¥ °° ¥
¬± ¤
±
µ ¤ ¥ ¤ ¥´ ³ ¥ ´ ¥ °° ¥
®
¨
µ ¤ ¥ ¤ ¥ ²´ ¥ £ ¥ £° ¥ °
µ ¤ ¥ ¤ ´¥ ¬ ¥ ¯³ ² ¥ ¯°° ¥
±
¨
°°
®¯
¬
¤ ¥ ¤ ¥ ¥ ¥
¥ ¬³
¬
µ ¤ ¥ ¤ ¥ ¥ ¥ ¬®
¤ ¥ ¤ ¥ ±¬ ² ¥ ¬³ ¯ ¥¥ °°
µ ¤ ¥ ¤ ¥´ ±¬ ¥ ®² ¥ ¥ °° ¥
©¦ ¤ ª
¤
¤ ¥ ¤ ¥ ² ¥ ± ¬± ¥ °° ¥
«
±
©¦ ¤ ª
¤
|
y
|
µ ¤ ¥ ¤ ¥´ ± ¥ £ ¥ °°¥ ¥ ¬±
«
|
| {
{
An.Düz.
¤ ¥ ¤ ¥ £ ¥ ± ¥ °° ¥
¤
| |
An.Düz.
¨
§¨ ¦
¤ ¥ ¤ ¥ ¥ ±² £ ¥ ° ¥ °
©¦ ¤ ª
¤
³
¯
¥
¥
¥
U ¤ £
¤ ¥ ¤ ¥ ¥ ±²¯ ¥ ° ¥ °
¤ ¥ ¤ ®¥ ¥ ® ¥ ¬° ¥ °
¬ ¤ ´
¨
¬
¤ ¥ ¤ ¥ ¬ ¥ ´² ¥ ° ¥ ¥ °
¬
«
|
zy | {
An.Düz.
¤ ¥ ¤ ¥´ ±¥ ¥¥ ¥ ¯°° ¥ ¬
«
|
|
§¨ ¦
¤ ¥ ¤ ¥ ²³ ¥ ¥ ¯°° ¥
©¦ ¤ ª
¤
¥
¥
¥
¥°°
¥
®¥
¤ £
¤ ¥ ¤ ¥ ¥ ¥
¬® ¤ ³
¬
¬
¤ ¥ ¤ ¥ ¬® ¥ ®²¯ ± ¥ °° ¥
¨
«
~ |
|
An.Düz.
¤ ¥ ¤ ¥ £ ¥ ± ²´ ¥ ²°° ¥
§¨ ¦ ©¦ ¤ ª
¤
¬ ¤ ¯
¥
¥
¥
¤U£
¤ ¥ ¤ ¥ ¬ ³² ¥ ¯ ± ¥ ¯ °° ¥
¤ ¥ ¤ ¥ ¬± ¥ ±¯ ± ¥ °° ¥ ¬
«
| {
An.Düz.
¤ ¥ ¤ ¥ ¬ £ ²´ ®¥£ ±£ °
¬
«
|
|
¥
¥
{
y
| |
¡
¢
z
| |
zy |D{ ~}
zy | { D ~} {
| |
|
| {
|
|
|
zy | {
~ |
| {
|
| {
|
¥
¥
¥
¤ £ U
| ¥
§¨ ¦ ©¦ ¤ ª
¤
zy | { ~} {
¤ £ U
¬ ¤ £
«
§¨ ¦
~}
zy {
©¦ ¤ ª
¤
|
¤ ¥ ¤ ¥ ¥ ® ¥ ¯° ¥ ¥ °
«
{
¬ ¤ ¥
¬
An.Düz.
¤ ¥ ¤ ¥´ ¥ ¯ ¯ ¥ ²°° ¥
«
An.Düz.
¤ ¥ ¤ ¥ ¬ ² ¥ ±¯ ¥ ¬¥° ¥ °
¬
¢
7$%/2 d$/,ù$1/$5,1 027ø9$6<21 38$1/$5, ø/( øù <$ù$0,1$ ø/øù.ø1 d(ùø7/ø .218/$5 $5$6,1'$.ø ø/øù.ø/(5ø *g67(5(1 3($5621 .25(/$6<21 .$76$<,/$5,
dDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQ SXDQODUÕ LOH NLúLVHO ELOJLOHU DUDVÕQGDNL LOLúNLOHUL
J|VWHUHQ NRUHODV\RQ DQDOL]LQH LOLúNLQ VRQXoODU 7DEOR ¶GH J|VWHULOPLúWLU
%XQD J|UH PRWLYDV\RQ SXDQODUÕ LOH −
<|QHWLFL YH oDOÕúDQODUD J|UH G ]HQOHQPLú XQYDQ JUXSODUÕ
−
%XOXQGXNODUÕ XQYDQGDNL NÕGHPOHUL DUDVÕQGD G ú N G ]H\GH
DUDVÕQGD G ú N G ]H\GH QHJDWLI \|QGH
negatif yönde, LOLúNL EXOXQPXúWXU 0RWLYDV\RQ SXDQODUÕ LOH oDOÕúÕODQ ELULP \Dú FLQVL\HW
|÷UHQLP GXUXPX YH KL]PHW \ÕOÕ GH÷LúNHQOHUL DUDVÕQGD LOLúNL EXOXQDPDPÕúWÕU 7$%/2 d$/,ù$1/$5,1 027ø9$6<21 38$1/$5, ø/( .øùø6(/ %ø/*ø/(5 $5$6,1'$.ø ø/øù.ø/(5ø *g67(5(1 3($5621 .25(/$6<21 .$76$<,/$5, ¶N·u¸ ¹»º ¹ ¶S·u¸a¹uº.¹ ¼ ½ ¾U¿DÀJÁ  ¿ ¸ à  ¿ ¼ Ç.Á ÈAÁNÉ ÁBÊD¹ ¿ ¾U¿uË»¿ ¸a¹ Æ Ä Á Åu¹ Æ ¶N·D¸a¹»º ¹ ¼ ½ ¾ ¿uÀJÁ  ¹ Ä Á Åu¹ Æ
An.Düz. ç
¶N·D¸a¹»º ¹ ¼ . Ç Á ÈAÁNÉ ÁBÊD¹ ¿ ¾U¿DË ¿ ¸a¹ Æ Á ÏS Ð Ñ Î Ë Ñ Í Ì ÍA
â ãuä à â åBæ à
ßAà áDáDá à è»é ß á à éDêBëDìpì
ßDà áDáDá
An.Düz. ç
á»à áDáDá è»é á
à è»é á
â ãuä à â åBæ à
â ãuä à â åBæ à
An.Düz. ç â ãuä à â åBæ à
Ò Á
An.Düz. ç Õ
ÓÔ¿ ÍAÕ
¿ Ä ÃA¸
Ð Ã ¿Ù Ñ × Ð Ñ Ù Í Ñ Ö
Ç ¿ ÊDÙÛÃA¸ ÒÔ Ú ÜÂÜ
Ý Ü Þ ÃuÙ
* p< 0.05
â ãuä à â åBæ à
An.Düz. ç â ãuä à â åBæ à
An.Düz. ç â ãuä à â åBæ à
An.Düz. ç â ãuä à â åBæ à
An.Düz. ç
è ì ì í á»à ß á á»à áDáAï è»é ß áí à á êBè á»à ï è»ò èuëDé á»à á ë ð
ì í á à ßîáDá á à áAïuð è»é á áí à áDñ é á à è ßJñ èuëuò
Á ÏS Ð Ñ Î Ë ÑÍ Ì ÍA
à è»é ï á à ñ êJèuì í
á»à áAï é á»à êBèDè è»òAò
á à áDá ê á à ðDá ë è»òAë
á à á ëuò í á»à ß èuë è»òJè
á à áDñ ò í á à è ß ë è»ò ñ
ò ì A í á à ßJá á»à áAï ê è ñ ê
é ê á àá A í á à á òDò è ñ ê
¿ Ä ÃA¸
Ð Ã ¿Ù ÖØ Ç × Ñ Ð Ñ Í Ù Ñ
¿ ÊDÙÛÃA¸ Ú Ô Ò ÜÂÜ
Ý Ü Þ Ã»Ù
ßDà áAáDá
í
è»ò ñ
ÓÔ¿ ÍAÕ
á à áDñDá á à ê á é
á»à ßJñ è è»òJè
Ò ÁA¾
á à áAáDá èuë ð á à á ê ï á à ï ê ð è»òDê
ßDà áDáAá à èuë ð á à áDñAñ á à è»éJè
ßDà áDá
èuëAè
à èuòDê
êAì í á à ïuñ á à áAáDá è»òDé
ë ì ì í á à ß ð á à áDáAá èuëué
êAì í á à ñDñ á à áAáDá è»òDê
á»à ðDáDð ì ì
ìpì í á à ßîïDð á à áDá ê èuò ñ
á»à ßDß èuì á à á»ß ò
á»à ï é ð ì ì
è ñ ë
á à áDáAá èuëué á à áDáAá è ñDá
éBì í á à áDð á à áDñAñ èuò á á à áAïDá á à ëuò ï è ñAï
ß à èuòDé êBìpì í á à ïUß á à áDáDá èuòBè êDêBìpì í á à ï á à áDáDá è ñ ê
ß à è»òAê á à ïuñAð ìpì ß
á»à áDáDá è ñ ë
à è ñ ë
** p< 0.01 (iki uçlu)
øú WDWPLQL YH NLúLVHO ELOJLOHUH LOLúNLQ GH÷LúNHQOHULQ ³LúL NDOLWHOL \DSPD´ YH
³GDKD ID]OD LúL ELWLUPH´ NULWHUOHULQH J|UH KHVDSODQDQ D\UÕ PRWLYDV\RQ SXDQÕQÕ
DoÕNOD\ÕS DoÕNODPDGÕNODUÕQÕ EHOLUOHPHN ]HUH UHJUHV\RQ WHVWL \DSÕOPÕúWÕU %X
DPDoOD |QFH Lú WDWPLQL GH÷LúNHQL NRQWURO HGLOPLú YH NLúLVHO ELOJLOHUH LOLúNLQ
GH÷LúNHQOHULQ EX PRWLYDV\RQ SXDQÕQÕ DoÕNOD\ÕS DoÕNODPDGÕ÷Õ DUDúWÕUÕOPÕúWÕU
7DEOR ¶GH \DSÕODQ UHJUHV\RQ DQDOL]LQH DLW VRQXoODU J|U OPHNWHGLU %XQD
J|UH Lรบ WDWPLQL GHรทLรบNHQL NRQWURO HGLOGLรทLQGH NLรบLVHO ELOJLOHUH LOLรบNLQ GHรทLรบNHQOHU
KHU LNL PRWLYDV\RQ SXDQร Qร GD Doร NODPDPDNWDGร U S !
7$%/2 รธรน 7$70รธ1รธ '(รถรธรน.(1รธ .21752/ ('รธ/'รธรถรธ1'( .รธรนรธ6(/ %รธ/*รธ/(5( รธ/รธรน.รธ1 '(รถรธรน.(1/(5รธ1 d$/,รน$1/$5,1 027รธ9$6<21 38$1/$5, รธ/( รธ/รธรน.รธ6รธ1รธ *g67(5(1 5(*5(6<21 $1$/รธ=รธ 6218d/$5, รณรตรด.รถpรท รธร รน รบ รปWรผDรฝ รพ รฟ.รพ Dรบ รพ รถ
'HรทLรบNHQOHU 6DELW
รธรบ 7DWPLQL
gรทUHQLP 'XUXPX
รณรตรด.รถpรท รธร รน รบ.รป รผDรฝ a รบ รบdรพ รฟ.รพ รพ รถ รพ
U รถ รพ .รพ
รถ
<Dรบ
&LQVL\HW
รพ รบ dรบ
รถ
U รถ รพ รพ
5 5 $GM 5 5 5 $GM 5 ) S ) S
.LรบLVHO ELOJLOHUH LOLรบNLQ GHรทLรบNHQOHU NRQWURO HGLOGLรทLQGH Lรบ WDWPLQL
GHรทLรบNHQLQLQ PRWLYDV\RQ SXDQODUร Qร Doร NOD\ร S Doร NODPDGร รทร Qร VDSWDPDN ย ]HUH
\DSร ODQ UHJUHV\RQ DQDOL]LQH DLW VRQXoODU 7DEOR ยถGH J|VWHULOPLรบWLU %XQD
J|UH NLรบLVHO ELOJLOHUH LOLรบNLQ GHรทLรบNHQOHU NRQWURO HGLOGLรทLQGH Lรบ WDWPLQL GHรทLรบNHQL
KHU LNL PRWLYDV\RQ SXDQร Qร GD Doร NODPDNWDGร U S
7$%/2 .รธรนรธ6(/ %รธ/*รธ/(5( รธ/รธรน.รธ1 '(รถรธรน.(1/(5 .21752/ ('รธ/'รธรถรธ1'( รธรน 7$70รธ1รธ '(รถรธรน.(1รธ1 d$/,รน$1/$5,1 027รธ9$6<21 38$1/$5, รธ/( รธ/รธรน.รธ6รธ1รธ *g67(5(1 5(*5(6<21 $1$/รธ=รธ 6218d/$5, 'HรทLรบNHQOHU 6DELW
รถ
รพ รบ dรบ
รถ รพ ! .รพ
รณ
รด รถpรท รธร รน รบ.รป รผuรฝ . รบ รบ
รบ รบ รพ รฟ รพ Wรพ รถpรพ
รถ
<Dรบ
gรทUHQLP 'XUXPX
&LQVL\HW
รณรตรด.รถpรท รธร รน รบ รปWรผDรฝ รพ รฟ.รพ Dรบ รพ รถ
รธรบ 7DWPLQL
รถ รพ ! .รพ
5 5 $GM 5 5 5 $GM 5 ) S ) S
9 %|Oย P รธรบ <DรบDPร QD รธOLรบNLQ dHรบLWOL .RQXODUD <|QHOLN
gOoHNOHU LOH รธOJLOL %XOJXODU
dDOร รบDQODUร Q Lรบ \DรบDPร QD LOLรบNLQ oHรบLWOL NRQXODUGDNL Gย รบย QFHOHULQH DLW
EHWLPVHO LVWDWLVWLNOHU 7DEOR ยถWH YHULOPLรบWLU
7$%/2 d$/,ù$1/$5,1 øù <$ù$0,1$ ø/øù.ø1 d(ùø7/ø .218/$5'$.ø 'hùh1&(/(5ø1( $ø7 %(7ø06(/ ø67$7ø67ø./(5 , - þ/.0 1 2& # û Ô # û Ô ö ÷ 354 + ö ÷ % $ ÿ $& '($)* + a öp÷ ú d ú ý , .76 8%
" .DYUDPODU øú 7DWPLQL %DúDUÕ 'XUXPX Motivasyon Düzeyi (PHN 0LNWDUÕ øVWLID (WPH 1L\HWL dDOÕúPD =DPDQÕ < ]GHVL dDOÕúDQ dDOÕúPD =DPDQÕ < ]GHVL $PLU dDOÕúPD =DPDQÕ < ]GHVL $UNDGDúODU 5DV\RQHO ' ú QPH
7DEORGDQ HOGH HGLOHQ EXOJXODU LOJLOL NRQXODUD J|UH úX úHNLOGH özetlenebilir: øú 7DWPLQL VRUXGDQ DUDVÕ ROXúDQ YH HQ D] HQ oRN
SXDQ DOÕQDELOHFHN Lú WDWPLQLQH LOLúNLQ |OoHNWH oDOÕúDQODUÕQ RUWDODPD SXDQÕ
g/d ROPXúWXU dDOÕúDQODUÕ Lú WDWPLQLQ \HWHUOL G ]H\GH ROGX÷X söylenebilir. %X E|O PGH \HU DODQ ³6L]H LúLQL] NDUúÕOÕ÷ÕQGD DGLO ELU FUHW |GHQGL÷LQL
G ú Q \RU PXVXQX]"´ úHNOLQGHNL VRUXGD oDOÕúDQODUÕQ RUWDODPDVÕ ¶OL
|OoHNWH ³%LULPLQL]GH DGLO ELU WHUIL SROLWLNDVÕ X\JXODQGÕ÷ÕQÕ G ú Q \RU
PXVXQX]"´ úHNOLQGHNL VRUXGD LVH RODUDN JHUoHNOHúPLúWLU %X VRQXoODUD
EDNDUDN %DQND oDOÕúDQODUÕQÕQ NHQGLOHULQH |GHQHQ FUHWWHQ JHQHO RODUDN
PHPQXQ ROGXNODUÕ WHUIL SROLWLNDVÕ DoÕVÕQGDQ LVH PHPQXQL\HWOHULQLQ RUWD
G ]H\GH ROGX÷X V|\OHQHELOLU
%DúDUÕ 'XUXPX VRUXGDQ DUDVÕ ROXúDQ YH HQ D] HQ
oRN SXDQ DOÕQDELOHFHN oDOÕúDQODUÕQ LúWH EDúDUÕ GXUXPODUÕQÕ QDVÕO J|UG NOHULQLQ VRUJXODQGÕ÷Õ |OoHNWH RUWDODPD SXDQ g/d
ROPXúWXU %XQD J|UH oDOÕúDQODU \DSWÕNODUÕ LúOHUGH NHQGLOHULQL EDúDUÕOÕ J|UPHNWH
YH ELULPOHULQH \HWHUOL GHUHFHGH NDWNÕGD EXOXQGXNODUÕQÕ G ú QPHNWHGLUOHU
0RWLYDV\RQ ' ]H\L 7HN VRUXGDQ VRUX ROXúDQ YH
oDOÕúDQODUD GR÷UXGDQ PRWLYDV\RQ G ]H\OHULQLQ VRUXOGX÷X EX |OoHNWH
oDOÕúDQODUÕQ RUWDODPD SXDQÕ RODUDN JHUoHNOHúPLú YH oDOÕúDQODU LúOHULQH
NDUúÕ \HWHUOL GHUHFHGH PRWLYDV\RQD VDKLS ROGXNODUÕQÕ EH\DQ HWPLúOHUGLU
(PHN 0LNWDUÕ VRUXGDQ DUDVÕ ROXúDQ YH HQ D] HQ oRN
SXDQ DOÕQDELOHFHN oDOÕúDQODUD LúOHULQGH KDUFDPDN LVWHGLNOHUL HPHN
PLNWDUÕQÕQ VRUXOGX÷X EX |OoHNWH oDOÕúDQODUÕQ RUWDODPD SXDQÕ
g/d ROPXúWXU dDOÕúDQODU ROGXNoD ID]OD G ]H\GH HPHN KDUFDGÕNODUÕQÕ
YH\D KDUFDPD\D KD]ÕU ROGXNODUÕQÕ G ú QPHNWHGLUOHU
øVWLID (WPH 1L\HWL VRUXGDQ DUDVÕ ROXúDQ YH HQ D] HQ
oRN SXDQ DOÕQDELOHFHN LVWLID HWPH Qiyetini ölçmeye yönelik bu ölçekte
oDOÕúDQODUÕQ RUWDODPD SXDQÕ g/d ROPXúWXU %XQD J|UH oDOÕúDQODU
LVWLID HGHUHN EDúND ELU Lú \HULQGH oDOÕúPD\Õ G ú N G ]H\GH LVWHPHNWHGLU dDOÕúPD =DPDQÕ
dDOÕúDQODU 7HN VRUXGDQ VRUX ROXúDQ YH oDOÕúDQODUÕQ
J QO N oDOÕúPD ]DPDQODUÕQÕQ \ ]GH NDoÕQÕ \DSPDODUÕ JHUHNHQ YH VRV\DO
IDDOL\HWOHU YH YH\D EHNOHQPHGLN LúOHUH D\ÕUGÕNODUÕQÕ |÷UHQPH\H \|QHOLN EX
|OoHNWH oDOÕúDQODUÕQ RUWDODPD SXDQÕ ROPXúWXU %DúND ELU GH\LúOH
oDOÕúDQODU RUWDODPD RODUDN J QO N oDOÕúPD ]DPDQODUÕQÕQ ¶VÕQÕ
\DSPDODUÕ JHUHNHQ LúOHUH KDUFDPDNWDGÕUODU
$PLUOHULQ J|U ú 7HN VRUXGDQ VRUX ROXúDQ YH
oDOÕúDQODUD DPLUOHULQLQ NHQGL oDOÕúPD ]DPDQÕ \ ]GHOHUL KDNNÕQGDNL
J|U úOHULQLQ VRUXOGX÷X EX |OoHNWH oDOÕúDQODUÕQ RUWDODPD SXDQÕ ROPXúWXU
%DúND ELU GH\LúOH oDOÕúDQODU RUWDODPD RODUDN J QO N oDOÕúPD ]DPDQODUÕQÕQ
¶VÕQÕ \DSPDODUÕ JHUHNHQ LúOHUH KDUFDPDNWDGÕUODU DQFDN RQODUD J|UH
DPLUOHUL EX RUDQÕQ ROGX÷XQX G ú QPHNWHGLU
dDOÕúPD DUNDGDúODUÕ 7HN VRUXGDQ VRUX ROXúDQ YH
oDOÕúDQODUD oDOÕúPD DUNDGDúODUÕQÕQ J QO N oDOÕúPD ]DPDQODUÕQÕQ \ ]GH
NDoÕQÕ \DSPDODUÕ JHUHNHQ YH VRV\DO IDDOL\HWOHU YH YH\D EHNOHQPHGLN LúOHUH
D\ÕUGÕNODUÕQÕQ VRUXOGX÷X EX |OoHNWH RUWDODPD SXDQ RODUDN
JHUoHNOHúPLúWLU
dDOÕúDQODU
oDOÕúPD
DUNDGDúODUÕQÕQ
J QO N
oDOÕúPD
]DPDQODUÕQÕQ RUWDODPD ¶ Q \DSPDODUÕ JHUHNHQ LúOHUH D\ÕUGÕNODUÕQÕ
G ú QPHNWHGLUOHU
5DV\RQHO .DUDU 9HUPH dDOÕúDQODUÕQ NDUDU YHULUNHQ UDV\RQHO
GDYUDQÕS GDYUDQPDGÕNODUÕQÕ |OoHQ VRUXGDQ DUDVÕ ROXúDQ YH HQ D]
en çRN SXDQ DOÕQDELOHFHN EX |OoHNWH oDOÕúDQODUÕQ RUWDODPD SXDQÕ
g/d ROPXúWXU %XQD J|UH oDOÕúDQODU NDUDUODUÕQÕ UDV\RQHO ELU V UHo
VRQXQGD YHUPHNWHGLUOHU
'g5'h1&h %g/h0 6218d 9( g1(5รธ/(5 %X oDOร รบPDGD 7&0% oDOร รบDQODUร Qร Q PRWLYDV\RQ GXUXPODUร KDNNร QGD
D\Uร QWร Oร ELOJL HGLQLOPH\H oDOร รบร OPร รบWร U %X DPDoOD oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQODUร Qร
oHรบLWOL PRWLYDV\RQ WHRULOHUL Doร Vร QGDQ HOH DODQ ELU DQNHW X\JXODPDVร
\DSร OPร รบWร U $QNHW LOH oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQX ย ]HULQGH HWNLOL RODQ IDNW|UOHU
EHOLUOHQPH\H PRWLYDV\RQ Gย ]H\OHUL |Ooย OPH\H YH PRWLYDV\RQOD LOJLOL oHรบLWOL
NRQXODUGDNL GX\JX YH Gย รบย QFHOHUL |รทUHQLOPH\H oDOร รบร OPร รบWร U
%X oDOร รบPDQร Q DPDFร X\JXODQDQ DQNHW \ROX\OD HOGH HGLOHQ EXOJXODU
ร รบร รทร QGD \|QHWLPH oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQODUร Qร Q L\LOHรบWLULOPHVLQH \รถnelik
oHรบLWOL |QHULOHUGH EXOXQPDNWร U %X \ROOD \|QHWLPLQ oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQ
Gย ]H\OHULQL \ย NVHOWHUHN RQODUGDQ GDKD HWNLQ YH YHULPOL ELU รบHNLOGH \DUDUODQPDN
ย ]HUH oHรบLWOL SHUVRQHO SROLWLND YH X\JXODPDODUร JHOLรบWLUPHVLQH NDWNร GD
EXOXQXOPDVร KHGHIOHQPHNWHGLU
$QNHWWHQ HOGH HGLOHQ YHULOHU ย ]HULQGH LVWDWLVWLNVHO DQDOL]OHU \DSร OPร รบ YH
DรบDรทร GDNL VRQXoODUD XODรบร OPร รบWร U โ
ร ift IDNW|U 7HRULVL oHUoHYHVLQGH oDOร รบDQODUร Q ยณLรบLQ LoHULรทLQH
\|QHOLNยด PRWLYH HGLFL IDNW|UOHU LOH ยณLรบLQ oHYUHVLQH \|QHOLNยด KLM\HQ IDNW|UOHU
KDNNร QGDNL Gย รบย QFHOHUL oDOร รบDQODUร Q EX IDNW|UOHUH \|QHOLN |OoHNOHUGHQ DOGร NODUร
SXDQODU J|] |Qย QGH EXOXQGXUXODUDN |รทUHQLOPH\H oDOร รบร OPร รบWร U dDOร รบDQODU
Doร Vร QGDQ EX LNL IDNW|U JUXEXQXQ \DNODรบร N RODUDN D\Qร |QHPH VDKLS ROGXรทX
DQFDN oDOร รบDQODUร Q KLM\HQ IDNW|UOHULQ %DQND YH\D LรบOHUL WDUDIร QGDQ NHQGLOHULQH
GDKD ID]OD VDรทODQGร รทร Qร Gย รบย QGย NOHUL EHOLUOHQPLรบWLU โ
0RWLYH HGLFL IDNW|UOHUH ยณYHULOHQ |QHPยด Doร Vร QGDQ ELULPOHU
NDUรบร ODรบWร Uร OGร รทร QGD %DQNDFร Oร N YH )LQDQVDO .XUXOXรบODU *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQย Q
LON %Dรบ +XNXN 0ย รบDYLUOLรทL YH +XNXN รธรบOHUL *HQHO 0ย Gย UOย รทย ยถQย Q LVH VRQ
Vร UDGD \HU DOGร รทร EHOLUOHQPLรบWLU 0RWLYH HGLFL IDNW|UOHULQ ยณoDOร รบDQODUD
VDรทODQPDVร ยด Doร Vร QGDQ ELULPOHU NDUรบร ODรบWร Uร OGร รทร QGD *ย YHQOLN YH 6DYXQPD
6HNUHWHUOLรทL LON Vร UDGD \HU DOร UNHQ 6RV\DO รธรบOHU *HQHO 0ย Gย UOย รทย LVH VRQ
Vร UDGD \HU DOPร รบWร U <DSร ODQ Vร UDODPDODUD LOLรบNLQ |QHPOL ELU QRNWD EXQODUร Q
NLรบLOHULQ
DOJร ODUร QD
GD\DOร
\DQVร WPD\DELOHFHNOHULGLU โ
ROPDVร
QHGHQL\OH
JHUoHรทL
WDP
RODUDN
+LM\HQ IDNW|UOHUH ยณYHULOHQ |QHPยด Doร Vร QGDQ ELULPOHU DUDVร QGD
\DSร ODQ Vร UDODPDGD (PLV\RQ *HQHO 0ย Gย UOย รทย LON รธQรบDDW YH 0DO]HPH *HQHO
0ย Gย UOย รทย LVH VRQ Vร UDGD \HU DOPร รบWร U +LM\HQ IDNW|UOHULQ ยณoDOร รบDQODUD
VDรทODQPDVร ยด Doร Vร QGDQ \DSร ODQ NDUรบร ODรบWร UPDGD รธQVDQ .D\QDNODUร *HQHO
0ย Gย UOย รทย LON Vร UDGD \HU DOร UNHQ 6RV\DO รธรบOHU *HQHO 0ย Gย UOย รทย LVH VRQ Vร UDGD
\HU DOPร รบWร U โ
0RWLYH HGLFL YH KLM\HQ IDNW|UOHU \|QHWLFLOHU YH oDOร รบDQODU Doร Vร QGDQ
GD HOH DOร QPร รบWร U %XQD J|UH PRWLYH HGLFL IDNW|UOHUH HQ ID]OD |QHP YHUHQ JUXS
oDOร รบDQODUGร U 2UWD DOW YH ย VW Gย ]H\ \|QHWLFLOHU RQODUร Vร UD LOH WDNLS HWPHNWHGLU
hVW Gย ]H\ \|QHWLFLOHU NHQGLOHULQH VDรทODQDQ PRWLYH HGLFL IDNW|UOHU Doร Vร QGDQ
HQ ROXPOX J|Uย รบH VDKLSWLU RUWD YH DOW Gย ]H\ \|QHWLFLOHU LOH oDOร รบDQODU Vร UDVร \OD
RQODUร WDNLS HWPHNWHGLU โ
<DSร ODQ $1&29$ VRQXFXQGD IDNW|UOHUH ยณYHULOHQ |QHPHยด J|UH
KHVDSODQDQ PRWLYH HGLFL IDNW|U SXDQODUร Qร Q HPHN PLNWDUร EDรบDUร GXUXPX YH
Lรบ WDWPLQL GHรทLรบNHQOHUL NRQWURO HGLOGLรทLQGH XQYDQ JUXSODUร QD J|UH DQODPOร ELU
IDUNOร Oร N J|VWHUPHGLรทL VDSWDQPร รบWร U $\Qร รบHNLOGH IDNW|UOHULQ oDOร รบDQODUD
%DQND LรบOHUL WDUDIร QGDQ ยณVDรทODQPD GHUHFHVLQHยด J|UH KHVDSODQDQ PRWLYH HGLFL
IDNW|U SXDQODUร Qร Q \Dรบ JUXSODUร YH Lรบ WDWPLQL GHรทLรบNHQOHUL NRQWURO HGLOGLรทLQGH
XQYDQ JUXSODUร QD J|UH DQODPOร ELU IDUNOร Oร N J|VWHUGLรทL VDSWDQPร รบWร U โ
$QNHW VRQXoODUร QD J|UH oDOร รบDQODUร Q PRWLYDV\RQODUร Qร ROXPVX]
\|QGH HWNLOH\HQ IDNW|UOHUH ยณYHUGLNOHUL |QHPยด Doร Vร QGDQ ยณoDOร รบDQODUร Q DGLO
รบHNLOGH GHรทHUOHQGLULOPHPHVLยด LON Vร UDGD ยณLรบ \HULQGHNL GLรทHU DGDOHWVL]OLNOHUยด
LNLQFL Vร UDGD ยณ\|QHWLFLOHUOH \DรบDQDQ VRUXQODUยด ย oย QFย Vร UDGD JHOPHNWHGLU
dDOร รบDQODUD J|UH Lรบ \HULQGH EX IDNW|UOHUGHQ HQ ID]OD ยณLรบ \HUL VWUHVLยด
EXOXQPDNWD ยณoDOร รบDQODUร Q DGLO รบHNLOGH GHรทHUOHQGLULOPHPHVLยด YH ยณLรบ \HULQGHNL
GLรทHU DGDOHWVL]OLNOHUยด Vร UDVร \OD RQX WDNLS HWPHNWHGLU
−
%DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVLQL WHVW HGHQ |OoHNWHQ HOGH HGLOHQ EXOJXODU
%DQND JHQHOLQGH EDúDUÕ LKWL\DFÕQÕQ LON VÕUDGD \HU DOGÕ÷ÕQÕ RQX LOLúNL NXUPD YH
J o
LKWL\DoODUÕQÕQ
L]OHGL÷LQL J|VWHUPHNWHGLU <DSÕODQ
ELULPOHU
DUDVÕ
NDUúÕODúWÕUPDODUGD EDúDUÕ LKWL\DFÕ HQ \ NVHN ELULP (PLV\RQ *HQHO 0 G UO ÷
HQ G ú N ELULP LVH øQVDQ .D\QDNODUÕ *HQHO 0 G UO ÷ ROPXúWXU øOLúNL NXUPD
LKWL\DFÕ EDNÕPÕQGDQ * YHQOLN YH 6DYXQPD 6HNUHWHUOL÷L LON VÕUDGD \HU DOÕUNHQ
%Dú +XNXN 0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL *HQHO 0 G UO ÷ LVH VRQ VÕUDGD \HU
DOPÕúWÕU * o LKWL\DFÕ DoÕVÕQGDQ LVH 6RV\DO øúOHU *HQHO 0 G UO ÷ HQ \ NVHN
RUWDODPD\D VDKLS ELULP %Dú +XNXN 0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL *HQHO
0 G UO ÷ HQ G ú N RUWDODPD\D VDKLS ELULPGLU øOLúNL NXUPD LKWL\DFÕ
EDNÕPÕQGDQ VÕUDODPDGD 6RV\DO øúOHU *HQHO 0 G UO ÷ ¶Q Q øQVDQ
.D\QDNODUÕ *HQHO 0 G UO ÷ ¶Q Q VÕUDGD \HU DOPDVÕ DQODPOÕ EXOXQPXúWXU −
%DúDUÕ
LOLúNL
NXUPD
YH
J o
LKWL\DoODUÕ
EDNÕPÕQGDQ
yöneticiler oDOÕúDQODU DUDVÕQGD \DSÕODQ NDUúÕODúWÕUPDODUD J|UH EDúDUÕ LKWL\DFÕ
HQ \ NVHN XQYDQ JUXEX ³RUWD G ]H\ \|QHWLFLOHU´ HQ G ú N RODQ LVH ³ VW G ]H\
\|QHWLFLOHUGLU´ ³dDOÕúDQODU´ LOLúNL NXUPD LKWL\DFÕ DoÕVÕQGDQ LON VÕUDGD \HU
DOÕUNHQ ³ VW G ]H\ \|QHWLFLOHU´ VRQ VÕUDGD \HU DOPDNWDGÕU * o LKWL\DFÕ HQ yüksek olan unvan grubu “orta düzey yöneticiler”, en az olan unvan grubu ise
“üst düzey yöneticilerdir”. −
Beklenti Teorisi çerçHYHVLQGH KHU oDOÕúDQ LoLQ ³LúL NDOLWHOL \DSPD´
YH ³GDKD ID]OD LúL ELWLUPH´ NULWHUOHULQH J|UH PRWLYDV\RQ SXDQODUÕ KHVDSODQPÕú
YH oDOÕúDQODUÕQ ³LúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHULQH J|UH KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ
SXDQÕ RUWDODPDVÕ GDKD \ NVHN oÕNPÕúWÕU %X GXUXP GDKD ID]OD LúL ELWLUPH\H
NÕ\DVOD LúL NDOLWHOL \DSPDQÕQ oDOÕúDQODUÕ GDKD ID]OD PRWLYH HWWL÷L úHNOLQGH
\RUXPODQPÕúWÕU %HNOHQWL 7HRULVL LOH LOJLOL KHVDSODPD YH NDUúÕODúWÕUPDODUGD
oR÷XQOXNOD LúL NDOLWHOL \DSPD NULWHULQH GD\DOÕ PRWLYDV\RQ SXDQÕ NXOODQÕOPÕúWÕU −
³øúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHUL HVDV DOÕQDUDN KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ
SXDQÕ RUWDODPDODUÕQD J|UH øGDUH 0HUNH]L ELULPOHULQLQ VÕUDODPDVÕ \DSÕOPÕúWÕU
%XQD J|UH HQ \ NVHN PRWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDVÕQD VDKLS ELULP %Dú +XNXN
0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øúOHUL *HQHO 0 G UO ÷ HQ G ú N RUWDODPD\D VDKLS
ELULP LVH %LOLúLP 7HNQRORMLOHUL *HQHO 0 G UO ÷ ¶G U
−
³øúL NDOLWHOL \DSPD´ NULWHUL HVDV DOÕQDUDN KHVDSODQDQ PRWLYDV\RQ
SXDQÕ RUWDODPDODUÕQD J|UH \|QHWLFLOHU oDOÕúDQODU DoÕVÕQGDQ XQYDQ JUXSODUÕQÕQ
VÕUDODPDVÕQD EDNÕOGÕ÷ÕQGD LVH HQ \ NVHN PRWLYDV\RQ SXDQÕ RUWDODPDVÕQD
VDKLS XQYDQ JUXEXQXQ RUWD G ]H\ \|QHWLFLOHU HQ G ú N RUWDODPD\D VDKLS
XQYDQ JUXEXQXQ LVH oDOÕúDQODU ROGX÷X EHOLUOHQPLúWLU −
dDOÕúDQODUÕQ ³LúL NDOLWHOL \DSPD´ YH ³GDKD ID]OD LúL ELWLUPH´
kriterlerine göre hesaplanan motivaV\RQ SXDQODUÕ LOH DQNHWLQ 9 E|O P QGH
\HU DODQ Lú \DúDPÕQD LOLúNLQ oHúLWOL NRQXODU YH NLúLVHO ELOJLOHU DUDVÕQGD LOLúNL ROXS
ROPDGÕ÷ÕQÕ DUDúWÕUPDN ]HUH NRUHODV\RQ DQDOL]L \DSÕOPÕúWÕU %XQD J|UH
oDOÕúDQODUÕQ PRWLYDV\RQ SXDQODUÕ LOH Lú WDWPLQOHUL EDúDUÕ GXUXPODUÕ EH\DQ
HWWLNOHUL PRWLYDV\RQ G ]H\OHUL KDUFDGÕNODUÕ HPHN PLNWDUÕ oDOÕúPD ]DPDQODUÕ
oDOÕúDQ DPLU J|U ú YH oDOÕúPD DUNDGDúODUÕ UDV\RQHO NDUDU YHUPH DUDVÕQGD
SR]LWLI LVWLID HWPH QL\HWOHUL \|QHWLFL YH oDOÕúDQODUD J|UH G ]HQOHQPLú XQYDQ
JUXSODUÕ LOH EXOXQGXNODUÕ XQYDQGDNL NÕGHPOHUL DUDVÕQGD QHJDWLI LOLúNL EXOXQPXúWXU
%X DUDúWÕUPD VRQXFXQGD HOGH HGLOHQ EXOJXODU ÕúÕ÷ÕQGD DúD÷ÕGDNL
|QHULOHU JHOLúWLULOPLúWLU −
Çift IDNW|U 7HRULVL oHUoHYHVLQGH 7&0% oDOÕúDQODUÕ LúLQ LoHUL÷LQH
yönelik “motive edici fakW|UOHULQ´ LúLQ oHYUHVLQH \|QHOLN ³KLM\HQ IDNW|UOHUH´
RUDQOD NHQGLOHULQH GDKD D] VD÷ODQGÕ÷ÕQÕ G ú QG NOHULQGHQ PRWLYH HGLFL
IDNW|UOHUGHQ EDúDUÕ LoLQ IÕUVDW YHULOPHVL L\L oDOÕúPDQÕQ WDNGLU HGLOPHVL NDUDU
DOPD V UHFLQH NDWÕODELOPH LOH \HWHQHNOHUL JHOLúWLUPH YH \HQL ELOJLOHU ND]DQPD
RODQD÷ÕQÕQ oDOÕúDQODUD GDKD ID]OD VD÷ODQPDVÕ JHUHNWL÷L G ú Q OPHNWHGLU −
dDOÕúDQODUÕ ROXPVX] \|QGH HWNLOH\HUHN PRWLYDV\RQODUÕQÕ G ú UHQ
IDNW|UOHUGHQ ³oDOÕúDQODUÕQ DGLO úHNLOGH GH÷HUOHQGLULOPHPHVL´ YH ³Lú \HULQGHNL
GL÷HU DGDOHWVL]OLNOHU´ |Q SODQD oÕNWÕ÷ÕQGDQ oDOÕúDQODU KDNNÕQGD \DSÕODQ H\OHP
YH LúOHPOHUGH ³WDUDIVÕ]OÕN´ XQVXUXQD GDKD ID]OD |QHP YHULOPHVL ID\GDOÕ
RODFDNWÕU −
%DQND JHQHOLQGH ³EDúDUÕ´ ³LOLúNL NXUPD´ YH ³J o´ LKWL\DoODUÕQGDQ
³EDúDUÕ LKWL\DFÕ´ LON VÕUDGD \HU DOGÕ÷ÕQGDQ %DúDUÕ øKWL\DFÕ 7HRULVL
oHUoHYHVLQGH oDOÕúDQODUD NLúLVHO VRUXPOXOXN DOPDODUÕQÕ VD÷OD\DFDN RUWDP
ROXรบWXUXOPDVร
LOH
SHUIRUPDQVODUร
KDNNร QGD
VRPXW
EXOXQXOPDVร Qร Q YHULPOLOLNOHULQL DUWร UDFDรทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU โ
JHULELOGLULPGH
Beklenti Teorisi รงerรงevesinde, โ iรบL NDOLWHOL \DSPDยดQร Q ยณGDKD ID]OD
LรบL ELWLUPHยด\H J|UH oDOร รบDQODUร GDKD ID]OD PRWLYH HWWLรทL EHOLUOHQGLรทLQGHQ
\|QHWLFLOHU WDUDIร QGDQ oDOร รบDQODUร Q \DSWร รทร LรบOHU GHรทHUOHQGLULOLUNHQ NDOLWH XQVXUXQXQ J|] |Qย QGH EXOXQGXUXOPDVร LOH oDOร รบDQODUD LรบOHULQL GDKD NDOLWHOL
\DSDELOPHOHULQL VDรทODPDN ย ]HUH JHUHNOL HรทLWLPOHULQ YHULOPHVL YH X\JXQ
RUWDPร Q ROXรบWXUXOPDVร JHUHNPHNWHGLU โ
0RWLYDV\RQXQ |QHPLQLQ YXUJXODQPDVร YH PRWLYDV\RQ NRQXVXQGD
7&0% SHUVRQHOLQLQ ELOJLOHQGLULOPHVL DPDFร \OD KL]PHW LoL HรทLWLP SURJUDPODUร
dรผzenlenereN EDรบWD \|QHWLFLOHU ROPDN ย ]HUH oDOร รบDQODUD PRWLYDV\RQ
NRQXVXQGD HรทLWLP YHULOPHVL |QHULOPHNWHGLU โ
%X oDOร รบPDQร Q ร รบร รทร QGD LOHULGH 7&0% oDOร รบDQODUร Qร Q PRWLYDV\RQX
NRQXVXQGD IDUNOร WHRULOHUH J|UH |UQHรทLQ (รบLWOLN 7HRULVL DUDรบWร UPDODU
\DSร OPDVร YH EHOLUOL ]DPDQ DUDOร NODUร \OD X\JXODQDFDN DQNHWOHU \ROX\OD
oDOร รบDQODUร Q
PRWLYDV\RQ
Gย ]H\OHULQLQ
|Ooย OPHVL
EHOLUOHQPHVLQLQ ID\GDOร RODFDรทร Gย รบย Qย OPHNWHGLU โ
YH
HรทLOLPOHULQLQ
<|QHWLFLOHU oDOร รบDQODUร Q NLรบLOLN |]HOOLNOHULQH J|UH IDUNOร LKWL\DoODUร
YH EHNOHQWLOHUL ROGXรทXnu ve herkesin motivasyon dรผzeyini yรผkselten mucize
ELU o|]ย P EXOXQPDGร รทร Qร ELOPHOLGLUOHU <|QHWLFLOHULQ \DSPDODUร JHUHNHQ
oDOร รบDQODUร GDKD L\L WDQร PDN LoLQ oDED KDUFDPDN YH Pย PNย Q ROGXรทX |Ooย GH
oDOร รบDQD J|UH IDUNOร ODรบDQ PRWLYDV\RQ \|QWHPOHUL NXOODQPDNWร U.
Tรผm
\|QHWLFLOHULQ PRWLYDV\RQ NRQXVXQGD NHQGLOHULQL ELUHU LQVDQ ND\QDNODUร
\|QHWLFLVL RODUDN J|UPHOHUL YH PRWLYDV\RQ NRQXVXQGD ย ]HUOHULQH Gย รบHQ
J|UHYOHUL \HULQH JHWLUPHOHUL %DQND oDOร รบDQODUร Qร Q PRWLYDV\RQ Gย ]H\LQLQ
\ย NVHOWLOPHVLQH NDWNร GD EXOXQDFDNWร U
.$<1$.d$ $GDLU - (WNLOL 0RWLYDV\RQ รธQVDQODUGDQ (Q รธ\L 9HULPL 1DVร O $ODELOLUVLQL]" รธVWDQEXO %DEร DOL .ย OWย U <D\ร QFร Oร รทร $GDPV 6 - ,QHTXLW\ LQ 6RFLDO ([FKDQJH ,Q / %HUNRZLW] (G $GYDQFHV LQ ([SHULPHQWDO 6RFLDO 3V\FKRORJ\ 9RO 1HZ <RUN $FDGHPLF 3UHVV $รบDQ g Yรถnetim ve Organizasyon. (Editรถr: S. Gรผney). Ankara: 1REHO <D\ร Q 'Dรทร Wร P &DQ + Organizasyon ve Yรถnetim $QNDUD $Gร P <D\ร QFร Oร N &KHUULQJWRQ ' - 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU 7KH 0DQDJHPHQW RI ,QGLYLGXDO DQG 2UJDQL]DWLRQDO 3HUIRUPDQFH 6HFRQG HGLWLRQ 1HHGKDP +HLJKWV 0$ $OO\ DQG %DFRQ &URSDQ]DQR 5 YH 5XSS ' ( $Q 2YHUYLHZ RI 2UJDQL]DWLRQDO -XVWLFH ,PSOLFDWLRQV IRU :RUN 0RWLYDWLRQ ,Q / : 3RUWHU * $ %LJOH\ YH 5 0 6WHHUV (GV 0RWLYDWLRQ DQG :RUN %HKDYLRU 6HYHQWK HGLWLRQ 1HZ <RUN 0F*UDZ +LOO ,UZLQ 'RQRYDQ - ' :RUN 0RWLYDWLRQ ,Q 1 $QGHUVRQ ' 6 2QHV + . 6LQDQJLO YH & 9LVZHVYDUDQ (GV +DQGERRN RI ,QGXVWULDO :RUN DQG 2UJDQL]DWLRQDO 3V\FKRORJ\ 2UJDQL]DWLRQDO 3V\FKRORJ\ 9ROXPH /RQGRQ 6DJH 3XEOLFDWLRQV /WG *LEVRQ - / ,YDQFHYLFK - 0 YH 'RQHOO\ - + -U 2UJDQL]DWLRQV %HKDYLRU 6WUXFWXUH 3URFHVVHV 1LQWK HGLWLRQ %RVWRQ 0$ ,UZLQ 0F*UDZ +LOO ,QF *RUGRQ - 5 $ 'LDJQRVWLF $SSURDFK WR 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU )RXUWK HGLWLRQ 0$ $OO\Q DQG %DFRQ +HOOULHJHO ' 6ORFXP - : -U YH :RRGPDQ 5 : 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU 6W 3DXO 01 :HVW 3XEOLVKLQJ &RPSDQ\ +HU]EHUJ ) . โ One More Time: How Do You Motivate Employees? In 6WHHUV 5 0 YH 3RUWHU / : (GV 0RWLYDWLRQ DQG :RUN %HKDYLRU 1HZ <RUN 0F*UDZ +LOO ,QF +HU]EHUJ ) $XWXPQ 0RWLYDWLRQ K\JLHQH 3URILOHV 3LQSRLQWLQJ :KDW $LOV WKH 2UJDQL]DWLRQ 2UJDQL]DWLRQDO '\QDPLFV 9RO 1R
+HU]EHUJ ) :RUN DQG WKH QDWXUH RI PDQ &OHYHODQG :RUOG 3XEOLVKLQJ &RPSDQ\ +HU]EHUJ ) :LQWHU 7KH 0RWLYDWLRQ WR :RUN $PRQJ )LQQLVK 6XSHUYLVRUV 3HUVRQQHO 3V\FKRORJ\ 9RO 1R ,YDQFHYLFK - 0 YH 0DWWHVRQ 0 7 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU DQG 0DQDJHPHQW )RXUWK HGLWLRQ %RVWRQ 0$ ,UZLQ 0F*UDZ +LOO ,QF .DQIHU 5 0RWLYDWLRQ 7KHRU\ DQG ,QGXVWULDO DQG 2UJDQL]DWLRQDO 3V\FKRORJ\ ,Q 'XQHWWH 0 ' YH +RXJK / 0 (GV +DQGERRN RI ,QGXVWULDO DQG 2UJDQL]DWLRQDO 3V\FKRORJ\ 9ROXPH 6HFRQG HGLWLRQ 3DOR $OWR &$ &RQVXOWLQJ 3V\FKRORJLVWV 3UHVV ,QF .HQQHG\ & : )RVVXP - $ YH :KLWH % - $Q (PSLULFDO &RPSDULVRQ RI ZLWKLQ 6XEMHFWV DQG EHWZHHQ 6XEMHFWV ([SHFWDQF\ 7KHRU\ 0RGHOV 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU DQG +XPDQ 3HUIRUPDQFH .LQJ 1 &ODULILFDWLRQ DQG (YDOXDWLRQ RI WKH 7ZR IDFWRU 7KHRU\ RI -RE 6DWLVIDFWLRQ 3V\FKRORJLFDO %XOOHWLQ Koรงel, T. (1999). รธรบOHWPH <|QHWLFLOLรทL <HGLQFL EDVร P รธVWDQEXO %HWD %DVร P <D\ร P 'Dรทร Wร P $ รน /DWKDP * 3 YH /RFNH ( $ *RDO 6HWWLQJ $ 0RWLYDWLRQDO 7HFKQLTXH 7KDW :RUNV 2UJDQL]DWLRQDO '\QDPLFV /RFNH ( $ 7KH 8ELTXLW\ RI *RDO 6HWWLQJ LQ 7KHRULHV RI DQG $SSURDFKHV WR (PSOR\HH 0RWLYDWLRQ ,Q 5 0 6WHHUV YH / : 3RUWHU (GV 0RWLYDWLRQ DQG :RUN %HKDYLRU )RXUWK HGLWLRQ 1HZ <RUN 0F*UDZ +LOO /XVVLHU 5 1 +XPDQ 5HODWLRQV LQ 2UJDQL]DWLRQV $ 6NLOO %XLOGLQJ $SSURDFK %RVWRQ 0$ ,UZLQ 0F*UDZ +LOO ,QF /XWKDQV ) 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU 0F*UDZ +LOO ,QWHUQDWLRQDO (GLWLRQV 0DUJHULVRQ & 1DVร O %LU <|QHWLFLVLQL]" dHYLUHQ < *ย QHUL รธVWDQEXO รธOJL <D\ร QFร Oร N 0DWVXL 7 .DJDZD 0 1DJDPDWVX - YH 2KWVXND < 9DOLGLW\ RI ([SHFWDQF\ 7KHRU\ DV D :LWKLQ 3HUVRQ %HKDYLRUDO &KRLFH 0RGHO IRU 6DOHV $FWLYLWLHV -RXUQDO RI $SSOLHG 3V\FKRORJ\ 9RO 1R 0F&OHOODQG ' & YH %XUQKDP ' + 0DUFK $SULO 3RZHU ,V WKH *UHDW 0RWLYDWRU +DUYDUG %XVLQHVV 5HYLHZ 9RO
0F&OHOODQG ' & 7KH $FKLHYLQJ 6RFLHW\ 3ULQFHWRQ 1 - 9DQ 1RVWUDQG 0LQHU - % ,QGXVWULDO 2UJDQL]DWLRQDO 3V\FKRORJ\ 1HZ <RUN 0F*UDZ +LOO ,QF 0RZGD\ 5 7 YH &ROZHOO . $ (PSOR\HH 5HDFWLRQV WR 8QIDLU Outcomes in the Workplace: The Contributions of Adamsโ Equity 7KHRU\ WR 8QGHUVWDQGLQJ :RUN 0RWLYDWLRQ ,Q / : 3RUWHU * $ %LJOH\ YH 5 0 6WHHUV (GV 0RWLYDWLRQ DQG :RUN %HKDYLRU 6HYHQWK HGLWLRQ 1HZ <RUN 0F*UDZ +LOO ,UZLQ 0RZGD\ 5 7 (TXLW\ 7KHRU\ 3UHGLFWLRQV RI %HKDYLRU LQ 2UJDQL]DWLRQV ,Q 5 0 6WHHUV YH / : 3RUWHU (GV 0RWLYDWLRQ DQG :RUN %HKDYLRU )RXUWK HGLWLRQ 1HZ <RUN 0F*UDZ +LOO 0XFKLQVN\ 3 0 3V\FKRORJ\ $SSOLHG WR :RUN )RXUWK HGLWLRQ %HOPRQW &$ %URRNV &ROH 3XEOLVKLQJ &RPSDQ\ 0XFKLQVN\ 3 0 $ &RPSDULVRQ RI :LWKLQ DQG $FURVV 6XEMHFWV $QDO\VHV RI WKH ([SHFWDQF\ 9DOHQFH 0RGHO IRU 3UHGLFWLQJ (IIRUW $FDGHP\ RI 0DQDJHPHQW -RXUQDO 9RO 1R 1HZVWURP - : YH 'DYLV . 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU +XPDQ %HKDYLRU DW :RUN 1LQWK HGLWLRQ 1HZ <RUN 0F*UDZ +LOO ,QF ODTร 6(0 รธQVDQ .D\QDNODUร <|QHWLPL (รทLWLP 6HPLQHUL 'HUV 1RWX ODTร . Ankara. 3DXO : - -U 5REHUWVRQ . % YH +HU]EHUJ ) 0DUFK $SULO -RE (QULFKPHQW 3D\V 2II +DUYDUG %XVLQHVV 5HYLHZ 3HWHUVRQ 3 5 YH 6WHYHQV - & 3HRSOH DW :RUN +XPDQ 5HODWLRQV LQ 2UJDQL]DWLRQV 7KLUG (GLWLRQ 6W 3DXO 01 :HVW 3XEOLVKLQJ &RPSDQ\ 3LQGHU & & :RUN 0RWLYDWLRQ LQ 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU (QJOHZRRG &OLIIV 1- 3UHQWLFH +DOO ,QF 3LQGHU & & 9DOHQFH ,QVWUXPHQWDOLW\ ([SHFWDQF\ 7KHRU\ ,Q / : 3RUWHU * $ %LJOH\ YH 5 0 6WHHUV (GV 0RWLYDWLRQ DQG :RUN %HKDYLRU 6HYHQWK HGLWLRQ 1HZ <RUN 0F*UDZ +LOO ,UZLQ 3RUWHU / : %LJOH\ * $ YH 6WHHUV 5 0 YH (GV 0RWLYDWLRQ DQG :RUN %HKDYLRU 6HYHQWK HGLWLRQ 1HZ <RUN 0F*UDZ +LOO 3RUWHU / : YH /DZOHU ( ( 0DQDJHULDO $WWLWXGHV DQG 3HUIRUPDQFH +RPHZRRG ,OO 5 ' ,UZLQ
5REELQV 6 3 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU 7HQWK HGLWLRQ 1HZ -HUVH\ 3HDUVRQ (GXFDWLRQ ,QF 5REELQV 6 3 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU &RQFHSWV &RQWURYHUVLHV $SSOLFDWLRQV 6HYHQWK HGLWLRQ (QJOHZRRG &OLIIV 1- 3UHQWLFH +DOO ,QWHUQDWLRQDO ,QF 6DDO ) ( YH .QLJKW 3 $ ,QGXVWULDO 2UJDQL]DWLRQDO 3V\FKRORJ\ 6FLHQFH DQG 3UDFWLFH 3DFLILF *URYH &$ %URRNV &ROH 3XEOLVKLQJ &RPSDQ\ 6FKHUPHUKRUQ - 5 -U +XQW - * YH 2VERUQ 5 1 %DVLF 2UJDQL]DWLRQDO %HKDYLRU 1HZ <RUN -RKQ :LOH\ 6RQV ,QF 6FKQHLGHU % YH $OGHUIHU & 'HFHPEHU 7KUHH 6WXGLHV RI 0HDVXUHV RI 1HHG 6DWLVIDFWLRQ LQ 2UJDQL]DWLRQV $GPLQLVWUDWLYH 6FLHQFH 4XDUWHUO\ 9RO 1R 6PLWKHU 5 ' 7KH 3V\FKRORJ\ RI :RUN DQG +XPDQ 3HUIRUPDQFH 7KLUG HGLWLRQ 1HZ <RUN /RQJPDQ 6WHHUV 5 0 0RZGD\ 5 7 YH 6KDSLUR ' / 7KH )XWXUH RI :RUN 0RWLYDWLRQ 7KHRU\ $FDGHP\ RI 0DQDJHPHQW 5HYLHZ 9RO 1R 6WHHUV 5 0 YH 3RUWHU / : (GV 0RWLYDWLRQ DQG :RUN %HKDYLRU )RXUWK HGLWLRQ 1HZ <RUN 0F*UDZ +LOO 9DQ (HUGH : YH 7KLHUU\ + 2ctober. 1996). Vroomâ&#x20AC;&#x2122;s Expectancy Models DQG :RUN 5HODWHG &ULWHULD $ 0HWD $QDO\VLV -RXUQDO RI $SSOLHG 3V\FKRORJ\ 9RO 1R 9URRP 9 + :RUN DQG 0RWLYDWLRQ 1HZ <RUN :LOH\ :DKED 0 $ YH %ULGZHOO / * 0DVORZ 5HFRQVLGHUHG $ 5HYLHZ RI 5HVHDUFK RQ WKH 1HHG +LHUDUFK\ 7KHRU\ ,Q 6WHHUV 5 0 YH 3RUWHU / : (GV 0RWLYDWLRQ DQG :RUN %HKDYLRU )RXUWK HGLWLRQ 1HZ <RUN 0F*UDZ +LOO :KHWWHQ $ ' YH &DPHURQ . 6 'HYHORSLQJ 0DQDJHPHQW 6NLOOV 7KLUG HGLWLRQ 1HZ <RUN +DUSHU&ROOLQV &ROOHJH 3XEOLVKHUV :KLWVHW ' $ YH :LQVORZ ( . $Q $QDO\VLV RI 6WXGLHV &ULWLFDO RI WKH 0RWLYDWRU K\JLHQH 7KHRU\ 3HUVRQQHO 3V\FKRORJ\
(./(5
(.
$1.(7รธ1 '$รถ,7,/',รถ, %รธ5รธ0/(5รธ 9( %8 %รธ5รธ0/(5'( <$5',0&, +รธ=0(7/(5 6,1,), +$5รธd d$/,รน$1 6$<,/$5,1, *g67(5รธ5 7$%/2 %รธ5รธ0/(5
dDOร รบDQ 6D\ร Vร
$UDรบWร UPD *HQHO 0ย Gย UOย รทย
%DQNDFร Oร N YH )LQDQVDO .XUXOXรบODU *HQHO 0ย Gย UOย รทย %Dรบ +XNXN 0ย รบDYLUOLรทL YH +XNXN รธรบOHUL *HQHO 0ย Gย UOย รทย
%LOLรบLP 7HNQRORMLOHUL *HQHO 0ย Gย UOย รทย
'ร รบ รธOLรบNLOHU *HQHO 0ย Gย UOย รทย
(PLV\RQ *HQHO 0ย Gย UOย รทย
*ย YHQOLN YH 6DYXQPD 6HNUHWHUOLรทL
รธo 'HQHWLP *HQHO 0ย Gย UOย รทย
รธOHWLรบLP *HQHO 0ย Gย UOย รทย
รธQVDQ .D\QDNODUร *HQHO 0ย Gย UOย รทย
รธQรบDDW YH 0DO]HPH *HQHO 0ย Gย UOย รทย
รธVWDWLVWLN *HQHO 0ย Gย UOย รทย
รธรบoL '|YL]OHUL *HQHO 0ย Gย UOย รทย
0XKDVHEH *HQHO 0ย Gย UOย รทย
3L\DVDODU *HQHO 0ย Gย UOย รทย
6RV\DO รธรบOHU *HQHO 0ย Gย UOย รทย
723/$0
(.
*g5hù0( )2508
%LU
|Q
oDOÕúPD
QLWHOL÷LQGH
RODQ
EX
J|U úPHQLQ
DPDFÕ
³øú 0RWLYDV\RQX YH 6RQXoODUÕ 7 UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH] %DQNDVÕ¶QGD %LU
8\JXODPD´ NRQXOX X]PDQOÕN \HWHUOLOLN WH]LPGH X\JXOD\DFD÷ÕP 0RWLYDV\RQ
$QNHWLQLQ ROXúWXUXODELOPHVL LoLQ JHUHNOL ELOJL\L WRSODPDNWÕU dDOÕúPD LOH QLKDL
RODUDN 7&0% oDOÕúDQODUÕQÕQ PRWLYDV\RQ GXUXPODUÕQÕQ EHOLUOHQPHVL YH
L\LOHúWLULOPHVL LoLQ |QHULOHU JHOLúWLULOPHVL KHGHIOHQPHNWHGLU
*|U úPH IRUPXQGD NLPOLN ELOJLOHULQL] \HU DOPD\DFDNWÕU / WIHQ
VRUXODUD \DSÕOPDNWD RODQ LúOHU LOH ED÷ODQWÕ NXUDUDN FHYDS YHULQL]
<DUGÕPODUÕQÕ] YH ]DPDQ D\ÕUGÕ÷ÕQÕ] LoLQ WHúHNN U HGHULP $OL 6LQDQ 6HPHUFL 8]PDQ <DUGÕPFÕVÕ
8QYDQĂ&#x2022;QĂ&#x2022;]
%DQNDÂśGDNL KL]PHW VÂ UHQL]
6258/$5
0RWLYDV\RQ WHULPL VL]H QH LIDGH HWPHNWHGLU"
%DQNDÂśGD LĂşLQL]L \DSDUNHQ VL]L ROXPOX YH ROXPVX] \|QGH PRWLYH HGHQ
faktĂśrler neleUGLU" %X IDNW|UOHU ĂşX DQNL oDOĂ&#x2022;ĂşPD RUWDPĂ&#x2022;QĂ&#x2022;]GD PHYFXW
PXGXU"
6L]FH oDOĂ&#x2022;ĂşPD DUNDGDĂşODUĂ&#x2022;QĂ&#x2022;]Ă&#x2022; LĂşOHULQL \DSDUODUNHQ ROXPOX YH ROXPVX]
yĂśnde motive eden faktĂśrler nelerdir?
øúLQL]L \DSDUNHQ \|QHWLFLOHULQL] oDOĂ&#x2022;ĂşPD DUNDGDĂşODUĂ&#x2022;QĂ&#x2022;] YH LĂşLQL]LQ LoHULáL
VL]L PRWLYH HGL\RU PX"
%DQNDÂśGDQ D\UĂ&#x2022;OPD\Ă&#x2022;S oDOĂ&#x2022;ĂşPD\D GHYDP HWPHQL]L VDáOD\DQ
IDNW|UOHU QHOHUGLU"
Bankaâ&#x20AC;&#x2122;da sizi genel anlamda mutlu ve mutsuz eden faktĂśrleri belirtiniz.
%DQNDยถGD LรบLQL]OH LOJLOL RODUDN VL]L HQ PXWOX YH HQ PXWVX] HGHQ ROD\ODUร
EHOLUWLQL]
*HOHFHN \ร OODUGD %DQNDยถGD รบX DQGD EXOXQGXรทXQX] J|UHYGHQ GDKD ย VW ELU gรถreve yรผkselme konusundaki beklentileriniz nelerdir?
0HVOHNL DPDoODUร Qร ]ร VL]LQ LoLQ HQ |QHPOL RODQGDQ HQ D] |QHPOL RODQD
J|UH Vร UDOD\ร Qร ] %LOJL EHFHUL \HWHQHN Doร Vร QGDQ NHQGLQL JHOLรบWLUPH
NHQGL DPDoODUร \OD |UJย W DPDoODUร DUDVร QGD X\XP VDรทODPD YE
.LรบLVHO DPDoODUร Qร ]ร VL]LQ LoLQ HQ |QHPOL RODQGDQ HQ D] |QHPOL RODQD J|UH Vร UDOD\ร Qร ] dRN SDUD ND]DQPDN Lรบ YH DLOH \DรบDPร DUDVร QGD GHQJH
NXUPDN HPHNOL ROPDN \HQL ELU รบHKUH WDรบร QPDN YE
0RWLYDV\RQ NRQXVXQGD EHOLUWPHN LVWHGLรทLQL] GLรทHU NRQXODU
$1.(7
(.
ยณรธรบ 0RWLYDV\RQX YH 6RQXoODUร 7ย UNL\H &XPKXUL\HW 0HUNH]
%DQNDVร QGD %LU 8\JXODPDยด NRQXOX X]PDQOร N \HWHUOLOLN WH]LPLQ ELU SDUoDVร RODQ
EX DQNHW %DQND oDOร รบDQODUร Qร Q LรบOHUL LOH LOJLOL oHรบLWOL NRQXODUD \|QHOLN GX\JX
Gย รบย QFH YH HรทLOLPOHUL KDNNร QGD ELOJL HGLQPH\L DPDoODPDNWDGร U $QNHW IRUPX E|Oย PGHQ ROXรบPDNWDGร U ,
%|Oย P 6L]L oDOร รบPD\D \|QOHQGLUHQ PRWLYH HGHQ IDNW|UOHU
,,
%|Oย P dDOร รบร UNHQ VL]L ROXPVX] \|QGH HWNLOeyen faktรถrler
,9
%|Oย P รธรบLQL]OH LOJLOL EHNOHQWLOHULQL]
,,, 9
9,
%|Oย P รธรบLQL] YH NHQGLQL]OH LOJLOL DOJร ODUร Qร ]
%|Oย P รธรบLQL]OH LOJLOL oHรบLWOL NRQXODUGDNL Gย รบย QFHOHULQL] %|Oย P .LรบLVHO ELOJLOHULQL]
+HU LIDGH\L GLNNDWOLFH RNX\XQX] YH VL]H X\JXQ VHoHQHรทL KHU E|Oย Pย Q
EDรบร QGDNL Doร NODPDODU GRรทUXOWXVXQGD LรบDUHWOH\LQL] Oย WIHQ KLoELU VRUX\X
FHYDSVร ] Eร UDNPD\ร Qร ] 9HULOHU JHQHO RODUDN GHรทHUOHQGLULOHFHรทLQGHQ LVLP
EHOLUWPHQL]H JHUHN \RNWXU DQFDN \Dรบ FLQVL\HW JLEL ED]ร NLรบLVHO ELOJLOHULQL]
DQNHW VRQXQGD LVWHQPHNWHGLU &HYDSODUร Qร ] DUDรบWร UPD Gร รบร QGD KHUKDQJL ELU
DPDoOD NXOODQร OPD\DFDN YH NHVLQOLNOH JL]OL WXWXODFDNWร U <DUGร PODUร Qร ] YH
]DPDQ D\ร UGร รทร Qร ] LoLQ WHรบHNNย U HGHULP
$ 6LQDQ 6HPHUFL รธQVDQ .D\QDNODUร *HQHO 0ย Gย UOย รทย 2UJDQL]DV\RQ YH 'HรทHUOHQGLUPH 0ย Gย UOย รทย 8]PDQ <DUGร PFร Vร
7HO ( SRVWD 6LQDQ 6HPHUFL#WFPE JRY WU
, %g/h0
$รบDรทร GD Lรบ \DรบDPร QGD VL]L oDOร รบPD\D \|QOHQGLUHQ PRWLYH HGHQ oHรบLWOL faktรถrler YHULOPLรบWLU /ย WIHQ KHU IDNW|Uย Q VL]LQ LoLQ |QHP GHUHFHVLQL YH %DQNDยถQร Q LรบLQL]LQ EX IDNW|Uย VL]H QH NDGDU VDรทODGร รทร Qร KHU LIDGHQLQ NDUรบร Vร QGDNL X\JXQ UDNDPร GDLUH LoLQH DODUDN EHOLUWLQL]
gQHPOL DPDFร RODQ ELU Lรบ
รธ\L HPHNOLOLN NRรบXOODUร
%DรบDUร LoLQ Iร UVDW YHULOPHVL
Yรผksek รผcret
$oร N ELU |UJย W SROLWLNDVร
6DรทOร NOร oDOร รบPD NRรบXOODUร
7HUIL HWPH YH LOHUOHPH
รธ\L oDOร รบPDQร Q WDNGLU HGLOPHVL
รธรบ Jย YHQOLรทL Lรบ \HULQGHNL RODVร WHKOLNHOHUGHQ NRUXQPD Karar alma sรผrecine NDWร ODELOPH Bankaโ da yรผksek statรผ รธรบ VRUXPOXOXรทX
dDOร รบPD DUNDGDรบODUร LOH L\L LOLรบNLOHU <HWHQHNOHUL JHOLรบWLUPH YH \HQL ELOJLOHU ND]DQPD RODQDรทร =DPDQร SODQOD\DELOPH |]Jย UOย รทย
รธรบ Jย YHQFHVL
7DPDPHQ VDรทODPDNWDGร U
dRN |QHPOL
2UWD GHUHFHGH VDรทODPDNWDGร U
+Lo VDรทODPDPDNWDGร U
$QOD\ร รบOร \|QHWLP
2UWD GHUHFHGH |QHPOL
+Lo |QHPOL GHรทLO
)$.7g5/(5
%DQND LรบLP EDQD EX IDNW|Uย QH NDGDU VDรทODPDNWDGร U"
%X IDNW|Uย Q EHQLP LoLQ |QHP GHUHFHVL
,, %g/h0
$รบDรทร GD Lรบ \DรบDPร QGD VL]L ROXPVX] \|QGH HWNLOH\HQ oHรบLWOL IDNW|UOHU YHULOPLรบWLU /ย WIHQ EX IDNW|UOHULQ KHU ELULQLQ VL]L UDKDWVร ] HWPH GHUHFHVLQL YH %DQNDยถGD LรบLQL]GH QH GHUHFHGH EXOXQGXรทXQX VL]H X\JXQ UDNDPร GDLUH iรงine alarak belirtiniz. %X IDNW|Uย Q EHQL %X IDNW|U UDKDWVร ] HWPH GHUHFHVL %DQNDยถGD LรบLPGH QH GHUHFHGH EXOXQPDNWDGร U"
รธรบ Gร รบร NRQXรบPDODU YH GHGLNRGX
รธรบ \HUL VWUHVL
รธรบLQ PRQRWRQOXรทX
รธรบ \HULQGHNL ROXPVX] IL]LNVHO NRรบXOODU
Araรง JHUHo YH GRQDQร P \HWHUVL]OLรทL
'LรทHU oDOร รบDQODUOD \DรบDQDQ VRUXQODU dDOร รบDQODUร Q DGLO รบHNLOGH GHรทHUOHQGLULOPHPHVL รธรบ \HULQGHNL GLรทHU DGDOHWVL]OLNOHU
<|QHWLFLOHULQ \HQLOLรทH Doร N ROPDPDVร dDOร รบDQODUร Q LรบOH LOJLOL ILNLUOHULQLQ gรถz รถnรผne DOร QPDPDVร รธรบOH LOJLOL JHULELOGLULPGH EXOXQXOPDPDVร
dRN ID]OD EXOXQPDNWDGร U
2UWD GHUHFHGH EXOXQPDNWDGร U
dRN UDKDWVร ] HGHU
+Lo EXOXQPDPDNWDGร U
<|QHWLFLOHUOH \DรบDQDQ VRUXQODU
2UWD GHUHFHGH UDKDWVร ] HGHU
)$.7g5/(5
+Lo UDKDWVร ] HWPH]
,,, %g/h0
%DรบODGร รทร P LรบL HQ L\L รบHNLOGH ELWLUPH\L DPDoODUร P
รธรบLPL KHU ]DPDQ oDOร รบPD DUNDGDรบODUร PGDQ GDKD L\L \DSPDN LoLQ oDED KDUFDUร P
รธQVDQODU WDUDIร QGDQ VHYLOHQ ELU NLรบL ROPDN LoLQ oDED KDUFDUร P
%DรบNDODUร Qร Q GX\JXODUร QD oRN |QHP YHULULP
รธรบ DUNDGDรบODUร POD %DQND Gร รบร QGD GD J|Uย รบPH\H YH VRV\DO DNWLYLWHOHUGH EXOXQPD\D oDOร รบร Uร P
3UREOHPOHUH NLรบLVHO RODUDN o|]ย P EXOPDP JHUHNHQ GXUXPODUร WHUFLK HGHULP Kendime orta zorlukta amaรงlar belirlemek ve RUWD ]RUOXNWD ย ]HULQGH L\L Gย รบย Qย OPย รบ ULVNOHU DOPDN LVWHULP
6ร Qร UODUร Pร ]RUOD\DQ ELU J|UHYL EDรบDUร LOH \HULQH getirmek beni รงok mutlu eder.
รธรบLPL L\L \DSร S \DSPDGร รทร P NRQXVXQGD NHVLQ YH Doร N JHULELOGLULP DOPDN LVWHULP รธQVDQODUOD oDEXN ND\QDรบร Uร P VDPLPL LOLรบNLOHU NXUPDNWD ]RUODQPDP
%DรบNDODUร Qร Q VRUXQODUร Qร o|]Gย รทย PGH NHQGLPL รงok mutlu hissederim.
*UXS HOHPDQร RODUDN NDEXO J|UPHN oRN KRรบXPD JLGHU
%DรบNDODUร Qร LNQD HGHELOPHN EHQLP LoLQ oRN รถnemlidir.
รธQVDQODUร YH IDDOL\HWOHUL HWNLOH\LS NRQWURO HWPHN LVWHULP
'ย รบย QFHOHULPL EDรบNDODUร QD NDEXO HWWLUPHN NRQXVXQGD ร VUDUFร \ร PGร U
%DรบNDODUร ย ]HULQGH \HWNL VDKLEL RODELOHFHรทLP SR]LV\RQODUร WHUFLK HGHULP
*UXEXQ HOHPDQODUร QGDQ ELUL ROPDNWDQVD JUXEXQ lideri olmak ve grubu yรถnlendirmek isterim. dDOร รบPD DUNDGDรบODUร PD ย VWย QOย N VDรทODPDNWDQ Eย \ย N ]HYN DOร Uร P
.HVLQOLNOH NDWร Oร \RUXP
รธ)$'(/(5
2OGXNoD NDWร Oร \RUXP
.DUDUVร ]ร P
.HVLQOLNOH NDWร OPร \RUXP
3HN NDWร OPร \RUXP
$รบDรทร GD LรบLQL] YH NHQGLQL]OH LOJLOL DOJร ODUร Qร ]D \|QHOLN oHรบLWOL LIDGHOHU \HU DOPDNWDGร U /ย WIHQ EX LIDGHOHUH NDWร OPD GHUHFHQL]L LIDGHOHULQ NDUรบร QGD \HU DODQ VL]H X\JXQ UDNDPร GDLUH LoLQH DODUDN EHOLUWLQL]
,9 %g/h0
6RUX $รบDรทร GD LรบLQL]GH NDUรบร ODรบDELOHFHรทLQL] oHรบLWOL GXUXPODU YHULOPLรบWLU Lรผtfen, size gรถre bu durumlardan her birinin JHUoHNOHรบPH RODVร Oร รทร Qร X\JXQ UDNDPร GDLUH LoLQH DODUDN EHOLUWLQL] %X VRUXODU DUDรบWร UPDQร Q ELU JHUHรทL RODUDN LรบL NDOLWHOL \DSPD YH GDKD ID]OD LรบL ELWLUPH LoLQ WHNUDUODQPDNWDGร U
dRN \ย NVHNWLU
รธรบLPL NDOLWHOL \DSDUVDP EDVDPDN DOร Uร P
รธรบLPL NDOLWHOL \DSDUVDP NHQGLPL GDKD L\L KLVVHGHULP
รธรบLPL NDOLWHOL \DSDUVDP Lรบ RUWDPร QGD \HQL ELOJLOHU |รทUHQPHP LoLQ EDQD รบDQV WDQร Qร U
รธรบLPL NDOLWHOL \DSDUVDP WHUIL HWPH รบDQVร P DUWDU
รธรบLPL NDOLWHOL \DSDUVDP EDQD GDKD SUHVWLMOL LรบOHU YHULOLU
'DKD ID]OD LรบL ELWLULUVHP EDVDPDN DOร Uร P
'DKD ID]OD LรบL ELWLULUVHP NHQGLPL GDKD L\L KLVVHGHULP
dRN Gย รบย NWย U
'8580/$5
2UWD Gย ]H\GHGLU
*HUoHNOHรบPH RODVร Oร รทร
รธรบLPL NDOLWHOL \DSDUVDP EHFHUL YH \HWHQHNOHULPL JHOLรบWLUPHN LoLQ EDQD HรทLWLP RODQDรทร WDQร Qร U
รธรบLPL NDOLWHOL \DSDUVDP ID\GDOร รบH\OHU EDรบDUGร รทร Pร KLVVHGHULP รธรบLPL NDOLWHOL \DSDUVDP LรบLPGH GDKD oRN LQLVL\DWLI NXOODQDELOLULP รธรบLPL NDOLWHOL \DSDUVDP oDOร รบPD DUNDGDรบODUร P EDQD VD\Jร GX\DU รธรบLPL NDOLWHOL \DSDUVDP DPLUOHULP EHQL WDNGLU HGHU
รธรบLPL NDOLWHOL \DSDUVDP ELUOLNWH oDOร รบWร รทร P LQVDQODU EDQD GDKD DUNDGDรบoD GDYUDQร UODU
'DKD ID]OD LรบL ELWLULUVHP EHFHUL YH \HWHQHNOHULPL JHOLรบWLUPHN LoLQ EDQD HรทLWLP RODQDรทร WDQร Qร U
'DKD ID]OD LรบL ELWLULUVHP Lรบ RUWDPร QGD \HQL ELOJLOHU |รทUHQPHP LoLQ EDQD รบDQV WDQร Qร U
dRN \ NVHNWLU
'DKD ID]OD LúL ELWLULUVHP WHUIL HWPH úDQVÕP DUWDU
'DKD ID]OD LúL ELWLULUVHP EDQD GDKD SUHVWLMOL LúOHU YHULOLU
dRN G ú NW U
'8580/$5
2UWD G ]H\GHGLU
*HUoHNOHúPH RODVÕOÕ÷Õ
'DKD ID]OD LúL ELWLULUVHP ID\GDOÕ úH\OHU EDúDUGÕ÷ÕPÕ KLVVHGHULP
'DKD ID]OD LúL ELWLULUVHP LúLPGH GDKD oRN LQLVL\DWLI NXOODQDELOLULP
'DKD ID]OD LúL ELWLULUVHP oDOÕúPD DUNDGDúODUÕP EDQD VD\JÕ GX\DU 'DKD ID]OD LúL ELWLULUVHP DPLUOHULP EHQL WDNGLU HGHU 'DKD ID]OD LúL ELWLULUVHP ELUOLNWH oDOÕúWÕ÷ÕP LQVDQODU EDQD GDKD DUNDGDúoD GDYUDQÕUODU
6RUX $รบDรทร GD LQVDQODUร Q LรบOHUL LOH LOJLOL oHรบLWOL EHNOHQWLOHUL Vร UDODQPร รบWร U Lรผtfen, size gรถre bu beklentilerden her birinin |QHP GHUHFHVLQL X\JXQ UDNDPร GDLUH LoLQH DODUDN EHOLUWLQL]
dRN |QHPOLGLU
%HFHUL YH \HWHQHNOHULQL]L JHOLรบWLUPH Iร UVDWร
6DKLS ROGXรทXQX] Lรบ Jย YHQFHVL
รธรบLQL]OH LOJLOL \HQL รบH\OHU |รทUHQPH Iร UVDWร
)D\GDOร ELU รบH\OHU EDรบDUPD Iร UVDWร
รธรบLQL]GH QH NDGDU LQLVL\DWLIH VDKLS ROGXรทXQX]
%LUOLNWH oDOร รบWร รทร Qร ] LQVDQODUร Q VL]H VD\Jร GX\PDVร
$PLULQL]LQ VL]L WDNGLU HWPHVL
$OGร รทร Qร ] ย FUHW PLNWDUร
dRN D] |QHPOLGLU
%(./(17รธ/(5
2UWD GHUHFHGH |QHPOLGLU
gQHP GHUHFHVL
.HQGLQL]L GDKD L\L KLVVHWPHQL]L VDรทOD\DFDN รบH\OHU \DSDELOPH รบDQVร
7HUIL HWPH YH\D GDKD SUHVWLMOL ELU LรบH VDKLS ROPD รบDQVร
%LUOLNWH oDOร รบWร รทร Qร ] LQVDQODUร Q VL]H DUNDGDรบoD GDYUDQPDVร
6RUX /ย WIHQ LรบLQL]GH DรบDรทร GDNL LIDGH oLIWOHUL DUDVร QGDNL LOLรบNLQLQ VL]LQ LoLQ QH Vร NOร NOD GRรทUX ROGXรทXQX X\JXQ UDNDPร GDLUH LoLQH DODUDN EHOLUWLQL] gUQHรทLQ Vร FDN KDYD WHUOHPH LOLรบNLVL VL]LQ LoLQ Vร N Vร N geรงerliyse ยถL LรบDUHWOHPHQL] JHUHNPHNWHGLU +LoELU ]DPDQ
%D]HQ
6ร N Vร N
+HU ]DPDQ
dRN oDOร รบPD LรบL NDOLWHOL \DSPD
dRN oDOร รบPD GDKD ID]OD LรบL ELWLUPH
dRN oDOร รบPD \รผksek รผretkenlik
dRN oDOร รบPD L\L SHUIRUPDQV
รธ)$'(/(5
9 %g/h0
%X E|Oย PGH VL]GHQ LรบLQL]OH LOJLOL oHรบLWOL NRQXODUGD GHรทHUOHQGLUPHOHU \DSPDQร ] EHNOHQPHNWHGLU /ย WIHQ DรบDรทร GD VXQXODQ LIDGHOHUH QH GHUHFHGH NDWร OGร รทร Qร ]ร KHU LIDGHQLQ DOWร QGD YHULOHQ |OoHN ย ]HULQGH VL]H X\JXQ UDNDPร daire iรงine alarak belirtiniz.
รธรบLQL]L VHYHU PLVLQL]"
ร ok severim
Hiรง sevmem
รธรบLQL] VL]H LOJLQo JHOLU PL"
ร ok ilginรง JHOLU
Hiรง ilginรง gelmez
รธรบLQL]L \DSPDNWDQ ]HYN DOร U Pร Vร Qร ]"
dRN ]HYN DOร Uร P
Hiรง zevk almam
รธรบLQL] VL]L WDWPLQ HGHU PL"
Hiรง tatmin etmez
รธรบLQL]GHQ PHPQXQ PXVXQX]"
ร ok tatmin eder
Hiรง memnun dHรทLOLP
ร ok memnunum
6L]H LรบLQL] NDUรบร Oร รทร QGD DGLO ELU ย FUHW |GHQGLรทLQL Gย รบย Qย \RU PXVXQX]"
.HVLQOLNOH Gย รบย QPย \RUXP
.HVLQOLNOH Gย รบย Qย \RUXP
%LULPLQL]GH DGLO ELU WHUIL SROLWLNDVร X\JXODQGร รทร Qร Gย รบย Qย \RU PXVXQX]"
.HVLQOLNOH Gย รบย QPย \RUXP
รธรบLQL]GHNL EDรบDUร GXUXPXQX]X EHOLUWLQL]
$] EDรบDUร Oร
$PLULQL] VL]LQ EDรบDUร GXUXPXQX]X QDVร O EXOXU"
$] EDรบDUร Oร
.HVLQOLNOH Gย รบย Qย \RUXP
dRN EDรบDUร Oร
dRN EDรบDUร Oร
dDOร รบPD DUNDGDรบODUร Qร ] VL]LQ EDรบDUร GXUXPXQX]X QDVร O EXOXU"
$] EDรบDUร Oร
dRN EDรบDUร Oร
<DSWร รทร Qร ] LรบLQ QLWHOLN YH QLFHOLN Doร Vร QGDQ \ย NVHN VWDQGDUWODUGD ROGXรทXQD LQDQร \RU PXVXQX]" +HU ]DPDQ
HiรงbiU ]DPDQ
<DSWÕ÷ÕQÕ] LúOHUOH oDOÕúWÕ÷ÕQÕ] ELULPH \HWHUL NDGDU NDWNÕGD EXOXQGX÷XQX]D LQDQÕ\RU PXVXQX]" Hiçbir zaman
øúLQL]L \DSPDN LoLQ QH NDGDU PRWLYDV\RQD VDKLSVLQL]"
+HU ]DPDQ
Çok az
øúLQL]GH VDUI HWWL÷LQL] HPHN PLNWDUÕ QH NDGDUGÕU"
Çok az
øúLQL]L EÕUDNPD\Õ G ú Q \RU PXVXQX]"
.HVLQOLNOH G ú QP \RUXP
.HVLQOLNOH LVWHPHP
.HVLQOLNOH G ú Q \RUXP
%DúND Lú LPNDQODUÕ oÕNVD ELOH %DQND¶GD oDOÕúPD\D GHYDP HWPHN LVWHU PLVLQL]"
Çok fazla
.HVLQOLNOH LVWHULP
6L]H D\QÕ G ]H\GH ELU Lú YH PDDú YHULOVH EDúND ELU Lú \HULQGH oDOÕúPDN LVWHU PLVLQL]"
.HVLQOLNOH LVWHPHP
.HVLQOLNOH LVWHULP
* QGH oDOÕúPD ]DPDQÕQÕ]ÕQ QH NDGDUÕQÕ \ ]GH NDoÕQÕ DúD÷ÕGDNL IDDOL\HWOHUH D\ÕUGÕ÷ÕQÕ]Õ O WIHQ \D]DUDN EHOLUWLQL] …………. <DSPDQÕ] JHUHNHQ LúOHU
…………. 6RV\DO IDDOL\HWOHU YH YH\D EHNOHQPHGLN LúOHU 6L]FH DPLULQL] J QGH VL]LQ oDOÕúPD ]DPDQÕQÕ]ÕQ QH NDGDUÕQÕ \ ]GH NDoÕQÕ DúD÷ÕGDNL IDDOL\HWOHUH D\ÕUGÕ÷ÕQÕ]Õ G ú QPHNWHGLU" EX VRUXGD DPLULQ VL]LQ KDNNÕQÕ]GDNL G ú QFHVL |QHPOLGLU …………. <DSPDQÕ] JHUHNHQ LúOHU
…………. 6RV\DO IDDOL\HWOHU YH YH\D EHNOHQPHGLN LúOHU 6L]FH oDOÕúPD DUNDGDúODUÕQÕ] J QGH oDOÕúPD ]DPDQODUÕQÕQ QH NDGDUÕQÕ \ ]GH NDoÕQÕ DúD÷ÕGDNL IDDOL\HWOHUH D\ÕUPDNWDGÕUODU" …………. <DSPDODUÕ JHUHNHQ LúOHU
%DQND¶QÕQ KHGHIOHULQL JHUoHNOHúWLUPHN LoLQ QH NDGDU oDOÕúÕ\RUVXQX]"
Çok fazla
Çok az
Çok fazla
1H NDGDU HPHN KDUFDPDN LVWHUVLQL]"
Çok fazla
Çok az
…………. 6RV\DO IDDOL\HWOHU YH YH\D EHNOHQPHGLN LúOHU
.DUDU YHULUNHQ Eย Wย Q DOWHUQDWLIOHUL GDKD |QFHGHQ EHOLUOHGLรทLP kriterlere gรถre GHรทHUOHQGLULULP Hiรงbir zaman
+HU ]DPDQ
Hiรงbir zaman
+HU ]DPDQ
.DUDU YHULUNHQ EDรบND DUDรบWร UPD \DSPD\D LKWL\Do GX\PDP VDGHFH HOLPGHNL YHULOHUOH \HWLQLULP
.DUDU YHULUNHQ PXWODND NRQX LOH LOJLOL D\Uร QWร Oร ELOJL HGLQPH\H oDOร รบร Uร P
.DUDU YHULUNHQ ELU \|QWHP DUWร HNVL OLVWHVL YE L]OHULP
Hiรงbir zaman
gQFH NDUDU YHULU VRQUD GRรทUX ROXS ROPDGร รทร Qร DUDรบWร Uร Uร P
Hiรงbir zaman
.DUDU YHULUNHQ NRQX\D IDUNOร Doร ODUGDQ EDNDUร P
Hiรงbir zaman
+HU ]DPDQ
+HU ]DPDQ
+HU ]DPDQ
+HU ]DPDQ
.DUDU YHULUNHQ EHQLP LoLQ HQ X\JXQ DOWHUQDWLIL VHoWLรทLPGHQ HPLQ ROPDN LVWHULP
Hiรงbir zaman
.DUDU YHULUNHQ DFHOH HWPHP NRQX KDNNร QGD HWUDIOร FD Gย รบย Qย Uย P Hiรงbir zaman
+HU ]DPDQ
Hiรงbir zaman
.DUDU YHULUNHQ GX\JXVDO GDYUDQร Uร P
+HU ]DPDQ
Hiรงbir zaman
+HU ]DPDQ
9, %g/h0
.LรบLVHO ELOJLOHULQL]H \|QHOLN VRUXODUร LoHUHQ EX E|Oย PGH Oย WIHQ FHYDSODUร Qร ]ร VRUXODUร Q NDUรบร Vร QGDNL ERรบOXNODUD \D]ร Qร ] \D GD VL]H X\JXQ VHoHQHรทLQ |Qย QGHNL SDUDQWH]LQ LoLQH ; LรบDUHWL NR\XQX]
dDOร รบWร รทร Qร ] *HQHO 0ย Gย UOย N โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ .. 8QYDQร Qร ]
โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ ................
<Dรบร Qร ]
โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ
&LQVL\HWLQL]
.DGร Q
gรทUHQLP GXUXPXQX]
/LVH YH GHQJL RNXO
(UNHN
$oร N|รทUHWLP YH\D \ร OOร N
9&:/; </=?>@<*A@:@BC<@>/D E F/G H :/=/I J?; KML N < =?:*O :*P I >/:5Q </; D G L D =@D J@R
โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ ...
(
) ร niversite/Yรผksek Okul
(
) Yรผksek lisans/Doktora
%DQNDGDNL KL]PHWLQL] \ร O
โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ
%XOXQGXรทXQX] XQYDQGDNL Nร GHPLQL] \ร O
โ ฆ โ ฆ โ ฆ โ ฆ
7HรบHNNย U (GHULP
(.
r
r
r
r
r
r
r
r
r
r
)
r
}~
}~
x ¯ °
± ªx x x w
)
r
r
r
) )
r
r
w }~
¤
y
ªx
}~
¬ w
®¨
y
¤
r
r
r
)
r
}~
¤ xz z z
}~
r
)
r
r
)
r
{w
x
ª~x
x
~
x
~ ¤
r
&
r
r
&
r
r
}~
|
¬
x
z
&
r
r
&
r
x
xy
~¤ }~
|y
¤
z
r
r
r
r
r
r
r
«
)
r
w £
z
w
x
~|
x«
¢} ~
¦«
}~
ª~
¦
|©
w
&
r
r
r
r
}~
}~
r
)
r
r
)
r
¨{
y¤ y w
§
¦
¦ ¥ ~
|y
r
)
r
r
r
}~
¡
x
y ¤ w
¡
w £
y
¢
y
x
r
r
r
r
}~
xy w
w
x
~
x~
{{
x
~
x
r
r
r
)
r
}~
x
yw| z{
x vw
ps
q ph
]u
ps
q ph
e
j
ps
q ph
e
j
]u
ps
q ph
e
r
]u
j
r ^ `t r U
r
r
j
r ^ `t r U
r
r
]u
r ^ ` t r U
r
r
r ^ `t r U
r
e
r
r
r
r
Ye Ye
Ye Ye
Ye Ye
Ye Ye
UZj
UZj
UZj
UZj
Xi
X[
Xg
Xi
X[
Xi
X[
j ak
V
`X h
ef
V
V
`X h
]
g
]e
]
Xi
X[
j ak
V
`X h
`X h
]
g
]e
]
Xg
m
ef
Yn
So
l mn
V[ V\
YZ
\
X
`a
` U_^
]
d bVc Xe
`X a
` U_^
]
ST
W UV X
ø'$5( 0(5.(=ø %ø5ø0/(5ø1'( d$/,ù$1/$5,1 027ø9( ('ø&ø 9( +ø-<(1 )$.7g5 38$1/$5,1$ $ø7 %(7ø06(/ ø67$7ø67ø./(5 )$.7g5/(5ø1 g1(0 9( 6$ö/$10$ '(5(&(/(5ø1( *g5(
(.
ø'$5( 0(5.(=ø %ø5ø0/(5ø ø7ø%$5ø</( %$ù$5, ø/øù.ø .850$ 9( *hd ø+7ø<$d/$5,1$ $ø7 %(7ø06(/ ø67$7ø67ø./(5 Æ · ³ ³ ¼¿¾ · ½ È5Â É Ã Ä »¿Å Ê˺7Ä Ç » ¼ · ´?µ ² ¶ · ¸(µ)² ¹ · º7» ¼ · · ² %LULPOHU øKWL\Do ½!À Á %DúDUÕ $UDúWÕUPD *Q 0G øOLúNL .XUPD Güç %DúDUÕ %DQNDFÕOÕN YH )LQDQVDO .XUXOXúODU øOLúNL .XUPD *Q 0G Güç %DúDUÕ %Dú +XNXN 0 úDYLUOL÷L YH +XNXN øOLúNL .XUPD øúOHUL *Q 0G Güç %DúDUÕ %LOLúLP 7HNQRORMLOHUL øOLúNL .XUPD *Q 0G Güç %DúDUÕ 'Õú øOLúNLOHU *Q 0G øOLúNL .XUPD Güç %DúDUÕ (PLV\RQ *Q 0G øOLúNL .XUPD Güç %DúDUÕ * YHQOLN YH 6DYXQPD øOLúNL .XUPD 6HNUHWHUOL÷L Güç %DúDUÕ øOHWLúLP *Q 0G øOLúNL .XUPD Güç %DúDUÕ øQVDQ .D\QDNODUÕ øOLúNL .XUPD *Q 0G Güç %DúDUÕ øQúDDW YH 0DO]HPH øOLúNL .XUPD *Q 0G Güç %DúDUÕ øVWDWLVWLN *Q 0G øOLúNL .XUPD Güç %DúDUÕ øúoL '|YL]OHUL *Q 0G øOLúNL .XUPD Güç %DúDUÕ 0XKDVHEH *Q 0G øOLúNL .XUPD Güç %DúDUÕ 3L\DVDODU *Q 0G øOLúNL .XUPD Güç %DúDUÕ 6RV\DO øúOHU *Q 0G øOLúNL .XUPD Güç