INHOUD Voorwoord Introductie Dobro doæli u Hrvatsku! Welkom in Kroatië
11 14 17
ACHTERGRONDEN 21 Land en volk 21 Geografie 21 Klimaat 23 Flora en fauna 26 Natuurlijke rijkdommen 28 Inleiding 28 Nationale parken 29 Natuurparken 30 Bijzondere natuurgebieden 31 Landschappen 31 Bevolking 33 Godsdienst 33 De heiligen van Kroatië 33 Politiek 34 Politieke partijen 34 Hoofdstad en regeringszetel 35 Taal 35 Kroaten en sport 35 Kunst en cultuur 35 Culturele evenementen 37 Musea 37 Cultuurhistorische plaatsen 38 Heilige plaatsen 39 Toerisme 39 Algemeen 39 Naturisme 40 Gezondheidstoerisme 40 Op en onder water 41 Ecotoerisme 42 Confereren 42 Bergbeklimmen en -wandelen 42 Jagen 42 Jeugd en jongeren 43 Wintersport 43 Sport 43
WW Istrie deel 01kees.indd 5
Nieuwe vormen van toerisme Gezondheidszorg Eten en drinken Winkelen en souvenirs Wegen en verkeer Het wegennet van Kroatië Verkeersregels Verkeersovertredingen en geldboetes Steunpunten HAK Openbaar vervoer Verblijf
44 45 45 46 47 47 48 50 50 51 52
Geschiedenis 54 Inleiding 54 De vroegste tijden 54 De komst van Kroaten 55 De Middeleeuwen 56 Turken en Habsburgers 57 Joegoslavië 58 De Tweede Wereldoorlog 59 Joegoslavië onder Tito 59 Tito, dictator of stabilisator? 61 De republiek Kroatië 64 Franjo Tuéman, intellectueel leiderschap 67 De geschiedenis van Kroatië in een notendop 69 Wie is wie 71 Stipe Mesic, een president die lacht 72 Een paar woordjes Kroatisch Uitspraak Enkele algemene woorden en uitdrukkingen Tellen Dag- en maandnamen In de winkel Langs de weg en op de kaart Eten en drinken
74 74 75 75 76 76 76 77
17-07-2006 17:21:11
ISTRIË EN KVARNE R
6
PRAKTISCHE INFORMATIE Voor de reis Nuttige adressen Algemeen toeristische informatie en reizen Nautische informatie Bagage Benodigde reisdocumenten Boeking en inlichtingen Geld Gezondheid Douane Internet Klimaat en beste reistijd Maximale verblijfsduur Vervoersmogelijkheden naar Kroatië Routes Overnachten Kleding Oók handig om mee te nemen Tijdens de reis Nuttige adressen Belangrijke telefoonnummers Wereldomroep Na de reis Vertrek Douanebepalingen BTW teruggave Van A tot Z Aankomst Afstanden Alarmnummer Ambassades Apotheken Autohuur Bagage Banken Benzine Bezoek aan cafés en restaurants Bootverbindingen Boten Bril Bromfietsen
WW Istrie deel 01kees.indd 6
79 79 79 79 80 80 80 81 81 81 81 82 82 82 82 84 84 85 85 86 86 87 87 87 87 88 88 88 88 88 88 88 89 89 89 89 89 89 89 90 90 90
BTW Busverbindingen Campings Creditcards Croation Angels Douanebepalingen Drank Drugs Elektriciteit Evenementen Feest- en gedenkdagen Fietsen Fooien Fotograferen Gehandicapten Geld Geld wisselen Geluidsoverlast Gezondheidszorg Gidsen voor toeristen Godsdiensten Hengelsport Hotelgids Hotels Huisapotheek Huisdieren Informatie Ingewandsstoornissen Inkopen doen Internet Inwoners Jachten Jagen Kamperen Kleding Klimaat Kranten en tijdschriften Luchthavens Luchtvaartmaatschappijen Milieu Mobiele telefonie Munteenheid Naaktrecreatie Niet vergeten!!! Openbaar vervoer Openingstijden Parkeren Paspoort
90 90 90 90 90 91 91 91 91 91 91 92 92 92 92 93 93 93 93 93 93 93 94 94 94 94 94 94 94 95 95 95 95 95 95 95 95 95 96 96 96 96 96 96 96 97 97 97
19-07-2006 16:58:56
INHOUD
Politie Politiek Post Postkantoor Prijzen Radio en televisie Reisdocumenten Souvenirs Souvenirs (foute) Spoorwegen Strandrecreatie Taal Taxi’s Telefoneren Toeristenorganisatie Tol Travellercheques Tijdsverschil Verkeer en verkeersregels Verkeersinformatie Video Visum Vlag Voorbehoedmiddelen Water Watersport Wegenkaarten Wegenwacht Wereldomroep Zonnebaden Zonnebrand Zonnesteek Zwemmen
97 97 98 98 98 98 98 98 98 98 99 99 99 99 99 99 100 100 100 100 101 101 101 101 101 101 101 101 102 102 102 102 102
BEZIENSWAARDIGHEDEN 103 Zwerven door… 103 Zwerven door… Istrië Inleiding Geschiedenis De vroegste tijd De Romeinse tijd Middeleeuwen Onder Venetië en Oostenrijk Tijdens en na de
WW Istrie deel 01kees.indd 7
107 107 107 107 108 108 108
7
Habsburgse periode Het glagolitische schrift De glagolitische weg (aleja glagoljaæa of spomen glagoljaæa) Culturele evenementen in Istrië Vakantie in Istrië Fietsen in Istrië De wijnroutes van Istrië De truffels van Istrië De dinosaurussen van Istrië
109 109
Op pad door Istrië Een reisplan Buje (Buie) Umag (Umago) Savudrija Novigrad (Cittanova) Porew (Parenzo) Vrsar Rovinj (Rovigno) Brijuni (Brioni) Nationaal Park Pula (Pola) Vodnjan (Dignano) Bale Dvigrad Sveti Lovrew Paz Viænjan Groønjan (Grisignano) Oprtalj Motovun Istarske toplice Buzet (Pinguente) Hum Row Draguc Paz Paøin (Pisino) Grawiæce Beram Lindar Pican (Pedena) Øminj Sveti Petar u Æumi Kanfanar Svetvinwenat (Saviwenta)
121 121 122 123 124 124 124 132 133
111 114 115 118 118 119 120
135 140 147 148 148 149 149 150 150 151 151 151 152 153 153 154 154 155 156 156 157 157 157 158 158
19-07-2006 09:23:05
ISTRIË EN KVARNE R
8
Premantura Medulin Nezakcij (Vizace) Barban Labin (Albona) Rabac Plomin Fietsen in Istrië Zuidwestkust Zuidoostkust Westelijk heuvelgebied Rondje Rakalj Galiøana noordoost Galiøana noordwest Noordoostelijke kustroute Rondje Pula Porew noord Porew zuid Rondom Pazin De heuvels van Buzet
158 159 159 159 160 162 163 163 163 164 164 164 165 165
Zwerven door… Kvarner Inleiding Geschiedenis De vroegste tijd De Romeinse tijd Middeleeuwen De Venetiaanse periode Tijdens en na de Habsburgse periode De naam ‘Kvarner’ Vakantie in Kvarner Culturele evenementen in Kvarner Flora en fauna van Kvarner Sporten in Kvarner De wijnen van Kvarner Toerisme en religie in Kvarner Carnaval in Kvarner
171 171 172 172 172 173 173
Op pad door Kvarner Een reisplan De Kvarner eilanden Het eiland Cres Beli Cres
183 183 183 185 186 186
WW Istrie deel 01kees.indd 8
165 166 166 167 167 168
173 174 174 176 177 178 179 181 181
Valun Lubenice Vrana Osor Het eiland Loæinj Nerezine Mali Loæinj Wikat Veli Loæinj Het eiland Susak Het eiland Ilovik Het eiland Srakane Het eiland Unije Moæceniwka Draga Moæcenice Lovran (Lovrano) Lungomare Veprinac Uwka Scarpa, de man die Opatija internationaal portretteerde Opatija Groet aan de zee Volosko Kastav Rijeka Trsat Platak Wabar Risnjak Nationaal Park Lokve Delnice Brod na Kupi Vrbovsko Bakar Crikvenica Selce Novi Vinodolski Vinodol Bribir Griøane Drivenik Kraljevica Het eiland Krk Omiæalj Malinska Porat Dobrinj
188 188 189 189 190 192 192 194 195 195 196 196 197 197 199 199 200 201 201 202 203 205 206 206 206 214 216 216 216 219 219 219 221 221 222 223 223 225 225 226 226 226 228 229 230 230 231
19-07-2006 09:23:08
INHOUD
Soline Rudine Glavotok Krk Punat Jurandvor Baæka Vrbnik Het eiland Rab Lopar Rab Kampor Rt Kaætelina Goli otok Suha Punta en Supetarska Draga Te voet door Kvarner Cres Beli (Cres) Lovran/Opatija/Volosko Uwka Kastav Risnjak Nationaal Park Crikvenica Punat (Krk) Baæka (Krk) Loæinj Mali Loæinj Fietsen in Kvarner Door centraal Cres De bergroute van Cres Lovran, bergtocht Opatija rivièra Opatija achterland Kastav, door bossen en velden Rond de bron van de rivier Rjewina De drie meren van Gorski kotar Een rondje Fuøine De grote Gorski kotar rondrit Door de bossen van Gorski kotar Het achterland van Novi Vinodolski Achter de Crikvenica
WW Istrie deel 01kees.indd 9
232 232 232 233 234 235 236 237 238 240 240 243 244 244 245 245 245 245 245 245 246 246 246 246 246 246 246 247 247 247 248 249 249 249 250 250 250
9
rivièra Frankopans kastelenroute Noordelijk Krk Centraal-Krk Toeren op Loæinj Rondje Lopar (Rab) Het Kalifront schiereiland op Rab Beleef Kvarner in 7 dagen
252 253 253 254 254 255 255 256
Plitvice meren Nationaal Park Inleiding Geschiedenis Zwerven door… Plitvice
259 259 259 263
Zagreb 268 Inleiding 268 Geschiedenis 269 De vroegste tijd 269 Het hedendaagse Zagreb 276 Zwerven door… Zagreb 281 Inleiding 281 Naar Kaptol en Gradec 281 Beroemde pleinen in Donji Grad 292 Weg uit het centrum 296 Uitgaan en sporten in Zagreb 298 Logeren in Zagreb 298 Zwerven in… de omgeving 298 Kravarsko 298 Medvedgrad 298 Medvednica 299 Remete 299 Sesvete 299 Sljeme 300 Velica Gorica 300 Over de auteur
301
Register
302
251 252 252
19-07-2006 09:23:11
21
ACHTERGRONDEN
Land en volk GEOGRAFIE Kroatië ligt aan de Adriatische Zee met Italië in het westen, Oostenrijk en Hongarije in het noorden. Ingeklemd tussen de noordelijke provincies en de Adriatische kuststrook ligt Bosnië en Hercegovina, als het ware vastgehouden tussen vinger en duim die Noord- en Zuid-Kroatië om dat land vormen. De Adriatische Zee ontleent haar naam aan de vroegere havenstad Adria in Italië. Door landaanwas ligt deze stad thans bijna 40 kilometer uit de kust. De bijna 4,5 miljoen inwoners hebben een landoppervlakte tot hun beschikking van 56.691 km2. Daarmee is het ongeveer even groot als België en Nederland tezamen. Daar komen nog eens 31.067 km2 territoriale wateren bij. De kust kan gerust spectaculair genoemd worden. Als de kust op één lijn gelegd zou worden, vormt die een lengte van 5835 kilometer, een afstand van Amsterdam tot Centraal-Afrika. De vele eilanden (die alleen al verantwoordelijk zijn voor ruim 4000 kilometer kustlijn) zorgen ervoor dat de kust van het vasteland behoorlijk beschermd wordt. Voor de kust liggen niet minder dan 1187 eilanden, waarvan er 66 bewoond zijn. De grootste eilanden zijn Krk (door een brug met het vasteland verbonden) en Cres. Vele veerdiensten zorgen voor een prima bereikbaarheid van de eilanden. Naar het oosten toe wordt het land vlakker, al blijft het overal heuvelachtig, maar er zijn wel degelijk wintersportmogelijkheden in Kvarner. In het centrale berggebied, in de omgeving van Zagreb en noordelijk van Rijeka zijn kabelbanen die de wintersporters naar een hoogte van 1500 à 1600 meter brengen. Het nationale park Risnjak, deel van Gorski kotar, heeft vele faciliteiten voor wintersporters, met name voor langlaufers. Niet alleen de Adriatische kust maakt dat het land graag bezocht door mensen die van water houden. De vele meren en rivieren zorgen ervoor dat het een geliefd gebied is voor onder andere hengelsportliefhebbers en wildwatervaarders.
WW Istrie deel 01kees.indd 21
13-07-2006 14:57:12
79
PRAKTISCHE INFORMATIE
VOOR DE REIS Nuttige adressen Let op: bij het telefoneren naar (en vanuit) het buitenland, vervalt de 0 voor het kengetal van de woonplaats. België Office National Croate du Tourisme 38 Place de la Viele Halle aux Blés 1000 Bruxelles 9 02 550 18 88 j 02 513 81 60 E-mail: croatia.brussels@biz.tiscali.be croatie.bruxelles@wanadoo.be Nederland Kroatisch Verkeersbureau Postbus 277 2800 AG Gouda 9 0900 202 21 02 E-mail: info@kroatischverkeersbureau.nl www.kroatischverkeersbureau.nl Ambassade van Kroatië Amaliastraat 16 2514 JC Den Haag 9(0031) 070-3633 014 j (0031) 070-3623 195
Algemeen toeristische informatie en reizen Istria County Tourist Association Pionirska 1 Porew Croatia 900385 52-452 797 j 00385 52-452 796 E-mail: tzzi-po@pu.hinet.hr Internet www.istra.com
WW Istrie deel 02kees.indd 79
Istria County Tourist Association Forum 3 Pula Croatia 900385 52-215 799 j 00385 52-215 722 E-mail: tzzi-pu@pu.hinet.hr Internet www.istra.com Kvarner County Tourist Association Nicole Tesle 2 51410 Opatija Croatia 900385 51-272 988 j 00385 51-272 909 E-mail: tzzpg-opatija@ri.tel.hr Internet www.kvarner.hr Croatia Tourist Association Iblerov Trg 10/1V 10 000 Zagreb Croatia 900385 1-4556 455 j 00385 1-4556 827 http://www.htz.hr E-mail: info@htz.hr Lovranske Vile (villaverhuur) Poljanska 27 51414 Iwici Croatia 900385 51-704 276 j 00385 51-704 183 E-mail: lovranske.vile@ri.te.hr Wegwijzer Reisinfo Beenhouwerstraat 9 8000 Brugge 9(0032) 050-337 588 j (0032) 050-345 983 Reisboekwinkel Olivier van Noort Lijnbaan 150 3012 ER Rotterdam 9(0031) 010-4132 070
13-07-2006 15:14:26
121
Op pad door Istrië EEN REISPLAN Istrië heeft prima wegen en alle plaatsen die u op uw tocht aandoet zijn via verharde wegen bereikbaar. Als u via Koper (Slovenië) Istrië binnenkomt dan bereikt u als eerste (grotere) plaats Buje. Vandaar gaat de reis
Koprski zaliv
N ▲
●
●
Piran
●
Piranski ● zaliv
Savudrija ●
Koper
Izola Lucija
●
Plovanija
Umag
● Ka≥tel
D200
SLOVENIË D ra g o n
●
Poπane
D21
●
D301
●
na Mir
Novigrad ●
●
●
●
Ist. Toplice
D44 Viπinada ● ●
Jezero Butoniga
● Karojba
A DRIATIS CHE Z EE Pore√
●
●
● Umag Koper ● Novigrad Opatija Rijeka ● ●● Pazin ● ● Pore√
Istrië
Rovinj ●
● Labin
Cres
Pula
N ▲
●
Tinjan
●
D3
●
●
●
Pazin
●
D3 Sveti Petar u ≤umi
D21
Vrsar
●
Klo≥tar ● Limski kanal Dvigrad Kanfanar ■ ● Rovinjsko ● Selo ● ● Brajkovi√i
● ∏minj
Rovinj
Krk ●
●
●
Baderna
Sveti Lovre√ Paz.
Funtana ●
Trieste ●
Beram ●
Vi≥njan ● D302
Ka≥√erga
Grdo Selo ●
D21
Ka≥telir
Sovinjak Dragu√ ●
Vabriga ●
●
● Motovun
● Tar ●
◊ervar
D44
Oprtalj
Groπnjan
Rakotule
Tarski zaljev
Buzet ●
∏renj ●
● Brtonigla
Dajla
D201
≤terna
● Buje
●
●
ij a
Senj ●
Sv. Ivan
Bale
●
●
Rab
D21
Mali ● Lo≥inj
Mali Brijun
D3
Vodnjan
CENTRAAL- EN WEST-ISTRIË
WW Istrie deel 03kees.indd 121
13-07-2006 17:45:07
BEZIENSWAARDIGHE D E N
122
naar Umag en vervolgens langs de kust naar het zuiden tot Pula. Via de linkse tak van de D21 gaat de route dan weer noordwaarts tot Viøinada, waarna via de D44 Buzet wordt bereikt. Daarna wordt richting Opatija gereden, maar bij Sv. Marija wordt de weg vervolgd naar Pazin via de D3. (Als u rechtdoor gaat dan rijdt u via de Uwka tunnel Kvarner binnen.) We volgen de D3 helemaal naar het zuiden, opnieuw tot Pula, waar de rechtse tak van de D21 genomen wordt naar Labin en maken ten slotte via de E75 de doorsteek naar Kvarner. De steden en dorpen zijn beschreven volgens bovenstaand reisplan. U kunt Istrië uiteraard in elke gewenste richting doorkruisen. De beschrijving van de plaatsen die u volgens een andere route aandoet kunt u eenvoudig terugvinden door het raadplegen van het alfabetisch register dat u achter in dit reishandboek aantreft.
Buje (Buie) Als u de manier van opzet van dit dorp bekijkt dan is het duidelijk dat de Illyriërs hier de oudste hand in gehad hebben. De muur rond het plaatsje met bijna 3000 inwoners is nog in zeer goede staat. De Romeinen noemden het Bullea. In het midden de kerkburcht, eromheen huizen en het geheel omringd door een muur. Vrijwel nergens anders is zo goed de bouwwijze van de Illyriërs te herkennen. Gedurende de Middeleeuwen heersten de graven van Istrië over Buje, maar deze werden in de 12e eeuw verdreven door de vorsten van Aguileia, afkomstig uit het noordoosten van Italië. In 1412 veroverden de Venetianen de stad en werden de verdedigingsmuren geslecht. Deze werden overigens later weer opgebouwd. Veel huizen in Buje zijn in Venetiaanse stijl opgetrokken en op diverse plaatsen zult u, net als in vele andere plaatsen in Istrië, de van Venetië afkomstige St.-Marcusleeuw ontdekken, bijvoorbeeld in de klokkentoren van de Sv. Marijakerk. Deze kerk werd in de 15e eeuw gebouwd, de vrijstaande klokkentoren werd er in de 16e eeuw bijgebouwd. Behalve de St.Marcusleeuw zult u ook de wapenschilden van de Venetiaanse rectoren kunnen terugvinden. Op het centrale plein bevindt zich een in gotische stijl opgetrokken Venetiaans paleis uit de 15e eeuw. In de Sv. Servulkerk (die nooit werd afgebouwd), in de huidige staat gereedgekomen in 1780, bevindt zich een orgel uit 1791. Het etnografisch museum is een bezoek waard vanwege het verzamelde siersmeedwerk uit de 18e eeuw en de weefgetouwen en geweven kunstwerkjes die er zijn ondergebracht. De genoemde artikelen hebben overigens weinig met Buje te maken, ze zijn in hoofdzaak afkomstig uit Zrenj, een dorpje nabij Buzet. De geschiedenis van Zrenj is min of meer omstreden. Velen zijn ervan overtuigd dat het dorp is ontstaan uit het oude Stridon, de plaats waar de schrijver Hieronymus (Sophronius Eusebius 340-420) werd geboren. Deze Hieronymus wordt algemeen gezien als de eerste vertaler van het Oude Testament in het Latijn. Anderen menen dat Stridon in een ander gedeelte van Istrië lag of zelfs erbuiten: in Dalmatië. Te midden van al deze historie: Buje is een belangrijk centrum voor de elektronische industrie. Bovendien wordt er op grote schaal de bekende Malvaziawijn, doorgaans huisgebotteld, verbouwd.
WW Istrie deel 03kees.indd 122
13-07-2006 17:45:23
OP PAD DOOR ISTR I Ë
123
Umag (Umago) Voor Istrische wijn gaat u naar Umag. Vanuit deze plaats worden alle soorten wijn verscheept en de verscheidenheid aan goede wijnen maakt de keuze dan ook bijzonder moeilijk. In de smalle straatjes van Umag vindt u wijnen te kust en te keur, wijnkelders te over. Umag en omgeving oefenen een bijzondere aantrekkingskracht uit op de toerist. Langs de kust en in de vele plaatsjes in de omgeving vindt u campings, mogelijkheden tot naaktrecreatie, hotels in alle categorieën en onderkomens bij particulieren, in overvloed. Even ten noorden van Umag vindt u de grootste jachthaven van de Adriatische jachtclub ACI. Ook Umag heeft een lange historie. Het werd gesticht door de Romeinen die het Umacus noemden. Er zijn restanten van oude muren te zien, er is een tweetal kerken die de moeite van een bezoek waard zijn, de Sv. Marija en de Sv. Pelagije. De laatste, met z’n 33 meter hoge klokkentoren, is opgedragen aan de schutspatroon van de stad, St. Pelegrinus en werd in de 15e eeuw gebouwd. De meeste mensen komen naar Umag om er vakantie te vieren en dat is op grote schaal mogelijk. Jaarlijks worden in augustus de Croatian Open gehouden, waar wereldsterren op tennisgebied aan deelnemen. Het prijzengeld is er dan ook
Umag, haven
WW Istrie deel 03kees.indd 123
13-07-2006 17:45:33