3 minute read
Het belang van preventie
Interview: Nadia Mahjoub Mahjoub - illustratie: Eva De Block (Eve Design)
Advertisement
Steven Van der Auwera is psycholoog en werkt halftijds voor het
Brussels mobiel team TandemPlus en halftijds als preventiewerker
Tabak Alcohol en andere Drugs aan het CGG Brussel. Deze tweede
job doet hij al elf jaar. Steven leek ons dus de ideale persoon om enkele
vragen te stellen over verslaving en de preventie ervan.
Psycholoog en preventiewerker Steven Van der Auwera: “Er gaan verhoudingsgewijs meer middelen en subsidies naar behandeling dan naar preventie. Omgekeerd zou logischer zijn.”
Wat houdt jullie preventiewerk in?
Enerzijds richten we ons tot professionelen die we deskundiger maken rond gebruik, en daarnaast bieden we ook een vroeginterventietraject aan, zowel bij jongeren als bij volwassenen. Vroeginterventie slaat op beginnend gebruik. Mensen die problematisch gebruiken en nog niet echt verslaafd zijn, maar waarbij de omgeving zich zorgen maakt, komen bij ons terecht. Vaak deelt de persoon de zorg van zijn of haar omgeving niet. We bieden een kortdurende begeleiding aan, om op een laagdrempelige manier het gebruik bespreekbaar te maken, de inzichten bij de persoon te vergroten en hem of haar te motiveren er iets aan te doen. Hiervoor zijn gelukkig geen wachtlijsten, binnen de week vindt het eerste gesprek plaats.
Wanneer is gebruik problematisch?
Niet alle gebruik is problematisch. Het is niet omdat je af en toe alcohol drinkt dat er een probleem is. Als het gebruik echter de overhand neemt in je leven, als je de controle erover verliest en het bijna een automatisme geworden is, dan kan je spreken van een probleem.
Een populaire aanpak van verslaving die goed werkt is motiverende gespreksvoering, gecombineerd met cognitieve gedragstherapie. Mensen worden niet zomaar verslaafd. Vaak zijn er onderliggende oorzaken, die best ook worden aangepakt. In de ideale situatie combineer je medische begeleiding met psychologische ondersteuning. De focus mag niet enkel op het gebruik liggen maar moet veel breder gaan. Je moet de persoon ondersteunen zodat hij of zij anders in het leven komt te staan. Het is niet omdat de verslaving stopt, dat alles opeens koek en ei zal zijn. Verslaving is vaak een symptoom van onderliggend lijden, een ontsnappingsroute. Bij het stoppen komen vaak alle angsten en zorgen terug in een veel grotere en meer bedreigende vorm dan voorheen. Herval ligt dan op de loer. Je moet mensen daarop voorbereiden. Het gaat erom dat ze leren omgaan met heftige emoties die soms overweldigend kunnen zijn.
Mensen kunnen ook verslaafd zijn aan gokken.
Gedragsverslavingen komen steeds meer onder de aandacht. Gokverslaving is officieel erkend als verslaving. Er zijn veel overeenkomsten met een alcohol- of andere drugsverslaving. Dezelfde dynamieken liggen eraan ten grondslag. In het begin krijgen mensen die gokken een kick of rush bij het inzetten van kleine bedragen. Maar op den duur gaan ze steeds meer geld inzetten om hetzelfde effect te bekomen. Je kan dat ook hebben met koopverslaving bijvoorbeeld. Het is niet omdat dit officieel geen diagnose is, dat het daarom geen ernstige impact kan hebben op iemands leven.
Hoe bereiken jullie jongeren?
We werken samen met CAW’s, leerkrachten, en opvoeders in de bijzondere jeugdzorg. We reiken hen tools en manieren aan om jongeren te bereiken om de risico’s van gebruik beter te kunnen inschatten. Een manier om dat te doen is een groepsdiscussie. Daarin wordt
dan bijvoorbeeld gevraagd: stel dat een vriend van jou gebruikt, hoe zou je daar mee omgaan? Bedoeling is dat er een uitwisseling tussen de jongeren tot stand komt waarbij ze zelf kunnen aangeven wat volgens hen de sociale norm is. Dat werkt beter dan een belerend of moraliserend vingertje.
Voor jongeren die problematisch gamen organiseren we ‘Rebootkampen’. Dat zijn kampen van vijf dagen met overnachting. Ze gaan uit van de gedachte: wat als we de gamers nu eens mee op pad nemen in plaats van hen te vertellen dat alternatieve activiteiten en real life ontmoetingen ook leuk kunnen zijn? Groepsdynamica en zelfontdekking staan centraal doorheen het kamp. In Vlaanderen vinden ze vooral plaats in het groen, in Brussel laten we de jongeren de stad (her)ontdekken, maar ook sportieve activiteiten doen: muurklimmen, initiatie boksen en mountainbiken in het Zoniënwoud.
Vanwaar jouw interesse in verslavingsproblematiek?
Ik ben toevallig in deze job gerold en ben er gebleven. Verslaving is een fascinerende materie en zeer complex. We denken vaak in stereotypen als het om verslaving gaat, maar mensen die verslaafd zijn hebben vaak heel wat capaciteiten, zijn intelligent en empathisch. Het nut van preventie wordt meestal onderschat. Er gaan verhoudingsgewijs meer middelen en subsidies naar behandeling dan naar preventie. Omgekeerd zou logischer zijn.
